CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်မြို့မှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံထဲသို့ တစ်ပတ်ကဒ် ကိုင်ဆောင်ကာ သွားရောက် သူများအနက် အသက်(၃၅)နှစ်အတွင်းရှိ လူငယ်များအား ထွက်ခွာခွင့် ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားကြောင်း ဒေသခံ များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တစ်ပတ်ကဒ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများအနက် အသက်(၃၅)နှစ်အောက် အမျိုးသားများနှင့် အသက်(၂၇)နှစ်အောက် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်သော်လည်း ကျန်အသက်အရွယ်များမှာ ထွက်ခွာခွင့်ရှိကြောင်း၊ စာအုပ်အနီကိုင်ဆောင်ထား သူများမှာမူ အသက်ကန့်သတ်ချက် မရှိဘဲ မှတ်ပုံတင်၊ စမတ်ကဒ်တို့ဖြင့် ဝင်/ထွက်ခွင့် ပြုထားကြောင်း နှလုံးလှ ပရဟိတအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သောင်တင်တာပေါ့။ တချို့ကြတော့ မဝင်ရဘူး။ ဟိုဘက်မှာ အလုပ်ရလည်း ပြန်လှည့်ရတယ်။ တချို့ကြ လည်း မူဆယ်မှာပဲ ကြုံရာအလုပ်တွေ လုပ်နေကြတယ်။ မူဆယ်က ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေတောင် ပစ္စည်း အဝင်၊အထွက်တွေက အကန့်အသတ်ဆိုတော့ နေ့တိုင်းမဆင်းရဘူး။ ပစ္စည်းကုန်သွားရင် ရပ်၊ ပစ္စည်းပြန်ရောက် လုပ် အဲဒီလိုမျိုးဖြစ်နေတာ။ အစိုးရချင်းများ လုပ်ထားလားမသိဘူး။ ဟိုဘက်ကလည်း မရဘူး။ အစိုးရချင်းများ ညှိထားလား မရဘူး။ စာအုပ်အနီကတော့ သူ့ရဲ့ သက်တမ်းရှိတယ်။ စာအုပ်ကုန်သွားပြီဆိုရင် အသစ်လုပ်ရတယ်။ တစ်ပတ်ကဒ်ကတော့ ၇ ရက်ပေါ့။ စာအုပ်အနီ ကတော့ ဝင်ချင်တဲ့အချိန် ဝင်တာပေါ့။ တချို့ စီးပွားရေးသမားတွေ နေ့စဉ်ဝင်နေကြတာ။ ဒီမှာတော့ ဟိုဘက်ထဲ ဝင်တဲ့နေရာမှာ အမြဲတမ်း လူပြည့်နေတာပဲ။ သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ် တွေကနေ စစ်မှုထမ်းကင်းလွတ်ခွင့် ထောက်ခံစာ အဲဒီလိုမျိုးတွေ ပါရင်တော့ သွားလို့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်ကိုသွား‌ရောက် စောင့်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုကဲ့သို့ ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းသည် နန်းတော်ဂိတ်နှင့် ဆင်ဖြူဂိတ် ၂ ခုလုံး ပါဝင်ကြောင်း ဒေသခံများထံက သိရသည်။

ထွက်ခွာခွင့် ကန့်သတ်ထားသည့် အသက်အရွယ် အပိုင်းအခြားသည် စစ်မှုထမ်းဥပဒေတွင် အကျုံးဝင်သည့် အရွယ်များဖြစ်သောကြောင့် စစ်မှုထမ်းခွင့်နှင့် ဆက်စပ်မှုရှိနိုင်ကြောင်းလည်း ဒေသခံများက သုံးသပ်ကြသည်။
မြန်မာဘက်အခြမ်းမှ ထွက်ခွာခွင့် ရခဲ့သည်ရှိသော်လည်း တရုတ်ဘက်သို့ ရောက်ပါက ၎င်း အသက်အရွယ် အတွင်း ဝင်သူများဖြစ်လျှင် ပြန်လွှတ်ကြောင်းလည်း ဒေသခံများထံက သိရသည်။

မူဆယ်မြို့တွင် တရုတ်သို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန် စောင့်ဆိုင်နေသူဦးရေမှာ နေ့စဉ် ရာနှင့်ချီရှိပြီး ယခင်က စမတ်ကဒ်ရှိမှ ထွက်ခွာခွင့်ပြုမည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါမှာတော့ အသက်ကန့်သတ်ချက်ဖြင့် ထပ်မံ ပိတ်ပင်လိုက်သဖြင့် မူဆယ်မှ ပြန်ဆင်းသွားကြသူများလည်းရှိကြောင်း ဒေသခံတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်ကိုသွား‌ရောက် စောင့်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုလက်ရှိကတော့ သူတို့မရဘူးလို့ ပြောတာပဲ။ ဒီဘက် ဝင်မယ့်ကလေးတွေ ရှိတယ်လေ။ အရင်ကထက် လူလည်းများတယ်။ အခုအပြင်မှာ ရောက်တဲ့သူတွေတောင် မဝင်ရသေးဘူး။ သူတို့က ပေါ်လစီအမျိုးမျိုး ပြောင်း နေတော့ ကျနော်တို့လည်း အရူးဖြစ်နေပြီ ကြာလို့ရှိရင် အနေအထားက။ အခုတစ်မျိုး တော်ကြာတစ်မျိုး ဖြစ်နေ တာလေ။ အဆင်းကတော့ လွယ်ပါတယ်။ အတက်ကြတော့ နည်းနည်းလေး မှတ်ပုံတင် အနေအထားတွေ တိတိကျကျ မသိပေမယ့် အကန့်အသတ်တော့ ရှိတာပေ့ါ” ဟု ပြောသည်။

မူဆယ်မြို့ရှိ တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ်အား တရုတ်ဘက်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဆင်ဖြူနယ်စပ်ဂိတ်တွင် ပစ္စည်းအဝင်/အထွက် ပြုလုပ်ကာ နန်းတော် နယ်စပ်ဂိတ်တွင် လူအဝင်/အထွက် ပြုလုပ်ကြသည်။

နန်းတော်ဂိတ်ပေါက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံရှိ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ အပါအဝင် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းများ၌ သွားရောက် လုပ်ကိုင်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ဒေသရှိ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများအား နှိမ်နင်းရန် ထိုင်းအစိုးရမှ လျှပ်စစ်မီးနှင့် လောင်စာဆီ ဖြန့်ဝေမှုများကို ဖြတ်တောက်ထားခြင်းကြောင့် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းထက် ဒေသခံလူထုကို ပိုမိုထိခိုက်စေကြောင်း မြဝတီဒေသခံအချို့မှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှပေးသည့် လျှပ်စစ်မီးများကို မြဝတီဆေးရုံကြီး၊ ဘဏ်လုပ်ငန်းနှင့် အခြား တရုတ်စီးပွားရေး လုပ်ငန်း များကသာ အသုံးပြုကြခြင်းဖြစ်ပြီး ဒေသခံလူထုမှာမူ ဒေသတွင်း လျှပ်စစ်မီးကိုသာ သုံးစွဲကြသဖြင့် ပြဿနာမရှိ ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ဒေသခံများသည် ထိုင်းဘက်မှ စက်သုံးဆီများကို အားထားနေရသောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ထိုင်းဘက်မှ ပိတ်လိုက်သဖြင့် တစ်လီတာကို ပုံမှန် ၇၀၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်ပေးရသည်မှ ယခုအခါတွင် ၁၅,၀၀၀ ကျပ်အထိ ပေးနေရကြောင်း အလင်းသစ်လူမှုကူညီရေးအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောင်စာဆီ ဖြတ်တောက်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြဝတီပြည်သူတွေကတော့ အကုန်လုံးလိုလို အားလုံးပေါ့။ ကျနော်တို့ အပါအဝင် အားလုံး အခက်တွေ့သွားတယ်။ အခက်တွေ့သွားတယ်ဆိုတာက ကျနော်တို့  အဓိကက ထိုင်းဘက်ကမ်းက လောင်စာဆီကိုပဲ အားကိုးပြီး ရပ်တည်နေရတာဆိုတော့ သူတို့ဖြတ်တောက်လိုက်တော့ ဆိုင်တွေမှာ ဆီကို အချိန်ပိုင်းပဲ ရောင်းပေးတယ်။ ရှိတဲ့အချိန်ပေါ့။ မရှိရင်တော့ ဆိုင်ပိတ်ထားတာပေါ့။ ရှိတဲ့အချိန် ရောင်းပေးတဲ့အချိန်မှာ တိုးဝှေ့ပြီး ဝယ်ကြရတာပေါ့။ စက်သုံးဆီကတော့ ပုံမှန်ထက် ဈေးတက်တယ်။ အခုက မြဝတီမှာ မှောင်ခိုဈေးကွက်တစ်ခု ပေါ်လာတာပေါ့ နှစ်ဆလောက်ကို တင်ပြီးတော့ အပြင်ဈေးတွေနဲ့ ရောင်း နေကြတာ။ မြဝတီမြို့ထဲကို တစ်ပိုင်တစ်နိုင်လောက်ပဲ ဝင်တာရှိတယ်။ ဆီဘောက်စာ ကားကြီးတွေနဲ့ ဝင်တာ တော့ မရှိဘူး။ အောက်ကနေတက်တာ ရိုးရိုး ဆီပေပါပေါ့ လီတာ ၂၀၀ ကျော်တွေနဲ့ပဲ ဝင်တာရှိတယ်။ တစ်ပိုင် တစ်နိုင်ကားတွေနဲ့ အပေါ်တင်ပြီး ရောင်းတာမျိုးတွေပဲ ရှိတယ်။ စက်သုံးဆီကတော့ ဒေသခံ ပြည်သူ အားလုံးပဲ ပြောရမှာပေါ့။ ဒုက္ခရောက်နေတာမျိုးတွေ့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

 မြဝတီမြို့မှာ စက်သုံးဆီထည့်ရန် စောင့်နေကြစဉ်

အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်း ကျားဖြန့်များအား နှိမ်နှင်းရန် ထိုင်းအာဏာပိုင်များက မြဝတီမြို့ အပါအဝင် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် နေရာ ၅ ခုကို ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ လျှပ်စစ်မီး၊ အင်တာနက်နှင့် လောင်စာဆီများ ဖြတ်တောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ မိုဘိုင်းဖုန်း၊ အင်ဗက်တာ၊ ဆိုလာပြား စသည့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ အပါအဝင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ထုတ်ကုန် ၁၂ မျိုးကိုလည်း မြန်မာပြည်ထဲ တင်ပို့ခွင့်ကို ထပ်မံပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

လျှပ်စစ်မီးကို ထိုင်းဘက်မှ ဖြတ်တောက် လိုက်သည့်အတွက် မြဝတီဆေးရုံကြီးတွင် အနည်းငယ် ဒုက္ခရောက် သွားစေကြောင်းလည်း ဒေသခံများထံက သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီး ဖြတ်တောက်တာလောက်က ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွေအတွက် လုပ်ငန်းနှောင့်နှေးသွားစေရုံ ဖြစ်ပြီး လူထုကိုသာ ထိခိုက်စေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီမြို့မှာ စက်သုံးဆီထည့်ရန် စောင့်နေကြစဉ်

၎င်း “အခုလောလောဆယ် ကျနော်တို့ အပေါ်ယံ ကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ မထိရောက်သေးဘူး။ လျှပ်စစ်မီးဖြတ် တာတို့က ရေတိုမှာ ကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် ကျားဖြန့်လုပ်နေတဲ့ လူတွေအတွက်ကတော့ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်း နည်းနည်း နှောင့်နှေးသွားတာပဲ ဖြစ်လိမ့်မယ် မပျက်ဘူးပေါ့။ ထိသွားတာကတော့ လူထုပဲဖြစ်တယ်ဆိုတာ အားလုံးမြင်နေကြရတာပဲ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ မငြိမ်မသက်ဖြစ်အောင် ဆွပေးချင်တဲ့ လူတွေအတွက်ကလည်းအကွက် ကောင်း ဖြစ်တာပေါ့ လူထုက မကျေနပ်တော့။ ဒီကိစ္စကို ထိုင်းဘက်ကို မေးကြည့်တော့ ထိုင်းဘက်ကလည်း ဒါတွေကို သူတို့လည်း မျက်ခြေမပြတ် ကြည့်နေပါတယ်ပေါ့။ မကြာခင်လည်း သူတို့ ပြန်ဆန်းစစ်သုံးသပ်ပြီး ဘယ်လို ပြောင်းလဲသင့်တယ်ဆိုလည်း သူတို့ပြောင်းပါ့မယ်လို့ ပြောတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနှင့်မြန်မာတို့ ပူးပေါင်း၍ အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်း ကျားဖြန့်များအား နှိမ်နင်းရေးကို တင်းကြပ် စွာ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နေသကဲ့သို့ တရုတ်ဘက်မှလည်း ဖိအားပေးမှုများ ရှိနေသည်။

ထို့ပြင် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်း၌ ပါဝင်သည်ဟု သံသယရှိသူများကိုလည်း ထိုင်းအရာရှိများမှ စုံစမ်းအရေးယူမှုများ ရှိကြောင်း ထိုင်းသတင်းတွေ၌ ဖော်ပြထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ 

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများနှိမ်နင်းရန်အတွက် ထိုင်းအစိုးရက မြန်မာဘက်ကို ပြည်တွင်းထုတ် ကုန် ၁၁ မျိုး တင်သွင်းခွင့်ပိတ်လိုက်ကြောင်း ထိုင်းသံရုံးနှင့် မြန်မာလုပ်ငန်းရှင်များဖြင့် နီးစပ်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရသည် မြန်မာဘက်ခြမ်းရှိ မြဝတီနှင့် ရွှေကုက္ကိုလ်တွင် အခြေပြု၍ အွန်လိုင်းငွေလိမ်လည်လုပ်ငန်း (ကျားဖြန့်)နှိမ်နင်းရန်အတွက် တရုတ်အစိုးရ၏ ဖိအားပေးခြင်းကို ခံနေရသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းအစိုးရသည် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ ဒေသ ၅ နေရာသို့ ပေးနေသော လျှပ်စစ်ဓာတ်အားများ၊ အင်တာနက်လိုင်းများနှင့် လောင်စာဆီများကို ဖြတ်တောက်လိုက်သည်။

မြဝတီကနေ ထိုင်းဘက်ကို စက်သုံးဆီထည့်ရန်သွားနေတဲ့ ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ထိုင်းအစိုးရက မြန်မာဘက်သို့ မိုဘိုင်းဖုန်းအသစ်၊ ဘက်ထရီအားလုံး၊ အင်ဗာတာ၊ မီးစက်၊ ဆိုလာပြား၊ မိုဘိုင်းကိရိယာများ၊ CABLE၊ HARDWARE၊ ဆော့ဖ်ဝဲ၊ လိမ်လည်သူများနှင့် သက်ဆိုင်သော ကုန်ပစ္စည်းများ၊ အင်ဂျင်ဝိုင်၊ စက်သုံးဆီ စသည့် ထုတ်ကုန် ၁၁ မျိုးကို တင်သွင်းခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်ကြောင်း ထိုင်းသံရုံးနှင့် မြန်မာစီး ပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များဖြင့် နီးစပ်သူများက ပြောသည်။

အဆိုပါ လုပ်ငန်းစဉ်များကြောင့် မြဝတီ၊ တာချီလိတ်တို့တွင် လောင်စာဆီ ပြတ်တောက်မှုများကြောင့် ဒေသတွင်း နေ  ပြည်သူများ သွားလာရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများ အခက်အခဲကြုံတွေ့လာကြသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၈

နေပြည်တော်တွင် စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနမှ ဓါတ်ဆီအမျိုးအစား RON-68 ဆီဆိုင်ဖွင့်လှစ်ကာ တစ်လီတာလျှင် ၂၂၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချပေးနေခြင်းသည် ရေတိုအတွက်သာ ကောင်းမွန်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ငွေကြေးလေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

RON-68 သည် ပြည်တွင်းစက်ရုံများမှ ထွက်ရှိသည့် ရေနံများအား ချက်ပြီး ရရှိလာသည့် ဓါတ်ဆီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ယာဉ်ကြီး၊ ယာဉ်ငယ်အများစုသည် 92, 95 စက်သုံးဆီအမျိုးအစားကိုသာ အဓိကအသုံးပြုနေကြ ခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းဆီနေရာတွင် RON-68 ဆီကို ထည့်သွင်းအသုံးပြုမည်ဆိုပါက ရေရှည်တွင် ယာဉ်၏ အင်ဂျင်ပိုင်းကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

သို့သော် လက်ရှိ ရောင်းချပေးနေသည့် နှုန်းထားအရ သာမန်မော်တော်ယာဉ်များအတွက် အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေ ကာ ရေတိုအတွက်တော့ ကောင်းမွန်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

“အ‌ထောက်အကူအနည်းနဲ့အများတော့ဖြစ်တာပေါ့။ 68 ဆိုတာ 92 ကြတော့ နားလည်တဲ့သူတွေ ပြောကြတာပေါ့ လေ။ 95 ပေါ့ ပြင်ပဆီထက်စာရင် 92, 95 က qualified မမီဘူးပြောကြတာကို။ 68 ဆိုတာတော့ 68 နဲ့ အဆင်ပြေ တဲ့ အင်ဂျင်တွေ လည်ပတ်မှုတွေအတွက်တော့ အဆင်ပြေတာပေါ့။ ကျနော်လည်း အင်ဂျင်နီယာ မဟုတ်တော့ နားမလည်ဘူး 68 ကို 92 ထဲ ထည့်မောင်းလို့ရလား၊ မရလား ကျနော်မသိဘူး။ တကယ်လို့ မောင်းလို့ရခဲ့ရင်တော့ ရေရှည်မှာ အင်ဂျင်ထိတာတို့ ဘာတို့ ဖြစ်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လောလောဆယ် အနေအထားအရ မရှိတာထက် စာရင် ရောင်းပေးတယ်ဆိုတော့ တော်ရုံတန်ရုံ vehicle တွေ မော်တော်ယာဉ်တွေကတော့ သူတို့အတွက် supportive ဖြစ်တာပေါ့ ဒါတော့ ကောင်းပါတယ်။ လောလောဆယ် အနေအထားအတွက် ပြောတာလေ။ ကာလရှည်ကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

စက်သုံးဆီထဲတွင် RON-100 မှာ အကောင်းဆုံးဟု သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး RON-88 ကို အနိမ့်ဆုံးဟု သတ်မှတ် ထားခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုရောင်းချပေးသည့် RON-68 သည် အနိမ့်ဆုံးဟု သတ်မှတ်ထားသည့် RON-88 ထက် ၂၀ လျော့ကျ နေသဖြင့် မိမိတို့၏ ယာဉ်များ၊ စက်ပစ္စည်းများမှာ မည်သည့် RON အမျိုးအစားကို အသုံးပြုရမည်ဆိုသည်ကို သိရှိအောင် ဦးစွာလုပ်သင့်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြကြသည်။

မော်တော်ကားဆီ ဖြည့်သွင်းနေစဉ်

စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနမှ ယခုကဲ့သို့ ထုတ်ရောင်းလာခြင်းသည် ၎င်းတို့အနေဖြင့် လုပ်နိုင်စွမ်းရှိသည်ကို ချပြလိုသည့် သဘောဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့ကြောင့် အစိုးရဌာနဆိုင်ရာအနေဖြင့်လည်း မိမိတို့ ရောင်းချပေးသည့် RON-68 သည် မည်သည့် ယာဉ် အမျိုး အစားအတွက်သာ အသုံးပြု၍ရကြောင်းကို အရောင်းဆိုင်များတွင် ရေးသားပြသထားသင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လက်ရှိ ပြည်တွင်းမှာ အသုံးပြုနေတဲ့ ဆိုင်ကယ်က ထိုင်းနဲ့ တရုတ် နှစ်မျိုးရှိတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံထုတ်တဲ့ အများစုကတော့ အနည်းဆုံး သတ်မှတ်ချက် RON-88, 90 လောက်သုံးမှ အဆင်ပြေနိုင်တယ်။ အဲဒီလိုမှမဟုတ်လို့ ကျခဲ့တယ်ဆိုရင် ၇၈ လောက်ပေါ့။ အခု ဒီ 68 ပဲရှိတဲ့ဆီကတော့ ဆီလို့ပြောရမှာတောင် တော်တော်ခက်ခက်ခဲခဲမှာ ဖြစ်တယ်။ ဒီလိုဟာမျိုးကို အစိုးရအနေနဲ့ ထုတ်ရောင်းတဲ့အခါမှာ မီးစက်တွေမှာ ထည့်မယ်ဆိုလည်း သူ့ထွက်နိုင်တဲ့ Watt ပေါ့နော် capacity။ load အားနဲ့ ဆီကပေးနိုင်တဲ့ ပေါက်ကွဲအားနဲ့ ဒီ မီးစွဲလောင်နိုင်မှုအနေအထားနဲ့က တကယ့်တကယ်မနိုင်မနင်းဖြစ်ရင် မီးစက်တွေပျက်နိုင်တဲ့အနေအထားဖြစ်တဲ့အတွက်ချင့်ချိန်ပြီး သုံးဖို့တော့ လိုတယ်။ နိမ့်တဲ့ဆီကိုသုံးပြီး ပုံမှန်ဆီကို ပြန်သုံးရင် တစ်ကြိမ်သုံးတာ ပြဿနာမရှိဘူး။ နှစ်ကြိမ်သုံးတာ ပြဿနာ မရှိဘူးဆိုပေမယ့် ကြာလာရင်တော့ ပြဿနာရှိတာပေါ့ ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

RON-68 ဓာတ်ဆီအား နေပြည်တော်တွင် တစ်ဆိုင်၊ မန္တလေးမြို့တွင် နှစ်ဆိုင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး တောင်ငူမြို့ ဟင်းငုတ်ပင်ဓါတ်ဆီဆိုင်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း လွိုင်လင်ဓါတ်ဆီအရောင်းဆိုင်တို့ကိုလည်း ဆက်လက် ဖွင့်လှစ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ကျန် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင်လည်း ဆက်လက်တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် ‌ဆောင်ရွက်နေကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆

လျှပ်စစ်မီးပြဿနာသည် အများအပြား ထိခိုက်နိုင်သည့်အတွက် အစိုးရအနေဖြင့် အပူတပြင်း ကိုင်တွယ်ရမည့် ကိစ္စဖြစ်ကာ နိုင်ငံ၏ အရေးကြီးကဏ္ဍအဖြစ် သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

ယခင်က လျှပ်စစ်မီးကို တစ်ရက်လျှင် ၄ နာရီလာ ၄ နာရီပျက်နှုန်းဖြင့် ပေးခဲ့ပြီး ညဘက်အချိန်များတွင် မီးရရှိခဲ့ သော်လည်း ယခုရက်ပိုင်း၌ တစ်ရက်လျှင် ၁၆ နာရီပျက်ပြီး ၄ နာရီ ၂ ကြိမ်(ပေါင်း ၈ နာရီ)သာ ရရှိတော့မည် ဖြစ်သည်။

လျှပ်စစ်မီး မမှန်သဖြင့် ပြည်သူလူထုမှ မီးစက်နှိုး၍ အသုံးပြုကြသည့်အခါ စက်သုံးဆီ လိုအပ်ချက်မှာ ပိုမို မြင့်တက်လာနိုင်သဖြင့် အစိုးရမှ တွက်ချက်မှုများ ပြုလုပ်ကာ သေချာစွာ ဖြေရှင်းရန်လိုကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြို့ပြအခြေအနေကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဒုတိယတစ်ပိုင်းက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေအတွက်ပေါ့။ ပုံမှန်အားဖြင့် စက်မှုဇုန်တွေကို ပိုပြီးပေးတာ ရှိခဲ့ တယ်။ လုပ်ကိုင်ခဲ့တယ် အခုအချိန်မှာ လက်ရှိကာလ လက်ရှိအချိန်က လျှပ်စစ်ဝန်အား အများဆုံး သုံးစွဲတဲ့ကာလ မရောက်သေးဘူးလို့ မှတ်ရမှာပေါ့။ နွေရာသီဆို ဝန်အား အများဆုံး သုံးစွဲတဲ့ကာလ ဖြစ်လာပြီ။ ဒီကာလ မရောက် ဘဲနဲ့တောင် လျှပ်စစ်မီးလိုအပ်ချက် မြင့်မားနေတယ်ဆိုရင် လာမယ့်နွေရာသီ လျှပ်စစ်ဝန်အား အများဆုံး သုံးစွဲ နိုင်မယ့်ပမာဏကို ပြည်သူတွေဘက်က ရောက်လာမယ့်အချိန်မှာ မပေးနိုင်တော့ဘူးဆို ဒီပြဿနာက အခက်အခဲ တစ်ခုအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်။ အခုက ပြည်သူတွေက ဈေးဘယ်လောက်တိုးတိုး မီးမှန်ရင်ရပြီဆိုတဲ့ သူတွေလည်း ရှိလာပြီပေါ့။ အစိုးရအနေနဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ဖိတ်ခေါ်ပြီး ပူးပေါင်းပြီး လျှပ်စစ်ကို ပုံမှန် အစိုးရပေးတဲ့မီးက တစ်ဈေးပေါ့။ ဒါက နိုင်ငံခြားကနေ Investment လုပ်လာတဲ့ဈေး၊ တစ်ယူနစ်ကို အစိုးရပေး တဲ့ဈေးက ၂၀၀ ဆို ဒါကတော့ ၅၀၀ ဖြစ်မယ် ၇၀၀ ဖြစ်မယ်ပေါ့။ ပြည်သူတွေကို ရွေးချယ်စရာ ၂ ခု ၃ ခုလောက် ချပြပြီး ပေးမယ်ဆို အဆင်ပြေနိုင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

တစ်ရက်လျှင် ၁၆ နာရီပျက်ပြီး ၄ နာရီ ၂ ခါစီသာ လျှပ်စစ်မီး ပေးမည်ဖြစ်သော်လည်း ၄ နာရီအထိ အပြည့်အဝ မရရှိခြင်းများလည်း တွေ့ရကာ မြို့ပြတွင်  အိမ်တိုင်းသည် မီးစက်၊ အင်ဗက်တာ၊ ဆိုလာများ တပ်ဆင် သုံးစွဲနိုင် ခြင်း မရှိကြပေ။ 

လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်မပေးနိုင်သည့် အနေအထားတွင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအား နှစ်ဆ၊ သုံးဆ တိုးတက်အောင် ထုတ်လုပ် ကြရန် မပြောဆိုသင့်ကြောင်းလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

ဖရောင်းတိုင်ထွန်း စာလုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် လာမည့် နွေရာသီတွင် လျှပ်စစ်မီး ပေးဝေမှုသည် ယခုထက် ပိုမိုမဆိုးရွားခဲ့လျှင်တောင် ပြည်သူလူထု အနေဖြင့် ခက်ခဲသည့် အနေအထားကို ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၄ နာရီပေးတယ်၊ ၈ နာရီ ဖြတ်တယ်ဆိုတဲ့နေရာမှာ ထမင်းချက်တဲ့ကိစ္စ၊ ရေတင်တဲ့ကိစ္စ၊ တချို့နေရာ တွေဆို ဂျိုးဖြူရေလေ။ ရေလာတဲ့အချိန် မီးမလာ၊ မီးလာတဲ့အချိန် ရေမလာ။ ဆိုတော့ ဒီလိုအနေအထားမှာ အဲဒီလို ကန်ထရိုက်တိုက်တွေ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ အဝီစိတွင်းသမားကတော့ မီးလာတဲ့အချိန် တင်လိုက်လို့ ရသေးတယ်။ နောက် ၁၀ တန်း၊ ၈ တန်း ဖိုင်နယ်တွေ စာမေးပွဲရာသီ ရောက်လာပြီလေ။ ဒါတစ်ချက်ပေါ့။ ရန်ကုန်သား၊ ရန်ကုန် သူဆိုတာ အဲကွန်းဘာညာနဲ့ ကျင့်သားဖြစ်နေပြီလေ။ ကန်ထရိုက်တိုက်တွေ၊ မိုးမျှော်တိုက်တွေများတော့ လေဝင် လေထွက် ပိတ်တာပေါ့။ ညဘက် ဘယ်လိုအိပ်ကြမလဲ။ အိပ်ရေးပျက်ကုန်မှာပေါ့။ ရေတို ရေရှည်ပေါ့။ ရေတို လုပ်လို့ရတာတွေ ရှိတာပေါ့။ တချို့ခေတ်ကာလတွေမှာ လုပ်သွားတာပဲလေ။ ပိုက်ဆံလိုတယ်လေ။ ပိုက်ဆံရှိ၊ မရှိက မသိနိုင်ဘူး။ ဟိုသင်္ဘောကြီး မောင်းသွင်းလာ၊ ဒီသင်္ဘောကြီး မောင်းသွင်းလာ။ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင် ကောင်းတာ၊ မကောင်းတာ လာလုပ်တဲ့လူကလည်း ထည့်စဉ်းစားမှာပေါ့။ ခေါ်တိုင်းလည်း ချက်ချင်းခေါ်လို့ ရတာလည်း မဟုတ်ဘူးလေ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသောကြောင့် ထိုဒေသများ၌ လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်ပေးဝေခြင်း မရှိသဖြင့် ၎င်းဘက်မှ ပိုနေသည့် ဓာတ်အားများမှာ မည်သည် နေရာသို့ ရောက်သွားသနည်းဟု မေးခွန်းထုတ် လျက် ရှိကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၇

ဆူဇူကီး အာတီကာအမျိုးအစား ကားကို SKD စနစ်ဖြင့် ပြန်လည်ထုတ်လုပ် ရောင်းချလာသော်လည်း ရောင်းချသည့် ဈေးတန်းကြောင့် ကားဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း ကားဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

မူလက ထွက်ပေါ်လာသည့် ဈေးနှုန်းသည် သိန်း ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်သာ ရှိခြင်းကြောင့် ကားဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ်ကို စောင့်ကြည့်နေကြကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် သိန်း ၁၅၀၀ နှင့် ၂၀၀၀ ကြားတွင် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

အဆိုပါ ဈေးတန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ကားအဟောင်းဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနိုင်မှုသည် ရာခိုင်နှုန်းနည်းသည်ဟု မြန်မာ့မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဦးကျော်စွာထွန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိမှာ ၁၀၅၀ နဲ့ ကြေညာထားတဲ့ ကားတစ်စီးက ၁၅၀၀ နဲ့ ၂၀၀၀ ကြားမှာ ရောင်းကြဝယ်ကြတယ်။ ရောင်းလိုအားနဲ့ ဝယ်လိုအား မျှနေတာ ဆရာတို့ မြင်ရတယ်။ အဲဒီတော့ လက်ရှိဈေးတန်းအရတော့ ဒီဈေးတန်းမှာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်တဲ့အတွက် ကျန်တဲ့အောက်က ကားအဟောင်းတွေအပေါ် ထိနိုင်မှု၊ ကျဆင်းနိုင်မှု ရာခိုင်နှုန်း နည်းမယ်၊ အဲဒီဈေးအောက်မှာ ဖြစ်မယ်ဆိုရင်တော့ ရာခိုင်နှုန်းများမယ်လို့ အဲဒီလိုပဲ သုံးသပ်ချင်တာပေါ့။ အပြင်မှာ ၁၀၀၀ စွန်းစွန်းလောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်တယ်ဆိုရင်တော့ ကျန်တဲ့ကားတွေ ကျဖို့ များမယ်။ ၁၅၀၀ နဲ့ ရောင်း တဲ့အတွက် အများကြီးတော့ ဆင်းပေးမယ်တော့ မထင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

SUZUKI ERTIGA ၂၀၂၅ မော်ဒယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ကားဈေးကွက်အတွင်းတွင် ဆူဇူကီး အာတီကာ အမျိုးအစားများကို သိန်း ၁၀၀၀ အထက်တွင်သာ အရောင်းအဝယ် လုပ်ဆောင်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

ပြည်တွင်း ကားဈေးကွက် အတွင်းတွင် ကြိုက်ရောင်းကြိုက်ဝယ် စနစ်ဖြင့်သာ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်နေကြပြီး ဆူဇူကီးကဲ့သို့ ဂျပန်ကား အပါအဝင် တရုတ်ကားများလည်း လူကြိုက်နှစ်သက်မှု များနေသည်။

ကားဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူတစ်ဦးက “ဒီနေ့ကစပြီးတော့ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ရောင်းမယ်ဝယ်မယ် ဖြစ်လာပြီ ပေါ့နော်။ လက်ရှိကတော့ ၁၀၃၂ နဲ့ ကြေညာတဲ့ကားက နောက်ထုတ်တဲ့နေ့မှာ ၁၀၅၀ ဖြစ်သွားတယ်။ ၁၀၅၀ နဲ့ ဝယ်လိုအားက အခုလက်ရှိက ဝယ်လိုအားက မြင်တာကို သုံးသပ်ရရင်တော့ မြင်လားဆိုတော့ မမြင်ဘူး၊ တွေ့လား ဆိုတော့ မတွေ့ဘူး။ ဒါပေမယ့် ဝယ်လိုတဲ့သူရဲ့ ဆန္ဒရယ်၊ ရောင်းလိုတဲ့သူရဲ့ ဆန္ဒရယ်၊ ၁၅၀၀ နဲ့ ၂၀၀၀ ကြားမှာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်သွားတဲ့သဘော ဖြစ်သွားတယ်ပေါ့နော် အကြမ်းဖျင်းကတော့။ တကယ်လို့ ၁၀၅၀ နဲ့ ၁၀၃၂ ပေါ့ ပထမကြေညာတာက။ အဲဒီ ၁၀၃၂ နဲ့ ကြေညာတဲ့ကားကို ဒါပေမယ့် ပေါင်းရောင်းတာက ပါးပါးလေးပဲ ‌ပေါင်းရောင်းမယ်ဆိုရင်တော့လည်း သူ့ဈေးကွက်မှာ ထပ်ပြီး‌တော့ ဆင်းစရာရှိသေးလားဆိုတော့ ဆွေးနွေးရမှာပေါ့ နော်။ ဒါ မဖြစ်မနေ ဆင်းပေးရမှာ။ သူတို့က အမြတ်ကို နည်းနည်းလေး အထိုက်အလျောက် ယူမယ်ဆိုရင်တော့ လည်း ဆင်းမယ့်ကားတွေက နည်းနည်းလေး ဆင်းဖို့ အကုန်မဆင်းဘဲနဲ့ အရမ်း ဆင်းသင့်တဲ့ ကားလောက်ပဲ ဆင်းပြီးတော့ တချို့ကားတွေ ကျန်သွားလိမ့်မယ်လို့ သုံးသပ်ခဲ့တယ်” ဟု ပြောသည်။

SUZUKI ERTIGA ၂၀၂၅ မော်ဒယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ SKD စနစ်ဖြင့် ထုတ်လုပ်လိုက်သည့် ဆူဇူကီး အာတီကာကားသည် အနည်းဆုံး အစီးရေ ၁၀၀ ခန့် ဈေးကွက်သို့ မကြာခင် ဝင်ရောက်လာမည်ဖြစ်ပြီး လာမည့် နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် အစီးရေ အမြောက်အများ ထပ်မံ ထွက်ရှိလာမည် ဖြစ်သည်ဟု ကားဈေးကွက် လေ့လာသူများက ခန့်မှန်းထားကြသည်။

ပြည်တွင်းကားဈေးကွက် အနေအထားသည် ကားတင်သွင်းခွင့် မူဝါဒနှင့် ပတ်သက်သည့် အပြောင်းအလဲ မရှိပါက ပြည်တွင်း ကားဈေးနှုန်းများမှာ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားမည် မဟုတ်ဘဲ အမြင့်တန်းတွင်သာ ဆက်လက်ရှိ နေမည် ဖြစ်သည်ဟု ကားဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆

ဆန်စပါး အဓိကအများဆုံး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသို့ စစ်မီးကူးလာပါက အငတ်ဘေး သေချာပေါက် ကြုံလာနိုင်သည်ဟု စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်သူများနှင့် ဈေးကွက်အကြံပေးများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပွားနေသော AA ၏ တိုက်ပွဲသည် အမ်းမြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး ဂွ မြို့သိမ်း တိုက်ပွဲကိုလည်း ဆင်နွှဲလျက်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် အမ်းမြို့မှတဆင့် မကွေးသို့လည်းကောင်း၊ ဂွမှတဆင့် ဧရာဝတီသို့လည်းကောင်း AA မှ စစ်မျက်နှာပြင် ချဲ့ထွင်လာနိုင်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြနေကြသည်။

ဧရာဝတီကိုသာ စစ်ရေးကူးလာပါက တခြားသော စိုက်ပျိုးသည့်ဒေသများမှ တစ်နိုင်ငံလုံးသို့ စားနပ်ရိက္ခာ ဖြန့်ချိပေးရန်မှာ မလွယ်ကူနိုင်ကြောင်း တောင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “စစ်ကိုင်းဘက်မှာဆိုလည်း ပြေးရလွှားရနဲ့ မစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့တာတွေ ရှိခဲ့တော့ ဘာပဲပြောပြော ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုမှာ ခြိမ်းခြောက်လာပြီပေါ့။ အခုက ခြိမ်းခြောက်တဲ့ အဆင့်တောင် မဟုတ်တော့ဘူး တကယ်ကို ကြုံတွေ့ရမယ့်အဆင့် ရောက်နေပြီ။ အဲဒီကမှ အများဆုံးထွက်တယ်လို့ ပြောလို့ရတဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းကို လာမယ် ဆိုရင်တော့ အလားတူလိုမျိုး ဖြစ်လာမှာပေါ့။ အဲဒီတော့ တကယ်တမ်းသာဖြစ်လာခဲ့မယ်ဆိုရင် အငတ်ဘေး ဆိုက်ဖို့အခြေအနေတွေက ပိုများလာပြီပေါ့။ တကယ်တမ်းဖြစ်ပြီဆိုရင် ပြေးကြလွှားကြမှာလေ။ ဘယ်သူမှတော့ ကျည်ဆံတွေကြားထဲမှာတော့ စိုက်ပျိုးနေမှာ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ သေချာတာကတော့ အငတ်ဘေးကို တကယ် နဖူးတွေ့ဒူးတွေ့ ကြုံလာနိုင်တော့မှာ တကယ်သာဖြစ်ခဲ့ရင်ပေါ့လေ။ ရခိုင်က စစ်မီးက ဒီဘက်အထိပါ ကျယ်ပြန့် လာ မယ်ဆိုရင်ပေါ့။ အဓိက ဆန်အများဆုံး ထွက်နေတာက ဧရာဝတီရှိတယ်၊ နောက် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းက ပျဉ်းမနား၊ တပ်ကုန်း အဲဒီတဝိုက်ရှိမယ်၊ နောက် ရန်ကုန်တို့ ပဲခူးတို့ကတော့ ရှိတော့ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆန်ထက် ကို ပဲတို့ ဘာတို့ ပိုများတယ်။ အဓိက ဆန်ထွက်နေတဲ့ နေရာတွေက ဧရာဝတီက အများဆုံး ထွက်တယ်။ တပ် ကုန်း၊ ပျဉ်းမနား၊ စစ်ကိုင်းဘက် ရွှေဘိုဘက်က ပိုများတယ်၊ မုံရွာက မိုးနည်းသွားလို့ ပဲက ပိုများတယ်” ဟု  ပြော သည်။ 

စိုက်ပျိုးရေး အဓိကလုပ်သည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးဘက်တွင် တိုက်ပွဲများနှင့် နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ဆန်စပါး မစိုက်ပျိုးနိုင်သည်မှာ ၃ နှစ်ကျော်ရှိနေသဖြင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ထွက်ရှိသည့် ဆန်စပါးများကို သာ အဓိက အားထားနေရသည်။

ဆန်ဂိုဒေါင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေးအတွက် အရန်ဆန် အလုံအလောက်ရှိသည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောဆိုနေကြ သော်လည်း ၎င်းရိက္ခာဖူလုံရေးမှာ ကာလတစ်ခုအထိသာ ဖူလုံမှာဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်အကြာကြီးအထိ မဖူလုံနိုင် ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူတို့အမြဲထုတ်ပြန်နေတဲ့ အရန်ဆန် အလုံအလောက် ရှိပါတယ်ဆိုတာက အမြဲပြောပြောနေတယ်ပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်တို့၊ သက်ဆိုင်ရာတွေကလည်း ပြောနေကြတယ်ပေါ့။ ပြောနေတာတွေသည် ကိန်းဂဏန်းက ကိန်းဂဏန်းပဲပေါ့။ တကယ်ရှိတယ်၊ မရှိဘူးဆိုတာတော့ သူတို့ပဲ အသိဆုံးဖြစ်မှာပေါ့။ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိ တာကတော့ ကာလတစ်ခုအထိပဲ အဲဒါကရှိမှာပေါ့။ နှစ်အကြာကြီးတော့ ခံဖို့မလွယ်ဘူး။ နှစ်တောင်မှ တစ်နှစ် မပြောနဲ့ ခြောက်လပေါ့။ ခြောက်လအတွက်တောင် ဖူလုံရဲ့လားပေါ့ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေရှိတာကို။ ဟိုတလောက ကြားလိုက်တယ် source တော့ သေချာမသိဘူး။ နိုင်ငံခြားဆန် တင်ပို့နေတာတွေကို ရပ်လိုက်မယ်၊ ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံဖို့ကို ဦးစားပေးမယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေ ကြားလိုက်တယ်ပေါ့။ ဒါဆိုရင် အရန်ဆန် လိုအပ်ချက် တွေရှိလာလို့ ဒီလိုမျိုး Approach ကို ပြောင်းတယ်လို့ထင်တယ်။ ရှိခဲ့တယ်ဆိုရင်တောင် အချိန်အတိုင်းအတာလေး တစ်ခုပဲပေါ့။ ကာလတိုတစ်ခုလောက်ပဲ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မှာပေါ့ အရန်ဆန်က။ အဲဒီအချိန်ကာလကျော်ရင်တော့ ဘာမှမတတ်နိုင်ဘူးပေါ့။ ထပ်ထွက်တာလည်း မရှိဘူးဆိုရင်တော့ ဒုက္ခရောက်ပြီပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသည် မိုးစပါးဧက (၃၇)သိန်းကျော်နှင့် နွေးစပါးစိုက်ဧက (၁၃) သိန်းကျော် ထွက်ရှိပြီး စုစုပေါင်း စပါးတင်း သိန်းပေါင်း (၄၀၀၀) ကျော်ခန့် ထွက်ရှိလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆

အိန္ဒိယ၏ ဆန်မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကြောင့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆန်ဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ပြည်ပသို့ ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး ဆန်ဖြူတင်ပို့မှုအား ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်ကောက်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ခွင့် အလုံးစုံကို ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်။

အိန္ဒိယက ဆန်ဖြူရောင်းဈေးကို ၁ တန်လျင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၉၀ ဖြင့် ရောင်းချခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ဒေါ်လာ ၄၃၀ ကျော်ဖြင့်သာ ရောင်းချလျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ အစိုးရအချင်းချင်း G to G စနစ်ဖြင့် ဆန်တန်ချိန် ၁ သိန်းကို ရောင်းချ ထားခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယ၏ ဆန်မူဝါဒကြောင့် မြန်မာ့ဆန်ဈေးကွက်ကို သက်ရောက်မှု မရှိခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်ဆိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အိန္ဒိယကတော့ သူတို့ ဈေးနည်းနည်းလေး သူတို့ ပြန်ရောင်းတာ ဈေးနည်းနည်းလေး ချရောင်းမယ်လို့ ကြားတယ်။ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက် ကျရင်တော့ Export ဆန်တွေ ကျမှာပေါ့လေ။ Export ဆန်ကျရင်တော့ ပြည်တွင်း စားဆန်တွေပါ ကျနိုင်ပါတယ်။ နောက် ငွေလဲနှုန်းရဲ့ ပေါ်လစီလည်း ကြည့်ရတာပေါ့။ ပြည်ပဆန်ကတော့ အခု ဒီနှစ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကိုလည်း ကျနော်တို့က G to G တန် ၁ သိန်း ရောင်းထားတော့လေ အခု ဒီ တန် ၁ သိန်း ထွက်တာနဲ့ ကျနော်တို့တွေက ဒီလောက်ကြီး မထိခိုက်သေးဘူး ဈေးကွက်ကို။ အဲဒီအတွက် နွေစပါး မထွက်ခင် အထိတော့ သူ့ဟာနဲ့သူ ဈေးကွက် သွားနေတယ်ပေါ့။ နောက်ပြီး ဒီနှစ်ပို့တဲ့ ဆန်ကလည်း ပို့တာလည်း ခါတိုင်းနှစ် တွေ လောက်ပါပဲ။ ပို့အားက သိပ်မကျဘူး” ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယ၏ ဆန်မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကြောင့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်တွင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့်လည်း ပြည်ပဆန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းမှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိနေကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ သင့်လျော်သည့် ပို့ကုန်မူဝါဒများ ချမှတ်၍ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်။

ဆန်တင်ပို့ရန် ပြင်ဆင်နေစဉ်

အစိုးရအနေဖြင့်လည်း အစိုးရအချင်းချင်း ချိတ်ဆက်၍ ဆန်ဝယ်ယူရောင်းချမှုများကို ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် ဈေးကွက်ကို ထိန်းပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆန်ကုန်သည် ဦးသန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရမ်းကြီး မထိခိုက်ပါဘူး အခုလက်ရှိပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် နောက် ၁ လ၊ ၂ မှာတော့ ပြောလို့မရသေးဘူး။ နောက်ပိုင်းကျရင်တော့ ကျနော်တို့က ထပ်ရောင်းထားတာ မရှိရင်၊ သင်္ဘော မတင်နိုင်ဘူးဆိုရင် ဈေးကွက်က နည်းနည်း အေးသွားနိုင်တယ်။ အခုဆိုလည်း G to G ရောင်းတာလေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို၊ အဲဒီလိုမျိုးတွေ ရောင်းပေး ထားရင်တော့ သူ့ဟာသူ ဈေးကွက်လေး ထွက်နေတယ်။ ဈေးထိန်းထားတာပေါ့။ ကျနော်တို့က ဈေးအရမ်းတက် လို့လည်း မရဘူး၊ ဈေးအရမ်းကျလို့လည်း မရဘူး” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လွှမ်းမိုးမှု နည်းပါးသော အာဖရိကနိုင်ငံအချို့နှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံအချို့သို့သော်လည်းကောင်း၊ ဆန်ဝယ်ယူမှုများသည့် တူရကီနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဈေးကွက်သို့လည်းကောင်း ဈေးကွက်ချဲ့ထွင်ရန် ဈေးကွက်လေ့လာသူများက အကြံပြုထားသည်။

၂၀၂၃- ၂၄ ကမ္ဘာ့ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံး ၁၀ နိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အဆင့် ၈ တွင်ရှိနေပြီး ဆန်တန်ချိန် ၁ ဒသမ ၈ သန်း တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၄

လက်ရှိ ပြည်တွင်းပြောင်းဆံကို အိန္ဒိယ၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံများ၏ ဝယ်လိုအားကြောင့် ပြောင်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေသော်လည်း စိုက်ပျိုးသည့် ပြောင်းတောင်သူများအတွက် အကျိုးအမြတ် နည်းနေသေးကြောင်း ပြောင်းလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ပြောင်းဝယ်လိုအားကြောင့် ပြည်တွင်း ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့်လတွင် တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀၀ ကျပ်သာ ရှိသော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ တစ်ပိဿာ ၁၆၅၀ ကျပ် ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

သို့သော် ပြောင်းစိုက်ပျိုးရာတွင် ယခုနှစ်သည် ကုန်ကျစရိတ် များနေခြင်းကြောင့် တောင်သူများအတွက် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်းမှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြောင်းဖူးကို နေလှန်းနေစဉ်

၎င်းက “၁၆၅၀ လောက် ရှိတယ်လေ။ ဒါပေမယ့် ၁ ပိဿာ ၁၆၅၀ ဆိုတော့ ၁ အိတ်ဈေးနှုန်းဆိုရင် ၅ သောင်း ကျော်ကျော်လောက် ရှိမယ်။ ဆန်ကွဲဈေးတို့နဲ့ အဲဒီလို ယှဉ်မယ်ဆိုရင်တောင်မှ ပြောင်းဈေးက အနည်းငယ် နိမ့်နေ သေးတယ်လို့တောင် ပြောလို့ရတယ်။ ၁ ဧက ပြောင်းစိုက်တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ကလည်း ဒီနှစ်က ဧရာဝတီဆို ၁၈ သိန်းလောက် ရှိတယ်။ တောင်ပေါ်မှာဆိုရင် ၁၂ သိန်းလောက် ရှိပြီးတော့ မိုးပြောင်းစိုက်တဲ့ တချို့နေရာတွေဆိုရင် ၁၄ သိန်းနဲ့ ၁၅ သိန်းကြားမှာ ရှိတယ်။ ဧရာဝတီဆိုရင် ၁၆ နဲ့ ၁၈ လောက်သွားတယ် ဒီနှစ်ရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ကလေ။ ၁ ဧက ထွက်တဲ့ အထွက်နှုန်းနဲ့ ပြန်ရတဲ့ဟာနဲ့ ချိန်လိုက်မယ်ဆိုရင် ၁ ဧကကို တင်း ၁၀၀ လောက် ထွက်မယ်ဆိုရင် တောင်မှ ၁ ပိဿာကို ၁၆၀၀ ဆိုတော့ ၃ သောင်းကျော်ဆိုတော့ သိန်း ၃၀ လောက်ရှိတယ်ဆိုရင် ၁ ဧကကို ၁၀ သိန်းဝန်းကျင်၊ ၁၀ သိန်းကျော်ကျော်လောက်ပဲ တောင်သူက ကျန်တယ်ပေါ့နော် ၁ ရာသီလုံးကို” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် တစ်ပိဿာ ၁၃၅၀ ကျပ် ဖြစ်ပေါ်နေပြီး နိုဝင်ဘာလ၌ ၁၅၀၀ ကျပ်သို့ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ ဒီဇင်ဘာလတွင် ၁၆၅၀ ကျပ်သို့ ထပ်မံမြင့်တက်ခဲ့ သည်။ 

လက်ရှိကာလသည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် တင်ပို့သည့် ကာလမဟုတ်သော်လည်း ပင်လယ် ရေကြောင်းဖြင့် အိန္ဒိယ၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့နေကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ကာလ ရောက်ရှိချိန်တွင် တင်ပို့ရန်အတွက် ပြောင်းကုန်သည်များက ဝယ်ယူစုဆောင်းမှုများလည်း ရှိနေသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

လာမည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်အထိသည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် တင်ပို့သည့် ကာလဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကာလတွင် ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ထပ်မံမြင့်တက်မည် ဖြစ်သည်ဟု ပြောင်းကုန်သည် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တကယ်တမ်းကလေ ဈေးက အရမ်းကောင်းလားဆိုတော့ ကောင်းတယ်လို့တောင် ပြောလို့မရဘူး။ ပြောင်းစိုက်တဲ့ ၁ ဧက ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ပြောင်း ၁ ဧက အထွက်နှုန်းပေါ့နော် အခုလောလောဆယ် ဈေးနဲ့ဆိုရင် တောင်သူက သိပ်အများကြီး အကျိုးအမြတ် ရှိတယ်လို့တောင် မပါသေးပါဘူး။ တကယ်တမ်း နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း ရယ်၊ ထိုင်းဈေး ပေးမယ်ဆိုရင် ပြောင်းဈေးက လက်ရှိ ဈေးထက်တောင်မှ ၁ ပိဿာကို ၁၀၀၊ ၂၀၀ လောက် ထပ်ပြီး တက်ကောင်း တက်နိုင်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီလောက်မှပဲ တောင်သူဘက်က သင့်တင့်မျှတတဲ့ ဈေးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း ပြောင်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းသည် ပြောင်းစိုက်တောင်သူများအတွက် အကျိုးအမြတ်ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်း အစာစက်ရုံများအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်နိုင်ခြင်းကြောင့် အလွန်အကျွံ ဈေးနှုန်း မတက်ရန်လည်း လိုအပ်သည်ဟု ပြောင်းလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၃

ရွှေရည်ညွှန်းဈေး သတ်မှတ်ရေးကော်မတီက ရွှေသိပ်သည်းဆ အလေးချိန်ကို ယခင်က ၁၉ ဒသမ ၂၅ ဂရမ်အစား ၁၆ ဒသမ ၃၂၉,၃၂၅ ဂရမ်ကို ပြောင်းလဲ အသုံးပြုရန်အတွက် သတ်မှတ်ခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးကွက် အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က လိုအပ်သည့် နိုင်ငံခြားငွေများကို ထုတ်ရောင်းပေးသည့်နည်းဖြင့် ထိန်းနေသော်လည်း လက်ရှိ ပြောင်းလဲလိုက်သည့် ရွှေအလေးချိန်ကြောင့် ပြည်ပမှ ရွှေချိန်သည့်စက်များကို တင်သွင်းကြရမည်ဖြစ်၍ နိုင်ငံခြားငွေလိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းအပေါ် သက်ရောက်မှု ဖြစ်သွားမည်ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေခန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေဆိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒီချိန်ခွင်က ကျနော်တို့ မြန်မာပြည်မှာ မရှိဘူးလေ။ နိုင်ငံခြားကနေ သွင်းရမှာ။ သွင်းရမှာဆိုတော့ ဒေါ်လာ အလုပ်ဖြစ်လာမယ်နဲ့တူတယ်။ ဒေါ်လာ အထွက်များသွားလိမ့်မယ် နိုင်ငံခြားကို။ အသစ်သွင်းမယ်ဆိုရင် သေချာပေါက် ဒီဟာက အကုန်လုံး နိုင်ငံခြားကနေ ပြန်ဝယ်ရမှာ ဒီချိန်ခွင်တွေက။ ဒေါ်လာနဲ့ ဝယ်ရမှာဖြစ်တဲ့ အတွက် နိုင်ငံခြားကို ဒေါ်လာအထွက်များသွားမှာလေ။ အထွက်များ လာမယ်ဆိုရင်တော့ သေချာပေါက် ဈေး အလှုပ်အခတ်က ပါလာတော့မှာ။ ဈေးကွက်ကို လှုံ့ဆော်မှု ဖြစ်သွားမယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဲဒီလှုံ့ဆော်နေတာကို စောင့်နေတဲ့သူကလည်း တသီတတန်းကြီးရှိတယ်။ ဒီအခါမှာလည်း ထူးခြားမှု ရှိလာနိုင်တယ်။ ဈေးအလှုပ်အခတ် ဖြစ်လာအောင် လှုံ့ဆော်လိုက်တဲ့ လှုံ့ဆော်မှု ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ ငြိမ်နေတဲ့ရေထဲကို ကျောက်ခဲပစ်ချလိုက်သလို လှိုင်း တွေက တဆင့်ပြီးတဆင့် ထလာမှာ” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရန်အတွက် ရွှေအလေးချိန်ကို ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ပြောင်းလဲလိုက်သည့် အလေးချိန်ကို လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် စတင်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု သိရသည်။

တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂ ရွေးခန့် လျော့ကျသွားမည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ဝယ်ယူမည့် သူများအတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ယခင် ဝယ်ယူပြီးသူများ ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် အဆင်မပြေမှုများ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ရွှေလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရွှေဆိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုမှ အသစ်ထပ်ဝယ်မယ်ဆိုရင် အဲဒီအလေးချိန်နဲ့ အခုမှ သူတို့ပြောတဲ့ဟာနဲ့ အသစ်ထပ်ဝယ်မယ် ဆိုရင် တော့ ပြဿနာမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် အရင်ဝယ်ထားပြီးသား သူတွေအနေနဲ့ ပြန်ရောင်းမယ်ဆိုရင်တော့ စကားတော့ ပြောရလိမ့်မယ်။ ပြောင်းသွားတဲ့ စံချိန်စံညွှန်း အတိုင်းပဲ လိုက်တွက်တော့မှာလေ။ ရွှေဈေးကတော့ တစ်ကျပ်သား ကို ၂ ရွေးလောက် သက်သာသွားလိမ့်မယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ သက်သာသွားတာကို ဝယ်မယ့်သူတွေအတွက် ပြဿနာမရှိဘူး။ အရင်လူတွေ ရောင်းမယ့်သူတွေအတွက်တော့ ဆိုင်နဲ့တော့ နည်းနည်းစကားပြောရမယ်။ နားမလည်တဲ့သူတွေက နည်းနည်းများနေတဲ့ အခါကျတော့” ဟု ပြောသည်။

ရွှေအလေးချိန် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် လက်ရှိ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း အသုံးပြုနေသည့် ဒီဂျစ်တယ် ချိန်ခွင် များအားလုံး အသစ်ပြန်လည် အသုံးပြုရမည်ဖြစ်ပြီး ပြည်ပမှ ဝယ်ယူတင်သွင်းရမည် ဖြစ်၍ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်း အတာအနေဖြင့် ချိန်ခွင်အလုံးရေး သိန်းနှင့်ချီ၍ တင်သွင်းရမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ အမြောက်အများ လိုအပ်လာမည်ဖြစ်၍ ဒေါ်လာလိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်ကာ ငွေဈေး လည်း တက်လာနိုင်ကြောင်း တတ်သိနားလည်သူများက ထောက်ပြနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ထိစပ်နေသည့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းက မြို့နယ်တချို့တွင် လုံခြုံမှုအားနည်းလာ၍ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများလည်း အဆင်မပြေမှုများ ရှိလာနေကြကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

အဓိကအားဖြင့် လက်ရှိ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် AA တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဂွမြို့နယ်သည် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် အနီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခြင်းနှင့် ရခိုင်ဒေသခံများ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးဘက်သို့ တိုက်ပွဲ ရှောင်လာကြသည့်အတွက် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် လုံခြုံရေး အားနည်းလာသလို အစစ်အဆေးများ တင်းကြပ်လာသည်။

ထို့နောက် လုံခြုံရေးအခြေအနေကို အကြောင်းပြ၍ တပ်မတော်က စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် ခေါ်ဆိုမှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုသည့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ဒေသခံတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရခိုင်နဲ့ ကပ်နေတဲ့ ဂွနဲ့ ကပ်နေတဲ့ ငသိုင်းချောင်း၊ သာပေါင်း ဒါက ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ မြို့နယ်ချင်း ကပ်နေ တာလေ။ နောက် ဒီဘက်ကျတော့ ရေကြည်၊ အင်္ဂပူ၊ မြန်အောင်၊ ကြံခင်း အဲဒီနေရာတွေကတော့ နည်းနည်းလေး စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေပေါ့။ အသွားအလာတွေ အားလုံးထိန်းချုပ်လိုက်တဲ့အတွက် ဒေသခံတွေမှာ နေရ၊ စားရ၊ သွားရ၊ လာရ တာတွေမှာ နည်းနည်းတော့ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်တယ်။ နောက်တခါ လိုအပ်ရင် လိုအပ်သလို စစ်မှု ထမ်းဖို့ ခေါ်ရတာတွေ ရှိတဲ့အတွက် ရခိုင်နဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာတော့ နည်းနည်းလေး တောရွာတွေ၊ ဒေသတွေမှာတော့ လုံခြုံမှု နည်းနည်း နည်းလာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ စစ်ဆေးနေစဉ်

ထို့အပြင် ၁၁/ မှတ်ပုံတင် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် ရခိုင်တိုက်ပွဲရှောင်များကို ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ငွေသောင်ယံ မြို့နယ် ဧရိယာနယ်နိမိတ်အတွင်းတွင် ဒေသအာဏာပိုင်များက နေထိုင်ခွင့် မပြုကြကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ထို့ကြောင့် ငွေသောင်ယံတွင် ရောက်ရှိနေကြသည့် ရခိုင်တိုက်ပွဲရှောင်များသည် တဲထိုး၍ နေနေကြရသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းသို့ တိုက်ပွဲရှောင်များနှင့်အတူ AA ရောနှောပြီး ဝင်ရောက်လာမည်ကို စိုးရိမ်သည့် အတွက် မြို့ အဝင်/အထွက်များကို အစစ်အဆေး တင်းကြပ်ထားခြင်းကြောင့် ဒေသခံများ သွားရေးလာရေးနှင့် လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ရန် အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြသည်။

အဓိကအားဖြင့် ရခိုင်ရိုးမ၏ အရှေ့ဘက်ဒေသများသည် ပို၍ အဆင်မပြေ ဖြစ်နေကြသည်ဟု ဒေသခံတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပုသိမ်မြို့အဝင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ရခိုင်ရိုးမရဲ့ အရှေ့ဘက် အဆက်ကလေးက ဧရာဝတီတိုင်း ပိုင်တာကိုး။ အဲဒီမှာ ထင်းခွေကြ၊ မီးသွေး ဖုတ်ကြ၊ နောက်တခါကျတော့ အဲဒီမှာ သီဟိုဋ်တို့ ဘာတို့ စိုက်ပြီးတော့ အကောင်ပလောင်လေးတွေ မွေး၊ နှစ်ရှည်သီးတွေ စိုက်၊ အဲဒီမှာ သီဟိုဋ်စေ့ ဘာညာ လုပ်တဲ့သူတွေကတော့ အခု သွားရေး၊ လာရေး၊ နေရေး၊ ထိုင် ရေး၊ စားရေး၊ သောက်ရေးက အခြေအနေ သိပ်ပြီး မကောင်းတဲ့အတွက် ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လုံခြုံရေးအရ တစ်ဖက်ကလည်း တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ဆောင်ရွက်ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အရင် ငြိမ်းချမ်းနေတုန်းကလိုတော့ မလွတ်လပ်တော့ဘူး။ မီးသွေး ဖုတ်လို့လည်း မရတော့ဘူး။ ထင်းခွေလို့လည်း မရတော့ဘူး။ အဲဒီအခြေအနေလေး တွေ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဂွ - ငသိုင်းချောင်း ရိုးမပေါ်ရှိ ကားလမ်းကို အသုံးပြု၍ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ စစ်ကူများ ရောက်မလာ နိုင်စေရန် ထိုလမ်းကြောင်းအား AA က ဖြတ်တောက်ထားသလို မြန်မာ့တပ်မတော်ကလည်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသ ကြီးမှ ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ကုန်စည်များ မရောက်စေရန်အတွက် တားဆီးမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

ထိုင်းအာဏာပိုင်များသည် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းများ အသစ်ထပ်မံ ဝင်ရောက်လာမည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် လူသစ် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခြင်းအား ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်မှ စတင်ကာ ၃၀ ရက်နေ့အထိ ၁၅ ရက်သာ ခွင့်ပြုပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရားမဝင် ရောက်လာသူများ၊ ယာယီနေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် သက်တမ်းကုန်ဆုံးသွားသူများ၊ တရားဝင် ရောက်လာသော်လည်း ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ တရားမဝင် အလုပ်လုပ် ကိုင်နေသူများအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ အလုပ်အကိုင်ဦးစီးဌာနမှ အမည်စာရင်း တင်သွင်းခြင်းကို ၁၅ ရက်တာ ကာလသာ ခွင့်ပြုပေးထားခြင်းဖြစ်သည်။

လူသစ်အမည်စာရင်း တင်သွင်းခြင်းအား အချိန်ကာလ ၂ လ၊ ၃ လခန့်အထိ ခွင့်ပြုပေးလိုက်ပါက တရားမဝင် လမ်းကြောင်းမှ အများအပြား ထပ်မံဝင်ရောက်လာမည်ကို စိုးရိမ်သည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ ၁၅ ရက်သာ ခွင့်ပြု ပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

တရားမဝင်လုပ်သားတွေ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

၎င်းက “လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်လောက်က အလုပ်သမား ရှာဖွေရေးဌာနနဲ့ ကျနော်တို့ အစည်းအဝေး လုပ်ကြတယ်။ သူတို့မှာလည်း သူတို့နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေးအရ ပြန်စဉ်းစားမယ်ပေါ့။ ဘာလို့လဲဆို ထိုင်းနိုင်ငံကို ဝင်ရောက်လာကြတဲ့ စာရွက်စာတမ်း သေနေတဲ့ အုပ်စုတွေ၊ အထောက်အထားမရှိတဲ့ အုပ်စုတွေကို ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရက ၁၂ လပိုင်း ၁၆ ရက်ကနေ ၃၀ ရက်နေ့အထိ နာမည်စာရင်းတင်သွင်းတဲ့ process ကို လုပ်ဆောင်နေတယ်ပေါ့။ အချိန်က ၁၅ ရက် ပဲ ရှိတယ်။ ၁၅ ရက်ကို ဘာကြောင့် သတ်မှတ်တာလဲဆိုရင် အဲဒီဟာကို ၂ လ ၃ လလောက် သတ်မှတ်လိုက် မယ်ဆိုရင် ထိုင်းနိုင်ငံကို တရားမဝင် လမ်းကြောင်းတွေက အများကြီး ဝင်ရောက်လာနိုင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ နိုင်ငံလုံခြုံရေးအတွက်လည်း စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အချိန်တိုအတွင်းမှာ လုပ်ပေးတဲ့ process ဖြစ် တယ်။ ဆိုလိုတဲ့အဓိပ္ပါယ်က ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းမှာပဲ နေထိုင်တဲ့ သူတွေအတွက်သာဖြစ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပါမစ်လျှောက်ထားတာသည် ရက်ပေါင်း ၉၀ ကြာမြင့်မည်ဖြစ်ပြီး လျှောက်ထား သည့်ကာလမှာ အမည်စာရင်း တင်သွင်းပြီးနောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့အထိ ဖြစ်သည်။

အမည်စာရင်း တင်သွင်းခြင်း အချိန်ကာလမှာ အင်မတန်တိုတောင်းပြီး ဥပဒေမှ သတ်မှတ်ထားသော ကုန်ကျ စရိတ်မှာ ဘတ် ၃၀၀၀ ဝန်းကျင်သာ ကျသင့်ကြောင်း၊ သို့သော် ပွဲစားများဖြင့် ပြုလုပ်ရသောကြောင့် ဘတ် တစ်သောင်း ဝန်းကျင်အထိ ပေးရကြောင်း သိရသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတစ်ဦးက “ဒီနှစ်မှာ တစ်ခုထူးခြားတာက ထိုင်းနိုင်ငံကနေ တရားဝင်  ခွင့်ပြုထားတဲ့ အေဂျင်စီတွေကိုပဲ ခွင့်ပြုမယ်လို့။ တစ်ယောက်စ နှစ်ယောက်စ လုပ်စားနေတဲ့ ပွဲစားတွေအတွက် တော့ ခက်ခဲနိုင်တယ်။ သို့သော်လည်း အေဂျင်စီကတဆင့် တစ်ယောက်စ၊ နှစ်ယောက်စ၊ ၁၀ ယောက်စ ခန့်ထား တဲ့ ဟာတွေက အဆမတန် တောင်းနိုင်တယ်ပေါ့။ အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့လည်း အေဂျင်စီကို တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်ဖို့က ခက်ခဲတယ်။ ဆိုလိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်က လုပ်ငန်း process က ထိုင်းနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ လုပ်ငန်းရှင် အများစု ကလည်း ပွဲစားတွေကို အားကိုးရတယ်။ အေဂျင်စီတွေကို အားကိုးရတယ်။ အလုပ်သမားတွေလည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ။ အေဂျင်စီတွေကတော့ ဘယ် process ပဲလာလာ သူတို့အတွက်က အခွင့်အရေးရှိနေမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချွန်ဘူရီခရိုင်နှင့် စမွတ်စခွန်ခရိုင်ထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၃၀၀ နီးပါး အဖမ်းခံ ခဲ့ရကြောင်း ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

ဒေသခံများ၏ တိုင်ကြားချက်အရ ရှောင်တခင်ဝင်ရောက် စစ်ဆေးရာမှာ ထိုသို့ ဖမ်းဆီးရမိခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့မှာ အထောက်အထားမဲ့နှင့် အထောက်အထား မပြည့်စုံသူများဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။