CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၀

မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွားများ နီပေါနိုင်ငံသို့ သွားရောက် လည်ပတ်ရာတွင် ခတ်မန်ဒူ(Kathmandu)မြို့သို့ တိုက်ရိုက် လေ‌‌ကြောင်း ဆင်းသက်ခွင့်ရရန် ညှိနှိုင်းမှုများရှိနေကြောင်း Ruby Land Tourism Service မှ မန်နေဂျင်း ဒါရိုက်တာ ဦးအေးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် နီပေါနိုင်ငံသို့ ဗီဇာမလိုဘဲ ဝင်ရောက်ခွင့်ပေးရန် အတွက်လည်း ညှိနှိုင်းမှုများရှိနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးအေးကျော်က “Myanmar National Air Line မြန်မာ့အမျိုးသားလေ‌ကြောင်းလိုင်းက CEO ရယ်၊ ဟိုမှာရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သံအမတ်ကြီးရယ်၊ ဒီဘက်က နီပေါနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးလည်း လိုက်လာတယ် ၊ ဟိုမှာရှိတဲ့ ချစ်ကြည်ရေး သံတမန်ပေါ့ ကျနော်တို့ အဖွဲ့အစည်းတွေ ကျနော်လည်းပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ခတ်မန်ဒူမြို့ တိုက်ရိုက်လေကြောင်း ဆင်းနိုင်ရေး မြန်မာ-နီပေါ ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ဆွေးနွေးစဉ်  

လက်ရှိ အချိန်အထိ မြန်မာနိုင်ငံမှ နီပေါနိုင်ငံသို့ လုမ္ပနီမြို့အထိသာ တိုက်ရိုက်လေယာဉ် ပျံသန်းနိုင်မှုသာရှိသေး ကြောင်း၊ မြန်မာ့ခရီးသွားများအနေဖြင့် အခြားနိုင်ငံတကာ ခရီးသွားများ ပိုမိုဝင်ရောက်မှုများသည့် ခတ်မန်ဒူ (Kathmandu)မြို့ကိုလည်း ၎င်းတို့ကဲ့သို့ တန်းတူလေကြောင်းမှ တိုက်ရိုက် သွားရောက်နိုင်ရန် လိုလားနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ဦးအေးကျော်က “သူ့တို့ Kathmandu လေဆိပ်က နိုင်ငံတကာ လေဆိပ်ဖြစ်တော့ လေယာဥ်တွေ အရမ်းဆင်းတယ်။ အဲတော့ ကျနော်တို့ကိုလည်း ဆင်းခွင့် ပြုစေချင်တယ်။ နောက်သက်သာသောနှုန်းထားနဲ့ ဆင်းခွင့် ပြုစေ ချင်တယ်။ အခု သူတို့က လုမ္ပနီကိုပဲ ဆင်းခွင့်ပေးသေးတယ်။ လုမ္ပနီမှာက လေယာဥ်ကွင်း အသစ်ကြီး။ဆင်းတော့ ဆင်းတယ်။ ဒါပေမယ့် အိန္ဒိယဘက် ဂါယာဘက်ကလာတယ်၊ နောက်အိန္ဒိယက စီးပွားရေးအရ အိန္နိယကားတွေက နီပေါကို လာလို့ရတယ်။အိန္နိယကုန်တွေကို နီပေါနိုင်ငံထဲကို အကောက်ခွန်ကူးခွင့်ပေးတယ်။အိန္နိယက အကုန်လုံးရောင်းရတယ်။ မြန်မာပြည်က ဝယ်တဲ့ဆန်တွေပဲတွေသူတို့အကုန်ဝယ်တယ်။နီပေါနိုင်ငံက ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံဖြစ်တော့ ပင်လယ်စာရှားတယ်။ ဒါကို မြန်မာပြည်ကနေ တိုက်ရိုက်လေယာဉ်သာရှိရင်ငါးတွေပုစွန်တွေပို့မယ်။ပဲတွေလည်းပို့မယ်။ စတာတွေကိုExport , Import ကုန်စည် စီးဆင်းနိုင်မယ်ဆိုရင် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးရှိမယ်ပေါ့ ။ ဒါတွေတင် မဟုတ်ဘူး မြန်မာတွေလာရင် ဗီဇာမလိုဘဲ ဝင်ခွင့်ပေးဖို့ ၊ ဒါမှမဟုတ် သက်သာသောနှုန်းထားနဲ့ ပေးဖို့ လွယ်လွယ်ကူကူ ပေးဖို့ ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ခတ်မန်ဒူမြို့ကို တွေ့ရစဉ်

Kathmandu ရှိ နိုင်ငံတကာ လေကြောင်းလိုင်းသို့ တိုက်ရိုက် ဝင်ရောက် နိုင်ရေးအတွက် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လမှ စ တင်ကာ နီပေါဘက်မှ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက လာရောက် ဆွေး‌နွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ခရီးသွား လုပ်ငန်း အသင်းအဖွဲ့များမှလည်း လွန်ခဲ့သည့် လအတွင်း ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့‌‌ကြောင်း၊ နီပေါမှ တာဝန်ရှိသူများ ထပ်မံ လာ‌ရောက်လျှင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်လက် ချိတ်ဆက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်‌ကြောင်း သိရသည်။

နီပေါနိုင်ငံ၊ ခတ်မန်ဒူမြို့သို့ တိုက်ရိုက် လေယာဉ် ပျံသန်းနိုင်မည်ဆိုပါက ခရီးသွားများ အပြန်အလှန် ပို့ဆောင် ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်နိုင်မည့်အပြင် နီပေါနိုင်ငံသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ လတ်ဆတ်သည့် ပင်လယ်စာ နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကိုပါ တင်ပို့သွားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်တွင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၉

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများတွင် လက်ရှိ၌ ကြက်အစာဈေးနှုန်းများ အဆမတန် ကြီးမြင့် ခြင်း၊ နေအပူရှိန်ကြောင့် ကြက်များ သေဆုံးခြင်းနှင့် သားပေါက်နိုင်မှု လျော့ကျသွားခြင်းတို့ကြောင့် ကြက်မွေးမြူ ရေး လုပ်ငန်းများ ကျဆင်းသွားသည်ဟု ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

အကြီးစား မွေးမြူကြသည့် လုပ်ငန်းရှင်များသာ တောင်ခံနိုင်ကြပြီး တစ်နိုင်တပိုင် ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ကိုင် ကြသူများသည် လက်ရှိအချိန်တွင် အစာဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုဒဏ်ကြောင့် ကြက်ခြံများကို ရောင်းချမှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု ကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သည့် ကိုသန်းလှိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသန်းလှိုင်က “လက်ရှိ အနေအထားမှာ အစာဈေးနှုန်းတွေ တက်သွားတဲ့ အနေအထားမှာ လျော့ကျမှုတော့ ရှိ တယ်။ တချို့ဆိုလို့ရှိရင် အစာဒဏ် မခံနိုင်တော့လို့ ရောင်းထုတ် ပစ်တာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ လက်ရှိမှာ ကျနော်တို့ သားဖောက်တဲ့ နှုန်းပေါ့နော်၊ သားဖောက်တဲ့နှုန်းက အပူချိန် အရမ်းမြင့်မားတဲ့ အတွက်လည်း သားဖောက်ရတာ အဆင်မပြေတာတွေ ဖြစ်တယ်။ တချို့ကျတော့ လျှပ်စစ်မီး အားကိုးပြီးတော့ ဖောက်စက်နဲ့ ဖောက်တဲ့သူတွေ လည်း ဒုက္ခရောက်ကြတာတွေ ရှိတာပေါ့။ ရာသီဥတုဒဏ် မခံနိုင်လို့ ကြက်တွေ သေတာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ ချွဲထပြီးတော့ ချွဲမနိုင်တဲ့ ဟာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်။ အပူချွဲတို့ ဘာတို့ပေါ့နော်။ ဥဖောက်နှုန်းဆို ကျနော်ဆို မနေ့ က ၉ လုံး ဖောက်တာပေါ့နော်။ ကြက်မနဲ့ ဖောက်တာကို တစ်လုံးမှ မရဘူး။ တစ်ခုကျတော့ ၆ လုံး ဖောက်တာကို ၂ လုံး အောင်တယ်။ အမှန်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆို အများဆုံး မအောင်ဘူးဆိုရင် ၁ လုံးလောက်ပဲ မျိုးမ အောင်တာမျိုးတွေ ဖြစ်တတ်တယ်လေ။ အခုဥစ္စာက ဆန့်ကျင်ဘက် ပြန်ဖြစ်သွားပြီ။ တောင့်ခံနိုင်တဲ့ သူကတော့ ဥပမာ အကောင်ကြီးတွေပေါ့နော်၊ မိတ်များများရှိတဲ့ သူမျိုးတို့ ဘာတို့ပဲ တောင်ခံနိုင်တယ်။ normal user တို့၊ သာမန် လူလောက်တော့ တောင့်ခံနိုင်မယ် မထင်ဘူးဗျ။ လွှတ်ကျောင်းသမားတွေဆို ပြဿနာ အဲဒီလောက် မရှိ ဘူး။ မွေးမြူရေးသမားတွေ တော်တော်များများ ကျနော်တို့ကြားတာ တော်တော်များများ ထုတ်ပြီးပြီဗျ အစာဖိုး ကြောင့်ပေါ့နော်။ သူတို့ မကိုက်တော့ဘူး။ ဥစားကြက်တွေဆိုရင် ဖြုတ်တာတို့လည်း ရှိတယ်။ တော်တော်များများ ခြံတွေ ဖြုတ်ကုန်ကြပြီ” ဟု ပြောသည်။

ကြက်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ဥစားကြက်နှင့် အသားစားကြက်များအတွက် အသုံးပြုသည့် အစာများသည် ပြည်ပမှ တင်သွင်းရခြင်းကြောင့်  လက်ရှိတွင် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ယခင်က တစ်အိတ်လျှင် ၅ သောင်းကျပ် ရှိသော် လည်း လက်ရှိမှာတော့ ၈ သောင်းကျပ် ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ကြက်မွေးမြူသူများထံမှ သိရသည်။

အစာဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုအပြင် နေအပူရှိန်ကြောင့် ကြက်များ သေဆုံးမှု ဖြစ်ပေါ်သည့်အတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ကြက်သားဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာသော်လည်း မွေးမြူသည့် ကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်း ကြောင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသည်ဟု မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြည်ပြာ ဥစားကြက် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်း မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုက နေပူတာလည်း ကြမ်းတော့ ကြက်က အရမ်းကြီး မွေးလို့ မဖြစ်ဘူးလေ။ ကြက်သေတာလည်း များ တာပေါ့။ ပြီးတော့ ကြက်ဆေးတွေကလည်း ဈေးကြီးတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက ပိုများလာတာပေါ့။ ကြက်သား ဈေးတွေ တက်တယ်ဆိုပေမယ့်လည်း တကယ်တမ်း ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ဘာနဲ့ ပြန်ကြည့်လိုက်တော့လည်း အရင်းသာ သာ လောက်ပဲ ရှိတယ်၊ တစ်ခါတလေကျရင် ကြက်သေ များသွားတဲ့ကာလ၊ ရောဂါဖြစ်များတဲ့ ကာလဆိုရင် ရှုံးတဲ့ သူတောင် များတယ် အဲဒီလို ဖြစ်တာ။ ကြက်ကောင်ရေ လျော့သွားတယ်၊ လျှော့ချလိုက်တာရယ်၊ ရောဂါဖြစ်ပြီး သေကြတာနဲ့ ဘာတွေနဲ့ လျော့သွားတယ်။ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လျော့သွားတယ် အကောင်ရေတော့လေ” ဟု ပြောသည်။

ကြက်ဥများကိုတွေ့ရစဉ်

ရောင်းတန်းဝင် ကြက်တစ်ကောင် ဖြစ်ရန်အတွက် ၄၅ ရက် ကြာမြင့်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ကြက်သားပေါက် မွေးမြူမှုများကို လျှော့ချလာကြကြောင်း၊ လုပ်ငန်းတိုးချဲ့ လုပ်ကိုင်ရန်ထက် လက်ရှိတွင် လုပ်ငန်းပြောင်းလဲ လုပ်ကိုင်ရန်အတွက် ရပ်နားသွားသူများသာ ရှိနေကြောင်း ကြက်မွေးမြူသူများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် ယခင်က ကြက်သား စားသုံးမှုသည် တစ်ရက်လျှင် ကြက်သားပိဿာချိန် ၆ သိန်းခန့် စားသုံးနေပြီး ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၌ တစ်ရက်လျှင် ကြက်သားပိဿာချိန် ၂ သိန်းခန့် စားသုံးကြောင်း စားသုံးသူ ရေးရာ ဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၈

ပြည်တွင်း ဆန်စပါးဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလက ဈေးနှုန်းထက် ယခုမေလတွင် ကျပ် ၅ သောင်းမှ ၁ သိန်း ခန့် မြင့်တက်လာနေခြင်းကြောင့် ဆန်စပါးဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကို ထိန်းရန်အတွက် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အရံဆန် ထုတ်ရောင်းပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ဆန်ကုန်သည်များနှင့် တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

နှစ်စဉ် ဆန်စပါးဈေးနှုန်းသည် မေလမှစတင်၍ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လေ့ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် မိုးစပါး အထွက် နှုန်း လျော့နည်းနေခြင်းနှင့် ဆန်ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် စပါးဈေးနှုန်းသည် ယခင်နှစ်များထက် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် မေလမှ စက်တင်ဘာလအထိ ဆန်စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်လေ့ရှိခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အရံဆန် ထုတ်ရောင်းခြင်းဖြင့် ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းကို ထိန်းရန် လိုအပ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသိန်းအောင်က “ခါတိုင်းနှစ်တွေကတော့ အမှန်တိုင်းဆို ဒီ မေလကတော့ နည်းနည်းလေး စပြီးတော့ ဈေးလေး လှုပ်လာတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကုန်ပေါ် နည်းသွားတာကိုး။ ကုန်ပေါ်နည်းသွားပြီဆိုချိန် မေလ နည်းနည်း တက်တယ်၊ ဇွန်လ၊ ဇူလိုင်လ၊ ဩဂုတ်လ၊ စက်တင်ဘာလ အဲဒီလောက်ထိ တက်တယ်။ အောက်တိုဘာ ကျတော့ အလွန်မတက်ပေမယ့် ငြိမ်တာပေါ့။ ကောက်သစ်ပေါ်တယ်။ ကောက်ဟောင်းကတော့ ဈေးမကျဘူးပေါ့။ ဆန် ဟောင်းက ဈေးမကျဘူး။ ဆန်သစ်က ပေါ်လာတဲ့အတွက် နည်းနည်း၊ နိုဝင်ဘာဆိုရင် လှိုင်လှိုင်ပေါ်တဲ့အတွက် ဈေးပြန်ကျတယ်ပေါ့။ ဘာလုပ်ဖို့ လိုအပ်လဲဆိုတော့ ဇွန်၊ ဇူလိုင် လောက်မှာလေ တိုင်းပြည်မှာ အရံဆန်ရှိရင် ဇွန်၊ ဇူလိုင်၊ ဩဂုတ်၊ စက်တင်ဘာ အဲဒါ နည်းနည်းလေး ထိန်းပြီးတော့ ထုတ်ပြီးတော့ ဈေးကို ထုတ်ရောင်းခြင်းအားဖြင့် ဈေးကို ထိန်းလို့ရလိမ့်မယ်လို့ အန်ကယ်တို့ကတော့ အဲဒီလိုမျိုး မြင်တယ်ပေါ့။ အလွန် တက်မသွားအောင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
စပါးဈေးနှုန်းများသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်နေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများထံမှ သိရသည်။

ဆန်၀ယ်နေကြစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကို ထိန်းရန်အတွက် အရံဆန် ဝယ်ယူမှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ် ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ဈေးကွက်အတွင်း အပြိုင်အဆိုင် ဝယ်ယူမှု မဖြစ်စေရန်အတွက် လိုအပ်သည်ဟု မြန်မာ နိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရံဆန်တွေ အခု နည်းနည်း ဝယ်ဖို့တော့ လုပ်နေကြတယ်။ အရံဆန်နဲ့လည်း နည်းနည်း ထိန်းမှာပေါ့။ ဘတ်ဂျက် ဘယ်လောက်ရလဲ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း မူတည်မှာပေါ့။ တခါတလေ ကျတော့လည်း ဆန်က လိုနေတဲ့ အချိန်နဲ့ အရံဆန် လာဝယ်ပြီးတော့ ဈေးကွက်ထဲမှာ အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်ရင်လည်း ကျမယ့်ဟာ မကျဘူးပေါ့။ အဲဒါ လည်း တစ်ချက် ပြန်ကြည့်ရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တဖက်တွင်လည်း ပြည်တွင်း ဆန်စျေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါး သွားသည့်အတွက် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့သည့် လုပ်ငန်း ရပ်ဆိုင်းထားမှုများ ရှိနေကြောင်း ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်မှ ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းအရ ဧပြီလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှု သည် တန်ချိန် ၈ သောင်းကျော်ရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ကာလတူ တင်ပို့မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့ ကျ သွားကြောင်း သိရသည်။

ဆန်ဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှု နည်းသွားကြောင်း၊ ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုသာ ရှိသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးတော့ ပုံမှန်ဆိုရင်တော့ ဇူလိုင်၊ ဩဂုတ်တို့က ဆန်ဈေးနည်းနည်း တက်နေကြပဲ ဒါပုံမှန်ပဲ စပါးအသစ် မပေါ်ခင်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီထက်တက်လည်း Export တို့ ဘာတို့တော့ မသွားနိုင်တော့ဘူး။ မသွားနိုင်တော့ ပြည်တွင်းမှာ ဆန်ကျန်မယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ဟာနဲ့သူ ပြန်ထိန်းညှိသွားမှာပါ။ နောက်ထပ် ထပ်ရောင်းထားတာတော့ မရှိသေးဘူး နည်းသွားပြီ။ နည်းနည်းရှိတယ် ဆန်ကွဲလောက်ပဲ နည်းနည်းရှိတယ်။ ကျန်တာတွေတော့ သိပ် မရောင်းတော့ဘူး။ နောက်ပြီး သူ့ဟာနဲ့သူ ထိန်းသွားမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း တစ်အိတ်လျှင် ၉၃၀၀၀ ကျပ်မှ ၁၀၅၀၀၀ ကျပ်၊ မြောင်းမြ ပေါ်ဆန်းရှယ် တစ်အိတ်လျှင် ၈၅၀၀၀ ကျပ်မှ ၉၀၀၀၀ ကျပ်နှင့် ရက် ၉၀ ဆန် တစ်အိတ်လျှင် ၆၅၀၀၀ ကျပ်မှ ၇၀၀၀၀ ကျပ် ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ဝါးတန်းဆန်ကုန်စည်ဒိုင်၏ ဈေးနှုန်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၅

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဏိပူရ်ပြည်နယ်၊ မိုးရေးမြို့ အပါအဝင် ခရိုင် ၅ ခုတွင် လူမျိုးရေးအဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားနေခြင်း ကြောင့် အိန္ဒိယ - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်နေရသည်ဟု တမူးနယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ နယ်စပ်မှတဆင့် လူအဝင်/အထွက် လုပ်ဆောင်၍ မရခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်တင်ပို့မှု လုပ်ငန်းများလည်း ရပ်နားထားရသည်ဟု ကလေး - တမူး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ကုန်သည်များအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူတို့နိုင်ငံမှာ မတည်မငြိမ် ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ကိုယ့်ပို့ကုန်က သက်ရောက်မှု အများကြီး ရှိတာပေါ့။ လူ တောင် သွားလို့မရတော့တဲ့ ကိစ္စကြီး အခုက။ ကျနော်တို့ သွားလို့ မရဘူးဆိုကတည်းက အလုပ်မဖြစ်ဘူး။ အကုန် လုံး ရပ်တန့်ရတာ” ဟု ပြောသည်။

မိုးရေးမြို့မှာ လူထုလှုပ်ရှားမှုကိုတွေ့ရစဉ်

အဓိကရုဏ်းကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်မှ တမူးနယ်စပ်မှတဆင့် ကုန်ပစ္စည်း အမှာစာများလည်း မရှိတော့ကြောင်း၊ တရားဝင် ကုန်သွယ်ရေးအပြင် တရားမဝင် ကုန်သွယ်ရေးများလည်း ရပ်တန့်နေသည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေသည်ဟု တမူးမြို့မှ ကုန်သည်များထံကနေ သိရသည်။

ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများ ရပ်တန့်သွားသည့်အပြင် တမူးမြို့နယ်အတွင်းရှိ ဈေးရောင်းချသည့် ဈေးသည်များနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင်းသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသော ဒေသခံ အလုပ်သမားများသည်လည်း ဝင်ရောက်၍ မရဖြစ်နေသည်ဟု တမူးမြို့ဒေသခံ မသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီ တမူးဒေသတွေကျတော့ မိုးရေးတို့ အိန္ဒိယဘက်ကပဲ အိန္ဒိယမှာပဲ လုပ်စားကြတာ များတော့လေ ဒီဘက်မှာကျတော့ အလုပ်မဖြစ်လောက်ဘူး ထင်တယ်။ အခုဟာက ဈေးသည်တွေလည်း သွားလို့မရဘူး။ လမ်း တွေက ပိတ်နေတာ တော်တော်လေးကို။ မိုးရေးဘက်ကလည်း ဝင်လို့မရဘူး။ ဒီဘက်ကလည်း ဝင်လို့မရဘူး” ဟု ပြောသည်။

လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်းကြောင့် နေအိမ်များ မီးရှို့ခံနေရစဉ်

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ခရိုင် ၅ ခုကို ညမထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ထားကြောင်း၊ အင်တာနက်လိုင်းများ ဖြတ် တောက် ထားခြင်းကြောင့် ပြည်မနှင့် အရောင်းအဝယ် လုပ်ငန်းများ အဆက်အသွယ် ပြတ်တောက်နေကြောင်း၊ ထို့နောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများလည်း ရပ်တန့်သွားကြောင်း သိရသည်။

ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများ ရပ်တန့်သွားသည်မှာ ရက်ပိုင်းခန့်သာ ရှိသေးသည့်အတွက် လက်ရှိ တမူးမြို့ပေါ်တွင် အခြေခံ စားသောက်ကုန်နှင့် လူသုံးကုန်များသည် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု မရှိသေးကြောင်း၊ ပုံမှန်အတိုင်း ဝယ်ယူ၍ ရနေသေးသည်ဟု တမူးမြို့ ဒေသခံများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၅

မလေးရှားဘက်မှ မြန်မာလုပ်သားများ ခေါ်ယူရာတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှ စတင်ကာ လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလအထိ အလုပ်ခေါ်စာများ မရှိသလောက် နည်းပါးနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ပအလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်မကုန်ခင် အချိန်အထိ အေဂျင်စီအချို့တွင် အလုပ်ခေါ်စာအသစ်ဖြင့် မြန်မာလုပ်သား ခေါ်ယူမှု အနည်းငယ်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့ စေလွှတ်ရာ၌ အချို့အေဂျင်စီများတွင် အလုပ်ခေါ်စာ တစ်ခုလျှင် လူဦးရေ ၇၀ ဝန်းကျင်ခန့်အထိ စေလွှတ်နိုင်ခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

MOEAF မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က “မရှိသလောက်ကို ရှားတယ်။ ဘာလို့ဆို သူတို့ ဗမာအတွက် လည်း approval အသစ်က မကျသေးဘူး။ တချို့ကျ တော့လည်း အစားထိုးတဲ့ဟာတွေလေ။ ဥပမာ cancel ဖြစ်ပြီးတော့ မသွားဖြစ်ကြတော့ အစားထိုးကြတာ အဲဒါ တွေများတယ်။ အခု မလေးရှားကိုပို့တဲ့ အေဂျင်စီ တော်တော်များများမှာတော့ Demand နည်းတာပေါ့။ သူ့ဘာသာသူ ရတဲ့လူတွေလည်း ရှိကြတယ်၊ သူ့အဆက် အသွယ်နဲ့သူပေါ့။ ဈေးကွက်ကြတော့ ပြောမရဘူးလေ။ ဟိုဘက်မှာရှိတဲ့ အေဂျင်စီက ဒီဘက်မှာရှိတဲ့ ဗမာ အေဂျင်စီနဲ့ အလုပ်သမား ခေါ်ယူခွင့် agreement တွေကြတော့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုနဲ့တစ်ခု မတူဘူးထင်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အခုက ဈေးကွက်အရလည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့၊ နီပေါတို့က နည်းနည်းလေး ဗမာထက်ပိုပြီးတော့ ဟိုဘက်မှာ Favorite ဖြစ်တာပေါ့။ ဒီမှာ ဟိုဘက်ကို သွင်းပေးရတဲ့ အေဂျင်စီခတွေပေါ့ ဟိုဘက်ကနေပြီးတော့ အလုပ်သမားခေါ်တဲ့ ဟိုဘက်မှာရှိတဲ့ အေဂျင်စီကို ပေးရတဲ့ ပမာဏက နီပေါတို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့က ဗမာထက် ပိုပြီး အများကြီး ပေးတယ်လေ။ ဗမာ အလုပ်သမားထက်ပိုပြီး အများကြီးပေးတဲ့အတွက် သူတို့ကိုပိုပြီး ဦးစားပေး ပြီး ခေါ်တဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဗမာက အဲဒီလောက်အထိ ဈေးကွက်ကို လိုက်မပေးနိုင်ဘူး။ အလုပ်လုပ်တဲ့ စွမ်းအား ကတော့ ဗမာအလုပ်သမားက ပိုတောင်မှပဲ လုပ်နိုင်သေးတယ်။ သူတို့လည်း ကြိုက်ကြတာပဲ။ ဒါပေမယ့် လည်း ဈေးကွက်အနေအထား အရတော့ ပိုက်ဆံရတဲ့ အလုပ်သမား ပိုခေါ်တဲ့ ဦးစားပေးခေါ်တဲ့ သဘောဖြစ်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာလုပ်သား အများဆုံးသွားရောက် လုပ်ကိုင်သည့် နိုင်ငံများထဲတွင် မလေးရှားသည် ဒုတိယနိုင်ငံ အနေအထား ၌ ရှိနေကြောင်း၊ ကိုဗစ်မတိုင်ခင် ကာလများတွင် အလုပ်ခေါ်စာဖြင့် လုပ်သားခေါ်ယူမှု အများအပြား ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားက အလုပ်ရုံတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မလေးရှားနိုင်ငံမှ မြန်မာလုပ်သားများအား အလုပ်ခေါ်စာအသစ်ဖြင့် ခေါ်ယူမှု မရှိသလောက် နည်းသွားရခြင်း သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ အပြောင်းအလဲနှင့် ၎င်းတို့နိုင်ငံတွင်လည်း အစိုးရအသစ် တက်လာသည့် အနေအထားများဖြင့်လည်း ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် ကိုစိုးက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ကိုစိုးက “ဒီဘက် သူဌေးတွေကို မေးကြည့်တာတော့ မြန်မာတွေ အခုနောက်ပိုင်း ခေါ်ရတာက ခက်လည်း ခက်ခဲ လာတယ်။ ပြီးကျတော့ နည်းနည်း သူတို့က တခြားလူမျိုးခေါ်တာထက်စာရင် ဈေးလည်း ပိုပေးရတယ်လို့ ပြော တယ်။ ပိုက်ဆံ ကုန်ကျစရိတ် များတယ်ပေါ့။ မခေါ်တော့ဘဲနဲ့ မြန်မာတွေ ခေါ်တာနည်းသွားပြီးတော့ နီပေါတို့ ဘင်္ဂလားတို့ တခြားလူမျိုးတွေ ခေါ်တာ များလာတယ်။ ဒီနိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲတွေလည်း ပါတာပေါ့။ အဲဒါတွေ ကြောင့် ကောလင်း ချမပေးတာတွေလည်း ပါတာပေါ့။ ဟိုဘက်မှာက ခက်တာက ပတ်စပို့ စာအုပ်တောင် လုပ်ရ ကိုင်ရတာ မလွယ်ဘူးလေ။ စာအုပ်တစ်အုပ် ရဖို့အရေး တော်တော်အချိန်ပေးပြီးတော့ လုပ်နေရတာ။ တော်တော် ခက်ခက်ခဲခဲ ဆိုတော့ကြတော့လည်း ဒီဘက်က လုပ်ငန်းရှင်က ဘယ်ခေါ်ချင်တော့လိမ့်မလည်း။ မြန်မာပိုင်း ကတော့ ဒီစာအုပ်တွေဘာညာ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ထုတ်ပေးတာဘာညာ အဲဒီလိုမျိုးပေါ့“ ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသို့ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းမှ ခိုးဝင်ကာ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ရာတွင် အခက်အခဲမျိုးစုံ ရှိသော ကြောင့် တရားဝင်သာ သွားရောက် နေထိုင်ပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်သင့်ကြောင်းလည်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ပအလုပ် အကိုင် ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က အကြံပြုသည်။

မြန်မာများ ပြည်ပသို့ထွက်ခွာရန် လေယာဉ်စောင့်နေကြစဉ်

မလေးရှားသို့ အလုပ်သမား စေလွှတ်ရာတွင် ဝန်ဆောင်ခစရိတ်မှာ အလုပ်သမားတစ်ဦးလျှင် လေယာဉ်လက်မှတ် ခများ အပါအဝင် စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၅၀ တရားဝင် သတ်မှတ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာကြသူ အများအပြား ရှိနေကြောင်း၊ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်အထိ အလုပ်သမား ၃၅၆၄ ဦးကို ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ စေလွှတ် ခွင့်ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

၎င်းတို့သည် အေဂျင်စီများဖြင့် လည်းကောင်း၊ အဆင့်မြှင့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများအား မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် လည်း ကောင်း သွားရောက်ကြသူများဖြစ်သည်။

ထိုအထဲတွင် စင်ကာပူသို့ ၂၁၈၅ ဦး၊ ကိုရီးယားသို့ ၂၂၅ ဦး၊ ဂျပန်သို့ ၂၆၂ ဦး၊ မလေးရှားသို့ ၈၄ ဦးနှင့် အခြားသော နိုင်ငံများသို့ ၈၀၈ ဦးကို အသီးသီး စေလွှတ် ခွင့်ပြုပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၄

ထိုင်းတွင် မေလ ၁၄ ရက်နေ့၌ ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး နောက်ပိုင်းကာလများတွင် မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်လာမည်ကို မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အပါအဝင် ထိုင်းနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့်လည်း စိုးရိမ်မှု မရှိ ကြောင်း ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲပြီးပါက အရပ်သားအစိုးရ တက်လာမည်မှာ သေချာသောကြောင့် မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်လာ နိုင်ဖွယ် မရှိကြောင်းနှင့် မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်ခဲ့သည်ရှိသော်လည်း ၎င်းနိုင်ငံ၏ အနေအထားကြောင့် ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် စိုးရိမ်မှုမရှိကြကြောင်း မဲဆောက်တွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “ထိုင်းရဲ့ အာဏာရှင်စနစ်က ကျနော်တို့နိုင်ငံနဲ့ ပြန်ယှဉ်တဲ့ အခါကျရင် တော်တော်လေးကို ကွာ တယ်။ သူတို့နိုင်ငံရဲ့ အာဏာရှင်ဟာ ဘယ်လိုပဲ အာဏာသိမ်းသိမ်း တရားရုံးရဲ့ အမိန့်ကို ဥပဒေကို အာဏာရှင် ကလည်း လေးစား လိုက်နာတယ်။ ဆိုလိုတာက တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု အပြည့်အဝ ရှိတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ဒီရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသွားလို့ အရပ်သား အစိုးရနိုင်သွားရင်လည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့ စစ်တပ်က ပြန်လည် အာဏာသိမ်းမှာကို စိုးရိမ်လားလို့မေးရင် လုံးဝမစိုးရိမ်ဘူး။ နိုင်ငံ ခြားသား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ လာရောက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတဲ့ အလုပ်ရုံတွေအပေါ်မှာ တည်ဆဲ ဥပဒေအရ တာဝန်ယူထားတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အာဏာပြန်သိမ်းလိုက်ရင်တောင် ဒီနိုင်ငံခြားသား လုပ် ငန်းရှင်တွေအတွက် ဘာမှထိခိုက်တာ မရှိဘူး။ သူက စီးပွားရေးကို အဓိက ဦးစားပေးထားတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အတွက် သိပ်ပြီးတော့ ချွတ်ခြုံကျသွားမယ်တော့ မရှိဘူး။ သို့သော် ပုံမှန် လည်ပတ် နေတာထက်စာရင် ကျသွားရင် လည်း ရာခိုင်နှုန်း နည်းနည်းပေါ့ သိပ်စိုးရိမ်စရာမရှိဘူး။ပြန်လည် ဦးမော့အောင် သူတို့လုပ်နိုင်တယ်။ ဘာကြောင့် ဆို သူတို့မှာက ဌာနတစ်ခုချင်းစီရဲ့ background တွေ၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုတွေ၊ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုတွေ ရှိတယ်။ နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လာရောက် ရင်းနှီးထားတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အပေါ်မှာလည်း သူတို့အနေနဲ့ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုတွေ အပြည့်ရှိတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် စီးပွားရေးပိုင်းဆိုင်ရာတော့ သိပ်စိုးရိမ်စရာမရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။

သက်ဆင်သမီး ဖြူးထိုင်းပါတီက ပေတုန်တန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများ အတွက်လည်း အဓိက ကျသည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အရပ်သားအစိုးရသာ အာဏာရရှိခဲ့မည် ဆိုပါက နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းများအတွက် အခွင့်အလမ်း ပိုမိုကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် အစိုးရသစ်တစ်ရပ် တက်လာချိန်တွင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲများ ရှိတတ်သောကြောင့် အစိုးရသစ် ပြောင်းလဲသွားပါက ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ၏ အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်း အများအပြား ပြုလုပ်နေရခြင်းများလည်း လျော့နည်းသွားနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က သုံးသပ်သည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “အများစုကို ကျနော်ခြုံပြောမယ်ဆိုရင်တော့ အဲဒီလောက်ကြီး ဒီအပေါ် မှာလည်း သိပ်ပြီးတော့ အလေးအနက်ထားပြီး ဖြစ်တယ်လို့တော့ ပြောလို့မရဘူး။ အများစုက သူတို့ အဓိကက အလုပ်အကိုင်လေး ပုံမှန်ရှိမယ်။ နောက် အထောက်အထားကိစ္စ ဒီဟာတွေအပေါ် လုံးပန်းနေကြ ရတာကို။ နိုင်ငံ ရေးနဲ့ ပတ်သက်တာဆို ပိုပြီးတော့ ဝေးတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဒီဟာက ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား တွေအတွက် ဆက်စပ်မှုရှိသလား ဆိုရင် ရှိတာပေါ့။ အစိုးရအသစ် တစ်ရပ် ပြောင်းတယ် ဆိုရင် မူဝါဒပြောင်းတာ လေ။ မူဝါဒပြောင်းမှ အလုပ်သမားနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ကိစ္စ၊ သူတို့နိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တာ အကုန်လုံး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်မှာလေ။ ဒီအတွက် ကျနော်တို့က အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်တာပေါ့။ လက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ စစ်အစိုးရ လက်ထက်မှာ အလုပ်သမား အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စတွေ၊ တောင်းဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေ ဒီပြဿနာတွေ အများ ကြီးရှိတာကို။ ဆိုတော့ တကယ်လို့သာ အရပ်သား အစိုးရတက်လာမယ်ဆိုရင် အဲဒီပါတီတွေ ထဲမှာလည်း အလုပ် သမား အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တကယ် လုပ်ချင်ကိုင်ချင်တဲ့ သူတွေ ရှိတာပေါ့။ အဲဒါမျိုးတွေ တက်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအတွက် အခွင့်အလမ်း ပိုရ မယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်း၀န်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီများထဲမှ ထိုင်းဝန်ကြီချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်၏ သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန် ပါဝင်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ထိုင်းနိုင်ငံသားများသာမက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများစုကပါ စိတ်ဝင်စားနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းဝန်ကြီချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်၏ သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန်သည်လည်း အနာဂတ် ဝန်ကြီးချုပ် လောင်းအဖြစ် ရေပန်းစားလျက်ရှိသည့်အပြင် အလုပ်သမား အခွင့်အရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ခံစားခွင့်များပိုမို ရနိုင်သောကြောင့် အနိုင်ရရန်လည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများက မျှော်လင့်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂

ကုလားတန်မြစ် စီမံကိန်း၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်ကို မေလ ၉ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်ပွဲ ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုဆိပ်ကမ်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ကုန်စည်တိုက်ရိုက် ကူးသန်းမည့် ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း၊ ဖွင့်ပွဲ မပြုလုပ် ရသေးသော်လည်း ဇန်နဝါရီလ ကတည်းကပင် အသုံးပြုနေပြီဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှု လက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ-အိန္ဒိယ ကုန်သွယ်မည့် လမ်းကြောင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လက်ရှိကတော့ ကျနော်တို့လည်း ၉ ရက်နေ့ပဲ ဖွင့်မယ်လို့ ကြားထားတယ်ဗျ။ ကျန်တဲ့ အခြေအနေတွေ တော့ ဘာမှ မသိသေးဘူး။ လောလောဆယ် တရားဝင် ဖွင့်ဖို့ကိုပေါ့။ လက်ရှိကတော့ ဒီအတိုင်းပဲ ရှိနေမှာပါ။ ဘာလို့ဆို ဖွင့်လည်း ဆိပ်ကမ်းက အသုံးပြုလို့ ရနေပြီလေ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ လပိုင်းကတည်းက အသုံးပြုလို့ ရနေပြီ။ အခုမှ ဖွင့်ပွဲပဲ ထပ်လုပ်တဲ့ သဘောပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်သည် တန်ချိန် ၅၀၀၀ နှင့် ၆၀၀၀ ဆံ့သည့် သင်္ဘောများ ပြေးဆွဲနိုင်သည့်အတွက် ကုန်သွယ် ရေး လုပ်ရာတွင် ပိုမိုကုန်သွယ်နိုင်ပြီး ကုန်သွယ်မှု လျင်မြန်လာမည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်ရန်အတွက် သင်္ဘောလိုင်းများ မရှိသေးကြောင်း၊ အချိန်မှန် ပြေးဆွဲမည့် သင်္ဘောနှင့် ကမ်းရိုးတန်း သင်္ဘောလိုင်းများ ရှိမှသာ ကုန်သွယ်မှုများ မြင့်တက်လာမည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ကုလားတန်မြစ်ကြောင်း ဘတ်စုံသုံး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်တွေ ဆိပ်ကမ်းသစ် သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ကာလက္ကတား ဆိပ်ကမ်းနှင့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းတို့ တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်သည့် လမ်းကြောင်း တစ်ခုဖြစ်သလို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စစ်တကောင်း ဆိပ်ကမ်းနှင့်လည်း ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများမှ ဝယ်လိုအား များနေသည့်အတွက် မြန်မာ့ရော်ဘာဈေးကွက်သည် ပြည်ပ ဈေးကွက်တွင် သာမက ပြည်တွင်းဈေးကွက်မှာပါ ဈေးကောင်းရရှိနေပြီး ဈေးနှုန်းမြင့်တက် လာနေကြောင်း ရော်ဘာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရောင်းချသူများထံမှ သိရသည်။

ယခင်နှစ်များတွင် ပြည်တွင်း ရော်ဘာဈေးနှုန်းသည် ကုန်ပစ္စည်းရှားပါးသည့် ဇွန်လရောက်ရှိမှသာ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လေ့ရှိကြောင်း၊ သို့သော် ယခုနှစ်တွင် ဧပြီလကတည်းကပင် ဈေးနှုန်းမြင့်တက် နေကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ရော်ဘာ တစ်ပေါင်လျှင် ၁၄၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း ရရှိနေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ်မှ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးသည့် လုပ်ငန်း ရှင် ဦးဘုန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးဘုန်းမြင့်က “၁၄၂၀၊ ၁၄၃၀ လောက် ဖြစ်နေပြီ။ တချို့ပြားတွေက ၁၄၅၀ လောက် ဖြစ်နေပြီ။ ရာသီဥတုက ပစ္စည်းရှားလာတာပေါ့လေ။ တချို့လည်း မခြစ်ကြတော့ဘူးလေ။ တချို့လည်း အလုပ်သမား မရှိဘူးပေါ့။ အစေး ထွက်နည်းလာတော့ တချို့ခြံတွေက မကိုက်တော့ ပိတ်လိုက်ပြီလေ။ အဲဒီတော့ ပစ္စည်းအထွက် နည်းလာတယ်။ ပစ္စည်းနည်းတော့ ဝယ်လက်က နည်းနည်း များလာတဲ့အခါကျရင် အမှန်ကတော့ ယိုးဒယား နည်းနည်းဝယ်ရင် ဈေးနည်းနည်း လိုက်တယ်။ ဒီနှစ်က မနှစ်ကနဲ့စာရင် ဈေးနည်းနည်း ပိုကောင်းတယ်။ အရင်နှစ်က ၁၄၀၀ ဆိုတာ ၆ လပိုင်းလောက်မှ ရတာ။ အခုက ၄ လပိုင်းကတည်းက ၁၄၀၀ ကျော်တာ။ ၁၄၀၀ ဈေးအောက် မကျတော့ဘူး လေ။ ၁၄၁၀၊ ၁၄၂၀” ဟု ပြောသည်။

ရော်ဘာများ လှမ်းထားစဉ် 

ပြည်တွင်း ရော်ဘာဈေးကွက်တွင် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ၌ ရော်ဘာတစ်ပေါင်လျှင် ၁၀၀၀ ကျပ်ရှိခဲ့ရာမှ မတ်လ တတိယပတ်တွင် ဈေးနှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး ၉၀၀ ကျပ်ခန့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဧပြီလအတွင်း ပြန်လည် မြင့်တက်လာပြီး ယနေ့အထိ အမြင့်ဈေးတွင် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာစိုက် တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ရော်ဘာဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေသော်လည်း ပြည်တွင်းရော်ဘာ ထုတ်လုပ်မှုသည် ရာသီဥတု ပူပြင်းမှုနှင့် သွင်းအား စု ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းတို့ကြောင့် အထွက်နှုန်းများ လျော့ကျလျက် ရှိနေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် ရော်ဘာစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်သူများအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးထွန်းထွန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးထွန်းထွန်းနိုင်က “နယ်စပ်ထွက်တာ ရှိတယ်ပေါ့။ မြဝတီကို ထွက်တာလည်း ရှိတယ်။ တချို့ကျတော့ တရုတ် နယ်စပ် ထွက်တာလည်း ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဒေတာကတော့ ဒီနှစ်မှာတော့ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ကတော့ ရာသီဥတု အခြေအနေကြောင့်ပေါ့နော် ကျနော်တို့ရဲ့ ရော်ဘာခြံတွေကတော့ အထွက်လျော့မယ်လို့ ကျနော်တို့ ခန့်မှန်းထား တယ်။ တကယ်လည်း လျော့ပါတယ်ခင်ဗျ။ အခုချိန် ရာသီဥတု တအားပူတဲ့ အခါကျတော့ အထွက်က တော်တော် လေး လျော့ကျသွားတယ်ခင်ဗျ။ ဒီနှစ်မှာ သွင်းအားစုတွေ ဈေးကြီးတဲ့ အခါကျတော့ ဓာတ်မြေဩဇာတွေ ကျွေးတဲ့ အခါကျတော့ ဓာတ်မြေဩဇာတွေ မသုံးနိုင်တာလည်း ရှိတဲ့အခါကျတော့ ဒီနှစ်မှာ တော်တော်လေးကို အထွက်နှုန်း လျော့ကျတယ်။ တင်ပို့မှုကိုကျတော့ ကျနော်တို့ လက်လှမ်းမမှီတဲ့အတွက် ပြောဖို့ နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိပါ တယ်။ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာ ဈေးတက်လို့ရှိရင် ရော်ဘာဈေး နည်းနည်း တက်တဲ့သဘော ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ပြည်တွင်း အထွက်ကတော့ ဆုတ်သွားပြီပေါ့နော်။ နိုင်ငံတကာ အထွက်တွေကတော့ အင်ဒိုနီးရှားတို့၊ တချို့နေရာ တွေက ပြန်ထွက်လာတာတော့ ရှိတယ်ပေါ့ဗျ” ဟု ပြောသည်။

 ရော်ဘာထုတ်လုပ်နေစဉ်

လက်ရှိ ရာသီဥတု ပူပြင်းမှုကြောင့် ရော်ဘာအထွက်နှုန်း လျော့ကျနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်က အပင်ရေ ၂၀ လျှင် ရော်ဘာ တစ်ပေါင် ထွက်ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် အပင်ရေ ၈၀ မှသာ ရော်ဘာ တစ်ပေါင် ရရှိတော့ကြောင်း ရော်ဘာခြံ လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။
ထို့ကြောင့် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ရော်ဘာထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းအများစုသည် ထုတ်လုပ်မှုများ ရပ်နားလာကြ ပြီဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် ရော်ဘာများကို ပြည်ပသို့ တန်ချိန် ၁၉၀,၀၀၀ ကျော် နှစ်စဉ် တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ရော်ဘာကို မွန်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ကရင်ပြည်နယ်တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မလေးရှားနှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတို့ကို တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၉

လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်သည့်အချိန် များပြားသည့်အတွက် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဆန်စက်များသည် ဆန်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုများ လျော့ကျလာနေကြောင်း ဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ကာလသည် နွေစပါးများ လှိုင်လှိုင်ပေါ်သည့်ကာလ ဖြစ်သော်လည်း ဆန်စက်များတွင် စပါးကြိတ်ရန် အတွက် လျှပ်စစ်မီး အခက်အခဲရှိနေခြင်းကြောင့် ယခင်ကထက် ဆန်ကြိတ်နိုင်မှု လျော့ကျသွားကြောင်း၊ ယခင်က တစ်ရက်လျှင် ဆန်အိတ်ရေ ၁၀၀၀ ကျော် ကြိတ်နိုင်သော်လည်း လက်ရှိတွင် အိတ်ရေ ၁၀၀ ကျော်သာ ကြိတ်နိုင် တော့ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟင်္သာတမြို့နယ်မှ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “မီးက မလာတဲ့အတွက်ကို မကြိတ်နိုင်ဘူး။ ကျနော်တို့ကတော့ မကြိတ်နိုင်ဘူးပေါ့။ gas fire ရှိတဲ့ လူတွေ ကတော့ ကြိတ်လို့ရတာပေါ့။ gas fire မရှိတဲ့ သူတွေကတော့ မကြိတ်ဘူးပေါ့။ ကြိတ်ခွဲမှုကတော့ နည်းမှာပဲ မီးမှ မရှိတာကိုး။ ကျနော်တို့ တန်အသေးလေးတွေတောင် တစ်နေ့ကို ၁၂၀၀/ ၁၃၀၀ ကြိတ်လို့ရတယ် ဆန်အိတ်ရေ။ မီးမရဘူးဆိုတော့ တစ်နေ့မှ ၁၀၀ ကျော်လောက်နဲ့ပဲ ပြီးနေတာပေါ့ အများကြီး ကွာသွားပြီ” ဟု ပြောသည်။

ဆန်အိတ်များကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ဖြန့်ဖြူးရာ၌ ဓာတ်အားလုံလောက်မှု မရှိသည့်အတွက် လျှပ်စစ်မီးကို အချိန်ပိုင်းဖြင့်သာ ရရှိနေပြီး တချို့သော ဒေသများ၌ လျှပ်စစ်မီး ရရှိချိန်သည် အနည်းငယ်သာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ တချို့သော ဆန်စက်များသည် စပါးခွံများဖြင့် လည်ပတ်သည့် ဆန်စက်များ လည်း ရှိကြောင်း၊ ထို့နောက် ဂတ်စ်ဖြင့် လည်ပတ်သည့် ဆန်စက်များလည်းရှိကြောင်း၊ အများစုသည် လျှပ်စစ်မီး ဖြင့် လည်ပတ်သည့် ဆန်စက်များဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လျှပ်စစ်မီး  အခက်အခဲကြောင့် ဆန်ထွက်ရှိမှု နည်းပါးသွားခြင်းနှင့်အတူ ရန်ကုန်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးသွား ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဆန်ဈေးနှုန်း ထပ်မံ၍ တက်လာနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဆန်ဝယ်ယူမှု များပြားနေပြီး ဆန်ဈေးနှုန်းများလည်း မြင့်တက်သွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး ကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်က ဝင်ရောက်မှု နည်းတယ်။ နောက် မီးလည်း ပြဿနာ ရှိတယ် ကြိတ်ရတဲ့အခါ။ လျှပ်စစ်မီးကြောင့် ကြိတ်အားနည်းတာလည်း ပါတယ်။ စပါးဈေးကလည်း တက်တယ်။ စပါးဈေးကလည်း ဆန်ဈေးထက်ကို ကျော် ကျော်ပြီး ခေါ်နေတော့လေ။ ဆန်ဈေးက နည်းနည်းလေး တက်မယ်လို့ အမြင်ဆူနေတော့ အကုန်လုံးက ဝယ်တဲ့ ဘက်ကပဲ များနေတာ အဲဒါကြောင့်မို့လည်း ဈေးတက်တာ။ ပုံမှန်လေး အရောင်းအဝယ် ဈေးတက်ဖို့ သိပ်မရှိဘူး ငြိမ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ သူ့ဟာနဲ့သူ အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ဖြစ်နေရင်တော့ မတက်နိုင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဆန်စက်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် စပါးလှိုင်လှိုင် ပေါ်ချိန်၌ ကုန်သည်များက တောင်သူများထံမှ စပါးများကို ဈေးနှိမ်ဝယ်ယူကြသော် လည်း လက်ရှိအချိန်မှာတော့ တောင်သူများထံတွင် စပါးလက်ကျန် မရှိသလောက် ဖြစ်ပေါ်နေပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် စပါးဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိလာနေကြောင်း သိရသည်။

ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသွားသည့်အတွက် ရန်ကုန်သို့ ဆန်များ မပို့နိုင်သည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေသည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နယ်မှာက တောင်သူတွေ အပြိုင်အဆိုင် အင်နဲ့အားနဲ့ ပေါ်တဲ့အချိန်ကျတော့ စပါးဈေးလည်း နည်းနည်း နှိမ်လို့ရတာပေါ့။ နှိမ်ဝယ်ပြီး ကြိတ်ပြီး တိုက်ရိုက်ပို့တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လောလောဆယ်မှာ အခုကျတော့ စပါးက လည်း ရေဆစ်ပိုင်း ရောက်သွားပြီလေ။ နွေစပါးက ရေဆစ်ပိုင်း ရောက်သွားတဲ့အတွက် ဒီဘက်မှာလည်း စပါးဈေး က နည်းနည်းလေး တက်တယ်။ ဆန်ဈေးက တိုးမပေးတဲ့အတွက် အခု စပါးဈေး တိုးမြှင့်ဝယ်ရတာ။ အခု စပါး ၁၀၀ ကို ပျမ်းမျှ ၁ သိန်း၊ ၁ သိန်းခွဲ၊ ၂ သိန်းအထိလောက် အရင်ရင်နဲ့စာရင်လေ ပြီးခဲ့တဲ့ ကျတဲ့ရက်နဲ့စာရင် နည်း နည်းလေး စပါးဈေးက တက်သွားတယ်လေ။ တက်သွားတဲ့အတွက် သူတို့လည်းပဲ ဆန်ဈေး တက်မပေးရင် ဈေး မကိုက်တော့ နည်းနည်း ပို့ဖို့အတွက် နည်းနည်း ဆိုင်းသွားတာပေါ့ အဲဒီသဘောပါပဲလို့။ ရှုံးရင်လည်း ရှုံးသွားနိုင် တယ်။ အဲဒီတော့ ဆန်ဈေးတက်မှပဲ သူတို့ ပို့နိုင်မှာပေါ့။ စပါးတွေကတော့ ဆန်စက်တွေမှာ ရှိသင့်တဲ့ အတိုင်းအ တာ တစ်ခုအထိ ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဝါးတန်းကုန်စည်ဒိုင်၏ ဧပြီလ ၂၈ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်သည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများအရ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းမွှေး တစ်အိတ် လျှင် ၉၃၀၀၀ ကျပ်မှ ၁၀၅၀၀၀ ကျပ်၊ ပေါ်ဆန်းမွှေးရှယ် တစ်အိတ်လျှင် ၈၀၀၀၀ ကျပ်မှ ၈၂၀၀၀ ကျပ်၊ ရက် ၉၀ ဆန် တစ်အိတ်လျှင် ၆၃၀၀၀ ကျပ်မှ ၆၇၀၀၀ ကျပ် ဈေးနှုန်းရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်အဝင်နည်းပြီး အရောင်းအဝယ် ကောင်းမွန်နေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈

ပြီးခဲ့သည့် မတ်ပဲစိုက်ပျိုးရာသီတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတ်ပဲ စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းသည် ကျဆင်းနေသည့်အတွက် ယခု နှစ်တွင် အိန္ဒိယသို့ မတ်ပဲတင်ပို့မှု ယခင်နှစ်များထက် ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျမည်ဖြစ်သည်ဟု ပဲကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခင်နှစ်များတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတ်ပဲ ထွက်ရှိမှုသည် တစ်နှစ်လျှင် တန်ချိန် ၇ သိန်းခန့် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၄ သိန်းခန့်သာ ထွက်ရှိသည့်အတွက် အိန္ဒိယသို့ တင်ပို့ရာတွင်လည်း လျော့ကျသွားမည် ဖြစ်သည်ဟု ဧရာကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာန တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အထွက်နှုန်းက အရင်တုန်းက ၇ သိန်း ပတ်ဝန်းကျင်လောက် ထွက်နေရာကနေ အခုဆိုရင် ၃ သိန်းခွဲ၊ ၄ သိန်း လောက်ပဲ ရှိမယ်၊ တစ်ဝက်လောက်ကို ကျသွားတယ် ဒီနှစ်က။ ဒါပေမယ့် အိန္ဒိယဘက်ကတော့ ဘယ်လို အင်ဖော်မာတွေနဲ့ ဘယ်လိုလုပ်လဲတော့ မသိဘူး။ အိန္ဒိယဘက်က မှန်းတာတော့ ကျနော်တို့ဆီက တစ်နှစ် ဒီနှစ် တန်ချိန် ၆ သိန်းခွဲလောက် ထွက်မယ်လို့ သူတို့တော့ မှန်းတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်တကယ် လက်တွေ့မှာတော့ အဲဒီလောက် မရှိဘူးဗျ။ ၃ သိန်းခွဲ၊ ၄ သိန်းလောက်ပဲ ရှိမယ်။ တစ်နှစ်ကို ဘယ်လောက်ဝယ်မယ်ဆိုတာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုချိန်ထိ အိန္ဒိယက ဘယ်ကာလကနေ ဘယ်ကာလအထိ သတ်မှတ်ပေးတာတော့ မရှိသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

မတ်ပဲ အထွက်နှုန်း လျော့ကျရခြင်းသည် ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဈေး၊ စက်သုံးဆီ စသည့် သွင်းအားစုစရိတ် အဆမတန် မြင့်တက်ခြင်းများကြောင့် တောင်သူများသည် လုံလောက်စွာ အသုံးမပြုနိုင်သည့်အတွက် အပင်များတွင် ပိုးကျ၍ အသီးဖြစ်ထွန်းမှု အားနည်းသွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

မတ်ပဲသီးနှံစိုက်ခင်း

သွင်းအားစုဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခြင်းကြောင့် တခြားသော သီးနှံများကို ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် စိုက်ပျိုးမှု ရပ်နား သွားကြသည့် တောင်သူများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယသို့ မတ်ပဲတင်ပို့ရန်အတွက် အိန္ဒိယမှ တန်ချိန် မည်မျှဝယ်မည်၊ ဘယ်ကာလမှ ဘယ်ကာလအထိ တင်သွင်းခွင့်ပြုမည် စသဖြင့် ထုတ်ပြန်လာခြင်း မရှိသေးခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း မတ်ပဲ ဈေးနှုန်းသည် ငြိမ်နေသည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ပဲကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။

“ဈေးနှုန်းက ငြိမ်နေတယ်။ ငြိမ်နေရခြင်း အကြောင်းအရင်းက ၂ ချက် ရှိတာပေါ့။ အရင်နှစ်တွေက ဆိုလို့ရှိရင် ဘယ်ကာလကနေ ဘယ်ကာလအထိကို တင်သွင်းခွင့် သတ်မှတ်လိုက်ပြီ။ အခုဆိုလို့ရှိရင် အိန္ဒိယဘက်က ထွက် မလာသေးဘူး။ အဲဒါကြောင့် ဈေးငြိမ်နေတယ်။ နောက်တစ်ချက်က သူတို့ဘက်မှာလည်း ဈေးကို မြောက်တက် လာအောင် ဈေးကစားနေတဲ့ ကုန်သည်တချို့ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေကိုလည်း သူတို့အစိုးရဘက်က နည်းလမ်းရှာပြီး ဖြေရှင်းဖို့ လုပ်နေတယ် လက်ရှိမှာ။ ဒါပေမယ့် ဈေးတက်လာနိုင်တယ်လို့ မှန်းတာတော့ တခြားတော့ မဟုတ်ဘူး၊ ဈေးတက်လာနိုင်တယ်ဆိုတာတော့ မတ်ပဲ တကယ်ဝယ်နေတာက ကျနော်တို့ဆီကနေဝယ်တယ်၊ ဒူဘိုင်းကနေ ဝယ်တယ်။ အဲဒီလိုမျိုး ဝယ်နေတဲ့အခါကျတော့ ဟိုဘက်ပိုင်းမှာ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်နေတဲ့သဘောရှိတော့ ကိုယ်တွေဆီကနေပဲ အဓိက ဝယ်တဲ့သဘော ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ ဈေးက တက်လာနိုင်တယ်လို့ မှန်းတယ်” ဟု ပြောသည်။

မတ်ပဲကို ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးမှု မရှိသည့်အတွက် ပြည်ပသို့သာ တင်ပို့ကြကြောင်း၊ နှစ်စဉ် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ မြန်မာ့မတ်ပဲကို တန်ချိန် ၅ သိန်းမှ ၇ သိန်းခန့်အထိ ဝယ်ယူလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မတ်ပဲဈေးနှုန်းသည် ၁ တင်းလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၆ သောင်းခန့် ဈေးနှုန်းဖြစ်ပေါ်နေပြီး တောင်သူ များနှင့် ကုန်သည်များအတွက် အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု မရှိသေးကြောင်း၊ ၁ တင်းလျှင် ၇ သောင်းကျပ်ခန့် ရရှိမှသာ အကျိုးအမြတ် ရရှိမည့် အနေအထား ဖြစ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

မတ်ပဲကို အောက်မြန်မာပြည်တွင် စပါးရိတ်သိမ်းပြီးချိန် သီးထပ်သီးနှံအဖြစ်လည်းကောင်း၊ မြစ်ရေကျချိန်တွင် ကိုင်းကျွန်းများ၌လည်းကောင်း၊ အထက်မြန်မာပြည်ဒေသများဖြစ်သည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် မိုးသီးနှံအဖြစ် လည်းကောင်း စိုက်ပျိုးကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

မလေးရှား အစိုးရသစ်လက်ထက် လက်ရှိ အနေအထားတွင် မလေးရှားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် ထူးခြားမှုများ ရှိလာကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုထူးခြားမှုများ ဖမ်းဆီးခံရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအား နေရပ်ပြန်ပို့ရေးနှင့် တိုင်းရင်းသား ဒုက္ခသည် များအပေါ် UNHCR ၏ ဆောင်ရွက် ပေးမှုများဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ဒုက္ခသည်များဗဟို (CAR) မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံကို အတင်းအဓမ္မ ပြန်ပို့တဲ့ နှုန်းတွေလည်း လျော့ကျလာတာရှိတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ပြန်ပို့တဲ့ လူတွေက အများစုကတော့ လ.ဝ.က ကမ့်လို့ ခေါ်တာပေါ့နော် အချုပ်ခန်းတွေပေါ့။ ပထမကတော့ သူတို့ ဖမ်း တယ်။ ဖမ်းပြီးတော့ တရားစွဲတယ်။ ထောင်ချတယ်။ ထောင်ချပြီးတော့ အခါကျမှ ထောင်ကနေပြီးတော့ တဆင့် လ.ဝ.က ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းတွေကို ပြောင်းတာပေါ့။ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းတွေမှာ ထားတယ်။ ပြန်မယ့် လူတွေ ကျတော့ သံရုံးက ဆက်သွယ်ပြီးတော့ သံရုံးရဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပြီးတော့ မြန်မာပြည်ကို ပြန် တာပေါ့နော် ပြန်ပို့တာပေါ့။ အဲဒါ မိမိရဲ့ ဆန္ဒအရပေါ့နော်။ ဆန္ဒမရှိတဲ့ သူတွေကတော့ UN လျှောက်ချင်တဲ့လူဆိုရင် အဲဒီလို တင်ထားရင်တော့ ချက်ချင်း UN ကို ဝင်ခွင့် မပြုသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် သူ့ဆီက တဆင့်တော့ အကြောင်း ကြား ရတာတွေ ရှိပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ လ.ဝ.က စခန်းမှာ ထိန်းသိမ်းထားတာများတယ် မြန်မာပြည်ကို ပြန်ပို့တာ။ ဒါပေမယ့် အရင်လို အတင်းအဓမ္မ ပြန်ကို ပြန်ရမယ်ဆိုတာမျိုးတော့ မတွေ့ရဘူး။ နောက်ပြီးတော့ UNHCR ကလည်း မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ လူတွေကို ဖုန်းခေါ်တာတို့ မေးမြန်းစုံစမ်းတာတို့ကတော့ အရင်ကထက် စာရင် နည်းနည်း Active ဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် တရားမဝင် လုပ်သားများနှင့် ပတ်သက်၍ ဖမ်းဆီးမှုများမှာမူ လျော့ကျမသွားဘဲ ၎င်းတို့ဥပဒေအတိုင်း ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိနေသေးကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထို့အပြင် ယခင် ကိုဗစ်မတိုင်ခင် ကာလများ၌ မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားများအား တရားဝင် ကောလင်းဗီဇာ ဖြင့် ခေါ်ယူမှု များပြားခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် ထိုသို့ ခေါ်ယူမှု အနည်းငယ်သာရှိကြောင်း၊ အခြားနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားများကိုသာ အများအပြား ခေါ်ယူနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားရောက် မြန်မာများ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

ဦးဘာဘူကြီးက “ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမားတွေကတော့ လုံးဝ အရင်ကလိုမျိုး ကောလင်းတွေ ဘာတွေနဲ့ အများကြီးခေါ်တာမျိုး မရှိတော့ပါဘူး။ မရှိတော့ဘူးဆိုတာက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရမယ်ဆိုရင် လက်ရှိ စစ်အစိုးရနဲ့လည်း မလေးရှားအစိုးရက လက်တွဲပြီး အလုပ်လုပ်ချင်တဲ့ပုံ မမြင်ဘူးလေ။ မမြင်တဲ့ကြားထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမားတွေကို သူတို့ခေါ်တာမျိုးတွေ ရှိလားဆိုတော့ ရှိတယ်၊ ကွက်ကြို ကွက်ကြားလေးပဲ။ ဟိုစက်ရုံက ၁၀ ယောက်ခေါ်လိုက်၊ ဒီစက်ရုံက ၅၀ ခေါ်လိုက် အဲဒီလိုမျိုးပေါ့နော် ဒီစက်ရုံ တိုက်ရိုက်ခေါ်တဲ့ ဟာမျိုး တွေတော့ ရှိတာပေါ့။ အခုအချိန်မှာ အလုပ်ရဖို့တောင် သိပ်မလွယ်ပါဘူး။ ပြောရမယ်ဆိုရင် မလေးရှား အစိုးရ ကနေပြီးတော့ တခြားနိုင်ငံဆိုတာ များသောအားဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ အင်ဒိုနီးရှား အလုပ်သမားတွေ ခေါ်ထားတဲ့ အတွက် အဲဒီကအလုပ်သမားတွေ ဝင်လာတာလည်း အများကြီးပဲ။ အခုဆို ပြောရမယ်ဆိုရင် စက်ရုံကြီး တချို့မှာ ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမားတွေကို လျှော့ချပြီး ပြန်ပို့တာတွေတောင် အများကြီး ရှိနေပါတယ်။ ဒါတွေကို ဘယ်သူမှရေးတင်တာလည်း ကျနော်မတွေ့ဘူး။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိ အနေအထားမျိုးမှာ တကယ်ကို ဖြစ်နေတာပါ။ စက်ရုံ၊ တကယ့်ကုမ္ပဏီအကြီးတွေမှာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် တရားမဝင် ခိုးဝင်လာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့်လည်း နေထိုင်ရေးကိစ္စများ အဆင်မပြေ ဖြစ်နေကြကြောင်းနှင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် ဒီဇင်ဘာလအထိ လျှောက်ခွင့်ပေးထားသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK) အား လျှောက်ထားကြရန်လည်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက တိုက်တွန်းသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အပူချိန်များ မြင့်တက်သကဲ့သို့ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများမှာလည်း ပြန်လည် ဖြစ်ပွားနေ သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အထူးဂရုစိုက်ကြရန်လည်း မလေးရှား၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများ အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၆

မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းများသည် လက်ရှိတွင် ဆားကြမ်းများ ဈေးနှုန်းကျဆင်းနေခြင်း ကြောင့် ဆားကွင်းများမှ ဆားထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားလာကြကြောင်း နေလှန်းဆားတောင်သူများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ရရှိနေသည့် ဆားဈေးနှုန်းသည် ဆားထုတ်လုပ်မှုစရိတ်ထက် လျော့ကျနေပြီး အရှုံးပေါ်နိုင်သည့်အတွက် ဆားတောင်သူများသည် ဆားထုတ်လုပ်မှုကို ရပ်နားလာကြကြောင်း၊ ထုတ်လုပ်ပြီးသား ဆားများကိုလည်း ဂိုဒေါင် တွင်သာ လှောင်ထားကြသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ဦးလှတင်က “ဒီဘက်မှာဆို ကျနော်သိရသလောက် ၅ ဖို၊ ၄ ဖိုလောက် ရှိတယ်။ သူတို့ မလုပ်တော့ဘူးလေ။ ရေပဲ မွေးတော့တယ်။ ဆားကို မထုတ်လုပ်တော့ဘူး။ သူတို့က ထားတဲ့နေရာလည်း မရှိဘူး။ ရောင်းဖို့ကလည်းပဲ ဈေး မကိုက်ဘူး။ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်ထက်ကို သူတို့က ဈေးလျော့နေတော့ သူတို့ဝယ်တာဆိုတော့ မရောင်းနိုင်တော့ ဘူး။ ဖိုရှင်တွေက မရောင်းနိုင်တော့ဘူး။ ရောင်းရင် အရှုံးပဲ ပေါ်တဲ့အခါကျတော့ သူတို့ မရောင်းတော့ဘူးပေါ့။ ဆားကိုပဲ သူတို့ဂိုဒေါင်ထဲမှာ လှောင်ထားလိုက်တယ်။ ဂိုဒေါင်ထဲမှာ လှောင်ထားတဲ့အခါကျတော့ ဆားလည်း နောက်ထပ် မလှန်းတော့ဘူး။ လှမ်းလို့ရှိရင် ကျုံးတဲ့သူလည်း အခက်အခဲရှိတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့က ရေပဲ မွေးတော့တယ်” ဟု ပြောသည်။

သင်္ကြန်ကာလမတိုင်ခင်တွင် မွန်ပြည်နယ်၏ နေလှန်းဆားဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀ ကျပ်ခန့် ရှိ သော်လည်း သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း လက်ရှိအချိန်တွင် ၁၀၀ ကျပ်ခန့်သာ ရှိတော့ကြောင်း သိရသည်။

ယခုနှစ်တွင် နေအပူရှိန်ကြောင့် ဆားအထွက်နှုန်း တိုးသော်လည်း ဆားဈေးနှုန်း အဆမတန် ကျဆင်းနေခြင်း၊ ဆားထုတ်လုပ်စရိတ် ကြီးမြင့်နေခြင်းတို့ကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှုများကို ရပ်နားလာကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆား တောင်သူများက ပြောသည်။

နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ရာသီဥတု ပူပြင်းမှုကြောင့် အလုပ်သမားများ အလုပ်လုပ်နိုင်မှုနှုန်း ကျဆင်းမှုကို နေလှန်းဆားလုပ်ငန်း များတွင် ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု မွန်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန ပြည်နယ်ဦးစီးမှူး ဦးခင်ဝင်းက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆားများများထွက်တဲ့အခါကျတော့ ဆားဈေးနှုန်းကျတာလေး ရှိတာပေါ့ အဲဒီသဘောလေးပါပဲဗျ။ ဒီမှာက ရာသီ ဥတုက တအားပူပြင်းတော့လေ ဆားကျုံးလုပ်သား အခက်အခဲတွေ ပေါ်ပေါက်လာတာ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ နေပူတာ ကြောင့်ပေါ့။ အရင်တုန်းက ဆားကျုံးလုပ်သား လူအယောက် ၂၀ က တစ်နေ့ကို ပိဿာ ၄ သောင်း ကျုံးသွင်းနိုင် ရင်၊ ဂိုဒေါင်သွင်းနိုင်တယ်ဆိုရင် အခု ၃ သောင်းလောက်ပဲ သွင်းနိုင်တာပေါ့နော်။ သိပ်မလုပ်နိုင်တာပေါ့ နေပူပြင်း လွန်းအားကြီးတဲ့အတွက် အလုပ်လုပ်နိုင်နှုန်း ကျသွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းများကို နှစ်စဉ် တန်ခူးလလယ်ခန့်တွင် ရပ်နားကြလေ့ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် မိုးရွာသွန်းမှု နောက်ကျခြင်းကြောင့် နေလှန်းဆားလုပ်ငန်းတချို့သည် ကဆုန်လအထိ လုပ်ကိုင်နိုင် ကြောင်း ဆားတောင်သူများက ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် ရာသီဥတု ကောင်းမွန်သည့်အတွက် ဆားထွက်ရှိမှု များပြားပြီး ယခင်နှစ်များထက် ပိုများ နိုင်ကြောင်း၊ မွန်ပြည်နယ်တွင် နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် ၄ သောင်းကျော် ထုတ်လုပ်လျက်ရှိကြောင်း ဆားလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။