CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁

နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ အပြင် စီးပွားရေးပညာရှင်များဖြင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို တရုတ်နိုင်ငံ၊ တီယန်ကျင်းမြို့ရှိ တန်ဂလာဟိုတယ်တွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက် နံနက် ၉ နာရီ၌ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုတွေ့ဆုံပွဲသို့ ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ နှင့်အတူ ကော်မရှင်အတွင်းရေးမှူး တွဲဖက်အမှုဆောင်ချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲဝင်းဦး၊ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ၊ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင် ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး(ကြည်း၊ရေ၊လေ) ဗိုလ်ချုပ်ကြီးကျော်စွာလင်း၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်သည့် ဒေါက်တာဝါဝါမောင်၊ ဦးမင်းနောင်၊ ဦးချစ်ဆွေ၊ တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာနိုင်ငံသံအမတ်ကြီး ဦးတင်မောင်ဆွေ၊ ဒုဝန်ကြီးများ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

တခြား တစ်ဖက်မှာတော့ တရုတ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်နှင့် ပညာရှင် ၁၀၀ ဝန်းကျင် တက်ရောက်ခဲ့သည်။ 

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဩဂုတ် ၃၀ ရက်က ရောက်ရှိလာပြီး သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်နှင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဩဂုတ် ၃၁ ရက်တွင် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ စီးပွား‌ရေးပညာရှင်များဖြင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြခြင်းဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထျန်းကျင်းမြို့မှာ ကျင်းပမည့် ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အဖွဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး (Shanghai Cooperation Organisation – SCO SUMMIT 2025) ကို တက်‌ရောက် မည်ဖြစ်သလို ဘေဂျင်းမြို့မှာ ကျင်းပမည့် တရုတ်ပြည်သူများ၏ ဂျပန်ခုခံတော်လှန်ရေးစစ်ပွဲနှင့် ကမ္ဘာ့ဖက်ဆစ် ဆန့်ကျင်ရေးစစ်ပွဲ အောင်နိုင်ခြင်းနှစ် (၈၀) ပြည့် အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနားကိုလည်း တက်ရောက် မည် ဖြစ်သည်။

CNI New 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၈

ထိုင်းနှင့်ကမ္ဘောဒီးယားကြား နယ်စပ်ပြဿနာကြောင့် နှစ်ဖက် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားကာ ကမ္ဘောဒီးယားလုပ်သားများ ထွက် ခွာသွားကြ၍ လုပ်သားလိုအပ်ချက်အရ မြန်မာဒုက္ခသည်များအား အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ပေးလာကြောင်း ပညာရေး နှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်‌ရေး ဖောင်ဒေးရှင်းမှ အလုပ်သမားရေးတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ဒုက္ခသည်စခန်း ၉ ခုက အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် လူဦးရေ ၄၀,၀၀၀ ကျော်ကို ထိုင်းနိုင်ငံထဲတွင် တရားဝင် အလုပ်လုပ်ခွင့်ပြုရန်  ထိုင်းအစိုးရဝန်ကြီးများအဖွဲ့က ဩဂုတ် ၂၆ ရက်  အစည်းအဝေးတွင် သဘောတူ ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်းအစိုးရက ယခု ၎င်းတို့တွင် လုပ်သားလိုအပ်ချက် ဖြစ်နေကြောင်း၊ ကမ္ဘာဒီးယား အလုပ်သမားများကလည်း နေရပ် ပြန်ကုန်သည့်အတွက် လုပ်သားလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်သည့်သဘော အနေဖြင့် မြန်မာဒုက္ခသည်များကို အလုပ်လုပ်ခွင့်ပေးရန် စဉ်းစားလာခြင်းဖြစ်သည်ဟု  ပညာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်‌ရေး ဖောင်ဒေးရှင်းမှ အလုပ်သမား ရေးတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ် မဲဆောက်မြို့ အနီးရှိ ဒုက္ခသည် စခန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်(ဓာတ်ပုံ- တင်ထက်ပိုင်)

၎င်းက “ဒီ ဘုရင့် ပြန်တမ်းအရ ထွက်လာပြီးတဲ့ အခါကြရင် အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေ ပါလာမယ် ထင် တယ်။ ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄၊ ၅ အဲကြမှ သူရဲ့ အလုပ်လုပ်ခွင့် သက်တမ်း ဘယ်လောက် ပေးမလဲ၊ ဘယ်လောက်ကြာရင် တစ်ခါ သူတို့ကို အဲဒီ သက်တမ်းတိုးတဲ့ ကိစ္စတွေ ဘယ်လိုလုပ်ပေးမလဲ။ နောက်ပြီးတော့ ဒီလူတွေကိုကြတော့ CGI စနစ်ထဲကို သွင်းမှာလား၊ မသွင်းဘူးလား။ CGI စနစ်ထဲကို သွင်းလို့မရဘူး။ ဒါထိုင်းဘက်ကနေ pass သီးသန့်ပေးမှ ရမယ့်ဟာမျိုးလေ၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒုက္ခသည်တွေက အကြောင်း‌ကြောင်းကြောင့်နဲ့ ရောက်လာတာလေ နိုင်ငံ ရေး ဘာညာ စသည်ဖြင့် ဒါမျိုးတွေပါတယ်။ ဒီလူတွေကို ကျနော်တို့ ရိုးရိုးရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေလိုမျိုး သွားပြီးတော့ ကျနော်တို့ work permit ပေးမယ်ပြီးတဲ့ အခါကြရင် ထိုင်းအောက်ဘတ်လုပ် CGI လုပ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး လုပ်လို့ မရဘူး။ ဒါကြောင့် သူတို့က ဒီဟာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့‌ဆိုရင် အထောက်အထား ထုတ်ပေးခြင်းဆိုင်ရာကို သူတို့အနေနဲ့က ဒါ ဘယ်လိုခေါ်မလဲ သေသေချာချာပေါ့နော်။ ဒီမြန်မာပြည်ဘက်ကို မြန်မာအစိုးရနဲ့ အထူးသဖြင့် တော့ အစိုးရကနေ ထုတ်ပေးတဲ့ စာရွက်စာတမ်းမျိုးနဲ့ သွားလို့မရလောက်ဘူး။ ဒါကြောင့် ထုတ်ပြန်ချက် ထွက်လာ တယ်ဆိုရင် အဲဒီဟာတွေ ကန့်သတ်ချက်တွေက ပါလာမယ်လို့ထင်တယ်။ ကျနော်တို့ ရိုးရိုးရွှေ့ပြောင်း အလုပ် သမားလိုမျိုးပုံစံ မဟုတ်လောက်ဘူး”ဟု ပြောသည်။

နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ပိုမိုကောင်းမွန်စေရေး၊ တရားမဝင် ဝင်ရောက် လုပ်ကိုင်မှု ပြဿနာ လျှော့ချရေး၊ ဒုက္ခသည် စခန်းတွင် နေထိုင်သော ပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားနှင့်ကျန်းမာရေး အထောက်အကူပြုနိုင်ရေး၊ နယ်စပ် တည်ငြိမ် အေးချမ်း‌ရေး စသည့် အခြေအနေ အရပ်ရပ်ပေါ် သုံးသပ်ပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် သဘောတူလိုက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူများက ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ နယ်စပ်တွင်ရှိသည့် ဒုက္ခသည် စခန်းများတွင် ဘဝနေရေးထိုင်ရေးအတွက် ထိုင်းဘက်မှ အလုပ်လုပ်ခွင့် ပြုမည်ဟု မူဝါဒပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းကို ကျေးဇူးတင်သည်ဟု ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားရေး ဆောင်ရွက်ပေးနေ သည့် ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ ဒုက္ခသည် စခန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ထိုင်းနိုင်ငံ နယ်စပ်မှာရှိတဲ့ ဒုက္ခသည် စခန်းတွေမှာ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသား တိုင်းရင်းသား အမြောက် အများက နှစ်ပေါင်း ဆယ်စုနှစ် ပေါင်းများစွာကြာအောင် ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခိုလှုံနေကြတယ်။ ဒီစခန်းထဲမှာပဲ ကျပ်ကျပ်တည်းတည်းနဲ့ နေထိုင်ရင်း ဘဝကို ရုန်းကန်နေကြရတယ်။ ဒုက္ခသည် စခန်းမှာနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ သားတွေ တချို့က ပြင်ပကို ထွက်ခွာ အလုပ်လုပ်ခွင့် လုံးဝမပြုခဲ့ပါဘူး။ ဘယ်တုန်းကမှလဲ အဲဒီအစဥ်အလာ မရှိခဲ့ ဘူး။ ဒီစခန်းထဲမှာ သူတို့ ထောက်ပံ့မူတွေရော ထောက်ပံ့စရိတ်တွေရော လျှော့ချခံရတဲ့ အခါကြတော့ သူတို့ရဲ့ ဘဝနေရေးထိုင်ရေး စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေဖို့အတွက် ဒီအလုပ်လုပ်ခွင့် ပြုမယ်ဆိုတာကို မူဝါဒ ပြောင်း(လဲ) ရွှေ့ လိုက်တာပါ။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ကျေနပ်မိပါတယ်၊ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတကာက ပေးနေတဲ့ အထောက်အပံ့တွေက သူတို့ကို ဖျက်ချခံလိုက်ရတယ်။ သူတို့ရဲ့ စားဝတ်နေရေးက အဆင်မပြေတဲ့ အခါမှာ ထိုင်း အစိုးရကလည်း ထောက်ပံ့ပေးနိုင်တဲ့ စွမ်းအားမရှိတဲ့ အချိန်မှာ သူတို့အနေနဲ့ လူတွေကို အပြင်မှာ ထွက်ပြီးမှ တရားဝင် အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ်တွေ ထုပ်လုပ်ပေးပြီးမှ အလုပ်လုပ် ခိုင်းလိုက်မယ်ဆိုရင် သူတို့ကို သူတို့ ရပ်တည်လို့ ရသွားအောင် စီစဥ်ပေးလိုက်တာ ဖြစ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရ အနေဖြင့် ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းများ စေလွှတ်ပြီး ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးပေးခြင်း၊ ရိုးရိုးဖျားနာခြင်းများ ကုသပေးခြင်းများရှိကြောင်း၊ ဆေးရုံတက်ရမည့် လူနာဆိုလျှင် ဆေးကုသစရိတ် ထက်ဝက်သာ ကုန်ကျခံရ ကြောင်း၊ စခန်းအတွက် စားနပ်ရိက္ခာ ထောက်ပံ့ပေးခြင်းမျိုး မရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅

ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း၊ အထူးဒေသ ၄ ဖြစ်သည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်မတော်(NDAA)၏ ထိန်းချုပ် နယ်မြေအတွင်းမှာ မြေရှားသတ္တုတွင်း ၁၉ ခု ရှိနေကြောင်း ရှမ်းလူ့အခွင့်အရေးမဏ္ဍိုင်(SHRF)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၃ ရက် ရှမ်းပြည်အရှေ့ပိုင်း မဲခေါင်မြစ်အနီး NDAA (မိုင်းလားတပ်) ထိန်းချုပ်နယ်မြေတွင် မြေရှားသတ္တုတွင်း ၁၉ ခု ရှိနေကြောင်း ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများက ဖော်ထုတ်ပြသနေသည်ဟုဆိုကာ SHRF က ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၎င်းအဖွဲ့က “ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများမှ ရှမ်းပြည်အရှေ့ဘက် အစွန်ဆုံး မိုင်းယောင်းမြို့နယ် အတွင်းရှိ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်မတော်(NDAA သို့မဟုတ် မိုင်းလားတပ်ဖွဲ့)၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်ရှိသော မြေရှားသတ္တု တူးဖော်သည့် နေရာ ၁၉ ခုကို ဖော်ထုတ်ပြသနေသည်။ အဆိုပါ နေရာများသည် မဲခေါင်မြစ်နှင့် ကီလိုမီတာ ၄၀ ထက်နည်းသော အကွာအဝေးတွင် တည်ရှိသည်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ သတ္တုတွင်း အများစုသည် တရုတ်နယ်စပ်နှင့် လေးကီလိုမီတာခန့်အကွာ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေ ၄၀၀၀ မှ ၅၀၀၀ ကြားရှိသော တောင်တန်းဒေသတွင် တည်ရှိကြောင်း၊ ထိုဒေသမှ ရေများသည် နပ်ချောင်း (Nap Stream)အတွင်းသို့ စီးဝင်ကြောင်း၊ ထိုချောင်းသည် တောင်ဘက်သို့ ဆက်လက် စီးဆင်းကာ မဲခေါင်မြစ်၏ မြစ်လက်တက် တစ်ခုဖြစ်သော လွေမြစ်အတွင်းသို့ စီးဝင်ကြောင်း ရှမ်းလူ့အခွင့်အရေးမဏ္ဍိုင်(SHRF)မှ ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ထို့နောက် သတ္တုတွင်း ၃ ခုသာ လွေမြစ်၏ တောင်ဘက်ရှိ တောင်တန်းများတွင်း တည်ရှိကြောင်း၊ ထိုသတ္တုတူး ဖော်ရာနေရာမှ ရေများသည် မြောက်ဘက်သို့ စီးဆင်းကာ လွေမြစ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်သည်ဟု ရှမ်းလူ့အခွင့် အရေးမဏ္ဍိုင် (SHRF)၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြေရှားသတ္တု တူးဖော်နေသော နေရာများမှာ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)ထိန်းချုပ်ထား သည့် ကချင်ပြည်နယ်၊ ပန်ဝါ-ချီဖွေ၊ မိုးမောက်နှင့် NDAA နှင့် UWSA ထိန်းချုပ်ထားသော ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း တို့တွင် ဖြစ်သည်။

NDAA သည် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကနေ ၁၉၈၉ ခုနှစ်မှာ ခွဲထွက်၍ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ယူကာ အထူးဒေသ ၄ အဖြစ် အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀

အောင်လံမြို့နယ်အတွင်း မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း လုပ်ဆောင်မှုများ အားနည်းနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည့်အတွက် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး တိုးတက်အောင်လုပ်သင့်ကြောင်း နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့်အေးချမ်းသာယာရေးကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀ ရက်တွင် အောင်လံမြို့ရှိ ဌာနဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံ၍ ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးဆိုင်ရာများ ဆွေးနွေးစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အောင်လံခရိုင်တွင် နှစ်စဉ်ဝင်ငွေ ငွေကျပ် ၄၆၅ ဘီလီယံခန့် လျော့နည်းလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ဒေသ တစ်ခု တိုးတက်ရေးအတွက် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းပင်ဖြစ် ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း‌အောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “ အောင်လံမြို့နယ်အတွင်း မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်မှုများ အားနည်းနေသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများမှ ထွက်ရှိသည့် ပစ္စည်းများဖြင့် တိရစ္ဆာန်အစာများ ထုတ်လုပ်နိုင်သဖြင့် အဆိုပါတိရစ္ဆာန် အစာများကို အသုံးပြု၍ ကြက်၊ ဝက်၊ ဆိတ်၊ နွားများကို မွေးမြူနိုင်ကြောင်း၊ ထိုသို့ မွေးမြူဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ဒေသစားရေးကို ပိုမို အထောက်အကူ ပြုနိုင်မည်”ဟု ပြောသည်။

ဒေသအတွင်း စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများအတွက် လိုအပ်သည့် လူသား အရင်းအမြစ်များ ရရှိရေးအတွက် စက်မှု၊ စိုက်ပျိုး၊ မွေးမြူရေး အထက်တန်းကျောင်းများကို ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ အောင်လံ ဒေသ အတွင်း ဝါစိုက်ပျိုးမှုများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသဖြင့် ဝါနှင့် ပတ်သက်သည့် စက်မှုလုပ်ငန်းများကို အခြေခံမှစ၍ ဆောင်ရွက်သွားကြရန်လိုကြောင်း၊ ဒေသအတွင်း စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကို တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက် နိုင်ခြင်းဖြင့် ဒေသစီးပွားတိုးတက်ရေးကို များစွာ အထောက်အကူပြုမည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၀

မြန်မာနိုင်ငံသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ပြည်တွင်း ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် ကုန်စည်တင်သွင်းရာ လမ်းကြောင်းများမှာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေခြင်း အပါအဝင် ဂိတ်ကြေးများ မတန်တဆ တောင်းခံနေခြင်းနှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်း များစွာတည်ရှိနေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှု အခက်အခဲများဖြစ်ကာ ကုန်စည်များ ကြန့်ကြာ နေသည်။

အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှတဆင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ အဓိကတင်သွင်းရာ ကုန်ကားများသည် မြဝတီမြို့မှ ဒေါနတောင် လမ်းဟောင်း ဟုခေါ်သည့် မြဝတီ-ထော့ကော်ကိုး-နဘူး-ဘားအံလမ်းပိုင်းကို အသုံးပြုသွားလာကြသည်။

ထိုင်းကုန်စည်စီးဆင်းမှု သိသိသာသာ ကျဆင်းလာသည်မှာ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲခြင်းနှင့် စစ်ဆေးရေး ဂိတ်များ အများပြား ရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု မြဝတီမြို့နယ်၊ ကုန်သွယ်ရေးဇုန်၊ ကုန်တင်/ကျ ဌာန တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပထမဆုံး မရမ်းချောင်ဂိတ်မှာ အဖမ်းအဆီး အစစ်အဆေးတွေရှိလို့ သွင်းကုန်၊ပို့ကုန် လုပ်ငန်းအများစုက အရင်လထက် တရားဝင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကျဆင်းမယ် ထိုင်းကုန်စည်စီးဆင်းမှုက အရင် တုန်းက ရာခိုင်နှုန်းပြည့် မီသလောက် အခုချိန်မှာ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းပဲ စီဆင်းပါမယ်၊ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း စီးဆင်းတဲ့ နေရာမှာ လည်း ဂျူတီဆောင်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းတွေလောက်ပဲ စီးဆင်းမယ်၊ အေးဂျင့်တွေဆီက သိရသလောက် အရင်က ကုန် ကား အစီး ၁၀၀ သွားနိုင်တယ်ဆိုရင် အခု ၃၀ လောက်ပဲ သွားနိုင်တော့တယ်၊  ကုန်တင်/ကုန်ကျ လုပ်သားတွေ အနေနဲ့ ဆိုရင် ဒီလဟာ ဝင်ငွေနည်းသွားတဲ့လ၊ နောက်ပြီး လမ်းကြောင်း အခြေအနေက  အာရှလမ်း ပိတ်ထားတာဖြစ်လို့ အရင် ဒေါနတောင် လမ်းဟောင်း၊ ထော့ကော်ကိုးလမ်း၊ ကြက်ဥတောင်လမ်းတွေမှာ လမ်းကြောင်း အခြေအနေမှာ အရင် နှစ်လောက် မဆိုးဝါးဘူး ဆိုပေမယ့် ဒီနှစ်ကတော့ ကုန်သွယ်စီးဆင်းမှု နည်းတယ်၊ မြေသားကျောက်ခဲလမ်းဖြစ်လို့ မတော်တဆယာဉ် အန္တရာယ် ဖြစ်တာတွေ၊ နယ်မြေ မငြိမ်းချမ်းဘဲ တိုက်ပွဲတွေ မကြာခဏ ပြင်းထန်နေတာတွေရှိလို့ ကုန်သည်တွေအတွက် ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေရှိသလို ပြည်သူတွေအတွက်ကလည်း ကုန်ဈေးနှုန်းတက်လာလို့ စားဝတ် နေရေး မလောက်ငှတာတွေ ကြုံနေကြရမှာပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကို တွေ့ရစဉ်

မြဝတီမြို့အထွက် ဒေါနတောင်လမ်းဟောင်းသည် တောင်တက်တောင်ဆင်း မြေသားကျောက်ခဲ တစ်လမ်းမောင်း စနစ်ဖြစ်ရာ တောင်ပေါ်အတက်တစ်ရက်၊ အဆင်းတစ်ရက် အသုံးပြုကြသည့် လမ်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုလမ်း ကြောင်းပေါ် တွင် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း ပေါင်းစုံက လမ်းကြေးများ တောင်းခံနေကြောင်း ခရီးသွားပြည်သူများက ပြောသည်။

ပရဟိတအလင်းသစ်အသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကျော်ဦးက “ကုန်စည်လမ်းကြောင်းက ကျနော်တို့ ကုန်ကားတွေကတော့ ၁၂ ဘီးရယ်၊ ၆ ဘီးရယ်ကတော့ အရင်ကထက် တစ်ဝက်လောက်တော့ လျော့ကျသွားတယ်၊ Import တိရစ္ဆာန် ဝက်တို့ ဂျူတီပေးတယ်ထင်တယ်၊ တင်သွင်းတဲ့ ကားတွေများတယ်၊ တောင်ပေါ်လမ်းမှာ ဂိတ်တွေ အများကြီးပဲ။ လမ်းဟောင်း မှာတော့ KNLA အဖွဲ့များတယ် နဘူးလမ်းပိုင်းကျော်ရင်တော့ KNU၊ KNLA ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီအဖွဲ့တွေ များတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထိုင်းလူသုံးကုန်ပစ္စည်းကို အများစု အသုံးပြုကြပြီး မွန်ပြည်နယ်နှင့် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဒေသခံပြည်သူများက ထိုင်းကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို အမှီပြု၍ စီးပွားရေးလုပ်ကြသည်။

အလားတူ တရုတ်နိုင်ငံကနေလည်း လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ လူသုံးကုန်များနှင့် ဆေးဝါးများ အပါအဝင် အိမ်ဆောက် ပစ္စည်းများလည်း တင်သွင်းလျက်ရှိကြောင်း၊ သို့သော် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသလို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်စုံ လမ်းကို ထိန်းချုပ်၍ ငွေကြေးတောင်းခံနေကြခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်လျက်ရှိသည်။ 

ကုန်တင်ကားကို တွေ့ရစဉ်

မရမ်းချောင်ဂိတ်တွင် စစ်ဆေးမှုများသည့်အတွက် တရားမဝင် ထိုင်းကုန်စည်စီးဆင်းမှုမှာ သိသိသာသာ လျော့ပါး သွားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံမှ တရားဝင် ကုန်စည်များမှာလည်း ယခင်ထက် ထပ်ဝက် လျော့နည်းသွားသည်ဟု Online Shop လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် တစ်ခုနှင့်တစ်ခုကြား ကုန်စည်များ ပို့ဆောင်ရာမှာလည်း ကုန်သွယ်ရေးလမ်းများကို မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်းစုံက ဂိတ်များဖွင့်လှစ်၍ စစ်ဆေးမှု များပြား ခြင်း၊ ငွေကြေးတောင်းခံမှုများ ပြုလုပ်နေခြင်း၊ တားဆီးပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်နေခြင်းတို့ကြောင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ လျော့နည်းလာသလို ကုန်သွယ်မှု အခက်အခဲများ ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

မြဝတီ-ဘားအံ ကားလမ်း ခရီးသွားယာဉ် ယာဉ်ငယ်မောင်းသူ တစ်ဦးက “ကုန်ကားက ဂျူတီပေါ် မူတည်တယ် နေ့ချင်းပြန်တော့ မရလောက်တော့ဘူး လမ်း‌ဟောင်းက KNLA ဂိတ်၊ ထော့ကော်ကိုးလမ်းကြောင်းမှာက BGF၊ DKBA၊ KNU ဂိတ် ၁၀ ဂိတ်လောက်ရှိမယ်၊ ကြက်ဥတောင်လမ်းပိုင်းမှာက DKBA အပိုင်လမ်းဖြစ်တယ်၊  ခရီးသည်တစ်ဦးကို ကားခ တစ်သိန်း၊ တစ်သိန်းခွဲလောက်တော့ ယူတယ်၊ ဂိတ်တွေမှာက ကားတွေတန်းစီ အစစ်ခံ လမ်းကြေးပေးရလို့ ဒီမနက်က မနက် ၆ နာရီက စထွက်ရင် နေ့လည် ၂ နာရီ ဝန်းကျင်မှရောက်တာ”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လူသုံးကုန်များ၊ စားသောက်ကုန်များ၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါးများ စသည့် သွင်းကုန်များအား ထိုင်းနှင့်တရုတ်ကို အမှီအခိုပြုနေရသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းဖြစ်သည့် မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးသည် တိုက်ပွဲများ ကြောင့် ရပ်တန့်ထားရသလို တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းဖြစ်သော ဂျယ်ခေါင်-မူဆယ်-လားရှိုး-မန္တလေး လမ်းမကြီးသည်လည်း တိုက်ပွဲများကြောင့် ရပ်တန့်ထားရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁

ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အလုပ်သမား သက်သေခံကတ် (OWIC) ပေါ်တွင် လုံခြုံရေး Sticker အသုံးပြုသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း MOEAF တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ အစီအစဉ်ကို ဩဂုတ် ၁ ရက်နေ့တွင် စတင်မည်ဖြစ်ပြီး လုံခြုံရေး Sticker  ပါသော OWIC ကတ်ကို ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဒဂုံမြို့သစ်ခရိုင်၊ ဒဂုံမြို့သစ်(မြောက်ပိုင်း) မြို့နယ်ရှိ အလုပ်သမား ညွန်ကြားရေးဦးစီးဌာန၊ အလုပ်သမားလေ့ကျင့်ရေး သင်တန်းကျောင်းတွင် ထုတ်ယူနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ထုတ်ပေးရခြင်းမှာ အတုအပများ မရှိစေရန်နှင့် ပိုမို လုံခြုံမှုရှိစေရန်အတွက် ဖြစ်ကြောင်း၊ Sticker  ပါသော OWIC ကတ် လုပ်ဆောင်ရာတွင် Card တစ်ခုလျှင် မူလသတ်မှတ်ကြေး မြန်မာငွေ ၅၇၀၀ ကျပ်အပြင် လုံခြုံရေး Sticker တစ်ခုအတွက် သတ်မှတ်ကြေး မြန်မာငွေ ၁၀၀ ကျပ် ပေးဆောင်ရမည်ဟု MOEAF တာဝန်ရှိ သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အလုပ်သမားအေဂျင်စီမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “OWIC ကတ်ကို လုံခြုံရေး Sticker စနစ်သစ်နဲ့ ထုတ်ပေးတာဆို ပေမယ့် ကုမ္ပဏီတွေ အတွက်ကတော့ အလုပ်တစ်ခု ပိုလာမှာပေါ့၊ သက်ဆိုင်ရာဌာန အတွက်ကတော့ အတုထုတ် လို့ မရအောင်တော့ လုံခြုံရေး Sticker လုပ်တာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

အလုပ်သမားဦးစီးဌာနကိုတွေ့ရစဉ် 

အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာနသည် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်(Passport for job-PJ) ကိုင်ဆောင်ထားပြီး ပြည်ပ သို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် အလုပ်သမားများ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ရောက်ရှိသည့်အချိန် သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံ၏ ဥပဒေပါ ခံစားခွင့်များ ရရှိနိုင်စေရန်နှင့် အလုပ်သမားရေးရာ ကိစ္စရပ်များ ဖြစ်ပေါ်လာသည့်အခါ လွယ်ကူ လျင်မြန်စွာ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ရေးအတွက် OWIC ကတ်များကို ထုတ်ပေးလျက်ရှိသည်။

ပြည်ပအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးအေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာတစ်ဦးက “ပြည်ပနိုင်ငံကို တရားဝင်သွားရောက် အလုပ်လုပ် ကိုင်သူ အများအပြား ရှိပေမယ့်လည်း သက်ဆိုင်ရာဌာနက နိုင်ငံအလိုက် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် လူဦးရေကို ကန့်သတ်ထားပြီး OWIC သင်တန်း တက်ရောက်ခွင့် ဦးရေ နည်းပါးလာပြီ”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် သက်ဆိုင်ရာဌာနက OWIC ကတ် ပြုလုပ်ရာတွင် စိစစ်ကန့်သတ် ထုတ်ပေးနေသောကြောင့် OWIC ကတ် ပြုလုပ်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေရသူများသည် အခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ အချိန်နှင့် ငွေကြေး နစ်နာ ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ အလုပ်ခေါ်စာ ကျလာသော်လည်း OWIC ကတ် မရသေး၍ အလုပ်အကိုင်များ ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသည် မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ် ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌနှင့် ဒါရိုက်တာ အဖွဲ့ကို စုစုပေါင်း ၈ ဦး ခန့်အပ် တာဝန်ပေးလိုက်ကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်က ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့ သည်။

ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌများအဖြစ် ဦးဇော်မြင့်နိုင်၊ ဒေါက်တာ လင်းအောင်၊ ဦးသက်ထွန်းအောင်၊ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ဒေါက်တာရီအေး၊ ဦးတင်မြင့်၊ ဒေါက်တာလှညွန့်၊ ဒေါက်တာ ဇော်ဦးတို့ဖြစ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

စစ်မှုထမ်း တာဝန်ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ခဲ့သူများ အလုပ်အကိုင်ရရှိရေးအတွက် “စစ်မှုထမ်း တာဝန်ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ခဲ့သူများ အလုပ်အကိုင်ရရှိရေး စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီ”ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၈ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ ကြောင်း နစက,က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကော်မတီတွင် ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး(ဥက္ကဋ္ဌ)၊ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန် ကြီး(ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၁)၊ ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ(ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၂)၊ စစ်ရေးချုပ်(ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၃) နစကဥက္ကဋ္ဌရုံး ဝန်ကြီးဌာန(၄)မှ ပြည်ထောင်စုဝန် ကြီး (အတွင်းရေးမှူး)၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး(ကြည်း)မှ ပြန်လည်နေရာ ချထားရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး- ညွှန်ကြားရေးမှူး(တွဲဖက်အတွင်းရေး)တို့ ပါဝင်ကြသည်။

ထို့နောက် အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာ န၊ စိုက်ပျိုးရေး-မွေးမြူရေးနှင့်ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန၊ သမဝါယမနှင့်ကျေးလက်ဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၊ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၊ လူမှုဝန်ထမ်း-ကယ်ဆယ်ရေးနှင့်ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့်စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်တို့ ပါဝင်ကြသည်။

အဆိုပါ ကော်မတီသည် တာဝန်ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီးသော ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းများသည် ရန်သူကြောင့် မသန်စွမ်းဖြစ်မှု EA1၊ EA2 နှင့် NEA များကို အမြဲတမ်း စစ်မှုထမ်းများနည်းတူ စစ်ရေးချုပ်ရုံးကွပ်ကဲမှုအောက် ပြည်လည်နေရာချထားရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး အစီအစဉ်ဖြင့် အမဲတမ်း စစ်မှုထမ်း EA များနည်းတူ ပြန်လည် နေရာချထားနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ပေးရန် တာဝန်ရှိသည်။

စစ်မှုထမ်းများ အလုပ်အကိုင်ရရှိရေး ကော်မတီဖွဲ့စည်းမှုက ကောင်းမွန်ကြောင်း၊ သို့သော် လက်တွေ့ မြေပြင်တွင် တကယ် အကျိုးခံစားခွင့်ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှသာလျှင် လူထု၏ ထောက်ခံမှုကို ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက် တွေ့ အောက်ခြေစစ်မှုထမ်းများ၏ အခြေအနေကို ပြန်လည် စုံစမ်းကြည့်မည်ဆိုပါက ဘယ်လိုအခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း တပ်မတော်အသိုင်းအဝန်းနှင့်နီးစပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က စတင် ပြောင်းလဲလာသော နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းနှင့်အတူ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်တွင် စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို အသက်သွင်း၍ နိုင်ငံသားများကို စစ်မှုထမ်းခေါ်ယူခဲ့ သည်မှာ အပတ်စဉ်(၁၅)အထိ ရောက်ရှိနေပြီးဖြစ်သည်။

နစကသည် စစ်မှုထမ်းများကို တစ်ပတ်စဉ်လျှင် လူဦးရေ ၅၀၀၀ နှုန်းခေါ်ယူခဲ့သည့်အတွက် ယခု အပတ်စဉ် (၁၅) ထိရောက်ရှိလာပြီးဖြစ်၍ လူဦးရေ ၇၅၀၀၀ ရှိပြီးဖြစ်သည်။

CNI New 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅

နစကသည် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်နေခြင်းက ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှင့် ငွေစက္ကူ ရိုက်ထုတ်မှုကို လျှော့ချနိုင်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကသည် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်မည်ဆိုလျှင် အင်တာနက်လိုင်းများ ကောင်းမွန် အောင် လုပ်ဆောင်ပေးရန် လိုအပ်သလို တစ်နိုင်ငံလုံးကို လွှမ်းခြုံသည့် ကွန်ယက်ကို တည်ဆောက်ပေးရန်လို ကြောင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ် သုံးစွဲသူများ၏ လုံခြုံရေးကို အားကောင်းရေးကိုလည်း တည်ဆောက်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အင်တာနက်လိုင်းများ မကောင်း၍ ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးသုံးစွဲမှုများ အဆင်မပြေဖြစ်နေ သလို Pay စနစ်များ၌ ဟက်ခံရပြီး ငွေများ ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ် သုံးစွဲသူ များ၏ ငွေများကို ဟက်သွားသူများအား ဖမ်းဆီး အရေးယူပေးနိုင်မှုများလည်း အားနည်းနေကြောင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ် ဝန်ဆောင်မှုများကို ကောက်ခံရမှာလည်း သတ်မှတ်နှုန်းထားများမရှိဘဲ ကောက်ခံချင်သလို ကောက် ခံနေကြကြောင်း ပြည်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

 MMQR စနစ်ကို မိတ်ဆက်နေစဉ် 

အစိုးရအဆက်ဆက် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်ကို တည်ဆောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြကြောင်း၊ နစကသည် ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုကို လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီဟာကတော့ ကျနော်တို့က အရင်ထဲကလည်း အစိုးရအဆက်ဆက် လုပ်ဖို့ကြိုးစား နေကြတာပါပဲ။ ကျနော်တို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာလည်း လုပ်တာပါပဲ။ ထိုင်းမှာလည်း လုပ်တယ်၊ တရုတ်မှာဆိုလည်း ကျနော်တို့ ခရီးတွေ ဘာတွေသွားလို့ ဝယ်လာခဲ့ပြီဆိုရင် ဒီပစ္စည်းတွေ ဘာတွေဆိုရင် ဒါဖုန်းထဲကနေ scan ဖတ်ပြီးပေးတယ်၊ ဒါမျိုးတွေ လုပ်ကြတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့် နစက ဒီအချိန်မှာ လုပ်ချင်တာကတော့  ကျနော့်အထင်ကတော့ နှစ်ပိုင်းရှိ တယ်ပေါ့။ တစ်ပိုင်းကတော့ ပုံမှနပဲ ဒါကမ္ဘာ့ငွေကြေး ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့ အပါအဝင် ကျနော်တို့ လွယ်ကူလျှင် မြန်မာငွေ ပေးချေမှုတွေနဲ့ လုံခြုံစိတ်ချရမှုတွေအတွက် ပြောရင်တော့ တိုးတက်တဲ့ အရွေ့တစ်ခုကို လိုက်ပါ ရွေ့လျားတာပေါ့။ ဒုတိယအပိုင်းကတော့ ကျနော်တို့ ဒီငွေကြေးဖောင်းပွမှု ပြဿနာ၊ ငွေစက္ကူ ရိုက်ထုတ်ရမှု ပြဿနာတွေကို လျှော့ချနိုင်မယ့် အနေအထားမျိုးလို့တော့ မြင်တယ်။ သေချာတာ တစ်ခုကတော့ digital curre ncy တစ်ခုကို သွားပြီဆို ရင်တော့ ကျနော်တို့က ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ငွေကြေးအသစ် ရိုက်ထုတ်ရမှုက နည်းသွားပြီးတော့ ဒီကိန်းဂဏန်းတွေ အရပဲ။ ကျနော်တို့က သွားတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲတော့ ဒီအပိုင်းကိုလည်း အစိုးရအနေနဲ့ ထိန်းချုပ်ကိုင်တွယ်ချင်တဲ့ အပိုင်းလို့ ကျနော့် အနေနဲ့မြင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်ကို နိုင်ငံ့ လူဦးရေ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကသာ သုံးနိုင်ပြီး ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းက မသုံးစွဲနိုင်ဘူးဆိုလျှင် လုပ်ငန်းအောင်မြင်ရန် ခက်ခဲကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။ 

ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်၏ လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး အပြင်ကနေ ဟက်ကာ(Hacker)လုပ်ခြင်းသည် အတွင်းရှိ ဝန်ထမ်းများကနေ လုပ်နေခြင်းက ပိုမိုများပြားနိုင်ကြောင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်၏ လုံခြုံရေးကို ဂရုစိုက်ရန်လိုအပ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့်စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌကို MMQR စနစ်အကြောင်း ရှင်းပြနေစဉ်

၎င်းက “အမှန်တိုင်း ပြောရရင်တော့ အပြင်ကနေ ဟက်တာထက်လေ အတွင်းကနေ ဝန်ထမ်းတွေ ကနေပြီးတော့ မှ လုပ်နေတဲ့ဟာတွေက ပိုများမယ်လို့တော့ ထင်တယ်ပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒါမျိုးကိစ္စတွေကျတော့ သူတို့က public sharing တွေက သိပ်မရှိဘူးလေ။ public ကို announce လုပ်တဲ့ဟာမျိုးတွေက အရမ်းရှားတယ်။ နောက် အဓိက,ကတော့ သူတို့က ဟိုးလေးတကြော် ဖြစ်တဲ့ကိစ္စလောက်သာ ဒါသိခွင့်ရှိတာပေါ့၊  public ကလေ။ ဆိုတော့ တကယ်တမ်းတော့ အပြင်က hacker တွေ hack တာမျိုးထက်ကို ဟိုဟာလေ ဒီအခုဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေက အတွင်းက ဘဏ်ဝန်ထမ်းကနေ လုပ်တဲ့ဟာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ခုနက ဒီအားလုံး သိပြီး သား အွန်လိုင်း  ကျားဖြန့်ပေါ့။ ဒါကကျတော့လည်း public awareness နဲ့ဆိုင်သွားပြီပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာတွင် အွန်လိုင်းငွေလိမ်လည်ဂိုဏ်းများသည် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေစနစ် ကနေ အွန်လိုင်းငွေလိမ်လည်မှုများ ပြုလုပ်နေကြသလို ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်ကို သက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများရှိ ဝန်ထမ်းများဖြင့် ပူးပေါင်း၍ ဟက်ခံရခြင်းများကြောင့် ငွေကြေး ဆုံးရှုံးမှုများ ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။

အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းတွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် အင်တာနက်လိုင်းများ မရရှိ ကြသလို လျှပ်စစ်မီး ဖြတ်တောက်မှုများ ခံနေရခြင်းကြောင့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော် အပါအဝင် မြို့ကြီး များမှ လွဲ၍ ကျန်နယ်ဒေသများတွင် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေကြေးစနစ်ကို အသုံးပြုရန် အလွန်ခက်ခဲလျက်ရှိနေသည်။

နစကသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေပေးချေမှုအတွက် National QR Standard ဖြစ်သည့် MMQR ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ 

အဆိုပါ မြန်မာကျူအာ(MMQR) စနစ်သည် နိုင်ငံတော်အဆင့် ဒစ်ဂျစ်တယ် ငွေပေးချေမှု ကျူအာကုတ်စနစ်ဖြစ် သည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၁

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမည့် ပို့ကုန်များအပေါ် စည်းကြပ်ခွန် ကောက်ခံရာမှာ ၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကြား ချိန်ညှိကောက်ခံရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင် လှိုင်က စာပေးပို့ ညှိနှိုင်းလျက်ရှိသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၇ ရက်က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်မှ မြန်မာနိုင်ငံကို ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း အကြောင်းကြားစာ တစ်စောင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ထံ ပေးပို့ ခဲ့သည်။

ထို့နောက် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က အမေရိကန်သို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ စေလွှတ်၍ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးလိုကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၉ ရက်က အကြောင်းပြန်ကြားစာ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ထံ ပေးပို့ခဲ့သည်။

 သမ္မတထရမ့်ထံ နစကဥက္ကဋ္ဌ ပေးပို့သည့်စာကို တွေ့ရစဉ်

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မြန်မာ-အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံ ဘက်ညီမျှသော ကုန်သွယ်မှု ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှ အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွင်းကုန်များအပေါ် ၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကြား ချိန်ညှိ ကောက်ခံသွားရန် အဆိုပြုညှိနှိုင်းလိုပါတယ်”ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် မထင်မှတ်သည်များ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည့်အတွက် မြန်မာဘက်က တောင်းဆိုမှုကို လက်ခံနိုင်ခြေလည်း ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် ရာခိုင်နှုန်း မည်မျှထိ လျှော့ပေးမည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရန်လိုကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့်စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မှန်းရခက်တယ်ပေါ့၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အမေရိကန်သမ္မတ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်က မထင်မှတ်တာတွေ အရမ်းလုပ်တတ်တဲ့ အခါကြတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ကျနော်တို့ ဒီအာရှပေါ့၊ အရှေ့တောင်အာရှ ဘက်ကို နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို နည်းနည်းလေး ဇောင်းပေးလာတဲ့သဘော သတင်းလေးတွေ တက်လာတာ တွေ့ရ တယ်ပေါ့။ ဒီ SAC ဘက်က တောင်းဆိုချက်ကို အမေရိကန်ဘက်က လိုက်လျောနိုင်ဖို့ ရာခိုင်နှုန်း နည်းတယ်လို့ လည်း ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒမှာ အာဆီယံတွေ၊ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ဘယ်လို ဖြစ်လာမလဲဆိုတဲ့ဟာလည်း ကျနော်တို့က စောင့်ကြည့်ရအုံးမှာဆိုတော့ပေါ့နော်။ တခုခု ပြန်တုံ့ပြန်နိုင်ကောင်း လည်း တုံ့ပြန်နိုင်ခြေတော့ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ တဖက်က တောင်းဆိုသလိုမျိုး ဖြစ်နိုင်ခြေတော့ရှိတယ်။ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်မလဲတော့ နည်းနည်းလေးတော့ မှန်းဆရခက်တာပေါ့။ အခုချိန်မှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့ရဲ့မူဝါဒကို ဘယ်လိုမျိုး အ‌ရှေ့တောင်အာရှအပေါ်မှာ ကစားမလဲပေါ့။ ခုနက ပြောသလို တရုတ်နဲ့အပြိုင် ကစား မလားဆိုတဲ့ဟာ ပေါ်မှာလည်း မူတည်နေတယ်ဆိုတော့လေ” ဟု ပြောသည်။ 

မြန်မာအထည်ချုပ် လုပ်ငန်းကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်က မြန်မာကို ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမှုကို ဖြေလျှော့အောင် မလုပ်နိုင်ပါက အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်လာနိုင်ပြီး အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူများက ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနှင့်အမေရိကန်သည် ၂ဝ၂၃ - ‌၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ဝ၁ ဒသမ ၉ သန်းအထိရှိပြီး  ၂ဝ၂၄ - ‌၂ဝ၂၅ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်မှာတော့ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အနေဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅၈၈ ဒသမ ၃ သန်းကျော်အထိရှိကြောင်း နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော် မင်းထွန်းက ပြောသည်။ 

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၀

အမေရိကန်မှ မြန်မာနိုင်ငံကို ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမည့်ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံမှ အဆင့်မြင့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ အမြန်စေလွှတ်၍ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်လိုပါကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၇ ရက်က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်မှ မြန်မာနိုင်ငံကို ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း အကြောင်းကြားစာ တစ်စောင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ထံ ပေးပို့ ခဲ့သည်။

ထို့နောက် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က အမေရိကန်သို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ စေလွှတ်၍ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးလိုကြောင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၉ ရက်က အကြောင်းပြန်ကြားစာ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ထံ ပေးပို့ခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မြန်မာ-အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံ ဘက်ညီမျှသော ကုန်သွယ်မှု ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှ အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွင်းကုန်များအပေါ် ၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကြား ချိန်ညှိ ကောက်ခံသွားရန် အဆိုပြုညှိနှိုင်းလိုပါကြောင်း၊ လိုအပ်ပါက မြန်မာနိုင်ငံမှ အဆင့်မြင့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့ အမြန်စေလွှတ်၍ သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်လိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံး(LDC)နိုင်ငံများထဲမှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်နေသည့်အပြင် လွန်ခဲ့သည့် ၅ နှစ်တာ ကာလအတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များဖြစ်သည့် မိုခါဆိုင်ကလုံးမုန်တိုင်း၊ ရာဂီ မုန်တိုင်း ရေကြီးရေလျှံမှုနှင့် ၇.၇ မဂ္ဂနီကျုရှိ ငလျင်ကြီးများကြောင့် ပြင်းထန်သော စိန်ခေါ်မှုများ ဆက်တိုက် ကြုံ တွေ့ခဲ့ရသဖြင့် မြန်မာပြည်သူများသည် ကြီးမားသော စိန်ခေါ်မှုများကို ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းနေရသည့် အချိန် လည်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက သမ္မတထရမ့်ကို ပေးပို့သော စာတွင် ပြောကြားထားသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပကတိ အခြေအနေမှန်များကို နိုင်ငံတကာက သိရှိမှုမရှိဘဲ သတင်းမှားများကို အခြေခံကာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ ရပါကြောင်း၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကလည်း မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ထားရာ ထိုအရေးယူ ပိတ်ဆို့ထားမှုများသည် မိမိတို့ နှစ်နိုင်ငံအတွက် မည်သို့မျှ အကျိုးမရှိခြင်းကြောင့် နှစ်နိုင်ငံပြည်သူ များ၏ အကျိုးစီးပွားကို ရှေ့ရှု၍ ယခင်က ချမှတ်ခဲ့သည့် စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုများကို ဖြေလျော့ရုပ်သိမ်းပေးရန် လည်း အထူးမေတ္တာရပ်ခံအပ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

အမေရိကန်က မြန်မာကို ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမှုကို ဖြေလျှော့အောင် မလုပ်နိုင်ပါက အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်လာနိုင်ပြီး အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူများက ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနှင့်အမေရိကန်သည် ၂ဝ၂၃ - ‌၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ဝ၁ ဒသမ ၉ သန်းအထိရှိပြီး  ၂ဝ၂၄ - ‌၂ဝ၂၅ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်မှာတော့ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အနေဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅၈၈ ဒသမ ၃ သန်းကျော်အထိရှိကြောင်း နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော် မင်းထွန်းက ပြောသည်။ 

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၀

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ မြန်မာနိုင်ငံကို ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံမည်ဆိုသော အကြောင်းကြားစာကြောင့် မြန်မာ့အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်လာနိုင်သလို အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းများလည်း မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သမ္မတထရမ့်၏ ကုန်သွယ်ခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံသွားမည့် အသိပေး အကြောင်းကြားစာကို နစကမှ လက်ခံ ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသွားမည်ဟု နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း က ဇူလိုင် ၈ ရက်တွင် ပြောကြားထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို အခွန် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံခြင်းက စီးပွားရေး ပြဿနာများသာမက အလုပ်လက်မဲ့ ပြဿနာ များပါ ကြုံတွေ့ရနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။  

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဓိကတော့ Garment(အထည်ချုပ်)ပေါ့၊ မြန်မာနိုင်ငံက အများဆုံးတင်တာ Garment(အထည်ချုပ်)ပဲ လေ။ လောလောဆယ် နိုင်ငံခြားကို Export က Garment ဒေါ်လာ သန်း ၈၀၀ ဖိုးလောက်ရှိတယ်။ ၄ နှစ် ၅ နှစ်မှာ ဒါပေမယ့် ၄၀ ဆိုတဲ့ ရာခိုင်နှုန်းသည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံ အားလုံး ခြုံကြည့်လိုက်လို့ရှိရင် ဒါများတဲ့ ထဲမှာ တော့ ပါတာပေါ့။ အခွန်တိုးကောက်ရင် ဘာဖြစ်လဲ အခွန်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဆိုတာ ဖြစ်လာတယ်။ အခွန် တိုးကောက် လာလို့ဖြစ်လာတဲ့ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးက ဖြစ်လာတဲ့ မကောင်းတဲ့ အကျိုးဆက်သည် အစိုးရလည်းမရ၊ ပုဂ္ဂလိကလည်းမရ၊ စားသုံးသူလည်းမရ၊ ထုပ်လုပ်သူလည်း မရဘဲနဲ့ ဒီတိုင်း ဆုံးရှုံးသွားတာရှိတယ်။  ကျွမ်းကျင်မှုရှိတဲ့ လုပ်သားတွေ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ အသက် ကြီးတဲ့လူတွေ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်၊ သူက စရိတ်တက်သွားပြီကို ဗမာပြည်ထဲကနေ တရုတ် Brand တွေနဲ့ပို့တဲ့ လုပ်ငန်းတွေလည်းရှိတယ်။ စီးပွားရေး ပြသာနာတင်မဟုတ်ဘူး။ ဒီပြင် တခြား Consistent  Problem တွေပါ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနှင့်အမေရိကန်သည် ၂ဝ၂၃ - ‌၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ဝ၁ ဒသမ ၉ သန်းအထိရှိပြီး  ၂ဝ၂၄ - ‌၂ဝ၂၅ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်မှာတော့ ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အနေဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅၈၈ ဒသမ ၃ သန်းကျော်အထိရှိကြောင်း နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော် မင်းထွန်းက ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံကို အမေရိကန်၊ ဥရောပ နှင့် အနောက်နိုင်ငံများက စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ထားခြင်းကြောင့် စီးပွားရေး ကျဆင်းနေသလို အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းများ မြင့်တက်နေသည်။

ထို့နောက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း(ILO)ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို ပိတ်ဆို့အရေးယူရန် ချမှတ် ထားခြင်းကြောင့် အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်နေသလို အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြန်လည် ထွက်ခွာမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့များ တိုးမြင့်လာနေသည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်နှင့် မလေးရှားကို ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ကုန်သွယ်ခွန် ကောက်ခံသွားမည်ဖြစ်ပြီး လာအိုနှင့်မြန်မာကိုတော့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ၃၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ အင်ဒိုနီးရှား ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဗီယက်နမ် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း စသဖြင့် ကောက်ခံသွားမည်ဟု အကြောင်းကြားစာများ ပေးပို့ခဲ့သည်။ 

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးသည် လက်နက်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချခံနေရကြောင်း မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင်  (Anwar Ibrahim) က အာဆီယံ အစည်းအဝေး မတိုင်မီ ဇူလိုင် ၉ ရက်က သတိပေးခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကွာလာလမ်ပူ (KUALA LUMPUR) မြို့တော်တွင် ဇူလိုင် ၉ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး များ အစည်းအဝေး၌ အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံသည့် အကြောင်းအရာကို အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ဩဂုတ် ၁ ရက်မှစပြီး အမေရိကန်၏ ကုန်သွယ်ခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှု အသက်ဝင်လာမည့် နိုင်ငံ ၁၄ နိုင်ငံအနက် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၆ နိုင်ငံ ပါဝင်နေသည်။