CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်၊ ချုံချင့်မြူနီစီပယ်ပါတီကော်မတီအတွင်းရေးမှူး Mr. Yuan Jiajun နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ တွေ့ဆုံ၍ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြ ကြောင်း သိရသည်။

နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့က Yuzhou Hotel တွင် တွေ့ဆုံပြီး ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာ-ချုံချင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု များကို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မည့် အလားအလာများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု နစက-က သတင်းထုတ် ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ချုံချင့်မြို့ရှိ အလုပ်ရုံ၊ စက်ရုံများကို သွားရောက် လေ့လာခဲ့ကြောင်းလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ချုံချင့်မြို့ မြို့ပြတည်ဆောက်မှုကို ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် လေ့လာနေစဉ်

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် တရုတ်နိုင်ငံသို့ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်နေ့က ရောက်ရှိနေပြီး နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နှင့် ၇ ရက်နေ့များက ကူမင်းမြို့မှာ ကျင်းပသည့် အဋ္ဌမအကြိမ်မြောက် မဟာမဲခေါင် ဒေသခွဲ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ (၁၀)ကြိမ်မြောက် ဧရာဝတီ-ကျောက်ဖရား- မဲခေါင် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု မဟာဗျူဟာ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး၊ (၁၁)ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘောဒီယား- လာအို- မြန်မာ- ဗီယက်နမ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများသို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် တရုတ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံ၍ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လာရောက် လုပ်ကိုင်ကြရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်၊ လာအိုဝန်ကြီးချုပ် ဆုံဆိုင်း ဆီဖန်ဒုံ၊ ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်မာနက်စ်၊ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်တို့နှင့် သီးသန့်စီ တွေ့ဆုံကာ မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈

တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအားလုံးနီးပါးသည် ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလမှစတင် ပိတ်ထားသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း၌ ကုန်စည်ရှားပါးနေပြီး ကုန်တင်သည့် ကုန်ကားအများအပြားလည်း ရပ်နားထားရသည်ဟု ကုန်ကားပိုင်ရှင်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ပြေးဆွဲနေသည့် လမ်းကြောင်းများတွင်လည်း စက်သုံးဆီစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်း၊ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များမှ ငွေကြေးကောက်ခံနေသည့် ပမာဏ များပြားနေခြင်းကြောင့်လည်း ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်နေသည့်အတွက် တချို့သော ကုန်ကားများ ရပ်ထားကြသည်။

ကုန်ကားပိုင်ရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုသစ္စာက “လက်ရှိ ကားတွေတော်တော်များများ ပြေးစရာလမ်းမရှိဘူး။ ရပ်ထားရတယ်၊ ပြေးရင်လည်း မကိုက်ဘူး။ ထွက်ရင်လည်း မကိုက်ဘူး။ လက်ရှိ ဆီဈေးနဲ့ပေါ့နော်။ ဆီဈေးဆိုတာ အဓိကမကျဘူး သူ့ဈေးနဲ့သူ။ လမ်းမှာ ဘာမှန်းမသိဘဲ ပေးရတာတွေက အများကြီး။ ပြောချင်တာက အနိမ့်ဆုံးက ၅ ထောင်၊ ၁ သောင်း၊ ၁ သောင်းခွဲ တချို့ဂိတ်တွေဆို သိန်းချီပြီး ပေးရတာ။ အဲဒီပြဿနာတွေရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် လက်ရှိ ကားတွေဆိုလည်း ပိုက်ဆံမရဘူးဆိုပေမယ့် ဒီလူတွေ အလုပ်ရှိရေးအတွက် သူတို့ ဝမ်းရေးအတွက် အသာ မှေးနေရတာ။ အဲဒီအခါကျတော့ ဒီစရိတ်တွေ ပြန်နုတ်လိုက်ရင် လောက်ဖို့ နေနေသာသာ ကားအုန်နာတွေအနေနဲ့ မကိုက်ဘူး၊ မကျန်ဘူး။ မကျန်ပေမယ့်လို့ ကိုယ့်ရဲ့ ယာဉ်လုပ်သားတွေရှိတော့ အသာမှေးပြီး ထွက်ခိုင်းရတာ။ ရပ်ထားတဲ့ကားတွေ အများကြီးပဲ” ဟု ပြောသည်။

ယခင်က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသို့ ပြေးဆွဲနေသည့် ကုန်တင်ကားများသည် လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးသို့ ပြေးဆွဲနေကြရကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ကုန်စည်ရှားပါးသည့်အတွက် အဆင်မပြေဖြစ်နေသည်ဟု ကုန်ကား ပိုင်ရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်တင်ကားများ တန်းစီရပ်နားထားစဉ်(ပုံအဟောင်း)

“နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွေ ရပ်ထားတဲ့အတွက်ကြောင့် ဥပမာတစ်ခု ပြောပြမယ် မူဆယ်လမ်း ပိတ်ထားတယ်။ မြဝတီလမ်း ပိတ်ထားတယ်။ မြစ်ကြီးနားလမ်း ဖွင့်တစ်လှည့် ပိတ်တစ်လှည့် ဖြစ်နေတယ်။ ဖားကန့်လမ်း ပိတ် ထားတယ်။ ဒီလမ်းကြောင်းတွေ ပိတ်ထားတဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိသမျှကားတွေက ဘယ်ကိုတက်လာလဲ ဆိုတော့ ရန်ကုန် - မန္တလေးလမ်း ရန်ကုန်ကိုပဲ ဦးတည်ပြီး လာကြတော့တာ။ လာကြတဲ့အခါကြတော့ ရှင်းတယ်၊ ကားပုံသွားရင် ကုန်ပါးတာပဲ။ ကားတွေက ရန်ကုန်မှာပဲ လာပုံတယ်။ ရန်ကုန်မှာလည်း ကားတွေက ရပ်ထားလို့ ရှိရင် တစ်ရက်တစ်ရက် ကားရပ်ခကလည်း ရှိသေးတယ်။ စပယ်ယာ၊ ဒရိုက်ဘာ စားစရိတ်တွေ ရှိတယ်။ ဒါတွေက အုန်နာတွေက ခံရတာပဲလေ။ အကျိုးသက်ရောက်မှုကတော့ အခုလက်ရှိအနေအထားကတော့ မြေပြင်မှာ ဖြစ်နေ တာက ဘာလုပ်ငန်းမှ လုပ်လို့မကောင်းဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပိတ်ထားသည့်အပြင် နယ်စပ်မှတဆင့် တင်သွင်းလာသည့် တရုတ်နှင့် ထိုင်း ကုန်စည်တချို့ကိုလည်း တရားမဝင်ကုန်စည်များဟု သတ်မှတ်ထားခြင်းကြောင့် ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးသို့ ဝင်ရောက်သည့် ကုန်စည်များလည်း ရှားပါးနေကြောင်း သိရသည်။

ယခင်က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ပြေးဆွဲသည့် ကုန်ကားတစ်စီးအနေဖြင့် ငွေကျပ် သိန်း ၂၀ ကျော် ကျန်ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း၌သာ ပြေးဆွဲနေရခြင်းကြောင့် ၂ သိန်းခန့်သာ ကျန်ရှိသည်ဟု ကုန်ကားမောင်းနှင်သူ ကိုစိုင်းထက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အလုပ်မရှိတော့ အဆင်ပြေတဲ့နေရာ ရှာကြံပြီးတော့ စားဝတ်နေရေးအတွက် ဖြတ်ဆွဲရတာပေါ့။ သဘော တရားက ပုံပေးတယ်ဆိုရင် ပုံပေးတဲ့နေရာ သွားရှာပေါ့ တင်ပေါ့။ သဘောတရားက မြိတ်တင်မလား၊ မြဝတီ တင်မလား ကားရပ်မနေအောင်ပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုးတော့ သွားရတာပေါ့။ လောလောဆယ်တော့ မိုင်းလားလည်း ပိတ်ထားတယ်ဗျာ။ တာချီလိတ်လည်း ပိတ်ထားတယ်ဆိုတော့ အလုပ်မဖြစ်တော့ဘူး။ အဆင်တော့ ပြေတာပေါ့ သိပ်မကျန်ဘူးပေါ့။ ၁ သိန်းခွဲလို၊ ၂ သိန်းခွဲလိုလို၊ ကွာတာပေါ့ ဒီဘက်တွေက ရတာပေါ့ဗျာ။ တစ်ခေါက် ၂၅/၃၀/၄၀ ပေါ့ ကျန်တာပေါ့ ကားအုန်နာတွေအတွက်။ ပြည်တွင်းထဲကျတော့ အလုပ်မရှိတာထက်စာရင် သာတာပေါ့ဗျာ။ ကုန်သွယ်ရေးလုံးလုံး ပိတ်ထားတဲ့အတွက် သွားရေးလာရေးတော့ ခက်ခဲတာပေါ့။ သွားရေးလာရေးဆိုတာ ကုန်မရှိတဲ့အတွက်လေ။ ရှိတဲ့ကုန်သွားမယ်၊ မရှိဘူးဆို ရပ်ထားမယ်” ဟု ပြောသည်။

ပွင့်လင်းရာသီရောက်ချိန်တွင် ပြီးခဲ့သည့် မိုးတွင်း၌ ရပ်နားထားသည့် ကုန်တင်ကားများ ပြန်လည်ပြေးဆွဲကြ သော်လည်း လက်ရှိ ပွင့်လင်းရာသီတွင် ကုန်စည် ရှားပါးနေခြင်းကြောင့် ကုန်တင်ကား အများအပြား ပြေးဆွဲ နိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၈

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၌ သက်တမ်းကုန်မည့် မြန်မာ ၂ သန်းကျော်အား ယာယီနေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်  သက်တမ်း ၄ နှစ်အား ၂ ကြိမ်ခွဲကာ သက်တမ်းတိုးခွင့် ပြုသွားမည်ဟု ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာ အလုပ်သမားများ ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်နိုင်ငံတာဝန်ရှိသူများမှ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်နေ့တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး ယခုကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သံရုံးထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

သို့သော် သက်တမ်းတိုးမည့် မြန်မာလုပ်သားများအနေဖြင့် အခွန်ဆောင်ရခြင်းနှင့် တိုက်ရိုက်ရင်ဆိုင်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂ နှစ်ကိုတစ်ကြိမ် ၂ ကြိမ်ဆက်တိုက် နေထိုင်ခွင့်ပြုမယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ မြန်မာလုပ်သားတွေအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ လက္ခဏာပေါ့။ ဘာကြောင့်ဆိုတော့ တစ်နှစ်ကို တစ်ကြိမ်၊ တစ်နှစ်ကို တစ်ကြိမ် သက်တမ်းတိုး နေရမယ်ဆိုရင် လုပ်သားတွေအတွက် အတိဒုက္ခရောက်တယ်။ အချိန် ၁ နှစ်ဆိုတာကလည်း ခဏလေးပဲ လုပ်ရ တယ်။ ခဏလေးနဲ့ ကုန်သွားတယ်။ ပြီးရင် အဲဒီကုန်ကျစရိတ်ကလည်း စာရွက်စာတမ်း သက်တမ်းတိုးတာ လုပ်သားတွေကိုယ်တိုင် လုပ်နိုင်တာမဟုတ်ဘဲနဲ့ အလုပ်ရှင်တွေက ဦးဆောင်ပြီး လုပ်ပေးရင်တော့ ကုန်ကျ စရိတ် က သက်သာတယ်။ အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲ ကြားပွဲစားတွေနဲ့ အကုန်ကျခံ လုပ်တဲ့အခါမှာ ကုန်ကျစရိတ် တအားများတဲ့ အတွက် အလုပ်သမားတွေအတွက် ဝန်ဆောင်ခက ကြီးမြင့်ပါတယ်။ သို့သော် ဘာပဲ ဖြစ်ဖြစ် သိရသလောက်က လုပ်သားတွေက အခွန်အခတွေနဲ့တော့ တိုက်ရိုက် ရင်ဆိုင်ရဦးမှာလို့တော့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာသံရုံး တာဝန်ရှိသူများနဲ့ ထိုင်းအာဏာပိုင်များ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ်

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ယာယီနေထိုင်ခွင့်နှင့် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ရရှိထားသည့် ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာ အလုပ်သမားများအနေဖြင့်  နိုင်ငံကူးလက်မှတ် (သိုမဟုတ်) CI သက်တမ်း အနည်းဆုံး ၂ နှစ် ကျော် ကျန်ရှိနေရန်လိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းအနည်းဆုံး ၂ နှစ်ကျော် မကျန်ရှိသူများအနေဖြင့် မြန်မာသံရုံးနှင့် ချင်းမိုင်မြို့ရှိ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ရုံးတို့၌ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုး လာရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ အခွန်ပေးဆောင်ရခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ကတည်းက ထုတ်ဖော် ပြောဆိုထားသည့်အတွက် အခွန်လုံးဝ မဆောင်ရသေးသူများဖြစ်ပါက ပိုမို အထိနာစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းလုပ်ကိုင်နေသူ ကိုမိုးလေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ အထောက်အထားလုပ်ရန်စောင့်နေကြစဉ်

၎င်းက “အခွန်နဲ့ပတ်သက်တာက အခုလက်ရှိ သတင်းကြားနေတာက စာအုပ်ချိန်းရင်၊ CI စာအုပ်ချိန်းရင် အခွန် ကောက်မယ်တို့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေကတော့ ပေးမှရမယ်လေ။ မပေးလို့မှ မရတာ။ မပေးရင်လည်း သူတို့မလုပ်ပေးဘူးဆိုရင်လည်း ဘာမှလည်း လုပ်လို့မရဘူး ဖြစ်နေတယ်။ ထိုင်းမှာကလည်း စာအုပ်သက်တမ်းရှိမှပဲ ဗီဇာတို့ Work permit တို့ တိုးပေးတာပေါ့ ထိုင်း လ.ဝ.ကတို့က။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ကကြည့်ရင်လည်း အစိုးရအခွန်ကို ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေက ပေးမှရမယ်‌လေ။ အဓိကကတော့ ထိုင်း မှာပဲ စာအုပ်အနီကို သံရုံးမှာပဲ ချိန်းသွားတယ်။ CI စာအုပ်ကလည်း ထိုင်းမှာပဲ သက်တမ်း ပြန်ချိန်းသွားတယ်ဆိုရင် အလုပ်သမားတွေအတွက်က ပိုပြီးအဆင်ပြေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ CI စာအုပ်အဟောင်းမှ CI စာအုပ်အသစ်သို့ လဲလှယ် ဆောင်ရွက် နိုင်ရေးအတွက် ညှိနှိုင်းမှုများလည်း ပြုလုပ်ပြီးဖြစ်ပြီး မကြာမီ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ကြေညာ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း လည်း သိရသည်။

ထို့အပြင် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများရှိ မြန်မာအလုပ်သမားများအား Passport မှ Passport သို့လည်းကောင်း CI မှ Passport သို့လည်းကောင်း Mobile Team ဖြင့် ဆောင်ရွက်လိုပါက မြန်မာသံရုံး၊ ကောင်စစ်ဌာနသို့ လာရောက် ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၇

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စက်သုံးဆီအတု ရောင်းချမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ဒေသခံများအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြသည်ဟု သိရသည်။

စက်သုံးဆီ ရောင်းချသည့် ဆိုင်ကြီးများတွင် ယင်းကဲ့သို့ စက်သုံးဆီအတု ရောင်းချခြင်း မရှိသော်လည်း လမ်းဘေး တွင် ရေသန့်ဗူးဖြင့် ရောင်းချသောဆိုင်များက အောက်တိန်း ၉၂ ကို အတုလုပ်၍ ရောင်းချနေကြကြောင်း၊ ယင်းဆီ ကို ဆိုင်ကယ်များတွင် အသုံးပြုမိပါက စက်ချို့ယွင်းမှု ဖြစ်ပေါ်ကြသည်ဟု စစ်တွေဒေသခံ ဒေါ်ကျော်မီက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “92 လား ဘာလားတော့ မသိဘူး။ ဝယ်နေကျဆိုင်ကိုပဲ အဓိကထားပြီးတော့ ဝယ်တယ်လေ ယုံကြည်စွာနဲ့ ပေါ့နော်။ အခြားတွေ့တဲ့နေရာ ကြုံတဲ့နေရာကို ဝယ်လေ့မရှိဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တစ်ခါပေါ့နော် ကြုံရာထည့် လိုက်တော့ ဆိုင်ကယ်က အော်တိုဘီးပေါ့လေ။ များသောအားဖြင့် အော်တိုဘီးတွေက ဆီရွေးတယ်လေ။ ပြင်လိုက် ရတာ တော်တော်ပြင်လိုက်ရတယ်။ မနည်းဘူးပဲ တစ်ခါတည်းနဲ့ကို။ ပစ္စည်းကလည်းရှား၊ လုပ်မယ့်လူကလည်း မရှိ၊ ဆိုင်ကယ်ပြင်မယ့် လူကလည်း မရှိ။ ပစ္စည်းကလည်း ဝယ်ချင်တိုင်း ဝယ်လို့မရ ဆိုတော့လေ ဆီတစ်လီတာမှ ဘယ်လောက်မှ မရှိဘူး အဲဒီတုန်းက။ အဲဒီတုန်းက ၁၀၀၀၀၊ ၄၀၀၀၊ ၅၀၀၀ လောက်ပဲ ရှိတယ်။ အဲဒီတုန်းက အဲဒီလို ဖြစ်သွားတာ။ အခု ၃ သောင်းဆိုတော့ ကြုံရာ မဝယ်ရဲတော့ဘူး။ တကယ့်တကယ် မှန်မယ်ဆိုတဲ့ဆိုင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လမ်းဆုံတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ကုန်စည် စီးဆင်းသည့် လမ်းကြောင်းအားလုံး ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီ အပါအဝင် တခြားသော ကုန်စည်များ ပြတ်လပ်ခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ စက်သုံးဆီ အရည်အသွေး မပြည့်ခြင်းနှင့် အတုရောင်းချခြင်းများ ရှိလာသည်။

အိန္ဒိယစက်သုံးဆီကို အရောင်တင်မှုန့်နှင့် ရောစပ်ကာ နေလှန်းပြီးနောက် အောက်တိန်း အရောင်အဖြစ် ပြောင်းလဲ သွားသော စက်သုံးဆီများအား ရောင်းချနေကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရခိုင်သတင်းဌာန တစ်ခုက ဖော်ပြထားသည်။

ရခိုင်မှာ လမ်းဘေးတွင် ဗူးနှင့်ရောင်းနေသော စက်သုံးဆီကိုတွေ့ရစဉ်(ဓာတ်ပုံ-နိရဉ္စရာ)

ရခိုင်ပြည်နယ် ဒေသခံတစ်ဦးက “တချို့ကလည်း တင်ထားတာပေါ့နော်၊ ဆီဝယ်မယ်ဆို လက်ညှိုးလေးနဲ့ တို့လိုက်၊ တို့လိုက်ပြီးလို့ရှိရင် ချက်ချင်းပေါ့နော် အေးပြီးတော့ အငွေ့ပျံသွားတယ်ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒါ စစ်တယ်ပေါ့နော် အဲဒီလို မျိုးလေးတွေ အနေအထားလေးတွေ သူများဆီက ကြားထားတာဆိုတော့ အဲဒီလိုမျိုးလေးတွေ လုပ်ကြည့်တာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ စက်သုံးဆီ အရည်အသွေး မပြည့်မီခြင်းနှင့် အတု ရောင်းချနေမှုများကို သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ က တားမြစ်ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းနေ ပြည်သူများက ပြောသည်။

စက်သုံးဆီအတု ရောင်းချမှုများကို ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မြောက်ဦး၊ ကျောက်တော်၊ မင်းပြားနှင့် ပေါက်တောမြို့နယ် များတွင် ရောင်းချမှု ပို၍ များသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၇

တရုတ်ဘက်မှ အလုပ်ခေါ်စာများ မကျလာသဖြင့် မူဆယ်မြို့ရှိ ကားဝင်းအပါအဝင် ရပ်ကွက်များတွင် မြန်မာ အများစု သောင်တင်၍ ဒုက္ခရောက်နေကြကြောင်း မူဆယ်မြို့ရှိ ပရဟိတအသင်းများမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်ရှိ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများတွင် အလုပ်ရရှိမည်ဟုဆိုကာ ပွဲစားများဖြင့် ချိတ်ဆက်၍ ရောက်လာကြခြင်း ဖြစ်သော်လည်း မူဆယ်သို့ ရောက်ရှိသည်မှာ ၃၊ ၄ လ ကြာသည်အထိ တရုတ်ဘက်မှ အလုပ်ခေါ်စာများ မကျလာ သေးသည့်အပြင် ပွဲစားများမှလည်း ပစ်ထားခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့တစ်ခုမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပွဲစားတွေကတော့ စရိတ်ငြိမ်း ဘာညာဆိုပြီး ခေါ်လာလိုက်တယ်။ တရုတ်ပြည်ထဲမှာ ဝင်ဖို့လို့က ခဲယဉ်းတယ်။ ၃ လ၊ ၄ လ အဲဒီလိုကြာတယ်။ တချို့ကကြာတော့ စားစရိတ်တွေလည်း မရှိတော့ဘူး။ ဒုက္ခတွေလည်း တော်တော် ရောက်နေကြတယ်။ အလုပ်ခေါ်စာတွေက ချမပေးဘူး။ အခုလူတွေက ဝင်ရတော့မယ်၊ ဝင်ရတော့မယ်နဲ့ သွားလိုက်တော့ကြ ဟိုအကြောင်းပြ၊ ဒီအကြောင်းပြနဲ့ ပြန်လှည့်လာလိုက်ရတာ အခုက မူဆယ်မြို့မှာကလည်း မိုးတွေကရွာ၊ စားရေးသောက်ရေး အဆင်မပြေ ဒုက္ခတော်တော်ရောက်နေကြရတာ။ ကားကွင်းထဲမှာတင် မကဘူး။ ရပ်ကွက်အသီးသီးမှာလည်းရှိတယ်။ အခုက ပွဲစားတွေကတော့ အစကအဆင်ပြေတယ် ဘာညာ ဆိုပြီးတော့ ခေါ်လာလိုက်တယ်။ ဒီရောက်မှ မျက်နှာလွှဲခဲပစ်တွေ လုပ်ပစ်တာတွေလည်း အများကြီးရှိတယ်။ နဂိုကဆို အိမ်ငှားတစ်ခန်းကို ရှစ်သောင်းပတ်ချာလည်လောက်ပဲ ရှိတာ။ အခုက အဲဒီလို အခန်းငှားတဲ့သူတွေက များလာ လိုက်တော့ မူဆယ်မှာ ရှိတဲ့လူတွေတောင်မှ အိမ်ခန်းခတွေ တက်တက်ကုန်တာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မူဆယ်ဘက်မှ တရုတ်နိုင်ငံထဲသို့ ဝင်ရောက်ရန် တန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေကြသူများ

မြန်မာအများအပြားမှာ ဒုက္ခရောက်နေကြသော်လည်း မန္တလေးသို့ ပြန်ဆင်းရန်မှာ လမ်းခရီးအရသော်လည်း ကောင်း၊ ကုန်ကျစရိတ်အရသော်လည်းကောင်း မတတ်နိုင်ကြသဖြင့် နေရပ်မပြန်ဘဲ ဒုက္ခခံနေကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

မူဆယ်သို့ ရောက်ရှိနေကြသည့် မြန်မာများမှာ ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၄ ထောင်ကျော်ခန့်ရှိနေနိုင်ပြီး ယောကျာ်လေးနှင့် မိန်းကလေးအချို့မှာ ပျက်စီးကုန်ကြကြောင်းလည်း ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များထံမှ သိရသည်။

တရုတ်အလုပ်ရှင်များမှ လုပ်သားများခေါ်ယူရန်ရှိပါက တရုတ်ရဲစခန်းသို့ ခေါ်စာများ သွားရောက်ပေးပို့ပြီး ခွင့်ပြုမှ သာ ခေါ်ခွင့်ရှိကာ မြန်မာလုပ်သားများမှာလည်း တရုတ်ဘက်သို့ ဝင်ခွင့်ရရှိခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ‌မူဆယ်မြို့၌ အဆင်မပြေမှုများစွာ ရှိနေသဖြင့် ဒုက္ခရောက်နေသည့် မြန်မာများအတွက် ကြုံရာကျပန်း လုပ်ကိုင်ကြရန်မှာ အလုပ်အကိုင်မရှိကြောင်း နှလုံးလှပရဟိတအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တချို့ဆို အဲဒီကဟာတွေဆို လာပြီး အလုပ်တောင် လာရှာခိုင်းတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုက တရုတ်ပြည်က ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းတွေ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေ အကုန်လုံး လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေ ပိတ်လိုက်ပြီဆိုတော့ ဒီက အလုပ်တွေပါ လုပ်ငန်းတွေပါ တချို့ကရပ်ဆိုင်းသွားတာလေ။ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေဆို ရပ်ဆိုင်းသွားတဲ့ အနေအထားရောက်တဲ့ဟာတွေ ရောက်ကုန်ပြီပေ့ါ။ အဝေးပြေး မူဆယ်မြို့ သိန်းသန်းချီ ကားဝန်းထဲမှာဆို အခန်း တိုင်း အခန်းတိုင်းရှိတယ် အလုပ်သမားတွေက ဟိုဘက်ကိုဝင်မယ့်အလုပ်သမားတွေက။ အဲဒီကားဝန်း တစ်ဝန်းလုံး ပဲ။ အဝင်၊ အထွက်ကတော့ လက်လုပ်လက်စားတွေ၊ တစ်နိုင်တစ်ပိုင်တွေကတော့ သွားလာနေတာပဲ။ ဟိုဘက်က တရုတ်စက်ရုံပိုင်ရှင်တွေ ကိုယ်တိုင်လာခေါ်မှ သူတို့က သဘောတူညီပြီး ထည့်ပေးတာပေါ့။ ဟိုဘက်ကလာ မခေါ် ရင် သွားလို့မရဘူး။ ကိုယ့်ဆန္ဒနဲ့ ကိုယ်လည်း သွားလို့မရဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်ဘက်မှ နယ်စပ်ဂိတ်များပိတ်ထားသဖြင့် လက်ရှိ မူဆယ်မြို့တွင် စက်သုံးဆီဝယ်ယူရ အခက် အခဲဖြစ်နေပြီး လူသုံးကုန်နှင့် စားသောက်ကုန်များမှာလည်း ယခင်ကကဲ့သို့ မပေါများတော့ကြောင်း မူဆယ်မြို့ရှိ ပရဟိတအသင်းများထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

သွင်းကုန်လိုင်စင်မရှိဘဲ တင်သွင်းထားသည့် ထိုင်းနှင့်တရုတ် ကုန်ပစ္စည်းများကို ရောင်းချခြင်းမပြုရန် ပိတ်ပင်ခြင်းသည် လက်သိပ်ထိုးရောင်းသည့် ဈေးကွက်ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်နှင့် ဈေးကွက်လေ့လာသုံးသပ်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ တရားမဝင် ကုန်သွယ်ခြင်းအပေါ် ဖြေရှင်းသည့် နည်းလမ်းမှာ မှန်ကန်မှု ရှိ/မရှိ မူဝါဒချမှတ်သူများအပေါ် မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ် ထိခိုက်မည့်သူမှာ သုံးစွဲသူ ပြည်သူလူထုသာဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်သိပ်ထိုးပြီး ရောင်းတဲ့ဈေးကွက် ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ For show နဲ့ ပြတဲ့ ရောင်းတဲ့ ဈေးကွက်ကနေ လက်သိပ်ထိုးပြီး ရောင်းတဲ့ဈေးကွက် ဖြစ်သွားမယ်လို့ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်။ For show နဲ့ ပြတယ်ဆိုတာက ကျနော်တို့ လွတ်လွတ်လပ်လပ်ဝယ်မယ်၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ရောင်းကြမယ်ဆိုတဲ့ ပစ္စည်းဈေးကွက်က ဒီလို ဆိုင်ကြီးတွေမှာ မရှိတော့ဘူးဆိုပေမယ့် တကယ်သုံးချင်တဲ့သူတွေက တကယ်သုံးဖို့အတွက် ရှာဖွေပြီး ဝယ်ကြ မှာပဲ။ အဲဒီလို သုံးတဲ့သူတွေအတွက်ကို လက်သိပ်ထိုးပြီးရောင်းတဲ့ ဈေးကွက်တစ်ခု၊ အခု ဒေါ်လာတွေကို တရားမဝင် ရောင်းဝယ်နေသလိုမျိုးပေါ့။ တရားမဝင် ရောင်းဝယ်သူတွေကို ဖမ်းဆီးတယ်၊ အရေးယူတယ်၊ ထောင် ချတယ် ဒါမျိုးတွေ လုပ်ကိုင်တာရှိပေမယ့် ဒီဈေးကွက်က နှစ်ပေါင်းများစွာ ပျောက်ခဲ့တာမှ မဟုတ်တာ အခု ကုန်ပစ္စည်းတွေဆိုလည်း တကယ်လိုအပ်တဲ့လူက ဒီလိုဝယ်မယ်၊ ပြီးသွားရင် လက်သိပ်ထိုးရောင်းမယ်၊  ဈေးနှုန်း တွေ ပိုတက်လာမယ်။ သုံးစွဲနိုင်သူတွေအတွက် ပြဿနာမရှိပေမယ့် ငွေကြေးသုံးစွဲဖို့ အခက်အခဲဖြစ်တဲ့ လူလတ် တန်းစားတွေကတော့ အရင်တုန်းကလို ပေါပေါသီသီ ဒီလိုဟာတွေ သုံးဖို့အတွက်ကို ခက်ခဲသွားပြီးတော့ လူချမ်းသာတွေကတော့ ဘယ်လောက်ပဲကြီးကြီး ဝယ်မယ်ဆိုတဲ့သူမျိုးတွေအတွက် ခုနကပြောတဲ့ လက်သိပ်ထိုး ဈေးကွက် ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ကုန်ပစ္စည်းများကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ကုန်ပစ္စည်းများအား တရားမဝင်ဖြစ်သောကြောင့် ရောင်းချခြင်း မပြုခြင်းအစား တရားဝင်ဖြစ်စေရန် မည်ကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်သည်ကို စဉ်းစားလုပ်ဆောင်ကာ လူထုအတွက် ကြည့်ရှုရမှာဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်နှင့် ဈေးကွက်လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထိုင်းနှင့်တရုတ်မှ တင်သွင်းသည့် စားသောက်ကုန်၊ လူသုံးကုန် အစရှိသည်တို့အား အဓိက အားထား သုံးစွဲနေရခြင်းဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်း၌လည်း ထိုသို့ အရည်အသွေးမျိုး ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်သည်။

သွင်းကုန်လိုင်စင်မရှိဘဲ တင်သွင်းထားသည့် ထိုင်းနှင့်တရုတ် ကုန်ပစ္စည်းများကို ရောင်းချခြင်းမပြုကြောင်း လုပ်ဆောင်ပြီးနောက် ကုန်တိုက်များ၊ ဈေးဝယ်စင်တာများနှင့် ကုန်စုံဆိုင်၊ ဈေးဆိုင်များတွင် ထိုပစ္စည်းများကို အနည်းအကျဉ်းသာ တွေ့ရတော့သည်။

အချို့ပစ္စည်းများသည် ဈေးကွက်ထဲတွင် ပြတ်လပ်၍မရကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိကကတော့ စားသုံးသူပဲထိတာလို့။ တချို့ပစ္စည်းတွေကြတော့ ပြတ်လို့မရဘူး။ ဆေးလိုဟာမျိုး လုံးဝ ပစ္စည်းပျက်လို့မရဘူး။ ‌ဈေးကွက်ထဲမှာ လုံးဝမရှိတော့ရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ ဥပမာ ကိုဗစ်ကာလ သွားလို့လာလို့ မရတဲ့ အချိန်မှာ ကျနော် သူငယ်ချင်းတစ်ယောက် ကိုဗစ်နဲ့ မဆိုင်ဘဲ နှလုံးရောဂါနဲ့ သေသွားတာ။ ဘယ်ဆေးဆိုင်မှ ဆေးဝယ်လို့မရဘူး။ အဲဒီလိုလေးတွေလည်း ရှိတာပေါ့။ ဒီလိုအနေအထားမျိုးတွေက လူမသိ၊ သူမသိနဲ့။ နောက်ဆုံး တော့ ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ် စားသုံးသူပဲ ထိမှာပဲ။ လုပ်တာကိုင်တာ မမှားဘူး၊ မှားတယ်လို့‌တော့ လောလောဆယ် မပြောချင်ပါဘူး။ ကျနော်တို့မသိတဲ့ အခြေအနေလည်း ရှိမှာပေါ့လေ။ စီးပွားရေးစနစ်ကို စီမံခန့်ခွဲမှုနည်းလမ်းနဲ့ လုပ်လို့တော့ ဘယ်နိုင်ငံမှ အောင်မြင်ခဲ့တာမရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။

နယ်စပ်လမ်းကြောင်းများတွင် နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် အဆင်မပြေပါက မြို့ထဲသို့ ဝင်သည့်လမ်းတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များရှိသဖြင့် ထိုနေရာများ၌ သေချာစစ်ဆေး၍ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံး သပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ထိုင်းနှင့်တရုတ်မှ ပစ္စည်းများကိုသာ အဓိက အသုံးပြုနေကြခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုကဲ့သို့ ပိတ်ပင်မည် ဆိုပါက သွင်းကုန်လိုင်စင်များ လွယ်ကူလျင်မြန်စွာ ချပေးနိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က အကြံပြုကြ သည်။  

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၆

ဆားဈေးနှုန်း ကျနေခြင်းကြောင့် ယခုနှစ် နေလှန်းဆား ထုတ်လုပ်မည့် ရာသီတွင် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားထုတ်လုပ်မှုနှုန်းသည် လျော့ကျနေကြောင်း ဆားတောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်းဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေခြင်းကြောင့် တောင်သူများ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည့်အတွက် တချို့သော ဆားတောင်သူများက ဆားထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားထားကြရသည်။

ထို့ပြင် အလုပ်သမား ငှားရမ်းရ ခက်ခဲခြင်း၊ ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ဆားဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်းများကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်နိုင်မှု လျော့ကျခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဆားဖို ၁၀ ဖိုတွင် ၈ ဖိုခန့်သာ ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အနေအထား ဖြစ်နေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းတော့ မပြည့်ဘူး။ လည်ပတ်မှုက တချို့ဖိုတွေ မထွက်ဘူး။ ဆားဈေးကလည်း မရှိဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက များတယ်။ အလုပ်သမားလည်း ရှာလို့ မလွယ်ဘူး။ လောင်စာဆီတွေ ကလည်း ဈေးတွေမြင့်၊ အဲဒါကြောင့် တချို့တွေ လုပ်ငန်း ရပ်ထားကြတယ်။ ၁၀ ဖို ရှိလို့ရှိရင် ၈ ဖိုလောက်ပဲ ထွက် နိုင်တာပေါ့လေ။ ဦးလေးတို့ကတော့ အပြင်ကငွေ ရှာပြီးတော့ အလုပ်လုပ်နေတာပေါ့။ ဆားဈေးက ဒီနှစ်မှာ ၂၀၀ ဝန်းကျင်လောက်ဆိုရင်တော့ အလုပ်လုပ်နိုင်သေးတယ်ပေါ့လေ။ အခုက ၁၈၀၊ ၁၅၀၊ ၁၆၀ လောက်ပဲ ရှိတော့ တယ်။ ဆားဈေးကကျတယ်၊ အရင်းအနှီးက များတယ်” ဟု ပြောသည်။

 ဆားလုပ်ငန်းလုပ်နေကြစဉ်

ဆားဈေးနှုန်း အနေဖြင့် လက်ရှိတွင် ဆားကြမ်း တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀ ကျပ်သာရှိနေပြီး တောင်သူများအတွက် တစ်ပိဿာ ၂၀၀ ကျပ်ရရှိမှသာ အကျိုးအမြတ် ရှိမည်ဖြစ်သည်။

ဆားကို သံဖြူဇရပ်၊ ရေး၊ ပေါင်မြို့နယ်တို့တွင် လုပ်ကိုင်ကြပြီး မွန်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် ဆားများကို ပြည်တွင်း ရှိ မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီနှင့် မန္တလေးသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် ဆားကို အသုံးပြုသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတချို့ ရပ်နားထား မှုများလည်း ရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် မွန်ပြည်နယ်၏ ဆားဈေးကွက်အတွင်း ဆားဝယ်လိုအား လျော့နည်းလာပြီး ဆားဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။

 ဆားလုပ်ငန်းလုပ်နေကြစဉ်

ဆားတောင်သူ ဦးကျော်လွင်က “ဆားဈေးနှုန်းကတော့ သူ့ ဝယ်လိုအား ရှိသလောက်ပဲ ရောင်းရမှာပေါ့။ ဝယ်လို အား ရှိသလောက်ပဲ ရောင်းရမယ်ဆိုတော့ ဝယ်လိုအားကလည်း အရင်တုန်းက ဝယ်လိုအား ရှိပေမယ့်လည်း အခု ဝယ်လိုအားကလည်း နည်းသွားပြီ။ လုပ်ငန်းတွေကလည်း ရပ်ဆိုင်းကုန်တယ်။ ဆားသုံးတဲ့ လုပ်ငန်းကို ပြောတာ။ အဲဒီလို ရပ်ဆိုင်းကုန်တော့ ဈေးကွက်က တဖြည်းဖြည်း ကျဉ်းသွားတာပေါ့၊ နည်းသွားတာပေါ့။ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ မှီခိုပြီး လုပ်ရမှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကိုယ့်ကို မှီခိုတဲ့သူကို လူတွေကလည်း ဖိုအကြီးဆိုရင် လူ ၄၀/၅၀ လောက်ရှိ တယ်။ ဖိုငယ်ဆိုရင်တော့လည်း နည်းတာပေါ့။ ဈေးကွက်က အရှေ့ကို မျှော်လို့ သိပ်မရဘူး။ ဘာဖြစ်လို့ မျှော်လို့ သိပ်မရလဲဆိုတော့ ဆားသုံးတဲ့လုပ်ငန်းတွေ တချို့တဝက်က တော်တော်လေးကို လျော့ကျသွားတယ်။ သူတို့နယ် မှာ အဆင်မပြေတဲ့ အပိုင်းတွေကြောင့် ဆားသုံးတာ လျော့တာပေါ့။ လျော့တဲ့အတွက် ဈေးကွက် လျော့သွားတာ ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဈေးကောင်းလာဖို့ဆိုတာတော့ သိပ်ပြီးတော့ မမြင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်အတွင်း ဆားကို နှစ်စဉ် နိုဝင်ဘာလမှစတင်၍ ဧပြီလအထိ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး ဆားထုတ်လုပ်မှုဧက ၄၇၀၀ မှ ဆားတန်ချိန် ၄၅,၀၀၀ ကျော်ထွက်ရှိကာ ပြည်တွင်း ဆားစားသုံးမှု လုံလောက်စွာ ရရှိသည့်အပြင် ပြည်ပ နိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေသည်။

ဆားများကို နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်အထိ တင်ပို့နိုင်ပါက ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများစွာ ရရှိလာမည့်အပြင် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေများလည်း ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

မ‌လေးရှားရှိ အလုပ်အကိုင်အများစုကို မြန်မာပွဲစားများမှ လက်ဝါးကြီးအုပ်၍ ချုပ်ကိုင်ထားကြကြောင်း မလေးရှား ရှိ မြန်မာပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့များမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ယခုလက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ မြန်မာပွဲစားများမှာ ယခင်ကထက် ပို၍ များပြားလာနေကာ ကား အကြို/အပို့ ဝန်ဆောင်မှုပေးသည့် သူများသာမက အခြားမြန်မာများပါ ပွဲစားအဖြစ် လုပ်ကိုင်လာနေကြကြောင်း နှလုံးလှပရဟိတလူငယ်များ သွေးလှူရှင်အဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ရှားပါးတယ်။ ရှိတဲ့အလုပ်တွေကိုလည်း ပွဲစားတွေက ကိုင်တယ်။ ပွဲစား တွေက လူတိုင်းက ပွဲစားဖြစ်နေတယ်။ ဒီစက်ရုံမှာလုပ်တဲ့လူ သူ့မှာ စက်ရုံထဲမှာ အလုပ်ရှိရင် ပွဲစားကောက် လုပ် တယ်။ နောက် လူရှာပေးတဲ့လူကို တစ်ဝက်၊ လက်ခံတဲ့လူက တစ်ဝက် အဲဒီလိုပဲမျှစားနေကြတယ်။ အခုဆို မြန်မာ ပြည်က အကြွေးတွေနဲ့ တက်လာတယ်။ ဒီရောက်တော့ ပွဲစားခ ထပ်ပေးတယ်။ နောက်ထပ်ပြီးတော့ ပွဲစားတွေက လိမ်တာတစ်မျိုး။ အလုပ်တွေ မောင်းထုတ်တာက တစ်မျိုး။ မိန်းကလေးဆိုလည်း တချို့ဆို ရောင်းစားခံတွေ ထိတယ် အိမ်ဖော်အလုပ်တွေကို ထည့်ပေးတယ်။ တစ်နှစ်စာ ၆၀၀၀၊ ၅၀၀၀ ရင်းဂစ်တွေ ယူသွားကြတယ်။ လုပ်တဲ့ လူမှာ အိမ်ရှင်ကောင်း၊ မကောင်း နားမလည်ဘူး။ ပွဲစားလုပ်တာက လူဟောင်းနဲ့ မလေးရှားမှာ ၄၊ ၅ နှစ် ရောက်တဲ့ သမားတွေများတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

ပွဲစားလုပ်ကြသော်လည်း ကောင်းသည့်ပွဲစားများ ရှိသကဲ့သို့ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု မရှိသည့် ပွဲစား အများအပြား လည်းရှိကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များမှ ပြောသည်။

၎င်းတို့အား ပွဲစားခပေး၍ အလုပ်ရှာခိုင်းသည့်အခါတွင် လုပ်ငန်းခွင်၌ အဆင်မပြေသဖြင့် အခြားအလုပ်သို့ ပြောင်းချင်ပါက ပွဲစားခ ထပ်မံပေးရခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။ 

အလုပ်အကိုင် ရှားပါးလွန်းသဖြင့် အလုပ်အကိုင် မရှိသူများအတွက် ပရဟိတအသင်းများမှ အလုပ်ရှင်သူဌေးများ နှင့် ချိတ်ဆက်ကာ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသော်လည်း အလုပ်ရှင်သူဌေးများ လိုချင်သည့်အချိန်တိုင်း မသွားရောက် နိုင်သောကြောင့် ပွဲစားများဖြင့်သာ လုပ်ကိုင်ကြကြောင်း ရတနာစက္ကနာရေး ကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ စက်ရုံတစ်ခုမှာ အလုပ်လုပ်နေကြသူများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပွဲစားတွေကလည်း ပွဲစားသပ်သပ်ရယ် မဟုတ်တော့ဘူး။ ကားသမားကလည်း ပွဲစားလုပ်သလိုလုပ်၊ သူကိုယ်တိုင် အလုပ်ရှာပြီးတော့ သူကိုယ်တိုင် ကားနဲ့ခေါ်သွားတယ်။ ဟိုမှာ အလုပ် လုပ်ကောင်းတာ၊ မကောင်း တာက သူ့ကိစ္စမဟုတ်ဘူး။ သူတို့အချင်းချင်း မိန်းကလေး၊ ယောကျာ်းလေးတွေကို ‌ခေါ်ပြီးတော့ အလုပ်တွေ သွင်းပေးတယ်။ ဒီစက်ရုံက မကောင်းလို့ လူတွေ ထွက်တယ်ဆိုတာလည်း သိတယ်။ သို့သော် သူတို့တွေက ဆရာတော်ဟောသလိုပဲ အမြတ်ရဖို့ပဲ စဉ်းစားတယ်။ ကိုယ့်လူမျိုးတွေ ကောင်းစားဖို့မှ မစဉ်းစားတာ။ ကားခလည်း ယူတယ်။ ပွဲခလည်း ယူတယ်ဆိုတော့ လူတစ်ယောက်ကို အနည်းဆုံး ၆၀၀ ကနေ ၈၀၀ အထိ ယူတယ်။ အလုပ်က ၃၊ ၄ ရက်နဲ့မကောင်းလို့ သူ့ဆီ နောက်အလုပ်ရှာပါဆိုလည်း နောက်တစ်ခါ ထပ်ပြီးတော့ ပွဲစားခ တောင်းတယ် ဆိုတော့ ယုတ်မာကြတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မလေးရှားတွင် အဖမ်းအဆီးများမှာ စီမံချက်ဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းထက် ၎င်းနိုင်ငံသားများ၏ တိုင်ကြားမှု ကြောင့် ဖမ်းဆီးခြင်းမှာ ပို၍ များပြားနေကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ဆလန်ဂေါပြည်နယ်ရှိ နေရာ ၃ ခုတွင် အော်ပရာစီ စတင်မည်ဟု မလေးရှား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ ပြောဆိုထားသဖြင့် ထိုဒေသများရှိ တရားမဝင် မြန်မာများ သတိပြုနေထိုင်ကြရန်လည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာ ပရဟိတ အသင်းအဖွဲ့များမှ အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

၂၀၂၄ - ၂၀၂၅ ကြံရာသီတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ရွှေညောင်မြို့နယ်ရှိ သကြားစက်ရုံတစ်ခုဖြစ်သည့် မြဘုရင် သကြားစက်ရုံက ကြံတစ်တန်ကို စက်ရုံအရောက်ဈေး ၂ သိန်းကျပ်ဖြင့် ဈေးဖွင့်လာကြောင်း သိရသည်။

တခြားစက်ရုံများက ဈေးတန်းဖွင့်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ မြဘုရင် သကြားစက်ရုံက ကြံတစ်တန် ၂ သိန်းကျပ် ပေးလာသည့်အပေါ် တခြားစက်ရုံများက သူ၏ ဈေးနှုူန်းနီးပါး ၁ သိန်း ၇ သောင်းကျပ်ခန့် ပေးလာနိုင် သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“စက်တစ်လုံးတည်းပဲ တရားဝင်ကြေညာသေးတာပါ။ မြဘုရင်က တောင်လေးလုံး သကြားစက်။ နှစ်တိုင်းကတော့ သူက များပါတယ်။ တခြားစက်ရုံတွေက သူ့လောက် မပေးတာတောင်မှ သူ့ နီးနီးပေါ့၊ ၁ သိန်း ၇ သောင်းတို့ ပေးလာနိုင်တာပေါ့၊ ပေးဖို့ များပါတယ်။ အခြေခံကတော့ အနိမ့်ဆုံး ၁ သိန်းခွဲပေါ့နော်။ အဲဒီထက် မြင့်ရင် ၁ သိန်း ၇ သောင်းပေါ့။ ၁ သိန်း ၇ သောင်းလောက် ပေးနိုင်ရင်တော့ တောင်သူအတွက် မဆိုးဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြဘုရင် သကြားစက်ရုံသည် တခြားသော သကြားစက်များထက် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဈေးနှုန်း ပိုပေးလေ့ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်း ၁ သိန်း ၂ သောင်းနှင့် ၁ သိန်း ၃ သောင်းဝန်းကျင်တွင် ရှိသော်လည်း မြဘုရင်သကြားစက်ရုံက ၁ သိန်း ၅ သောင်းဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။

ယခုနှစ်တွင် တောင်သူအများစုက ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ၁ သိန်း ၇ သောင်း ရရှိရန် တောင်းဆိုနေချိန်တွင် မြဘုရင်သကြားစက်ရုံက ၂ သိန်းကျပ်ဖြင့် ဈေးဖွင့်ခဲ့သည်။

ကြံချောင်းများကို ခုတ်ရှင်းနေစဉ်

မြဘုရင်သကြားစက်တည်ရှိရာ ရွှေညောင်မြို့နယ်အနီးတစ်ဝိုက်တွင် အသေးစားသကြားစက်ရုံ အများအပြား ရှိနေခြင်းကြောင့် ကြံလိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက် ဈေးတိုးပေး၍ ဝယ်ရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဦးဝင်းဋ္ဌေးက ဆက်ပြောသည်။

“အဲဒီဘက်က ကြံကလည်း နည်းနည်း လုဝယ်ရတာလည်း ရှိတယ်။ တချို့က စက်သေးသေးလေးတွေရော၊ အဲဒီ စက်တွေ၊ ဘာတွေ ရှိတော့ ကြံက သိပ်မပေါတော့ ဈေးပိုပေးဝယ်ရတာ။ သူက ၁ ရက်ကို တန်ချိန် ၂ ထောင်နီးပါး လောက် ကြိတ်နိုင်တယ် သူ့စက်ရုံက။ သူကတော့ ကျနော်တို့ အင်းစောင်းပေါ့၊ အင်းပတ်ပတ်လည်က စိုက်တဲ့ကြံ တွေ သူ့ဆီမှာ ရောက်တယ်။ ရပ်စောက်ဘက်က ကြံတွေ ရောက်တယ်။ နောက်ပြီး တချို့ဟာတွေကျတော့ ဟိုပုံး ကနေလည်း လာတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒါကတော့ နည်းနည်းဝေးတယ်၊ အများဆုံးကတော့ အင်းစောင်းက ကြံတွေ များပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရှမ်းပြည်နယ် ရွှေညောင်မြို့ရှိ  မြဘုရင်သကြားစက်က စက်ရုံအရောက်စျေး ကြံတစ်တန်ကို ၂၀၀၀၀၀ ကျပ်အဖြစ် စျေးဖွင့်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် ၅ သောင်းကျပ်တိုးမြင့်လာသည်။

အဆိုပါ ကြံတစ်တန်ကို  ၂ သိန်း ကျပ်ဆိုသည့် နှုန်းထားသည်  စက်ရုံအရောက်ပို့ဆောင်ရခြင်းဖြစ်ပြီး ကားခ၊ အလုပ်သမားခအပါများကို တွက်ချက်လိုက်မည်ဆိုပါက ကြံစိုက်တောင်သူအတွက် ကြံတစ်တန်ရောင်းပြီး ကျန်ငွေ သည် ၁ သိန်း ၅ သောင်းကျပ်  ဝန်းကျင်သာ ကျန်ရှိမည် ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၅

တရုတ်နိုင်ငံသို့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးများ တက်ရောက်ရန် ရောက်ရှိနေသော နစကဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်နေ့က တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်၊ ကူမင်းမြို့မှာ တရုတ်နိုင်ငံသား လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြသည်။

နစကဥက္ကဌသည် တရုတ်နိုင်ငံသို့ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းက နစက တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ကောင်စီဝင် နှင့်အကြံပေး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးညိုစော၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးတချို့၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတို့နှင့်အတူတူ ထွက်ခွာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကူမင်းမြို့မှာ တရုတ်နိုင်ငံသား လုပ်ငန်းရှင်များနှင့်တွေ့ဆုံကာ စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အကြောင်းကို ဆွေးနွေးကြသည်ဟု သိရသည်။

အလားတူ နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နှင့် ၇ ရက်နေ့များတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကျင်းပမည့် အဌမအကြိမ် မြောက် မဟာမဲခေါင် ဒေသခွဲ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ (၁၀)ကြိမ်မြောက် ဧရာဝတီ-ကျောက်ဖရား- မဲခေါင် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင် ရွက်မှု မဟာဗျူဟာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၊ (၁၁)ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘောဒီယား- လာအို- မြန်မာ- ဗီယက်နမ် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများသို့ တက်ရောက် ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တရုတ်အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူများနှင့်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း နစကသတင်း ထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရနှင့် ပြည်သူများအကြား ချစ်ကြည်ရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပိုမိုတိုးတက်ခိုင်မာအောင် ဆွေးနွေးဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသများဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် ကချင်ပြည်နယ်၌ မြန်မာ့တပ် မတော်နှင့် KIA-MNDAA-TNLA-PDF များကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန်ဖြစ်ပွားနေသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကြောင့် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ်များ ပိတ်ထားရပြီး ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၄

ပုံမှန်လစာရရှိသူများမှ တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ သိန်းနှင့်အထက် မိသားစုထံလွှဲပို့ထားပါက လွှဲပို့ငွေ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ညီမျှသော EV ကား တစ်နှစ်လျှင် တစ်စီးနှုန်း တင်သွင်းခွင့်ပြုခြင်းသည် လုပ်သားများ အတွက် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သာမန်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ သိန်းနှင့်အထက် လွှဲပို့နိုင်ရန်မှာ မဖြစ်နိုင်လှကြောင်း၊ ၎င်းတို့သတ်မှတ်ထားသည့် ပမာဏမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် များပြားလွန်းနေ ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထိုသို့ လွှဲပို့ငွေအပေါ်မူတည်ပြီး ကားတင်သွင်းခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းကြောင့် အချို့လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ပြည်ပ ရောက်လုပ်သားများအား ချည်းကပ်မှုများ ပြုလုပ်လာနိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ဖောင်ဒေးရှင်း LRF မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 “တချို့လုပ်သားတွေကြ‌တော့ နည်းနည်း ပြောနိုင်ဆိုနိုင်၊ ပညာတတ်တွေလည်းရှိနေကြတယ်ဆိုတော့ အဲဒီလို လုပ်သားတွေအတွက် ချည်းကပ်ကောင်း ချည်းကပ်ပြီး ရကောင်းရနိုင်ပေမယ့် သာမန် အောက်ခြေ အလုပ်သမား တွေကို ဆက်စပ်နိုင်ဖို့အထိ မလွယ်ကူလောက်ဘူးလို့ သုံးသပ်မိပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ သာမန်ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေက သူတို့ပြောတဲ့ ၅ သောင်းတို့ ဘာတို့ဆိုတာ တတ်နိုင်ဖို့ဆိုတာ လွယ်တဲ့ကိစ္စမျိုးမဟုတ်ဘူး။ တစ်ခုတော့ရှိတာပေါ့။ ထိုင်းကို အခြေပြုပြီး ပြောဆိုတာမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ တခြားဒီထက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်တဲ့ နိုင်ငံ တွေဖြစ်တဲ့ တောင်ကိုရီးယားတို့၊ ဂျပန်တို့၊ စင်ကာပူတို့မှာ သွားလုပ်တဲ့လူတွေကတော့ အဲဒီငွေကြေးမှာ ဖြစ် ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ထိုင်းမှာက ၁ ရက်မှ ၃၀၀ ကျော်နဲ့ သူ့ရဲ့ စားဝတ်နေရေးနဲ့ စာရွက်စာတမ်းခနဲ့ နေခ ထိုင်ခ အခန်းခတွေနဲ့၊ ရေခ၊ မီးခတွေနဲ့တင်ပဲ အလုပ်သမားတွေက တစ်ပတ်နဲ့ တစ်ပတ်ကို အဆင်ပြေအောင် မနည်း သွားနေရတာ။ အခု ငွေဆိုတာကလည်း ထိုင်းငွေတောင် မဟုတ်ဘူး။ ဒေါ်လာ ၅ သောင်းတို့ ဘာတို့ဆိုတာ စုဆောင်းနိုင်ဖို့ တကယ်မလွယ်ကူတဲ့ကိစ္စပါ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ပုံမှန်လစာရှိသူများမှအပ အခြားဝင်ငွေရှိသူများအနေဖြင့် တစ်နှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅ သောင်း နှင့် အထက် လွှဲပို့ပါက လွှဲပို့ငွေ၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ညီမျှသော EV ကား/ EV ဆိုင်ကယ်ကို တစ်နှစ်လျှင် တစ်စီးနှုန်း တင်သွင်းခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးမှ ထုတ်ပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံရုံး၌ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများမှ လိုအပ်သည်များ လာရောက်လုပ်ဆောင် နိုင်ရန် တန်းစီနေကြစဉ်

ထိုသို့ တင်သွင်းရာတွင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း တင်သွင်းခြင်းအပြင် စုပေါင်း၍ တင်သွင်းမည်ဆိုပါကလည်း ခွင့်ပြုပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

လုပ်သားများအတွက် အမှန်တကယ် တင်သွင်းခွင့်ပေးလိုပါက နိုင်ငံအသီးသီးရှိ မိမိတို့နိုင်ငံသားများ၏ လုပ်သား စစ်တမ်းများကို ကောက်ယူပြီးမှသာ တစ်နှစ်အတွင်း လွှဲပို့ငွေပမာဏအား သတ်မှတ်သင့်ကြောင်း ဘူဆန်မြို့ရှိ အလုပ်သမား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ကူညီထောက်ပံ့ရေးစင်တာမှ တာဝန်ခံ ကိုခန့်နေကြည်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကိုရီးယားလိုမျိုး အလုပ်သမားတွေရဲ့ လစာပျမ်းမျှတောင်မှ အဲဒီလောက်မရှိပါဘူး။ ပျမ်းမျှကို အခြေခံလစာဆိုရင် ဒေါ်လာနှစ်ထောင်ဆိုရင်တောင် တစ်နှစ်လုံးမှ နှစ်သောင်းခွဲက အများဆုံးပဲ။ ၂ သိန်းလောက် ရဖို့ဆိုတော့ အလုပ် သမားတွေအနေနဲ့ မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့။ နိုင်ငံအလိုက်မှာ အလုပ်သမားသံတွေ သူတို့ခန့်အပ်ထားတယ်။ သူ့နိုင်ငံ အလိုက် အလုပ်သမားတွေ ဝင်တဲ့ဝင်ငွေတွေကို သူတို့က သိပြီးသားဖြစ်တယ်။ သိပြီးသားဆိုတော့ ဒါမျိုး အခွင့် အရေးပေးချင်တယ်ဆိုရင် ရနိုင်တဲ့အနေအထားလောက်ကို လျှော့ပေးမှာပေါ့။ မပေးချင်ရင်တော့ မြှင့်ထားမှာပေါ့ အဲဒီလိုပဲ ယူဆရတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မိသားစုလွှဲပို့ငွေနှင့် ပတ်သက်၍ သံရုံးများတွင် တင်းကြပ်ထားသဖြင့် အချို့လုပ်သားများမှာ တရားဝင် လမ်းကြောင်းမှ လွှဲပို့နေကြသလို အချို့လုပ်သားများမှာ ငွေကြေးကွာဟမှုကြောင့် ဟွန်ဒီလုပ်ငန်းများဖြင့်သာ လွှဲပို့နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ယခုကဲ့သို့ ကားတင်သွင်းခွင့်ရရှိခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ပမာဏ များပြားလွန်းသောကြောင့် လုပ်သား အများစုမှာ စိတ်ဝင်စားခြင်းမရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၄

ယခင်က ဆန်၊ ပြောင်း၊ ဆီထွက်သီးနှံ၊ ရော်ဘာနှင့် ရေထွက်ကုန် စသည့် ပို့ကုန် ၈ မျိုး ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ကို ဗဟိုဘဏ်နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ကြရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသော်လည်း လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် သစ်သီးမျိုးစုံ၏ ပို့ကုန်ရငွေကိုလည်း လဲလှယ်ကြရမည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် သီးနှံ၊ သစ်သီးမျိုးစုံကို နယ်စပ်ကုန်သွယ် ရေးမှဖြစ်စေ၊ ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးမှဖြစ်စေ တင်ပို့ပါက ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ကြရမည်ဖြစ်ပြီး ကျန်ရှိသည့် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြင်ပဈေးနှုန်းဖြင့် လဲလှယ်ရမည် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ ကြက်သွန်နီသည် ဈေးကွက်ကျနိုင်ပြီး ဝယ်ယူမှုသည်လည်း နည်းပါးသွားနိုင်သည်ဟု မြင်းခြံကြက်သွန်ကုန်သည် ကိုတင်ဟိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဖရဲသီးကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခွန်များသွားတော့ ဈေးကွက် အေးနိုင်တာပေါ့ဗျာ။ ကျနိုင်တယ်လို့ ပြောတာဗျ။ Export အများကြီး ဝယ်မယ့် နေရာကို အများကြီး မဝယ်နိုင်တော့ဘူး။ နည်းနည်းပဲ ဝယ်နိုင်တော့တာပေါ့နော်။ အဲဒါကိုလည်း ဝယ်လက်ကြီးတွေက စောင့်ကြည့်နေတဲ့သဘောပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ထို့ပြင် ကြက်သွန်ဈေးကွက်နှင့် ပတ်သက်၍ လက်ကျန် ကြက်သွန် ပမာဏပေါ်မူတည်၍ သက်ရောက်မှု အနည်း အများ ရှိနိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ကြက်သွန်နီ ဈေးနှုန်းသည် အတက်အကျ မရှိဘဲ တန့်နေသည်ဟု ကြက်သွန် ကုန်သည် ဦးမိုးကျော်က ပြောသည်။

၎င်းက “သက်ရောက်ခြင်း ရှိခြင်းမရှိခြင်း ဆိုတာကတော့ ထင်တာပြောရရင် ကုန်လက်ကျန် အင်အားနဲ့ နောက် ထပ် ထွက်မယ့်ဟာကလည်း ၁ လခွဲလောက် လိုသေးတာပေါ့နော်။ အနည်းနဲ့အများတော့ ဂယက် ရိုက်လာမှာပေါ့ နော်။ အဲဒါကြောင့် တန့်သွားသလားပေါ့နော်။ အရင် တစ်ပိဿာကို ၁ ထောင်လောက် တက်သွားပြီးတော့ အဲဒီ သတင်းထွက်တဲ့ ရက်ကနေစပြီးတော့ တန့်သွားတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ အဓိက တင်ပို့နေသည့် သစ်သီးများအနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ပို့ကုန်ရငွေ ပြောင်းလဲလိုက်သည့်အပေါ် တွင် သစ်သီးကုန်သည်များအတွက် သက်ရောက်မှု နည်းကြောင်း ဖရဲ၊ သခွားကုန်သည် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းကနေ ကြည့်လိုက်ရင် border trade ပေါ့နော်။ တရုတ်ပြည်ဘက်ကျတော့ normal ပေါ့နော်။ အခု border trade နဲ့ သွားနေတဲ့ ရာခိုင်နှုန်း တော်တော်များများသည် ကြားထဲမှာ လုပ်ပေးတဲ့ ဂျူတီနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လုပ်ပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီ ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ နာမည်နဲ့ပဲ ပေါက်တယ်။ ကုန်သည်တွေရဲ့ နာမည်တွေ မပေါက်ဘူး။ ကုန်သည် ၁၀ ဦးမှာ ၉ ဦးလောက်က အဲဒီလို မပေါက်ဘူး။ အဲဒီကျတော့ ဒီအကျိုး သက်ရောက်မှုက အဲဒီကုမ္ပဏီတွေမှာတော့ အရင်ကလည်း သူတို့က ဒီဟာတွေက လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေမှာ ရှိပြီး သားလေ။ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေမှာ ရှိပြီးသားဖြစ်တဲ့အတွက် အောက်ခြေမှာရှိတဲ့ ကုန်သည်တွေအပေါ်မှာ သက်ရောက်ဖို့ကတော့ နည်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပို့ကုန်ရငွေနှင့် ပတ်သက်၍ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်၍ ရော်ဘာ၊ ပြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံ (ဆီထွက်သီးနှံ)၊ ရေထွက်ကုန်၊ တိရစ္ဆာန်နှင့် တိရစ္ဆာထွက်ပစ္စည်း၊ ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ၊ ကြံ စသည့် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်ပေါက်ဈေးဖြင့် လဲလှယ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ ဗဟိုဘဏ်နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ရန် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဝါဂွမ်း၊ ကြိမ်၊ ဝါး၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူနှင့် သီးနှံမျိုးစုံ၊ သတ္တုနှင့် သတ္တုရိုင်း၊ အခြား တွင်းထွက်ပစ္စည်းများကိုပါ ဗဟိုဘဏ်နှုန်းထားဖြင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း လဲလှယ်ရန် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။