CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများမှ ဝယ်လိုအား များနေသည့်အတွက် မြန်မာ့ရော်ဘာဈေးကွက်သည် ပြည်ပ ဈေးကွက်တွင် သာမက ပြည်တွင်းဈေးကွက်မှာပါ ဈေးကောင်းရရှိနေပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက် လာနေကြောင်း ရော်ဘာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရောင်းချသူများထံမှ သိရသည်။

ယခင်နှစ်များတွင် ပြည်တွင်း ရော်ဘာဈေးနှုန်းသည် ကုန်ပစ္စည်းရှားပါးသည့် ဇွန်လရောက်ရှိမှသာ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လေ့ရှိကြောင်း၊ သို့သော် ယခုနှစ်တွင် ဧပြီလကတည်းကပင် ဈေးနှုန်းမြင့်တက် နေကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ရော်ဘာ တစ်ပေါင်လျှင် ၁၄၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း ရရှိနေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ်မှ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးသည့် လုပ်ငန်း ရှင် ဦးဘုန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးဘုန်းမြင့်က “၁၄၂၀၊ ၁၄၃၀ လောက် ဖြစ်နေပြီ။ တချို့ပြားတွေက ၁၄၅၀ လောက် ဖြစ်နေပြီ။ ရာသီဥတုက ပစ္စည်းရှားလာတာပေါ့လေ။ တချို့လည်း မခြစ်ကြတော့ဘူးလေ။ တချို့လည်း အလုပ်သမား မရှိဘူးပေါ့။ အစေး ထွက်နည်းလာတော့ တချို့ခြံတွေက မကိုက်တော့ ပိတ်လိုက်ပြီလေ။ အဲဒီတော့ ပစ္စည်းအထွက် နည်းလာတယ်။ ပစ္စည်းနည်းတော့ ဝယ်လက်က နည်းနည်း များလာတဲ့အခါကျရင် အမှန်ကတော့ ယိုးဒယား နည်းနည်းဝယ်ရင် ဈေးနည်းနည်း လိုက်တယ်။ ဒီနှစ်က မနှစ်ကနဲ့စာရင် ဈေးနည်းနည်း ပိုကောင်းတယ်။ အရင်နှစ်က ၁၄၀၀ ဆိုတာ ၆ လပိုင်းလောက်မှ ရတာ။ အခုက ၄ လပိုင်းကတည်းက ၁၄၀၀ ကျော်တာ။ ၁၄၀၀ ဈေးအောက် မကျတော့ဘူး လေ။ ၁၄၁၀၊ ၁၄၂၀” ဟု ပြောသည်။

ရော်ဘာများ လှမ်းထားစဉ် 

ပြည်တွင်း ရော်ဘာဈေးကွက်တွင် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ၌ ရော်ဘာတစ်ပေါင်လျှင် ၁၀၀၀ ကျပ်ရှိခဲ့ရာမှ မတ်လ တတိယပတ်တွင် ဈေးနှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး ၉၀၀ ကျပ်ခန့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဧပြီလအတွင်း ပြန်လည် မြင့်တက်လာပြီး ယနေ့အထိ အမြင့်ဈေးတွင် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာစိုက် တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ရော်ဘာဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေသော်လည်း ပြည်တွင်းရော်ဘာ ထုတ်လုပ်မှုသည် ရာသီဥတု ပူပြင်းမှုနှင့် သွင်းအား စု ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းတို့ကြောင့် အထွက်နှုန်းများ လျော့ကျလျက် ရှိနေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် ရော်ဘာစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်သူများအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးထွန်းထွန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးထွန်းထွန်းနိုင်က “နယ်စပ်ထွက်တာ ရှိတယ်ပေါ့။ မြဝတီကို ထွက်တာလည်း ရှိတယ်။ တချို့ကျတော့ တရုတ် နယ်စပ် ထွက်တာလည်း ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဒေတာကတော့ ဒီနှစ်မှာတော့ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ကတော့ ရာသီဥတု အခြေအနေကြောင့်ပေါ့နော် ကျနော်တို့ရဲ့ ရော်ဘာခြံတွေကတော့ အထွက်လျော့မယ်လို့ ကျနော်တို့ ခန့်မှန်းထား တယ်။ တကယ်လည်း လျော့ပါတယ်ခင်ဗျ။ အခုချိန် ရာသီဥတု တအားပူတဲ့ အခါကျတော့ အထွက်က တော်တော် လေး လျော့ကျသွားတယ်ခင်ဗျ။ ဒီနှစ်မှာ သွင်းအားစုတွေ ဈေးကြီးတဲ့ အခါကျတော့ ဓာတ်မြေဩဇာတွေ ကျွေးတဲ့ အခါကျတော့ ဓာတ်မြေဩဇာတွေ မသုံးနိုင်တာလည်း ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဒီနှစ်မှာ တော်တော်လေးကို အထွက်နှုန်း လျော့ကျတယ်။ တင်ပို့မှုကိုကျတော့ ကျနော်တို့ လက်လှမ်းမမှီတဲ့အတွက် ပြောဖို့ နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိပါ တယ်။ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာ ဈေးတက်လို့ရှိရင် ရော်ဘာဈေး နည်းနည်း တက်တဲ့သဘော ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ပြည်တွင်း အထွက်ကတော့ ဆုတ်သွားပြီပေါ့နော်။ နိုင်ငံတကာ အထွက်တွေကတော့ အင်ဒိုနီးရှားတို့၊ တချို့နေရာ တွေက ပြန်ထွက်လာတာတော့ ရှိတယ်ပေါ့ဗျ” ဟု ပြောသည်။

 ရော်ဘာထုတ်လုပ်နေစဉ်

လက်ရှိ ရာသီဥတု ပူပြင်းမှုကြောင့် ရော်ဘာအထွက်နှုန်း လျော့ကျနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်က အပင်ရေ ၂၀ လျှင် ရော်ဘာ တစ်ပေါင် ထွက်ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် အပင်ရေ ၈၀ မှသာ ရော်ဘာ တစ်ပေါင် ရရှိတော့ကြောင်း ရော်ဘာခြံ လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။
ထို့ကြောင့် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ရော်ဘာထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းအများစုသည် ထုတ်လုပ်မှုများ ရပ်နားလာကြ ပြီဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် ရော်ဘာများကို ပြည်ပသို့ တန်ချိန် ၁၉၀,၀၀၀ ကျော် နှစ်စဉ် တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ရော်ဘာကို မွန်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ကရင်ပြည်နယ်တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မလေးရှားနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့ကို တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၉

လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်သည့်အချိန် များပြားသည့်အတွက် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဆန်စက်များသည် ဆန်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုများ လျော့ကျလာနေကြောင်း ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ကာလသည် နွေစပါးများ လှိုင်လှိုင်ပေါ်သည့်ကာလ ဖြစ်သော်လည်း ဆန်စက်များတွင် စပါးကြိတ်ရန် အတွက် လျှပ်စစ်မီး အခက်အခဲရှိနေခြင်းကြောင့် ယခင်ကထက် ဆန်ကြိတ်နိုင်မှု လျော့ကျသွားကြောင်း၊ ယခင်က တစ်ရက်လျှင် ဆန်အိတ်ရေ ၁၀၀၀ ကျော် ကြိတ်နိုင်သော်လည်း လက်ရှိတွင် အိတ်ရေ ၁၀၀ ကျော်သာ ကြိတ်နိုင် တော့ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟင်္သာတမြို့နယ်မှ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “မီးက မလာတဲ့အတွက်ကို မကြိတ်နိုင်ဘူး။ ကျနော်တို့ကတော့ မကြိတ်နိုင်ဘူးပေါ့။ gas fire ရှိတဲ့ လူတွေ ကတော့ ကြိတ်လို့ရတာပေါ့။ gas fire မရှိတဲ့ သူတွေကတော့ မကြိတ်ဘူးပေါ့။ ကြိတ်ခွဲမှုကတော့ နည်းမှာပဲ မီးမှ မရှိတာကိုး။ ကျနော်တို့ တန်အသေးလေးတွေတောင် တစ်နေ့ကို ၁၂၀၀/ ၁၃၀၀ ကြိတ်လို့ရတယ် ဆန်အိတ်ရေ။ မီးမရဘူးဆိုတော့ တစ်နေ့မှ ၁၀၀ ကျော်လောက်နဲ့ပဲ ပြီးနေတာပေါ့ အများကြီး ကွာသွားပြီ” ဟု ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြန့်ဖြူးရာ၌ ဓာတ်အားလုံလောက်မှု မရှိသည့်အတွက် လျှပ်စစ်မီးကို အချိန်ပိုင်းဖြင့်သာ ရရှိနေပြီး တချို့သော ဒေသများ၌ လျှပ်စစ်မီး ရရှိချိန်သည် အနည်းငယ်သာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ တချို့သော ဆန်စက်များသည် စပါးခွံများဖြင့် လည်ပတ်သည့် ဆန်စက်များ လည်း ရှိကြောင်း၊ ထို့နောက် ဂတ်စ်ဖြင့် လည်ပတ်သည့် ဆန်စက်များလည်းရှိကြောင်း၊ အများစုသည် လျှပ်စစ်မီး ဖြင့် လည်ပတ်သည့် ဆန်စက်များဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လျှပ်စစ်မီး  အခက်အခဲကြောင့် ဆန်ထွက်ရှိမှု နည်းပါးသွားခြင်းနှင့်အတူ ရန်ကုန်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးသွား ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဆန်ဈေးနှုန်း ထပ်မံ၍ တက်လာနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဆန်ဝယ်ယူမှု များပြားနေပြီး ဆန်ဈေးနှုန်းများလည်း မြင့်တက်သွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး ကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်က ဝင်ရောက်မှု နည်းတယ်။ နောက် မီးလည်း ပြဿနာ ရှိတယ် ကြိတ်ရတဲ့အခါ။ လျှပ်စစ်မီးကြောင့် ကြိတ်အားနည်းတာလည်း ပါတယ်။ စပါးဈေးကလည်း တက်တယ်။ စပါးဈေးကလည်း ဆန်ဈေးထက်ကို ကျော် ကျော်ပြီး ခေါ်နေတော့လေ။ ဆန်ဈေးက နည်းနည်းလေး တက်မယ်လို့ အမြင်ဆူနေတော့ အကုန်လုံးက ဝယ်တဲ့ ဘက်ကပဲ များနေတာ အဲဒါကြောင့်မို့လည်း ဈေးတက်တာ။ ပုံမှန်လေး အရောင်းအဝယ် ဈေးတက်ဖို့ သိပ်မရှိဘူး ငြိမ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ဟာနဲ့သူ အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ဖြစ်နေရင်တော့ မတက်နိုင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဆန်စက်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် စပါးလှိုင်လှိုင် ပေါ်ချိန်၌ ကုန်သည်များက တောင်သူများထံမှ စပါးများကို ဈေးနှိမ်ဝယ်ယူကြသော် လည်း လက်ရှိအချိန်မှာတော့ တောင်သူများထံတွင် စပါးလက်ကျန် မရှိသလောက် ဖြစ်ပေါ်နေပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် စပါးဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိလာနေကြောင်း သိရသည်။

ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသွားသည့်အတွက် ရန်ကုန်သို့ ဆန်များ မပို့နိုင်သည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေသည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နယ်မှာက တောင်သူတွေ အပြိုင်အဆိုင် အင်နဲ့အားနဲ့ ပေါ်တဲ့အချိန်ကျတော့ စပါးဈေးလည်း နည်းနည်း နှိမ်လို့ရတာပေါ့။ နှိမ်ဝယ်ပြီး ကြိတ်ပြီး တိုက်ရိုက်ပို့တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လောလောဆယ်မှာ အခုကျတော့ စပါးက လည်း ရေဆစ်ပိုင်း ရောက်သွားပြီလေ။ နွေစပါးက ရေဆစ်ပိုင်း ရောက်သွားတဲ့အတွက် ဒီဘက်မှာလည်း စပါးဈေး က နည်းနည်းလေး တက်တယ်။ ဆန်ဈေးက တိုးမပေးတဲ့အတွက် အခု စပါးဈေး တိုးမြှင့်ဝယ်ရတာ။ အခု စပါး ၁၀၀ ကို ပျမ်းမျှ ၁ သိန်း၊ ၁ သိန်းခွဲ၊ ၂ သိန်းအထိလောက် အရင်ရင်နဲ့စာရင်လေ ပြီးခဲ့တဲ့ ကျတဲ့ရက်နဲ့စာရင် နည်း နည်းလေး စပါးဈေးက တက်သွားတယ်လေ။ တက်သွားတဲ့အတွက် သူတို့လည်းပဲ ဆန်ဈေး တက်မပေးရင် ဈေး မကိုက်တော့ နည်းနည်း ပို့ဖို့အတွက် နည်းနည်း ဆိုင်းသွားတာပေါ့ အဲဒီသဘောပါပဲလို့။ ရှုံးရင်လည်း ရှုံးသွားနိုင် တယ်။ အဲဒီတော့ ဆန်ဈေးတက်မှပဲ သူတို့ ပို့နိုင်မှာပေါ့။ စပါးတွေကတော့ ဆန်စက်တွေမှာ ရှိသင့်တဲ့ အတိုင်းအ တာ တစ်ခုအထိ ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဝါးတန်းကုန်စည်ဒိုင်၏ ဧပြီလ ၂၈ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်သည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများအရ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းမွှေး တစ်အိတ် လျှင် ၉၃၀၀၀ ကျပ်မှ ၁၀၅၀၀၀ ကျပ်၊ ပေါ်ဆန်းမွှေးရှယ် တစ်အိတ်လျှင် ၈၀၀၀၀ ကျပ်မှ ၈၂၀၀၀ ကျပ်၊ ရက် ၉၀ ဆန် တစ်အိတ်လျှင် ၆၃၀၀၀ ကျပ်မှ ၆၇၀၀၀ ကျပ် ဈေးနှုန်းရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်အဝင်နည်းပြီး အရောင်းအဝယ် ကောင်းမွန်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈

ပြီးခဲ့သည့် မတ်ပဲစိုက်ပျိုးရာသီတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတ်ပဲ စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းသည် ကျဆင်းနေသည့်အတွက် ယခု နှစ်တွင် အိန္ဒိယသို့ မတ်ပဲတင်ပို့မှု ယခင်နှစ်များထက် ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျမည်ဖြစ်သည်ဟု ပဲကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခင်နှစ်များတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတ်ပဲ ထွက်ရှိမှုသည် တစ်နှစ်လျှင် တန်ချိန် ၇ သိန်းခန့် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၄ သိန်းခန့်သာ ထွက်ရှိသည့်အတွက် အိန္ဒိယသို့ တင်ပို့ရာတွင်လည်း လျော့ကျသွားမည် ဖြစ်သည်ဟု ဧရာကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာန တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အထွက်နှုန်းက အရင်တုန်းက ၇ သိန်း ပတ်ဝန်းကျင်လောက် ထွက်နေရာကနေ အခုဆိုရင် ၃ သိန်းခွဲ၊ ၄ သိန်း လောက်ပဲ ရှိမယ်၊ တစ်ဝက်လောက်ကို ကျသွားတယ် ဒီနှစ်က။ ဒါပေမယ့် အိန္ဒိယဘက်ကတော့ ဘယ်လို အင်ဖော်မာတွေနဲ့ ဘယ်လိုလုပ်လဲတော့ မသိဘူး။ အိန္ဒိယဘက်က မှန်းတာတော့ ကျနော်တို့ဆီက တစ်နှစ် ဒီနှစ် တန်ချိန် ၆ သိန်းခွဲလောက် ထွက်မယ်လို့ သူတို့တော့ မှန်းတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်တကယ် လက်တွေ့မှာတော့ အဲဒီလောက် မရှိဘူးဗျ။ ၃ သိန်းခွဲ၊ ၄ သိန်းလောက်ပဲ ရှိမယ်။ တစ်နှစ်ကို ဘယ်လောက်ဝယ်မယ်ဆိုတာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုချိန်ထိ အိန္ဒိယက ဘယ်ကာလကနေ ဘယ်ကာလအထိ သတ်မှတ်ပေးတာတော့ မရှိသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

မတ်ပဲ အထွက်နှုန်း လျော့ကျရခြင်းသည် ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဈေး၊ စက်သုံးဆီ စသည့် သွင်းအားစုစရိတ် အဆမတန် မြင့်တက်ခြင်းများကြောင့် တောင်သူများသည် လုံလောက်စွာ အသုံးမပြုနိုင်သည့်အတွက် အပင်များတွင် ပိုးကျ၍ အသီးဖြစ်ထွန်းမှု အားနည်းသွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

မတ်ပဲသီးနှံစိုက်ခင်း

သွင်းအားစုဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခြင်းကြောင့် တခြားသော သီးနှံများကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် စိုက်ပျိုးမှု ရပ်နား သွားကြသည့် တောင်သူများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယသို့ မတ်ပဲတင်ပို့ရန်အတွက် အိန္ဒိယမှ တန်ချိန် မည်မျှဝယ်မည်၊ ဘယ်ကာလမှ ဘယ်ကာလအထိ တင်သွင်းခွင့်ပြုမည် စသဖြင့် ထုတ်ပြန်လာခြင်း မရှိသေးခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း မတ်ပဲ ဈေးနှုန်းသည် ငြိမ်နေသည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ပဲကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။

“ဈေးနှုန်းက ငြိမ်နေတယ်။ ငြိမ်နေရခြင်း အကြောင်းအရင်းက ၂ ချက် ရှိတာပေါ့။ အရင်နှစ်တွေက ဆိုလို့ရှိရင် ဘယ်ကာလကနေ ဘယ်ကာလအထိကို တင်သွင်းခွင့် သတ်မှတ်လိုက်ပြီ။ အခုဆိုလို့ရှိရင် အိန္ဒိယဘက်က ထွက် မလာသေးဘူး။ အဲဒါကြောင့် ဈေးငြိမ်နေတယ်။ နောက်တစ်ချက်က သူတို့ဘက်မှာလည်း ဈေးကို မြောက်တက် လာအောင် ဈေးကစားနေတဲ့ ကုန်သည်တချို့ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေကိုလည်း သူတို့အစိုးရဘက်က နည်းလမ်းရှာပြီး ဖြေရှင်းဖို့ လုပ်နေတယ် လက်ရှိမှာ။ ဒါပေမယ့် ဈေးတက်လာနိုင်တယ်လို့ မှန်းတာတော့ တခြားတော့ မဟုတ်ဘူး၊ ဈေးတက်လာနိုင်တယ်ဆိုတာတော့ မတ်ပဲ တကယ်ဝယ်နေတာက ကျနော်တို့ဆီကနေဝယ်တယ်၊ ဒူဘိုင်းကနေ ဝယ်တယ်။ အဲဒီလိုမျိုး ဝယ်နေတဲ့အခါကျတော့ ဟိုဘက်ပိုင်းမှာ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်နေတဲ့သဘောရှိတော့ ကိုယ်တွေဆီကနေပဲ အဓိက ဝယ်တဲ့သဘော ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ ဈေးက တက်လာနိုင်တယ်လို့ မှန်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

မတ်ပဲကို ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးမှု မရှိသည့်အတွက် ပြည်ပသို့သာ တင်ပို့ကြကြောင်း၊ နှစ်စဉ် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ မြန်မာ့မတ်ပဲကို တန်ချိန် ၅ သိန်းမှ ၇ သိန်းခန့်အထိ ဝယ်ယူလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မတ်ပဲဈေးနှုန်းသည် ၁ တင်းလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၆ သောင်းခန့် ဈေးနှုန်းဖြစ်ပေါ်နေပြီး တောင်သူ များနှင့် ကုန်သည်များအတွက် အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု မရှိသေးကြောင်း၊ ၁ တင်းလျှင် ၇ သောင်းကျပ်ခန့် ရရှိမှသာ အကျိုးအမြတ် ရရှိမည့် အနေအထား ဖြစ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

မတ်ပဲကို အောက်မြန်မာပြည်တွင် စပါးရိတ်သိမ်းပြီးချိန် သီးထပ်သီးနှံအဖြစ်လည်းကောင်း၊ မြစ်ရေကျချိန်တွင် ကိုင်းကျွန်းများ၌လည်းကောင်း၊ အထက်မြန်မာပြည်ဒေသများဖြစ်သည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် မိုးသီးနှံအဖြစ် လည်းကောင်း စိုက်ပျိုးကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

မလေးရှား အစိုးရသစ်လက်ထက် လက်ရှိ အနေအထားတွင် မလေးရှားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် ထူးခြားမှုများ ရှိလာကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုထူးခြားမှုများ ဖမ်းဆီးခံရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအား နေရပ်ပြန်ပို့ရေးနှင့် တိုင်းရင်းသား ဒုက္ခသည် များအပေါ် UNHCR ၏ ဆောင်ရွက် ပေးမှုများဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည်များဗဟို (CAR) မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံကို အတင်းအဓမ္မ ပြန်ပို့တဲ့ နှုန်းတွေလည်း လျော့ကျလာတာရှိတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ပြန်ပို့တဲ့ လူတွေက အများစုကတော့ လ.ဝ.က ကမ့်လို့ ခေါ်တာပေါ့နော် အချုပ်ခန်းတွေပေါ့။ ပထမကတော့ သူတို့ ဖမ်း တယ်။ ဖမ်းပြီးတော့ တရားစွဲတယ်။ ထောင်ချတယ်။ ထောင်ချပြီးတော့ အခါကျမှ ထောင်ကနေပြီးတော့ တဆင့် လ.ဝ.က ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းတွေကို ပြောင်းတာပေါ့။ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းတွေမှာ ထားတယ်။ ပြန်မယ့် လူတွေ ကျတော့ သံရုံးက ဆက်သွယ်ပြီးတော့ သံရုံးရဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပြီးတော့ မြန်မာပြည်ကို ပြန် တာပေါ့နော် ပြန်ပို့တာပေါ့။ အဲဒါ မိမိရဲ့ ဆန္ဒအရပေါ့နော်။ ဆန္ဒမရှိတဲ့ သူတွေကတော့ UN လျှောက်ချင်တဲ့လူဆိုရင် အဲဒီလို တင်ထားရင်တော့ ချက်ချင်း UN ကို ဝင်ခွင့် မပြုသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် သူ့ဆီက တဆင့်တော့ အကြောင်း ကြား ရတာတွေ ရှိပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ လ.ဝ.က စခန်းမှာ ထိန်းသိမ်းထားတာများတယ် မြန်မာပြည်ကို ပြန်ပို့တာ။ ဒါပေမယ့် အရင်လို အတင်းအဓမ္မ ပြန်ကို ပြန်ရမယ်ဆိုတာမျိုးတော့ မတွေ့ရဘူး။ နောက်ပြီးတော့ UNHCR ကလည်း မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ လူတွေကို ဖုန်းခေါ်တာတို့ မေးမြန်းစုံစမ်းတာတို့ကတော့ အရင်ကထက် စာရင် နည်းနည်း Active ဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် တရားမဝင် လုပ်သားများနှင့် ပတ်သက်၍ ဖမ်းဆီးမှုများမှာမူ လျော့ကျမသွားဘဲ ၎င်းတို့ဥပဒေအတိုင်း ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိနေသေးကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထို့အပြင် ယခင် ကိုဗစ်မတိုင်ခင် ကာလများ၌ မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားများအား တရားဝင် ကောလင်းဗီဇာ ဖြင့် ခေါ်ယူမှု များပြားခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် ထိုသို့ ခေါ်ယူမှု အနည်းငယ်သာရှိကြောင်း၊ အခြားနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားများကိုသာ အများအပြား ခေါ်ယူနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရောက် မြန်မာများ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

ဦးဘာဘူကြီးက “ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမားတွေကတော့ လုံးဝ အရင်ကလိုမျိုး ကောလင်းတွေ ဘာတွေနဲ့ အများကြီးခေါ်တာမျိုး မရှိတော့ပါဘူး။ မရှိတော့ဘူးဆိုတာက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရမယ်ဆိုရင် လက်ရှိ စစ်အစိုးရနဲ့လည်း မလေးရှားအစိုးရက လက်တွဲပြီး အလုပ်လုပ်ချင်တဲ့ပုံ မမြင်ဘူးလေ။ မမြင်တဲ့ကြားထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမားတွေကို သူတို့ခေါ်တာမျိုးတွေ ရှိလားဆိုတော့ ရှိတယ်၊ ကွက်ကြို ကွက်ကြားလေးပဲ။ ဟိုစက်ရုံက ၁၀ ယောက်ခေါ်လိုက်၊ ဒီစက်ရုံက ၅၀ ခေါ်လိုက် အဲဒီလိုမျိုးပေါ့နော် ဒီစက်ရုံ တိုက်ရိုက်ခေါ်တဲ့ ဟာမျိုး တွေတော့ ရှိတာပေါ့။ အခုအချိန်မှာ အလုပ်ရဖို့တောင် သိပ်မလွယ်ပါဘူး။ ပြောရမယ်ဆိုရင် မလေးရှား အစိုးရ ကနေပြီးတော့ တခြားနိုင်ငံဆိုတာ များသောအားဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ အင်ဒိုနီးရှား အလုပ်သမားတွေ ခေါ်ထားတဲ့ အတွက် အဲဒီကအလုပ်သမားတွေ ဝင်လာတာလည်း အများကြီးပဲ။ အခုဆို ပြောရမယ်ဆိုရင် စက်ရုံကြီး တချို့မှာ ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားတွေကို လျှော့ချပြီး ပြန်ပို့တာတွေတောင် အများကြီး ရှိနေပါတယ်။ ဒါတွေကို ဘယ်သူမှရေးတင်တာလည်း ကျနော်မတွေ့ဘူး။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိ အနေအထားမျိုးမှာ တကယ်ကို ဖြစ်နေတာပါ။ စက်ရုံ၊ တကယ့်ကုမ္ပဏီအကြီးတွေမှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် တရားမဝင် ခိုးဝင်လာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့်လည်း နေထိုင်ရေးကိစ္စများ အဆင်မပြေ ဖြစ်နေကြကြောင်းနှင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် ဒီဇင်ဘာလအထိ လျှောက်ခွင့်ပေးထားသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK) အား လျှောက်ထားကြရန်လည်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက တိုက်တွန်းသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အပူချိန်များ မြင့်တက်သကဲ့သို့ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများမှာလည်း ပြန်လည် ဖြစ်ပွားနေ သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အထူးဂရုစိုက်ကြရန်လည်း မလေးရှား၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများ အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းများသည် လက်ရှိတွင် ဆားကြမ်းများ ဈေးနှုန်းကျဆင်းနေခြင်း ကြောင့် ဆားကွင်းများမှ ဆားထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားလာကြကြောင်း နေလှန်းဆားတောင်သူများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ရရှိနေသည့် ဆားဈေးနှုန်းသည် ဆားထုတ်လုပ်မှုစရိတ်ထက် လျော့ကျနေပြီး အရှုံးပေါ်နိုင်သည့်အတွက် ဆားတောင်သူများသည် ဆားထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားလာကြကြောင်း၊ ထုတ်လုပ်ပြီးသား ဆားများကိုလည်း ဂိုဒေါင် တွင်သာ လှောင်ထားကြသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ဦးလှတင်က “ဒီဘက်မှာဆို ကျနော်သိရသလောက် ၅ ဖို၊ ၄ ဖိုလောက် ရှိတယ်။ သူတို့ မလုပ်တော့ဘူးလေ။ ရေပဲ မွေးတော့တယ်။ ဆားကို မထုတ်လုပ်တော့ဘူး။ သူတို့က ထားတဲ့နေရာလည်း မရှိဘူး။ ရောင်းဖို့ကလည်းပဲ ဈေး မကိုက်ဘူး။ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်ထက်ကို သူတို့က ဈေးလျော့နေတော့ သူတို့ဝယ်တာဆိုတော့ မရောင်းနိုင်တော့ ဘူး။ ဖိုရှင်တွေက မရောင်းနိုင်တော့ဘူး။ ရောင်းရင် အရှုံးပဲ ပေါ်တဲ့အခါကျတော့ သူတို့ မရောင်းတော့ဘူးပေါ့။ ဆားကိုပဲ သူတို့ဂိုဒေါင်ထဲမှာ လှောင်ထားလိုက်တယ်။ ဂိုဒေါင်ထဲမှာ လှောင်ထားတဲ့အခါကျတော့ ဆားလည်း နောက်ထပ် မလှန်းတော့ဘူး။ လှမ်းလို့ရှိရင် ကျုံးတဲ့သူလည်း အခက်အခဲရှိတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့က ရေပဲ မွေးတော့တယ်” ဟု ပြောသည်။

သင်္ကြန်ကာလမတိုင်ခင်တွင် မွန်ပြည်နယ်၏ နေလှန်းဆားဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀ ကျပ်ခန့် ရှိ သော်လည်း သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း လက်ရှိအချိန်တွင် ၁၀၀ ကျပ်ခန့်သာ ရှိတော့ကြောင်း သိရသည်။

ယခုနှစ်တွင် နေအပူရှိန်ကြောင့် ဆားအထွက်နှုန်း တိုးသော်လည်း ဆားဈေးနှုန်း အဆမတန် ကျဆင်းနေခြင်း၊ ဆားထုတ်လုပ်စရိတ် ကြီးမြင့်နေခြင်းတို့ကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှုများကို ရပ်နားလာကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆား တောင်သူများက ပြောသည်။

နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ရာသီဥတု ပူပြင်းမှုကြောင့် အလုပ်သမားများ အလုပ်လုပ်နိုင်မှုနှုန်း ကျဆင်းမှုကို နေလှန်းဆားလုပ်ငန်း များတွင် ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန ပြည်နယ်ဦးစီးမှူး ဦးခင်ဝင်းက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆားများများထွက်တဲ့အခါကျတော့ ဆားဈေးနှုန်းကျတာလေး ရှိတာပေါ့ အဲဒီသဘောလေးပါပဲဗျ။ ဒီမှာက ရာသီ ဥတုက တအားပူပြင်းတော့လေ ဆားကျုံးလုပ်သား အခက်အခဲတွေ ပေါ်ပေါက်လာတာ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ နေပူတာ ကြောင့်ပေါ့။ အရင်တုန်းက ဆားကျုံးလုပ်သား လူအယောက် ၂၀ က တစ်နေ့ကို ပိဿာ ၄ သောင်း ကျုံးသွင်းနိုင် ရင်၊ ဂိုဒေါင်သွင်းနိုင်တယ်ဆိုရင် အခု ၃ သောင်းလောက်ပဲ သွင်းနိုင်တာပေါ့နော်။ သိပ်မလုပ်နိုင်တာပေါ့ နေပူပြင်း လွန်းအားကြီးတဲ့အတွက် အလုပ်လုပ်နိုင်နှုန်း ကျသွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းများကို နှစ်စဉ် တန်ခူးလလယ်ခန့်တွင် ရပ်နားကြလေ့ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် မိုးရွာသွန်းမှု နောက်ကျခြင်းကြောင့် နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းတချို့သည် ကဆုန်လအထိ လုပ်ကိုင်နိုင် ကြောင်း ဆားတောင်သူများက ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် ရာသီဥတု ကောင်းမွန်သည့်အတွက် ဆားထွက်ရှိမှု များပြားပြီး ယခင်နှစ်များထက် ပိုများ နိုင်ကြောင်း၊ မွန်ပြည်နယ်တွင် နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် ၄ သောင်းကျော် ထုတ်လုပ်လျက်ရှိကြောင်း ဆားလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၁

တခြားဒေသများကနေ ပခုက္ကူမြို့နယ်သို့ ကုန်တင်ကားများ ဝင်ရောက်ရာ လမ်းကြောင်းများရှိ စစ်ဆေးရေး ဂိတ်များမှ မကြာခဏ ပိတ်ခြင်းကြောင့် ပခုက္ကူကုန်စည်ဒိုင်သို့ ကြက်သွန်ဝင်ရောက်မှု လျော့နည်းလာသလို အဝယ်လည်း နည်းနေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

အဆိုပါ လမ်းကြောင်း မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် တောင်သူများထံသို့ ကုန်သည်များမှ ကြက်သွန် လာရောက် ဝယ်ယူမှုသည်လည်း နည်းပါးနေကြောင်း ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပခုက္ကူမြို့နယ်သို့ ကြက်သွန်ဝယ်ယူမှုများ နည်းပါးနေပြီး ဆိတ်ဖြူမြို့နယ်ဘက်သို့ ကြက်သွန် ကုန်သည်များ သွားရောက်ဝယ်ယူမှု များနေသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးဇော်ဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ များကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လမ်းကတော့ ပုံမှန်တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ သွားလို့ရတဲ့အချိန် သွားလိုက်ပေါ့။ သွားလို့မရတဲ့ မသွား လိုက် ပေါ့။ ပုံမှန်ပိတ်တာလည်း မဟုတ်ဘူး၊ ပုံမှန်ရတာလည်း မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်သွားချင်တဲ့ အချိန် သွားလို့ မရတာ ပေါ့။ အဲဒီလိုတော့ အခက်အခဲတွေတော့ ရှိတာပေါ့။ ချိန်မယ့်နေကြ ကားသမားက ပိတ်လိုက်နဲ့၊ ချိန်မယ့်နေရာက ပိတ်လိုက်နဲ့။ သူကလည်း မနက်ပိုင်း ပိတ်တယ်၊ ညနေပိုင်း ဖွင့်ရင်ဖွင့်တယ်။ ညနေပိုင်းပိတ်တယ်၊ မနက်ပိုင်း ဖွင့် ချင်ဖွင့်တာ။ အဲဒါ အတိအကျ ပြောလို့မရဘူး။ ဒါပေမယ့် ကြက်သွန်ကားက ကျနော်တို့ဘက်ကို အသွားနည်း တယ်။ ဆိတ်ဖြူဘက် အသွားများတယ်။ ဆိတ်ဖြူဘက်က နယ်ပွဲစားတွေက သူတို့ကိုယ်တိုင် ဆင်းဝယ်ကြတာ။ ပခုက္ကူပွဲစားတွေက ကျနော်တို့ နယ်ဘက်ကို ဆင်းမဝယ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

လမ်းကြောင်း အပိတ်အဖွင့်သည် အချိန်အတိအကျ မရှိသည့်အတွက် ကြက်သွန်ကုန်သည်များနှင့် တောင်သူများ သဘောတူထားသည့် ရက်ချိန်းအမှီ လာရောက် ဝယ်ယူမှု မပြုနိုင်ခြင်းကြောင့် တောင်သူများတွင် ငွေကြေး ပြတ်လပ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ကြရသည်ဟု ပခုက္ကမြို့နယ်မှ ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ ဦးခင်မောင်ဋ္ဌေးက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ များကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သွားလို့မရဘူးဆိုတော့ တကယ်လို့ သွားလို့ရတဲ့ အချိန်တုန်းက ဝယ်ထားဦးတောင်မှ သွားလို့မရတော့ ဘူးဆိုရင် ဒီနေ့ ချိန်းမယ်ပြောပေမယ့် ဒီနေ့ မချိန်းနိုင်တော့ဘူးလေ တောင်သူတွေဆီကို ကုန်သည်က။ မချိန်း နိုင်တော့ကြတော့ တောင်သူတွေမှာကျတော့ ငွေရမယ့် အချိန်ကို မရတော့တဲ့အတွက် အသုံးအနှုန်းတွေကတော့ နည်းနည်း ပြတ်လပ်မှုတွေ ဖြစ်သွားတာပေါ့။ လမ်းကြောင်းတွေ မရှင်းတဲ့အခါကျတော့ ဝယ်ယူမှုတွေ အားနည်း လာတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ယခုကာလသည် နွေကြက်သွန်များ နုတ်ပြီးချိန် ဖြစ်နေသည့်အတွက် တောင်သူများထံတွင် ကြက်သွန်များ အမြောက်အများ ရှိနေသော်လည်း လာရောက် ဝယ်ယူသည့် ကုန်သည်များသည် ယခင်ကထက် နည်းပါးနေ ကြောင်း သိရသည်။

သင်္ကြန်ကာလ မတိုင်ခင်က ပခုက္ကူကုန်စည်ဒိုင်တွင် ကြက်သွန်နီ ဝင်ရောက်မှုသည် တစ်ရက်လျှင် ပိဿာချိန် ၈၁,၉၉၉ ပိဿာ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် သင်္ကြန်ကာလ နောက်ပိုင်းတွင် ပိဿာချိန် ၅၉,၄၃၆ ဝင်ရောက်ခဲ့ သော်လည်း လမ်းကြောင်း အခြေအနေများကြောင့် ကြက်သွန်ဝင်ရောက်မှု လျော့နည်းလာကြောင်း၊ ဧပြီလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ပိဿာချိန် ၄၉,၀၀၀ ခန့်သာ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ပခုက္ကူမြို့နယ် ကုန်သည်ပွဲစားများ၏ စာရင်းများ အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၀

သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက် ကာလနောက်ပိုင်း ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးကွက် အတွင်းသို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးနေခြင်း ကြောင့် ပြည်တွင်းစားသုံးသည့် ဆန်များသည် ဈေးနှုန်းအနည်းငယ် မြင့်တက်နေကြောင်း ရန်ကုန် ဝါးတန်း ကုန်စည်ဒိုင်ထံမှ သိရသည်။
လက်ရှိတွင် ဝါးတန်းလမ်း ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှုသည် ပုံမှန်ထက် အိတ်ရေ ၁ သောင်းခွဲခန့် လျော့ကျနေ ကြောင်း၊ ဆန်ဈေးနှုန်းများသည်လည်း ဆန်အမျိုးအစားအလိုက် တစ်အိတ်လျှင် ၁၀၀၀ ကျပ်ခန့် မြင့်တက်နေ သည်ဟု ဝါးတန်းကုန်စည်ဒိုင်မှ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးဇော်ခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးဇော်ခိုင်က “ပုံမှန်နဲ့ဆိုရင်တော့ အိတ် ကွာတာပေါ့။ အခုက အရင်ဝင်တဲ့နှုန်းနဲ့ဆိုရင် ၁ သောင်းခွဲလောက် ကွာတာပေါ့။ လက်ရှိ အနေအထားကတော့ ၃ သောင်း၊ ၃ သောင်းခွဲလောက်ပေါ့။ ဒါလည်း တနင်္လာ၊ အင်္ဂါ ဖွင့်ရက် ပေါ့။ ဖွင့်ရက် ၂ ရက်လောက်ပဲ ဝင်တယ်။ ကျန်တဲ့ သောကြာ၊ စနေ၊ တနင်္ဂနွေကတော့ သိပ်မလာဘူး။ နည်းနည်း တော့ ရှိတာပေါ့ ၁၀၀၀၊ ၁၅၀၀ လောက် တက်တာပေါ့။ လောလောဆယ်တော့ ကျတဲ့ဘက်တော့ ပြောလို့မရသေး ဘူးပေါ့နော်။ ဆန်ဈေးကတော့ ဒီအတိုင်းလေးပဲ သွားမယ်လို့တော့ ကျအုံးမှာပေါ့ နည်းနည်းတော့။ နောက်လ လောက် ဆိုရင်တော့ ပုံမှန်လေးတော့ ပြန်ဝင်လာမယ်။ ဒါပေမယ့် ပုံမှန်ရာသီချိန် မဟုတ်တဲ့အတွက် ပစ္စည်းက နည်းနည်း ပေါပေါများများတော့ မရှိဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များ သယ်နေကြစဉ်

သင်္ကြန်ကာလ မတိုင်ခင်တွင် ဆန်ဈေးနှုန်းသည် မြင့်တက်နေခဲ့ပြီး လက်ရှိ သင်္ကြန်ကာလ နောက်ပိုင်းတွင်လည်း ဆန်အဝင် နည်းခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းများ ထပ်မံ မြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက်ကာလ ဖြစ်သွားခြင်းနှင့် ဆန်စက်များ လည်ပတ်ရန်အတွက် လျှပ်စစ်မီး ရရှိချိန် နည်းပါးခြင်း ကြောင့် ဆန်ထွက်ရှိမှု နည်းပါးသွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း စားသုံးသည့်ဆန်များ ဝင်ရောက်မှု နည်းသွားခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသန်းဦးက “အဲဒါက ဝါးတန်းကုန်စည်ဒိုင်မှာ ပြည်တွင်း စားသုံးတဲ့ဆန်တွေက သင်္ကြန်ပိတ်ရက် ရှည်လိုက်တော့ အခု နောက်ထပ် သူတို့ရောင်းစရာ လောလောဆယ် လက်ကျန် လက်လီဆိုင်တွေမှာ နောက်ထပ် ဝယ်ယူဖို့ အတွက် နယ်ကကုန်သည်တွေဆီမှာ မလာသေးဘူး။ နှစ်ဆန်း ၂ ရက်နေ့ဆိုတော့ အလုပ်မလုပ်သေးဘူး။ နှစ်ဆန်း ၃ ရက်၊ ၄ ရက်လောက်မှ ပြန်ပြီးတော့ ဒီနေ့လောက်မှ ပြန်ပြီးတော့ အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပြန်လည်လို့ရတယ်။ နောက် ဆန်စက်တွေက မီးတွေက မလာတော့ ဆန်ကြိတ်ဖို့က မကြိတ်နိုင်ဘူး။ ၁ ရက်မှ မီးက ၂ နာရီ၊ ၃ နာရီ၊ ၄ နာရီလောက်ပဲလာတော့ ဆန်ထွက်အားက နည်းနေတယ်လေ။ အဲဒါက ပြည်တွင်းစားသုံးတဲ့ ဆန်တွေကိုပြောတာ။ ဦးတို့ဒိုင်က Exporter တွေ ဝယ်တဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေကတော့ သင်္ကြန်မတိုင်ခင်ကတည်းက ကြိတ်ထားတဲ့ဟာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေက အခု ပုံမှန် ဝင်လာနေတယ်။ ၁ ရက် အိတ် ၄၊ ၅ သောင်းတော့ ပြန်ဝင်တယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များ သယ်၍ ဆိုက်ကားသမား သွားနေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဆန်ဝင်ရောက်မှု များပြားလာသည့် အချိန်တွင် ဆန်ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် ကျဆင်းလာနိုင်သော်လည်း ဝယ်လိုအား များသွားမည်ဆိုပါက ဆန်ဈေးနှုန်းသည် အတက်ဈေးဖြင့်သာ ရှိနေနိုင်သည်ဟု ဆန်ရောင်းဝယ်သူများက ပြောသည်။

ရန်ကုန်၊ ဝါးတန်းဆန်ကုန်စည်ဒိုင် စျေးကွက်တွင် သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက် ကာလ မတိုင်ခင်တွင် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း တစ် အိတ်လျှင် ၉၃၀၀၀ ကျပ် ရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ၉၇၀၀၀ ကျပ်၊ မြောင်းမြ ပေါ်ဆန်းဈေးနှုန်းသည် ၇၉၀၀၀ ကျပ်မှ ၈၂၀၀၀ ကျပ်၊ ဘိုကလေးလိုင်းပေါ်ဆန်းသည် ၇၃၀၀၀ မှ ၇၄၀၀၀ ကျပ်၊ ရက် ၉၀ ဆန်တအိတ်လျှင် ၅၇၀၀၀ မှ ၆၄၀၀၀ ကျပ်၊ ကြားပျံဆန်တစ်အိတ်သည် ၇၆၀၀၀ မှ ၈၀၀၀၀ ကျပ် အမျိုးအစားအလိုက် ဆန် တစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ၁၀၀၀ မှ ၄၀၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၉

ဧပြီ၊ မေလနှင့် ဇွန်လတို့တွင် ရေချိုပုစွန်များ ဥကပ်ချိန် ဖြစ်သည့်အတွက် ထို ၃ လတာ ကာလအတွင်း ဥကပ်နေ သည့် ပုစွန်တုပ်များ (သို့မဟုတ်) ဥပြည့်ဝနေသော ရေချိုပုစွန်များကို ဖမ်းဆီခြင်း တားမြစ်လိုက်ကြောင်း ငါး လုပ်ငန်းဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

ဥကပ်နေသည့် ပုစွန်တုပ်ကြီးများကို ဖမ်းဆီးမှု တားမြစ်ရခြင်းသည် ပုစွန်များ သားပေါက်ချိန် ပိုမိုရရှိစေရန်နှင့် ပုစွန်မျိုးများ ပြုန်းတီးမှု မဖြစ်စေရန်အတွက် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်တိုးနန္ဒာတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဥကပ်တဲ့ပုစွန်က ဖမ်းကို မဖမ်းရတာလေ။ နဂိုကတည်းက ဥပဒေက ရှိနေတာပဲ။ ဥကပ် ပုစွန်ဆိုတာ ဥချ မှာလေ။ ဥချပြီးလို့ရှိရင် အကောင်ကြီးတွေ ဖြစ်လာပြီး ပေါက်မှာပေါ့နော်။ သူတို့ပေါက်မယ့် အချိန်ကို တားထား တာလေ။ သူတို့ပေါက်တဲ့ အချိန်ကို ပိတ်လိုက်တာလေ။ ပိတ်လိုက်မှပဲ ပုစွန်တွေက ပိုပြီးတော့ ပေါက်ဖို့ အချိန် ရပြီးတော့ ကြီးလာမှာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် လူတွေကတော့ စည်းကမ်းမရှိ လုပ်နေကြတာပဲ။ တာဝန်သိတဲ့ ကိုယ့် လူမျိုးဆိုရင်တော့ မဖမ်းဘူးပေါ့။ ဥကပ် နေတယ်ဆိုရင် မဖမ်းဘူးပေါ့။ ဖမ်းလို့ မိတယ်ဆိုရင်တောင်မှ ပြန်လွှတ်တာ ပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် တာဝန်မသိတဲ့ သူတွေကတော့ ဥကပ်တွေကို ဖမ်းပြီးတော့ ဈေးကွက် တင်နေတာပဲလေ။ လူ တစ်ယောက်ရဲ့ တာဝန်သိမှုနဲ့ တာဝန်ယူမှု အပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါတယ်။ ဥပဒေနဲ့ တားပေမယ့်လို့ လူတိုင်းကိုတော့ ဘယ်ဖမ်းနိုင်မလဲ” ဟု ပြောသည်။

ဥကပ်ပုစွန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဥကပ် ပုစွန်တုပ်ကြီးများကို ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါက သားလောင်းများ မပေါက်နိုင်တော့ဘဲ မျိုးပြုန်းတီးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တာမို့ ဧပြီ၊ မေလနှင့် ဇွန်လများမှာ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ သယ်ယူခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်း၊ လက်ဝယ်ထားရှိခြင်း၊ အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ခြင်းများ မပြုလုပ်ကြရန် ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှအမိန့်ကြေညာဖြင့် တားမြစ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ဧပြီ၊ မေလနှင့် ဇွန်လ ၃ လကို ဥကပ်ပုစွန်နှင့် ငါးမဖမ်းရ ကာလဟု သတ်မှတ်ထားခြင်းကြောင့် တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကင်းမွန်ငါးဖမ်း လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့် ဒေသခံများအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်သွားသည်ဟု တနင်္သာရီတိုင်း ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် အတွင်းရေးမှူး ဦးသက်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီလတွေမှာကျတော့ ကင်းမွန်ဖမ်းတာတို့၊ မွိုက်ချပိုက်တွေအတွက် နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိတယ်။ သူတို့က မိုးရာသီမှာ သူတို့ဖမ်းလို့ မရဘူး။ နွေရာသီမှာပဲ သူတို့ဖမ်းလို့ ရတယ်။ မိုးရာသီဆို ဇွန်၊ ဇူလိုင်၊ ဩဂုတ်က သူတို့ မဖမ်းနိုင်ဘူး ရပ်နားနေရတာပေါ့နော်။ အဲဒီအခက်အခဲတော့ တစ်ခုတော့ ရှိတာပေါ့၊ ဒေသခံ ရေလုပ်သား တွေရဲ့ အခက်အခဲပေါ့။ ဒါပေမယ့် သုတေသန အလုပ်အရတော့ ကင်းမွန်ဆိုပြီး အတိအကျတော့ မဟုတ်တော့။ ငါး မျိုးစိတ် အားလုံးအပေါ်မှာ သူတို့က သိမ်းကျုံးပြီးတော့ ဧပြီ၊ မေ၊ ဇွန်ဆိုပြီးတော့ ပိတ်လိုက်တာပေါ့။ ပိတ်လိုက် တော့ ကင်းမွန်သမားတွေ အားလုံး ပါသွားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် စာတင်ပြီး တောင်းဆိုနေတာတော့ ရှိတာပေါ့ ကင်း မွန်လုပ်ငန်းတွေကတော့။ မွိုက်ချပိုက် လုပ်ငန်းတွေကတော့ သူတို့ကတော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဥကပ်ပုစွန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပုစွန်များကို ဖမ်းဆီခြင်းထက် စနစ်တကျ မွေးမြူမှုသည် ပိုများကြောင်း၊ ပိုက်ဖြင့် ဖမ်းဆီးရရှိပြီးသား ငါး၊ ပုစွန်များ သည် အသက် မရှင်နိုင်တော့သည့်အတွက် ပြန်လည်လွှတ်ပေးရန် အဆင်မပြေကြောင်း ငါးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင် သူများက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဥကပ်ပုစွန်များ ဖမ်းဆီးမှုကို တားမြစ်ထားသည့် ကာလအတွင်း ငါးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများသည် လုပ်ငန်းများကို ရပ်နားကြသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၈

မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်မှ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ပြည်တွင်းတွင် အလုပ်ပေး မည်ဆိုပါက ၎င်းတို့အနေဖြင့် လုပ်အားခနည်းလျှင် စိတ်ဝင်စားမှု နည်းနိုင်ကြောင်း ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်များမှ တဆင့် ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ချိတ်ဆက် ကူညီပေးနိုင်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံကုန်သည်စက်မှုအသင်းချုပ်၊ International Organization for Migration(IOM)၊ မွန်ပြည်နယ် ကုန်သည် စက်မှုအသင်းနှင့် ကရင်ပြည်နယ် စက်မှုအသင်းတို့မှ တာဝန်ရှိသူများသည် ဆွေးနွေးမှုများ လုပ်ဆောင်လျက် ရှိကြသည်။

ထိုသို့ အလုပ်အကိုင်များ ချိတ်ဆက်ပေးသည့် အခါတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရရှိခဲ့ သော လုပ်အားခထက် လျော့နည်းမည်ဆိုပါက ၎င်းတို့ချိတ်ဆက်ပေးသည့် ပြည်တွင်း အလုပ်အကိုင်များ၌ လုပ်ကိုင်ရန် စိတ်ဝင်စားကြမည် မဟုတ်ကြောင်း မဲဆောက်မှာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ရွှေ့ပြောင်း မြန်မာများကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုသားကြီးက “အလုပ်သမားအရေးဟာ နိုင်ငံအရေးနဲ့ အများကြီး ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာကို အဲဒီအဖွဲ့အစည်း တွေ သိဖို့ လိုအပ်တယ်ပေါ့။ ဆိုတော့ အလုပ်သမားတွေကို ပြည်တွင်းထဲမှာ အလုပ်ပေးတော့မယ်လို့ စီစဉ် လိုက် တယ် ဆိုတာနဲ့ နံပါတ်တစ်က မေးခွန်းထုတ်ရမှာက အလုပ်သမားအရေး တည်ဆဲဥပဒေက ဘယ်လောက်အထိ ခိုင်ခိုင် လုံလုံရှိလဲပေါ့။ ဒီအလုပ်သမားအရေး တည်ဆဲဥပဒေကို ဘယ်သူတွေကရော လိုက်နာကျင့်သုံးနေသလဲပေါ့ တာဝန်ရှိသူတွေမှာ။ ပြီးတော့ အလုပ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ နေရာမှာ ဘယ်လိုအလုပ်မျိုးကို ပေးမှာလဲပေါ့။ ပြီးတော့ လုပ်အားခက သတ်မှတ်ထားတဲ့ တည်ဆဲဥပဒေက သတ်မှတ်ထားတဲ့ လုပ်အားခက လက်ရှိတိုင်းပြည်မှာ ဖြစ်ပေါ် နေတဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းပေါ့ ဆန်ဈေးတွေနဲ့ မိသားစုတစ်စုရဲ့ စားဝတ်နေရေးကို ဖြေရှင်းနိုင်ပါ့မလားပေါ့။ မေးခွန်းထုတ် စရာတွေကတော့ အများကြီးပါပဲ။ အဲဒီတော့ ခြုံပြီးတော့ပြောရရင် ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ပေးထားတဲ့ ဥပဒေက သတ် မှတ်ထားတဲ့ လုပ်အားခထက် တစ်ဝက်လောက်တောင် မရှိတဲ့ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်ရဲ့ ပြည်တွင်း လုပ်အားခကို ဘယ်ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားမှ စိတ်ဝင်စားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ဒါကနဦး ပြောချင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်းတွင် အလုပ်သမားများ၏ အသက်အာမခံများ၊ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာ လုံခြုံမှုပေးရမည့် စည်းမျဉ်း စည်း ကမ်းများကို ထိုင်းနိုင်ငံထက် ပေးနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက ပြောသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်များမှ တဆင့် ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများသည် ပြည်တွင်းတွင် ၎င်းတို့ ချိတ်ဆက်ပေးသည့် အလုပ်အကိုင်များအား လုပ်မည့်အစား ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ဝင် ရောက်၍ အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင် ရွက်သူများက သုံးသပ်သည်။

ထိုင်းကို အလုပ်သွားလုပ်မယ့် ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာနိုင်ငံသားများကိုတွေ့ရစဉ်

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “ဒီမှာကိုက (ထိုင်း) သူက သတ်မှတ်ထားတာ ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေကို အဲဒီလိုမျိုး အောက်ခြေ အလုပ်တွေကိုပဲ ကျနော်တို့ကို ပေးလုပ်တာ။ ဆိုတော့ အဲဒီအထဲ မှာဆို အတတ်ပညာပိုင်း ဆိုင်ရာဆိုရင် ဘယ် အဆင့်လောက်တွေ ပါလာမလဲ။ ဥပမာအားဖြင့် ပန်းရံ လုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့၊ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လုပ်တဲ့လူတွေဆို ဒီက စနစ်တွေကို လေ့လာ ပြီး နားလည် တတ်ကျွမ်းတဲ့သူတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့က ပြန်လုပ်မယ်ဆိုရင်လည်း ပံ့ပိုးနိုင်တဲ့ အပိုင်းက ငွေကြေး တော်ရုံ တန်ရုံ ရှိတဲ့လူတွေ တောင်မှလေ အခက်အခဲ ကြုံနေကြရတာ တွေ့တယ်ဆိုတော့ အစိုးရက အဲဒီလို တကယ် ကူညီပေးမယ်၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ တိုင်ပင်ပြီး ကူညီပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာက ကျနော်ထင် တယ် သိပ်ပြီးတော့ မလွယ်လောက်ဘူး၊ မဖြစ်နိုင်လောက်ဘူး။ နောက်တစ်ခုက ယုံကြည်မှုပေါ့။ ဒီက အလုပ်သမား တွေက အဲဒါကို အားကိုးယုံကြည်ပြီးတော့ ပြန်မလား ကျနော်ပြောတာ ဟုတ်တယ်မလား။ မပြန်နိုင်ဘူး အဲဒါက” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းမှ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာသည့် လုပ်သားများနှင့် ပတ်သက်၍ မွန်နှင့် ကရင်ပြည်နယ် ကုန် သည် စက်မှုအသင်းများမှ တာဝန်ရှိသူများ အနေဖြင့် ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍပိုင်းများတွင် မိတ်ဆက်ပေးခြင်း၊ တနိုင်တပိုင် စီးပွားရေးများ လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် ထောက်ပံ့နိုင်ရေးတို့ကိုလည်း ဆွေးနွေးထားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၈

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ဒေါ်လာလဲလှယ်ရာ၌ ဘဏ်များမှ ရောင်းချ ပေးရန် အခက်အခဲ ရှိနေသည့်အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သည်များ၏ ကုန်စည် မှာယူမှု လျော့ကျလာခြင်းနှင့်အတူ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ယခင်ကထက် ကျဆင်းလာနေသည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

အမှာစာများ လျော့နည်းလာခြင်းကြောင့် ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ရာတွင် ယခင်က တစ်လလျှင် ငါးမြစ်ချင်း ကားအစီး ရေ ၆၀ အထိ တင်ပို့နိုင်ခဲ့သော်လည်း မတ်လမှစတင်၍ အစီး ၂၀ ခန့်သာ ရှိတော့ကြောင်း မောင်တောကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသန်းနိုင်က “ဟိုဘက်နိုင်ငံက အစ်ကိုတို့ကို ပိုက်ဆံချေတဲ့အခါမှာ ဒေါ်လာနဲ့ ချေရတယ်လေ။ သူတို့မှာ ဒေါ်လာ နဲ့ချေဖို့ အဆင်မပြေဘူး ဖြစ်နေတယ်ဆိုပြီးတော့ အမှာစာတွေ လျော့ကျသွားတာပေါ့။ ဒေါ်လာကို သူတို့ဗဟိုဘဏ် တို့၊ လိုင်စင်ရ ဘဏ်တွေကနေ ရောင်းပေးတယ်။ အဲဒီဘဏ်ကနေ ရောင်းပေးဖို့ အခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်ပေါ့။ တာကာပေးလိုက်ရင်၊ သူတို့နိုင်ငံ ငွေကြေးပေးလိုက်ရင် ဒေါ်လာပြန်လဲလို့ရတယ်။ အဲဒီ ဒေါ်လာကို မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ချေတာပေါ့။ အဲဒီဟာကို သူတို့နိုင်ငံမှာ လောလောဆယ် ဒေါ်လာပေးချေဖို့ ခက်နေတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့ နည်းနည်း အမှာစာတွေ လျော့ကျနေတာ။ နည်းနည်း လျော့ကျသွားတာပေါ့။ ၁ လကို အစီးရေ ၄၀၊ ၅၀၊ ၆၀ ပို့ နိုင်ရင် အခု ၂၀ တောင် မပို့နိုင်ဘူးပေါ့။ သူတို့ ငွေပေးချေလို့ ရပါပြီဆိုမှ နည်းနည်းမှာ မယ့်သဘော” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်မူဝါဒအရ ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်နှုန်းထားအတိုင်း လဲလှယ်ကြရမည်ဟု ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များ အနေဖြင့် အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါးသွား ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်ပစ္စည်းများသယ်ဆောင်နေကြသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ကုန်ပစ္စည်းများကို ဈေးနှုန်းမြှင့်တင်ပြီး ရောင်းချမည်ဆိုပါက တစ်ဖက်နိုင်ငံမှ ဝယ်ကြမည် မဟုတ်သည့်အတွက် ပို့ကုန်တင်ပို့သည့် လုပ်ငန်းကို ရပ်တန့်ထားကြသော ကုန်သည်များရှိသည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှတဆင့် ဇန်နဝါရီလတွင် ငါးမြစ်ချင်း တန်ချိန် ၁,၀၀၀ ကျော် ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၅ သန်းအထိ တင်ပို့နိုင်ခဲ့သော်လည်း မတ်လတွင် ငါးမြစ်ချင်း တန်ချိန် ၂၀၀ ကျော်သာ ကုန်သွယ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း မောင်တောနယ်စပ်စခန်း၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

စစ်တွေ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတွင် လက်ရှိ၌ ကုန်သွယ်မှု လျော့ကျမှု မရှိသေးကြောင်း၊ ယခင်ရှိနှင့်ထားပြီး သား အမှာစာများကို တင်ပို့နေကြကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးတင်အောင်ဦးက “စစ်တွေဘက်ကတော့ လက်ရှိ အနေအထားလေးကတော့ ဒါကတော့ တစ်ဖက်နိုင်ငံက ငွေပေးချေတဲ့ အချိန်မှာ bank draft ပေါ့ သူတို့အခေါ်၊ ဒီ bank draft နဲ့ ပေးချေတဲ့အချိန်မှာ တစ်ဖက်နိုင်ငံက bank draft တွေကို သူတို့ရဲ့ ဘဏ်မှာ system error တွေကြောင့် ရပ်နားထားတာ ရှိတယ်။ နောက် တခြား ဘာအကြောင်းနဲ့ကြောင့် ရပ်နားထားတာတော့ မပြောတတ်ဘူးလေ။ အဲလိုမျိုး အခြေအနေတွေတော့ ရှိတဲ့ အချိန်မှာတော့ လက်ရှိ အနေအထားကျတော့ စစ်တွေကကျတော့ တအားကြီး ကျဆင်းသွားတယ်ဆိုတဲ့ အနေ အထားတော့ မရောက်သေးဘူး စစ်တွေကတော့လေ။ လောလောဆယ်ကတော့ ရှိတဲ့ကုန်သည်တွေကတော့ ဟိုဘက်က မှာသလောက်တော့ သူတို့ပို့ပေးနေကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါလည်း တစ်ဖက်က အဲဒီလို bank draft အကောင့်ကို ဝင်ရောက်မှု မရှိတော့ဘူးဆိုရင်တော့ အခုကတော့ အရင်ကျန်ခဲ့တဲ့ bank draft တွေနဲ့ပဲ ပို့နေတာ တော့ လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ရှိသေးတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်ပစ္စည်းများသယ်ဆောင်နေကြသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခက်အခဲနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများကို မထိခိုက်စေရန်အတွက် နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရချင်း ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ကုန်သည်စက်မှု အသင်းအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရအဖွဲ့ များထံသို့ မေးမြန်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဒေါ်လာလဲလှယ်မှု အခက်အခဲသည် မည်သည့်အချိန်ထိ ဖြစ်ပေါ်နေမည် ကို မသိသေးကြောင်း၊ ထိုအခက်အခဲသည် ဆက်လက် ကြာမြင့်နေမည်ဆိုပါက ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ် ရေးသည် ယခုထက် ပို၍ ကျဆင်းသွားနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၇

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့် သင်္ကြန်ပိတ်ရက် နေရပ်ပြန်မည်ဆိုပါက မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီး လမ်းကြောင်းမှ မပြန်ကြရန် ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ လမ်းကြောင်းတွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေပြီး ဧပြီ ၇ ရက်မှ ၂၁ ရက်နေ့အထိ ဖြတ်သန်းသွားလာခြင်း လုံးဝ (လုံးဝ) မပြုလုပ်ကြရန် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့် သင်္ကြန်ပိတ်ရက် နေရပ်ပြန်မည်ဆိုပါက မြဝတီ-ကော့ကရိတ် လမ်းကြောင်းအစား အခြားလမ်းကြောင်းများမှ နေပြန်ကြရန် FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးမင်းဦးက “အခက်အခဲ တစ်ခုတော့ ဖြစ်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီဟာကြောင့် လုံးလုံးကြီး ပြန်လို့မရဘူးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျန်တဲ့ လမ်းကြောင်းပေါ့နော်။ ကျန်တဲ့ နယ်စပ်တွေကနေ ပြန်၊ ဒါမှမဟုတ်လည်း လေယာဉ်နဲ့ပြန် အဲဒါမျိုး ရပါတယ်။ မဲဆောက်ကနေ ပြန်မှ ရတယ်ဆိုတာမျိုးမှ မဟုတ်တာ။ တခြားနေရာတွေကနေလည်း ပြန်လို့ ရနေတာပဲ။ ရှောင်လွှဲလို့မရတဲ့ ရုတ်တရက် ဖြစ်လာတဲ့ဟာလေ။ ကုန်ကျစရိတ်ကတော့ အနည်းနဲ့အများ ရှိလိမ့် မယ်။ ဒါက ပြန်မယ့်လူက သူဘယ်နေရာကို ပြန်မှာလဲပေါ့လေ။ ဘယ်ဇာတိ ဥပမာ ရန်ကုန်ကလား၊ ဒါမှမဟုတ် တောင်ပိုင်းတို့ ဘာတို့ဆိုရင်တော့ ကော့သောင်း-ရနောင်း လမ်းကနေ ပြန်လို့ရနေပြီ။ တကယ်လို့ အပေါ်ပိုင်းက ဆိုရင်တော့ တာချီလိတ်-မယ်ဆိုင်ပေါ့နော် အဲဒီကနေ ပြန်လို့ရတာပေါ့နော်။ ကုန်ကျစရိတ်ကတော့ အနည်းနဲ့ အများ ကွာမယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ မော်လမြိုင်တို့ ရန်ကုန်တို့ အဲဒီလိုမျိုး ရှိတဲ့လူတွေ၊ ကရင်ပြည်နယ်ကလူတွေ သူတို့အတွက်ကတော့ နည်းနည်း အခက်အခဲ ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ကိုယ်အတတ်နိုင်ဆုံး အန္တရာယ်ကင်းတဲ့ လမ်းကို ရွေးပြီးတော့ ပြန်တာ ပိုကောင်းတာပေါ့နော်။ အခုနေ ပြန်မယ်ဆိုရင် မဖြစ်မနေ ပြန်ရတဲ့လူကိုတော့ မပြောလိုပါ ဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီအချိန်က တိုင်းပြည်ကလည်း အခြေအနေ မကောင်းသေးဘူး။ ပြီးတော့ စရိတ်စကတွေကလည်း ကြီးနေတဲ့အချိန် ကိုယ့်ကိုပဲ မိသားစုက မှီခိုနေရတဲ့ ဟာမျိုးဆိုရင် ကိုယ် ပြန်သွားလို့ ကုန်ကျမယ့်စရိတ်နဲ့ အခက် အခဲ ထက်စာရင် ဒီကနေပြီးတော့ ပို့ပေး၊ ထောက်ပံ့ပေးတာက ပိုပြီးတော့ အကျိုးမရှိနိုင်ဘူးလားပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးကိုတွေ့ရစဉ်(Frontier)

ကော့ကရိတ်မြို့နယ်နှင့် မြဝတီမြို့နယ် အာရှလမ်းမကြီး တစ်လျှောက်တွင် မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ တပ်မတော်နှင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများအကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများစုသည် လက်ရှိ အနေအထားများကြောင့် မိမိတို့၏ အသက်အန္တရာယ် လုံခြုံရေးအရ သင်္ကြန်ပိတ်ရက် ကာလတွင် နေရပ်ပြန်မည့် အခြေအနေရှိမည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် သူများက သုံးသပ်သည်။

ထိုအာရှလမ်းမကြီးအား ၂၁ ရက်နေ့အထိ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်မပြုထားသဖြင့် သင်္ကြန်ပိတ်ရက်အပြီး ထိုင်း နိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်မည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်သွားမည်ဟု မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားက ခွင့်နဲ့ပြန်တဲ့ အလုပ်သမားဖြစ်ခဲ့သည် ရှိသော် သူ့အနေနဲ့ကတော့ အခက်အခဲ ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အကြောင်းပြချက်က ခိုင်လုံတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ အကြောင်းပြချက် ခိုင်လုံတယ် ဆိုတာက ဒီခွင့်နဲ့သွားတဲ့ အလုပ်သမားဟာ အလုပ်ရှင်သူဌေးကို ပြန်ပြီးတော့ သူ့အနေနဲ့ ဆက်သွယ် အကြောင်းကြားလို့ရတယ်။ လမ်းခရီး ပိတ်ထားတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း။ နောက်တစ်ခု ဒီတရားဝင်ပေါ့ ထုတ်ထား တဲ့ စာကိုလည်း သူတို့အနေနဲ့ ပြလို့ရတယ်။ အဲဒီတော့ လုပ်ငန်းခွင်ကို ပြန်မယ့် အလုပ်သမားတွေအတွက် လုပ်ငန်း ခွင် ကြန့်ကြာမှုတွေ ဖြစ်သွားမယ်။ အခက်အခဲတွေ ရှိသွားမယ်။ သို့သော် ဒီလိုသတိပေးစာ ထုတ်ခြင်း အားဖြင့်ဟာ အလုပ်သမားတွေ သိထားရမှာက မိမိတို့ရဲ့ အသက်အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်ရတဲ့ ကာလတစ်ခု ဖြစ်လို့ မိမိတို့ကို အကာ အကွယ်ပေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံကနေ ဒီလို သတိပေးစာ ထုတ်တယ်လို့ နားလည်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ မဖြစ်မနေ ပြန်ရမယ်ဆိုရင်တောင်မှ ဒီလမ်းကြောင်းက မဟုတ်ဘဲ မိမိရဲ့ အသက်အန္တရာယ် ထက်တော့ အရေးကြီးတာ ဘာမှ မရှိဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။ မဖြစ်မနေဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အသက်အန္တရာယ်နဲ့ စံထိုးလိုက်ရင် အများကြီး ကွာ တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ မဖြစ်မနေ ပြန်ရမယ့် သူဆိုရင်တော့ ကိုယ့်အတွက် အသက်အန္တရာယ် ရှိတဲ့ လမ်းကြောင်းကို မပြန်ဖို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ သတိပေးလိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးပေါ်မှာ ကားတစ်စီး ဖြတ်သန်းနေစဉ်(Frontier)

လက်ရှိတွင် မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးမှ တရားမဝင် ခိုးဝင်မည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေ ဖြင့်လည်း မလာသင့်သေးကြောင်း၊ တရားမဝင် နေရပ်ပြန်မည်ဆိုပါကလည်း ထိုလမ်းကြောင်းမှ မပြန်ကြရန် ထိုင်း ရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၆

မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးတွင် ရူပီး(အိန္ဒိယငွေ)-ကျပ်(မြန်မာငွေ) တိုက်ရိုက် ငွေပေးချေနိုင်ရေး စနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရန် နှစ်နိုင်ငံကြား ကြိုးပမ်းနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်ဖြစ်သည့် တမူးနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကို ကိုဗစ် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံက ပိတ်ထားသည်မှာ ၃ နှစ်ခန့်ရှိပြီ ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်ထိ ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်း မရှိသေးသော်လည်း နှစ်နိုင်ငံအစိုးရများ အနေဖြင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် မြန်မာကျပ်ငွေနှင့် အိန္ဒိယရူပီးတို့ကို တိုက်ရိုက် ငွေပေးချေနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလျက် ရှိနေသည်။

လက်ရှိတွင် နယ်စပ်ကုန်သည်များ အနေဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာ၌ မြန်မာအစိုးရထံသို့ တရားဝင် အခွန်ဆောင်ပြီး တင်ပို့ကြကြောင်း၊ သို့သော် အိန္ဒိယနိုင်ငံက ဖွင့်လှစ်ပေးထားခြင်း မရှိသည့်အတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဘက်ခြမ်းတွင် တရားမဝင် သဘောမျိုး ဖြစ်နေသည်ဟု တမူးနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ကုန်သည်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရူပီးငွေကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးလှမောင်က “အခုချိန်ထိလည်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက အိန္ဒိယဘက်က မဖွင့်သေးဘူး။ ဖွင့်ကိုမဖွင့်တာ ဘယ်လို သက်ရောက်မှု ရှိမှာတုန်း။ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကို အခုချိန်ထိ တရားဝင်ဖွင့်တာ မရှိသေးဘူး အိန္ဒိယအစိုးရက။ ၂၀၂၀ ကတည်းက ပိတ်ထားတာ။ စီးပွားကူးသန်းရဲ့ စာရင်းဇယားကတော့ export လုပ်ထားတာတွေ ပါတာပေါ့ စာရင်းထဲမှာ။ ၂ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်ဆောင်ထားတာတွေ အဲဒါတွေ လုပ်နေပါတယ်၊ ကုန်သွယ်မှု ရှိပါတယ်ဆိုပြီး ပြတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ official သွားတာ တစ်ခုမှ မရှိဘူးလေ။ ကုန်သွယ်ရေးကတော့ မှောင်ခိုသွားတာပေါ့။ ကိုယ့်ဘက်ကျတော့ တရားဝင်ပေါ့။ အိန္ဒိယနိုင်ငံထဲ တရားမဝင် သွားတာပေါ့” ဟု ပြော သည်။

မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးတွင် ရူပီး - ကျပ် တိုက်ရိုက် ငွေပေးချေနိုင်မည့် စနစ်အတွက် အိန္ဒိယ ဗဟိုဘဏ်က သဘောတူထားပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များအတွက် လက်ခံဆောင်ရွက်ရမည့် အိန္ဒိယ ဘဏ်အဖြစ် ပန်ဂျပ်အမျိုးသားဘဏ်ကို ရွေးချယ်ထားပြီဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ထံမှ သိရသည်။

အိန္ဒိယနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ဒေါ်လာကိုသာ အဓိကထား အသုံးပြုနေပြီး ရူပီးနှင့် ကျပ်ငွေ တိုက်ရိုက်ပေးချေ ၍ ရသွားမည်ဆိုပါက ကုန်သွယ်ရေး မြန်ဆန်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်း သည် ပြင်ပပေါက်ဈေးနှင့် များစွာကွာဟမှု မရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ဧရာကုန်သွယ်မှု ဗဟိုဌာနမှ တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာ ထွက်ပေါက်ကို ဖြတ်သန်းနေကြစဉ်

၎င်းက “ပိုပြီးတော့ လွယ်ကူသွားမယ်။ ဒေါ်လာကို လဲလှယ်စရာ မလိုတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ပိုပြီးတော့ မြန်ဆန် သွားမယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် အခက်အခဲက ဘာလဲဆိုတော့ ထုံးစံအတိုင်းပဲ မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ ရူပီးနဲ့ လဲလှယ်တဲ့ ကိစ္စမှာလေ ဘဏ်ပေါက်ဈေးနဲ့ အပြင်ကွာဟချက် များရင်များသလို ဆုံးရှုံးမှုတွေ ဖြစ်မယ်။ သိပ်မကွာရင်တော့ သိပ်ပြဿနာ မရှိဘူး။ ထုံးစံအတိုင်းပဲ ဘဏ်ပေါက်ဈေးသည် အပြင်ပေါက်ဈေးနဲ့ ကွာတတ်တဲ့သဘောရှိတယ် ဟုတ်တယ်မလား။ ဘဏ်ပေါက်ဈေးနဲ့ ပြင်ပေါက်ဈေးနဲ့ ကွာဟချက် များရင်တော့ Export တွေ Importer တွေ အတွက် နစ်နာမှု ရှိမယ်။ အဓိကကတော့ ဘဏ်ပေါက်ဈေးနဲ့ အပြင်ပေါက်ဈေးနဲ့ သိပ်မကွာဖို့ပဲ” ဟု ပြောသည်။

ရူပီး(အိန္ဒိယငွေ)နှင့် ကျပ်(မြန်မာငွေ) တိုက်ရိုက် ငွေပေးချေမှုစနစ် ဆောင်ရွက်ရာတွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် သာမက ပုံမှန်ကုန်သွယ်ရေးတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘဏ်လုပ်ငန်း စနစ် လမ်းညွှန်ချက်များနှင့် အတည်ပြုချက်များ ရရှိပါက ပို့ကုန်/သွင်းကုန် လုပ်ငန်းရှင်များထံသို့ အသိပေးသွား မည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်သန်းသန်းဆွေက ပြောကြားထားသည်။

မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးတွင် ပို့ကုန်ထက် သွင်းကုန် ပို၍များကြောင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ပဲအမျိုးမျိုး နှင့် စားသောက်ကုန်စည်များကို တင်ပို့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဆေးဝါးများ၊ အလှကုန်ပစ္စည်းများ၊ အိမ်ဆောက် ပစ္စည်း များ၊ စိုက်ပျိုးရေးသုံး ပစ္စည်းများ၊ အထည်အလိပ်နှင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းကို တင်သွင်းလျက်ရှိသည်။