CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆

အစ်စဝှစ်ချ်အသင်းကနေ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင်သန်း ၃၀ နဲ့ ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ တိုက်စစ်မှူးသစ် ဒီလပ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ကစားတဲ့ သူတွေဟာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီး ကံမကောင်းခဲ့တာကြောင့် ဒီနံပါတ်ကို ကျိန်စာအဖြစ်တောင် ဖော်ပြထားကြတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ လက်ရှိ တိုက်စစ်မှူးတွေဟာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ကစားခြင်း မရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ကို နောက်ဆုံးဝတ်ဆင်ခဲ့သူက အူဘာမီယန်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒေါ့မွန်၊ အာဆင်နယ်နဲ့ ဘာစီလိုနာအသင်းတွေမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တဲ့ အူဘာမီယန်းဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ တစ်ရာသီကြာသာ ကစားခဲ့ပြီး ပွဲပေါင်း ၂၁ ပွဲမှာ ၃ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အူဘာမီယန်းမတိုင်မီ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဝတ်ဆင်ခဲ့တဲ့သူက နာပိုလီအသင်းနဲ့ စီးရီးအေဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ လူကာကူ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလပ်ကို တွေ့ရစဉ် 

လူကာကူဟာ အင်တာမီလန်အသင်းမှာ ပြသခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းကြောင့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းက သူ့ကို စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေးပေးပြီး အသင်းထံ ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့တာပါ။

လူကာကူဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းအတွက် အစပိုင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသွင်းဂိုးတွေ သွင်းယူနေခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ အငြင်းပွားဖွယ် အင်တာဗျူး အပါအဝင် အသင်းနဲ့ အဆင်မပြေမှုတွေကြောင့် အသင်းမှာ တစ်ရာသီကြာသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

လူကာကူဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကနေ နာပိုလီအသင်းထံ အပြီးသတ် မပြောင်းရွှေ့မီ အင်တာမီလန်နဲ့ ရိုးမားအသင်းတွေမှာ အငှားကစားခဲ့တာပါ။

ကလပ်အသင်းတွေမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ရတာဟာ ကြီးမားတဲ့ ဂုဏ်ယူမှု ဖြစ်ပေမယ့် ချယ်လ်ဆီးအသင်း မှာတော့ ဒီနံပါတ် ဝတ်ဆင်ရတာဟာ ကြီးမားတဲ့ ဖိအားတွေရှိပြီး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ထမ်းဆောင်နေပုံရပါတယ်။ 

ရီးရယ်လ်၊ ဂျူဗင်တပ်စ်အသင်းတွေမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ဟီဂူအင်နဲ့ မိုရာတာတို့လည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ခဲ့ပေမယ့် ရုန်းကန်ခဲ့ရတာပါ။ 

လီဗာပူးလ်အသင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ရောက်ရှိလာကာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူနိုင် ခဲ့တဲ့ ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်လည်း နံပါတ် ၉ ကျိန်စာကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

တောရက်စ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ဇန်နဝါရီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် သူ့ရဲ့ ပထမဆုံး သွင်းဂိုးကို ဧပြီလရောက်မှသာ သွင်းယူကာ ၉၀၃ မိနစ်ကြာ ဂိုးပေါက်ပျောက်ဆုံးမှုကို အဆုံးသတ် နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ၄ ရာသီကြာ ကစားခဲ့ပေမယ့် ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ သွင်းဂိုး ၂၀ သာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး အေစီမီလန်၊ အသလက်တီကိုအသင်းတွေထံ ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့ပါတယ်။ 

ဖာနန်ဒိုတောရက်စ်နဲ့ မိုရာတာတို့အကြားမှာ ကိုလံဘီယာ နာမည်ကြီး တိုက်စစ်မှူး ဖယ်လ်ကာအိုလည်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကျောနံပါတ် ၉ ဝတ်ဆင်ခဲ့ပြီး သူဟာ အသင်းအတွက် ပြိုင်ပွဲစုံ ၁၂ ပွဲကစားခဲ့တာမှာ ၁ ဂိုးသာ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒီလပ်ကို တွေ့ရစဉ် 

ဖယ်လ်ကာအိုဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမတိုင်မီ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာလည်း အငှားကစားခဲ့ပေမယ့် သူ့ရဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ကစားသမားဘဝဟာ ဆိုးရွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်း ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ကံမကောင်းခဲ့တဲ့ ကျောနံပါတ် ၉ ကို ဆက်ခံမယ့် ဒီလပ်အနေနဲ့ ဒီကျိန်စာဆိုးကို အဆုံးသတ်မလား ဒါမှမဟုတ် ဒီကျိန်စာဆိုးကို ထပ်ပြီးကြုံတွေ့ရမလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားနေ ကြပါတယ်။

ဒီလပ်အနေနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်း ကစားသမားဘဝ ပထမဆုံးကစားရမယ့် ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အထင်ကြီးဖွယ်ကောင်းတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပြသနိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးရှိနေတာပါ။ 

မန်စီးတီးအကယ်ဒမီထွက် ဒီလပ်ကတော့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေ ထပ်ရယူပေးဖို့နဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာ ကို ပြန်ပို့ပေးချင်တဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေကြောင့် လာခဲ့တယ်လို့ ဖွင့်ဟထားပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ဒီလပ်အနေနဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကျောနံပါတ် ၉ ဖိအားဒဏ်ကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေ ပြသနိုင်မလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Dailymail

CNI International Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် “ဝ” တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် (UWSA)သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ပေးနေသည်။

ထိုင်းအရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများကမူ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်မှုနှင့် သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင် ပတ်သက်နေသည့် “ဝ”အဖွဲ့အား အရေးယူရန် တောင်းဆိုထားသည်။

“ဝ”အဖွဲ့၏ ဇာစ်မြစ်သည် တရုတ်နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့များက ပြောကြားနေသော်လည်း ထိုင်းအစိုးရက တရားဝင် တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုမရှိခဲ့ပေ။

မယ်ဆိုင်(ထိုင်းနိုင်ငံ)တွင် ရေလွှမ်းမိုးမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် NGO များသည် Sai နှင့် Kok မြစ်များအတွင်း အဆိပ်သင့်ပစ္စည်းများ ရောသွားမည့်အရေးကို စိုးရိမ်နေကြပြီး သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းများ ပိတ်ပစ်ရန်အတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့တို့အား ဖိအားပေးရန်  ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်ရန်  ထိုင်းအစိုးရကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းအစိုးရနှင့် လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများသည် လက်ရှိတွင် သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းများ၊ “ဝ”တပ်ဖွဲ့များနှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းအချက်အလက် အနည်းငယ်သာ ရရှိထားသည်ဟု ဆိုသည်။

 UWSA ခေါင်းဆောင် ပေါက်ယူချန်းနဲ့ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ် တာဝန်ယူခဲ့သူ မစ္စတာဆွန်ကော်ရှန်ကို တွေ့ရစဉ်

“ဝ”ပြဿနာသည် လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်မှု တစ်ခုထက်ပိုပြီး ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကိုပါ ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။

သတ္တုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းများကို အပြီးတိုင် ရပ်တန့်ရန် မြန်မာအစိုးရ၊ တရုတ်အစိုးရနှင့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့တို့အား ပြတ်သားသည့် သဘောထားကို ပြသရန် Greenpeace Thailand အမည်ရှိ NGO အဖွဲ့က ထိုင်းအစိုးရကို တိုက်တွန်းထားသည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ  (UWSP) နှင့် “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော်(UWSA) တို့ကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

ထိုင်းတွင် “ဝ”နီ(Red Wa) ဟု လူသိများသည့် (UWSP) သည် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)၊ တအာင်းတပ်ဖွဲ့(TNLA)၊ မိုင်းလားတပ်ဖွဲ့(NDAA)နှင့် ရှမ်းတပ်ဖွဲ့(SSPP/SSA)တို့အပါအဝင် အခြားတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးထားသည်။

ကိုးကန့်သင်ခန်းစာ
*****************
လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်ခန့်က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးတွင် ကိုးကန့်၊ တအာင်းနှင့် ရခိုင်(AA) လက်နက်ကိုင်သုံးဖွဲ့သည် မဟာမိတ်ဖွဲ့ပြီး မြန်မာ့တပ်မတော် စစ်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့ ၂၀ ခန့်အား သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ထိုစစ်ဆင်ရေးသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အတွက် ကြီးမားသည့် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယခုနှစ်တွင် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်များ၏ အောင်ပွဲသည် ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားခဲ့ပြီး တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုနှင့်အတူ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့(MNDAA)သည် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသည့် လားရှိုးမြို့ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၏ အဓိကမြို့ဖြစ်သည့် လားရှိုးမြို့သည် ပထဝီနိုင်ငံရေးတန်ဖိုး မြင့်မားသည့်မြို့ဖြစ်သည်။ 

လားရှိုးမြို့သည် မိုးမိတ်-ရွှေလီ ကုန်သွယ်ရေးစခန်း တစ်ခုဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ ယူနန်ပြည်နယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း အပါအဝင် ရှမ်းပြည်နယ်ကြား အဓိက ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည့် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ (CMEC) ထဲတွင် ပါဝင်နေသည်။

ထိုစီးပွားရေးစင်္ကြံတွင် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် အမြန်ရထားလမ်းစီမံကိန်းတို့ ပါဝင်သည်။

၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံက ငွေကြေးနှင့်လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို ထိခိုက်စေခဲ့ သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ ကျားဖြန့်ဂိုဏ်းများကို နှိမ်နင်းခဲ့သည်။

ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ လူဦးရေမှာ တရုတ်လူမျိုးများဖြစ်ပြီး ယူနန်ပြည်နယ်မှ လူသုံးကုန်ပစ္စည်း များ၊ လျှပ်စစ်မီး၊ ရေနံနှင့် အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှုများကို အားကိုးနေရသောကြောင့် ကိုးကန့်စစ်ခေါင်းဆောင် များသည် ၎င်းတို့၏ မာနကို လျှော့ချခဲ့ရသည်။

UWSA ခေါင်းဆောင်နဲ့ NDAA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

“ဝ”လူမျိုးတို့၏ သမိုင်းသည် မော်စီတုန်း၏ အယူဝါဒ လွှမ်းမိုးခဲ့သည့် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ) နှင့်လည်း ဆက်စပ်နေသည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဗကပထဲမှ “ဝ”အဖွဲ့ဝင်များသည် မြန်မာ့တပ်မတော်အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့ပြီးနောက် အထူးဒေသ ၂ ဟု လူသိများသည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်များ ရရှိခဲ့သည်။

ထို့နောက် “ဝ”ခေါင်းဆောင်များသည် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် UWSP နှင့် UWSA တို့ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။

UWSP ၏ အုပ်ချုပ်မှုပုံစံသည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ပုံတူကူးချထားခြင်းဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်မှုကို ၂ ပိုင်းခွဲထား သည်။

“ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်း (အထူးဒေသ ၂) သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ Salween(သံလွင်)မြစ်အရှေ့ပိုင်းရှိ မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်တစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိသည်။

“ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် လူဦးရေ ၆၀၀,၀၀၀ ခန့်ရှိကာ စစ်သားအင်အား ၃၀,၀၀၀ ရှိပြီး မြို့တော်သည် ပန်ဆန်းမြို့ ဖြစ်သည်။

UWSA ငြိမ်းချမ်းရေးပွဲမှာ “ဝ”လူမျိုးတွေကို တွေ့ရစဉ် 

“ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းသည် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးထားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်ပြည်နယ်၏ Fang၊ Mae Ai ၊ Wiang Haeng နှင့် Chiang Dao မြို့များ၊ မယ်ဟောင်ဆောင်ပြည်နယ်၏ Pang Mapha မြို့များနှင့် နယ်စပ်ချင်းထိစပ်နေသည်။

“ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်း၏ မြို့တော်သည် Yon ဖြစ်ပြီး “ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းတပ်ဖွဲ့၏ တပ်မှူး Wei Xie Ying နှင့် ညီဖြစ်သူ  Wei Xie Kang တို့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

တောင်ဘက်ကို ချီတက်လာသည့် “ဝ”တပ်ဖွဲ့များ
*****************************************
စစ်အေးကာလအတွင်း ထိုင်းစစ်တပ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ရန်ကိုကြားခံ အကာအကွယ်ယူသည့် အနေဖြင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တစ်လျှောက်ရှိ ကရင်တပ်ဖွဲ့(KNU)၊ ရှမ်းတပ်ဖွဲ့(RCSS) အစရှိသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအပေါ် မှီခိုခဲ့ရသည်။

စစ်အေးကာလအပြီးတွင် မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဦးခင်ညွန့်က UWSP နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး “ဝ”လူမျိုးများကို ပန်ဆန်း အပါအဝင် တရုတ်နိုင်ငံအနီးရှိ Mong Hsat (မိုင်းဆတ်)နှင့် Mong Ton(မိုင်းတုံ)မြို့များတွင် နေရာ ချထားပေးခဲ့သည်။ 

ထိုမြို့များသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းရိုင်နှင့် ချင်းမိုင်ပြည်နယ်များ၏ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် တည်ရှိသည်။

လွန်ခဲ့သည့် အနှစ် ၂၀ ခန့်က ယွက်စစ် ဦးဆောင်သော RCSS ၏ ဩဇာကို တန်ပြန်ရန် ရည်ရွယ်သည့် မူဝါဒအရ “ဝ”ပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သည့် “ဝ”လူမျိုးများထဲမှ ၈၀,၀၀၀ ကျော်သည် “ဝ”ပြည်တောင်ပိုင်းသို့ ပြောင်းလာခဲ့ကြသည်။

MNDAA- AA- TNLA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ် 

ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ တရုတ်၏ ဩဇာခံ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ
***********************************************************************
ဧပြီလက ပြုလုပ်သည့် UWSP ၏ ပါတီညီလာခံတွင် ပေါက်ယူချန်းကို ပါတီဥက္ကဋ္ဌနှင့် စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် အတည်ပြုခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် UWSP နှင့် UWSA တို့သည် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့ကို ဩဇာ လွှမ်းမိုးထားသည်။

ထိုလေးဖွဲ့မှာ NDAA၊ MNDAA၊ SSPP/SSA နှင့် PSLF/TNLA တို့ဖြစ်သည်။

NDAA သည် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်းရှိ ရှမ်း/အာခါ တိုင်းရင်းသားများကို ကိုယ်စားပြုသည့် မိုင်းလားအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။

MNDAA သည် ကိုးကန့်လူမျိုးများ ပါဝင်သည့် ကိုးကန့်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

SSPP/SSA သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် ဟိုင်းကျေးရွာတွင် ဌာနချုပ်ဖွင့်ထားသည့် ရှမ်းအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။

PSLF/TNLA သည် ပလောင်(တအာင်း)လူမျိုးများကို ကိုယ်စားပြုသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

“ဝ”နှင့် ထိုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ပေးနေပြီး ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများ၊ ရေနံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဆိပ်ကမ်းများနှင့် အနာဂတ် မြန်နှုန်း မြင့် ရထားလမ်းစီမံကိန်းများ အပါအဝင် ပတ်လမ်းရပ်ဝန်းစီမံကိန်း (BRI) ၏ အဓိကလမ်းကြောင်းများကို အကာအကွယ် ပေးထားသည်။

“ဝ”နှင့် မဟာမိတ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် NUG နှင့် ဆက်ဆံခြင်းမရှိသဖြင့် ထိုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအပေါ် တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် မြန်မာ့တပ်မတော် အတွက်လည်း အကျိုးရှိစေခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI Sport Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ကွန်းဖရန့်လိဂ်ပြိုင်ပွဲ ဗိုလ်လုပွဲမှာ ဘက်တစ်အသင်းကို ၄ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ ဂိုးပြတ်အနိုင်ရပြီး ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီဆုဖလားဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းအတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီက ဖီဖာကလပ်ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရရှိပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးဆုဖလား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီး အမျိုးသားအသင်းဟာ တောဒ့်ဘိုလေ ဦးဆောင်တဲ့ ပိုင်ရှင်အစုအဖွဲ့ လက်ထက်မှာ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၁ ဘီလီယံကျော် သုံးစွဲပြီး ရရှိလာတဲ့ ပထမဆုံးဆုဖလားဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ 

ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီကမှ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို နည်းပြသစ်အဖြစ် စတင်တာဝန်ယူ ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အီတလီလူမျိုး နည်းပြ မာရက်စ်ကာက ဒီဆုဖလားဟာ အသင်းရဲ့အောင်မြင်မှု စမှတ်ဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်တယ်လို့ ပြောထား ပါတယ်။

ကွန်းဖရန့်လိဂ်ဆုဖလားနဲ့ တော့ဒ်ဘိုလေကို တွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတွင်းမှာ အသင်းအောင်မြင်မှု ရယူနိုင်ဖို့ ငွေကြေး အများအပြား သုံးစွဲခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ အပြောင်းအလဲတွေသာ လုပ်ခဲ့ရပြီး မနှစ်ကရာသီမှာ ကာရာဘောင်းဖလား ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်ခဲ့တာပဲရှိခဲ့တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နောက်ဆုံး ၂ ရာသီမှာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်နဲ့လည်း လွဲခဲ့ရပြီး လူစာရင်း များပြားမှုကြောင့်လည်း လှောင်ပြောင်မှုတွေ အကြိမ်ကြိမ် ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရာသီအစပိုင်းမှာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ရလဒ်ကောင်းတွေ ရရှိခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်မယ့် ပြိုင်ပွဲထဲမှာတောင် ပါဝင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နောက်ပိုင်းမှာ နိုင်ပွဲတွေပျောက်၊ ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့ပြီး ချန်ပီယံလုပွဲကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရသလို ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ကိုပါ စိုးရိမ်ခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ 

နည်းပြမာရက်စ်ကာဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကြောင့် အသင်းပရိသတ်တွေရဲ့ လှောင်ပြောင်မှုကို ခံခဲ့ရတာပါ။ 

ရုပ်သံဘောလုံး ဝေဖန်သူတွေနဲ့ ပရိသတ်တွေက ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သုံးသပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ချယ်လ်ဆီး အသင်းဟာ နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၆ ပွဲမှာ ၅ ပွဲအထိ အနိုင်ရလဒ်ရယူကာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ကို ရယူသွားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်ဟာ ဒီရာသီ ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ အဓိကရည်မှန်းချက်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် နည်းပြမာရက်စ်ကာဟာ အသင်းကို အောင်မြင်မှုရရှိအောင် ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ပြန်ရခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပိုင်းအကြာမှာ ဥရောပရဲ့ တတိယတန်းစား ဖလားဖြစ်တဲ့ ကွန်းဖရန့်လိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒီဆုဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဥရောပဖလား အားလုံးကို ရယူနိုင်တဲ့ ပထမဆုံးအသင်း အဖြစ်လည်း စံချိန်သစ် တင်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ ဒီရာသီကို ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်နဲ့ ဥရောပဆုဖလား တစ်လုံးရယူပြီး အဆုံးသတ်ခဲ့ တာကြောင့် အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ရာသီလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ပရိသတ်တွေဟာ သူတို့အသင်းကို အရင်လို ဆုဖလားအောင်မြင်မှုမျိုး ပြန်လည်ရရှိတာကို မြင်တွေ့ချင်နေတာကြောင့် ဒီအောင်မြင်မှုကို ကျေနပ်ခြင်းတော့ မရှိပါဘူး။ 

ဒါပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီတွေမှာ ဆိုးရွားခဲ့တဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်းရဲ့ အခြေအနေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် ဒီရာသီက အောင်မြင်ခဲ့တယ်လို့ သတ်မှတ်ရမှာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်း ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်လို့ အသင်းရဲ့လူစာရင်း အင်အားကို ပိုပြီးကောင်းမွန်အောင် ဖြည့်တင်းနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။

သူတို့ရဲ့ လက်ထက်မှာ ပြောင်းရွှေ့ကြေး အသုံးစရိတ်ပေါင် ၁ ဘီလီယံကျော်အထိ သုံးစွဲထားတဲ့ ချယ်လ်ဆီးအသင်း ပိုင်ရှင်တွေဟာ အသင်းအောင်မြင်မှု ရယူဖို့အတွက် နောက်ထပ် ပြောင်းရွှေ့ကြေးသုံးစွဲဖို့ ဝန်လေးနေမှာ မဟုတ် တာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းဟာ နွေရာသီမှာ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပြီး ဒီပြိုင်ပွဲဟာ အသင်း အတွက် ရာသီသစ် ပြင်ဆင်ဖို့ အထောက်အကူ ပေးနိုင်ပါတယ်။ 

နည်းပြ မာရက်စ်ကာ အနေနဲ့ ဖီဖာကလပ် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကနေ စတင်ပြီး ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေ ထပ်ရယူပေးနိုင်ဖို့ ဦးဆောင်နိုင်မလားဆိုတာ မြင်တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI International Article
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

အိန္ဒိယ၏ အနောက်မြောက်နယ်စပ်ဒေသကို ကမ္ဘာက စောင့်ကြည့်နေချိန်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ထိစပ်နေသည့် အရှေ့မြောက်နယ်စပ်၌ အလွန်အရေးကြီးသော အခြေအနေများ တိတ်တဆိတ် ဖြစ်ပွားသွားခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လက ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ် (Antonio Guterres) ၏ ဒါကာ ခရီးစဉ်အတွင်း ဘင်္ဂါလီ(မူရင်း- ရိုဟင်ဂျာ)များကို နေရပ်ပြန်ပို့ရေးအတွက် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံ လမ်းတစ်ခုကို ဖန်တီးရန် အကြံပြုခဲ့သည်။

ထိုအကြံပြုချက်ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရင် ယူနွတ်(Yunus) ဦးဆောင်သည့် ကြားဖြတ်အစိုးရသည် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေး စီမံကိန်းကို တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင် နေသည်။

ဘင်္ဂါလီအရေး အဆင့်မြင့်ကိုယ်စားလှယ် ရာထူးကို ရရှိခဲ့သည့် ခါလီလူအာ ရာမန် (Khalilur Rahman) ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်(NSA)အဖြစ် ခန့်အပ်မှုသည် အဆိုပါစင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေး အစီအစဉ်ကို ပြည်တွင်း/ပြည်ပ သဘောတူညီချက်မပါဘဲ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ် ထားသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ၏ သဘောထားကို ပြသရာ ရောက်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွက် လူသားချင်း စာနာထောက်များမှုများ ပေးပို့ရေး၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ ကော့ဘဇား (Cox’s Bazar) ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် နေထိုင်နေသည့် ဘင်္ဂါလီဒုက္ခသည်များကို နေရပ်ပြန်ပို့ရေး တို့အတွက် ထိုစင်္ကြံလမ်းကို အသုံးပြုသွားမည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် မက် တောင်ဟစ် ဟော့စိန် (Md Towhid Hossain) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂါလီတွေကို တွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဘင်္ဂါလီဒုက္ခသည် ၁ ဒသမ ၃ သန်းသည် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ပြန်ရန် ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကတည်းက ဆက်တိုက် ငြင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ဒုက္ခသည်များကို နေရပ်ပြန်ပို့မည့် တစ်ဖက်သတ်ဆန်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အတိုက်အခံ များကလည်း ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

ပထမအချက်မှာ ယခု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရသည် ရွေးကောက်ခံ အစိုးရမဟုတ်ဘဲ ယာယီအစိုးရ ဖြစ်နေခြင်း ကြောင့် ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ ထိုအစီအစဉ်ကို အခြားနိုင်ငံရေး အင်အားစုများနှင့် တိုင်ပင်မှု မရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။
လက်ရှိ ပါတီလှုပ်ရှားမှုများ ပိတ်ပင်ခံထားရသည့်  Awami League ပါတီကလည်း ထိုစင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်ရေး အစီအစဉ်ကို ကန့်ကွက်ခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများသည် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို စစ်ပွဲဆင်နွှဲရန် ထိုစင်္ကြံကို အသုံးပြု ဖွယ်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အမျိုးသားရေးပါတီ (BNP) ကဲ့သို့ အခြားနိုင်ငံရေး ပါတီများကလည်း ယာယီအစိုးရ၏ တစ်ဖက် သတ် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဝေဖန် ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

ထိုစင်္ကြံလမ်းသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ အချူပ်အခြာအာဏာကို ထိခိုက်စေမည့် အလားအလာအပေါ် အတိုက်အခံ များက စိုးရိမ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

စိတ်မကောင်းစရာ နောက်တစ်ချက်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်မည့် အရိပ်လက္ခဏာများ မရှိသေးဘဲ အထိန်းအကွပ်မရှိသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေသည်။

အနောက်နိုင်ငံများ၏ ထောက်ခံမှုကို ရရှိထားသည့် ယာယီအစိုးရအဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ မိုဟာမက် ယူနွတ် (Muhammed Yunus) ကလည်း အမေရိကန်၏ အလိုဆန္ဒကို ဖြည့်ဆည်းပေးနေသည်။

ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂူတာရက်စ်နဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရအဖွဲ့ အကြီးအကဲ ယူနွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ ကံကြမ္မာသည် ယူနွတ်၏ လက်ထဲတွင် ရှိနေသည်။ သို့သော် ယခုကဲ့သို့ အရေးကြီးသည့် ဆုံးဖြတ် ချက်များ၏ ရလဒ်သည် အိန္ဒိယ၏ အနီးဝန်းကျင်ရှိ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှုအပေါ် သက်ရောက်မှုများ ရှိစေမည် ဖြစ်သည်။

ယူနွတ်သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ အကျိုးစီးပွားကို အာရုံစိုက်နေသဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသည် ပထဝီဝင်နိုင်ငံ ရေး ပြိုင်ဆိုင်မှုများ၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်လာဖွယ်ရှိသည်။

အမေရိကန်နှင့် ကုလသမဂ္ဂအပြင် နိုင်ငံတကာ ပဋိပက္ခလေ့လာရေးအဖွဲ့ (ICG) တို့ကလည်း မြန်မာပဋိပက္ခတွင် အင်အားကြီးမားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သော အာရက္ခတပ်တော် (AA) နှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု များ ပြုလုပ်ရန် ယူနွတ်ကို ယခုနှစ်အစောပိုင်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တစ်ဖက်တွင်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်းကဲ့သို့ တရုတ်၏ စီမံကိန်းများကို ဘေးကင်းလုံခြုံမှုရှိစေရန် တရုတ်နှင့် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည။

ထို့ပြင် နစကသည် အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ တည်ထောင်ခွင့် ပြုမည့် ပူးတွဲလုံခြုံရေး လုပ်ငန်းကုမ္ပဏီ (JSVC) ကိုလည်း တရုတ်နှင့်ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
တရုတ်သည် ထိုစီမံကိန်းကို အသုံးပြုပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် အခြားနိုင်ငံများထက်စောကာ ခြေကုပ်ယူမည်ဖြစ်သည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်က ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ရှမ်းပြည်နယ်တွင် စတင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့တွင် MNDAA၊ TNLA နှင့် AA တို့ ပါဝင်သည်။

AA သည် မြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းရှိ အင်အားနည်းသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို ထောက်ပံ့ ပေးနေသည့်အပြင် မဟာမိတ်များကို ကူညီပေးရန် မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် လက်နက်ကိုင်အင်အား ၆၀၀၀ နီးပါးဖြင့် တပ်စွဲထားသည်။

ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂူတာရက်စ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် AA သည် တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ရှိနေသည်ဟု ယူဆရသည့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ “၀” ဒေသ၏ ထောက်ခံမှုကိုလည်း ရရှိထားသည်။

ယနေ့တွင် တရုတ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်ကိုသာမက အချို့တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအပေါ်တွင်ပါ ဩဇာလွှမ်းမိုးထားပြီး အနောက်နိုင်ငံများကို ထိတ်လန့်စေခဲ့သည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း အိန္ဒိယသည် မြန်မာနှင့် ကီလိုမီတာ ၁၆၄၀ အရှည် ထိစပ်နေသည့် နယ်စပ်ဒေသတွင် လုံခြုံရေးကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်နေကာ မြန်မာနှင့် ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို ဖွင့်လှစ်ထားသည်။

ထိုအချိန်တွင် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှု၊ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း၊ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေး ပြဿနာများနှင့် ရင်ဆိုင် နေရသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံတစ်ခု ဖော်ဆောင်ရန် မရမက တောင်းဆိုနေ ခြင်းကြောင့် ဒေသတွင်း စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့သည။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် Awami League ပါတီကို ပိတ်ပင်မှု၊ ယခင်အစိုးရဟောင်းအား နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှု တရားရုံး တွင် တိုင်ကြားမည့် အစီအစဉ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာ (Sheikh Hasina) ကို လိုလားသည့် စစ်တပ် အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝါကာ အူဇာမန် (Waqar-uz-Zaman) ရုရှားသို့ ရောက်ရှိနေချိန်တွင် ရာမန်ကို NSA အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်မှု အစရှိသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များသည် တိုက်ဆိုင်မှုတစ်ခု မဟုတ်ပေ။

လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံ ဖော်ဆောင်ရေးအတွက် စစ်တပ်အကြီးအကဲ၏ အာဏာကို တန်ပြန်ရန် ရာမန်ကို ရာထူးတိုးပေးလိုက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း အတွင်းလူများက ထင်ကြေးပေးခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ စင်္ကြံလမ်း ဖော်ဆောင်မှုသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အတွက် လုံခြုံရေး စိန်ခေါ်မှုများ ရှိနိုင်သဖြင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဇာမန်သည် ထိုအစီအစဉ်ကို ကန့်ကွက်ဖွယ်ရှိနေသည်။

စစ်တပ် အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဝါကာ အူဇာမန်ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် လက်ရှိတွင် သူသည် ရာထူးတည်မြဲရေးအတွက် ထိုအစီအစဉ်ကို ပါဝင်ဖွယ်ရှိသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ Shah Jalal နိုင်ငံတကာလေဆိပ်သို့ အမေရိကန်လေတပ်၏ လေယာဉ်များသည် ကုန်ပစ္စည်း အများအပြားနှင့် ရောက်ရှိခဲ့သည့် သတင်းများကြောင့် ထိုလေယာဉ်များသည် AA နှင့် အခြား EAO များအတွက် စစ်ဘက်သုံးပစ္စည်းများ သယ်ဆောင်လာခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေများသည် လူသားချင်း  စာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံနှင့် ပတ်သက်သည့် ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်သည်။
စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကင်းသည့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံကို အလွဲသုံးစားလုပ်ခြင်းသည် ပဋိပက္ခကို ကို ပိုမိုဆိုးရွားစေမည်ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်း၏ မာရီယူပိုးလ် (Mariupol) မြို့နှင့် ဆီးရီးယားရှိ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံများသည် အောင်မြင်ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။

ယူကရိန်းတွင် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု ကင်းရမည့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စင်္ကြံများ ဗုံးကြဲခံရခြင်း၊ ဆီးရီးယားတွင် ထိုစင်္ကြံလမ်းများကို အသုံးပြုပြီး အတိုက်အခံများက မြို့များကို သိမ်းယူခြင်း အစရှိသည့် ဖြစ်စဉ်များ ရှိခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဖြစ်စဉ်တွင် ယာယီအစိုးရသည် ပြည်သူများ၏ ထောက်ခံမှုမပါ၊ နိုင်ငံရေးသဘောတူညီမှုမရှိဘဲ အနောက်နိုင်ငံများ၏ တွန်းအားပေးမှုဖြင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံကို ဖော်ဆောင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တစ်နေရာကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် အနောက်နိုင်ငံများသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာကို ပိုမိုထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထိုစင်္ကြံလမ်းကို အသုံးပြုပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ EAO များကို လက်နက်များ ထောက်ပံ့မည့် အန္တရာယ်လည်း ရှိနေသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကလည်း ထိုစင်္ကြံလမ်းကို အသုံးပြုပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးများ မှောင်ခိုကူးဖွယ်ရှိနေသည်။ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ယခင်ကတည်းက ရှိနေသည့် ကြီးမားသော ပြဿနာဖြစ်သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိနေသည့် မြန်မာသည် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုနှင့် ဓာတုမူးယစ်ဆေးများ ထုတ်လုပ်မှု အများဆုံး ဖြစ်သည်။

လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုစင်္ကြံအတွက် သံသယဖြစ်စရာကောင်းသည့် နောက်တစ်ချက်လည်း ရှိသည်။
ထိုအချက်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် အိန္ဒိယတို့တွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် ဘင်္ဂါလီများသည် ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ပြန်ချင်သည့် ဆန္ဒမရှိပေ။ ရခိုင်သို့ ပြန်လျှင် လုံခြုံမှုမရှိကြောင်း ၎င်းတို့က ယူဆထားကြသည်။

ARSA ဟုခေါ်သည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကလည်း AA နှင့်တိုက်ပွဲဖြစ်ရန် တာစူနေပြီး တိုက်ပွဲများဖြစ်လာပါက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် စစ်ပွဲဇုန်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည်။

ထို့ကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့ကို အမေရိကန်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု မြင့်တက်လာနိုင်သည့် အခြေအနေ အား အိန္ဒိယအနေဖြင့် သတိပြုရမည်ဖြစ်သည်။

 AA ခေါင်းဆောင် ၂ ဦးကို တွေ့ရစဉ်

AA သည် အလွန်အင်အား တောင့်တင်းသည့် အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ်က ဖွဲ့စည်းခဲ့ကာ လူငယ်များနှင့် အတွေ့အကြုံရင့်သည့် ခေါင်းဆောင်များပါဝင်သည်။

အမေရိကန် ဦးဆောင်သည့် အနောက်နိုင်ငံများသည် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင်သည့် အဖွဲ့များအား ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သဖြင့် AA ကိုလည်း ထောက်ပံ့ပေးဖွယ်ရှိကာ အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက် နယ်စပ်ဒေသများတွင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။

အိန္ဒိယအနေဖြင့် ချင်းပြည်နယ် အရေးကိုလည်း ဂရုစိုက်ရမည်ဖြစ်ပြီး မကြာသေးမီက ဖင်လန်နိုင်ငံမှ အကျပ်အတည်း စီမံခန့်ခွဲရေး အစီအစဉ် (CMI) က ပြိုင်ဘက် ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ကြား ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်ကို တန်ပြန်ရန်နှင့် ခြေကုပ်ရယူရန် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုအဖွဲ့များကြား ဆက်ဆံရေးများကို ကြိုးကိုင် ခြယ်လှယ်ရန် ကြိုးပမ်းနိုင်သည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ AA သည် အနောက်နိုင်ငံများကို စိုးရိမ်ပြီး အပြည့်အဝ ယုံကြည်မှု မရှိသေးသော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများ၏ မှန်ကန်သည့် ကမ်းလှမ်းချက်များကို ရရှိမည်ဆိုပါက AA ၏ သဘောထားသည် လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲသွားလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

Source: First Post

CNI Sport Article 

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

၂၀၂၄-၂၅ ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ပွဲကတော့ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်တွေ ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့် ၃ နေရာအတွက် အသင်း ၅ သင်း ပြိုင်ဆိုင်မှုဟာ အလွန်စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရာသီပိတ် နောက်ဆုံးပွဲစဉ် မတိုင်မီမှာ ချန်ပီယံဖြစ်မယ့် အသင်းနဲ့ တန်းဆင်းမယ့် အသင်းတွေက ထွက်ပေါ်ခဲ့ ပြီဖြစ်လို့ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်အတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုက နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ပရိသတ်တွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်ဖို့ ရှိနေတာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်ဟာ လာမယ့်ရာသီအတွက် ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့် ၆ နေရာအထိ ရရှိထားပြီး ချန်ပီယံ လီဗာပူးလ် အသင်း၊ အမှတ်ပေးဇယား အဆင့် ၂ နေရာက အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ ယူရိုပါလိဂ်ချန်ပီယံ စပါးအသင်းတို့က ဝင်ခွင့်တွေကို ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် လက်ကျန် ၃ နေရာအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုဟာ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှ အဖြေထွက်ပေါ်လာမှာပါ။

ဒီနေရာအတွက် မန်စီးတီး၊ နယူးကာဆယ်၊ ချယ်လ်ဆီး၊ အက်စတွန်ဗီလာနဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းတို့က ယှဉ်ပြိုင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ချယ်လ်ဆီးအသင်းနဲ့ ယူနိုက်တက် ယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

ပွဲစဉ် ၃၇ ယှဉ်ပြိုင်အပြီးမှာ မန်စီးတီးအသင်းက ရမှတ် ၆၈ မှတ်နဲ့ အဆင့် ၃၊ နယူးကာဆယ်၊ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ အက်စတွန်ဗီလာအသင်းတို့က ရမှတ် ၆၆ မှတ် ရရှိထားပြီး နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းက ရမှတ် ၆၅ မှတ် ရရှိထားတာပါ။ 

အဆင့် ၃ နေရာက အသင်းနဲ့ အဆင့် ၇ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတဲ့ အသင်းတို့အကြားမှာ ရမှတ်ကွာဟမှုက ၃ မှတ် သာ ရှိတာကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ အသင်းတိုင်း မျှော်လင့်ခွင့်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ရှိ အခြေအနေ အရဆိုရင် မန်စီးတီးအသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ အခြေအနေ အကောင်းဆုံး ဖြစ်နေတာပါ။

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် နောက်ဆုံးပွဲစဉ်အဖြစ် ဖူလ်ဟမ်အသင်း အိမ်ကွင်း သွားရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းဟာ ဒီပွဲစဉ်မှာ အနိုင်ရလဒ် ဒါမှမဟုတ် သရေတစ်မှတ် ရရှိတာနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရမှာဖြစ်ပြီး မရှုံးနိမ့်ဖို့တော့ လိုအပ်တာပါ။

ရှုံးနိမ့်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အခြားအသင်းတွေရဲ့ ရလဒ်ကို စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်လို့ ရလဒ်ကောင်းရရှိအောင် ကြိုးစားခဲ့ရင် မန်စီးတီးအသင်းအတွက်  ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်ကို အေးအေးဆေးဆေး ရရှိနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မန်စီးတီး အသင်းယှဉ်ပြိုင်နေစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာက သူတို့အသင်း ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိနိုင်မယ်ဆိုတာ ယုံကြည်မှုရှိ နေတာပါ။

နယူးကာဆယ်အသင်းဟာ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ အဲဗာတန်အသင်းကို အိမ်ကွင်းယှဉ်ပြိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဗာတန်အသင်းဟာ နယူးကာဆယ်အသင်းအတွက် ကစားရခက်နိုင်တဲ့ အသင်းဖြစ်ပေမယ့် နယူးကာဆယ် အသင်းဟာ အိမ်ကွင်းရလဒ် ကောင်းတာကြောင့် အနိုင်ရရှိအောင် ကစားပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ ပစ်မှတ် ထားနေတာပါ။ 

ချယ်လ်ဆီးအသင်းကတော့ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ကို ရရှိဖို့ကြိုးပမ်းနေတဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေလို့ ခက်ခဲတဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲကို ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

အိမ်ကွင်းအားကောင်းတဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ဒီပွဲကို အိမ်ကွင်းကစားရမှာဖြစ်လို့ သူတို့အတွက် အားသာချက်ရှိနိုင်တာပါ။

နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရရှိဖို့ အတွက်ဆိုရင် ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို အနိုင်ရရှိဖို့ လိုသလို သူတို့ရဲ့ အထက်မှာရှိတဲ့ အသင်းတွေထဲက အနည်းဆုံး တစ်သင်း ခြေချော်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်အတွက် မျှော်လင့်ချက် အနည်းဆုံး ဖြစ်ပေမယ့် ဝင်ခွင့်ရယူနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

နယူးကာဆယ်အသင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ချယ်လ်ဆီးအသင်းကတော့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်အသင်းကို အနိုင်ရလဒ်ရရှိတာနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိမှာဖြစ်လို့ အနိုင်ရလဒ် ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အက်စတွန်ဗီလာအသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ရာသီ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းအိမ်ကွင်း သွားရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာပါ။ 

အက်စတွန်ဗီလာအသင်းအတွက် အနိုင်ရလဒ် ရရှိဖို့လိုသလို နယူးကာဆယ်၊ ချယ်လ်ဆီးအသင်းတို့ ရမှတ်လျော့ဖို့ ကိုလည်း မျှော်လင့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ကိန်းဂဏန်း အချက်အလက်တွေ တွက်ချက်တဲ့ Opta က မန်စီးတီးအသင်းကို ချန်ပီယံလိဂ် ဝင်ခွင့်ရဖို့ အကောင်းဆုံး အသင်းအဖြစ် ၉၆.၈၃ ရာခိုင်နှုန်းပေးထားပြီး၊ နယူးကာဆယ်အသင်းကို ၈၁.၇၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ချယ်လ်ဆီးအသင်းကို ၅၇.၈၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အက်စတွန်ဗီလာအသင်းကို ၄၃.၉၇ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ် အသင်းကို ၁၉.၆၆ ရာခိုင်နှုန်းသာ ပေးထားတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့် လက်ကျန် ၃ နေရာကို ဘယ်အသင်းတွေ ရယူသွားနိုင်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖွယ် စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁

မြန်မာနိုင်ငံသည် စစ်ပွဲများဖြစ် အချိန်ကုန်နေပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်းကြောင်းပေါ် မတက်နိုင်ခဲ့သည်မှာ နှစ်‌ပေါင်းများစွာ ကြာပြီဖြစ်သည်။

ယခု မိမိတို့ ရှင်သန်ဖြတ်သန်းနေသည့် နိုင်ငံသည် ပထမ မြန်မာနိုင်ငံလား၊ သို့မဟုတ် စတုတ္တမြန်မာနိုင်ငံလားဆို သည့်အပေါ်မှာလည်း ရှုမြင်ပုံများကွဲလွဲ၍ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင် ချုပ်ငြိမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများ မအောင်မြင်ဘဲ ဖြစ်နေကြသည်။

ဗမာတိုင်းရင်းသားများ အားကောင်းသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများ အပါအဝင် မြန်မာ့တပ်မတော် ကတော့ ယခုမြန်မာနိုင်ငံသည် စတုတ္တနိုင်ငံ ဖြစ်သည်ဟု မှတ်ယူထားကြသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော အနော်ရထာ(ပထမမြန်မာနိုင်ငံ ထူထောင်သူ)၊ ဘုရင့်နောင်(ဒုတိယမြန်မာနိုင်ငံ ထူထောင်သူ)၊ အလောင်းဘုရား(တတိယမြန်မာနိုင်ငံ ထူထောင်သူ)တို့သည် ပထမ-ဒုတိယ-တတိယ မြန်မာနိုင်ငံ များကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့တွင် ဗြိတိသျှလက်အောက်မှ လွတ်လပ်ရေးယူခဲ့သော ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံသည် စတုတ္တနိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ယူဆထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲအတွင်း ပျက်စီးနေတဲ့ အဆောက်အအုံတွေကို တွေ့ရစဉ်(ဓာတ်ပုံ-ရိုက်တာ)

ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားများကတော့ အနော်ရထာ၊ ဘုရင့်နောင်၊ အလောင်းဘုရားတို့နှင့်အတူ မိမိတို့မှာ လည်း ဘုရင်စနစ်ဖြင့် ကိုယ့်ထီးကိုယ့်နန်း အုပ်ချုပ်လာခဲ့ပြီး ၁၈၈၅ ခုနှစ်မှာ ဗြိတိသျှလက်အောက်သို့ လူမျိုးပေါင်း စုံ၏ နယ်မြေများအားလုံး ကျရောက်သွားကာ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့တွင် လွတ်လပ်ရေးယူ၍ ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့သည့်အတွက် ပထမမြန်မာနိုင်ငံဟု မှတ်ယူထားကြသည်။

ထိုသို့ မှတ်ယူရခြင်းကလည်း မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးကို တောင်တန်းနှင့်ပြည်မ အတူတကွ ပေါင်းစည်းရေး သဘောတူညီမှု ရယူခဲ့ခြင်း အပါအဝင် လွတ်လပ်သော ပြည်ထောင်များ စုပေါင်း၍ ရယူခဲ့သော လွတ်လပ်ရေးမှ ပေါက်ဖွားလာသည့် မြန်မာနိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် ယူဆခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် တိုင်းရင်းသား တန်းတူညီမျှမှု မရှိခြင်း၊ အာဏာခွဲဝေမှု အားနည်းခြင်း၊ သယံဇာတခွဲဝေမှုအားနည်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီ ပျက်စီးသွားခြင်း၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုအားကြီးခြင်း၊ မဟာဗမာ လူမျိုးကြီးဝါဒ ဖော်ဆောင်လာခြင်း၊ သဘော တရားရေးရာများ ကွဲပြားလာခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့ လွတ်လပ်ရေးယူပြီး နောက် လပိုင်းအကြာမှာဘဲ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာမှာ ယနေ့ (၂၀၂၅ ခုနှစ်)အထိ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်လာခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

လွတ်လပ်ရေး မရခင်တုန်းကလည်း ပဒေသရာဇ်စနစ်ကြောင့် ဘုရင်များသည် စစ်တိုက်၍ နယ်မြေချဲ့ထွင်၍ လူမျိုးစုများကြား စစ်ပွဲများဖြစ် အချိန်ကုန်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း လူမျိုးစုများ စုစုစည်းစည်း ဖြစ်လာမလားဆိုသော်လည်း ဖြစ်မလာဘဲ စစ်ပွဲများဖြစ်သာ အချိန်ကုန်နေပြန်သည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ၁၉၄၈ မှ ၁၉၅၈ ထိလည်းကောင်း၊ ၂၀၁၁ မှ ၂၀၁၅ ထိလည်း ကောင်း၊ ၂၀၁၅ မှ ၂၀၂၀ ထိလည်းကောင်း စသည့် အချိန်ကာလ သုံးပိုင်းသာ လူထုက ထိတွေ့ခံစားခွင့်ရရှိခဲ့ပြီ ကျန်အချိန်များမှာ စစ်ပွဲများအတွင်း အသက်ရှင် ရပ်တည်နေကြရသည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသူ တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ-အေပီ)

လက်ရှိကို ကြည့်ပါကလည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရန် ကြိုးစားသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာပြီး အုပ်ချုပ်နေသည်။

ထို့နောက် လွတ်လပ်ခွင့်များ တဖြေးဖြေး လျှော့နည်းလာပြီး စစ်ဘောင်ကျယ်ပြန့်လာခြင်းနှင့်အတူ ဒီမိုကရေစီ ပျောက်ဆုံးလာနေသည်။

ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည် အားကောင်းလာရေးအတွက် ကြိုးပမ်းကြရာမှာ အုပ်စု ၂ စု ကွဲလာခဲ့သည်။ အုပ်စု တစ်စုကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ စစ်တပ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖယ်ရှားကာ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်အား ကောင်းရေး ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

နောက်ထပ် အုပ်စုတစ်စုကတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး နည်းလမ်းဖြင့် စစ်တပ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖယ်ရှား ကာ ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်အားကောင်းရေး ကြိုးပမ်းနေသည်။

ထိုသို့ ကွဲလွဲနေချိန်မှာပဲ တချို့က ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်ရန်အတွက် စစ်တိုက်နေခြင်းဟု ပြောသလို တချို့က တော့ ဒီမိုကရေစီ ဆုံးရှုံးသွားခြင်းကြောင့် စစ်တိုက်နေခြင်းဟု ပြောကြပြန်သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေ ၂ ရပ်အကြား ပြည်သူလူထုသည် ကြားညှပ်၍ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လွတ်လပ်ခွင့် စသည့် အထွေထွေ ကျဆင်းမှု အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်ဖြတ်သန်းနေကြရသလို အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်သွားကြသလို မိသားစုများ ဆုံးရှုံးသွားကြရခြင်းများလည်း ကြုံတွေ့နေကြရသည်။

စစ်ဘုရင်များကတော့ သူ့နယ်မြေ ကိုယ့်နယ်မြေအဖြစ် နယ်မြေအပိုင်စားများဖြင့် ရပ်တည်လျက်ရှိသလို နယ်မြေ အပိုင်စားများ ရရှိရေးအတွက်လည်း ကြိုးပမ်းနေကြသည်။ တချို့သော စစ်ဘုရင်များကတော့ အာဏာကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေကြသည်။

"နိုင်ငံတွေက စစ်ပွဲကို ဖန်တီးတယ်, စစ်ပွဲတွေက နိုင်ငံကို ဖန်တီးတယ်" လို့ ဖရန်စစ်ဖူကူယားမားက ပြောခဲ့ဖူး သည်။ 

မြန်မာပြည်မှာတော့ စစ်ပွဲများကနေ အမုန်းတရားများကို ဖန်တီးလာပြီး အမုန်းတရားများက နိုင်ငံကို ပြိုကွဲအောင် ဖန်တီးနေသည်ဟု ပြောရမလိုဖြစ်နေသည်။

အဆုံးမှာတော့ မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းသည် တဖြေးဖြေးနှင့် ပျက်စီးလာပြီး ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးအတွက် အဟန့်အတားပေါင်းစုံဖြင့် ရင်ဆိုင်လာနေရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အလံကို တွေ့ရစဉ်

စင်္ကာပူနိုင်ငံကို တည်ထောင်ခဲ့သည့် လီယွမ်ယုကတော့ “ကင်မရာ ကိုင်ထားတဲ့သူတွေက သေနတ်ကိုင်ထားတဲ့ သူတွေထက် ဒီမိုကရေစီကို ပိုပြီး ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အဖိုးတန် ကာကွယ်ရေးသမားဖြစ်တယ်”ဟု ၁၉၆၂ ခုနှစ်က ပြောခဲ့ဖူးသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်က သေနတ်ကိုင်ထားသူများသည် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဖက်ဒရယ်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေး ကာကွယ်နေသူများဆိုကာ စားပွဲဝိုင်းတစ်ခုတည်းမှာ မျက်နှာချင်းဆိုင်ထိုင်၍ ဆွေးနွေးနေချိန်  အပ်တိုတစ်‌ချောင်းတောင် မကိုင်ထားသော ကလောင်/ကင်မရာ ကိုင်သူများကတော့ တိုင်းပြည်ပြိုကွဲအောင် လုပ်သူများဟု စွပ်စွဲခံနေရလေသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသည် စစ်ဘောင်ကျယ်ပြီး နိုင်ငံရေးဘောင်ကျဉ်းကာ ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်မှာ စစ်ဘုရင် များက အုပ်ချုပ်နေသည့် နိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်က စစ်ဘုရင်များ အုပ်ချုပ်သည့် နိုင်ငံအဖြစ်ကနေ ပြန်လည်ရုန်းထွက်ပြီး ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသော ပြည်ထောင်စုစနစ်အား ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူလူထုများ စည်းလုံး ညီညွတ်ရန်လိုအပ်သလို မှန်ကန်သော ရပ်တည်ချက်များကို ရွေးချယ်နိုင်ရန်လိုအပ်သည်။

သို့မဟုတ်ပါက စတုတ္တနိုင်ငံပဲ ပြောပြော၊ ပထမနိုင်ငံပဲ ပြောပြော မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြိုကွဲနိုင်ငံ သို့မဟုတ် ကျရှုံးနိုင်ငံအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနီးပတ်ဝန်းကျင်များနှင့် အဝေးက ဧည့်သည်များသည် မြန်မာနိုင်ငံကို ကိတ်မုန့်ကဲ့သို့ အစိတ်စိတ် ခွဲခြမ်းမျှဝေရန်အတွက် ကြိုးပမ်းနေကြခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီနာမည်အောက်က စစ်ဘုရင်များ အုပ်ချုပ်နေသော နိုင်ငံအဖြစ်ကနေ ပြည်တွင်းညီညွတ်ရေး အင်အားဖြင့် ပြန်လည်၍ အသစ်တစ်ဖန် တည်ဆောက်နိုင်ရန်လိုအပ်သည်။ 

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်သည် မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်တည်လာမလဲ ဆိုသည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရန်သာ ရှိတော့သည်။ 

ဂရေဟမ်ဘဲလ်က “တံခါးတစ်ပေါက်က ပိတ်နေချိန်မှာ ပွင့်နေတဲ့ အခြားတံခါးတွေရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့က ပိတ်နေတဲ့ တံခါးကိုပဲ ဝမ်းပန်းတနည်းနဲ့ အချိန်အကြာကြီး ထိုင်ကြည့်နေကြတယ်။ ကျနော်တို့အတွက် ဖွင့်ထားတဲ့ တံခါးတွေကို  မမြင်နိုင်ကြဘူး”ဟု ပြောခဲ့လေသည်။