CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉

မြန်မာ့ကြက်သွန်နီကို ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ပြည်တွင်းရှိ ကြက်သွန်ကုန်သည်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များ၊ အသင်းအဖွဲ့များ ပူးပေါင်း၍ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ မြန်မာ့ကြက်သွန်နီများကို တင်ပို့ရာမှာ ဗီယက်နမ် ကုန်သည်များမှတဆင့် တင်ပို့နေ ကြရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တိုက်ရိုက်တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း၊ လတ်တလောတွင် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံမှ ကုန်သည်များက မြန်မာ့ကြက်သွန်ဝယ်ယူမှုများ မြင့်တက်နေကြောင်း မြင်းခြံကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးအောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအောင်မြင့်က “ဖိလစ်ပိုင်ကို ဗီယက်နမ် ကုန်သည်ကနေတဆင့် ပို့တာ။ အဲဒါကို ဒီနှစ်ကို ဒီကကုန်သည်တွေက တိုက်ရိုက်ပို့ဖို့အတွက် လုပ်နေတာ။ မနှစ်က ဖိလစ်ပိုင်က ဈေးတအား တက်သွားတာကိုး။ တက်သွားတော့ လေး လေးတို့လည်း မသိဘူး။ နောက်မှသိတာက ဗီယက်နမ်သမားက ဖိလစ်ပိုင်ကို ပို့ရောင်းနေတာ နောက်မှ သိသွား တာ။ သိတဲ့အခါကျတော့ ဒီကလူတွေက မနှစ်ကကတည်းက ဖိလစ်ပိုင်ကို တိုက်ရိုက်တင်ပို့ဖို့အတွက် သူတို့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနေကြတာလေ။ မနှစ်ကတည်းက ဗီယက်နမ်က သူက တအားဆွဲတယ်ဆိုတာ ဗီယက်နမ် ကုန်သည်တွေကတဆင့် ဖိလစ်ပိုင်ကို သူတို့ဟာသူတို့ ပို့ကြတာလေ။ ဒီကနေ တိုက်ရိုက် အဆက်အသွယ် မရှိ တော့ ရှိတဲ့လူက အဲဒီဘက်ကို ပို့ကြတာပေါ့။ အခုက အဲဒါကြောင့်လည်း ဒီကနေ့ဆိုရင် ဗီယက်နမ် ဝယ်တာက မြင်းခြံမှာ မြင်းခြံတစ်မြို့တည်းတင်ကို တွဲကား ၂၅ စီးလောက် သယ်သွားတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန်အတွက် တရုတ်၊ ထိုင်းနှင့် ဗီယက်နမ်ကုန်သည်များက ဝယ်ယူမှု များပြား နေပြီး မုံရွာမှ ကုန်တင်တွဲကား ၁၅ စီး ကုန်ချိန်အားဖြင့် ၃ သိန်းခန့်နှင့် မြင်းခြံမှ တွဲကား ၂၅ စီး ကုန်ချိန်အားဖြင့် ၅ သိန်းခန့် ဝယ်ယူသွားသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကြက်သွန်နီအိတ်များထမ်းလာသည့် အလုပ်သမားတစ်ဦး

ထို့အပြင် ကြက်သွန်များကိုလည်း ရန်ကုန် ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်၏ ဈေးနှုန်းအတိုင်း ဝယ်ယူသွားကြောင်း၊ ယခု အတိုင်း ဆက်လက်ဝယ်ယူနေမည်ဆိုပါက ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် လက်ရှိထက် ကျဆင်းသွားမည် မဟုတ် ကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးအောင်ကျော်စိန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခု မြင်းခြံဒိုင်မှာဆိုလည်း ဒီကနေ့ဆိုရင် ဝယ်တဲ့လူက တော်တော်များတယ်။ ဗီယက်နမ်၊ မူဆယ်၊ မြဝတီကို ရောင်းထားတဲ့ကုန်သည်က ၇ ဦး၊ ၈ ဦးလောက် ရှိတယ်။ အခုတပြန်တည်းမှာ များတယ်။ အခု လေးလေးတို့ဆီမှာ (မြင်းခြံ) ၂၅ စီးလောက် တည့်တယ်။ မုံရွာမှာ ၁၅ စီးလောက် တည့်သွားတယ်။ မုံရွာ ၁၅ စီးဆိုရင် ကုန်ချိန် ၃ သိန်း ပေါ့။ လေးလေးတို့ မြင့်ခြံအနေနဲ့ အစီး ၂၅ စီးက ၅ သိန်းပေါ့။ မနေ့ကတော့ သူတို့ဝယ်သွားတဲ့ဟာဆိုလို့ရှိရင် ၂၁၅၀ အထိ ဝယ်သွားတယ်။ ၂၁၅၀ ဆိုတော့ ဘုရင့်နောင်ပေါက်ဈေးအတိုင်း သူတို့ ဝယ်သွားတာပေါ့။ ပုံမှန်ဆိုရင် ဟို ဘက်ရက်တုန်းက သူတို့ဖွင့်တဲ့ဈေးက ၂၀၀၀ လောက်ပဲ ဖွင့်တာ။ ၂၀၀၀ လောက် ဖွင့်တဲ့အခါကျတော့ နယ် ကုန်သည်တွေက အဲဒီဈေးတန်းကို မရောင်းနိုင်ဘူး။ မရောင်းနိုင်တော့ သူတို့ ဟိုဘက်က ဈေးတက်ရလို့ နေမှာ ပေါ့။ မနေ့ကကျတော့ သူတို့ ၂၁၅၀ တွေ ဖွင့်ဝယ်တယ်။ ဒီပုံစံအတိုင်းသာသွားရင် ပစ္စည်းတွေက နယ်မှာလည်း လက်ကျန်တွေက နည်းတယ်။ သူတို့ ဖိလစ်ပိုင်သမားတွေ ဒီအတိုင်းသာ ဆွဲနေရင် ကြက်သွန်ဈေးကတော့ ဒီ ဈေးတန်းတွေအောက်ကို ဆင်းသွားဖို့ အလားအလာ မရှိဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ မြန်မာ့ကြက်သွန်နီများ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ခွင့်ရမည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းရှိ ကြက်သွန်တောင်သူများ နှင့် ကုန်သည်များ ဈေးနှုန်းပို၍ ရလာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ကြားခံကုန်သည်များဖြစ်သည့် တရုတ်၊ ထိုင်း နှင့် ဗီယက်နမ်ကုန်သည်များနှင့်သာ လုပ်ဆောင်နေရခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းရရှိမှု နည်းပါးနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

သို့သော်လည်း ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ တောင်းဆိုချက်များသည့်အတွက် ယင်း တောင်းဆို မှုများကို ပြည်တွင်းရှိ ကုန်သည်များနှင့် တောင်သူများက ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မှသာ အဆင်ပြေနိုင်မည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၉

ထိုင်းရှိ MOU သက်တမ်း ပြည့်သူများအား ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ နေထိုင်ခွင့် သက်တမ်း တိုးပေးထားခြင်း သည် MOU ဥပဒေအရ ၎င်းတို့ နောက်ဆုံးရက် မတိုင်ခင် နေရပ်ပြန်၍ စာချုပ်အသစ် သက်တမ်းတိုး လုပ်ဆောင်ရ မည့် အဓိပ္ပါယ်ဖြစ်ကြောင်း MWRN မှအကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ထိုသက်တမ်း ကာလအတွင်း သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်ရှင် သူဌေးအနေဖြင့် မိမိတို့ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံရှိ သက်တမ်း ပြည့် MOU လုပ်သားများနှင့် ပတ်သက်၍ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနသို့ အလုပ်ခေါ်စာ (Demand Letter) များ လျှောက်၍ နေရပ်ပြန်ပို့ကာ စာချုပ် ထပ်မံချုပ်ဆိုပြီး ပြန်လည် ခေါ်ယူခိုင်းခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးအောင်ကျော်က “တွေးပူရတာက ဒီကြားမှာ သက်တမ်းကုန်နေရင် ထိုင်းဥပဒေအရ ဖမ်းဆီးတာတွေ အရေးယူ ခံရ နိုင်တယ်လေ။ သို့သော် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ ယာယီဖြေလျှော့ပြီးမှ သက်တမ်းကုန်နေတဲ့ အလုပ်သမား တွေကို နေထိုင်ခွင့်ပြုတယ်၊ အလုပ်လုပ်ခွင့် ပြုတယ်ဆိုတော့ အခိုက်အတန့်တော့ ကျေနပ်အားရစရာ ရှိပါတယ်။ အလုပ်လည်း လုပ်နေလို့ရတယ်။ ဝင်ငွေလည်း ရမယ်။ အဖမ်းအဆီးလည်း မခံရဘူး။ နေထိုင်ခွင့်လည်း ရတယ်။ သို့ သော် အဲဒီကြားကာလမှာ လုပ်ငန်းရှင်ကနေ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတော်အစိုးရ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနကို တင်ပြ တောင်းဆိုပြီး ဒီအလုပ်သမားတွေကို နောက်တစ်ကြိမ် မြန်မာနိုင်ငံကနေ ပြန်လည် စာချုပ်ချုပ်ပြီး ခေါ်ယူ ခွင့်ပြုပါ ဆိုတာကို တင်ခိုင်းလိုက်တာ။ ဒါက အခိုက်အတန့်အားဖြင့် ကောင်းသလား ဆိုရင်တော့ ကောင်းတယ်။ နှစ်လ လောက် ကိုယ့်ကို ဘယ်သူမှ ဖမ်းလို့ မရတော့ဘူး။ သို့သော် အမှန်တကယ်လိုချင်တဲ့ Target က ထိုင်းနိုင်ငံမှာ သိန်း နဲ့ သန်းနဲ့ချီရှိတဲ့ အလုပ်သမားတွေ လိုချင်နေတာက ပြည်တော်မပြန်ရရေး၊ ဒီနိုင်ငံမှာပဲ ထိုင်း အစိုးရ၊ တာဝန်ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေက နေပြီးမှ ဘယ်လိုပုံသဏ္ဍာန်မျိုးနဲ့ နေထိုင်အလုပ်လုပ်ခွင့်ရအောင် စီစဉ်ပေးမှာ လဲ ဆိုတာကို တောင်း ဆိုတာ။ သူတို့ပေးလိုက်တာက နှစ်လ ခဏ ယာယီနေထိုင်ခွင့်ပြုမယ်။ ပြီးရင် အိမ်ကိုပြန်ပါ လုပ်ငန်းရှင်နဲ့ အသစ် စာချုပ် ချုပ်ပြီး ပြန်လာပါလို့ပဲပြောတာ။ ဒါက နဂိုမူလဥပဒေပဲ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာများကို ထိုင်းဘက်သို့ မသွားခင်တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဥပဒေအရ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်းတွင် MOU သက်တမ်း ပြည့်သူများအား ဖမ်းဆီးလာနိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

အလုပ်ရှင်သူဌေးများသည် အလုပ်သမားအသစ် ခေါ်ယူခြင်းထက် မိမိ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၌ လုပ်ငန်းပိုင်း ကျွမ်းကျင် နေပြီဖြစ်သည့် အလုပ်သမား အဟောင်းများကိုသာ MOU ဖြင့် ပြန်လည် စာချုပ်ချုပ်ဆိုမှု များပြားကြောင်း သိရ သည်။

ထို့ကြောင့် MOU သက်တမ်းပြည့်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် နေရပ်ပြန်ရသော်လည်း အလုပ် အကိုင်ပိုင်းတွင် စိုးရိမ်ဖွယ် မလိုကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများ အရေးကိစ္စအား ထုတ်ပြန်ရာတွင် သက်တမ်းကာလ ကျော်လွန်သော အခါမျိုး၊ အချိန်နီးကပ်သည့် အခါမျိုးတွင်သာ ထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည့်အတွက် ယခုနေထိုင်ခွင့် သက်တမ်းတိုး ပေးထားသည့် ဇူလိုင်လကုန်ပြီးနောက်တွင် တစ်စုံတစ်ရာ ထပ်မံ ထုတ်ပြန် လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းရ ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မူဝါဒတွေက အမြဲတမ်း ပြောင်းနေ တာဆိုတော့ ဝန်ကြီးအဖွဲ့ရဲ့ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်း အသစ်တစ်ခု ထွက်လာမယ်ဆိုရင်တော့ အလုပ်သမားအသစ် မှတ်ပုံတင်တဲ့ဟာပေါ့။ အသစ်တွေချည်းပဲ မဟုတ်ဘူး။ ကျန်ခဲ့တဲ့ လူတွေ အကြောင်းကြောင်းကြောင့်။ ဒါမျိုးတွေ ကို လုပ်နေတာ ကျနော်တို့ ကြားနေတာရှိတယ်။ ဒါလည်း ကြာလှပြီ ကြားနေတာ။ အဲဒီကောင်က ဖြစ်လာနိုင် တယ်။ အဲဒီဟာ ဖြစ်လာခဲ့လို့ရှိရင် MOU အလုပ်သမား အများစုက အဲဒီအလုပ်သမား မှတ်ပုံတင်တာကို ရောက် သွား လိမ့်မယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူတို့အနေနဲ့ ပြန်ပြီးတော့ လုပ်ရင် သူတို့အတွက် ငွေကုန်ကြေးကျ အချိန်ရော ဘာရော ခက်တယ်လေ။ နောက်အလုပ်ရှင်တွေက ဒီလူတွေ ဒီမှာလုပ်နေပြီး MOU နဲ့ သက်တမ်းတိုးဖို့ ပြန်ပို့ရတဲ့ အခါမှာ အဲဒီလူတွေ ပြန်လုပ်တဲ့ကာလ အဲဒီလောက်အကြာကြီးမှာ သူတို့လုပ်ငန်းတွေ ပျက်မှာကို မစောင့်နိုင်ဘူး။ ဆိုတော့ အဲဒီအလုပ်သမားတွေကို ဘယ်လို ဆက်ပြီးတော့ လုပ်ခိုင်းလို့ ရမလဲဆိုရင် ခုနက ပြောတဲ့ လူသစ်တွေ ခေါ်လာရင် ဆွဲထည့်လို့ရတယ်။ ဆိုလိုတာက အဲဒီသူတွေက MOU ပြန်လုပ်ဖို့ နည်းသွား လိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ MOU သက်တမ်းပြည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ဇူလိုင်လ ကုန်ပြီးနောက်တွင် မည်ကဲ့သို့ ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်မည်ကို မသိရှိကြသဖြင့် ဝေခွဲမရ ဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များအနေဖြင့် အလုပ်သမားအရေး ထုတ်ပြန်ချက်များအား အချိန်နီးကပ်မှ ထုတ်ပြန် ခြင်းထက် အလုပ်သမားများ ကြိုတင်ပြင်ဆင်နိုင်စေရန် စောစီးစွာ ထုတ်ပြန်ချက်များအား ထုတ်ပြန် စေလို ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၆

ထိုင်းအာဏာပိုင်များသည် နယ်စပ်ဒေသရှိ မြန်မာ အပါအဝင် အထောက်အထား မပြည့်စုံသူနှင့် တရားမဝင် နေထိုင်သူများအား ဖမ်းဆီးရာတွင် အဖွဲ့စုံ စစ်ဆေးရေးဖြင့် ပုံစံပြောင်း၍ ဆောင်ရွက်လာကြောင်း မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် ယခုကဲ့သို့ အဖွဲ့စုံဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းသည် တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းရှိသည့် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ တန်လျား များထက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ရှိသည့် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ တန်းလျားများတွင်သာ အဓိက လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် မြန်မာအများဆုံး နေထိုင်သည့် နယ်စပ်ဒေသတွင် ပိုမိုတွေ့လာရကြောင်း သိရသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “ဒီမှာ သူတို့ခေါ်တာကတော့ အဖွဲ့စုံပေါ့။ အဖွဲ့စုံ စစ်ဆေးရေးပေါ့နော်။ အော်ပရေးရှင်းလုပ်တာ။ အထောက်အထား စစ်တဲ့အခါမှာ လုပ်ကိုင်ခွင့်နဲ့ပတ်သက်လို့ အလုပ်သမားဌာနက စစ် တယ်။ နေထိုင်ခွင့်နဲ့ပတ်သက်လို့ လ.ဝ.က ကစစ်မယ်။ နောက် ရဲပါမယ်ပေါ့။ အထူးသဖြင့်တော့ ပြဿနာ တက်တဲ့ အခါတွေမှာတော့ စစ်တာပေါ့လေ အော်ပရေးရှင်းတွေ လုပ်တာပေါ့။ မဲဆောက်မှာ အခုဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စ မျိုးဆိုရင် အဲဒီလို အကွက်ဖြစ်တဲ့၊ ရှိတဲ့ သူတို့တိုင်းပြည်မှာက အလုပ်သမားအရေးဌာန၊ ရဲပေါ့၊ လ.ဝ.က အဲဒီလို အစရှိတဲ့ အဖွဲ့ တွေအပြင် မြို့နယ်တိုင်း မြို့နယ်တိုင်းမှာကြတော့ မြို့နယ်ထွေအုပ်နဲ့ မြို့နယ်ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရေးနဲ့ လုံခြုံ ရေးပေါ့ အဲဒီလိုမျိုး အဖွဲ့တွေ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးရင် လူသား အရင်းအမြစ်နဲ့ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးဌာန ဒါမျိုးတွေ လည်းရှိတယ်။ သူတို့တွေက အကုန်လုံးစုပြီးတော့ လာပြီးတော့ အဲဒါမျိုး။ တစ်ဦးတစ်ယောက်၊ တစ်ခြံ တည်းတွေ၊ အလုပ်ရှင် တစ်ဦးတစ်ယောက်နဲ့ အဲဒီလိုမျိုးဟာမျိုးတွေတော့ ဖြစ်ခဲပါတယ်။ သူတို့မှာက စစ်ဆေးတာ နှစ်မျိုးရှိ တယ်။ အထူးအဖွဲ့သမားတွေ အဖွဲ့စုံတွေ သူတို့ကို တရားဝင် အထောက်အထားတွေလည်း ထုတ်ပေးထားတယ်။ ထုတ်ပေးထားတဲ့ အခါကြတော့ ဝရမ်းယူစရာမလိုဘူး။ အချိန်မရွေး စစ်ပိုင်ခွင့်ရှိတယ်။ အဲဒီ အုပ်စုရှိတယ်။ တချို့ အဖွဲ့တွေကြတော့ သာမန် ဒီစစ်တဲ့အဖွဲ့တွေမှာ တကယ့်တကယ် အဲဒီလိုမျိုး စစ်ချင်တိုင်း စစ်ခွင့်မရှိဘူး။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ လိမ်ပြီးတော့လေ ငွေညှစ်တဲ့ဟာမျိုးတွေ” ဟု ပြောသည်။

ဖမ်းဆီးခံရသူများကို စစ်ဆေးနေစဉ်

ယခင်က ဖမ်းဆီးရာတွင် နယ်စပ်ဒေများရှိ လ.ဝ.က နှင့် ရဲများက ဘာသာပြန်များ ခေါ်သွားကာ ၎င်းတို့ သွား ရောက် ဖမ်းဆီးမည့် ရပ်ကွက် တာဝန်ရှိသူအား အကြောင်းကြားပြီးမှသာ ဝင်ရောက် ဖမ်းဆီးခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဖမ်းဆီးရာတွင် အထူးသဖြင့် တာ့ခ်ခရိုင် နယ်စပ်ဒေသ၌ နေထိုင်သည့် မြန်မာများမှ သက်ဆိုင်ရာ ရဲများအား အဖမ်းမခံရစေရန် ငွေကြေး တစ်စုံတစ်ရာ ပေးဆောင်ထားကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ အဖွဲ့စုံဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းသည် ယခင်ကာလများတွင် ရှိခဲ့သော်လည်း ရှားပါးကြောင်း၊ မေလ ၂၀ ရက် နောက်ပိုင်းမှ စတင်ကာ အထောက်အထား မပြည့်စုံသူနှင့် တရားမဝင် နေထိုင်သူများအား ၎င်းပုံစံဖြင့် ပိုမို ဖမ်းဆီး လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထိုင်းဘက် အခြမ်းကိုလည်း ရပ်ကွက် စကားနဲ့ပြောရင် လစဉ်ကြေးတွေပေါ့ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင် တွေကို မဖမ်းရလေအောင် နားလည်မှုလေးနဲ့ လစဉ်ကြေးတွေ ပေးပြီးတော့ နေကြတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာ ပိုင်ဆိုတာ နယ်စပ်မှာရှိ၊ နယ်စပ်မှာ တာဝန်ကျနေပြီးတော့ တာဝန်ယူနေတဲ့ သူတွေကိုပဲ ပေးရတာဖြစ်တယ်။ အထက်က အခြားအဖွဲ့အစည်းပေါ့ ဥပမာ ဘန်ကောက်တို့၊ ချင်းမိုင်တို့ကလို လ.ဝ.ကတွေ ရဲတွေ အဖွဲ့စုံနဲ့ နယ်စပ် မှာ တာဝန်ကျနေတဲ့ အရာရှိတွေထက်ကို ရာထူးကြီးတဲ့ လူတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီးတော့မှ အဖွဲ့စုံဖမ်းတယ် ဆိုရင်တော့ လစဉ်ကြေး ပေးထားရင်လည်း မရဘူးပဲ။ အသနားခံလို့ မရဘူး။ အထောက်အထားတွေလည်း မရှိတဲ့အပြင်ကို လစဉ်ကြေး ပေးထားတာလည်း ဘာမှ အဓိပ္ပါယ်မရှိတဲ့ အပြင်ကိုမှ ရှောင်တခင် ဝင်ဖမ်းတာပေါ့။ အဲဒီလို အဖွဲ့စုံ ဖမ်းတယ်ဆိုရင် စာရင်း အတိအကျကို ဖမ်းဆီးတဲ့လူက ယူသွားပြီးတော့ သူလွှဲလိုက်တဲ့ဌာနကို ပြည်တော်ပြန် အဖြစ်နဲ့ ပို့ခိုင်းတာဖြစ်တဲ့အတွက် လုံးဝ လုံးဝ ရွေးထုတ်လို့ မရတော့ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်များ စစ်ဆေးရေး တင်းကြပ်နေစဉ်

လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံ၌ မေလ ၁၅ ရက်နေ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာအများဆုံး နေထိုင်လျက်ရှိသည့် တာ့ခ်ခရိုင်မှာ ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီး စစ်ဆေးမှုများ ပိုလုပ်လာလျက်ရှိသည်။

ထို့အပြင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံရေးမှာလည်း အနည်းငယ် မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေသဖြင့် အထောက်အထား မပြည့်စုံသူများနှင့် တရားမဝင် နေထိုင်နေသူများသာမက တရားဝင် အထောက်အထား အပြည့်အစုံ ရှိသူများပါ အသွား/အလာ သတိထားကြရန် လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းရန် ပြင်ဆင်နေသည့် လက်ရှိကာလတွင် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်ပွားနေမှုအပေါ် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအနေဖြင့် စိုးရိမ်နေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အဓိကအနိုင်ရရှိသည့် Move Forward ပါတီခေါင်းဆောင် ပီတာနှင့်ပတ်သက်၍ တိုင်ကြားမှုများနှင့် အတိုက်အခံပါတီကြီးနှစ်ခုဖြစ်သည့် Move Forward ပါတီနှင့် ဖြူးထိုင်းပါတီတို့အကြား သဘောထားကွဲလွဲမှု ပိုမို ကြီးမားလာခြင်းတို့ကြောင့် အခြေခံစားသောက်ကုန်နှုန်းထားများအပေါ် စိုးရိမ်စရာဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ် သမား တာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒီထွက်ကုန်၊ သွင်းကုန်တွေနဲ့ ဝင်တဲ့ကိစ္စ၊ အခွန်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စတွေ တချို့ဟာတွေမှာတော့ ရိုက်ခတ်မှု တွေက စပြီးတော့ ရှိလာတာပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လုပ်အားခနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မူဝါဒတွေက အစိုးရ အသစ်ဖွဲ့မယ့် ပါတီအဖွဲ့အစည်း သူတို့တွေအနေနဲ့က ပါတီဆောင်ပုဒ်တွေအရ ကြွေးကြော်လာတာတွေ ရှိတဲ့အခါ ကျတော့ စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းရှင် အဲဒါတွေရှိကြတဲ့အတွက် သူတို့တွေက စိုးရိမ်တာပေါ့။ သို့သော် တကယ့်အောက်ခြေမှာ အခြေခံစားကုန်သောက်ကုန်တို့ပေါ့။ ဥပမာ ဆီ၊ ဆန်၊ ဆား၊ ငရုတ်၊ ကြက်သွန်၊ မားမား အစရှိတဲ့ အဲဒီဟာတွေက အပြောင်းအလဲကြီးက မဖြစ်သေးတဲ့အခါကျတော့ အလုပ်သမား တွေအနေနဲ့ကတော့ ဒီဟာကို အလေးထားမိမှာမဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားပြီး လိုက်နေတဲ့ လူတွေက လွဲလို့ ကျန်တဲ့လူတွေကကြတော့ ဒီလောက်အလေးမထားဘူးလေ။ ဈေးထဲမှာရှိတဲ့ ခုနကပြောတဲ့ အသားငါး၊ အသီးအနှံ အဲဒီအခြေခံဈေးတက်ပြီဆိုရင်တော့ ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိပြီ။ အဲဒီကျရင်တော့ အားလုံးက အော်ကြမယ့် သဘောရှိပါတယ်။ အခုတော့ အားလုံးကလည်း စောင့်ကြည့်နေကြတာ အစိုးရကလည်း မဖွဲ့နိုင်သေး။ သူ့မှာလည်း အခက်အခဲတွေ ရှိနေတော့လေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပါတီခေါင်းဆောင်များ

လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌသစ် ရာထူးနှင့်ပတ်သက်၍ Move Forward ပါတီနှင့် ဖြူးထိုင်းပါတီတို့အကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှု ကြီးမာလာခြင်းနှင့်အတူ ဖြူးထိုင်းပါတီအနေဖြင့် Move Forward ပါတီ၏ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့စည်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှ နုတ်ထွက်စေလိုပြီး ဆက်မပူးပေါင်းရန် ဖြူးထိုင်းပါတီထောက်ခံသူများက တောင်းဆိုနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် Move Forward ပါတီခေါင်းဆောင် ပီတာနှင့်ပတ်သက်၍ တိုက်ကြားချက်များသည် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်ရန် အရည်အချင်း ပြည့်/မပြည့်ဆိုသည်နှင့် ကျင်းပခဲ့သည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအား ဖျက်သိမ်းသင့်/ မသင့် ဆိုသည်ကို ဆုံးဖြတ်ပေးသွားလိမ့်မည်ဟု အိမ်စောင့်အစိုးရ၏ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဝစ်ဆနူ ကရီရာဂမ်က ပြောကြားထားသည်။

ထိုသို့ ရွေးကောက်ပွဲအားဖျက်သိမ်းပြီး အသစ်ထပ်မံကျင်းပမည်ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးအပေါ် ရိုက်ခတ်မှု ရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

“ထိုင်းနိုင်ငံရေးကတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံခြားသားမည်သူမည်ဝါနဲ့မှ မသက်ဆိုင်ဘူးဆိုပေမယ့် ထိုင်းကိုမှီခိုပြီး လုပ်နေရတဲ့ အလုပ်သမားအပါအဝင် လုပ်ငန်းရှင်တွေလည်း စိတ်ဝင်တစားတော့ ရှိနေကြတယ်။ အားလုံးတော့ ဒီအပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ အစိုးရဖွဲ့ဖြစ်ခြင်း၊ မဖြစ်ခြင်းပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ ကျနော်တို့ အားလုံး စိုးရိမ်နေ ကြတယ်။ အမှန်တကယ် ရွေးကောက်ပွဲထပ်ပြီးတော့ လုပ်ခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ စီးပွားရေးက အခု ထက်ပိုမိုကျဆင်းမယ်။ နိုင်ငံတကာရဲ့ ဖိအားပေးမှုတွေ၊ ဝေဖန်မှုတွေ ပိုမြင့်တက်လာမယ်။ နောက်တစ်ခုက ထိုင်းပြည်သူတွေဟာလည်း ခေတ်မီတယ်လေ။ ကျနော်တို့နိုင်ငံသားတွေထက်တောင် ပိုပြီးတော့မှ ခေတ်မီတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ထိုင်းထဲမှာလည်း ရှုပ်ထွေးမှုတွေနဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေ၊ ဆူပူသောင်းကျန်းမှုတွေ ပိုဆိုးလာနိုင်တယ်။ ထိုင်းပြည်သူတွေရဲ့ ရွေးကောက်ခံ ခေါင်းဆောင်ဟာ အစိုးရမဖွဲ့ဖြစ်လို့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ကပဲ ရွေးကောက်ပွဲ ကို ပြန်ပြီးလုပ်စေတာမျိုး၊ ဒါမှမဟုတ် ကြားဖြတ်အစိုးရရဲ့ တရားရုံးဆုံးဖြတ်ချက်အရ ပြန်လည်လုပ်စေတာမျိုး ဆိုရင်တော့ သေချာတယ် အနိုင်ရပါတီက အရင်တုန်းကထက် ပိုပြီးတော့ မဲအပြတ်အသတ် ပိုပြီးတော့မှ နိုင်လိမ့် မယ်လို့ထင်တယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ပြန်လည်ရှင်သန်အားကောင်းလာစေရန်နှင့် စီးပွားရေးကို မောင်းနှင်ရာတွင် နောက် ပြန်ဆုတ်မှု မဖြစ်စေရန် အဆင့်တိုင်းတွင် အရေးကြီးသော ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနှင့် လူသားအရင်းအနှီးအပေါ် မှီခိုနေရ ကြောင်း ထိုင်းကုန်သည်ကြီးများအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌက ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ပြောကြားထားသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏စီးပွားရေးကိုပံ့ပိုးရန် လုပ်သားအများအပြားလိုအပ်နေ၍ ထိုင်းကုန်သည်ကြီးများအသင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံကုန်သွယ်မှု ဘုတ်အဖွဲ့တို့မှ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနနှင့် သုံးပွင့်ဆိုင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် နေကြောင်း လည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃

လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး ထွန်စက်၊ ရိတ်သိမ်းခြွေလှေ့စက်၊ ထော်လာဂျီစသည့် စက်ကိရိယာများ ဝယ်ယူရန်အတွက် တောင်သူတစ်ဦးလျှင် ကျပ်သိန်း ၇၀၀ အထိကို အတိုးနှုန်း ၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ၃ နှစ်မှ ၅ နှစ်အထိ ပြန်ဆပ်ရမည့် ပုံစံဖြင့် ထုတ်ချေးပေးသွားမည်ဟု မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ထံမှ သိရသည်။

လယ်ယာသုံး စက်ကိရိယာများကို ဝယ်ယူရာတွင် မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့် အရောင်းဆိုင်များနှင့် ကုမ္ပဏီများတွင် ဝယ်ယူမှသာ ချေးငွေထုတ်ချေးပေးသည့်စနစ် ဖြစ်သည့်အတွက် တောင်သူများ စိတ်တိုင်းကျ ရွေးချယ်ခွင့်မရှိ ဖြစ်နေသည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီစနစ်က တောင်သူကို ငွေချေးတယ်ဆိုသော်လည်းပဲ တောင်သူစိတ်တိုင်းကျ ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူး။ ဥပမာ အပြင်မှာ ကုမ္ပဏီတွေ မျိုးစုံ ရှိတယ်။ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ အမျိုးအစား၊ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ဈေး၊ ကိုယ့်လက်ထဲမှာ ပိုက်ဆံနဲ့ဆို စိတ်ကြိုက် ဆစ်ဝယ်လို့ ရတာပေါ့။ အခုကျတော့ မဟုတ်ဘူးလေ။ ကိုယ်က သူတို့နဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးဘဏ်က အသိအမှတ် ပြုထားတဲ့ စက်ကုမ္ပဏီတွေမှာ ဝယ်မှပဲ Installment ရတယ်။ Installment က လည်း အကုန်လုံး ပေးတာ မဟုတ်ဘူး။ တောင်သူ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း တောင်သူငွေ သွင်းရမယ်” ဟု ပြောသည်။

လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာကိုတွေ့ရစဉ်

ချေးငွေရယူလိုသည့် တောင်သူများ အနေဖြင့် နီးစပ်ရာ မြန်မာ့လယ်ယာ ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်များနှင့် ဆက်သွယ်၍ ချေးငွေလျှောက်ထား ရယူနိုင်ကြောင်း၊ ချေးငွေပေးဆပ်ရာတွင် ထော်လာဂျီ၊ လက်တွန်းထွန်စက် ချေးငွေများ အတွက် ၃ နှစ် အရစ်ကျနှင့် ယင်းစက်ကိရိယာများမှအပ ကျန်စက်ကိရိယာများအတွက် ၅ နှစ် အရစ်ကျ ပေးဆပ် နိုင်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ယခုလို လယ်ယာသုံး စက်ကိရိယာများ ဝယ်ယူရန်အတွက် ချေးငွေ ထုတ်ချေးပေးခြင်းသည် တောင်သူများ အတွက် အကျိုးရှိသည်ဟု ဘိုကလေးမြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးအေးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီလိုမျိုးလေး ထုတ်ချေးပေးတယ်ဆိုတော့ လယ်သမားတွေအတွက် အကျိုးရှိတာပေါ့။ သဘောလည်း ကျတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တစ်လုံးတခဲလည်း မဝယ်နိုင်တော့ အရစ်ကျလေးနဲ့ဆိုတော့ တကယ်လို့ ၃ နှစ် မှအကြေ၊ ၅ နှစ်မှအကြေဆိုရင် သူတို့မှာ စက်ပိုင်လေး ဖြစ်သွားတော့ နောက်ပိုင်းကျတော့ လုံးလုံးခဲခဲ မပေးရဘူး။ ငွေအမောက်လေး နည်းနည်းနဲ့ သွားတဲ့အခါကျတော့ လယ်ယာသုံး စက်ပစ္စည်း ပြည့်စုံမှ လယ်ယာလည်း လုပ်လို့ အဆင်ပြေတာလေ။ အခု လယ် ၅ ဧက ရှိတယ်။ လယ်ထွန်စက် မရှိဘူးဆိုရင် ၅ ထောင်၊ ၆ ထောင်နဲ့ ငှားငှား မောင်းရတာလေ။ ကုန်ကျစရိတ် ပိုရှိတာပေါ့။ အဲဒီအတွက် အထူးပဲ ဝမ်းသာပါတယ် အဲဒီလို လုပ်ပေးတာ” ဟု ပြောသည်။

လယ်ယာသုံးစက်ကိရိယာကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် လက်ရှိတွင် ချေးငွေ ထုတ်ချေးပေးမှုသည် စပါးစိုက် တောင်သူများအတွက် ဖြစ်နေကြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ကြက်သွန် စသည့် ယာလုပ်ငန်းနှင့် ကိုင်းလုပ်ငန်းများအတွက်လည်း ယင်းကဲ့သို့ ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ပဲနှင့် ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ ကိုဝင်းဇော်ဟိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ယာသမား၊ ကိုင်းသမားတွေလည်း ပေးသင့်တာပေါ့။ ဆန်တစ်ခုတည်းနဲ့ စားရေးသောက်ရေး အဆင်ပြေ တာမှ မဟုတ်တာ။ ယာသမားဆိုတော့လည်း ဆီထွက်သီးနှံ၊ ပဲတီစိမ်းဆိုတာ နိုင်ငံခြားပို့တယ်၊ နှမ်းဆိုလည်း နိုင်ငံ ခြား ပို့တာပေါ့။ နောက် အစ်ကိုတို့ ဒီမှာ ကိုင်းသမားတွေ ရှိတယ်။ ကိုင်းသမားတွေ ဆိုတော့လည်း သူက ဆောင်းသီးနှံ စိုက်ပြီဆိုရင် အာလူး၊ ကြက်သွန် ကုန်အစုံပေါ့၊ ငရုတ် ဒါတွေဆိုလည်း ပြည်တွင်းလည်း စားတာပဲ၊ နိုင်ငံခြားလည်း ပို့တာပဲ။ နောက်တကျော့ ဆောင်းသီးနှံ ပြီးပြီဆိုရင် လယ်စိုက်တယ်ဆိုရင် ပဲတီစိမ်း၊ နှမ်းပေါ့၊ ပြောင်း အနည်းအကျဉ်းပေါ့။ ပေးသင့်တာပေါ့ သူ့ဟာနဲ့သူ စာရင်းအတိအကျနဲ့ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ချေးငွေ ထုတ်ချေးရာတွင် တောင်သူများ ပိုင်ဆိုင်သည့် လယ်ဧက ပမာဏအလိုက် ချေးငွေရရှိသည့် နှုန်းထားများ ကွာခြားသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ လယ်ဧက ၅ ဧကမှ ၁၀ ဧကအထိ ပိုင်ဆိုင်သည့် တောင်သူများအနေဖြင့် ချေးငွေ ရရှိမှုသည် နည်းပါးနိုင်သည်ဟု တောင်သူလယ်သမားများထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားကဏ္ဍသည် ရပ်တည်ရန် ခက်ခဲနေသေးခြင်းကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများတွင် နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက်နိုင်မည် မဟုတ်သေးကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေးလေ့လာသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ပြည်ပ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု နည်းပါးနေခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ ကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများတွင် နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ မဝင်ရောက်နိုင်သေးခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စီးပွားရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းအရ လောလောဆယ် FDI လာဖို့က မလွယ်လှဘူး။ အထူးသဖြင့် tourism ကာလ မှာလည်း သူများနိုင်ငံတွေတောင်မှ ဘာမှ ပြဿနာတွေ မရှိတဲ့နိုင်ငံတောင်မှ ရုန်းကန်နေရတာ tourism ကိစ္စမှာ။ အင်ဒိုနီးရှားလိုဒေသ ဘာလီကျွန်းတောင်မှ နိုင်ငံခြားသားကို ပြန်ဝင်လာအောင် ကြိုးပမ်းနေတာ။ မြန်မာပြည်မှာ က ဘယ်လောက်ထိ အစိုးရက လုပ်ပေးနိုင်မှာလဲ။ ဒါက အများကြီး ပိုက်ဆံကုန်မှာလေ။ သူတို့ ဒီလောက်ထိ မသုံး နိုင်ဘူး။ မသုံးနိုင်တော့ ဧည့်သည် မလာနိုင်ဘူး။ FDI ကလည်း ဧည့်မလာနိုင်တော့ FDI က ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဝင်လာဖို့ ကလည်း ဒီလိုနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းနဲ့ မလွယ်လှဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဟိုတယ်တစ်လုံးရှေ့မှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့၀င် တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကို အဓိကအားထားသည့် ဟိုတယ်များသည် လက်ရှိတွင် နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွား ဝင် ရောက်မှု နည်းနေသည့်အတွက် ရပ်တည်ရန် အခက်အခဲများ ရှိနေကြောင်း၊ ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးရှိ ဟိုတယ်များ သည် ရောင်းချမှုများ မရှိသော်လည်း ပုဂံနှင့် အင်းလေးဒေသတို့တွင် ဟိုတယ်များကို ရောင်းချလာမှုများ ရှိနေ ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ထို့နောက် တချို့သော ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများသည် ချေးငွေဖြင့် ရပ်တည်နေရသည့်အတွက် အတိုးနှုန်း မတတ်နိုင် တော့သည့် အခြေအနေများကြောင့်လည်း ရောင်းချမှုများ ပြုလုပ်ကြရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု Myanmar Voyages International Tourism ရဲ့ မန်နေဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးသက်လွင်တိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပုဂံမှာလည်း တချို့ရှိချင် ရှိမှာပေါ့။ အင်းလေးလည်း ရှိတယ်ပေါ့။ မန္တလေးတို့၊ ရန်ကုန်တို့ကတော့ အလုပ် ဖြစ်တဲ့ ဟိုတယ်တွေက ရှိနေတော့လည်း သိပ်တော့ မတွေ့မိဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် တချို့လည်း မလုပ်နိုင်တော့တဲ့ အခြေအနေ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုးကျတော့ ရောင်းတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဟိုတယ် တစ်ခုဆိုတာကလည်း ကိုယ် ပိုက်ဆံရှိလို့ ဆိုတာရှိသလို တချို့ကလည်း ပါတနာတွေနဲ့ လုပ်တာလည်း ရှိတယ်။ တချို့ကလည်း ဘဏ်ချေးငွေ တွေနဲ့ လုပ်တာရှိတယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ ဝင်ငွေတွေက ထင်သလောက် မရှိတဲ့အခါကျတော့ ဘဏ်ချေးငွေတွေ ကို အတိုးတောင် မရတာ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒီအခါကျတော့ ဘဏ်ကို လုပ်ကျွေးသလိုမျိုး ဖြစ်သွားတယ်။ သူတို့ အတွက်က ကြာရင် ပရုတ်လုံးလို ဖြစ်တော့မယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ ရောင်းလိုက်တာက သူတို့ချေးထားတဲ့ ပိုက်ဆံ တွေကို ပြန်ဆပ်နိုင်တယ်၊ ကိုယ်လည်း ဝန်မပိတော့ဘူးပေါ့နော်။ တချို့ကျတော့လည်း ပါတနာနဲ့ လုပ်တဲ့ သူတွေ ကျတော့လည်း တချို့ပါတနာတွေက ပြန်ပြီးတော့ ရှယ်ယာ ခွဲချင်တာပေါ့နော်။ အဲဒီလိုမျိုး ကျတော့လည်း တတ် နိုင် တဲ့သူက အမ်းယူပေါ့၊ မတတ်နိုင်တဲ့သူက ရောင်းပြီးတော့လည်း ပြန်ခွဲကြပေါ့။ ဒီနိုင်ငံမှ ဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ တခြားနိုင်ငံမှာလည်း ဒီလိုတွေ ဖြစ်ကြတာပဲလေ။ စီးပွားရေး ကျဆင်းတဲ့ ကာလတွေမှာ ဒီလို လှုပ်ခတ်မှုတွေက ရှိစမြဲပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများ ရပ်တည်နိုင်ရန်အတွက် ပြီးခဲ့သည့် ကိုဗစ်ကာလ တွင် သက်သာသည့် အတိုးနှုန်းထားဖြင့် ချေးငွေများ ထုတ်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ဟိုတယ်များ အခက်အခဲ ရှိ နေသည့်အတွက် ယင်းချေးငွေများကို တောင်းခံမှုများ ပြုလုပ်ထားခြင်း မရှိသေးကြောင်း ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွား ဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပခရီးသွား ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးနေသေးသော်လည်း ပြည်တွင်း ခရီးသွားလာမှုသည် အထိုက် အလျောက် များလာနေကြောင်း၊ ပြည်ပခရီးသွားများ ဝင်ရောက်ရန်အတွက် နယ်စပ်ဒေသများကို ပြန်လည် ဖွင့်လှစ် ထားပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများ ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရေပေါ်နဲ့အတူ တွေ့ရသော ဟိုတယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ နံပါတ် ၁ ကတော့ ကိုဗစ် ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အချိန်တုန်းက ဟိုတယ်တွေ ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်ဖို့ အတွက်ကို အတိုးနှုန်း သက်သာတဲ့ ၁ ကျပ် တိုးနှုန်းနဲ့ ချေးပေးခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အခုချိန်ထိ ပြန်လည် ပေးဆပ်ဖို့ဆိုတာထပ် အတိုးနှုန်းလေးတွေပဲ ပေးသွင်းပြီးတော့မှ ဒီချေးငွေတွေကိုလည်း ကျနော်တို့ ဆက်လက်ပြီးတော့မှ ပြန်လည် တောင်းခံတာတွေလည်း ကျနော်တို့ မရှိသေးပါဘူး။ နောက်တစ်ပိုင်းကကျတော့ ပြည်တွင်းခရီးသွား ပြန်လည်မြင့်တက်လာအောင် ပြည်နဲ့တိုင်းအလိုက် သက်ဆိုင်ရာ ဒေသတွေအလိုက် ဝိုင်းဝန်း ကြိုးပမ်း အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးတဲ့အတွက် ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေလည်း ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ မြင့်တက်လာခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ ပြည်ပခရီးသွား နည်းနေသေးသော်လည်းပဲ ပြည်တွင်းခရီးသွားဟာ တော် တော်လေးကို တိုးတက်လာတဲ့ အနေအထား ရှိတဲ့အတွက် ဟိုတယ်တွေအတွက် အသက်ရှု ချောင်ခဲ့တယ်လို့ ပြော လို့ရပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ပြည်ပက လာလည်မည့် ခရီးသွားများအတွက် နယ်စပ်ဒေသများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေးထားကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အလားတူပဲ ပြည်ပခရီးသွား ပြည်ပကနေ လာလည်မယ့် ခရီးသွားအတွက်ကိုလည်း အခုဆိုရင် ကျနော်တို့ နယ်စပ်ဒေသတွေ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် နယ်စပ်ဒေသကနေ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာတဲ့ ခရီးသွား ဧည့်သည်တွေ ရှိလာပါပြီ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဟိုတယ်တွေ တချို့အပိုင်းတွေမှာတော့ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုမှာ ယခင်လောက် ကိုဗစ်မဖြစ်ခင်က အခြေအနေမျိုးကိုတော့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်း မရှိသေးတဲ့အတွက် ဆက်လက် ရပ်တည်ဖို့ အခက်အခဲရှိတဲ့ ဟိုတယ်တွေလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ကျနော်တို့ အပိုင်းတွေ အနေနဲ့ တော့ ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားဧည့်သည်တွေ၊ ဟိုတယ်တွေ ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်ဖို့အတွက် ခရီးသွား မြှင့် တင်ရေး ကိစ္စတွေကို အားသွန်ခွန်စိုက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကို အဓိက အားထားသည့် ဟိုတယ်များမှာ ရပ်နားထားရမှုများ ရှိကြောင်း၊ တခြားသော လုပ်ငန်းရှင်များသို့ ပြန်လည် ရောင်းချနေမှုများလည်း ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ခရီးသွားများ ကို အဓိကထားသည့် ဟိုတယ်များကတော့ ရပ်နားထားမှုများ မရှိသေးကြောင်း၊ သို့သော်လည်း အကြောင်း အမျိုး မျိုးကြောင့် ရောင်းချနေမှုများရှိကြောင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ဟိုတယ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်မှုသည် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ နယ်မြေတည်ငြိမ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေပေါ် မူတည်နေသည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် PJ စာအုပ် အသစ်လဲထားသော မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများစုသည် ထိုင်းဘက်မှ ဗီဇာမထုတ်ပေးသဖြင့် အဆင်မပြေဖြစ်နေကြကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးကူညီဆောင်ရွက်နေသူ ကိုသားကြီးက “နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပတ်စပို့အကြီး အနီရောင်ကိုင်ထားပြီးကာမှလည်း ကိုယ့်ရှေ့က သူငယ်ချင်းတွေစာအုပ် သံရုံးမှာ သွားချိန်းတာတောင်မှ ထိုင်း လ.ဝ.က က ဗီဇာမပေးတော့ဘူး။ ၄ နှစ်ပြည့်တဲ့ MOU သမားတွေကို မြန်မာနိုင်ငံထဲကို ပြန်ခိုင်းတယ်။ မြန်မာ နိုင်ငံသားတွေကလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ဖို့ကို ကြောက်တယ်။ လုံခြုံရေးအရရောနောက် ဒီ မဲဆောက်-မြဝတီ မြန်မာဘက်ကိုဝင်တဲ့ ဂိတ်တွေမှာ လ.ဝ.က က စမတ်ကတ်မပါရင် ပိုက်ဆံတွေ မတရားတောင်းတာတွေ မြဝတီ မြို့အဝင်ဂိတ်မှာ ဒါမျိုးတွေဖြစ်နေတယ်။ သံရုံးကနေ ထိုင်း လ.ဝ.ကကို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားကို ဗီဇာပေးမယ့် ကိစ္စကို သူဘာမှ ခေါင်းထဲကနေမရှိသလို၊ သူကိုယ်တိုင်လည်း ပြောပေးနိုင်စွမ်းမရှိဘူး။ နောက်တစ်ခုက MOU စနစ်မှာ G to G လက်မှတ်ထိုးတာဖြစ်တဲ့အတွက် ၄ နှစ်ပြည့်လို့ ဗီဇာကို ထိုင်း လ.ဝ.ကက သူ့နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆဲ ဥပဒေအရ မပေးတာ။ မပေးဘူးဆိုတာကလည်း မပေးမှသာလျှင် သူက ဖမ်းဆီးလို့ရမယ်၊ ပြန်ပို့လို့ရမယ်၊ ဒီလို အခြေအနေမျိုးတွေ၊ ဒီကြားထဲမှာ အဂတိမကင်းတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေဆိုရင် ဖမ်းတယ်၊ ငွေကြေးတောင်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ကိုဗစ်ကာလများ၌ သက်တမ်းပြည့် MOU လုပ်သားများအား နေရပ် မပြန်ခိုင်းဘဲ ထိုင်း နိုင်ငံအတွင်း၌သာ သက်တမ်းတိုးပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ်အား ပြုလုပ် လိုက်ကြခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်နေကြသူများ

သို့သော် လက်ရှိတွင် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါမှာ မရှိသလောက်ဖြစ်သွားသည့်အတွက်ကြောင့် ၄ နှစ်၊ ၆ နှစ် သက်တမ်း ပြည့် MOU အလုပ်သမားများအား ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း၌ သက်တမ်းတိုးဆောင်ရွက်ခြင်းအစား ယခင် MOU လုပ်ငန်း စဉ်အတိုင်း မိမိနေရပ်သို့ ပြန်၍ သက်တမ်းတိုးခြင်းအား ဆောင်ရွက်ခိုင်းနေခြင်းဖြစ်သည်။

ထို MOU သက်တမ်း ၄ နှစ်၊ ၆ နှစ်ပြည့် လုပ်သားများသည် ထိုင်းဘက်မှ ၎င်းအမိန့် မချမှတ်ရသေးခင်တွင် နိုင်ငံကူး လက်မှတ်အသစ်လဲထားကြသူများဖြစ်သည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ အခက်အခဲဖြစ်နေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ်အသစ်လဲထားခြင်းဖြစ်သော်လည်း ၄ နှစ်၊ ၆ နှစ် MOU သက်တမ်းပြည့် သူများဖြစ်ပါက ထိုင်းဘက်မှ ဗီဇာမထုတ်ပေးတော့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

သို့သော် မြန်မာ MOU လုပ်သားများအနေဖြင့် ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးအခြေအနေများအရ နေရပ်သို့ပြန်၍ သက်တမ်း တိုးရန်မှာ အခက်အခဲဖြစ်သူ အများအပြားရှိသည့်အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း၌သာ သက်တမ်းတိုးများ ဆက်လက် ပြုလုပ်ပေးရန် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းများက တောင်းဆိုထားကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ သားငါးစက်ရုံတစ်ရုံကို တွေ့ရစဉ်

MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က “သို့သော် စာအုပ်ကတော့ အလကားမဖြစ်ဘူး။ ဒီနိုင်ငံက နောက်ထပ် အစိုးရသစ်တက်လာလို့ ဖြေလျှော့ဥပဒေတစ်ခုခု ပေးလိုက်ရင် အဲဒီစာအုပ်ကိုပြန်ပြီး လုပ်ကောင်းလုပ်လို့ ရနိုင် သလို အဲဒီလိုမဟုတ်ဘဲနဲ့ သူ့ရဲ့ MOU ဥပဒေအရ မုချ အိမ်ပြန်ဆိုတာကို ပြန်ကိုပြန်ရမှာဆိုရင်လည်း အိမ်ပြန်ပြီး အဲဒီစာအုပ်နဲ့ ပြန်လုပ်လို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့လုပ်သားတွေကြတော့ ပြန်လို့မဖြစ်တဲ့ လုပ်သားတွေလည်း အများကြီးရှိနေတယ်။ ဒါလည်း အားလုံးသိပြီးသားဖြစ်မှာပါ။ တချို့ကျတော့ သူတို့နယ်မြေတွေ မလုံခြုံလို့၊ မအေးချမ်းဘူး။ စစ်မက်တွေ ဖြစ်နေတယ်၊ အိုးအိမ်တွေမရှိတော့ဘူးဆိုတဲ့ လုပ်သားတွေကြတော့လည်း ကိုယ့်နည်း ကိုယ့်ဟန်နဲ့ သူများနိုင်ငံမှာ တရားဝင်ကနေ တရားမဝင်အဖြစ် ရောက်နေတာပေါ့။ လုပ်သားတွေက အိမ်ကိုပြန်ဖို့ အတွက်ခက်နေတယ်။ ဒါကိုဖြစ်နိုင်ရင် ထိုင်းအစိုးရ အဆင့်ဆင့်တင်ပြပြီးမှ ဒီလုပ်သားတွေကို ဖြေလျှော့တဲ့အနေနဲ့ ဒီနိုင်ငံထဲမှာ တရားဝင်စာရွက်စာတမ်းတွေ ပြုလုပ်လို့ရပါက ပြုလုပ်ပေးပါရန် ဆိုတာကို။ ကျနော်တို့ကတော့ ဒီ နိုင်ငံမှာ လုပ်ပေးဖို့ပဲ တောင်းဆိုထားတာ။ ဥပဒေကတော့ ဘာမှမပြည့်စုံရင် ဖမ်းမယ်ဆိုလည်း ဖမ်းလို့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်က ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာ၊ လာအို၊ ကမ္ဘော ဒီယား သုံးနိုင်ငံမှ MOU ၄ နှစ်၊ ၆ နှစ် သက်တမ်းပြည့်လုပ်သားများအား ဇူလိုင်လကုန်အထိ နေထိုင်ခွင့်ပြုကြောင်း ပြောသည်။

ထို့အပြင် အလုပ်လုပ်ခွင့်လက်မှတ်သက်တမ်းတိုးနိုင်ရန် လျှောက်ထားသူများအား မေလ ၁၅ ရက်နေ့အထိသာ သက်တမ်းတိုးကာလသတ်မှတ်ထားသော်လည်း ယခုအခါတွင် ဇူလိုင်လကုန်အထိ ရွှေ့ဆိုင်းပေးထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁

သံနှင့် သံမဏိများကို တင်သွင်းရာတွင် ဒေါ်လာအစား ယွမ်ငွေဖြင့် ပြောင်းလဲသုံးစွဲမည်ဆိုပါက လိုင်စင်ဦးစားပေး ချထားမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သံနှင့်သံမဏိအသင်းမှ ထုတ်ပြန်ထားသော်လည်း ယွမ်ငွေဖြင့် တင်သွင်းသည့်အခါတွင် တဖက်နိုင်ငံမှ လက်မခံသည့်အတွက် အဆင်မပြေမှုများ ရှိနေကြောင်း သံနှင့် သံမဏိ တင်သွင်းသည့် လုပ်ငန်းရှင် များထံမှ သိရသည်။

သံနှင့်သံမဏိ တင်သွင်းရာတွင် ဒေါ်လာတမျိုးတည်းကိုသာ အသုံးပြုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံမှတဆင့် သံများကို တင်သွင်းရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၌ ယွမ်ငွေနှင့် ဒေါ်လာ အတက်အကျ ရှိနေခြင်းကြောင့် ယွမ်ငွေဖြင့် ငွေပေးချေမှုကို တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်များက လက်မခံကြောင်း သံနှင့် သံမဏိ တင်သွင်းသည့် လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူတို့ဆီကိုလည်း ဝယ်ရတာ သူတို့က လက်မခံဘူး။ တရုတ်အချင်းချင်းက တရုတ်ပိုက်ဆံကို လက်မခံ ဘူး။ သူတို့မှာ International currency နဲ့ပဲ အရောင်းအဝယ်လုပ်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ဆီမှာလည်း ယွမ်တွေ က အတက်အကျတွေ ရှိပါတယ်ပေါ့။ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဒီကပို့တာနဲ့ ဟိုရောက်တာနဲ့ အချိန်ကြာတဲ့အခါ အနည်း ဆုံး ပတ်ချာလည် ၁ ပတ်၊ ၁၀ ရက်လောက် ကြာတဲ့အတွက် အများကြီး ကွာသွားတယ်တဲ့ အတက်အကျမှာ ငြိမ် နေတာ မဟုတ်ဘူး။ သူတို့ currency ကလည်း ဒေါ်လာနဲ့ ယွမ်က မငြိမ်တဲ့အခါကျတော့ သူတို့လည်း အခက်အခဲ တွေ့တယ်။ တက်တာလည်း ဒုန်းခနဲ တက်သွား၊ ကျတာလည်း ဒုန်းခနဲ ကျသွားဆိုတော့ သူတို့လည်း အဆင်မပြေ တဲ့ အကြောင်းဆိုတော့ ပြောကြည့်တဲ့အခါ လက်မခံဘူး။ လက်ခံရင်တောင်မှ ကျနော်တို့ငွေက အနည်းဆုံး ၃၀၆၀၀ ကျမယ်၊ ဟိုဘက်ကလည်း သူတို့လည်း အဆင်မပြေဘူး။ အဲဒီလို အခက်အခဲတွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဘာမှ လုပ်လို့မရဘူး ဖြစ်နေပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဒေါ်လာအစား တရုတ်ယွမ်ငွေ ပြောင်းလဲသုံးစွဲရန် ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနက မြန်မာနိုင်ငံ သံနှင့် သံမဏိအသင်းထံ သို့ အကြောင်းကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သံမဏိကြိုနေစဉ်

ထို့နောက် ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် လိုင်စင်တင်ထားသည့် ဒေါ်လာပမာဏနှင့် ညီမျှသည့် ယွမ်ငွေကို ပြောင်းလဲ ပြင်ဆင်၍ လိုင်စင်တင်နိုင်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ သံနှင့် သံမဏိအသင်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
ဒေါ်လာဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် ဒေါ်လာဖြင့် တင်သွင်းနေရသည့် သံများသည်လည်း ဈေးနှုန်း ၁ ဆခွဲခန့် မြင့်တက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ ရှိခဲ့ကြောင်း ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ထို့အပြင် ယခင်က ဆောက်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ ပစ္စည်းများကို ရောင်းချသည့်ဆိုင်များက အကြွေးစနစ်ဖြင့် ရောင်းချ ကြသော်လည်း လက်ရှိတွင် အကြွေးစနစ်ဖြင့် မရရှိသည့်အတွက် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ အခက်တွေ့ နေရသည်ဟု ကန်ထရိုက်တာ တစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါ်မြတ်ကေသီက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆောက်လုပ်ရေးကတော့ တိုင်တော့ တော်တော်ပတ်တယ်ပေါ့နော်။ အခု ပိုက်ဆံက အရင်တုန်းက အကြွေးရတယ်ပေါ့နော်၊ ဆောက်လုပ်ရေးဆိုတာက အကြွေးနဲ့ အလုပ်လုပ်တာကိုး။ supplier တွေက အကြွေး ပေးတာပေါ့။ အခုကတော့ ပိုက်ဆံ ကြိုပြီးတော့ သုံးရတာပေါ့။ အစ်မဆိုရင် ကြွေပြားတွေဆိုရင် ဒီနေ့နဲ့ မနက်ဖြန် ဈေးတွေက မတူဘူး။ ဈေးတွေက အတက်ဈေးနဲ့ မိမှာစိုးလို့ ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ပြီးတော့ မလိုသေးဘဲနဲ့ ဝယ်ပြီးတော့ ပုံထားတာပေါ့။ ကိုယ့်ဘက်က ပစ္စည်း ကြိုပြီးတော့ စိုက်ထုတ်နေရတာပေါ့။ ဘာပစ္စည်းဖြစ်ဖြစ် Electrical ပစ္စည်း တွေဆိုရင်လည်း ဟိုတလောက တအားတက်သွားတာလေ ၂ ဆလောက် တက်သွားတာ။ အဲဒီလိုမျိုးတွေ တက် ဈေး မိမှာစိုးလို့ အစ်မတို့က ပိုက်ဆံကို ကြိုပြီးတော့ သုံးထားတာပေါ့နော်။ အကြွေး မရတဲ့အပြင် ကိုယ်က စိုက်ပြီး တော့ ကုန်ထားတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

သံလုံးများ ထုတ်လုပ်နေစဉ်

နှစ်စဉ် သံနှင့် သံမဏိ ဆက်စပ်ပစ္စည်းများကို တန်ချိန် ၃ သန်းခန့် တင်သွင်းနေရသော်လည်း လက်ရှိတွင် သံဈေးနှုန်း မြင့်မားနေခြင်းနှင့် တခြားသော အကြောင်းများကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း လည်ပတ်မှုသည် လျော့ကျနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပြည်ပမှ သံနှင့် သံမဏိ တင်သွင်းရသည့် ပမာဏလည်း လျော့နည်းလျက် ရှိနေ ကြောင်း သိရသည်။

သံနှင့် သံမဏိကို တရုတ်၊ မလေးရှားနိုင်ငံနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့မှ အဓိက တင်သွင်းနေပြီး ယခင်က တစ်လလျှင် တန်ချိန် ၆ သောင်းခန့် တင်သွင်းနေရသော်လည်း လက်ရှိတွင် တန်ချိန် ၂ သောင်းမှ ၃ သောင်းခန့် တင်သွင်းရုံဖြင့် အဆင်ပြေနိုင်သည်ဟု သံတင်သွင်းသည့် လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်း တစ်ကျပ်သား သိန်း ၃၀ ကျော်လာသည့်အတွက် ဈေးကွက် တည်ငြိမ်စေရန် မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်အသင်းမှ အရောင်းအဝယ်ကို ၁ ပတ် ရပ်နားလိုက်သော်လည်း ရွှေဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိလာမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြည်တွင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေရန်အတွက် အရောင်းအဝယ် ရပ်နားခြင်းကို ယခင်ကလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့မှုများ ရှိခဲ့ ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်း က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တည်ငြိမ်လာတယ်ဆိုတာ သူက ဘယ်အနေအထားကို ပြောတာလဲဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်ရမယ်။ တည်ငြိမ် တယ်ဆိုတာ ဈေးကျသွားတာကို ပြောတာလား၊ အရောင်းအဝယ် အေးတာကို ပြောတာလား၊ ဈေးမလှုပ်ဘဲ ဒီနား မှာပဲ ငြိမ်နေတာကို ပြောတာလား၊ တည်ငြိမ်တယ်ဆိုတာ ဘာကို ရည်ရွယ်မှန်းလည်း မသိဘူး။ ရွှေဈေး တည်ငြိမ် ရေးပဲ ပြောတာ ဒါပေမယ့် ငြိမ်ပြီးရင် ပြန်ပြီး တက်လာမှာလား။ ဒုံရင်းက ဒုံရင်းပါပဲ ဒါတွေက အခုမှလည်း လုပ်ဖူး တာ မဟုတ်ပါဘူး၊ အရင်ကလည်း လုပ်ဖူးပါတယ်၊ အရင်ကလည်း ဒီလိုမျိုးတွေက လုပ်ဖူးတယ်ဆိုတော့ မထူး တော့ပါဘူး။ သိပ်ပြီးတော့ သက်ရောက်မှုတော့ ရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ဝတ်ရတနာ ဒီဇိုင်းများကိုတွေ့ရစဉ်

မေလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ငွေကျပ် သိန်း ၃၀၆၀၀၀၀ ကျော် ဖြစ်ပေါ်နေ ခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်သည့်အနေဖြင့် ရွှေအရောင်းအဝယ်ကို ၁ ပတ် ရပ်နားလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လာမည့် ဇွန်လဆန်းပိုင်းတွင် ဈေးနှုန်း မတည်ငြိမ်သေးပါက အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်မည် မဟုတ်သေးကြောင်း မန္တလေး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်အသင်းမှ ပြောထားသည်။

လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်း ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားသည် အပြောင်းအလဲ မရှိနိုင်သေးကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးကွက်မှာက ဝယ်လိုအား၊ ရောင်းလိုအား မမျှတာတွေနဲ့ နောက်တစ်ခုက ဈေးတွေက ကမောက်ကမ တွေ ဖြစ်နေတော့ ဈေးကို ငြိမ်သွားအောင်လို့ ခဏ ရပ်ဆိုင်းထားတာပါ။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့တော့ တအားကြီး အပြင်မှာတော့ အရမ်းကြီး side effects တော့ အရမ်းကြီး မရှိနိုင်ပါဘူး။ အခု အခြေအနေက ကမ္ဘာ့ဈေးလည်း ငြိမ်သွားပြီဆိုတဲ့ အတွက်ကြောင့် သိပ်ပြီးတော့ ဝယ်လိုအား၊ ရောင်းလိုအား မပြောင်းနိုင်သေးဘူးလို့ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မေလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ငွေကျပ် ၃၀၄၈၀၀၀ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ပြီးခဲ့သည့်နေ့ထက် ငွေကျပ် ၂ သောင်းခန့် ကျဆင်းနေသည်ကို တွေ့ရသည်။

ရွှေလုပ်ငန်း တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မိုးရာသီကာလ ရောက်ရှိတော့မည် ဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ရွှေကုန်ကြမ်းဝင်ရောက်မှု နည်းမည် ဖြစ်ပြီး အရောင်းအဝယ်များလည်း ဆက်လက်၍ အေးနိုင်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေရန်အတွက် ရွှေဈေးကစားသူများကို ရှောင်တခင် အရေးယူမှုများ ရှိသော်လည်း သက်ရောက်မှု မရှိကြောင်း သိရသည်။

အလားတူ ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ဖောင်းပွမှု၊ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းနှင့် ဒေါ်လာ အရောင်းအဝယ် အခက်အခဲများကို အကြောင်းပြ၍ ရွှေဈေးကွက်ကို အသုံးချမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်မှု မရှိဘဲဖြစ်နေသည်ဟု ရွှေ လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

မြန်မာကျပ်ငွေ စက္ကူအတုများကို လူမှုကွန်ရက် ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်ပေါ်၌ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် အရောင်းအ၀ယ် ပြုလုပ်နေသည်မှာ တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ ပိုမိုများပြားစွာ တွေ့မြင်နေရသည့်အတွက် ၎င်းတို့ကို အသွင်ယူ ဖမ်းဆီး စစ်ဆေး ခြင်းများ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ဥပဒေရေးရာ အသိုင်းအ၀ိုင်းနှင့် စားသုံးသူပြည်သူများက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ငွေစက္ကူရောင်းသူများ၏ ရေးသားဖော်ပြချက်များအရ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ငွေတုများကို ထိုင်းနိုင်ငံထုတ် စက်ဖြင့် ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး အစစ်နှင့်တူအောင် ပြုလုပ်ထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဝယ်ယူသုံးစွဲသူမှ ထုတ်ဖော်မပြောလျှင် အတုမှန်းပင် မသိနိုင်ကြောင်း၊ ဘဏ်များက လွဲ၍ တခြားသော နေရာစုံတွင် အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

တရားလွှတ်တော် ရှေ့နေ ဦးအောင်ကျော်က “ ငွေတုတွေက ပေါ်လာတယ်ဆိုပေမယ့် သူတို့က သေချာတော့ စိစစ်ပြီးတော့ မဖမ်းသေးတာပေါ့။ ဗဟိုဘဏ် အက်ဥပဒေအရ သူတို့ကို အရေးယူလို့ ရတယ်။ ပြီးတော့ ရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေအရလည်း အရေးယူလို့ ရတယ်။ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ ဥပဒေအရ ဆိုရင်တော့ ထောင်ဒဏ်တွေ ကလည်း ပြင်းတယ်။ အဲတော့ တကယ်တန်း အဲဒီငွေတုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အသွင်ယူပြီး ဖမ်းဆီး စစ်ဆေး တယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေ မရှိသေးဘူး။ အဲတာတွေကလည်း သူတို့ကြုံတဲ့ အချိန်ကျမှ ဒီအခြားအမှု တစ်ခုကို ဖမ်းတဲ့ အချိန် ပေါ်လာတဲ့ဟာကိုပဲ စစ်ဆေးတာ ရှိတယ်။ တကယ် လိုက်စုံစမ်းတဲ့ အဖွဲ့အစည်းဆိုတာတော့ မရှိသေးဘူး ပေါ့။ အဲဒီအတွက်တော့ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် လုပ်သင့်တယ်လို့ မြင်တယ်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ ငွေတုများ ဝယ်ယူလိုပါက ကြိုတင်ငွေ လွှဲပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ တရားမ၀င် ရောင်းဝယ်မှု ဖြစ်သဖြင့် ပစ္စည်းရောက်ငွေချေ မရနိုင်ကြောင်း ငွေစက္ကူအတု ရောင်းချနေသူများက ဆိုကြသည်။

ငွေစက္ကူအတုနဲ့အစစ်ကို နှိုင်းယှဉ်ပြသထားစဉ်

စမ်းချောင်းမြို့နယ်မှ ဦးအောင်နိုင်ဦးက “အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ငွေတုတွေ လုပ်တယ်ဆိုတာက ဘယ်လိုမှကို ယုံကြည် နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူး။ လက်ခံနိုင်စရာ အကြောင်းလည်း မရှိဘူး။ ဒီအလုပ်ဆိုတာ ဥပဒေနဲ့ မကင်းတဲ့ အလုပ်၊ ဥပဒေနဲ့ မကင်းတဲ့ အလုပ်ကို အွန်လိုင်းပေါ်မှာ တင်တယ်ဆိုကတည်းက တင်တဲ့လူတွေကိုလည်း ဘယ်လို နားလည်ရမှန်း မသိဘူး။ ပြီးတော့ သူတို့ ပေးတဲ့ ငွေကြေးတွေကို သွား၀ယ်ပြီး သုံးစွဲတဲ့ လူတွေကိုလည်း ဘယ်လို နားလည်ရမှန်း မသိဘူး။ အမှန်ပြောရ မယ်ဆိုရင်တော့ နှစ်ဦး နှစ်ဖက်စလုံးက ဥပဒေနဲ့ မကင်းလွတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များကတော့ ဘဏ်သို့ ငွေစု၊ ငွေလွှဲ လာရောက် ပြုလုပ်သူများထံမှ ငွေစက္ကူအတု တစ်ရွက်-နှစ်ရွက်သာ ပါလာလျှင် အပေါက်ဖောက် ဖျက်စီး၍ ဘဏ်မှ သိမ်းဆည်းထားမျိုးဖြင့် ဖြေရှင်းပေး လေ့ရှိကြောင်း သိရသည်။

ငွေစက္ကူအတုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်မှ ပုဒ်မ ၁၀၁ အရ ငွေစက္ကူ အတုမှန်း သိလျှက်နှင့် သုံးစွဲခြင်း ပြုပါက ထိုသူကို ငွေဒဏ်၊ သုံးနှစ်ထက် မပိုသည့် ထောင်ဒဏ် သို့မဟုတ် ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံး ချမှတ်နိုင်ကြောင်း၊ ပုဒ်မ ၁၀၂ အရလည်း အတုပြုလုပ်ခြင်း၊ အတုကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းခြင်း မပြုရန်နှင့် ဖောက် ဖျက်လျှင် အနည်းဆုံး ထောင်ဒဏ် အနှစ် ၂၀ အထိ ချမှတ်နိုင်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

ပြီးခဲ့သည့် ကြံရာသီတွင် ကြံဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်ခဲ့ပြီး ကြံတစ်တန်လျှင် ၉၆၀၀၀ ကျပ် ရရှိခဲ့သည့်အတွက် ယခုနှစ်တွင် ကြံစိုက်တောင်သူများက ကြံကို ဧကတိုးချဲ့၍ စိုက်ပျိုးလာကြကြောင်း သိရသည်။

ပြည်တွင်း သကြားဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀ ကျပ် ဖြစ်နေ၍ လာမည့် ကြံရာသီတွင် ကြံဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နိုင်ခြင်းကြောင့် တောင်သူများက ကြံကို တိုးချဲ့စိုက်ပျိုး လာကြကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် စိုက်ထားသည့် ဧကထပ် ထပ်မံတိုးချဲ့၍ စိုက်ပျိုးမှုများရှိကြောင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီနှစ် တောင်သူ ၂၅၊ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် စိုက်ကြတယ် ထပ်တိုးပေါ့နော်။ တောင်သူက ကြံဈေး ကောင်း တာကိုး၊ သကြားဈေးကောင်းတော့ ကြံဈေးကောင်းတယ်၊ ကြံဈေးကောင်းတော့ တောင်သူတွေက အကျိုးအမြတ် ရှိတော့ စိုက်ကြတာပေါ့နော်။ သကြားကလည်း ၃၀၀၀ ကျော်နေတာကိုး။ အန်ကယ် ကိုယ်တိုင်စိုက်တာ ဧက ၇၀ တိုးချဲ့စိုက်တာ။ အဲတော့ မနှစ်က ၂၃၀၀ ဆိုရင် ဒီနှစ်က ၃၅၀၀ ရရှိမယ် ကြံတန်ချိန်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ကြံစိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးလာသည့်အတွက် သကြားစက်ရုံ အသစ်များလည်း တိုးချဲ့လာမှုများ ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ် တွင် ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း)၌ သကြားစက်ရုံ ၂ ရုံနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှာ ၁ ရုံ တိုးချဲ့မှုများ ရှိကြောင်း သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

ကြံကို ကျိုချက်နေစဉ်

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် သကြားဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေသည့်အတွက် လာမည့် ကြံရာသီတွင်လည်း ကြံဈေးနှုန်း သည်လည်း ပြီးခဲ့သည့် ကြံရာသီဈေးနှုန်းထက် ပို၍ ရရှိနိုင်သည်ဟု သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “များကိုများမှာ စက်ရုံကလည်း အသစ်တွေက ထွက်လာမှာ။ အသစ်က ၂ လုံး လည်မှာ။ အဲတော့ ကြံက ကြိုပြီး စိုက်ထားတဲ့ ဟာတွေကလည်း လာမယ့်နှစ်မှာ ခုတ်သိမ်းနိုင်မှာ။ တောင်သူတွေက ဒီအချိန်မှာ မိုးရွာတဲ့ အချိန်မှာ မြေဩဇာ ကျွေးတာတို့၊ ပေါင်းရှင်းတာတို့ တကယ်ကို ကြံအထွက်တိုးအောင် လုပ်ထားမယ်ဆိုရင် ပိုမို အကျိုးရှိမှာပေါ့။ ဒါကို အာရုံစိုက်သင့်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဒီနှစ်နဲ့ အခုလက်ရှိ သကြားဈေး အခြေအနေအရ ဆို ဒါ့ထက် ကြံဈေးထက်တော့ မလျော့ဘူးပေါ့နော် အဲဒီထက် ပိုဖို့ပဲ ရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ကြံစိုက်တောင်သူများအတွက် သကြားစက်ရုံများက စိုက်ပျိုးမှု ဧကအလိုက် ဓာတ်မြေဩဇာနှင့် စိုက်ပျိုးစရိတ် ချေးငွေများကို ထုတ်ချေးပေးခြင်းကြောင့် တောင်သူများသည် ပို၍ စိုက်ပျိုးမှု လုပ်နိုင်ခဲ့သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ကြံစိုက်ခင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုနှစ်တွင် တန် ၁၀၀၀၀ နှင့် တန် ၅၀၀၀ ကို ကြိတ်ခွဲမည့် သကြားစက်ရုံအသစ် ၂ ရုံ လည်ပတ်မည် ဖြစ်သည့် အတွက် ကြံစိုက်ပျိုးမှုနှုန်းသည် ထိုသကြားစက်ရုံ လည်ပတ်မှုအပေါ် မူတည်၍ ကြံတန်ချိန်သည် ၁၅ သိန်းမှ ၁၇ သိန်းအထိ တိုးလာမည်ဟု သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက ခန့်မှန်းထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြံကို စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း)တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြ ကြောင်း၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အနည်းငယ် စိုက်ပျိုးလျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၀

နိုင်ငံတော် အစိုးရမှ ပြည်ပသို့ ရွှေတင်ပို့မှု လုပ်ငန်းများအတွက် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ထား ခြင်းကို ဖြေလျှော့ပေးရန် မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်မှ သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနများသို့ တင်ပြ တောင်းဆိုထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးကြည်စိန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်းကို ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအနေနဲ့ ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ချိန်မှာ ကြိုတင် ပေး ဆောင်ရမှာ ဖြစ်သဖြင့် လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ရန် အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ရွှေတစ်ကျပ်သားကို ယနေ့ ပေါက်စျေးနဲ့ ထားပါ ၂၉ သိန်းပေါ့၊ ကျနော်တို့က 1 percent ဆိုရင် နှစ်သောင်းနဲ့ကိုးထောင်၊ 2 percent ဆိုရင် ငါးသောင်းအထက် ဖြစ်နေပြီ ရွှေတစ်ကျပ်သား ရွှေအတုံးအခဲကို ရောင်းဝယ်တဲ့ အချိန်မှာ အဲဒီလောက် အကျိုး အမြတ် မရှိဘူး။ အဲတော့ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်းကို နှစ်ချုပ်ဝင်ငွေခွန် အဖြစ်သာ ကောက်ခံဖို့အတွက် ကျနော်တို့ အကြံပြုထားတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရွှေလာဝယ်သူများကို တွေ့ရစဉ်

ရွှေတင်ပို့သည့် လုပ်ငန်းရှင်များ၏ အမြတ်အစွန်းသည် တစ်ရာခိုင်နှုန်းပင် မပြည့်သဖြင့် ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနနှင့် အကောက်ခွန် ဦးစီးဌာနတို့မှ တင်ပို့သည့် ကုန်ပစ္စည်း၏ တန်ဖိုးအပေါ်တွင် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင် နှုန်း သတ်မှတ်ထားခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရန် အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင် များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် အစိုးရမှ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် နှစ်ရာခိုင်နှုန်းအား တင်ပို့ချိန်တွင် ပေးဆောင်ရမည့် အစား နှစ်ချုပ် ဝင်ငွေခွန် ကောက်ယူခြင်းဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေးပါက လုပ်ငန်းများ ပိုမိုလုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ရွှေဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရွှေတင်သွင်းခြင်းနှင့် တင်ပို့ခြင်း လုပ်ငန်းစဥ်များအတွက် ရွှေအလေးချိန်နှင့် စံချိန်စံညွှန်း သတ်မှတ်မှု၊ ပြည်ပမှ တင်သွင်းမှုအတွက် ရွှေကို ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း အကောက်ခွန် ပေးဆောင်ရခြင်းကို နှစ်ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် လည်းကောင်း၊ လက်ဝတ်ရတနာကို သုံးဆယ်ရာခိုင်နှုန်းအစား သုံးရာခိုင်နှုန်းမှ ငါးရာခိုင်နှုန်းဖြင့်လည်းကောင်း သတ်မှတ်ကောက် ခံပေးရန် တင်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

ယခုအစိုးရအနေဖြင့် ရွှေနှင့် ငွေကြေးစျေးကွက် စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်း ကြပ်မတ်ရေးလုပ်ငန်း ကော်မတီ ဖွဲ့စည်း ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းနှင့် ပူးပေါင်း၍ ပြည်တွင်း ရွှေစျေးကွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် Gold Exchange Center ကိုလည်း ဖော်ဆောင်ပေးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။