CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

တရုတ်နှစ်ကူးပြီး နောက်ပိုင်း မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေသည် ယခင်ကထက် ကောင်းမွန် လာနေခြင်းကြောင့် ကိုဗစ်မဖြစ်ခင် ကာလသို့ တဖြည်းဖြည်း ရောက်ရှိလာနိုင်သည်ဟု မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည် များက သုံးသပ်နေကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ အပါအဝင် လူအဝင်၊ အထွက် ဂိတ်များ ကိုလည်း ဖွင့်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကိုဗစ်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များလည်း ဖြေလျှော့လိုက်ပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ယခင်နှစ်များထက် တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန် စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ကုန်ကားများကို ကိုဗစ်ဆေးဖြန်းနေစဉ်

၎င်းက “တရုတ်နှစ်သစ်ကူးလည်း ပြီးသွားပြီ။ အင်္ဂလိပ်လကလည်း လဆန်းနှစ်ထဲကို ရောက်လာပြီဆိုတော့ ဘာပဲ ပြောပြော အန်ကယ်တို့ မှန်းတာကတော့ ဒီနှစ်ထဲမှာ ၂၀၂၃ မှာတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် စာရင်တော့ အများကြီး တိုးတက်ကောင်းမွန် လာလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ ဒါဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် တုန်းက ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေ အများကြီး သတ်မှတ်ထားတယ်။ ကိုဗစ်ကလည်း လုံးဝကင်းစင် သွားတယ်ဆို တာ မရှိသေးဘူး မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းမှာ။ အခုဆိုရင် ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေ တော်တော်လေး ဖြေလျှော့လိုက် တယ်။ နောက်တစ်ခါ ဂိတ်တွေ ပြန်ဖွင့်လာတာလည်း ပါတယ်။ ဂိတ်တွေ တော်တော်များများ ပြန်ဖွင့်ပြီ။ ကုန်သွယ် လို့ရတဲ့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ရော။ တခြားဂိတ်တွေကလည်း လူဝင်လူထွက်တွေ ပြန်လုပ်လို့ရပြီ။ မူဆယ်မှာလည်း နယ်အသီးသီးကနေပြီးတော့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မယ့် လူတွေကလည်း တဖွဲဖွဲနဲ့ ရောက် လာပြီ။ ဒါပေသည့် လောလောဆယ် အထဲကို နယ်ကလူတွေ ဝင်ခွင့်မရသေးဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ နယ်စပ် ပတ်စပို့စာအုပ် လုပ်တဲ့အချိန်အခါမှာ မူဆယ်အိမ်ထောင်စုဇယား ရှိတဲ့လူကိုသာ လုပ်ပေးတဲ့အတွက် နယ်ကလူ တွေ ဝင်လို့မရသေးဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ခြုံပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အခု လာမယ့် ၂၀၂၃ ပြက္ခဒိန်နှစ်မှာတော့ တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် အများကြီး တိုးတက်ကောင်းမွန်လာလိမ့်မယ်လို့ အန်ကယ် ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် အဓိက ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက် တစ်ခုဖြစ်သည့် မန့်ဝိန်းဂိတ်သည် လက်ရှိ၌ မူဆယ်တွင် ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု အခြေအနေများကြောင့် ကုန်တင်တွဲကားများကို ဝင်ခွင့်မပြုဘဲ ၆ ဘီးယာဉ်များကိုသာ ဝင်ခွင့်ပြုထားကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

၆ ဘီးအထက် ယာဉ်များနှင့် တွဲကားများသည် လက်ရှိတွင် သစ်သီးဝလံများကို တင်ပို့သည့် ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်မှ တဆင့် ဝင်ထွက်ကြရကြောင်း၊ ထိုသို့ တွဲကားများ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တွင် ဝင်ထွက်ကြမည်ဆိုသော်လည်း သစ်သီးကုန်ကားများအတွက် အခက်အခဲ မရှိနိုင်ကြောင်း ခွါညိုသစ်သီးပွဲရုံ ပိုင်ရှင် ဦးစိုင်းခင်မောင်က ပြောသည်။

သစ်သီးသယ် လာသော ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တရုတ်ဘက်က အလုံးစုံ ဖွင့်နေပြီဆိုတော့ တစ်နေ့ကို အစီး ၂၀၀၊ ၃၀၀ တော့ ဝင်လို့ရပါတယ်။ ဘာမှ ပြဿနာ မရှိပါဘူး။ နောက်ပြီးတော့ အခု သွားနေတဲ့ ကုန်သွယ်မှု အခြေအနေကလည်း တအားကြီး များနေတယ် လို့လည်း မဆိုလိုဘူးလေ။ ပုံမှန်လောက်ပဲ သွားနေကြတော့ တခြားကုန်တွေ တိုးလာတယ်ဆိုပေမယ့် သိပ်တော့ ကားတွေဘာတွေ ပိတ်လောက်တဲ့ အထိတော့ မရှိပါဘူး။ သစ်သီးအတွက်ကတော့ ဘာမှ ထိခိုက်မှု မရှိပါဘူး။ ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းအရကတော့ ကောင်းလာနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ရှိပါတယ်။ ကောင်းလာနိုင်တဲ့ အခြေအ နေ ရှိပေမယ့်လည်း တချို့ မမျှော်မှန်းနိုင်တဲ့ အကြောင်းတရားတွေကလည်း စိုးရိမ်ရတာကိုး။ တရုတ်ဘက်က လည်း အပြောင်းအလဲ ရှိလာနိုင်သလို မြန်မာဘက်ကလည်း အပြောင်းအလဲ ရှိလာနိုင်တယ်။ တရုတ်ဘက်ကတော့ ငြိမ်ပါပြီ။ အခု သူတို့ကလည်း အကုန်ဖွင့်နေတော့ လောလောဆယ် ကိုဗစ်နဲ့ဆိုင်တဲ့ အတားအဆီးတွေကလည်း ဖြုတ်လိုက်ပြီ၊ လူကလည်း ဝင်လို့ရပြီဆိုတော့ တဖြည်းဖြည်းတော့ ကောင်းလာမှာပါ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေသည် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး နောက်ပိုင်း ကုန်သွယ်ရေးများ ပုံမှန် ကုန်သွယ်မှု ရှိနေပြီး ဖရဲကားအစီးရေ ၈၀ နှင့် ၁၀၀ ကြား ဝင်ထွက်လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် နှမ်းများကို လည်း တရုတ်ဘက်က ပုံမှန်ဝယ်ယူနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ဆန်ဝယ်ယူခွင့်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံက ချပေးထားသည့် လိုင်စင်ခွဲတမ်းသည် များပြားသည့်အတွက် ဆန်ဝယ်ယူမှု များပြားလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၇

မြန်မာ - တရုတ်နယ်စပ် လူဝင်လူထွက် ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မူဆယ်နန်းတော်ဂိတ်ကို ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက် နေ့က ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် မူဆယ်နှင့် နမ့်ခမ်း၌ အိမ်ထောင်စုနှင့် နေထိုင်သူများကို သာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် စာအုပ်အနီကို ထုတ်ပေးသေးကြောင်း မူဆယ်မြို့ လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လိုသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကို နန်းတော်ဂိတ် မှတဆင့် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ရန်အတွက် လတ်တလောတွင် မူဆယ်နှင့် နမ့်ခမ်း ဒေသခံများကိုသာ စာအုပ်ထုတ်ပေးခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ပြန်/ဆက်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ် ကျန်းမာရေး သတိစာကပ်ထားစဉ်

၎င်းက “မူဆယ်မြို့နယ်နဲ့ နမ့်ခမ်းမြို့နယ် အိမ်ထောင်စုစာရင်း ရှိသူတွေကိုပဲ BP (Border Pass)စာအုပ် လုပ်ပေး မှာဗျ။ ပြီးတော့ ကားသမားပေါ့နော် ကုန်ကားသမားကျတော့ သူတို့ လုပ်ပေးမှာ။ ကုန်သမားတွေကျတော့ ကုန်စီး ဆင်းမှုအတွက် မန့်ဝိန်းဂိတ်ပေါ့။ နန်းတော်ပေါက်နဲ့ ဒီဘက်ပေါက်ကတော့ မူဆယ်နဲ့ နမ့်ခမ်း အဲဒီက အိမ်ထောင်စု စာရင်း ရှိတဲ့သူပဲ စာအုပ်လုပ်ပေးမှာပေါ့။ ပွဲစားတွေ မရှိအောင်လို့တော့ လ.ဝ.က-ကနေ စီစဉ်ထားတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ တိုက်ရိုက် လူကိုယ်တိုင် လုပ်ပေးမှာပေါ့နော်။ ပွဲစားနဲ့ မလုပ်ပေးဘူး။ လူကိုယ်တိုင် လာရမယ်ဆိုပြီးတော့လည်း သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ဒေသခံတွေ အတွက်ကတော့ ဒီဘက် ကူးလူးဆက်ဆံတာတွေ အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့။ ဟိုဘက် ဒီဘက် ဆက်ဆံနေတာဆိုတော့။ အဲလိုမျိုး တနိုင်တပိုင် သွားလာတဲ့သူတွေ အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့ သူတို့ ဟိုဘက်ဒီဘက် ကုန်သွယ်မှုအရ လူသွားချင်တယ်ဆိုရင် အရင်က သွားလို့မရဘူးပေါ့။ ကုန်ပစ္စည်းတွေက ကားနဲ့ သွားတယ်ဆိုရင် လူတွေက ဒီဘက်က သွားဆိုရင်တော့ အခုက အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စာအုပ် ပြုလုပ်ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့် တစ်အုပ်လျှင် ယွမ် ၁၀၀၀၊ မြန်မာ ကျပ်ငွေ ၄ သိန်း ကုန်ကျမည်ဟု လူမှုကွန်ယက် စာမျက်နှာများတွင် သတင်းများ ပျံ့နှံ့လျက် ရှိနေသည်ကို တွေ့ရ သည်။

စာအုပ် ပြုလုပ်ရာတွင် ပွဲစားများနှင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းကို ခွင့်မပြုထားကြောင်း၊ လူကိုယ်တိုင် လာရောက် ပြုလုပ်ရ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စာအုပ် တန်ဖိုးကို ၅၀၀ ကျပ်သာ သတ်မှတ်ထားသည်ဟု မူဆယ်ခရိုင် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မူဆယ် နန်းတော်ဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အစ်မတို့ဆီမှာ စာအုပ်ဖိုး ၅၀၀ ပဲ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင် ရုံးဝင်းထဲမှာ အကုန် လုံး စလစ်ပေးပြီး တန်းစီခိုင်းပါတယ်။ အဲလိုကိစ္စတွေ ပေါ်ပေါက်မှာစိုးလို့ ကာယကံရှင်လာမှ ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင် အလုပ်လုပ် ခိုင်းပါတယ်။ ညီမတို့ ကြားတာတွေဆို မျိုးစုံပါ။ ၁၀ သိန်း၊ ၁၂ သိန်း အဲလိုကြားပါတယ်။ အစည်းအဝေးထဲမှာလည်း ကြားပါတယ်။ ညီမတို့ ခရိုင်မှူး ကိုယ်တိုင်က ကာယကံရှင်ကိုယ်တိုင် တန်းစီပါ။ စာအုပ်ဖိုးကတော့ ၅၀၀ သူတို့ဘာသာသူတို့ အဆင်ပြေသလို စေတနာရှိလို့ ပေးချင်ပေး၊ မပေးချင်နေ ညီမတို့ အဲလို လုပ်ပါတယ်။ ကာယကံရှင်ကိုယ်တိုင် တန်းစီပြီးမှ စလစ်ပြားပေးပြီး ကာယကံရှင်နဲ့ တွေ့မှ ပေးပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် စာအုပ်သည် နှစ်နိုင်ငံ အဝင်အထွက် ပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သက်တမ်း အနေဖြင့် ၆ ရက် ၇ ညအိပ် နေထိုင်သွားလာခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ မူဆယ်မြို့နယ် အတွင်းတွင် နန်းတော်ဂိတ်သည် လူဝင်လူထွက်ဂိတ် ဖြစ်ပြီး၊ ဆင်ဖြူဂိတ်သည် မော်တော် ယာဉ်ငယ်များကို ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားသည့်ဂိတ် ဖြစ်သည်။

မန့်ဝိန်းဂိတ်တွင် ၆ ဘီးယာဉ်များကို သီးသန့် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားပြီး ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်၌ ကုန်တင်တွဲကားများ အပြင် ၈ ဘီးနှင့်အထက် ကုန်တင်ယာဉ်များ ပုံမှန် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

မွန်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် ရော်ဘာရာသီ၌ ရော်ဘာထွက်ရှိမှုနှုန်းသည် ယခင်နှစ်ထက် လျော့ကျနေကြောင်း ရော်ဘာလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ရော်ဘာထွက်နှုန်း လျော့ကျသွားခြင်းမှာ ရော်ဘာအတွက် လိုအပ်သည့် သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်နေခြင်း၊ ရော်ဘာအစေးများ ထွက်ရှိရန်အတွက် ထည့်သွင်းရသည့် ဆေးများ လိုအပ်သလောက် မထည့်နိုင်ခြင်း၊ တချို့သော နေရာများတွင် နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ရော်ဘာထုပ်လုပ်ရန် အခက်အခဲ ရှိနေခြင်း စသည်တို့ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ရော်ဘာစေးအရည်များကိုတွေ့ရစဉ်

ရော်ဘာနည်းပညာ အကြံပေးတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးထွန်းသိန်းက “အထွက်နှုန်းကတော့ မနှစ်ကနဲ့ ယှဉ်လိုက်ရင်တော့ ကျတယ်။ ကျရတဲ့ အကြောင်းရင်းက ရာသီဥတုက မိုးနှောင်းကျတယ်။ မိုးနှောင်းကျလို့ အစေးထွက်နည်းလို့ ကျသွားတာ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ချက်က တချို့နေရာတွေက သွားလာလို့ မရတဲ့အတွက်ကြောင့် အစေးမလှီးတဲ့ အတွက်ကြောင့် အထွက်နှုန်း ကျသွားတာ ရှိတယ်။ တချို့ကတော့ သွင်းအားစု မသုံးနိုင်လို့ ကျသွားတာ ရှိတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ရော်ဘာ ရာသီအစတွင် သွင်းအားစု မထည့်နိုင်ခြင်းကြောင့် အရင်နှစ်ကထက် အထွက်နှုန်းသည် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျနေမှုများရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ အရွက်ကြွေ ကာလတွင်လည်း အထွက်နှုန်း ကျဆင်းနေသည့် အခြေအနေဖြင့် ရော်ဘာစိုက်တောင်သူ အများစု ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ရော်ဘာတင်ပို့မှုများသည် ပုံမှန်ရှိနေကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေခြင်း ကြောင့် ပြည်တွင်း ရော်ဘာဈေးနှုန်းသည်လည်း ကျဆင်းနေသည်။

ရော်ဘာတစ်ပေါင်လျင် ၁၂၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ပေါက်ဈေးရှိနေကြောင်း၊ ရော်ဘာ အထွက်နည်းသော်လည်း စိုက်ပျိုးထားသည့် ရော်ဘာမျိုးကောင်း မကောင်းပေါ် မူတည်ပြီး တောင်သူများ၏ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု ကွာခြား သွားမည် ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်း အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးခိုင်မြင့်က ပြော သည်။

ရော်ဘာများ အခြောက်လှန်းထားစဉ်

၎င်းက “ဝယ်တာလည်း ပုံမှန်ပဲ၊ တင်ပို့တာလည်း ပုံမှန်ပဲပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရော်ဘာဈေးနှုန်းအနေနဲ့ ပြောရမယ် ဆိုလို့ရှိရင် လက်ရှိ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာ ပေါက်ဈေးတွေက ကျနေတာပေါ့နော်။ အကြမ်းအားဖြင့် ပြောမယ်ဆိုရင် ၁၆၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်လောက်ပဲ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ရောင်းနေတဲ့ ၁၁၅၀၊ ၁၂၀၀ လောက်တော့ ရတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ ဒေါ်လာ ဈေးနဲ့အညီ ဒေါ်လာဈေးနဲ့ မြှောက်ပြီးတော့ ဝယ်ရမယ့်ဈေးက အခု ရော်ဘာတစ်ပေါင်ကို ၁၂၀၀ နဲ့ ၁၃၀၀ ကြားတော့ ရတာပေါ့။ တောင်သူတွေက စိုက်ထားတဲ့မျိုး မှန်ကန်လို့ရှိရင် ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် ကျမယ်ပေါ့။ အခု ၁၂၀၀ ဈေးနဲ့ ရောင်းမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကိုယ့်ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် ကျဖို့ အရေးကြီးတာပေါ့။ ပေါင် ၅၀၀ ထွက်တဲ့ မျိုး ကတော့ ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် မြင့်တယ်။ ပေါင် ၁၅၀၀ ထွက်တဲ့မျိုး ကျလို့ရှိရင် ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်တွေက ကျမှာပေါ့။ အဲဒီအပေါ်မှာ အမြတ် အနည်းအများပေါ် မူတည်မှာပဲ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ဝယ်ယူရသည့် မြေဩဇာဈေးနှုန်းများသည် ၃ သောင်းခန့်သာ ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁ သိန်း ကျော် ဖြစ်နေသည့်အတွက် ရော်ဘာဈေးနှုန်း ယခုထက် ကျဆင်းမည်ဆိုပါက အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ကို တောင်သူ များက စိုးရိမ်နေကြသည်။

မွန်ပြည်နယ်တွင် ရော်ဘာစိုက်ဧက ၅ သိန်းကျော်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ရော်ဘာတန်ချိန် ၁ သိန်းကျော် ထွက်ရှိကာ တရုတ် နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ကို တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း၊ ရော်ဘာကဏ္ဍမှ နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းနှင့်ချီ၍ ရရှိနေ ခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးမှုအား ခေတ္တရပ်နားမည်ဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ရပ်နားခြင်းသည် ပါမစ်လျှောက်ရန် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်မည့် မြန်မာများအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်စေ ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးသည့်စက်များနှင့် ကွန်ပျူတာများအား ပြုပြင် ထိန်းသိမ်းမှုများ ဆောင်ရွက်ရန်ရှိသဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်း အား ခေတ္တရပ်နားထားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ထုတ်ပေးမည့်ရက်ကို အသိပေးကြေညာသွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြန်လည် ထုတ်ပေးမည့်ရက်အား အတိအကျ မဖော်ပြထားခြင်းကြောင့် လက်ရှိ မလေးရှား တွင် ဖွင့်ပေးနေသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်လျှောက်ရန် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြုလုပ်မည့် မြန်မာများအတွက် အခက်အခဲဖြစ်စေကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအားကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒါကလည်း ချက်ချင်းလက်ငင်း ဘယ်တော့ ပြန်ဖွင့်မယ်ဆိုတာလည်း မပြောဘူး သူတို့။ သက်သက်မဲ့ ကြီးလို ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ဒီမှာ နိုင်ငံသားတွေကို စဖွင့်ပေးရမယ့်နေရာမှာ ဒီလိုမျိုးကြီးတွေ ချက်ချင်းလက်ငင်း အပြောင်းအလဲတွေ လုပ်လိုက်တော့ အခက်အခဲတွေတော့ အများကြီး ဖြစ်သွားတာပေါ့နော်။ အများကြီးရှိသွား တာပေါ့။ ဒါကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေကို ကိုယ် ဒုက္ခပေးရာ ကျသွားတာပဲ။ အခုလည်း ပါမစ်လုပ်တဲ့ ပွဲစားရော စာအုပ် လုပ်တဲ့ ပွဲစားရော ရှုပ်ယှက်ခက်နေတာပဲ။ သံရုံးက ဒီစာအုပ်ထုတ်တာ ပိတ်မယ်ဆိုတာတောင်မှ လုပ်လို့ရတယ် ဆိုပြီး ပိုက်ဆံ လိုက်ကောက်ခံနေတဲ့လူတွေ ရှိနေတာပဲ။ သူတို့ကတော့ ဘယ်လိုမှ တားလို့ရမှာမဟုတ်ဘူး။ ကျနော်ကတော့ ကျနော့်လာမေးတဲ့ ကလေးတွေကတော့ စောင့်ခိုင်းထားတုန်းပဲ။ သူဌေးအမာခံ ရှိတဲ့လူကတော့ တင်ပေါ့။ link တွေ ဘာတွေပို့ပေးပြီး သူတို့ကို တင်ထားခိုင်းတာပဲ။ ဒီပွဲစားတွေ ဘာတွေနဲ့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ ခဏစောင့်လို့ ကျနော်ပြောတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပတ်စပို့သက်တမ်းတိုးရန် စောင့်နေသူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းအား ခေတ္တရပ်နား ထားမည်ဖြစ်သော်လည်း ရက်ချိန်းယူခြင်း၊ မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် ထုတ်ပေးသည့် ကိစ္စရပ်များ ၊ ထောက်ခံစာများ ထုတ်ပေးခြင်းနှင့် ဗီဇာလျှောက်ထားသည့် ကိစ္စရပ်များကို ရုံးဖွင့်ရက်များတွင် ပုံမှန်အတိုင်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် လက်ရှိပြန်ဖွင့်ပေးသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား လျှောက်မည့်သူသည် နိုင်ငံကူး လက်မှတ် စာအုပ်သက်တမ်း အနည်းဆုံး ၁ နှစ်ကျော်ခန့်နှင့် အလုပ်ရှင်သူဌေး ရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာသံရုံး အနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းအား ကာလ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြန်မဖွင့်ပေး သေးပါက အလုပ်သမားများ ဘက်မှနေ၍ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင် လျက်ရှိသည့် မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိကတော့ Overstay တွေအတွက်တော့ တော်တော်လေး ဒုက္ခရောက်သွားတယ်ပေါ့။ အခုက နေ့တိုင်းက နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အသစ်တွေကို Overstay တွေက တစ်နေ့ကို ရာနဲ့ချီပြီးတော့ သွားပြီးတော့ တင်နေ တယ်ပေါ့။ လက်ရှိအနေအထား အနေနဲ့ သူတို့က ဘယ်ရက် ဘယ်ဖွင့်မယ်ဆိုတာ အတိအကျ မပြောသေးတဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ဘက်က ဘာမှ complain တက်လို့မရဘူးပေါ့နော်။ ဥပမာတစ်ခုက စက်တွေကောင်းလို့ ဒီတစ်ပတ် အတွင်းပဲ ပြန်ဖွင့်ပေးမလား၊ ဒီတစ်လအတွင်းပဲ ပိတ်ထားသလားဆိုတာ ကျနော်တို့က မသိရသေးဘူး။ ရက် အနည်းငယ် စောင့်ပြီးတော့မှ ဥပမာတစ်ခုက တစ်လသော်လည်းကောင်း၊ ၁၅ ရက် သော်လည်းကောင်း အဲဒီ အတိုင်းအတာ တစ်ခုမှာမှ ပြန်မဖွင့်ဘူးဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ တောင်းဆိုစရာရှိတာ တောင်းဆိုပြီးတော့ အလုပ် သမားတွေဘက်က နည်းနည်းရပ်တည်ပေးဖို့ ကျနော်တို့မှာရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးစင်တာကိုတွေ့ရစဉ်

ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့အထိ လျှောက်ထား နိုင်ပြီး ပါမစ်သက်တမ်း ကျော်သွားသောသူများ၊ အောက်လမ်းမှ ဝင်လာသူများနှင့် calling ပြေးများ၊ 6P ပရိုဂရမ် တွင် စာရင်းဝင်ထားသူများနှင့် ဥပဒေပြစ်မှု တစ်စုံတစ်ရာ ကျူးလွန်ထားသူများ အစရှိသူတို့ လျှောက်၍ မရ ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အတွက် အလုပ်ရှင်သူဌေးသည် အွန်လိုင်းမှ လျှောက်လွှာတင်ပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ၃ ရက်အတွင်း ရက်ချိန်း ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အလုပ်ရှင်သူဌေးနှင့် ပါမစ်လျှောက်လိုသော အလုပ် သမားတို့သည် သက်ဆိုင်ရာဌာနသို့ အတူတကွ သွားရောက် တွေ့ဆုံရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် သက်ဆိုင်ရာမှ မေးမြန်းပြီး ပါမစ်ပြုလုပ်၍ ရ၊မရအား ၁ ရက်အတွင်း သိရမည်ဖြစ်ကာ လျှောက်လွှာတင် ၍ မရသူများအနေဖြင့်လည်း အယူခံဝင်၍ လိုအပ်ချက်များ ထပ်မံဖြည့်သွင်းကာ နောက်တစ်ကြိမ် လျှောက်လွှာ တင်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ပါမစ်လျှောက်ရန် ခွင့်ပြုချက် ရသူများအနေဖြင့် ဆေးထပ်မံ စစ်ဆေးရမည်ဖြစ်ပြီး ဆေးအောင်ပါက RTK ပါမစ် ကြေး ရင်းဂစ် ၁၅၀၀ အား ပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် visa၊ စတေကာ၊ Levy နှင့် ဝန်ဆောင်ခများ အတွက် ကုန်ကျစရိတ် ရှိဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆

ပြည်တွင်း ခရီးသွားများ ခရီးသွားလာနေစဉ် နယ်မြေမလုံခြုံမှုကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ ရရှိခြင်းနှင့် သေဆုံးမှု များရှိခြင်းက မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွား လုပ်ငန်းအတွက် အခြေအနေဆိုးနိုင်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်က ဘုရားဖူး ခရီးသွားအချို့ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုနှင့် လက်နက်ထိမှန်၍ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရရှိမှုများ ကြုံတွေ့ ခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် အရှိန်ယူနေစဉ်မှာပဲ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထပ်မံ၍ ကျိုက်ထီးရိုး ဘုရားဖူး ယာဉ်တစ်စီး ဗုံးပစ်လောင်ချာဖြင့် ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရ ပြန်သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်များကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပုံရိပ်တွင် ထိခိုက်သွားပါက ရှေ့လျှောက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ အခြေအနေ ဆိုးသွားနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကျိုက်ထီးရိုး ဘုရားဖူးယာဉ် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို ပြသထားစဉ်

၎င်းက “မကြာခင်အတွင်းမှာ အာဆီယံခရီးသွားပြပွဲ လုပ်မယ်၊ အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက ဒါမျိုး မေးမြန်းတာမျိုးတွေ ရှိလာနိုင်တယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုမျိုးတွေ ဒါဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒီဟာ အတွက်တော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေ သွားရောက်ပြသပေမယ့်လည်း ထိုက်သင့်တဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုမျိုး မရ တာမျိုးတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးဖြစ်သွားရင်လေ။ ကျနော်တို့လည်း အများကြီး သတိထားရမယ့် ကိစ္စလိုမျိုး ဖြစ်သွားပါပြီ။ ကျနော်ကလည်း အဲဒီဟာကို ပိုစိုးရိမ်တာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ထိုင်းနိုင်ငံဆိုရင် ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင် ဝင်ရောက်မှု အများဆုံးပဲ။ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံကို ဝင်ရောက်မှု အများဆုံး ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံပေါ့နော်။ အခု မကြာခင် မှာလည်း ထပ်မံပြီးတော့ ဝင်လာမယ့် တရုတ်နိုင်ငံက ရှိတယ်ပေါ့။ ဒီနိုင်ငံသားတွေ အားလုံးက ကျိုက်ထီးရိုးကို သွားလေ့ ရှိတယ်။ အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေသည် ကျိုက်ထီးရိုးကို မဖြစ်မနေ သွားကြတယ်။ သူတို့ ခရီးစဉ် ထဲမှာ ရန်ကုန်ပြီးရင် ကျိုက်ထီးရိုး ခရီးစဉ်တွေပဲ များတယ်။ အဲဒီတော့ အခုလက်ရှိ အများဆုံး ဝင်ရောက်နေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဈေးကွက်ပေါ်မှာ ထိခိုက်သွားမယ်။ နောက် မကြာခင် အတွင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံက လာမယ့် ခရီးစဉ်တွေ ပေါ်မှာလည်း ဒါ ထိခိုက်မှုဖြစ်သွားမယ်။ တရုတ်နိုင်ငံက ခရီးသွားတွေဆိုလည်း ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနဲ့ ကျိုက်ထီးရိုးလောက် သွားကြတာများတယ်။ ပဲခူးပေါ့။ ဒီ ခရီးသွား အများဆုံး ဝင်ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ နိုင်ငံတွေမှာတော့ ဈေးကွက်မှာတော့ တော်တော်ကြီး ထိခိုက် သွားနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံပေါ့ နော်”ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့က ကျိုက်ထီးရိုးဘုရား ဖူးမြှော်ရန် လာရောက်သည့် ဘုရားဖူး မော်တော်ယာဉ် တစ်စီးသည် ဗုံးပစ်လောင်ချာဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့် ထိုယာဉ်ပေါ်တွင် လိုက်ပါလာသည့် ဘုရားဖူး ခရီးသွား ၁ ဦး သေဆုံး၍ ၇ ဦး ဗုံးစထိမှန် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်နေ့ကလည်း ကျိုက်ထီးရိုး တောင်တက်ကားဂိတ်တွင် ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရ၍ ခရီးသွားအမျိုးသမီး ၃ ဦး သေဆုံးကာ ၁၉ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြသေးသည်။

ယခုကဲ့သို့ အပြစ်မဲ့ ခရီးသွားများ ထိခိုက်ခံရမှုများသည် နိုင်ငံ၏ပုံရိပ်အတွက် မကောင်းကြောင်း၊ ထိုသေဆုံး ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရရှိသူများသည် ပြည်ပခရီးသွားများဖြစ်ပါက ၎င်းတို့နိုင်ငံဘက်မှ တစ်စုံတစ်ခု လုပ်ဆောင် နိုင်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်နိုင်ငံသားပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ မည်သည့် နိုင်ငံသားမဆို ဒီနိုင်ငံမှာ လာဖြစ်ရင်တော့ သူတို့နိုင်ငံ ဘယ်နိုင်ငံ ကမှ လက်ခံမယ်လို့တော့ မထင်မိဘူး။ သူတို့လည်း တစ်ခုခုတော့ တောင်းဆိုလာမယ်၊ တစ်ခုခု အရေးယူတာ၊ တစ်ခုခုပေါ့လေ။ အဲဒီလို ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့တော့ သုံးသပ်မိတယ်ပေါ့။ နိုင်ငံတစ်ခုနဲ့ တစ်ခုတော့ မတူလောက် ဘူးပေါ့။ ဒါ G to G ဆွေးနွေးတဲ့ အချက်ပေါ် မူတည်တယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းတော့ ဒီလိုကိစ္စမျိုးက ဘယ်လို မှ မဖြစ်တာတော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ ဒါမျိုးကိစ္စတွေကို ရှောင်ကြဉ်တာတော့ အကောင်းဆုံးလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မြင်ပါတယ်။ သူသူကိုယ်ကိုယ်ပေါ့ ဘယ်နိုင်ငံသားမဆို ကျနော်တို့လည်း နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို သွားလည်မယ်ဆိုရင် အဲဒီနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေးကိစ္စတွေ၊ ဘယ်လောက်ထိ safety ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့။ အဲဒါတွေကအစ ကျနော်တို့ အရင်တွေးပါတယ်။ ကျနော်တို့လည်း အဲဒီလို သုံးသပ်သလို နိုင်ငံတကာကနေလာတဲ့ ခရီးသွား ဧည့်သည်တွေလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို လာရင် အဲဒီလိုတွေးပြီး လာမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုကိစ္စမျိုးတွေ ဖြစ်နေရင် တော့ ၂၀၂၃ မှာ လာဖို့ကတော့ တော်တော်လေး ခက်ခဲမယ်လို့ သုံးသပ်မိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများ အနေဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်တိုးတက်စေရန် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများ အဓိက အများဆုံးသွားရောက်သည့် ခရီးသွားနေရာ ဒေသများတွင် လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အခြားနိုင်ငံများကဲ့သို့ တာဝန်ယူမှု ရှိသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင် များက ပြောသည်။

 ဦးပိန်းတံတားပေါ်က ပြည်တွင်းခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “လုံခြုံမှုပေါ့။ unsafe destination ဆိုတဲ့ မလုံခြုံတဲ့ ခရီးစဉ်တွေ စဖြစ်လာမယ် အခုလိုမျိုးပေါ့။ ဒါတွေက အိန္ဒိယတို့မှာလည်း ကြုံတာပဲလေ ခဏတဖြုတ် ကားဗုံး တိုက်တာတွေ၊ ခြုံခိုတိုက်တာ တွေ၊ မိုင်းခွဲတာတွေက ဟိုးကတည်းက ရှိတာ။ သူတို့ဧည့်သည်တွေ စဉ်ဆက်မပြတ် သွားနေတယ်။ ဘာလို့ဆို သူက ပိုပြီးတော့ လုံခြုံမှုပေးတယ်၊ တာဝန်ယူမှု လုပ်ပေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါတွေက အဆင်ပြေတယ်။ ကျနော် တို့ဆီမှာကြတော့ အခြေအနေတွေက တစ်မျိုးဖြစ်နေတယ်။ မဖြစ်မနေ သွားချင်တဲ့ သူကတော့ သွားမှာပဲ လာမှာ ပဲ။ ဒါပေမယ့် ဒီဟာတွေကြောင့် နည်းနည်းတော့ ဟိုဟာဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ထိုင်းမှာလည်း ဝင်ပစ်သွား တာပဲ ကျောင်းမှာ ကလေးတွေ နယ်တွေမှာ။ ဒါတွေဆိုလည်း ဘယ်သူမှ မသွားရဲတော့ဘူးတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ အစိုးရဘက်ကလည်း ပိုမိုပြီး လုံခြုံရေးတွေ ပေးတယ်၊ ပိုမိုပြီးတော့ စိစစ်တဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိတော့လည်း ကျနော်တို့ ပိုပြီး ကျေကျေနပ်နပ်ကြီး ဖြစ်သွားတယ်ပေါ့ ခံယူတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် ယခုနှစ် ခရီးသွားရာသီတွင် ပြည်ပခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ထက် များနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည်း ယခုဖြစ်စဉ်ကြောင့် နည်းပါးသွားနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ကြ သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် ခရီးသွား လာရောက်မှုတွင် တရုတ်က အများဆုံးဖြစ်သော်လည်း ယခုလက်ရှိ၌ ထိုင်းနိုင်ငံ သား ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအား မည်သူမည်ဝါ သက်သေခံလက်မှတ် CI စာအုပ် ထုတ်ပေးနေခြင်းသည် ပွဲစားများအတွက်သာ ဖြစ်နေကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

CI စာအုပ်အား ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ထုတ်ပေးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်နေ့၌ နောက်ဆုံးထား ပြုလုပ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ထိုင်းအစိုးရမှ နောက်ဆုံးထား ပြုလုပ်ရမည့် ရက်အား မေလ ၁၅ ရက်အထိ သက်တမ်းတိုးကြောင်း ကြေညာထားသည်။

ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် မရှိသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအနေဖြင့် CI စာအုပ် ပြုလုပ်၍ မရကြောင်း၊ ထို့ပြင် ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် အထောက်အထား တစ်ခုတည်းရှိရုံဖြင့်လည်း CI စာအုပ် လုပ်၍ မရကြောင်း၊ လုပ်ဆောင်ရသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များမှာ ရှုပ်ထွေးသောကြောင့် ကိုယ်တိုင်ပြုလုပ်ရန်မှာ မလွယ်ကူသဖြင့် ပွဲစားများ အတွက် လုပ်ငန်းခွင်ဖြစ်နေကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 CI စာအုပ်ရရှိထားသူကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကိုယ့်ဘာသာ ကိုယ်တိုင် သွားလုပ်မယ်ဆိုရင် အလုပ်ရှင်က ကိုယ်တိုင် လိုက်လုပ်ပေးရင်တောင်မှပဲ အဲဒါ အခက်အခဲ ဖြစ်တယ်။ ဘယ်စာရွက်လိုတယ်၊ ဘာလိုတယ်ဆိုပြီး သူတို့ဘက်ကနေ တောင်းဆိုတဲ့ အလုပ်တွေ လုပ် တယ်။ အလုပ်ရှင်က ၂ ခါ ၃ ခါ သူ လိုက်မလုပ်နိုင်ဘူး။ အချိန်မပေးနိုင်ဘူးလေ။ အဲဒီအခါကျတော့ သွား ပွဲစားနဲ့ပဲ လုပ် ဆိုပြီးတော့ အကုန်လုံးက။ အဲဒီ ပွဲစားနဲ့ လုပ်မှလည်း အဆင်ပြေတာ။ ပွဲစားကြတော့ သူတို့က မမေးတော့ ဘူး။ သူတို့မှာက အချိတ်အဆက်ရှိပြီးသား။ ဘယ်လောက်ဆို ဘယ်လောက် Percentage နဲ့ပေါ့ အဲဒါမျိုးတွေက ရှိထားပြီးသားဆိုတော့ အဆင်ပြေတယ် ပွဲစားနဲ့။ အခုတောင်မှ ပန်းရောင်ဘတ် ရှိရုံတစ်ခုတည်းနဲ့ လုပ်လို့မရဘူး။ နောက်ပိုင်းမှာ သူတို့က Electronic စနစ်နဲ့ သူတို့ လုပ်တယ်ပေါ့။ သူတို့ခေါ်တာကတော့ E-Workpermit လို့ ခေါ် တယ်။ အဲဒါက စာရွက် အဖြူမှာ QR Code နဲ့ပေါ့နော် E-Workpermit အဲဒီဟာနဲ့မှ CI ကို သွားလျှောက်လို့ ရတယ်။ ဒီပန်းရောင်ဘတ် ရပြီးတာနဲ့တောင် သွားလျှောက်လို့ မရသေးဘူး။ work permit မှာမှ နောက်တစ်မျိုး ရှိသေး တယ်။ နောက်တစ်မျိုးဆိုတာက အပြာရောင် စာအုပ်လေ။ အဲဒီစာအုပ်ရှိတဲ့ သူဆိုရင်လည်း ရတယ်။ နောက်ဆုံး အသုတ် အုပ်စုတွေကကြတော့ အဲဒီ အပြာရောင် စာအုပ်က မထွက်သေးဘူး။ တချို့က ကြတော့ slip တွေပဲ ရှိတာကို။ အဲဒီအခါကျတော့ ခုနကပြောတဲ့ E-Workpermit ဆိုတဲ့ အထောက်အထား စာရွက်ပေါ့။ အဲဒါနဲ့ လုပ်ကြ တာပေါ့။ အဲဒါနဲ့ဆိုရင် 7/11 မှာ ငွေသွင်းလို့ရတယ်။ ပန်းရောင်ဘတ် တစ်ခုတည်း ရှိရုံနဲ့ သွင်းလို့မရဘူး။ အဲဒီလို ရှုပ်လေ၊ အထောက်အထားကိစ္စတွေ များလေ အလုပ်သမားတွေက ဘယ်လိုမှ နားမလည်နိုင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအား ထိုင်းအစိုးရမှ အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ် ဘတ် ပန်းရောင်ကတ်အား ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ၌ ထုတ်ပေးခဲ့ပြီး ထိုထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၆ သိန်းခန့် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများကိုတွေ့ရစဉ် 

CI စာအုပ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ရောက်ရှိနေကြသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများအတွက် ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနှင့်မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံအတွင်း၌သာ တရားဝင်ကြောင်း၊ ထိုစာအုပ်မရှိဘဲ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်နှင့် Work Permit တို့ရှိပါက ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း တရားဝင် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ရှိသော်လည်း နယ်မြေကျော် သွားလာ ၍ မရကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် CI စာအုပ်ရှိပါက မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ အနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စိတ်ကြိုက် သွားလာ နိုင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့လည်း တရားဝင်လမ်းကြောင်းမှ ပြန်ခွင့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို CI စာအုပ် ထုတ်ပေးခြင်းသည် ထိုင်းအစိုးရနှင့် မြန်မာအစိုးရတို့ နှစ်နိုင်ငံ အကျိုးအမြတ်အတွက် မြန်မာရွှေ့ ပြောင်း အလုပ်သမားများထံမှ အခကြေးငွေ ကောက်ယူနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “CI လုပ်ရင် ထိုင်းအစိုးရက သူကလည်း အကျိုးရှိတယ်။ မြန်မာအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနကလည်း အကျိုး ရှိတယ်ဆိုတော့ ဒီ CI ကို လုပ်ဖို့ သူတို့ ဖိအားပေးတယ်ပေါ့။ တကယ်တမ်းကြတော့ ၁၀၀ မှာ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်း လောက်က CI ကို ဘယ်သူမှ လက်မခံချင်ကြဘူး။ မဖြစ်မနေမို့လို့သာ လုပ်နေကြတာ။ အဲဒီတော့ ဘတ်ပန်းရောင် ကတ် တစ်ခုတည်းနဲ့ နေလို့ရတဲ့ အခွင့်အရေးကို ထိုင်းက လုပ်ပေးရမှာ။ ဒါပေမယ့် အားလုံးကတော့ မြန်မာ အလုပ် သမားတွေရဲ့ အပေါ်မှာ အကျိုးအမြတ်ကို မျှော်ကိုးပြီးတော့မှ အမိန့် ဩဇာအာဏာ သုံးကြတာပဲ။ အခက်အခဲက ငွေကြေး ကုန်ကျမှုတွေ များတာရယ်။ သက်တမ်းတစ်ခု မကုန်သေးပဲနဲ့ နောက် တစ်ခု လုပ်ရတယ်ပေါ့။ အရင်တုန်း က ၃၁၀(ဘတ်ငွေ) သတ်မှတ်တယ် 7/11 မှ ငွေသွင်းတယ်ပေါ့။ ဒါကို ထိုင်း အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ မြန်မာ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနနဲ့ နောက် ဒီ CI စခန်းကို တင်ဒါယူတဲ့ အေဂျင်စီ နဲ့ ခွဲတမ်းကျ ယူကြတယ်ပေါ့။ အဲဒီ နောက်ပိုင်းမှာ ၇၁၀(ဘတ်ငွေ) ဖြစ်လာတယ်။ အခုတော့ ဒီ ၂၀၂၃ မှာ 7/11 ကို ၁၀၁၀ (ဘတ်ငွေ) သွင်းရမှာပေါ့။ ဘတ်ငွေ ၁၀၁၀ ဆိုလည်း မြန်မာငွေ ၁ သိန်းနီးပါးလေ။ ဒါပေမယ့် ဒီလောက်နဲ့ပဲ ပြီးသွားလားဆိုတော့ မဟုတ်ဘူး။ လူတစ်ယောက်ကို ဘတ် ၇၀၀၀ နဲ့ ၈၀၀၀ ကုန်တယ် ဒီ CI လုပ်တာ” ဟု ပြောသည်။
ပွဲစားများဖြင့် CI စာအုပ်ပြုလုပ်ခြင်း၊ သက်တမ်းတိုးခြင်းများ လုပ်ဆောင်ရာတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား တစ်ဦးလျှင် ဘတ်ငွေ သောင်းကဏန်းအထိ ပေးရကြောင်းနှင့် ပွဲစားများဖြင့် CI စာအုပ်ပြုလုပ်ရန် စာရင်းပေး သွင်းရာတွင်လည်း စာရွက်အတုများ ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CI စာအုပ်တစ်အုပ်၏ သက်တမ်းမှာ ၄ နှစ်ရှိပြီး စမုစခွန်၊ စမုပရာကန်၊ ချင်းမိုင်၊ ချွန်ဘူရီ၊ ရနောင်း အစရှိသည့် ခရိုင် များ၌ စခန်းများ ဖွင့်လှစ်၍ ပြုလုပ်ပေးနေခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ ကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်၍ ရနိုင်သည့် လွယ်ကူသော လုပ်ငန်းစဉ်များအား ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်ရန် ထိုင်းအခြေစိုက် အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးကို ဥရောပသို့ တန် ၅၀ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလနှင့် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ပြင်သစ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစားအသောက် အသီးအနှံပြပွဲများတွင် သွားရောက်ပြသခဲ့ပြီးနောက် ဥရောပက မြန်မာ့ထောပတ်သီးကို စိတ်ဝင်စားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တန် ၅၀ တင်ပို့ရန်အတွက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့တွင် ဥရောပသို့ ထောပတ်သီး ၁၀ တန်ခန့်ကို ထပ်မံ တင်ပို့သွားမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်စိုးမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တင်ပို့ရောင်းချတာပေါ့နော်။ ပထမဆုံး ကျနော်တို့ ကီလို ၅၀၀၊ ကီလို ၂၀၀ ပေါ့နော်၊ ကုမ္ပဏီ ၂ ခုကို ကီလို ၅၀၀ ပို့လိုက်တယ်။ အဲဒီမှာ စမ်းသပ်တယ် အောင်မြင်လို့ ကျနော်တို့က တစ်ခါပို့ရင် ၃ တန်၊ ၃ တန်နဲ့ ပို့တာပေါ့နော်။ ချုပ်ထားတာတော့ တန် ၅၀ ချုပ်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရာသီက ကုန်တာက ဒီနှစ်က နည်းနည်း စောသွားလို့ လေ။ အကုန်လုံးတော့ ပြည့်သလောက်ပဲပေါ့။ အစကတည်းက ကျနော်တို့က တန် ၅၀ လောက် ချုပ်ထားတယ် ရသလောက်ပေါ့။ နောက်ဆုံး နောက် ၅ ရက်နေ့ကျရင် တစ်ခါ ထပ်ပို့မယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ၅ တန်နဲ့ ၁၀ တန် ကြား ပို့ဖို့ လုပ်ထားတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ရာသီက ကုန်ခါနီးပြီဆိုတော့ အဲဒါဆိုရင်တော့ ပြည့်သွားမှာပေါ့နော်။ မဟုတ်ရင်တော့ မပြည့်ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကိုလည်း အစကတည်းက ချုပ်ထားတာ နောက်ကျတဲ့အတွက် မပြည့်ရင်လည်း သူတို့ လက်ခံပေးရမယ်” ဟု ပြောသည်။

ဥရောပသို့ တင်ပို့ရာတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ တောင်ကြီး၊ နောင်ချို၊ ဖယ်ခုံ၊ ဟိုပုံးမြို့နယ်တို့မှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးကို အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ပြင်ဦးလွင်မှ ထွက်ရှိသည့် ထောပတ်သီးကိုလည်း အားဖြည့်တင်ပို့လျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

ထောပတ်သီးများကို ဆွတ်ခူးပြီး ခြင်းများဖြင့် ထည့်ထားစဉ်

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ မြန်မာ့ထောပတ်သီး တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ထောပတ်သီး အဓိကဝယ်ယူနေသည့် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်လည်း တရားဝင် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ကွန်တိန်နာတစ်လုံး စမ်းသပ်တင်ပို့ထားသည်ဟုလည်း ဦးကျော်စိုးမင်းက ဆက်ပြောသည်။

“အဓိက ဝယ်လိုအားက ထိုင်းပေါ့နော်။ ထိုင်းကတော့ ရှိသလောက် ဝယ်သွားတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ Export လမ်းကြောင်းကို ဖောက်တယ်ပေါ့နော်။ မလေးနဲ့ ထိုင်းကို ကျနော်တို့ Export လမ်းကြောင်း ဖောက်ပေးတယ်။ Export တရားဝင်ပေါ့နော်။ ထိုင်းကတော့ တရားဝင်တော့ မဟုတ်သေးဘူး။ ကျနော်တို့ကတော့ အောက်လမ်းနဲ့ပဲ သူတို့လိုချင်တဲ့ ပုံစံနဲ့ပေါ့နော်။ တရားဝင်တော့ မရသေးဘူး။ မလေးကတော့ တရားဝင် ရသွားတယ်။ ထိုင်းကတော့ Try နေတုန်းပဲ။ ထိုင်းကတော့ ကျနော်တို့ ကွန်တိန်နာ တစ်လုံးလောက် စမ်းသပ်ပို့ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ကြားထဲမှာ risk တွေတော့ ရှိသေးတာပေါ့။ အဲဒါတော့ တရားဝင် မရသေးဘူး။ ရအောင်တော့ ကျနော်တို့ ကြိုးစား နေတယ်ခင်ဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထောပတ်သီးကို ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ မန္တလေးနှင့် ပြင်ဦးလွင်တို့တွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး စိုက်ဧက ၁ သောင်းကျော်နှင့် နှစ်စဉ်တန်ချိန် ၂၀၀၀၀(နှစ်သောင်း) ထွက်ရှိပြီး ဧကအများအပြား ထပ်တိုး စိုက်ပျိုးလာကြ သည်ဟု သိရသည်။

ပြည်ပသို့တင်ပို့ရာတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးများကို တင်ပို့ ကြပြီး နိုဝင်ဘာလမှ ဇန်နဝါရီလအထိ တင်ပို့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုနှစ် ထောပတ်သီးရာသီတွင် တရားဝင်လမ်းကြောင်းနှင့် တရားမဝင်လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ထောပတ်သီး တင်ပို့မှုသည် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီး တန် ၄ ထောင်ဝန်းကျင်နှင့် ဒေသအသီး ထောပတ်သီး တန် ၁ သောင်းခွဲခန့် ရှိသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅

ကုမ္ပဏီများတွင် အမည်ခံဒါရိုက်တာနှင့် အမည်ခံ အစုရှယ်ယာရှင် ခန့်အပ်ခြင်းကို ခွင့်မပြုတော့ဟု ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန (DICA) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း အမည်ခံဒါရိုက်တာများ ပပျောက်မည် မဟုတ်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက ပြောသည်။

အမည်ခံဒါရိုက်တာ ခံယူထားသူသည် ငွေကြေးအရနှင့် တာဝန်အရ လုပ်ဆောင်မှုများ ရှိသည့်အတွက် ကုမ္ပဏီ တစ်ခု၏ အမည်ခံ ဟုတ်မဟုတ်ကို စိစစ်ရန် ခဲယဉ်းနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အမှန်မှာတော့ ဒါက ဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စကို ဥပဒေ ထုတ်တာပေါ့။ ဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စကို ဒါကတော့ အမည်ခံ ဒါရိုက်တာ အနေနဲ့တော့ မဟုတ်ဘဲနဲ့ နာမည်ရောင်းစားတာပေါ့၊ ရှင်းရှင်းပြောရင်တော့ နာမည်ရောင်းစားတဲ့ ကိစ္စကို ခွင့်မပြုသင့်ဘူးပေါ့နော်။ တကယ် အစစ်အမှန် ဖြစ်တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်တာပေါ့နော်။ တကယ်တမ်း ပြောရရင် ပြဿနာတစ်ခုခု ဖြစ်လို့ရှိရင် ထိုးကျွေးလို့ရတဲ့ဟာတွေပေါ့နော်၊ အမည်ခံဆိုတာတော့ အဲဒါလေးလည်း သုံးသပ်လို့ ရတာပေါ့နော်။ သူ့ရဲ့ လုပ်ငန်းရဲ့ အတိမ်အနက်ပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဘာတွေလုပ်တယ်၊ ဘယ်လိုဖြစ်လို့ ရှိရင်တော့ အမည်ခံ ဒါရိုက်တာတွေက ဆိုးကျိုးတွေ အများကြီးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ထုတ်တာနဲ့ တူပါတယ်။ အမည်ခံဆိုတာတော့ နေရာတကာတော့ မကောင်းဘူးလေ။ တကယ်အဖြစ်မှန်နဲ့ သွားရမယ့် ကိစ္စတွေကို လူတွေ က ခုန်ပျံကျော်လွှား သွားခြင်းအားဖြင့် ဖြတ်ညှပ်ကပ် လုပ်တာပေါ့နော်။ ဖြတ်ညှပ်ကပ် လုပ်တဲ့အခါကျတော့ တကယ် ရွှေ့လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ ပြဿနာ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ဖြစ်သင့်တာတော့ အမှန်တကယ် နာမည်ခံပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒါကြီးက မပပျောက်သွားပါဘူး။ ဘယ်လိုစိစစ် သွားမလဲဆိုတာလည်း ပြဿနာတစ်ခု ရှိတယ် လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမည်ခံကို သွားမေးလည်း အမည်ခံက ဟုတ်ပါတယ် ကျနော်လုပ်ပါတယ်လို့ ပြောရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ ဒါတွေက ဘယ်လောက် အမည်ခံလဲပေါ့နော်။ တချို့ကျတော့လည်း ပိုက်ဆံရပြီးတော့ လုပ်တဲ့ အမည်ခံလည်း ရှိသလို တချို့ကျတော့ တာဝန်အရ လုပ်ပေးရတဲ့ အမည်ခံလည်း ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါကို ဖော်ထုတ်ဖို့က တော်တော်တော့ ခဲယဉ်းပါမယ်” ဟု ပြောသည်။

အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ကုမ္ပဏီများဥပဒေ အခန်း ၁၈ တွင် ဒါရိုက်တာများ၏ ရပိုင်ခွင့်၊ တာဝန်ရှိမူများ စပ်လျဉ်းပြီး ဒါရိုက်တာ ရာထူး ခန့်အပ်ထားခြင်း မရှိစေကာမူ ကုမ္ပဏီ ကိစ္စများကို ညွှန်ကြားသူ၊ ထိန်းချုပ်သူများကိုလည်း ဒါရိုက်တာ အဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်အပြင် ဥပဒေနှင့်အညီ အလှည့်ကျ ဒါရိုက်တာခန့်အပ်ရန်လည်း ခွင့်ပြုထားသည့်အတွက် ဥပဒေနဲ့မညီညွတ်သော အမည်ခံ ဒါရိုက်တာများ ခန့်အပ်ခြင်းကို လုံးဝ ခွင့်ပြုမည် မဟုတ် ကြောင်း DICA က ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အမည်ခံဒါရိုက်တာများ ခွင့်မပြုတော့သည့်အတွက် အခွန်ကိစ္စနှင့် ငွေဖြူငွေမည်းကိစ္စ ရှင်းသွားမည်ဖြစ်သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “အရှုပ်အရှင်းတော့ နည်းနည်း နည်းသွားမှာပေါ့။ အရှုပ်အရှင်းဆိုတာက အခွန်ကိစ္စတွေ၊ ငွေဖြူငွေမည်း ကိစ္စတွေ အဲဒါမျိုးတွေတော့ ရှင်းသွားမှာပေါ့။ ဒါကတော့ လုပ်ငန်းရှင်ဘက်က ကြည့်တဲ့ regulation တော့ မဟုတ် ဘူး။ အဓိက နိုင်ငံဘက်က၊ အစိုးရဘက်ကနေပြီးတော့ Security အရ ကာဗာလုပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့ပြကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားသား ရှယ်ယာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်သည့် ကုမ္ပဏီကို ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီဟု သတ်မှတ်သော်လည်း ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်လွန်သော ကုမ္ပဏီကို နိုင်ငံခြားသားပိုင်ကုမ္ပဏီဟု သတ်မှတ်ထားကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နိုင်ငံ ခြားသားများ အနေဖြင့် ရှယ်ယာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းထက် ကျော်လွန်၍ ထည့်ဝင်လိုသည့်အတွက် အမည်ခံ ဒါရိုက်တာ အနေဖြင့် ဝင်ရောက်နေမှုများလည်း ရှိကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံသားများ၏ ရပိုင်ခွင့်ကို ကာကွယ်သည့် အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ အမည်ခံဒါရိုက်တာ ခန့်အပ်ခြင်းကို ခွင့်မပြုခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော်လည်း DICA အနေဖြင့် အမှန်တကယ် အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက အမည်ခံ ဟုတ်၊ မဟုတ်ကို သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများမှတဆင့် စစ်ဆေးပြီး အရေးမှုများ လုပ်မှသာလျှင် သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ထုတ်ပြန် ကြေညာရုံဖြင့် သာလျှင် ကုမ္ပဏီများအပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ပြောသည်။

ကန်ပိုက်တီကုန်သွယ်ရေးတွင် ငှက်ပျောတင် ကွန်တိန်နာကားများ တန်ဆာခလျှော့ခံရ

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁

ကချင်ပြည်နယ်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခု ဖြစ်သည့် ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် တစ်သျှူးငှက်ပျော တင်ပို့နေသည့် ကွန်တိန်နာ တွဲကားများသည် တန်ဆာခများ ယခင်နှစ်ကထက် လျှော့ယူနေရသည်ဟု ကန်ပိုက်တီ ကုန်ကားမောင်းနှင်သူများထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ တန်ဆာခ ဈေးနှုန်းများ ရရှိမှု လျော့ကျသွားသည့်အတွက် ကုန်ကားသမားများနှင့် ကားပိုင်ရှင်များအတွက် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှုမှာ နည်းပါးသွားကြောင်း၊ ကားပြင်ဆင်ရမည်ဆိုပါက ဆုံးရှုံးမှု ရှိနိုင်ကြောင်း ကုန်ကားပိုင်ရှင် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုရှမ်းကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဘယ်လောက် ဖြစ်သွားလဲဆိုရင် ၇၀၀၀(ယွမ်)တို့၊ ၇၃၀၀ တို့ အဲလောက် ဖြစ်သွားတယ်။ ခြင်းတွဲကတော့ ၈၀၀၀ ပါပဲ။ အရင်တုန်းကတော့ ၈၀၀၀၊ ၈၅၀၀၊ ၉၀၀၀ အဲလိုရတယ်၊ ၁ သောင်း သူ့နေရာနဲ့ သူလေ။ ၁၃၀၀၀ အခု နှစ်ကတော့ နည်းတယ်။ ဈေးကတော့ အရင်နှစ်ကထက်စာရင် တော်တော်လေးကို ပြုတ်ကျတယ်။ ရှုံးတာတော့ မရှုံးဘူး အကျန်နည်းသွားတာပေါ့နော်။ အရင်တုန်းက ၁၂ သိန်း(ကျပ်)၊ ၁၃ သိန်း အဲလိုကျန်မယ်ဆို အခုကတော့ ၈ သိန်း၊ ၈ သိန်းခွဲ အဲလိုပေါ့။ ကားဘာမှမဖြစ်ဘူးဆိုရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ ကားတစ်ခုခုဖြစ်ပြီး လုပ်လိုက်ရတယ် ဆိုရင်တော့ အရှုူံးပေါ်သွားပြီလေ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလတွင် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များနှင့် တစ်သျှူးငှက်ပျောကုမ္ပဏီများ၊ သီးနှံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ် သူများအသင်းတို့ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး၌ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး တန်ဆာခများကို လျှော့ချ သတ်မှတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကုန်ကားသမားများက ပြောသည်။

အဆိုပါ တန်ဆာခဈေးနှုန်းများ လျော့ကျသွားခြင်းသည် လက်ရှိတွင် ငှက်ပျောထွက်ရှိမှု နည်းပါးနေသည့်အတွက် ကုန်ကားလိုအပ်ချက် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့်လည်း ပါဝင်နိုင်ကြောင်း၊ တရုတ် နှစ်သစ်ကူးအလွန် ကာလတွင် ငှက်ပျောများ လှိုင်လှိုင်ပေါ်မည် ဖြစ်သည့်အတွက် တန်ဆာခများ ဈေးနှုန်း တိုးလာနိုင်ကြောင်း ကုန်ကားသမား တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုသော်တာအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မနှစ်တုန်းက သူတို့က ကျနော်တို့ ကားလိုအားများတော့ ဈေးခေါ်တာပေါ့ဗျာ။ အခု ဒီနှစ်က ငှက်ပျောက လည်း ထွက်တာ သိပ်မများသေးဘူးဆိုတော့ ကျနော်တို့ဘက်က လိုအား ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ခြံရှင်ဘက်က လိုအား မဟုတ်တော့ဘဲ ကျနော်တို့ဘက်က လိုအားဖြစ်သွားတော့ သူတို့ပေးတဲ့ဈေးနဲ့ လိုက်တင်ရသလို ဖြစ်သွားတာ ပေါ့ဗျာ။ မနှစ်တုန်းက ကျနော်တို့ ကုန်ကားသမားတွေဘက်က နည်းနည်း သူတို့လိုအားများတော့ နည်းနည်း မာလို့ ရတာပေါ့။ အဲအခါကျတော့ အဲလိုရတာပေါ့။ ဒီနှစ်သစ်ကူး ပြီးရင်တော့ အများကြီး ထွက်လာမယ် အဲလိုမျိုး ဆိုရင် တော့ ကားတွေလည်း အခေါက်ရေတွေ ရလာမှာပေါ့။ အဲဒီအခါကျ သူတို့လိုအား များလာရင် ကားခတွေ တိုးပေး လာနိုင်ခြေတော့ ရှိတာပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငှက်ပျောထွက်ရှိမှု နည်းပါးနေသည့်အတွက် ကုန်ကားသမားများ အနေဖြင့် တစ်လလျှင် ၂ ခေါက်သာ ပြေးဆွဲနေရကြောင်း၊ ကိုဗစ် ကန့်သတ်ချက်များ မရှိတော့သည့်အတွက် ငှက်ပျောလှိုင်လှိုင် ပေါ်ချိန်တွင် အခေါက် ရေများ တိုးလာနိုင်ပြီး ဝင်ငွေများလည်း ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု ကုန်ကားသမားများက ပြောသည်။

ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကွန်တိန်နာ တွဲကားများဖြင့် ကုန်သွယ်နေပြီး ကုန်ကားအားလုံး၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းသည့် ကွန်တိန်နာဖြင့် လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စပါးဈေးနှုန်းများသည် စပါးပေါ်ချိန်ကထက် ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြင့်တက်လာနေပြီး ဆန်ကြမ်းစပါး တင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၆ သိန်းအထိ ဈေးနှုန်းရရှိနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုနှစ် စပါးစိုက်ပျိုးမှုနှုန်း လျော့ကျနေခြင်းနှင့် ရာသီဥတုကြောင့် စပါးပင် ပျက်စီးမှုများ ကြုံတွေ့ ခဲ့ရသည့်အတွက် စပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျနေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စပါးဈေးနှုန်းများသည် ဆန်ကြမ်းစပါး တင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၆ သိန်းအထိ ဈေးနှုန်း ရရှိနေပြီး ဆန်ချော တင်း ၁၀၀ သည် ငွေကျပ် သိန်း ၂၀ ကျော်နေပြီဖြစ်သည်ဟု တောင်သူလယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စပါးစပေါ်ချိန်တုန်းက ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်လောက်က စတယ်လေ။ ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်ကနေ စလိုက်တာ အခုတော့ ပြည်တွင်း စားဆန်ပေါ့ သုခတို့၊ ပခမ်းတို့ အဲဒီလို ပြည်တွင်း အခြေခံလူတန်းစား စားတဲ့ ဆန်ထဲက လူကြိုက်များတဲ့ ဆန်တွေပေါ့။ အဲဒီ လူကြိုက်များတဲ့ ဆန်တွေက ၁၀ သိန်း ကျော်ကျော်လောက်ကနေ အခုတော့ အခုချိန်မှာ သုခတို့ဆို ၁၄ သိန်းလောက် ဖြစ်နေပြီ စပါး ၁၀၀ ကိုလေ။ ဆန်ဈေးကလည်း ၄ သောင်းကနေ အခု တော့ ၅ သောင်းဝန်းကျင် ဖြစ်သွားပြီပေါ့။ ပေါ်ဆန်းက စပေါ်ခါစမှာတုန်းက စပါးဈေးက ၁၆ သိန်းလောက် ရှိ တယ်။ ဆန်ဈေးက ၅ သောင်း ဝန်းကျင်လောက် ရှိတယ်။ အခုတော့ စပါးဈေးကလည်း ၁၈ သိန်း၊ ၁၉ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ ဖြစ်သွားတယ်။ အထွက်နှုန်း လျော့သွားတဲ့အတွက် Export စာချုပ် ချုပ်ထားတဲ့ လူတွေကလည်း သူတို့ အရေ အတွက် ပြည့်အောင် ဝယ်ရမှာပဲလေ။ အဲတော့ အခု မိုးစပါးထွက်တဲ့ အထွက်နဲ့ သူတို့ဟိုကို ပြန်သွင်းရမှာနဲ့ ပြည်တွင်း စားသုံးမှုနဲ့ စသည်ဖြင့်ပေါ့။ အဲတော့ သူတို့ခါတိုင်းလို ဈေးချပြီးတော့ အစ်ပြီးဝယ်ရင် သူတို့မရရုံပဲ ရှိ မယ်။ အဲတော့ သူတို့ ဈေးချိုလို့ မရတော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့်လည်း ပါမယ်” ဟု ပြောသည်။

 တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်သော်လည်း တဖက်တွင် စပါးစိုက် တောင်သူများသည် သွင်းအားစုစရိတ်များ ၄ ဆလောက် ပိုကုန်ကျခဲ့ရကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့အပြင် အလုပ်သမားစရိတ်၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခ ကုန်ကျစရိတ်များကလည်း ယခင်ကထက် ပိုမိုများပြား နေခြင်း ကြောင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု အနည်းငယ်သာရှိသည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် သွင်းအားစုစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဈေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေး၊ အပင်အားဆေး စသည် တို့ကို လုံလုံလောက်လောက် မထည့်နိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျမှုများနှင့် ရင်ဆိုင် ခဲ့ရကြောင်း၊ ယခင်က လယ်တစ်ဧကလျှင် စပါးတင်း ၁၀၀ ရရှိသော်လည်း ယခုနှစ် မိုးစပါးသည် နှစ်ဧကမှသာ စပါးတင်း ၁၀၀ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

စပါးစိုက်ပျိုးမှု ၃ ပုံ ၂ ပုံ လျော့ကျခဲ့သည့် ရွှေဘိုမြို့နယ်တွင် စပါးဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်လျက်ရှိသော်လည်း နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် စပါးဝယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း၊ လယ်သမားများက နယ်မြေတည်ငြိမ်သည့် နေ့ရက်များတွင် ဆန်စက်များသို့ ကိုယ်တိုင်လာရောက် ပို့ဆောင်ကြရကြောင်း ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များက ပြောသည်။

စပါးများ ပုံနေစဉ် (AFP)

လက်ရှိတွင် ရွှေဘိုမြို့နယ်၌ စပါးလှောင်သမားများနှင့် ကြိတ်ခွဲမည့် သူများသည် ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုကြောင့် ဝယ်ယူမှုများ ရပ်တန့်နေကြောင်း၊ သို့သော် စပါးဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိနေသည်ဟု ရွှေဘိုမြို့မှ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလက်ရှိက ခက်ခဲတယ်လေ ဝယ်လို့ မလွယ်ဘူး။ သူတို့ဟာသူတို့ နယ်မြေအေးချမ်းတဲ့ နည်းနည်းပါးပါး တစ်ရက်၊ နှစ်ရက် အေးချမ်းတယ်ဆိုရင် သူတို့ထွက်လာကြတာရှိတာ။ လူတွေကတော့ ဒီဘက်က မြို့ပေါ်က သွား မတိုက်ရဲကြဘူး။ သူတို့ တစ်ခါတလေ အေးချမ်းတယ်ထင်ရင် ထွက်လာလိုက်တာပေါ့။ မအေးချမ်းတော့ မလာပြန် ဘူးပေါ့။ သူတို့ဟာ သူတို့ အဆင်ပြေတာလေ။ ဒီကလူတွေကတော့ နယ်မြေ မအေးချမ်းဘူး၊ အေးချမ်းတယ်ဆိုတာ မသိဘူးလေ။ အဲဒီအခါကျတော့ သွားတိုက်လို့ အဆင်မပြေဘူးလေ။ သူတို့ကတော့ လာပြီးတော့ အရောက်ပို့တယ် ဆိုတာ ပို့တဲ့နေ့ ပို့တယ် သူတို့အဆင်ပြေတဲ့နေ့။ စစ်ကြောင်းရှိတဲ့နေ့ ကျတော့လည်း မလာရဲဘူးပေါ့လေ။ သူတို့ နယ်မြေပေါ် သူတို့ကြည့်ပြီးတော့ လာကြတယ်။ စပါးဈေးနှုန်းတွေကတော့ ရွှေဘို ပေါ်ဆန်းတွေကတော့ လော လောဆယ် သိန်း ၂၀ ဝန်းကျင်၊ ၂၀ အထက်။ အခုကတော့ မတက်တော့ပါဘူး အတက်ရပ်သွားပါပြီ။ စပါးဈေးတွေ က မြင့်သွားပြီလေ မြင့်သွားတဲ့ အခါကျတော့ လှောင်လက်သမားတွေက ဒီဈေးနဲ့ကျတော့ မလှောင်တော့ဘူးလေ။ ရလည်း ရသွားပြီလေ။ ဒီအချိန်ကျ လှောင်သမားတွေက ပြည့်သွားပြီလေ။ ကြိတ်ခွဲသမားက လက်ရှိ ဆန်ဈေးနဲ့ ကျတော့ ဆန်က အရောင်းနှေးသွားတာလေ။ အဲတော့ တအားကြီး အင်တိုက်အားတိုက် မဝယ်ကြတော့ဘူးပေါ့။ ဝယ်တဲ့နေရာတော့ ဝယ်သေးတာပေါ့။ ခါတိုင်းလောက်ကြီး တအားမဆိုးတော့ဘူးပေါ့။ ခါတိုင်းကတော့ တစ်ရက် တစ်ဈေးဖြစ်နေတော့ နေ့တိုင်း တောက်လျောက် တန်းဝယ်နေကြတာ။ အခုတော့ လောလောဆယ်တော့ အမြင့် ဆုံးဈေး ရောက်သွားပြီပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်သူလယ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်သည့်အတွက် မူဆယ်နယ်စပ်တွင် ဆန်ဝယ်လိုအား မြင့်တက်နေသည်။

ထို့အပြင် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တဆင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုများ ပုံမှန်ရှိနေခြင်းနှင့် စပါးအထွက်နှုန်းအပေါ် စိုးရိမ်ပြီး ဝယ်ယူသိုလှောင်မှုများ မြင့်တက်နေခြင်းတို့ကြောင့် စပါးဈေးများ စံချိန်တင် မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ် သည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ဆန်ဈေးနှုန်းများ လိုက်ပါ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် တောင်သူလယ်သမားများနှင့် ကုန်သည် ပွဲစားများအတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာမည်ကို ပြည်သူများက စိုးရိမ် နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကို တရုတ်နိုင်ငံမှ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသို့လည်း မကြာမီ ဝင်ရောက်လာတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ ခရီးသွားချင်သည့် ၎င်းတို့၏ ပြည်သူများကို ခရီးသွားခွင့်ပြုထားပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်ရန်အတွက်လည်း မန္တလေးနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်ကျိုးကို လေကြောင်းလိုင်း ပျံသန်းမှုများ စတင်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် ပုဂံဒေသသို့ တရုတ်ခရီးသွား အများအပြား ဝင်ရောက်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်း ဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံက သူက ခရီးသွားတွေ အရေအတွက်ကလည်း များတယ်ပေါ့နော်။ အခု တရုတ်နိုင်ငံမှာလည်း ခရီးသွားချင်တဲ့ လက်ရှိက အပြင်ထွက်ချင်တဲ့ ခရီးသည်တွေက များတယ်။ ဒါ့ကြောင့်မို့လို့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အလားအလာ ကောင်းတယ်လို့ ကျနော်တို့ ပြောလို့ရတယ်။ အခုဆိုရင် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေကို တရုတ်ခရီးသွားတွေ စပြီးတော့ ဝင်နေပြီပေါ့နော်။ ဗီယက်နမ်၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထိုင်း အကုန်လုံး ဝင်ရောက်နေပြီ ပေါ့လေ။ အဲတော့ ဒီလိုဝင်ရောက်နေတဲ့ အပေါ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း ဈေးကွက် ဝေစု ရရှိနိုင်တယ်။ ဒီ အတွက်ကြောင့် အဓိက လိုအပ်တဲ့ လေကြောင်းပျံသန်းမှုတွေကိုလည်း မန္တလေးနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ စပျံပြီပေါ့လေ။ တရုတ်နိုင်ငံ လေကြောင်းလိုင်း စဝင်လာပြီ။ လေကြောင်းလိုင်းတွေ ပျံနေတဲ့ ကွမ်ကျိုးကို MAI ကလည်း ပျံနေ တယ်။ ဆိုတော့ လေကြောင်းပျံသန်းမှုတွေ ဒီထက်များလာပြီးတော့ ခရီးသည်တွေ ပိုများလာဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ ပြီး တော့ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုက မန္တလေး၊ ကျောက်စိမ်းရယ်၊ ဈေးဝယ်တာတွေ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ အဲတော့ ခရီးသွားမြို့ကြီးတွေထဲမှာလည်း လက်ရှိ လုံခြုံရေးအရလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ တည်ငြိမ်မှုရှိတဲ့ ခြေအနေ ဖြစ်တဲ့အတွက် မန္တလေးလို နေရာမျိုးတွေကို တရုတ်လူမျိုးတွေ လာရောက်ဖို့အတွက် စိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုတာလည်း မဆန်းပါဘူး။ ဒီထက်လည်း ပိုတိုးလာဖို့ ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြို့ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးလို နေရာမျိုးမှာ ခရီးသွားတွေ များလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် တရုတ်ခရီးသွားတွေက ရက်ရှည်လည်တာ မဟုတ်တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နေရာအနှံ့ကို သွားလာခြင်း မရှိဘူးပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ မြို့ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနဲ့ နောက်တစ်ခါ ခရီးသွားတွေ အသွားအများဆုံးဖြစ်တဲ့ ပုဂံလောက်ကို ဒီ ၃ ခု ကိုတော့ တရုတ်ခရီးသွားတွေ သွားနိုင်တယ်လို့ ကျနော်တို့လည်း ယူဆတယ်။ တရုတ်ခရီးသွားတွေ အများကြီး ဝင် ရောက်နိုင်ပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ဦးပိန်းတံတားက ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်နိုင်ငံ ခရီးသွားများ နှစ်စဉ် ၁ သန်းနီးပါး ဝင်ရောက်လေ့ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် လေကြောင်းလိုင်း ပြေးဆွဲမှု နည်းပါးနေခြင်းနှင့် နယ်စပ်ဝင်ပေါက်ဂိတ်များ ဖွင့်လှစ်စ ကာလဖြစ်သည့်အတွက် တရုတ်ခရီးသွားများ သန်းနှင့်ချီ၍ မဝင်နိုင်သေးကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်လာပါကလည်း စောင့်ရှောက် ပေးနိုင်မှုသည် နိုင်နင်းသည့် ပမာဏ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရုတ်ခရီးသွား သောင်းကဏန်းခန့် ဝင်ရောက်လာနိုင်သည်ဟု ဦးနောင်းနောင်းဟန်က ပြောသည်။
၎င်းက “နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေ၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဖွင့်ပေး တာဖြစ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့နိုင်ငံ အနေနဲ့ကတော့ နိုင်နင်းတဲ့ ပမာဏမှာ ရှိတယ်လို့ထင်တယ်။ တစ်ခုရှိတာက တရုတ်နိုင်ငံက ဖွင့်လို့ လာမယ်လို့ ပြောပေမယ့် သိန်းနဲ့ချီ ဝင်ရောက်မှုတော့ မဟုတ်နိုင်သေးဘူး။ ဥပမာ flight လေး တစ်ကြောင်း၊ နှစ်ကြောင်းဆွဲရင် ခရီးသည်ပါလာရင် ၁၅၀၊ ၂၀၀ ပဲ။ ပိုပါလာမှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဲတော့ ခရီးသည် ထောင်ကဏန်းလောက်ပဲ ရောက်ဖို့ ရှိပါသေးတယ်။ ဒီခရီးသည် ပမာဏလောက်ကလည်း ကျန်းမာရေး အရ တစ်ခုခု ဖြစ်မယ်ဆိုရင် စောင့်ရှောက်ပေးနိုင်တဲ့ အရေအတွက်ဖြစ်တယ်။ အကယ်၍ ခရီးသည် သိန်းနဲ့ သန်းနဲ့ ချီပြီး လာမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့မှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေခံ အဆောက်အအုံတွေ၊ ဒါတွေ ပြန်ပြင် ဆင် ရမှာတွေ ရှိပါတယ်။ အခုက နည်းနည်းပဲ လာမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ အများကြီး မဟုတ်ပါဘူး အရမ်းကြီး စိုးရိမ်စရာ မရှိပါဘူး။ နယ်စပ်ရောဆို ခရီးသည် တစ်သိန်းနီးပါးလောက် လာထားတာ ကျနော်တို့ တွေ့ရ တယ်။ နယ်စပ်ဒေသ ဝင်တာရော ခရီးသည် တစ်သန်းနီးပါးလောက် ဝင်တယ်။ အခုက နယ်စပ်ဘက်ခြမ်းမှာလည်း အခုမှ ပြန်ဖွင့်တာဆိုတော့ ဝင်ရောက်မှုက နည်းနေသေးတယ်။ အခု ဒီနှစ်မှာ လာမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ထင် သလောက်ကတော့ သောင်းကဏန်းလောက်ပဲ လာအုံးမယ် ထင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဥရောပ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးနေသည့်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက် လာပါက ပုဂံဟိုတယ်များ အနေဖြင့် တရုတ်ခရီးသွားများအပေါ် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း အားထားရမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လေယာဉ်တွေ လာရင်တော့ ဝင်လာမှာပါ။ European မရှိတော့ သူတို့ပဲ အားကိုးရမှာ။ သူတို့လာရင်တော့ သူတို့ပေါ်မှာ ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ က သူတို့ကို မှီခိုရမယ့် သဘောရှိတယ်။ ပုဂံကတော့ သူတို့လာမှာပါ။ တစ်ရက်တော့ အနည်းဆုံး လာပါတယ်။ အန်ကယ်တို့ကတော့ တရုတ်အတွက်ရယ် မဟုတ်ပါဘူး။ ဧည့်သည်တွေ အားလုံးအတွက် အကုန်လုံးက ready လုပ်နေတာပါ။ ပုဂံမှာရှိတဲ့ ဟိုတယ် တော်တော်များကပေါ့လေ။ ပိတ်ထားတဲ့ ဟိုတယ်တချို့ ကလွဲရင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် ခရီးသွား လာရောက်မှုတွင် တရုတ်က အများဆုံးဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံ ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုက အများဆုံး ဖြစ်သွားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံက ခရီးသွားများ ပြန်လည် ဝင်ရောက်နေပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ယခုလမှစတင်၍ တရုတ်ခရီး သွား ဝင်ရောက်မှုသည် အများဆုံး ပြန်လည် ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု ခရီးသွားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၀

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေး နိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်တွင်း ဓာတ်မြေဩဇာကို လုံလောက်စွာ ထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းတွင် ဓာတ်မြေဩဇာများကို လုံလောက်စွာ မထုတ်လုပ်နိုင်သည့်အတွက် ပြည်ပမှတဆင့် ဈေးနှုန်းကြီး ပေးဝယ်နေရခြင်းကြောင့် တောင်သူများမှာ သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်မှု ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ပြည်တွင်းတွင် လုံလောက်စွာ ထုတ်လုပ်နိုင်ပါက သွင်းအားစုစရိတ် များစွာသက်သာသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူလယ်သမား ဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လုံလောက်အောင် ထုတ်နိုင်ရင် အခု ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်တာက ၄ သောင်း မကျော်ဘူး။ နိုင်ငံခြား တင်သွင်းတဲ့ ဥစ္စာက ၁ သိန်းလောက် ရှိတယ်။ ပြည်တွင်းထုတ်က မလုံလောက်လို့ပေါ့။ တကယ်လို့သာ ပြည်တွင်းမှာ လုံလုံလောက်လောက် ထုတ်နိုင်ရင် တောင်သူတွေအတွက် သွင်းအားစုစရိတ် လျှော့ချနိုင်တာပေါ့။ ကျွေးတဲ့ အာနိသင်ရဲ့ အလွန်မကွာဘူး။ အလွန်မကွာတဲ့အတွက် နိုင်ငံခြားက တင်သွင်းရတဲ့ မြေဩဇာ ဥပမာ အာမို၊ ကောမတ်စ် စသဖြင့် မိုးပုလဲ ဘယ်မြေဩဇာပဲဖြစ်ဖြစ် အဲဒါ ၁ အိတ် ဝယ်မယ့်အစား ဒီမှာဆိုရင် ၂ အိတ်ခွဲ လောက် ရတယ်လေ။ အဲဒါဆိုရင် cost တွေ အများကြီး လျော့ကျသွားမှာပေါ့။ ပြည်တွင်းထုတ်က ၃ သောင်းခွဲနဲ့ ၄ သောင်းပေါ့ အားလုံးပေါင်း သယ်ယူမှု ဝေးလံတဲ့အပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဈေးက ၃ သောင်းခွဲနဲ့ ၄ သောင်းကြားပေါ့။ အခု နိုင်ငံခြားကကောင်ကျတော့ ၁ သိန်းဝန်းကျင်ပေါ့။ တချို့ကောင်တွေက ၁ သိန်း ၁ သောင်းခွဲလောက်ရှိတယ်။ တစ်ချို့ကောင်တွေကျတော့ ၁ သိန်းနီးပါးလောက် ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

တောင်သူများ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်နေစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့မှ အများဆုံး တင်သွင်းနေရကြောင်း၊ ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ် နိုင်ငံကနေလည်း မှောင်ခိုလမ်းကြောင်းများမှ ဝင်ရောက်နေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့ရေနံ ဓာတုဗေဒ လုပ်ငန်းလက်အောက်တွင် ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံ(၅) ရုံ ရှိသော်လည်း အမှတ်(၄) ဓာတ်မြေ ဩဇာ စက်ရုံ(မြောင်းတကာ) နှင့် အမှတ်(၅) ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံ (ကန်ကြီးထောင့်) တို့တွင် MPE နာမည်ဖြင့် ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

စက်ရုံ(၂)ရုံ၏ စုစုပေါင်း ထုတ်လုပ်မှုမှာ တစ်ရက်လျှင် တန် ၇၀၀ ခန့်ရှိကြောင်း၊ ကျန်စက်ရုံ (၃) ရုံမှာ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ မရရှိခြင်းတို့ကြောင့် ရပ်ဆိုင်းထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပြည်တွင်းတွင် ထုတ်လုပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာများသည် ယခင်က ထုတ်ပိုးမှုပုံစံကြောင့် အစိုဓာတ်ပြန်၍ ကြာရှည် အထားမခံသော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ထုတ်ပိုးမှုပုံစံ ကောင်းမွန်လာပြီဖြစ်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

သို့သော် ဓာတ်မြေဩဇာ အရောင်းဆိုင်များတွင် ပြည်တွင်း ဓာတ်မြေဩဇာများ မရှိသည့်အတွက် ပြည်ပမှ ဝင် ရောက်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာများကိုသာ သုံးစွဲနေရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက ပြောသည်။

ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြည်တွင်းကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာက ကျနော်တို့ ဘာပဲပြောပြော ယူရီယား ၄၆ ရာခိုင်နှုန်း ပါရင်တော့ သုံးကြမှာပါဗျ။ အခု မြန်မာကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာက သိပ်များများစားစား အပြင်လောကမှာ ရောင်းလို့ မရှိ ဘူးဗျ။ ဌာနဆိုင်ရာလောက်ပဲ ရှိမယ်နဲ့တူတယ်။ ကျနော်တို့ ဓာတ်မြေဩဇာတွေကို ရောင်းကြတဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာ အရောင်းဆိုင်တွေမှာက မြန်မာကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာ သိပ်မတွေ့ဘူးလေ။ မတွေ့တဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့က ရှိတာကို ဝယ်သုံးတာပေါ့နော် အဲလိုသဘောပေါ့။ မြန်မာကထွက်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာလည်း ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ဆီမှာက များများစားစား ဆိုင်တွေမှာလည်း မတွေ့ဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ စပါးသီးနှံစိုက်ပျိုးမှုတွင် မိုးစပါးဧက ၁၅ သန်း၊ နွေစပါး ဧက ၃ သန်း စုစုပေါင်း စပါးစိုက်ဧက ၁၈ သန်းအတွက် တစ်ဧက အထွက်နှုန်း တင်း ၁၀ဝ ထွက်ရှိဖို့ဆိုပါက စပါးတစ်ဧကလျှင် ယူရီးယား၊ တီစူပါ၊ ပိုတက်ရှ် သို့မဟုတ် ကွန်ပေါင်း ဓာတ်မြေဩဇာ ၃ အိတ်နှုန်း သုံးစွဲရန် လိုအပ်ပါသည်။

စပါးသီးနှံ တစ်ခုတည်း အတွက်ပင်လျှင် ဓာတ်မြေဩဇာ တန်ချိန် ၂ ဒသမ ၇ သန်းခန့် နှစ်စဉ်လိုအပ်မည်ဖြစ်ပြီး ပဲမျိုးစုံနှင့်ဆီထွက်သီးနှံများ အပါအဝင် သီးနှံအားလုံးအတွက် နှစ်စဉ်ဓာတ်မြေဩဇာတန်ချိန် သုံးသန်းကျော် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ လေ့လာချက်များအရ သိရှိရပါသည်။

လေ့လာ တွေ့ရှိချက်များအရ ယူရီးယား ဓာတ်မြေဩဇာ မက်ထရစ် တစ်တန်အတွက် ကွင်းအရောက် ဈေးနှုန်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၄၅ ဒေါ်လာရှိပြီး ကမ္ဘောဒီးယားတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၁၀၊ ထိုင်းနိုင်ငံ တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၀ဝ နှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၈၀ ရှိသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဓာတ်မြေဩဇာ ဈေးနှုန်းမှာ ဒေသအတွင်း အခြားနိုင်ငံများထက် ကြီးမြင့်လျက်ရှိပါသည်။