CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ တရုတ်ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန လက်ထောက်ဝန်ကြီး မစ္စတာလျှိုကျုံးရီနှင့် နစက၏ ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေတို့ နေပြည်တော်မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃ ရက်က တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံအကြား ရှိရင်းစွဲ ဆွေမျိုးပေါက်ဖော် ဆက်ဆံရေးကို ပိုမို တိုးမြှင့်ခိုင်မာစေ ရေး၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုခင်းများတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ဥပဒေရေးရာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုမြှင့်တင်ရေး၊ နယ်စပ် ဒေသတစ်လျောက် အွန်လိုင်းလောင်းကစားနှင့် လိမ်လည်မှုကွန်ရက် များကို တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် နှစ်နိုင်ငံ သက်ဆိုင်ရာဌာနများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရေး တို့ကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန် ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဒေသတွင်း၊ နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ အပါအဝင် မြန်မာ-တရုတ်-ထိုင်း (၃) နိုင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်ရေး၊ မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု ကို ထိန်းသိမ်းမြှင့်တင်ရေးကိစ္စ ရပ်များကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ထောက်ခံ အားပေးနေ သော နိုင်ငံဖြစ်သည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိူင် ၃

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖြစ်ပါက ပြည်သူလူထုအတွက် ထွက်ပေါက်ဖြစ်မည်ဖြစ်၍ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပြည်သူလူထု မဲပေးလာအောင် နိုင်ငံရေးသမားများက ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများ၌ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရရှိသည့် ပါတီအား နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးသွားမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားထားသည်။

ယခုလက်ရှိ အခြေအနေကြီးက အကုန်လုံး အကျပ်အတည်းဖြစ်နေကြောင်း၊ တခြား မည်သည့် ထွက်ပေါက်ရှိသလဲ  မေးခွန်းရှိ၍ ကိုယ်လုပ်စရာရှိတာ လုပ်ရမည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ နစကဥက္ကဋ္ဌကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မဲပေးနိုင်ခြေကတော့ လူထုကိုသာ သဘောပေါက်အောင်ပေါ့နော်၊  လူထုက ဒီရွေးကောက်ပွဲကို မဲပေးခြင်း အားဖြင့် သူတို့ရဲ့ထွက်ပေါက် ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ဟာကို သိအောင်တော့ ကျနော်တို့က ဒါနိုင်ငံရေးသမားတွေ လုပ်ရမှာ ပေါ့။ ကိုယ့်အပိုင်း ကိုယ်လုပ်စရာရှိတာ လုပ်ရမှာပဲ။ ကျနော်တို့ လက်ရှိမြင်ရတဲ့ အတိုင်းအတာအရတော့ တခြား ထွက်ပေါက် ဘာရှိလဲပေါ့၊ လူထုက မွန်းကျပ်နေပြီ normal အခြေအနေကို ပြန်ရောက်အောင် လုပ်နိုင်တဲ့ အခင်း အကျင်းဆိုလို့ ဒါသည် ဒီအရေးကြီးတယ်။ ဒီဟာသည် အလှည့်အပြောင်း တစ်ခုဖြစ်တယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့် အသိမ် မွေ့ဆုံးနဲ့ လူထု ထိခိုက်နစ်နာမှု ဘာမှမရှိပဲနဲ့ကို ပြောင်းလဲနိုင်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီဟာကိုလုပ်ဖို့ ပြောနေ တာ အခုက ကျနော်တို့က ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ ထွက်မလာသေးတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ ဒီဥပဒေက ဘယ်လိုရှိလဲ အခုချိန်မှာ ဒါ MMP ပေါ့နော်။ သုံးမယ်ဆိုတာမျိုး ကြားရတယ်။ ဘယ်လိုပုံစံမျိုး လာမလဲ  လာတဲ့ပုံစံမျိုးထဲက မူတည်ပြီးတော့မှ ဒါပြည်သူ့ကိုလည်း ဒါကျနော်တို့ ဘယ်လိုပုံစံမျိုး မဲထည့်ရမယ် ဘာညာဆို တာကိုလည်းပြောရမယ်။ လူထုမဲထည့်လာခြင်း အားဖြင့်ကိုက ဒါသည်ထွက်ပေါက် ဘယ်သူ့ကို မဲပေးလိုက်တယ် ဆိုတာထက် မဲပေးခြင်းပင်လျှင် ကိုယ့်ထွက်ပေါက်ကိုယ် လုပ်ရတယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးကိုလည်း ကျနော်တို့က ပြောရ ဆိုရမှာပေါ့လေ။ အခုကိုပဲ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသံတွေက ကြိုက်တယ် မကြိုက်ဘူးဆိုတာ ပြောနေရ တာကို ဒီဟာမှာကိုပဲ လူထုက ဪရွေးကောက်ပွဲဆိုတဲ့ အသံကြားလာပြီ နားထဲမှာ ပုံမှန်ကြားလာခြင်း အားဖြင့် ကိုက သူသည် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးဖို့ နိုးကြားလာမယ်လို့ ကျနော်ကတော့ မျှော်လင့်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် မဲဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းပေးမှ ရွေးကောက်ပွဲ အထမြောက်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်း ထားခြင်းမရှိ၍ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖြစ်ပါက အထမြောက်မှာဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများဖွံ့ ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးကြမည့် သူများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မြန်မာပြည်သူ မဲပေးခြင်း မပေးခြင်း ဆိုတာကတော့ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအရတော့ မဲဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်း ရှိမှ ရွေးကောက်ပွဲ အထမြောက်တယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းခြင်း မရှိတဲ့အခါကြတော့ ရွေးကောက်ပွဲကတော့ အထမြောက် သွားမှာပါ ကျနော်တို့ကတော့ တင်ပြဆွေးနွေးခဲ့တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီအခု အဝေးရောက် မဲလို့ဆိုကြပါစို့။ သူတို့တွေက စစ်ဘေးရှောင်တဲ့လူတွေက ကျနော်တို့ ဗန်းမော်ကနေပြီးမှ မန္တလေးကို စစ်ဘေး လာ‌ရှောင်တယ်။ ရောက်တဲ့နေရာမှာ ရောက်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ် မဲပေးဆိုတာမျိုး မဖြစ်အောင် သူတို့အတွက် မဲထည့် နိုင်အောင်လို့လေ အဝေးရောက်မဲဆိုတာ အခု ကျနော်တို့ ဒီနိုင်ငံခြားက မဲတွေပေါ့နော်။ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် မှာ ထည့်လိုက်တယ်။ ဒါစာအိတ်နဲ့ ရောက်လာတယ် အခုဒီပုံစံမျိုးကို ကျနော်တို့ ဒေသတွင်းကို ပြန်ပြီးမှ အကျိုး သက်ရောက် နိုင်အောင်ပေါ့။ ကိုယ်ဒေသက ကိုယ်စားလှယ်ကို ကိုယ် မဲပေးနိုင်အောင်ဆိုပြီးတော့မှ ကျနော်တို့ ပြောဆိုနေ ကြတုန်း ရှိပါသေးတယ်”ဟု ပြောသည်။

နစက ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို NUG၊ PDF၊ EAO များက မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ထုတ်ပြန် ကြေညာ ထားသည်။

ထို့နောက် ပြည်သူလူထုသည် မဲရုံများ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်နေခြင်းကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေး သင့်/မသင့်ကို စဉ်းစားနေကြသလို တချို့က မဲမထည့်တော့ရန် ဆုံးဖြတ်ထားသူများရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် တချို့သော ပြည်သူလူထုများကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ကြမည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ ရပ်တည်ချက်နှင့် သမိုင်းကြောင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေများကို မနှစ်သက်ကာ မယုံကြည်၍ မဲမထည့်ရန် ဆုံးဖြတ် ထားကြကြောင်း မဲဆန္ဒရှင်များက ပြောသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလှိုင် ၂

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပြည်သူလူထု အများစုသည် ဒီမိုကရေစီဆိုတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိကြသေးဘူးဟု ကရင်ပြည်သူ့ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန့်ခင်အေးဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်မှ NLD အစိုးရကို ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာ အား ရယူခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဒီမိုကရေစီ ပြန်ပေးရန် ဆန္ဒပြ တောင်းဆိုခဲ့ကြသလို လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးနည်းလမ်းဖြင့်လည်း တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိကြသေးဘဲ စစ်အုပ်ချုပ်‌ရေးကနေ ပြောင်းချင်တာလောက်ပဲ သိသည့် အနေအထားမှာရှိနေကြောင်း ကရင်ပြည်သူ့ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန့်ခင်အေးဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုနေကြစဉ် (ဓာတ်ပုံ- ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ)

၎င်းက “တစ်ပါတီစနစ်ကနေ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ပြောင်းမယ်ဆို ပါတီစုံစနစ်ကိုပေါ့နော်၊ ပြောင်းမယ်လို့ လုပ်လိုက် တဲ့အခါမှာ ဆရာမတို့ တိုင်းပြည်က တော်တော်များများ အားလုံးဟာ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ အသင့်မဖြစ်သေးဘူး စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကနေ ပြောင်းချင်တာပဲရှိတယ်။ ဒီမိုကရေစီဆိုတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းကို သူတို့ မသိသေးဘူး။ နည်းနည်းတော့ အဆင်မပြေတွေ ဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ ဒီမိုကရေစီကို အောက်ခြေမှာဆို ရွာတွေမှာ ဘာမှမသိကြဘူး၊ သူတို့နားလည်တာ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ နာမည်ပဲဆိုပြီး သိနေကြတယ်။ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ လွတ်လပ်တယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးဆိုတော့ ဒါတွေဟာ အရမ်းအန္တရာယ်များတဲ့ကိစ္စပါ။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆိုတာက တကယ်တမ်းကြရင် rules and regulations ကို ဦးထိပ်ထားပြီး တကယ်လိုက်နာတယ်၊ အခွန်ကိစ္စတွေပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တခြားဘာကိစ္စဖြစ်ဖြစ်၊ အားလုံးစည်းကမ်း လိုက်နာရတယ်။ အားလုံးက စည်းကမ်းလိုက်နာမှသာ ဥပမာ စင်္ကာပူ၊ စင်္ကာပူမှာဆို အမြဲတမ်း အဲလိုဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့သူက rules and regulations ကို ဦးထိပ်ထားတယ် ဟုတ်လား လျှပ်စစ်ကြိမ်ဒဏ်ဆိုရင် အသေကြောက်တာ သူ့နိုင်ငံသားတွေက တို့ဆီမှာက ကျောသားရင်သား ခွဲခြားမှုတွေ ရှိနေသလိုပေါ့နော်။ အဲဒါတွေက တော်တော်ဆိုးတာပေါ့နော်။ ဥပဒေမကြီးစိုးတာပေါ့။ အုပ်ချုပ်တဲ့ လူတန်းစားမှ မဟုတ်ဘူး၊ လူထုလူတန်းစားထဲမှာရော၊ အုပ်ချုပ်တဲ့ ဒီဘက်မှာလည်းရှိတယ် အဲဒါတွေအားလုံးကတော့ တော် တော်လေးတော့ ပြုပြင်ရဦးမယ့် ကိစ္စတွေပဲ”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်လိုသူနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည် ထောင်စုကို တည်ဆောက်လိုသူဆိုပြီး အုပ်စုများ ကွဲနေကြသလို NCA စာချုပ်မှာတော့ ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုအား တည်ဆောက်ရန် ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို သွားလိုသော အနာဂတ် ပြည်ထောင်စုစနစ်အပေါ်မှာ လတ်တလော မသဲကွဲဘဲ ဖြစ်နေကြကြောင်း၊  ဒီမိုကရေစီဆိုသည်မှာ မိမိ နားလည်သလို အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုကြခြင်းဖြစ်ပြီး ကိုယ်အားသန်ရာကို အပြိုင်လွန်ဆွဲနေ ခြင်းက မဖြစ်သင့်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် ကျင်းပနေကြစဉ်

၎င်းက “ဒီမိုကရေစီဆိုတာကတော့ ဒါကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နဲ့တော့ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ကြတာပေါ့ဗျာ။ ဒီမိုကရေစီကို တော့ သူ့ဘက်ကိုယ့်ဘက် အပြိုင်လွန်ဆွဲကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုဘဲ ဒီမိုကရေစီလား ဆိုရှယ်လစ် ဒီမိုကရေစီ လား စသည်ဖြင့်ပေါ့၊ ဒါက တစ်ပိုင်းငြင်းဖို့ မသင့်ဘူး။ ပြည်တွင်း စစ်ရဲ့ရှည်ကြာမှုပေါ့ဗျာ။ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ နိုင်ငံတကာကို ရောက်နေတဲ့ ဒုက္ခသည်များ ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ ရွေ့ပြောင်းတွေကို ပြန်ကြည့်ပြီး သူတို့လည်း ပညာရေးပိုင်းဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ် ပိုင်းဆိုင်ရာအားဖြင့် တစ်ဖက်က ဆွဲတဲ့ဘက်ကို ပိုရောက်သွား တာပေါ့။ ဘက်ပေါင်းစုံ မျှခြေကို စဉ်းစားပြီးမှ ဟိုဘက်ဒီဘက်ဆိုတဲ့ ဘက်နဲ့ဆုံးဖြတ်တာ ထက်စာရင် ဘက် တစ်ဘက် အနေနဲ့ ဆုံးဖြတ်ကြတာများတာပေါ့။ ဘက်ပေါင်းစုံ တွေးခေါ်စဉ်းစား ချင့်ချိန်နိုင်တတ်တဲ့သူများ ရှိဖို့ လိုအပ်တာပေါ့။ ဒါမှ မှားတယ်မှန်တယ် ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီ ဘက်ကမှားသလား liberal democracy ဘက်က မှားသလားပေါ့။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သုံးတဲ့အခါမှာ ဒီမိုက‌ရေစီဆိုတာ တစ်ခုသုံးတယ်။ ဖက်ဒ ရယ်ဆိုတာ တစ်ခုသုံးပါတယ်။ တချို့တိုင်းရင်းသားတွေဘက်က ဖက်ဒရယ်ဘက်ကို အားသာတာပေါ့။ အဲတော့ ဒီမိုကရေစီ မရရင်နေပါစေ ဖက်ဒရယ်ဆိုတဲ့ မျှတချင်းပေါ့ဗျာနော်။ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ် ကိုယ်တိုင်ပြဋ္ဌာန်းပိုင်ခွင့် ဆိုတဲ့ ကိုယ့်ဒေသကိုယ့်လူမျိုး ကိုယ့်ဒေသကိုယ့်နယ်မြေကို ကိုယ်တို့ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ပိုင်ခွင့်ဆိုတဲ့ ဘက်ကိုသွားတာပေါ့။ သူတို့က ဒီမိုကရေစီဆိုတဲ့ ပါတီစုံဆိုတာဘက်ကို လက်မခံဘူး။ တစ်ပါတီတွေပဲ အုပ်ချုပ်မယ် ကိုယ့်ဒေသ ကိုယ့် ပြည်နယ်ကို ကိုယ့်လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခရှည်ကြာတာနဲ့မျှ လက်နက်ကိုင်ရဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အမျိုးသားအကျိုး စီးပွားဆိုတာက အပြောပဲရှိတာပေါ့။ ကိုယ့်ရဲ့အကျိုးစီးပွား ကိုယ့်အဖွဲ့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားဆိုတဲ့ ဘက်ကိုပိုပြီး ဆွဲဆောင်သွား ကြတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးမှုများကနေ မည်သည့် စနစ်ဖြင့် တည်ဆောက်ကြမလဲ အဖြေရှာနေသည့်တိုင် တိကျသော သဘောတူညီချက်များ မရရှိသေးပေ။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိ ကျင့်သုံးနေသည့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအား ခေတ်နှင့်အညီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးကို ပြီးခဲ့သည့် NLD နှင့် USDP အစိုးရ လက်ထက်များ ကတည်းက ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း ပြင်ဆင်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

သို့သော် လက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေသည့် နစကလက်ထက်တွင် NSPNC နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အစုအဖွဲ့၏ အလုပ်အဖွဲ့ တို့ကြား ဆွေးနွေးကြရာမှာ အခြေခံမူ ၄၃ ချက်အား ပြင်ဆင်ရန် သဘောတူညီမှု ရထားကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီ များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း သက်သေပြသနေပြီးဖြစ်၍ ပြင်ဆင်သည့်အခါမှာ ခေတ်နှစ်အညီ ပြင်ဆင်ရန်လိုသည်ဟု ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေစာအုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကတော့ ကျိန်းသေပြင်မှာပဲ။ ပြင်ဖို့ကိုလည်း တပ်မတော်က သဘောတူပြီး သား ဖြစ်တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ NLD အစိုးရအဖွဲ့ကလည်း ကြိုးစားခဲ့တယ်။ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ပတ်သက်တဲ့ သူတွေက လည်း ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်မယ်ဆိုတာ ကန့်ကွက်တဲ့သူ ဘယ်သူမှ မရှိဘူး။ ဘာလို့ဆို ၂၀၀၈ တုန်းက ပေါ်ထွက်လာတဲ့ အခြေခံဥပဒေ ဖြစ်တယ်ဆိုပေမယ့်လည်း အဲဒီ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် သက္ကရာဇ် ၂၀၀၀ မတိုင်ခင်က အတွေးအခေါ် အယူအဆ၊ သက္ကရာဇ် မတိုင်ခင်က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနေအထားတွေကို အခြေခံပြီး ရေးဆွဲခဲ့တာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အခု နှစ်အစိတ်ကြာလာတဲ့အခါမှာ လက်တွေ့ပေါ့နော်၊ လက်တွေ့မှာ ပြင်ဖို့လိုနေတယ် ဆိုတာ ဒီကနေ့ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းက သက်သေပြနေတယ်။ ဒီကနေ့ တိုင်းပြည်မှာ မတည်ငြိမ်မှုတွေ ဖြစ်နေ တယ်။ အငြင်းပွားမှုတွေ ဖြစ်နေတယ်။ ဒါတွေက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရဲ့ အားနည်းချက်တွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ကို ဘယ်သူကမှ ငြင်းလို့မရဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဖို့ သက်ဆိုင်ရာ state-holder အသီးသီးက သဘောတူထားပြီးသားကိစ္စ ဖြစ်တယ်။ မပြင်ဘူးလို့ ဘယ်သူကမှတော့ ငြင်းမနေဘူး” ဟု ပြောသည်။

NSPNC နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီလက အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးခဲ့ရာ တွင် ပြင်ဆင်ရန် အတည်ပြုခဲ့ကြသော အချက်များမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အခန်း ၁ မှ ၁၀ ချက်၊ ဥပဒေပြု ရေးဘက်မှ ၇ ချက်၊ နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများနှင့်ပတ်သက်၍ ၃ ချက်၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ၁၀ ချက်ခန့် ရှိကြောင်း သိရသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် ဖြစ်မလာသင့်သော အခြေခံဥပဒေဖြစ်ကာ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ၎င်းတို့ အာဏာတည်မြဲရေး စိတ်တိုင်းကျ ရေးဆွဲထားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်ကြောင်း၊ ဖွဲ့စည်းပုံ အသစ်ရေးဆွဲပြီး နိုင်ငံသစ်ကို ပြန်ပုံဖော်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ဦးမျိုး‌ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေဆီမှာ လက်နက်ကိုင်တွေဆိုတာ အထူးသဖြင့် စစ်အာဏာသိမ်း ထားတဲ့ လက်ရှိအာဏာကို ဆုပ်ကိုင်ထားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကတော့ တပ်ကနေပြီး တိုင်းပြည်အတွက် တကယ် စေတနာ ရှိတယ်ဆိုရင် တိုင်းပြည်ကို တကယ် ဖွံ့ဖြိုးစေချင်တယ်၊ တိုးတက်စေချင်တယ်၊ တည်ငြိမ်စေချင်တယ် ဆိုရင် သူတို့အာဏာကို စွန့်ရပါလိမ့်မယ်။ သူတို့အာဏာကို မစွန့်ဘဲနဲ့ ကျန်တာတွေ ပြောနေလို့လည်း သူတို့ အပေါင်းအပါတွေနဲ့ သွားလို့ရတယ်ဆိုရင်တောင်မှ အခုအခက်အခဲ အဟန့်အတားကို ကျော်နိုင်တယ်ဆိုရင်တောင် မှ ဘယ်နှနှစ်မှ အဲဒီဟာက ကြာရှည်မှာ မဟုတ်ဘူး။ အခုလိုပဲ ပြန်ပြီး ဆိုးဝါးတဲ့ အခြေအနေတွေ ပြန်ကြုံရမှာပါ။ အဲဒီတော့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ မူလအခွင့်အရေးကို ပေးကိုပေးရမယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံကို ဖွဲ့စည်းပုံအသစ်၊ လူ အသစ်နဲ့ တကယ့်ကို ဖွဲ့စည်းပုံ ကောင်းကောင်းတစ်ခု ရေးပြီးမှ ပြန်ပြီးတော့ နိုင်ငံသစ်ကို ပြန်ပုံဖော်ရလိမ့်မယ်လို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် လွှတ်တော်ကာလတုန်းက NLD ပါတီသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တစ်အုပ်လုံးနီးပါး ပြင်ဆင်နိုင်ရေး အဆိုတင်သွင်းခဲ့ကြသေးသည်။ သို့သော် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထောက်ခံမှ ပြင်ဆင်နိုင်မည့်ဖြစ်၍ ပြင်ဆင်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

လက်ရှိ မျက်မှောက်ခေတ်သည် နည်းပညာခေတ်ဖြစ်လာသလို လူငယ်များ၏ စဉ်းစားတွေးခေါ်ပုံများ၊ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများ၏ ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေများ၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ လူမှု-စီးပွား အခြေအနေများ စသဖြင့် အချက် များဖြင့် ကိုက်ညီသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တစ်ရပ်ဖြစ်အောင် ပြင်ဆင် ရေးဆွဲရန်လိုအပ်လာသည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိူင် ၁

မြန်မာ့နည်း မြန်မာ့ဟန် ဒီမိုကရေစီဆိုသည်မှာ နိုင်ငံ၏ အခြေအနေများနှင့်ကိုက်ညီသည့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများ အပေါ်မူတည်သော ဒီမိုကရေစီကို သွားမည်ဆိုခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကရင်ပြည်သူ့ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန့်ခင်အေးဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကိုက်ညီသော အခြေအနေဖြစ်ရမည်ဖြစ်၍ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန် ဒီမိုကရေစီကို ဖော်ဆောင်ရမည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်မှာ ကျင်းပသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်မှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဦးနေဝင်းခေတ်တွင် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ဆိုပြီး မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်နှင့် သွားခဲ့ကြောင်း၊ ယခုလည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများဖြင့် ကိုက်ညီသော ဒီမိုကရေစီကို လျှောက်လှမ်းရန် စဉ်းစားခြင်းဖြစ် နိုင်သည်ဟု ကရင်ပြည်သူ့ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်နန့်ခင်အေးဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်မှာ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် မိန့်ခွန်းပြောနေစဉ်

၎င်းက “မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်ဆိုတာ ဒီလမ်းစဉ်က ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ရှိမယ်၊ နောက်တစ်ခါ ဒီမိုကရေစီရှိမယ်၊ ဒါပေမယ့် ဆိုရှယ်လစ်မှာလည်း သူ့ ဒီမိုကရေစီရှိတယ်၊ နောက် ဒီဘက်က အရင်းရှင်စနစ်ဆိုတာရှိမယ်၊ နောက် တစ်ခါ ဒီကွန်မြူနစ်စနစ်ဆိုတာ ရှိမယ်ပေါ့။ ဒီဘက်က ဒီမိုကရေစီအစိုးရတွေမှာလည်း သူတို့ကတော့ ဒီမိုကရေစီ ကို အပြည့်အဝ သုံးတယ်။ ပြောကြတာပဲ သူ့နိုင်ငံ သူ့အခြေအနေတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပေါ့နော်။ အဲဒီဟာတွေကတော့ အိမ်နီးချင်း တိုင်းပြည်တွေရဲ့ နမူနာယူတာပါ၊ အတုယူတာပါ။ သူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ဆိုတော့ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ အခြေအနေ၊ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ ဘယ်လိုပြောမလဲ characteristics ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ အတွေး ခေါ် ယဉ်ကျေးမှုတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ပေါ့ သူတို့က ဒီမိုကရေစီကို မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်နဲ့ သွားမယ်ဆို တာက တို့မြန်မာပြည်မှာ ethnic group တွေရှိတယ်၊ ဒါကတော့ ပြောတာပေါ့။ နောက် ကိုယ့်မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရိုးရာ ယဉ်ကျေးမှု အဲအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ အဲဒီနည်းနဲ့ ဒီမိုကရေစီကို သွားမယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးပေါ့။ ပြီးတော့ အဲဒါ တရုတ်ပြည်ကလည်း အတုခိုးတာနေမှာပေါ့။ တရုတ်လည်း ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးထဲမှာ သူကလည်း ပါလာ တယ်ဆိုတော့ အဲတာကို အတုခိုးတာလည်းဖြစ်မှာပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့ ကိုယ်နည်းကိုယ်ဟန်နဲ့ ကိုယ်လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးပေါ့နော်။ Myanmar own Myanmar lead ပေါ့နော်။ အဲဒါလေးလည်း အခုတော်တော်လေး ပြောကြတယ်။ ကိုယ့်မြန်မာပြည်ရဲ့ ကိုယ့်ခြေထောက်ပေါ် ကိုယ်ရပ်ပြီး သူများကူညီရင် ကူညီပေါ့။ အဲတော့ မြန်မာ့နည်း မြန်မာ့ ဟန် ဆိုတာဟာ မကောင်းတာတော့ မဟုတ်ဘူး ကောင်းပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့နည်း မြန်မာဟန်ဆိုသည့် အသုံးအနှုန်းကို တချို့က နားခါးကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်း ဖြတ်သန်းပုံအရ ယခုလိုပဲ ကျော်ဖြတ်ရမည့် အနေအထားဖြစ်နေကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သမိုင်းဆိုင်ရာ သင်ခန်းစာယူရမှာပေါ့။ မြန်မာတွေက ဘုရင်စနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်ခဲ့တယ် တိုင်းရင်းသား ပြည်သူတွေ အချို့ကလည်း သူ့ဘုရင်လေးတွေနဲ့သူပေါ့ဗျာ။ သမိုင်းအရ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှု အမျိုးမျိုးရှိတာပေါ့။ ဒါ ဩဇာခံနိုင်ငံတွေက ဂရိတွေလို ကျင့်သုံးခဲ့ကျသလား သမိုင်းဆိုင်ရာအရပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံ ဘယ်လိုမွေးဖွားလာ သလဲ ဘယ်လို ဆက်လက်ပြီးတော့ ပေါင်းစု ဖြစ်ထွန်းတဲ့ နိုင်ငံတော်ကြီး ဖြစ်မှာလဲပေါ့။ မြန်မာသမိုင်းကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ကြရမှာပေါ့နော်။ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ အဖွဲ့စည်းများရဲ့ ရည်မှန်းချက်၊ ရည်ရွယ်ချက် အဲတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်မှာ လူထုရဲ့ မျိုးချစ်ရည်မှန်းချက်ပေါ့ဗျာ။ လက်ရှိ ပဋိပက္ခ အကျပ်အတည်းကို ဘယ်လို ဖြေရှင်း ပြီးမှ ဘယ်လိုကျော်လွှားကြမှာလဲ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန် မပါလို့ဖြစ်ပါ့မလား။ ဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ ပဋိပက္ခနဲ့  မြန်မာ့ပဋိပက္ခ ထပ်တူကျရဲ့လား။ ဒါတွေက အများကြီး ဆင်ခြင်ရမယ်လေ။ အဲတော့ ဘယ်လိုစနစ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ရှေ့ဆက်သွားဖို့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းပြီးမှ ဖွံဖြိုးတိုးတက်တဲ့ နိုင်ငံတော်သစ်ကို ဖြစ်မှာလည်း အားလုံး ပါဝင်ဆွေးနွေးကြရမဲ့ အပိုင်းပါ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်ကတော့ အဲဒီ အသုံးအနှုန်းကို တချို့က နားခါးကြမှာပေါ့ ဘာလို့ဆို ဦးနေဝင်း မြန်မာဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဥ်ပါတီလည်းပဲ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန် ဆိုရှယ်လစ်လို့ သုံးနှုန်းခဲ့ကြတဲ့အခါ မအောင်မြင်တဲ့ အနေအထားဖြစ်တော့ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်ကို ပျက်ရယ် ပြုကြမှာပေါ့၊ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်ကတော့ မြန်မာပြဿနာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းဖြတ်သန်းပုံအရ ဒီလိုပဲ ကျော်ဖြတ်ရမဲ့ အနေအထားလို့ ကျနော်တို့လည်း ယူဆပါတယ်”ဟု ပြောသည်။  

မြန်မာနိုင်ငံကို ဦးနေဝင်း အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် ၁၉၆၂ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၈ ခုနှစ်အထိ မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန် ဆိုရှယ်လစ် စနစ်ကို ကျင့်သုံး၍ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၁၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရပြီး ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ တတ်လာသည့်အခါမှာတော့ အစိုးရ-လွှတ်တော်-တပ်မတော်တို့နှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များကြား ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးကြကာ မြန်မာနိုင်ငံ အား မည်သည့် စနစ်ဖြင့် သွားမလဲ အဖြေရှာနေသည်မှာ ယနေ့အချိန်ထိ ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်လိုသူနှင့် ဒီမိုကရေစီဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု အား တည်ဆောက်လိုသူဟု၍ အုပ်စုများကွဲပြားနေကြောင်း၊ သို့သော် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)မှာတော့ ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို ထူထောင် မည်ဟု သဘောတူထားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း(EAO)များ၏ လိုလားချက်များအား အလွတ်သဘော ပြောဆိုဆွေးနွေးပြီး သဘောတူညီမှု ရရှိမှသာ လွှတ်တော်၌ အတည်ပြုခြင်းက ပို၍ကောင်းမွန်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ် များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ အလွတ်သဘော ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုမရှိဘဲ လွှတ်တော်တွင်သာ ဆွေးနွေးမည်ဆိုပါက ဆယ်နှစ် ဆယ်မိုးကြာ နိုင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လွှတ်တော်ထဲမှာ ပြောဆိုကြတဲ့ဟာတွေက တရားဝင်ပြောဆိုတဲ့ဟာတွေ ဖြစ်တယ်။ ဒီပုံစံနဲ့လွှတ်တော် အတွင်းမှာပဲ ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် သူက သိပ်ပြီးတော့မှကြာမယ်။ ဆယ်နှစ် ဆယ်မိုးတောင် ကြာနိုင်တယ်။ ကျနော် တို့ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့အခါကြတော့ ဘာလဲဆိုတော့ ပြဿနာပေါ်လာပြီဆိုရင် အစည်း အဝေးတွေ အကုန်ရပ်ပြီးတော့မှ တစ်ခါတည်း အချင်းချင်း အလွတ်သဘော အကြိမ်များစွာ တွေ့တယ်။ အကြိမ် များစွာ ငြင်းခုန်ပြီးတော့မှ အဖြေရှာတယ်။ အဖြေရှာလို့ ရတဲ့အခါကြတော့မှ အစည်းအဝေး ပြန်လုပ်ပြီး တော့မှ အတည်ပြုတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးဖြစ်တယ်။ ဒီလွှတ်တော်ထဲမှာ လုပ်မယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီအတိုင်းပဲ ဖြစ်မှာပဲ။ ပြဿနာ တစ်ခုကို အပြင်မှာ အရင်ဆုံး ပြောရမှာဖြစ်တယ်။ အပြင်မှာ အားလုံး အလွတ်သဘောပြောပြီး သဘောတူပြီးတဲ့ အခါကြတော့မှ လွှတ်တော်ထဲမှာ သွားပြီးတော့မှ အတည်ပြုတာက ပိုအကောင်းဆုံးပါပဲ။ ဒါ ပြောတဲ့ဟာကတော့ အတိုဆုံးနည်းလမ်းပဲပေါ့။ ဒီထက်ပိုတိုဖို့ဆိုရင် တပ်ချုပ်ကြီးပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အတိုက်အခံပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်တို့ လက်နက် ချပါပြီဗျာလို့ အဲဒီလိုပြောရင်တော့ ပြီးသွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး လွှတ်တော်ပေါ်ပေါက်ကာ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် လျှောက်လှမ်း နိုင်ချိန်တွင် လက်နက်စွဲကိုင်၍ မိမိတို့ လိုလားချက်များကို တောင်းဆိုခြင်း၊ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ဖက်တွယ်ပြီး လူမျိုးစွဲ၊ ဒေသစွဲ ကြီးမားစွာဖြင့် မိမိတို့၏ဆန္ဒကိုသာ လုပ်ဆောင်ဖန်တီးခြင်းမျိုးက ဒီမိုကရေစီနှင့် သွေဖယ်နေကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌမှ ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့က ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် အဖွင့်မိန့်ခွန်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်နက်ကိုင်များအနေဖြင့် မိမိတို့၏ လိုလားချက်များကို လွှတ်တော်အသီးသီး၌ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ် ဆောင်ရွက် အတည်ပြု သွားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောခဲ့သည်။

လွှတ်တော်ကို တွေ့ရစဉ်

လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အရဆိုလျှင် လွှတ်တော်၌ အတည်ပြုခြင်းသည် နောက်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်ပြီး လွှတ်တော်သို့ မရောက် ခင်ကာလ၌ ကြိုတင်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးကာ အပေးအယူ လုပ်ရသည်များရှိကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သို့သော် အဲဒီလွှတ်တော်အထိ မရောက်ခင်ဆက်ကြား၊ လွှတ်တော်တစ်ခုကို အဆိုပြုချက်တစ်ခု ရောက်လာဖို့ဆိုတဲ့ နေရာမှာ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေက ကြိုတင်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး အပေးအယူ လုပ်ရတာ တွေရှိတယ်။ အဲဒီလိုသက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေကြားထဲမှာ ဆွေးနွေးတာတွေ၊ ညှိနှိုင်းတာတွေ၊ တိုင်ပင်တာ တွေ၊ အလျှော့အတင်း လုပ်တာတွေကို ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့တို့၊ အစိုးရကဖွဲ့ထားတဲ့ NSPNC တို့က ဦးစီးပြီးတော့  package ပေါ့ လွှတ်တော်ကို တင်ပြမယ့် package ပေါ့။ လုပ်ရမယ့် ပြင်ဆင်ရမယ့် လုပ်ငန်း စဉ် တစ်ခုလိုတာပေါ့။ အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို အစိုးရရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ အစိုးရဆိုတဲ့ နေရာမှာ NSPNC ကို ပြောတာပေါ့။ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးဌာနဆိုတာ ဒါ အစိုးရ အဆက်ဆက်ကတည်းက ရှိခဲ့တာလေ။ ပြီးတော့ NSPNC အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးစင်တာတို့ရဲ့ ချိတ်ဆက်ပူးပေါင်းပေးမှုနဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးတော်ဆောင်တွေ ပါဝင်ပြီးတော့ သဘောတူညီမှု package ပေါ့။ ငြိမ်းချမ်းရေး pack တစ်ခု ပေါ့။ reconciliation pack တစ်ခုပေါ့။ အဲဒီ pack တစ်ခုကို လုပ်ဖို့လိုနေတယ်။ အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို အခုလုပ်ရမှာ။ အဲဒီလိုလုပ်ပြီးမှ အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ်တွေ အားလုံး ညှိနှိုင်းလို့ သဘောတူပြီဆိုတော့မှ ဒါလွှတ်တော်ကို တင်ပြပြီးတော့ အတည်ပြုချက် ရယူရမှာဖြစ်တယ်ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ဖြေရှင်းရာ၌ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများတွင် မြေပြင်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ ပါဝင်လာနိုင်ရေး အစိုးရမဟုတ်သော ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရန် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်-၂၀၂၅ တွင် ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း မြေပြင်တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများမှာ လက်ရှိအချိန်ထိ သွေးကြွေး၌ ဆွေးနွေးစရာမရှိဆိုသည့် ဆောင်ပုဒ်မှာ ပို၍ ကျယ်ပြန့်နေသေးသည့်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ပါဝင်လာနိုင်ဖွယ် မရှိသေးကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃၀

တအာင်း(ပလောင်)လူမျိုးများအနေဖြင့် ယခင်အချိန်က နိုင်ငံရေးအသိ အားနည်းခြင်းကြောင့် အရာရာ လက်လွတ် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်ဟု တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)ဒုဥက္ကဋ္ဌ(၁) ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး တားဂျုတ် ဂျားက ပြောသည်။

TNLA က ဖွင့်လှစ်ထားသော နိုင်ငံရေးသိပ္ပံကျောင်း အပတ်စဉ်(၁) ကျောင်းဆင်းပွဲနှင့် ဒီပလိုမာဘွဲ့အပ်နှင်းခြင်း အခမ်းအနားကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်က ကျင်းပစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး တားဂျုတ်ဂျားက “တအာင်းပလောင် လူမျိုးများအနေဖြင့် ယခင်အချိန်က နိုင်ငံရေးအသိ အားနည်း ခြင်းကြောင့်  အရာရာ လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီဖြစ်ရာ လက်ရှိ မိမိတို့ လက်ထက်တွင် နိုင်ငံရေးအား သတ္တိရှိရှိ လုပ်ကြရန် အချိန်တန်ပြီးဖြစ်တယ်။ ယခု နိုင်ငံရေးသိပ္ပံကျောင်းဆင်းမည့် PSLF/TNLA လူငယ်များအနေဖြင့်လည်း ရနံ့မွှေးသည့်ပန်းများ ဖြစ်စေလိုပြီး မျှစ်တိုင်း ဝါးဖြစ်စေလိုကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် TNLA ၏အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်ကတော့ တအာင်းပြည်တစ်ခုတည်း သာမက မြန်မာပြည်တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည့် တော်လှန်ရေးလုပ်ငန်း အသီးသီးတွင် လူငယ်များ ပါဝင် အလုပ်လုပ်ကြ ရန်နှင့် လူထုအကျိုးပြု လုပ်ငန်းများ ပြုလုပ်ကာ တော်လှန်ရေး ပန်းတိုင် အမြန်ဆုံးရောက်ရှိအောင် အလုပ်လုပ်ကြ ရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံကျောင်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လက စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ၃ နှစ်ကြာကာလတွင် ကျောင်းသား ၁၅ ဦး၊ ကျောင်းသူ ၂၀ ဦး စုစုပေါင်း ၃၅ ဦး တက်ရောက်သင်ကြားခဲ့ကြောင်း TNLA/PSLF က ဇွန်လ ၃၀ ရက်၌ သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

TNLA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်နစက ဖြုတ်ချရေး နွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)၊ မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)၊ အာရက္ခတပ်တော်(AA)တို့နှင့် မဟာမိတ်ပြုကာ တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

TNLA-MNDAA-AA တို့ ပူးပေါင်း၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ‌အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က စတင်သည့် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း မှာ TNLA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ မိုင်းငေါ့၊ နမ္မတူ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ ကွတ် ခိုင်၊ သီပေါ၊ မဘိမ်း၊ မိုးမိတ်နှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မိုးကုတ် စသည့် မြို့နယ်များကို တိုက်ခိုက် သိမ်း ပိုက်ထားသည်။

ထို့နောက် တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်ရေး TNLA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်မှ ၁၇ ရက်ထိ နှစ်ရက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသလို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လကလည်း တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး ခဲ့ကြသော်လည်း သဘောတူညီမှု မရဘဲ ဆွေးနွေးပွဲကို အဆုံးသတ်ခဲ့ကြသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန် ၃၀

နစကသည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း(EAOs)နှင့် ပြုလုပ်နိုင်သော်လည်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့(NUG)နှင့်တော့ လုပ်နိုင်ရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ် များက ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများကို မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရန်  နစက ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်မှ ၂၇ ရက်အထိ ကျင်းပခဲ့သော ငြိမ်းချမ်းရေး ဖိုရမ်တွင် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးသည် အရေးကြီးသည့် လိုအပ်ချက်ဖြစ်သောကြောင့် မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံပြီး ရိုးသားပွင့်လင်းစွာ အမြင်ချင်းဖလှယ် ဆွေးနွေးကြရန် လိုအပ်သည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

နစကသည် EAOs များနှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန် ဖြစ်နိုင်သော်လည်း NUG နှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန်မှာ မဖြစ်နိုင် ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံး သပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UWSA-NDAA-SSPP ကိုယ်စားလှယ်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “EAO ကြောင့်  NUG ဖြစ်လာတယ်။  NUG ကြောင့် EAO အားကောင်းလာတယ် အဓိက ရေသောက်မြစ်က တော့ EAO ပဲပေါ့။ အဲတော့ EAO နဲ့ကိစ္စက သူ့နယ်မြေ ပိုင်းခြားမှုက ရှင်းတယ်လေ။ သူက သူဟာသူ သီးသန့်နေရ တာ တိုင်းပြည်ရဲ့ အစွန်းအဖျားမှာ ပြည်နယ်တွေ ဘာတွေရှိနေတဲ့ အခါကျတော့ ရှင်းလို့ကောင်းတယ်။ NUG ကျ တော့ ဘာတွေ ရှင်းမှာလဲပေါ့နော်။ သူ့နယ်မြေ တောင်းလာပြီဆိုရင် ဘယ်သွားပေးမှာလဲပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့်က အဲလို  သူ့အခြေခံ နယ်မြေပေးရင် ဘယ်နေရာ သွားနေမှာလဲ၊ ကျန်တဲ့အပိုင်းကျ သူက ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်မယ်လို့ ပြောပြီပြီးလေ။ ဆိုတော့ တခြားကိစ္စက မရှိဘူး၊ စစ်တပ် မပါရဘူး၊ လာမယ့် အခင်းအကျဥ်းမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ ပြင်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးကျတော့ ဒီတိုင်းပြင်လို့ရတဲ့ အနေအထားမျိုးမှ မဟုတ်တာ လက်ရှိ အခြေခံမူကို လက်ကိုင်ဆွဲထားတဲ့လူက သူ့ဒီပုံစံအတိုင်း သွားမှာလေ။ သွားချင်သည်ဖြစ်စေ မသွားချင်သည်ဖြစ်စေ ဒါက သူ့ဆီ က ကောင်းတဲ့ အကြောင်းပြချက် ဒီနေရာမှာကျတော့ NUG နဲ့ ပြသာနာဖြစ်ပြီပေါ့နော်။ ဆွေးနွေးဖို့ခက်သွားပြီ ပေါ့နော်။ နယ်မြေပိုင်းခြားမှု သူ့ကိုအခြေခံနယ်မြေ ပေးလိုက်လို့မရဘူး”ဟု ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် တက်ရောက်သော ခေါင်းဆောင်များနဲ့ ကိုယ်စားလှယ်များကို တွေ့ရစဉ်

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း(EAOs) များသည် ဒီမိုကရေစီကို သွားလိုသူများမဟုတ်ဘဲ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီကို သွားလိုသူများ ဖြစ်ကြောင်း၊ EAOs များ၏ နယ်မြေများတွင် ဒီမိုကရေစီတောင်းဆို၍ မရကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေးကို တကယ်လိုချင်ပါက လက်နက်ကိုင်ထားသူများ အားလုံးကို လာရောက်နိုင်ရန် လမ်းကြောင်း ဖွင့်ပေးထားသင့်ကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင်ထားသည့်အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့ကျန်နေလျှင်ကို ငြိမ်းချမ်းရေး ရမည်မဟုတ်၍ ခွဲခြား ကန့်သတ်မှု မလုပ်ဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေးလိုလာသော အဖွဲ့ဆိုပါက ဖိတ်ခေါ်သင့်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃၀

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အစိုးရမဟုတ်သော ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးတော်ဆောင် အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရန် ဇွန်လ ၂၅ ရက်မှ ၂၇ ရက်နေ့အထိ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် Peace Forum 2025 ၌ ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာအစိုးရမှ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးကို ဖိတ်ခေါ် နေခြင်းသည် အောင်မြင်မှုရရန် ခဲယဉ်းသည်ဟု ယူဆသဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရန် ဆွေးနွေးအကြံပြုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက “အမှန်ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို အစိုးရက ဖိတ်ခေါ်နေတာကြာပြီလေ။ ဒါပေမယ့် အစိုးရ အပေါ်မှာ အခုချိန်မှာ အစိုးရအပေါ်ကို ယုံကြည်မှုအားကလည်း နည်းသေးတယ်။ ဒါကြောင့် တကယ့် မြေပြင် အခြေအနေမှာကလည်း တိုက်ပွဲတွေ လုံးဝရပ်စဲသွားတဲ့ အခြေအနေလည်း မဟုတ်သေးဘူး။ အစိုးရကိုလည်း ယုံကြည်မှုအားနည်းနေတဲ့ အချိန်ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိတ်ခေါ်တဲ့ နေရာမှာ အစိုးရကတော့ တရားဝင်အရ ဖိတ်ခေါ်ရမှာတော့ အမှန်ပဲ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီဖိတ်ခေါ်ချက်ကို မြေပြင်မှာ လက်တွေ့ အကောင် အထည် ဖော်နိုင်ဖို့၊ သက်ဆိုင်သူတွေက တကယ်ယုံကြည်ပြီးတော့ ပူးပေါင်းပါဝင်လာဖို့ဆိုရင် ဒီလုပ်ငန်းမှာ ကျွမ်းကျင်တဲ့ ရှေးအဆက်ဆက်က လုပ်ခဲ့တဲ့ သက်ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ၊ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များပေါ့။ ဗမာအပါအဝင်၊ စစ်တပ်အရာရှိတွေလည်း အပါအဝင်ပေါ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် တစ်လျှောက်မှာ တစ်စိုက် မတ်မတ် လုပ်ခဲ့ကြတဲ့လူတွေပေ့ါနော်။ ဒီလူတွေက တိုင်းပြည်ရဲ့ မျက်နှာကိုကြည့်ပြီးတော့ တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ သွားရောက်ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ အိမ်တိုင်ရာရောက်၊ နယ်မြေတွေအထိကို သွားပြီးတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတာမျိုး လုပ်နိုင်ရင် အခုအစိုးရက ဖိတ်ခေါ်နေတာထက် ပိုပြီးလက်တွေ့ကျပြီး အကျိုးရှိလိမ့် မယ်လို့ ယူဆတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် ကျင်းပနေစဉ်

မြေပြင်တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကို နိုင်ငံရေးပြဿနာအား နိုင်ငံရေး နည်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်း ပြောဆိုမှုများရှိသော်လည်း ၎င်းတို့ ပါဝင်နိုင်ရေး တစ်စုံတစ်ရာ လုပ်ဆောင်ခြင်း မတွေ့ရကာ နစက၏ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများတွင်လည်း ၎င်းတို့ပါဝင်ခြင်းမရှိပေ။

လက်ရှိတွင် နစကအနေဖြင့် NCA မထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များအပေါ် အပြုသဘောအရ ဖိတ်ခေါ် ကမ်းလှမ်းနေသော်လည်း ၎င်းတို့ ကြိုးစားအားထုတ်မှုဖြင့် ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ခြင်းမျိုး မတွေ့ရကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများလည်း ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ပါဝင်လာ နိုင်ရန် အကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့ လိုအပ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာ ညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရန် ထောက်ခံတင်ပြသည့် အထဲတွင် ပါဝင်သော်လည်း တကယ် လက်တွေ့၌ အကောင်အထည်ဖော်မှု ရှိ၊မရှိ မသိသေးကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် ကျင်းပနေစဉ်

‌ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက “ထောက်ခံချက်တွေမှာတော့ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးတော်ဆောင် တစ်ဖွဲ့ကတော့ လိုအပ်နေပြီပေါ့။ ဘာလို့ဆို လုပ်ငန်းတိုင်း လုပ်ငန်းတိုင်းမှာ service ပေးတဲ့အဖွဲ့ဆိုတာ လိုတယ် လေ။ အကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့ဆိုတာ လိုတာပဲ။ အန်တီတို့လည်း ဘယ်လုပ်ငန်းလုပ်လုပ်၊ ဒီလုပ်ငန်းနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို အပ်ရတာပဲလေ။ အဲဒါကြောင့် အဲဒီလိုသဘောမျိုး ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ကျွမ်းကျင်နေတဲ့ ဆယ်စုနှစ်ကျော် အတွေ့အကြုံ ရှိလာပြီဖြစ်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေပါဝင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးတော်ဆောင်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာကို ထောက်ပြပြီးတော့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါကလည်း ထောက်ခံ တင်ပြတဲ့အထဲ မှာ ပါတယ်ပေါ့။ တကယ် လက်တွေ့ဖြစ်လာမယ် မဖြစ်လာဘူးကတော့ မသိသေးဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

နစက၏ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ(NSPNC)က ကျင်းပ သည့် Peace Forum 2025 တွင် NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း အချို့၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ၊ UMFCCI မှ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ အခြားနယ်ပယ်မှ ပုဂ္ဂိုလ်များပါဝင်ကာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို ၃ ရက်ကြာ ဆွေးနွေးပွဲတွင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြန်လည်သုံးသပ်ရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲကာလ စစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် ခေါ်ယူမှုများ ရပ်ဆိုင်ရေး စသည့် အကြောင်းအရာများ အပါအဝင် အချက် ၁၀၀ ကျော်ကို ထောက်ခံတင်ပြခဲ့ကြကြောင်းလည်း သိရသည်။