CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

လာမည့် NCA (၁၀)နှစ်ပြည့်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သောကြောင့် လက်ရှိ အခင်းအကျင်း နှင့် သက်ဆိုင်သူ အားလုံးကို ဖိတ်ရမည်ဖြစ်ပြီး ရန်ဖြစ်ထားသည်ဆိုပါက အားလုံးကို ဖိတ်စရာမလိုကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခတ်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA) ရေးထိုးခြင်း ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ကြီးကျယ်ခမ်းနားစွာ ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး အခမ်းအနားပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၁၆-၁၇ ရက်တို့တွင်  ၂ ရက်တာ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်ကို ပြုလုပ်သွားမည်ဟု သိရသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လုပ်သည်ဆိုကတည်းက အားလုံးကို ဖိတ်ရမှာဖြစ်ပြီး ယူကရိန်းနိုင်ငံသည် တိုက်ရင်း ဆွေးနွေးသော လုပ်ငန်းစဉ်ကို လုပ်ဆောင်သကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ပါက မမှားဘူးဟု ထင်ကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

NCA ၈ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားမှာ လက်နက်ကိုင်များနဲ့နိုင်ငံရေးသားများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဖိတ်တဲ့လူကလည်း ဖိတ်သလား၊ ဖိတ်ချင်သလား။ နောက်ပြီး အဖိတ်ခံရတဲ့သူကလည်း သွားမလား၊ မသွားဘူးလားဆိုတာ ကျနော်မသိဘူး။ ဒါပေမယ့် ဖိတ်တာတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်တယ်ဆိုကတည်းက အကုန် လုံး ဖိတ်ရမှာပေါ့။ ရန်ဖြစ်တယ်ဆိုရင်တော့ အကုန်လုံး ဖိတ်စရာမလိုဘူးပေါ့။ တိုက်တဲ့လူကလည်း သူက ဘယ်နည်းနဲ့မဆို ငါတို့ ဘယ်လောက်ပဲတိုက်တိုက် နောက်ဆုံးကြတော့ ဆွေးနွေးကြရမှာပဲကွာ ဆိုလို့ရှိရင်လည်း သူတို့လည်း ဖိတ်လာရင် လက်ခံသင့်တာပေါ့။ နိုင်ငံတကာ ကြည့်လိုက်ပေါ့။ ဆွေးနွေးရင်း တိုက်ရင်းပဲ ယူကရိန်း ကြည့်လည်း ဆွေးနွေးရင်း တိုက်ရင်းပဲ။ ယူကရိန်းတောင် လုပ်တယ်ဆို ကျနော်တို့လည်း လုပ်တာမမှားဘူးလို့ ထင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို (၁၀)နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားအား စာချုပ်ရေးဆွဲစဉ်က ပါဝင်ခဲ့သည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း (EAO) ခေါင်းဆောင်များကို ဖိတ်ကြားရန်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ NCA (၁၀)နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားသို့ NCA ထိုးထားသည့် ၇ ဖွဲ့အပြင် UWSA၊ MNDAA နှင့် SSPP စသည့် ၃ ဖွဲ့လည်း တက်ရောက်ကြမည်ဟု သုံးသပ်ထားကြသကဲ့သို့ ULA/AA, TNLA  နှင့် KNU တို့လည်း တက်ရောက်နိုင် ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

NCA ၈ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနား တက်ရောက်ကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

NCA (၁၀)နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်အတွက် ဖိတ်ခေါ်သင့်သည့် အဖွဲ့များကို အကြံပြုထားသော် လည်း NSPNC ဘက်မှ တစ်စုံတစ်ရာ ပြန်ကြားချက်မျိုး မကြားရသေးကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင် လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီအဖွဲ့ကို ဖိတ်သင့်တယ်၊ ဟိုအဖွဲ့ကို ဖိတ်သင့်တယ် စသည်ဖြင့် ကျနော်ကိုယ်တိုင် အကြံပြုတာတွေ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာမှ ပြန်ကြားချက် မကြားရဘူး။ တုန့်ပြန်ချက် မကြားရတော့ ကျနော်လည်း မပြောနိုင်ဘူး ပေါ့ဗျာ အခု လောလောဆယ်က။ တချို့တလေကတော့ ကျနော်ထင်တယ် NSPNC  ကလည်း တပ်ချုပ်ကြီး ရုရှား ပြန်ရောက် လာမှာကို စောင့်နေရမယ်ထင်တယ်။ တိုက်တာရော၊ မတိုက်တာရော အကုန်ဖိတ်သင့်တာပေါ့။ သွားတာ၊ မသွားတာက တစ်ကြောင်းလေ ဟုတ်တယ်မလား။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဖိတ်တယ်၊ မဖိတ်ဘူးဆိုတာလည်း ကျနော်တို့ မသိရ ဘူး။ အဖိတ်ခံရတဲ့လူကလည်း အဖိတ်ခံရလား၊ မရဘူးလားဆိုတာလည်း မပြောတော့ ကျနော် တို့လည်း မပြောတတ်ဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခတ်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA) ရေးထိုးခြင်း ၁၀ နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်ကို တက်ရောက်ရန်အတွက် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း(EAO)များကို အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများက ဖိအားပေး လာနိုင်ကြောင်းလည်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအထက်ပိုင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် ဝင်ပေါက်ဖြစ်သည့် ဗန်းမောက်မြို့ကို ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော်(KIA)ဦးဆောင်ပြီး ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များနှင့် ကဒူးတပ်ဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်း၍ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်က စတင်ကာ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် KIA-PDF-ကဒူးတပ်ဖွဲ့တို့သည် စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်တွင် ဗန်းမောက်မြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

ကချင်-စစ်ကိုင်းနယ်စပ်မှာရှိသည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကသာခရိုင်ထဲက ဗန်းမောက်မြို့ကို တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့ ၁၈ ဖွဲ့ထက်မနည်း စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်မှာ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု ISP Myanmar က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဗန်းမောက်မြို့ကို KIA-PDF ထိန်းချုပ် လိုက်နိုင်ခြင်းက တော်လှန်ရေးတပ်များအတွက် ပဋိပက္ခအတွင်း စစ် စီးပွားရေး (war economy) နှင့် ဘဏ္ဍာတိုက်ကို ဖြည့်တင်းပေးနိုင်သည့် ရွှေသတ္တုနယ်မြေ (mining) အပြင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းပိုင်းများကိုပါ တိုးချဲ့ထိန်းချုပ်လိုက်နိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ISP Myanmar မှ ဖော်ပြ ခဲ့သည်။

ဗန်းမောက်မြို့ အရေးပြမှု ပြသထားစဉ် (ISP Myanmar)

ISP Myanmar က “ဗန်းမောက်ဟာ စစ်ရေးအရ ကြီးမားတဲ့ အချက်အချာကျမှု မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွေရဲ့ နယ်စပ်ဒေသတွေကို ကူးသန်းနိုင်တဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းပိုင်းပေါ်မှာ ရှိပါတယ်။ အရင် က စစ်ကော်မရှင်တပ်တွေနဲ့ ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)တို့က ထိန်းချုပ်ထားပြီး ကြားကနေ ဖြတ် တောက် ထားပါတယ်။ အခုတော့ အိန္ဒိယနယ်စပ် ထွက်ပေါက် ဗန်းမောက်-တမူးလမ်းပိုင်း၊ ဗန်းမောက်-အင်းတော်-ရှမ်းမြောက်ဒေသ လမ်းပိုင်း တစ်ခုလုံးကို တော်လှန်ရေးတပ်တွေက အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါအပြင် ဗန်းမောက်ဟာ ရွှေထွက်တဲ့ ဒေသဖြစ်ပါတယ်။ မြို့ရဲ့ အနောက်ဘက်တကြောမှာ ရွှေတွင်းတွေ ရှိပါ တယ်။ မဲဇာမြစ်ကြောင်း တလျှောက်ဟာလည်း ရွှေမျောတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ကိုင်ရာ နယ်မြေဖြစ်ပါ တယ်”ဟု ဗန်းမောက်မြို့သိမ်း စစ်ဆင်ရေးနှင့် စစ်စီးပွားရေး မျက်နှာစာဆိုသော စာတမ်းမှာ ပြောထားသည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ ဗန်းမောက်မှာ တရားဝင်ရွှေလုပ်ကွက် ၂၇ ခု၊ လျှောက်ထားဆဲ ၁၀၀ ဝန်းကျင်ရှိခဲ့ သော်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ရွှေတူးဖော်မှု အများအပြား တိုးလာကြောင်း၊ ရွှေကျင်းနှင့် မျောပေါင်း ၁,၂၀၀ ထက်မနည်း ရှိလာကြောင်း ISP Myanmar က ထောက်ပြထားသည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ကို တွေ့ရစဉ် 

အဆိုပါ ရွှေလုပ်ကွက်များရှိသည့် နယ်မြေများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ တော်လှန်ရေးတပ်များ၊ မြန်မာ့တပ်မတော် အပါအဝင် SNA တပ်များအကြား အားပြိုင်မှုများ ရှိခဲ့သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ISP Myanmar က “ဗန်းမောက်ဟာ စစ်စီးပွားရေး လိုအပ်ချက်နဲ့ ဘဏ္ဍာငွေ ဖြည့်တင်းပေးနိုင်တဲ့ နယ်မြေ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခု  (missing piece in sustaining the war economy) ဖြစ်ပါတယ်။ အခုအခါ မြို့နယ် တစ်ခုလုံးရဲ့ မြောက်ဘက်ကလွဲပြီး ကျန်အရပ်သုံးမျက်နှာကို တော်လှန်ရေးတပ်တွေက အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထား ပါပြီ။ နယ်မြေအားပြိုင် ထိန်းချုပ်ရေးအပြင် သယံဇာတနဲ့ မြေပြင်တပ်တွေရဲ့ စစ်စီးပွားရေးပါ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ အတွက် တန်ပြန်ထိုးစစ်နဲ့ ပဋိပက္ခတွေ အရှိန်ပြန်မြင့်လာနိုင်ခြေ ရှိပါတယ်”ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဗန်းမောက်မြို့အနီးမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်၊ SNA၊ KIA၊ PDF၊ ကဒူးတပ်ဖွဲ့အကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန် နေသည်။

KIA နှင့် PDF ပူးပေါင်း၍ လတ်တလောတွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက ဗန်းမောက်၊ အင်းတော်၊ ပင်လည် ဘူး၊ ရွှေပြည်အေးနှင့် မော်လူး စသည့် ဒေသများကို သိမ်းပိုက်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

အကြမ်းဖက်များ၏ မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးမှုကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရသည့် ဂုတ်ထိပ်တံတား ပြုပြင်ခြင်း လုပ်ငန်းများနှင့် တံတားလုံခြုံရေးအတွက် လိုအပ်သည်များကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂ ရက်က ပြင်ဦးလွင်မြို့ရှိ ပြင်ဦးလွင်ဘူတာကြီးနှင့် သုမင်္ဂလာစျေး(ညံတောစျေး) ၆ ထပ် အဆင့်မြင့် ဈေးသစ်တည်ဆောက်ရေးစီမံကိန်း သွားရောက်စစ်ဆေးစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ အကြမ်းဖက်များ၏ မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးမှုကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရသည့် ဂုတ်ထိပ် တံတားပြုပြင်ခြင်း လုပ်ငန်းများနှင့် တံတား လုံခြုံရေးအတွက် လိုအပ်သည်များကိုလည်း စနစ်တကျဖြင့် ဆောင် ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း၊ အလားတူ ရထာလမ်းပိင်းများအလိုက် ပြန်လည်ပြုပြင် ဆောင်ရွက်ခြင်းများ ဆောင်ရွက် ရာတွင်လည်း မီးရထားများ လုံခြုံချောမွေ့စွာဖြင့် ပြေးဆွဲနိုင်ရေး စနစ်တကျ တွက်ချက်ဆောင်ရွက်ရန်လိုသည်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ပြင်ဦးလွင်-ဂုတ်ထိပ်-နောင်ပိန် ရထားလမ်းပိုင်း၌ ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် ကျောက်မီးသွေးသုံး မီးရထားစက်ခေါင်းများ အသုံးပြု၍ ပြေးဆွဲနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)သည် နောင်ချိုမြို့နှင့် ဂုတ်ထိပ်တံတားကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၆ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်အား တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်က နောင်ချိုမြို့နှင့် ဂုတ်ထိပ်တံတား ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ထိုးစစ်ဆင်တိုက် ခိုက်ခဲ့ရာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လမှာ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

သို့သော် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်အတွင်း ခုခံခဲ့သော TNLA သည် ဂုတ်ထိပ်တံတား၏ တိုင်အမှတ်(၁၆)နှင့် ကမ်းကပ်ခုံအမှတ်(၂)အကြား မိုင်းခွဲပျက်စီးခဲ့၍ ထိခိုက်ပျက်စီးထားသည်။

ထို့ကြောင့် ပို့ဆောင်ရေးနှင့်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက မန္တလေး-လားရှိုး ရထားလမ်းပိုင်းရှိ ပြင်ဦးလွင်- နောင်ချို- ဂုတ်ထိပ်- ကျောက်မဲ ရထားလမ်းပိုင်းအား ပြန်လည်ပြေးဆွဲနိုင်ရေးအတွက် TNLA မိုင်းထောင် ဖောက်ခွဲခဲ့မှုကြောင့် ပျက်စီးခဲ့သော ဂုတ်ထိပ်-နောင်ပိန်ကြား ဂုတ်ထိပ်တံတားတိုင်အမှတ်(၁၆)နှင့် ကမ်းကပ်ခုံ အမှတ်(၂) အကြား သံဘောင်အသစ် အစားထိုးပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် TNLA သိမ်းပိုက်ထားသည့် နောင်ချိုမြို့နှင့် ဂုတ်ထိပ်တံတားတို့ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင်လည်းကောင်း၊ ကျောက်မဲမြို့အား ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်တွင်လည်းကောင်း ပြန်လည် ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအထက်ပိုင်း၊ ဗန်းမောက်မြို့သိမ်း တိုက်ပွဲကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF) ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က ဖော်ဆောင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရ သော စစ်ပြေးရှောင်များသည် စားနပ်ရိက္ခာ အကူအညီ အရေးပေါ် လိုအပ်နေကြောင်း သိရသည်။

KIA ဦးဆောင်၍ PDF၊ ကဒူးတပ်ဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်းကာ ဗန်းမောက်မြို့သိမ်း ထိုးစစ်ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်က စတင်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်မှာ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဗန်းမောက်မြို့နယ်အတွင်းနေ ပြည်သူလူထု ၁၀၀၀ ကျော်သည် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA) ထိန်းချုပ် နယ်မြေအတွင်းသို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်လာခဲ့ကြသည်။

ဗန်းမောက်မြို့နယ် ညောင်သာယာနဲ့ ခိုပြင်ရွာမှ တိုက်ပွဲရှောင်များကိုတွေ့ရစဉ် 

အလားတူ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့က ညောင်သာယာကျေးရွာမှ အိမ်ထောင်စု ၁၁ စု၊ လူဦးရေ ၅၅ ဦး၊ ခိုပြင် ကျေးရွာမှ အိမ်ထောင်စု ၃၁ စု၊ လူဦးရေ ၁၃၃ ဦး စုစုပေါင်း လူဦးရေး ၁၆၈ ဦး ထပ်မံ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်လာခဲ့ ကြောင်း တိုက်ပွဲရှောင်များအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။ 

၎င်းတို့က “ အခု ဗန်းမောက်မြို့သိမ်းကို KIA-PDF က လုပ်တော့ စစ်ရှောင်လာတဲ့လူက ထောင်ဂဏန်းရှိတယ်။ အရေးပေါ် အကူအညီလိုတာက စားနပ်ရိက္ခာပဲ၊ ပြီးရင် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုအတွက် ဆေးဝါးတွေလည်း လိုအပ်နေတယ်ဗျ။ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ အနေနဲ့လည်း ဒီက စစ်ရှောင်တွေကို ပစ်မထားပါနဲ့လို့ အကူ အညီ ပေးစေလိုပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဗန်းမောက်မြို့နယ်အတွင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်၊ SNA၊ KIA၊ PDF တို့ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း အပြောင်းအလဲကာလတွင် ရှမ်းနီလူမျိုးများ လွှတ်တော်ထဲ များများ ရောက်ထားရန် လိုအပ်သည်ဟု တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အထက် ပိုင်းရှိ ချင်းတွင်းမြစ်ဝှမ်းတွင် နေထိုင်ကြသည့် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုကြီးဖြစ်ပြီး၊ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ အခြေချနေထိုင်ခဲ့ကြသည်မှာ နှစ်ကာလများစွာ ကြာရှည်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ၏ မူဝါဒတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ အတူနေ တိုင်းရင်းသားများ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဥ်တွဲနေထိုင်ရေး၊ ရှမ်းနီလူမျိုးအမည်မှန်ပေါ်ပေါက်ရေး၊ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံ ဥပဒေ ပြင်ဆင်နိုင်ရေးတို့ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် လူမျိုးစုအခွင့်အရေးများရရှိအောင် ရှမ်းနီလူမျိုးများ လွှတ်တော်ထဲ များများ ရောက်ထားရန်လိုအပ်ကြောင်း TNDP ပါတီဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကလေ ယနေ့လည်း ၄၇ လိုဘဲ ကျနော်တို့က ဒီအပြောင်းအလဲ ကြီးကြီး မားမားတော့ ဖြစ်လာလိမ့်မယ်။ အပြောင်းအလဲ ကြီးကြီးမားမား ဖြစ်လာတဲ့ အခါကြရင် ကျနော်တို့ ညီညွတ်မှု အား လိုအပ်တယ်ပေါ့။ ၄၇ တုန်းကတော့ ကျနော်တို့ မရှိတဲ့ဟာတွေ ယနေ့ချိန်မှာရှိပြီ။ နိုင်ငံတော်က ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်မယ်ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ နောက်ပိုင်းကြ ရင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တို့ ပြည်နယ်တို့တွေ ဖြစ်လာလိမ့်မယ်။ အဲတာလည်း ယနေ့ အပြောင်းအလဲ ကာလမှာ ပြောနိုင်ဆိုနိုင်ဖို့ အတွက်ကတော့ ရှမ်းနီလူမျိုးတွေ အနေနဲ့ လွှတ်တော်ထဲ များများ ရောက်ထားဖို့တော့ လိုအပ်ပါ တယ်။ ဒါ လွှတ်တော်ထဲမှာပဲ စကားပြောကြပါမယ်၊ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကျနော်တို့ ကြိုးစားကြမယ်ဆိုရင်တော့ အောင်မြင်သွားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းလေးပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့ အခုရှမ်းပြည် ဒီဘက် ဒီနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း မှာ လူမျိုးစု အခွင့်အရေး ရရှိအောင်က ရှမ်းနီပါတီက ရွေးကောက်ပွဲနိုင်မှ ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ ခံယူချက်မျိုး ရှမ်းနီလူမျိုး ထဲမှာ ရှိထားပေးပါလို့ မေတ္တာရပ်ခံလိုတယ်”ဟု ပြောသည်။ 

မိမိတို့ ပါတီအနေနှင့် လွှတ်တော်ထဲရောက်လျှင် နိုင်ငံရေးအရ ပြောဆိုကြပြီး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ချုပ်ငြိမ်းသွား လျှင် ပြည်သူပါ အေးအေးချမ်းချမ်းနှင့် နေနိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပါတီ(TNDP) ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က ပြောသည်။

လွတ်လပ်ရေး ရစဥ်တုန်းက ရှမ်းနီလူမျိုးများသည် ပါတီလည်းမရှိခြင်း၊ ပြောဆိုနိုင်သည့် အဖွဲ့အစည်း မရှိခြင်း၊ ဗန်းမော်ခရိုင်နှင့် မြစ်ကြီးနားခရိုင်အား ကချင်ပြည်နယ်ထဲ ထည့်သွင်းသည့် ကိစ္စဆိုလျှင် ရှမ်းနီလူမျိုးများ အဖွဲ့အစည်း မရှိခဲ့သောကြောင့် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားနေ့ကျင်းပစဉ်

စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က “ယနေ့ အချိန်မှာလည်း ကျနော်တို့က အဖွဲ့အစည်းလည်းရှိပြီ၊ ဒါပါတီလည်းရှိပြီ။ ရှမ်းနီလူမျိုး တွေ အတွက်ရော ပြည်သူအနေနဲ့ရော ယုံယုံကြည်ကြည်နဲ့ ကျနော်တို့ကို စုပေါင်း မဲထည့်ကြမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့လည်း လွှတ်တော်ထဲ ရောက်သွားရင် ပိုပြီးမှ လုပ်အားရှိမှာပေါ့။ ယနေ့ အချိန်ကတော့ နိုင်ငံရေးပါတီ တစ်ရပ် အနေနဲ့ပဲ ကျနော်တို့ ဆောင်ရွက်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနယ်မြေဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ တန်းတူညီမျှ အခွင့် အရေး ရရှိအောင်လည်း ကျနော်တို့ ကြိုးစား ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကချင်ပြည်နယ် ဖြစ်ပေါ်ပြီးခဲ့တဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ နေထိုင် ရတဲ့ပုံစံတွေ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးလည်းဆိုတော့ ပြည်သူတွေ အနေနဲ့ရော ယနေ့အချိန်မှာတော့ သိချိန်တန်ပြီလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ ပြောချင်ပါတယ်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် KIA ပေါ်လာပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ကျနော်တို့တွေ ဘယ်လိုခံစားခဲ့ရလဲ ပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့ ကျနော်တို့ လက်နက်ကို လက်နက်နဲ့ တိုက်မယ်ဆိုရင်လည်း ဒါစစ်ပွဲ တွေဖြစ်ပြီမှ ပြည်သူသာ ဒုက္ခ ရောက်ကြရတာ ယနေ့လက်တွေ့ပဲလေ။ ဒါနိုင်ငံရေးအရ ပြောကြဆိုကြမယ် ဒီလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ချုပ်ငြိမ်း သွားမယ်ဆိုရင် ပြည်သူပါ အေးအေးချမ်းချမ်းနဲ့ နေနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများ၏ တိုင်းရင်းသား တန်းတူအခွင့်အရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေရာတွင် ပါတီ အနေဖြင့် တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(TNDP)၊ ရှမ်းနီ(တိုင်းလျန်) သွေးစည်း ညီညွတ်ရေးပါတီ(SSP)တို့ရှိပြီး လက်နက်ကိုင်အနေဖြင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ရှိသည်။

အဆိုပါ ရှမ်းနီ ၂ ပါတီသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသ ကြီးနှင့် ကချင်ပြည်နယ်တို့မှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) အနေဖြင့် အပေါင်းအသင်း နည်းလာခြင်းက စစ်ရေးတွင် အားနည်းလာသည့် အခြေအနေဖြင့် ကြုံတွေ့လာရသည်ဟု NCA ထိုးထားသော ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက် ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

TNLA သည် သာမန်အဖွဲ့အစည်း၊ ဒေသအလိုက် အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သည့်အတွက် လူအင်အား၊ လက်နက်ပစ္စည်း အင်အား၊ လူထုထောက်ခံမှု ပြန်လည်ရရှိရေးအတွက် ခက်ခဲနေသည့် အချိန်တွင် အထောက်အကူပြုနိုင်သော အကောင်းဆုံး မဟာမိတ်များ၏ ဆန့်ကျင်မှု၊ ဒေသခံလူထု၏ ဆန့်ကျင်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရသည်။

တစ်ဖက်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတော်အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သည့်အတွက် ရေရှည်တွင် လက်နက်အင်အား၊ လူအင်အား ပြန်လည်ပံ့ပိုးပေးနိုင်ခြင်းကြောင့် စစ်‌‌ရေး၌ ပို၍ဖိအားပေးလာနိုင်ပြီး ဘက်စုံမှာ အသာစီးပြန်ရလာ သည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ခြုံပြီးတော့ ပြောရရင်တော့ အကောင်းဆုံး မဟာမိတ် အားနည်းသွားတဲ့ သဘောပေါ့၊ အထောက်အကူ ပြုနိုင်တဲ့၊ တအာင်းရဲ့အားတွေ အားနည်းသွားတဲ့ သဘောမျိုးတွေ့တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ‌ရေရှည်မှာ ဒီအဖွဲ့အစည်းထဲက အနေနဲ့ နိုင်ငံ‌တော်အဖွဲ့အစည်းက ရေရှည်မှာကျတော့ သူကပြန်ပြီးတော့ ပံ့ပိုးတာ ပြန်ပြီး တော့ ဖြည့်စွက်တာ ပိုပိုပြီးတော့ ဖိလာတာပေါ့ အခွင့်အလမ်း များတာပေါ့။ ဒီလို သာမန် အဖွဲ့အစည်း ဒေသအလိုက်အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ ကျတော့ အဲဒီလို Fill လို့ခေါ်တာပေါ့။ ပြန်ဖြည့်ဖို့ လူအင်အား ပစ္စည်းအင်အား ဘာအင်အားဖြည့်ဖို့ နောက်ပြီး လူထုထောက်ခံမှုရဖို့ ဆိုတာတွေက ချက်ချင်းပြန်ပြီးတော့ လုပ်ဖို့က တော်တော်လေး ခက်တဲ့အချိန်မှာ ဒေသခံ လူထု ဆန့်ကျင်မှု၊ ဒေသခံ မဟာမိတ် အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်မှုတွေ ဖြစ်လာတယ်။ အပေါင်းအသင်း နည်း လာတဲ့ သဘောဗျ အရပ်သား စကားအရဆိုရင်ပေါ့။ အဲ့ဒါဆိုရင် ပြန်စဉ်းစားသင့်တယ်လို့ ယူဆတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

TNLA သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)၊ ရခိုင်တပ်ဖွဲ့(AA)၊ KNDF၊ BNRA၊ BPLA၊ MDY-PDF၊ DPLA၊ PLA စသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများဖြင့် စုဖွဲ့ကာ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ရှမ်းပြည် နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ စစ်ဆင်ရေးအတွင်းမှာ TNLA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ မိုင်းငေါ့၊ နမ္မတူ၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ နောင်ချို၊ မိုးမိတ်၊ မိုင်းလုံ၊ ကွတ်ခိုင်နှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မိုးကုတ်တို့ကို သိမ်း ပိုက်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်က ကျောက်မဲမြို့ကို ပြန်လည် ထိန်းချုပ်လိုက်စဉ်

သို့သော် TNLA သည် ၎င်းသိမ်းပိုက်ရရှိခဲ့သော နယ်မြေအတွင်းရှိ တခြား လက်နက်ကိုင်များဖြစ်သည့် ကချင်လွတ် လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ(SSPP)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF) တို့ကို မောင်း ထုတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး ဆက်ဆံမှုများ ပြတ်တောက်သွားခဲ့သည်။

အလားတူ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးတွင် ပူးပေါင်း တိုက်ခိုက်ခဲ့သော ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)နှင့်လည်း ကွတ်ခိုင်ဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အငြင်းပွားခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် TNLA ကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ ကူညီမှု အများဆုံးပေးနိုင်သည့် “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော်(UWSA)က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀ ရက်တွင် ပန်ဆန်းမြို့မှာ TNLA,MNDAA,SSPP မှ ခေါင်းဆောင် များဖြင့် အစည်းအဝေး တစ်ရပ် ကျင်းပပြီး မည်သည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းကိုမှ မိမိတို့အနေဖြင့် လက်နက်ခဲ ယမ်း၊ ငွေကြေးနှင့် တခြားသော အကူအညီများကို ပေးအပ်တော့မည် မဟုတ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများအတွင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်သည် TNLA သိမ်းပိုက်ထားသည့် နယ်မြေများကို ထိုးစစ် ဆင်လာခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် နောင်ချိုမြို့ကိုလည်းကောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁ ရက် ၌ ကျောက်မဲမြို့ကိုလည်းကောင်း ပြန်လည် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

အလားတူ မိုးကုတ်မြို့ကို ပြန်လည် သိမ်းပိုက်ရေး မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်သည် မိုးကုတ်မြို့အနီး ရောက်ရှိ လာပြီဖြစ်သလို သီပေါမြို့ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရေးကိုလည်း မြန်မာ့တပ်မတော်က စတင်နေပြီဖြစ်သည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

လက်ရှိတွင် အာရက္ခတပ်တော်(AA) သိမ်းပိုက်ရရှိထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မောင်တောနှင့် ဘူးသီးတောင် မြို့တို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ပြန်လည်မရရှိပါက မွတ်ဆလင်များ နေရပ်ပြန်ရေးအား လုပ်ဆောင်နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင် နစက လက်ထက်၌ နှစ်နိုင်ငံတာဝန်ရှိသူများအကြား သဘောတူညီချက် ရရှိထားသည်မှာ မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည် ၁ သိန်း ၈ သောင်းကို ဦးစွာ နေရပ်ပြန်ပို့ရေး လက်ခံဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်သည်။

၎င်းတို့ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး လက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေသည့် ကာ/လုံနှင့် ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် တက်လာ မည့် အစိုးရတို့တွင် တာဝန်ရှိကြောင်း၊ ထို မောင်တောနှင့်ဘူးသီးတောင်မြို့ကို ပြန်မရပါက နေရပ်ပြန်ရေး မလုပ်နိုင် ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီတော့ မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင် နိုင်ငံရေး စစ်ရေးအားဖြင့် လာမယ့် repatriation (နေရပ်ပြန်) လုပ်မယ့် ဘင်္ဂါလီခေါ်တာပေါ့လေ သူတို့အတွက် အဓိကကျတဲ့ နယ်မြေတွေ ဖြစ်လာတယ်။ တကယ်လို့ မြန်မာ အစိုးရက မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်ကို မရရင် ဘယ်လိုမှ repatriation မလုပ်နိုင်ဘူး။ အဲဒီအကျပ်တည်းကြတော့ မြန်မာအစိုးရပေါ့ဗျာ ကာ/လုံမှာရှိမယ်၊ နောက်အစိုးရမှာရှိမယ်။ လက်ရှိ အနေအထားကို ပြောတာပါ။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံ‌ရေးနဲ့ နိုင်ငံတကာ community နဲ့ပတ်သက်လို့ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရ၊ အခု အစိုးရ အားလုံးအတွက် အရေးကြီးတာက BIMSTEC သဘောတူညီချက် ၁ သိန်း ၈ သောင်း ပြည်တော်ပြန်‌ရေး ဖြစ်တယ်။ အဲဒီပြည်တော်ပြန်ရေးကို ဘယ်လိုလုပ်မှာလဲ၊ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးအရဆိုတာ မြန်မာ လက်ရှိအစိုးရဘက် က ဆောင်ရွက်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်ထဲမှာ ပါနေတယ်။ အဲဒီတော့ မြန်မာအစိုးရ အဲဒီဒေသကို မရဘဲနဲ့ ပြည်တော်ပြန် လို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီမှာ လူကယ်ပြန်တို့၊ UNHCR တို့လာပြီးတော့ ဒုက္ခသည်ပြဿနာကို ပြန်လည်ဖြေရှင်းရမှာ ဖြစ်တယ်။ ဒီဟာမရဘဲနဲ့ ဘယ်လိုမှ တစ်သန်းခွဲလို့တောင် ယူနွတ်က ပြောနေပြီ။ ဆိုတော့ အဲဒီပြဿနာ နှစ်ခုက ရခိုင်ဒေသမှာ ရှိနေတယ်” ဟု ပြောသည်။

 ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ အကြီးအကဲ ယူနွတ်နဲ့ ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂူတာရက်စ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့ အကြီးအကဲ မိုဟာမက်ယူနွတ်က မွတ်ဆလင် အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းကို နိုင်ငံတကာ ဖိအားပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း နှစ် ၈၀ ပြည့် ကျင်းပနေသော ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံတွင် စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်အရေး ဖြေရှင်းရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအနေဖြင့် အချက် ၇ ခုပါဝင်သော လမ်းပြ မြေပုံကို ရေးဆွဲထားပြီး အချိန်ဘောင်အတွင်း နေရပ်ပြန်ပို့ပေးနိုင်မည့် ၎င်းလုပ်ငန်းစဉ်များကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများက သဘောတူရမည်ဟုလည်း ယူနွတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် လူမျိုးစုများနှင့် သက်ဆိုင်သူများ ပါဝင်နေသည့် ပြဿနာများကို နိုင်ငံ‌ရေးအရ အဖြေရှာရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကို ယူနွတ်က တိုက်တွန်းထားသည်။

မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်များ အနေဖြင့် လက်ရှိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်အခြမ်းမှ ဒုက္ခသည် စခန်းများတွင် နေထိုင်ရာ၌ အစားအသောက် ဆင်းရဲနိုင်သော်လည်း အသက်အန္တရာယ်မရှိကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသူတို့ အနေဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲ နေရပ်ပြန်လာမည် ဆိုပါက အစားအသောက် မပြည့်စုံသည့်အပြင် တိုက်ပွဲ များ ဖြစ်ပွားနေသည့် နယ်မြေဖြစ်သောကြောင့် အသက်အန္တရာယ်ပါရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ အကြီးအကဲ ယူနွတ်နဲ့ ဘင်္ဂါလီ ဒုက္ခသည်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ဦးမျိုးကျော်က “ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲဒီဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေရင် အစားအစာ ဆင်းရဲကောင်း ဆင်းရဲနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် အသက်အန္တရာယ်တော့ မရှိဘူး။ နေရ၊ ထိုင်ရတာ လုံခြုံတယ်။ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် နေလို့ရတယ်။ ရခိုင်ပြည်ထဲကို ရောက်လာမယ်ဆိုရင် သူတို့အတွက် အစားအစာ မစုံမလင်တဲ့အပြင် အသက်အိုးအိမ်တွေကလည်း မသေချာဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို ရခိုင်က စစ်မြေပြင် ဖြစ်နေတယ်။ ပိုပြီးဒုက္ခကြီးတယ်။ အကြမ်းဖက်သမားတွေ လည်း ဝင်နေသလို အာဏာသိမ်းထားတဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေကလည်း အချိန်မရွေး လူအစုစု မြင်ရင် ဗုံးလာကြဲနိုင် သလို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့လည်း ပစ်နိုင်တယ်။ ဆိုတော့ ရေတပ်ကသော်လည်းကောင်း၊ လေတပ်က သော်လည်း ကောင်း ဗုံးလာကြဲနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အတွင်းမှာ ရခိုင်ပြည်မှာနေရင် အသက်အိုးအိမ်လည်း မလုံခြုံသလို  အစားအစာ၊ ရိက္ခာကအစ ဘယ်လိုမှ ပြည့်စုံမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီတော့ လောလောဆယ်မှာ သူတို့အတွက် အသင့်တော်ဆုံးက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က ကမ့်တွေမှာ နေတာဟာ အသင့်တော်ဆုံးပဲလို့ ကျနော်ကတော့ ပြောချင်တယ်” ဟု ပြော သည်။

နစကလက်ထက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၏ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက BIMSTEC အစည်းအဝေး တက်ရောက် ရန် ဘန်ကောက် ခရီးစဉ်၌ မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်များ နေရပ်ပြန်ရေး ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရအဖွဲ့ အကြီးအကဲ မိုဟာမက်ယူနွတ်၏ အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါက်တာ ခါလီလာရာမန်တို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

နစကနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့အကြား ဆွေးနွေးမှုတွင် ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်သွားသည့် မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်များ ထဲမှ မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း စိစစ်အတည်ပြုထားနိုင်သည့် အရေအတွက်ပေါင်း ၁၈၀,၀၀၀ ရှိသည်ဟု မြန်မာဘက်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အာဏာပိုင်များကို အသိပေးခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် နေရပ်ပြန်ပို့ရေး အမှန်တကယ် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ရှိသော် တရားဝင် စိစစ်အတည်ပြုရသေးသည့် ပမာဏ ၁၈၀,၀၀၀ ကိုသာ မြန်မာဘက်မှ ဦးစွာလက်ခံမည့် အနေအထားဖြစ်သည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကျောက်မဲမြို့ထဲသို့ မြန်မာ့တပ်မတော်မှ စစ်ကြောင်းများ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်တွင် ထိန်းချုပ်လိုက်ကြောင်း ဓာတ်ပုံများဖြင့် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကျောက်မဲမြို့ကို တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်အား တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်က ကျောက်မဲမြို့အား ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လက စတင်ပြီး ထိုးစစ်ဆင်လာ၍ TNLA နှင့် တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ထိုးစစ်ဆင် စစ်ကြောင်းများသည် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်၌ ကျောက်မဲမြို့ထဲသို့ ရောက်ရှိလာပြီး မြို့ကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်လိုက်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) အနေဖြင့် နစ်နာဆုံးရှုံးမှုနည်းအောင် ခေါင်းဆောင်များက စဉ်းစားချင့်ချိန်ရန်လိုအပ်သည်ဟု NCA ထိုးထားသော ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

TNLA သိမ်းပိုက်ထားသည့် ကျောက်မဲမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေခြင်းကြောင့် TNLA အနေဖြင့် နစ်နာဆုံးရှုံးမှု နည်းအောင် စဉ်းစားသင့်ကြောင်း အကြံပြုထောက်ပြနေကြသည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် TNLA သည် စစ်ရေး အတက်/အကျ ရှိရာ၌ စစ်ရေးအကျပိုင်းကို အနည်းငယ် ချဥ်းကပ်လာနေ သည့် အခြေအနေမျိုး ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ TNLA ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် နစ်နာဆုံးရှုံးမှု အနည်းဆုံးဖြစ် အောင် စဥ်းစားချင့်ချိန် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ယေဘုယျအားဖြင့်တော့ ကျောက်မဲရယ်၊ သီပေါရယ်၊ ဘာရယ် မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်ဖြစ် အတက်အကျ ဆိုတာရှိတာပေါ့ စစ်‌ရေးမှာတော့။ ဒါကြောင့် လက်ရှိ TNLA အနေနဲ့ကတော့ အကျပိုင်းကို နည်းနည်း ချဥ်းကပ် လာနေတယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးတော့ ရင်ဆိုင်နေရတာပေါ့။ သူ့မှာ မဟာမိတ် အားနည်းလာတယ်၊ နောက်ပြီးတော့ အစုအဖွဲ့ အားနည်းလာတယ်။ တစ်ဖက်က ရင်ဆိုင်ရတဲ့ လက်ရှိ ကော်မရှင်ဘက်ကလည်းပဲ ပိုပြီးတော့ လူအင်အား ပစ္စည်းအင်အား အကုန်ပြည့်မှီတယ်။ လက်နက်အင်အားတွေက ပိုကောင်းလာတဲ့ အခါကျတော့ ဘက်စုံက အသာစီး ပြန်ရလာတယ်ဆိုတဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဒါကြောင့် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်‌ရေးတုန်းကတော့ အပေါ်စီး ရခဲ့တာတွေက နည်းနည်းလေး ပြန်ပြီးတော့ ပထမတော့ တန့်နေတာပေါ့နော်။ အခုကတော့ နည်းနည်းလေး အဆုတ်ဘက်ကို သွားနေတဲ့ သဘောမျိုး‌ပေါ့။ စစ်ရေးမှာတော့ အတက်အကျ ရှိတာပေါ့ အကျဘက်ကို ဦးတည် တဲ့ သဘောမျိုးလို့ ခြုံငုံသုံးသပ်လို့ ရတာပေါ့။ ဒါကြောင့် သူတို့အနေနဲ့ အကျမနာအောင် ကျမယ့်အချိန်မှာ နစ်နာ ဆုံးရှုံးမှု အနည်းဆုံး ဖြစ်အောင်တော့ ခေါင်းဆောင်တွေ စဥ်းစားချင့်ချိန်ဖို့ လိုတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

TNLA သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ မြို့နယ်တွေကို ပြသထားစဉ်

လက်ရှိအချိန်တွင် ကျောက်မဲမြို့ အနီးတဝိုက်တွင် တိုက်ပွဲများ အဆက်မပြတ် ဖြစ်ပွားနေပြီး တိုက်ပွဲများကြားတွင် ‌နေအိမ်များ၊ အစိုးရရုံးများနှင့် အဆောက်အဦးအချို့  မီးလောင်ပျက်စီးလာသလို ဒေသခံများလည်း တိမ်းရှောင်   ထွက်‌‌ပြေးနေကြရသည်။

TNLA အနေဖြင့် မိုးကုတ်၊ သီပေါ အခြားသော နေရာများကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားနိုင်နေသောကြောင့် ကျောက်မဲမြို့အား ဆက်လက် ခုခံရန် မလုပ်တော့ပဲ နစ်နာဆုံးရှုံးမှု နည်းအောင် ဆုတ်သင့်သည်ဟု ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO- NCA/S) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက” ကျနော် ထင်တာကတော့ အမှန် တပ်ခံဖို့ မလိုတော့ဘူးလေ။ တခြား နေရာတွေလည်း အများကြီး သိမ်းထားတာ ရှိနေတာကို မိုးကုတ်ရှိတယ်၊ သီပေါရှိတယ်။ အဲဒီမှာလည်းပဲ ဒီတစ်နေရာလေး တစ်ခုနဲ့ အင်အားကို ဖြုန်းတီးမယ်ဆိုရင် နောက်ထက် ကိုယ်အကျဘက်မှာ အဆုတ်ဘက်မှာ ဆုတ်တယ်ဆိုရင်လည်းပဲ နစ်နာဆုံးရှုံးမှု နည်းအောင် ဆုတ်နိုင်မယ့်လူဟာ စစ်‌ရေးမှာ ပါတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

TNLA သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)၊ ရခိုင်တပ်ဖွဲ့(AA)၊ KNDF၊ BNRA၊ BPLA၊ MDY-PDF၊ DPLA၊ PLA စသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများဖြင့် စုဖွဲ့ကာ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ရှမ်းပြည် နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးကိုကိုဦးနဲ့ TNLA ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး တားဂျုတ်ဂျားကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ စစ်ဆင်ရေးအတွင်းမှာ TNLA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ နမ့်ခမ်း၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ မိုင်းငေါ့၊ နမ္မတူ၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ နောင်ချို၊ မိုးမိတ်၊ မိုင်းလုံ၊ ကွတ်ခိုင်နှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မိုးကုတ်တို့ကို သိမ်း ပိုက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်က လူအင်အားနှင့် လက်နက်အင်အားများ ပြန်လည်စုဖွဲ့ကာ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ ခြင်းကြောင့် နောင်ချိုမြို့ကို ပြန်လည် သိမ်းပိုက်ခဲ့သလို မိုးကုတ်မြို့ကိုလည်း သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး မြို့အနီးထိ ထိုးစစ် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

အလားတူ မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ကျောက်မဲမြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး ထိုးစစ်ဆင်နေရာ မြို့အတွင်းသို့ ရောက်ရှိ လာသလို သီပေါမြို့ကို တဆက်တည်း ထိုးစစ်ဆင်နိုင်ဖို့ကိုလည်း ပြင်ဆင်လျက်ရှိနေသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ TNLA မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး တားဂျုတ်ဂျား ဦးဆောင်သည့်အဖွဲ့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုကိုဦး ဦးဆောင်သည့်အဖွဲ့တို့ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆၊ ၁၇ ရက်များတွင် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဒုတိယအကြိမ်အနေဖြင့် TNLA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈ ရက်နှင့် ၂၉ ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့မှာ ဆက်လက် ဆွေးနွေးခဲ့သလို တတိယအကြိမ်မြောက်ကိုတော့ ဩဂုတ်လကုန်ပိုင်းတွင် ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း သဘောတူညီမှု မရရှိသေးပေ။