CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ပြည်တွင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု နည်းပါးခြင်း၊ ဟိုတယ်ဝန်ဆောင်မှုအတွက် ကုန်ကျစရိတ်များပြားလာခြင်းများကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းကို ဆက်လက် မလုပ်ကိုင်လို၍ ပြန်လည်ရောင်းချ ခြင်းများ စံချိန်တင် မြင့်တက်လာကြောင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်း အသိုင်းအဝိုင်းမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “ ပြည်ပကနေ ဝင်ရောက်မှုက တော်တော်လေးကို ကျဆင်းသွားတယ်။ နောက် ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေအနေနဲ့က သင်္ကြန်ရယ်၊ သီတင်းကျွတ်ရယ်၊ ဒီဇင်ဘာရယ် အဲ့လေးလမှာ သွားနေကြတယ်။ အမြဲတမ်းသွားနေတာ မဟုတ်ဘူး။ ဥပမာ- ပုဂံက ဟိုတယ်တွေဆို အဲဒီအချိန်လေးကိုပဲ မျှော်ပြီး လုပ်နေကြတာလေ။ စိန်ခေါ်မှုက လျှပ်စစ်မီးက ပုံမှန်မရှိတဲ့အတွက် ဒီဇယ် generator တွေနဲ့ ran နေရတဲ့ဟာမျိုးတွေကျတော့ ကုန်ကျစရိတ်က အရမ်းထောင်းလာတာပေါ့။ အဲဒီလို အခြေအနေမျိုးတွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင် တချို့ ကလည်း သူတို့ ဟိုတယ်ကို ဆက်ပြီးတော့ လည်ပတ်ဖို့ အခက်အခဲရှိလာတဲ့အခါကျ ရောင်းဖို့ကြိုးစားကြတဲ့ ဟာမျိုးတွေလည်း ရှိလာကြတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

Covid- 19 ဖြစ်ခဲ့သည့် နောက်ပိုင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ဆက်စပ်လုပ်ငန်းများမှာ တုံ့ဆိုင်းလုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဟို တယ်လုပ်ငန်းများအတွက် ရေရှည်ရပ်တည်ရန် ခက်ခဲလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်မရရှိ သဖြင့် ဒီဇယ်စက်များကို အားကိုးလည်ပတ်နေရသကဲ့သို့ ၀န်ဆောင်မှုများအတွက်လည်း ကုန်စျေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှု က လုပ်ငန်းဆက်လက်ရပ်တည်ရန် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်လာကြောင်း သိရသည်။

“ဟိုတယ်တွေ အများအားဖြင့် ဘဏ်ချေးငွေနဲ့ လည်ပတ်ကြတာ များတယ်။ ဘဏ်မှာ အပေါင်ပစ္စည်း ပေးပြီးတော့ ဘဏ်ချေးငွေနှင့်လုပ်ငန်း လည်ပတ်ကြတာများတဲ့အခါကျတော့ ဘဏ်အတိုးတွေ သူတို့ မပေးနိုင်၊ နောက်တော့ ခရီးသွားဧည့်သည် မရောက်လာတဲ့အတွက် သူတို့မှာပေးဖို့ ပိုက်ဆံ မရှိဘူး။ ဘဏ်က ရပ်ထားတာ မဟုတ်ဘူးလေ။ လုပ်ငန်းသာ ရပ်ထားရတာ။ ဘဏ်တိုးတွေ ပေးရတယ်။ တချို့ဟိုတယ်တွေဆိုရင် ဘဏ်ကို အတိုးမပေးနိုင်လို့ ဘဏ်ကို ရောင်းလိုက်ရတဲ့ဟာမျိုးတွေ၊ ပြီးတော့ အခြားလုပ်ငန်းရှင်တွေ အခြားအဖွဲ့အစည်းတွေကို ပေးချင်လို့ လျော့စျေးနဲ့ ရောင်းရတဲ့ဟာမျိုးတွေ။ ဟိုတလောက လွိုင်ကော်ကဆိုရင် သူ့ဟိုတယ်ဆို အများကြီးတန်တဲ့ အခါမှာ ရှစ်ထောင်နဲ့ရောင်းလိုက်ရတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိတယ်” ဟု ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှ တာ၀န်ရှိသူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

ချောင်းသာကမ်းခြေရှိ ဟိုတယ်တစ်ခု၏ အလှ

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနှင့် ဟိုတယ်အလုံးပေါင်း ၃၀၀ ခန့် ရောင်းချရန် ကမ်းလှမ်း မှုများ ရှိနေပြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ဟိုတယ်အလုံးပေါင်း ၁၀၀ ခန့် ရောင်းရန်ပြင်ဆင်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ပုဂံ၊ ငွေဆောင်၊ ချောင်းသာ၊ ငပလီ၊ ရှမ်းပြည်နယ် အင်းလေးဒေသတို့၌ ဟိုတယ် အရောင်းကမ်းလှမ်း မှု အများအပြားရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်။

စျေးနှုန်းများအနေဖြင့် ဟိုတယ်အနေအထားအလိုက် 2 star, 3 star, 4 star များဖြစ်သောကြောင့် အနည်းဆုံး ကျပ်သိန်းပေါင်း ခြောက်သောင်းတန်မှ အများဆုံး ကျပ်သိန်းနှစ်သိန်းခွဲ၀န်းကျင်အထိ စျေးခေါ်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

“အခု MHA က သူတို့ရဲ့ အသင်း၀င်ထားတဲ့ ဟိုတယ်တွေကို ပြန်လည်ပတ်နိုင်အောင်လို့ ဘဏ်တွေမှာ သူတို့က recommend နဲ့ပေါ့။ သူတို့ ပြန်လည်ပတ်ဖို့ ဒီချေးငွေလေး ပြန်ပေးဖို့။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်တဲ့ပြဿနာက ဘာလဲဆို တော့ အစောပိုင်းမှာ ဘဏ်တွေမှာ လုပ်ငန်းရှင်တွေက အပေါင်ပစ္စည်းအနေနဲ့ ထားခဲ့ကြတာ။ နောက်တစ်ခေါက် ဒီဘဏ်တွေမှာ အပေါင်ပစ္စည်းက ပေးရင်၊ ပထမဘဏ်မှာ ပေးပြီးသွားပြီ။ ဂျာအေးကို သူ့အမေ ရိုက်သလို လည် နေတာ။ recommend မဟုတ်ဘူးပေါ့။ သူတို့အပေါင်ပစ္စည်းတွေ နောက်ဘဏ်တွေကို မပေးနိုင်တဲ့အခါကျတော့” ဟု ဟိုတယ်ခရီးမှ တာ၀န်ရှိသူက ဆက်ပြောသည်။

အချို့ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းလျော့နည်းလာသည့် အ‌ခြေအနေကြောင့် ပြန်လည် ရောင်းချကြခြင်းဖြစ်ပြီး၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း၊ သွင်းအားစုလုပ်ငန်း၊ စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများနှင့် အခြားနိုင်ငံရှိ ခရီးသွားလုပ်ငန်းများတွင် သွားရောက်ရင်းနှီးလုပ်ကိုင်နေခြင်းများလည်း ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ထိုင်းတွင် မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများသည် အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများ ပြုလုပ်ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ် အဆမတန်ပေးရသဖြင့် လာမည့် ထိုင်းအရပ်သားအစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် အဆိုပါနှုန်းထားများ လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း ထိုင်းရှိအလုပ်သမားအရေးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

သို့သော် လက်ရှိယာယီအစိုးရလက်ထက်တွင် ထိုပြဿနာများအား ဖြေရှင်းနိုင်မည်မဟုတ်သေးကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အစိုးရသစ်တစ်ရပ်တက်လာချိန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်လက်ထက်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည့် ထိုင်း အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများသည် အပြောင်းအလဲများရှိလာနိုင်ကာ အလုပ်သမားအရေး မူဝါဒပိုင်းတွင် ကုန်ကျ စရိတ်များ လျော့ကျသွားမည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ညွန့်ပေါင်းပါတီအဖွဲ့ဝင်များ(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

“ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အခုတက်တဲ့ အနိုင်ရပါတီဟာ သူကိုယ်တိုင်က ရိုးရိုး ရပ်ကွက်စကားနဲ့ပြောရရင် ပရဟိတလုပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၊ လူ့အခွင့်အရေးလုပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကို သူ့အနေနဲ့ လုံးဝကို စာနာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။ သူတို့ ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေ တော်တော် များများရော ဒီလုပ်ငန်းရှင်တွေအပါအဝင်ပေါ့ လွန်ခဲ့တဲ့ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန တာဝန်ယူတဲ့ လက်ထက်မှာ ပုဒ်မ ၅ နဲ့ ၂၀၂၂ ဩဂုတ်လမှာ လုပ်ပေးတဲ့ ဘတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဒီပါတီကို လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားတဲ့ ဒီ အဖွဲ့အစည်းကို တိုင်စာတွေရေးတယ်။ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအပေါ်မှာ ဂုတ်သွေးစုပ်တယ်ပေါ့ ဝန်ကြီးချုပ်အဟောင်းရဲ့ နာမည်တပ်ပြီး ပြောကြတာရှိတယ်။ ၂၀၂၂-၂၃ ကြားကာလမှာဆိုရင် တစ်နှစ်တည်းမှာ နှစ်ကြိမ်သက်တမ်းတိုးရလို့ ဘတ် သုံး၊ လေးသောင်း ကုန်တဲ့ အခြေအနေထိတောင်မှ ရှိခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အရပ်သားအစိုးရလက်ထက် ဝန်ကြီးဌာန အားလုံးကို တာဝန်ယူ နိုင်သူဆိုရင်တော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ ပိုမိုသက်သာသွားလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်အရေးကွန်ရက် MWRN သည် ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီး ဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ထံ သက်တမ်းကုန် MOU အလုပ်သမားများ၏ စာရွက်စာတမ်း သက်တမ်းတိုးမည့် ကိစ္စ၊ စာရွက်စာတမ်းပြုလုပ်ရာတွင် အဆမတန်ဈေးနှုန်းမြင့်မားသည့်ကိစ္စများနှင့် အခြားသော အလုပ်သမားရေး ကိစ္စများအား သွားရောက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသည်။

နေရပ်ပြန်ရန် အခက်အခဲဖြစ်နေသည့် သက်တမ်းပြည့် MOU အလုပ်သမားများရှိသောကြောင့် သက်တမ်းပြည့် MOU သမားများအား နေရပ်ပြန်၍ သက်တမ်းတိုးခိုင်းခြင်းအစား ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း၌ သက်တမ်းတိုး၍ရရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးစေလိုကြောင်းလည်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်မှ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

MWRNမှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က “၃၇၆ နေရာရမှ သူကလုပ်ရမှာ။ အခု ၈ ပါတီပေါင်းတာတောင်မှ မဲလေးက ၃၁၃ လောက်ပဲ ရှိသေးတယ်ဆိုတော့ အများကြီးလိုနေသေးတယ်။ အထက်လွှတ်တော်မှာ ရှိနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ အားလုံးကို သူ့သဘောထားအမြင်တွေ ညှိနှိုင်းရမယ်။ ပေါင်းစပ်ရမယ်။ ကိုယ့်ဘက်ကို ပါအောင် လုပ်ရမယ်။ အဲ့ကျမှ သူက ဖြစ်မှာ။ အဲဒီလိုအခြေအနေမျိုးတွေရောက်မှ အစိုးရတစ်ရပ်က ပီပီပြင်ပြင် အမိန့်တွေ ချမှတ်ရမှာ။ ဒါတောင် ဝန်ကြီးချုပ်က သူ့ဘာသာသူ ချရမှာမဟုတ်ဘူး။ လွှတ်တော်ကိုတင်မယ်၊ လွှတ်တော်မှာ မဲခွဲမယ်၊ အားလုံးစီစဉ်ဆုံးဖြတ်ပြီးတော့မှ ဒီလမ်းကြောင်းကောင်းတယ်၊ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက် လုပ်ကို လုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ အဖြေပေါ်လာမှ ဒါတွေဖြစ်လာမှာ။ ကျနော်တို့ သွားတွေ့ တယ်ဆိုတာက ဒါတွေ တအား ခက်ခဲနေပါပြီဆိုတာကို မီးမောင်းထိုးပြလိုက်တာ။ အဲဒီတော့ သူတို့ကလည်း ဟုတ်ကဲ့ ကျနော်တို့ကလည်း ယာယီအနေနဲ့ အိမ်စောင့်အစိုးရအနေနဲ့ နေထားပေးတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ဒါကို ဆက်လက်ပြီး အထက်ကိုတင်ပြပေးပါမယ်ဆိုတာမှအပ ကျနော်တို့ မနက်ဖြန်ဘာလုပ်ပေးမယ်၊ သဘက်ခါဘာလုပ်ပေးမယ် ပြောနိုင်တာမဟုတ်ဘူးလေ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့က သူတို့နှလုံးသားထဲ စွဲသွားအောင် အရင် သွားထောက်ထား ပေးတာ။ စာရွက်စာတမ်းကိစ္စမှအပ ကျန်တဲ့အခက်အခဲက အဲဒီလောက်ကြီးမှ မဟုတ်တာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖွဲ့အသစ်သည် လာမည့် ဩဂုတ်လတွင် အတည်တကျဖြစ်မည်ဟု ယူဆ ပြောဆိုနေကြသော်လည်း အဓိက အနိုင်ရ အတိုက်အခံပါတီနှစ်ခုဖြစ်သည့် Move Forward ပါတီနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဟောင်း သက်ဆင်၏ သမီးဖြစ်သူပါဝင်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီတို့အကြား တင်းမာမှုများ ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၉

ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေးသည် လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားသုံးငွေ လိုအပ်ချက်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှတဆင့် ကုန်စည်မှာယူမှုများ လျော့ကျလာနေသည့်အတွက် နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူများ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းကြရန် လိုအပ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ကုန်သွယ်ရေးသည် လက်ရှိတွင် တစ်ဖက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ကုန်စည်မှာယူမှသာ တင်ပို့နေရသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေပြီး ကုန်သွယ်မှုအနေဖြင့် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိတော့ကြောင်း မောင်တောကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ငွေကြေးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကုန်သွယ်မှု အခြေအနေကတော့ အခုတော့ သွားတော့ သွားနေတယ်။ ဟိုဘက်က လိုချင်တဲ့ကုန်ကိုပဲ ယူသွားနေတဲ့ သဘောမျိုး။ အရင်လို ဒီကသွားတာကို လက်ခံတဲ့ သဘောမျိုး မဟုတ်ဘူး။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို အစ်ကိုတို့ ဆို ငါးပို့တာ ကျသွားတယ်ပေါ့။ တစ်ပတ်မှာ ၁ စီး ၂ စီးလောက်တောင် အဆင်မပြေတော့ဘူး။ အရင်ကဆို ၁ လကို အစီး ၃၀ လောက် ပို့တယ်ဆိုရင် အခုက ၁ လမှ ၃၊ ၄၊ ၅ စီးလောက်ပဲ ဖြစ်တော့တဲ့ သဘောပေါ့။ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ဆို ၉၀ လောက် ကျသွားပြီ၊ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ဖြစ်ထွန်းတဲ့သဘော။ အဓိကကတော့ ကုန်သွယ်ရေးကတော့ ဟိုဘက်က အလိုရှိတာကို ဒီဘက်က ပို့တယ်။ ဟိုဘက်နိုင်ငံက အလိုရှိတယ်ဆိုပေမယ့်လည်း လိုတော့ လိုချင် တယ်၊ ဒါပေမယ့် ပိုက်ဆံတော့ မပေးနိုင်ဘူး နည်းလမ်း မရှိဘူးဆိုတာမျိုး ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ဒီနည်းလမ်းကို ဘယ်လို ဖြေရှင်းမလဲဆိုတာ ဒီဘက်နိုင်ငံရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဟိုဘက်နိုင်ငံရဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အသင်းတွေနဲ့ ဆွေးနွေးပြီးတော့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ အဖြေတစ်ခုတော့ ရလာမှာပါ။ အစိုးရအနေနဲ့ ဘယ်လိုပုံစံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြမယ်ဆိုတာ အစည်းအဝေးတွေ လုပ်ပြီးတော့ ဖြေရှင်းပေးဖို့ လိုမယ်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံခြားသုံး အရံငွေ လိုအပ်ချက်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရာ၌ အမေရိကန် ဒေါ်လာဖြင့် ပေးချေနိုင်မှု မပြုလုပ်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ၎င်း(ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်)တို့ နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးလိုအပ်သည့် ကုန်စည်များကိုသာ မှာယူမှုရှိကြောင်း၊ ထို့နောက် စစ်တွေနှင့် မောင်တော နယ်စပ်မှတဆင့် ကုန်စည်တင်ပို့မှုများ မရှိသလောက် ဖြစ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ထို့နောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ကုန်သွယ်ရာတွင် ယခင်ကကဲ့သို့ ကုန်သည်အချင်းချင်း တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရန် အခက်အခဲရှိနေပြီး ကြားခံပွဲစားများ ပေါ်ပေါက်လာနေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှု စရိတ်များ ပိုမို ကုန်ကျနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များက အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါးနေပြီး ကုန်သွယ်မှုများကို လျှော့ချလာကြသည်ဟု မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းထံမှ သိရသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှုဆိပ်ကမ်း အနည်းငယ် ပျက်စီးမှုများ ရှိနေသည်။

လက်ရှိတွင် ကုန်သည်များသည် စစ်တွေနှင့် မောင်တော ဆိပ်ကမ်းများထက် တောင်ကုတ်မှတဆင့် ကုန်စည်များကို တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှု ပြုနေကြသည်ဟု စစ်တွေမြို့မှ ကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ အခုကတော့ ဆိပ်ကမ်းတွေက ပျက်စီးမှုတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကုန်သွယ်ရေး အပိုင်းကတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဆိုရင်တော့ အများအားဖြင့်တော့ နောက်ပိုင်းဆိုရင်တော့ တောင်ကုတ် ချက်ပွိုင့် ကနေပြီးတော့ လာလို့ရှိရင်တော့ ဒီဘက်မှာ အစစ်ဆေးခံရုံပဲ ရှိတယ်ပေါ့လေ သူတို့မှာ။ အဲဒီနည်းလမ်း အတိုင်းပဲ သွားကြမယ့် သူတွေများပါတယ်။ ဒီဘက်မှာ အလုပ်သမား အဓိက အလုပ်သမားတွေပေါ့လေ။ ကုန်တင် ကုန်ချ လုပ်တဲ့ အလုပ်သမားတွေကလည်း အခုက ရှာရတာ တော်တော်လေး ခက်တယ်။ ဘာလို့ဆို သူတို့လည်း နေရ ထိုင်ရတာ နေရာတွေကလည်း အဆင်မပြေကြတော့ အဲဒါမျိုးတွေ ရှိပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ်ခုတည်းဖြင့် အဓိက ကုန်သွယ်နေသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး တစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ အခက်အခဲ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်မည်ဆိုပါက ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေး ယခုထက်ပို၍ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ကုန်သွယ်ရေး ကျဆင်းမှုမရှိ အောင်ကုန်သည်များ၊ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နှစ်ဖက်နိုင်ငံ အစိုးရအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် လျင်မြန်စွာ ဖြေရှင်း ပေးနိုင်ရန် ကုန်သည်များက လိုလားနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေ ၂၇

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံနှင့် တောင်အာဖရိကမှ ပြောင်းများ ၀ယ်ယူခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြောင်း စျေးကွက်အတွက် အကျိုးသက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒု ဥက္ကဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသော ပြောင်းများကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အများဆုံး တင်ပို့နေရပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရှမ်းပြည်နယ် ဒေသတွင် ဘိန်းအစားထိုး သီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းအနည်းငယ်ကိုသာ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ်ရာ တရုတ်စျေးကွက်အတွက် စိုးရိမ်စရာ မလိုကြောင်း သိရသည်။

“တရုတ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်က ဘိန်းအစားထိုး ကိုတာ ပေါ့။ နယ်စပ်ဒေသမှာ စိုက်ပျိုးတဲ့ ပြောင်းတွေကို ကိုတာ ဝယ်ယူတဲ့ စနစ်ကလည်း ၁၀ လပိုင်း၊ ၁၁ လပိုင်းလောက်ပဲ ရှိသေးတော့ တရုတ်ကို တိုက်ရိုက်ရောင်းချမှု အားက သိပ်မရှိတဲ့အတွက် သိပ်ပြီးတော့ သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ မြန်မာ့ပြောင်းဈေးကွက်ကို ဘာမှ မပြောင်းလဲ နိုင်ဘူး ” ဟု ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှုမှာ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ကာလဖြစ်သည့်အတွက် အဓိက တင်ပို့လျက် ရှိနေကြောင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှုသည် ပြည်တွင်းပြောင်းထွက်ရှိမှု၏ ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိသည်ဟု သိရသည်။

သို့ရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာ့ပြောင်းကိုလည်း တန်ချိန် အများအပြား ဝယ်ယူရန် ကမ်းလှမ်းမှုများ ရှိနေ ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ကိုစိုင်းဖြိုးလွင်ဦးက ပြောသည်။

“တရုတ်ကို အများကြီး ပို့နေတာ မဟုတ်ဘူး။ တရုတ်ဈေးကွက်က ဈေးမကိုက်သေးတော့၊ ထိုင်းဈေးကွက်ကို မမှီသေးတော့ တရုတ်ကို မပို့နိုင်သေးဘူး။ လက်ရှိကတော့ ကျနော်တို့က ထိုင်းဈေးကွက်ကိုပဲ အားပြုနေတော့ မြဝတီကနေ ထိုင်းသွားတဲ့ ဈေးကွက်ကိုတော့ တစ်ချက် ကြည့်ရမှာပေါ့။ အဲဒီရဲ့ ဈေးနှုန်းကျလာရင်တော့ Impart တစ်ခု ရှိလာမှာပေါ့လေ။ တရုတ်ကတော့ လက်ရှိ အနည်းအကျဉ်းပဲ သွားတာပေါ့လေ။ border ကနေ ဘိန်းအစား ထိုး ကိုတာနဲ့ တန် ၇ သောင်းလောက်တော့ သွားနေတယ်။ အရမ်းနည်းတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာပြည်ကို ကမ်းလှမ်းနေတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိတယ် တန်ချိန်အများကြီး ဝယ်မယ် ဆိုတာမျိုးတော့ ရှိတယ်” ဟု ဆိုသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက ပြောင်းဝယ်ယူရာတွင် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းနှင့် တွက်ချက်၍ ဝယ်ယူလျှက်ရှိရာ၊ လက်ရှိ မြန်မာ့ ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းထက် မြင့်မားနေခြင်းကြောင့် အနည်းငယ်သာ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ် သည်။

ပြည်တွင်းမှ ထွက်ရှိသော ပြောင်းများ တရုတ်တင်ပို့မှုတွင် တရုတ်ဘက်မှ တောင်းဆိုသည့် အချက်အလက်များနေ သည့်အတွက် ကုန်သည် အများစုက တင်ပို့မှု မပြုကြခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါ နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှု လျော့ကျသွား သည်မှာ ၅ နှစ်ခန့်ပင် ရှိနေbပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ပြောင်းကို အရည်အသွေးမြှင့်တင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီး အခြားသော အာဆီယံဒေသတွင်း နိုင်ငံများနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

ရှမ်းပြည်နယ် ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသရှိ လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက နယ်မြေလုံခြုံရေး အခြေအနေအား သေချာစွာ သိရှိထားရန်လိုအပ်သလို အသိမိတ်ဆွေရှိပါက ပို၍ အဆင်ပြေ ကြောင်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုနောက်ပိုင်းတွင် လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူများ ပေါများလာပြီး အသိမိတ်ဆွေမရှိဘဲ ကုမ္ပဏီများ၏ ချိတ်ဆက်မှုဖြင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ရောင်းစားခံရမှု အဖြစ်များကြောင်း လောက်ကိုင်ဒေသခံ ကိုညီ(အမည်လွှဲ)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ ကုမ္ပဏီချိတ်ဆက်မှုဖြစ်ရင် တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီဆိုရင်တော့ ကောင်းတာ ပေါ့။ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု မရှိဘူး သူတို့ဘာသာသူတို့ ချိတ်ဆက်ပြီး လာတယ်ဆိုရင်တော့ လောက်ကိုင်မှာ အဖြစ် အများဆုံးကတော့ ဟိုမှာ ရောင်းစားခံရတာတို့၊ ပြီးတော့ ပြန်ထွက်ဖို့ ခက်ခဲတာတို့၊ လစာမပေးတာတို့ ကြုံတတ်တယ်။ ပြီးရင် အနေကြာတဲ့လူတွေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့အမာခံတွေ ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ကောင်းတာပေါ့။ အဲဒီလိုမှ မရှိဘဲနဲ့ လာတယ်ဆိုရင်တော့ ဒုက္ခရောက်တဲ့လူများတယ်။ ဒါမှမဟုတ် သူတို့လာလုပ်တယ် ဒီကနေ ကိုယ့်ရဲ့ အသိ မဟုတ်ဘူး ကုမ္ပဏီကခေါ်လို့ လာလုပ်တယ်ဆိုရင် သတိထားရမယ့် အချက်တွေက လစာပုံမှန် ဘယ်လိုရမလဲ၊ ဘယ်နှရက်နေ့ လစာထုတ်တာလဲ၊ ကိုယ့်ရဲ့နားရက်က ဘယ်လောက်ရမလဲ တခါတည်း သေသေချာချာလေး ကိုယ့် ဘက်က မေးနိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေတယ်။ ပြီးရင် မရေရာ မသေချာဘဲနဲ့လည်း လောက်ကိုင်ကို မတက် လာစေချင်ဘူး။ လောက်ကိုင်မြို့ရဲ့ အခန်းခတွေက တော်တော်ဈေးကြီးတယ်။ ၁၀ ပေပတ်လည် တစ်ခန်းကို တစ်လကို ယွမ် ၂၀၀၀ ဆို ၈ သိန်းလောက်ရှိတယ် ဒါစားစရိတ် မပါသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ လောက်ကိုင်မြို့သို့ လာရောက် လုပ်ကိုင်ကြသူထဲတွင် ဗမာလူမျိုး များပြားလာကြောင်းနှင့် နိုင်ငံသား မှတ်ပုံတင်တစ်ခု ရှိရုံဖြင့် လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်သည့် ဒေသဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

လောက်ကိုင်မြို့ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ဘာသာစကား ကျွမ်းကျင်ပါက ပို၍ အလုပ်အကိုင် ပေါများပြီး ရရှိသည့် လုပ်ခလစာ ဝင်ငွေမှာလည်း ပိုကောင်းကြောင်း ကိုးကန့်လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော် သိရသလောက်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဒီနယ်မြေ အခြေအနေအရပေါ့နော်။ ပြီးတော့ ဒီဘက်ကလည်း တရုတ်ပြည် border line နဲ့ အရမ်းနီးကပ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေကကြ တော့ တရုတ်စကားနဲ့ တရုတ်စာတတ်ရင်တော့ ပိုပြီးတော့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းက လွယ်ကူပါတယ်။ လစာလည်း ပိုများတယ်။ ပြီးတော့ အလုပ်မရှားဘူးပေါ့ အလုပ်ကို ရွေးလို့ရတယ်ပေါ့။ ဒီမှာကြတော့ တော်တော် များများ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေရော ပြီးတော့ လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့လူတွေ တော်တော်များများက တရုတ်လူမျိုး တွေ ဖြစ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီမှာကတော့ အဓိက တရုတ်စကား၊ စာပေါ့နော်တတ်လို့ ရှိရင်တော့ ပိုပြီး တော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ အလုပ်ကို လုပ်ချင်တဲ့အလုပ် ရွေးလို့ရတာပေါ့။ တကယ်လို့ စကားနဲ့ စာမတတ်ရင်တော့ အလုပ်ကပဲ ပြန်ရွေးရမှာပေါ့။ လက်ရှိ အနေအထားမှာတော့ အောက်ပြည်က (ဗမာတွေပေါ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်) အလုပ်သမားတွေက ပိုပြီးတော့ များလာပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လောက်ကိုင်မြို့သည် လက်ရှိ အနေအထားအရ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကြောင့် ငြိမ်းချမ်းသည့် ဒေသ မဟုတ်သေးသည့်အတွက် နယ်မြေလုံခြုံရေး အခြေအနေအား အမြဲမပြတ် စောင့်ကြည့်ပြီး သတင်းများ နားစွင့်နေကြရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသူတို့က အကြံပြုသည်။

ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့၀င် တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

လောက်ကိုင်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေးသည် ကာစီနိုဖြစ်သောကြောင့် အမျိုးသမီးအများစုသည် ထိုလုပ်ငန်းခွင်၌ လုပ်ကိုင်ကြပြီး ဈေးရောင်းကြသူများလည်းရှိကြောင်း၊ အမျိုးသားများအနေဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးအလုပ်၊ ပြည်သူ့ စစ်၊ လုံခြုံရေးအစောင့် စသည့် အလုပ်အကိုင်များကို လုပ်ကိုင်ကြကြောင်းလည်း ဒေသခံနှင့် သွားရောက် အလုပ် လုပ် ကိုင်နေသူများထံက သိရသည်။

အခြေခံလုပ်ခလစာများမှာ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်များတွင် တစ်ရက်လျှင် တရုတ်ယွမ်ငွေ ၁၀၀ မှ ၃၀၀ (မြန်မာငွေ လေးသောင်းကျော်မှ တစ်သိန်းကျော်) အထိ ရရှိကာ ကာစီနိုများတွင်မူ တစ်လ လုပ်ခလစာသည် ယွမ်ငွေ ၃၅၀၀၊ ၄၀၀၀ (မြန်မာငွေ ဆယ်သိန်းကျော်) အထိ ရရှိသည့်အတွက်ကြောင့် လာရောက်လုပ်ကိုင်ကြသူ များပြားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

လောက်ကိုင်မြို့ အနီးတွင် ကိုးကန့်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့(MNDAA) လှုပ်ရှားလျက်ရှိပြီး လောက်ကိုင်မြို့တွင်း လုံခြုံရေး ယူထားသည့် ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့၊ တပ်မတော်တို့နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရာတွင် နွေစပါးစိုက် တောင်သူများကို လုပ်ဆောင်ပေးသည့် အကြွေးစနစ်မျိုး မိမိတို့ကိုလည်း ရောင်းချပေးရန် တောင်းဆိုသွားမည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စပါးစိုက် တောင်သူများကို ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် အစိုးရက သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီများနှင့် ပူးပေါင်း၍ အကျိုးတူ လယ်ယာစနစ်ဖြင့် လယ် ၁ ဧကလျှင် ဓာတ်မြေဩဇာ ၂ အိတ်နှုန်းကို အကြွေးစနစ်ဖြင့် ထုတ်ရောင်းပေးခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးရာသီတွင် ထုတ်ချေးပေးထားသည့် ဓာတ်မြေဩဇာအတွက် အကြွေးမဆပ်နိုင်သည့် စပါးစိုက်တောင်သူများ ရှိနေသေးကြောင်း၊ အကြွေးကျန်ရှိနေသည့် ပမာဏပေါ် မူတည်၍ ထုတ်ချေးပေးနိုင်မည့် အခြေအနေကို မေးမြန်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိုးစပါးအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာ ထောက်ပံ့ပေးရန် တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ ထံ တောင်းဆိုသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

တောင်သူများ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်နေကြစဉ်

၎င်းက “သက်ဆိုင်ရာ၊ ဌာနဆိုင်ရာ၊ အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ တွေ့မလို့ဆိုပြီး မတွေ့ဖြစ်သေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီဘက်မှာ တချို့ တောင်သူတွေက အကြွေးပြန် မပေးကြသေးဘူး။ မပေးနိုင်ကြသေးဘူး။ အဲဒီလို အခြေအနေပေါ်မှာ ကိုယ့်ဘက်က လူတွေကလည်း အကြွေးဘယ်လောက် ကျန်သလဲ၊ သူတို့ရော ဘယ်လိုလဲဆိုတာကို အဲဒါ တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့နဲ့ သွားတွေ့ပြီးတော့ ကြွေးကျန် ဘယ်လောက်ကျန်သလဲ၊ လာမယ့် မိုးစပါးအတွက် ဘယ်လိုဖန်တီး ပေးအုံးမလဲ အဲဒါ လေး သွားမေးဦးမယ်လို့။ မိုးစပါးကိုလည်း အခု နွေစပါးလိုပဲ တတ်နိုင်သလောက် ထောက်ပံ့ပေးဖို့ပေါ့။ ပေးဖို့တော့ အစီအစဉ် ရှိမှာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီလိုပေးလိုက်တဲ့အတွက် စိုက်ပျိုးတဲ့သူတွေလည်းပဲ နည်းနည်း အားရှိတာ ပေါ့။ လက်ရှိ စပါးဈေးရော၊ ထောက်ပံ့ ပေးတာရောဆိုရင် တချို့တောင်သူတွေကျတော့၊ ပြေလည်တဲ့ တောင်သူ တွေ ကျတော့ သူတို့မပေးလည်း ဝယ်နိုင်တယ်လေ။ မပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေကျတော့ နဂိုကတည်းက မပြေ လည်၊ အကြွေးတွေ ထူနေတဲ့ တောင်သူတွေကျတော့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ထုတ်ပေးတော့လည်း ယူတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လည်း ဒီပြင် ကြွေးတွေကို ဦးစားပေးဆပ်တော့ ဒီဘက်ကြွေးလည်း နည်းနည်း ကြန့်ကြာနေတာ ရှိတာပေါ့။ အဲဒီ တော့ ပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေအတွက် အစိုးရ၊ ကန်ထရိုက်လယ်ယာက သိပ်ပြီးတော့ အရေးမကြီးပေမယ့် မပြေလည်တဲ့ တောင်သူအတွက်တော့ အလွန်အရေးကြီးတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မိုးစပါးအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို မေလလယ်ပိုင်းတွင် အချိန်မီ ထုတ်ချေးပေးနိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ အသုံးဝင်မည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် တောင်သူများကို ဓာတ်မြေဩဇာများ ထောက်ပံ့သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးလာသည့်အပြင် စပါးအထွက်နှုန်းများလည်း တိုးလာကြောင်း၊ ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် နွေစပါးဈေးနှုန်း ကောင်း မွန်သည့်အတွက် တောင်သူများ အကျိုးအမြတ် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ယခု မိုးစပါးတွင်လည်း ဓာတ်မြေဩဇာကို ထောက်ပံ့စေလိုကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ နှစ်စဉ် ထောက်ပံ့ပေးမည်ဆိုပါက လာမည့် ၂ နှစ်တာ ကာလအတွင်း တောင်သူများတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကြွေးမြီပြဿနာများ ပြေလည်သွားမည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဘိုကလေးမြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးအေးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေးခင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နွေစပါးမှာ အဲဒီလို ထောက်ပံ့လို့ လယ်သမားတွေ ခံသာသွားတာပေါ့။ သူက ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ ၁ အိတ် ကို ၁ သိန်းနဲ့လေ၊ သူက စပါးပေါ်မှ ပြန်ပေးရတဲ့ အခါကျတော့ အတိုးမရှိတဲ့ အခါကျတော့ လယ်သမားတွေ တောင်သာ သွားတာပေါ့။ နှစ်တိုင်း အဲဒီလိုလေး ထောက်ပံ့ပေးမယ်ဆိုရင် ဘယ်သူပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အစိုးရကဖြစ်ဖြစ် လယ်သမားကို အဲဒီလိုလေး လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင်တော့ နောက်နှစ်နှစ်ပဲ၊ အကြွေးမြီတွေလည်း၊ စိုက်ဘဏ်ကြွေးမြီ တွေ၊ လယ်သမားတွေ နည်းနည်းတော့ ကြွေးမြီလည်း ကျေပြီးတော့ ထူထောင်လိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ မိုးစပါး အတွက်ကို ၆ လပိုင်း ၁၅ ရက် နောက်ဆုံးဖြင့် ထောက်ပံ့မယ်ဆိုလည်း မကုန်ခင် ထောက်ပံ့မှ အဆင်ပြေမယ်” ဟု ပြောသည်။

နွေစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် ဓာတ်မြေဩဇာကို ၁ ဧကလျှင် ၂ အိတ်နှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးခဲ့သော်လည်း မိုးစပါးသည် နွေစပါးကဲ့သို့ ဓာတ်မြေဩဇာ များစွာ မလိုအပ်သည့်အတွက် ၁ ဧက ၁ အိတ်နှုန်းဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးရုံဖြင့် အဆင်ပြေ နိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ဓာတ်မြေဩဇာ အများအပြား အသုံးပြုရန် မလိုသည့် ပေါ်ဆန်းမွှေးစပါး အများအပြား စိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ် သည့် ဘိုကလေးမြို့နယ်၊ မော်လမြိုင်ကျွန်းမြို့နယ်နှင့် ဒေးဒရဲမြို့နယ်များသည် ဓာတ်မြေဩဇာ ထောက်ပံ့မှု မလိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း ဇလွန်၊ ဟင်္သာတ၊ အင်္ဂပူ၊ လေးမျက်နှာ၊ မြန်အောင်၊ ကြံခင်း၊ ဓနုဖြူ၊ ကျုံပျော်၊ ရေကြည်၊ ကျောင်း ကုန်း၊ အိမ်မဲ၊ ဝါးခယ်မမြို့နယ်များသည် ဧည့်မထစပါး စိုက်ပျိုးကြသည့်အတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို မဖြစ်မနေ အကြွေးစနစ်ဖြင့် ထုတ်ရောင်းပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်စျေးကွက်တွင် တိုက်ခန်းဝယ်ယူသူများသည် ဘဏ်နှင့် ချိတ်ဆက်၍ အရစ်ကျ စနစ်ဖြင့် ဝယ်ယူမှု ပိုမိုများပြားလာကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် ဦးဇေယျာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုဆိုရင် တိုက်ခန်းတစ်ခန်း ငှားနေရင် နှစ်သိန်းရှိတယ်။ ဘဏ်ကို တစ်လကို သုံးသိန်းလောက် သွင်းရမယ်ဆိုရင် ဝယ်တဲ့သူအနေနဲ့ကျတော့ နောင်ငါးနှစ်နဲ့ ရှစ်နှစ်လောက်ဆိုရင် ဒီတိုက်ခန်းကို ပိုင်သွား ပြီ။ အဲလိုမျိုး တွက်ပြီးတော့ ဝယ်ကျတာပေါ့။ အဓိကကတော့ လူလတ်တန်းစားတွေ များတယ် higher perchance နဲ့ ဝယ်တာ။ အာမခံ လူနှစ်ယောက်လိုတယ်။ အဲဒီအာမခံ လူနှစ်ယောက်ကလည်း ပိုင်ဆိုင်မှု သေချာခိုင်မာတဲ့သူပေါ့ အိုးပိုင်အိမ်ပိုင်ရှိတဲ့သူက အာမခံပေးရတယ်”ဟု ပြောသည်။

တိုက်ခန်းများကို အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင် ကုမ္ပဏီများနှင့် ဆက်သွယ်၍ ဘဏ်နှင့်ချိတ်ဆက် ဝယ်ယူကြ ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ကနဦးအနေဖြင့် တိုက်ခန်းတန်ဖိုး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း ပေးသွင်းရခြင်း ဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်မြို့ပြကို တွေ့ရစဉ်

ဘဏ်နှင့်ချိတ်ဆက် တိုက်ခန်းဝယ်ယူရန် များသောအားဖြင့် အိမ်ထောင်စုတစ်ခုတွင် အနည်းဆုံး လစဥ် ဝင်ငွေ ၁၀ သိန်း ပြနိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ရိုးရိုးတိုက်ခန်းအတွက် အနည်းဆုံးသုံးနှစ်မှ အများဆုံး ဆယ်နှစ်အထိ၊ ကွန်ဒိုတိုက်ခန်းများအတွက် အနည်းဆုံး ငါးနှစ်မှ အများဆုံး ၂၀ နှစ်အထိ အရစ်ကျ ပြန် လည်ပေးသွင်းနိုင်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင် အသိုင်းအဝိုင်းမှ သိရသည်။

ထို့ပြင် တိုက်ခန်းများကို ပြင်ပ အဆက်အသွယ်များနှင့် ဝယ်ယူခြင်းထက် ဘဏ်နှင့် ချိတ်ဆက် ဝယ်ယူ ခြင်းက ပိုမို အဆင်ပြေသကဲ့သို့ မြေရှင်များနှင့်လည်း ပဋိပက္ခဖြစ်စရာ မရှိတော့ဟု အိမ်ခြံမြေ အကျိုး ဆောင် ဦးဇေယျာက ပြောသည်။

၎င်းက “ဝယ်လည်းဝယ်ကြတယ် တိုက်ခန်းက ဇယားနည်းနည်း ရှုပ်တာပေါ့။ ကိုယ်ဝယ်ပြီး သွားလို့ရှိရင် ပြန်ရောင်းတာ ဖြစ်ဖြစ်၊ ပြန်ငှားတာဖြစ်ဖြစ် အချို့ လောဘကြီးတဲ့ မြေရှင်တွေဆိုရင် ငှားတာတောင် ခု 1 percent တောင်းနေတယ်။ အရောင်းကို 2 percent တောင်းတယ်။ အချို့ဆိုရင် လောဘကြီးပြီး 3 percent တောင်တောင်းတယ်”ဟု ပြောသည်။

အထပ်မြင့် ဆောက်လုပ်နေသော လုပ်သားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အနေအထားအရ တိုက်ခန်းဝယ်ယူရန် အိမ်ရာချေးငွေ ထုတ်ပေးသည့် ဘဏ်များမှာ KBZ Bank၊ AYA Bank၊ Yoma Bank၊ CB Bank၊ A.G.D Bank တို့ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ချေးငွေ အတိုးနှုန်းများ အနေနှင့် တစ်နှစ်လျှင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ထားပြီး ယခုအခါ ဗဟိုဘဏ်မှ ကြေညာထားချက်အရ ၁၂. ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆောက်လုပ်ပြီးစီးသည့် တိုက်ခန်းကို ကနဦးငွေ ပေးသွင်းပြီးပါက တက်ရောက် နေထိုင်နိုင် သော်လည်း တိုက်ခန်းနှင့် ပတ်သက်သည့် စာရွက်စာတမ်းများကို သက်ဆိုင်ရာဘဏ်မှ သိမ်းဆည်းထား ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

အနိုင်ရပါတီ Move Forward Party (MFP) ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် အလုပ်သမားများ၏ အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ အား ၄၅၀ ဘတ်သို့ တိုးမြှင့်ရန် ဆောင်ရွက်နေမှုများအား မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက ကြိုဆိုကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Move Forward Party ပါတီ ခေါင်းဆောင် ပီတာသည် မေလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာအား ၄၅၀ ဘတ်သို့ တိုးမြှင့်ရန်ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ကုန်သည်ကြီးများအသင်း၊ SME နှင့် အလုပ်သမားကောင်စီတို့ဖြင့် ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း Thai PBS သတင်းတွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ထိုဆွေးနွေးမှုတွင် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ နှုန်းထားနှင့် ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ ထူးခြားလာနိုင်ကြောင်း MWRN မှ အကြံပေး ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလက်ရှိမှာလည်း ကျနော်တို့က ၃၅၀ လောက် ရနေရာကနေ ၄၅၀ လောက်အထိ တောင်းသလောက် တော့ ရချင်မှရမယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အားလုံး လုပ်ငန်းရှင်တွေရော ဒီကုန်သည်ကြီးများ အသင်းတွေရော အား လုံး ညှိနှိုင်းပြီး ဆုံးဖြတ်ကြမယ်ဆိုရင်တော့ တက်တော့တက်လာနိုင်တယ်။ သို့သော် တောင်းသလောက်ကတော့ တော်ရုံလောက် လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေနဲ့ ကုန်သည်ကြီးများတွေကလည်း သူတို့ မပေးနိုင်ဘူး။ ဘာလို့ဆို သူတို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ကိုင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေဘက်က လိုက်နိုင်စွမ်း မရှိဘူး။ သူတို့ရဲ့ အကျိုးအမြတ်အတွက် လည်း တအားကြီး လျော့ပါးသွားနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့က ပေးမှာမဟုတ်ဘူး။ အတင်းအဓမ္မ မပေး မဖြစ်ပေးရ မယ် ဆိုပြီး အမိန့်တွေ ဘာတွေထုတ်ရင်လည်း ဆိုးကျိုးက ဘာတွေဖြစ်သွားနိုင်လဲဆိုတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ကိုယ် တိုင် အလုပ်ကို ဆက်မလုပ်ဘဲနဲ့ ရပ်တန့်သွားမယ်ဆိုရင် လုပ်သားတွေရဲ့ အလုပ်လက်မဲ့ လက္ခဏာ ပေါ်ပေါက်နိုင် တဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါကိုတော့ သူတို့ပညာရှင်အဆင့်တွေ အနေနဲ့ တိုးတော့ တိုးမြှင့်ပေးမယ်။ ထိုက်သင့်တဲ့ သဘောတူညီမှုတစ်ခု ရလာလိမ့်မယ်လို့တော့ သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ထိုင်းအစိုးရသစ် တစ်ရပ်အား မဖွဲ့စည်းရသေးသော်လည်း ယခုကဲ့သို့ အကြို ဆွေးနွေးမှုများ ဆောင် ရွက်ထားခြင်းသည် အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ဖြစ်လာချိန်တွင် အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်းလည်း မြန်မာရွှေ့ ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

အနိုင်ရပါတီ Move Forward ပါတီ ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်ကာလများတွင် ဘုရင်စနစ်အား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ကြွေးကြော်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ၎င်းနှင့် ညွန့်ပေါင်း မဟာမိတ်ပါတီ ၇ ပါတီတို့ သဘောတူညီချက် ရေးထိုးရာတွင် နိုင်ငံ၏ ဘုရင်စနစ်အား ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းသွားရန် ကတိကဝတ် ပြုထားသည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလများတွင် ကြွေးကြော်ခဲ့သည့် အချို့ မူဝါဒများသည် လက်တွေ့တွင် အကောင်အထည်ဖော်ရန် မလွယ်ကူသည့် အတွက်ကြောင့် ယခု အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အခြေအနေအား စောင့်ကြည့်ရဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုဟာက ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအနေနဲ့ လုပ်မှာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျန်တဲ့ ပါတီတွေကလည်း သူတို့မှာ သူတို့မူဝါဒ ရှိပြီးသားပဲ။ အဲဒီမှာ မူဝါဒတွေ ကိုက်ညီအောင်လို့ အားလုံးနဲ့ အဆင်ပြေတဲ့ လမ်းစဉ်ကို သူတို့က လုပ်ရမှာ။ ကျန်တဲ့ပါတီတွေမှာလည်း ချမှတ်ထားတဲ့ အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အခြေခံ လုပ်အားခ အပါအဝင် အခြေခံအခွင့်အရေး အဲဒီကိစ္စတွကို သူတို့ တိုင်ပင်တဲ့ အခါကျရင် အားလုံး ဘုံအားဖြင့် သဘောတူတဲ့ဟာကို လုပ်မှပဲ ရမှာပါ။ အနည်းဆုံးကတော့ လုပ်ရတဲ့ ကာလ ဥပမာ ကြာကောင်းကြာမှာပေါ့။ ဥပမာ ၆ လ အတွင်း လုပ်ချင်မှ လုပ်နိုင်မယ်။ ရေတို ရေရှည်ပေါ့ သူတို့ရဲ့ စီမံကိန်းတွေပေါ် မူတည်ပြီး ဘယ်ဟာ ဦးစားပေး မလဲ။ အဲဒီအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ သူတို့အနေနဲ့ ပြောထားတဲ့ဟာတွေ လမ်းစဉ်တွေကို အကောင် အထည် ဖော်မယ်လို့ ယူဆတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရမှ အစိုးရသစ်ထံသို့ အဆင်ပြေ ချေမွေ့စွာ အာဏာလွဲပြောင်း ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာက မေလ ၂၃ ရက်တွင် အာမခံပြောဆိုခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖွဲ့အသစ်သည် လာမည့် သြဂုတ်လ ဒုတိယအပတ်တွင် နေရာတကျ ဖြစ်မည်ဟု ယူဆကြောင်း ယာယီအစိုးရ၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က မေလ ၂၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၅

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် မေလဆန်းပိုင်းမှ စတင်၍ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာနေသော်လည်း ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျဆင်းခြင်းမရှိဘဲ အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ်သိန်း ၃၀ အထိ ဖြစ်ပေါ် လျက်ရှိနေကြောင်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့် မေလဆန်းပိုင်းတွင် တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၀၇၀ သို့ ရောက်ရှိ ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာနေကြောင်း၊ မေလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၉၆၀ ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိလာသည်ကို တွေ့ရသည်။

သို့သော်လည်း ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျဆင်းမှုမရှိဘဲ အမြင့်ဈေးတွင်သာ ရှိနေကြောင်း၊ ထိုသို့ ဈေးနှုန်း ကျဆင်းမှု မရှိခြင်းသည် ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်ချိန်တွင် ဝယ်ယူထားသည့် ရွှေကုန်သည်များက လာရောက် ရောင်း ချမှုများ မရှိသေးကြောင်း၊ အရောင်းအဝယ် အေးနေသည့် အတွက်ကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ အမြင့်ဈေးနဲ့ ဝယ်ထားတဲ့လူတွေက ပြန်မရောင်းကြသေးဘူး။ အနိမ့်ဈေးနဲ့ လိုချင် တဲ့ သူတွေကလည်း ဒီဈေးကို စောင့်နေတယ်ပေါ့။ အရောင်းအဝယ် အေးတယ်။ ဒေါ်လာဈေးလည်း မကျဘူး။ ဒေါ်လာဈေးလည်း နည်းနည်းပြန်ပြီးတော့ မာနေတယ်။ ကမ္ဘာ့ဈေးလည်း ပြန်ကျလာမှာပါ။ ပြည်တွင်း ဒေါ်လာ ဈေး ကျရင် ကျသွားမှာပါ။ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းကတော့ ငြိမ်နေအုံးမှာပါပဲ။ ဒီအတိုင်းပဲ သွားနေအုံးမှာပါပဲ”ဟု ပြောသည်။

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၀၇၀ မှ ၁၉၆၀ ဖြစ်သွားသည့်အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော် ကျဆင်းသွားခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂ သိန်းခန့် ကျဆင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ရွှေလာရောက် ရောင်းချမှု နည်းပါးခြင်းနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းနေမှု ကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျသင့်သလောက် မကျခြင်းဖြစ်နေသည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် မိုးရာသီကာလ ရောက်ရှိတော့မည် ဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ရွှေကုန်ကြမ်း ဝင်ရောက်မှု သည်လည်း နည်းပါးသွားနိုင်ခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် လက်ရှိဈေးနှုန်း အတိုင်းသာ ဆက်လက် ရှိနေနိုင်သည် ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဈေးကတော့ ကမ္ဘာ့ရွှေ တက်တက်၊ ကျကျပါ ကမ္ဘာ့ရွှေ ဘယ်လောက်ကျကျ လိုက်ကျမှာ မဟုတ်ပါဘူး မြန်မာ့ရွှေကတော့။ ဘာလို့ဆို ၁၆၀၀ အထိပဲ ကျသွားအုံး မြန်မာ့ရွှေဈေး အဲဒီနားမှာပဲ တည်နေအုံးမှာပါ။ ကျလည်း ခဏပါပဲ။ ဘာလို့ဆိုတော့ လောလောဆယ် ဒေါ်လာတွေ၊ ဘတ်တွေကလည်း မာနေတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိတာကိုး။ ပြည်တွင်းက လူတွေကတော့ အတက်ဘက်ကိုပဲ ဆွဲတင်ကြတာပါ။ အကျကတော့ ခပ်ရှားရှားပါ။ အရင်လို ဈေးကွက်ကြီး သပ်သပ် မှန်းလို့လည်း မရပြန်ဘူး။ နောက်တစ်ခုက ၆ လပိုင်းလောက်ဆို မိုးတွင်းရောက်ပြီဆို ရွှေ က ရှားတော့မယ်။ အဲဒါတွေ တစ်ကဏ္ဍပါတယ် အဲဒီလိုတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ အရင်လိုမျိုး ပုံမှန်ဈေးကွက် ငွေဈေးတွေချည်းပဲ၊ ဝယ်လိုအားတွေချည်းပဲလည်း သွားတွက်လို့ မရတော့ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး အမြင့်ဆုံး တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၇၀ သို့ ရောက်နေချိန်တွင် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးနှုန်းသည် တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ်သိန်း ၃၀ ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ပြန်လည် ကျဆင်းချိန်တွင် ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည် ကျဆင်းခြင်းမရှိဘဲ အမြင့်ဈေးတွင်သာ တည်ငြိမ်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်း ရွှေဈေးကွက်တွင် ဝယ်လိုအား မရှိသော်လည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လျက် ရှိနေကြောင်း၊ ထို့နောက် ရွှေဝယ်လိုအား မရှိသည့်အပြင် ရောင်းလိုအားလည်း မရှိဖြစ်နေကြောင်း၊ ငွေကြေး လိုအပ်မှုကြောင့်သာ လာရောက် ရောင်းချမှုများသာ ရှိနေပြီး ဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ် အေးနေသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေ သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၄

လျှပ်စစ်ကား၊ ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးဆိုင်ကယ်များကို ပြည်ပမှ အစိတ်အပိုင်းများ တင်သွင်းပြီး ပြည်တွင်းတွင် SKD စနစ်ဖြင့် တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည်ဟု သိရသည်။

လျှပ်စစ်ကား Hijet အစီးရေ ၁၀၀၀ ကျော်နှင့် သုံးဘီးဆိုင်ကယ် အစီးရေ ၅၀၀၀ ကျော်ကို ထုတ်လုပ်ရန် ပြင်ဆင် နေသည်ဟု လျှပ်စစ်ကား တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆရာတို့က Hijet ရယ်၊ မီနီအိုးဝေရယ်၊ သုံးဘီးဆိုင်ကယ်ရယ်၊ နောက်ပြီးတော့ ဆိုင်ကယ် အစားထိုး၊ ဘေးဆိုက်တွဲ အစားထိုး ယာဉ်တစ်မျိုးပေါ့၊ နောက်ပြီးတော့ ၂ ဘီးဆိုင်ကယ်ပေါ့ ၄ မျိုးတော့ ထုတ်ဖို့ ရှိပါတယ်။ ၃ ဘီးကတော့ များမယ်ဗျ။ ၃ ဘီးကတော့ ဈေးကွက် လိုအပ်ချက်အရ အစီး ၅၀၀၀ ကျော်လောက် ထုတ်ဖို့ ရှိမှာပေါ့။ Hijet ကတော့ ၁၀၀၀ ကျော်လောက် ရှိမှာပေါ့။ ပထမအဆင့်တော့ SKD ပေါ့။ တဖြည်းဖြည်းတော့ ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှု အချိုးအစားတွေ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့ ထုတ်သွားမှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လျှပ်စစ် ဆိုင်ကယ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်တွင်းတွင် တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည့် လျှပ်စစ်ကားနှင့် သုံးဘီးဆိုင်ကယ်များ၌ ဆိုလာဖြင့် အားသွင်းနိုင်သည့် စနစ် ပါဝင်ကြောင်း၊ ထို့နောက် မိမိတို့အိမ်တွင်း အားသွင်းနိုင်သည့် စနစ်လည်း ထည့်သွင်းသွားမည်ဟု သိရသည်။

သို့သော်လည်း မိမိတို့အိမ်တွင် အားသွင်းမည်ဆိုပါက အားပြည့်နိုင်သည့် အချိန်ကာလသည် ကြာမြင့်ကြောင်း၊ အထပ်မြင့် တိုက်ခန်းနေသူများအနေဖြင့် အဆင်ပြေနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း၊ အားသွင်းရုံတွင် အားသွင်းမည်ဆိုပါ က အချိန် ၁ နာရီဖြင့် အားပြည့်နိုင်သည်ဟု လျှပ်စစ်ကား တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်မည့်သူထံမှ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လျှပ်စစ်ကားအတွက် အားသွင်းရုံများ တည်ဆောက်ရေး၊ ပြုပြင်ရေးဆိုင်ရာများနှင့် ပတ်သက်၍ လိုအပ် ချက်များ ရှိနေသေးကြောင်း၊ ထိုလိုအပ်ချက်များကို ဖြေရှင်းနိုင်မှ အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း ကားဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက ဝေဖန်နေကြသည်။

ပြည်တွင်းတွင် လျှပ်စစ်ကားကို တပ်ဆင် ထုတ်လုပ်ခြင်းအားဖြင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ရရှိလာမည့် အပြင် နည်းပညာများလည်း ရရှိလာမည်ဟု ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လျှပ်စစ် သုံးဘီးဆိုင်ကယ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြည်တွင်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်တယ်ဆိုရင် ဘယ်ကပဲလုပ်လုပ် အစ်ကိုတို့က ကြိုဆိုရမှာပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက ဘာအကျိုးအမြတ် ရမလဲဆိုတော့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ရတဲ့အပြင်မှာ နည်းပညာ ပေါ့နော် လျှပ်စစ်ကားတွေ ပြောမယ်ဆိုရင် လျှပ်စစ်ကားရဲ့ သဘောသဘာဝ ဥရောပနိုင်ငံတွေမှာလည်း ရှိတာ ပေါ့နော်။ ပြည်တွင်းကတော့ အခုမှ ထဲထဲဝင်ဝင် တကယ့်ကို လုပ်လာတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ ပြည်တွင်းမှာ တပ်ဆင် ထုတ်လုပ်တာမျိုးက ကောင်းတယ်။ တစ်ခုပဲ ပြန်ပြီးစဉ်းစားရမှာက ပြည်တွင်းမှာထုတ်တဲ့ လျှပ်စစ်ကား တွေသည် ပြည်ပကနေ သွင်းလာတဲ့ လျှပ်စစ်ကားတွေရဲ့ Quality Control ပေါ့နော် လောက်လောက်လားလား ဖြစ်ပါ့မလား၊ နိုင်ပါ့မလားဆိုတဲ့ အရာတစ်ခုကိုတော့ ပြန်ချိန်ကြည့်ရမှာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် မလုပ်သေးခင်ကနေ စပြီးတော့ အပျက်သဘောဆောင်တဲ့ စကားမျိုး ပြောနေတာတော့ သိပ်မကောင်းဘူး။ ဈေးကွက်အနေနဲ့ ပြောမယ် ဆိုလည်း ပြည်ပကနေ သွင်းတာထက်စာရင် ကိုယ့်ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်တပ်ဆင်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်ပ နိုင်ငံခြားသုံးငွေလည်း လျော့သွားနိုင်သလို ပြည်တွင်းမှာလည်း ဒါက အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေလည်း ပြန် ရတယ်။ ကောင်းကျိုးတွေကတော့ အများကြီးပါပဲ”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ EV ကားတစ်စီး၏ ရောင်းစျေးသည် ဖြစ်သင့်သည့်စျေးထက် ကားတစ်စီးလျှင် သိန်း ၁၀၀ မှ သိန်း ၁၅၀ ပို၍ များနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အများပြည်သူ အသုံးပြုနိုင်သည့် ဈေးတန်းတစ်ခု ဖြစ်ရန်အတွက် တပ်ဆင်ထုပ်လုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ကားမူဝါဒ ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်မြို့အတွင်း၌ စက်သုံးဆီသုံး မော်တော်ယာဉ်များအတွက် ရပ်နားရန် ကားပါကင်များ အခက် အခဲများ ရှိနေခြင်းကြောင့် လျှပ်စစ်ကားများ ဝင်ရောက်လာမည်ဆိုပါက ပို၍ အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ပြောဆိုမှုများလည်း ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃

အစိုးရအနေဖြင့် တောင်သူများအတွက် စိုက်ပျိုးစရိတ်ချေးငွေများ ထုတ်ပေးရာတွင် တစ်ဧက ကျပ် ငါးသောင်း တိုးမြှင့်ထုတ်ချေးခြင်းနှင့် ပြန်ဆပ်ရမည့် သက်တမ်းကာလကိုလည်း နှစ်နှစ်ခန့် တိုးပေးသင့် ကြောင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အနောက်ပိုင်း) ပြည်ခရိုင်နှင့် သဲကုန်းမြို့နယ်တို့မှ တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အစိုးရသည် ဘဏ်ချေးငွေများကို အကျေဆပ်ပြီးသည့် တောင်သူများကိုသာ ထုတ်ချေးပေး ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ထို့နောက် ယခင်နှစ်က ထုတ်ယူထားသော ချေးငွေ အကျေမဆပ် နိုင်သေးသူများကိုလည်း အကျေ ပေးဆပ်ရန် ဖိအားပေး တောင်းခံခြင်းများ ရှိနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ချေးငွေပြန်ဆပ်ရမည့် ကာလကို သက်တမ်းတိုးပေးစေလိုကြောင်း ပြည်ခရိုင်၊ ပေါင်းတလည်မှ တောင်သူ ဦးကြည်ခိုင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

စိုက်ပျိုးရေး လယ်ယာတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ဦးကြည်ခိုင်က “သွင်းအားစု စရိတ်တွေ၊ စိုက်စရိတ်တွေ ရိတ်စရိတ်တွေ အကုန်လုံးက စျေးတက်လာ တယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ အချို့ အကျေဆပ်နိုင်တဲ့ သူတွေဆိုလို့ရှိရင် တစ်ဧကကို တစ်သိန်းခွဲနှုန်းတင်မက ဘူးပေါ့ နှစ်သိန်းနှုန်းအထိ ထုတ်ချေးမယ်လို့တော့ ပြောသံကြားတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘဏ်ဘက်က တိတိ ကျကျ ပြောလာတာမျိုးတော့ မဟုတ်သေးဘူး။ အဲလို တိုးထုတ်ပေးနိုင်ရင်တော့ တောင်သူတွေ အနေနဲ့ ပိုပြီး အဆင်ပြေလာမှာပေါ့။ ပြီးတော့ ချေးငွေ သက်တမ်းကို ကာလတို မဟုတ်ဘဲနဲ့ နှစ်နှစ် ဒါမှမဟုတ် သုံးနှစ်အထိ သတ်မှတ်ပေးမယ်ဆိုရင် ပိုကောင်းပါတယ်။ အချို့နေရာမှာ ဘဏ်ကြွေးတွေ မဆပ်နိုင်ကြ လို့ ဘဏ်တွေ တောင်သူတွေကြားမှာ ကမောက်ကမ ဖြစ်တာတွေ ပြေလည်သွားမှာပါ။ တစ်နှစ်တည်း မဆပ်နိုင်တဲ့သူဆို ပထမနှစ်မှာ အတိုးသပ်၊ ဒုတိယနှစ်ကလေးမှာ အကျေဆပ် ဒါမှမဟုတ် တတိယနှစ် ကျမှ အကျေဆပ်တဲ့ သဘောမျိုးလေး လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင် ပိုကောင်းတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အစိုးရမှ သတ်မှတ်ထားသော ကာလအတွင်း အကျေမဆပ်နိုင်သူများမှာ ဒဏ်ကြေးကို တစ်လချင်း အတိုးနှုန်းနှင့် ပြန်လည် တွက်ချက် ပေးဆောင်နေရသည့်အတွက် များစွာနစ်နာရကြောင်း သဲကုန်းမြို့နယ်မှ တောင်သူ ဦးမြင့်ဦးက ပြောသည်။

 မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်ခွဲကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟိုအတိုးက တရားမကျဘူး ဒဏ်တိုးက တစ်ဝက်ကျော်တယ်။ ဘယ်လိုနှုန်းတွေ ကောက်မှန်း မသိဘူး။ ၂၀၂၀ မိုး အရင်း ၁၅ သိန်းကို ၁၈ သိန်း ၄ သောင်း။ အတိုးအမှန်က တစ်သိန်းငါးသောင်းနဲ့‌ ခြောက်ထောင်လောက်ရှိတယ်။ ကျန်တာ ဒဏ်တိုးတွေ။ တစ်လနေရင် တစ်ခါ ထပ်တက်တာ ဒဏ်တိုး က။ သူတို့ ပါးစပ်ထဲမှာတင်ဖြစ်တာ ခုဥစ္စာက သဘောပြောကြပါစို့ တစ်လကို ဒဏ်တိုး ၅၀၀ ဆိုရင် နှစ်လဆို ၁၀၀၀ အဲနှုန်းတွေလို လုပ်လာတာ”ဟု ပြောသည်။

စပါးစိုက် တောင်သူများအား မိုးစပါးချေးငွေကို မေလမှ စက်တင်ဘာလအထိ လည်းကောင်း၊ ဆောင်း ချေးငွေကို အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ လည်းကောင်း တစ်ဧကလျှင် ကျပ် ၁၅၀၀၀ နှုန်းနှင့် တောင်သူ တစ်ဦးလျှင် ၁၀ ဧကအထိ တစ်နှစ်အတိုးနှုန်း ၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးနေခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ချေးငွေ အမျိုးအစားမှာ အစိုးရအနေနှင့် မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် MADB မှ တဆင့် သီးနှံ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ခြင်းအတွက် စရိတ်စကအဖြစ် ကာလတို သဘောမျိုးနှင့် ထုတ်ချေးပေးခြင်းဖြစ် ကြောင်း MADB ဘဏ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၃

လက်ရှိတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ ပခုက္ကူ၊ မုံရွာနှင့် မြင်းခြံဒေသတို့မှ ထွက်ရှိသည့် ကြက်သွန်နီများကို တင်ပို့လျက် ရှိနေကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြစ်သား၊ ကျောက်ဆည်ဒေသမှ ထွက်ရှိသည့် ကြက်သွန် လက်ကျန်များသည် နည်းပါးနေပြီဖြစ်၍ ပခုက္ကူ၊ မုံရွာနှင့် မြင်းခြံဒေသတို့မှ ထွက်သည့် ကြက်သွန်နီများအား ပြည်ပသို့ တင်ပို့နေရခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တရုတ်နယ်စပ်နှင့် ထိုင်းနယ်စပ်များမှတဆင့် တင်ပို့လျက်ရှိနေကြောင်း၊ တစ်ပတ်လျှင် တွဲကား အစီးရေ ၁၅ စီးမှ ၂၀ စီးခန့် တင်ပို့လျက်ရှိနေသည်ဟု မြင်းခြံမြို့မှ ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးအောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မြစ်သား၊ ကျောက်ဆည်ဘက်ကဆိုရင် တစ်လုံးမှကို မကျန်သလောက် ဖြစ်သွားပြီ။ အဲဒီဘက်တွေက အကုန်ဆွဲ သွားတယ်။ အခု ဒီဘက်ကို ပခုက္ကူတို့၊ မုံရွာတို့၊ မြင်းခြံတို့ဘက်ကို ဆွဲတယ်ဆိုတာက ဆိတ်ဖြူတို့၊ မလှိုင်၊ မိတ္ထီလာ တို့ဘက်ကို ဆွဲတယ်ဆိုတာက မြစ်သား ကုန်သွားလို့ ဒီဘက်ကို လာတာလေ။ ဝယ်ယူမှုနှုန်းက ပုံမှန်ဝယ်ယူနေတဲ့ နှုန်းထက်တော့ ကျမသွားဘူး။ တစ်လကို ပျမ်းမျှခြင်းဆိုရင် ကုန်သည်ပေါင်းစုံပေါ့နော် မူဆယ်ရော၊ မြဝတီရော နှစ်လိုင်းလုံး ပြောရရင် တစ်ပတ် တစ်ပတ်ကို အနည်းဆုံး ဝယ်တဲ့စကေးက ၁၅ စီးရှိတယ်။ ၄ ပတ်ဆိုတော့ တစ်လ ကို ဝယ်တဲ့စကေးက အနည်းဆုံး အစီး ၆၀။ အဲဒါ တွဲကားပေါ့၊ တွဲကားဆိုတာက ကုန်ချိန် ၂ သောင်း ပါတဲ့ ကားတွေ ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းသည် ကိုဗစ်အခြေအနေများကြောင့် ပိတ်ထား ရသည့်အတွက် တရုတ်နယ်စပ်မှတဆင့် တင်ပို့မှု မရှိခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် တရုတ်နယ်စပ်လမ်းကြောင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီဖြစ်သည့်အတွက် ယခင်နှစ်များထက် ကြက်သွန်တင်ပို့မှုသည် ပို၍ များသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကြက်သွန်နီလှောင်ထားသည့် ဂိုဒေါင်တစ်ခု မြင်ကွင်း

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်နီများ ဈေးနှုန်းကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် တောင်သူများမှ ကြက်သွန်ရောင်းချမှု များ နည်းပါးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်သည်များထံတွင် ကြက်သွန်လက်ကျန် အနည်းငယ်သာ ရှိသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးကျော်ရှိန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တောင်သူလက်ထဲမှာပဲ ရှိတယ်။ တောင်သူတွေက နဂိုက အရင်နှစ်တွေက ပေါ်လာတာက အခု ၅ လပိုင်းဆိုရင် ကဏန်း ၃ လုံး၊ ၁၀၀၀ အောက်မှာပဲ။ ဒီနှစ်ကျတော့ ၂၀၀၀ နီးပါး၊ ၁၅၀၀ နဲ့ ၂၀၀၀ အောက်မှာ ဖြစ်သွားတော့ တောင်သူတွေက မနှစ်ကလည်း နောက်ပိုင်းမှာ ဈေးနည်းနည်းပါတော့ တောင်သူတွေက အရောင်းမာန ကြီးနေ တယ်။ နောက်ပြီးတော့ တစ်ခါ တောင်သူတွေက တောအနေနဲ့ကျတော့ ကြက်သွန် ၁၀၀၊ ၂၀၀ ရောင်းပြီးရင် သူ့ အိမ်အတွက် ၁ လစာ၊ ၂ လစာ ပြီးသွားပြီလေ။ အဲဒီတော့ ထုတ်မရောင်းသေးဘူး။ အဓိကကတော့ ဒီနှစ်အနေနဲ့ ပြောမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကုန်သည်လက်ထဲမှာ အရင်နှစ်တွေလောက် လှောင်လက်တွေထဲမှာ ကြက်သွန်က မရှိဘူး။ မရှိတာက ဈေးမြင့်တော့ နောက်ပိုင်းမှာ တကယ်လို့ ဈေးမြင့်နဲ့ ဝယ်လှောင်လို့ ရှုံးရင် ရှုံးနိုင်တယ်လေ။ ရှုံးနိုင်တော့ အရင်နှစ်တွေလို လက်ထဲမှာ မရှိဘူး။ အရင်နှစ်ထက်စာရင် ကုန်သည်လက်ထဲမှာ နည်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မုံရွာမြို့နှင့် အနီးအနားဒေသထွက် ကြက်သွန်နီများကို တရုတ်နိုင်ငံမှ နေ့စဥ်ဝယ်ယူမှု ရှိနေကြောင်း၊ တွဲကားကြီးများဖြင့် တိုက်ရိုက်ပို့ဆောင်ပေးနေရသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ယခုရက်ပိုင်းတွင် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် တစ်ပိဿလျှင် ၂၀၀၀ ကျပ်နှင့် ၂၀၅၀ ကျပ်အထိ ဖြစ်ပေါ်နေသော် လည်း ဈေးကွက်အတွင်း ကြက်သွန်ဝင်ရောက်မှုများ နည်းပါးလျက်ရှိနေပြီး တောင်သူများနှင့် တချို့သော ကုန်သည်များက ဈေးနှုန်းအခြေအနေကို စောင့်ကြည့်နေကြသည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ကြက်သွန် ကုန်သည်များက ပြောသည်။