CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၀
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကောင်အထည်ဖော်နေသည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေသည် နစက သွားနေသည့် နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်ကို ထိခိုက်စေနိုင်သော သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်က စတင်၍ အသက်ဝင်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်မှ လက်မှတ်ထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် လုပ်သားအင်အားရှားပါးခြင်း၊ လူထု၏ အကြောက်တရား ကြီးမားလာခြင်း၊ နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူကြား ယုံကြည်မှု ကျဆင်းလာခြင်း စသည့် အခြေအနေ များသည် နိုင်ငံတော်အတွက် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းရန်ဆင့်ခေါ်သည့် ကိစ္စများတွင် အောက်ခြေ၌ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများ ရှိနေသဖြင့် အမြန်ဆုံးရပ်ဆိုင်းရမည့် ဥပဒေတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာကြမည့်သူများကို တွေ့ရစဉ်
၎င်းက “အောက်ခြေမှာ စစ်မှုထမ်းဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခြစားမှုတွေ အကျင့်ပျက်မှု တွေ များနေတာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အဲဒါက အရင်းနှီးဆုံးအချက် ဘာကိုဖြစ်စေလဲဆိုတော့ လူထုနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသန္တယအစိုးရ အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရတွေကြားထဲမှာ နားလည်မှု လွဲမှားစရာ ဖြစ်တယ်။ အင်မတန်မှကို တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အယုံအကြည် ပျက်စရာအကြောင်းတွေ ပေါ်လာတယ် ပေါ့။ လူထုရဲ့ မကျေနပ်မှုတွေ မကျေချမ်းမှုတွေ စစ်မှုထမ်းဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စမှာ အများကြီး ပေါ်လာတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီစစ်မှုထမ်းဥပဒေဟာ ရည်ရွယ်ချက် ကောင်းမွန်သော်လည်းပဲ ဦးသိန်းစိန် ခေတ်ကတည်းက ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တဲ့ ဥပဒေပဲပေါ့။ ရည်ရွယ်ချက် ကောင်းမွန်သော်လည်းပဲ အောက်ခြေမှ ဘယ်လိုမှ တားဆီးထိန်းချုပ်လို့ မရတဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုတွေကြောင့် နိုင်ငံတော်ရဲ့ အခုလက်ရှိ SAC သွားနေတဲ့ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်တွေကို ထိခိုက်စေတဲ့အထိ impact ပေါ့ သက်ရောက်မှု အားကြီးတယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေက အမြန်ဆုံး ရပ်ဆိုင်းရမယ့် ဥပဒေတစ်ခုဖြစ်တယ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
နစကမှ ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေထဲတွင် အသက်အရွယ် ရောက်ပြီးသူတိုင်း စစ်မှုထမ်းရမည်ဟု ပါရှိပြီး အမျိုးသားဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၃၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်း ကောင်း၊ အမျိုးသမီးဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၂၇ နှစ်မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်းကောင်း ဆိုလိုသည်။
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းပြီးနောက် စစ်မှုထမ်းရန် ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာများတွင် လူစာရင်းကောက်ကာ မဲနှိုက်၍ ရွေးချယ်ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ထဲ အကျုံးဝင်သည့် လူငယ်များမှာ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာတိမ်းရှောင်လျက်ရှိသည်။
ထိုသို့ ပြည်ပထွက်ခွာသူ များပြားလာသဖြင့် ပြည်တွင်း၌ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားသာမက အခြေခံလုပ်သား ရှားပါးမှု များပါ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ စီးပွားရေးသည် နိုင်ငံရေးအပေါ် များစွာမှီခိုနေသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး မရသရွေ့ စီးပွားရေး တိုးတက်ရန် မလွယ်ကူကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းနဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တွေ့ရစဉ်
၎င်းက “အခုဟာကတော့ စီးပွားရေးထက် နိုင်ငံရေးက ပိုနွယ်နေတာကို။ ငြိမ်းချမ်းရေးမှ မရရင် မလွယ်ဘူး။ စီးပွားရေးက နိုင်ငံရေးအပေါ်မှာ အများကြီး ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းတောင် မကဘူး မှီနေတာ။ အခုလည်း သူလုပ်ပေးနေ တာပဲ loan တွေ ချေးပေးတာတို့၊ တခြားလိုအပ်တဲ့ ပံ့ပိုးမှုတွေ လုပ်ပေးတာလေ။ လျှပ်စစ်မီးတောင် အခု အတော် ပြန်မှန်လာပြီလို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဒါတွေတော့ လုပ်ပေးနေတာပဲ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအပေါ်မူတည်ပြီး တက်လာမယ့် အခြေအနေက သိပ်မမြင်ဘူး။ နောက်သူကိုယ်တိုင် လုပ်ထားတဲ့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေဆိုတာလည်း တော်တော် negative effect သွားဖြစ်တာကို ဒီလုပ်ငန်းတွေအပေါ်မှာ။ အလုပ်သမားရှားသွားပြီ။ ကျွမ်းကျင်လုပ်သား မဟုတ် ဘူး။ ရိုးရိုး general worker တောင် ရှာမရတဲ့ အခြေအနေမှာရှိနေပြီ။ အဲဒီ effect တွေလည်းရှိနေတာကို။ ဆိုတော့ SAC အနေနဲ့ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရအောင် မလုပ်နိုင်သေးသရွေ့ စီးပွားရေးမှာ အတော်မလွယ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။
ပြည်ပထွက်ခွာသည့် လူငယ်လူရွယ်ဦးရေ များပြားလာသည့်အတွက် တားဆီးရန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။
ထိုဥပဒေထဲတွင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်သူများ၏ စာရင်းကို ရပ်ကွက်/ကျေးရွာအုပ်စု အုပ်ချုပ်ရေး မှူးက ပြုစု၍ မြို့နယ်အဖွဲ့သို့ ပေးပို့မည်ဖြစ်ပြီး မြို့နယ်အဖွဲ့က စစ်မှုထမ်းရန် အသက်အရွယ်ရောက်သူများ စာရင်း တွင် ပါဝင်သူများကို မှတ်ပုံတင်ရန် ဆင့်ခေါ်စာ ပေးပို့မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် မြို့နယ်အဖွဲ့က တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အဖွဲ့မှတဆင့် ဗဟိုအဖွဲ့သို့ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် ပါဝင်သူစာရင်းအား ပေးပို့မည်ဖြစ်ပြီး ဗဟိုအဖွဲ့သည် ဆေးစစ်ဆေးရန် ဆင့်ခေါ်ရမည့်သူ အရေအတွက်ကို သတ်မှတ်၍ မြို့နယ်အဖွဲ့သို့ စာရင်းပြန်လည် ပေးပို့မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် မြို့နယ်အဖွဲ့မှ အမိန့်စာ ရရှိသူသည် ဗဟိုအဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်မရဘဲ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာခွင့်မရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။
