CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁

မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်မှ တဆင့် တင်ပို့နေသည့် ရေထွက်ကုန်များကို ဖလှယ်ရာနေရာတွင် ရေထွက်ကုန်များမှ ထွက်ရှိလာသည့် အရည် များကြောင့် အနံ့ဆိုးများထွက်ပြီး သန့်ရှင်းမှု မရှိသည့်အတွက် ရေထွက်ကုန်စည်တချို့ကို တင်ပို့မှု ကန့်သတ်မည် ဟု ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ သတိပေးလာကြောင်း စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအသင်းထံမှ သိရသည်။

စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် အဓိကတင်ပို့နေသည့် ရေထွက်ကုန်နှင့် ဒေသထွက် ခူများကို တင်ပို့ရာတွင် ရေကျဆင်းမှု မရှိစေရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ပေးရန် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ ညွှန်ကြားလာကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းမရှိပါက ရေထွက်ကုန်နှင့် ခူတင်ပို့မှုကို ပိတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မောတောင်နယ်စပ် ကုန်သည်တစ်ဦး ဖြစ်သည့် ကိုမျိုးကိုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်သို့ ကုန်ကားတစ်စီး ဝင်ရောက်လာစဉ်

“အခုကတော့ သူတို့ဘက်က ညှိနှိုင်းလာတယ် ကျနော်တို့ဆီကို။ ခူမှာ ရေတွေတအားကျလို့ပေါ့နော် ရေတွေ ညစ်ပတ်နေတယ်ဆိုပြီးတော့။ ခူတင်တဲ့နေရာဆိုလို့ရှိရင် ပုံးရဲ့အောက်မှာ အိတ်တစ်ထပ်ပေါ့နော် ပလပ်စတစ်အိတ် တစ်ထပ်ခံ၊ ရေလုံးဝမကျအောင် တင်လို့ရှိရင်တော့ အဆင်ပြေတယ်ပေါ့ သူတို့က အဲဒီလိုမျိုး ပြောထားတာ။ ပြီးတော့ ငါးကားတွေမှာဆိုလို့ရှိရင်လည်း ရေကျတာတွေ ဘာတွေကို ဥပမာ သူတို့ ကုန်ဖလှယ်တဲ့နေရာ မရောက်ခင်မှာ ရေတွေကို သွန်ခဲ့ပေါ့နော်။ သွန်ပြီးတော့ အဲဒီနေရာရောက်လို့ရှိရင် ရေမကျအောင် ဆောင်ရွက်ပေး ပေါ့ သူတို့ကတော့ ပြောထားတယ်။ ဒီလိုမျိုးမှ မဟုတ်ဘူးဆိုရင် သူတို့ဘက်ကလည်း ပိတ်ဖို့တွေ ဘာတွေ နည်းနည်းပြောတာတော့ ရှိတယ်။ သူတို့ကတော့ တခြားပစ္စည်း အများကြီးတော့ ရှိပါတယ်။ ဒီပစ္စည်း နှစ်မျိုးပေါ့ ခူနဲ့ ရေငန်ငါးတွေကျတော့ ရေခဲရိုက်ရတာပေါ့နော်၊ ခူကျတော့ ရေနဲ့လာရတော့ ရေကျတာဆိုတော့ သူတို့ အကယ် လို့ ပိတ်တယ်ဆိုလည်း အဲဒီပစ္စည်းနှစ်ခုကိုပဲ သူတို့ ညှိနှိုင်းရေး ဖြစ်မှာပေါ့နော်။ ဘယ်လိုမျိုး ဘယ်လိုမျိုး လုပ်လာပေါ့။ သူတို့ပြောတဲ့အတိုင်း လုပ်လာရင်တော့ အဆင်ပြေမှာပေါ့။ တကယ်လို့ သူတို့ပြောတဲ့အတိုင်း မဟုတ်ဘူးပေါ့ ဒီဘက်ကလည်း ပေါ့လျော့တယ်ဆိုရင်တော့ ပိတ်ဖို့တော့ ပြောလာတာတော့ ရှိတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မောတောင်မြို့နယ်နှင့် ထိစပ်နေသည့် မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်ဂိတ်တစ်ခုဖြစ်သည့် စင်ခွန် - မောတောင် နယ်စပ်ဂိတ်တွင် No Man’s Land ဟုခေါ်သည့် လူမနေရ ကြားနေဇုန်တစ်ခုရှိပြီး ယင်းနေရာတွင် ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများမှ ကျဆင်းသည့် ရေနှင့်စွန့်ပစ်အမှိုက်များကြောင့် အနံ့ဆိုး ထွက်ရှိလာသည့်အတွက် ထိုင်းနယ်ခြားစောင့်တပ်များက တိုင်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ပရာကျွတ်ခီရီခန်ခရိုင်ဝန်ရုံးမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ရှိ ရေထွက်ပစ္စည်းများ ရောင်းသည့် ဈေးတစ်နေရာ

စင်ခွန်-မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးထွက် ရေထွက်ကုန်များကို အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိသည့်အတွက် ယင်းကုန်စည်များကို ကန့်သတ်မည်ဆိုပါက ကော့သောင်း-ရနောင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့ရမည်ဆိုလျှင် အချိန်နှင့် ငွေကြေးကုန်ကျမှု ပိုများသွားမည်ဖြစ်သည်ဟု စင်ခွန် - မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လောလောဆယ် မြိတ်ခရိုင်အတွက်ကတော့ သက်ရောက်မှု ရှိသွားမှာပေါ့။ ဒီဘက်ကိုပဲ အဓိကအားထားပြီးတော့ ကျနော်တို့က ခရီးကနည်းနည်းတိုတောင်းတယ်၊ မြန်ဆန်တယ်ဆိုတော့ ဒီဘက်ကိုပဲ အဓိကလာနေတာပေါ့။ အကယ်လို့ ဒီဘက်မရဘူးဆိုလည်း သူတို့က ရနောင်း-ကော့သောင်းဘက်က သွားကြမှာပေါ့။ ရနောင်းဘက်က သွားရင်တော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက်ထက် ဆုံးရှုံးမှုတွေ ပိုများမှာပေါ့၊ ခရီးကြန့်ကြာမှုတွေ ရှိမယ်၊ ကုန်ကျစရိတ်တွေ ပိုများမှာပေါ့ အဲလိုအပိုင်းတွေရှိတယ်။ ဒီဘက်ကတော့ တိုတောင်းမြန်ဆန် သက်သာတယ်ဆိုတော့ ဒီဘက်ပဲ လာကြတာ” ဟု ပြောသည်။

စင်ခွန် - မောတောင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် မြန်မာဘက်ခြမ်းမှ ပို့ကုန်တင်ပို့မှု ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိပြီး ထိုင်းနိုင်ငံထံက တင်သွင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းပမာဏသည် ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါမဖြစ်ခင် စင်ခွန်-မောတောင်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှတဆင့် နေ့စဉ်ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး သည် အများဆုံး ဘတ် ၅ သန်းအထိ ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၁

ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာအပါအဝင် လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတို့မှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ထပ်မံခေါ်ယူရန် စီစဉ်နေကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့က ကျင်းပသည့် ထိုင်းအလုပ်သမားရေးရာဝန်ကြီးဌာ၏ အစည်းအဝေးတွင် ထိုကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများခေါ်ယူရန် စီစဉ်ရာတွင် မည်သည့် နည်းလမ်းဖြင့် ခေါ်ယူမည်ဆိုသည်အား ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိသေးကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တစ်မျိုးက ကျနော်တို့ MOU ထိုးထားတာကို။ မြန်မာလည်း MOU ထိုးထားတယ်၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားလည်း MOU ထိုးထားတယ်။ တစ်ဖက်နိုင်ငံက MOU အလုပ်သမားခေါ်မယ်ဆိုရင် ဒါ ဖြစ်နိုင်တယ်။ အဲဒီတော့ သူက ဘယ်ပုံ ဘယ်နည်း MOU အလုပ်သမားဆက်ပြီးတော့ ခေါ်မလဲဆိုတာကို သေချာတော့ မသိသေးဘူး။ လက်ရှိ မူဟောင်းနဲ့ပဲ ခေါ်မလားပေါ့၊ မူဟောင်းနဲ့ပဲခေါ်မယ်ဆိုရင်တော့ အလုပ်သမားတွေ ပိုပြီးတော့ နစ်နာတယ်။ ကုန်ကျစရိတ်တွေ အရမ်းများတယ်။ အဲဒီတော့ ထိုင်းမှာလည်း သူတို့ ဒီ ဘတ်လို့ခေါ်တဲ့ ယာယီအလုပ်သမား လက်မှတ်တွေ ထုတ်ပေးပြီးသွားတာ။ ထပ်ပြီးတော့ ဒီဟာကိုပဲ ထပ်ပြီးတော့ ဖွင့်ပေးမယ် ပြောတယ်။ အဲဒီတော့ ခိုးဝင်လာတဲ့လူတွေကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင်တော့ ဦးစားပေးပြီးတော့ ဘတ်လုပ်ပေးမယ်လို့ ထင်တယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ စားသောက်ဆိုင် လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ အစရှိသည့် လုပ်ငန်းခွင်များတွင် လုပ်သားလိုအပ်ချက်များ ရှိနေကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများခေါ်ယူရန် စီစဉ်ရာတွင် တရားမဝင်များအား ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် ထပ်မံထုတ်ပေးကာ ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်နေဖြစ်နေ တရားဝင်နေထိုင်ခွင့်ရရေးအတွက်ကို အခုလိုမျိုး မှတ်ပုံတင် အသစ် လုပ်ပေးတယ်ဆိုရင်ပဲ ဒီမှာရှိတဲ့ အကုန်လုံးမဟုတ်တောင်မှ အတိုင်းအတာတစ်ခုတော့ အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့တော့ မှတ်ပုံတင်ခွင့် အကြွေးနဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ တင်ခွင့်တော့ ရသွားတာပေါ့။ ဒါကတော့ အဆိုးထဲက အကောင်းပဲလို့ပြောရမှာပေါ့။ ဒီမှာက ဘာမှ အထောက်အထားမရှိဘူးဆိုရင် ခွင့်ပြုချက်မရှိဘူးဆို လုပ်ကိုင် နေထိုင်လို့မှ မရတာ။ အထောက်အထား လုပ်ထားတဲ့လူတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း ခံစားနေရတဲ့ဟာက ဘာလဲဆိုတော့ သက်တမ်းတိုးတဲ့ကိစ္စ၊ စာရွက်စာတမ်းအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ပေါ့။ အဲဒါတွေက အင်မတန်မှ များပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပွဲစားနဲ့ အေဂျင်စီနဲ့ လုပ်ရတဲ့ဟာဖြစ်နေလို့လေ။ ပွဲစားနဲ့ အေဂျင်စီနဲ့ မလုပ်ရင် လည်း မလုပ်လို့ကို မရတဲ့ဟာမျိုး။ သူတို့ရဲ့ ရုံးလုပ်ငန်းစဉ်တွေကကျတော့ ထိုင်းလို ထိုင်းဘာသာနဲ့ လုပ်ရတာ။ ပြီးတော့ သူ့ရဲ့ ရုံးလုပ်ထုံးလုပ်နည်း သဘော သဘာဝကိုက ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုမှ မလွယ်ကူဘူး” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ ထိုင်းအစိုးရမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ထပ်မံခေါ်ယူရန် စီစဉ်ရာတွင် MOU လုပ်သားအသစ်များ ခေါ်ယူမှာမဟုတ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ MOU ဖြင့် စေလွှတ်မည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ

ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် ၎င်းတို့အကျိုးစီးပွားအတွက် တရားမဝင် ရောက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာအပါ ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအား ယာယီအလုပ်သမားလက်မှတ် (ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်) ထုတ်ပေးခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေရှာမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ရာခိုင်နှုန်း အများအားဖြင့်ကတော့ ထိုင်းထဲမှာ ခိုးဝင်လာတဲ့လူတွေ၊ ထိုင်းထဲမှာ ရှိနေတဲ့သူတွေကိုသာ သူတို့ ဘတ်လုပ်ပေးဖို့များတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ထိုင်းအစိုးရက သူပိုက်ဆံပိုရတယ် ဒီလူတွေကို။ သူတို့နဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ပတ်သက်ရာပတ်သက်ကြောင်း ကုမ္ပဏီတွေ၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေပေါ့ တစ်နည်းအားဖြင့် အေဂျင်စီ တွေပေါ့။ ထိုင်းအေဂျင်စီတွေ သူတို့ဆီကနေပဲ တဆင့် ကျနော်တို့ မြန်မာတွေက ဘတ်လုပ်ရတာ။ ဒီဘတ်တွေကို လျှောက်ရတာ။ ဆိုတော့ အစိုးရက သူက ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်ဆိုရင်လည်း ဘာမှမပြောပလောက်တဲ့ ရက်အကန့် အသတ်ပေါ့ ၁၅ ရက်လောက် သူပေးတယ်၊ ပြီးရင် အွန်လိုင်းကနေ လျှောက်ရမယ်ဆိုတော့။ ကျနော်ထင်ပါတယ် သူတို့ရဲ့ ဘတ်ဂျက် သူတို့ရဲ့ဝင်ငွေ အကောင်းဆုံးကတော့ ခိုးဝင်လာတဲ့ မြန်မာတွေကို ဘတ်လုပ်ပေးတာ သူတို့အတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်မယ်။ ပြီးတော့ ဒီပုံသဏ္ဍန်ပဲ ဖြစ်မယ်လို့တော့ သေချာသလောက်ရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရအနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ ရောက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသည့် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ယာယီအလုပ်သမားလက်မှတ် (ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်) ထုတ်ပေးခြင်း အစီအစဉ် ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပြီး လူဦးရေ ခုနှစ်သိန်းခန့် ထုတ်ပေးခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၀

မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးသူများအတွက် ရက်ချိန်း မှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရောက်နေပြီဖြစ်သဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများမှာ အခက်တွေ့နေကြောင်း မလေးရှား၌ နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လသာ ရှိသေးသဖြင့် မလေးရှားနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအတွက် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ရက်ချိန်းများသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရောက်ရှိနေခြင်းမှာ အချိန်ကာလအားဖြင့် များလွန်း ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မလေးရှားတွင် နေထိုင်သည့် မွှားမိုက်ကယ်က “ကျနော်တို့ကလည်း ဇွတ်အတင်းကြီး ထုတ်ပေးပါလို့ သွားပြော လို့လည်း မရဘူးလေ။ အဲဒီအတွက် အလုပ်သမားတွေအတွက် တော်တော် အခက်အခဲ ရောက်တာပေါ့။ လက်ရှိ ဒီနိုင်ငံကလည်း RTK သူတို့ရဲ့ ရီကာလီ system နဲ့ ပါမစ်တွေ ထုတ်ပေးနေတဲ့အချိန်မှာ သူတို့ကလည်း စာအုပ်တွေ ကို အဲဒီလို အချိန်ကြာ မြင့်အောင် ဆွဲလိုက်တယ်။ သက်တမ်းတိုးတွေလည်း ဆွဲလိုက်တဲ့အတွက် တော်တော်လေး ဒုက္ခရောက်တယ်။ သူများနိုင်ငံကတောင် ကျနော်တို့ကို နေထိုင်ခွင့်တွေ ပေးတဲ့ အနေအထား မျိုးမှာ ကိုယ့်နိုင်ငံက နိုင်ငံသား ဖြစ်ကြောင်း ဒီပတ်စပို့လေး မလုပ်ပေးနိုင်တာက တော်တော်လေးဆိုးတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အတွက် တော်တော်လေး အခက်တွေ့တာပေါ့။ ဒီမှာလူတွေကလည်း တစ်နေ့နဲ့ တစ်နေ့ အောက်လမ်းတွေ ကလည်း ဝင်တယ်။ လုပ်ငန်းတွေကလည်း ဒီမှာ ရှားပါးနေတယ် အခုလက်ရှိက။ အခုဆိုရင် ပါမစ်တွေ သက်တမ်း ကုန်ဆုံးတဲ့ ၅ လပိုင်း ကုန်မယ့်သူတွေ အခု ၄ လပိုင်းကုန်တဲ့သူတွေ၊ ၃ လပိုင်းကုန်တဲ့သူတွေ တော်တော်များများ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေလည်း သူတို့ မထုတ်ပေးသေးဘူး”ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်ထုတ်ပေးသည့် စက်များချို့ယွင်းခြင်းနှင့် စာအုပ် မလောက်ငှသောကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ရက်ချိန်းများမှာ နောက်နှစ်အထိ ရောက်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြန်မာသံရုံးဘက်မှ ကြားသိရကြောင်း မလေးရှား တွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက ပြောသည်။

 မလေးရှားရှိ မြန်မာသံရုံးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ် သက်တမ်းတိုးများအပြင် အသစ်ပြုလုပ်သူများမှာလည်း ၇ လ၊ ၈ လခန့် အထိ ကြာမြင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးသို့ CNI သတင်းဌာနမှ ဖုန်းဖြင့်ဆက်သွယ် မေးမြန်းခဲ့ သော်လည်း ဖုန်းလက်ခံ ဖြေကြားခြင်း မရှိပေ။

မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် ကိုစိုးက “အများဆုံးကတော့ Work Permit ရှိတဲ့သူတွေပေါ့။ သူတို့ကတော့ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ သူတို့က ပါမစ်က သက်တမ်း တိုးတယ်ဆိုတာက ဆက်တယ်ဆိုတာက အနည်းဆုံး တစ်လ နှစ်လလောက် ကြိုဆက်ရတာလေ။ အခုက သူတို့ကပေးတာက ပါမစ်သက်တမ်းကုန်လို့ ဟိုးဘက်ကို ကျော်နေပြီ အဲဒီလိုမျိုးတွေ ပေးတာဆိုတော့ သူတို့တွေ ပိုပြီးတော့ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ အားလုံး ကတော့ စာအုပ်ရ မယ်ဆို လိုချင်ကြတာပေါ့။ အခုက ဒီဘက်မှာက အလုပ်တွေ ဘာတွေက စက်ရုံတွေကလည်း စာအုပ်ရှိမှ ခေါ်တာဆိုတော့ လေ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့ အခက်အခဲ ဖြစ်တာပေါ့။ အသစ်လုပ်တဲ့ လူတွေလည်း ၇ လ၊ ၈ လလောက် ကြာတယ်။ အခုဆိုရင် ဟိုနေ့က နာမည်စာရင်း ထွက်လာပြီ ၈ လပိုင်း ၉ လပိုင်းအထိပေါ့ အသစ် လုပ်တဲ့လူတွေ။ ဒါပေမယ့် သူလည်း နာမည်စာရင်း ကျတာပဲရှိတာ နေ့ချင်းထုတ်မပေးဘူး။ ပါမစ်တွေ ဖွင့်ပေးထားလို့ သူဌေးတွေက ပါမစ် တွေ ကပ်ပေးချင်နေတာ အလုပ်သမားတွေကို စာအုပ်တွေ တောင်းနေတာ။ အလုပ်သမားတွေက မပေးနိုင်ဘူး။ မပေးနိုင်ဘူးဆိုတာ သံရုံးကလည်း စာအုပ် လုံလုံလောက်မရှိတော့ ထုတ်မပေးနိုင်ဘူးလေ အချိန်မီ ကာလအမီ အဲဒီလိုဖြစ်နေတာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံသားများအား ယခုလက်ရှိ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် လျှောက်ထားခွင့်ပြုထားသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK) အမီ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များအား ထုတ်ပေးစေချင်ကြောင်း မလေးရှား၌ နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက ပြောသည်။

ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား လျှောက်ထားခွင့် သက်တမ်းကာလသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့ အထိ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုပါမစ် လျှောက်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်နှင့် အလုပ်ရှင်သူဌေးရှိရန် လိုအပ်သည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ရက်ချိန်းများ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရောက်ရှိနေခြင်းကြောင့် လက်ရှိ ကြားကာလများတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အဖမ်းအဆီးများ ရှိလာပါက ထိုမြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် အဖမ်းခံရနိုင်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံမှာ နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် နေထိုင်သည့် မွှားမိုက်ကယ်က“အဲဒါတွေကတော့ သူဌေးတွေနဲ့ အေးဂျင့်တွေနဲ့ သူတို့ တမျိုး တမည်တော့ လမ်းကြောင်းတွေ လုပ်နေတာပဲ။ အတိအကျလည်း ကျနော်တို့ မသိဘူး။ အဲဒီသူဌေးတွေနဲ့ အေးဂျင့် တွေနဲ့ သူတို့နိုင်ငံ Special Pass လိုမျိုး နေထိုင်ခွင့်လေးကို ထုတ်ပေးနေတယ်။ ပိုက်ဆံတော့ နည်းနည်း အကုန် အကျ ပိုများသွားတာပေါ့။ တရားဝင် လုပ်ကိုင်လို့ရအောင် ပါမစ်လေးတွေ နေထိုင်ခွင့်လေးတွေ ရသွားအောင် ဒီစာအုပ်(နိုင်ငံကူးလက်မှတ်) လေးတွေကို အမြန်ဆုံး ထုတ်ပေးစေချင်တာပေ့ါ။ သက်တမ်းတိုးတဲ့ လူတွေရော အားလုံးပဲ။ ပိုက်ဆံတွေလည်း အကုန်အကျ မများအောင်ပေါ့ ပုံမှန်အတိုင်းလေး လည်ပတ်ပြီးတော့ ပေးနေရင် အဆင်ပြေတယ်။ အဲဒီလိုလေး ပေးစေချင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်းတိုးရာ၌ Work permit ရှိသူများမှာ မလေးရှား ရင်းဂစ်ငွေ ၂၅၀ ခန့်ပေးရကြောင်းနှင့် Work permit မရှိပါက မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ ၅၈၀ ခန့် ကုန်ကျကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အသစ်ပြုလုပ်သူများ အနေဖြင့် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေ ၂၈၀ ခန့် ကုန်ကျကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈

သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက်ကာလ နီးကပ်လာသည်နှင့် တပြိုင်တည်းမှာပဲ ခရီးပြည်တွင်း ခရီးသွားများသည် ခရီးသွားရန် ကြိုတင်၍ ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းမှုများ များပြားလာနေကြောင်း ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ များထံမှ သိရသည်။

ယခင်နှစ် သင်္ကြန်ကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုနှစ်တွင် ကားစင်းလုံးငှား၍ ခရီးသွားကြမည့်သူ ပိုများနေကြောင်း၊ တောင်ကြီး၊ အင်းလေး၊ ပုဂံဒေသသို့ အများဆုံး သွားကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် ကားခဈေးနှုန်းများလည်း တိုးမြင့်သွားသည်ဟု ဇာတိမြေ ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ကျတော့ ၃ လပိုင်း ကတည်းကစပြီးတော့ သင်္ကြန်အတွက် စလုပ်နေပါပြီ။ သင်္ကြန်အတွက် ကတော့ ခရီးစဉ်တွေက ဘိုကင်တွေ ကြိုတင်ပြီးတော့ လုပ်ထားကြတဲ့သူတွေ အများကြီးပဲ ကျနော်တို့ ဆီမှာလေ။ အခုကတော့ တောင်ကြီး၊ အင်းလေးဘက်ရယ်၊ ပုဂံဘက်ရယ် အများဆုံး သွားကြတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် စာရင် တော့ ဒါပိုများလာတာပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကျတော့ သိပ်မသွားကြဘူး။ အိမ်မှာပဲ နေကြတဲ့သူများတယ်။ ဒီနှစ်ကတော့ နည်းနည်းပိုများတာပေါ့။ အရင်နှစ်တွေနဲ့ စာရင်တော့ နည်းတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ စက်သုံးဆီဈေး မြင့်သွား တော့ ကျနော်တို့အတွက်က နည်းနည်းတော့ ဒုက္ခရောက်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့က package တွေ ရောင်းတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့တွေ မှန်းပြီး တွက်ထားတဲ့စရိတ်နဲ့ ကျနော်တို့ တကယ်အခု ကားတွေ ယူလို့ရှိရင် လည်း တွက်ထားတဲ့ ဈေးတွေထက် နည်းနည်းလေး ပိုများသွားတာတွေ ကြုံရတယ်။ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့ ပုဂံ ဆိုရင် ၁ သိန်းကျော်နဲ့ ရတဲ့ package တွေက အခုကျတော့ ၂ သိန်းကျော်မှ ရတဲ့ package ဖြစ်သွားတဲ့အတွက် ကြောင့် ကျနော်တို့ ကားရဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တက်သွားတဲ့အတွက်ကြောင့် ဈေးနှုန်းတက်သွားရတယ်” ဟု ပြော သည်။

ပုဂံဒေသက အလိုတော်ပြည့်ဘုရားကိုတွေ့ရစဉ်

သင်္ကြန်ကာလအတွင်း ချောင်းသာ၊ ငွေဆောင်၊ ငပလီ စသည့် ကမ်းခြေဒေသများသို့ ခရီးသွား များပြားလေ့ ရှိသော် လည်း ယခုနှစ်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ပုဂံဒေသသို့ ပို၍ သွားကြရန်အတွက် စီစဉ်နေကြကြောင်း သိရသည်။

ကမ်းခြေဒေသများသို့ သွားသူ အများစုသည် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများမှတဆင့် သွားရောက်ကြကြောင်း၊ ပုဂံနှင့် အင်းလေးဒေသသို့ သွားရောက်သူများကတော့ မိသားစုအလိုက် အပါအဝင် ၁၀ ဦးအထက် စီးနင်းနိုင်သည့် ကားစင်းလုံးငှား၍ သွားရောက်ကြကြောင်း သိရသည်။

သင်္ကြန်ကာလ ရောက်ရှိရန် ရက်သတ္တပတ် ၄ ပတ်ခန့် လိုနေသေးသော်လည်း လက်ရှိတွင် ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းမှု နှင့် ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းမေးမြန်းမှုများ ရှိနေပြီဖြစ်ပြီး ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းတွင် ထက်ဝက်ခန့်သည် ကြိုတင်ဘိုကင်များ တင်နေကြပြီဖြစ်သည်ဟု လွင်မြန်မာ ခရီးသွားနှင့် ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း တည်ထောင်သူ ကိုရဲတင့်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုရဲတင့်လွင်က “ဘိုကင်အတွက် information လှမ်းစုံစစမ်းတာတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ရက် အဲလိုနီးရင်တော့ ဘိုကင်တွေ ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။ အခုလည်း information မေးတာတွေတော့ ရှိပါတယ်၊ ဒီအတိုင်း တချို့လည်း အားလုံးမှာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းလုံးလုံးတော့ ဘိုကင်မပေးဘူးဗျ။ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်တော့ ဘိုကင်လုပ်တာပေါ့ဗျ။ ကျနော် အဲဒီလိုနီးမှပဲ ကျနော် အဲလိုပေါ့ ဘိုကင်တွေကို ဖြစ်တာများတယ်နှစ်တိုင်း။ အဲလို လုပ်တာများတော့ ကျနော် အဲဒီလို ကြိုပြီးတော့ အဲဒီလိုလုပ်တာကို ဟိုဟာ မဖြစ်တာများတော့ဗျ အဲဒီလိုကြောင့်ပါဗျ” ဟု ပြောသည်။

ပုဂံဘုရားကိုတွေ့ရစဉ်

သင်္ကြန်ကာလ နီးကပ်လာသည့် အချိန်တွင် ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းမှု ပို၍ ခက်ခဲလာနိုင်ကြောင်း၊ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်း အခြေအနေများအရ ကားငှားရမ်းခ ဈေးနှုန်းများ ဆက်လက် မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် သင်္ကြန်ကာလ ခရီးသွားရန် ရှိသူအနေဖြင့် ကြိုတင်ဘိုကင်တင်၍ ငှားရမ်းထားရန် လိုအပ်သည်ဟု ခရီးသွား လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက အကြံပြုကြသည်။

တချို့သော လူသိထင်ရှားသည့် ကားစင်းလုံးငှား ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများတွင် ယခုအချိန် ကတည်းကပင် သင်္ကြန်ကာလအတွင်း ခရီးသွားရန်အတွက် ကားစင်းလုံး ငှားရမ်းနေကြပြီဖြစ်သလို ကြိုတင်ဘိုကင်များပင် ပြည့်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၇

အမေရိကန်ဘဏ်ကြီး ၃ ခု ပြိုလဲပြီးနောက် ၂ ရက်အကြာတွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး လက်ရှိ အချိန်ထိ နေ့စဉ်မြင့်တက်လာနေကာ ယင်းကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း လိုက်ပါမြင့်တက်လာသည် ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေသော်လည်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ် အေးနေကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အမေရိကန်ဘဏ်တွေက ဒေဝါလီခံနေပြီလေ။ ဘဏ်တွေ ဒေဝါလီခံတဲ့အခါကျတော့ အဲဒီခံတဲ့ဟာကြောင့် အမေရိကန်က ဘဏ် ၃ ဘဏ် ဒေဝါလီခံသွားပြီ။ ဟိုဘက်က ဆွစ်ဇာလန်ကလည်း အခု ၂ ဘဏ်လောက် စတော့မယ်။ အဲဒါလုပ်တော့ စတော့ရှယ်ယာဈေးတွေ အကုန်လုံး ပြုတ်ကျကုန်တယ်။ စတော့ရှယ်ယာဈေးတွေ ပြုတ်ကျပြီးတော့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတွေ တောက်လျောက်တက်နေတယ်။ ဘဏ်တွေ ဒေဝါလီခံတာများလေ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတက်လေ ဖြစ်လာမှာပဲ။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးတက်တဲ့အတွက် ပြည်တွင်းမှာလည်း ဈေးတွေလိုက် တက်တယ်။ ဒါပေမယ့် အရောင်းအဝယ်တော့ မဖြစ်ဘူး။ ကမ္ဘာ့ဈေးတက်လို့ လိုက်တက်တဲ့သဘောပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည် တစ်အောင်စလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈၈၃ ဒေါ်လာသာ ရှိခဲ့သော်လည်း ဒီကနေ့ မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၉၂၉ ဒေါ်လာအထိ မြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

အလားတူ ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ အခြေခံ ရည်ညွှန်းဈေးတွင် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၁,၉၈၃၀၀ ကျပ်ရှိရာမှ လက်ရှိတွင် ၂၂,၇၂၀၀၀ ကျပ် ရှိလာသည့်အတွက် ကျပ် ၅ သောင်းကျော် မြင့်တက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

ရွှေထည်လက်ဝတ်ရတနာများ

ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည် ကွာခြားမှု များစွာရှိသည့်အတွက် ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည် အများအပြား လိုက်ပါမြင့်တက်၍ မရကြောင်း၊ ယခုထက်ပို၍ မြင့်တက်ပါက ရွှေရောင်းချသူများ များလာမည်ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်တွင် ရွှေများပုံလာမည်ဖြစ်သည်ဟု ဦးမျိုးမြင့်က ဆက်ပြောသည်။

“ပြည်တွင်းရွှေဈေးနဲ့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးက ကွာပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ အရမ်းတက်လို့မရဘူး ဝယ်မယ့်သူ မရှိဘူး။ ၁ သောင်း၊ ၂ သောင်းပဲ၊ ပြန်ကျလည်း ၁ သောင်း၊ ၂ သောင်းပဲ အဲလောက်ပဲ သွားလို့ရတယ်။ အများကြီးတက်ရင် နယ်ကကုန်သည်တွေက အထည်ပျက်သမားလို့ ခေါ်တာပေါ့ ရှိတဲ့ လက်ဝတ်လက်စားသမားတွေက အကုန်လာပြန်ရောင်းတာ။ နောက်တွင်းတွေကလည်း ထွက်နေပြီ၊ တောက်လျောက် ထွက်နေပြီ။ ရွှေက ရန်ကုန်တစ်ခုပဲ ပိုက်ဆံဖော်စရာရှိတာ။ ရန်ကုန်မှာ ရွှေတွေ လာအိုင်နေတယ်၊ ရွှေတွေများနေပြီ။ နောက်တစ်ခါ ဒီဈေးတွေနဲ့လည်း ၂၈ သိန်းကျော်နဲ့က ဘယ်သူမှ ဝယ်မဝတ်တော့ဘူး၊ လာပြန်ရောင်းနေတာပဲ။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ပြန်ကျမှကောင်းမှာ။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး အခုက ၁၉၀၀၊ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ၁၇၀၀၊ ၁၆၀၀ တို့ အဲလောက်ဖြစ်သွားရင် ပြည်တွင်းမှာလည်း ဝယ်ဖို့ခြမ်းဖို့ အဆင်ပြေသွားပြီပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အမေရိကန်ဘဏ်များ ပြိုလဲမှု နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် ဒေါ်လာဈေး ကျဆင်းလာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည် ပြည်တွင်းဒေါ်လာဈေးအပြင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးအပေါ်တွင်ပါ တွက်ချက် သည့်အတွက် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ဆက်လက်မြင့်တက်မည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းရွှေဈေးသည်လည်း လိုက်ပါမြင့်တက် လာမည်ဖြစ်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့လာသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆

အသစ်ထွက်လာသော ဆန်စပါးဥပဒေက ဆန်စပါးစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ပေးနေသော တောင်သူများအပေါ် ကန့်သတ် ချုပ်နှောင်ခြင်း မဖြစ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းစားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေး၊ ပြည်တွင်း ဆန်စပါးဖူလုံရေးနှင့် ပြည်ပသို့ ဆန်စပါးတင်ပို့ရာတွင် စနစ်တကျ တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ဆန်စပါးဥပဒေကို နစက-က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

ဆန်စပါးဥပဒေသည် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့နေမှုများ စနစ်တကျ ရှိစေရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသော်လည်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင်သူများအတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မဖြစ်စေရန် လိုအပ် ကြောင်း၊ ပြည်ပတင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကန့်သတ်လိုက်မည်ဆိုပါက စပါးစိုက်တောင်သူများအတွက် သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသိန်းအောင်က “ဆန်စပါးဥပဒေဆိုတာ နိုင်ငံခြား ပို့ကုန်သွင်းကုန် လုပ်တဲ့အခါမယ် စည်းနဲ့ ကမ်းနဲ့ အခွန် မဆောင်ဘဲနဲ့ ပို့တဲ့ဥစ္စာတွေကို အရေးယူဖို့၊ နောက်တစ်ခါကျတော့ စနစ်တကျ Exporter လုပ်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံခြား ပို့ကုန် ပို့တဲ့ဥစ္စာတွေမှာ စည်းနဲ့ကမ်းနဲ့ ထွက်ဖို့ကို သူတို့က ရည်ရွယ်ပါတယ်လို့ ပြောတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ဒီမှာ က မလိုလားအပ်တဲ့ ပြောမယ်ဟေ့ဆိုရင် ဘေးကပါ သိုင်းဝိုင်းပြီးတော့ ဥပဒေနဲ့ အသားကုန် ချုပ်ကိုင်တာမျိုး မဖြစ် ဘဲနဲ့ ကုန်ထုတ်စွမ်းအား မြင့်မားအောင် စနစ်တကျ ဖြစ်အောင်လုပ်တဲ့ စေတနာနဲ့ လုပ်နည်းလုပ်ဟန် မှန်ကန် ရင် တော့လည်း ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဥပဒေတစ်ရပ် ဆိုတာတော့လည်း သူတို့ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ရှိနေမှာ ပဲ။ သို့သော်လည်းပဲ အဲဒီဥပဒေဟာ ထုတ်လုပ်သူတွေအတွက် အနှောင်အဖွဲ့၊ အကန့်အသတ်၊ အချုပ်အနှောင်နဲ့ လုပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး မဖြစ်ပါစေနဲ့ ဖြစ်လို့မရဘူးဆိုပြီးတော့ အန်ကယ်တို့လည်း ဒီလိုပဲ ပြောခဲ့တယ်။ သို့သော် တချို့ ကိစ္စတွေမှာတော့ တက်လာတဲ့လူနဲ့ ဒါကိုတော့ အမြဲတမ်း သတိထားဖို့တော့ ဥပဒေတစ်ရပ် သူတို့ဆွဲဖို့ ဖြစ်လာတဲ့ အခါမှာ အန်ကယ်တို့ အနေနဲ့ ဒီဥပဒေကို မဆွဲပါနဲ့လို့ ပြောပိုင်ခွင့် မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီဥပဒေမှာပါတဲ့ ဥပဒေတွေ၊ နည်းဥပဒေတွေ၊ မူဝါဒ၊ ပေါ်လစီတွေက ဘယ်ကို မူတည်တာလဲ။ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူတွေအတွက် ချုပ်ကိုင်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ဖြစ်နိုင်သလား၊ သို့တည်းမဟုတ် သူတို့ ဆန်စပါးအပေါ်မှာပဲ အကန့်အသတ် တစ်ခုလား။ ဒါပေမယ့် ဆန်စပါးတင်ပို့မှုမှာလည်း အဲဒီမှာ နိုင်ငံခြား များများရောင်းရမှ အန်ကယ်တို့ ထုတ်လုပ်သူတွေမှာ ဈေးကောင်းရမှာလေ” ဟု ပြောသည်။

 ဆန်အိတ်များ သယ်နေကြစဉ်

ဆန်စပါးဥပဒေသည် ပြဋ္ဌာန်းရန် လိုအပ်သော်လည်း လက်ရှိ တောင်သူလယ်သမားများ ကြုံတွေ့နေရသည့် သွင်းအားစု ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု စသည့် အထွေထွေကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်မှုများကို နည်းပါးသွားစေရန် ပို၍ ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် လက်ရှိ ရေးဆွဲနေသည့် ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းတွင် အရန်ဆန် ဝယ်ယူသိုလှောင်ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းမည့် ကိစ္စ ပါဝင်နေသည့်အတွက် အရန်ဆန်များကို ဝယ်ယူရာတွင်သော်လည်းကောင်း၊ ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် သော် လည်းကောင်း တောင်သူများ စပါးပေါ်သည့် အချိန်နှင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေသည့် အခြေ အနေပေါ် မူတည်၍ ဝယ်ယူရောင်းချပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း စပါးစိုက်တောင်သူများနှင့် ဆန်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထိုသို့ လုပ်ပေးမှသာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင်သူများနှင့် စားသုံးသူများအကြား မျှတမှု ရှိမည်ဟု ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းသည် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်သည့် အချိန်တွင် အရန်ဆန်ဖြင့် ထိန်းချုပ် ရန် ပါဝင်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း သင့်တင့်မျှတသည့် ဈေးနှုန်းဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဆန်စပါးဥပဒေ မူကြမ်း ကြောင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုကို ထိခိုက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန် ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းက ထုတ်တာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ကောင်းတာတော့ ကောင်းပါတယ်။ တချို့ကျ တော့လည်း ကုန်သည်ဆိုတာတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင်ကြတယ်။ လွတ်လပ်ပြီး မျှမျှတတဖြစ်ဖို့တော့ လိုအပ်တာပေါ့။ ဈေးအရမ်းတက်တဲ့အခါ အရန်ဆန်တို့နဲ့ ဘာတို့နဲ့ ထိန်းချုပ်လို့ရအောင် နည်းနည်းလေး ဥပဒေ ထုတ်တဲ့ သဘောပါပဲ။ ဆန်ကြိတ်တာ၊ ခွဲတာ၊ ရောင်းတာဝယ်တာ စောင့်ကြည့်လို့ရတဲ့ သဘောမျိုးပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ဈေးကွက်ကတော့ သင့်တင့်တဲ့ဈေး၊ မျှတတဲ့ဈေးဖြစ်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့။ ပြည်ပထိခိုက်တဲ့ မူဝါဒမျိုးတော့ မဟုတ် ဘူး။ ပြည်ပထိခိုက်နိုင်တာတော့ ငွေလဲနှုန်းတွေတို့ ဘာတို့ ဒီဟာတွေကတော့ နည်းနည်းလေး ပို့တာကိုတော့ ထိခိုက်တာပေါ့။ အခုထုတ်တဲ့ ဥပဒေမူကြမ်းတော့ ကျနော်တို့ ကြည့်တာတော့ ထိခိုက်မှု မရှိဘူးဗျ” ဟု ပြောသည်။

တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းတွင် အခန်း ၁၀ ခန်း၊ ပုဒ်မ ၅၁ ခု ပါဝင်ပြီး ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု အပါအဝင် ဆန်စက်များကို အခွန်ကောက်ခံရန်နှင့် ဆန်သိုလှောင်မည့် အခန်းကဏ္ဍများ၊ အရည်အသွေးမြင့်ဆန်များ ထုတ်လုပ်ရန် စသည့် အခန်းကဏ္ဍများ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်စပါးဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပြီး ဆန်စပါးဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်သည့်သဘော သက်ရောက်သွားပါက ဆန်စပါးလုပ်ငန်းများ ရပ်နားလာနိုင်သလို စိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူများ အနေဖြင့်လည်း လျှော့ချ စိုက်ပျိုး လာနိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ဆန်စပါးဥပဒေပြဋ္ဌာန်းထားရန်အတွက် လက်ရှိတွင် ဥပဒေမူကြမ်းကို ရန်ကုန်နှင့် ပုသိမ်မြို့နယ်၌ ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ပြီးပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ နေပြည်တော်နှင့် မန္တလေး အပါအဝင် စပါးအဓိကစိုက်ပျိုးရာ ဒေသများတွင်လည်း မတ်လကနေ ဧပြီလဆန်းအထိ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြုလုပ်သွားရန် ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG အနေဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ လုပ်ဆောင်ပေးမှု အားနည်းကြောင်း ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက NUG အနေ ဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအပေါ်တွင် ထိရောက်သည့် အကူအညီများ ပေးနိုင်ရန်နှင့် ထိုင်းအစိုးရမှ NUG အား အစိုးရအဖြစ် အမြန်ဆုံး အသိအမှတ်ပြုရန်အတွက် ပိုမိုကြိုးစားရန် လိုအပ် ကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင်တော့ NUG ရဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားတွေအပေါ်မှာ ကူညီမှုတွေ အင်မတန် အားနည်းပါတယ်။ ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင်တော့ လုံးဝ အားမရပါဘူး။ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ တိုင်းပြည်အခြေအနေ အရေးပေါ် ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ NUG အစိုးရအနေနဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံ၊ နေရာပေါင်းစုံထောင့်စိပေါ့နော် အလွှာအသီးသီးမှာ တာဝန်ယူကြတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တချို့အလုပ်သမားရေးရာမှာ အလုပ်သမားတွေ ပြဿနာ မှာ NUG အစိုးရအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ side မဟုတ်တဲ့အတွက် အလုပ်လုပ်တဲ့ နေရာမှာ အင်မတန် အခက်အခဲ ရှိပါတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင် ဝန်ကြီးအစ ဒုဝန်ကြီး၊ ညွှန်ချုပ် အစရှိသ၍ပေါ့နော် NUG လက်အောက်ခံ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးက အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ၊ ကိုင်တွယ်တဲ့နေရာမှာ အင်မတန်ညံ့ဖျင်းတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ မြေပြင်မှာ တကယ် ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အမှန်တွေကို ကျနော်တို့ ဒါ ထောက်ပြလိုက်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ အားရမှုတော့မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားကို တွေ့ရစဉ် 

NUG အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများသည် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ တာဝန်ရှိသူများဖြင့် အလုပ်သမားအရေး ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ကာ ကြိုးစားနေသည်ကို မြင်တွေ့ရကြောင်းလည်း ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် လူ့အခွင့်အရေး ဦးစားပေးနိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်လျှင် ၎င်းတို့နိုင်ငံရှိ စင်တာများ၊ NGO များမှသာ အဓိက ကူညီဖြေရှင်းပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဘူဆန်မြို့ရှိ အလုပ်သမား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ကူညီ ထောက်ပံ့ရေးစင်တာမှ တာဝန်ခံ ကိုခန့်နေကြည်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ အစိုးရရဲ့ ဘတ်ဂျက်နဲ့လည်ပတ်နေတဲ့ အလုပ်သမားစောင့်ရှောက်ရေး စင်တာတွေကလည်း မြို့တိုင်း မြို့တိုင်းမှာ ရှိတယ်။ လုပ်အားခ မရရှိမှုတို့၊ စက်ရုံအတွင်းထဲမှာ ရိုက်နှက်ခံရမှုတို့ ဖြေရှင်းတာတွေ၊ ကုမ္ပဏီပြောင်းရွှေ့ဖို့ ဖြေရှင်းတာတွေ၊ နောက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အာမခံရဖို့ ဖြေရှင်းတာတွေ အားလုံးကတော့ ယခင်ကတည်းကကိုပဲ သံရုံးက ဆောင်ရွက်မှုတွေ မရှိပါဘူး။ ကိုရီးယားနိုင်ငံထဲ မှာရှိတဲ့ ကိုရီးယားအစိုးရရဲ့ ဘတ်ဂျက်နဲ့ လည်ပတ်တဲ့ စင်တာတွေနဲ့ အရပ်ဖက် NGO အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အလုပ် သမား ကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေကပဲ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အခုနောက်ပိုင်း မှာတော့ NUG အစိုးရ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနဖြစ်စေ၊ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းထားတဲ့ သံရုံးကပဲဖြစ်စေ ထူးခြား ပြောင်မြောက်တဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဆိုတာမျိုးတော့ ယခင်ကထက် ထူးခြားလာတာမျိုးတော့ မရှိဘူးလို့ သုံးသပ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

သို့သော် အချို့ကိစ္စများတွင် မြန်မာသံရုံးနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်ရသည့် အပိုင်းများရှိကြောင်းနှင့် NUG အနေဖြင့် လည်း တစ်ခါတစ်ရံ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ ပြဿနာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းမျိုး ရှိကြောင်း လည်း ကိုခန့်နေကြည်က ပြောသည်။

NUG အနေဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စများအား ထိထိရောက်ရောက် ကူညီဖြေရှင်း ပေးနိုင် ရန်အတွက် လက်ရှိ ဖွဲ့စည်းထားသည့် NUG အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ လူပုဂ္ဂိုလ်များအား ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

NUG ကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသနေကြစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံသား အများဆုံးရှိတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ NUG အစိုးရက တာဝန်ပေးထားတဲ့ အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးကို လုပ်ငန်း ကျွမ်းကျင်သူတွေကို ခန့်အပ်သင့်တယ်။ တာဝန်ပေးသင့်တယ်ပေါ့။ ဒါ ကျနော် တို့ အနေနဲ့ ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်း မရှိပါဘူး။ မီးလောင်တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ ရရာ ရေနဲ့ ဒီမီးကို ငြိမ်းရမှာ ဖြစ်တဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားတဲ့ အစိုးရသည် အမျှော်အမြင် ကြီးကြီးနဲ့ အောက်ခြေ မြေပြင်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာ တစ်စုံတစ်ရာ တစ်ခုချင်းစီကို သိဖို့လိုအပ်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ အတတ်သိ ပညာရှင်တွေကို သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေမှာ ထားသင့်တယ်ပေါ့။ အလုပ်သမားအရေးကို တာဝန်ပေးတယ်ဆိုရင် အဲဒီအလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးကို လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်သူနဲ့ အဲဒီမှာ တာဝန်ပေးခြင်း ခံရတဲ့သူဟာ မြေပြင်မှာရှိတဲ့ အလုပ် သမားတွေနဲ့ နီးစပ်တဲ့သူတွေ၊ အတတ်သိ ပညာရှင်တွေကို တာဝန်ပေးသင့်တယ်လို့ ကျနော်အနေနဲ့ အကြံပြု လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေနှင့် စီးပွားရေး၊ လုပ်ခလစာ စသည့် ပြဿနာများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ လူ အများအပြားသည် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အများအပြား ထွက်ခွာနေကြသည်ကို မြင်တွေ့လာရသည်။

ထိုထဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မလေးရှား၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံများသို့ အဓိကအများဆုံး သွားရောက်နေကြခြင်း ဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင်လည်း ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံကူး လက်မှတ်အား အများအပြား လျှောက်ထားလျက် ရှိကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

ကိုရီးယား - မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးတံတားဖြစ်သည့် ဒလတံတားတည်ဆောက်နေမှုသည် လက်ရှိတွင် ရာခိုင်နှုန်း ထက်ဝက်ကျော် ပြီးစီးနေပြီဖြစ်သည့် အတွက်ကြောင့် ဒလမြို့နယ်၏ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်၌ ဝယ်ယူမှု များပြားလာ ပြီး ဈေးနှုန်းများလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လျက်ရှိနေကြောင်း ဒလမြို့နယ် ဒေသခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ဒလတံတားစီမံကိန်း အခြေအနေကြောင့် လက်ရှိတွင် မြေကွက်များ အဝယ်လိုက်လာနေပြီး တစ်လထက်တစ်လ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေကြောင်း၊ ယခင်က သိန်း ၈၀၀ ရှိနေသည့် မြေကွက်သည် လက်ရှိတွင် သိန်း ၁၅၀၀ အထိ ဖြစ်သွားသည်ဟု MKTT အိမ်ခြံမြေဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ ကိုမင်းမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒလမြို့ကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုမင်းမင်းက “အဓိကကတော့ တံတားရဲ့ပြီးစီးမှု ရာခိုင်နှုန်းပေါ် မူတည်ပြီးတော့ လူတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှု ပိုများ တာပေါ့နော်။ အခုက ကျနော်တို့ ရန်ကုန် ဘက်ခြမ်းဆိုရင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်လောက် ပြီးနေပြီဆိုတော့ ပြီးတော့ ငွေဈေးကလည်း ထိုးကျနေတဲ့ အချိန်ဆိုတော့ လူတွေက နည်းနည်းလေး ခိုင်မာတဲ့ပုံစံမျိုးလေးတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ် နှံတာတွေ ပိုပြီးတော့ စိတ်ဝင်စားကြတာပေါ့ တချို့ကျတော့။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက်မှာ မြေကွက် အရောင်းအဝယ်လေးတွေက နည်းနည်းလေး ပိုလိုက်လာတာ တွေ့တယ်။ ပြီးတော့ မြေဈေးတွေကလည်း တစ်နေ့ တစ်နေ့ တောက်လျောက် တက်နေတာမျိုး ဖြစ်နေတယ်ဗျ။ တစ်ပတ်နဲ့ တစ်ပတ်ဈေးတောင် မတူဘူး။ တစ်လ လောက်ဆိုလည်း သိန်းကို ဆယ်ဂဏန်းလောက် ဟသွားတာမျိုးတွေရှိတော့ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း လူတွေ ပိုစိတ် ဝင်စားတာပေါ့ မြေကွက်ကို။ အဲဒီတော့ အရောင်းအဝယ်လေးတွေက ပုံမှန်ထက် ပိုဖြစ်နေတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ဒီပတ်ဝန်းကျင်မှာပဲကို မြေကွက်က အရင် ၂၀ - ၆၀ ဆိုရင် ၈၀၀ လောက်ပေါ့နော်။ ၈၀၀ ပတ်ပတ်လည်လောက် ကနေ အခုဆိုရင် ၁ လလောက်၊ ၂ လအတွင်းမှာတင် ဈေးက ၁၃၀၀၊ ၁၅၀၀ လောက်အထိ ဈေးတက်သွားတာတွေ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဒလမြို့နယ်၏ အဓိက အချက်အချာ ဖြစ်သည့်အပြင် ဒလတံတား အဆင်းတွင် တည်ရှိနေသည့် တပင်ရွှေထီး ရပ်ကွက်နှင့် ကျန်စစ်သား ရပ်ကွက်များတွင် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်နေသည်ဟု သိရသည်။

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ် မြင့်တက်လာသည်မှာ ယခုနှစ် အစပိုင်းမှ စတင်၍ ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် မြေကွက် ဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်နေသည့်အတွက် ဒေသခံတချို့သည် ၎င်းတို့၏ မြေကွက်ကို ရောင်းချနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဒေသခံများသည် ဈေးနှုန်းသက်သာသည့် တခြားသော နေရာများသို့ ပြန်လည် ဝယ်ယူကြသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒလမြို့နယ်၊ ရာဇသင်္ကြန်ရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးအေးဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်-ဒလ မြစ်ကူးတံတား တည်ဆောက်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ဆီမှာတော့ အိမ်ခြံမြေကတော့ ဝယ်လိုက်၊ ရောင်းလိုက်ပေါ့နော် အဲဒါမျိုးတော့ ရှိတယ် အိမ်ခြံ မြေတော့ အဝယ်လိုက်လာတာပေါ့။ ဘယ်လိုကြောင့် မြင်မိလဲဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒလမြို့ကြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် လာ တယ်ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအနေနဲ့ မြင်မိတာပေါ့။ တချို့ လူတွေကတော့ ကျနော်တို့ မြို့နယ် ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်လာတဲ့ အတိုင်းအတာကို မျှော်မှန်းပြီး သူတို့ ဝယ်ပြီးထားတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ဒီမှာပြန်ရောင်းတဲ့ လူတွေ ကျတော့ လက်ရှိ အနေအထားအရ သူတို့တွေက ဒါလေးကို ပြန်ရောင်းပြီး ဒီထက် သက်သာတဲ့ နေရာလေးတွေ ဝယ်ပြီးနေတဲ့ အခါကျတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့တွေ၊ စားဖို့သောက်ဖို့တွေ ငွေကြေး ထွက်လာတာပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက် ကြောင့်မို့ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေတာခင်ဗျ။ ပြန်မြင့်လာတာက ကျနော်တို့ အခု ၃ လပိုင်းဆိုတော့ ၁ လပိုင်း လောက်က စတာပေါ့နော်။ ဒီနှစ်စကနေပြီးတော့ အရောင်းအဝယ်တွေက ဖြစ်လာတာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဒလတံတား တည်ဆောက်ပြီးစီးမှု အခြေအနေသည် ၅၃ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၄ နှစ်စပိုင်း တွင် ဒလတံတားကို အပြီးတည်ဆောက် မည်ဟုလည်း ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

ဒလတံတား ပြီးစီးမှုနှင့်အတူ လက်ရှိ ဒလမြို့နယ်တွင် ကြုံတွေ့နေရသည့် သောက်သုံးရေ ရှားပါးမှု ပြဿနာကို ဖြေရှင်းသည့် အနေဖြင့် ရန်ကုန်မြို့မှ ဂျိုးဖြူရေကို သွယ်တန်းမှုများ ပါလာမည်ဖြစ်ကြောင်း ဒလမြို့ ဒေသခံများက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဒလမြို့နယ်၏ သောက်သုံးရေ ရှားပါးမှု ပြဿနာ ပြေလည်သွားမည် ဖြစ်သည့်အတွက် ယင်းအချိန်တွင် ဒလမြို့နယ်၏ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်သည် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်လာမည်ဟု ဒေသခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက မျှော်မှန်းနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၄

အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုနှင့် လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများကြောင့် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားကွင်းများ ပျက်စီးခဲ့ပြီး နေလှန်းဆား အများအပြား ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သည်ဟု နေလှန်းဆား လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ ညပိုင်းတွင် အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ဆားကွင်းအတွင်းသို့ ရေဝင်ရောက် ခဲ့ပြီး လှန်းထားသည့်ဆားများ ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မိုးလေဝသတွင် မိုးရွာသွန်းနိုင်ကြောင်း ကြေညာထားသော် လည်း အလုပ်သမား အခက်အခဲကြောင့် ဆားများကို ကြိုတင်ကျုံးယူမှု မပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဆားတချို့ ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ဦးလှတင်က “ကျနော်တို့ ဘက်မှာလည်း မိုးတွေကြီးပြီးတော့ ဆားတွေ ပျက်ကုန်ရော။ ဆား ၅ သောင်းလောက် အထိ ပျက်သွားတာပေါ့။ တချို့က သိတယ်။ သိပြီးတော့ ကြိုမတင်ဘူး။ အဲဒါလည်း ကျနော်တို့က ကျုံးတဲ့ရက် ရောက်နေတော့ ကျုံးရတာပေါ့လေ။ ကျုံးတဲ့အခါကျတော့ လူကလည်း အခက်အခဲရှိတယ် ဆားထမ်းတွေက။ အဲတော့ ကျနော်တို့က မိုးနည်းနည်းထိသွာတော့ နည်းနည်းမဟုတ်ဘူး တစ်ဝက်လောက် ထိသွားတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ဆားလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ပျက်စီးသွားသည့် ဆားများကို ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ၁၅ ရက်မှ ရက် ၂၀ အထိ အချိန်ပြန်လည် ယူရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆားကွင်းဖျက် မိုးကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှုများသည့် ဆားကွင်းတစ်ကွင်းလျှင် အနည်းဆုံး ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ခန့် အရှုံးပေါ်နိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ယခုနှစ် ဆားရာသီအတွင်း မွန်ပြည်နယ်တွင် အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုကို ၃ ကြိမ်အထိ ကြုံတွေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ၂ ကြိမ်တွင် ဆားတောင်သူများ ဆုံးရှုံးမှု မရှိသော်လည်း ယခု ၁ ကြိမ်တွင် ဆားတောင်သူ အများစု ကြုံတွေ့လိုက်ရသည်ဟု ဆားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ဆားများ ပျက်စီးသွားခြင်းကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းသွားသည့်အတွက် ဆားဈေးကွက်အတွင်း ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် မြင့်တက်လာကြောင်း၊ တစ်ပိဿာ ၁၂၀ ကျပ်မှ ၁၇၀ ကျပ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်ဟု ဆားလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆားလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဆားဈေးကွက်က ဆားအထွက် နည်းသွားတဲ့ အခါကျတော့ ဈေးနှုန်းကလေ မြင့်တက်လာတဲ့ သဘောရှိ တယ်။ အခုဆိုရင် ၁၂၀ ကနေ ၁၇၀ တောင် ဖြစ်လာတယ်။ ၁၇၀ လောက်ဆို မဆိုးဘူးပေါ့လေ။ အဲဒီလောက်ဆို ဆားဈေးက ၁၇၀၊ ၂၀၀ နီးပါးလောက် ရတယ်ဆိုရင် ဆားတောင်သူတွေလည်း အဆင်ပြေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်တွင် နေလှန်းဆား အနေဖြင့် ဆားကွင်း ဧကပေါင်း ၄၂၀၀ ကျော်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် ၄ သိန်း ကျော် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွင် ဆားကွင်းဖျက် မိုးကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှု ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျခဲ့ပြီး ဆားတန်ချိန် ၂ သိန်းခန့်သာ ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃

လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ငရုတ်စိုက်ရာသီတွင် ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ငရုတ်ဈေးကွက်နှင့် ပြည်တွင်း ငရုတ်ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် ငရုတ်စိုက်တောင်သူများအတွက် အကျိုးအမြတ် ရရှိသည့်နှစ် ဖြစ်နေကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ငရုတ်စိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငရုတ်အစို ၁ ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀ ကျပ်အထက်တွင် ဈေးနှုန်းဖြစ်ပေါ်နေပြီး တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်း နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ငရုတ်ရာသီအစမှ စတင်၍ လက်ရှိအချိန်ထိ ဝယ်လက်မပြတ် ရှိနေသည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ငရုတ်စိုက်တောင်သူ ကိုမင်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ် ၃၀၀၀ ရဲ့အထက်မှာ မြဲနေတာတော့ ရက် ၂၀၊ တစ်လနီးပါးပေါ့လေ။ ပထမဦးဆုံးမှာ အဲဒီတစ်ချိန်မှာ ဈေးတစ်ခါ ကောင်းသေးတယ်။ ကောင်းပြီးတော့ အလယ်အလတ်မှာ ဈေးတစ်ခါ အေးသွားတယ်။ အေးသွားတဲ့အချိန်မှာ တစ်ပိဿာကို ၂၀၀၀ ကျော်မှာ အဲဒါကလည်း ၄၊၅၊၆ ရက်အတွင်းမှာ ရောင်းလိုက်ရတယ်။ အဲနောက်မှာ ဈေးတွေက တဖြည်းဖြည်း မောက်မောက်တက်လာပြီး တောင်သူတွေက ကွင်းဈေးကို ၄၀၀၀၊ ၄၂၀၀ အထိ ရောင်းရတဲ့ တောင်သူတွေလည်း ရှိတယ် အသီးကောင်းကောင်းတွေပေါ့လေ။ အခုက ကွင်းဈေးမှာ ပုံမှန်မြဲနေ တာကတော့ အသီးပုံမှန်ပေါ့လေ ၃၀၀၀၊ ၃၁၀၀၊ ၃၂၀၀ နဲ့ မြဲနေတာ။ ဟိုးပထမနှစ်တွေမှာ မရောင်းရဘူး။ အခု အစို ဆိုရင် ငရုတ်သီး စခူးကတည်းကိုက ငရုတ်က အစိုကို မပြတ် ရောင်းနေရတယ်လေ။ အခြောက်ဈေးဆိုရင်လည်း တစ်သိန်းရဲ့အထက်မှာ တောင်သူတွေက ရောင်းနေရတယ်။ တစ်ပိဿာကို ၁ သောင်း အထက်မှာပေါ့လေ။ အဲဒီ အထက်မှာ ရောင်းနေရတော့ ငရုတ်က ဒီနှစ်မှာ စိုက်လာတဲ့ သက်တမ်းတလျှောက်မှာ ဒီနှစ်က အဆင်ပြေဆုံး နှစ်ပဲ” ဟု ပြောသည်။

ငရုတ်ပင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ငရုတ်အစို တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၁၀ဝ မှ ကျပ် ၁၂၀ဝ၊ ငရုတ်အခြောက် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၃၇၀ဝ မှ ကျပ် ၃၈၀ဝ ဈေးနှုန်းများဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း ပွဲရုံများထံမှ သိရသည်။

ယခုနှစ် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ငရုတ်အစိုသည် တစ်ပိဿာလျင် ၂၅၀၀ ကျပ်မှ ၄၂၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်းဖြစ်ပေါ်နေပြီး ငရုတ်အခြောက်သည် တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀၀ (တစ်သောင်း)ကျပ် ဈေးပေါက်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ငရုတ်သည် တခြားသော သီးနှံများထက် ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး စသည့် သွင်းအားစု ပို၍ အသုံးပြုကြရသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်သည့်အတွက် ပိုးမကျသည့် စိုက်ခင်းများအနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင် သိန်း ၃၀ ခန့် အကျိုးအမြတ် ရရှိနိုင်ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ငရုတ်စိုက်တောင်သူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “ကုန်ကျစရိတ်ကတော့ တစ်ဧကကို အလယ်အလတ်တန်းသုံးတဲ့ သူဆိုရင်တော့ ၂၅၊ ၃၀ လောက် သုံးရင် တော့ ပြောမယ်ဆိုရင် ငရုတ်က တစ်ဧကကို ၂၅၊ ၃၀ လောက်တောင် သုံးတဲ့သူက ဒီနှစ်ဈေးနဲ့သာဆိုရင် အနိမ့်ဆုံး ၃၀၊ ၄၀ လောက်တော့ အမြတ်ကျန်ပြီးသားပဲ။ ကျွေးတဲ့အပေါ်မှာ ဂရုစိုက်မှုအပေါ်မှာလည်း ကွာတာပေါ့။ ထိုက် သင့် သလောက် ပုံမှန်ဂရုစိုက်တဲ့သူတောင် တစ်ဧကကို ၄၀ လောက် ဒီနှစ်ကတော့ ကျန်မယ့် အနေအထားရှိတယ် ရာသီပိုးတွေ ဘာတွေ နိုင်နင်းတဲ့ တောင်သူပေါ့လေ။ အခုလောလောဆယ်မှာတော့ ကျနော်တို့ ဒီမှာ ဝယ်တယ်၊ စိုက်တယ် အဲဒီအနေအထားမှာတော့ ကျနော်မြင်တာတော့ ရှုံးတဲ့သူက ခပ်ရှားရှားပဲ မရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။

ငရုတ်ပင်ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့ငရုတ်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အဓိက စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ငရုတ်တွင် အမျိုးအစားမျိုးစုံ ရှိသည့်အတွက် ပြည်ပဝယ်လက်များရှိသည့် ငရုတ်များကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးပါက တောင်သူ များအတွက် အကျိုးရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ငရုတ်ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် လာမယ့်နှစ် ငရုတ် စိုက် ရာသီ၌ ငရုတ်ကို ပို၍ စိုက်ပျိုးလာနိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ပြောင်းစိုက်ပျိုးနေသည့် တောင်သူတစ်ချို့တွင်လည်း ငရုတ်ကို ပြောင်း၍ စိုက်ပျိုးလာမှုများ ရှိကြောင်း ငရုတ်စိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ် ၁၀

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်တင်ပို့ရာတွင် လက်ရှိ၌ ဆန်တစ်အိတ် တင်ပို့သည့်အခါ ငွေကျပ် တစ်သောင်းကျော် ဆုံးရှုံးနေခြင်းကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှုများ လျော့ကျလာကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ် ဆန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မတ်လ ၁ ရက်က စတင်၍ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုမှရရှိသည့် ပို့ကုန်ရငွေကို ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်၏ သတ်မှတ်နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါးသွားကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှုများ လျော့နည်းလာပြီး မတ်လ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်ခင် ပမာဏနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄ ဆခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်ကို ဆန်အိတ်များ တင်ပို့နေစဉ်

ဦးမင်းသိန်းက “မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကနေ စပြီးတော့ ၆၅၊ ၃၅ ကို ဗဟိုဘဏ်ကနေ သတ်မှတ်လိုက်တယ်။ ၆၅၊ ၃၅ သတ်မှတ်လိုက်တဲ့ အချိန်အခါမှာ ဆန် ၁ အိတ်ကို ရောင်းတဲ့နေရာမှာ ယွမ်ငွေကို မြန်မာငွေနဲ့ ပြန်တွက်ရင် ဆန် ၁ အိတ်ကို ၁၀၈၀၀ နစ်နာတာ တွေ့ရတယ်။ ဒီလို နစ်နာသွားတဲ့အတွက် ကုန်သည်တွေအဖို့မှာ အကျိုးအမြတ် တော် တော် မရှိသလောက် ဖြစ်သွားတယ်။ အဲဒီလို အကျိုးအမြတ် မရှိတဲ့အချိန်အခါမှာ မြန်မာပြည်ကနေ တရုတ်ပြည် ကို ဆန်ပို့တာမှာ သူတို့က အနည်းအကျဉ်းလောက်ပဲ ပို့နိုင်တော့တယ်။ အရင်လို များများစားစား မပို့နိုင်တော့ဘူး။ အနည်းအကျဉ်း ဆိုတာတောင်မှ လိုင်စင်လက်ကျန်လေးတွေ၊ မပို့လို့ မဖြစ်တဲ့ဟာလေးတွေသာ အနည်းအကျဉ်း ပို့ရတာ။ ဒါကြောင့် တရုတ်ပြည်ကို မူဆယ်၊ တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကနေ တရုတ်ပြည်ကို ဆန်ပို့မှု ဟာ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကနေစပြီးတော့ ဒီကနေ့အထိက တော်တော်လေး နည်းသွားတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်ခင်အထိကို နေ့စဉ် ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲဟာ တန် ၅၀ ပါ တွဲကား၊ အိတ်ရေ ၁၀၀၀ ပါတဲ့ တွဲကား၊ တစ်နေ့ကို အစီး ၄၀ နဲ့ ၅၀ ကြားမှာ နေ့စဉ်ဝင်ပါတယ်။ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ ကစပြီးတော့ ဒီကနေ့အထိဆိုရင်တော့ ၉ စီးနဲ့ ၁၀ စီးပဲ ဝင်တာ တွေ့ရှိရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်ထားသည့် နှုန်းထားသည် တရုတ်ယွမ်ငွေ ၁ ယွမ်ကို ၃၀၀ ကျပ်ခန့်သာရှိပြီး ပြင်ပပေါက်ဈေး တွင် ၄၀၀ ကျပ်ခန့် ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ဒေါ်လာနှုန်းထားတွင်လည်း ဗဟိုဘဏ် ဈေးနှုန်းသည် ၂၁၀၀ ကျပ်ဖြစ်ပြီး ပြင်ပတွင် ၂၈၀၀ ခန့် ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သိရသည်။

 ဆန်ပွဲရုံကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းသည် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ ဝယ်ယူသည့် ဈေးနှုန်းသည် ပုံမှန် အတိုင်းသာ ရှိနေသည့်အတွက် ကုန်သည်များ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ဆန် ဈေးနှုန်း တစ်သောင်းကျပ်ခန့် ကျဆင်းမှသာ နယ်စပ်မှတဆင့် ဆန်တင်ပို့မှု ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် ကောင်းမွန် လာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဦးမင်းသိန်းက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံဘက်က မြန်မာပြည်ဘက်မှာ ငွေကြေးမူဝါဒပဲ ပြောင်းပြောင်း၊ ဆန်အတက်အကျပဲ ပြောင်း ပြောင်း သူ့ဟာသူ ဒီဈေးက ဒီဈေးပဲ ဝယ်တယ်။ ဆန်ဈေးကျသွားလို့ ဈေးလျှော့ပြီးတော့ ဝယ်တာလည်း မရှိဘူး။ ဆန်ဈေးတိုးသွားလို့ ဈေးတိုးပြီး ဝယ်တာလည်း မရှိဘူး။ သူတို့ကတော့ သူတို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အတိုင်း ကိုက်ရင် ရောင်း၊ မကိုက်ရင် မရောင်းနဲ့။ ဒါကြောင့် သူတို့နိုင်ငံမှာ လက်ရှိကတော့ တရုတ်ပြည်က ဆန်ဝယ်တဲ့ ဈေးနှုန်းက ယခင်အတိုင်းပါပဲ။ နဂိုအခြေအနေ ဘာလို့ နဂိုအခြေအနေ ပြန်ရောက်သွားမှ ဖြစ်မယ်၊ ဘယ်လိုပြန်ရောက် သွား နိုင်လဲဆိုတော့ အဓိကတော့ ပြည်တွင်းမှာ ဆန်ဈေး ကျပေးရမယ်။ ဆန်ဈေး တစ်အိတ်ကို တစ်သောင်းလောက် ကျပေးရမယ်။ ဆန်ဈေး တစ်အိတ်ကို တစ်သောင်းလောက် ကျပေးမှ အန်ကယ်တို့ ကနေပြီးတော့ မြန်မာပြည်က ဆန်ကို ဝယ်ပြီးတော့ တရုတ်ပြည်ကို တင်ပို့ရောင်းချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းတွင် ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ဆန်ကြမ်းအမျိုးအစား ၁ အိတ်လျှင် ယခင်က ၄၄၀၀၀ ကျပ် သာရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၅၈၀၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်နေပြီး ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ၁၄၀၀၀ ကျပ်ခန့် မြင့်တက် သွားသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်တင်ပို့မှု အနေဖြင့် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်း သို့မဟုတ် တရုတ် နိုင်ငံမှ ဝယ်ယူသည့် ဈေးနှုန်းသည် တိုးမြှင့်မှသာ ဆန်တင်ပို့မှု ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့မဟုတ် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ် နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ရခြင်း မရှိတော့သည့် အချိန်မှသာ ဆန်တင်ပို့မှုများ ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၉

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် တင်ပို့နေသည့် ပြောင်းဆံများ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း တစ်ပိဿာလျှင် ၁၀၀ ကျပ်ခန့် ကျဆင်းသွားသည်ဟု ပြောင်းဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ဈေးနှုန်း ကျဆင်းရခြင်းမှာ ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်း၊ ထိုင်းဘတ်ငွေဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်းနှင့် ပြည်တွင်းကုန်တင်ကား ငှားရမ်းခ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ပြောင်းကုန်သည်များက ပြောသည်။

ရန်ကုန်ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ယခင်က တစ်ပိဿာလျှင် ၁၃၀၀ ကျပ် ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁၁၉၀ ကျပ် အောက်သို့ ရောက်ရှိတော့မည့် အနေအထား ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ပြောင်းဈေးနှုန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ၁၀၀ ကျပ်ခန့် သာ ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁၀၀ ကျော်အထိ ကျဆင်းသွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကားတန်ဆာခတွေ ကြီးမြင့်တာရယ်၊ ဘတ်ဈေးကျတာရယ်၊ တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ဝယ်တဲ့ဈေး နည်းနည်း၊ ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးပေါ့နော် ကမ္ဘာ့ဈေး နည်းနည်းကျတော့ တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ဝယ်တဲ့ဈေး နည်းနည်းကျတဲ့ အပေါ်မှာ ပြောင်းဈေးကတော့ တစ်ပိဿာကို ၁၀၀ နီးပါးလောက် ကျသွားတယ်ပေါ့နော်။ ၁၀၀ နဲ့ ၁၀၀ တောင် ကျော်လာပြီ ပေါ့ ဒီနေ့ဆိုရင်။ အရင်က ရန်ကုန်ဈေး ၁၃၀၀ လောက်ရှိတယ်။ မြဝတီဈေး ၁၄၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီကနေ ကျလာတာ ဒီနေ့ ရန်ကုန်ဈေး ၁၁၉၀ အောက်ကိုတောင် ဆင်းချင်သလို ဖြစ်နေတယ် ဒါဒီနေ့ ပေါက်ဈေးပေါ့နော်။ အဲတော့ အရင်တုန်းက ၁၀၀ လောက် ဆင်းမယ်ပဲ မှန်းထားတာ အခု ၁၀၀ ကျော်ကြီး ဆင်းတဲ့သဘောတော့ ရှိ တယ် ပြောင်းဈေးကတော့။ ဒါကလည်း ခုနကပြောသလို ကားခတွေ၊ လမ်းမှာကြန့်ကြာမှုကြောင့် တန်ဆာတွေ တက်မယ်။ ဘတ်ဈေးနဲ့ ငွေလဲနှုန်းမှာ ဒါကတော့ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးဈေးကွက်အရ အမြဲတမ်း အတက်အကျ ရှိတော့ အခုလောလောဆယ်တော့ ဘတ်ဈေး နည်းနည်းအေးတဲ့ အပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှု ရှိတယ်။ ကမ္ဘာ့ ပြောင်းဈေးကျတဲ့အပေါ်မှာ တစ်ဖက်နိုင်ငံ ဝယ်တဲ့ ပြောင်းဈေး နည်းနည်း အေးတဲ့အပေါ်မှာ ဈေးကျတာပဲလေ” ဟု ပြောသည်။

ပြောင်းစိုက်တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေသည် ဆိုသော်လည်း ပြောင်းစိုက်တောင်သူ အများစု၏ လက်ထဲတွင် ပြောင်းလက်ကျန်များ မရှိတော့သည့်အတွက် တောင်သူများ ထိခိုက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း၊ သိုလှောင်ထားနိုင်သည့် ပြောင်း တောင်သူတချို့ ရှိသော်လည်း အခြေခံအားဖြင့် တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ကျပ်ခန့် ရရှိသည့်အတွက် စိုက်ပျိုးစရိတ်နှင့် တွက်ပါက ဆုံးရှုံးမှု မဖြစ်ပေါ်သေးကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း) ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ကိုစိုင်းဖြိုးလွင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးနှုန်းကတော့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကျသွားတဲ့ သဘောတော့ ရှိတယ် ၁ ပတ်၊ ၁၀ ရက်အတွင်းလေ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ ပတ်၊ ၁၀ ရက်အတွင်း။ အခုဈေးကတော့ တောင်သူတွေကတော့ မဖြစ်ပါဘူးခင်ဗျ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ လ၊ ၂ လ လောက်က တောင်သူတွေ စရောင်းတဲ့ အချိန်တုန်းကလည်း ဈေးရကြတာဆိုတော့ အခုလက်ရှိကတော့လည်း ပြောင်းအများဆုံးက တောင်သူလက်ထဲမှာ မရှိဘဲလေ။ ကုန်သည်တွေ လက်ထဲမှာပဲ ရှိတာကိုး။ လှောင်လက်တွေ ကြားထဲမှာပဲ ရှိတာကိုး။ တောင်သူလက်ထဲကလည်း ထိန်းနိုင်တဲ့ တောင်သူတွေတော့ ရှိတော့ ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိ ဒီဈေးနဲ့ သူတို့ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်နဲ့ကတော့ အခု အခြေခံ အနည်းဆုံး သူတို့ ၁၀၀၀ လောက် တော့ ရတာကိုး။ ၁၀၀၀ လောက်တော့ ရတယ်ဆိုတော့ တအားကြီးတော့ ထိခိုက်မှုတော့ မရှိသေးပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ပြောင်းစိုက်တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ပြောင်းကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တဆင့် တရုတ်၊ ဗီယက်နမ်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၇၀ ကျော်ကို တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ GACC ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တင်ပို့ခွင့်ရပြီဆိုသော်လည်း မြန်မာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းထက် ဈေးနှုန်းမြင့်မားနေခြင်းနှင့် အရည်အသွေးပိုင်းဆိုင်ရာ မပြည့်မှီသည့်အတွက် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့ခြင်း ရပ်တန့်နေသည်မှာ ၃ လဝန်းကျင် ရှိပြီ ဖြစ်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များက ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့ပြောင်းစိုက်ပျိုးမှုသည် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအနေဖြင့် ပြောင်းတန်ချိန် ၃ သန်းခန့် ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ပြီး ပြည်ပသို့ တန်ချိန် ၂ သန်းခန့် တင်ပို့ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်း အသင်းထံမှ သိရသည်။