CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်မြေ သတ်မှတ်မှု မလုပ်ရသေးသည့် မယ်ဟောင်ဆောင်ဒေသရှိ “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီ ညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၏ တပ်စခန်းများသည် ရှမ်းအရှေ့မြောက်ပိုင်းသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ပေးရနိုင်ဖွယ်ရှိ ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ မယ်ဟောင်ဆောင်ဒေသရှိ UWSA တပ်စခန်း ၉ ခုကို ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား ၍ ဆုတ်ခွာပေးရန် ထိုင်းစစ်တပ်က သတိပေးထားသည်။

“ဝ”နယ်မြေသည် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရ၏ ပိုင်နက်နယ်မြေထဲတွင် ရှိသည်ဆိုလျှင် မြန်မာအစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအား လက်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံတင်းမာမှု မဖြစ်စေရန် “ဝ” တပ်ဖွဲ့သည် ရှမ်းအရှေ့မြောက်သို့ ပြန်ဆုတ်ပေး ရနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဝ” လူငယ်အသံကွန်ရက်က ဖော်ပြထားသည့် ၁၇၁ ဒေသ နေရာပြမြေပုံ

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ကျနော်ထင်တယ်၊ အဲဒီ မယ်ဟောင်ဆောင်ဘက်လား၊ အဲဒီဘက်က နယ်နိမိတ် တိတိကျကျ မတိုင်းကြရသေးဘူးလို့ ကြားတယ်။ အဲတော့ “ဝ”သည် မြန်မာအစိုးရရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိအောင်လုပ်ရမှာက မြန်မာအစိုးရရဲ့ တာဝန်ပဲ။ အဲတော့ “ဝ” ကိုအပိုင်စား ပေးလိုက်တာလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းက သမိုင်းမှာလာနိုင်တယ်။ အဲတော့ “ဝ”နယ်မြေသည် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရရဲ့ ပိုင်နက်နယ်မြေထဲမှာ “ဝ” သည် နေ သလား၊ အဲဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုကို “ဝ”သည် လက်ခံရမယ်။ အဲဒီသဘော မရဘဲနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရသည် ထိုင်းနဲ့ အဲနယ်စပ်ပြဿနာတွေ ရှင်းဖို့က ခက်လိမ့်မယ်။ အဲတော့ “ဝ”သည် ဆုတ်ပေးရလိမ့်မယ်၊ ထိုင်းနဲ့မြန်မာနဲ့ မဖြစ်ဖို့အတွက် “ဝ”သည် ရှေ့တန်းကို ရောက်နေတယ်။ အဲဒီနေရာသည် မြန်မာအစိုးရဘက်က တိုင်းတာထားတဲ့ နယ်မြေမဟုတ်ဘူးဆိုရင်  “ဝ”သည် ရှမ်းအရှေ့မြောက်ကို ဆုတ်ပေးရလိမ့်မယ်၊ သို့မဟုတ် အဲဒီနေရာ နယ်စပ်တစ်လျှောက်လုံးမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မြန်မာအစိုးရနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ နယ်ခြား စောင့်ကို ထားပေးရလိမ့်မယ်။ အဲသလို မဟုတ်ဘဲနဲ့ မြန်မာအစိုးရဘက်က လက်ခံဖို့ခက်လိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

“ဝ”ဒေသ ၁၇၁ ဧရိယာအတွင်းမှ နယ်မြေ ၉ ခုအား ထိုင်းဘက်က ဖယ်ခိုင်းခဲ့ခြင်းသည် အမှန်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော် အချင်းချင်း ဆွေးနွေးရမည့် ကိစ္စရပ်သာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်ခေါင်းဆောင်ပိုင်းကိုလည်း သတင်းပေးပို့ ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း UWSA ၏ လားရှိုးဆက်ဆံရေးရုံးတာဝန်ခံ ဦးညီရန်းက နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့တွင် “ဝ” ပြည် အခြေစိုက် သတင်းဌာန တစ်ခုမှတဆင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်၍ နစကနှင့်မြန်မာ့တပ်မတော်က သဘောထား တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်လာခြင်း မရှိသေးပေ။ 

သို့သော် ထိုင်းနိုင်ငံကြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြံပေး မစ္စတာ ဒူးစစ်မေနဖန်နှင့် နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေတို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံပြီး နယ်စပ်ဒေသ လုံခြုံရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထိုင်းစစ်တပ်သည် ၎င်းတို့၏ ပိုင်နက်နယ်မြေအား ကာကွယ်ရန်အသင့်ရှိနေပြီး UWSA တပ်များအနေဖြင့် ယခု ထက်ပို၍ နယ်မြေကျော်လွန်မှု ရှိလာပါက ထိုင်းဘက်မှ အလွတ်သဘောသတ်မှတ်ထားသည့် နယ်စပ်မျဉ်း တဖက် သို့ ဖိအားပေး တွန်းထုတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဖွန်သမ် ဝီချာယာချိုင်း(Phumtham Wechayachai) က ပြောကြားထားကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် Thai Enquirer သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြံပေးနဲ့ ဦးသန်းဆွေကို တွေ့ရစဉ်

သံတမန်ရေးရာအရ ဆွေးနွေးမှုများပြီးလျှင် ထွက်ပေါ်လာမည့် ကြေညာချက်များအား စောင့်ကြည့်ရမည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သံတမန်အရေး သူတို့ဆွေးနွေးကြမယ်ထင်တယ်၊ အခိုင်အမာကတော့ အောက်မှာပဲ ဆွေးနွေးမှာဗျ၊ သူတို့ အချင်းချင်းကြားမှာပဲ ဆွေးနွေးပြီး “ဝ”တွေကလည်း သူတို့ အေးအေးဆေးဆေးပဲ ဆွေးနွေးဖို့လို့ ပြောတာပဲ။ အဲတော့ နယ်နိမိတ်မျဥ်းတွေတော့ ဆွေးနွေးကြဦးမလား ဘာလားမသိဘူးဗျ၊ “ဝ”ဘက်ကတော့ သူပြောနေတာ အေးအေးဆေးဆေး ဆွေးနွေးဖို့ပဲ ပြောနေတာလေ၊ ခလောက်ဆန်နေတာ စစ်ကောင်စီက ခလောက်ဆန် နေတာ ပဲ၊ အဲတော့ ဘယ်လိုဖြစ်လာဦးမလဲ မသိဘူး၊ ခဏ‌ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ။ သူတို့ သံတမန်ရေးအရ ဆွေးနွေးပြီးရင် ဘယ်လိုကြေညာချက်များ ထွက်မလဲဆိုတာ ကြည့်ရအောင်လေ” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် စစ်ရေးတင်းမာနေချိန်မှာပဲ တပ်သားသစ် ၂၀၀၀ ကျော်ပါဝင်သည့် စစ်မှုထမ်း သင်တန်းကျောင်း ဖွင့်ပွဲကို UWSA ၏ တောင်ပိုင်း ၁၇၁ ဒေသတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့စွဲဖြင့် WSTV (Wa State TV) ကဖော်ပြခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အငြင်းပွားမှုဖြစ်နေသည့် မယ်ဟောင်ဆောင်ရှိ UWSA ၏ တပ် စခန်းများကို ထိုင်းစစ်တပ်မှ ဖယ်ရှားထားခိုင်းသော်လည်း “ဝ”က ဖယ်ပေးမှာ မဟုတ်သကဲ့သို့ ထိုင်းကလည်း စစ်တိုက်ရဲမှာ မဟုတ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း မယ်ဟောင်ဆောင်တွင် နယ်မြေအငြင်းပွားမှု ဖြစ်နေသော နေရာက “ဝ”တပ်စခန်းများ အနေဖြင့် လာမည့် ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး ဖယ်ရှားပေးရမည်ဟု ထိုင်းစစ်တပ်က “ဝ” တပ်များကို အမိန့်ပေးထားကြောင်း ထိုင်းသတင်းဌာနများမှ ဖော်ပြထားကြသည်။

မယ်ဟောင်ဆောင်ဒေသသို့ “ဝ”တပ်ဖွဲ့စခန်းများကို ယခင်ကတည်းက မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ပေးထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုင်းနှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်မည့် အခြေအနေကိုလည်း “ဝ”ဘက်မှ နည်းလမ်းရှာကာ ရှောင်ဖယ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ-တရုတ်အရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းစစ်တပ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကြည့်ရတာ “ဝ”ကလည်း ဖယ်ပေးမယ့်ပုံ မပေါ်ပါဘူး။ ထိုင်းကလည်း တိုက်ရဲမယ် မဟုတ်ဘူး။ ထိုင်းစစ်တပ်က ကျမတို့ စကစ ထက်တောင် ညံ့သေးတယ်။ လက်နက်ကတော့ မပြောတတ်ဘူး။ အစကတည်း က အဲဒီဒေသတွေကို “ဝ”တွေကို ဆင်းခိုင်းထားတာက စစ်တပ်ကပဲ ဆင်းခိုင်းတာ ဖြစ်တာကို။ နအဖပေါ့ ဗိုလ်ခင်ညွန့်တို့။ “ဝ” ကတော့ ကြံဖန် ရှောင်ပါလိမ့်မယ်။ “ဝ”က သူစစ်တိုက်ဖို့ကို စဉ်းစားပုံမရပါဘူး။ သူတို့ နားလည်မှုလွဲတာတွေ ဘာတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်ထင်တယ်။ အဲဒီဒေသမှာ ခဏခဏ ပြဿနာတော့ တက်တတ် တာပဲ။ ဒါပေမယ့် သူတို့အချင်းချင်း နားလည်မှုယူပြီး ပြေလည်သွားတာတွေ ရှိတာပဲ။ သိပ်ပြဿနာ ကြီးကြီးမား မား ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူးထင်တယ်။ စစ်ကောင်စီဝင်ပြီး ခလောက်ရင်တော့ မပြောတတ်ဘူးပေါ့။ “ဝ”ကလည်း စစ်တိုက်ချင်တာမှ မဟုတ်ဘဲ။ “ဝ” တပ်ကလည်း တစ်စုံတစ်ရာ လိုက်လျောပြီးတော့ ထိုင်းနဲ့ စေ့စပ်သွားလိမ့် မယ်ထင်တယ်။ “ဝ”ကလည်း သူတို့စဉ်းစားနည်းတွေက ပြည့်စုံပြီး ပျော့ပြောင်းလာတာတွေ ရှိတယ်။ သိပ် ပြဿနာ ကြီးကြီးမားမား ရှိလမ့်မယ်မထင်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် UWSA အကြား တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပွားနေသည့် သတင်းများကိုမူ ထိုင်းစစ်တပ်က ပယ်ချလိုက်သည်။

ထိုင်းစစ်တပ် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးက လူမှုမီဒီယာတွင် ပျံ့နှံနေသည့် နယ်စပ်တွင် စစ်ရေးတင်းမာမှု ပြောဆိုချက်များကို နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်၌ ပယ်ချခဲ့သလို ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် UWSA အကြား ဆက်ဆံရေးမှာလည်း ပုံမှန်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

UWSA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဒေသသည် တရားဝင် နယ်နိမိတ်မျဉ်း မတည်ဆောက်ရသေးသဖြင့် ထိုင်းဘက်မှ အာဏာသက်ရောက်မှု မရှိသကဲ့သို့ မြန်မာဘက်မှလည်း အာဏာသက်ရောက်မှု မရှိသည့် ဒေသဖြစ်သောကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါးဂိုဏ်း များ အခြေပြုလှုပ်ရှား ရပ်တည်ကြကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်သူမှန်တယ်၊ ဘယ်သူမှားတယ် ပြောလို့ရတဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး။ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်မှာက တရားဝင် နယ်နိမိတ်မျဉ်းက မတည်ဆောက်ရသေးဘူးလေ။ နောက်ပြီး အဲဒီဒေသမှာက ထိုင်းရဲ့ အာဏာလည်း မသက်ရောက်၊ မြန်မာအစိုးရရဲ့ အာဏာလည်း မသက်ရောက်တဲ့ ဒေသတွေဖြစ်တာပေါ့။ မြန်မာပြည်က မူးယစ် ဆေးဝါးဂိုဏ်းတွေက အဲဒီမှာအခြေပြုပြီးတော့ လှုပ်ရှားရပ်တည်တယ်။ အထူးသဖြင့် ဦးခွန်ဆာ လက်ထက် ကတည်းက အဲဒီမှာနေလာတာ။ အဲဒီတုန်းက နယ်စပ်မှာ အခြေပြုထားတဲ့ ထိုင်းတပ်မတော်က သူတို့ကို ထောက်ပံ့မွေးမြူထားတာ။ အခုကြမှ အဲဒီနေရာတွေဟာ သူ့နေရာပါ ဘာညာပြောတော့ “ဝ” အဖွဲ့ကလည်း လက်ခံမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် “ဝ” အဖွဲ့က လာတက်နေတဲ့ကိစ္စကို ထိုင်းစစ်တပ်ကတော့ သိပ်သဘောကျပုံ မရဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း RCSS ကို ထိုင်းစစ်တပ်က မွေးမြူပြီး ကာထားတဲ့ သဘောလို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြော သည်။

ထိုင်းစစ်တပ်က UWSA ကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး ဆုတ်ခွာပေးရန် တောင်းဆိုထား သော်လည်း UWSA က သဘောမတူကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယခု နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်မှ ၁၉ ရက်အထိ ချင်းမိုင်တွင် ကျင်းပသည့် UWSA ထိပ်တန်းအဖွဲ့ဝင် ခြောက်ဦးနှင့် ထိုင်း အာဏာပိုင်များအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် ထိုသို့ တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ဘန်ကောက်ပို့စ်၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

နစက-က ဦးဆောင်ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် အာဏာခွဲ‌ဝေကျင့်သုံးမှု နိုင်ငံရေးပုံစံ ပြန်လည် ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာမည့်နှစ် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေး‌ကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ကြိုတင်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် အာဏာခွဲဝေ ကျင့်သုံးမှုဖြင့် နိုင်ငံရေးပုံစံ ပြန်ပေါ်လာနိုင်ပြီး လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း များ အနေဖြင့်လည်း လက်တွေ့ကျသည့် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးမှုများအား ဆောင်ရွက်ရန် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက "ရွေးကောက်ပွဲမှာ သဘောထားကတော့ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုနဲ့တစ်ခု တူမှာမဟုတ်ဘူး၊ လက်မခံနိုင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ ရှိလည်းပဲ အကယ်၍ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးသွားရင် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းက ဒီလက်ရှိ ပြဿနာတွေကို ဆက်ပြီးဖြေရှင်းရမှာပဲ။ အဲတော့ ဖြေရှင်းတဲ့ခါမှာ ပုံစံပြောင်း သွားမယ်။ ဘယ်တော့ ပြောင်းသွားမလဲဆိုတော့ အခုက အရေးပေါ် အခြေအနေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အာဏာ ၃ ရပ်စလုံးက တပ်ချုပ်တစ်ယောက်ထဲ လက်ထဲမှာ ကိုင်ထားတယ်၊ အဲတော့ ပြောရရင် ကျနော်တို့က Check and balance ပေါ့၊ အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းတဲ့စနစ်က မရှိတော့ဘူး၊ အဲတော့ ရွေးကောက်ပွဲပြီး သွားရင်တော့ အာဏာခွဲဝေကျင့်သုံးမှု ပေါ်လာပြီးတော့ နိုင်ငံ‌ရေးပုံစံ ပြန်ပေါ်လာမယ်၊ အဲဒီမှာ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးမှုတွေ၊ ငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးမှုတွေက ရွေးကောက်ပွဲအလွန်မှာ ထိထိရောက်ရောက်ပြန်ပြီး ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့အတွက်ကို ကျနော် တို့ ရွေးကောက်ပွဲက တက်လာမယ့် ပုဂ္ဂိုလ်တွေက တကယ့်ကို နိုင်ငံရေး ဗဟုသုတ၊ အတွေ့အကြုံ၊ ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြေရှင်းလိုတဲ့ဆန္ဒ အဲတာတွေက သိပ်အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်တယ်။ နောက်တစ်ခုကလည်း လက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အနေနဲ့ကလည်း ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို  ပီပီပြင်ပြင် ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့ အတွက် လက်တွေ့ကျတဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို ဘယ်လိုဆောင်ရွက် မလဲဆိုတာကို ကြိုတင်ပြင်ဆင် ထားကြဖို့လိုမယ်လို့ ကျနော်တော့ မြင်ပါတယ်"ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် မဲထည့်နေစဉ်

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲစာရင်းများ မှားယွင်းမှု မရှိစေရေး၊ မဲစာရင်းများ မှန်ကန်မှုရှိစေရေး အဓိက ဆောင်ရွက်သွားရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ Myanmar Electronic Voting Machine စနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးတွင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် နစကမှ ချမှတ်ထားသည့် ရှေ့လုပ်ငန်းစဥ် ၅ ရပ်ကို ထောက်ခံပါကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရန် အတွက်လည်း ဆန္ဒပြုကူညီနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့၌ နစကဥက္ကဋ္ဌနှင့်တွေ့ဆုံစဥ် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ငြိမ်းချမ်း‌ရေး ဆွေးနွေးမှု ဖြစ်စဥ်များအား ထောက်ပံ့ကူညီပေးရန်နှင့် ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လာစေရန် တရုတ် နိုင်ငံအနေဖြင့် တတ်နိုင်သမျှ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်သလို မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်း အခြေအနေ အပါအဝင် မြန်မာပြည်တွင်းမှ အခြေအနေများကိုလည်း အနီးကပ် အာရုံစိုက်ထားသည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ‌မော်နင်းက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဥ်

မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိအခြေအနေ များကို တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်ဖြေရှင်းပေးရန် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ထုတ်ပြန် တောင်းဆိုထားသလို တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA) ကလည်း နစကနှင့်ဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ဟိုင်ဂင်သဘောတူညီချက်ပေါ်တွင် အခြေခံကာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်း သွားနိုင်သလို ရွေးကောက်ပွဲ လမ်းကြောင်းကိုလည်း ထည့်သွင်းစဥ်းစားရန် လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားကွန်ရက်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်ထူးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက "၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီးတော့ မြောက်ပိုင်းမှာတော့ တရုတ်ရဲ့ဖိအားတွေ ဝင်လာပြီ၊ မကြာခင် ကလည်း TNLA က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတွေ ပြောတာ ကျနော်တို့ သတင်းတွေမှာ ဖတ်လိုက်ရတယ်၊ သတင်းနား ထောင် လိုက်ရတာပေါ့။ တရုတ်ဖိအားက အလွန်ပြင်းထန်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ငြိမ်းချမ်းရေးအရ ဆွေးနွေးဖို့ လမ်းကြောင်းကို လာတယ်ပေါ့၊ နောက်ပြီးတော့ လူထုလည်း ထိခိုက်နေတယ်ပေါ့နော်၊ မြောက်ပိုင်းမှာတော့ တရုတ်က ကြားဝင်လာပြီဆိုရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ပုံစံတစ်ခု တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု လမ်းကြောင်းတစ်ခုတော့ ပေါ်လာလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ မှန်းဆရတာပေါ့နော်။ ဟိုင်ဂင်သဘောတူညီချက်ပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ အဲဒီလမ်းကြောင်းပေါ်ကိုပဲ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်း သွားလိမ့်မယ်လို့တော့ ကျနော်တို့မြင်တာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် အခုကတော့ ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်းကိုလည်း ပြောနေတယ်ဆိုတော့ တရုတ် အပါအဝင် ဒေသတွင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေ အာဆီယံကလည်း တွန်းလာပြီဆိုတော့ ဒီအချက်တွေကိုပါ စဥ်းစားချက်တစ်ခု အသစ်အနေနဲ့တော့ ထည့်သွင်းတာတို့ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့နော်"ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနိုင်ရသည့်ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲပြောင်း ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ပြောကြားထားသည်။

CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်အား နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး(ICC)မှ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ရန် ICC ၏ ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်(Karim A.A Khan)က လျှောက်ထားခဲ့ရာ အသိအမှတ်မပြုကြောင်း နစက-က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ဘင်္ဂါလီများအပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် ဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ရန် ICC ၏ ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်က ICC တရားရုံးကို နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်က လျှောက်ထားခဲ့သည်။

နစက-က “မြန်မာနိုင်ငံသည် ICC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဟုတ်သကဲ့သို့ ICC ၏ ပြောကြားချက်များအပေါ် မည်သည့်အခါ ကမှ အသိအမှတ်ပြုခြင်းမရှိပါ။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒေသတွင်းအပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် လွတ် လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိပြီး နိုင်ငံများအကြား ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်ကတော့ နောက်ထပ် ဝရမ်းများ လျှောက်ထားရန် ရှိသည်ဟု နိုင်ငံတကာ မီဒီယာ များသို့ ပြောကြားထားသည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ နယ်ခြားစောင့်တပ် စခန်းများနှင့် ရဲစခန်းများကို ARSA က တပြိုင်တည်း ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်များတွင် နေထိုင်ကြသည့် ဘင်္ဂါလီများသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်သို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင် သည့် မြန်မာအစိုးရက ပြန်လည် လက်ခံရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ယနေ့အချိန်ထိ အဆင်မပြေသေးပေ။

အဆိုပါ ဖြစ်စဉ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံကို လူမျိုးသုဥ်း သတ်ဖြတ်သည်ဟုဆိုကာ နိုင်ငံတကာက စွပ်စွဲခဲ့သလို ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ICJ မှာ တရားစွဲခဲ့၍ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ဖြေရှင်းခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ဘက်မှ အားလုံးစုပေါင်း၍ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲခေါ်ရန် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်သည် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များနှင့် နစကအပေါ်တွင် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုများ ကြီးကြီးမားမားရှိနေကြောင်း၊ ၎င်းအား လျစ်လျူရှု၍မရကြောင်း၊ ထိုအခြေအနေမှ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မဖြစ်အောင် စဉ်းစားရန်လိုကြောင်း ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် NUG အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေး‌၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

NUG အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်းသို့ သွားမည့် အခြေအနေဖြစ်လာပါက ဘုံသဘောတူညီချ က်များ ထားရှိပြီးမှသာ ဆွေးနွေးရန် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူပြောတဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးဆိုတာ ကျမကြည့်တာ ဒီလိုလေ၊ ကျမတို့ တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေပေါ့ နော်၊ မြောက်ပိုင်းတို့ ဘာတို့က အဲဒီအဖွဲ့တွေက တရုတ်နဲ့ ပဋိပက္ခမဖြစ်အောင် တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး မပျက် အောင် ဂရုစိုက်သင့်တယ်လို့ ပြောတာနဲ့တူတယ်။ အဲတော့ အဲဒီဟာ ဘာလုပ်သင့်လဲဆိုတော့ ကျမကြည့်တာတော့ သူပြောချင်တာက အားလုံးစုပေါင်းပြီးတော့ ကိုယ့်ဘက်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲခေါ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့ နော်။ အဲဒီမှာ ကျမတို့က ဆွေးနွေးဖို့အတွက် ဘာတွေတောင်းဆိုမလဲ၊ ဘာတွေပြောမလဲ တစ်ဖွဲ့ချင်း မသွားဘဲနဲ့ စုပေါင်းပြီးတော့ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေအားလုံး စုပေါင်းပြီးတော့ ဘယ်လိုလုပ်ရင် ကောင်းမလဲလို့ အဲဒီဟာ အတွက် လမ်းခင်းတယ်လို့ ထင်တယ်ကျမ နားထောင်ကြည့်တော့လေ။ စစ်ကောင်စီဘက်ကိုလည်း တရုတ်က ဖိအားပေးနေတာကိုနော် သူပြောတဲ့ထဲလည်း ပါတယ်၊ အဲတော့ စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ခေါ်ရ တာပဲ ခေါ်လည်းခေါ်နေတာပဲ။ အဲတော့ ခေါ်လို့သွားရင် တစ်ယောက်တစ်ပေါက် ပြောမဲ့အစား အကုန်စုစည်း ညီညာစွာနဲ့ပေါ့နော် စစ်ကောင်စီကို ဘာတွေတင်ပြမယ်၊ ဘာတွေ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုတာ ဆွေးနွေးဖို့ ပြောဆိုဖို့နဲ့တူ တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် တရုတ်၏ ဖိအားများကို လျစ်လျူရှုလို့ မရဘဲ ၎င်းအခြေအနေကနေ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မဖြစ်အောင် စဥ်းစားဖို့လိုအပ်သလို ယခင်ကလို လုပ်ရိုးလုပ်စဥ်အတိုင်း လုပ်ဆောင်၍မရတော့ဘဲ ဖောက်ထွက်စဥ်းစားကာ လက်တွေ့ကျကျ စဥ်းစားဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်သည်ဟု ဒူဝါလရှီးလက ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သည့်တော်လှန်ရေးမှ သမိုင်းတွင် အောင်မြင်ခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးများကိုသာ ရှေ့ဆက်လုပ်ဆောင်ရန် ဆွေးနွေးသင့်သော ကာလဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံ လက်ရှိမှာ မတည်မငြိမ် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ခုနက NUG အပါအဝင် ဖြစ်နေတဲ့ အခါကျ တော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်အတွက်ကို နယ်စပ်တစ်လျှောက်မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံကြီးများရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှုက လိုအပ်လာတယ်။ အဲတာကို မီးစိမ်းစပြတာက တရုတ်ပဲ၊ တရုတ်ပြီး အိန္ဒိယပေါ့ဗျာ၊ ခုထိုင်းကတစ်ခါ စနေပြီ။ အဲဒါကြောင့် ဆက်စပ်တယ်၊ အဲတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး သမိုင်းတစ်လျှောက်ကို ပြန်ကြည့်ရင်လည်းပဲ လွတ်လပ်ရေးမတူဘဲ အသီးသီး မကျေနပ်မှုတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ အဲဒီကြားထဲမှာ လူထုခံရတာပေါ့ဗျာ၊ နောက်ဆုံးတော့ NUG ပေါ့ဗျာ၊ အဲတော့ မည်သည့် တော်လှန်ရေးသမိုင်းမှ  မြန်မာ့မြေမှာ အောင်မြင်မှု ရခဲ့တယ် ဆိုတာ မရှိဘူး။ NUG အရင် CRPP ပေါ့ ၁၉၉၀ အလွန်မှာ NCGUB တို့ဘာတို့ ပေါ်ခဲ့တာပေါ့။ ဆိုတော့ သူလည်းပဲ ဒီတိုင်းပဲ ပျက်သုဉ်းသွားကြတာပါပဲ၊ နောက်ဆုံး NLD အစိုးရလက်ထက်မှာ ပြည်တော်ဝင်ခွင့် ပေးခဲ့တာပေါ့။ အဲတော့ NUG အနေနဲ့ ပြန်ကြည့်တဲ့ အခါမှာလည်းပဲ ပရုတ်လုံးလိုပဲဗျ၊ အငွေ့ပျံသွားမယ့် သဘောရှိတော့ သို့သော် လည်းပဲ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အားလုံးက မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု လိုအပ်တယ် ဆိုတဲ့ ဘက်နဲ့သွားနေပြီ။ အဲတော့ အဲဒီလိုအပ်ချက် နိုင်ငံကြီးများရဲ့ အင်အားနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံလူထု၊ မြန်မာနိုင်ငံ တည်ဆဲအစိုးရ နစကသည် ဘယ်လို ရှေ့ဆက်သွားမှာလဲ ဆိုတာကသာ ကျနော်တို့ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ပြီးမှ အဖြေ ထုတ်သင့်တဲ့ကာလ ဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်လိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

AA-MNDAA-TNLA ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ဆွေးနွေးပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာစေရန် အပြန်အလှန်ညှိနှိုင်းရန် လိုအပ်သလို တော်လှန်ရေး အင်အားစုများဘက်က လည်း ပျော့ပြောင်းစွာဖြင့် တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း ဆွေးနွေးမည်ဟူသော စကားများ ထွက်ပေါ်လာစေရန် ပို၍ လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် မတည်ငြိမ်မှုနှင့် စစ်ပွဲများအား တရုတ်အနေဖြင့် ပြတ်ပြတ်သားသား ဆန့်ကျင် ပြီး မကြာခင် ပြန်လည်တည်ငြိမ်စေရန် မျှော်လင့်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ‌မော်နင်းက နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ ပုံမှန်သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ငြိမ်းချမ်း‌ရေး ဆွေးနွေးမှုဖြစ်စဥ်များအား ထောက်ပံ့ကူညီပေးရန်နှင့် ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်လာစေရန် တရုတ် နိုင်ငံအနေဖြင့် တတ်နိုင်သမျှ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်သလို မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်း အခြေအနေ အပါအဝင် မြန်မာပြည်တွင်းမှ အခြေအနေများကိုလည်း အနီးကပ် အာရုံစိုက်ထားသည်ဟု မော်နင်းက ပြောကြားခဲ့ သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အာရက္ခတပ်တော်(AA) သည် နိုင်ငံရေး ဂုဏ်သိက္ခာ တက်လာသည့်အတွက် ရခိုင်နှင့် ဘင်္ဂါလီ အရေးတွင် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအနေဖြင့် ထည့်မတွက်၍မရကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။ 

ရခိုင်ပြဿနာအရေး ပြောကြမည်ဆိုပါက AA နှင့် မညှိနှိုင်း၍ မရသည့် အနေအထား ဖြစ်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နစကဘက်မှလည်း ၎င်းအခြေအနေကို လိုက်လျောပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောည်။

၎င်းက “လက်ရှိ အနေအထားအရတော့ မောင်တောမှာ နစက ဗျူဟာ စခန်းတစ်ခုပဲ ကျန်တော့တာ။ ကျန်တဲ့ နေရာတွေက AA ကသိမ်းပြီ။ အဲဒီတော့ ရခိုင်ပြဿနာကလည်း ကချင်ပြဿနာလိုပါပဲ။ ရခိုင်ပြဿနာအကြောင်း ပြောကြမယ်ဆိုရင် AA နဲ့ နောက်ပိုင်း မညှိနှိုင်းရင် မရတဲ့အနေအထားအထိ ကျရောက်လာလိမ့်မယ်လို့ ထင်ပါ တယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ လိုက်လျောပေးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူလိုက်လျောသည်ဖြစ်စေ၊ သူမလိုက်လျော သည်ဖြစ်စေ စစ်ကောင်စီက ရခိုင်ဒေသရဲ့ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က AA ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုအောက်ကို ရောက်နေပြီလေ။ အဲဒီတော့ ဒါတွေက သူကလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီ ကင်းစင်ရေးကို အားကျိုးမာန် တက် လုပ်နေတဲ့ အနေအထား။ အဲဒီမှာလည်း စစ်တွေ၊ အမ်း၊ ဂွ ၃ နေရာလောက်ပဲ ကျန်တော့တာကို။ အဲဒီတော့ စစ်ကောင်စီ လွှမ်းမိုးနိုင်တဲ့ အာဏာသက်ရောက်နိုင်တဲ့ နေရာတွေဟာ တိုင်းရင်းသား ဒေသတွေမှာ တဖြေးဖြေး လျော့ပါးချုပ်ငြိမ်းတော့မယ့် အနေအထား စိုက်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လမ်းဆုံတစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ဘင်္ဂါလီများ နေရပ်ပြန်ရေး ဖြေရှင်းရာတွင် AA ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမှာဖြစ်ပြီး လျစ်လျူမရှုရန် လိုအပ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအကြံပေး မစ္စတာတောင်းဟစ်ဟော့ဒ်ဆန်က ပြောကြား ထားသည်။

AA ကို တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြုလုပ်၍ မရသော်လည်း ဘင်္ဂါလီအရေး ဖြေရှင်းရာတွင် ၎င်းကို လျစ်လျူ ရှုခြင်းသည် လက်တွေ့ မဆန်ကြောင်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအနေဖြင့် AA နှင့် စကားပြောသင့်သည်ဟု မစ္စတာ တောင်းဟစ်ဟော့ဒ်ဆန်က တိုက်တွန်းထားသည်။

AA သည် တိုက်ခိုက်နိုင်သော စွမ်းရည်များ၊ မြို့အများအပြား သိမ်းပိုက်ထားနိုင်မှုတို့ကို ပြသလာသည့်အတွက် ၎င်းကို မည်သူကမှ လျစ်လျူရှု၍ မရတော့သည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ-တရုတ် အရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

AA ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

“AA ပြောတဲ့ အထဲမှာတော့ ရိုဟင်ဂျာပြောပြော၊ ဘင်္ဂါလီပြောပြော ရခိုင်မှာ ကြာရှည်ကြာများနေလာတဲ့ မျိုးစု တစ်စုလိုပဲ သဘောထားတယ်ထင်တယ်။ အဲဒီလူတွေရဲ့ နေထိုင်စားသောက်မှုတွေကိုလည်း တတ်နိုင်သမျှ ကူညီမယ်လို့ ပြောထားတာပဲလေ။ ARSA ဆိုရင်တော့ တစ်မျိုးပေါ့နော်။ စစ်တပ်က ခေါ်သုံးနေတဲ့ လူတွေကြ တစ်မျိုးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ရိုးရိုးသာမန်တွေ အပေါ်မှာတော့ AA က ထောက်ထောက်ထားထား ဆက်ဆံပုံရတယ်။ အဲဒါက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တင်မဟုတ်ဘူး။ အိန္ဒိယတို့ဘာတို့လည်း ဒီလိုပဲဖြစ်လာတာ။ AA က သူ့ရဲ့ တိုက်စွမ်းရည်ကို ပြလာတာရှိတာကိုး။ သူသိမ်းနိုင်တာပါတယ်။ မြို့တွေသိမ်းလာနိုင်တာပါတယ်။ အဲဒီမြို့တွေကို ပြန်လည် ထူထောင်လာတာပါတယ်။ သူ့နိုင်ငံရေး ဂုဏ်သိက္ခာ တက်လာတာပေါ့။ အဲဒီအခါကြတော့ ဘယ်သူကမှ လျစ်လျူ ရှုလို့မရဘူး။ ဘင်္ဂလားနဲ့တင်မဟုတ်ဘူး အိန္ဒိယကလည်း ဒီလိုပဲ ဆက်ဆံလာရတာ။ အဲဒီတော့ သူ့တိုက်စွမ်းရည်နဲ့ သူ့ရဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ နေရာရလာတာပေါ့။ စစ်ဂုဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာတာပေါ့။ အဲဒီတော့ ထည့်ပြီး စဉ်းစားရမလို ဖြစ်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ ရခိုင်အရေးကို စဉ်းစားရင် ရခိုင်ပြည်နယ်အရေးကို စဉ်းစားရင် AA ကို မထည့်ဘဲ မဖြစ် တော့ဘူး အဲဒီလိုဖြစ်သွားတာပေါ့။ ဒါသူ့နိုင်ငံရေး ဂုဏ်သိက္ခာ နိုင်ငံရေးနေရာ ရလာတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရနှင့် မြန်မာအစိုးရတို့ကြား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ရောက်လာကြသည့် ဘင်္ဂါလီများကို နေရပ်ပြန်ပို့နိုင်ရေး သဘောတူညီထားသည်။ 

လက်ရှိ ၈ နှစ်ကြာသည်အထိ နှစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ဘင်္ဂါလီများကို နေရပ်ပြန်ပို့နိုင်ရေး သဘောတူညီချက်များကို ပြည့်ပြည့်ဝဝ အကောင်အထည် မဖော်နိုင်သေးပေ။ 

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၆

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) သည် ပါတီမှတ်ပုံတင် ရရှိရေးအတွက် အခြားအမည် ပြောင်းလဲပြီး မှတ်ပုံတင် ရမည်ဆိုပါက လုံးဝ ဆန္ဒမရှိကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)မှ မူဝါဒရေးရာ ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် ဦးထွန်းအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီအား ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းမရှိသဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့် မရပါကလည်း ပါတီအနေဖြင့် ဆက်လက်ရပ်တည်ပြီး အများပြည်သူအကျိုးအတွက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးထွန်းအောင်ကျော်က “ကျနော်တို့က ရခိုင်အမျိုးသားပါတီကိုပဲ ထပ်ပြီးတော့ အခွင့်အရေး တစ်စုံတစ်ရာ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ရင် ဥပမာ သဘောတစ်ခုက ပါတီမှတ်ပုံတင် မရသေးတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ဥပဒေနဲ့အညီ မှတ်ပုံပြန်တင်နိုင်တယ်ဆိုရင်က ကျနော်တို့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီအနေနဲ့ ဆက်ပြီးတော့ ပါတီမှတ်ပုံတင်မယ်။ ဒီပါတီတွေကို ထပ်ပြီးတော့ မည်သည့် အခွင့်အရေးမှ မပေးတော့ဘူး။ ပါတီကို ဆက်ပြီး‌တော့ ငြင်းပယ်ထား တယ်ဆိုရင်ကတော့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီအနေနဲ့ ဒီလိုပဲ ကျနော်တို့က ဆက်လက်ရပ်တည်ပြီး အများပြည်သူ အကျိုးအတွက် လုပ်သွားတယ်။ အများပြည်သူ အကျိုးအတွက် မှတ်ပုံတင်မရဘဲ ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုရင် အဓိက အကြောင်းအရာက ကျနော်တို့ပါတီကို ပါတီအနေနဲ့ ဖျက်သိမ်းလိုက်တာ မရှိတဲ့အတွက် မပျက်သေးဘူး ရပ်တည်နေတယ်။ အဲဒီတော့ ဥပဒေနဲ့အညီ ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးပါတီကတော့ အများပြည်သူတွေအတွက် နိုင်ငံရေးနည်းအရ ဆက်ပြီးတော့ လုပ်နေမှာပဲ။ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ ပါတီအသစ် နာမည်ပြောင်းပြီး တင်ပါဆိုရင် ကတော့ ကျ‌နော်တို့မှာ လုံးဝ ပြောင်းလဲပြီးတော့ မှတ်ပုံတင်ဖို့ ဆန္ဒလုံးဝမရှိဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

နစက အနေဖြင့် လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ သေချာပေါက် ကျင်းပပြုလုပ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည့် အတွက် မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပယ်ဖျက်ခံရသော ပါတီများအား ထပ်မံတင်ခွင့် ပေးမည်ဆိုပါက ပို၍ ကောင်းမွန်ကြောင်း လည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) သည် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် လူထုထောက်ခံမှုကြီးမားသည့် ပါတီဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ ပါတီ တည်ထောင်ခွင့် လျှောက်ထားချက်ကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပယ်ချကြောင်း ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန် ထားခြင်းဖြစ်သည်။

ANP ပါတီသည် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် မညီသဖြင့် ပယ်ချလိုက်ခြင်းဖြစ် ကြောင်းလည်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက “အဲဒါကတော့ နှစ်ပိုင်းရှိမှာပေါ့လေ။ ပါတီ ကို ဘယ်ပါတီကိုတော့ လုံးဝ တင်ခွင့်မပေးဘူး ဘာညာ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းနဲ့ ကိုက်ညီမှုမရှိလို့ တင်ပြီးတဲ့အချိန်မှာ ခွင့်မပြုတာ ဒါကတော့ တစ်ပိုင်း၊ ဒါပေမယ့် ပါတီမှတ်ပုံတင်တာကို ခွင့်ပြုထားတယ်၊ အဲဒါကို ပါတီတွေကိုယ်တိုင်က အဲဒီနေရာမှာ သွားပြီးတော့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမရှိတာက တစ်ပိုင်း၊ ပယ်ဖျက်ခံရတဲ့ သူဆိုရင်လည်း သူ့မှာ သတ်မှတ်တဲ့ ဥပဒေကြောင်းအရ ငြိစွန်းနိုင်တဲ့ အကြောင်းတွေရှိလို့ ပယ်ဖျက်တယ် ဆိုရင် တော့ ဒါကတစ်ပိုင်းပေါ့။ သီးသန့်ကြီး လိုက်ဖျက်တယ်ဆိုရင်တော့ အစိုးရဘက်က အလွန်ပေါ့လေ။ အစိုးရဘက် က ဖိတ်ခေါ်ထားလျက်နဲ့ မလာဘူးဆိုရင်တော့ သက်ဆိုင်တဲ့ ပါတီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါလိမ့်မယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ထောက်ခံသူများကို တွေ့ရစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)သည် လူ့ဘောင်သစ်ပါတီ၊ ဇိုမီးဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ၊ ပြည်သူ့အင်အားပါတီ၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ၊ ကချင်အမျိုးသားကွန်ဂရက်ပါတီ၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးပါတီ၊ ပြည်ထောင်စု တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ၊ ချင်းပြည်သူ့ပါတီ၊ ဒီမိုကရေစီပါတီ စသည့် ပါတီ ၉ ခုကို မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပယ်ဖျက်ထား သည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်မှာ မတရားအသင်း အဖြစ်လည်းကောင်း၊ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း အဖြစ်လည်းကောင်း ကြေညာခြင်း ခံထားရသည့် အဖွဲ့အစည်း၊ နိုင်ငံတော်ကို ဆန့်ကျင်နေသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း (သို့မဟုတ်) ထိုအဖွဲ့အစည်းဝင်များနှင့် တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်ဖြစ်စေ ဆက်သွယ် အားပေး ကူညီနေသည့် အဖွဲ့အစည်းများ မှတ်ပုံတင်ခွင့် လျှောက်ထားခွင့် မရကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)တွင် ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ခဲ့သူ တချို့နှင့် လွှတ်တော်အမတ်တချို့သည် နစကမှ အကြမ်းဖက်အဖြစ် ကြေညာထားသည့် AA အဖွဲ့ထံမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုများရှိနေကြောင်း တချို့က ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၆

TNLA က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ခွင့်ရှိသည်ဟု ထည့်သွင်းထားသည့်အချက်က ပြဿနာရှိနိုင်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တိုက်ပွဲရပ်စဲရေးအတွက် တရုတ်အစိုးရ၏ ကြားဝင်ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် ဒေသခံ ပြည်သူလူထုများ စစ်ဘေးဒဏ် ခံနေရခြင်းများကြောင့် နှစ်ဖက်စစ်ရေး ပဋိပက္ခများ အဆုံးသတ်နိုင်ရန် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA)က၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

စစ်ဘေးဒဏ် ခံစားနေရသော ပြည်သူလူထုအား ထောက်ထားညှာတာခြင်းနှင့်အတူ မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ခွင့် အခွင့်အရေးကို ကိုင်စွဲထားပြီး ပြဿနာအရပ်ရပ်ကို ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာရန် အမြဲတမ်း အဆင်သင့်ရှိပါကြောင်း TNLA က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး အမှန်တကယ် ဆွေးနွေးချင်ပါက မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်ဆိုခြင်းအား ထုတ်ပြန် ကြေညာချက်တွင် ထည့်သွင်းရန် မလိုအပ်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

TNLA ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဥ်

၎င်းက “အမြင်ကတော့ တိုတိုနဲ့ ရှင်းရှင်း ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ပိတ်ဆို့ခံထားရတဲ့ အချိန်မှာ အကုန်လုံးငတ်နေပြီ၊ ဘာမှ Resource မကျန်တော့ဘူး၊ အဲတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို စကားပြောရတာပဲ ဒါပါပဲ။ ထုတ်ပြန်ချက်မှာကိုက သူက ၂ ပိုင်းလို ဖြစ်နေတာကိုး၊ မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်ဆိုတာ ဘယ်လိုအနေအထားကို သူတို့က ဆိုလို ချင်တာလဲ၊ ဒါကရှိသေးတယ်။ ဆိုတော့ ဆိုလိုတာက နိုင်ငံရေးအရ ဆွေးနွေးမယ်၊ ပြောရရင်တော့ ဖက်ဒရယ်ပေါ့ လေ၊ ဖက်ဒရယ်လမ်းစဥ်ကို သွားမယ်ဆိုတဲ့ အချိန်မှာ စားပွဲဝိုင်းပေါ် တင်ရမယ့်ကိစ္စ ဒါအရင်ပဲ၊ အဲတော့ စားပွဲဝိုင်း ပေါ် တက်ဖို့အတွက်ကို သူက လုပ်ရမယ့်အလုပ်က ရှင်းရှင်းလေးပဲ၊ ကျန်တာတွေ ဘာမှ မစဥ်းစားနဲ့ အဓိကက ဆွေးနွေးချင်စိတ် ရှိလာတဲ့အချိန်ကျရင် မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်ဆိုတာ အဲဒီ နေရာမှာ ပြောဖို့အကြောင်း မရှိဘူး။ ဘာလို့ဆို‌တော့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့် လုပ်နေရအောင် ဘယ်သူကမှ သီးသန့်ကြီး သွားပြီး တော့ သူ့နယ်မြေကို သွားပြီးတော့ ဒုက္ခပေးနေတာ၊ တိုက်ခိုက်နေတာ မရှိဘူးလေ။ အဲတော့ အဲဒီထဲက ပြောနေတဲ့ စကားရပ်တွေက အဓိပ္ပါယ် ၂ ခွ ထွက်စေတော့ အဲဒီအပိုင်းက မြေပြင်မှာ လုပ်ရကိုင်ရ ပြဿနာရှိလာနိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုထုတ်ပြန်ချက်တွင် စစ်ရေးပဋိပက္ခ အဆုံးသတ်ပြီး တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော နိုင်ငံရေးအခြေအနေ တည်ဆောက် ရန် တရုတ်အစိုးရ၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုကို အပြုသဘောရှုမြင်ကာ ကောင်းမွန်သည့် အခြေအနေ‌ ရောက်သည်အထိ ဆက်လက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်သည် ဒေသခံပြည်သူများ၏ ထိခိုက်နစ်နာမှု၊ လုံခြုံရေး အစရှိသည်တို့ ထိခိုက် နစ်နာစေသည့် အခြေအနေများအား တားဆီးရန် အတွက်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒီဟာကတော့ ခြုံပြောရလို့ရှိရင် FPNCC အစည်းအဝေး ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၀ ရက်လောက်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ အခြေခံကနေ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ FPNCC အဖွဲ့ရဲ့ ကျနော်တို့ နည်းပရိယာယ် ခြေလှမ်းသစ်လို့ ကျနော်တို့ ထင်ပါ တယ်။ မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်ဆိုတာ သူက ခုငြိမ်းချမ်းရေးစကားပြောဖို့ ထွက်ကမ်းလှမ်းတဲ့ နေရာမှာ အဓိကအားဖြင့် သူ့ပြည်သူတွေရဲ့ ထိခိုက်နစ်နာမှုနဲ့ အသက်အန္တရာယ် ဆုံးရှုံမှု၊ လုံခြုံရေး ဘက်ပေါင်းစုံက နေပြီး တော့ ထိခိုက်နစ်နာနေတဲ့ အခြေအနေတွေကို တားဆီးဖို့အတွက် စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ တခြား သူတို့နဲ့ ဆွေးနွေး လို့ရှိရင် လေကြောင်းထိုးစစ်နဲ့ လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုကို ရပ်ဆိုင်းပစ်နိုင်မလားလို့ ရည်ရွယ်ပြီးတော့ ကမ်းလှမ်း တာလို့ ကျနော်တော့ အဓိကအားဖြင့် ကြည့်မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် သဘောဆန္ဒရှိသည်မှန်လျှင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု လမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး နယ်မြေများ ထပ်မံသိမ်းပိုက်ပြီး ခဏအနားယူကာ စစ်ရေးရည်မှန်းချက်ရရှိရန် ထုတ်ပြန်သော သဘောထား ဆိုလျှင်တော့ ရေရှည်အတွက် အဆင်မပြေနိုင်ကြောင်း၊ ညှိနှိုင်းသော်လည်း ပြဿနာများ ရှိလာနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက သုံးသပ်သည်။

MNDA ၊ TNLA ၊ AA အဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားကြောင်း ရှင်းလင်းပြတ်သားသည့် လုပ်ဆောင် ချက်များ ပြသလာမှသာ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှာဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် တရုတ် နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့ရှိ ဟိုင်ဂင်ဂါးဒင်ဟိုတယ်၌ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်နှင့်တွေ့ဆုံစဥ် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၂

ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများ ပြင်းထန်နေပြီး မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတင်းမာမှုကို ရွေးကောက်ခံ အစိုးရတစ်ရပ်ဖြင့် ဖြေလျှော့ ရမည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ အေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် အားလုံးပါဝင်သည့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကြီးတစ်ခု လုပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

၎င်းက “အားလုံးပါဝင်တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကြီး တစ်ခုဟာလိုတယ်၊ တွေ့မှပဲ ဆွေးနွေးနိုင်မယ်။ အဲဒီတော့ နိုင်ငံရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကြီးတစ်ခု ဖြစ်ဖို့အတွက် ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးက တိုက်တွန်းရမယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဘောင်တွေဆက်နေတဲ့ နိုင်ငံတိုင်းကလည်း တိုက်တွန်းရမယ်၊ လူထုကလည်း တိုက်တွန်းရမယ်၊ တွေ့ကြပါ၊ ဆွေးနွေး၊ လက်ဆွဲနှုတ်ဆတ်ကြပါ၊ ပြီးမှ နိုင်ငံရေးအဖြေကို ရအောင်ယူကြပါ။ အဲဒီလိုဖြစ်ဖို့အတွက် အခြေခံဥပဒေ ပေးထားချက်ရှိတယ်။ နစကသည် နောက်ကိုဆုတ်ရမယ်၊ ဒါမှပဲ လာမယ့် အသွင်ပြောင်း အစိုးရတစ်ရပ်ကို နယက ပုံစံ၊ ဦးသိန်းစိန်ဦးဆောင်တဲ့ နယက၊ ရွေးကောက်ခံအစိုးရတစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ရှုခင်းကို ပြန်မြင်ကြဖို့လိုတယ်။ အဲဒီတော့ ရွေးကောက်ပွဲ မြန်မြန်လုပ်ဖို့လိုတယ်။ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရတစ်ရပ်နဲ့ အခု မြန်မာ့နိုင်ငံရေး တင်းမာမှုကို ပြန်ပြီးတော့ ဖြေလျှော့အောင် ကြိုးစားရမှာ။ အဲဒီနည်းကလွဲပြီး အခြေခံရဲ့ ပေးထားချက်မရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။

လာမည့်နှစ် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း လွတ်လပ်၍တရားမျှတသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေး‌ကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ကြိုတင်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားထားသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တွေ့ဆုံစဉ်

ထို့အတူ ရွေးကောက်ပွဲပြန်လည်ကျင်းပ၍ အနိုင်ရသည့် အစိုးရကို နိုင်ငံတော်အာဏာများ ပြန်လည်အပ်နှင်း မည်ဟု အတိအလင်းပြောဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းရည်မှန်းချက် အောင်မြင်စေရေး တစ်စိုက်မတ်မတ် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ချက်ရှိသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် တိုင်ရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း (EAOs) များနှင့် PDF များအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင် လမ်းစဥ်ကို စွန့်လွှတ်၍ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်ရေး ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ဖိတ်ခေါ်အပ် ကြောင်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းသွားနိုင်ရန် ရွေးကောက်ပွဲသည် ပထမဆုံး ဖြတ်သန်းရမည့်အဆင့်ဖြစ်ပြီး ၎င်း ရွေးကောက်ခံ အစိုးရတစ်ရပ်ဖြင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းမှုများ လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာရေး အဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့နိုင်ငံရေးပါတီများတွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “အရာအားလုံးက နောက်ဆုံးအဖြေရှာကြမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေး စားပွဲဝိုင်းပေါ့၊ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်း ပေါ်မှာပဲ အဆုံးသတ်ကြရတာကိုး။ အဲဒီတော့ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်း သွားနိုင်ဖို့ ခုနပြောတဲ့ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု အခြေတည်ဖို့ဆို ရွေးကောက်ပွဲသည်လည်း ဖြတ်သန်းရမဲ့ ပထမဆုံးအဆင့်ပေါ့။ အဲဒီတော့ မြန်မာနိုင်ငံသည် လည်း ခုနပြောသလိုပေါ့လေ၊ ဒီမိုကရေစီဆိုပြီး အော်ပြီးသွားကတည်းက ဒီမိုကရေစီ ကပ်လျက်တွဲပါလာသည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်တယ်။ အဲဒီတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖြတ်သန်းမယ်၊ ဖြတ်သန်းပြီးတော့ ခုနပြောတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ် တင်ပြမှာ။ အဲဒီအစိုးရတစ်ရပ်ကနေတစ်ဆင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းမှုတွေ လုပ်မှာပေါ့။ အဓိက အ‌ရေးကြီးတာက ဒီမိုကရေစီလမ်းစဥ် လျှောက်ချင်တယ်ပေါ့၊ လျှောက်ချင်တယ်ဆို ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ အစိုးရ တစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းလာဖို့၊ အဲ့အစိုးရကနေတစ်ဆင့် နိုင်ငံရေးနည်းအရ ဖြေရှင်းဖို့ ဒါတွေကတော့ မဖြစ်မနေ လုပ်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဥ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင် တိုက်ယူနေလျှင် လိုချင်သည့် အခွင့်အရေးများ ရရှိမည်မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့်သာ သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေး‌‌ကောက်ပွဲပြီး၍ အစိုးရတစ်ရပ်တက်လာကာ နိုင်ငံရေးနည်းအရ ဖိတ်ခေါ်မှုများ ရှိလာလျှင် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များအနေဖြင့် လာရောက်ခြင်းမရှိပါက သူတို့၏ ရည်မှန်းချက်၊ ဦးတည်ချက်များ ကို မေးခွန်းထုတ်ရတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများကို အကြမ်းဖက်သည့်နည်းဖြင့် ပြန်လည် မဖြေရှင်းဘဲ နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းနိုင်ရေး ဖိတ်ခေါ်ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုများကို ချီးကျုးမိကြောင်းနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရေး အတွက်လည်း ဆန္ဒပြုကူညီမည်ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်က နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့က ကူမင်းမြို့တွင် နစကဥက္ကဋ္ဌ နှင့် တွေ့ဆုံစဥ် ပြောကြားခဲ့သည်။