CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများနှင့်ပတ်သက်၍ ဆန္ဒပြမှုများ၊ တောင်းဆိုမှုများ ရှိသော်လည်း ထိုင်းရှိ လုပ်ငန်းရှင်များမှ မြန်မာလုပ်သားများအား မခေါ်ယူဘဲ နေကြမည်မဟုတ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လတ်တလောတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသားအချို့နှင့် အမျိုးသားရေးအဖွဲ့အစည်းအချို့က မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ နှင့်ပတ်သက်၍ ဆန္ဒပြခြင်း၊ တင်းကြပ်မှုများလုပ်ပေးရန် ထိုင်းအစိုးရထံ တောင်းဆိုခြင်းများကို ပြုလုပ်လာကြသည်။

ထိုအခင်းအကျင်းများကြောင့် အနည်းငယ် ရိုက်ခတ်မှုများ ခံရနိုင်သော်လည်း ထိုင်းရှိ အလုပ်ကြမ်းများကို ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသာ လုပ်ကိုင်နိုင်ကြသည့်အတွက် မခေါ်ယူဘဲ နေမည်မဟုတ်ကြောင်း ပညာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တကယ့်တကယ် ထိုင်းလုပ်ငန်းရှင်တွေရော စသဖြင့် ဒါတွေက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား သူတို့ရဲ့ အလုပ် ခွင်မှာ လိုအပ်နေတာလေ။ အဲဒါအကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ အဲဒီလောက်အထိ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဒီဟာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တော့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား မခေါ်ရေးတို့၊ ဘာတို့ ဒီလိုမျိုးတွေတော့ လုပ်မယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ ကျနော့်အမြင် ပြောတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို သူတို့ ဒီအလုပ်ကြမ်းနဲ့ ဟိုဒင်းတွေကို သူတို့ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေ အများစုက လုပ်မှ မလုပ် တာ၊ လုပ်လည်းမလုပ်နိုင်ဘူးလေ။ အဲဒီတော့ ဒီရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေနဲ့ လည်ပတ်နေရတာ။ ရေလုပ်ငန်းပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ အလုပ်ကြမ်း ‌ဆောက်လုပ်ရေးတို့ အလုပ်ကြမ်းတဲ့ဟာတွေဆိုရင် သူတို့နိုင်ငံသားတွေမှ မလုပ်တာကို။ ဒါပေမယ့် ဒီပြဿနာတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ နည်းနည်းတော့ ရိုက်ခတ်မှုတော့ ခံရတာပေါ့” ဟု ပြော သည်။

ထိုင်းရှိ မြန်မာသံရုံးအရှေ့မှာ ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေ ဆန္ဒပြနေစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အမျိုးသားရေး အဖွဲ့အစည်းသုံးဖွဲ့၏ တောင်းဆိုမှုတွင် အလုပ်လုပ်ခွင့် ပါမစ်အား ရက် ၉၀ သာ ခွင့်ပြု ပေးသင့်ပြီး ထိုသက်တမ်းပြည့်ပါက မိခင်နိုင်ငံသို့ ပြန်စေပြီးမှ ထိုင်းသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်စေရန်၊ နိုင်ငံ မတည်ငြိမ် မှုကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသည့် ရွှေ့ပြောင်း အမျိုးသမီးများကို ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခွင့် မပြုရန်၊ ကိုယ်ဝန်ရရှိ ခဲ့ပါက မိခင်နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ရန် အချက်များ ပါဝင်သည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းကလည်း ဘန်ကောက်မြို့တော်ဝန်မှ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ လမ်းဘေးဈေးရောင်းချခြင်း အား ထိုင်းနိုင်ငံသားများသာ လုပ်ကိုင်ရမည်ဖြစ်ပြီး အကူအလုပ်သမားများမှာလည်း ထိုင်းနိုင်ငံသားများကိုသာ ခန့်အပ်ရမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုသို့ ဖြစ်ပေါ်လာရခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ စည်းကမ်း မရှိမှုများကြောင့်ဖြစ်ပြီး နယ်စပ်ဝင်/ထွက်ဂိတ် များတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံတတ်သည့် အရာရှိများတာဝန်ကျပါက မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် လွယ်ကူမည်မဟုတ် ကြောင်းလည်း ထောက်ပြကြသည်။

ယခင်ကတည်းက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများမှာ လုပ်ကိုင်ခွင့်မရှိသည့် ဈေးရောင်းခြင်းအပြင် အခြားသော အလုပ် အကိုင်များကို လုပ်ကိုင်လေ့ရှိသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံသား အပါအဝင် ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ နားလည်မှုဖြင့် လုပ်ခွင့်ပြုထားကြခြင်းဖြစ်သည်။

 ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ယခုနောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများမှ အွန်လိုင်းမှတဆင့် လူသိရှင်ကြား လုပ်ဆောင်လာကြသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသားများ၏ စီးပွားရေးအပေါ် သက်ရောက်မှု ဖြစ်လာသောကြောင့် မကျေနပ်မှုဖြစ်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့မြေပြင်မှာ တကယ်မြင်နေတာတော့ ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ တကယ်လုပ်နေ တာ တွေ့ရပါတယ်။ မြင်လည်းမြင်နေတယ်။ ဒါပေမယ့် ငါ့လူမျိုး ငါ့နိုင်ငံသားတွေ ပုံမှန် လုပ်ငန်းခွင်ကရတဲ့ လုပ်အားခလောက်နဲ့ သူတို့ဘဝ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ မလုံလောက်လို့ လုပ်နေတယ်ဆိုတာမျိုးလောက်နဲ့ ဒါတွေကို လည်း ထိုင်းအစိုးရဘက်ကနေ ပိုက်စိပ်တိုက်ရှာဖွေပြီး ဖမ်းဆီးတယ်ဆိုတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ သူ့ ပြည်သူတွေက တရားဝင် စာရေးသားပြီးမှ တရားဝင်အစိုးရကို သွားတိုင်တန်းတာတွေ ရှိလာတဲ့အခါမှာ အစိုးရ တစ်ရပ်ဆိုတာကလည်း သူ့နိုင်ငံသား သူ့ပြည်သူတွေက တရားဝင် တိုင်တန်းလာရင် သူတို့မလုပ်လို့ မဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒီအခြေအနေတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတာပါ” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၇ သန်းကျော်ခန့်ရှိပြီး ပွဲစားအလုပ်များ၊ Live လွှင့် ဈေးရောင်းခြင်း၊ လမ်းဘေးဈေး ရောင်းခြင်း၊ ဆံပင်ညှပ်ဆိုင်ဖွင့်ခြင်း အစရှိသည့် လုပ်ကိုင်ခွင့်မရှိသော အလုပ်များကို အများအပြား လုပ်ကိုင်နေကြ ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မိမိတို့ ရောက်ရှိနေသည်မှာ တိုင်းတစ်ပါး နိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့ လုပ်ချင်ရာ လုပ်ကိုင်ခွင့် မရှိသည်ကို သတိပြုကြရန်လည်း ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေဘေးသင့်ခြင်းမှတဆင့် နစကနှင့် နိုင်ငံတကာတို့ အကြား ဆက်ဆံရေးမည်ကဲ့သို့ ရှိလာနိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် လေ့လာသူများအကြား ဆွေးနွေးမှုများ ရှိနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် ရေဘေးသင့်ခဲ့ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတကာမှ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားသည့် အကူအညီများကို ရရှိနေသကဲ့သို့ ရေဘေးအပြီး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် နိုင်ငံအချို့မှ ကူညီရန် ကမ်းလှမ်းထားခြင်း မျိုးရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ရေဘေးသင့်မှု၏ နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအချို့ ပါလာနိုင်ပြီး အလုပ်အကိုင်များ ရရှိလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ နစကဘက်မှလည်း နိုင်ငံတကာနှင့်ဆက်ဆံရေးအပိုင်းတွင် တွင်ကျယ်စွာ ဆောင်ရွက် လာသည်ကို မြင်ရသဖြင့် အပြုသဘောဆောင်သည့် အခြေအနေဟု သုံးသပ်၍ရကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“နိုင်ငံတွေကတော့ ဘယ်နိုင်ငံနဲ့ ဘယ်နိုင်ငံ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံတဲ့နေရာမှာ diplomatic ပဲ သွားကြတာပေါ့။ ရန်သူရယ်လို့မရှိဘူး။ အမြဲတမ်းရန်သူ အမြဲတမ်းမိတ်ဆွေရယ်လို့ သူတို့ကထားတာမဟုတ်ဘူး။ အမြဲတမ်း diplomatic နဲ့ပဲ သွားနေမယ်။ နိုင်ငံတကာ စာမျက်နှာပေါ်မှာ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုကိုပဲ ပြနေမယ်။ သို့သော် အတွင်းမှာ ဘာတွေလုပ်နေတယ်ဆိုတာ မြင်ရတွေ့ရဖို့ ခဲယဉ်းတယ်။ သို့သော်လည်း ရေဘေးဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ တချို့နိုင်ငံတွေပေါ့ နစကနဲ့ ပိုမိုထိတွေ့ဆက်ဆံလာတဲ့အခြေအနေလေးတွေကိုလည်း မြင်ရသလို နစက အစိုးရ အနေနဲ့လည်း ပြည်ပ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးအပိုင်းမှာ တကယ့်ကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်နဲ့ ရေဘေးကြောင့်တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ တခြားအကြောင်းအရာတွေလည်း အများကြီးပါပါတယ်။ ဒီအကြောင်းအရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆောင်ရွက်မှုတွေက ခြေလှမ်းစိပ်လာတဲ့သဘောမျိုး တွေ့လာရတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါကတော့ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အခြေအနေလို့ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရေးဘေးသင့်ဒေသတချို့တွင် ပရဟိအဖွဲ့အစည်းများမှ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးများ လုပ်ဆောင်နေကြစဉ်

သို့သော် ရေဘေးဒဏ်ခံရပြီး မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒုက္ခရောက်နေသည့်အတွက် နိုင်ငံတကာမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်လာမည့် အလားအလာမရှိကြောင်းလည်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့အပြင် ရေဘေး‌ကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများစွာရှိခဲ့သဖြင့် လက်ရှိအနေအထားအရ နိုင်ငံ၏ GDP ကျဆင်းနိုင် ကြောင်း၊ အဆောက်အအုံများအား ပြန်လည်ပြုပြင်ရန်အတွက် လိုအပ်သည့်ပစ္စည်းများကို ပြည်ပမှ ဝယ်ယူရမည့် အတွက် ငွေကြေးအများအပြား အသုံးပြုရမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“Politics ဘက်တော့ ထဲထဲဝင်ဝင် သိပ်မသိဘူး။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတကာကတော့ အဲဒီလို အခက်အခဲရှိတယ်ဆိုရင် တော့ ကူညီတာပါပဲ။ သူက အစိုးရကိုတော့ တိုက်ရိုက်ကူညီချင်မှ ကူညီမှာပေါ့။ အစိုးရကို တိုက်ရိုက် ပေးချင်မှ ပေးမှာပေါ့။ ခံနေရတဲ့ Public တွေကို တိုက်ရိုက်ပေးရင်ပေးမယ်။ ဒါမှမဟုတ် ခံရတဲ့ Public တွေကို ဝင်ပြီးတော့ ကူညီပေးနေတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ အဲဒီကနေတဆင့် အကူအညီအထောက်အပံ့တွေ ပေးတာပေါ့။ ရေဘေးတွေ ဖြစ်နေလို့ မြန်မာပြည်ကြီးဒုက္ခရောက်နေလို့ FDI တွေဝင်မယ်ဆိုတဲ့ အလားအလာမျိုးလည်း မရှိဘူး။ တစ်ကိုယ်ရည်ပေးမယ့် လူသားချင်းစာနာတဲ့အကူအညီပေးမယ် အဲဒီဟာတွေလောက်ပဲ ရှိနိုင်တယ်။ အဲဒီလို အကူအညီပေးတော့ နိုင်ငံခြားငွေတချို့ တဝက်စီးဝင်ကောင်းဝင်မယ်ပေါ့။ အခု ရေဘေးအခြေအနေကြောင့် နိုင်ငံခြားအကူအညီတွေဝင်လာရင် နိုင်ငံခြားငွေတွေ ဝင်လာတယ်ဆိုရင်တော့ ဒေါ်လာဈေးဆက်တက်မယ့် အခြေအနေက နည်းနည်းလေး တန့်ကောင်းတန့်သွားနိုင်တာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေဘေးကြောင့် လူနေအိမ် ၂၁၁၆ လုံး ပျက်စီးပြီး ၁၅၈၃၇၃ လုံး ရေနစ်မြှုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ အလားတူ ရုံး/ဌာန အဆောက်အဦ ၁၁၇ လုံး၊ စာသင်ကျောင်း ၁၀၄၀ ကျောင်း၊ ဘာသာရေး အဆောက်အဦ ၃၈၆ လုံး၊ လမ်း/တံတားအချို့၊ လျှပ်စစ်မီးတိုင်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးတိုင်များ ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း နစက-က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် တိရိစ္ဆာန်မျိုးစုံ စုစုပေါင်း ၁၂၈၃၄၄ ကောင် သေဆုံးပြီး စပါးနှင့်သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ဧက ၆၄၃၀၈၁ ဧက ရေနစ် မြှုပ်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။

CNI News 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

စားအုန်းဆီ အိမ်အရောက်ပို့သည့်စနစ်တွင် ဆီပိဿာချိန် အပြောင်းအလဲ အနည်းငယ် ရှိလာမည်ဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး စားအုန်းဆီအိမ်တိုင်ရာရောက် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး ကော်မတီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မြို့နယ် ၄၄ ခုမှ အိမ်ထောင်စုများအတွက် တစ်လလျှင် တစ်ကြိမ် ဆီသုံးပိဿာ နှုန်းဖြင့် အိမ်ထောင်စုအလိုက် ဝယ်ယူနိုင်ရေးကို စီစဥ်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုအခါ ဝယ်ယူသူများ ပိုမိုအဆင်ပြေစေရန် စက်တင်ဘာ ၂၃ ရက် နေ့မှစ၍ တစ်လအတွက် အိမ်ထောင်စု တစ်စု လျှင် ၂ ပိဿာ ၇၅ ကျပ်သား ဝင်ဆံ့သည့် ၅ လီတာဘူးဖြင့် စားအုန်းဆီများကို ပြောင်းလဲဖြန့်ဖြူး သွားမည်ဖြစ် ကြောင်း အသိပေးထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 စားအုန်းဆီ အိမ်တိုင်ရာရောက် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချ ပေးနေစဥ်

ထို့အပြင် ပို့ဆောင်ခများတွင်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ၃၃ မြို့နယ်တွင် ၂၅၀၀ ကျပ်၊ မြို့တော်စည်ပင် နယ်နိမိတ်ပြင်ပ၌ ၃၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဖြန့်ဖြူးနေပြီး ယခင်ကထက် ၅၀၀ ကျပ် ဈေးတက်သွားသည်။

လက်ရှိတွင် Call Center များကို ယခင်အတိုင်း ထားရှိ၍ မှာကြားချက်များအား လက်ခံသွားမည်ဟု စားအုန်းဆီ အိမ်တိုင်ရာရောက် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး ကော်မတီမှ အသိပေးထားသည်။

စျေးနှုန်းအနေဖြင့် လက်ကား ရည်ညွှန်းစျေးနှုန်းအား အခြေခံ၍ ကုန်ကျစရိတ် ထည့်သွင်းတွက်ချက်ထားသည့် စျေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချသွားမှာဖြစ်ပြီး တန်ဆာခအား ဝယ်ယူသူဘက်မှ ပေးချေရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထား သည်။

ထို့အတူ ဆီဖိုးအား ကြိုတင်ပေးချေရန် မလိုဘဲ ပစ္စည်းရောက်မည့်ရက်မှာ မှာကြားသည့်ရက်မှစ၍ ၅ ရက်ခန့် ကွာခြားနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၄

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများ ထွက်သွားကြရန် ထိုင်းနိုင်ငံသားအချို့သည် ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာ ၂၃ ရက်နေ့က ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးရှေ့တွင် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ အလုံးအရင်းနှင့် ဝင်ရောက်လာမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေး ရန်အတွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်စဉ်မျိုးသည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ကြောင်း ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံသားများကိုသာ လုပ်ကိုင်ခွင့်ပေးထားသည့် အလုပ်များကို လုပ်ပိုင်ခွင့်မရှိသော မြန်မာနိုင်ငံသားများမှ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်လာခြင်း ပိုမိုများပြားလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာသံရုံးရှေ့မှာ ထိုင်းနိုင်ငံသားများ ဆန္ဒပြနေကြစဉ်

ဦးမင်းဦးက “အဓိကကတော့ စာပေးတယ်ပေါ့။ သူတို့တောင်းဆိုချက်တွေပေါ့။ သံရုံးကို လာပေးတာပေါ့။ အဲဒီ အထဲမှာ ဘာတွေ အတိအကျ ရေးထားလဲဆိုတာကတော့ မဖော်ပြထားတော့ မသိရဘူး။ အဓိကကတော့ ဗမာတွေ ပြန်သွားတို့ဘာတို့ ဒါတွေ အဓိကပါတာပေါ့။ သူတို့အလုပ်တွေကို ဗမာတွေက လုတယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေပေါ့။ ဟိုးလွန်ခဲ့တဲ့ ၂ ပတ်လောက်ကတည်းက ကြေညာချက် ထုတ်ထားတယ်။ အဲဒီလို ဆန္ဒထုတ်ဖော်တာ လုပ်မယ်ဆို ပြီး။ ပြောရမယ်ဆိုရင် သူတို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကန့်သတ်ထားတဲ့ အလုပ်တွေကို လုပ်ကိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် ဥပမာ ဈေးလေးဘာလေးရောင်းတယ် အဲဒီလိုလူတွေအတွက်တော့ ထိခိုက်မှုရှိတာပေါ့။ အထူးသဖြင့် သူတို့က အဓိကက အဲဒါကိုထောက်ပြပြီးတော့ ထိုင်းတွေလုပ်ရမယ့် အလုပ်ကို ဗမာတွေ ဝင်လုပ်နေတာတွေကို ထောက်ပြပြီး ဖြစ် တာ။ ဘာလို့ဆို အွန်လိုင်းတွေမှာလည်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တကယ့်တရားဝင်တွေလို ကြော်ငြာ၊ ကြော်ငြာပြီး တော့ ဘာဝန်ဆောင်မှုပေးတယ်၊ ညာဝန်ဆောင်မှုပေးတယ် အဲဒါတွေက လုပ်ခွင့်မှမရှိတာ” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအဖြစ် ရောက်ရှိလာသူများသာမက အခြားအထောက်အထားများဖြင့် လာရောက်နေထိုင်သူများက တားမြစ်ထားသည့် အလုပ်အကိုင်များကို လုပ်ကိုင်ကာ ဝင်ငွေရှာနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် လုပ်ကိုင်ခွင့်မရှိသည့် အလုပ်များကို လုပ်ကိုင်ကြခြင်းသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်မှစတင် ကာ လက်ရှိအထိ ပိုမိုများပြားလာကြောင်း၊ ၎င်းအား မကျေနပ်သဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသားများမှ တိုင်ကြားခြင်းများရှိ ကြောင်း သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာရခြင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ စည်းကမ်းမရှိမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရှိ မြန်မာသံရုံးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိကစခဲ့ပြဿနာက ကျနော်တို့လူတွေ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေက စခဲ့တဲ့ပြဿနာ၊ နေတာထိုင်တာ သွားတာလာတာ အားလုံးက အစစအရာရာ ဆင်ခြင်နေထိုင် သွားလာပြောဆိုရမယ်။ နောက်တစ်ခါ ထိုင်းအစိုးရ က လုပ်သင့်သော အလုပ်များ၊ မလုပ်သင့်သော အလုပ်များပြီးမှ ဥပဒေမှာ တိတိကျကျ ပြဋ္ဌာန်းထားတာရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံသားတွေ ကလည်း စီးပွားဥစ္စာ အမြန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လိုတဲ့ဆန္ဒနဲ့ ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းအရ ဥပဒေအရ ခွင့်ပြု ထားတဲ့ လုပ်ငန်းအမျိုးအစားအပြင် ကျော်လွန်ပြီးမှ တားမြစ်ထားတဲ့ အလုပ်တွေကို လိုက်လုပ်တာကအစ တချို့ ဆယ်စုနှစ်လောက်ရှိပြီ မသိကျေးကျွန် ပြုထားတာတွေ။ တားမြစ်ထားတဲ့ အလုပ်လည်း မလုပ်နဲ့ဆို လုပ်နေတာ တွေရှိတယ် သိုသိုသိပ်သိပ် နေတဲ့အခါမှာ သူတို့က ပြဿနာ မရှာဘူး။ အခုက ကျနော်တို့ လူမျိုးတွေဘက်က လည်း အကြွားအဝါသန်တာတို့ ဘာတို့ကိစ္စတွေလည်း ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရှိ မြန်မာသံရုံးကို လာရောက် ဆန္ဒပြကြသူဦးရေမှာ အနည်းငယ်သာရှိသဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ အတိုက်အခံပါတီ များမှ လုပ်ဆောင်ခြင်း မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ အစွန်းရောက် အမျိုးသားအရေး အဖွဲ့အစည်းများမှ လုပ်ကိုင်ခြင်းဖြစ် ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်သည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများ အနေဖြင့် ယခုကာလအတွင်း ယခင်ထက် ပိုမိုသတိပြုနေထိုင် သွားလာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြရန်လည်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၃

ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများအားလုံး ယခင်ထက် ပိုမို သတိပြုနေထိုင်ကြရန် ထိုင်းရှိ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအပေါ် ကန့်သတ်မှုများပြုလုပ်ရန် အချက် ၈ ချက် ပါဝင်သည့် တောင်းဆိုမှုကို ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အမျိုးသားရေးအဖွဲ့အစည်းသုံးဖွဲ့မှ ထိုင်းအစိုးရထံသို့ တင်ပြခဲ့ကြကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ထိုအဖွဲ့အစည်းများ တောင်းဆိုမှုသည် ဥပဒေလမ်းကြောင်းအရနှင့် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများအရ မဖြစ်နိုင်သော်လည်း ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအပေါ် ထိုင်းအစိုးရပိုင်းမှလည်းကောင်း၊ ဒေသခံပြည်သူများမှလည်းကောင်း တစ်စုံတစ် ရာ ဖိအားပေးမှုများရှိလာနိုင်ကြောင်း Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီတောင်းဆိုချက်မှာ ၈ ချက်လောက်ပါတာ တွေ့ရတာပေါ့။ ကလေးမွေးတဲ့ကိစ္စတွေ၊ ‌ကျောင်းနေတဲ့ ကိစ္စတွေ၊ ပတ်စပို့ ဗီဇာကိစ္စတွေ၊ တော်တော်များများက အဲဒီမှာပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဥပဒေလမ်းကြောင်းအရ လည်း မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဥပဒေလမ်းကြောင်းအရ ဖြစ်နိုင်ရင်‌တောင်မှ နိုင်ငံတကာစံနှုန်းအရ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းအရ ပြန်ကြည့်ပြန်ရင်လည်း မဖြစ်နိုင်ဘူး။ သို့သော်လည်း ကျနော့်အနေနဲ့ သုံးသပ်မိတာ အဲဒီအချက်အလက် တွေက သူတို့အစိုးရကို အဓိကသတိပေးတဲ့ ပုံစံမျိုးပေါ့။ ဒေသနေရာ အသီးသီးမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ဈေးရောင်း လာတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ၊ စီးပွားရေး လုပ်လာတဲ့ပုံစံမျိုးတွေ၊ နောက် ဆိုရှယ်မီဒီယာကို အသုံးပြုပြီးမှ စီးပွားရေး လုပ်လာ တဲ့ ပုံစံမျိုးတွေကို တားဆီးဖို့အတွက် သတိပေးတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေပေါ့။ သို့သော်လည်း နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေနဲ့က သူ့နိုင်ငံသားတွေ တိုင်ကြားမှုတွေရှိလာရင် တချို့ဟာတွေ လုပ်ပြတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတယ်”ဟု ပြော သည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးနေစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အမျိုးသားရေး အဖွဲ့အစည်းသုံးဖွဲ့၏ တောင်းဆိုမှုတွင် အလုပ်လုပ်ခွင့်ပါမစ်အား ရက် ၉၀ သာ ခွင့်ပြု ပေးသင့်ပြီး ထိုသက်တမ်းပြည့်ပါက မိခင်နိုင်ငံသို့ ပြန်ပြီးမှသာ ထိုင်းသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်စေရန်၊ နိုင်ငံမတည်ငြိမ် မှုကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသည့် ရွှေ့ပြောင်းအမျိုးသမီးများကို ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခွင့် မပြုရန်၊ ကိုယ်ဝန်ရရှိခဲ့ ပါက မိခင်နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ရန် အချက်များ ပါဝင်သည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံသား ခံယူခွင့်များနှင့် ပတ်သက်၍လည်း ပြန်လည်သုံးသပ်ပေးရန် တောင်းဆိုထားသေးသည်။

၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုမှုသည် လူ့အခွင့်အရေးအရ ကြည့်ပါက မဖြစ်သင့်သည့် ကိစ္စရပ်များဖြစ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထိုအဖွဲ့အစည်းများ၏ တောင်းဆိုမှုတွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများဟု သုံးနှုန်းထားသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသား များကို အဓိက ရည်ညွှန်းပြောဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ထိုင်းဥပဒေကို သေချာနားမလည်ကြ ဘဲ လုပ်ချင်သလို လုပ်ကိုင်နေကြကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည် လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ၏ အနေအထိုင် မတတ်မှုများ ကြောင့် ပေါင်းစပ်ပြီးဖြစ်လာကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းမှာ ပန်းရံလုပ်နေသူကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လတ်တလော အခြေအနေတွေမှာ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အပြုအမူ အပြောအဆို နေထိုင်မှုတွေ ကျစ်ကျစ်လျစ်လျစ် မရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့ဘက်ကလည်း အမျိုးသားရေး အစွန်းရောက်တွေပေါ့ ဝေဖန် ထောက်ပြ ပြောဆိုတာတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တွေ့ရတယ်။ ပြောချင်တာကတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံသားတွေ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ခွင့်ပြုထားတဲ့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေကို ကျော်ပြီးတော့မှ လုပ်ကိုင်တာတွေ၊ နောက် စီးပွားဥစ္စာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတာတွေ သိုသိုသိပ်သိပ် မနေဘဲနဲ့ ထုတ်ဖော်ကြွားဝံ့တာတွေ၊ နောက် မသိကျေးကျွန်ပြု ပြီး အလိုက်အထိုက် ခွင့်ပြုထားတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေက မွေးဖွားလာတဲ့ သားသမီးတွေကို ပညာသင် ကြားပေးတာတွေကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှာ၊ ဒါမှမဟုတ် Live လွှင့်တာတွေ လုပ်ပြီးမှ မြန်မာနိုင်ငံတော် အလံတွေလွှင့်တင် သီချင်းတွေဆိုတာတွေ အကြောင်းတရားတွေက ပေါင်းစပ်လာတယ်လို့ သုံးသပ်မိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းကလည်း ဘန်ကောက်မြို့တော်ဝန်မှ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ လမ်းဘေးဈေးရောင်းချခြင်း အား ထိုင်းနိုင်ငံသားများသာ လုပ်ကိုင်ရမည်ဖြစ်ပြီး အကူအလုပ်သမားများမှာလည်း ထိုင်းနိုင်ငံသားများကိုသာ ခန့်အပ်ရမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများနှင့် ပတ်သက်၍ ယခုနောက်ပိုင်း ပိုမိုတင်းကြပ် လာနေသဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများ၏ တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ဝင်ငွေရှာကြသည့် အလုပ်အကိုင်များမှာလည်း ရှားပါးလာနိုင် ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၀

ရေကြီးရေလျှံမှုကြောင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း၏ စိုက်ခင်းဧကပေါင်း သိန်းချီပျက်စီးသွားသဖြင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှု အပေါ် အစိုးရမှ မူဝါဒချမှတ်ကာ ထိန်းသိမ်းလုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စိုက်ပျိုးရေး အကြံပေးများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုစိုက်ခင်းများ ပျက်စီးသွားမှုသည် လက်ရှိ တင်ပို့ရမည့် ဆန်ဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိသော်လည်း လာမည့် လပိုင်းအတွင်း သက်ရောက်မှုရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု လက်ရှိဖြစ်သွားတဲ့ အခြေအနေက လက်ရှိပို့ရမယ့် ဆန်ဈေးကွက်ပေါ်တော့ မထိခိုက်နိုင်သေးဘူး။ နောင် ၆ လ၊ ၇ လအတွင်းမှာတော့ ဒါထိခိုက်လာလိမ့်မယ်။ အခုစိုက်ထားတဲ့ မိုးစပါးတွေက ရိတ်သိမ်းမယ်၊ ခြွေလှည့်မယ်၊ ဈေးကွက်ထဲကိုပို့မယ်၊ ဒီအခြေအနေကနေ ပြည်ပကို ပို့မယ့်ဟာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ရင်တော့ သေချာ တာကတော့ နောင် ၄၊ ၅၊ ၆ လမှာ ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှုကို အစိုးရအနေနဲ့ မူဝါဒတစ်ခုနဲ့ control လုပ်ရမယ်။ ပျက်စီး သွားတဲ့ ရေနစ်မြှုပ်သွားတဲ့ စိုက်ဧကတွေကို ပြန်လည်ဖော်ဆောင်ဖို့အတွက် လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေသလို ပြည်ပကို ဆန်တင်ပို့မှုကို control လုပ်နိုင်မှသာ ပြည်တွင်းဆန်ဈေးကွက်ကလည်း တည်ငြိမ်မှုဖြစ်လာနိုင်တယ်” ဟု ပြော သည်။

ဆန်တင်ပို့နေစဉ်

ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရာတွင် နိုင်ငံခြားငွေ ရရှိသည့်အတွက် မတင်ပို့ဘဲ ရပ်တန့်ထားရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် လက်ရှိအနေအထားအရ နိုင်ငံအတွင်း စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေးကိုသာ အဓိကဖြေရှင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးကျွမ်းကျင်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့အပြင် ပြည်ပဘက်မှလည်း ဆန်လိုအပ်ချက်များ ရှိနေသောကြောင့် ဝယ်လိုအား မလျော့သွားနိုင်သဖြင့် ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်သွင်းပြီးမှ ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုအား လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လတ်တလောမှာကတော့ ဖြစ်သွားတဲ့ ကပ်ဘေးတွေအရတော့ ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုကိုပဲ ဦးစားပေး စဉ်းစားရမယ်လို့ထင်တယ်။ အခုလိုမျိုး အခြေအနေနဲ့ကတော့ ဆန်တင်ပို့ဖို့ဆိုတာက very challenging ဖြစ်သွားပြီလို့ ထင်တယ်။ နိုင်ငံခြားကို ထွက်ဖို့နေနေသာသာ ပြည်တွင်းမှာရော ဆန်ဖူလုံရဲ့လားဆိုတာက မေးခွန်း ထုတ်စရာ ဖြစ်လာမယ်။ နောက်တစ်ခုက အရင်တုန်းကဆို ကချင်ပြည်နယ်မှာ သူတို့ထွက်တဲ့ ဆန်ရှိတယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်မှာဆိုလည်း ရှမ်းဆန်ဆိုပြီး ထွက်တာရှိတယ်။ ဆိုတော့ အဓိကလိုအပ်ချက်ရှိနေတာက ဆန်မထွက် တဲ့ တခြားမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တိုင်းဧရိယာတွေက လိုအပ်ချက်များတာပေါ့။ အခုကအဲဒီလို မဟုတ်တော့ဘူး ရှမ်းပြည် မှာလည်း ရေကြီးတယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်မှာလည်း ရေကြီးတယ်၊ အဲဒီမှာကတည်းက စပါးအထွက်နှုန်းတွေမှာ တော်တော်လေး ထိခိုက်လာခဲ့ပြီဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဆန်လိုအပ်ချက်က များမယ်ဆိုတာ ဒေတာမကြည့်ပဲ လည်း ပြောလို့ရတယ်။ ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ဖူလုံမှုကို အဓိကဖြေရှင်းပြီးမှသာ နိုင်ငံခြားတင်ပို့တယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေ က နောက်တစ်ခုလာမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 ရေကြီးမှုကြောင့် ကလောမြို့ ရေနစ်မြှုပ်နေစဉ်

ထို့အပြင် ဆန်သိုလှောင်ခွင့် မှတ်ပုံတင်ခြင်းကို ယခင်က ဆန်စပါးသိုလှောင်ရုံ လုပ်ငန်းများနှင့်  ကုန်သည်ကြီးများ ကိုသာ မှတ်ပုံတင်ခိုင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုအခါတွင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆန်ဆိုင် အသေးစားများပါ သိုလှောင်ခွင့် မှတ်ပုံတင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် သိုလှောင်ထားသည့် ဆန်ပမာဏကို စာရင်းအတိအကျ ရလိုခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး အရန် ဆန်ပမာဏနှင့် တွက်ချက်ကာ ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးကို တွက်ချက် ချိန်ဆရန် ဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရာတွင် ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီလအထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ ကျော်ကို တင်ပို့ထား ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၉

ဆန်သိုလှောင်ခွင့်ကို မှတ်ပုံတင်များအား မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆန်ဆိုင် အသေးစားများမှအစ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ် ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှ စတင်ကာ  ဆန်စပါးသိုလှောင်ရုံ လုပ်ငန်းများကို မှတ်ပုံတင်ဆောင်ရွက် ခိုင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်  ကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ဆန်တန်ချိန် ၅၀ သို့မဟုတ် စပါးတင်း ၅၀၀၀ နှင့်အထက် သိုလှောင်သည့် ဆန်စပါးသိုလှောင်ရုံ ပိုင်ဆိုင်သူများအနေဖြင့်လည်း မဖြစ်မနေ မှတ်ပုံတင်ရမည်ဟု ထပ်မံထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း ဖြစ် သည်။

ထို့နောက် ယခုအခါတွင် အသေးစားဆန်ဆိုင်များပါမကျန် ဆန်သိုလှောင်ခွင့် မှတ်ပုံတင်ကြရန် လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်ပြီး ၎င်းအသေးစား ဆန်ဆိုင်များအတွက် မှတ်ပုံတင်ကြေး ကင်းလွတ်ခွင့် ပြု/မပြု မသိရသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်ပွဲရုံကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အရင်ကတော့ ဆန်အိတ် ၁၀၀၀ နဲ့အထက်ကိုပေါ့။ အခုကတော့ ဆန်ရောင်းတဲ့သူတွေအကုန်လုံးကို မှတ်ပုံတင်ဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။ သူတို့ကတော့ ဆန်ရောင်းတဲ့လူတွေရဲ့ သိုလှောင်စာရင်းတွေ အကုန်သိချင် တော့ အကုန်မှတ်ပုံတင်ခိုင်းတာ။ စီးပွားကူးသန်းကပဲ စိစစ်လို့ရမယ် အဖွဲ့ဖွဲ့ထားတာရှိတယ်။ ဆန်ရောင်းတဲ့ အိတ် ၂၀၀၊ ၃၀၀ ဒါပေမယ့် ၂၀၀၊ ၃၀၀ သမားကြတော့ မှတ်ပုံတင်ကြေးတွေ ဘာတွေ ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိမယ်တို့ဘာတို့ အဲဒါတွေက နောက်ထပ် ထပ်တော့ထုတ်ရဦးမယ်။ ပထမက ဆန်အိတ် တစ်ထောင်နဲ့ စပါးတင်း ၅၀၀၀ ပေါ့ အဲဒါပဲ ပါတယ်။ အခုနောက်ထပ် ထပ်ညွှန်ကြားတဲ့ဟာတွေကတော့ အသေးစိတ်တော့ ထပ်မထုတ်ရသေးဘူး။ အဲဒီလူ တွေကိုတော့ မှတ်ပုံတင်ကြေး ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုမယ်လို့တော့ ပြောထားတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း ဆန်စပါးဖူလုံရေး၊ ပြည်ပသို့ စနစ်တကျ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရေး၊ ဆန်စပါးစျေးကွက်နှင့် စျေးနှုန်း တည်ငြိမ် မှန်ကန်စေရေး၊ ဆန်စပါးသိုလှောင်မှု အခြေအနေများကို စနစ်တကျ စာရင်းပြုစု မှတ်ပုံတင်ထားနိုင် ရေး၊ သိုလှောင်ရုံ ကုန်အပ်လက်မှတ်ကို အခြေပြုသည့် ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှုစနစ်ကို ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးတို့ အတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အသိပေးထားသည်။

လက်ရှိတွင် မုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် ရေကြီးရေလျှံမှုများကို နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ကြုံတွေခဲ့ရပြီး စိုက်ခင်းပေါင်း ၆ သိန်း ကျော် ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။

 ဆန်ပွဲရုံကို တွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ အများအပြား ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့်အတွက် အထွက်နှုန်းမှာ ယခင်ထက် သန်းနှင့်ချီ လျော့ကျနိုင်သဖြင့် စားသုံးမှုအတွက် လိုအပ်မည့်ပမာဏအား သိရှိစေရန်နှင့် ဈေးကစားမှုများကို ထိန်းချုပ်ချင်သည့် အတွက်ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “သူတို့အရန်ဆန် ဘယ်လောက်ရှိမလဲဆိုတဲ့အပေါ် ဒေတာလိုချင်တာလည်းရှိမယ်။ နောက်တစ်ခုက အခုလို အခြေအနေမျိုး ကပ်တွေကျပြီဆိုရင် ထုံးစံအတိုင်း ဝယ်လိုအား မြင့်လာတဲ့အခါမှာ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ လိုက်တက် တာကိုလည်း သူတို့ ကြိုပြီးတားဆီးချင်တဲ့ သဘောမှာလည်း ရှိမယ်ထင်ပါတယ်။ အရင်တုန်းက ဆိုရင်တော့ ဆန်ကုန်သည် အကြီးတွေလောက်ပဲ register လုပ်ခိုင်းပေမယ့် အခုက သူတို့ထိန်းချုပ် ချင်တာလည်း ပါလိမ့်မယ်။ နောက်တစ်ခုက အရန်ဆန်မှာလည်း နည်းနည်းလေး လိုအပ်ချက်တွေရှိတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ရှေ့လျှောက်စားသုံးမှုအတွက် လိုမယ့်ပမာဏနဲ့ ဒီမှာရှိနေတဲ့ ပမာဏကို သူတို့ချိန်ဆချင်တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါ တယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၃ ရက်နေ့အထိ မှတ်ပုံတင်ထားသော ကုမ္ပဏီများ၏ သိုလှောင်ရုံ အရေအတွက် ၂၁၃ လုံး၊ တစ်ဦးချင်း လုပ်ငန်းရှင်များ၏ သိုလှောင်ရုံ ၅၁၃ လုံး၊ စုစုပေါင်း သိုလှောင်ရုံ အရေအတွက် ၇၂၆ လုံး မှတ်ပုံတင် ဆောင်ရွက်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

ပြည်ပထွက်ခွာမှုများအပေါ် တင်းကြပ်နေသည့်အပြင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများအပေါ်လည်း ပိုမို တင်းကြပ်နေသည့်ကြားမှ အေဂျင်စီအသစ်များ ထပ်တိုးလာခြင်းအပေါ် မည်သည့်အတွက်ကြောင့်လဲဆိုကာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများအကြား သုံးသပ်မှုများရှိနေသည်။

ယခင်ရှိနေသည့် အေဂျင်စီ အဟောင်းများသည် လက်ရှိတွင် လုပ်ရကိုင်ရခက်ခဲ ကြပ်တည်းနေသည့် အခြေအနေ မှာ ယခုကဲ့သို့ အေဂျင်စီအသစ်များ ထပ်မံတိုးလာခြင်းက မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အံ့ဩစရာကောင်းတဲ့ အချက်အလက်ပဲ။ အေးဂျင့်တွေလည်း တချို့လည်း အရေးယူခံလိုက်ရတာတွေ၊ နောက်ပြီး သူတို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ အခွန်တို့၊ မိဘဆွေမျိုးထံ ပြန်လည်လွှဲပေးတဲ့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း စာရင်း အချက် အလက်တွေ သတင်းမပေးပို့နိုင်တဲ့ အေးဂျင့်တွေကိုလည်း သူတို့ Blacklist သွင်းတာတွေ လုပ်နေတဲ့ ကြားထဲက အခုလို အသစ်ပြန်ပေါ်ပေါက်လာတာက ပိုင်ရာဆိုင်ရာတွေ နီးစပ်ရာနီးစပ်ကြောင်းတွေ ပြန်လည်ထူထောင်တယ် လို့ သုံးသပ်မိတယ်။ တချို့ကြတော့လည်း တော်တော်ကြီးကို သူတို့နဲ့ ဆွေမျိုးနီးစပ်တွေ၊ လက်ရှိ စစ်ကောင်စီ အစိုးရနဲ့ ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်၊ ထဲထဲဝင်ဝင်ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေက လစ်လပ်သွားတဲ့ နေရာတွေမှာ ပြန်လည် အစားထိုးပြီး ယူတယ်လို့ပဲ သုံးသပ်မိပါတယ်။ သူတို့နဲ့ ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်တဲ့ သူတွေဆိုတော့ ငါတို့ကို အရေးမယူ လောက်ဘူးဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးနဲ့ လုပ်နေတယ်လို့ပဲ သုံးသပ်တယ်။ မဟုတ်ရင်တော့ ဒီအချိန်မှာ အသစ်ပြန် လည်ပြီး မှတ်ပုံတင် လျှောက်ထားပြီးမှ အေးဂျင့်အသစ်တွေ ထွက်လာဖို့ဆိုတာ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်တဲ့ အနေ အထားပါ” ဟု ပြောသည်။ 

 ပြည်ပထွက်မည့် အလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှလည်း လိုင်စင်များ ချပေးလျက်ရှိရာ ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီ အရေအတွက်မှာ ၅၈၂ ခုအထိ ရှိလာပြီဖြစ်သည်။

သို့သော်  ထိုအေဂျင်စီအသစ်များသည် အမှန်တကယ် လုပ်သားစေလွှတ်မည့် အေဂျင်စီများ ဖြစ်ခဲ့ပါကလည်း လက်ရှိ အခြေအနေတွင် လုပ်ကိုင်ရ အဆင်မပြေနိုင်ကြောင်း ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ပြည်ပထွက်မည့် အလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူတို့တွေက လက်ရှိ အဆင်ပြေအောင်ပို့ ဖို့ဆိုတာက၊ နောက် အသစ်ပဲဖြစ်ဖြစ် အဟောင်းပဲဖြစ်ဖြစ် အဲဒီ အေဂျင်စီတွေအနေနဲ့ လုပ်နိုင်သလားပေါ့။ လုပ်နိုင်သလားဆိုတာ တခြားမဟုတ်ဘူး အခုလောက် စည်းမျဉ်းစည်း ကမ်းတွေ၊ တောင်းဆိုချက်တွေ အရမ်းများတဲ့ အခါကြတော့ အဲဒါကို လုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ မဆိုးဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ထင်တယ် မလွယ်လောက်ဘူး။ အခုဟာက MOU ဖြစ်ဖြစ် အသက် ၂၃ ဘာညာဆို အဲဒီအရွယ် အုပ်စုတွေဆို အာဏာပိုင်တွေရဲ့ လက်ထဲမှာ အကုန်ပေးထားတာလေ။ ဘယ်လောက်ပဲ စာရွက်စာတမ်းပြည့်စုံပြီး အဆင်ပြေနေပါစေ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာ တစ်ခုကနေ သံသယရှိတယ် လိုအပ်တယ်လို့ထင်ရင် သွားလို့မရဘူး လေ” ဟု ပြောသည်။

အေဂျင်စီအသစ်များ တိုးလာသော်လည်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနဘက်မှ ပြည်ပထွက်ခွာခွင့်နှင့် အေဂျင်စီများ အပေါ် တင်းကြပ်မှုများက လျော့ကျသွားမည် မဟုတ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် ပြည်ပထွက်ခွာခွင့်များအပေါ် တင်းကြပ်ထားမှုသည် ကာလအတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ ရှိနေပြီဖြစ်သော ကြောင့် ပြန်လည်ဖြေလျှော့ပေးရန်လည်း ၎င်းတို့က အကြံပြုကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၇

ထိုင်းတွင် PE(Passport For Education) နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ပြီး Non-ED ဗီဇာဖြင့် ကာလတို သင်တန်းတက်ရောက်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အခြားအထောက်အထားများ ပြုလုပ်ထားကြရန် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်သည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းတွင် Non-ED ဗီဇာဖြင့် ကာလတိုသင်တန်းတက်ရောက်နေသည့် မြန်မာများအား စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ PE နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကို သက်တမ်းတိုးခြင်းအား မဆောင်ရွက်ပေးတော့ကြေင်း ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးက ထုတ်ပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သက်တမ်းမတိုးပေးတော့ခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်ကြဟု ဆိုလိုသည့် အဓိပ္ပါယ်ဖြစ် ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် PE နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းမကုန်သေးပါက ထိုင်းမှထုတ်ပေးသည့် အခြား အထောက် အထားများ ပြုလုပ်ထားကြရန် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာသံရုံးရှေ့တွင် လာရောက်စောင့်ဆိုင်းနေကြသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများ

“ပြောချင်တာကတော့ ဒီလူတွေအားလုံးကို ပြည်တွင်းကို ပြန်လည်ဝင်ရောက်စေချင်တဲ့ ဆန္ဒပါ သူတို့က အဓိက ကတော့။ သူက အဲဒီလို extension မလုပ်ပေးဘူးဆိုရင်တော့ ဒီလူအားလုံးက ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တရားမဝင် နေထိုင်တဲ့ လူတွေ ဖြစ်ပြီးမှ အခက်အခဲတွေမြောက်များစွာ ကြုံတွေ့ရမှာကို တွေ့ရပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ ပထမ ဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာလက်ထက်မှာ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနက ကတိပေးထားတာတစ်ခုရှိတယ်။ အထောက်အထား မပြည့်စုံတဲ့လူတွေအားလုံးကို ထိုင်းနိုင်ငံမှာ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့်လက်မှတ်တွေ ပြန်လည် ပြုလုပ်ပေးမယ်ဆိုပြီး ထွက်ထားတာရှိတယ်။ အဲဒါကလည်း ပြန်နောက်ဆုတ်သွားတယ်ဆိုတာက လတ်တလောမှာက ထိုင်းနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်တယ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်တွေ အပြောင်းအလဲ လုပ်တယ် ဘာညာ ဆိုတော့ cabinet မှာ ထပ်မံဆွေးနွေးပြီး တင်ပြပေးရင်တော့ အထောက်အထားတစ်ခုခု ပြန်လည်လုပ်ဆောင်ပေးမယ်လို့ လုပ်သားတွေ က မျှော်လင့်နေကြပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က PE နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သက်တမ်းတိုးခြင်းကို ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးနှင့်၊ ချင်းမိုင်မြို့ရှိ မြန်မာ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံး တို့တွင် နေ့ချင်းပြီးဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ထိုင်းဘာသာစကားသင်တန်း၊ ဆရာများအတွက် အင်္ဂလိပ်စာသင်တန်း စသည့် ကာလတိုသင်တန်းများ အား Non-ED ဗီဇာ ရယူပြီး virtual format ပုံစံဖြင့် တက်ရောက်နေသည့် မြန်မာကျောင်းသား/ ကျောင်းသူ အလွန်များပြားလာသဖြင့် ၎င်းတို့အား PE နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သက်တမ်းတိုးခြင်းကို မဆောင်ရွက်ပေးတော့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

မြန်မာသံရုံးရှေ့တွင် လာရောက်စောင့်ဆိုင်းနေကြသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများ

ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ထားသူများအနက် နစက အပေါ် ဆန့်ကျင် သည့်သူများ ပါနိုင်သည့်အတွက် တင်းကြပ်ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း ပညာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင် ဒေးရှင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တစ်ခုမဟုတ် တစ်ခုကိုတော့ သူတို့ ရွေးရတော့မှာပေါ့။ အိမ်ပြန်လို့ရမလား ရတယ်ဆိုရင် ပြန်၊ မရဘူးဆိုလည်း ဒီမှာတရားမဝင်နဲ့ပဲ ဆက်ပြီးနေတာ၊ ဒါမှမဟုတ်လည်း တက္ကသိုလ်၊ လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုခုမှာ အလုပ်ရအောင် လုပ်ပြီးတော့ ဆက်ရပ်တည်ပြီးနေပေါ့ ဒီလိုပဲရှိမှာ။ ဒါမှမဟုတ်လည်း အလုပ်သမား လူသစ်လျှောက်တဲ့အခါမျိုးမှာ သူတို့လုပ်မလား အဲဒီလိုပဲရှိမယ်။ ဒါတွေက သူတို့လုပ်မယ့်ဟာပဲလေ။ စစ်အစိုးရဘက်က တရစ်ချင်း တရစ်ချင်း သူတို့လုပ်သွားတာ။ သူတို့ပုံမှန်လုပ်တာ၊ ကျနော်တို့ဘက်က မပြင်ဆင်ထားတာ အလုပ်သမားတွေ ဒီဘက်ကပေါ့။ ဒီလိုဖြစ်လာနိုင်တဲ့ဟာကို မပြင်ဆင်ထားတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိထိုင်းနိုင်ငံတွင် PE(Passport For Education) နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ပြီး Non-ED ဗီဇာဖြင့် နေထိုင်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားဦးရေမှာ အများပြားရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ကာလတိုသင်တန်းတက်ရောက်နေသူများကို သက်တမ်းမတိုးပေးသော်လည်း ဘွဲ့ကြို၊ ဘွဲ့လွန် ကာလရှည် တက်ရောက်သည့် ကျောင်းသား/ကျောင်းသူများ၊ Primary နှင့် Secondary တက်ရောက်သည့် ကျောင်းသား/ ကျောင်းသူများအနေဖြင့် သက်တမ်းတိုးမှုကို ယခင်အတိုင်း ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၆

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းပြီး ရေကြီးရေလျှံမှုများကြောင့် ယခုနှစ် မိုးစပါးအထွက်နှုန်းမှာ သန်းနှင့်ချီ လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လပိုင်းက ယခုနှစ်အတွက် မိုးစပါး စတင်စိုက်ပျိုးချိန်တွင်လည်း နေရာအနှံ့ ရေကြီးရေလျှံမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စပါးစိုက်ခင်း ပျက်စီးမှုများကြောင့် ဆုံးရှုံးမှုများဖြစ်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ယခုလက်ရှိတွင် စပါးရိတ်သိမ်းချိန်ကာလသို့ ရောက်ရှိချိန်နီးကပ်မှ အကြီးအကျယ် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် ဆန်ဈေးကွက်သို့ ထိုက်သင့်သည့် ရိုက်ခတ်မှု ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေး အသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်ဈေးတော့ ထိုက်သင့်တဲ့ အတိုင်းအတာ ရိုက်ခတ်မှုတစ်ခုတော့ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် တိုင်းပြည်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာကတော့ ပူပန်စရာ သိပ်မရှိပါဘူး။ နွေစပါးပြန်စိုက်ကြမယ်။ နွေစပါးမှာက ပိုးမွှားအန္တရာယ် အပျက်အစီး မရှိဘူးဆိုရင် နှစ်တိုင်းလည်း နွေစပါးရာသီမှာ အင်နဲ့အားနဲ့ ပြန်စိုက်နေတာဖြစ်တဲ့ အတွက် တိုင်းပြည်အတွက် စားနပ်ရိက္ခာတော့ ပူစရာမရှိဘူး။ ခါတိုင်းထက် အခုနှစ်က စပါးအထွက်နှုန်းက တန်ချိန် သန်းနဲ့ချီပြီးတော့ လျော့သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက် အတိုင်းအတာတစ်ခုတော့ ဆန်ဈေးရိုက်ခတ်မှုတော့ ရှိလာနိုင်တယ်ပေါ့။ အလွန်ကြီးတော့လည်း မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့်လည်း နှစ်တိုင်း ဆန်ဈေး စပါးဈေးထက် တော့ ဥပမာ မိုးစပါးပေါ်တဲ့ ရာသီမှာပေါ့လေ အဲဒီရာသီနဲ့စာရင်တော့ ဒီနှစ်က ငွေကြေးဖောင်းပွမှု အနေအထား ရယ်၊ စပါးအထွက် လျော့သွားတာရယ်ဆိုတော့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုတော့ နှစ်တိုင်းထက်တော့ သာနေမှာပဲလေ” ဟု ပြောသည်။

ရေကြီးရေလျှံနေကြစဉ်

လက်ရှိတွင် ရေလွှမ်းမိုးခြင်းခံလိုက်ရသည့် စိုက်ခင်းပိုင်ရှင် တောင်သူများအနေဖြင့် ဆုံးရှုံးမှုကြီးနိုင်ပြီး ရေလွှမ်းမိုး မခံလိုက်ရသောဒေသများမှ တောင်သူများမှာမူ အဆင်ပြေကြကြောင်း၊ ထို့အပြင် ယခုလက်ရှိတွင် ပဲခူးနှင့် ဧရာဝတီဘက်များသို့လည်း ရေဝင်ရောက်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် စပါးစိုက်ပျိုးမှုများရှိသော်လည်း ယခုလက်ရှိ ရေကြီးသည့်အထဲ၌ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းလည်း ပါဝင်လာသဖြင့် ဆန်စပါးစားနပ်ရိက္ခာ လိုအပ်ချက်မှာ ပိုမိုများပြား လာနိုင်ကြောင်းလည်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးအကြံပေးများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် ပြည်တွင်း အရန်ဆန်မှာလည်း နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုများနှင့် သဘာဝဘေးများကြောင့် လုံလောက်စွာ ရှိ/ မရှိကို မသိနိုင်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြကြသည်။

ရေလွှမ်းမိုးခြင်းခံရသည့် စိုက်ခင်းများအား အချိန်မီ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ပြီး မိုးစပါးအသစ် ပြန်စိုက်ပျိုးမည်ဆိုပါက အချိန်မီမည်မဟုတ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ကလောမြို့ ရေကြီးရေလျှံဖြစ်နေစဉ်

၎င်းက “အခုကာလက စပါးစိုက်ပြီးတာ တော်တော်လေး ကြာပြီပေါ့။ မိုးစပါးဆိုရင် စိုက်ပြီးသွားပြီ။ ရေလွှမ်းသွားပြီ ဆိုရင် ရေပဲလွှမ်းတာ မဟုတ်ဘူး။ ရေနဲ့အတူ နုန်းတွေပါ ပါလာတာပေါ့။ နုန်းတွေပါလာတယ်၊ မြေကြီးတွေပါလာ တယ်၊ ဒါတွေက စပါးပင်တွေ အကုန်လုံးကိုပိသွားတော့ စပါးပင်တွေ ရှင်သန်နိုင်ဖို့က ခက်သွားပြီ။ သေချာတာ တစ်ခုကတော့ ရေလွှမ်းသွားတဲ့ဒေသတွေ တော်တော်များများကတော့ စပါးပြန်မရနိုင်တော့ဘူး။ ပြန်မထွက်နိုင် ဘူး ဖြစ်သွားပြီ။ ပြန်စိုက်မယ်ဆိုရင်တောင်မှ ဒါတွေကို ပြန်ပြီးပြုပြင်ရမယ်။ ပြုပြင်ပြီး ပြန်စိုက်မယ်ဆိုရင် အနည်း ဆုံး ပြင်ဆင်ချိန်က တစ်လ နှစ်လတော့ ယူမယ်။ အဲဒီတော့မှ စပါးစိုက်ပြန်ရင်လည်း မိုးကုန်သွားရင် ရေပြဿနာ ကြုံလာမယ်” ဟု ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ ရေကြီးရေလျှံမှုများ ပိုမိုဖြစ်ပေါ်လာနေခြင်းသည် မြေဆီလွှာအား ထိန်းသိမ်းနိုင်သည့် သစ်ပင်များ မရှိတော့သည့် အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ပြီး ထိုအခြေအနေကို တောင်သူများအနေဖြင့် ကြိုတင်ကာကွယ်ထားရန်မှာ မလွယ်ကူကြောင်းလည်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးအကြံပေးများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့ကြောင့် အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုပေး၍ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အား ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေရန် သစ်ပင်များ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးကာ လုပ်ယူရမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၃

ဒေါ်လာအပါဝင် နိုင်ငံခြားငွေဈေးများသည် ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း ပြန်လည်ကျဆင်းနေသော်လည်း စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများမှာမူ ပြန်မကျသေးသဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူများ အကြား သုံးသပ်ဆွေးနွေးမှုများရှိနေသည်။

စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ ပြန်မကျခြင်းသည် လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာ့ရေနံပေါက်ဈေးမှာ အတက်ဘက်တွင်ရှိနေသည့် အတွက်ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ စက်သုံးဆီကို စာချုပ်ဖြင့်ဝယ်ယူသည့်အခါတွင် ဆီသင်္ဘောများအား လနှင့်ချီ၍ စောင့်ဆိုင်းရခြင်းဖြစ်သဖြင့် ယခုရောင်းချပေးသည့်ဆီများသည် ဒေါ်လာတက်ဈေးဖြင့် ဝယ်ထား သည်များ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော် ယခုတွင် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းမှာ ယခင်ထက် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိသို့ ကျဆင်းနေပြီဖြစ်သောကြောင့် စက်သုံးဆီတင်သွင်းဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေးကော်မတီ အသင်းအဖွဲ့များအနေဖြင့် လုပ်ငန်းရှင်များအား ကြပ်မတ်ရန် လိုကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒီနေ့တော့ ဒေါ်လာဈေးကျသွားပြီဟေ့ ၅၂၀၀ နဲ့။ ငါ့ကို ၅၂၀၀ နဲ့ ရောင်းပေးပါလို့ပြောလို့၊ ဒီနေ့ ရောင်းပေးမယ့် ၅၂၀၀ နဲ့ရောင်းပေးတဲ့စက်သုံးဆီသင်္ဘောက ချက်ချင်းကြီး ဝုန်းဒိုင်းနဲ့ သီလဝါကို ရောက်မလာဘူးပေါ့။ ဆိုတော့ လနဲ့ချီပြီးစောင့်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါအရင်တုန်းက ဝယ်ထားတဲ့ဈေးတွေနဲ့ ရောက်နေတဲ့ သင်္ဘောတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီဈေးနှုန်းတွေနဲ့ သူတို့က ရောင်းချနေရတဲ့အပိုင်းတွေ ရှိပါတယ်။ စက်သုံးဆီတင်သွင်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေးအသင်းက တာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့လည်း ဒီအပိုင်းကို သိပြီးသားဖြစ်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုယ့်မှာရှိတဲ့လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ဒီကိစ္စကို ကြပ်မတ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဈေးတက်ရင် တက်သလို ယူထားပြီးပြီ ဖြစ်တဲ့ အတွက် ဈေးကျတဲ့အခါမှာလည်း ရိုးရှင်းစွာနဲ့ဈေးပြန်ချပြီး ပြည်သူတွေမျက်နှာကို ပြန်ကြည့်ကြဖို့ ဒီနေရာကနေ တောင်းဆိုချင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဆီတင်သင်္ဘောတစ်စင်းကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ကုန်သွယ်မှုများသည် မည်သည့်ပုံစံဖြင့်သွားနေသည်ကို ခန့်မှန်းရခက်သဖြင့် ဒေါ်လာဈေး ကျသော်လည်း အခြားဆက်စပ်ကုန်ပစ္စည်းများမှာ ဈေးမကျကြောင်း၊ ထိုသို့ ဈေးမကျခြင်းသည် တက်ဈေးဖြင့် ဝယ်ယူထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြန်မကျသေးသဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဘဏ်ရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

သို့သော် ဈေးမကျသည့် အကြောင်းအရင်းအမှန်မှာ တက်ဈေးဖြင့်ဝယ်ယူထားခြင်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ အခြား အကြောင်းတရားများလည်း ရှိနိုင်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆီဆိုရင် Just in time ဆိုတာ အခု ဒေါ်လာဈေးကျပြီတဲ့ ဆီဈေးမကျသေးဘူး။ ၃၂၀၀ လောက်နဲ့ ဝယ်နေရတာ။ supply များရင် ဈေးကျတာပေါ့။ supply ကို အများကြီးဆောင်ထားလို့ရှိရင် ဈေးကလျော့သွားမှာဆိုတော့ ယေဘုယျအားဖြင့်တွေးကြတာ၊ အခုက ဒေါ်လာဈေးကျပြီး ဆီဈေးက မကျဘူး။ ပြောချင်တဲ့အဓိပ္ပါယ်က ဘာလဲဆိုတော့ ဈေးမြင့်နဲ့ဝယ်ထားရတာတွေကို သူတို့ဈေးအနိမ့်နဲ့ ထုတ်မရောင်းနိုင်တဲ့  သဘောများလား။ ပြောချင်တာက အကြောင်းအရာတွေက တစ်ခုနဲ့တစ်ခု အနုစိပ်ဆက်နွယ် ပတ်သက်နေတယ်။ အဲဒီ သဘော တရားကိုမြင်မှပဲ ကိုင်တွယ်ရအဆင်ပြေလိမ့်မှာပေါ့။ JIT မဖြစ်ဘူးပေါ့ သဘောက ရှိတဲ့ stock က။ အမြင့်ဈေးနဲ့ ဝယ်ထားမိတာရှိမယ် အခု ဒေါ်လာဈေးကျလာပြီ ဆီဈေးကမကျသေးဘူး။ တခြားပစ္စည်းလည်း ထိုနည်း လည်းကောင်း ဖြစ်မှာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာဈေးအပါအဝင် နိုင်ငံခြားငွေဈေးများသည် အနေအထားတစ်ခုတွင် တည်ငြိမ်နေခြင်းက မြန်မာကျပ်ငွေပြန်မာလာခြင်းကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဗဟိုဘဏ်မှ ဒေါ်လာများအား အလုံးအရင်းဖြင့် ထုတ်ရောင်းပေး နေခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂

ထိုင်းနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းများအပေါ် ယခင်ကထက် ပိုမိုအမြင်မကြည် ဖြစ်လာကြကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားရွှေ့ပြောင်းဦးရေမှာ ပိုမိုဖောင်းပွလာနေကာ Live လွှင့်ဈေးရောင်းခြင်း၊ အထောက်အထား ပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ ပွဲစားများပြုလုပ်ခြင်း စသည်တို့ကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ပြုလုပ်လာကြသည့် အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံသားများအတွက် အမြင်မကြည်ဖြစ်စေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက် နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က “ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေက ဝင်ပြီးမှ လုယူ သလို ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ဥပမာ အွန်လိုင်းဈေးရောင်းတဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ မြန်မာလုပ်သားတွေက တော်တော်များ များ လုပ်နေကြတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒါတွေက တားမြစ်ထားတဲ့ လုပ်ငန်း အမျိုးအစားတွေထဲမှာ ပါနေတဲ့အတွက် ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများစု တော်တော်များများ online shopping တွေ တအားလုပ်နေကြတဲ့အခါမှာ သူတို့ ကိုယ်တိုင် ဈေးဆိုင်ဖွင့်လှစ်ပြီး ရောင်းချတာတို့၊ သူတို့လုပ်နေတဲ့ ရောင်းအားကျသွားတဲ့အခါမှာ ဒါတွေကို နိုင်ငံတော်အစိုးရကို တင်ပြပြီးမှ ဒါတွေကို တားမြစ်ပေးပါဆိုပြီး တောင်းဆိုတာတွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အဲဒီ ဟာတွေက အခုနောက်ပိုင်းမှာ အဖမ်းအဆီး လုပ်မယ်၊ အရေးယူမယ်ဆိုတာတွေ ပေါ်ပေါက်လာတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ဖမ်းဆီးထားစဉ်

တိုင်းတစ်ပါးနိုင်ငံ၏ ဥပဒေများအား သေချာစွာ မလေ့လာထားဘဲ မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့ ပြုမူနေထိုင် လုပ်ကိုင်နေကြ သည့်အတွက် ပိုမိုအမြင်မကြည် လာကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအရေး ကူညီပေးနေသူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တားမြစ်ထားသည့် လုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြရာတွင်လည်း အထောက်အထား ရှိသူများ သာမက အထောက်အထား မရှိသူများပါ လုပ်ကိုင်နေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက အထောက် အထား မရှိဘဲ Live လွှင့် ဈေးရောင်းနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားအချို့ ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရသည်။

ထို့အပြင် အထောက်အထား ပြုလုပ်သည့် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဗွီဒီယိုရိုက်ကူးပြီး ဖော်ပြထားသည့် မြန်မာ အမျိုးသမီးနှင့် ပတ်သက်၍လည်း အရေးယူ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုင်းတွင် အာဏာပိုင်များမှ AI နည်းပညာ အသုံးပြု၍ ရှာဖွေဖမ်းဆီးခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ သားများ အနေဖြင့် သတိပြုနေထိုင်ကြရန် ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဖောင်ဒေးရှင်း FED မှအလုပ်သမား တာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား တစ်ဦးကို စစ်ဆေးနေစဉ်

၎င်းက “နောက်ဆို ဒီထက်ပိုဖြစ်မှာပါ။ ဘာလို့ဆို မြန်မာတွေ ထင်တာက ကိုယ်ပြောချင်တာပြောလိုက်ရင် ပြီးသွား တယ် လို့ထင်တာ။ မဟုတ်ဘူး ဒီခေတ်က AI သုံးပြီးတော့ ရှာဖွေတာ ပိုပြီးတိကျလာတယ်။ တစ်ခုခုဆိုတာနဲ့ ထိုင်း တွေက AI နဲ့ ပြန်လိုက်ရင် အကုန်လုံး သိနေပြီလေ။ ဆိုတော့ ပြဿနာတွေက ပိုတက်မှာပေါ့နော်။ ပြောရရင်တော့ သတိလေးနဲ့ နေမှရမယ့် သဘောပေါ့။ အလုပ်သမားတွေကလည်း အများကြီးဆိုတော့။ အခုကာလမှာကတော့ တော်တော်လေး ဆိုးနေတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ကျနော်တို့ တွေ့နေရတာတော့ ဆိုရှယ် မီဒီယာတွေကတဆင့် ကျနော်တို့ မြန်မာတွေက မသိဘဲ လုပ်လိုက်မိတဲ့ ဟာတွေက အကျိုးသက်ရောက်မှု တွေဖြစ်တာပေါ့။ အချိန်တော့ နည်းနည်း ပြန်ပေးရမယ်ထင်တယ် ” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိ ထိုင်းအစိုးရအသစ်၏ မူဝါဒများကိုလည်း စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေ ဖြင့် ၎င်းနိုင်ငံ၏ ဥပဒေများကို သေချာလေ့လာပြီးမှ အလုပ်များအား လုပ်ကိုင်ကြရန် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ အရေး ကူညီပေးနေသူများက အကြံပြုကြသည်။