CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆

အသစ်ထွက်လာသော ဆန်စပါးဥပဒေက ဆန်စပါးစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ပေးနေသော တောင်သူများအပေါ် ကန့်သတ် ချုပ်နှောင်ခြင်း မဖြစ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းစားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေး၊ ပြည်တွင်း ဆန်စပါးဖူလုံရေးနှင့် ပြည်ပသို့ ဆန်စပါးတင်ပို့ရာတွင် စနစ်တကျ တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ဆန်စပါးဥပဒေကို နစက-က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

ဆန်စပါးဥပဒေသည် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့နေမှုများ စနစ်တကျ ရှိစေရန်အတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသော်လည်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင်သူများအတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မဖြစ်စေရန် လိုအပ် ကြောင်း၊ ပြည်ပတင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကန့်သတ်လိုက်မည်ဆိုပါက စပါးစိုက်တောင်သူများအတွက် သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသိန်းအောင်က “ဆန်စပါးဥပဒေဆိုတာ နိုင်ငံခြား ပို့ကုန်သွင်းကုန် လုပ်တဲ့အခါမယ် စည်းနဲ့ ကမ်းနဲ့ အခွန် မဆောင်ဘဲနဲ့ ပို့တဲ့ဥစ္စာတွေကို အရေးယူဖို့၊ နောက်တစ်ခါကျတော့ စနစ်တကျ Exporter လုပ်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံခြား ပို့ကုန် ပို့တဲ့ဥစ္စာတွေမှာ စည်းနဲ့ကမ်းနဲ့ ထွက်ဖို့ကို သူတို့က ရည်ရွယ်ပါတယ်လို့ ပြောတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ဒီမှာ က မလိုလားအပ်တဲ့ ပြောမယ်ဟေ့ဆိုရင် ဘေးကပါ သိုင်းဝိုင်းပြီးတော့ ဥပဒေနဲ့ အသားကုန် ချုပ်ကိုင်တာမျိုး မဖြစ် ဘဲနဲ့ ကုန်ထုတ်စွမ်းအား မြင့်မားအောင် စနစ်တကျ ဖြစ်အောင်လုပ်တဲ့ စေတနာနဲ့ လုပ်နည်းလုပ်ဟန် မှန်ကန် ရင် တော့လည်း ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဥပဒေတစ်ရပ် ဆိုတာတော့လည်း သူတို့ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ရှိနေမှာ ပဲ။ သို့သော်လည်းပဲ အဲဒီဥပဒေဟာ ထုတ်လုပ်သူတွေအတွက် အနှောင်အဖွဲ့၊ အကန့်အသတ်၊ အချုပ်အနှောင်နဲ့ လုပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး မဖြစ်ပါစေနဲ့ ဖြစ်လို့မရဘူးဆိုပြီးတော့ အန်ကယ်တို့လည်း ဒီလိုပဲ ပြောခဲ့တယ်။ သို့သော် တချို့ ကိစ္စတွေမှာတော့ တက်လာတဲ့လူနဲ့ ဒါကိုတော့ အမြဲတမ်း သတိထားဖို့တော့ ဥပဒေတစ်ရပ် သူတို့ဆွဲဖို့ ဖြစ်လာတဲ့ အခါမှာ အန်ကယ်တို့ အနေနဲ့ ဒီဥပဒေကို မဆွဲပါနဲ့လို့ ပြောပိုင်ခွင့် မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီဥပဒေမှာပါတဲ့ ဥပဒေတွေ၊ နည်းဥပဒေတွေ၊ မူဝါဒ၊ ပေါ်လစီတွေက ဘယ်ကို မူတည်တာလဲ။ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူတွေအတွက် ချုပ်ကိုင်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ဖြစ်နိုင်သလား၊ သို့တည်းမဟုတ် သူတို့ ဆန်စပါးအပေါ်မှာပဲ အကန့်အသတ် တစ်ခုလား။ ဒါပေမယ့် ဆန်စပါးတင်ပို့မှုမှာလည်း အဲဒီမှာ နိုင်ငံခြား များများရောင်းရမှ အန်ကယ်တို့ ထုတ်လုပ်သူတွေမှာ ဈေးကောင်းရမှာလေ” ဟု ပြောသည်။

 ဆန်အိတ်များ သယ်နေကြစဉ်

ဆန်စပါးဥပဒေသည် ပြဋ္ဌာန်းရန် လိုအပ်သော်လည်း လက်ရှိ တောင်သူလယ်သမားများ ကြုံတွေ့နေရသည့် သွင်းအားစု ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု စသည့် အထွေထွေကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်မှုများကို နည်းပါးသွားစေရန် ပို၍ ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် လက်ရှိ ရေးဆွဲနေသည့် ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းတွင် အရန်ဆန် ဝယ်ယူသိုလှောင်ရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းမည့် ကိစ္စ ပါဝင်နေသည့်အတွက် အရန်ဆန်များကို ဝယ်ယူရာတွင်သော်လည်းကောင်း၊ ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် သော် လည်းကောင်း တောင်သူများ စပါးပေါ်သည့် အချိန်နှင့် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေသည့် အခြေ အနေပေါ် မူတည်၍ ဝယ်ယူရောင်းချပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း စပါးစိုက်တောင်သူများနှင့် ဆန်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထိုသို့ လုပ်ပေးမှသာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် တောင်သူများနှင့် စားသုံးသူများအကြား မျှတမှု ရှိမည်ဟု ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းသည် ဈေးကွက်အတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်သည့် အချိန်တွင် အရန်ဆန်ဖြင့် ထိန်းချုပ် ရန် ပါဝင်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း သင့်တင့်မျှတသည့် ဈေးနှုန်းဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဆန်စပါးဥပဒေ မူကြမ်း ကြောင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုကို ထိခိုက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန် ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းက ထုတ်တာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ကောင်းတာတော့ ကောင်းပါတယ်။ တချို့ကျ တော့လည်း ကုန်သည်ဆိုတာတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တင်ကြတယ်။ လွတ်လပ်ပြီး မျှမျှတတဖြစ်ဖို့တော့ လိုအပ်တာပေါ့။ ဈေးအရမ်းတက်တဲ့အခါ အရန်ဆန်တို့နဲ့ ဘာတို့နဲ့ ထိန်းချုပ်လို့ရအောင် နည်းနည်းလေး ဥပဒေ ထုတ်တဲ့ သဘောပါပဲ။ ဆန်ကြိတ်တာ၊ ခွဲတာ၊ ရောင်းတာဝယ်တာ စောင့်ကြည့်လို့ရတဲ့ သဘောမျိုးပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ဈေးကွက်ကတော့ သင့်တင့်တဲ့ဈေး၊ မျှတတဲ့ဈေးဖြစ်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့။ ပြည်ပထိခိုက်တဲ့ မူဝါဒမျိုးတော့ မဟုတ် ဘူး။ ပြည်ပထိခိုက်နိုင်တာတော့ ငွေလဲနှုန်းတွေတို့ ဘာတို့ ဒီဟာတွေကတော့ နည်းနည်းလေး ပို့တာကိုတော့ ထိခိုက်တာပေါ့။ အခုထုတ်တဲ့ ဥပဒေမူကြမ်းတော့ ကျနော်တို့ ကြည့်တာတော့ ထိခိုက်မှု မရှိဘူးဗျ” ဟု ပြောသည်။

တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ဆန်စပါးဥပဒေမူကြမ်းတွင် အခန်း ၁၀ ခန်း၊ ပုဒ်မ ၅၁ ခု ပါဝင်ပြီး ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု အပါအဝင် ဆန်စက်များကို အခွန်ကောက်ခံရန်နှင့် ဆန်သိုလှောင်မည့် အခန်းကဏ္ဍများ၊ အရည်အသွေးမြင့်ဆန်များ ထုတ်လုပ်ရန် စသည့် အခန်းကဏ္ဍများ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်စပါးဥပဒေပြဋ္ဌာန်းပြီး ဆန်စပါးဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်သည့်သဘော သက်ရောက်သွားပါက ဆန်စပါးလုပ်ငန်းများ ရပ်နားလာနိုင်သလို စိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူများ အနေဖြင့်လည်း လျှော့ချ စိုက်ပျိုး လာနိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ဆန်စပါးဥပဒေပြဋ္ဌာန်းထားရန်အတွက် လက်ရှိတွင် ဥပဒေမူကြမ်းကို ရန်ကုန်နှင့် ပုသိမ်မြို့နယ်၌ ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ပြီးပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ နေပြည်တော်နှင့် မန္တလေး အပါအဝင် စပါးအဓိကစိုက်ပျိုးရာ ဒေသများတွင်လည်း မတ်လကနေ ဧပြီလဆန်းအထိ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြုလုပ်သွားရန် ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG အနေဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ လုပ်ဆောင်ပေးမှု အားနည်းကြောင်း ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက NUG အနေ ဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအပေါ်တွင် ထိရောက်သည့် အကူအညီများ ပေးနိုင်ရန်နှင့် ထိုင်းအစိုးရမှ NUG အား အစိုးရအဖြစ် အမြန်ဆုံး အသိအမှတ်ပြုရန်အတွက် ပိုမိုကြိုးစားရန် လိုအပ် ကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင်တော့ NUG ရဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားတွေအပေါ်မှာ ကူညီမှုတွေ အင်မတန် အားနည်းပါတယ်။ ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင်တော့ လုံးဝ အားမရပါဘူး။ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ တိုင်းပြည်အခြေအနေ အရေးပေါ် ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ NUG အစိုးရအနေနဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံ၊ နေရာပေါင်းစုံထောင့်စိပေါ့နော် အလွှာအသီးသီးမှာ တာဝန်ယူကြတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တချို့အလုပ်သမားရေးရာမှာ အလုပ်သမားတွေ ပြဿနာ မှာ NUG အစိုးရအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ side မဟုတ်တဲ့အတွက် အလုပ်လုပ်တဲ့ နေရာမှာ အင်မတန် အခက်အခဲ ရှိပါတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရင် ဝန်ကြီးအစ ဒုဝန်ကြီး၊ ညွှန်ချုပ် အစရှိသ၍ပေါ့နော် NUG လက်အောက်ခံ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးက အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ၊ ကိုင်တွယ်တဲ့နေရာမှာ အင်မတန်ညံ့ဖျင်းတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ မြေပြင်မှာ တကယ် ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အမှန်တွေကို ကျနော်တို့ ဒါ ထောက်ပြလိုက်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ အားရမှုတော့မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားကို တွေ့ရစဉ် 

NUG အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများသည် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ တာဝန်ရှိသူများဖြင့် အလုပ်သမားအရေး ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ကာ ကြိုးစားနေသည်ကို မြင်တွေ့ရကြောင်းလည်း ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် လူ့အခွင့်အရေး ဦးစားပေးနိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်လျှင် ၎င်းတို့နိုင်ငံရှိ စင်တာများ၊ NGO များမှသာ အဓိက ကူညီဖြေရှင်းပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဘူဆန်မြို့ရှိ အလုပ်သမား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ကူညီ ထောက်ပံ့ရေးစင်တာမှ တာဝန်ခံ ကိုခန့်နေကြည်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ အစိုးရရဲ့ ဘတ်ဂျက်နဲ့လည်ပတ်နေတဲ့ အလုပ်သမားစောင့်ရှောက်ရေး စင်တာတွေကလည်း မြို့တိုင်း မြို့တိုင်းမှာ ရှိတယ်။ လုပ်အားခ မရရှိမှုတို့၊ စက်ရုံအတွင်းထဲမှာ ရိုက်နှက်ခံရမှုတို့ ဖြေရှင်းတာတွေ၊ ကုမ္ပဏီပြောင်းရွှေ့ဖို့ ဖြေရှင်းတာတွေ၊ နောက် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အာမခံရဖို့ ဖြေရှင်းတာတွေ အားလုံးကတော့ ယခင်ကတည်းကကိုပဲ သံရုံးက ဆောင်ရွက်မှုတွေ မရှိပါဘူး။ ကိုရီးယားနိုင်ငံထဲ မှာရှိတဲ့ ကိုရီးယားအစိုးရရဲ့ ဘတ်ဂျက်နဲ့ လည်ပတ်တဲ့ စင်တာတွေနဲ့ အရပ်ဖက် NGO အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အလုပ် သမား ကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေကပဲ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အခုနောက်ပိုင်း မှာတော့ NUG အစိုးရ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနဖြစ်စေ၊ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းထားတဲ့ သံရုံးကပဲဖြစ်စေ ထူးခြား ပြောင်မြောက်တဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဆိုတာမျိုးတော့ ယခင်ကထက် ထူးခြားလာတာမျိုးတော့ မရှိဘူးလို့ သုံးသပ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

သို့သော် အချို့ကိစ္စများတွင် မြန်မာသံရုံးနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်ရသည့် အပိုင်းများရှိကြောင်းနှင့် NUG အနေဖြင့် လည်း တစ်ခါတစ်ရံ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ ပြဿနာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းမျိုး ရှိကြောင်း လည်း ကိုခန့်နေကြည်က ပြောသည်။

NUG အနေဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ၏ အရေးကိစ္စများအား ထိထိရောက်ရောက် ကူညီဖြေရှင်း ပေးနိုင် ရန်အတွက် လက်ရှိ ဖွဲ့စည်းထားသည့် NUG အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ လူပုဂ္ဂိုလ်များအား ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

NUG ကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသနေကြစဉ်

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံသား အများဆုံးရှိတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ NUG အစိုးရက တာဝန်ပေးထားတဲ့ အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးကို လုပ်ငန်း ကျွမ်းကျင်သူတွေကို ခန့်အပ်သင့်တယ်။ တာဝန်ပေးသင့်တယ်ပေါ့။ ဒါ ကျနော် တို့ အနေနဲ့ ချစ်ခြင်း၊ မုန်းခြင်း မရှိပါဘူး။ မီးလောင်တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ ရရာ ရေနဲ့ ဒီမီးကို ငြိမ်းရမှာ ဖြစ်တဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားတဲ့ အစိုးရသည် အမျှော်အမြင် ကြီးကြီးနဲ့ အောက်ခြေ မြေပြင်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာ တစ်စုံတစ်ရာ တစ်ခုချင်းစီကို သိဖို့လိုအပ်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ အတတ်သိ ပညာရှင်တွေကို သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေမှာ ထားသင့်တယ်ပေါ့။ အလုပ်သမားအရေးကို တာဝန်ပေးတယ်ဆိုရင် အဲဒီအလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာန တစ်ခုလုံးကို လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်သူနဲ့ အဲဒီမှာ တာဝန်ပေးခြင်း ခံရတဲ့သူဟာ မြေပြင်မှာရှိတဲ့ အလုပ် သမားတွေနဲ့ နီးစပ်တဲ့သူတွေ၊ အတတ်သိ ပညာရှင်တွေကို တာဝန်ပေးသင့်တယ်လို့ ကျနော်အနေနဲ့ အကြံပြု လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေနှင့် စီးပွားရေး၊ လုပ်ခလစာ စသည့် ပြဿနာများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ လူ အများအပြားသည် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အများအပြား ထွက်ခွာနေကြသည်ကို မြင်တွေ့လာရသည်။

ထိုထဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မလေးရှား၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံများသို့ အဓိကအများဆုံး သွားရောက်နေကြခြင်း ဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင်လည်း ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံကူး လက်မှတ်အား အများအပြား လျှောက်ထားလျက် ရှိကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅

ကိုရီးယား - မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးတံတားဖြစ်သည့် ဒလတံတားတည်ဆောက်နေမှုသည် လက်ရှိတွင် ရာခိုင်နှုန်း ထက်ဝက်ကျော် ပြီးစီးနေပြီဖြစ်သည့် အတွက်ကြောင့် ဒလမြို့နယ်၏ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်၌ ဝယ်ယူမှု များပြားလာ ပြီး ဈေးနှုန်းများလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လျက်ရှိနေကြောင်း ဒလမြို့နယ် ဒေသခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ဒလတံတားစီမံကိန်း အခြေအနေကြောင့် လက်ရှိတွင် မြေကွက်များ အဝယ်လိုက်လာနေပြီး တစ်လထက်တစ်လ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေကြောင်း၊ ယခင်က သိန်း ၈၀၀ ရှိနေသည့် မြေကွက်သည် လက်ရှိတွင် သိန်း ၁၅၀၀ အထိ ဖြစ်သွားသည်ဟု MKTT အိမ်ခြံမြေဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ ကိုမင်းမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒလမြို့ကိုတွေ့ရစဉ်

ကိုမင်းမင်းက “အဓိကကတော့ တံတားရဲ့ပြီးစီးမှု ရာခိုင်နှုန်းပေါ် မူတည်ပြီးတော့ လူတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှု ပိုများ တာပေါ့နော်။ အခုက ကျနော်တို့ ရန်ကုန် ဘက်ခြမ်းဆိုရင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်လောက် ပြီးနေပြီဆိုတော့ ပြီးတော့ ငွေဈေးကလည်း ထိုးကျနေတဲ့ အချိန်ဆိုတော့ လူတွေက နည်းနည်းလေး ခိုင်မာတဲ့ပုံစံမျိုးလေးတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ် နှံတာတွေ ပိုပြီးတော့ စိတ်ဝင်စားကြတာပေါ့ တချို့ကျတော့။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ ဒီဘက်မှာ မြေကွက် အရောင်းအဝယ်လေးတွေက နည်းနည်းလေး ပိုလိုက်လာတာ တွေ့တယ်။ ပြီးတော့ မြေဈေးတွေကလည်း တစ်နေ့ တစ်နေ့ တောက်လျောက် တက်နေတာမျိုး ဖြစ်နေတယ်ဗျ။ တစ်ပတ်နဲ့ တစ်ပတ်ဈေးတောင် မတူဘူး။ တစ်လ လောက်ဆိုလည်း သိန်းကို ဆယ်ဂဏန်းလောက် ဟသွားတာမျိုးတွေရှိတော့ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း လူတွေ ပိုစိတ် ဝင်စားတာပေါ့ မြေကွက်ကို။ အဲဒီတော့ အရောင်းအဝယ်လေးတွေက ပုံမှန်ထက် ပိုဖြစ်နေတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ဒီပတ်ဝန်းကျင်မှာပဲကို မြေကွက်က အရင် ၂၀ - ၆၀ ဆိုရင် ၈၀၀ လောက်ပေါ့နော်။ ၈၀၀ ပတ်ပတ်လည်လောက် ကနေ အခုဆိုရင် ၁ လလောက်၊ ၂ လအတွင်းမှာတင် ဈေးက ၁၃၀၀၊ ၁၅၀၀ လောက်အထိ ဈေးတက်သွားတာတွေ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဒလမြို့နယ်၏ အဓိက အချက်အချာ ဖြစ်သည့်အပြင် ဒလတံတား အဆင်းတွင် တည်ရှိနေသည့် တပင်ရွှေထီး ရပ်ကွက်နှင့် ကျန်စစ်သား ရပ်ကွက်များတွင် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်နေသည်ဟု သိရသည်။

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ် မြင့်တက်လာသည်မှာ ယခုနှစ် အစပိုင်းမှ စတင်၍ ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် မြေကွက် ဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်နေသည့်အတွက် ဒေသခံတချို့သည် ၎င်းတို့၏ မြေကွက်ကို ရောင်းချနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဒေသခံများသည် ဈေးနှုန်းသက်သာသည့် တခြားသော နေရာများသို့ ပြန်လည် ဝယ်ယူကြသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒလမြို့နယ်၊ ရာဇသင်္ကြန်ရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးအေးဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်-ဒလ မြစ်ကူးတံတား တည်ဆောက်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ဆီမှာတော့ အိမ်ခြံမြေကတော့ ဝယ်လိုက်၊ ရောင်းလိုက်ပေါ့နော် အဲဒါမျိုးတော့ ရှိတယ် အိမ်ခြံ မြေတော့ အဝယ်လိုက်လာတာပေါ့။ ဘယ်လိုကြောင့် မြင်မိလဲဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒလမြို့ကြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် လာ တယ်ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအနေနဲ့ မြင်မိတာပေါ့။ တချို့ လူတွေကတော့ ကျနော်တို့ မြို့နယ် ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်လာတဲ့ အတိုင်းအတာကို မျှော်မှန်းပြီး သူတို့ ဝယ်ပြီးထားတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ဒီမှာပြန်ရောင်းတဲ့ လူတွေ ကျတော့ လက်ရှိ အနေအထားအရ သူတို့တွေက ဒါလေးကို ပြန်ရောင်းပြီး ဒီထက် သက်သာတဲ့ နေရာလေးတွေ ဝယ်ပြီးနေတဲ့ အခါကျတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့တွေ၊ စားဖို့သောက်ဖို့တွေ ငွေကြေး ထွက်လာတာပေါ့နော်။ အဲဒီအတွက် ကြောင့်မို့ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေတာခင်ဗျ။ ပြန်မြင့်လာတာက ကျနော်တို့ အခု ၃ လပိုင်းဆိုတော့ ၁ လပိုင်း လောက်က စတာပေါ့နော်။ ဒီနှစ်စကနေပြီးတော့ အရောင်းအဝယ်တွေက ဖြစ်လာတာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဒလတံတား တည်ဆောက်ပြီးစီးမှု အခြေအနေသည် ၅၃ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၄ နှစ်စပိုင်း တွင် ဒလတံတားကို အပြီးတည်ဆောက် မည်ဟုလည်း ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

ဒလတံတား ပြီးစီးမှုနှင့်အတူ လက်ရှိ ဒလမြို့နယ်တွင် ကြုံတွေ့နေရသည့် သောက်သုံးရေ ရှားပါးမှု ပြဿနာကို ဖြေရှင်းသည့် အနေဖြင့် ရန်ကုန်မြို့မှ ဂျိုးဖြူရေကို သွယ်တန်းမှုများ ပါလာမည်ဖြစ်ကြောင်း ဒလမြို့ ဒေသခံများက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဒလမြို့နယ်၏ သောက်သုံးရေ ရှားပါးမှု ပြဿနာ ပြေလည်သွားမည် ဖြစ်သည့်အတွက် ယင်းအချိန်တွင် ဒလမြို့နယ်၏ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်သည် အရောင်းအဝယ် ပို၍ ဖြစ်လာမည်ဟု ဒေသခံများနှင့် အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သူများက မျှော်မှန်းနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၄

အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုနှင့် လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများကြောင့် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားကွင်းများ ပျက်စီးခဲ့ပြီး နေလှန်းဆား အများအပြား ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သည်ဟု နေလှန်းဆား လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ ညပိုင်းတွင် အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ဆားကွင်းအတွင်းသို့ ရေဝင်ရောက် ခဲ့ပြီး လှန်းထားသည့်ဆားများ ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မိုးလေဝသတွင် မိုးရွာသွန်းနိုင်ကြောင်း ကြေညာထားသော် လည်း အလုပ်သမား အခက်အခဲကြောင့် ဆားများကို ကြိုတင်ကျုံးယူမှု မပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဆားတချို့ ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ဦးလှတင်က “ကျနော်တို့ ဘက်မှာလည်း မိုးတွေကြီးပြီးတော့ ဆားတွေ ပျက်ကုန်ရော။ ဆား ၅ သောင်းလောက် အထိ ပျက်သွားတာပေါ့။ တချို့က သိတယ်။ သိပြီးတော့ ကြိုမတင်ဘူး။ အဲဒါလည်း ကျနော်တို့က ကျုံးတဲ့ရက် ရောက်နေတော့ ကျုံးရတာပေါ့လေ။ ကျုံးတဲ့အခါကျတော့ လူကလည်း အခက်အခဲရှိတယ် ဆားထမ်းတွေက။ အဲတော့ ကျနော်တို့က မိုးနည်းနည်းထိသွာတော့ နည်းနည်းမဟုတ်ဘူး တစ်ဝက်လောက် ထိသွားတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ဆားလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

ပျက်စီးသွားသည့် ဆားများကို ပြန်လည်ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ၁၅ ရက်မှ ရက် ၂၀ အထိ အချိန်ပြန်လည် ယူရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆားကွင်းဖျက် မိုးကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှုများသည့် ဆားကွင်းတစ်ကွင်းလျှင် အနည်းဆုံး ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ခန့် အရှုံးပေါ်နိုင်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ယခုနှစ် ဆားရာသီအတွင်း မွန်ပြည်နယ်တွင် အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုကို ၃ ကြိမ်အထိ ကြုံတွေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့် ၂ ကြိမ်တွင် ဆားတောင်သူများ ဆုံးရှုံးမှု မရှိသော်လည်း ယခု ၁ ကြိမ်တွင် ဆားတောင်သူ အများစု ကြုံတွေ့လိုက်ရသည်ဟု ဆားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများထံမှ သိရသည်။

ဆားများ ပျက်စီးသွားခြင်းကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းသွားသည့်အတွက် ဆားဈေးကွက်အတွင်း ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် မြင့်တက်လာကြောင်း၊ တစ်ပိဿာ ၁၂၀ ကျပ်မှ ၁၇၀ ကျပ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်ဟု ဆားလုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆားလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဆားဈေးကွက်က ဆားအထွက် နည်းသွားတဲ့ အခါကျတော့ ဈေးနှုန်းကလေ မြင့်တက်လာတဲ့ သဘောရှိ တယ်။ အခုဆိုရင် ၁၂၀ ကနေ ၁၇၀ တောင် ဖြစ်လာတယ်။ ၁၇၀ လောက်ဆို မဆိုးဘူးပေါ့လေ။ အဲဒီလောက်ဆို ဆားဈေးက ၁၇၀၊ ၂၀၀ နီးပါးလောက် ရတယ်ဆိုရင် ဆားတောင်သူတွေလည်း အဆင်ပြေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မွန်ပြည်နယ်တွင် နေလှန်းဆား အနေဖြင့် ဆားကွင်း ဧကပေါင်း ၄၂၀၀ ကျော်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် ၄ သိန်း ကျော် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွင် ဆားကွင်းဖျက် မိုးကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်မှု ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျခဲ့ပြီး ဆားတန်ချိန် ၂ သိန်းခန့်သာ ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃

လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ငရုတ်စိုက်ရာသီတွင် ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ငရုတ်ဈေးကွက်နှင့် ပြည်တွင်း ငရုတ်ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် ငရုတ်စိုက်တောင်သူများအတွက် အကျိုးအမြတ် ရရှိသည့်နှစ် ဖြစ်နေကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ငရုတ်စိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငရုတ်အစို ၁ ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀ ကျပ်အထက်တွင် ဈေးနှုန်းဖြစ်ပေါ်နေပြီး တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်း နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ငရုတ်ရာသီအစမှ စတင်၍ လက်ရှိအချိန်ထိ ဝယ်လက်မပြတ် ရှိနေသည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ငရုတ်စိုက်တောင်သူ ကိုမင်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ် ၃၀၀၀ ရဲ့အထက်မှာ မြဲနေတာတော့ ရက် ၂၀၊ တစ်လနီးပါးပေါ့လေ။ ပထမဦးဆုံးမှာ အဲဒီတစ်ချိန်မှာ ဈေးတစ်ခါ ကောင်းသေးတယ်။ ကောင်းပြီးတော့ အလယ်အလတ်မှာ ဈေးတစ်ခါ အေးသွားတယ်။ အေးသွားတဲ့အချိန်မှာ တစ်ပိဿာကို ၂၀၀၀ ကျော်မှာ အဲဒါကလည်း ၄၊၅၊၆ ရက်အတွင်းမှာ ရောင်းလိုက်ရတယ်။ အဲနောက်မှာ ဈေးတွေက တဖြည်းဖြည်း မောက်မောက်တက်လာပြီး တောင်သူတွေက ကွင်းဈေးကို ၄၀၀၀၊ ၄၂၀၀ အထိ ရောင်းရတဲ့ တောင်သူတွေလည်း ရှိတယ် အသီးကောင်းကောင်းတွေပေါ့လေ။ အခုက ကွင်းဈေးမှာ ပုံမှန်မြဲနေ တာကတော့ အသီးပုံမှန်ပေါ့လေ ၃၀၀၀၊ ၃၁၀၀၊ ၃၂၀၀ နဲ့ မြဲနေတာ။ ဟိုးပထမနှစ်တွေမှာ မရောင်းရဘူး။ အခု အစို ဆိုရင် ငရုတ်သီး စခူးကတည်းကိုက ငရုတ်က အစိုကို မပြတ် ရောင်းနေရတယ်လေ။ အခြောက်ဈေးဆိုရင်လည်း တစ်သိန်းရဲ့အထက်မှာ တောင်သူတွေက ရောင်းနေရတယ်။ တစ်ပိဿာကို ၁ သောင်း အထက်မှာပေါ့လေ။ အဲဒီ အထက်မှာ ရောင်းနေရတော့ ငရုတ်က ဒီနှစ်မှာ စိုက်လာတဲ့ သက်တမ်းတလျှောက်မှာ ဒီနှစ်က အဆင်ပြေဆုံး နှစ်ပဲ” ဟု ပြောသည်။

ငရုတ်ပင်ကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ငရုတ်အစို တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၁၀ဝ မှ ကျပ် ၁၂၀ဝ၊ ငရုတ်အခြောက် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၃၇၀ဝ မှ ကျပ် ၃၈၀ဝ ဈေးနှုန်းများဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း ပွဲရုံများထံမှ သိရသည်။

ယခုနှစ် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ငရုတ်အစိုသည် တစ်ပိဿာလျင် ၂၅၀၀ ကျပ်မှ ၄၂၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်းဖြစ်ပေါ်နေပြီး ငရုတ်အခြောက်သည် တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀၀ (တစ်သောင်း)ကျပ် ဈေးပေါက်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ငရုတ်သည် တခြားသော သီးနှံများထက် ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး စသည့် သွင်းအားစု ပို၍ အသုံးပြုကြရသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်သည့်အတွက် ပိုးမကျသည့် စိုက်ခင်းများအနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင် သိန်း ၃၀ ခန့် အကျိုးအမြတ် ရရှိနိုင်ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ငရုတ်စိုက်တောင်သူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “ကုန်ကျစရိတ်ကတော့ တစ်ဧကကို အလယ်အလတ်တန်းသုံးတဲ့ သူဆိုရင်တော့ ၂၅၊ ၃၀ လောက် သုံးရင် တော့ ပြောမယ်ဆိုရင် ငရုတ်က တစ်ဧကကို ၂၅၊ ၃၀ လောက်တောင် သုံးတဲ့သူက ဒီနှစ်ဈေးနဲ့သာဆိုရင် အနိမ့်ဆုံး ၃၀၊ ၄၀ လောက်တော့ အမြတ်ကျန်ပြီးသားပဲ။ ကျွေးတဲ့အပေါ်မှာ ဂရုစိုက်မှုအပေါ်မှာလည်း ကွာတာပေါ့။ ထိုက် သင့် သလောက် ပုံမှန်ဂရုစိုက်တဲ့သူတောင် တစ်ဧကကို ၄၀ လောက် ဒီနှစ်ကတော့ ကျန်မယ့် အနေအထားရှိတယ် ရာသီပိုးတွေ ဘာတွေ နိုင်နင်းတဲ့ တောင်သူပေါ့လေ။ အခုလောလောဆယ်မှာတော့ ကျနော်တို့ ဒီမှာ ဝယ်တယ်၊ စိုက်တယ် အဲဒီအနေအထားမှာတော့ ကျနော်မြင်တာတော့ ရှုံးတဲ့သူက ခပ်ရှားရှားပဲ မရှိဘူး” ဟု ပြောသည်။

ငရုတ်ပင်ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့ငရုတ်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အဓိက စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ငရုတ်တွင် အမျိုးအစားမျိုးစုံ ရှိသည့်အတွက် ပြည်ပဝယ်လက်များရှိသည့် ငရုတ်များကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးပါက တောင်သူ များအတွက် အကျိုးရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ငရုတ်ဈေးနှုန်း ကောင်းမွန်နေခြင်းကြောင့် လာမယ့်နှစ် ငရုတ် စိုက် ရာသီ၌ ငရုတ်ကို ပို၍ စိုက်ပျိုးလာနိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ပြောင်းစိုက်ပျိုးနေသည့် တောင်သူတစ်ချို့တွင်လည်း ငရုတ်ကို ပြောင်း၍ စိုက်ပျိုးလာမှုများ ရှိကြောင်း ငရုတ်စိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ် ၁၀

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်တင်ပို့ရာတွင် လက်ရှိ၌ ဆန်တစ်အိတ် တင်ပို့သည့်အခါ ငွေကျပ် တစ်သောင်းကျော် ဆုံးရှုံးနေခြင်းကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှုများ လျော့ကျလာကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ် ဆန်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မတ်လ ၁ ရက်က စတင်၍ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်နှင့်ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှုမှရရှိသည့် ပို့ကုန်ရငွေကို ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ်၏ သတ်မှတ်နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ရမည်ဟု သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါးသွားကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှုများ လျော့နည်းလာပြီး မတ်လ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်ခင် ပမာဏနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄ ဆခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်ကို ဆန်အိတ်များ တင်ပို့နေစဉ်

ဦးမင်းသိန်းက “မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကနေ စပြီးတော့ ၆၅၊ ၃၅ ကို ဗဟိုဘဏ်ကနေ သတ်မှတ်လိုက်တယ်။ ၆၅၊ ၃၅ သတ်မှတ်လိုက်တဲ့ အချိန်အခါမှာ ဆန် ၁ အိတ်ကို ရောင်းတဲ့နေရာမှာ ယွမ်ငွေကို မြန်မာငွေနဲ့ ပြန်တွက်ရင် ဆန် ၁ အိတ်ကို ၁၀၈၀၀ နစ်နာတာ တွေ့ရတယ်။ ဒီလို နစ်နာသွားတဲ့အတွက် ကုန်သည်တွေအဖို့မှာ အကျိုးအမြတ် တော် တော် မရှိသလောက် ဖြစ်သွားတယ်။ အဲဒီလို အကျိုးအမြတ် မရှိတဲ့အချိန်အခါမှာ မြန်မာပြည်ကနေ တရုတ်ပြည် ကို ဆန်ပို့တာမှာ သူတို့က အနည်းအကျဉ်းလောက်ပဲ ပို့နိုင်တော့တယ်။ အရင်လို များများစားစား မပို့နိုင်တော့ဘူး။ အနည်းအကျဉ်း ဆိုတာတောင်မှ လိုင်စင်လက်ကျန်လေးတွေ၊ မပို့လို့ မဖြစ်တဲ့ဟာလေးတွေသာ အနည်းအကျဉ်း ပို့ရတာ။ ဒါကြောင့် တရုတ်ပြည်ကို မူဆယ်၊ တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကနေ တရုတ်ပြည်ကို ဆန်ပို့မှု ဟာ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကနေစပြီးတော့ ဒီကနေ့အထိက တော်တော်လေး နည်းသွားတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်ခင်အထိကို နေ့စဉ် ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲဟာ တန် ၅၀ ပါ တွဲကား၊ အိတ်ရေ ၁၀၀၀ ပါတဲ့ တွဲကား၊ တစ်နေ့ကို အစီး ၄၀ နဲ့ ၅၀ ကြားမှာ နေ့စဉ်ဝင်ပါတယ်။ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ ကစပြီးတော့ ဒီကနေ့အထိဆိုရင်တော့ ၉ စီးနဲ့ ၁၀ စီးပဲ ဝင်တာ တွေ့ရှိရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်ထားသည့် နှုန်းထားသည် တရုတ်ယွမ်ငွေ ၁ ယွမ်ကို ၃၀၀ ကျပ်ခန့်သာရှိပြီး ပြင်ပပေါက်ဈေး တွင် ၄၀၀ ကျပ်ခန့် ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ဒေါ်လာနှုန်းထားတွင်လည်း ဗဟိုဘဏ် ဈေးနှုန်းသည် ၂၁၀၀ ကျပ်ဖြစ်ပြီး ပြင်ပတွင် ၂၈၀၀ ခန့် ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သိရသည်။

 ဆန်ပွဲရုံကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းသည် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ ဝယ်ယူသည့် ဈေးနှုန်းသည် ပုံမှန် အတိုင်းသာ ရှိနေသည့်အတွက် ကုန်သည်များ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု နည်းပါးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း ဆန် ဈေးနှုန်း တစ်သောင်းကျပ်ခန့် ကျဆင်းမှသာ နယ်စပ်မှတဆင့် ဆန်တင်ပို့မှု ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် ကောင်းမွန် လာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဦးမင်းသိန်းက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံဘက်က မြန်မာပြည်ဘက်မှာ ငွေကြေးမူဝါဒပဲ ပြောင်းပြောင်း၊ ဆန်အတက်အကျပဲ ပြောင်း ပြောင်း သူ့ဟာသူ ဒီဈေးက ဒီဈေးပဲ ဝယ်တယ်။ ဆန်ဈေးကျသွားလို့ ဈေးလျှော့ပြီးတော့ ဝယ်တာလည်း မရှိဘူး။ ဆန်ဈေးတိုးသွားလို့ ဈေးတိုးပြီး ဝယ်တာလည်း မရှိဘူး။ သူတို့ကတော့ သူတို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အတိုင်း ကိုက်ရင် ရောင်း၊ မကိုက်ရင် မရောင်းနဲ့။ ဒါကြောင့် သူတို့နိုင်ငံမှာ လက်ရှိကတော့ တရုတ်ပြည်က ဆန်ဝယ်တဲ့ ဈေးနှုန်းက ယခင်အတိုင်းပါပဲ။ နဂိုအခြေအနေ ဘာလို့ နဂိုအခြေအနေ ပြန်ရောက်သွားမှ ဖြစ်မယ်၊ ဘယ်လိုပြန်ရောက် သွား နိုင်လဲဆိုတော့ အဓိကတော့ ပြည်တွင်းမှာ ဆန်ဈေး ကျပေးရမယ်။ ဆန်ဈေး တစ်အိတ်ကို တစ်သောင်းလောက် ကျပေးရမယ်။ ဆန်ဈေး တစ်အိတ်ကို တစ်သောင်းလောက် ကျပေးမှ အန်ကယ်တို့ ကနေပြီးတော့ မြန်မာပြည်က ဆန်ကို ဝယ်ပြီးတော့ တရုတ်ပြည်ကို တင်ပို့ရောင်းချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းတွင် ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ဆန်ကြမ်းအမျိုးအစား ၁ အိတ်လျှင် ယခင်က ၄၄၀၀၀ ကျပ် သာရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၅၈၀၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်နေပြီး ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ၁၄၀၀၀ ကျပ်ခန့် မြင့်တက် သွားသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ဆန်တင်ပို့မှု အနေဖြင့် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်း သို့မဟုတ် တရုတ် နိုင်ငံမှ ဝယ်ယူသည့် ဈေးနှုန်းသည် တိုးမြှင့်မှသာ ဆန်တင်ပို့မှု ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့မဟုတ် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ် နှုန်းထားဖြင့် လဲလှယ်ရခြင်း မရှိတော့သည့် အချိန်မှသာ ဆန်တင်ပို့မှုများ ပြန်လည် ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၉

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် တင်ပို့နေသည့် ပြောင်းဆံများ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း တစ်ပိဿာလျှင် ၁၀၀ ကျပ်ခန့် ကျဆင်းသွားသည်ဟု ပြောင်းဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ဈေးနှုန်း ကျဆင်းရခြင်းမှာ ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်း၊ ထိုင်းဘတ်ငွေဈေးနှုန်း ကျဆင်းခြင်းနှင့် ပြည်တွင်းကုန်တင်ကား ငှားရမ်းခ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ပြောင်းကုန်သည်များက ပြောသည်။

ရန်ကုန်ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ယခင်က တစ်ပိဿာလျှင် ၁၃၀၀ ကျပ် ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁၁၉၀ ကျပ် အောက်သို့ ရောက်ရှိတော့မည့် အနေအထား ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ပြောင်းဈေးနှုန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ၁၀၀ ကျပ်ခန့် သာ ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁၀၀ ကျော်အထိ ကျဆင်းသွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကားတန်ဆာခတွေ ကြီးမြင့်တာရယ်၊ ဘတ်ဈေးကျတာရယ်၊ တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ဝယ်တဲ့ဈေး နည်းနည်း၊ ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးပေါ့နော် ကမ္ဘာ့ဈေး နည်းနည်းကျတော့ တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ဝယ်တဲ့ဈေး နည်းနည်းကျတဲ့ အပေါ်မှာ ပြောင်းဈေးကတော့ တစ်ပိဿာကို ၁၀၀ နီးပါးလောက် ကျသွားတယ်ပေါ့နော်။ ၁၀၀ နဲ့ ၁၀၀ တောင် ကျော်လာပြီ ပေါ့ ဒီနေ့ဆိုရင်။ အရင်က ရန်ကုန်ဈေး ၁၃၀၀ လောက်ရှိတယ်။ မြဝတီဈေး ၁၄၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီကနေ ကျလာတာ ဒီနေ့ ရန်ကုန်ဈေး ၁၁၉၀ အောက်ကိုတောင် ဆင်းချင်သလို ဖြစ်နေတယ် ဒါဒီနေ့ ပေါက်ဈေးပေါ့နော်။ အဲတော့ အရင်တုန်းက ၁၀၀ လောက် ဆင်းမယ်ပဲ မှန်းထားတာ အခု ၁၀၀ ကျော်ကြီး ဆင်းတဲ့သဘောတော့ ရှိ တယ် ပြောင်းဈေးကတော့။ ဒါကလည်း ခုနကပြောသလို ကားခတွေ၊ လမ်းမှာကြန့်ကြာမှုကြောင့် တန်ဆာတွေ တက်မယ်။ ဘတ်ဈေးနဲ့ ငွေလဲနှုန်းမှာ ဒါကတော့ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးဈေးကွက်အရ အမြဲတမ်း အတက်အကျ ရှိတော့ အခုလောလောဆယ်တော့ ဘတ်ဈေး နည်းနည်းအေးတဲ့ အပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှု ရှိတယ်။ ကမ္ဘာ့ ပြောင်းဈေးကျတဲ့အပေါ်မှာ တစ်ဖက်နိုင်ငံ ဝယ်တဲ့ ပြောင်းဈေး နည်းနည်း အေးတဲ့အပေါ်မှာ ဈေးကျတာပဲလေ” ဟု ပြောသည်။

ပြောင်းစိုက်တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေသည် ဆိုသော်လည်း ပြောင်းစိုက်တောင်သူ အများစု၏ လက်ထဲတွင် ပြောင်းလက်ကျန်များ မရှိတော့သည့်အတွက် တောင်သူများ ထိခိုက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း၊ သိုလှောင်ထားနိုင်သည့် ပြောင်း တောင်သူတချို့ ရှိသော်လည်း အခြေခံအားဖြင့် တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ကျပ်ခန့် ရရှိသည့်အတွက် စိုက်ပျိုးစရိတ်နှင့် တွက်ပါက ဆုံးရှုံးမှု မဖြစ်ပေါ်သေးကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း) ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ကိုစိုင်းဖြိုးလွင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးနှုန်းကတော့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကျသွားတဲ့ သဘောတော့ ရှိတယ် ၁ ပတ်၊ ၁၀ ရက်အတွင်းလေ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ ပတ်၊ ၁၀ ရက်အတွင်း။ အခုဈေးကတော့ တောင်သူတွေကတော့ မဖြစ်ပါဘူးခင်ဗျ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ လ၊ ၂ လ လောက်က တောင်သူတွေ စရောင်းတဲ့ အချိန်တုန်းကလည်း ဈေးရကြတာဆိုတော့ အခုလက်ရှိကတော့လည်း ပြောင်းအများဆုံးက တောင်သူလက်ထဲမှာ မရှိဘဲလေ။ ကုန်သည်တွေ လက်ထဲမှာပဲ ရှိတာကိုး။ လှောင်လက်တွေ ကြားထဲမှာပဲ ရှိတာကိုး။ တောင်သူလက်ထဲကလည်း ထိန်းနိုင်တဲ့ တောင်သူတွေတော့ ရှိတော့ ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိ ဒီဈေးနဲ့ သူတို့ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်နဲ့ကတော့ အခု အခြေခံ အနည်းဆုံး သူတို့ ၁၀၀၀ လောက် တော့ ရတာကိုး။ ၁၀၀၀ လောက်တော့ ရတယ်ဆိုတော့ တအားကြီးတော့ ထိခိုက်မှုတော့ မရှိသေးပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ပြောင်းစိုက်တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ပြောင်းကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တဆင့် တရုတ်၊ ဗီယက်နမ်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၇၀ ကျော်ကို တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ GACC ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် တင်ပို့ခွင့်ရပြီဆိုသော်လည်း မြန်မာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်းထက် ဈေးနှုန်းမြင့်မားနေခြင်းနှင့် အရည်အသွေးပိုင်းဆိုင်ရာ မပြည့်မှီသည့်အတွက် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့ခြင်း ရပ်တန့်နေသည်မှာ ၃ လဝန်းကျင် ရှိပြီ ဖြစ်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များက ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့ပြောင်းစိုက်ပျိုးမှုသည် တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအနေဖြင့် ပြောင်းတန်ချိန် ၃ သန်းခန့် ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ပြီး ပြည်ပသို့ တန်ချိန် ၂ သန်းခန့် တင်ပို့ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်း အသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၈

နစကမှ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရန် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေသော်လည်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်ပါက ပြည်သူလူထု၏ စီးပွားရေး ကျပ်တည်းမှုမှာ ပိုဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်း ရှင်များနှင့် စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ပြောသည်။

အကယ်၍ နစက ပြင်ဆင်နေသည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ပါက ရွေးကောက်ခံအစိုးရ တက်လာခြင်းနှင့်အတူ တိုင်းပြည် ၏စီးပွားရေး ကောင်းမွန်လာနိုင်ကြောင်း၊ စီးပွားရေး ကောင်းမွန်လာပါက ပြည်သူလူထု၏ အလုပ်အကိုင် အခွင့် အလမ်း နှင့် စားဝတ်နေထိုင်ရေးများလည်း အဆင်ပြေလာနိုင်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောကြသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး ရွေးကောက်ခံ အစိုးရ တက်လာပါက လက်ရှိ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ထားမှုများကို ဖြေလျှော့ လာရန် လုပ်လာနိုင်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများလည်း ဝင်ရောက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်ပါက နိုင်ငံတကာ၏ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုများသည် လက်ရှိထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင် လာနိုင်သည့်အတွက် ပြည်သူလူထု၏ စီးပွားရေးသည် ကျပ်တည်းလာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသက်ဇော်က “ရွေးကောက်ပွဲ အနေနဲ့ကတော့ ဒါကတော့ ဆရာတို့အမြင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ရှိသင့် တယ်။ ဘာလို့ဆို အရပ်သားရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုနယ်ပယ်ကို ကျယ်ပြန့်စေချင်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အရပ်ဘောင် ကျယ်လာ မယ်။ အရပ်ဘောင် ကျယ်မယ်၊ စစ်ဘောင် ကျဉ်းစေတယ် ရွေးကောက်ပွဲက မဖြစ်မနေသွားရမယ်။ နောက်တစ်ခုက တို့နိုင်ငံက စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဆိုရင်လည်း ဆန်ရှင်တွေက အများကြီးထိခဲ့ပြီ နစကနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ resolution ချထား တာတို့၊ ဘာတို့ အစုံလုပ်ထားတဲ့ အခါကျတော့ ရွေးကောက်ခံအစိုးရ ဖြစ်လာရင်တော့ ဒါတွေကို ပြန်ဖြေလျှော့ လာအောင် ကြိုးစားရမှာ။ ကြိုးစားတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ စီးပွားရေးဘက်မှာလည်း အကယ်လို့ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရ ဖြစ်လာရင်တော့ နိုင်ငံတကာ FDI တွေက ဝင်လာမယ်လို့ ဆရာတို့က မျှော်မှန်းတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်လာရင်တော့ ဆန်ရှင်တွေက ပိုလာမယ်၊ resolution တွေ ပိုပြီးတော့ တင်းကျပ်လာမယ်။ နောက်ပိုင်းကျရင် ဒီထက် တင်းကျပ်မှုတွေ လာမယ်။ ဒီထက် တင်းကျပ်လာရင် တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးက ဒီထက်ကျလာရင် လူတွေ ရဲ့ စီးပွားရေး ကျပ်တည်းမှုတွေ ပိုဖြစ်လာမယ်လို့ ဆရာတို့ကတော့ ထင်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲသူများကို ထမင်း-ဟင်း လှူဒါန်းနေစဉ်

လက်ရှိ ပြည်တွင်း၌ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖြစ်စေလိုသည့် လူတန်းစားတစ်စု ရှိနေသလို ရွေးကောက်ပွဲ မဖြစ်စေလို သော လူတန်းစားတစ်ရပ်လည်း ရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး မျှော်မှန်းချက်နှင့် အုပ်ချုပ်မည့် အစိုးရ၏ မူဝါဒအပေါ် မူတည်၍လည်း နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးမှာ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးမြောက်သွားပါက မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများအပြား ဝင်ရောက် လာမည်ကို စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် အများစုက မျှော်လင့်နေကြသည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အခြေအနေသည် ပြည်သူလူထု အားလုံးအတွက် ကောင်းမွန်သည့် အခြေအနေ မဟုတ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေး အခြေအနေ မကောင်းပါက စီးပွားရေးလည်း ထိခိုက်မှုများ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ဘဏ်ရေးရာ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင် ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲက ဘယ်လိုခေါ်မလဲ အားလုံးအတွက် ထွက်ပေါက်ပေါ့နော်။ ဒီထွက်ပေါက်ကို အားလုံးက ဘယ်လိုနားလည်ကြလဲအပေါ်မှာ မူတည်တာပေါ့။ အားလုံးက နားလည်တဲ့ပုံစံက ဘယ်လိုပြောမလဲ အဆင်ပြေ တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒါက ကောင်းတဲ့ထွက်ပေါက် ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ အားလုံးရဲ့ နားလည်မှုကို ဆရာတို့က မှန်းရတာ တော်တော်လေး ခက်တာပေါ့။ တစ်ခုရှိတယ် အခုလက်ရှိ ရှိနေတဲ့ စီးပွားရေးအားလုံးက နိုင်ငံရေးအပေါ် မူတည်နေ တာဆိုတော့ ပြောရမှာ အကျယ်ကြီးပေါ့။ အရှည်ကြီးပေါ့လေ။ ဆိုတော့ နိုင်ငံရေးအပေါ် မူတည်နေတော့ နိုင်ငံရေး က အားလုံးအတွက် ကောင်းတယ်လို့ ပြောလို့မရဘူး။ နိုင်ငံရေး မကောင်းတဲ့ အခါကျတော့ စီးပွားရေးပတ်ဝန်း ကျင် ထိခိုက်တာပေါ့။ စီးပွားရေးပါ ဆက်သွားတော့ ဒီဥစ္စာကို အားလုံး ကျယ်ပြန့် နားလည်ပြီးတော့ သဘောအမြင် မှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ ကြေညက်ရင်တော့ အားလုံးအတွက် ကောင်းတာပေါ့။ ဒါဆိုရင် အားလုံးအတွက် အဆင်ပြေသွား မှာပေါ့ ဒါကျနော့်အမြင်ကို ပြောတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်မဖြစ်အပေါ် အများကြီး သက်ရောက်မှု မရှိကြောင်း၊ အချိန် အတိုင်းအတာ တစ်ခုအနေဖြင့် ဆိုင်ငံ့မှုတစ်ချို့ ဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက “ဖြစ်သည်ဖြစ်စေ၊ မဖြစ်သည်ဖြစ်စေ အရောင်းအဝယ်တွေကတော့ လုပ်နေရမှာပဲလေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူ့ဟာသူ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်သည်ဖြစ်စေ၊ မလုပ်သည်ဖြစ်စေ ဆံပင်ညှပ်တဲ့လူကတော့ ဆံပင်ညှပ်ရမှာပဲ၊ တောင်သူကလည်း တောင်သူအလုပ် လုပ်ရမှာပဲ။ ကုန်သည်ကလည်း ကုန်သည်အလုပ် လုပ်ရ မှာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အကုန်လုံးက စားဝတ်နေရေးအတွက် တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုပေါ့နော် အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုအနေနဲ့ ရပ်တန့်ကောင်း ရပ်တန့်မယ်။ ဒါပေမယ့် လုပ်ရတဲ့ အလုပ်တွေ အားလုံးကတော့ ကိုယ်လုပ်တဲ့ အလုပ်အတွက်ကြောင့် ဒီရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်ခြင်းမဖြစ်ခြင်း၊ လုပ်ခြင်း မလုပ်ခြင်း အပေါ်မှာတော့ နည်းနည်း ပြဿနာရှိလည်း အချိန်တစ်ခုပဲ၊ ပြဿနာမရှိလည်း အချိန်တစ်ခုပဲ ဆိုင်းငံ့တာ ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်။ ပြီးရင်တော့ သူ့ဟာသူ လည်ပတ်ကြမှာပဲလေ။ လုံးလုံးကြီးပေါ့နော် ရှိခဲ့ဖူးတာက နယ်စပ်ရောင်းဝယ်ရေးမှာ ဥပမာ မြဝတီပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပဲဖြစ်ဖြစ် အရောင်းအဝယ်တွေမှာက နှစ်နိုင်ငံ မူဝါဒကြောင့် မြဝတီနယ်စပ်မှာရှိတဲ့ တံတား တွေ ပိတ်လိုက်ပါတယ်၊ ကုန်သွယ်ရေး ပိတ်လိုက်ပါတယ်တို့၊ မူဆယ်မှာရှိတဲ့ လမ်းကြောင်းမှာ ပိတ်လိုက်ပါတယ် တို့၊ ကျန်းမာရေးအရ သော်လည်းကောင်း၊ မျှော်မှန်းမထားတဲ့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ပိတ်တာမျိုးလည်း ရှိ တာပဲလေ။ ပြီးရင်လည်း ပြန်ဖွင့်ကြပြီး ပြန်ရောင်းကြ ဝယ်ကြတာပဲဆိုတော့ အချိန်တစ်ခုပါပဲ။ ရွေးကောက်ပွဲ ရှိခြင်း၊ မရှိခြင်းနဲ့ကတော့ သိပ်ပြီးတော့ နယ်စပ်အရောင်းအဝယ်ကတော့ ရာခိုင်နှုန်း အများကြီး ထိခိုက်မှုတော့ မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီး သွားပါကလည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ချက်ချင်း ဝင်ရောက်လာမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရမှ ချမှတ်မည့် မူဝါဒနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု အခြေအနေပေါ် မူတည်၍ နိုင်ငံတကာ အသိုင်း အဝိုင်းက စောင့်ကြည့်ကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ၆ လကနေ ၁ နှစ်အထိ စောင့်ကြည့်ပြီးမှသာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုများ ဝင်ရောက်လာနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၇

ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံး online website တွင် ရက်ချိန်းလျှောက်ထားရာ၌ မသမာ သော နည်းဖြင့် စနစ်အတွင်း ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးစားခြင်း၊ အချက်အလက် ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ငွေကြေး လိမ်လည်မှု ပြုခြင်းများအား စိစစ်တွေ့ရှိပါက ထိရောက်စွာ အရေးယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိ ပြောင်းလဲလိုက်သည့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ရက်ချိန်း လျှောက်ထားရသည့် စနစ်သစ်သည် ပွဲစားများနှင့် ငွေကြေးလိမ်လည်မှုများအား လျော့ကျသွားစေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း စောင့်ကြည့်ရမည့် အနေ အထားဖြစ်ကြောင်း ဂျပန်ပြည်ပ အလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီတစ်ခုမှ ဒါရိုက်တာ ကိုနေဦးကိုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုကတော့ သူကတော့ အဓိကက ငွေကြေးလိမ်လည်၊ ပွဲစားတွေဘာတွေ လျော့ကျသွားအောင်လို့ လုပ် ပေး တယ်ဆိုပေမယ့် အခုလောလောဆယ်တော့ ပွဲစားနဲ့မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တိုင်တန်းစီစနစ်နဲ့ လုပ်ကြတာပေါ့လေ။ အဲဒီလိုလုပ်ကြတယ်ဆိုတော့ ကြာလို့ရှိရင် ပွဲစားတွေပပျောက် သွားမယ်လို့တော့ ထင်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် အခု လော လောဆယ် နည်းနည်းတော့ ကျန်သေးတာပေါ့လေ။ နယ်ဘက်တွေ ဆိုရင်တော့ ပွဲစားအားကိုးရမယ်၊ မြန်မြန် လို ချင်ရင်တော့ ပွဲစားအားကိုးရမယ့်သဘော ဖြစ်သွားတာပေါ့။ စာရွက်စာတမ်း အတုကတော့ လွယ်တော့ မလွယ်ဘူး၊ သူက လုပ်ပေးတာ သူ့လမ်းကြောင်း အတိုင်းနဲ့ လုပ်တာဆိုတော့ စာရွက်စာတမ်း အတုတော့ လောလောဆယ် ကတော့ မရှိသေးဘူးပေါ့လေ။ Passport ရုံးက visa ထုတ်ပေးတာဖြစ်တဲ့အတွက် Passport Visa ရလို့ရှိရင်တော့ စာရွက်စာတမ်းအတုတော့ မရှိလာနိုင်တော့ဘူးထင်တာပဲ။ သူတို့လည်း အဲဒီလို မဖြစ်အောင်လည်း သေချာလုပ် ပေး နေတယ်ဆိုတော့လေ။ အမှန်တော့ သူ့ဟာသူ ပုံမှန်အတိုင်း လည်ပတ် နေရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့လေ။ ရပ်လိုက်ပိတ်လိုက် ဆိုရင်တော့ ဟိုဘက်က သွားဖို့လူတွေ အတွက်ကြတော့ မလွယ်ဘူးပေါ့လေ။ ပတ်စပို့က လိုတာကို နိုင်ငံခြားထွက်ဖို့ အတွက်ကျတော့လေ။ ပုံမှန်လေး run နေရင်တော့ ကောင်းတယ်လို့ ထင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထိုးပေးရေးရုံးရှေ့တွင် တန်းစီစောင့်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ယခင်က ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံး၏ စနစ်ဟောင်းသည် အွန်လိုင်းတွင် ရက်ချိန်း တစ်ခုတည်း လျှောက်ထားရခြင်းဖြစ်သော်လည်း ယခုအခါမှာတော့ စနစ်အသစ်ကို ပြောင်းလဲ ကျင့်သုံးလာခဲ့ သည်။

ထိုစနစ်အသစ်တွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြုလုပ်မည့်သူ၏ ကိုယ်ရေးအချက်အလက် အပြည့်အစုံနှင့်အတူ Online payment စနစ်ဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်ငွေ ၃၅၀၀၀ ကျပ်ကိုပါ တစ်ပါတည်း ပေးချေရခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် နိုင်ငံကူး လက်မှတ် ပြုလုပ်ရန်အတွက် ရက်ချိန်းတိုကင် လျှောက်ထားသူ များပြားလွန်းသဖြင့် အဆင်မပြေမှု အပိုင်းများ လည်း ကြုံတွေ့နေကြရသည်။

ယခုစနစ်အသစ်သည် အေဂျင်စီများဖြင့် ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာမည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများထဲတွင် နည်းပညာပိုင်း ကျွမ်းကျင်မှုအားနည်းသဖြင့် ကိုယ်တိုင်ပြုလုပ်ရန်မှာ မလွယ်ကူလှသောကြောင့် ၎င်းတို့အတွက် ဝန်ဆောင်ခ စရိတ်မှာ ပို၍မြင့်တက်သွားနိုင်ကြောင်း မဲဆောက်တွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေး နေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထိုးပေးရေးရုံးရှေ့တွင် တန်းစီစောင့်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တစ်ခုတော့ရှိတာပေါ့။ အဲဒီပေးလိုက်တဲ့ တိုကင် လက်မှတ်ကို ဥပမာ ကျနော် ကိုသားကြီးနာမည်နဲ့ သွားပေမယ့် ပတ်စပို့ရုံးမှာ စာအုပ်ထုတ်ရမယ့် စီနီယာ နံပါတ်တွေ ကုတ်နံပါတ်တွေတော့ ရှိပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော့်ရဲ့ မှတ်ပုံတင် နံပါတ်တွေ အစိုးရဌာနထဲကို မရောက်ပဲနဲ့ ဒီတိုင်းပဲ ဓာတ်ပုံရိုက်ပေးတာမျိုး၊ စာရွက် ထုတ် ပေးတာမျိုးတွေလည်း ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဒါကတော့ ကြိုတင်တွေးထားရမယ့် အတုအယောင် ပြဿနာတွေပေါ့။ ကျနော်တော့ လျှောက်ခဲ့တယ်ပေါ့ ဘယ်ပွဲစားနဲ့ သုံးသောင်းခွဲ၊ ဒီမှာလေ ကျနော့်စာရွက်ဆို အဲဒီ မင်းစာရွက်က အတုကြီးပေါ့ဆိုတာ ဒါမျိုးတွေလည်း ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ မြေပြင်မှာ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာတွေကို တကယ် ကျွမ်း ကျွမ်း ကျင်ကျင်သိဖို့ လိုအပ်တာပေါ့။ ဘယ်လောက်ထိ ထိန်းနိုင်သလဲပေါ့ တာဝန်ရှိသူတွေက။ ဒါတွေလည်း လိုအပ်တယ်။ စနစ်အသစ်ဆိုရင် အားလုံးက ကောင်းတယ်လို့ထင်ပေမယ့် အဲဒီစနစ်အသစ်ကို အသုံးချပြီးတော့မှ မသမာတဲ့သူတွေက ပုံစံအမျိုးမျိုးတွေနဲ့ လိမ်လည်မှုတွေလည်း ဖြစ်လာနိုင်တယ်လေ”ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးသည့် လုပ်ငန်းများ အဆင့်မြှင့်တင်ရန်အတွက် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးရှိ နိုင်ငံကူး လက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံးများအား ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ရပ်ဆိုင်းထားခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည် ထုတ်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြန်မာနိုင်ငံကူး လက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားရန် ရက်ချိန်း အသစ်ရယူခြင်းအား မတ်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ခေတ္တရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး မကြာမီတွင် စနစ်အား ပြန်လည် ဖွင့်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် မိမိရရှိထားသည့် ရက်ချိန်းနေ့စွဲနှင့် အချိန်တို့တွင် တိကျမှန်ကန်စွာ မလာရောက်နိုင်ပါက ရုံးဖွင့်ရက် ၇ ရက်အတွင်း လာရောက် လျှောက်ထားနိုင်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၆

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်ဈေးကွက်တွင် အိမ်ခြံမြေများ၊ တိုက်ခန်းများ၊ ကွန်ဒိုများနှင့် အိမ်ရာများ တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပိုမိုလုပ်လာနိုင်၍ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာနိုင်သည့်အတွက် အိမ်ခြံမြေ အရောင်းပြ ခန်းများဖြင့် ဈေးကွက်ကို ဆွဲခေါ်နေမှုများ ပြုလုပ်နေကြသည်ဟု အိမ်ခြံမြေ အရောင်းအဝယ်ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်းတွင် ရွှေဈေးနှုန်းနှင့် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းများသည် ယခင်ကထက် ပြီးခဲ့သည့် ၂ နှစ်ထက် ၂ ဆမှ ၃ ဆအထိ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်အပေါ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ လာနိုင်ခြင်းကြောင့် အိမ်ခြံမြေ အရောင်းပြပွဲဖြင့် ရောင်းဝယ်မှု ပြုလုပ်နေကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ရတနာဂီရိ အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းမှ CEO ကိုဇေယျက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုဇေယျက “ဖြစ်နေတဲ့ဟာက အရောင်းပြခန်းဆိုတာက လက်ရှိ လုပ်စရာအလုပ်က သိပ်မရှိတော့ဘူးလေ။ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုမှာ လက်ရှိမှာ မြေတွေမြှုပ်မယ်၊ ကွန်ဒိုတွေ မြှုပ်မယ်၊ ရွှေတွေ မြှုပ်မယ် စသည်အားဖြင့်ပေါ့နော်။ အခု လက်ရှိ ရွှေတွေဆိုလည်း ဆထက်မက တက်သွားပြီ အခုလက်ရှိ။ ကုန်ဈေးနှုန်းလည်း ဆထက်မက တက်သွား တယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ မြေဈေးရဲ့ နှိုင်းယှဉ်မှု အရပေါ့နော် မြေဈေးက အခုက ဒေါ်လာဈေးက ၃ ဆ တက်သွား တယ်ဆိုလို့ရှိရင် မြေဈေးကလည်း ထိုက်သင့်သလောက် တက်ရမှာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့်လို့ အခုလက်ရှိ တက်တာ က ရွှေဈေးနဲ့ ဒေါ်လာဈေးတို့ရဲ့ နှုန်းထားကို မမှီသေးဘူး။ အဲတော့ မြေပေါ်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များလာနိုင်တယ်ဆို တဲ့ အနေအထားတစ်ခုရှိလို့ ပြပွဲတွေက လုပ်ပြီးတော့ အရောင်းအဝယ် လုပ်နေကြတယ်။ အဓိက မျှော်လင့်ကြတာ ပေါ့နော်။ ဥပမာဆိုလို့ရှိရင် ရွှေဈေး ၃ ဆ တက်သွားတယ် ဆိုလို့ရှိရင် အရင်က ၁၃၀၀ တန်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် အခုက ၃၀၀၀ တန်သွားပြီ။ လက်ရှိ ၂ ဆကျော်သွားပြီ။ မြေဈေးမှာလည်း ၂ ဆကျော် ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆတွေနဲ့ လက်ရှိ အရောင်းအဝယ်တွေကို ပိုခေါ်ကြတယ်၊ ပိုလုပ်နေကြတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ ရောင်းဖြစ် ဝယ်ဖြစ်အောင်လို့ ပြပွဲတွေ လုပ်ပြီးတော့ ရောင်းနေတယ်လို့ ကျနော်ကတော့ အဲဒီလို အောက်မေ့တယ်” ဟု ပြောသည်။

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းပြခန်းကိုတွေ့ရစဉ်

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းပြပွဲများ ပြုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် ဈေးကွက်အပေါ် ချက်ချင်း သက်ရောက်မှု ရှိလာမည် မဟုတ်သေးကြောင်း၊ တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေး လုပ်ကိုင်၍ လွယ်ကူမှုနှင့် ခက်ခဲသည့် အခြေအနေပေါ် မူတည်၍လည်း အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဟု အိမ်ခြံမြေရောင်းဝယ်သူများက ပြောသည်။

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းပြပွဲများကို ရန်ကုန်မြို့တွင် အများဆုံး လုပ်ဆောင်နေကြပြီး အနည်းဆုံး ၆ ခုခန့်ရှိကြောင်း၊ မန္တလေးမြို့တွင်လည်း အရောင်းပြပွဲများကို လုပ်ဆောင်နေကြပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အရောင်းပြပွဲ လုပ်ရာတွင် ငွေအင်အား၊ လူအင်အားနှင့် ကြော်ငြာ အများအပြား အသုံးပြုနိုင်သည့် ကုမ္ပဏီအနေ ဖြင့် အားသာချက် ရှိသွားမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အိမ်ခြံမြေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦး က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒါမျိုးကတော့ အဲဒါတော့ လုပ်တော့ လုပ်နေကြတာပဲ။ ဒါပေမယ့်လို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာက real estate law နဲ့ ပတ်သက်လို့ အတိအကျ မရှိသေးတဲ့အတွက် ဒီရုံးခန်းကို အပ်ပြီးတော့ ဒီရုံးခန်းနဲ့ ရောင်းဝယ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေ က မရှိသေးဘူး။ မရှိသေးတဲ့အတွက် သူ့ဟာသူ ဘယ်လိုပဲ ကြော်ငြာကြော်ငြာ ကုမ္ပဏီကြီး တစ်ခုအနေနဲ့ ဥပမာ ရွှေတောင်ကြားမှာရှိတဲ့ အကွက်တစ်ခုကို ကြော်ငြာမယ်၊ တာမွေမှာရှိတဲ့ အကွက်တစ်ခုကို ကြော်ငြာမယ်၊ အဲဒီလို ကြော်ငြာသလို အပ်တဲ့သူက တခြားရုံးခန်းကို အပ်ရင်လည်း အပ်မယ်။ အပ်တဲ့နေရာမှာ ဒါကတော့ ကြော်ငြာတဲ့ နေရာမှာ ဆွဲဆောင်တဲ့နေရာမှာ ကာစတန်မာရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုကို မြင့်တက်အောင် လုပ်တာပေါ့။ မြင့်တက်အောင် လုပ်တော့ သူ့ရုံးခန်းမှာ များများလာရင် သူ့ရုံးခန်းမှာ များများဝင်မယ်ဆိုတဲ့ အတွေးပဲ ရှိတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာက တော့ အဲလိုဖြေသာတဲ့အတွက် ရုံးခန်းကလူတွေ ပြပွဲလုပ်တဲ့အတွက် အဲဒီပြပွဲအတွင်းမှာ ရှိနေတဲ့ ကွန်ဒိုတွေ၊ တိုက် ခန်းတွေကို အဲဒီလူနဲ့ ရောင်းပါ့မယ်ဆိုတဲ့ အဖြေတော့ မထွက်ဘူး။ မထွက်တဲ့အတွက် ကျန်တဲ့ အကျိုးဆောင်ဆီ သွားရင် သွားမှာပဲ။ အကျိုးဆောင်က ပြတာကိုလည်း ပုဂ္ဂလိကက သူ့ဟာသူ သွားဝယ်ချင်ရင်လည်း သွားဝယ်မှာပဲ အဲလိုကတော့ ရှိနေတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အကျိုးဆောင်ချင်း တူရင်တော့ အဲဒါမျိုး အုံနဲ့ ကျင်းနဲ့၊ အင်နဲ့ အားနဲ့ လူ စိတ်ဝင်စားအောင် ကြော်ငြာနိုင်တဲ့ အကျိုးဆောင်ကတော့ ငွေအင်အားလည်း သုံးမယ်၊ လူအင်အားလည်း သုံးမယ်၊ ကြော်ငြာအားလည်း သုံးမယ်ဆိုရင်တော့ တိုးတက်မှု မြန်ဆန်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အိမ်ခြံမြေ အရောင်းပြခန်းကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်အတွင်း၌ မြေကွက်များသည် ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ရှိနေပြီး၊ တိုင်ခန်းများနှင့် ကွန်ဒိုများ ဝယ်ယူမှုသည်လည်း အတန်အသင့် ရှိနေကြောင်း၊ အိမ်ရာများ အပိုင်းတွင် ဝယ်ယူမှု နှေးနေသည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်ဟု သိရသည်။

အိမ်ခြံမြေ ဈေးကွက်အနေဖြင့် သင်္ကြန်ကာလ နောက်ပိုင်း ဇွန်လအထိ အရောင်းအဝယ် ကောင်းလာနိုင်ကြောင်း အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲကာလ နီးလာချိန်မှာတော့ အရောင်းအဝယ် အေးသွားနိုင်ပြီး စောင့်ကြည့်မှုများသာ ရှိလာ မည်ဟု အိမ်ခြံမြေဈေးကွက် လေ့လာသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၆

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရီးသွားဧည့်လမ်းညွှန်(Tourist Guide) များသည် လက်ရှိတွင် ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေး၊ ကုမ္ပဏီ ဝန်ထမ်း၊ Online shopping အစရှိသဖြင့် လုပ်ငန်းခွင် ပြောင်းလဲလုပ်ကိုင်နေကြရကြောင်း ခရီးသွား ဧည့်လမ်းညွှန်နှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ခရီးသွားဧည့်လမ်းညွှန်များ၏ ဘဝရပ်တည်နေထိုင်မှုပုံစံ ပြောင်းလဲသွားရခြင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ စတင်ဝင်ရောက်သည့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဧပြီလမှစတင်ကာ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ထိခိုက်ကျဆင်းသွားသည့် အပြင် လက်ရှိ နိုင်ငံအရေးအပြောင်းအလဲများကြောင့်ဟု ၎င်းတို့က ပြောသည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ် ဧပြီလမှ စတင်ကာ ခရီးသွားဧည့်လမ်းညွှန်(Tourist Guide) အဖြစ် ရပ်နားခဲ့ရပြီး လက်ရှိတွင် ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေး လုပ်ကိုင်နေသည့် မသိမ့်က ဧည့်လမ်းညွှန်တစ်ယောက်၏ အလုပ်အကိုင်နှင့် ကိုယ်ပိုင် လုပ်ငန်းဦးစီးရသည့်အခြေအနေ ကွာခြားချက်များရှိကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းကတော့ ကိုယ်ဘယ်လောက် စွမ်းဆောင်နိုင်လဲဆိုတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်တာပေါ့။ အစား အသောက် ရောင်းတဲ့အခါကျတော့ ၂ ခုကို လုပ်ရတယ်။ Product ရော Service ရော။ ကိုယ့် Product ကိုလည်း quality ထိန်းဖို့ ကြိုးစားရတယ်၊ နောက်တစ်ခါကျ Product line လို့ခေါ်တာပေါ့။ ဒီ Product ပြီးတဲ့အခါ သူနဲ့ ဆင်တူဘာထုတ်ရမလဲ အဲဒါတွေကိုလည်း စဉ်းစားရတယ်။ နောက်တစ်ခါ service ပိုင်းပေါ့ Product ကို ကောင်းတာတစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူး Service ကလည်း ကောင်းမှ။ တူတော့ မတူဘူးပေါ့လေ။ ကိုယ်ပိုင် လုပ်ငန်းရှင်ကတော့ ပိုပြီးတော့ ခေါင်းကြီးတာပေါ့။ တည်မြဲဖို့အတွက် ကိုယ့်အပေါ်မှာပဲ အများကြီး မူတည်တာ။ Guide ကကျတော့ တစ်ခုခုဖြစ်သွားပြီဆိုရင် ကိုယ့်အတွက်စာရင် အလုပ်ပြုတ်သွားတာလောက်ပဲ ရှိမယ်။ ဖြစ်လာတဲ့ပြဿနာအကုန်လုံးကို ကုမ္ပဏီပိုင်ရှင်က ရင်ဆိုင်ရတာပေါ့ မတူဘူးပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ခရီးသွားဧည့်လမ်းညွှန်(Tourist Guide) လုပ်ကိုင်ရခြင်းအား ဝါသနာပါသည့်အတွက်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်ပခရီးသွားကဏ္ဍ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပါက ဧည့်လမ်းညွှန်အဖြစ် ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ရန် စဉ်းစား ထားကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိ၌ ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှုမရှိသဖြင့် ခရီးသွားဧည့်လမ်းညွှန်များအပြင် ပြည်ပခရီးသွား လုပ်ငန်းများမှာလည်း အခက်အခဲများရှိကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

ဧည့်လမ်းညွှန်တစ်ဦးမှ နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကို လိုက်လံရှင်းပြနေစဉ်

“တချို့ဆိုရင် ကိုဗစ်ကာလကတည်းက ခရီးသွားလိုင်စင်တောင် သက်တမ်းမတိုးကြတော့ဘူး။ အဲဒီလိုမျိုး ကုမ္ပဏီ လည်း များလာတယ်။ နောက်ပြီးတော့ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ အဓိကကတော့ နိုင်ငံခြားသားနဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ ခရီးသွား ကုမ္ပဏီတွေဆိုရင် တချို့ဆိုရင် လုပ်ငန်းပြန်စဖို့တောင် မနည်းကြိုးစားနေရတယ်ပေါ့။ Tourist Guide တွေ အနေနဲ့ကတော့ တချို့ဆိုရင် လုပ်ငန်းတောင် ပြောင်းကုန်ကြတယ်။ ဒါကလည်း အဓိကဘာလဲဆိုရင် Tourist ဝင်ရောက်မှုလည်း နည်းတာရယ်၊ ပြီးတော့ တချို့ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ အလုပ်မဖြစ်တာပေါ့။ ခေါ်တယ် တချို့လည်း မလာချင်ကြဘူး။ တချို့လည်း လာတဲ့ဟာတွေက business လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးလာတဲ့ အဲဒီလိုတွေလည်း ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံခြားခရီးသွားဧည့်သည်နည်းတဲ့အတွက် Tourist Guide တွေအနေနဲ့ကတော့ လောလောဆယ် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်အနေနဲ့ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ သူတို့အတွက်တော့ နည်းနည်း ခက်ခဲနေတဲ့ကာလလို့ ကျနော့်အနေ နဲ့ မြင်မိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ခရီးသွားဧည့်လမ်းညွှန်(Tourist Guide)များအား မွေးထုတ်နိုင်ရေးအတွက် ဘာသာစကား သင်တန်း များအား ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များမှ သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ကာ သင်ကြားပို့ချလျက် ရှိသည်။

ယခုကဲ့သို့ ကျွမ်းကျင်သည့် လူသားအရင်းအမြစ်များကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားကဏ္ဍ အပေါ် ရိုက်ခတ်မှုများရှိကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပြောရရင်တော့ အများကြီး ဆုံးရှုံးပါတယ်။ ပြန်ပြီးတော့ ဧည့်သည်ရှိလာမယ်၊ market ရှိလာမယ်၊ demand ရှိလာမယ်ဆိုရင် ဒါတွေက ပြန်လုပ်လို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ဖက်ကလုပ်လို့မရတာ ဟိုတယ်ကြီးတွေမှာ စွမ်းအားပြည့်လုပ်နိုင်တဲ့သူတွေကလည်း နိုင်ငံခြားထွက်သွားကြပြီ။ တချို့လည်း နယ်ဒေသ အရပ်ရပ်ကို ရောက်သွားကြပြီ။ ဒီလူတွေ အချိန်မီ ပြန်လာနိုင်မလား၊ ပြန်မလာနိုင်ရင် ရှိတဲ့အင်အားတွေနဲ့ လုပ်တယ်ဆိုရင်တော့ Tourism က စာတတ်ရုံတစ်ခုတည်း၊ စာသင်ကျောင်းက ကျောင်းဆင်းရုံနဲ့မရဘူး။ အတွေ့အကြုံလိုပါတယ်။ 1993, 4 လောက် မှာ စပြီးတော့ ပျိုးလာတာ ၂၀၀၀ ပြည့်လွန်နှစ်မှာ တော်တော်များများ အရှိန်ရလာပေမယ့် ဒီမှာဖြစ်တဲ့ ၂၀၀၇၊ ၈၊ ၉ အရေးအခင်းတွေ၊ နာဂစ်တွေ ဘာတွေနဲ့ ပြန်လွင့်သွားကြတယ်။ ၂၀၁၂ လောက် ပြန်ဖွင့်လာတဲ့အချိန် အုံနဲ့ကျင်းနဲ့ ဝင်လာတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့မှာ Shortage ဖြစ်သွားတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ ကိုဗစ်အလွန်ကာလတွင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်ပခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ တစ်ရှိန်ထိုး တိုးတက်အောင်မြင်လျက်ရှိသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်မူ ပြည်တွင်းခရီးသွားများကိုသာ အဓိက အားပြုနေရဆဲ ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအနေအထားအရ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြည်ပခရီးသွားများ ဝင်ရောက်လာရေးအတွက် အများအပြား ကြိုးစားဆောင်ရွက်ရဦးမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် မလွယ်ကူလှကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေကြသည့် တောင်သူများနှင့် ဆားစက်ပိုင်ရှင်များကို မတ်လ အတွင်း ကျပ်သိန်း ၉၀၀၀ ကျော် ထုတ်ချေးပေးသွားရန်ရှိကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

ချေးငွေကြောင့် ဆားလုပ်ငန်း၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လုပ်ငန်းများ လည်ပတ်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထုတ်ချေးပေးမည့် ချေးငွေကို ဆားလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ရန် မှတ်ပုံတင်ထားသည့် တောင်သူများသာ ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး မှတ်ပုံမတင်ထားသည့် တောင်သူများအနေဖြင့် မှတ်ပုံတင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ဆားတောင်သူတွေရယ်၊ ဆားစက်တွေကို ပေးဖို့အတွက်ကို ကျနော်တို့ အစိုးရဆီကို တင်ပြထားတဲ့ဟာမှာ အစိုးရကတော့ အတည်ပြုပြီးပါပြီ။ လိုအပ်တဲ့ဟာတွေကို အစိုးရကစိစစ် နေပါတယ်ခင်ဗျ။ စိစစ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ကို ၃ လပိုင်း အတွင်းလောက်မှာဆိုရင် ကျနော်တို့ကို ထုတ်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ငွေ(ကျပ်သိန်း) ၉၀၀၀ ကျော်ကိုတော့ စိစစ်ကြပ်မတ်ပေးမယ်လို့ ပြောပါတယ်ခင်ဗျ။ သိန်း ၁ သောင်း မဟုတ်ဘူး။ သိန်း ၉ ထောင်ကျော်၊ ၁ မီလီယံအောက် နည်းနည်းပါးပါး လျော့ပါတယ်ခင်ဗျ။ အနည်းဆုံးကတော့ ၁၀၀ မှာ ၃၀၊ ၄၀၊ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းတော့ လုပ်ငန်းလည်ပတ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ လုပ်နေတာတော့ ခန့်မှန်းခြေ ဧက ၃၀၀၀ ကျော်၊ ၄၀၀၀ လောက် လုပ်မှာပေါ့။ လိုင်စင်တင်ထားတာက ၁၀၀၀ ကျော်လောက် ရှိမှာ ပေါ့။ လိုင်စင် တင်ထားရင်တော့ ရမှာပါ။
အဓိကကတော့ လိုင်စင်တင်ဖို့ လိုပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အခက်အခဲ တွေကိုလည်း ကျနော်တို့ကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ရှင်းပြဖို့ လိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

 ဆား တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားထုတ်လုပ်မှုတွင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဆားရာသီတွင် ဧက ၁၀၀၀ ခန့်သာလုပ်ကိုင်ကြပြီး ဆားတန်ချိန် ၂၀၀၀၀(နှစ်သောင်း)ခန့်သာ ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် ဆားဧက ၄၀၀၀ အထိ လုပ်ကိုင် လျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

ဆားတောင်သူများအနေဖြင့် ချေးငွေရရှိသည့်အခါ ဆားဂိုဒေါင်များ တည်ဆောက်ပြီး ဆားကို စနစ်တကျ ထုတ်လုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ချေးငွေကိုလည်း ဆားလုပ်ငန်းအတွက်သာ အသုံးပြုစေလိုကြောင်း၊ အလွဲသုံးစား မလုပ်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း ဦးသန်းဝင်းက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ ဒီငွေက ချေးငွေဖြစ်တဲ့အတွက် ပြန်လည်ပေးဆပ်ဖို့ ခေါင်းမှာထည့်ထားရပါမယ်။ တော်တော် များများ ဒီငွေကို မပေးဆပ်ဘဲနဲ့ အလွဲသုံးစားသာ ဖြစ်သွားမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ နောက်တစ်ခါတောင် မဟုတ်ဘူး၊ နောက် အနှစ် ၃၀ တောင် ကျနော်တို့ ချေးငှားလို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒါကို အရမ်းသတိထားရပါမယ်။ နောက်ပြီးတော့ အခု ချေးမယ့်ငွေ ၉ ထောင်ကျော် မဟုတ်ဘဲနဲ့ နောက်ထပ် မှန်ကန်တယ်ဆိုရင် ထပ်ပြန်ပေးဖို့ ကျနော်တို့ တောင်းဆိုလို့ ရပါတယ်ခင်ဗျ။ အဲဒါကြောင့် ဒီငွေတွေကို အခု ဆားချေးငွေကို ဆားမှာပဲ အသုံးပြုဖို့၊ တခြားနေရာ တွေမှာ ဖြည့်စွက် မသုံးစွဲဖို့၊ တခြားနေရာတွေမှာ အလွဲသုံးစား မဖြစ်ဖို့အတွက် ကျနော် အနူးအညွတ် တောင်းပန်ပါ တယ်။ အဲလို အလွဲသုံးစားဖြစ်သွားတဲ့ တချို့ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းမှာဆိုရင် အခုထက်ထိ ချေးငွေထုတ်ပေးတာ မတွေ့ ရပါဘူး။ အဲလို မဖြစ်ဖို့လည်း လိုပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

 ဆား တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းအနေဖြင့် ဆားတောင်သူများကို ထုတ်ချေးရာတွင် ၁ ဧကအား ကျပ် ၃ သိန်းကနေ ၅ သိန်းထိ ထုတ်ချေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အတိုးနှုန်း သက်သက်သာသာဖြင့် ထုတ်ချေးမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ကျောက်ဖြူ၊ ပေါက်တော၊ စစ်တွေ၊ မြေပုံ၊ သံတွဲနှင့် ဂွမြို့နယ်တို့တွင် ဆားကို အဓိက လုပ်ကိုင် ကြပြီး လက်ရှိတွင် အရည်အသွေး ကောင်းသည့် ဆားများကို ထုတ်လုပ်ပြီး တဖက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ နိုင်ရန်အတွက် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သည်များအကြား ဆွေးနွေးနေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း က ပြောသည်။

ရခိုင်တွင် ၂၀၀၀ ခုနှစ်မတိုင်မီက ဆားလုပ်ကွက် ဧကပေါင်း ၁၀၀၀၀(တစ်သောင်း)ကျော် ရှိခဲ့ရာကနေ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ် အလွန်တွင် ဆားလုပ်ကွက် ဧက ၁၀၀၀(တစ်ထောင်)ကျော် ဝန်းကျင်ခန့်သာ ကျန်ရှိတော့ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ စာရင်းအရ သိရသည်။