CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးမှုကဏ္ဍတွင် တောင်သူများအပြင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နည်းပညာပိုင်း များ ယခုထက်ပို၍ ပူးပေါင်းပါဝင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း တောင်သူလယ်သမား၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေး များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ပူးပေါင်း ပါဝင်လာပါက ကောင်းမွန်သော်လည်း ပါဝင်သည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် အနေဖြင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးစီးပွားအား ကြည့်တတ်သည့် သူမျိုးဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ခေတ်အဆက်ဆက်မှာက လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ ဒီစိုက်ပျိုးရေးဘက်မှာ စိုက်ပျိုးရေးကို အထောက်အကူ ပြုတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ကုန်တွေကိုပဲ ဝယ်ယူသိုလှောင် ဖြန့်ဖြူးတဲ့နေရာမှာ ပူးပေါင်းကြတာ ဖြစ်ပြီးတော့ ဝယ်ယူသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးတဲ့ နေရာမှာ သူတို့အတွက် အမြတ်ရရေးကိုပဲ ဦးစားပေးတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်မျိုး ဆိုရင်လည်းပဲ ဒီစိုက်ပျိုးရေးက development ဖြစ်ဖို့ မလွယ်ဘူးပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ နည်းပညာရှင်တွေ ဘက်က လည်း ပူးပေါင်းပါဝင်တဲ့အခါမှာ တကယ်လက်တွေ့ကျတဲ့ ရေမြေသဘာဝနဲ့လေ။ အန်ကယ်တို့ တိုင်းပြည်မှာက အရင်က ပညာရှင်တွေ လာခဲ့ကြပေမယ့် ရေမြေဒေသ မကျွမ်းကျင်တော့ ဒေသတစ်ခုနဲ့တစ်ခု လုပ်ထုံးလုပ်နည်း အစစအရာရာ ဒေသမှာရှိတဲ့ ကျွမ်းကျင်တောင်သူကြီးတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့ အဲဒီနည်းပညာတွေ ပူးပေါင်းကြမယ် ဆိုရင်တော့ ပိုပြီးအဆင်ပြေပါလိမ့်မယ်လို့။ နောက် ဒေသလုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေပေါ့လေ။ လက်ရှိ ဗမာပြည်မှာ ရှိတဲ့ လယ်သမားတွေရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်မှု အနေအထားပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ တကယ်ပဲ အချိုးကျကျ သဘာဝ ကျကျ ပူးပေါင်းပါဝင်ကြမယ်ဆိုရင်တော့ အားလုံး အဆင်ပြေသွားမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

စိုက်ခင်းများကိုတွေ့ရစဉ်

ပူးပေါင်းပါဝင်သည့် လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့်လည်း ထုတ်ကုန် အများအပြား ရရှိရန်အတွက်သာမကဘဲ စိုက်ပျိုး ရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်ပါ မျှတစွာ လုပ်ဆောင်တတ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်သည့် လုပ်ငန်းရှင်မျိုး ပူးပေါင်းပါဝင်မှသာလျှင် ပို၍ အောင်မြင်မည် ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူ လယ်သမား၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေးတို့က သုံးသပ်ကြသည်။

လက်ရှိတွင် စိုက်ပျိုးရေး သွင်းအားစုများအား တင်သွင်းရာ၌ နိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံခြားငွေကြေး မတည်ငြိမ်မှုအပြင် လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ကုန်သည်တို့၏ အကျိုးအမြတ် ကြည့်မှုတို့ကြောင့် ဈေးအဆမတန် မြင့်တက်ကာ တောင်သူ များအပေါ် သက်ရောက်မှု လာရှိကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

သို့သော် ထိုကဲ့သို့သော လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နည်းပညာရှင်များ ပူးပေါင်းပါဝင်လာခဲ့သည်ရှိပါက ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် အလျှင်အမြန် တိုးတက်ပြောင်းလဲရန်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ အရှိန်တစ်ခု ယူရမည် ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု စပြီးတည်ထောင်တယ်ဆိုရင် ပထမဆုံး ၅ နှစ်က မြတ်ဖို့ဆိုတဲ့ဟာထက် ဘယ်လောက် အရှုံးနည်းနိုင်သမျှ နည်းအောင် ကြိုးစားရတာပေါ့နော်။ နောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှသာ ဖြေးဖြေးနဲ့ မြတ်အောင် ကြိုးစားရတာပေါ့။ ဒီလိုသဘောတရားပဲပေါ့နော်။ ခုနက စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှာလည်း ဒီလိုမျိုး တောင်သူကလည်း တောင်သူဘက်က လုပ်နိုင်တာလုပ်။ လုပ်ငန်းရှင်ကလည်း လုပ်ငန်းရှင်လုပ်နိုင်တဲ့ အနေ အထားနဲ့ ဘာလို့ဆို လုပ်ငန်းရှင်က အဓိက ငွေထွက်တဲ့နေရာပေါ့ source of credit ၊ supporting ကကြတော့ အစိုးရက ပေးရမှာပေါ့။ ဒါတွေအတွက် ဘာမူဝါဒတွေ ပြောင်းလဲပေးဖို့ လိုမလဲ၊ သူတို့တွေ လုပ်သာ ကိုင်သာရှိ အောင် ဘာမူဝါဒတွေ ပြောင်းလဲပေးဖို့ လိုမလဲဆိုတဲ့ဟာ ဒီလိုမျိုး ၃ ဦး ၃ ဖလှယ်ကနေမှ အနစ်နာခံပြီးတော့ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ အများကြီး အရင်တုန်းကလိုပေါ့ မမွေးခင်က ကြားခဲ့ဖူးတဲ့ မြန်မာပြည်က အာရှရဲ့ ဆန်အိုးကြီးတို့ အဲဒီလိုမျိုး ပြန်ဖြစ်သွားနိုင်တယ်ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

တောင်သူများသည် စိုက်ပျိုးရေးပညာ သိရှိမှု အားနည်းသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ရာတွင် သီးနှံအထွက်နှုန်း တိုးစေ ရန် ဓာတ်မြေဩဇာအား အများအပြား အသုံးပြုပြီး စိုက်ပျိုးနေကြကြောင်း သိရသည်။

အစိုးရဌာနဆိုင်ရာများ အနေဖြင့်လည်း တစ်နိုင်ငံလုံးနီးပါးရှိ တောင်သူများအား စိုက်ပျိုးရေး ပညာပေးလုပ်ငန်းတို့ အများအပြား လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဆိုပါက တောင်သူများအတွက် နည်းပညာပိုင်း သိရှိမှုသည် ယခုထက် ပိုမို ကျယ်ပြန့်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေး အကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးအတွက် ကောက်လိုင်းပေါ်နေစဉ်

၎င်းက “သူတို့က များများထည့်ရင် များများထွက်တယ်ဆိုတဲ့ concept ရှိတယ် တောင်သူတွေမှာက။ တကယ် လည်း အဲဒီလိုထွက်တယ်။ ဒါပေမယ့် ရေရှည်မှာ မြေဆီလွှာ ပျက်စီးတာတို့၊ ပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်တာတို့ ဆိုတာက နောက်တစ်ပိုင်းပေါ့နော်။ သူတို့က အဲဒီလောက်အထိ မစဉ်းစားနိုင်ဘူး။ မစဉ်းစားနိုင်ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းက ပညာပေး လုပ်ငန်းတွေ အားနည်းနေလို့ပဲ။ ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေ အားနည်းတော့ ဒီဟာတွေလုပ်ရင် ဒီလိုအကျိုး အပြစ်တွေ ရှိပါလားဆိုတာကို သိတဲ့တောင်သူက အရမ်းနည်းတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ ကိုဗစ်နဲ့ coup ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာကြတော့ သွင်းအားစုတွေ ဈေးကြီးလာတဲ့အတွက် အများကြီး မထည့်နိုင်တော့ဘူး အခုဟာက။ တကယ့်ကို လုပ်ကွက်ကြီးတဲ့ တောင်သူတွေလောက်သာ ထည့်နိုင်တော့တာပေါ့နော်။ ဒါတောင် သူတို့က အရင်လို မျိုး ပုံသဏ္ဍာန်နဲ့ မသုံးနိုင်တော့ဘူး။ အရင်က တစ်ဧကကို ၂ အိတ် သုံးတယ်ဆိုရင် အခု တစ်ဧကကို တစ်အိတ် လောက်ပဲ သုံးနိုင်တဲ့ အနေအထား ဖြစ်သွားပြီပေါ့။ အထွက်တော့ သေချာတယ် သိသိသာသာလျော့မှာ” ဟု ပြော သည်။

တောင်သူများ အနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် သွင်းအားစုစရိတ်နှင့် စက်သုံးဆီစရိတ်တို့ ကြီးမြင့်မှု များကြောင့် အလုံအလောက် အသုံးမပြုခဲ့နိုင်သဖြင့် လက်ရှိတွင် စပါးအထွက်နှုန်းမှာ နည်းပါးကာ ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေရခြင်း ဖြစ်သည်။

သွင်းအားစုစရိတ် နှုန်းထားသည် ယခင်ကဲ့သို့ ပြန်လည် ကျဆင်းရန်မှာ မဖြစ်နိုင်သဖြင့် ယခုနှုန်းထားထက် ပို၍ မမြင့်သွားစေရန် သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ထိန်းချုပ်ပေးရန် တောင်သူများက လိုလားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃

ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးနေသည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် လက်ရှိ၌ အမြင့်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိနေပြီး ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ၅ ထောင်ကျပ်မှ ၁ သောင်းကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ဆန်ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ရခြင်းမှာ ပြည်ပ တင်ပို့ရန်အတွက် ပို့ကုန်တင်ပို့သူများမှ ဆန်များကို အဝယ်လိုက် လာခြင်း၊ ပြည်တွင်း ဆန်လက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းနှင့် ဆန်ကြမ်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်ချောများဖြစ်သည့် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းနှင့် ဧရာဝတီပေါ်ဆန်း ဆန်များလည်း လိုက်ပါ မြင့်တက်သွား ကြောင်း ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်ဈေးကတော့ ၁ လပိုင်း လဝက်လောက်တုန်းက နည်းနည်းလေး ဆန်တစ်အိတ်ကို ၃၊ ၄ ထောင် လောက် တက်သွားတယ်။ Export ရောပေါ့။ Exporter တွေက လက်ရှိက သင်္ဘောတင်တွေ ဝယ်ဖို့ရှိတာ သူတို့က ဝယ်တယ်။ နယ်မှာက ပြည်တွင်းစား ဆန်ဈေးတွေလည်း တက်သွားတယ်။ ဆန်လက်ကျန်လည်း နည်းနည်းလေး ပါးသွားတယ်ပေါ့နော်။ မိုးစပါးကလည်း နည်းနည်း ကုန်တဲ့အချိန် ဖြစ်နေတယ်။ နွေစပါးကလည်း မပေါ်သေး။ ဆန် လက်ထဲမှာ ရှိတဲ့သူတွေကလည်း ရှေ့မှာ ဈေးတွေတက်လို့ ရောင်းခဲ့တယ်။ လက်ကျန် နည်းသွားတယ်။ နည်းသွား တဲ့ အချိန်မှာ သင်္ဘောတင်လေးရှိလို့ Exporter တွေက ထွက်ဝယ်တော့ တစ်ဦးစ နှစ်ဦးစ ဝယ်တော့ ဈေးပိုတိုးပြီး ဝယ်ရင်းနဲ့ ဈေးတွေက မြင့်ကုန်တာပေါ့။ နောက် ပြည်တွင်းစားဆန် ပေါ်ဆန်းတွေ၊ ဆန်ကြမ်းရှယ်တွေကလည်း တစ်အိတ်ကို ၄ ထောင်၊ ၅ ထောင်လောက် တက်သွားတာတွေ ရှိတယ်။ ပေါ်ဆန်းမွှေးတွေ တစ်အိတ် ၁ သောင်း ကျော် တက်သွားတယ်။ အကြမ်းတွေဆိုလည်း ၅ ထောင်လောက် တက်သွားတယ်ဆိုတော့ ဆန်ဈေးနှုန်းတွေက တဖြည်းဖြည်း နည်းနည်း လိုက်တက်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဆန်များ ရောင်းချနေစဉ်

လက်ရှိတွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများ ဆက်တိုက် မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ဆန်များကို အများ အပြား ဝယ်ယူမှု လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ လက်လီရောင်းချသူများ အနေဖြင့်လည်း အနည်းငယ်သာ ဝယ်ယူနိုင်တော့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ဆန်သည် အဓိက စားသောက်ကုန် ဖြစ်သည့်အတွက် တခြားသော ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်း မြင့်တက် သည့်နည်းတူ မြင့်တက်၍ မရကြောင်း၊ ဆန်ဈေးတက်ခြင်းကြောင့် စားသုံးသူ ပြည်သူများအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်သွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တောင်သူတော့ ကောင်းတယ်။ စားသုံးသူက နည်းနည်းလေး ဈေးတွေက နည်းနည်းလေး သူတို့အတွက် ကတော့ နည်းနည်းလေး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်တာပေါ့လေ။ ဒီဈေးတွေနဲ့ ကျတော့။ ဆန်က အဓိက စားကုန်ဖြစ်တော့ လေ ရွှေတက်တယ်၊ ငွေတက်တယ်၊ စက်သုံးဆီတက်တယ်၊ အဲဒီအတိုင်းတော့ ဆန်က လိုက်တက်လို့ မရဘူးပေါ့။ သူက အဓိက စားသောက်ကုန် ဖြစ်နေတော့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှုသည် ယခင်ကထက် နည်းပါးလျှက်ရှိနေပြီး ယခင်က တစ်ရက်လျှင် ဆန်အိတ်ရေ ၇ သောင်း၊ ၈ သောင်း ဝင်သော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ ဝင်ရောက်မှု သည် ၃ သောင်းဝန်းကျင်ခန့်သာရှိသည်ဟု ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရသည်။

ဆန်များ ရောင်းချနေစဉ်

ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက “လောလောဆယ်တော့ ပြည်တွင်းစား ဆန်သမားတွေ ကတော့ ပထမရက်က ရွှေဘိုဈေးတွေတက်တော့ လိုက်တက်တော့ အကုန်လုံး လိုက်တက်တာ။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်း စားသုံးသူတွေက နောက်က လိုက်ရောင်းရတာ သူတို့မှာ လက်လီရောင်းတာဆိုတော့ အဲဒီလောက် မဝယ်ဘူးလေ။ စားဝတ်နေရေးက လူတိုင်းက ကြပ်တည်းနေတာဆိုတော့ ဆန်ဈေးနှုန်းက တအားကြီး မြင့်နေတာ အများကြီး အပိုလျှံတွေ မဝယ်နိုင်တော့ လိုသလောက်ပဲ ဝယ်ကြတာ။ အခု တအားကြီး ရောင်းမကောင်းလို့ မကုန် တဲ့အတွက် ဆန်ဈေးက ဒီထက် အများကြီး ဟပြီးတော့ တက်ဖို့တော့ မရှိဘူး။ လက်ရှိရောက်နေတဲ့ ဈေးကတော့ ဒီနှစ်၊ ဒီအခါ၊ ဒီအချိန်၊ ဒီလမှာတော့ အရင်နှစ်တွေထက်စာရင် မြင့်တယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့” ဟု CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိကာလသည် မိုးစပါး လက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းနှင့် နွေစပါးများ ထွက်ရှိမှု မရှိသေးသော ကာလဖြစ်သည့် အတွက် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ဈေးတွင်သာ ဆက်လက် ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နွေစပါးများ ပေါ်လာမည့် ဧပြီလ နောက်ပိုင်းတွင် ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်လာနိုင်သည်ဟု ဆန်ရောင်းချသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရာတွင် စာချုပ်ကြိုတင် ချုပ်ဆိုထားသည့် ပြည်ပ ပို့ကုန်တင်ပို့သူများ အနေဖြင့် လက်ရှိကာလတွင် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ ပို့ကုန်သမားများ အနေဖြင့် ရေကြောင်းဖြင့် ဆန်တင်ပို့ခြင်းကို နွေစပါးပေါ်ထွက်ပြီး ဧပြီလနောက်ပိုင်းမှသာ တင်ပို့သင့်သည်ဟု ဆန်ကုန် သည်များက အကြံပြုနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးကို ဥရောပသို့ တန် ၅၀ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလနှင့် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ပြင်သစ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစားအသောက် အသီးအနှံပြပွဲများတွင် သွားရောက်ပြသခဲ့ပြီးနောက် ဥရောပက မြန်မာ့ထောပတ်သီးကို စိတ်ဝင်စားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တန် ၅၀ တင်ပို့ရန်အတွက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့တွင် ဥရောပသို့ ထောပတ်သီး ၁၀ တန်ခန့်ကို ထပ်မံ တင်ပို့သွားမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်စိုးမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တင်ပို့ရောင်းချတာပေါ့နော်။ ပထမဆုံး ကျနော်တို့ ကီလို ၅၀၀၊ ကီလို ၂၀၀ ပေါ့နော်၊ ကုမ္ပဏီ ၂ ခုကို ကီလို ၅၀၀ ပို့လိုက်တယ်။ အဲဒီမှာ စမ်းသပ်တယ် အောင်မြင်လို့ ကျနော်တို့က တစ်ခါပို့ရင် ၃ တန်၊ ၃ တန်နဲ့ ပို့တာပေါ့နော်။ ချုပ်ထားတာတော့ တန် ၅၀ ချုပ်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရာသီက ကုန်တာက ဒီနှစ်က နည်းနည်း စောသွားလို့ လေ။ အကုန်လုံးတော့ ပြည့်သလောက်ပဲပေါ့။ အစကတည်းက ကျနော်တို့က တန် ၅၀ လောက် ချုပ်ထားတယ် ရသလောက်ပေါ့။ နောက်ဆုံး နောက် ၅ ရက်နေ့ကျရင် တစ်ခါ ထပ်ပို့မယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ၅ တန်နဲ့ ၁၀ တန် ကြား ပို့ဖို့ လုပ်ထားတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ရာသီက ကုန်ခါနီးပြီဆိုတော့ အဲဒါဆိုရင်တော့ ပြည့်သွားမှာပေါ့နော်။ မဟုတ်ရင်တော့ မပြည့်ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကိုလည်း အစကတည်းက ချုပ်ထားတာ နောက်ကျတဲ့အတွက် မပြည့်ရင်လည်း သူတို့ လက်ခံပေးရမယ်” ဟု ပြောသည်။

ဥရောပသို့ တင်ပို့ရာတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ တောင်ကြီး၊ နောင်ချို၊ ဖယ်ခုံ၊ ဟိုပုံးမြို့နယ်တို့မှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးကို အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ပြင်ဦးလွင်မှ ထွက်ရှိသည့် ထောပတ်သီးကိုလည်း အားဖြည့်တင်ပို့လျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

ထောပတ်သီးများကို ဆွတ်ခူးပြီး ခြင်းများဖြင့် ထည့်ထားစဉ်

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ မြန်မာ့ထောပတ်သီး တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ထောပတ်သီး အဓိကဝယ်ယူနေသည့် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်လည်း တရားဝင် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ကွန်တိန်နာတစ်လုံး စမ်းသပ်တင်ပို့ထားသည်ဟုလည်း ဦးကျော်စိုးမင်းက ဆက်ပြောသည်။

“အဓိက ဝယ်လိုအားက ထိုင်းပေါ့နော်။ ထိုင်းကတော့ ရှိသလောက် ဝယ်သွားတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ Export လမ်းကြောင်းကို ဖောက်တယ်ပေါ့နော်။ မလေးနဲ့ ထိုင်းကို ကျနော်တို့ Export လမ်းကြောင်း ဖောက်ပေးတယ်။ Export တရားဝင်ပေါ့နော်။ ထိုင်းကတော့ တရားဝင်တော့ မဟုတ်သေးဘူး။ ကျနော်တို့ကတော့ အောက်လမ်းနဲ့ပဲ သူတို့လိုချင်တဲ့ ပုံစံနဲ့ပေါ့နော်။ တရားဝင်တော့ မရသေးဘူး။ မလေးကတော့ တရားဝင် ရသွားတယ်။ ထိုင်းကတော့ Try နေတုန်းပဲ။ ထိုင်းကတော့ ကျနော်တို့ ကွန်တိန်နာ တစ်လုံးလောက် စမ်းသပ်ပို့ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ကြားထဲမှာ risk တွေတော့ ရှိသေးတာပေါ့။ အဲဒါတော့ တရားဝင် မရသေးဘူး။ ရအောင်တော့ ကျနော်တို့ ကြိုးစား နေတယ်ခင်ဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထောပတ်သီးကို ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ မန္တလေးနှင့် ပြင်ဦးလွင်တို့တွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး စိုက်ဧက ၁ သောင်းကျော်နှင့် နှစ်စဉ်တန်ချိန် ၂၀၀၀၀(နှစ်သောင်း) ထွက်ရှိပြီး ဧကအများအပြား ထပ်တိုး စိုက်ပျိုးလာကြ သည်ဟု သိရသည်။

ပြည်ပသို့တင်ပို့ရာတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးများကို တင်ပို့ ကြပြီး နိုဝင်ဘာလမှ ဇန်နဝါရီလအထိ တင်ပို့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုနှစ် ထောပတ်သီးရာသီတွင် တရားဝင်လမ်းကြောင်းနှင့် တရားမဝင်လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ထောပတ်သီး တင်ပို့မှုသည် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီး တန် ၄ ထောင်ဝန်းကျင်နှင့် ဒေသအသီး ထောပတ်သီး တန် ၁ သောင်းခွဲခန့် ရှိသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၆

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ သံတွဲမြို့နယ်ရှိ ငပလီကမ်းခြေဒေသအတွင်း ရုရှား-မြန်မာ အပန်းဖြေအိမ်ရာစီမံကိန်း စတင် အကောင်အထည်ဖော်ရေး ရုရှား-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးအသင်းနှင့် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးကုမ္ပဏီများ၊ လုပ်ငန်းရှင် များအကြား နှစ်ဖက်သဘောတူစာချုပ် MOU လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများကိုပါ သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း အိမ်ရာစီမံကိန်း ပြုလုပ်ခြင်းထက် ဟိုတယ်နှင့်သံတွဲလေဆိပ်တို့ကို ယခုထက်ပို၍ အဆင့်မြှင့်တင်ရန်သာ လိုလားကြကြောင်း ငပလီဒေသခံ မြို့မိမြို့ဖ ဦးထွန်းသန့်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော်တို့က အိမ်ရာထက် ဟိုတယ်ဆောက်တာ ပိုသဘောကျတာပေါ့။ အိမ်ရာဆောက်တယ်ဆိုတဲ့ဟာက ဘယ်လိုသဘောနဲ့ ဘယ်လိုဆောက်မလဲ ကျနော်တို့လည်း နားမလည်ဘူး။ တကယ်လို့သာ ငပလီမှာ ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ International လေဆိပ် ပေးနိုင်တယ်ဆိုရင် ဟိုတယ်တွေက အများကြီးလိုမှာပဲလေ။ ကျနော်တို့က ဟိုတယ်ချည်းပဲ ဆောက်တာကို မြင်ချင်တာပေါ့။ အဲဒါမှလည်း International လေဆိပ်နဲ့ ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ ပေးလို့ရမှာကို။ များသောအားဖြင့် ထိုင်းကနေ တိုက်ရိုက် ဒီကိုလာချင်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ရန်ကုန် transit ခံနေတော့ နည်းနည်းထောက်နေတာပေါ့။ အများကြီးတိုးမြှင့်သင့်တာပေါ့။ လေယာဉ်လည်း ရှိတယ်၊ ကျနော်တို့ရဲ့ သဘာဝအခြေခံအလှတရားကြီး ကမ်းခြေကြီးလည်း ရှိနေတယ်။ သဘာဝရဲ့ seafood လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်တွေ ရှိတယ်။ တကယ်လို့သာ ကျနော်တို့ဆီကို ဆိုက်ရောက်ဗီဇာသာ ပေးမယ်ဆိုရင် ထိုင်းကနေ တိုက်ရိုက် ဒီကိုလာတော့မှာပဲလေ။ ပွင့်ပွင်းလင်းလင်းပြောရရင် ရန်ကုန် transit ကြီး ခံထားတယ် အခုက။ transit ကြီးခံတော့ ဧည့်သည်က ကုန်ကျစရိတ်လည်း ပိုများတယ်။ လာဖို့က နည်းနည်း စိတ်ပျက် တာပေါ့။ ကျနော်တို့ ငပလီက တကယ်တမ်းပြောရင် အေးချမ်းတယ်လေ။ ဘာမှမရှိဘူး။ ရန်ကုန် တဆင့်ထောက် နေတော့ နိုင်ငံခြားသားက သိပ်မသွားချင်ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

သံတွဲလေဆိပ်၏ လေယာဉ်ပြေးလမ်းမှာ တိုသည့်အတွက် လေယာဉ်ကြီးများမှာ မဆင်းသက်နိုင်သောကြောင့် သံတွဲလေဆိပ်၏ လေယာဉ်ပြေးလမ်းအား ပင်လယ်ဘက်အထိချဲ့ထွင်၍ ကြံ့ခိုင်မှုအားကောင်းသည့် လေယာဉ်ပြေး လမ်းများ လုပ်မည်ဆိုပါက တိုက်ရိုက်လေကြောင်းများ ပျံသန်းဆင်းသက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကမ်းခြေဒေသတွင် အပန်းဖြေအိမ်ရာများဆောက်လုပ်ခြင်းသည် အခြားပြည်ပနိုင်ငံများတွင်လည်း ရှိသည့်အတွက် ငပလီကမ်းခြေဒေသအတွင်း အပန်းဖြေအိမ်ရာလုပ်သည့်အခါတွင် လျှပ်စစ်မီး၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးနှင့် ကမ်းခြေစီမံကိန်းများအား အကုန်အကျခံ၍ လုပ်မည်ဆိုပါက ကောင်းမွန်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “အခုတော့ ငပလီက တဆင့်တည်း လာရင်းနဲ့မှ သူကလာတာတောင်မှ လူတိုင်း မသွားနိုင်ဘူးပေါ့။ လေယာဉ်ခတွေ ဟိုတယ်ခတွေ ဈေးကြီးတယ်။ နောက်ပြီး အပိုင်းအခြားတစ်ခု လုပ်ထားတာ ပေါ့နော်။ သာမန်လူတွေ local အများစုကတော့ ချောင်းသာ၊ ငွေဆောင် သွားကြတာပေါ့နော်။ ငပလီကတော့ ဂွလည်း ကမ်းခြေအနေနဲ့ ရှိတာဆိုတော့ သံတွဲလေဆိပ်သာ တိုးချဲ့နိုင်မယ်ဆိုရင် mice tourism လည်း လက်ခံ နိုင်မယ်။ အဲဒီအခါကျရင်တော့ ခုနတုန်းက စီမံကိန်းတွေလည်း အချိန်နဲ့တပြေးညီ ပြီးမယ်ဆိုရင်တော့လည်း ဒါကတော့ ဘယ်သူပဲလာလာပေါ့ စစ်မှန်တဲ့ စေတနာနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသွားမယ်ဆိုရင် နှစ်ဖက်လုံးအကျိုးရှိမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ ငပလီက Tourism တစ်ခုတည်း စီးပွားရှာတာမဟုတ်ဘူး။ ကျန်တဲ့ ရေလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ကြ တယ်။ တချို့လည်း တခြားလုပ်ငန်းတွေ ရှိကြတာပေါ့နော်။ ရှိကြတဲ့အခါကြတော့ အဲဒီတွေမှာ impact ဖြစ်စေ မယ့် အကြောင်းတရားတွေဖြစ်လာရင် မကောင်းဘူးပေါ့။ အထူးသဖြင့်တော့ ကျနော်တို့က ထိန်းသိမ်းဖို့တော့ လိုတယ်။ ငပလီက တကယ့်အစဉ်အလာရှိခဲ့တဲ့ နေရာလည်းဖြစ်တယ်။ နောက် ဒီလို beach မျိုး အရှေ့တောင် အာရှမှာလည်း တော်တော်ရှားသွားပြီပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ငပလီကမ်းခြေမြင်ကွင်း

ငပလီကမ်းခြေသည် သဘာဝသယံဇာတများ မပျက်စီးသေးသည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏အလှပဆုံးကမ်းခြေထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ကာ ကိုဗစ်မတိုင်ခင်ကာလက နှစ်စဥ် နိုင်ငံခြားသားများအပါအဝင် ခရီးသွားဧည့်သည်များ အများ အပြား လာရောက်လည်ပတ်ကြသည့် ခရီးသွားနေရာဒေသတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့သော နေရာဒေသတွင် ယခုကဲ့သို့ အပန်းဖြေအိမ်ရာစီမံကိန်း ဆောက်လုပ်မည်ဆိုပါက သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် မထိခိုက်စေရန် ပြုလုပ်သင့်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးတင်ထွန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သူတို့က နည်းပညာလည်း ရှိတယ်။ လုပ်နိုင်တဲ့လုပ်အားလည်းရှိတယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ရဲ့လုပ်ကိုင်စွမ်းက ခေတ်မီ ပြီးတော့ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မယ်လို့တော့ ထင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုထက်ထိ သဘာဝအတိုင်းပဲ ရှိသေးတယ်ဆိုပေမယ့် ဒီကမ်းခြေနဲ့သင့်တော်တဲ့အကွာအဝေးမှာ လုပ်နိုင်တဲ့ ပရောဂျက်တွေ ကြတော့လည်း ခေတ်မီဖို့လိုသေးတယ်လေ။ လက်ရှိက အန်ကယ်တို့က ဘာမှမှ မရှိသေးတာကို။ သူလုပ်တဲ့ တည်ဆောက်တဲ့အနေအထားနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ပေါ်မှာ မူတည်တာပေါ့။ သူက ဒေသရဲ့ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ဦးတည်ပြီး ဆောက်တယ်ဆိုရင်လည်း ဒေသရဲ့ဖွံ့ဖြိုးမှုမြင့်လာမှာပေါ့။ မြင့်လာတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ဧည့်သည်လိုက်လာ မှာပေါ့။ ငပလီရဲ့အခြေခံကတော့ သဘာဝရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို အခြေခံပြီး အေးအေးဆေးဆေးနားတဲ့ လူတွေ အတွက်ကို အဓိကရည်ရွယ်ပြီး လာကြတာကိုး။ အဲဒီပတ်ဝန်းကျင်ကိုပဲ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် တည်ဆောက်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ အကျိုးရှိမှာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ငပလီကမ်းခြေဒေသသည် လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းခရီးသွား အနည်းငယ်သာ လာရောက်အပန်းဖြေလျက်ရှိသဖြင့် လာမည့် သင်္ကြန်ပိတ်ရက်အတွက်ကိုသာ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများအား မျှော်လင့်နေရကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းအသားတင် ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (GDP) သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၃ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လာ မည်ဟု ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်နေ့၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့ဘဏ်အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တချို့သော ဒေသများသည် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင်ရန် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု အနည်းငယ် ရှိလာခြင်းကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၌ ယခင်ကထက် အာရုံစိုက်နိုင်လာခြင်းနှင့် ပိတ်ထားသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လာခြင်းကြောင့် GDP သည် ၃ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်မည်ဟု ခန့်မှန်းခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ Trade Export လိုင်း ဖြစ်မှာပေါ့။ ပြီးတော့ ဒီနှစ်က GDP Grow တွေက မနှစ်ကနဲ့ ယှဉ် တာလေ။ အမြဲတမ်း မနှစ်ကနဲ့ ဘယ်လောက်တက်လဲ၊ ဘယ်လောက်တက်လဲ၊ မနှစ်ကနဲ့ ဘယ်လောက်ကျလဲ အဲလိုမျိုး ယှဉ်တာဆိုတော့ မနှစ်ကကို ကြည့်ကြည့်လိုက်ပေါ့။ မနှစ်က တော်တော့်ကို ဆိုးတဲ့နှစ်လို့ ပြောရမှာပေါ့။ အခုကတော့ မနှစ်ကနဲ့ စာလို့ရှိရင် နည်းနည်း ပိုပြီးတော့ တည်ငြိမ်မှု ရှိလာမယ်၊ နောက် စိုက်ပျိုးရေးရော၊ ကုန် ထုတ်လုပ်မှုရော ပိုပြီးတော့ အာရုံစိုက်နိုင်မယ်လို့ တွက်လို့ အဲဒီ ၃ ရာခိုင်နှုန်းလို့ ခန့်မှန်းတာ ဖြစ်မှာပေါ့။ အခု တရုတ် Border Trade က Fully ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီလေ။ Fully လောက် နီးနီးပေါ့လေ ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီဆိုတော့ အဲဒီ ဟာလည်း ပါမှာပေါ့။ မနှစ်က တရုတ်ရဲ့ Border Trade က တအားကျသွားတယ်။ အရင်ဆို တရုတ် Border Trade က အမြင့်ဆုံးပဲ။ မနှစ်ကတော့ ထိုင်းက ကျော်တက်သွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 အမျိုးသမီးနှစ်ဦး သင်္ဘာစောင့်နေစဉ်

ယခုနှစ် နွေစပါး စိုက်ရာသီတွင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ နွေစပါးစိုက် တောင်သူများအတွက် အကြွေးစနစ်ဖြင့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို ရောင်းချပေးမှုများ ရှိနေကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို လုံလုံလောက်လောက်ဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မည်ဆိုပါက မိုးစပါးတွင်လည်း စပါးစိုက်ပျိုးမှုများ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်သလို အထွက်နှုန်းများလည်း တိုးတက်လာမည် ဖြစ်သည်ဟု တောင်သူ လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထောက်ပံ့တာက ဧကအပြည့်တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ အချိုးနဲ့ပေါ့။ တစ်ဧကကို ၂ သိန်းဖိုး သွင်းအားစုပေါ့။ မြေဩဇာ တစ်အိတ်ကို ၁ သိန်းနဲ့ဆိုတော့ ၂ အိတ်ဆို ၂ သိန်းပေါ့။ အဲဒီ ၂ သိန်းဖိုး မြေဩဇာကို စပါးပေါ်မှ ပြန်ပေး ပေါ့။ အခုဆိုရင် အဘဆိုရင် ၃၅ ဧက စိုက်တယ်။ အိတ် ၇၀ ရတယ်။ ခါတိုင်းဆိုရင် သိန်း ၇၀ ကျော် အပြင်မှာ အကြွေး(တင်)ခံရတာ။ အကြွေးရရင်ရ မရရင် နည်းနည်း စပါးမှာ အစာမနိုင်ဘူး ဖြစ်တာပေါ့။ ခုက ၁ ဧက ၂ အိတ် နှုန်းနဲ့ ရတာဆိုတော့ လုံလုံလောက်လောက် ဖြစ်သွားတာပေါ့။ လုံလုံလောက်လောက် ဖြစ်တဲ့အတွက် နည်းနည်း စိတ်မဆင်းရဲ ရတော့ဘူးပေါ့။ သွင်းအားစုဖြစ်တဲ့ မြေဩဇာ လုံလုံလောက်လောက် ထောက်ပံ့မယ်ဆိုရင်တော့ တိုးလာနိုင်ပါတယယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းအသားတင် ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (GDP)သည် တိုးတက်မည်ဟု ခန့်မှန်း သော်လည်း နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သည့်နှစ်တွင် GDP သည် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းထားသည့်အတွက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၏ GDP နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းမှု ရှိနေသေးသည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂၀၂၀ နဲ့ နှိုင်းရင် ကြားထဲမှာ GDP အကုန်လုံးကို ထည့်တွက်ရမှာပေါ့။ ၂၀၂၀ နဲ့နှိုင်းရင် ၂၀၂၁ မှာ အနုတ် ၁၈ ကျတယ်။ ၂၀၂၂ မှာ ၂ လောက် တက်မယ်ပေါ့။ အနုတ် ၁၈ ကနေ အပေါင်း ၂ ဆိုရင် ၂၀၂၀ နဲ့ ယှဉ်ရင် အနုတ် ၁၆ ရှိနေတုန်းပဲ။ အခု ၂၀၂၃ မှာ ၃ ရာခိုင်နှုန်း တက် မယ်ဆိုရင်တော့ ၁၆ ကနေ ၃ ထပ်နုတ်ရင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းပဲ။ ၂၀၂၀ နဲယှဉ်ရင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း နိမ်နေတုန်းပဲ။ ကျနေတုန်းပဲ” ဟု ပြောသည်။

ငှက်ပျော်သီးများ တင်ပို့နေစဉ်

ထို့အပြင် စီးပွားရေး မရောရာမှုများ၊ ပဋိပက္ခများနှင့် လျှစ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ် နေခြင်းကြောင့် ကာလတို စီးပွားရေး ပြန်လည် အသက်ဝင်လာနိုင်မှု နှေးကွေးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၃ အလွန် တွင် မသေချာ မရေရာမှု အခြေအနေ မြင့်တက်နေသည့်အတွက် မခန့်မှန်းနိုင်ကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြ ထား သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်လာမည်ဟု နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးပညာရှင်များက ထောက်ပြနေကြသည်။

ထိုသို့ ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် မြန်မာမှ ထွက်ရှိသည် ကုန်စည်များ ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင် ဈေးနှုန်း ကောင်းနိုင်သည့်အတွက် မြန်မာ့ GDP သည် တိုးတက်သည့် အခြေအနေ ရှိလာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် များနှင့် ပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စပါးဈေးနှုန်းများသည် စပါးပေါ်ချိန်ကထက် ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြင့်တက်လာနေပြီး ဆန်ကြမ်းစပါး တင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၆ သိန်းအထိ ဈေးနှုန်းရရှိနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုနှစ် စပါးစိုက်ပျိုးမှုနှုန်း လျော့ကျနေခြင်းနှင့် ရာသီဥတုကြောင့် စပါးပင် ပျက်စီးမှုများ ကြုံတွေ့ ခဲ့ရသည့်အတွက် စပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျနေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စပါးဈေးနှုန်းများသည် ဆန်ကြမ်းစပါး တင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၆ သိန်းအထိ ဈေးနှုန်း ရရှိနေပြီး ဆန်ချော တင်း ၁၀၀ သည် ငွေကျပ် သိန်း ၂၀ ကျော်နေပြီဖြစ်သည်ဟု တောင်သူလယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စပါးစပေါ်ချိန်တုန်းက ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်လောက်က စတယ်လေ။ ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်ကနေ စလိုက်တာ အခုတော့ ပြည်တွင်း စားဆန်ပေါ့ သုခတို့၊ ပခမ်းတို့ အဲဒီလို ပြည်တွင်း အခြေခံလူတန်းစား စားတဲ့ ဆန်ထဲက လူကြိုက်များတဲ့ ဆန်တွေပေါ့။ အဲဒီ လူကြိုက်များတဲ့ ဆန်တွေက ၁၀ သိန်း ကျော်ကျော်လောက်ကနေ အခုတော့ အခုချိန်မှာ သုခတို့ဆို ၁၄ သိန်းလောက် ဖြစ်နေပြီ စပါး ၁၀၀ ကိုလေ။ ဆန်ဈေးကလည်း ၄ သောင်းကနေ အခု တော့ ၅ သောင်းဝန်းကျင် ဖြစ်သွားပြီပေါ့။ ပေါ်ဆန်းက စပေါ်ခါစမှာတုန်းက စပါးဈေးက ၁၆ သိန်းလောက် ရှိ တယ်။ ဆန်ဈေးက ၅ သောင်း ဝန်းကျင်လောက် ရှိတယ်။ အခုတော့ စပါးဈေးကလည်း ၁၈ သိန်း၊ ၁၉ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ ဖြစ်သွားတယ်။ အထွက်နှုန်း လျော့သွားတဲ့အတွက် Export စာချုပ် ချုပ်ထားတဲ့ လူတွေကလည်း သူတို့ အရေ အတွက် ပြည့်အောင် ဝယ်ရမှာပဲလေ။ အဲတော့ အခု မိုးစပါးထွက်တဲ့ အထွက်နဲ့ သူတို့ဟိုကို ပြန်သွင်းရမှာနဲ့ ပြည်တွင်း စားသုံးမှုနဲ့ စသည်ဖြင့်ပေါ့။ အဲတော့ သူတို့ခါတိုင်းလို ဈေးချပြီးတော့ အစ်ပြီးဝယ်ရင် သူတို့မရရုံပဲ ရှိ မယ်။ အဲတော့ သူတို့ ဈေးချိုလို့ မရတော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့်လည်း ပါမယ်” ဟု ပြောသည်။

 တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်သော်လည်း တဖက်တွင် စပါးစိုက် တောင်သူများသည် သွင်းအားစုစရိတ်များ ၄ ဆလောက် ပိုကုန်ကျခဲ့ရကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့အပြင် အလုပ်သမားစရိတ်၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခ ကုန်ကျစရိတ်များကလည်း ယခင်ကထက် ပိုမိုများပြား နေခြင်း ကြောင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု အနည်းငယ်သာရှိသည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် သွင်းအားစုစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဈေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေး၊ အပင်အားဆေး စသည် တို့ကို လုံလုံလောက်လောက် မထည့်နိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျမှုများနှင့် ရင်ဆိုင် ခဲ့ရကြောင်း၊ ယခင်က လယ်တစ်ဧကလျှင် စပါးတင်း ၁၀၀ ရရှိသော်လည်း ယခုနှစ် မိုးစပါးသည် နှစ်ဧကမှသာ စပါးတင်း ၁၀၀ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

စပါးစိုက်ပျိုးမှု ၃ ပုံ ၂ ပုံ လျော့ကျခဲ့သည့် ရွှေဘိုမြို့နယ်တွင် စပါးဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်လျက်ရှိသော်လည်း နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် စပါးဝယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း၊ လယ်သမားများက နယ်မြေတည်ငြိမ်သည့် နေ့ရက်များတွင် ဆန်စက်များသို့ ကိုယ်တိုင်လာရောက် ပို့ဆောင်ကြရကြောင်း ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များက ပြောသည်။

စပါးများ ပုံနေစဉ် (AFP)

လက်ရှိတွင် ရွှေဘိုမြို့နယ်၌ စပါးလှောင်သမားများနှင့် ကြိတ်ခွဲမည့် သူများသည် ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုကြောင့် ဝယ်ယူမှုများ ရပ်တန့်နေကြောင်း၊ သို့သော် စပါးဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိနေသည်ဟု ရွှေဘိုမြို့မှ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလက်ရှိက ခက်ခဲတယ်လေ ဝယ်လို့ မလွယ်ဘူး။ သူတို့ဟာသူတို့ နယ်မြေအေးချမ်းတဲ့ နည်းနည်းပါးပါး တစ်ရက်၊ နှစ်ရက် အေးချမ်းတယ်ဆိုရင် သူတို့ထွက်လာကြတာရှိတာ။ လူတွေကတော့ ဒီဘက်က မြို့ပေါ်က သွား မတိုက်ရဲကြဘူး။ သူတို့ တစ်ခါတလေ အေးချမ်းတယ်ထင်ရင် ထွက်လာလိုက်တာပေါ့။ မအေးချမ်းတော့ မလာပြန် ဘူးပေါ့။ သူတို့ဟာ သူတို့ အဆင်ပြေတာလေ။ ဒီကလူတွေကတော့ နယ်မြေ မအေးချမ်းဘူး၊ အေးချမ်းတယ်ဆိုတာ မသိဘူးလေ။ အဲဒီအခါကျတော့ သွားတိုက်လို့ အဆင်မပြေဘူးလေ။ သူတို့ကတော့ လာပြီးတော့ အရောက်ပို့တယ် ဆိုတာ ပို့တဲ့နေ့ ပို့တယ် သူတို့အဆင်ပြေတဲ့နေ့။ စစ်ကြောင်းရှိတဲ့နေ့ ကျတော့လည်း မလာရဲဘူးပေါ့လေ။ သူတို့ နယ်မြေပေါ် သူတို့ကြည့်ပြီးတော့ လာကြတယ်။ စပါးဈေးနှုန်းတွေကတော့ ရွှေဘို ပေါ်ဆန်းတွေကတော့ လော လောဆယ် သိန်း ၂၀ ဝန်းကျင်၊ ၂၀ အထက်။ အခုကတော့ မတက်တော့ပါဘူး အတက်ရပ်သွားပါပြီ။ စပါးဈေးတွေ က မြင့်သွားပြီလေ မြင့်သွားတဲ့ အခါကျတော့ လှောင်လက်သမားတွေက ဒီဈေးနဲ့ကျတော့ မလှောင်တော့ဘူးလေ။ ရလည်း ရသွားပြီလေ။ ဒီအချိန်ကျ လှောင်သမားတွေက ပြည့်သွားပြီလေ။ ကြိတ်ခွဲသမားက လက်ရှိ ဆန်ဈေးနဲ့ ကျတော့ ဆန်က အရောင်းနှေးသွားတာလေ။ အဲတော့ တအားကြီး အင်တိုက်အားတိုက် မဝယ်ကြတော့ဘူးပေါ့။ ဝယ်တဲ့နေရာတော့ ဝယ်သေးတာပေါ့။ ခါတိုင်းလောက်ကြီး တအားမဆိုးတော့ဘူးပေါ့။ ခါတိုင်းကတော့ တစ်ရက် တစ်ဈေးဖြစ်နေတော့ နေ့တိုင်း တောက်လျောက် တန်းဝယ်နေကြတာ။ အခုတော့ လောလောဆယ်တော့ အမြင့် ဆုံးဈေး ရောက်သွားပြီပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်သူလယ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်သည့်အတွက် မူဆယ်နယ်စပ်တွင် ဆန်ဝယ်လိုအား မြင့်တက်နေသည်။

ထို့အပြင် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တဆင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုများ ပုံမှန်ရှိနေခြင်းနှင့် စပါးအထွက်နှုန်းအပေါ် စိုးရိမ်ပြီး ဝယ်ယူသိုလှောင်မှုများ မြင့်တက်နေခြင်းတို့ကြောင့် စပါးဈေးများ စံချိန်တင် မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ် သည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ဆန်ဈေးနှုန်းများ လိုက်ပါ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် တောင်သူလယ်သမားများနှင့် ကုန်သည် ပွဲစားများအတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာမည်ကို ပြည်သူများက စိုးရိမ် နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၆

ပြည်တွင်း ကြက်သွန်များသည် အချိန်ကြာမြင့်စွာထား၍ မရခြင်းနှင့် ပြည်ပတင်ပို့မှုများ မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိ တွင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေကာ ကြက်သွန်ပွဲရုံများ၌ တစ်ပိဿာ ၇၀၀ ကျပ်မှ ၉၀၀ ကျပ်အထိသာ ရှိနေသည် ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ယခု ထွက်ရှိနေသည့် ကြက်သွန်များသည် ရက်တစ်သတ္တပတ်ခန့်သာ ထားသို၍ရခြင်းကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် တရုတ်၊ ထိုင်းနှင့် ဗီယက်နမ်သို့ တင်ပို့ရန်အတွက် ဝယ်ယူသည့် ကုန်သည် မရှိသည့်အတွက် ဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေခြင်းဖြစ်ပြီး ဆက်လက် ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း၊ တစ်ပိဿာ ၆၀၀ ကျပ်အထိ ရောက်သွားနိုင်ကြောင်း ပခုက္ကူမြို့နယ် ကုန်သည်ပွဲစားများအသင်းမှ ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးလှသောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်လိုကြောင့် ကျတယ်ဆိုရင် အနုတ်မှ သိပ်မရှိတာ။ Export ရှိမှ သူတို့က တက်တာကိုး။ Export မှ မရှိ ဘဲ။ နောက်တော့ ကြက်သွန်က ထားရတဲ့ ကြက်သွန်မှ မဟုတ်ဘူးလေ။ ၁၄၊ ၁၅ ရက်ဆို အူတွေ ချောင်သွားတာ လေ။ ကြက်သွန်တွေက ကျမှာပဲ။ ၆၀၀၊ ၇၀၀ အထိတောင် ရောက်သွားနိုင်တယ်။ ပွဲစားတွေလည်း မထိန်းနိုင်ဘူး လေ။ ပွဲစားတွေလည်း နိုင်အောင် မထိန်းနိုင်ဘူး။ ထိန်းလို့ရတဲ့ ကြက်သွန်လည်း မဟုတ်ဘူး။ ၁၄၊ ၁၅ ရက်ဆို အူတွေ ချောင်ပြီ။ ၁ ပိဿာလောက် ထားထားတဲ့ ကြက်သွန်က ၆၀ လောက်ပဲ ကျန်တာ” ဟု ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီအိတ်များကိုထမ်းနေစဉ်

မတ်လအကုန် ဧပြီလတွင် ထွက်ရှိမည့် နွေကြက်သွန်များ ပေါ်ပေါက်လာမှသာ လက်ရှိ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေမှုကို ထိန်းနိုင်မည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

နွေကြက်သွန်များသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး အထားခံသည့်အတွက် ဈေးနှုန်း ထပ်မံမကျစေရန် ထိန်းလို့ ရနိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဦးလှသောင်းက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “၃ လပိုင်းကုန် ၃ လပိုင်း လလယ်လောက် လွှတ်တဲ့ ကြက်သွန်တွေဆို အဆင်ပြေတယ်။ အဲဒါကတော့ ထားလို့ရပြီ ထားလို့။ ထိန်းတော့ ထိန်းနိုင်သွားတယ်။ ဥပမာ မကြိုက်သေးဘူး မဟုတ်လား။ ၄ လပိုင်းက ဝယ် တယ် မကြိုက်သေးဘူး။ ၉ လ၊ ၁၀ လ၊ ၁၁ လ အဲလိုတွေ ထားလို့ရတယ်လေ။ ၉ လပိုင်းအထိအောင် ထားလို့ရ တယ်။ ၁၀ လပိုင်း အထိအောင် ထားလို့ရတယ် အဲလိုမျိုးတွေပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်သည် ကုန်စိမ်းသီးနှံ ဖြစ်သည့်အတွက် ဝယ်သူရှိသည့် အချိန်တွင်သာ ရောင်းချရခြင်းကြောင့် ရှုံးသည် ဖြစ်စေ မြတ်သည်ဖြစ်စေ တောင်သူများအနေဖြင့် ရောင်းချနေရကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးရာ၌ ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး စသည့် သွင်းအားစုစရိတ်များမှာ ကြီးမြင့်နေသည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

တောင်သူများအနေဖြင့် ကြက်သွန်တစ်ပိဿာလျှင် ၂၀၀၀ ကျပ်ခန့် ရရှိမှသာ အဆင်ပြေနိုင်ပြီး ၂၀၀၀ အောက် ကျဆင်းလျှင် အကျိုးအမြတ် မရှိတော့ကြောင်း ပခုက္ကူမြို့နယ်မှ ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ တစ်ဦးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန် ဈေးနှုန်းညှိနှိုင်းနေစဉ်

၎င်းက “၁၀၀ ကို ၁ သိန်းကြေးတောင် ဖြစ်သွားတယ်။ ကုန်ချိန်က အခုဟာက အထွက်လည်း နည်းတယ်။ ဈေး လေး ကောင်းမှ ဈေးကလည်း ကောင်းမှာဆို ၂ သိန်းကျော်၊ ၂ သိန်း ပတ်ဝန်းကျင်လောက်မှ။ အဲဒါလည်း မစွတ် မပွတ် ဖြစ်တာ။ ၂ သိန်းမပြည့်ရင် မမြတ်တော့ဘူး။ အရင်းသာသာ အရင်းလောက် အဲလိုပဲ” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်ပွဲရုံနှင့် ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ကြက်သွန် ဝင်ရောက်မှုများသည် ယခင်ကထက် လျော့နည်းနေပြီး တစ်ရက်လျှင် ပိဿာချိန် ၅ သောင်းခန့်သာ ဝင်ရောက်ကြောင်း၊ ထိုဝင်ရောက်ထားသည့် ကြက်သွန်များကိုလည်း ဝယ်ယူမည့်သူ မရှိဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ကြက်သွန်များကို ဝယ်ယူမည့်သူ မရှိသည့်အတွက် ကြက်သွန်ကုန်သည်များနှင့် ပွဲစားများသည် အရှုံးနှင့် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ သိန်း ၁၀၀ မှ စတင်၍ သိန်း ၃၀၀ အထိ ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ကြက်သွန် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

တရုတ်နှစ်ကူးပြီး နောက်ပိုင်း မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေသည် ယခင်ကထက် ကောင်းမွန် လာနေခြင်းကြောင့် ကိုဗစ်မဖြစ်ခင် ကာလသို့ တဖြည်းဖြည်း ရောက်ရှိလာနိုင်သည်ဟု မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည် များက သုံးသပ်နေကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ အပါအဝင် လူအဝင်၊ အထွက် ဂိတ်များ ကိုလည်း ဖွင့်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကိုဗစ်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များလည်း ဖြေလျှော့လိုက်ပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ယခင်နှစ်များထက် တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန် စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ကုန်ကားများကို ကိုဗစ်ဆေးဖြန်းနေစဉ်

၎င်းက “တရုတ်နှစ်သစ်ကူးလည်း ပြီးသွားပြီ။ အင်္ဂလိပ်လကလည်း လဆန်းနှစ်ထဲကို ရောက်လာပြီဆိုတော့ ဘာပဲ ပြောပြော အန်ကယ်တို့ မှန်းတာကတော့ ဒီနှစ်ထဲမှာ ၂၀၂၃ မှာတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် စာရင်တော့ အများကြီး တိုးတက်ကောင်းမွန် လာလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ ဒါဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် တုန်းက ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေ အများကြီး သတ်မှတ်ထားတယ်။ ကိုဗစ်ကလည်း လုံးဝကင်းစင် သွားတယ်ဆို တာ မရှိသေးဘူး မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းမှာ။ အခုဆိုရင် ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေ တော်တော်လေး ဖြေလျှော့လိုက် တယ်။ နောက်တစ်ခါ ဂိတ်တွေ ပြန်ဖွင့်လာတာလည်း ပါတယ်။ ဂိတ်တွေ တော်တော်များများ ပြန်ဖွင့်ပြီ။ ကုန်သွယ် လို့ရတဲ့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ရော။ တခြားဂိတ်တွေကလည်း လူဝင်လူထွက်တွေ ပြန်လုပ်လို့ရပြီ။ မူဆယ်မှာလည်း နယ်အသီးသီးကနေပြီးတော့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မယ့် လူတွေကလည်း တဖွဲဖွဲနဲ့ ရောက် လာပြီ။ ဒါပေသည့် လောလောဆယ် အထဲကို နယ်ကလူတွေ ဝင်ခွင့်မရသေးဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ နယ်စပ် ပတ်စပို့စာအုပ် လုပ်တဲ့အချိန်အခါမှာ မူဆယ်အိမ်ထောင်စုဇယား ရှိတဲ့လူကိုသာ လုပ်ပေးတဲ့အတွက် နယ်ကလူ တွေ ဝင်လို့မရသေးဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ခြုံပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အခု လာမယ့် ၂၀၂၃ ပြက္ခဒိန်နှစ်မှာတော့ တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် အများကြီး တိုးတက်ကောင်းမွန်လာလိမ့်မယ်လို့ အန်ကယ် ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် အဓိက ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက် တစ်ခုဖြစ်သည့် မန့်ဝိန်းဂိတ်သည် လက်ရှိ၌ မူဆယ်တွင် ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု အခြေအနေများကြောင့် ကုန်တင်တွဲကားများကို ဝင်ခွင့်မပြုဘဲ ၆ ဘီးယာဉ်များကိုသာ ဝင်ခွင့်ပြုထားကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

၆ ဘီးအထက် ယာဉ်များနှင့် တွဲကားများသည် လက်ရှိတွင် သစ်သီးဝလံများကို တင်ပို့သည့် ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်မှ တဆင့် ဝင်ထွက်ကြရကြောင်း၊ ထိုသို့ တွဲကားများ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တွင် ဝင်ထွက်ကြမည်ဆိုသော်လည်း သစ်သီးကုန်ကားများအတွက် အခက်အခဲ မရှိနိုင်ကြောင်း ခွါညိုသစ်သီးပွဲရုံ ပိုင်ရှင် ဦးစိုင်းခင်မောင်က ပြောသည်။

သစ်သီးသယ် လာသော ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တရုတ်ဘက်က အလုံးစုံ ဖွင့်နေပြီဆိုတော့ တစ်နေ့ကို အစီး ၂၀၀၊ ၃၀၀ တော့ ဝင်လို့ရပါတယ်။ ဘာမှ ပြဿနာ မရှိပါဘူး။ နောက်ပြီးတော့ အခု သွားနေတဲ့ ကုန်သွယ်မှု အခြေအနေကလည်း တအားကြီး များနေတယ် လို့လည်း မဆိုလိုဘူးလေ။ ပုံမှန်လောက်ပဲ သွားနေကြတော့ တခြားကုန်တွေ တိုးလာတယ်ဆိုပေမယ့် သိပ်တော့ ကားတွေဘာတွေ ပိတ်လောက်တဲ့ အထိတော့ မရှိပါဘူး။ သစ်သီးအတွက်ကတော့ ဘာမှ ထိခိုက်မှု မရှိပါဘူး။ ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းအရကတော့ ကောင်းလာနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ရှိပါတယ်။ ကောင်းလာနိုင်တဲ့ အခြေအ နေ ရှိပေမယ့်လည်း တချို့ မမျှော်မှန်းနိုင်တဲ့ အကြောင်းတရားတွေကလည်း စိုးရိမ်ရတာကိုး။ တရုတ်ဘက်က လည်း အပြောင်းအလဲ ရှိလာနိုင်သလို မြန်မာဘက်ကလည်း အပြောင်းအလဲ ရှိလာနိုင်တယ်။ တရုတ်ဘက်ကတော့ ငြိမ်ပါပြီ။ အခု သူတို့ကလည်း အကုန်ဖွင့်နေတော့ လောလောဆယ် ကိုဗစ်နဲ့ဆိုင်တဲ့ အတားအဆီးတွေကလည်း ဖြုတ်လိုက်ပြီ၊ လူကလည်း ဝင်လို့ရပြီဆိုတော့ တဖြည်းဖြည်းတော့ ကောင်းလာမှာပါ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေသည် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး နောက်ပိုင်း ကုန်သွယ်ရေးများ ပုံမှန် ကုန်သွယ်မှု ရှိနေပြီး ဖရဲကားအစီးရေ ၈၀ နှင့် ၁၀၀ ကြား ဝင်ထွက်လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် နှမ်းများကို လည်း တရုတ်ဘက်က ပုံမှန်ဝယ်ယူနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ဆန်ဝယ်ယူခွင့်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံက ချပေးထားသည့် လိုင်စင်ခွဲတမ်းသည် များပြားသည့်အတွက် ဆန်ဝယ်ယူမှု များပြားလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၇

မြန်မာ - တရုတ်နယ်စပ် လူဝင်လူထွက် ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မူဆယ်နန်းတော်ဂိတ်ကို ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက် နေ့က ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် မူဆယ်နှင့် နမ့်ခမ်း၌ အိမ်ထောင်စုနှင့် နေထိုင်သူများကို သာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် စာအုပ်အနီကို ထုတ်ပေးသေးကြောင်း မူဆယ်မြို့ လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လိုသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကို နန်းတော်ဂိတ် မှတဆင့် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ရန်အတွက် လတ်တလောတွင် မူဆယ်နှင့် နမ့်ခမ်း ဒေသခံများကိုသာ စာအုပ်ထုတ်ပေးခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ပြန်/ဆက်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ် ကျန်းမာရေး သတိစာကပ်ထားစဉ်

၎င်းက “မူဆယ်မြို့နယ်နဲ့ နမ့်ခမ်းမြို့နယ် အိမ်ထောင်စုစာရင်း ရှိသူတွေကိုပဲ BP (Border Pass)စာအုပ် လုပ်ပေး မှာဗျ။ ပြီးတော့ ကားသမားပေါ့နော် ကုန်ကားသမားကျတော့ သူတို့ လုပ်ပေးမှာ။ ကုန်သမားတွေကျတော့ ကုန်စီး ဆင်းမှုအတွက် မန့်ဝိန်းဂိတ်ပေါ့။ နန်းတော်ပေါက်နဲ့ ဒီဘက်ပေါက်ကတော့ မူဆယ်နဲ့ နမ့်ခမ်း အဲဒီက အိမ်ထောင်စု စာရင်း ရှိတဲ့သူပဲ စာအုပ်လုပ်ပေးမှာပေါ့။ ပွဲစားတွေ မရှိအောင်လို့တော့ လ.ဝ.က-ကနေ စီစဉ်ထားတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ တိုက်ရိုက် လူကိုယ်တိုင် လုပ်ပေးမှာပေါ့နော်။ ပွဲစားနဲ့ မလုပ်ပေးဘူး။ လူကိုယ်တိုင် လာရမယ်ဆိုပြီးတော့လည်း သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ဒေသခံတွေ အတွက်ကတော့ ဒီဘက် ကူးလူးဆက်ဆံတာတွေ အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့။ ဟိုဘက် ဒီဘက် ဆက်ဆံနေတာဆိုတော့။ အဲလိုမျိုး တနိုင်တပိုင် သွားလာတဲ့သူတွေ အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့ သူတို့ ဟိုဘက်ဒီဘက် ကုန်သွယ်မှုအရ လူသွားချင်တယ်ဆိုရင် အရင်က သွားလို့မရဘူးပေါ့။ ကုန်ပစ္စည်းတွေက ကားနဲ့ သွားတယ်ဆိုရင် လူတွေက ဒီဘက်က သွားဆိုရင်တော့ အခုက အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စာအုပ် ပြုလုပ်ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့် တစ်အုပ်လျှင် ယွမ် ၁၀၀၀၊ မြန်မာ ကျပ်ငွေ ၄ သိန်း ကုန်ကျမည်ဟု လူမှုကွန်ယက် စာမျက်နှာများတွင် သတင်းများ ပျံ့နှံ့လျက် ရှိနေသည်ကို တွေ့ရ သည်။

စာအုပ် ပြုလုပ်ရာတွင် ပွဲစားများနှင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းကို ခွင့်မပြုထားကြောင်း၊ လူကိုယ်တိုင် လာရောက် ပြုလုပ်ရ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စာအုပ် တန်ဖိုးကို ၅၀၀ ကျပ်သာ သတ်မှတ်ထားသည်ဟု မူဆယ်ခရိုင် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မူဆယ် နန်းတော်ဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အစ်မတို့ဆီမှာ စာအုပ်ဖိုး ၅၀၀ ပဲ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင် ရုံးဝင်းထဲမှာ အကုန် လုံး စလစ်ပေးပြီး တန်းစီခိုင်းပါတယ်။ အဲလိုကိစ္စတွေ ပေါ်ပေါက်မှာစိုးလို့ ကာယကံရှင်လာမှ ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင် အလုပ်လုပ် ခိုင်းပါတယ်။ ညီမတို့ ကြားတာတွေဆို မျိုးစုံပါ။ ၁၀ သိန်း၊ ၁၂ သိန်း အဲလိုကြားပါတယ်။ အစည်းအဝေးထဲမှာလည်း ကြားပါတယ်။ ညီမတို့ ခရိုင်မှူး ကိုယ်တိုင်က ကာယကံရှင်ကိုယ်တိုင် တန်းစီပါ။ စာအုပ်ဖိုးကတော့ ၅၀၀ သူတို့ဘာသာသူတို့ အဆင်ပြေသလို စေတနာရှိလို့ ပေးချင်ပေး၊ မပေးချင်နေ ညီမတို့ အဲလို လုပ်ပါတယ်။ ကာယကံရှင်ကိုယ်တိုင် တန်းစီပြီးမှ စလစ်ပြားပေးပြီး ကာယကံရှင်နဲ့ တွေ့မှ ပေးပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် စာအုပ်သည် နှစ်နိုင်ငံ အဝင်အထွက် ပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သက်တမ်း အနေဖြင့် ၆ ရက် ၇ ညအိပ် နေထိုင်သွားလာခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ မူဆယ်မြို့နယ် အတွင်းတွင် နန်းတော်ဂိတ်သည် လူဝင်လူထွက်ဂိတ် ဖြစ်ပြီး၊ ဆင်ဖြူဂိတ်သည် မော်တော် ယာဉ်ငယ်များကို ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားသည့်ဂိတ် ဖြစ်သည်။

မန့်ဝိန်းဂိတ်တွင် ၆ ဘီးယာဉ်များကို သီးသန့် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားပြီး ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်၌ ကုန်တင်တွဲကားများ အပြင် ၈ ဘီးနှင့်အထက် ကုန်တင်ယာဉ်များ ပုံမှန် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၄

တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်(၈)ခုရှိ မြို့နယ် (၃၇) မြို့နယ်ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ ကျင့်သုံးရန် နစက အမိန့် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးအနေဖြင့် အခက်အခဲများ ရှိလာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသော် လည်း လက်ရှိတွင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု အခက်အခဲ မရှိသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ကျင့်သုံးရန် စတင်ကြေညာကာစဖြစ်ပြီး ကန့်သတ်ချက်များ၊ ထိန်းချုပ်မှုများ လုပ် ဆောင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မည်သည့်နေရာမှ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး အခက်အခဲ ရှိနေသည်ကို မတွေ့ရသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ အခုမှ စလုပ်တာဆိုတော့ ဘာမှ မသိရသေးဘူး။ ဘယ်မှာမှတော့ Traffic ဖြစ်တာ မရှိသေးဘူး။ လောလောဆယ် အခုမှ သူတို့ စကြေညာတာဆိုတော့ သွားနေတာပဲ လောလောဆယ်တော့ သွားလာနေကြတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ဘယ်လို Effect ဖြစ်မယ်ဆိုတာ ပြောမတတ်သေးဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ လက်ရှိ အနေအထားက ဘာမှတော့ မရှိသေးဘူးလေ။ အခုမှ ကြေညာပြီးတော့ အခုမှ စပြီးတော့ လုပ်တာဆိုတော့ မသိ သေးဘူး။ မသိရသေးဘူးပေါ့ ဘယ်လို အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။ လက်ရှိကတော့ သွားတော့ သွားနေတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ကုန်စည်ပို့ဆောင်နေခြင်း

စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာထားသည့် မြို့နယ်များမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် အင်းတော်၊ ဗန်းမောက်၊ ကော လင်း၊ ပင်လယ်ဘူး ၊မြောင်၊ ဆားလင်းကြီး၊ ပုလဲ၊ ယင်းမာပင်၊ ခင်ဦး၊ တန့်ဆည်နှင့် ရေဦး စုစုပေါင်း (၁၁) မြို့နယ် ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ချင်းပြည်နယ်တွင် တီးတိန်၊ တွန်းဇံ၊ ဖလမ်း၊ ကန်ပက်လက်၊ မတူပီ၊ ထန်တလန်နှင့် ဟာခါး စုစုပေါင်း (၇) မြို့နယ်၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ဂန့်ဂေါ၊ ထီးလင်း၊ ဆော၊ ပေါက်၊ မြိုင် စုစုပေါင်း (၅) မြို့နယ်တို့ ပါဝင် သည်။

ထို့အပြင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ထန်းတပင်၊ အုတ်ဖို၊ နတ်တလင်း၊ ပေါင်းတည်၊ ပေါက်ခေါင်း စုစုပေါင်း (၅) မြို့နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်တွင် ရေးမြို့နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်တွင် ကြာအင်းဆိပ်ကြီးနှင့် ကော့ကရိတ်မြို့နယ် စုစုပေါင်း (၂) မြို့နယ်တို့လည်း ပါဝင်သည်။

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးမှာတော့ တနင်္သာရီ နှင့် ပုလောမြို့နယ် စုစုပေါင်း (၂)မြို့နယ်၊ ကယားပြည်နယ်တွင် ဒီမော့ဆို၊ ဖရူဆို၊ ရှားတော နှင့် ဘော်လခဲ စုစုပေါင်း (၄)မြို့နယ်တို့ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေး မကြေညာခင် ကတည်းကပဲ ယင်းဒေသများတွင် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ် များစွာရှိနေပြီး တင်းကြပ်မှုများ ရှိနေကြောင်း၊ ဂိတ်ကြေးများလည်း ပေးဆောင်ကြရကြောင်း ကုန်ကားသမား များက ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာ၌ ကုန်ကားသမားများအနေဖြင့် ဂိတ်ကြေးများ ပေးဆောင်ရခြင်းသည် ယခင်က ထက် ပို၍ ကုန်ကျမှု များပြားနေကြောင်း မြစ်ကြီးနားသို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်နေသည့် ကုန်ကားသမားတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုစိုင်းထွဋ် (အမည်လွှဲ)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးမြို့အတွင်းတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ ပုံမှန်အတိုင်းပဲ ကားသမားတွေကတော့ သူတို့ အဲဒါ ထုတ်ပြန်လည်း သက်ရောက်မှုကတော့ နဂို ကတည်းကပဲ သူတို့ပဲ လမ်းမှာ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တို့ ဘာတို့ သူတို့ပဲ ဂိတ်ထိုင်တဲ့ အနေအထားကိုး။ တချို့ ကျနော်တို့ မြစ်ကြီးနား လမ်းဆိုရင်လည်း မြို့နယ်တိုင်း မြို့နယ်တိုင်းမှာ သူတို့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေက ရှိတာကိုး။ အဲဒါတော့ ကျနော်တို့ ကားသမားတွေကတော့ အရင်တုန်းကထက် စာရင်တော့ နည်းနည်းတော့ သွားရလာရ တာတော့ ကြပ်သွားတာပေါ့။ ကြပ်သွားတာဆိုတာတော့ ပေကမ်းပြီး သွားရတာပေါ့။ ကုန်စုံပေါ့ ဘာမှ မပါတဲ့ ကားတောင်မှ ဒီတစ်ခေါက် လမ်းကြေး ၂ သိန်းကုန်ရင် နောက်တစ်ခေါက် ၂ သိန်း လောက်ချင်မှ လောက်တော့ တာ။ တစ်ခါတလေကျရင်လည်း ၂ သိန်းနဲ့ လောက်ပြန်ရော။ တစ်ခါတလေကျရင်လည်း ၂ သိန်းခွဲ၊ ၃ သိန်းလောက် ကုန်ပြန်ရော။ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ ပါးစပ်ဈေးပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများတွင် ပါဝင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး အဆင်ပြေ ချောမွေ့စေရန် လိုလားလျက်ရှိနေကြောင်း၊ ကုန်စည် စီးဆင်းမှု ကြန့်ကြာခြင်းနှင့် ပြတ်တောက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ပါက ပြည်သူများ၏ အခြေခံ ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်မှု ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ကုန်စည်များသည် ပြည်သူများအတွက် လိုအပ်ချက် တစ်ခုဖြစ်၍ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နှောင့်နှေးခြင်း၊ ကြန့်ကြာခြင်းများ မရှိစေရန်နှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ထိခိုက်မှု မရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးစေလိုကြောင်း၊ ကုန်စည် စီးဆင်းမှုများကို လမ်းကြောင်းရှိသလောက်၊ ပို့ဆောင်၍ ရသလောက် ပို့ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးမှုအား ခေတ္တရပ်နားမည်ဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ရပ်နားခြင်းသည် ပါမစ်လျှောက်ရန် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်မည့် မြန်မာများအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်စေ ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးသည့်စက်များနှင့် ကွန်ပျူတာများအား ပြုပြင် ထိန်းသိမ်းမှုများ ဆောင်ရွက်ရန်ရှိသဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်း အား ခေတ္တရပ်နားထားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ထုတ်ပေးမည့်ရက်ကို အသိပေးကြေညာသွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြန်လည် ထုတ်ပေးမည့်ရက်အား အတိအကျ မဖော်ပြထားခြင်းကြောင့် လက်ရှိ မလေးရှား တွင် ဖွင့်ပေးနေသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်လျှောက်ရန် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြုလုပ်မည့် မြန်မာများအတွက် အခက်အခဲဖြစ်စေကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအားကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒါကလည်း ချက်ချင်းလက်ငင်း ဘယ်တော့ ပြန်ဖွင့်မယ်ဆိုတာလည်း မပြောဘူး သူတို့။ သက်သက်မဲ့ ကြီးလို ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ဒီမှာ နိုင်ငံသားတွေကို စဖွင့်ပေးရမယ့်နေရာမှာ ဒီလိုမျိုးကြီးတွေ ချက်ချင်းလက်ငင်း အပြောင်းအလဲတွေ လုပ်လိုက်တော့ အခက်အခဲတွေတော့ အများကြီး ဖြစ်သွားတာပေါ့နော်။ အများကြီးရှိသွား တာပေါ့။ ဒါကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေကို ကိုယ် ဒုက္ခပေးရာ ကျသွားတာပဲ။ အခုလည်း ပါမစ်လုပ်တဲ့ ပွဲစားရော စာအုပ် လုပ်တဲ့ ပွဲစားရော ရှုပ်ယှက်ခက်နေတာပဲ။ သံရုံးက ဒီစာအုပ်ထုတ်တာ ပိတ်မယ်ဆိုတာတောင်မှ လုပ်လို့ရတယ် ဆိုပြီး ပိုက်ဆံ လိုက်ကောက်ခံနေတဲ့လူတွေ ရှိနေတာပဲ။ သူတို့ကတော့ ဘယ်လိုမှ တားလို့ရမှာမဟုတ်ဘူး။ ကျနော်ကတော့ ကျနော့်လာမေးတဲ့ ကလေးတွေကတော့ စောင့်ခိုင်းထားတုန်းပဲ။ သူဌေးအမာခံ ရှိတဲ့လူကတော့ တင်ပေါ့။ link တွေ ဘာတွေပို့ပေးပြီး သူတို့ကို တင်ထားခိုင်းတာပဲ။ ဒီပွဲစားတွေ ဘာတွေနဲ့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ ခဏစောင့်လို့ ကျနော်ပြောတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပတ်စပို့သက်တမ်းတိုးရန် စောင့်နေသူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းအား ခေတ္တရပ်နား ထားမည်ဖြစ်သော်လည်း ရက်ချိန်းယူခြင်း၊ မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် ထုတ်ပေးသည့် ကိစ္စရပ်များ ၊ ထောက်ခံစာများ ထုတ်ပေးခြင်းနှင့် ဗီဇာလျှောက်ထားသည့် ကိစ္စရပ်များကို ရုံးဖွင့်ရက်များတွင် ပုံမှန်အတိုင်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် လက်ရှိပြန်ဖွင့်ပေးသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား လျှောက်မည့်သူသည် နိုင်ငံကူး လက်မှတ် စာအုပ်သက်တမ်း အနည်းဆုံး ၁ နှစ်ကျော်ခန့်နှင့် အလုပ်ရှင်သူဌေး ရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာသံရုံး အနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းအား ကာလ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြန်မဖွင့်ပေး သေးပါက အလုပ်သမားများ ဘက်မှနေ၍ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင် လျက်ရှိသည့် မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိကတော့ Overstay တွေအတွက်တော့ တော်တော်လေး ဒုက္ခရောက်သွားတယ်ပေါ့။ အခုက နေ့တိုင်းက နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အသစ်တွေကို Overstay တွေက တစ်နေ့ကို ရာနဲ့ချီပြီးတော့ သွားပြီးတော့ တင်နေ တယ်ပေါ့။ လက်ရှိအနေအထား အနေနဲ့ သူတို့က ဘယ်ရက် ဘယ်ဖွင့်မယ်ဆိုတာ အတိအကျ မပြောသေးတဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ဘက်က ဘာမှ complain တက်လို့မရဘူးပေါ့နော်။ ဥပမာတစ်ခုက စက်တွေကောင်းလို့ ဒီတစ်ပတ် အတွင်းပဲ ပြန်ဖွင့်ပေးမလား၊ ဒီတစ်လအတွင်းပဲ ပိတ်ထားသလားဆိုတာ ကျနော်တို့က မသိရသေးဘူး။ ရက် အနည်းငယ် စောင့်ပြီးတော့မှ ဥပမာတစ်ခုက တစ်လသော်လည်းကောင်း၊ ၁၅ ရက် သော်လည်းကောင်း အဲဒီ အတိုင်းအတာ တစ်ခုမှာမှ ပြန်မဖွင့်ဘူးဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ တောင်းဆိုစရာရှိတာ တောင်းဆိုပြီးတော့ အလုပ် သမားတွေဘက်က နည်းနည်းရပ်တည်ပေးဖို့ ကျနော်တို့မှာရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးစင်တာကိုတွေ့ရစဉ်

ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့အထိ လျှောက်ထား နိုင်ပြီး ပါမစ်သက်တမ်း ကျော်သွားသောသူများ၊ အောက်လမ်းမှ ဝင်လာသူများနှင့် calling ပြေးများ၊ 6P ပရိုဂရမ် တွင် စာရင်းဝင်ထားသူများနှင့် ဥပဒေပြစ်မှု တစ်စုံတစ်ရာ ကျူးလွန်ထားသူများ အစရှိသူတို့ လျှောက်၍ မရ ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အတွက် အလုပ်ရှင်သူဌေးသည် အွန်လိုင်းမှ လျှောက်လွှာတင်ပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ၃ ရက်အတွင်း ရက်ချိန်း ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အလုပ်ရှင်သူဌေးနှင့် ပါမစ်လျှောက်လိုသော အလုပ် သမားတို့သည် သက်ဆိုင်ရာဌာနသို့ အတူတကွ သွားရောက် တွေ့ဆုံရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် သက်ဆိုင်ရာမှ မေးမြန်းပြီး ပါမစ်ပြုလုပ်၍ ရ၊မရအား ၁ ရက်အတွင်း သိရမည်ဖြစ်ကာ လျှောက်လွှာတင် ၍ မရသူများအနေဖြင့်လည်း အယူခံဝင်၍ လိုအပ်ချက်များ ထပ်မံဖြည့်သွင်းကာ နောက်တစ်ကြိမ် လျှောက်လွှာ တင်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ပါမစ်လျှောက်ရန် ခွင့်ပြုချက် ရသူများအနေဖြင့် ဆေးထပ်မံ စစ်ဆေးရမည်ဖြစ်ပြီး ဆေးအောင်ပါက RTK ပါမစ် ကြေး ရင်းဂစ် ၁၅၀၀ အား ပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် visa၊ စတေကာ၊ Levy နှင့် ဝန်ဆောင်ခများ အတွက် ကုန်ကျစရိတ် ရှိဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆

ပြည်တွင်း ခရီးသွားများ ခရီးသွားလာနေစဉ် နယ်မြေမလုံခြုံမှုကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ ရရှိခြင်းနှင့် သေဆုံးမှု များရှိခြင်းက မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွား လုပ်ငန်းအတွက် အခြေအနေဆိုးနိုင်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်က ဘုရားဖူး ခရီးသွားအချို့ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုနှင့် လက်နက်ထိမှန်၍ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရရှိမှုများ ကြုံတွေ့ ခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် အရှိန်ယူနေစဉ်မှာပဲ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထပ်မံ၍ ကျိုက်ထီးရိုး ဘုရားဖူး ယာဉ်တစ်စီး ဗုံးပစ်လောင်ချာဖြင့် ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရ ပြန်သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်များကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပုံရိပ်တွင် ထိခိုက်သွားပါက ရှေ့လျှောက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ အခြေအနေ ဆိုးသွားနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကျိုက်ထီးရိုး ဘုရားဖူးယာဉ် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို ပြသထားစဉ်

၎င်းက “မကြာခင်အတွင်းမှာ အာဆီယံခရီးသွားပြပွဲ လုပ်မယ်၊ အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက ဒါမျိုး မေးမြန်းတာမျိုးတွေ ရှိလာနိုင်တယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုမျိုးတွေ ဒါဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒီဟာ အတွက်တော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေ သွားရောက်ပြသပေမယ့်လည်း ထိုက်သင့်တဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုမျိုး မရ တာမျိုးတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးဖြစ်သွားရင်လေ။ ကျနော်တို့လည်း အများကြီး သတိထားရမယ့် ကိစ္စလိုမျိုး ဖြစ်သွားပါပြီ။ ကျနော်ကလည်း အဲဒီဟာကို ပိုစိုးရိမ်တာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ထိုင်းနိုင်ငံဆိုရင် ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင် ဝင်ရောက်မှု အများဆုံးပဲ။ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံကို ဝင်ရောက်မှု အများဆုံး ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံပေါ့နော်။ အခု မကြာခင် မှာလည်း ထပ်မံပြီးတော့ ဝင်လာမယ့် တရုတ်နိုင်ငံက ရှိတယ်ပေါ့။ ဒီနိုင်ငံသားတွေ အားလုံးက ကျိုက်ထီးရိုးကို သွားလေ့ ရှိတယ်။ အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေသည် ကျိုက်ထီးရိုးကို မဖြစ်မနေ သွားကြတယ်။ သူတို့ ခရီးစဉ် ထဲမှာ ရန်ကုန်ပြီးရင် ကျိုက်ထီးရိုး ခရီးစဉ်တွေပဲ များတယ်။ အဲဒီတော့ အခုလက်ရှိ အများဆုံး ဝင်ရောက်နေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဈေးကွက်ပေါ်မှာ ထိခိုက်သွားမယ်။ နောက် မကြာခင် အတွင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံက လာမယ့် ခရီးစဉ်တွေ ပေါ်မှာလည်း ဒါ ထိခိုက်မှုဖြစ်သွားမယ်။ တရုတ်နိုင်ငံက ခရီးသွားတွေဆိုလည်း ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနဲ့ ကျိုက်ထီးရိုးလောက် သွားကြတာများတယ်။ ပဲခူးပေါ့။ ဒီ ခရီးသွား အများဆုံး ဝင်ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ နိုင်ငံတွေမှာတော့ ဈေးကွက်မှာတော့ တော်တော်ကြီး ထိခိုက် သွားနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံပေါ့ နော်”ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့က ကျိုက်ထီးရိုးဘုရား ဖူးမြှော်ရန် လာရောက်သည့် ဘုရားဖူး မော်တော်ယာဉ် တစ်စီးသည် ဗုံးပစ်လောင်ချာဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့် ထိုယာဉ်ပေါ်တွင် လိုက်ပါလာသည့် ဘုရားဖူး ခရီးသွား ၁ ဦး သေဆုံး၍ ၇ ဦး ဗုံးစထိမှန် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်နေ့ကလည်း ကျိုက်ထီးရိုး တောင်တက်ကားဂိတ်တွင် ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရ၍ ခရီးသွားအမျိုးသမီး ၃ ဦး သေဆုံးကာ ၁၉ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြသေးသည်။

ယခုကဲ့သို့ အပြစ်မဲ့ ခရီးသွားများ ထိခိုက်ခံရမှုများသည် နိုင်ငံ၏ပုံရိပ်အတွက် မကောင်းကြောင်း၊ ထိုသေဆုံး ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရရှိသူများသည် ပြည်ပခရီးသွားများဖြစ်ပါက ၎င်းတို့နိုင်ငံဘက်မှ တစ်စုံတစ်ခု လုပ်ဆောင် နိုင်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်နိုင်ငံသားပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ မည်သည့် နိုင်ငံသားမဆို ဒီနိုင်ငံမှာ လာဖြစ်ရင်တော့ သူတို့နိုင်ငံ ဘယ်နိုင်ငံ ကမှ လက်ခံမယ်လို့တော့ မထင်မိဘူး။ သူတို့လည်း တစ်ခုခုတော့ တောင်းဆိုလာမယ်၊ တစ်ခုခု အရေးယူတာ၊ တစ်ခုခုပေါ့လေ။ အဲဒီလို ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့တော့ သုံးသပ်မိတယ်ပေါ့။ နိုင်ငံတစ်ခုနဲ့ တစ်ခုတော့ မတူလောက် ဘူးပေါ့။ ဒါ G to G ဆွေးနွေးတဲ့ အချက်ပေါ် မူတည်တယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းတော့ ဒီလိုကိစ္စမျိုးက ဘယ်လို မှ မဖြစ်တာတော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ ဒါမျိုးကိစ္စတွေကို ရှောင်ကြဉ်တာတော့ အကောင်းဆုံးလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မြင်ပါတယ်။ သူသူကိုယ်ကိုယ်ပေါ့ ဘယ်နိုင်ငံသားမဆို ကျနော်တို့လည်း နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို သွားလည်မယ်ဆိုရင် အဲဒီနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေးကိစ္စတွေ၊ ဘယ်လောက်ထိ safety ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့။ အဲဒါတွေကအစ ကျနော်တို့ အရင်တွေးပါတယ်။ ကျနော်တို့လည်း အဲဒီလို သုံးသပ်သလို နိုင်ငံတကာကနေလာတဲ့ ခရီးသွား ဧည့်သည်တွေလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို လာရင် အဲဒီလိုတွေးပြီး လာမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုကိစ္စမျိုးတွေ ဖြစ်နေရင် တော့ ၂၀၂၃ မှာ လာဖို့ကတော့ တော်တော်လေး ခက်ခဲမယ်လို့ သုံးသပ်မိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများ အနေဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်တိုးတက်စေရန် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများ အဓိက အများဆုံးသွားရောက်သည့် ခရီးသွားနေရာ ဒေသများတွင် လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အခြားနိုင်ငံများကဲ့သို့ တာဝန်ယူမှု ရှိသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင် များက ပြောသည်။

 ဦးပိန်းတံတားပေါ်က ပြည်တွင်းခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “လုံခြုံမှုပေါ့။ unsafe destination ဆိုတဲ့ မလုံခြုံတဲ့ ခရီးစဉ်တွေ စဖြစ်လာမယ် အခုလိုမျိုးပေါ့။ ဒါတွေက အိန္ဒိယတို့မှာလည်း ကြုံတာပဲလေ ခဏတဖြုတ် ကားဗုံး တိုက်တာတွေ၊ ခြုံခိုတိုက်တာ တွေ၊ မိုင်းခွဲတာတွေက ဟိုးကတည်းက ရှိတာ။ သူတို့ဧည့်သည်တွေ စဉ်ဆက်မပြတ် သွားနေတယ်။ ဘာလို့ဆို သူက ပိုပြီးတော့ လုံခြုံမှုပေးတယ်၊ တာဝန်ယူမှု လုပ်ပေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါတွေက အဆင်ပြေတယ်။ ကျနော် တို့ဆီမှာကြတော့ အခြေအနေတွေက တစ်မျိုးဖြစ်နေတယ်။ မဖြစ်မနေ သွားချင်တဲ့ သူကတော့ သွားမှာပဲ လာမှာ ပဲ။ ဒါပေမယ့် ဒီဟာတွေကြောင့် နည်းနည်းတော့ ဟိုဟာဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ထိုင်းမှာလည်း ဝင်ပစ်သွား တာပဲ ကျောင်းမှာ ကလေးတွေ နယ်တွေမှာ။ ဒါတွေဆိုလည်း ဘယ်သူမှ မသွားရဲတော့ဘူးတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ အစိုးရဘက်ကလည်း ပိုမိုပြီး လုံခြုံရေးတွေ ပေးတယ်၊ ပိုမိုပြီးတော့ စိစစ်တဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိတော့လည်း ကျနော်တို့ ပိုပြီး ကျေကျေနပ်နပ်ကြီး ဖြစ်သွားတယ်ပေါ့ ခံယူတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် ယခုနှစ် ခရီးသွားရာသီတွင် ပြည်ပခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ထက် များနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည်း ယခုဖြစ်စဉ်ကြောင့် နည်းပါးသွားနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ကြ သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် ခရီးသွား လာရောက်မှုတွင် တရုတ်က အများဆုံးဖြစ်သော်လည်း ယခုလက်ရှိ၌ ထိုင်းနိုင်ငံ သား ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။