CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅

အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် ခိုလှုံနေကြသည့် မြန်မာဘက်မှ တိုက်ပွဲရှောင်များသည် အလုပ်အကိုင် ရှားပါး ကာ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲဖြစ်နေကြကြောင်း ပလက်ဝကောင်စီမှ လူသားချင်စာနာကူညီရေးဌာနမှူး ဆလိုင်းစိုးထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ရှိ မြန်မာတိုက်ပွဲရှောင်များသည် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ ကူညီထောက်ပံ့ရေး အဖွဲ့များထံမှ ထောက်ပံ့ မှုများ မရှိသည့်အပြင် ပြည်နယ်အစိုးရ၏ ထောက်ပံ့မှုမှာလည်း တစ်ခါတစ်ရံမှသာ ရောက်ရှိတတ်သောကြောင့် ကိုယ်ထူကိုယ်ထ လုပ်ကိုင်စားသောက် နေကြရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဆလိုင်းစိုးထွန်းက “အခက်အခဲကြတော့ အကုန်လုံးကို ခြုံပြီးပြောရရင် စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲမှုရှိတယ်။ ပံ့ပိုးမှုက နယ်နယ်ရရ မရှိဘူး။ ပုံမှန်မရှိဘူးပေါ့။ ဒီဘက်မှာ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာလည်း မရတဲ့အခါကြတော့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းကလည်း ရှားပါးတယ်။ စားဝတ်နေရေး အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ အလုပ်အကိုင် အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ အဖွဲ့အစည်း အကြီးကြီးကနေ ပုံမှန်လေး ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ပေးတာမရှိဘူး။ အရင်နေ့တွေက မီဇိုရမ်အစိုးရကနေ လုပ်ပေးခဲ့တဲ့ဟာတွေကြတော့ ရှိတယ်။ တစ်ခါတစ်လေကြမှပေါ့ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ အခါကြတော့ အခက်အခဲ အများ ကြီး ကြုံရတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ဝင်ငွေမရှိတဲ့အခါ ကျန်းမာအရေး အတွက်လည်း အခက်အခဲ ရှိသွားတာ ပေါ့။ တချို့ စစ်ရှောင်စခန်းတွေဆို မြို့နဲ့ အရမ်းအလှမ်းဝေးတယ်။ အလှမ်းဝေးတဲ့အခါ လမ်းပန်းဆက်သွယ်‌ရေး အဆင်မပြေဘူး။ နောက် ဆေးကုသမှု ခံယူဖို့အတွက် ငွေရေးကြေးရေး မတတ်နိုင်တဲ့ဟာတွေရှိတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျန်းမာအရေးအတွက် အခက်အခဲလည်းရှိတယ်။ မိုးတွင်းကြရင် မြေပြိုတာတို့၊ လမ်းပိတ်တာတို့ ကြုံရတယ်။ အလုပ်အကိုင်က မိုးတွင်းကြရင် ပိုပြီးရှားပါးတဲ့ အခါကြတော့ စားဝတ်နေရေးအတွက် အရမ်းပဲ အခက်အခဲရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း ရေကြီးမှုကြောင့် မြန်မာတိုက်ပွဲရှောင်များ အခက်အခဲဖြစ်နေစဉ်

ယခုမိုးရာသီတွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းသည့်အတွက် မီဇိုရမ်ပြည်နယ် လောင်တလိုင်ခရိုင် တွီဒင်းနှင့် ကာကီရွာ ရှိ ပလက်ဝတိုက်ပွဲရှောင်အချို့၏ နေအိမ်များ နစ်မြှုပ်ပျက်စီခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အိန္ဒိယအစိုးရ၏ မှတ်တမ်းများအရ မီဇိုရမ်ပြည်တွင် ခိုလှုံနေထိုင်နေသည့် မြန်မာဒုက္ခသည်ပေါင်း ၃၃,၀၂၃ ဦးရှိပြီး ၎င်းတို့အနက် ကလေးငယ် ၁၂,၆၆၁ ဦးပါဝင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် မြန်မာဘက်မှ တိုက်ပွဲရှောင်လာကြသည့် ဒုက္ခသည် အများစုမှာ မီဇိုလူမျိုးနှင့် လူမျိုးစု ဆက်နွှယ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ချင်းပြည်နယ်မှ ချင်းလူမျိုးများ ဖြစ်သည်။

နယ်စပ်လုံခြုံရေးများနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်နယ်အစိုးရဘက်မှ တစ်ခါတစ်ရံ တင်းကြပ်မှုများရှိတတ်ကြောင်း၊ ကူညီထောက်ပံ့ပေးမှုများ မရှိခြင်းမှလွဲ၍ ကျန်သည့်အရာများမှာ လွတ်လပ်စွာရှိကြောင်း ပလက်ဝကောင်စီ၊ လူသားချင်းစာနာကူညီရေးဌာနမှူး ဆလိုင်းစိုးသန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တင်းကြပ်တာတို့ကတော့ နယ်စပ်တို့ဘာတို့မှာ တစ်ခါတစ်လေကြရင် လုံခြုံရေး အခြေအနေအရ တင်းကြပ်တာတို့ ဘာတို့ရှိတယ်။ အဲဒီအချိန်ကြရင် တချို့က refugee ကဒ် ထုတ်ပေးထားတာတွေရှိတယ်။ အဲဒီအထောက် အထားလေးနဲ့ သွားရတဲ့ဟာတွေရှိတယ်။ အဲဒီလိုမရှိဘူးဆိုရင်လည်း အာဏာပိုင်ရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရဲ့ ထောက်ခံစာနဲ့ သွားလာရတဲ့ အပိုင်းတွေလည်း ရှိတယ်။ ပုံမှန်တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ သူတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးအရ တစ်ခါတစ်လေ တင်းကြပ်ရတဲ့ အချိန်တွေကြရင် အဲဒီလိုမျိုးတွေရှိတယ်။ ကျန်တဲ့အပိုင်းတွေမှာ ကူညီထောက်ပံ့ ပေးမှုကလွဲရင် ကျန်တဲ့အားလုံးကတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ်လို့ ယူဆပါတယ်၊ များသောအားဖြင့် ကျေးရွာတွေမှာ ဆိုရင် တောင်ယာခင်း၊ ဥယျာဉ်ခင်းတွေရှိမယ်။ နောက် အိမ်ဆောက်တာတို့ ဘာတို့မှာ ပန်းရံတို့ဘာတို့ အဲဒီလိုမျိုး ပုံမှန် မဟုတ်ဘူးပေါ့ နေ့စားလုပ်ကြတယ်။ တချို့ဆို ကျနော်တို့ဘက်က ချင်းဘက်ကဆိုရင် ‌တောင်ယာနဲ့မစိမ်းတဲ့ အခါကြတော့ မြေကွက်ရရင် သူတို့ခွင့်ပြုပေးတဲ့ မြေကွက်လေးမှာ သီးနှံလေးတွေစိုက်တယ်။ အနည်းစု လုပ်တယ် အများစုအတွက်တော့ မြေကွက် မရနိုင်ဘူးပေါ့။ တစ်ခါတစ်လေ အကူအညီပေးတဲ့လူတွေရဲ့ ဟာတွေကို ခြွေတာ ပြီးမှပဲ နေရတဲ့အနေအထားပေါ့။ ပုံမှန်အလုပ်လည်း မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်းက မြန်မာတိုက်ပွဲရှောင်စခန်းကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ချင်းလူမျိုးများထဲတွင် ပလက်ဝနှင့် ထန်တလန်တို့မှ အများဆုံးဖြစ်ကြကြောင်း၊ ထို့ပြင် တိုက်ပွဲရှောင်များ၌ ရခိုင်နှင့် ဗမာလူမျိုးများလည်း ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုချင်းလူမျိုးများသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူခဲ့ပြီးကတည်းက မီဇိုရမ် ပြည်နယ်၌ ခိုလှုံနေထိုင်ခဲ့သူများဖြစ်ကာ ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ပလက်ဝဘက်မှ တိုက်ပွဲရှောင်များ ပိုမိုတိုးလာ ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပလက်ဝမှ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သို့ တိုက်ပွဲရှောင်လာသူ ဦးရေမှာ ၄၀၀၀ ကျော်ခန့် ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း ပလက်ဝကောင်စီ၊ လူသားချင်းစာနာကူညီရေး၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဗဟိုအစိုးရအဖွဲ့မှ နိုင်ငံထဲသို့ တရားမဝင် ကျုးကျော်ဝင်ရောက်သည့် သူများ အား ဖမ်းဆီးပြီး ၎င်းတို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ရာ လမ်းကြောင်းအတိုင်း နယ်နှင်မောင်းထုတ်ရမည်ဟု အမိန့်ထုတ်ပြန်ထား သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပြည်နယ်အသီးသီးတွင်လည်း တရားမဝင် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်သူများအား ထိန်းသိမ်း ထားရန် အကျဉ်းစခန်း အလုံအလောက် ဆောက်ထားကြရန်လည်း ကြေညာချက်များ ထုတ်ပြန်ထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန် ၄

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)ဒေသမှာ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ အများအပြားရှိသဖြင့် ၎င်းတို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်များအကြား ပဋိပက္ခနှင့်နယ်မြေလုမှုများ ယခုထက် ပိုမိုများပြားလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး နောက်ပိုင်းတွင် ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)၌ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ အကြား ပဋိပက္ခနှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလာကြသလို နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားမှုများလည်း ပို၍ များပြား လာသည်။

SSPP/SSA နှင့် MNDAA တို့ကြားလည်းကောင်း၊ KIO/KIA နှင့် TNLA တို့ကြားလည်းကောင်း၊ SSPP/SSA နှင့် TNLA တို့ကြားလည်းကောင်း၊ MNDAA နှင့် TNLA တို့ကြားလည်းကောင်း စသဖြင့် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ အချင်းချင်း ပဋိပက္ခများရှိသည့်အပြင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

ယခုကဲ့သို့ တပ်ဖွဲ့များအကြား အသေးအမွှားကိစ္စများမှာ ဆက်တိုက်ရှိလာနေမှာဖြစ်ပြီး အဖွဲ့အသီးသီးအနေဖြင့် ပြဿနာဖြစ်လာပါက စားပွဲဝိုင်းပေါ်တွင် ဖြေရှင်းရန် ပေါ်လစီ ချမှတ်ထားသောကြောင့် ကြီးမားလာနိုင်ဖွယ် မရှိကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တိုက်ပွဲ အသေးအမွှားတွေပါ။ သိပ်ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် မဖြစ်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ နယ်စပ်ချင်း ဟိုဘက်ဒီဘက် ကပ်နေရင် ဒီလိုပဲ ပြဿနာတွေ ဖြစ်တတ်တယ်။ ကျမတို့ ပန်ဆန်းမှာ နေတုန်းကလည်း ကျမတို့ ကွန်မြူနစ်တပ် အချင်းချင်းတောင် စကားများတာ၊ ပစ်တာခတ်တာတွေရှိတယ်။ သေတာကြေတာအထိတော့ မရောက်ဘူးပေါ့။ မိုးပေါ်ထောင်ပစ်ဘာပစ် ဒါမျိုးတွေ ရှိတတ်တယ်။ အခုကျမ ကြားနေတာတော့ သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့တွေက တတ်နိုင်သမျှ စားပွဲပေါ်မှာ ဆွေးနွေးကြဖို့ အမြဲတမ်းပြောနေတာပဲလေ။ သိပ်ကြီးကျယ်လာနိုင်မယ် လို့တော့ မထင်ဘူး။ အသေးအမွှားလေးတွေကတော့ တောက်လျှောက်ရှိမှာပဲ။ တအာင်းနဲ့ KIA တို့လည်း ဖြစ်နေ တာပဲ။ KIA နဲ့ SSA တို့လည်း ဖြစ်နေတာပဲ။ ဒီဟာတွေကတော့ ရှေ့လျှောက် ကြပ်လာနိုင်စရာတွေ ရှိပါတယ်။ အသေးအမွှားတွေပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

 MNDAA ကို တွေ့ရစဉ်

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနောက်ပိုင်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလာသည့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)နှင့် ရှမ်းပြည်တပ်မတော် (SSPP/SSA)တို့အကြား ဇွန်လ ၁ ရက်က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ လားရှိုးမြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲ ထပ်မံ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြသေးသည်။

ထိုတိုက်ပွဲအတွင်း MNDAA ဘက်မှ ၈ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း SSPP က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် လပိုင်းက MNDAA နှင့် SSPP တို့အကြား စစ်ရေးတင်းမာမှုကို နှစ်ဖက် ဗဟိုအဆင့် ခေါင်းဆောင်များမှ ပန်ဆန်းမြို့တွင် တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းခဲ့ကြသော်လည်း MNDAA ဘက်မှ နယ်မြေတောင်းမှုကြောင့် ပြေလည်မှုမရခဲ့ကြ ကြောင်း သိရသည်။

TNLA အနေဖြင့်လည်း မဟာမိတ် KIA နှင့် ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်၌ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ပွတ်တိုက်မှုများအပေါ် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး ဖြေရှင်းမှုများရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းဒေသသည် တောင်ပိုင်းဒေသထက် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ပိုမိုပေါများ ကာ လူမျိုးလည်း များပြားသဖြင့် ပဋိပက္ခမှာ တောင်ပိုင်းဒေသထက် ပိုမိုတွေ့ရသည်ဟု စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ မဟာမိတ် (UNA) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UWSA-NDAA-SSPP ခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ရှမ်းပြည်ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကလည်း လွတ်လပ်ရေး မရခင်ကတည်းက ဖက်ဒရယ် state ၊ စော်ဘွား ၃၃ မျိုးနဲ့ နယ် ၃၃ နယ်ကိုခွဲပြီး အုပ်ချုပ်လာတဲ့ စနစ်ရှိတယ်။ ဒီဟာမျိုးကို ဘယ်ပုံစံမျိုးနဲ့ ပြန်လည် အသက်သွင်းမလဲ ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးပေါ့။ အဲဒီဘက်မှာက ပြည်သူ့စစ်တွေ နေရာတိုင်း၊ မြို့တိုင်း၊ ရွာတိုင်းမှာ ပြည်သူ့စစ်တွေဖွဲ့ပြီး အပိုင်စားတွေနဲ့စီးပွားရေး လုပ်ကြတာတွေရှိတယ်။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအရလည်း ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသဆိုတာ ရှမ်းပြည်ထဲမှာပဲ စုနေ တာ။ တစ်နည်းအားဖြင့်ပြောရင် ရှမ်းပြည်ကို အစိတ်စိတ်အပိုင်းပိုင်း ဥပဒေအရကိုက ပိုင်းခြားပေးထားတယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေ ဖြစ်လာတယ်။ အဲဒါတွေကြောင့် ဒီလိုပြဿနာတွေကို မီးမွှေးပေးထားတာဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေ၊ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေ အဲဒီမှာများနေတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြော သည်။ 

ရှမ်းပြည်နယ်တွင် ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP)၊ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS/SSA)၊ ‘ဝ’ ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ (UWSA)၊ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်တပ်မတော် (NDAA)၊ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၊ တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)၊ လားဟူဒီမိုကရက် တစ် အစည်းအရုံး(LDU)နှင့် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDFs)များ စသည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း ပေါင်းစုံရှိနေသည်။

အလားတူ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ လက်အောက်ခံ ပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့(ပသစ)၊ ပျူစောထီး(ပစထ)၊ နယ်ခြားစောင့် တပ်ဖွဲ့(BGF) စသည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်အနေဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲကို ကြေညာလိုက်ခြင်းသည် ၎င်း၏နိုင်ငံရေးအရ “ဝ” ကို ချနင်းသည့် သဘောဖြစ်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းက “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၏ မူးယစ်ဆေးဝါး ဖြန့်ဖြူးမှုကို တိုက်ဖျက်မည့် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲအား ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၇ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း၌ ဝန်ကြီးချုပ်‌ဟောင်း သက်ဆင်သည် ထောက်ခံမှု ကျဆင်းနေမှုအား ယခုကဲ့သို့ “ဝ”ကို မူးယစ် ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲကြေညာခြင်းဖြင့် ထောက်ခံမှုရရှိရန် ပြန်လည်ကြိုးစားသည့်သဘော ဖြစ်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO/ NCA-S)မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်က ထိုင်းမှာ သူ့ရဲ့ထောက်ခံမှု ကျနေတယ်။ ကျနေတဲ့အခါကြတော့ သူ့ရဲ့ ဟိုးအရင် ထောင်ကျရမယ့်ဟာကို ရဲဆေးရုံမှာ အေးဆေးသွားနေရတဲ့ ထောက်ခံစာတွေ ဘာတွေလိုက်တော့ သူနဲ့မတည့်တာက သူ့ကိုအာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းတွေပေါ့။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်တို့ အဖွဲ့တွေနဲ့ က မတည့်ကြဘူး။ မတည့်ကြတော့ အင်အားပြိုင်ဆိုင်မှု ဖြစ်လာတာပေါ့။ သူ့သမီးဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်တုန်းမှာ  ထိုင်း စစ်ဗိုလ်တွေ၊ ထိုင်းတပ်တွေ မလုပ်နိုင်တဲ့ဟာကို တိုင်းပြည်အန္တရာယ်ရှိနေတယ်။ ဒါကို ထိုင်းတပ်တွေကမလုပ်ဘူး၊ ထိုင်းတပ်တွေက နားလည်မှု ရှိနေတယ်ဆိုပြီးတော့ ထိုင်းတပ်တွေကို local politics ပေါ့ ကိုယ့်ရဲ့ အတွင်းနိုင်ငံရေး အရ “ဝ” ကို ချနင်းမယ့်သဘောပါ။ အဲဒါကြောင့် သူက အဲဒါတွေကို လျှောက်ပြောပြီးတော့ “ဝ” ကို တိုက်မယ်ပြု မယ်၊ ရန်ရှာမယ်ပြောတာက သူ့ကိုထောက်ခံမှုရအောင် ပြန်ကြိုးစားလာတဲ့ သဘောပါတယ်။ နောက်တစ်ဖက် သူ့ရဲ့ အတိုက်အခံ ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းတွေ၊ ဗိုလ်ချုပ်တွေကိုလည်း နင်တို့မလုပ်ဘူး ဟုတ်လားဆိုတဲ့ဟာမျိုး challenge ခေါ်တာမျိုးဖြစ်နေတယ်။ “ဝ” က သူတို့ရဲ့ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုကို “ဝ” က ခံရတာပေါ့။ “ဝ” အဖွဲ့အစည်း အနေနဲ့ကတော့ မူဝါဒက ရှင်းရှင်း ရှိပြီးသားဖြစ်တာကို တချို့ပြဿနာတွေက “ဝ” အဖွဲ့အစည်းနဲ့ တိုက်ရိုက် ဆိုင်၊ မဆိုင်ဆိုတာ ပြောစရာရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ကိုတွေ့ရစဉ်

UWSA သည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ မူးယစ်ဆေးဝါးများ ဝင်ရောက်လာမှုအတွက် တာဝန်ရှိသည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ် ဟောင်း သက်ဆင်က စွပ်စွဲခဲ့ကာ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် UWSA ကို နှိမ်နှင်းရန် မြန်မာနှင့် မကြာမီ အစီအမံများ ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်

ထို့ပြင် သက်ဆင်သည် မြန်မာအစိုးရခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် လာအိုဝန်ကြီးချုပ်တို့ဖြင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ကြောင်း ကြွားဝါခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ မူးယစ်ဆေးဝါး တင်ပို့မှုရပ်တန့်ရန် ၎င်းတို့၏ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို ရှာဖွေနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံသည် မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးကို လွတ်လပ်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရမည်ဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ရှမ်းပြည်နယ်သည် အစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်မှု ကင်းမဲ့နေကြောင်း သက်ဆင်က ထောက်ပြခဲ့သည်။

သက်ဆင်၏ ယခုကဲ့သို့ တုံ့ပြန်မှုသည် ၎င်းတို့မှာရှိနေသည့် ပြည်တွင်းပြဿနာများကို အာရုံလွှဲစေရန် “ဝ” ကို မူးယစ်ဆေးဝါး ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုမှု လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်နိုင်‌ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာ လှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဝ”တပ်ဖွဲ့ UWSA ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျမ ကြည့်တာလေ တချို့ကိစ္စတွေဘာတွေမှာ သက်ဆင်တို့က ပြည်တွင်းက ပြဿနာတွေကို အာရုံလွှဲ ဖို့များ လုပ်သလားမသိဘူး။ သူတို့ “ဝ”ကို အခုမှ တိုက်ဖို့ခြိမ်းခြောက်တာ မဟုတ်ဘူး။ တိုက်ဖူးတယ် အရင်တုန်း ကတည်းက။ “ဝ”တွေ ထိုင်းနယ်စပ်ကို ရောက်သွားတဲ့အတွက် တိုက်ဖူးတာပဲ။ သူတို့တပ် ဘယ်လိုခံခဲ့ရလဲ သိတာ ပဲ။ အခုခြိမ်းခြောက်ရုံ ခြိမ်းခြောက်တာ။ သူ့ပြည်တွင်းမှာ သက်ဆင်တို့ကိုလည်း တော်တော် မကြိုက်ကြတာတွေ ရှိတယ်လေ ကြည့်ရတာ ထိုင်းပြည်တွင်း နိုင်ငံရေးအရလေ။ သူတို့ကလည်း အဲဒါကို တော်တော်ကောင်းမွန်အောင်၊ တော်တော်ခိုင်မာအောင် လုပ်နေရတာ။ အဲဒီမှာ လူတွေရဲ့အာရုံကို လွှဲဖို့အတွက် မူးယစ်ဆေးဝါးကိစ္စ ဘက်လှည့်ပြီး တော့ “ဝ” ကိုပြောတာပါ။ မတိုက်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။
သက်ဆင်သည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်ကလည်း မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲ ကြေညာခဲ့ဖူးကာ ထိုစစ်ဆင်ရေးအတွင်း ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်မှု ၂၈၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပြီး ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၇ ရက်တွင်လည်း မူးယစ်စစ်ပွဲသစ် ထပ်မံ ကြေညာခဲ့သည်။

သက်ဆင်က မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်သူများကို ရှာဖွေရန်အတွက် လူအုပ်စုလိုက် စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခွင့် ရရှိရန် ၎င်း၏သမီးဖြစ်သူ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူထားသည့် ပေတုန်တန်ထံမှ ခွင့်ပြုချက်ရရှိရန် ကြိုးပမ်းသွားမည်ဟုလည်း ပြောဆိုထားသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သူ၏ သဘောထားများကို ထုတ်ဖော် ပြောကြားထားသည်။

အဆိုပါ ပြောစကားများအနက် တချို့သော စကားများကို စုစည်း၍ အပိုင်းလိုက် CNI သတင်းဌာနက ထုတ်နုတ် ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များကို မည်ကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေး အဆင့်အတန်းမျိုးကို ပေးသင့်လဲဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

နှစ် ၇၀ ကျော်ကြာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် ခေတ်အဆက်ဆက် အာဏာပိုင်များမှ လက်ဝါးကြီးအုပ်လာကြခြင်း ဖြစ်ပြီး ပင်လုံစာချုပ်ကို ဖောက်ဖျက်ခဲ့သည်မှာလည်း မှန်ကန်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် တိုင်းရင်းသားများအား လက်ရှိအနေအထားထက် နိုင်ငံရေးအဆင့်အတန်းကို တိုးမြင့်ပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ ဘာသာစာပေ ယဉ်ကျေးမှုများကိုလည်း လွတ်လပ်ခွင့်ပေးသင့်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာအောင်မျိုးက “ဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသားတွေက မကျေနပ်တာပါ။ ကျနော်တို့က “ဝ” လိုပုံစံမျိုးတော့ ပေးလို့မရဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျ‌နော်တို့ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ အနေအထားမျိုး လက်ရှိ အနေအထားထက်တော့ တိုးမြင့်ပေးရမယ်။ သူတို့ရဲ့ ဘာသာစာပေတွေကို လွတ်လပ်ခွင့်ပေးရမယ်။ တရုတ်ကျင့်သုံးနေသလိုပေါ့။ culture independent ‌ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ လွတ်လပ်ခွင့်တော့ ပေးဖို့သင့်တယ်လို့ ပြောချင်တယ်။ “ဝ” လိုမျိုး စစ်တပ် ထောင်လို့မရဘူး။ နောက် တစ်ခုကတော့ ပြည်နယ်အတွင်းမှာဖြစ်တဲ့ ပြဿနာတွေက ပြည်ထောင်စုကို မထိခိုက် ဘူးဆိုရင် ပြည်နယ်ထဲမှာပဲ ဆုံးဖြတ်ခွင့်ပေးရမယ်။ နောက် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေပေါ့။ ပြည်နယ်ဝန်ကြီး ချုပ်ပေါ့။ အဲဒီစကားကတော့ ကျနော်က မကြိုက်ဘူး။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ထဲ ရောက်လာရင် အဲဒါတွေပြင်မှာပေါ့။ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးပေါ့။ ဒီပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေမှာ ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာ ခွင့် ပေးတာမျိုးအထိ။ ‌အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးမှာ သူတို့ဘာသာသူတို့ ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ ရုံးအဖွဲ့နဲ့ ဆိုတာမျိုးအထိကို ကျနော်တို့က ဖြစ်သင့်တယ်လို့ ယူဆတယ်” ဟု ပြောသည်။
သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် အပစ်ရပ်စဲရေး ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

UWSA နဲ့ NDAA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၁၂ ခုနှစ် ရောက်သည့်အခါမှာ အစိုးရနှင့်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၁၄ ဖွဲ့တို့ အကြား ပြည်နယ်အဆင့်၊ ပြည်ထောင်စုအဆင့် အပစ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှုများ ရရှိခဲ့ကြသလို ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်မှာ NCA ကို အပြီးသတ် နှစ်ဖက်သဘောတူ ရေးဆွဲနိုင်ခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း (၈)ဖွဲ့ဖြစ်သည့် KNU, RCSS, ALP, DKBA, KNU/KNLA-PC, PNLO, CNF, ABSDF တို့ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး NLD အစိုးရ လက်ထက်၌ NMSP နှင့် LDU တို့ လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိ ၄ နှစ်ကျော်ကြာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် ဘက်ပေါင်းစုံမှ အသာစီးရရှိနေသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ နိုင်ငံရေးအဆင့်အတန်းသည် ယခင်ထက် ပိုမိုမြင့်မားသည့် လိုလားချက်၊ တောင်းဆို ချက်များ ရှိလာသည်ကို အပြစ်ပြော၍ မရကြောင်း 7 EAOs Alliance မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

MNDAA-AA-TNLA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒီအချိန်တုန်းက ကျနော်တို့ အားလုံးရဲ့ အာသီသ၊ စိတ်ဆန္ဒထဲမှာကတော့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသားတွေအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အမျိုးသားတန်းတူညီနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် အခွင့်ရေး အာမခံချက်ရှိတဲ့ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ဖို့ဆိုတာ နဂိုတည်းက အတူတူ နားလည်မှုတွေ ရှိခဲ့တယ်။ အတူတူ အာသီသတွေရှိခဲ့တယ်။ သို့သော် ဒီ ၄ နှစ်‌ကျော်ကြာ အခင်းအကျင်းမှာ ဖြစ်ပေါ် လာတဲ့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ အခင်းအကျင်းတောင် တိုင်းရင်းသားတွေ ကြားထဲမှာလည်း နောက်ထပ် အခြေအနေ အရ လိုလားမှုတွေ၊ တောင်းဆိုမှုတွေက ရှိကောင်းရှိလာနိုင်တယ်။ ဒါ လက်ခံပေးရမှာပါ။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဟိုးအရင်ကတည်းက ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုအတွက် အတူတူ နားလည်မှုရှိခဲ့ရဲ့ သားနဲ့ ဒီပုံမှန်အနေအထား မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်း ၄ နှစ်ကျော်ကြောင့် ကျ‌နော်တို့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေမှာလည်း စဉ်းစားချက်တွေက အသစ်အသစ်တွေ ပေါ်ထွက်လာတာကိုလည်း အပြစ်ပြောလို့တော့ မရပါဘူး။ အကြောင်းတရားရှိလို့ အကျိုးတရား ဖြစ်ပေါ်လာတာကြောင့် ပြည်ထောင်စု အကျိုးကို ရှေးရှုပြီးတော့ အကုန်လုံး တိုင်တိုင်ပင်ပင် ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းနဲ့ လုပ်‌ဆောင်လာနိုင်မယ်ဆိုရင် ဒီနိုင်ငံရဲ့ ပကတိ အခြေအနေနဲ့ အကိုက်အညီဆုံး  အနေအထားတစ်ခုကို ပြန်လည်ပြီး ဖော်ဆောင်လို့ရနိုင်မယ်လို့ အဲဒီလိုပဲ ယုံကြည်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် တော်လှန်ရေး ဆင်နွှဲနေကြသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း အများစုသည် “ဝ” ကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးအဆင့်အတန်းမျိုးကို လိုချင်ကြကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

သို့သော် “ဝ” ကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေး အဆင့်အတန်းမျိုးအား ၎င်းတို့ကို ခွင့်ပြုပေးလိုက်ရန်မှာ မြေပြင် အနေအထား နှင့် သမိုင်းကြောင်းများအရ မဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

“ဝ” ကိစ္စတွင် ဗဟိုအစိုးရအနေဖြင့် တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေး အဆင်မပြေပါက “ဝ” ဒေသသည် ပဲ့ထွက်သွားနိုင် ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကျော်လွန်ပြီး ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း အဆင့်အတန်း ရရှိထားသော EAO များမှာ “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်-မိုင်းလား (NDAA)တို့ဖြစ်သည်။

“ဝ” သည် ဗဟိုအစိုးရ၏ သြဇာအာဏာ မသက်‌ရောက်သည့်အဆင့်အား ရောက်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ဗဟိုအစိုးရ အနေဖြင့် တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ပါက တရုတ်သည် နိုင်ငံပဲ့အောင် လုပ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “ ဝ ကိစ္စက ဗဟိုအစိုးရက တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံရေးသာ အဆင်မပြေဘူးဆိုရင်တော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ကက်ရှ်မီးယား ဒေသလိုမျိုး ပဲ့ထွက်သွားနိုင်တယ်ပေါ့နော်၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ “ဝ” မှာ သုံးစွဲနေတဲ့ ကိစ္စတွေ အားလုံးက တရုတ်နဲ့ ဆက်စပ်တယ်၊ နယ်ခြားမှာ တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းမှာလည်း “ဝ” တွေက အများကြီး နေထိုင် ကြတယ်လေ၊ အဲဒီအခါကျတော့ အခု “ဝ” ဆိုရင်တော့ ဗဟိုအစိုးရ သြဇာအာဏာ ဘာမှမသက်ရောက်တဲ့ အဆင့် ကို ရောက်သွားပြီ၊ ဗဟိုအစိုးရနဲ့ တိုက်ပွဲတွေတော့ မဖြစ်ဘူး၊ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော် တိုက်ပွဲမဖြစ်ဘူး၊ “ဝ” ဒေသ တိုးတက်အောင် လုပ်ခဲ့တယ်၊ တည်ငြိမ်အောင် သူတို့လုပ်တယ်၊ လုပ်တဲ့အခါကျတော့ “ဝ” ‌ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် နေတယ်၊ တိုးတက်နေတဲ့ အခါကျတော့ တကယ်တမ်း ဗဟိုအစိုးရနဲ့ စစ်ပွဲကြီးတွေ ဖြစ်ကြမယ်ဆိုရင်တော့ ပြည်သူလူထုက “ဝ” ဒေသရဲ့ ဟိုဖက်ကို ပဲ့သွားနိုင်တယ် တရုတ်ကလည်း အသိအမှတ် ပြုတယ်ဆိုရင်ပေါ့ဗျာ။ ဗဟိုအစိုးရကနေပြီးမှ တရုတ်နဲ့ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် အဆင်ပြေနေတယ် ဆိုရင်တော့ တရုတ်က ဒီကိစ္စတွေကို တော့ နိုင်ငံကြီးပဲ့အောင်တော့ သူလုပ်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ မြင်လို့ပါ” ဟု ပြောသည်။ 

UWSA ရဲဘော်နဲ့ ပန်ဆန်းမြို့ကို တွေ့ရစဉ်

UWSP/UWSA ခေါင်းဆောင်များသည် မြန်မာ့တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များ အပါအဝင် ရွေးကောက်ခံ အစိုးရတိုင်း ကို တွေ့ဆုံသည့်အခါမှာ “ဝ”ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်းအား “ဝ”ပြည်နယ်အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးရန် တောင်းဆို လျက် ရှိနေသည်။

UWSP/UWSA တောင်းဆိုသည့် “ဝ” ဒေသကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ အမျိုးသားပြည်နယ်အဖြစ် တည်ထောင်ရန် တောင်းဆိုချက်အား မူဝါဒအားဖြင့် သဘောတူကြောင်း နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားထားသည်။

သို့သော်လည်း နောင်မှာ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအရ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး လွှတ်တော်အခင်းအကျင်း ဖြစ်ပေါ်လာ ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ဆက်လက် ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ဟိုပန်၊ မိုင်းမော၊ ပန်ဝိုင်၊ နားဖန်း၊ မက်မန်းနှင့် ပန်ခမ်း (ပန်ဆန်း) မြို့နယ် ခြောက်ခုအား ခရိုင်နှစ်ခုဖွဲ့ကာ “ဝ” ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးထား သည်။

တိုင်းရင်းသားအားလုံး လက်ခံနိုင်သည့် ဖက်ဒရယ်စနစ်တစ်ရပ်အား ရေးဆွဲနိုင်ပါက တရုတ်အနေဖြင့်လည်း ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်စရာ မရှိကြောင်း၊ လက်ရှိ အစိုးရဖြစ်ဖြစ် နောက်တက်လာမည့် အစိုးရဖြစ်ဖြစ် ဖက်ဒရယ် စနစ်အား ထူထောင်မည်ဆိုခြင်းကို လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဥ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ UWSA ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တရုတ်ကတော့ သူက တိတိလင်းလင်း ကြေညာပြီးသားပဲ၊ သူများနိုင်ငံရဲ့ အတွင်းရေးကို ဝင်မစွပ်ဖက်ပါ ဘူး၊ သူတို့က မူ ၅ ချက်ကို အတိအကျ လိုက်နာတယ်ဆိုတာတစ်ခု ပြောပြီးသွားပြီ၊ ကျနော်တို့က တရုတ်ကို ဒီမူတွေအတိုင်း လိုက်ပါလို့ ဝိုင်းဝန်းအားပေး တိုက်တွန်းဖို့လိုပါတယ်၊ အရေးကြီးတာကတော့ ကျနော်တို့ ဗမာ ဘက်က အရေးကြီးပါတယ်၊ ကျနော်တို့ဘက်က နေပြီးတော့မှ အားလုံးလက်ခံနိုင်တဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ် တစ်ရပ်ကို ကျ‌နော်တို့ သတောတူနိုင်ကြတယ်၊ ရေးဆွဲနိုင်တယ် ဆိုလို့ရှိရင် “ဝ” ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဘယ်လူမျိုးပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါကို လက်ခံ နိုင်အောင် ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်မယ်၊ ဒီလိုလုပ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း တရုတ်ကလည်း ဘာမှ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်စရာ မရှိပါဘူးလို့ ယုံကြည်ပါတယ်၊ အခုလောလောဆယ်က အခြေအနေက တိတိပပ ဘာမှမရှိဘူး၊ ဘာမှမရှိတဲ့ အခြေအနေမှာ “ဝ” ကနေပြီးတော့မှ သူ့စစ်တပ်နဲ့သူ၊ သူ့ရဲ့စနစ်နဲ့သူ သွားနေတာမှာ ကျနော်တို့က အခုလောလော ဆယ်မှာ ကြိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ ကျနော်တို့ဘာမှ ပြောလို့မရဘူးပေါ့၊ အရေးကြီးတာက အဓိက ကတော့ ကျနော်တို့ တက်လာမယ့်အစိုးရ ဘယ်အစိုးရပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အခုလက်ရှိ အစိုးရပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်တို့ဟာ တကယ် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ထူထောင်မယ်ဆိုတာကို နှုတ်နဲ့ပြောရုံ မကဘဲ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်နေဖို့ လိုပါတယ်၊ ဒါကိုလုပ်‌‌ဆောင်တယ် ဆိုရင်လည်း တဖြည်းဖြည်း ဖြစ်လာမှာပါ” ဟု ပြောသည်။ 

UWSA သည် ပြည်နယ်အဆင့် ရယူလိုပါက ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြည်နယ်အဆင့်အတန်းမျိုးသာ ရရှိ မည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေးအာဏာများကို ဗဟိုအစိုးရက ထိန်းချုပ်ထားသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် UWSA သည် အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေး အာဏာများကို ကျင့်သုံးနေခြင်းကြောင့် ၂၀၀၈ ထက် ကျော်လွန်နေသည်။

ထို့ကြောင့် UWSA သည် မည်သည့် အဆင့်အတန်းမျိုးရှိသော ပြည်နယ်ကို တောင်းဆိုနေခြင်းလဲဆိုသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်နေသလို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ကျော်လွန်၍ ပြည်နယ်ပေးခွင့်မရှိသည့် အခြေအနေကို ဘယ်လို ဖြေရှင်းမလဲဆိုသည်မှာလည်း မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်နေသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သူ၏ သဘောထားများကို ထုတ်ဖော် ပြောကြားထားသည်။

အဆိုပါ ပြောစကားများအနက် တချို့သော စကားများကို စုစည်း၍ အပိုင်းလိုက် CNI သတင်းဌာနက ထုတ်နုတ် ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။

 CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉ 

ဖက်ဒရယ်ဥပ‌ဒေနှင့်အညီ ပြန်သွားမည်ဆိုပါက နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေး တန်းတူမှုအား ပြန်ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေး အခွင့်အရေး တန်းတူမှုမရှိလျှင် ဖက်ဒရယ်မဖြစ်နိုင်ကြောင်း NCA ထိုးထားသည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက် ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကျော်လွန်ပြီး ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း အဆင့်အတန်း ရရှိထားသော EAO များမှာ “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်-မိုင်းလား (NDAA)တို့ဖြစ်သည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ ယခုရရှိထားခြင်းများသည် ဥပဒေကြောင်းနှင့်အညီ မဟုတ်‌သေးဘဲ အဆင်ပြေ သလို နားလည်မှု‌ပေးရသည့် အဆင့်များပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရားဝင်ဖြစ်သည့် အချိန်တွင် တန်းညှိရ မည်ဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိအချိန်ကတော့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင်တော့ ကမောက်ကမ အချိန်ပေါ့ဗျာ၊ ဖြစ်ချင်တာတွေ ဖြစ်နေတဲ့ ကမောက်ကမ အချိန်ပေါ့၊ ဒါကြောင့် ကမောက်ကမ အချိန် ဖြစ်တဲ့အတွက် အခုရထားတဲ့ တချို့က အခွင့်အရေး ခပ်များများ ရထားတယ်၊ တချို့ကတော့ ဘာမှမရသေးဘူး တိုက်နေတယ်၊ အဲဒါတွေအားလုံးကို ပြန်ပြီးတော့ တန်းညှိရမှာပေါ့ဗျာ၊ တရားဝင်ဖြစ်တဲ့ အချိန်မှာ တန်းညှိရမှာပေါ့၊ အခုရထားတာတွေက ဥပဒေ ကြောင်းအရ တရားဝင်တယ်လို့ ပြောလို့မရသေးဘူးလေ၊ ဥပဒေကြောင်းနဲ့အညီ မဟုတ်သေးဘူးပေါ့၊ အဆင်ပြေသလို နားလည်မှုပေးရတဲ့ အဆင့်တွေမှာပဲ ရှိကြပါတယ်၊ ဒါကြောင့် အဆင်ပြေသလို နားလည်မှု ပေးရတဲ့ အဆင့်ကလည်း ထာဝရတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ တကယ်တော့ ဥပဒေနဲ့အညီ ပြန်သွားမယ်ဆိုရင် ဖက်ဒရယ်ဥပဒေပေါ့ဗျာ၊ ပြန်ညှိမယ်ဆိုရင်တော့ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေး တန်းတူမှုကိုတော့ ပြန်ပေးရမှာပေါ့၊ ဒါက ဖက်ဒရယ်ရဲ့ အနှစ်သာရပါ၊ ဒါကြောင့် နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေး တန်းတူမှုမရှိရင်တော့ ဖက်ဒရယ်မဖြစ်နိုင်ပါဘူး၊ အခုလက်ရှိ အခြေအနေကတော့ ကမောက်ကမ အခြေအနေဆိုတော့ နိုင်ငံရေးအခွင့်အရေး တန်းတူမှု မရှိဘူးဆို တာတော့ သေချာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ ညီလာခံ ကျင်းပအပြီးတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်မည်ဟု NCA ထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် အစိုးရ-တပ်မတော်ကြား သဘောတူထားကြသလို နိုင်ငံရေးပါတီများ ကလည်း လက်ခံထားကြသည်။

သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲလာသော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ကြောင့် တချို့သော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကျော်လွန်၍ ကွန်ဖက်ဒရေး ရှင်း သို့မဟုတ် သီးခြား လွတ်လပ်သော နိုင်ငံသစ် ထူထောင်ရေးဆိုသော ရပ်တည်ချက်များကို ထုတ်ဖော် ပြောကြား လာခဲ့ကြသည်။

ပြည်ထောင်စုအစိုးရသည် အားကောင်းရန်လိုကြောင်း၊ ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း(ကွန်ဖက်ဒရိတ်)အား မပေးဘဲ ဖက်ဒရယ်အဆင့်ကိုပဲ ပေးမည်ဆိုပါက တပြေးညီပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရသည်လည်း ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်နေသည့် ကိစ္စများအား ညှိနှိုင်းရန်လိုကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ အနေနဲ့ကတော့ ဒီဖက်ဒရယ်လို့ တောင်းဆိုလာတာကတော့ ဒီ ၆၂ နောက်ပိုင်းပေါ့နော်၊ ဒါပေမယ့်လည်း ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲပြီးတဲ့ အခါကျတော့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တွေ ပေးလိုက်တယ်၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တွေ ပေးလိုက်တဲ့ အခါကျတော့ အဓိက,ကတော့ “ဝ”ပေါ့ဗျာ ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ပေးတဲ့ထဲမှာ ဆိုရင်တော့ သူက ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ထက်ကို ကျော်လွန်ပြီးတော့ ဖက်ဒရယ်၊ ကွန်ဖက်ဒရိတ်ဖြစ်သွားတယ်၊ ဖြစ်သွားတဲ့အခါကျတော့ အခုတိုင်းရင်းသားတွေကလည်း “ဝ” ကို စံနမူနာ ထားပြီး မှ သူတို့က ကွန်ဖက်ဒရိတ်အဆင့်ကို လိုချင်ကြတာ ဒီတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေပေါ့နော်၊ ဒါပေမယ့် ပြည်‌ထောင်စုအစိုးရမှာ အားကောင်းဖို့တော့လိုတယ်၊ ဒါကြောင့် ကွန်ဖက်ဒရိတ်ကို မပေးဘူး၊ ဖက်ဒရယ် အဆင့်ကိုပဲ ပေးမယ်ဆိုရင် တပြေးညီပေးဖို့တော့ လိုအပ်တာပေါ့၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရကနေပြီးမှ အခုလိုမျိုး ကျော်လွန်နေတဲ့ ကိစ္စတွေကို သူတို့က ညှိနှိုင်းရမယ်၊ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေမှာပါတဲ့ ပေးထားချက် အတိုင်းကိုပဲ ပေးကြရမှာဖြစ်ပါတယ်၊ ဒီထက်ကျော်လွန်ပြီး ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ တိုင်းရင်းသားတွေက တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် တောင်းဆိုလာကြမယ်လို့ ပြောကြားလိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်ခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

အာရက္ခတပ်တော်(AA)က “ဝ” ထက် မနိမ့်သော နိုင်ငံရေး အဆင့်အတန်းမျိုးကိုယူမည် သို့မဟုတ် ကွန်ဖက်ဒရေး ရှင်း (ကွန်ဖက်ဒရိတ်)အဆင့်အတန်းကို ရအောင်ယူမည်ဟု ပြောထားသည်။

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်ကလည်း တိုင်းရင်းသားများသည် ၂၀၂၅ ရောက်လာသည့်အခါမှာ ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သည့် စဉ်းစားချက်များ ရှိလာမည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောကြား ထားသည်။

ထို့ပြင် တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(TNLA) အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ် တားဘုန်းကျော်ကလည်း နိုင်ငံတစ်ခုအထိ တည်ထောင်ရန် အခြေအနေဖြစ်လာပါက အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် ပလောင်လူမျိုးများ လုပ်ထားရမည်ဟု ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈ ရက်က ပြောခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ အနေဖြင့် တိုင်းရင်းသားတို့၏ အရေးကိုသာ တောင်းဆိုလျက်ရှိပြီး ဒေသအရေးကို တောင်းဆိုမှု အားနည်းကြောင်း၊ လူတစ်စုကို ကိုယ်စားပြုသည့် အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်၍မရဘဲ ဒေသကို ကိုယ်စားပြုသည့် အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်ရန်လိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များသည် ကိုယ်ပိုင် နယ်မြေများ ရရှိရေး ကြိုးပမ်းနေကြ၍ စစ်ပွဲဆက် ဆင်နွှဲရမည်ဟုလည်း ပြောထားသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သူ၏ သဘောထားများကို ထုတ်ဖော် ပြောကြားထားသည်။

အဆိုပါ ပြောစကားများအနက် တချို့သော စကားများကို စုစည်း၍ အပိုင်းလိုက် CNI သတင်းဌာနက ထုတ်နုတ် ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။