CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃

ထိုင်းတွင် တရားဝင်နေထိုင်လုပ်ကိုင်နေသူများဖြစ်သော်လည်း Work Permit နှင့် ဗီဇာသက်တမ်းတိုး မပြုလုပ် ရသေးသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ဖမ်းဆီးမှုများပြားလာနေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Work Permit များ သက်တမ်းတိုးပြုလုပ်ရန် နောက်ဆုံးရက်အား မေလ ၁၅ ရက်နေ့အထိ သတ်မှတ်ထားပြီး နောက် မေလ ၁၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ရှာဖွေဖမ်းဆီးမှု များပြားလာခြင်းဖြစ်ပြီး စာရင်းအတိအကျ မဟုတ်သော် လည်း တာ့ခ်ခရိုင်တွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၂၀၀၀ ကျော် ဖမ်းဆီးခံရပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “ကျနော်တို့ ဒီတာ့ခ်ခရိုင်ထဲမှာတော့ ရက်ရက်စက်စက် ဖမ်းပြီ။ ဒီ ဒိတ်လွန်တဲ့ဟာတွေ။ ဗီဇာသက်တမ်းကုန်နေပြီဆိုရင် ဒဏ်ငွေရိုက်တော့မယ် တစ်ရက်ကို ဘတ် ၅၀၀။ Work Permit ကကျ ဒဏ်ငွေမရှိဘူး။ သို့သော် Work Permit သက်တမ်းကုန်နေတယ် ၁၅ ရက်နေ့ကတည်းက သူတို့က စာရွက်စာတမ်းကို ပြီးစီးအောင်လုပ်ရမယ်ဆိုတာ။ Work Permit သက်တမ်း မတိုးထားဘူးဆိုရင် မေ ၁၅ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားတဲ့ဗီဇာကိုလည်း သူတို့က လုပ်ခွင့်မရှိဘူး။ Work Permit မရှိတဲ့သူဟာ ထိုင်း လ.ဝ.က ကလည်း ဗီဇာသက်တမ်းမပေးတော့ဘူး။ မပေးတော့ ဗီဇာသက်တမ်း တိုးနိုင်တဲ့ လူတွေရှိခဲ့ရင်တောင်မှ Work Permit သက်တမ်း မတိုးထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဗီဇာကိုလည်း ယူလို့မရဘူး။ ဒီနှစ်လွှာလုံးပေါ့။ ဒီနှစ်မျိုးလုံးဟာ တစ်မျိုးတည်းရှိခဲ့လည်း တရားမဝင်ဘူးဖြစ်တဲ့အတွက် နှစ်မျိုးလုံးတွဲပြီးတော့ ကိုင်ရမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဗီဇာရှိပြီး Work Permit မရှိရင်လည်း ဖမ်းလို့ရသလို Work Permit ရှိပြီး ဗီဇာမရှိရင် လည်း ဖမ်းလို့ရတယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒီအဖမ်းခံရတဲ့ အုပ်စုတွေထဲမှာ အဲဒီလိုပုံသဏ္ဍာန် အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင် နေရတဲ့ မြန်မာတွေ ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

အဖမ်းအဆီးခံရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ကြောင်းနှင့် နေရပ်မပြန်ချင်ပါက သက်ဆိုင်ရာထိုင်းအာဏာပိုင်များအား ထိုင်းဘတ်ငွေ တစ်သောင်းခန့် (မြန်မာငွေ ရှစ်သိန်း ငါးသောင်းကျော်) ပေးပါက ပြန်လွှတ်ပေးသည့်အတွက် ထိုသို့ ငွေကြေးပေးလိုက်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိအနေအထားတွင် မြန်မာအများဆုံးနေထိုင်သည့် တာ့ခ်ခရိုင် မဲဆောက်မြို့မှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် အထူးသတိထားကြရန် လိုအပ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုဗစ်ဆေးထိုးနေသည့် နိုင်ငံခြားသားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ

“ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုလက်ရှိပြဿနာတွေမှာဆိုရင် အဲဒီမှာက ပိုပြီးတော့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ဖြစ်စဉ်။ နယ်စပ် တကျော ကြီးမှာလည်းဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ရောက်လာတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းဒုက္ခသည်တွေ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ လက်မှတ်အထောက်အထား အမျိုးမျိုးနဲ့ နေကြတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ ဒီကြားထဲမှာမှ မမျှော်လင့်တဲ့ ပြဿနာတွေဖြစ်တယ်ဆိုရင် အဲဒီဒေသတွေမှာရှိတဲ့ အာဏာပိုင်တွေက စစ်ဆေးမှုတွေလုပ်တော့ ရိုးရိုး ဒီအတိုင်း နေကြတဲ့ အထောက်အထားမဲ့တွေ အဲဒီလိုမျိုး ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့တော့ အဖမ်းခံရတာတို့၊ အန္တရာယ်ရှိတာပေါ့နော် အထောက်အထားမပြနိုင်ဘူးဆိုရင်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် ငွေကြေးမတတ်နိုင်သည့်အတွက်နှင့် အခြားအကြောင်းများကြောင့် သက်တမ်းတိုးမပြုလုပ်လိုက်ရသော မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများအပြား ခြောက်သောင်းဝန်းကျင်ခန့်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိနိုင်ငံရေးအနေအထားအရ အထောက်အထားသက်တမ်းတိုး မမှီလိုက်သည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် သတိထားနေထိုင်ကြရန်လိုအပ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ထိုင်းမှာလည်း အစိုးရရွေးကောက်ပွဲတွေနဲ့ ကြားကာလလိုဖြစ်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် အလုပ်သမားအရေး မူဝါဒ တွေ တစ်စုံတစ်ရာ ထွက်ရှိလာတာတွေ မရှိသေးတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုကြားကာလတွေမှာ သွားလာတဲ့အချိန်မှာ အချိန်မရွေးဖမ်းခံရနိုင်တယ်။သူတို့နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆဲဥပဒေအရ အချိန်မရွေး အပြစ်ပေးလို့ရတယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့် မို့လို့ Work Permit သက်တမ်း မတိုးရတဲ့သူဟာ ဗီဇာသက်တမ်းရှိရင်လည်း အဖမ်းခံရနိုင်တယ်။ တချို့ ပတ်စပို့ အဟောင်းတွေမှာဆိုရင် ဗီဇာသက်တမ်းရှိသေးတာပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် သွားလာတဲ့နေရာမှာ အဖမ်းအဆီး မခံ ရအောင် သတိထားဖို့ရယ်၊ မိမိရဲ့စာရွက်စာတမ်း မပြည့်စုံတော့ဘူးဆိုရင် တစ်ပါတည်း တစ်ခုမှ ယူမသွားဘဲနဲ့ ဒီတိုင်းအထောက်အထားမဲ့အဖြစ် သွားလာတာ ပိုပြီးတော့မှ သင့်တော်တယ်လို့ အကြံပြုလိုတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် အရပ်သားအစိုးရဖြင့် အစိုးရသစ်တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်းရန် လုပ်ဆောင်နေသောကြောင့် သက်တမ်းမတိုးလိုက်ရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် သက်တမ်း ပြန်လည်တိုးခွင့်ရနိုင်သည့် အခွင့်အလမ်းများ ပေးသင့်ကြောင်းလည်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂

ပြည်တွင်း ထီစျေးကွက်တွင် ထိုင်းထီများကို တရားဝင် ရောင်းဝယ်ခွင့်ရှိနေသည့် ပုံစံမျိုးဖြင့် တွင်တွင် ကျယ်ကျယ် ရောင်းချမှုများ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ထိုင်းထီရောင်းချမှုများမှာ တရားမဝင်သည့်အတွက် လောင်းကစားဥပဒေနှင့် ညှိစွန်းကာ အဖမ်း ခံရနိုင်ကြောင်း တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲတာကကျတော့ လောင်းကစား ဥပဒေနဲ့ပဲ သွားမှာပေါ့ ။ လောင်းကစား တစ်မျိုးပဲလေ။ မြန်မာ နိုင်ငံက တရားဝင် သတ်မှတ်ထားတဲ့ အောင်ဘာလေထီက လွဲလို့ ကျန်တဲ့အရာအားလုံးက လောင်း ကစား ဥပဒေနဲ့ အရေးယူခံရမှာပဲ။ ရောင်းချတယ်ဆိုရင်တော့ ဒိုင်ဥပဒေ ဒိုင်ပုဒ်မနဲ့ အ‌ရေးယူ ခံရမယ်။ ထိုးတဲ့ သူကလည်း ထိုးသားဥပဒေနဲ့ အရေးယူ ခံရမယ်။ တကယ်တန်း မြန်မာနိုင်ငံက ခွင့်ပြုထားတာ အောင်ဘာလေထီ တစ်မျိုးပဲ ရှိတာလေ။ အဲတာတွေက တရားဝင် မြန်မာပြည်မှာ ခွင့်ပြုထားတာ မဟုတ် တဲ့အတွက် လောင်းကစား ဥပဒေနဲ့ ညှိတယ်။ အဓိကကကျတော့ ရဲအရေးပိုင်တဲ့ ဥပဒေ ဖြစ်တဲ့အတွက် ရဲကလည်း အချိန်မရွေး ဝင်ဖမ်းပိုင်ခွင့် ရှိတယ် “ ဟု ပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီလက်မှတ် ဝယ်ယူနေကြစဉ်

ထိုင်းထီများကို မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရောင်းချခြင်း၊ ထီထိုးခြင်းများသည် လောင်းကစားဥပဒေနှင့် ညှိစွန်း မှု ရှိကြောင်း၊ ပြစ်မှုထင်ရှားပါက ရောင်းသူအတွက် လောင်းကစားဥပဒေပုဒ်မ ၁၈ ( က ) အရ ထိုသူကို တစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်အထိ ထောင်ဒဏ် ချမှတ်နိုင်သလို ကျပ်တစ်သိန်းမှ ကျပ်ငါးသိန်းအထိ ငွေဒဏ်လည်း ချမှတ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

တရားမဝင် ထီထိုးသားများကိုလည်း လောင်းကစားဥပဒေပုဒ်မ ၁၉ ( က ) အရ အနည်းဆုံး ခြောက်လမှ အများဆုံး တစ်နှစ်အထိ ထောင်ဒဏ် ချမှတ်နိုင်သလို ကျပ်ငါးသောင်းမှ ကျပ်တစ်သိန်းအထိ ငွေဒဏ် လည်း ချမှတ်နိုင်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

အချို့ ထိုင်းထီ ကိုယ်စားလှယ် ချပေးသည့် လက္ကားဆိုင်များသည် ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရမှ ထုတ်သော တရား ဝင်ထီ ဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း တရားဝင်သည့် သဘောမျိုး သက်ရောက်အောင် ပြောကာ ရောင်းချ နေကြကြောင်း သိရသည်။

ပြည်တွင်းမှ ထိုင်းထီရောင်းသူ၊ ဝယ်သူ အများစု အနေဖြင့် တရားမဝင်မှန်း သိသော်လည်း တစ်လ နှစ်ကြိမ် ထွက်ရှိသည့် ထိုင်းထီကို ဝင်ငွေရလမ်း မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုဖြင့် ကံစမ်းနေကြကြောင်း သိရသည်။

အောင်ဘာလေထီရုံးကိုတွေ့ရစဉ်

ကမာရွတ်မြို့နယ်နေ ရုံးဝန်ထမ်း တစ်ဦးဖြစ်သူ မသန်းသန်းစိုးက “ ထိုင်းထီရောင်းတာတော့ တရားမဝင် မှန်း သိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အချို့ ရုံးဝန်ထမ်းအနေနဲ့ သူတို့ လစာအပြင်ပေါ့ အပိုငွေရအောင် ရောင်းတာတော့ တွေ့ကြတယ်။ သူတို့အတွက်လည်း အလုပ်မပျက် ဘူးပေါ့။ နောက်တစ်ခုက သူတို့ ဒီလို မျိုးရောင်းရင် ကိုယ့်အကောင့်ပေါ် ကိုယ်တင်ပြီးတော့ ရောင်းတာက များတယ်။ သူတို့နိုင်သလောက်နဲ့ ပေါ့ အရင်းအနှီးလေးတွေ ရင်းပြီးတော့ ကိုယ်စားလှယ် လုပ်ကြတာ များမယ်ထင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ထိုင်း ထီက တရားမဝင်ဘူးလို့ ဘယ်လောက်ပဲပြောပြော ထိန်းချုပ်မှု နည်းပါတယ်။ ထိန်းချုပ်မှု နည်းတဲ့ အတွက် ထိုင်းထီက ကွယ်ပျောက်သွားဖို့တော့ မလွယ်ဘူးပေါ့။ ထိုင်းထီက ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ပေးတဲ့ နှုန်းကလည်း မဆိုးဘူးလေ”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနမှ ရောင်းချသော အောင်ဘာလေထီ တစ်စောင်လျှင် ကျပ် ၁၃၀၀ ဝန်းကျင် သာ ကျသင့်ပြီး ဆုငွေ အမြင့်ဆုံး ကျပ်သိန်း ၅၀၀၀ နှင့် အနိမ့်ဆုံး ကျပ် ၅၀၀၀၀ အထိ ပေးထားသည်။

ထိုင်းထီမှာ တစ်စောင် ကျပ် ၈၀၀၀ မှ ကျပ် ၁၀၀၀၀ အထိ ရောင်းချနေကြပြီး ဆုငွေ အမြင့်ဆုံး ဘတ် ၆ သန်း ( မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် သိန်း ၂၄၀၀ ) ၊ အနိမ့်ဆုံး ဘတ် ၂၀၀၀ ( မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် ၈၀၀၀၀ ) ပေး ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂

မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် ကုန်စည်ရှားပါးမှုကြောင့် လာမည့် မိုးတွင်းကာလတွင် ပုံမှန်လည်ပတ်မှုထက် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

မိုးတွင်းကာလတွင် ကုန်စည်ရရှိမှု နည်းပါးခြင်းနှင့် တချို့သော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် ၆ ဘီးနှင့် အထက် ယာဉ်များ သွားလာ၍ မရခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းများ ကျဆင်းရခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မိုးတွင်းကာလက ၆ လပိုင်း ကနေပြီးတော့ ၉ လပိုင်းလောက်အထိက ပါးတယ်။ ၁၀ နဲ့ ၁၅ ကြားတော့ ပါးပါးပေါ့။ ဧရာဝတီတိုင်းကလည်း မိုးတွင်းကာလဆို ၁၂ ဘီး သွားလို့မရဘူး။ ၆ ဘီးပဲ သွားလို့ရတယ်။ အဲဒါ ကြောင့်မို့လို့ ပါးပါးလှပ်လှပ်လေးပဲ သူ့ဟာသူ ခါတိုင်းနှစ်လိုပါပဲ သွားမှာပါပဲ။ နောက်ပြီးတော့ ကျောင်းဖွင့်ရာသီ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် မိသားစုတွေက ကျောင်းတက်နိုင်ရေးပဲ လုပ်နေကြတော့ ကုန်နည်းနည်းလေး ပါးသွားမှာ ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာတွင် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းခများသည် ပုံမှန်အချိန်များထက် ဈေးနှုန်း မြင့်မားနေကြောင်း၊ နယ်စပ်သို့ သွားရောက် ကုန်စည်ပို့ဆောင်သည့် ကုန်တင်ကားများ များပြားနေသည်ဟု အဝေး ပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကားများကိုတွေ့ရစဉ်

မိုးတွင်းကာလတွင် နှစ်စဉ် ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများ ကျဆင်းသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် နယ်စပ် လမ်း ကြောင်းသို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှု များပြားနေသည့်အတွက် ယခုနှစ်၌ ကုန်တင်ယာဉ်ထွက်ရှိမှု များနိုင်သည်ဟု အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုက ကားခနှုန်းတွေက မြင့်နေတယ်။ ကားခနှုန်းတွေ တက်နေတယ် အရင်နှစ်တွေနဲ့ မတူဘူး။ အခုက ကားတွေအကုန် ကားတွေက ရှားနေတာ။ ထွက်တဲ့ကားတွေက တာချီလိတ်တွေ၊ ကျိုင်းတုံတွေ၊ မြဝတီတွေ နယ်စပ်လမ်းကြောင်းတွေ သွားနေတော့ သာမန်လမ်းကြောင်းတွေပေါ်မှာ ကားကို ပျောက်နေတာ။ ပျောက်နေ တော့ အရင်တုန်းက မိုးတွင်းဆို ကားရှားတာ မှန်တယ်။ ထွက်ရှိမှုနည်းတာ မှန်တယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ဒီနှစ်ရဲ့ ပေါ်လစီက နယ်စပ်တွေ အားကောင်းနေပြီးတော့ ခုနကပြောတဲ့ ထွက်ရှိမှုတွေက မနည်းနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ ပြီးတော့ အစိုးရရဲ့ ပေါ်လစီပေါ် မူတည်နေတာ။ နယ်စပ်ဒေသတွေ ဖွင့်ထားမယ်ဆိုရင် နယ်စပ်တွေ သွားနေတဲ့ ကားတွေ များနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် သာမန်လမ်းတွေပေါ်မှာ တအားကြီး ကားတွေ ရပ်ထားတဲ့ အနေအထားတွေ မရှိဘူး။ သွားနေရမယ့် အနေအထားတွေ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။
ပုံမှန်ကာလတွင် အနယ်နယ် အရပ်ရပ်သို့ တစ်လလျှင် အခေါက်ရေ ၄ ခေါက်ခန့် ပြေးဆွဲ၍ ရသော်လည်း မိုးတွင်း ကာလတွင် ကုန်စည်ရှားပါးလေ့ရှိသဖြင့် အခေါက်ရေများ လျော့ကျလေ့ရှိကြောင်း၊ တစ်လလျှင် ၃ ခေါက်ခန့်မျှသာ ရရှိသည်ဟု အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ယာဉ်မောင်းများထံမှ သိရသည်။

အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးကားများကိုတွေ့ရစဉ်

အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး တွဲကားယာဉ်များသည် ရန်ကုန်ရှိ ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင် ယာဉ်ရပ်နားစခန်း တွင် အခြေစိုက်ပြီး စားဖိုဆောင်သီးနှံ၊ ရေထွက်ကုန်၊ လယ်ယာထွက်ကုန်နှင့် အိမ်သုံးပစ္စည်း၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံး ပစ္စည်းများကို မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့သို့ ပို့ဆောင်ပေးလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂

မလေးရှားမှ မြန်မာလုပ်သားများကို ခေါ်ယူရန် အလုပ်ခေါ်စာအသစ် ဈေးကွက်သည် ဩဂုတ်လတွင် ပြန်ကောင်းလာရန် ခန့်မှန်းနေကြကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံဘက်မှ အလုပ်ခေါ်စာအသစ်များ ခေါ်ယူခြင်းအား ယာယီပိတ်ထားသည့်အတွက် မြန်မာဘက်တွင် လက်ကျန် Demand အဟောင်းများကိုသာ ပို့ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သောကြောင့် ဩဂုတ်လတွင် အလုပ်ခေါ်စာအသစ် ခေါ်ယူခြင်းများ ပြန်ရှိလာနိုင်ရန် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက ခန့်မှန်းနေကြ ခြင်းဖြစ်သည်။

လပ်ကီး ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးဝင်းမြင့်က “ဒီ သုံးသပ်ချက်ဆိုတာက မလေးရှားအစိုးရကလည်း အသစ်ဆိုတော့ ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ပြောင်းလဲမှုအပေါ်မှာ အောက်ကဝန်ကြီးတွေကလည်း လိုက်ပြောင်းရတာ။ မလေးရှား အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့လည်း ပြောင်းလဲသင့်တာကို ပြောင်းလဲဖို့အတွက် သူတို့ Stop လုပ်လိုက်တာ။ ခေါ်ယူမှုတွေကို ခဏရပ်ဆိုင်းတာ Demand ပေးတဲ့ဟာကို။ သူတို့နိုင်ငံက လူပေါင်းစုံ ခေါ်တာ နိုင်ငံပေါင်းစုံ။ အခုလောလောဆယ်က ဘယ်နိုင်ငံတွေ ပိတ်လို့ ဘယ်နိုင်ငံတွေ ဖွင့်ထားလဲတော့ အတိ အကျမပြောနိုင်ဘူး။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက်ကတော့ နှစ်လ သူတို့ ဆိုင်းငံ့ထားတယ်။ Demand မထွက်ဘူး KDN (အလုပ်ခေါ်စာအသစ်) မထုတ်ပေးဘူး။ ခေါ်လည်း ခေါ်မှာပါ အတင်းကြီး မကြပ်ပါဘူး။ အခု လုပ်နေတာ အားလုံးက လက်ကျန်တွေချည်းပဲ။ သူတို့အားလုံး နှစ်လစောင့်ခိုင်းထားတယ်။ နှစ်လစောင့်ပြီးတော့မှ အသစ်တွေခေါ်လာလို့ရှိရင် အလုပ်ပြန်လုပ်။ လောလောဆယ်ကတော့ ဘာအလုပ်မှ မရှိဘူး။ အဲဒီအပေါ်မှာမှ ပွဲစားတွေက လျှောက်ပြီး ကြော်ငြာတွေဆက်ပြော လိမ်ညာမှုတွေက ဆက်လုပ်တုန်းပဲ။ ဗမာကုမ္ပဏီအရင်းတွေမှာ ဘာ Demand မှ မရှိတော့ဘူး။ ပုံမှန်ကတော့ များတယ်။ ရာနဲ့ချီပြီးတော့သာမခေါ်တာ ဖွင့်ပြီဟေ့ဆိုရင် ထွက်လာမှာ အများကြီးပဲ။ ဘယ်လောက် အတိုင်းအတာအထိ ထွက်မလဲဆိုတာတော့ အန်ကယ်တို့လည်း ခန့်မှန်းလို့မရသလို ဒါကလည်း ထွက်ကိုထွက်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် သိပ်စိတ်ပူစရာတော့ မရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံဘက်မှ ယခုကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံသားများအား အလုပ်ခေါ်စာအသစ် ခေါ်ယူမှု ရပ်နားခြင်းသည် ကိုဗစ် မတိုင်ခင်ကာလများတွင် မရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် အလုပ်ခေါ်စာအသစ်များအား ဩဂုတ်လခန့်တွင် ခေါ်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းနေကြသော်လည်း အတိအကျမဟုတ်ဘဲ မလေးရှားအစိုးရအပေါ်တွင်သာ မူတည်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ပအလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတစ်ဦး(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံသည် စီးပွားရေကောင်းမွန်သည့်အနေအထား မဟုတ်သည့်အပြင် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ များ၌ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် အလုပ်အကိုင်သည် ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေး တို့တွင်လည်း အလုပ်ခေါ်ယူမှု အများအပြားမတွေ့ရကြောင်း ၎င်းကပြောသည်။

MOEAF မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က “KDN (အလုပ်ခေါ်စာအသစ်) ပိတ်လိုက်တယ်တို့ နောက်ကျ တယ်တို့မှ မရှိတာ။ KDN (အလုပ်ခေါ်စာအသစ်) က အမြဲတမ်းထွက်နေတာ။ အခုမှ အခုနောက်ပိုင်းတွေမှ နည်း နည်းဆိုးသွားတာ။ အလုပ်လည်း ရှားပုံရတယ် မလေးရှားမှာလေ။ ဒါပေမယ့် ဟိုးအရင်တုန်းကလည်း မလေးရှားမှာ Furniture တို့ ဘာတို့ဆိုရင် ၈ လ အလုပ်ကောင်းတယ်။ ၄ လ အလုပ်နည်းနည်းပါးတယ်။ ဒါမျိုး ရာသီခွင်လေး တွေ ရှိတယ်။ အကယ်၍ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ထုတ်ပေးလည်း ဗမာ ပါချင်မှ ပါမှာလေ။ သူများနိုင်ငံရဲ့ ဟိုဟာဆိုတော့ ပြောရခက်တယ်လေ။ သူတို့စီးပွားရေးအပေါ်မူတည်တာပေါ့။ ဒါကြီးက သွားပြီး ကိုယ်ခန့်မှန်း တယ်ဆိုတာက ဘယ်အချိန်ကျရင် အလုပ်ပေါ်မယ်၊ ဘယ်အချိန်ကျရင် အလုပ်ကောင်းမယ်ဆိုတာက အရင်တုန်း ကတော့ ရကောင်းရနိုင်တယ် ဟိုးလွန်ခဲ့တဲ့ ၄၊ ၅ နှစ်လောက်က။ အခုက အဲဒီလိုခန့်မှန်းလို့ မရတော့ဘူး။ သူ့နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေ ရှိသေးတာကို။ သူတို့အစိုးရရဲ့ ပေါ်လစီပေါ့ သူတို့နဲ့ အလုပ်ရှင်တွေနဲ့ သူတို့ပေါ်လစီပေါ့။ မလိုအပ်သေးလို့ ဖွင့်မပေးသေးတာလည်းဖြစ်မယ်။ ဒါမှမဟုတ် ဒီဖြင့်ကိစ္စ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် လောလော ဆယ် ချမပေးတာလည်း ဖြစ်မယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်လိုသည့် မြန်မာလုပ်သားအများစုသည် ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများထက် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများတွင်သာ အဓိကအများဆုံး လုပ်ကိုင်လိုကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် မလေးရှားဘက်မှ အလုပ်ခေါ်စာအသစ်နှင့် Demandများ မရှိသည့်အတွက် သွားရောက် လုပ်ကိုင်လိုသည့် မြန်မာလုပ်သားများအနေဖြင့် အလုပ်ရရှိမည်ဆိုသည့် ပွဲစားများ၏ အလိမ်အညာများအား မယုံကြည်ကြရန်နှင့် လိုင်စင်ရအေဂျင်စီများဖြင့်သာ သွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြရန် ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီ များက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၀

စားသောက်ဆိုင်များတွင် ဖြစ်သင့်သည့် စျေးနှုန်းထက် အဆမတန် စျေးပိုတောင်းခြင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုနှင့် ရောချပြီး မလိုအပ်သည့် ကျသင့်ငွေများကို ပိုမိုတောင်းခံခြင်းများရှိပါက စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာနသို့ တိုင်ကြားနိုင်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ အရှေ့ပိုင်းခရိုင် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အထောက်အထားလေး ရှိရင်တော့ တိုင်လို့ရတာပေါ့ ဘောက်ချာ မရှိဘူး၊ အထောက်အထား မရှိရင်တော့ မရပါဘူး။ တိုင်ကြားလို့ရှိရင်တော့ ကျမတို့က သွားပြီးတော့ လုပ်ပေးလို့ရတယ်။ သက်ဆိုင် ရာ မြို့နယ်အလိုက်ပဲ တိုင်ရမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

စားသောက်ဆိုင်အချို့သည် ၎င်းတို့ဝန်ထမ်းများ၏ ဝန်ဆောင်မှုအတွက်ဟု ခေါင်းစဉ်တပ်၍ စားသုံးသူ များထံကနေ စားသောက်မှု ကျသင့်ငွေ စုစုပေါင်း၏ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျသင့်ငွေ တောင်းခံလွှာများတွင် ကောက်ခံနေကြောင်း၊ အချို့ဆိုင်များကတော့ ဝန်ဆောင်ခ မကောက်တော့ဘဲ အစားအသောက်ကို စျေးတင်ရောင်းနေခြင်းများ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

စားသုံးသူများကို ကြိုတင် အသိပေးထားခြင်း မရှိဘဲ ဆိုင်၏ ဝန်ဆောင်မှုအတွက် ကောက်ခံခြင်းများကို ကျေနပ်မှု မရှိပါက ငွေလက်ငင်း ဖြတ်ပိုင်းနှင့်တကွ တိုင်ကြားနိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင်းက ဘီယာဆိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

အချို့စားသောက်ဆိုင်များမှာလည်း ထိုင်ခုံနေရာဖိုး၊ ပန်းကန်ဖိုးဟု အမည်တပ်ကာ ငွေကျပ် ၅၀၀၀ အထိ တောင်းနေကြသဖြင့် စားသုံးသူများအတွက် များစွာထိခိုက် နစ်နာရ‌ကြောင်း နစ်နာခဲ့သော စားသုံးသူ အချို့က ၎င်းတို့၏ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် လူမှုကွန်ရက်တွင် ရင်ဖွင့်ရေးသားထားကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထိုကဲ့သို့သော ဆိုင်များကို စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေး ဥပ‌ဒေပုဒ်မ ၁၉ အရ စီမံခန့်ခွဲရေး ပြစ်ဒဏ်ဖြစ်သည့် ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးခြင်း၊ နစ်နာကြေး ပေးစေခြင်းများအပြင် ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ထောင်ဒဏ် ဖြစ် စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ အရေးယူနိုင်ကြောင်း စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာနမှ သိရသည်။

သို့သော်လည်း ဝန်ဆောင်မှု ကောင်းကောင်းနှင့် ဝန်ထမ်းအင်အား အများဖြင့် လည်ပတ်နေရသည့် စားသောက်ဆိုင်များ အနေဖြင့် ဆိုင်ခန်းငှားရမ်းခအပြင် ယစ်မျိုးခွန်၊ စည်ပင်ခွန်၊ လူမှုဖူလုံရေးခွန်များနှင့် တကွ လုပ်ငန်းသုံး မီတာခဖြင့် ပေးဆောင်နေရသည်များရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စားသုံးသူများက နား လည် ပေးသင့်ကြောင်း စားသောက်ဆိုင် လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးကျော်မြတ်မိုးက ပြောသည်။

စားသောက်ဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “စားသောက်ဆိုင်ရဲ့ standard ပေါ့ ၊ သူ့ standard နဲ့ အညီဖွင့်ထားတဲ့ စားသောက်ဆိုင်တွေမှာ ဆိုရင် ဒီ service charges တွေက ပစ္စည်းသုံးစွဲထားတဲ့ အနေအထားတွေ အခြေအနေအရ မတူနိုင်ဘူး။

နောက် သူ့ရဲ့ quality နဲ့ ပတ်သက်လို့ရှိရင်လည်း ထည့်တဲ့ portion ရယ် ဟင်းအနည်းအများရယ် သူ့ရဲ့ quality ရယ် သူသုံးထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေရဲ့ တန်ဖိုးပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ စျေးကွာခြားနိုင်တယ်။ ဒါပေ မယ့် မတန်ဘဲနဲ့ တန်ဖိုးမြှင့်ပြီး ယူနေတဲ့ ဆိုင်တွေကျတော့ ဒါကတော့ သူ့ရဲ့ ရပ်တည်မှုပေါ့။ သူ့ရဲ့ လုပ် ဆောင်ချက်ဖြစ်တော့ ဒါကလည်း စားသုံးသူတွေကပဲ ဆုံးဖြတ်သွားမှာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို စားသောက် ဆိုင်ဆိုတာက စားသုံးသူမရှိရင် ရပ်တည်လို့ မရဘူးလေ “ ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင်းရှိ တချို့သော စားသောက်ဆိုင်များသည် ရေသန့်ဗူး တစ်ဗူးကို ၂၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချ နေသလို တချို့ဆိုင်များကတော့ ၁၀၀၀ သို့မဟုတ် ၁၅၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၀

မိုခါမုန်တိုင်း ဝင်ရောက်ပြီးနောက် လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများ သည် ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည်ပြေးဆွဲနေပြီဖြစ်ကြောင်း စစ်တွေမြို့ မော်တော်ယာဉ်လုပ်ငန်းပေါင်းစုံ ထိန်းသိမ်း ကြီးကြပ်မှုကော်မတီထံမှ သိရသည်။

မေလ ၁၈ ရက်နေ့မှ စတင်၍ စစ်တွေမှ ခရီးသည်တင် အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းအားလုံး ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် ပြေးဆွဲနေပြီး စစ်တွေ - ရန်ကုန်နှင့် စစ်တွေ - မန္တလေးသို့ ပြေးဆွဲနေပြီဖြစ်သည်ဟု စစ်တွေမြို့ မော်တော်ယာဉ် လုပ်ငန်းပေါင်းစုံ ထိန်းသိမ်းကြီးကြပ်မှုကော်မတီမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးချမ်းအေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ခရီးသည်တင်ယာဉ်လိုင်းတွေ အကုန်လုံး ပြေးဆွဲနေပါပြီ ၂ ရက် ရှိပါပြီ။ အကုန်လုံးပြေးဆွဲနေပါပြီ မန္တလေးရော၊ ရန်ကုန်ရော။ ခရီးသည်တွေအားလုံး အကုန်လုံး များတာပေါ့နော်။ ပိတ်နေတဲ့သူတွေ အိတ်တွေနဲ့ အကုန်လုံး ပြန်ကြတာပေါ့။ ရန်ကုန်ကနေ စစ်တွေကို လာတာလည်း ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်များသို့ ပြေးဆွဲနေသည့် ခရီးသည်တင် အမြန်ရေယာဉ်များသည်လည်း ပြန်လည်ပြေးဆွဲရန်အတွက် လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ပြေးဆွဲသည့် အမြန်ရေယာဉ်

လက်ရှိတွင် ဆိပ်ကမ်းများနှင့် ဂိုဒေါင်များကို ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း၊ မေလ ၂၂ ရက်နေ့ တနင်္လာနေ့တွင် ရေယာဉ်အစီးရေ ၉ စီးခန့်ဖြင့် ပြန်လည်ပြေးဆွဲမည်ဖြစ်သည်ဟု ရွှေပြည်တန် ရေယာဉ်မှ မန်နေဂျာ ဦးစံမော်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကျနော်တို့မှာကျတော့ လူဝင်လမ်း၊ ထွက်လမ်းတွေမှာ အပင်တွေ လဲနေတာတွေ ကျနော်တို့ သန့်ရှင်းရေး လုပ်နေတယ်။ ပြီးရင် ကျနော်တို့က ဂိုဒေါင်တွေ ပြိုထားတာ ရှိတယ်။ ပြီးရင် ဆိပ်ကမ်းမှာလည်း အမိုးတွေ ပါသွားတာရှိတယ်။ အဲဒါတွေကို လုပ်နေပါတယ်။ တနင်္လာနေ့ စဆွဲမယ်လို့ လုပ်ထားပါတယ်။ ရေယာဉ်အစီးရေ ကတော့ ကျနော်တို့ ၈ စီး၊ ၉ စီးလောက် ဆွဲပါမယ်။ ကျနော်တို့က ဒီဘက်မှာ စစ်တွေကနေ ရသေ့တောင် - ဘူးသီးတောင် ရှိတယ်။ စစ်တွေကနေ မြောက်ဦးရှိတယ်။ စစ်တွေကနေ ပေါက်တော - မင်းပြားရှိတယ်။ ပြီးရင် စစ်တွေကနေ ကျောက်ဖြူ - ရမ်းဗြဲ - ကျောက်တော် - တောင်ကုတ်။ ပြီးရင် တောင်ကုတ်ကနေဆိုရင် တောင်ကုတ် - မာန်အောင် - တောင်ကုတ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများနှင့် အမြန်ရေယာဉ်များ ပြန်လည်ပြေးဆွဲပေးနေပြီဖြစ်သော်လည်း ယာဉ်စီးခနှုန်းထား များ ကောက်ခံရာတွင် ဈေးနှုန်းတိုးမြှင့်ကောက်ခံခြင်းမရှိဘဲ မုန်တိုင်းဝင်ရောက်မှု မတိုင်ခင်ကာလ၏ နှုန်းထား အတိုင်းသာ ကောက်ခံနေကြောင်း သိရသည်။

လတ်တလောတွင် စစ်တွေမြို့၌ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်နေကြပြီဖြစ်သော်လည်း စက်သုံးဆီအမျိုးအစား စုံလင်စွာ မရသေးကြောင်း၊ ဒီဇယ်ဆီအမျိုးအစားများလည်း မရရှိသေးကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ခရီးသည်တင် အမြန်ရေယာဉ်လိုင်းများသည် မုန်တိုင်းကာလမတိုင်ခင်တွင် ဝယ်ယူထားသည့် စက်သုံးဆီများ ရှိသေးသည့်အတွက် ယင်းစက်သုံးဆီများဖြင့် ပြေးဆွဲမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၉

ဆန်စပါးဈေးနှုန်း ကစားမည့်သူများကို ထိန်းချုပ်သည့် အနေဖြင့် ဆန်အိတ်ရေ ၁၀၀၀၊ တန်ချိန်အနေဖြင့် တန် ၅၀ နှင့် စပါးတင်းရေ ၅၀၀၀ နှင့်အထက် သိုလှောင်မည်ဆိုပါက မှတ်ပုံတင်ကြရမည်ဟု စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော်လည်း ပုံမှန်ဝယ်ရောင်း လုပ်ဆောင်နေ ကြသည့် ကုန်သည်များနှင့် ပွဲရုံများအတွက် လုပ်ငန်းများ နှောင့်နှေးသွားစေနိုင်ကြောင်း ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ဆန်ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ဆောင်နေကြသည့် ဆန်ဆိုင်ကြီးများနှင့် ပွဲရုံများ၏ ဆန်သိုလှောင်မှုနှင့် ရောင်းချနေမှုများ သည် ဆန်အိတ်ရေ ၁၀၀၀ မက ရှိသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ သိုလှောင်ပမာဏ ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် အခက် အခဲ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လှောင်ပြီး ကစားတဲ့ သူတွေအတွက်ကိုတော့ လုပ်တာ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပုံမှန်လုပ်နေတဲ့ သူ တွေ အတွက်တော့ နည်းနည်း အလုပ်ရှုပ်တာပေါ့။ အခက်အခဲလေး နည်းနည်း ရှိတာပေါ့။ အခက်အခဲ မရှိအောင် တော့ သူတို့ကတော့ အလွယ်ဆုံးနည်းတွေနဲ့ လုပ်ပေးဖို့တော့ စီစဉ်နေတယ် ပြောပါတယ်။ အွန်လိုင်းကနေ စာရင်း ပို့တာတို့ ဘာတို့ပေါ့။ တချို့တွေက ဈေးပေါမှ ဝယ်ပြီး ဈေးကြီးမှ ပြန်ရောင်းတဲ့သူတွေအတွက် လုပ်တာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ကျနော်တို့ အမြဲဝယ်ရောင်း လုပ်နေတဲ့ ပွဲရုံတွေ၊ ဆိုင်ကြီးတွေကတော့ အိတ် ၁၀၀၀ မကဘူး ထားထားတယ်။ အဲဒီလူတွေကတော့ စာရင်းတင် ဘာတင်နဲ့တော့ နည်းနည်း အလုပ်လေးတွေ ပိုလာတာပေါ့။ ဈေးကွက်မှာတော့ ထိရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။ လက်ထဲမှာ အများကြီး အမြတ်ကြီး ချရောင်းမယ်ဆိုရင်တော့ နည်း နည်းလေး လျှော့ရောင်းပေါ့။ အဲဒါတွေလည်း နည်းနည်းတော့ လှောင်တဲ့သူတွေအပေါ်တော့ အကျိုးရှိနိုင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ပုံမှန်လုပ်တဲ့သူတွေကျတော့ နည်းနည်းလေး အလုပ်များသွားတယ် အဲဒီသဘောပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များ သိုလှောင်ထားစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း ဆန်စျေးနှုန်းသည် တစ်အိတ်လျှင် အနိမ့်ဆုံး ၆၀၀၀၀ ကျပ်မှ အမြင့်ဆုံး ၁၃၀၀၀၀ ကျပ် အထိ ရှိနေကြောင်း၊ စပါးတင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၃ သိန်းကျပ်မှ သိန်း ၂၀ ကျော်အထိ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ဆန်နှင့်စပါး သိုလှောင်မှုအတွက် မှတ်ပုံတင်ရန်နှင့် မှတ်ပုံတင်မှု ရှိ/မရှိကို စစ်ဆေးကြပ်မတ်နိုင်ရန် ဆန်စပါး သိုလှောင်မှုလုပ်ငန်း မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ အစိုးရ - ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းထားကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ မေလ ၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ဆန်စက်များတွင် စပါးမည်မျှရှိကြောင်းနှင့် ဆန်ကုန်သည်များထံတွင် ဆန် ပမာဏ မည်မျှ လှောင်ထားကြောင်း သိရှိနိုင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

သို့သော်လည်း ဆန်စပါး ဈေးကွက်ကို အပြည့်အဝ ထိန်းနိုင်သည့် အခြေအနေ မဟုတ်ဘဲ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ ထိန်းနိုင်မည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များ သယ်နေစဉ်

ဦးသိန်းအောင်က “၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ထိန်းလို့ရမယ်။ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ဖောက်ထွက်သွားမှာပဲ။ ဥပမာ ဆိုပါတော့ တန်ချိန် ၅၀ ထက်ပိုရင် မှတ်ပုံတင် ရမယ်ဆိုရင် ဥပမာဆိုပါတော့ ရင်းနှီးတဲ့ မိတ်ဆွေ ၁၀ ယောက်ရဲ့ နာမည်နဲ့ ခွဲလိုက်ရင် တန်ချိန် ၅၀၀ တောင် ထားလို့ရမယ်လေ။ သူတို့ အဲဒီလို ခွဲမှာပဲလေ။ အဲဒီ ထိန်းချုပ်မှုက ပြောမယ်ဆိုရင် ဆန်စပါးဈေးကွက်ကို ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ အခု ဒီလို ကမောက်ကမ ဖြစ်မှုကို ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက်ပဲ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထက် မပိုဘူးလို့ ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းက။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံရေးအရတော့ တစ်ဖက်ကနေပြီး တော့ ထိန်းချုပ်လို့တော့ ရတာပေါ့။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အထိန်းလေးတစ်ခုတော့ ရပါတယ်။ ဒါကလည်း ပြောမယ်ဆိုရင် တာဝန်ယူထားတဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ မဖြစ်မနေ လုပ်ရမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ဆန်စပါး သိုလှောင်မှုအတွက် မှတ်ပုံတင်ရာတွင် ကုန်သည်များ၊ ပွဲရုံများ၊ ဆန်စက်များနှင့် ဂိုဒေါင်အငှား လုပ် ဆောင်သည့်သူများ ပါဝင်ကြောင်း၊ မှတ်ပုံမတင်ပါက ဥပဒေနှင့်အညီ အရေးယူ ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်က ဆန်နှင့် စပါးကို သိုလှောင်မှုအတွက် မည်သည့်ဌာနကိုမှ စာရင်းတင်ပြရခြင်းနှင့် မှတ်ပုံတင် လျှောက်ထားရခြင်း မရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၉

တိုက်ခန်း အရောင်းအဝယ်များတွင် အမည်ပြောင်းခနှင့် လခ ပေးဆောင်နေရခြင်းများအတွက် မြေရှင် လက်မှတ် ထိုးခ တောင်းခံနေခြင်းမှာ ဥပဒေအရ ပေးဆောင်ရန် မလိုအပ်ကြောင်းနှင့် တောင်းခံခွင့်မရှိကြောင်း တရား လွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအောင်ကျော်က “အဓိကကတော့ တိုက်တစ်ခုခု ဖြစ်သွားတဲ့ အချိန်ကျ မြေရှင် အသိအမှတ်ပြု ပါတယ်ဆိုတဲ့ သဘောတရားနဲ့ မြေရှင်ကို ကန်တော့တဲ့ သဘောနဲ့ ပေးကြတာ။ ဥပဒေကြောင်းအရတော့ သတ်မှတ်ထားတာ မရှိဘူး။ မြေရှင်က အသိအမှတ် မပြုဘူးဆိုလည်းရတယ်။ မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးမှာ မြေရှင် အတွက်ဆိုပြီး သွားပေးကြလည်း ရတယ်။ သူ့ရဲ့ တာဝန်အရ ငှားရမ်းခ ကြီးကြပ်ရေးဝန်အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက် လို့ရတယ်။ အဲတာကလည်း ကိုယ့်ရဲ့ သဒ္ဓါကြေးပဲပေါ့။ အဓိကကတော့ ဘယ်ရွေ့ဘယ်မျှ ဆိုတာ မရှိဘူး”ဟု ပြော သည်။

အချို့ မြေရှင်များအနေဖြင့် အမည်ပြောင်းခြင်းမျိုးကြုံလျှင် မြေရှင်နှင့် သဘောတူညီချက် ပမာဏ စာချုပ်တွင် ပါသည့် တန်ဖိုးအတိုင်းပေးသည်ကို လက်မခံတော့ဘဲ လက်မှတ်ထိုးခကို မတန်တဆစျေး တောင်းဆိုခြင်းများ ရှိနေကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်များက ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့ပြကိုတွေ့ရစဉ်

တိုက်ခန်း အရောင်းအဝယ်တစ်ခု အောင်မြင်ရေးအတွက် မြေရှင် လက်မှတ်ထိုးခနှုန်းကို သုံးရာခိုင်နှုန်း အထိ တောင်းဆိုခြင်းများရှိလာရာ ကျပ်တစ်သိန်းအတွက် သုံးထောင်ကျပ်၊ သိန်းတစ်ရာအတွက် သုံးသိန်းပေးရမည် ဖြစ်နေသည်။

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်လုပ်သူ ဦးဇေယျာက “မြေရှင် လက်မှတ်ထိုးတာက တချို့တိုက်တွေဆို 1 percent တချို့ဆိုရင် 2 percent တောင်းကြတယ်။ တချို့ ကြတော့လည်း နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာပြီးတော့ တိုက်တန်ဖိုးတွေ အရမ်းတက်သွားတဲ့ အခါဆိုလို့ရှိရင် 3 percent လောက် တောင်းကြတယ်။ လောဘကြီးတဲ့ မြေရှင်တွေရှိသလို သဘောကောင်းတဲ့ မြေရှင်တွေ ရှိတာပေါ့။ ဘာကြောင့် ပေးရမယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေက မရှိဘူး ။ ဒါပေမယ့် လူတွေက စာချုပ်အတိုင်းပဲ ပြောတာ၊ စာချုပ်ဆိုတာကလည်း ပဋိညာဉ်ပဲလေ တောင်းဆိုချက် တစ်ခုအနေနဲ့သာ တောင်းနေ ကြတာ။ အချို့ရှေ့နေတွေကြတော့လည်း မပေးဖို့ ပြောတယ်။ အချို့ကျတော့လည်း ပေးဖို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် ပထမစာချုပ်မှာ ပေးမယ်လို့ စာချုပ်ချုပ်ဆို ဝယ်ထားတဲ့အတွက်ကြောင့် အဲတာ ပေးရမယ်ဆိုတဲ့ အစဥ်အလာလို ဖြစ်သွားတာ “ ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် မြေရှင်မှ လက်မှတ် မထိုးပေးခြင်း၊ ငွေထပ်မံ တောင်းခြင်းများ မဖြစ်ပေါ်စေရန် တိုက်ခန်း အရောင်း အဝယ် စာချုပ်ချုပ်ဆိုစဥ်ကတည်းက မြေရှင် လက်မှတ်ထိုးခနှုန်းထားကိုပါ တစ်ခါတည်း ထည့်သွင်းချုပ်ဆိုသင့် ကြောင်း ဥပဒေရေးရာ ပညာရှင်များနှင့် အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်များက ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင်း တစ်နေရာကိုတွေ့ရစဉ်

အလားတူ သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်များကလည်း တိုက်ခန်း အရောင်းအဝယ် လုပ်ရာမှာ မြေရှင်က အသိအမှတ်ပြု လက်မှတ်ထိုးခ တောင်းခံနေခြင်းကို ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူသင့်ကြောင်း၊ ဥပဒေတွင် မြေရှင် လက်မှတ်ထိုး ခ ပေးရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းခြင်းမရှိကြောင်း ရှေ့နေများနှင့် အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုက်ခန်း/အိမ်ရာဥပ‌ဒေနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် မတိုင်ခင်ကတည်းက ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း ယခုချိန်အထိ ပြဋ္ဌာန်းနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

အဆိုပါ တိုက်ခန်း/အိမ်ရာဥပဒေ ပေါ်ပေါက်မှသာ တိုက်ခန်း အရောင်းအဝယ်အတွက် ခိုင်မာမှုရှိလာမည် ဖြစ်သလို ရောင်းသူဝယ်သူ နစ်နာမှု နည်းပါးလာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြေရှင် လက်မှတ်ထိုးခလည်း ပျောက်ကွယ်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်လုပ်သူ ဦးဇေယျာက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၈

မြန်မာ့သရက်သီးကို တန်ဖိုးမြှင့် ထုတ်ကုန်ဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်နေပြီး ဈေးကောင်းရအောင် ကြိုးပမ်း နေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သစ်သီးဝလံပန်းမန်နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ရောင်းချသူများ အသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုးသန်းမင်းဒင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သစ်သီးဝလံ ဟင်းသီးဟင်းရွက် ပန်းမန်တွေ အကုန်လုံးက စျေးကွက်မရှိရင် တောင်သူဘယ်လိုမှ မရပ် တည်နိုင်ဘူး။ သွင်းအားစုတွေ စျေးမြှင့် နေရင်တောင်မှ မြင့်မားတဲ့ စျေးကွက်မျိုးကို ရတယ်ဆိုရင် တောင်သူက ခံသာသေးတယ်။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် ဦးတို့ကတော့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့သူတွေ အကျိုးကို ကြည့်ပြီးတော့ စျေးကွက် ရရှိဖို့အတွက်ကို အစဥ်တစိုက် လုပ်တယ်။ နောက်တစ်ခုက ခူးပြီးတော့မှ ပျက်စီးမှုတွေ နည်းအောင် လည်း ဒီအသီးတွေကို finish product ပေါ့ နောက်ပိုင်း အဆင့်မြှင့်တဲ့ ဟာမျိုးတွေ လုပ်တာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ ဥပမာ- သရက်တို့ သရက်သီးခြောက်တို့၊ သရက်ဖျော်ရည်တို့ ဒါမျိုးထုတ်တာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီ နည်းပညာ တွေ ပြန့်ပွားအောင် အတွက်လည်း ဦးတို့အများကြီး လုပ်တာပေါ့ “ ဟု ပြောသည်။

သရက်သီးခြောက် ထုပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့သရက်သီး တင်ပို့မှုနှင့် ထုတ်လုပ်မှု နည်းပညာများကို နိုင်ငံတကာမှ အကူအညီမှုများရှိနေပြီး စျေးကွက် ဝယ်လိုအားပါ ရှိလာနိုင်ကြောင်း သရက်စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ် တင်ပို့ရောင်းချသူ အသိုင်းအဝိုင်းမှ သိရသည်။

သဇင်နွယ် သရက်ခြံပိုင်ရှင် ဦးဌေးအောင်က “သရက်ပြင် လုပ်တယ်။ သရက်သီး အခြောက်လုပ်တယ်။ သရက်သီး အချိုခြောက်တို့၊ အငန်ခြောက်တို့ လုပ်တယ်။ အဲဒါကလည်း သရက်သီး export လုပ်လိုက်တော့ ကျန်တဲ့ သရက် သီးတွေကို ပယ်စျေး ဝယ်ရတာပေါ့။ ပယ်သီးတွေကို ဦးတို့က value added လုပ်တာ အဲဒီပယ်သီး ရှိသလောက်ပဲ လုပ်တာပေါ့။ တစ်ပိုင်တနိုင် အများကြီးတော့ မလုပ်ပါဘူး။ အဓိကကတော့ frozen mango လုပ်တယ်။ သူက တော့ ခပ်များများ လုပ်တာပေါ့။ တစ်နေ့ကို ၇ တန်၊ ၈ တန်လောက်ထိ လုပ်တယ်” CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 မြန်မာ့သရက်သီးကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့သရက်သီးကို နယ်စပ်ဒေသမှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ စင်္ကာပူ၊ အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံများသို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၇

မိုခါမုန်တိုင်းသင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းနှင့် အခြေခံ စားသောက်ကုန် အပါအဝင် ကုန်ပစ္စည်းများ အဆမတန် ဈေးနှုန်းမြှင့်တင် ရောင်းချမှုများကြောင့် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်နေသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။

မုန်တိုင်းကာလကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး စားသောက်ကုန်များနှင့် ကုန်ပစ္စည်းများ၏ ဈေးနှုန်းများကို ပုံမှန်ထက် ၂ ဆ၊ ၃ ဆ ဈေးနှုန်းမြှင့်တင်၍ ရောင်းချမှုများရှိနေကြောင်း မြောက်ဦးမြို့နယ်၊ စင်းဘောကိုင်း တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းမှ တာဝန်ခံ ဦးညီပုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုဆိုရင် ဆန်တွေကို သိန်းကျော်နေပြီ ဆန်တစ်အိတ်ကို။ ကုန်ပစ္စည်းတွေကလည်း ပုံမှန်ထက် ရောင်း နေတဲ့ ဈေးထက် ၂ ဆလောက် တက်သွားတဲ့ အချိန်ကျတော့ လူတွေက တော်တော်လေး အခက်အခဲ ဖြစ်ရတယ်။ ကျနော်တို့ စစ်ရှောင်တွေစားတဲ့ ရိုးရိုးဆန်ဆိုရင်တော့ ၁ သိန်းဝန်းကျင်နားကို ကပ်နေပြီ။ အရင်ကဆိုရင် ကျနော် တို့ ဒီဘက်တွေမှာက ၆ သောင်း၊ ၆ သောင်းခွဲ အဲဒီလောက်ပဲ ရှိတယ်။ ကြက်ဥကျတော့ ၁၀၀၀ အထိ မတက်သေး ဘူး၊ ၇၀၀၊ ၈၀၀ ထိ တက်နေပြီ ဈေးက” ဟု ပြောသည်။

မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ် အနှံ့အပြား၌ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မုန်တိုင်းသင့် ရခိုင်ပြည်နယ် အခြေအနေကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိအချိန်တွင် ရခိုင်ဒေသရှိ ပြည်သူများသည် အမိုးအကာ၊ သန့်ရှင်းသည့် သောက်သုံးရေ၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ဆေးဝါးများ အရေးတကြီး လိုအပ်နေကြောင်း သိရသည်။

အိမ်မိုးသွပ်ပြားများ ဝယ်ယူရန် မတတ်နိုင်သည့် ပြည်သူများအနေဖြင့် တာပေါ်လိပ်စ (ခေါ်) ပလက်စတစ် အမိုး အကာ တစ်မျိုးကို အသုံးပြုကြကြောင်း စစ်တွေမြို့နယ်မှ ဒေသခံတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ် လူတွေက အရေးတကြီး ရှာနေကြတာတော့ အိမ်မိုးသွပ်ပြား၊ မတတ်နိုင်တဲ့ သူတွေ ကျတော့ တာပေါ်လိပ်စ ရှာကြတယ်။ တချို့ကျတော့ မူရင်းဈေးနဲ့ ရောင်းတယ်။ အဲဒီလူကတော့ မြန်မြန်ကုန်တာ ပေါ့။ တချို့ကျတော့လည်း ဈေးကို ၃၊ ၄ ဆ တင်ပြီး ရောင်းတာရှိတယ်။ စက်သုံးဆီကတော့ ၁ လီတာကို ၅၀၀၀ လို့ ကြားတယ်။ အခုကတော့ ဘာစီးပွားရေးမှ မရှိဘူး။ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း ရောင်းတဲ့ဆိုင်တွေကျတော့ အရေးပေါ် ရောင်းနေရလို့ နည်းနည်း အလုပ်ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် အိမ်ဆောက်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် အိမ်မိုးသွပ်များ၊ သံများကို တချို့သော ဆိုင်များသည် မူရင်းဈေး ထက် အဆမတန် မြှင့်တင်၍ ရောင်းချမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ တတ်နိုင်သည့် သူများသည် မရရသည့် ဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူကြသော်လည်း ငွေကြေးမတတ်နိုင်သော ဒေသခံများကတော့ အကူအညီမဲ့နေကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေသည့်အတွက် အိမ်ဆောက် ပစ္စည်းများကို ရန်ကုန်မှတဆင့် လက်ရှိတွင် မှာယူ ထားပြီးပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူများကို သက်သာသည့် ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဟု ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ လေးဝတီ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း အရောင်းဆိုင်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျမတို့အိမ်က အခု ကျမ ချထားတဲ့ သွပ်ပြားတွေကို ကျမတို့က ပြောတယ် အဲဒီ (ရန်ကုန်) ကနေ ၁၂၀၀၊ ၁၂၅၀ လောက် ရတယ် တစ်ပေကို။ ဒါပေမယ့် ကားခက ဘယ်လောက်ရှိမလဲ မသိဘူးဆိုတော့ အရင်ကတော့ တစ်ပိဿာ ၃၀၀၊ အခုကတော့ တစ်ပိဿာ ၄၀၀ တက်မလား၊ ၅၀၀ တက်မလား မသိဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျမ ကတော့ တစ်ပေကို ၁၅၀၀၊ ၁၆၀၀၊ ၁၆၀၀ ဆိုတော့ ပေ ၁၀၀ ပေါ့။ အဲဒီလောက်နဲ့ ကျမ ဝယ်ထားတဲ့ သွပ်ချပ် ၁၅၀၀ ကိုတော့ အဲဒီလို ရောင်းပေးမယ်လို့ ပြောထားတယ်။ ၁ ပေက ၁၀၀ လောက်ရရင် ရပြီ။ သိပ်အများကြီး လည်း မလိုဘူး။ သွပ်ဈေးတွေကတော့ တချို့တလေတော့ နည်းနည်း ဈေးကို ၁ ပေမှ ၁၀၀၊ ၂၀၀ လောက်ပဲ တင်ပြီး ရောင်းကြတယ်။ တချို့တလေကျတော့ ၁၀၀၀၊ ၂၀၀၀ တင်ပြီး ရောင်းကြတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ရခိုင်ပြည်နယ် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ကျပ်သိန်းပေါင်း ၇ သောင်း ထောက်ပံ့ပေးအပ်စဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေ၊ ရသေ့တောင်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ စသည့် မြို့နယ်များသည် မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် နေအိမ်များ၊ ဆေးရုံများ၊ စာသင်ကျောင်းများနှင့် ဘာသာရေး အဆောက်အအုံများ ပျက်စီး သွားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အခြေခံ စားသောက်ကုန်များ အပါအဝင်၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများ၊ စက်သုံးဆီစသည့် ဈေးနှုန်းများမှာ အဆမတန် မြင့်တက်နေသည့်အတွက် သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များအနေဖြင့် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးရန်အတွက် ဒေသခံများက လိုလားနေကြသည်။

အဆိုပါ ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့က အခြေခံစားသုံးကုန်ဈေးနှုန်းများ ထိန်းသိမ်းကြီးကြပ်ရေးကော်မတီ ဈေးဆိုင်များကို သွားရောက်၍ ဈေးနှုန်းများ တိုးမြှင့်ရောင်းချခြင်း မရှိစေရေး ကွင်းဆင်း စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၆

ရေချိုငါးခြောက်စျေးကွက်တွင် ငါးရံ့ခြောက်များကို ပြည်ပစျေးကွက် အ၀ယ်လိုက်လာသောကြောင့် ငါးခြောက် ပွဲရုံပိုင်ရှင် အချို့မှာ ပြည်တွင်း စျေးကွက်အတွင်း ဟန်ပြလောက်သာ ထုတ်ရောင်းနေကြကြောင်း သီရိမင်္ဂလာ စျေးမှ ရေချိုကုန်ရောင်းသူ ဦးသက်နိုင်၀င်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောပြသည်။

၎င်းက “ငါး‌ခြောက် ရောင်းအားတွေကတော့ အခုဆိုလို့ရှိရင် တချို့ပွဲရုံပိုင်ရှင်တွေ ဆိုလို့ရှိရင် ဒီငါးရံ့ခြောက်ကို အမြင်လှပြီး ကောင်းတဲ့ဥစ္စာတွေဆို သူတို့တွေ အအေးခန်းတွေထဲမှာ သိုလှောင်ထားတယ်။

သိုလှောင်ထားပြီး တော့ ဒီစျေးကွက်ထဲကို ဟန်ပြလောက်ပဲ ထုတ်ရောင်းတာ ရှိတယ်။ အစ်ကိုတို့တွေဆို ဒီငါးခြောက်ကောင်းရင် ကောင်းသလောက်ပေါ့ စျေးကောင်းပေးပြီး ၀ယ်ယူနေရတယ်။ ဒီပြည်ပစျေးကွက်ကိုပဲ သူတို့တွေကလေ အဓိက တင်ပို့နေတယ်။ အစ်ကိုတို့ ဒီပြည်တွင်းမှာ ဘယ်လိုဖြစ်လဲဆိုတော့ ဒီ ငါးခြောက်၀ယ်ရတာ စျေးမြင့်ပြီး ၀ယ်နေရ တော့ လုံး၀ အဆင်မ‌ပြေဘူး။ တော်တော်လေးလည်း ခက်ခဲလာတယ်ပေါ့နော်။ အစ်ကိုတို့ ဒီငါးရံ့ခြောက်တွေ ၀ယ်ရတာ အရမ်းကို ရှားပါးလာတာ တွေ့ရတယ်ပေါ့။ ဒီငါးရံ့‌ခြောက်ကို စားချင်တဲ့ ၀ယ်လက်တွေက ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်တို့မှာ ရောင်းဖို့အတွက် ငါးရံ့ခြောက် ကုန်ခြောက်ကို မနည်းလိုက်၀ယ် နေရတယ်ပေါ့ “ ဟု ပြော သည်။

ငါးမဖမ်းရ ကာလရောက်လာပါက နယ်သို့ ပို့ဆောင်သည့် ဈေးကွက်ရပ်တန့်သွားနိုင်ပြီး အအေးခန်းဖြင့် သိုလှောင်ထားသည့် ငါးခြောက်များသာ ရောင်း၀ယ်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ငါးခြောက်ဈေး မြင့်တက် လာနိုင်သည်ဟု သီရိမင်္ဂလာ လက်ကားဈေးအတွင်းမှ သိရသည်။

သီရိမင်္ဂလာစျေးကို တွေ့ရစဉ်

ဦးသက်နိုင်၀င်းက “ခုချိန်ဆိုရင် ပြောရလို့ရှိရင် ဒီအအေးခန်းထဲမှာ သိုလှောင်ပြီး ထားတဲ့ ငါးခြောက်တွေကို သူတို့ ရောင်းနေရတာ မဟုတ်သေးဘူးပေါ့။ နောက်ပိုင်းဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒီ ငါးဖမ်း ကာလပိတ်ချိန် ရောင်းမယ်ဆိုလို့ ရှိရင် နယ်က အ၀င် မရှိတော့ဘူးပေါ့ဗျာ။ အဲတော့ ခုလက်ရှိ စျေးကွက် ပေါက်စျေးထက် မြင့်လာမယ်လို့တော့ ကျနော်တို့ကတော့ ယူဆတယ်။ ဒီမှာတော့ အခုကျနော့်ဆိုင် ဆိုလို့ရှိရင် တစ်ရက်ကို ပုံမှန်ပေါ့ ပိဿာ ၂၅၀၀၊ ၃၀၀၀ လောက်ထိပေါ့ ရောင်းအားရှိတယ် “ ဟု ပြောသည်။

အအေးခန်းများ၌ ငါးခြောက် သိုလှောင်ရာတွင် အလေးချိန် တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ၁. ၈၀ ကျပ်နှုန်း ပေးရသည့် အတွက် သိုလှောင်ထားချိန် တစ်လကြာသွားသည့် အခါတိုင်း ငါးခြောက် တစ်ပိဿာ၌ ကျပ် ၁၀၀၀ ကျော်ခန့် အရင်းအနှီးစရိတ် တက်လာကြောင်း သိရသည်။

ငါးရံ့ ခြောက်ကို မလေးရှား၊ တရုတ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများသို့ အဓိက တင်ပို့ရောင်းချနေရခြင်း ဖြစ် သည်။

သီရိမင်္ဂလာစျေးကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ငါးခြောက် လက်ကားစျေးများအနက် ငါးရံ့ခြောက် ( အလုံး ) တစ်ပိဿာ ၄၅၀၀၀ ကျပ်၊ ငါးရံ့ခြောက် ( ပြားသေး) တစ်ပိဿာ ၅၂၀၀၀ ကျပ်၊ ငါးရံ့‌ခြောက် ( ပြားကြီး ) တစ်ပိဿာ ၇၈၀၀၀ ကျပ် စသဖြင့် အသီးသီး ရှိသည်။

ထိုစျေးနှုန်းများသည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ ပေါက်စျေးထက် တစ်ပိဿာ ကျပ် ၃၀၀၀ မှ ၅၀၀၀ အထိ စျေးတက်လာ ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၅

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဏိပူရပြည်နယ်အတွင်း၌ လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းကြောင့် မြန်မာနယ်စပ် တမူးမြို့မှဒေသခံများကို သွားလာခွင့် ပိတ်ထားရာမှ ယခုအခါတွင် အချိန်ပိုင်းဖြင့် မိုရေး(အိန္ဒိယ)ဘက်သို့ ဈေးရောင်းချခွင့် ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ မိုရေးမြို့ဘက်သို့ ဝင်ရောက်ခွင့် ပိတ်ထားရာမှ လက်ရှိတွင် တမူးမြို့မှ ဒေသခံ ဈေးသည်များကို မနက် ၆ နာရီမှ နေ့လယ် ၁၀ နာရီအထိ သွားရောက် ဈေးရောင်းချခွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း တမူးဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

တမူးဒေသရသေး ကြောင်း တမူးဒေသခံ မသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သူက အချိန်ပိုင်းလောက်ပဲ ဖွင့်သေးတာ။ မနက်ပိုင်းဆိုရင် မနက်ကတော့ ဘယ်အချိန်လဲတော့ မသိဘူး။ သူတို့သွားနေကြတာကတော့ ၆ နာရီ၊ ၇ နာရီလောက်ကနေ သွားကြတာ မနက်။ ပြီးတော့ ၁၀ နာရီ၊ ၁၁ နာရီ လောက်ခံ ဈေးသည်များ မိုရေးမြို့သို့ သွားရောက်ရောင်းချ၍ ရပြီဆိုသော်လည်း ဆိုင်ခန်းဖြင့် ရောင်းချသူများ၊ ဆောက်လုပ်ရေးအလုပ်သမားများနှင့် တခြားသော အလုပ်အကိုင် လုပ်ကိုင်သူများမှာ ဝင်ရောက်၍ မဆို ပြန်လာကြပြီ နေ့လည်ပိုင်း။ မိုရေးဘက်တော့ အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့။ မိုရေးက အခုက ကုန်စိမ်းတွေ တော်တော်များများက ဒီကနေပဲ ပို့ရတာ များတဲ့အခါကျတော့လေ။ ဒီဘက်က ဝင်မရတဲ့အခါကျတော့ မိုရေးလည်း တော်တော်လေး ပြတ်လပ်သွားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခု ပြန်ဝင်ရပြီဆိုတော့ မိုရေးဘက်ကတော့ ပိုအဆင်ပြေ သွားမှာပေါ့။ တမူးဘက်ကျတော့ ဈေးသည်တွေအတွက်က အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့။ ဆိုင်ခန်းသမားတွေကျတော့ သွားမဖွင့်ရတော့ဘူး။ အလုပ်သွားလုပ်တဲ့သူတွေ၊ ဆိုက်တွေကျတော့ မရလောက်သေးဘူး။ ဆောက်လုပ်ရေး အပိုင်းတွေ ဘာတွေကတော့ မရလောက်သေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

ယခင်က မိုရေးဘက်သို့ ဈေးသွားရောက် ရောင်းချရာတွင် တစ်နေကုန် ရောင်းချ၍ ရသော်လည်း လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနယ်စပ်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လူမျိုးရေးအဓိကရုဏ်းကြောင့် အချိန်ပိုင်းဖြင့်သာ ရောင်းချခွင့်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

တမူးမြို့ရှိ နန်းဖာလုံဈေး(ဓါတ်ပုံ-CNI)

မိုရေးဘက်သို့ တမူးမြို့မှ ထွက်ရှိသည့် ရေထွက်ကုန်များနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို သွားရောက် ရောင်းချ ကြကြောင်းနှင့် မိုရေးဘက်မှ မုန့်များနှင့် အဝတ်အထည်များကို တမူးဘက်သို့ ပြန်လည်ဝယ်ယူကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း အခြေအနေများကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများလည်း ရပ်တန့်သွားခဲ့ရပြီး လက်ရှိအချိန်ထိ ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း တမူးကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အိန္ဒိယနဲ့ ကုန်သွယ်ရေးအခြေအနေကတော့ အကုန်လုံး ပိတ်ထားပါတယ်။ လူဝင်လူထွက်လည်း မရ၊ ပစ္စည်း လည်း သွားလို့မရ။ သူတို့ဘက်က ၁၄၄ ထုတ်ထားပါတယ်။ သူတို့ မနက်ခင်း ဟင်းချက်စရာ ဝယ်ရုံလောက် ခဏ တဖြုတ်လောက်ပဲ ဖွင့်ပေးပါတယ်။ သိပ်မသွားရဲကြပါဘူး၊ မသွားကြပါဘူး။ အခုတိုင်းဆို သူတို့ ကြာအုံးမယ် ပြောပါတယ်။ ရပ်နေပါတယ် အခုက အကုန်လုံး ဘာမှလူအဝင်အထွက် သွားလို့ လာလို့ မရဘူးဆိုတော့ သူတို့ ဘက်တောင် ၁၄၄ ထုတ်ထားတယ်။ သူတို့ဘက်တောင်မှ မနက် ၇ နာရီကနေ ၉ နာရီ၊ ၁၀ နာရီလောက်ပဲ အပြင် ထွက်လို့ ရတယ်။ ကျန်တဲ့အချိန် သူတို့ ဘယ်မှထွက်လို့မရပါ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ - အိန္ဒိယ ကုန်သွယ်ရေးတွင် လက်ရှိ၌ တရားဝင်ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေသည့်အပြင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဘက်တွင် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှုမရှိသည့်အတွက် တရားမဝင်လမ်းကြောင်းမှလည်း ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ခြင်း မရှိ သေးကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနယ်စပ် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဏိပူရပြည်နယ်၊ မိုရေးမြို့အပါအဝင် ခရိုင် ၅ ခုတွင် မေလ ၄ ရက်နေ့မှစတင်၍ လူမျိုးရေပဋိပက္ခအဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပွားနေသည်မှာ လက်ရှိအချိန်ထိ တည်ငြိမ်မှုမရှိသေးကြောင်း တမူးဒေသခံ များက ပြောသည်။