CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၃

တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဝမ်တိန်မြို့နှင့် ရွှေလီမြို့ရှိ ဂိုဒေါင်များတွင် သိုလှောင်ထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ပိုင်ဆိုင်သော ပဲတီစိမ်း တန်ချိန် ၁ သိန်း(အိတ်ရေအားဖြင့် အိတ်ရေ သိန်း ၂၀)ကို တရုတ်အစိုးရက ဧပြီလ ၂၅ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ယနေ့အထိ ချိတ်ပိတ် သိမ်းဆည်းထားကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ်မှ ပဲကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် သိုလှောင်ထားသည့် ဝမ်တိန်နှင့် ရွှေလီမြို့က ဂိုဒေါင်များရှိ ပဲတီစိမ်းများကို တရုတ် အစိုးရမှ ချိတ်ပိတ်ထားသလို မြန်မာနိုင်ငံသား အရောင်းကိုယ်စားလှယ် ၃ ဦးကိုလည်း ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ထား ကြောင်း၊ မည်သူနှင့်မျှ တွေ့ခွင့်မပြုထားကြောင်း မူဆယ်ပဲကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ပဲတီစိမ်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဧပြီ ၂၅ ရက်နေ့မှာ တရုတ်နိုင်ငံ ဝမ်တိန်မြို့မှာရှိတဲ့ ဂိုဒေါင် ၄ လုံးနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ရွှေလီမြို့မှာရှိတဲ့ ဂိုဒေါင် ၂ ခုထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားများ ပိုင်ဆိုင်သည့် ပဲတီစိမ်း တန်ချိန် ၁ သိန်း၊ အိတ်ရေအားဖြင့် ကီလို ၅၀ အိတ်ရေ သိန်း ၂၀ ကို တရုတ်နိုင်ငံ အစိုးရကနေပြီးတော့ ဂိုဒေါင်အတွင်းမှာ ထားထားတဲ့ ပဲတွေကို ချိတ်ပိတ်ထားပါတယ်။ ဒီပဲ တွေကို သယ်ဆောင်လို့လည်း မရပါဘူး။ ယူခွင့်လည်း မပြုပါဘူး။ ဒီပဲအားလုံးက ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ မြန်မာ ကုန်သည်တွေ ပိုင်တဲ့ ပဲအိတ်ရေတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကိုလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီ ၂၅ ရက်နေ့ကပြီးတော့ ချိတ်ပိတ်ထား ပြီး ဘာမှလည်း ဖြေရှင်းမပေးတဲ့အပြင် ကျနော်တို့ ကုမ္ပဏီ အရောင်းကိုယ်စားလှယ် မြန်မာနိုင်ငံသား ၃ ဦးကို လည်း တရုတ်နိုင်ငံထဲမှာ ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ထားတာကို လူတောင်မှ တွေ့ခွင့် မပေးပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရ အနေနဲ့ ဒီကိစ္စကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြေရှင်းပေးပါတယ်။ ဒါပေသည့် တရုတ်အစိုးရက မည်သို့မျှ မတုံ့ပြန်ဘဲနဲ့ ဒီကနေ့အထိ ပဲတီစိမ်း တန်ချိန် ၁ သိန်းကို ချိတ်ပိတ်ထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံသား ၃ ဦးကိုလည်း ဖမ်းဆီးထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီကိစ္စကို တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် အမြန်ဆုံး ဖြေရှင်းပေးပါရန် ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ ပဲကုန်သည် တစ်ဦးအနေဖြင့် တင်ပြလိုက်ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ အခွန်ဆောင်ရာတွင် အကောက်ခွန် ဝန်ထမ်းများနှင့် ပူးပေါင်း၍ မရိုးသားသည့်နည်းဖြင့် အကောက်ခွန်များကို တိမ်းရှောင်သည်ဟု စွပ်စွဲချက်ဖြင့် အဆိုပါ ပဲတီစိမ်း တန်ချိန် ၁ သိန်းကို ချိတ်ပိတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ပဲတီစိမ်းများ သိုလှောင်ထားစဉ်

ထိုသို့ ချိတ်ပိတ်ခြင်းနှင့် လူကို ဖမ်းဆီးထားခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသား ပဲကုန်သည်များ အနေဖြင့် နစ်နာဆုံးရှုံး ကြရသည်ဟု ပဲကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီပဲတွေက ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ ကနေပြီးတော့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ် ကနေပြီးတော့ တရုတ်နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဝမ်တိန်မြို့ကို ကျနော်တို့ တရားဝင် အကောက်ခွန်ဆောင်ပြီးတော့မှ ကျနော်တို့ သွားတာ။ ကျနော်တို့ တရုတ် အကောက်ခွန်ဌာနကို ကျနော်တို့ ပဲကားတွေက ဖြတ်သန်းရတယ်။ အဲဒီမှာ တန်ချိန်ကိုလည်း ကျနော်တို့ ချိန်တွယ် ရတယ်။ တန်ချိန်ကို ချိန်တွယ်ပြီးတော့မှ တန်ချိန်ပေါ် မူတည်ပြီးတော့ တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရကို ဝင်ငွေနဲ့ ကျနော်တို့ တရားဝင် အခွန်ဆောင် ရပါတယ်။ ဒီလိုတရားဝင် အကောက်ခွန် ဆောင်ထားပေမယ့်လည်း သူတို့က ကျနော်တို့ အကောက်ခွန် ဆောင်တဲ့နေရာမှာ မရိုးသားတဲ့နည်းတွေ ရှိတယ်ဆိုပြီးတော့ အဲဒီစွပ်စွဲချက်နဲ့ အခုလို ချိတ်ပိတ် လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရွှေလီနဲ့ ဝမ်တိန်မှာရှိတဲ့ ပဲတွေအားလုံးက ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေပိုင်တဲ့ ပဲတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသား ပဲကုန်သည်တွေ အနေနဲ့ အများကြီး နစ်နာတာ တွေ့ရှိရပါ တယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရမှ ချိတ်ပိတ် သိမ်းဆည်းထားသည့် ပဲတီစိမ်း တန်ချိန် ၁ သိန်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသား အရောင်း ကိုယ်စားလှယ် ၃ ဦးကို ဖမ်းဆီးထားမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံအစိုးရမှ တစ်စုံတစ်ရာ တုံ့ပြန်ပြောဆိုလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၂

ရန်ကုန်မြို့သစ် စီမံကိန်းအတွင်းရှိ မြေကွက်အချို့ကို ယခင်ပေါက်စျေးထက် လျော့သော စျေးနှုန်းဖြင့် ရောင်း ၀ယ်နေကြ‌ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အိမ်ခြံမြေအသင်းတွင် ပါ၀င်ခဲ့သူလည်းဖြစ် လက်ရှိတွင်လည်း အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသူ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ‌ ပြောသည်။

ဦးမင်းဦးက “ ငွေအင်အားကြီးတဲ့ သူတွေကတော့ ပြန်မရောင်းပါဘူး။ အချို့ ကျတော့ တနိုင်တပိုင်ပေါ့၊ ကိုယ့် လက်ထဲမှာရှိတဲ့ အပိုငွေလေးနဲ့ တစ်ကွက်စာ ဝယ်တယ်၊ နှစ်ကွက်စာ ဝယ်တယ် အဲတာမျိုး ဝယ်တဲ့သူတွေ ရှိတယ် လေ။ သူက ဘယ်လိုလဲဆို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတာ။ သို့ပေမယ့် ခုချိန်မှာ သူတို့မှာ ငွေရေးကြေးရေး အခက်အခဲသော် လည်းကောင်း အခြားစီးပွားရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရှိလာတဲ့အခါကျတော့ ငွေရေးကြေးရေး လိုလာတဲ့အတွက် သူတို့ က ပြန်ပြီး ထုတ်ရောင်းတဲ့ သဘောမျိုးပါ။ ဒါ‌ကြောင့်မို့ သူတို့က စျေးကိုလည်း လျှော့ရောင်းတာပါ။ ဒီစီမံကိန်း သည် မခိုင်မာလို့ ၊ မသေချာလို့ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး မဟုတ်ပါဘူး”ဟု ပြောသည်။

 ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၈ ရက် နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပခဲ့သော Invest Myanmar Summit တွင် NYDC ၏ ပြခန်းသို့ ဦးဖြိုးမင်းသိန်းနှင့်အတူ လာကြည့်သော ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်(NYDC)

ရန်ကုန်မြို့သစ် စီမံကိန်းတွင် အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်သည့် မြေကွက် အမျိုးအစား ၅ မျိုးရှိပြီး ယခင်အစိုးရ လက် ထက်က ပေ ၄၀/၆၀ တစ်ကွက်လျှင် ကျပ်သိန်း ၃၅၀ မှ သိန်း ၄၀၀ အထိ ပေါက်စျေးရှိခဲ့သည်။
လက်ရှိ အချိန်မှာတော့ ပေ ၄၀/၆၀ အမျိုးအစား တစ်ကွက်လျှင် ကျပ်သိန်း ၂၅၀ မှ သိန်း ၃၀၀ ဝန်းကျင်ဖြင့် စျေးပေါက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

အခြားမြေကွက် စျေးနှုန်းများ အနေဖြင့်လည်း ပေ ၆၀ ပတ်လည်ဆိုလျှင် ကျပ်သိန်း ၇၀၀၊ ပေ ၈၀ ပတ်လည် သိန်း ၉၀၀ မှ ၉၅၀၊ ပေ ၁၀၀ ပတ်လည် သိန်း ၁၅၀၀ အထိ ပေါက်စျေးရှိခဲ့ရာမှ ယခုအခါ ပေ ၆၀ ပတ်လည် ကျပ်သိန်း ၃၅၀၊ ပေ ၈၀ ပတ်လည် ကျပ်သိန်း ၄၅၀ မှ ၅၀၀၊ ပေ ၁၀၀ ပတ်လည် ကျပ်သိန်း ၈၀၀ မှ ၉၀၀ အထိဖြင့်သာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်ထွန်းနေသည်။

ဦးသိန်းဝေက ရန်ကုန်မြို့သစ်စီမံကိန်း ပြခန်းကို ဦးဖြိုးမင်းသိန်းကို ရှင်းပြနေစဉ် (NYDC)

ရန်ကုန်မြို့သစ် စီမံကိန်းကို ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၄ ခုနှစ်က စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်ရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း ယခင်အစိုးရ လက်ထက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှ လုပ်ငန်းစတင်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် လက်ရှိ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ဆက်လက် အကောင်အထည် ဖော်သော်လည်း မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေသည့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ‌ကြောင့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အားပျော့လာကာ မြေကွက် ဝယ်လိုအား လည်း နည်းပါးလာခြင်း ဖြစ်‌‌‌ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၂

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ပေါ်ဆန်းမွှေးစပါး တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ်သိန်း ၃၀ အထိ မြင့်တက်လာနေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများထံမှ သိရသည်။

ယခင်နှစ်များတွင် စပါးဈေးအကောင်းဆုံးအချိန်တွင် အမြင့်ဆုံးဈေးသည် စပါးတင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၅ သိန်း ဝန်းကျင် ထိသာရှိခဲ့သည်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်မည်ဟု ပြောဆိုသံများ ရှိနေသည့်အတွက် စိုးရိမ်စိတ်ဖြင့် စုဆောင်းဝယ်ယူမှုများကြောင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဓညဝတီ တောင်သူလယ်သမားများအဖွဲ့ချုပ်အသင်းမှ အတွင်းရေးမှူး ဦးမောင်သိန်းလှက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော်တို့ဒေသမှာဆိုရင် ဒီနေ့ပေါက်ဈေးက ၂၇ သိန်းလောက်ရှိတယ် တင်း ၁၀၀ ကိုလေ။ တချို့နေရာမှာဆို သိန်း ၃၀ အထိလည်း ကြားတယ်။ မနေ့က ပေါ်ဆန်းဆန်တစ်အိတ်ကို ၁၂၀၀၀၀ ကနေ ဒီနေ့မှာ ၁၄၀၀၀၀ လို့ ကြားတယ်။ ပြောမယ်ဆိုရင် ဒီဈေးက ပုံမှန်ဈေး မဟုတ်တော့ဘူး။ တစ်ဖက်မှာ မုန်တိုင်း တိုက်မယ်လို့ ဖြစ်တဲ့ အချိန်မှာ တချို့ မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်လို့ ပြီးလို့ရှိရင် စပါးတွေရှာလို့ရမှာမဟုတ်ဘူး။ မုန်တိုင်းကလည်း ဒီဘက်ကို တည့်တည့်လာမယ်ဆိုပြီးတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို တိုက်ခတ်မယ်ဆိုပြီးတော့ ကြေညာတဲ့အခါမှာ စိုးရိမ်စိတ်တွေ မြင့်တက်လာကြတယ်။ အဲဒီမြင့်တက်လာတဲ့အခြေအနေမှာ မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက်ကို တစ်ပတ်စာ၊ ၁၀ ရက်စာဆိုသလို လိုက်ပြီးတော့ ဝယ်နေကြတယ်။ ဝယ်နေတဲ့အခါမှာ မရှိမဖြစ် ဝယ်နေရတဲ့ဟာကို ဈေးက ဈေးတင်တောင်းပြီးတော့ ဈေးကိုမဆစ်တော့ဘဲ ဆန်ရဖို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့အခါမှာ ဝယ်ပြီးတော့ အဲဒီလောက် ဈေးတက်နေတာ ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ စပါးဈေးနှုန်းသည် စပါးတင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၅ သိန်းမှ ၁၇ သိန်းဝန်းကျင်သာ ရှိခဲ့ပြီး ယခုမေလ ဒုတိယပတ်တွင် တင်း ၁၀၀ လျှင် သိန်း ၃၀ ကျပ်အထိမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ စပါးထွက်ရှိမှုနှုန်းသည် ထက်ဝက်ခန့်လျော့ကျကြောင်း၊ လက်ရှိ စပါးဈေး ကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် စပါးလက်ကျန် ကျန်ရှိသေးသည့် တောင်သူများအတွက် အကျိုးအမြတ်များစွာရှိကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေမှုကြောင့် လာမည့် စပါးစိုက်ရာသီတွင် တောင်သူများ ပို၍ စိုက်ပျိုးမှုလုပ်လာနိုင်သည်ဟု ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ထွီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အထွက်နှုန်းက တစ်ဝက်လောက် လျော့သွားတယ်။ တင်း ၁၀၀ ထွက်တဲ့သူက တင်း ၃၀ တို့၊ ၄၀ လောက်ပဲ ထွက်တယ်လေ။ အထွက်နှုန်းလျော့တယ်။ အထွက်နှုန်းလျော့တော့ ဝမ်းစာဖူလုံမှု နည်းနည်းကြပ်သွားတာပေါ့။ တောင်သူတွေကတော့ နည်းနည်းကျန်တဲ့သူက များများရတာပေါ့လေ။ ဈေးကောင်းတော့ နည်းနည်းတော့ စပါး ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် များများဈေးရတယ်။ နောက်နှစ်အတွက်တော့ အားရှိတာပေါ့ ဒီနှစ် စပါးဈေးကောင်းတော့ နောက်နှစ်ဆိုရင် လယ်စိုက်မယ့်သူတွေက များလာကြမယ်။ သွင်းအားစုတွေ များများထည့်မယ်။ စပါးများများ ရအောင် စိုက်ကြမယ်။ လယ်ယာစိုက်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်ကြတာပေါ့လေ အခုဈေးကောင်းတော့လေ” ဟု ပြောသည်။

စပါး ခြွေလှေ့နေစဉ်

လက်ရှိ စပါးဈေးအဆမတန်ကောင်းမွန်လာသော်လည်း လယ်သမားအားလုံးနီးပါးတွင် စပါးလက်ဝယ်မရှိကြောင်း၊ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းသော တောင်သူများသည် စပါးများကို သင်္ကြန်ကာလ မတိုင်ခင်ကတည်းကပင် ရောင်းချထားပြီးပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် စပါးကုန်သည်များထံတွင် စပါးရှိကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၏ စပါးဈေးနှုန်း တင်း ၁၀၀ လျှင် ကျပ် သိန်း ၃၀ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းသည် ဆိုးရွားသည့်အခြေအနေတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး ဒေသခံပြည်သူများအတွက် အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် ထိန်းညှိရန် လိုအပ်သည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ဈေးပဲ ကောင်းပါတယ်။ မဖြစ်သင့် မဖြစ်ထိုက်တာတွေဖြစ်ရင် စားသုံးသူပြည်သူအနေနဲ့ ဒုက္ခရောက်တယ်။ နောက်တစ်ခါကျတော့ အကျပ်အတည်းတွေ တွေ့ပြီးတော့ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်ရင် မကောင်း ပါဘူး။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ထိုက်သင့်တဲ့အတိုင်းအတာတစ်ခု ဥပမာဆိုပါတော့ ပြည်မမှာ ၁၈ သိန်းပေါက်လို့ ရခိုင်မှာ သိန်း ၂၀ ပေါက်တယ်ဆိုတာ ဒါက ဖြည့်တွက်လို့ ရပါတယ်။ အခုလို လက်ရှိ သိန်း ၃၀ လောက် ပေါက်ပြီးတော့ အခြေအနေတစ်ရပ် ဆိုးဝါးနေခြင်းဟာ အဲဒီဒေသမှာနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတွေအတွက်တော့ အင်မတန် ဆိုးရွားတဲ့အခြေအနေ ပြောမယ်ဆိုရင် မဖြစ်စေလိုဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သက်ဆိုင်ရာ ဥပမာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့တွေရော၊ သက်ဆိုင်ရာ ဗဟိုအစိုးရအနေနဲ့ရော အဲဒါကို ထိန်းချုပ်ဖို့ လိုအပ်မယ်လို့” ဟု ပြော သည်။

လက်ရှိတွင် စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆန်ဈေးနှုန်းများသည်လည်း မြင့်တက်လာနေပြီး ပေါ်ဆန်းမွှေး တစ်အိတ်လျှင် ယခင် ၁၂၀၀၀၀ ကျပ်မှ ၁၄၀၀၀၀ သို့ ရောက်ရှိလာနေကြောင်း၊ ထို့နောက် စပါးစိုက်ပျိုးမှုနှင့် ထွက်ရှိမှုနည်းပါးသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ မြို့နယ်များဖြစ်သည့် ကျောက်တော်မြို့နယ် အထက်ပိုင်းနှင့် မင်းပြာမြို့နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်ကဲ့သို့ မြို့နယ်များ၏ ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ပို၍ ဈေးနှုန်းမြင့်မားနေမည်ဖြစ်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

စပါးဈေးမြင့်တက်လာသည်နှင့်အမျှ တစ်ဖက်တွင် ဆန်ဈေးနှုန်းသည်လည်း တစ်ဟုန်ထိုးမြင့်တက်လာသည့်အတွက် အခြေခံလက်လုပ်လက်စားများအနေဖြင့် စိုးရိမ်နေကြကြောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရနှင့် ဆန်ကုန်သည်များ၊ စပါးကုန်သည်များက သင့်တင့်မျှတသည့် ဈေးနှုန်းသို့ ရောက်ရှိရန်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ဒေသခံပြည်သူများက လိုလားနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၁

မူဆယ်နယ်စပ်မှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ စိန်တလုံး သရက်သီးများ တင်ပို့ရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံ အကောက်ခွန်ဌာန ၏ စစ်ဆေးမှု ကြန့်ကြာနေခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်း ကျဆင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း မူဆယ်သစ်သီးကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် Border trade စနစ်မှ Normal trade စနစ်သို့ ပြောင်းလဲ ကျင့်သုံးနေခြင်းကြောင့် ကုန်တင် ကားများ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ရာတွင် လိုအပ်သည့် စာရွက်စာတမ်းများ မပြည့်စုံမှု ဖြစ်သွားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်သွားကြကြောင်း သိရသည်။

အချိန်ကြန့်ကြာမှုနှင့် ကြုံတွေ့လိုက်ရသည့် သရက်သီးတင် ကားများအနေဖြင့် ရောင်းကွင်း ရောက်သည့်အချိန် သရက်သီး အရည်အသွေး မကောင်းဘဲ ကျဆင်းသွားကြောင်း၊ နယ်စပ်နှင့် အလွန်ဝေးသည့် တရုတ်နိုင်ငံ အနှံ့သို့ မရောက်တော့ဘဲ နီးစပ်ရာတွင် ရသည့်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချကြရသည်ဟု ဖရဲနှင့် သရက်သီး တင်ပို့သည့် ကုန်သည် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သရက်သီးများ တင်ပို့ရန် ပြင်ဆင်နေစဉ်

၎င်းက “ထိခိုက်တယ်၊ အပြောင်းအလဲတော့ ရှိတယ်။ ဈေးနှုန်းကျတော့ ကုန်စိမ်းမှာက လတ်ဆက်မှုကို ဦးစားပေး တာဆိုတော့ အခု ဖြစ်သွားတဲ့ ကားအစီး ၄၀,၅၀,၆၀ ကတော့ ရတဲ့ဈေးနဲ့ ရောင်းရတာပေါ့နော်။ မှည့်ဆိုက်တွေ ရောက်သွားပြီ။ နောက်ထပ် ထပ်ပြီးတော့ အဝေးကို သွားလို့မရဘူး။ အဝေးကို သွားလို့မရတော့ အနီးအနား ရတဲ့ ဈေးနဲ့ ရောင်းပြီး ကျနော်တို့ ၁ ခြင်းကို ပုံမှန်က ယွမ် ၈၀၊ ၉၀၊ ၁၀၀ လောက်။ ပုံမှန်က အဲဒါက ကျဈေးဖြစ်ရမှာ လေ။ အဲလိုတော့ ရောင်းလိုက်ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဖရဲသီးနှင့် သရက်သီး တင်ပို့ရာတွင် မူဝါဒ အပြောင်းအလဲများကြောင့် ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ဖရဲသီး စီးပြတ်ကို ယွမ် ၄၀၀၀၀ မှ ၆၀၀၀၀၊ စိန်တလုံးတစ်ခြင်းလျှင် ယွမ် ၁၀၀ မှ ၁၃၀ အထိ ရရှိသော်လည်း ယွမ် ၆၀ မှ ၁၀၀ ကြားသာ ရရှိကြောင်း သိရသည်။
လက်ရှိတွင် သရက်သီးစိုက် တောင်သူများ အနေဖြင့် မုန်တိုင်းအန္တရာယ်ကြောင့် သရက်သီးများ ပျက်စီးမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။

ထိုသို့ စိုးရိမ်မှုကြောင့် သရက်သီးများကို ခူးဆွတ်ကြရာ ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ခဏတာ ဖြစ်ပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း ဈေးနှုန်း ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ သစ်သီးဝလံ ပန်းမန်နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ် တင်ပို့ ရောင်းချသူများအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုးသန်းမင်းဒင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သရက်သီးများ ခူးဆွတ်ထားစဉ်

၎င်းက “ဒီအချိန်မှာ သရက်သီးခူးတဲ့ အချိန်ဖြစ်တယ်။ နောက်တစ်ခုက မုန်တိုင်း ကြေညာချက်ကလည်း ရှိတဲ့အခါ ကျတော့ တောင်သူ အများစု ကနေပြီးတော့ အသီးကို ခူးပြီးတော့ မုန်တိုင်း မိသွားမှာလည်း စိုးတဲ့အခါကျတော့ ခူးကြတာတွေ အများကြီးရှိတယ်။

အောက်ပြည်ကိုလည်း ဆင်းတာတွေ များတယ်။ ဈေးတော့ နည်းနည်းလေး ပြန်ကျလာတယ်။ ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ပြန်ကောင်းသွားမှာ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သရက်သီးက ကျန်သေးတာကိုး၊ ဒီနှစ်က သရက်သီးက အထွက်ကလည်း နောက်ကျတယ်။ သရက်သီးကလည်း နည်းတယ်။ အထွက်လည်း နောက် ကျတော့ သူက အခုမှ ခူးတာ ဘယ်လောက်မှ မရှိသေးဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လတ်တလော အခြေအနေအရ လမ်းကြောင်း ကြန့်ကြာမှုများ ရှိသည့်အတွက် သရက်သီး ခူးဆွတ် တင်ပို့မှုများကို ခေတ္တရပ်နားထားကြရန်နှင့် အရည်အသွေး မပြည့်မှီသည့် သရက်သီးများ တင်ပို့မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ် ကြောင်း သစ်သီးပွဲရုံပိုင်ရှင်တချို့က အကြံပြုလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေ ၁၀

စိန်ကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ခွင့် ကန့်သတ်ထားရာမှ လက်ရှိတွင် စိန်နှင့် ပြုလုပ်သည့် လက်ဝတ်ရတနာများကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ခွင့် ပြုလိုက်ပြီဖြစ်သည့်အတွက် စိန်နှင့်အတူ ရွှေထည်ပစ္စည်း တင်ပို့မှု ရှိလာမည်ဖြစ်၍ ရွှေဈေးကွက်ကျယ်ပြန့်လာနိုင်သည်ဟု ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

စိန်ကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ခွင့် ကန့်သတ်ထားရာမှ ယခုအခါမှာတော့ လက်ဝတ်ရတနာ ပြုလုပ်၍ တင်ပို့ခွင့်ကို တော့ ခွင့်ပြုလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

စိန်ထည်ဆိုသော်လည်း ရွှေနှင့် လက်ဝတ်တန်ဆာ ပြုလုပ်ပြီး တင်ပို့ကြရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်တွင်းရှိ ပန်းတိမ်လုပ်သားများ အလုပ်အကိုင်ရရှိမှု ပိုများလာနိုင်ကြောင်း၊ ရွှေကုန်သည်များအတွက် ဈေးကွက် ကျယ်ပြန့်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်အတွက်လည်း နိုင်ငံခြားငွေ ဝင်ရောက်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ အတွင်းရေးမှူး ဦးအုန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာ့ လက်ဝတ်ရတနာကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူက စိန်ထည်ဆိုတဲ့ အတွက်ကြောင့် ရွှေထည်ပါ တွဲသွားတာပေါ့။ ဒီလိုမျိုး ခွင့်ပြုလိုက်တယ်ဆိုတာတော့ နံပါတ် ၁ အချက်ကတော့ ပန်းတိမ်ဆရာတွေ၊ အောက်ကလုပ်နေတဲ့သူတွေ အလုပ်အများကြီး ရသွားတာပေါ့။ နံပါတ် ၂ အချက်ကတော့ ကုန်သည်တွေ ဒီလိုမျိုး ရောင်းမယ်ဆိုလို့ရှိရင် သူတို့အတွက် ဈေးကွက် ကျယ်ပြန့်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ပိုကောင်းသွားတာပေါ့။ နံပါတ် ၃ အချက်ကတော့ ဦးတို့နိုင်ငံအတွက် ဒေါ်လာတွေ ရသွားတာပေါ့။ နိုင်ငံတော်မှာ ဝင်ငွေရတယ်ဆိုလို့ ရှိရင်တော့ နိုင်ငံအတွက် ပိုပြီးတော့ ကောင်းမွန်တဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်သွားတာ ပေါ့။ ဒါတွေက ကောင်းတဲ့အချက်တွေပေါ့” ဟု ပြောသည်။

စိန်ကို လက်ဝတ် ရတနာအဖြစ် အချောထည် တင်ပို့ခွင့် ပြုလိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက် တစ်ခုတည်း သာမက ပြည်ပဈေးကွက်အထိ ရောင်းချခွင့် ရှိလာသည့်အတွက် ဈေးကွက် အလှမ်းကျယ် လာနိုင်ကြောင်း စိန် အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်နေသူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကုန်သည်များနှင့် ရင်းနှီးသည့် နိုင်ငံများသို့သာ တင်ပို့ကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်ကို စမ်းသပ် သည့် အနေဖြင့် တင်ပို့မှုများသာ လတ်တလောတွင် ပြုလုပ်ကြမည် ဖြစ်ကြောင်း စိန်နှင့် ရွှေလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိန်ထည် လက်ဝတ်ရတနာကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဈေးကွက်ကတော့ ဒီက ကုန်သည်တွေက သူက ဘယ်နိုင်ငံတွေနဲ့ သူ join မလဲဆိုတာ အဲဒီအပေါ်မှာပဲ မူတည်မှာလေ။ ဆိုပါဆို့ အိန္ဒိယနဲ့ ရင်းနှီးတဲ့သူဆိုရင် အိန္ဒိယ သွားမှာပေါ့။ ဟောင်ကောင်နဲ့ ရင်းနှီးတဲ့သူဆိုရင် ဟောင်ကောင်သွားမှာပေါ့။ တရုတ်နဲ့ ရင်းနှီးတဲ့သူက တရုတ်သွားမှာပေါ့ အဲလိုမျိုးရှိတယ်။ သို့သော် ဟောင်ကောင် ဆိုရင် သူက စိန်နဲ့ ပတ်သက်ရင် နာမည်ကြီးတဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ဆီကနေပြီးတော့ ကိုယ့်ဆီကို ဝင်တာများ တယ်။ ဒီကနေပြီးတော့ ပြန်သွားဖို့တော့ နည်းနည်းတော့ ခဲယဉ်းတာပေါ့။ လေးလေး စိတ်ထင်တော့ အင်နဲ့အားနဲ့ ထွက်တာ မဟုတ်သေးဘူး။ အခုမှ လောလောဆယ် အစပျိုးပြီးတော့ အစမ်းထွက်တာလောက်ပဲ ရှိအုံးမယ်။ အဲဒီ အတွက်ကြောင့် ဈေးကွက်မှာ အရမ်းကြီး ထိခိုက်တာ မရှိသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

စိန်ကို ပြည်ပသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်း၊ လေကြောင်းလိုင်းနှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု လမ်းကြောင်းတို့မှတဆင့် ပြည်ပသို့ တင်ပို့ခွင့် မပြုကြောင်း ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် စိန်ကို လက်ဝတ်ရတနာ အချောထည်အနေဖြင့် တင်ပို့ခွင့်လည်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ယခုအခါ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၄ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် လက်ဝတ်ရတနာအဖြစ် ပြုလုပ်ထားခြင်း မရှိသည့် စိန်အလွတ်များကိုသာ ပြည်ပတင်ပို့ခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့ကြောင်း ပြင်ဆင်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၀

မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွားများ နီပေါနိုင်ငံသို့ သွားရောက် လည်ပတ်ရာတွင် ခတ်မန်ဒူ(Kathmandu)မြို့သို့ တိုက်ရိုက် လေ‌‌ကြောင်း ဆင်းသက်ခွင့်ရရန် ညှိနှိုင်းမှုများရှိနေကြောင်း Ruby Land Tourism Service မှ မန်နေဂျင်း ဒါရိုက်တာ ဦးအေးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် နီပေါနိုင်ငံသို့ ဗီဇာမလိုဘဲ ဝင်ရောက်ခွင့်ပေးရန် အတွက်လည်း ညှိနှိုင်းမှုများရှိနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးအေးကျော်က “Myanmar National Air Line မြန်မာ့အမျိုးသားလေ‌ကြောင်းလိုင်းက CEO ရယ်၊ ဟိုမှာရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သံအမတ်ကြီးရယ်၊ ဒီဘက်က နီပေါနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးလည်း လိုက်လာတယ် ၊ ဟိုမှာရှိတဲ့ ချစ်ကြည်ရေး သံတမန်ပေါ့ ကျနော်တို့ အဖွဲ့အစည်းတွေ ကျနော်လည်းပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ခတ်မန်ဒူမြို့ တိုက်ရိုက်လေကြောင်း ဆင်းနိုင်ရေး မြန်မာ-နီပေါ ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ဆွေးနွေးစဉ်  

လက်ရှိ အချိန်အထိ မြန်မာနိုင်ငံမှ နီပေါနိုင်ငံသို့ လုမ္ပနီမြို့အထိသာ တိုက်ရိုက်လေယာဉ် ပျံသန်းနိုင်မှုသာရှိသေး ကြောင်း၊ မြန်မာ့ခရီးသွားများအနေဖြင့် အခြားနိုင်ငံတကာ ခရီးသွားများ ပိုမိုဝင်ရောက်မှုများသည့် ခတ်မန်ဒူ (Kathmandu)မြို့ကိုလည်း ၎င်းတို့ကဲ့သို့ တန်းတူလေကြောင်းမှ တိုက်ရိုက် သွားရောက်နိုင်ရန် လိုလားနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ဦးအေးကျော်က “သူ့တို့ Kathmandu လေဆိပ်က နိုင်ငံတကာ လေဆိပ်ဖြစ်တော့ လေယာဥ်တွေ အရမ်းဆင်းတယ်။ အဲတော့ ကျနော်တို့ကိုလည်း ဆင်းခွင့် ပြုစေချင်တယ်။ နောက်သက်သာသောနှုန်းထားနဲ့ ဆင်းခွင့် ပြုစေ ချင်တယ်။ အခု သူတို့က လုမ္ပနီကိုပဲ ဆင်းခွင့်ပေးသေးတယ်။ လုမ္ပနီမှာက လေယာဥ်ကွင်း အသစ်ကြီး။ဆင်းတော့ ဆင်းတယ်။ ဒါပေမယ့် အိန္ဒိယဘက် ဂါယာဘက်ကလာတယ်၊ နောက်အိန္ဒိယက စီးပွားရေးအရ အိန္နိယကားတွေက နီပေါကို လာလို့ရတယ်။အိန္နိယကုန်တွေကို နီပေါနိုင်ငံထဲကို အကောက်ခွန်ကူးခွင့်ပေးတယ်။အိန္နိယက အကုန်လုံးရောင်းရတယ်။ မြန်မာပြည်က ဝယ်တဲ့ဆန်တွေပဲတွေသူတို့အကုန်ဝယ်တယ်။နီပေါနိုင်ငံက ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံဖြစ်တော့ ပင်လယ်စာရှားတယ်။ ဒါကို မြန်မာပြည်ကနေ တိုက်ရိုက်လေယာဉ်သာရှိရင်ငါးတွေပုစွန်တွေပို့မယ်။ပဲတွေလည်းပို့မယ်။ စတာတွေကိုExport , Import ကုန်စည် စီးဆင်းနိုင်မယ်ဆိုရင် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးရှိမယ်ပေါ့ ။ ဒါတွေတင် မဟုတ်ဘူး မြန်မာတွေလာရင် ဗီဇာမလိုဘဲ ဝင်ခွင့်ပေးဖို့ ၊ ဒါမှမဟုတ် သက်သာသောနှုန်းထားနဲ့ ပေးဖို့ လွယ်လွယ်ကူကူ ပေးဖို့ ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ခတ်မန်ဒူမြို့ကို တွေ့ရစဉ်

Kathmandu ရှိ နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်းသို့ တိုက်ရိုက် ဝင်ရောက် နိုင်ရေးအတွက် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လမှ စ တင်ကာ နီပေါဘက်မှ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက လာရောက် ဆွေး‌နွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ခရီးသွား လုပ်ငန်း အသင်းအဖွဲ့များမှလည်း လွန်ခဲ့သည့် လအတွင်း ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့‌‌ကြောင်း၊ နီပေါမှ တာဝန်ရှိသူများ ထပ်မံ လာ‌ရောက်လျှင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်လက် ချိတ်ဆက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်‌ကြောင်း သိရသည်။

နီပေါနိုင်ငံ၊ ခတ်မန်ဒူမြို့သို့ တိုက်ရိုက် လေယာဉ် ပျံသန်းနိုင်မည်ဆိုပါက ခရီးသွားများ အပြန်အလှန် ပို့ဆောင် ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်နိုင်မည့်အပြင် နီပေါနိုင်ငံသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ လတ်ဆတ်သည့် ပင်လယ်စာ နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကိုပါ တင်ပို့သွားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်တွင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၉

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများတွင် လက်ရှိ၌ ကြက်အစာဈေးနှုန်းများ အဆမတန် ကြီးမြင့် ခြင်း၊ နေအပူရှိန်ကြောင့် ကြက်များ သေဆုံးခြင်းနှင့် သားပေါက်နိုင်မှု လျော့ကျသွားခြင်းတို့ကြောင့် ကြက်မွေးမြူ ရေး လုပ်ငန်းများ ကျဆင်းသွားသည်ဟု ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

အကြီးစား မွေးမြူကြသည့် လုပ်ငန်းရှင်များသာ တောင်ခံနိုင်ကြပြီး တစ်နိုင်တပိုင် ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ကိုင် ကြသူများသည် လက်ရှိအချိန်တွင် အစာဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုဒဏ်ကြောင့် ကြက်ခြံများကို ရောင်းချမှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု ကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သည့် ကိုသန်းလှိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသန်းလှိုင်က “လက်ရှိ အနေအထားမှာ အစာဈေးနှုန်းတွေ တက်သွားတဲ့ အနေအထားမှာ လျော့ကျမှုတော့ ရှိ တယ်။ တချို့ဆိုလို့ရှိရင် အစာဒဏ် မခံနိုင်တော့လို့ ရောင်းထုတ် ပစ်တာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ လက်ရှိမှာ ကျနော်တို့ သားဖောက်တဲ့ နှုန်းပေါ့နော်၊ သားဖောက်တဲ့နှုန်းက အပူချိန် အရမ်းမြင့်မားတဲ့ အတွက်လည်း သားဖောက်ရတာ အဆင်မပြေတာတွေ ဖြစ်တယ်။ တချို့ကျတော့ လျှပ်စစ်မီး အားကိုးပြီးတော့ ဖောက်စက်နဲ့ ဖောက်တဲ့သူတွေ လည်း ဒုက္ခရောက်ကြတာတွေ ရှိတာပေါ့။ ရာသီဥတုဒဏ် မခံနိုင်လို့ ကြက်တွေ သေတာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ ချွဲထပြီးတော့ ချွဲမနိုင်တဲ့ ဟာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ အပူချွဲတို့ ဘာတို့ပေါ့နော်။ ဥဖောက်နှုန်းဆို ကျနော်ဆို မနေ့ က ၉ လုံး ဖောက်တာပေါ့နော်။ ကြက်မနဲ့ ဖောက်တာကို တစ်လုံးမှ မရဘူး။ တစ်ခုကျတော့ ၆ လုံး ဖောက်တာကို ၂ လုံး အောင်တယ်။ အမှန်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆို အများဆုံး မအောင်ဘူးဆိုရင် ၁ လုံးလောက်ပဲ မျိုးမ အောင်တာမျိုးတွေ ဖြစ်တတ်တယ်လေ။ အခုဥစ္စာက ဆန့်ကျင်ဘက် ပြန်ဖြစ်သွားပြီ။ တောင့်ခံနိုင်တဲ့ သူကတော့ ဥပမာ အကောင်ကြီးတွေပေါ့နော်၊ မိတ်များများရှိတဲ့ သူမျိုးတို့ ဘာတို့ပဲ တောင်ခံနိုင်တယ်။ normal user တို့၊ သာမန် လူလောက်တော့ တောင့်ခံနိုင်မယ် မထင်ဘူးဗျ။ လွှတ်ကျောင်းသမားတွေဆို ပြဿနာ အဲဒီလောက် မရှိ ဘူး။ မွေးမြူရေးသမားတွေ တော်တော်များများ ကျနော်တို့ကြားတာ တော်တော်များများ ထုတ်ပြီးပြီဗျ အစာဖိုး ကြောင့်ပေါ့နော်။ သူတို့ မကိုက်တော့ဘူး။ ဥစားကြက်တွေဆိုရင် ဖြုတ်တာတို့လည်း ရှိတယ်။ တော်တော်များများ ခြံတွေ ဖြုတ်ကုန်ကြပြီ” ဟု ပြောသည်။

ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ဥစားကြက်နှင့် အသားစားကြက်များအတွက် အသုံးပြုသည့် အစာများသည် ပြည်ပမှ တင်သွင်းရခြင်းကြောင့်  လက်ရှိတွင် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ယခင်က တစ်အိတ်လျှင် ၅ သောင်းကျပ် ရှိသော် လည်း လက်ရှိမှာတော့ ၈ သောင်းကျပ် ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ကြက်မွေးမြူသူများထံမှ သိရသည်။

အစာဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုအပြင် နေအပူရှိန်ကြောင့် ကြက်များ သေဆုံးမှု ဖြစ်ပေါ်သည့်အတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ကြက်သားဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာသော်လည်း မွေးမြူသည့် ကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်း ကြောင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသည်ဟု မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြည်ပြာ ဥစားကြက် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်း မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုက နေပူတာလည်း ကြမ်းတော့ ကြက်က အရမ်းကြီး မွေးလို့ မဖြစ်ဘူးလေ။ ကြက်သေတာလည်း များ တာပေါ့။ ပြီးတော့ ကြက်ဆေးတွေကလည်း ဈေးကြီးတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက ပိုများလာတာပေါ့။ ကြက်သား ဈေးတွေ တက်တယ်ဆိုပေမယ့်လည်း တကယ်တမ်း ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ဘာနဲ့ ပြန်ကြည့်လိုက်တော့လည်း အရင်းသာ သာ လောက်ပဲ ရှိတယ်၊ တစ်ခါတလေကျရင် ကြက်သေ များသွားတဲ့ကာလ၊ ရောဂါဖြစ်များတဲ့ ကာလဆိုရင် ရှုံးတဲ့ သူတောင် များတယ် အဲဒီလို ဖြစ်တာ။ ကြက်ကောင်ရေ လျော့သွားတယ်၊ လျှော့ချလိုက်တာရယ်၊ ရောဂါဖြစ်ပြီး သေကြတာနဲ့ ဘာတွေနဲ့ လျော့သွားတယ်။ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လျော့သွားတယ် အကောင်ရေတော့လေ” ဟု ပြောသည်။

ကြက်ဥများကိုတွေ့ရစဉ်

ရောင်းတန်းဝင် ကြက်တစ်ကောင် ဖြစ်ရန်အတွက် ၄၅ ရက် ကြာမြင့်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ကြက်သားပေါက် မွေးမြူမှုများကို လျှော့ချလာကြကြောင်း၊ လုပ်ငန်းတိုးချဲ့ လုပ်ကိုင်ရန်ထက် လက်ရှိတွင် လုပ်ငန်းပြောင်းလဲ လုပ်ကိုင်ရန်အတွက် ရပ်နားသွားသူများသာ ရှိနေကြောင်း ကြက်မွေးမြူသူများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် ယခင်က ကြက်သား စားသုံးမှုသည် တစ်ရက်လျှင် ကြက်သားပိဿာချိန် ၆ သိန်းခန့် စားသုံးနေပြီး ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၌ တစ်ရက်လျှင် ကြက်သားပိဿာချိန် ၂ သိန်းခန့် စားသုံးကြောင်း စားသုံးသူ ရေးရာ ဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၈

ပြည်တွင်း ဆန်စပါးဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလက ဈေးနှုန်းထက် ယခုမေလတွင် ကျပ် ၅ သောင်းမှ ၁ သိန်း ခန့် မြင့်တက်လာနေခြင်းကြောင့် ဆန်စပါးဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကို ထိန်းရန်အတွက် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အရံဆန် ထုတ်ရောင်းပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ဆန်ကုန်သည်များနှင့် တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

နှစ်စဉ် ဆန်စပါးဈေးနှုန်းသည် မေလမှစတင်၍ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လေ့ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် မိုးစပါး အထွက် နှုန်း လျော့နည်းနေခြင်းနှင့် ဆန်ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် စပါးဈေးနှုန်းသည် ယခင်နှစ်များထက် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် မေလမှ စက်တင်ဘာလအထိ ဆန်စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်လေ့ရှိခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အရံဆန် ထုတ်ရောင်းခြင်းဖြင့် ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းကို ထိန်းရန် လိုအပ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသိန်းအောင်က “ခါတိုင်းနှစ်တွေကတော့ အမှန်တိုင်းဆို ဒီ မေလကတော့ နည်းနည်းလေး စပြီးတော့ ဈေးလေး လှုပ်လာတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကုန်ပေါ် နည်းသွားတာကိုး။ ကုန်ပေါ်နည်းသွားပြီဆိုချိန် မေလ နည်းနည်း တက်တယ်၊ ဇွန်လ၊ ဇူလိုင်လ၊ ဩဂုတ်လ၊ စက်တင်ဘာလ အဲဒီလောက်ထိ တက်တယ်။ အောက်တိုဘာ ကျတော့ အလွန်မတက်ပေမယ့် ငြိမ်တာပေါ့။ ကောက်သစ်ပေါ်တယ်။ ကောက်ဟောင်းကတော့ ဈေးမကျဘူးပေါ့။ ဆန် ဟောင်းက ဈေးမကျဘူး။ ဆန်သစ်က ပေါ်လာတဲ့အတွက် နည်းနည်း၊ နိုဝင်ဘာဆိုရင် လှိုင်လှိုင်ပေါ်တဲ့အတွက် ဈေးပြန်ကျတယ်ပေါ့။ ဘာလုပ်ဖို့ လိုအပ်လဲဆိုတော့ ဇွန်၊ ဇူလိုင် လောက်မှာလေ တိုင်းပြည်မှာ အရံဆန်ရှိရင် ဇွန်၊ ဇူလိုင်၊ ဩဂုတ်၊ စက်တင်ဘာ အဲဒါ နည်းနည်းလေး ထိန်းပြီးတော့ ထုတ်ပြီးတော့ ဈေးကို ထုတ်ရောင်းခြင်းအားဖြင့် ဈေးကို ထိန်းလို့ရလိမ့်မယ်လို့ အန်ကယ်တို့ကတော့ အဲဒီလိုမျိုး မြင်တယ်ပေါ့။ အလွန် တက်မသွားအောင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
စပါးဈေးနှုန်းများသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်နေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများထံမှ သိရသည်။

ဆန်၀ယ်နေကြစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကို ထိန်းရန်အတွက် အရံဆန် ဝယ်ယူမှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ် ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ဈေးကွက်အတွင်း အပြိုင်အဆိုင် ဝယ်ယူမှု မဖြစ်စေရန်အတွက် လိုအပ်သည်ဟု မြန်မာ နိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရံဆန်တွေ အခု နည်းနည်း ဝယ်ဖို့တော့ လုပ်နေကြတယ်။ အရံဆန်နဲ့လည်း နည်းနည်း ထိန်းမှာပေါ့။ ဘတ်ဂျက် ဘယ်လောက်ရလဲ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း မူတည်မှာပေါ့။ တခါတလေ ကျတော့လည်း ဆန်က လိုနေတဲ့ အချိန်နဲ့ အရံဆန် လာဝယ်ပြီးတော့ ဈေးကွက်ထဲမှာ အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်ရင်လည်း ကျမယ့်ဟာ မကျဘူးပေါ့။ အဲဒါ လည်း တစ်ချက် ပြန်ကြည့်ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တဖက်တွင်လည်း ပြည်တွင်း ဆန်စျေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါး သွားသည့်အတွက် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့သည့် လုပ်ငန်း ရပ်ဆိုင်းထားမှုများ ရှိနေကြောင်း ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်မှ ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းအရ ဧပြီလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှု သည် တန်ချိန် ၈ သောင်းကျော်ရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ကာလတူ တင်ပို့မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့ ကျ သွားကြောင်း သိရသည်။

ဆန်ဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှု နည်းသွားကြောင်း၊ ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုသာ ရှိသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးတော့ ပုံမှန်ဆိုရင်တော့ ဇူလိုင်၊ ဩဂုတ်တို့က ဆန်ဈေးနည်းနည်း တက်နေကြပဲ ဒါပုံမှန်ပဲ စပါးအသစ် မပေါ်ခင်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီထက်တက်လည်း Export တို့ ဘာတို့တော့ မသွားနိုင်တော့ဘူး။ မသွားနိုင်တော့ ပြည်တွင်းမှာ ဆန်ကျန်မယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ဟာနဲ့သူ ပြန်ထိန်းညှိသွားမှာပါ။ နောက်ထပ် ထပ်ရောင်းထားတာတော့ မရှိသေးဘူး နည်းသွားပြီ။ နည်းနည်းရှိတယ် ဆန်ကွဲလောက်ပဲ နည်းနည်းရှိတယ်။ ကျန်တာတွေတော့ သိပ် မရောင်းတော့ဘူး။ နောက်ပြီး သူ့ဟာနဲ့သူ ထိန်းသွားမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း တစ်အိတ်လျှင် ၉၃၀၀၀ ကျပ်မှ ၁၀၅၀၀၀ ကျပ်၊ မြောင်းမြ ပေါ်ဆန်းရှယ် တစ်အိတ်လျှင် ၈၅၀၀၀ ကျပ်မှ ၉၀၀၀၀ ကျပ်နှင့် ရက် ၉၀ ဆန် တစ်အိတ်လျှင် ၆၅၀၀၀ ကျပ်မှ ၇၀၀၀၀ ကျပ် ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ဝါးတန်းဆန်ကုန်စည်ဒိုင်၏ ဈေးနှုန်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၅

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဏိပူရ်ပြည်နယ်၊ မိုးရေးမြို့ အပါအဝင် ခရိုင် ၅ ခုတွင် လူမျိုးရေးအဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားနေခြင်း ကြောင့် အိန္ဒိယ - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်နေရသည်ဟု တမူးနယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ နယ်စပ်မှတဆင့် လူအဝင်/အထွက် လုပ်ဆောင်၍ မရခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်တင်ပို့မှု လုပ်ငန်းများလည်း ရပ်နားထားရသည်ဟု ကလေး - တမူး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ကုန်သည်များအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူတို့နိုင်ငံမှာ မတည်မငြိမ် ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ကိုယ့်ပို့ကုန်က သက်ရောက်မှု အများကြီး ရှိတာပေါ့။ လူ တောင် သွားလို့မရတော့တဲ့ ကိစ္စကြီး အခုက။ ကျနော်တို့ သွားလို့ မရဘူးဆိုကတည်းက အလုပ်မဖြစ်ဘူး။ အကုန် လုံး ရပ်တန့်ရတာ” ဟု ပြောသည်။

မိုးရေးမြို့မှာ လူထုလှုပ်ရှားမှုကိုတွေ့ရစဉ်

အဓိကရုဏ်းကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်မှ တမူးနယ်စပ်မှတဆင့် ကုန်ပစ္စည်း အမှာစာများလည်း မရှိတော့ကြောင်း၊ တရားဝင် ကုန်သွယ်ရေးအပြင် တရားမဝင် ကုန်သွယ်ရေးများလည်း ရပ်တန့်နေသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေသည်ဟု တမူးမြို့မှ ကုန်သည်များထံကနေ သိရသည်။

ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများ ရပ်တန့်သွားသည့်အပြင် တမူးမြို့နယ်အတွင်းရှိ ဈေးရောင်းချသည့် ဈေးသည်များနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင်းသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသော ဒေသခံ အလုပ်သမားများသည်လည်း ဝင်ရောက်၍ မရဖြစ်နေသည်ဟု တမူးမြို့ဒေသခံ မသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီ တမူးဒေသတွေကျတော့ မိုးရေးတို့ အိန္ဒိယဘက်ကပဲ အိန္ဒိယမှာပဲ လုပ်စားကြတာ များတော့လေ ဒီဘက်မှာကျတော့ အလုပ်မဖြစ်လောက်ဘူး ထင်တယ်။ အခုဟာက ဈေးသည်တွေလည်း သွားလို့မရဘူး။ လမ်း တွေက ပိတ်နေတာ တော်တော်လေးကို။ မိုးရေးဘက်ကလည်း ဝင်လို့မရဘူး။ ဒီဘက်ကလည်း ဝင်လို့မရဘူး” ဟု ပြောသည်။

လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်းကြောင့် နေအိမ်များ မီးရှို့ခံနေရစဉ်

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ခရိုင် ၅ ခုကို ညမထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ထားကြောင်း၊ အင်တာနက်လိုင်းများ ဖြတ် တောက် ထားခြင်းကြောင့် ပြည်မနှင့် အရောင်းအဝယ် လုပ်ငန်းများ အဆက်အသွယ် ပြတ်တောက်နေကြောင်း၊ ထို့နောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများလည်း ရပ်တန့်သွားကြောင်း သိရသည်။

ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများ ရပ်တန့်သွားသည်မှာ ရက်ပိုင်းခန့်သာ ရှိသေးသည့်အတွက် လက်ရှိ တမူးမြို့ပေါ်တွင် အခြေခံ စားသောက်ကုန်နှင့် လူသုံးကုန်များသည် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု မရှိသေးကြောင်း၊ ပုံမှန်အတိုင်း ဝယ်ယူ၍ ရနေသေးသည်ဟု တမူးမြို့ ဒေသခံများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၅

မလေးရှားဘက်မှ မြန်မာလုပ်သားများ ခေါ်ယူရာတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်ကာ လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလအထိ အလုပ်ခေါ်စာများ မရှိသလောက် နည်းပါးနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ပအလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်မကုန်ခင် အချိန်အထိ အေဂျင်စီအချို့တွင် အလုပ်ခေါ်စာအသစ်ဖြင့် မြန်မာလုပ်သား ခေါ်ယူမှု အနည်းငယ်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့ စေလွှတ်ရာ၌ အချို့အေဂျင်စီများတွင် အလုပ်ခေါ်စာ တစ်ခုလျှင် လူဦးရေ ၇၀ ဝန်းကျင်ခန့်အထိ စေလွှတ်နိုင်ခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

MOEAF မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က “မရှိသလောက်ကို ရှားတယ်။ ဘာလို့ဆို သူတို့ ဗမာအတွက် လည်း approval အသစ်က မကျသေးဘူး။ တချို့ကျ တော့လည်း အစားထိုးတဲ့ဟာတွေလေ။ ဥပမာ cancel ဖြစ်ပြီးတော့ မသွားဖြစ်ကြတော့ အစားထိုးကြတာ အဲဒါ တွေများတယ်။ အခု မလေးရှားကိုပို့တဲ့ အေဂျင်စီ တော်တော်များများမှာတော့ Demand နည်းတာပေါ့။ သူ့ဘာသာသူ ရတဲ့လူတွေလည်း ရှိကြတယ်၊ သူ့အဆက် အသွယ်နဲ့သူပေါ့။ ဈေးကွက်ကြတော့ ပြောမရဘူးလေ။ ဟိုဘက်မှာရှိတဲ့ အေဂျင်စီက ဒီဘက်မှာရှိတဲ့ ဗမာ အေဂျင်စီနဲ့ အလုပ်သမား ခေါ်ယူခွင့် agreement တွေကြတော့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုနဲ့တစ်ခု မတူဘူးထင်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အခုက ဈေးကွက်အရလည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့၊ နီပေါတို့က နည်းနည်းလေး ဗမာထက်ပိုပြီးတော့ ဟိုဘက်မှာ Favorite ဖြစ်တာပေါ့။ ဒီမှာ ဟိုဘက်ကို သွင်းပေးရတဲ့ အေဂျင်စီခတွေပေါ့ ဟိုဘက်ကနေပြီးတော့ အလုပ်သမားခေါ်တဲ့ ဟိုဘက်မှာရှိတဲ့ အေဂျင်စီကို ပေးရတဲ့ ပမာဏက နီပေါတို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့က ဗမာထက် ပိုပြီး အများကြီး ပေးတယ်လေ။ ဗမာ အလုပ်သမားထက်ပိုပြီး အများကြီးပေးတဲ့အတွက် သူတို့ကိုပိုပြီး ဦးစားပေး ပြီး ခေါ်တဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဗမာက အဲဒီလောက်အထိ ဈေးကွက်ကို လိုက်မပေးနိုင်ဘူး။ အလုပ်လုပ်တဲ့ စွမ်းအား ကတော့ ဗမာအလုပ်သမားက ပိုတောင်မှပဲ လုပ်နိုင်သေးတယ်။ သူတို့လည်း ကြိုက်ကြတာပဲ။ ဒါပေမယ့် လည်း ဈေးကွက်အနေအထား အရတော့ ပိုက်ဆံရတဲ့ အလုပ်သမား ပိုခေါ်တဲ့ ဦးစားပေးခေါ်တဲ့ သဘောဖြစ်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာလုပ်သား အများဆုံးသွားရောက် လုပ်ကိုင်သည့် နိုင်ငံများထဲတွင် မလေးရှားသည် ဒုတိယနိုင်ငံ အနေအထား ၌ ရှိနေကြောင်း၊ ကိုဗစ်မတိုင်ခင် ကာလများတွင် အလုပ်ခေါ်စာဖြင့် လုပ်သားခေါ်ယူမှု အများအပြား ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားက အလုပ်ရုံတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မလေးရှားနိုင်ငံမှ မြန်မာလုပ်သားများအား အလုပ်ခေါ်စာအသစ်ဖြင့် ခေါ်ယူမှု မရှိသလောက် နည်းသွားရခြင်း သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ အပြောင်းအလဲနှင့် ၎င်းတို့နိုင်ငံတွင်လည်း အစိုးရအသစ် တက်လာသည့် အနေအထားများဖြင့်လည်း ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် ကိုစိုးက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ကိုစိုးက “ဒီဘက် သူဌေးတွေကို မေးကြည့်တာတော့ မြန်မာတွေ အခုနောက်ပိုင်း ခေါ်ရတာက ခက်လည်း ခက်ခဲ လာတယ်။ ပြီးကျတော့ နည်းနည်း သူတို့က တခြားလူမျိုးခေါ်တာထက်စာရင် ဈေးလည်း ပိုပေးရတယ်လို့ ပြော တယ်။ ပိုက်ဆံ ကုန်ကျစရိတ် များတယ်ပေါ့။ မခေါ်တော့ဘဲနဲ့ မြန်မာတွေ ခေါ်တာနည်းသွားပြီးတော့ နီပေါတို့ ဘင်္ဂလားတို့ တခြားလူမျိုးတွေ ခေါ်တာ များလာတယ်။ ဒီနိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲတွေလည်း ပါတာပေါ့။ အဲဒါတွေ ကြောင့် ကောလင်း ချမပေးတာတွေလည်း ပါတာပေါ့။ ဟိုဘက်မှာက ခက်တာက ပတ်စပို့ စာအုပ်တောင် လုပ်ရ ကိုင်ရတာ မလွယ်ဘူးလေ။ စာအုပ်တစ်အုပ် ရဖို့အရေး တော်တော်အချိန်ပေးပြီးတော့ လုပ်နေရတာ။ တော်တော် ခက်ခက်ခဲခဲ ဆိုတော့ကြတော့လည်း ဒီဘက်က လုပ်ငန်းရှင်က ဘယ်ခေါ်ချင်တော့လိမ့်မလည်း။ မြန်မာပိုင်း ကတော့ ဒီစာအုပ်တွေဘာညာ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ထုတ်ပေးတာဘာညာ အဲဒီလိုမျိုးပေါ့“ ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသို့ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းမှ ခိုးဝင်ကာ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရာတွင် အခက်အခဲမျိုးစုံ ရှိသော ကြောင့် တရားဝင်သာ သွားရောက် နေထိုင်ပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်သင့်ကြောင်းလည်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ပအလုပ် အကိုင် ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က အကြံပြုသည်။

မြန်မာများ ပြည်ပသို့ထွက်ခွာရန် လေယာဉ်စောင့်နေကြစဉ်

မလေးရှားသို့ အလုပ်သမား စေလွှတ်ရာတွင် ဝန်ဆောင်ခစရိတ်မှာ အလုပ်သမားတစ်ဦးလျှင် လေယာဉ်လက်မှတ် ခများ အပါအဝင် စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၅၀ တရားဝင် သတ်မှတ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာကြသူ အများအပြား ရှိနေကြောင်း၊ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်အထိ အလုပ်သမား ၃၅၆၄ ဦးကို ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ စေလွှတ် ခွင့်ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

၎င်းတို့သည် အေဂျင်စီများဖြင့် လည်းကောင်း၊ အဆင့်မြှင့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများအား မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် လည်း ကောင်း သွားရောက်ကြသူများဖြစ်သည်။

ထိုအထဲတွင် စင်ကာပူသို့ ၂၁၈၅ ဦး၊ ကိုရီးယားသို့ ၂၂၅ ဦး၊ ဂျပန်သို့ ၂၆၂ ဦး၊ မလေးရှားသို့ ၈၄ ဦးနှင့် အခြားသော နိုင်ငံများသို့ ၈၀၈ ဦးကို အသီးသီး စေလွှတ် ခွင့်ပြုပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၄

ထိုင်းတွင် မေလ ၁၄ ရက်နေ့၌ ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး နောက်ပိုင်းကာလများတွင် မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်လာမည်ကို မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အပါအဝင် ထိုင်းနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့်လည်း စိုးရိမ်မှု မရှိ ကြောင်း ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲပြီးပါက အရပ်သားအစိုးရ တက်လာမည်မှာ သေချာသောကြောင့် မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်လာ နိုင်ဖွယ် မရှိကြောင်းနှင့် မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်ခဲ့သည်ရှိသော်လည်း ၎င်းနိုင်ငံ၏ အနေအထားကြောင့် ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် စိုးရိမ်မှုမရှိကြကြောင်း မဲဆောက်တွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “ထိုင်းရဲ့ အာဏာရှင်စနစ်က ကျနော်တို့နိုင်ငံနဲ့ ပြန်ယှဉ်တဲ့ အခါကျရင် တော်တော်လေးကို ကွာ တယ်။ သူတို့နိုင်ငံရဲ့ အာဏာရှင်ဟာ ဘယ်လိုပဲ အာဏာသိမ်းသိမ်း တရားရုံးရဲ့ အမိန့်ကို ဥပဒေကို အာဏာရှင် ကလည်း လေးစား လိုက်နာတယ်။ ဆိုလိုတာက တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အပြည့်အဝ ရှိတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ဒီရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသွားလို့ အရပ်သား အစိုးရနိုင်သွားရင်လည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့ စစ်တပ်က ပြန်လည် အာဏာသိမ်းမှာကို စိုးရိမ်လားလို့မေးရင် လုံးဝမစိုးရိမ်ဘူး။ နိုင်ငံ ခြားသား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ လာရောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတဲ့ အလုပ်ရုံတွေအပေါ်မှာ တည်ဆဲ ဥပဒေအရ တာဝန်ယူထားတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အာဏာပြန်သိမ်းလိုက်ရင်တောင် ဒီနိုင်ငံခြားသား လုပ် ငန်းရှင်တွေအတွက် ဘာမှထိခိုက်တာ မရှိဘူး။ သူက စီးပွားရေးကို အဓိက ဦးစားပေးထားတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အတွက် သိပ်ပြီးတော့ ချွတ်ခြုံကျသွားမယ်တော့ မရှိဘူး။ သို့သော် ပုံမှန် လည်ပတ် နေတာထက်စာရင် ကျသွားရင် လည်း ရာခိုင်နှုန်း နည်းနည်းပေါ့ သိပ်စိုးရိမ်စရာမရှိဘူး။ပြန်လည် ဦးမော့အောင် သူတို့လုပ်နိုင်တယ်။ ဘာကြောင့် ဆို သူတို့မှာက ဌာနတစ်ခုချင်းစီရဲ့ background တွေ၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုတွေ၊ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုတွေ ရှိတယ်။ နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လာရောက် ရင်းနှီးထားတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အပေါ်မှာလည်း သူတို့အနေနဲ့ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုတွေ အပြည့်ရှိတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် စီးပွားရေးပိုင်းဆိုင်ရာတော့ သိပ်စိုးရိမ်စရာမရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။

သက်ဆင်သမီး ဖြူးထိုင်းပါတီက ပေတုန်တန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများ အတွက်လည်း အဓိက ကျသည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အရပ်သားအစိုးရသာ အာဏာရရှိခဲ့မည် ဆိုပါက နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းများအတွက် အခွင့်အလမ်း ပိုမိုကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် အစိုးရသစ်တစ်ရပ် တက်လာချိန်တွင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲများ ရှိတတ်သောကြောင့် အစိုးရသစ် ပြောင်းလဲသွားပါက ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ၏ အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်း အများအပြား ပြုလုပ်နေရခြင်းများလည်း လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်သည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “အများစုကို ကျနော်ခြုံပြောမယ်ဆိုရင်တော့ အဲဒီလောက်ကြီး ဒီအပေါ် မှာလည်း သိပ်ပြီးတော့ အလေးအနက်ထားပြီး ဖြစ်တယ်လို့တော့ ပြောလို့မရဘူး။ အများစုက သူတို့ အဓိကက အလုပ်အကိုင်လေး ပုံမှန်ရှိမယ်။ နောက် အထောက်အထားကိစ္စ ဒီဟာတွေအပေါ် လုံးပန်းနေကြ ရတာကို။ နိုင်ငံ ရေးနဲ့ ပတ်သက်တာဆို ပိုပြီးတော့ ဝေးတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဒီဟာက ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား တွေအတွက် ဆက်စပ်မှုရှိသလား ဆိုရင် ရှိတာပေါ့။ အစိုးရအသစ် တစ်ရပ် ပြောင်းတယ် ဆိုရင် မူဝါဒပြောင်းတာ လေ။ မူဝါဒပြောင်းမှ အလုပ်သမားနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စ၊ သူတို့နိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တာ အကုန်လုံး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်မှာလေ။ ဒီအတွက် ကျနော်တို့က အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်တာပေါ့။ လက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ စစ်အစိုးရ လက်ထက်မှာ အလုပ်သမား အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စတွေ၊ တောင်းဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေ ဒီပြဿနာတွေ အများ ကြီးရှိတာကို။ ဆိုတော့ တကယ်လို့သာ အရပ်သား အစိုးရတက်လာမယ်ဆိုရင် အဲဒီပါတီတွေ ထဲမှာလည်း အလုပ် သမား အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တကယ် လုပ်ချင်ကိုင်ချင်တဲ့ သူတွေ ရှိတာပေါ့။ အဲဒါမျိုးတွေ တက်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအတွက် အခွင့်အလမ်း ပိုရ မယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်း၀န်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများထဲမှ ထိုင်းဝန်ကြီချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်၏ သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန် ပါဝင်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ထိုင်းနိုင်ငံသားများသာမက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများစုကပါ စိတ်ဝင်စားနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းဝန်ကြီချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်၏ သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန်သည်လည်း အနာဂတ် ဝန်ကြီးချုပ် လောင်းအဖြစ် ရေပန်းစားလျက်ရှိသည့်အပြင် အလုပ်သမား အခွင့်အရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ခံစားခွင့်များပိုမို ရနိုင်သောကြောင့် အနိုင်ရရန်လည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများက မျှော်လင့်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂

ကုလားတန်မြစ် စီမံကိန်း၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်ကို မေလ ၉ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်ပွဲ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုဆိပ်ကမ်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ကုန်စည်တိုက်ရိုက် ကူးသန်းမည့် ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း၊ ဖွင့်ပွဲ မပြုလုပ် ရသေးသော်လည်း ဇန်နဝါရီလ ကတည်းကပင် အသုံးပြုနေပြီဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှု လက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ-အိန္ဒိယ ကုန်သွယ်မည့် လမ်းကြောင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လက်ရှိကတော့ ကျနော်တို့လည်း ၉ ရက်နေ့ပဲ ဖွင့်မယ်လို့ ကြားထားတယ်ဗျ။ ကျန်တဲ့ အခြေအနေတွေ တော့ ဘာမှ မသိသေးဘူး။ လောလောဆယ် တရားဝင် ဖွင့်ဖို့ကိုပေါ့။ လက်ရှိကတော့ ဒီအတိုင်းပဲ ရှိနေမှာပါ။ ဘာလို့ဆို ဖွင့်လည်း ဆိပ်ကမ်းက အသုံးပြုလို့ ရနေပြီလေ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ လပိုင်းကတည်းက အသုံးပြုလို့ ရနေပြီ။ အခုမှ ဖွင့်ပွဲပဲ ထပ်လုပ်တဲ့ သဘောပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်သည် တန်ချိန် ၅၀၀၀ နှင့် ၆၀၀၀ ဆံ့သည့် သင်္ဘောများ ပြေးဆွဲနိုင်သည့်အတွက် ကုန်သွယ် ရေး လုပ်ရာတွင် ပိုမိုကုန်သွယ်နိုင်ပြီး ကုန်သွယ်မှု လျင်မြန်လာမည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်ရန်အတွက် သင်္ဘောလိုင်းများ မရှိသေးကြောင်း၊ အချိန်မှန် ပြေးဆွဲမည့် သင်္ဘောနှင့် ကမ်းရိုးတန်း သင်္ဘောလိုင်းများ ရှိမှသာ ကုန်သွယ်မှုများ မြင့်တက်လာမည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ကုလားတန်မြစ်ကြောင်း ဘတ်စုံသုံး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ် သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ကာလက္ကတား ဆိပ်ကမ်းနှင့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းတို့ တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်သည့် လမ်းကြောင်း တစ်ခုဖြစ်သလို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စစ်တကောင်း ဆိပ်ကမ်းနှင့်လည်း ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။