CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အပါအဝင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ယခုကာလ၌ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်မှု မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး တချို့သော နေရာများမှာတော့ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်ချိန်သည် ၄ နာရီမှ ၅ နာရီအထိ ကြာမြင့်နေခြင်းကြောင့် လျှပ်စစ်မီးကို မှီခိုနေရသည့် အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများ အခက်တွေ့လာနေကြောင်း သိရသည်။

လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်ချိန်တွင် မီးစက်များကို အသုံးပြုရခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီစရိတ် ပိုလာသဖြင့် အကျိုး အမြတ် နည်းပါးသွားကြောင်း၊ ထို့နောက် လုပ်ငန်းပြီးမြောက်မှု နှောင့်နှေးသွားကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တာမွေမြို့နယ်ရှိ သံပန်း၊ သံတခါးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ ကိုလှခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မီးပျက်တော့ အလုပ်လုပ်လို့ မရဘူးပေါ့၊ မီးစက်နဲ့ လုပ်ရတာပေါ့။ အကျိုးအမြတ်ကတော့ မီးလာရင်တော့ ကုန်ကျစရိတ် မကုန်ဘူးပေါ့ဗျာ။ မီတာခပဲ ကုန်တာပေါ့။ မီးစက်မောင်းလုပ်တော့ ဆီဖိုးတွေ ကုန်တာပေါ့။ မီးစက် မရှိတဲ့လူ မီးစက် ဝယ်ရတာပေါ့။ လက်ရှိ မီးမလာနိုင်ဘူး၊ တချို့ မဝယ်နိုင်တဲ့ သူတွေဆိုရင်တော့ မီးလာတဲ့အချိန်ကို စောင့်လုပ်ပေါ့။ မီးလာလို့ စောင့်လုပ်တဲ့အချိန်မှာ အချိန်တော့ ပိုကြာသွားတာပေါ့ဗျာ။ လေဘာစရိတ်တွေ ဘာတွေ ပိုထောင်းတာပေါ့ဗျာ။ မီးပုံမှန် လာနေရင်တော့ အဆင်ပြေတာပေါ့ ခရီးရောက်တာပေါ့။ မီးစက်နဲ့လုပ်တဲ့ အခါကျ တော့ မီးစက်က အကြီးကြီးလည်း မဝယ်နိုင်ဘူးလေဗျာ။ အသေးဆိုတော့ ၃ ယောက်လုပ် လုပ်ရမယ့် နေရာက ၁ ယောက်လောက်ပဲ လုပ်ရတာပေါ့။ လောလောဆယ် ချိန်းထားတဲ့ ရက်လေးတွေ ကျော်သွားတာမျိုးတွေတော့ ရှိတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် Consumer ကို နားလည်အောင် ပြောပြပြီး တောင်းပန်ရတာပေါ့။ လျှပ်စစ်မီးလာတဲ့ အခါကျတော့ ၃ ယောက်ဆိုလည်း ၃ ယောက် ဝိုင်းလုပ်လို့ရတာပေါ့ ဒါမျိုးလေးတွေ ကွာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လျှပ်စစ်မီးပြတ်၍ ဖယောင်းတိုင်မီး ထွန်းထားရစဉ်

အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများသည် ပြီးခဲ့သည့် ကိုဗစ်ကာလတွင် ဆုံးရှုံးမှု များပြားခဲ့ပြီးနောက် ယခုမှ ပြန်လည် လည်ပတ်လာနေသည့် ကာလဖြစ်သော်လည်း လတ်တလော လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်မှု ပိုမို ကြာမြင့်လာခြင်းကြောင့် အခက်အခဲများ ဖြစ်နေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထို့အပြင် မီးစက်အသုံးပြု၍ လုပ်ကိုင်ရခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းလာရောက် အပ်နှံသူများကို ဈေးနှုန်းတိုး၍ တောင်းခံရခြင်းများလည်း ရှိသည်ဟု မိတ္တူဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သက်ရောက်မှုကတော့ အလုပ်မဖြစ်တာပေါ့ဗျာ။ Consumer တွေ လာတဲ့အချိန်မှာ မီးကပျက်နေရင် အလုပ်က လုပ်မရဘူးပေါ့။ ဒါဆိုရင်တော့ ဒီလို မီးပျက်တယ်ဆိုရင် မီးစက်သုံးရတာပေါ့နော်။ မီးစက်နဲ့ဆိုရင်တော့ ဈေးတစ်မျိုး ယူရတာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးပေါ့ အပြောင်းအလဲတော့ နည်းနည်းရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 မီးစက်နှိုးအလုပ်လုပ်ကြရန် ပြင်ဆင်နေစဉ်

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ယခင်က လျှပ်စစ်မီးကို အလှည့်ကျဖြင့် တစ်နေ့လျှင် ၃ နာရီသာ ပြတ်တောက် သော်လည်း လက်ရှိတွင် တစ်နေ့လျှင် ၄ နာရီကြာ ပြတ်တောက်လာကြောင်း၊ တချို့သော မြို့နယ်များတွင် ၈ နာရီအထိ ပြတ်တောက်မှုများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ရေအားလျှပ်စစ် စက်ရုံများမှ ဓါတ်အား ထုတ်လုပ်နိုင်မှု လျော့နည်းလာခြင်း၊ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့သုံး လျှပ်စစ်စက်ရုံ တချို့ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းနေခြင်း၊ လာမည့် နွေရာသီကာလ ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူး ပေးနိုင်ရန်အတွက် ရေ လှောင်တမံများရှိ သိုလှောင်ဆည် ရေကို မျှတထိန်းညှိ မောင်းနှင်နေရခြင်းတို့ကြောင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ် လုပ်နိုင်မှု မလုံလောက်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ တဝှမ်းလုံးရှိ အများပြည်သူများအား အလှည့်ကျ ဝန်အားလျှော့ချ ဓာတ်အားဖြန့်ဖြူးပေး နေရကြောင်း ရန်ကုန်လျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေးရေး ကော်ပိုရေးရှင်းမှ ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀

နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံဝယ်ယူကာ ခရီးသွားနေသူများအား မြန်မာနိုင်ငံ၌ ခရီးသွားအာမခံ ထပ်မံ ယူရခြင်းကို ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက ရုရှားတစ်နိုင်ငံတည်းကိုသာ ရွေးချယ်၍ မဖြေလျှော့ပေးသင့်ကြောင်း ခရီး သွား လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ ခရီးသွားများသည် နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံဝယ်ယူကာ ခရီးသွားနေသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အာမခံ ထပ်ယူရခြင်းအား ဖြေလျှော့ပေးစေလိုကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံအခြေစိုက် ခရီးသွားကုမ္ပဏီတစ်ခု မှ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးထံ တင်ပြခဲ့သည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဘက်မှ သက်ဆိုင်ရာဌာနများနှင့် ညှိနှိုင်းပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည် ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က “အမြင် တစ်မျိုးက တော့ ဖြစ်မှာသေချာတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို ဒီသတင်းတွေဆိုတာက transparency ဖြစ်နေကြတာကို။ နောက် ဖုံးကွယ်ထားလို့မှမရတဲ့ ကိစ္စကြီး။ ကိုယ်က ဧည့်သည် လိုချင်ရင်တော့ ဖြေလျှော့ပေးရတော့မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် သဘာဝတော့ သိပ်မဖြစ်ဘူး။ ဖြေမှဖြေချတော့မယ်ဆိုရင်တော့ အတူတူပဲ လုပ်ပေးရမယ့် သဘောဖြစ်တာပေါ့။ ဗီဇာပေးသလို။ တစ်ဦးတည်း လုပ်လို့မရဘူး။ ကိုယ်က World Wide လုပ်နေတာလေ International ကို။ ဝန်ကြီး သဘောထားနေမှာပေါ့။ ဝန်ကြီးရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် အပေါ်မှာပဲ မူတည်မှာပဲ။ ဒီ regulation တစ်ခုကို ပြောင်းပေးဖို့ ဆိုတာက လွယ်တော့မလွယ်ဘူး။ ဒါကတော့ လူကြီးတွေ အပိုင်းပါပဲ။ သူတို့စဉ်းစားပေါ့။ အန်ကယ်တို့ အမြင်က တော့ ယူသင့်တာပေါ့" ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွား အာမခံဆိုသည်မှာ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးစဉ်အတွင်း ခရီးသည်များ မတော်တဆ ထိခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းအတွက် ထားရှိနိုင်သော အာမခံအကာအကွယ် ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွား အများအပြားသည် နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံများဝယ်ယူ၍ လာရောက် ကြခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ရာ၌ သတ်မှတ်ထားသည့် ခရီးသွားအာမခံအား ထပ်မံဝယ်ယူကြရခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ထပ်မံဝယ်ယူရသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိစေရန် စီးပွားရေးကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်နေ သည်ဟု ဝေဖန်မှုများ ရှိကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွား အာမခံနှင့်ပတ်သက်၍ ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက လက်ရှိတွင် ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့် ပြုထား သည့် နိုင်ငံများအား ဦးစွာ ဖြေလျှော့ပေးသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက အကြံပြုသည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “Visa Free တွေကျရင် insurance (အာမခံ)က လိုဦးမလားဆိုတဲ့ issue က မေး စရာရှိတယ်ပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ visa ယူရင်တော့ insurance က compulsory လုပ်ရပေမယ့် ထိုင်းက visa free ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူက insurance ထပ်ယူရမယ်။ ယူတဲ့ insurance ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ insurance ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ပြောရရင်တော့ ဘယ်လောက် capable ဖြစ်မလဲဆိုတာလည်း တိတိကျကျ မပြောဘူး။ ဟိုတုန်းက မြန်မာ့ insurance ကို မဖြစ်မနေ ဝယ်ရတာတွေ ရှိခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါပေမယ့် တာဝန်ယူမှုက အဲဒီခေတ်က ပေါ့နော်။ သိန်း ၅၀ ပဲ coverage ဖြစ်တယ်။ ကျပ်ငွေ သိန်း ၅၀ ဆိုတာကလည်း အခုခေတ်ဈေးနဲ့ ကြည့်ရင် ဒေါ်လာ ၁၅၀၀၊ ၂၀၀၀ တောင် မပြည့်တဲ့နှုန်းမှာ ဘာသုံးလို့ရမလဲ။ ဆေးကုသ စရိတ်တောင် မလွယ်ဘူး ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီ issue တွေရှိတော့ လာတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကလည်း တော်တော်များများက သူတို့အတွက် cover ဖြစ်တဲ့ဟာတွေကို ယူလာကြတယ်။ အခုဟာက Tourism ကို ပြန်ဖွင့်မယ်ဆိုပြီး ကမ္ဘာ့ခရီးသွားနေ့မှာလည်း ကြေညာခဲ့ပြီးပြီ။ တကယ်လုပ်ပြဖို့တော့ လိုတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အခုချိန်မှာ Tourism က တိုင်းပြည်ကို recover ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ မှန်တယ်ဆိုရင် Tourism ကို တကယ် အားပေးတယ်ဆိုရင် သူတို့ တကယ်ကို ဖြေလျှော့ကြည့်ပါ။ အတိုင်းအတာတစ်ခု အထိတော့ တိုးတက်မှာပါ” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများအတွက် ခရီးသွားအာမခံမှာ နေထိုင်မည့် ရက်များအပေါ် မူတည်ကာ ပရီမီယံ နှုန်းထား ကွာခြားချက်ရှိပြီး အကျိုးခံစားခွင့်မှာ အနည်းဆုံး ၁ ယူနစ် ကျပ် ၅ သိန်းမှ အများဆုံး ၂၀ ယူနစ် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ အထိဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ယခုနှစ် ဧပြီလ ၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ အောက်တိုဘာလကုန်အထိ နိုင်ငံတကာခရီးသွား ခြောက်သောင်းခန့်အား ခရီးသွားအာမခံ ရောင်းချပေးခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒဿမ ၈ သန်းကျော် ရရှိထားကြောင်းလည်း မြန်မာ့ အာမခံလုပ်ငန်းမှ သိရှိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၉

ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လက်ရှိ၌ ပို့ကုန်တင်ပို့မည့် အရေအတွက် များပြားနေသော်လည်း ကုန်ကားနည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ကုန်ကားလိုအပ်ချက်များ ရှိနေသည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ယခင်က ပိတ်ထားသည့် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်ပြီဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် လမ်းကြောင်း ပိတ်ချိန်တုန်းက ပိတ်မိနေသည့် ကုန်ကားများမှာ လက်ရှိတွင် ကုန်အတင်အချလုပ်ပြီး ရန်ကုန်သို့ ပြန်ဆင်းနေကြခြင်းသာ ရှိသည့် အတွက်ကြောင့် ကုန်ကားလိုအပ်ချက်များ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ အ၀င်တွင် ကားများကို လုံခြုံရေးအဖွဲ့က စစ်ဆေးနေစဉ် (CJ)

၎င်းက “ကုန်သွယ်ရေးကတော့ လက်ရှိ အခြေအနေကတော့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးက စပြီးတော့ လည်ပတ်တဲ့ အနေအထားတွေတော့ မြင်ရပါတယ်။ လမ်းတွေကလည်း ဒီအပတ်မှ စပြီးတော့ နည်းနည်းပွင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် ကားတွေကလည်း တချို့ကားတွေက လမ်းမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ကားတွေက အခုမှ ရန်ကုန်ကို ပြန်သွားတဲ့ ကားတွေ လည်း ရှိတယ်လေ။ အဲတော့ ကားတွေမှာလည်း နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိတယ်ပေါ့၊ ဒီဘက်ကိုလာဖို့။ ကားအစီးရေ ကလည်း ရန်ကုန်မှာ နည်းနည်း ပြောမယ်ဆိုရင် တပတ်လောက်မှပဲ ပုံမှန်အနေအထား ရောက်မယ်ပေါ့လေ။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ကလည်း ကုန်ပစ္စည်းတွေက လက်ရှိအချိန်မှာ ရန်ကုန်ကနေ စစ်တွေကို ပို့ချင်တဲ့ ကုန်တွေက များနေတယ်။ များနေတော့ ကားတွေကလည်း ကြပ် အဲလိုဖြစ်နေတယ်။ ကားတွေက ဒီဘက်မှာ ပိတ်သွားတဲ့ဟာ တွေက အကြာကြီး ပိတ်မိသွားတဲ့ ကားတွေ ရှိသလို လမ်းမှာ အခုမှ ကုန်ချပြီးတော့ စစ်တွေမှာ ကုန်ချပြီးတော့ ပြန်ထွက်သွားတဲ့ ကားတွေလည်း ရှိတယ်။ သူတို့က ပြန်လာဖို့ အတွက်ကလည်း အချိန်လေး တစ်ခုတော့ စောင့်ရ ဦးမှာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။
ထို့အပြင် ရေထွက်ကုန်များ တင်ပို့ရန်အတွက် အအေးခန် ကုန်တင်ယာဉ်များ ငှားရမ်းခများသည် ယခင်ကထက် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များမှာ အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသွားကြောင်း ကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လုံခြုံရေးအဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

၎င်းက “ဈေးနှုန်းလေးတွေတော့ နည်းနည်း တက်သွားတာပေါ့။ ဆီဈေးတက်တာနဲ့ ဂိတ်တွေမှာ ကြန့်ကြာနေတာနဲ့ ဆိုတော့ ကျန်တာတော့ မရှိပါဘူး။ အရင်ကတော့ မောင်တောဆိုရင် ၂၈ သိန်းလောက် ရှိတယ်ပေါ့။ စစ်တွေကို ၁၈ သိန်း ၂၀ မပြည့်ဘူးပေါ့နော်။ အခုကတော့ စစ်တွေက သိန်း ၂၅၊ မောင်တောက ၃၀ အဲလောက် ဖြစ်သွားတာပေါ့။
အကျိုးအမြတ်ကတော့ နည်းသွားတာပေါ့ နည်းနည်းပါးပါး” ဟု ပြောသည်။

ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများ ပိတ်ထားချိန်တွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု ပမာဏများ လျော့ကျခဲ့ကြောင်း၊ မောင်တော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၌ ကုန်သွယ်မှု ၅ ရခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်းရှိ စစ်တွေနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများ ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၃ သန်းနီးပါး တင်ပို့နိုင်ခဲ့သော်လည်း ယခုဘဏ္ဍာနှစ် အောက်တိုဘာလအထိ ၂၃ သန်းသာ တင်ပို့ထားနိုင်သေးကြောင်း ရခိုင် ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၉

ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာအလုပ်သမားများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့တွင်သာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုရမည့်စနစ်သည် ပွဲစားနှင့်လူလိမ် ပိုများလာနိုင်ကြောင်း အေဂျင်စီနှင့် ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “ဒါက မဖြစ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စ။ အလုပ်သမားတွေအတွက် ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုရင်တောင်မှ ပြည်ပအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေး လိုင်စင်ရထားတဲ့ အေဂျင်စီတွေအတွက် မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နယ်တွေမှာ ချုပ်ခွင့်ပြုလိုက်တယ်။နယ်က အလုပ်သမားက နယ်မှာပဲ စာချုပ်ချုပ်ရမယ်ဆိုကတည်းက ပွဲစားကို အားပေးလိုက်တာ။လူပွဲစားတွေပေါ့။ ဒါ သူတို့ အဲဒီလောက်အထိ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူးလေ။ အစိုးရကလည်း မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ အ.လ.ည(အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန)ကလည်း လုံးဝ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ ဒါကတော့ ရဲရဲကြီးပြောရဲတယ်။ လူပွဲစားတွေက သက်ဆိုင်ရာဝန်ထမ်းတွေနဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့မှ နယ်မှာတင် စာချုပ်ချုပ်သွားပါပြီဆိုပြီး လုပ်နိုင်တယ် အချိန်မရွေး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လူကုန်ကူးမှုတွေ ပိုမို များပြားလာနိုင်တယ်။ စောစောကတည်းက ပေါ်လစီက အကောင်းကြီး ဖြစ်နေပြီ။ ရန်ကုန်မှာ ပင်လုံမှာချုပ်မယ်။ ဒါမှမဟုတ် ဘားအံမှာချုပ်မယ် ဒါကကောင်းနေပြီ။ ဒါကိုမှ နယ်က အလုပ်သမား နယ်မှာချုပ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရင်းကရော အ.လ.ည အတွက် ဘာအကျိုးပြုလဲ။ နိုင်ငံတော်အတွက် ဘာ အကျိုးပြုလဲပေါ့။ ဒါတွေ မေးခွန်းထုတ်စရာအများကြီးရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန လက်အောက်ရှိ လုပ်သားများကျွမ်းကျင်မှု လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်း ကျောင်းရှေ့မြင်ကွင်း

အေဂျင်စီများအနေဖြင့်လည်း တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် အားလုံးနီးပါးသို့ လိုက်လံစာချုပ်ချုပ်ဆိုရန်မှာ မလွယ်ကူသော ကြောင့် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအရ မလွှမ်းခြုံနိုင်တော့ကြောင်း အေဂျင်စီအချို့ထံက သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်လိုသည့် အလုပ်သမားများအနေဖြင့် ယခင်ကထက်ပို၍ ပွဲစားများအား အထူးသတိထားကြရန် လိုအပ်ကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လုပ်သားတွေအပေါ်မှာပဲ ပါးနပ်ဖို့လိုတာပေါ့နော်။ နံပါတ်တစ်အနေနဲ့ ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတော့ ဒီအေဂျင်စီမှာ စာချုပ်ချုပ်ချင်တယ်ဆိုရင် သူတို့ဟာ ဒီအေဂျင်စီရဲ့ ရုံးခန်းအပေါ်ကိုတော့ ရောက်ကို ရောက်အောင်လာမှ သူတို့အတွက် ပိုပြီး လုံခြုံတော့မှာ သိလား။ အရင်လိုမျိုးမဟုတ်ဘဲနဲ့ ပွဲစားနဲ့ပဲ ဒီအေဂျင်စီကို စာချုပ်ချုပ်တဲ့နေ့မှ တွေ့တာမျိုးမဟုတ်တော့ဘဲနဲ့ ဥပမာ ပွင့်ဖူးအောင်ဆိုရင် ပွင့်ဖူးအောင် ရုံးခန်းကိုလာမယ်၊ စာအုပ်လာထပ်မယ်၊ ပဲခူးတိုင်းဖြစ်ဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်းဖြစ်ဖြစ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ လာထပ်ပြီးတော့မှ ဆရာမတို့နဲ့ တွေ့ပြီးတော့မှ ဒီအလုပ်တွေရှိတယ်၊ ဘယ်နေ့ ဘယ်ရက်မှာ စာချုပ်ချုပ်မယ်။ သူတို့နဲ့ တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ် နိုင်မှပဲ ပိုပြီးအဆင်ပြေမယ်။ မဟုတ်ရင်တော့ လူလိမ်ပိုပေါမှာပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က အလုပ်ခန့်ထားမှု သဘောတူစာချုပ်ချုပ်ဆိုရာတွင် လူတွေ့စစ်ဆေးသည့်ရုံးခန်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်သင်တန်း ကျောင်းများတွင်သာ ချုပ်ဆိုရခြင်းဖြစ်ကာ ယခုအခါတွင် ထိုစနစ်အား ရပ်ဆိုင်းပြီး MOU ဖြင့် သွားမည့်သူများ သည် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့တွင်သာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုရမည့်စနစ်အား အလုပ်သမား ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက ပြောင်းလဲသတ်မှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်လိုက်ရသည့် အကြောင်းအရင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများအား ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ဖုန်းလက်ခံဖြေကြားခြင်းမရှိပေ။

ပြည်ပသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြမည့်သူများ

ယခုကဲ့သို့ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်များသို့ လိုက်လံစာချုပ်ချုပ်ဆိုရခြင်းက အေဂျင်စီများအတွက် အလုပ်များစေကြောင်းနှင့် ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်သူ များပြားသည့် တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့မှ အလုပ်သမားများကိုသာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုမည်ဖြစ်ကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လိုက်ချုပ်ခိုင်းတဲ့အခါကျတော့ အမတို့က ဒီမှာ အင်တာဗျူးတဲ့လုပ်ငန်းတွေရှိတယ်။ လူစုဆောင်းရတဲ့ လုပ်ငန်း တွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ပြောရမယ်ဆိုရင် နီးစပ်ရာတွေကို အဓိကထားပြီး ယူနေရတော့တာပေါ့။ ဥပမာ ပဲခူးတိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းပေါ့။ နောက် မကွေးတိုင်းလိုဟာမျိုးကြတော့လည်း လူအများကြီးထွက်တယ်ဆိုတော့ ဆရာမတို့ သွားပြီးတော့ ချုပ်ပေးရမှာပေါ့ စာချုပ်ချုပ်တဲ့အခါမှာ။ အမှန်တကယ်ဆိုရင်တော့ ဒီရန်ကုန်မှာ လာချုပ်တယ်ဆိုရင် ပြည်နယ်နဲ့တိုင်း လာလျှောက်သမျှ လူကို သူ့ရဲ့လုပ်ငန်းရဲ့လိုအပ်ချက်နဲ့ကိုက်ညီတယ်၊ အချက်အလက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီတယ်ဆိုရင် လက်ခံလို့ရတယ်လေ။ အခုကျတော့ demand တစ်စောင်မှာ လူ ၁၀၀ စာချုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် နေရာတွေ ရွေးရတော့မယ့်သဘော ရှိတာပေါ့နော်။ တစ်စောင်စီပဲ အဲဒီလို လိုက်ချုပ်မှရမယ်။လူ ၁၀၀ မှာ ဥပမာ ပြည်နယ် ၃ ခုရွေးထားတယ်ဆိုရင် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ၃ ခုလောက်ပဲ လိုက်ချုပ်နိုင်မယ်။ အရင်တုန်းကလိုတော့ အများကြီး လက်ခံလို့ မရတော့တဲ့ သဘောပေါ့။ သွားပြီးတော့ စာချုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် ဒါရိုက်တာတစ်ယောက် ပါရမယ်၊ အဲဒီ ဒါရိုက်တာ တစ်ယောက်အပြင်ကို ကွန်ပျူတာ သမားတစ်ယောက်ပါ ပါသွားရမယ်။ နောက် ရုံးဝန်ထမ်း ၁ ယောက်၊ ၂ ယောက်။ အနည်းဆုံး လူ ၄ ယောက်၊ ၅ ယောက်လောက် ကုန်တာပေါ့နော် တစ်နေရာကို သွားချုပ်မယ်ဆိုရင်။ လောလောဆယ်တော့ စနစ်သစ် ပြောင်းပြီးမှတော့ စ မချုပ်ရသေးဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ ပြည်ပ အလုပ်အကိုင် အကျိုးဆောင် ထိုင်း လိုင်စင်ရအေဂျင်စီများသို့ အကြောင်းကြားထားသည့် စာထဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တွင် နေထိုင်သည့် အလုပ်သမားသည် မကွေးတိုင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် ချုပ်ဆိုနိုင်ကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။

ထိုသို့ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်တို့တွင် စာချုပ်ချုပ်ဆိုရာ၌ အလုပ်သမားများအနေဖြင့် လက်ရှိ အမှန်တကယ် နေထိုင်သည့် လိပ်စာတွင် ချုပ်ဆိုရမည်ဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ်နေထိုင်ကြောင်း အထောက် အထားကို စာချုပ်ချုပ်ဆိုရေး လုပ်ငန်းစဉ် ကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့တွေထံ ပြသရမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၇

ကြက်သွန်အဓိက စိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ်သည့် မြစ်သား၊ ပခုက္ကူ၊ ယောဒေသတို့တွင် ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးချိန်၌ မြေဩဇာ လုံလောက်စွာ အသုံးပြုနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အထွက်နှုန်းများ လျော့ကျ၍ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာနေကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပခုက္ကူ ကြက်သွန်ဒိုင်နှင့် ပွဲရုံများတွင် ကြက်သွန်နီ တစ်ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိသော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီးနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀၀ အထိ ဈေးနှုန်းမြင့်တက် လျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရ သည်။

ထိုသို့ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ရခြင်းသည် ကြက်သွန်ထွက်ရှိမှုနှုန်း အဆမတန် လျော့ကျသွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ပခုက္ကူမြို့ ကုန်သည်ပွဲစားများအသင်းမှ ကုန်သည် ဦးလှသောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ ရောင်းနေသော ဈေးသယ်တစ်ဦးနဲ့ ၀ယ်နေသူ တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “မြေဆီကလည်း မြေဩဇာ မထည့်လိုက်ရတော့ ကြက်သွန်ထွက်အား နည်းတာပေါ့။ တစ်ဧကကို အခု ဦးတို့ဆီဝင်တဲ့ တောင်သူတွေဆိုရင် တစ်ဧကကို ၁၀၀၀ တို့၊ ၈၀၀ တို့ ပိဿာချိန် အဲလောက်ပဲ ထွက်တာ။ အမှန် တကယ်က ပိဿာ ၃၀၀၀ လောက်ကို ထွက်ရမှာလေ။ တော်တော်ကြီး လျော့တာကို အဲတာကြောင့် ကြက်သွန် ဈေး အဲလိုဖြစ်သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်ရှိ ကြက်သွန်ပွဲရုံများမှ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် မြစ်သား ကြက်သွန် တစ်ပိဿာလျှင် ၄၀၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကြက်သွန်များကို အဆင့်ဆင့် သယ်ဆောင်ကြရာ၌ ကုန်ကျစရိတ်များအား ထည့်တွက် ကြည့်သည့်အခါ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် လက်လီဈေးကွက်တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀၀ အထိ မြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကြက်သွန်ပွဲရုံများက ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် ဇန်နဝါရီလအထိ ဆက်လက် ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နွေကြက် သွန်များ ပေါ်သည့်အချိန် မတ်လလောက်မှ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်ရှိ မနောသုခပွဲရုံမှ ဦးစိုးဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးနေသည့် တောင်သူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “၁ လပိုင်းလောက်အထိက ဒီလိုနေဦးမှာပေါ့။ ၃ လပိုင်းဆိုရင်တော့ နွေကြက်သွန် ပြန်ပေါ်မှာပေါ့လေ။ ၃ လပိုင်းကျော် လကုန်ဆိုရင် နွေကြက်သွန်က စပြီလေ။ နွေကြက်သွန် စပြီဆိုတော့ ဒီဈေးတွေ မရှိပါဘူး။ ၁၀၀၀၊ ၉၀၀ ပါပဲ။ သူ့ဟာသူ အလိုလို ကျသွားမှာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က နွေအဟောင်းမှာ ကျထားတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ၁၁ လ ပိုင်းမှာ ဈေးက ၃၀၀၊ ၄၀၀ တစ်ပတ်လည်ပဲ ရှိတာကိုး။ အဲဒီအခါကျတော့ မိုးကြက်သွန် ပေါ်တဲ့အချိန် ၁၂ လပိုင်း ပေါ်တဲ့ အချိန်ကျတော့ သူကလည်း အဲဒီဈေး မှီပြီးတော့ လိုက်သွားတာကို ၄/၅/၆၀၀ နဲ့။ မနှစ်က ထွက်နှုန်းက ပုံမှန်ထွက်တယ်။ ပုံမှန် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ဈေးကွက်လည်း သိပ်မတက်နိုင်တဲ့ သဘောပေါ့။ အခု က ဒီနှစ်က ထွက်နှုန်း တစ်ဝက်လောက် ကျတယ်။ စိုက်အားကျတယ်။ အထွက်နှုန်းကျတယ် အဲလိုကြောင့်ပါ” ဟု ပြောသည်။

ယခုကာလသည် မိုးကြက်သွန်အသစ်များ ထွက်ရှိသည့် အချိန်ကာလဖြစ်ပြီး အသစ်ထွက်ပေါ်ချိန်တွင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလေ့ ရှိသော်လည်း စိုက်ပျိုးမှုနှုန်း နည်းပါးခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လမ်းကြောင်း အခက်အခဲနှင့် ထွက်ရှိ မှုနှုန်း ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျနေခြင်းတို့ကြောင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၆

တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့ပွားမှု ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေ ခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ပိတ်သွားမည်ကို စိုးရိမ်မှုမရှိကြောင်း နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှ ကုန်သည်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်ကူးစက်မှု နည်းပါးခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ လတ်တလော၌ ပိတ်နိုင်ခြေ မရှိနိုင်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဆန်- ပဲ- ပြောင်းများ တင်ပို့မှုသည် ယခုအချိန်ထိ နေ့စဉ် ပုံမှန် ဝင်ရောက် လျက်ရှိသည်ဟု မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

တရုတ်သို့ သွားမည့် ကုန်ကားတစ်စီးကိုတွေ့ရစဉ်

 ၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ တွေ့ရှိတဲ့အတွက် လော့ဒေါင်းတွေ ချထားတယ်။ ဒါပေသည့် နယ်စပ်ဒေသ ကို အဲကိစ္စက မထိခိုက်လာဘူး ဆန်၊ ဆန်ကွဲ၊ ပြောင်းမှာပေါ့နော်။ ကျန်တဲ့ အသီးပိုင်းကတော့ မပြောတတ်ဘူး။ ဆန်တို့၊ ဆန်ကွဲတို့၊ ပြောင်းတို့၊ ပဲမျိုးစုံတို့ကတော့ နေ့တိုင်း ဝင်နေတာပဲ။ ဒီအတိုင်းပဲ ပုံမှန် ဝင်ထွက် သွားလာနေ တာကို တွေ့ရပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ပိုး တွေ့ရှိမှုနှုန်းက ဒီထက်များလာရင်တော့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ် ပိတ် မှာကိုတော့ စိုးရိမ်တယ်။ ဒါကတော့ ဖြစ်ခဲပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီဂိတ်ပေါက် တစ်ပေါက်တည်း ရှိတာဆို တော့ ဒီဂိတ်ပေါက်ကိုတော့ မပိတ်နိုင်ပါဘူး လောလောဆယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ တတိယလှိုင်း တုန်းကတော့ ၂၀၂၁၊ ဇူလိုင် တုန်းက တော်တော်ဆိုးလို့ မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းမှာ တော်တော်ဆိုးလို့။ အခုက မြန်မာပြည် ဘက်ခြမ်းမှာ တော် တော် မဆိုးဘူးလေ။ မူဆယ်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးက တွေ့ရှိမှုက မရှိသလောက် ဖြစ်သွားပြီ။ ဒါကြောင့် သူတို့က လည်း တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါပိုး အခြေအနေကို ကြည့်ပြီးတော့ သူက ဖွင့်ပေးတာ။ အခု ဖွင့်ပေးထားတယ် ဆိုတာ မူဆယ်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါပိုး တွေ့ရှိတဲ့သူ လုံးဝနည်းသွားတဲ့အတွက် ဖွင့်ပေးထားခြင်းဖြစ်တယ် အဓိကက” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လက်ရှိ၌ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်၊ ဝမ်တိန်ဂိတ်နှင့် ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ် တို့ ဖွင့်လှစ်ထားကြောင်း၊ နန်းတော်ဂိတ်- ဆင်ဖြူဂိတ်- မန့်ဝိန်းဂိတ်နှင့် ဂျယ်ဂေါင်ဂိတ်တို့မှာ ပိတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ ဖွင့်လှစ်ထားသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း ကိုဗစ်ပိုး ပျံ့နှံ့မှု အခြေအနေ နှင့် ထိန်းချုပ်သည့် အနေအထားပေါ် မူတည်၍ အဖွင့်အပိတ် မကြာခဏ လုပ်ဆောင်လျက် ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သည်များအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးကို မည်သို့ လုပ်ဆောင်ရမည်ကို ကျင့်သားရရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အသီးအနှံများကို တင်ဆောင်ထားသော ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒါကတော့ ပိတ်လိုက်ဖွင့်လိုက် လုပ်နေတော့ ရိုးတောင် ရိုးနေပါပြီ။ သူတို့က ပိတ်လိုက်ဖွင့်လိုက်နဲ့ သွားနေတော့ အခုက ဘာတစ်ခု ကောင်းလဲဆိုတော့ ကျင်စန်းကျော့ပေါ့နော်၊ မူဆယ်ဘက်မှာ ဖြစ်ပေမယ့် ချင်းရွှေဟော်၊ လောက်ကိုင်ဘက်မှာ မဖြစ်ဘူး။ မဖြစ်ရင် ဖွင့်ပေးထားတယ်။ ဒါမျိုးတွေတော့ ရှိတယ် အဲလိုတော့ သွားနေကြတာပဲ။ သူတို့က ပိတ်ချင်ရင်လည်း ဟိုတစ်ယောက်တွေ့တယ်၊ ဒီတစ်ယောက်တွေ့တယ် ဖြစ်ပြန်တယ်။ အလုပ်လုပ်လို့ မကောင်းဘူးပေါ့နော်။ ကိုယ့်ဟာကိုယ် တော်တော်လေးကို သတိထားပြီးတော့ လုပ်နေရတဲ့ အစိတ် အပိုင်းရှိတယ်။ ကုန်ခြောက်ကတော့ ပြဿနာ မရှိဘူးလေ။ ဆန်တို့၊ ဆန်ကွဲတို့လည်း သွားနေတာပဲ။ ရာသီပေါ် ပို့ ကုန် တွေကတော့ နည်းနည်း သတိထားရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း၌ ကိုဗစ်တွေ့ရှိမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ Zero Covid စီမံကိန်းဖြင့် ဆောင်ရွက်နေခြင်း ကြောင့် တချို့သော မြို့နယ်များတွင် အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရုတ် ကုန်သည်တချို့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းသို့ လာရောက်နိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ရာသီပေါ် သီးနှံလည်းဖြစ် ကုန်စိမ်းသီးနှံလည်း ဖြစ်သည့် ဖရဲနှင့်သခွားများသည် ဝယ်ယူသူ နည်းပါးနေ ပြီး ဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် တရုတ်သို့ တင်ပို့မည့် ဖရဲကားတချို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ပြန်လည် တင်ဆောင်ပြီး ပြည်တွင်း ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချနေကြရကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပြည်တွင်း/ပြည်ပခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုများပြားသည့် ဒေသများမှ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများအား စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီးပေးသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်မီးအား အချိန်အပိုင်းအခြားဖြင့် ပေးဝေနေသော်လည်း အချို့နေရာဒေသတွင် ညလုံးပေါက် လျှပ်စစ်မီး မရခြင်းနှင့် တစ်နေ့တာလုံး လျှပ်စစ်မီး မရခြင်းတို့ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်း တွင် မီးစက်နှင့်အသုံးပြု နေရသဖြင့် အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လျှပ်စစ်မီး မရလို့ မီးစက်နှိုးအသုံးပြုနေစဉ်

“ဆီဈေးကလည်း တစ်ဂါလံကို ၁၂၀၀၀၊ ၁၃၀၀၀ ဆိုတော့ ဘယ်လိုမှ မကိုက်တော့ဘူး။ အန်ကယ်တို့ ဟိုတယ်သုံး မီးစက်ကြီးတွေဆိုတာလေ တစ်နာရီကို ၄ ဂါလံလောက် ကုန်တယ်။ အဲဒီ ၄ ဂါလံလောက် ဒါ ၁၂၀၀၀ လောက်နဲ့ပဲ မြှောက်ကြည့်ပါဦး။ ဘယ်လိုလုပ် ကိုက်တော့မလဲ။ မီးစက်တစ်ခါ နှိုးလိုက်ရင် မကုန်ပါဘူးဆိုရင် တစ်နာရီကို လေးသောင်းနဲ့ ငါးသောင်းအောက် ဖြစ်ကုန်တယ်။ အခန်းခရတာမှ နှစ်သောင်းခွဲ၊ သုံးသောင်းခွဲ၊ လေးသောင်းခွဲ ဒီလောက် ကလေးတွေပဲရတာ။ တစ်နာရီ မီးစက် နှိုးပေးလိုက်ရင် အဲဒီအခန်းခက ပျောက်သွားရော။ တစ်နာရီပဲ ရှိသေးတယ်။ ၄၊ ၅ ၊ ၆ နာရီသာ နှိုးရရင်တော့ မကိုက်တော့ဘူးလေ ရှုံးတယ်။ အခက်အခဲကတော့ အဲဒါပဲ လော လောဆယ်။ အဓိကကတော့ ဟိုတယ်လုပ်ငန်း အတွက်ကကြတော့ နံပါတ်တစ် ဦးစားပေးက ညပိုင်းကို မီးလာ ပေးရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ နေ့ပိုင်းကိုတော့ ရတယ်။ ညပိုင်းကိုတော့ ဦးစားပေးပြီးတော့ မီးပေးသင့်တာပေါ့။ မိုးမကျသေးဘူးဆိုရင် လောပိတက ရေအားက မနိုင်တော့ဘူးလေ။ အခုတောင်မှ ရေအားနည်းနေပြီ။ တာဘိုင် ၃ လုံးဆိုရင် ၃လုံး မလည်နိုင်ဘူး။ မျှလည်ပေးနေရတာ။ အဲဒီ ၃ လုံးလုံးသာ လှည့်ချလိုက်ရင် ရေပြတ်သွားရင် တစ်နွေလုံး မီးမလာဘဲ ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ လ တော်တော်များများက” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလမှ စတင်ကာ လျှပ်စစ်မီးအား ၄ နာရီခြားတစ်ခါ အချိန် အပိုင်း အခြားဖြင့် ပြန်လည်ပေးဝေနေသော်လည်း နေရာဒေသအပေါ် မူတည်ကာ လျှပ်စစ်မီးရရှိမှု ပမာဏမှာ နည်းပါး လျက်ရှိသည်။

ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုများသည့် နေရာဒေသတွင် လျှပ်စစ်မီး မရရှိခြင်းကြောင့် ပြည်ပ နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများ၏ အမြင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ပုံရိပ် မှာ ကျဆင်းစေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပုဂံဘုရားများကြား ဖြတ်သန်းကာ အမျိုးသမီးတစ်ဦးစက်ဘီးစီးနေစဉ်

“မီးက မရှိဘူးဆိုတဲ့ဟာမျိုးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တစ်ကမ္ဘာလုံး သိသွားသလို ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ အဲဒါကတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ image က မကောင်းဘူးပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ဒီလိုလျှပ်စစ်မီးက မရဘူးဆိုတာမှာ တစ်ဖက်မှာ ဘာဖြစ်လာလဲဆိုတော့ ဒီခရီးသွားလုပ်ငန်းကနေ အခြေပြုပြီးတော့ ခရီးသည်အနေနဲ့ ဝင်ရောက်လာပြီးတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့အတွက် လာရောက်စုံစမ်းတဲ့ business traveler တွေအတွက်လည်း မကောင်းဘူးပေါ့၊ ဒါကလေ image မကောင်းတာဘဲ ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဒီခရီးသည်တွေ အများဆုံးသွားတဲ့ နေရာတွေမှာတော့ ပြည်သူ့ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေ ပေးနေရတာတွေ ရှိတယ်။ ဒီနေရာတွေမှာ လျှပ်စစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးကတော့ ပိုပြီးတော့ ရှိထားသင့်တယ်ပေါ့။ ဒီတော့မှသာ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေ မပြတ်မှာပေါ့။ ဥပမာ လျှပ်စစ်မီးမလာလို့ ရေမတင် ရဘူး ဆိုတာကြောင့် ဧည့်သည်တွေကို ရေမပေးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ ကိစ္စမျိုးတွေ ဖြစ်လာတာမျိုးတွေပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီလိုနေရာမျိုးတွေမှာတော့ ဦးစားပေးပြီးတော့ ပေးသင့်တယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့် ကျနော် တို့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းလည်း လိုအပ်တဲ့ စက်မှုဇုန်တွေကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပေးသလိုပဲ ဟိုတယ်တွေ၊ ခရီးသွား လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတဲ့ နေရာတွေမှာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အားထားနေရတဲ့ နေရာတွေမှာ လျှပ်စစ်မီးကတော့ ပိုပြီး ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ ဆောင်းရာသီတွင် ယခုကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီး မရရှိခြင်းများ ကြုံတွေ့နေရသဖြင့် လာမည့် နွေရာသီတွင်လည်း လျှပ်စစ်မီး ဖြတ်တောက်မှုမှာ ပိုမို ရှိလာနိုင်သည့်အတွက် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီးပေးဝေရန် ဟိုတယ် လုပ်ငန်းများမှ မျှော်လင့်နေကြသည်။

လျှပ်စစ်မီး မရရှိသဖြင့် မီးစက်ကို အသုံးပြုရခြင်းကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများတွင် ဝန်ဆောင်ခစရိတ်မှာ ယခင်က ထက် ပိုမိုကောက်ခံလာနိုင်သဖြင့် ခရီးသွားများအပေါ်မှာ သက်ရောက်မှု သွားရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွား လုပ်ငန်း ရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

စစ်ကိုင်းမြို့သို့ ကူးဖြတ်နေကြစဉ်

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က “အခန်းနည်းတဲ့ အချိန်ဆိုရင် မီးပျက်လို့ရှိရင် ဆီဖိုးနဲ့ အဲဒီနေ့ဆို ရှုံးတောင် ရှုံးတယ်။ မတိုးတော့ မတိုးသေးဘူး။ နည်းနည်းလေးတော့ စောင့် ကြည့် နေသေးတာပေါ့။ မီးလေးများ မှန်မလား မှန်မလားနဲ့။ ဒီအတိုင်းသာ ကျနော်တို့ ဆက်သွားမယ် ဆိုရင်တော့ ကျနော်ထင်တယ် အခန်းဝန်ဆောင်ခတွေတော့ တက်ရမယ့် အနေအထား ဖြစ်လာတယ်။ ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်သွား မယ် မီးကလည်း အခုတိုင်းပဲ ပျက်နေမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် အခက်အခဲ တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ပြီးတော့ ဆီဈေးကလည်း အခုနောက်ပိုင်း ပြန်တက်လာတော့လေ။ ဆီဝယ်လိုအားလည်း ကျနော်တို့ဘက်မှာ နည်းနည်းလေး များတော့ demand နဲ့ supply မမျှတော့ ဆီလည်း နည်းနည်းလေး ဈေးလေး တက်တာ ရှိတာပေါ့။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့တွေရဲ့ အခက်အခဲက ပိုကြီးလာတာပေါ့။ အခန်းခတွေ တက်သွားရင် တော့ ဒါထုံးစံပါပဲ။ မလိုအပ်ပဲနဲ့တော့ ဟိုတယ်တည်းတာတွေ လုပ်လာမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ တည်းခိုခန်းတွေ ပြောင်းတည်းတာတွေ ရှိလာမယ်။ တချို့မလိုလားအပ်ပဲနဲ့ ခရီးသွားတာတွေ လျှော့လာတာ ရှိမယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများအတွက် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများကဲ့သို့ ချွင်းချက်အနေဖြင့် လျှပ်စစ်မီးပေးရန် တင်ပြ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ခရီးသွားနေရာ ဒေသများသို့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုမှာ နည်းပါးလျက်ရှိပြီး လာမည့် ခရစ္စမတ်နှင့် New Year ပိတ်ရက်များတွင် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု များလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄

အောင်ဘာလေ ထီလက်မှတ် အစောင်ရေ ၄ သိန်းခွဲအထိ ရောင်းချရပါက သိန်းတစ်သောင်းဆုငွေကို ချီးမြှင့် လာနိုင်သည်ဟု ထီးလုပ်ငန်းရှင်တချို့က ပြောသည်။

နိုဝင်ဘာလတွင် ထီရောင်းချရမှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ၄၄ ကြိမ်မြောက် ထီရောင်းအားထက် ၅ သောင်းကျော် မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ထီလက်မှတ် အစောင်ရေ ၃ သိန်း ၉ သောင်းအထိ ရောင်းချနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိ နှုန်းထားအတိုင်း ထီရောင်းအား မြင့်တက်လာပါက လာမည့် လများတွင် ထီအစောင်ရေ ၄ သိန်းခွဲအထိ ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ရောင်းချရပါက သိန်းတစ်သောင်းဆုငွေကို ချီးမြှင့်လာနိုင်ကြောင်း ထီကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မဟာဗန္ဓုလမ်းလမ်းပေါ်ရှိ အောင်ဘာလေသိန်းဆုဌာနခွဲ(ဓါတ်ပုံ-CNI)

၎င်းက “အခု ဒီလမှာ အုပ်နည်းနည်းများများ ရောင်းရတော့ ဆုမဲ နည်းနည်း ပိုလာမှာပေါ့။ ဆုမဲ ပိုလာမယ်ဆိုလို့ ရှိရင် ပေါက်တဲ့သူက ဆိုပါတော့ အယောက် ၁၀၀၀ လောက်ပေါက်မယ်။ ခါတိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့လတွေ ထက်စာရင် ဒီလက အယောက် တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင် ပိုပေါက်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီ တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင်က ပြန်ထိုးတဲ့ အခါကျတော့ နည်းနည်းလေးတော့ တက်မယ်ထင်တာပဲ။ ထီရောင်းအားများလေ ထီဆုမဲများလေပဲလေ။ နောက် ပြီးတော့ အဲလိုနည်းနည်းလေး ဆုမဲများလာလို့ရှိရင် သိန်းတစ်သောင်းဆုက ပြန်လာလိမ့်မယ်။ သူတို့ သိန်းတစ်သောင်းကို ပုံမှန်ပေးတဲ့ အနေအထား ရောက်လို့ရှိရင် လာလိမ့်မယ်။ ဒီအတိုင်းသွားရင် ထင်ပါတယ် သိန်းတစ်သောင်း လာလိမ့်မယ် နောက် တစ်လ၊ နှစ်လနေရင်တော့ လာလိမ့်ဖို့ များတယ်။ ၄ သိန်းခွဲလောက် ဆိုရင်တော့ လာလိမ့်မယ်။ ၄ သိန်းခွဲ ပတ်ချာလည် အခုက ၄ သိန်းနား ကပ်နေပြီလေ” ဟု ပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီကို လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်၊ ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် အများဆုံး ထိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထီလက်မှတ် အစောင်ရေ ၄ သိန်းခွဲသို့ ရောက်ရှိပါက သိန်းတစ်သောင်းဆုကို ချီးမြှင့်နိုင်ခြေမှာ ခန့်မှန်းရ ခက်ခဲ ကြောင်း၊ လစဉ်လတိုင်း ထီရောင်းအားသည့် ထိုအရေအတွက်သို့ ရောက်ရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း ထီကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးထွန်းထွန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထီဆုမဲ ကြေညာနေစဉ် 

၎င်းက “ကျနော်တို့က ၄ သိန်းခွဲပြည့်တိုင်း သိန်းတစ်သောင်း ပေးဖို့ဆိုတာကတော့ သိပ်မထင်ဘူး။ မခန့်မှန်းသေး ဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ ထီရောင်းအားက ဥပမာ ဒီဇင်ဘာလောက်ဆိုရင် ပုံမှန်က ရောင်းအားတက် တဲ့လ ပါပဲ။ ဒီဇင်ဘာဆို့၊ ဇန်နဝါရီတို့ဆိုတာက ရောင်းအားတက်တဲ့ လတွေပါ။ ဥပမာ ဒီဇင်ဘာတို့၊ ဇန်နဝါရီတို့တွေ မှာ ရောင်းအားတက်ပေမယ့် ဖေဖော်ဝါရီတို့၊ ဧပြီတို့မှာ တက်နိုင်ပါ့မလား အဲဒါ ရှိသေးတယ်လေ။ အလုပ်တစ်ခု လုပ်ပြီဆိုရင် ရေရှည်ကို စဉ်းစားရမှာပေါ့။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ခန့်မှန်းတာတော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ မှန်းထားတယ် အခုလောလောဆယ်မှာတော့။ လတိုင်းရနိုင်မှ ပေးနိုင်မယ်။ ဥပမာ ကျနော်တို့က ဒီလ သိန်း တစ်သောင်းဆု ပေးလိုက်တယ်။ နောက်လ သိန်း ၅၀၀၀ ပြန်ဖြစ်ရင် ပိုပြီးရောင်းအားကျသွားမယ်” ဟု ပြောသည်။

အက္ခရာနှင့် ကဏန်း တစ်လုံးတူကို ကျပ်တစ်သောင်းဆု ချီးမြှင့်ပေးပြီးနောက် ထီရောင်းအား တိုးတက်လာသော် လည်း ထီထိုးသည့် လူဦးရေ တိုးတက်လာခြင်း မဟုတ်ဘဲ ယခင်ထိုးနေသည့် သူများပင် ထီအစောင်ရေ တိုးမြှင့် ဝယ်ယူကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထီအရောင်းဆိုင်များနှင့် ကိုယ်စားလှယ်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

နိုင်ငံတကာလေကြောင်းခရီးစဉ်များဖြင့် ဝင်ရောက်မည့်သူများအား လေဆိပ်တွင် RDT ဖြင့် ကိုဗစ်စစ်ဆေးမှုအား ဖြေလျှော့လိုက်ခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှုအတွက် အကျိုးရှိကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်း ရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံတကာလေကြောင်းလိုင်းဖြင့် ဝင်ရောက်လာသူများအား လေဆိပ်၌ RDT ဖြင့် ကိုဗစ်ထပ်မံ စစ်ခြင်းသည် ဝင်ရောက်လာမည့် နိုင်ငံခြားသားခရီးသွားများအတွက် အနှောင့်အယှက်တစ်ခု ဖြစ်သည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ ဖြေလျှော့လိုက်ခြင်းက ခရီးသွားလုပ်ငန်းအတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင် များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အိမ်နီးချင်း အာဆီယံနိုင်ငံတွေမှာ တော်တော်များများက နှာခေါင်းထိုးစစ်ဆေးတဲ့ဟာကို မလိုတော့ဘူးပေါ့။ အချို့နိုင်ငံတွေဆိုရင် ဆေးထိုးထားတဲ့လက်မှတ်တောင်မှ ပြစရာမလိုဘူးဆိုပြီးတော့ ဖြေလျှော့ပေးနေတာတွေ ရှိတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့နိုင်ငံက အရမ်းတင်းကြပ်သလိုဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ လတ်တလော ရုတ်ချည်း ချက်ချင်းဝင်လာမယ့် ခရီးသည်တွေရှိတယ်။ ဒီလိုခရီးသည်မျိုးတွေက သူတို့အတွက်ကို အတားအဆီး မျိုးတွေ ဖြစ်နေတယ်။ ဥပမာ ဘန်ကောက်ကိုရောက်တယ်၊ ဘန်ကောက်ကိုရောက်တော့မှ မြန်မာနိုင်ငံလှတယ်၊ လာချင်တယ်ဆိုပြီးတော့ လေယာဉ်ပျံစီးပြီး ချက်ချင်းလာချင်တဲ့သူကြတော့ နှာခေါင်းထိုး စစ်ဆေးခြင်းခံရမယ် ဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်ကြောင့် သူတို့မှာ တွန့်ဆုတ်ပြီးတော့ cancel လုပ်သွားတာတွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ခရီးသွားတွေအတွက်က ဒီလိုဖြေလျှော့ပေးလိုက်တာဟာ အရမ်းကြီးကို ကောင်းမွန်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များမှ ယခုကဲ့သို့ ပြည်ပမှဝင်ရောက်လာမည့်သူများအား လေဆိပ်တွင် RDT ဖြင့် စစ်ခြင်းအား ဖြေလျှော့ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်မှာ အချိန်ကာလတစ်ခုအထိ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ နိုင်ငံတကာလေကြောင်းခရီးစဉ်ဖြင့် ဝင်လာမည့် သူများသည် လေဆိပ်တွင် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာမရှိပါက RDT ဖြင့် မစစ်ဆေး တော့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့ရာတွင် ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းနှင့် ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာရှိသူများမှာ RDT ဖြင့် စစ်ဆေးရမည်ဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်မတွေ့ရှိမှသာ မိမိခရီးစဉ်အတိုင်း ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ဦးပိန်တံတားပေါ်သို့ လာရောက်လည်ပတ်နေကြသည့် ပြည်ပခရီးသွားများ

ပြည်ပခရီးသွားများ ဝင်ရောက်ရေးအတွက် ယခုကဲ့သို့ လေဆိပ်တွင် ကိုဗစ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဖြေလျှော့ပေးသလို လမ်းခရီးတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များမှ စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်သည့် အနေအထားများအားလည်း ထိန်းသိမ်းသင့်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“On the way မှာ လမ်းခရီးကြားမှာ စစ်ဆေးတဲ့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေပေါ့။ အဲဒီဂိတ်တွေရဲ့ ရဲဘော်တွေတို့၊ စစ်သားတွေတို့၊ ရဲလည်းစစ်တယ်။ စစ်လည်း စစ်တယ်။ သူတို့ရဲ့ စစ်ဆေးမှုပုံသဏ္ဍာန်က နိုင်ငံခြားသားဆိုလို့ရှိရင် ပြောင်းဖို့လိုတယ်။ အရာရှိ အဆင့်လောက်ကပဲ စစ်သင့်တယ်။ ရဲဘော်ဆိုတဲ့ကောင်တွေက ပညာလည်း တတ်တာ မဟုတ်ဘူး။ နေကုန် နေခမ်း အရက်သောက်ထားတဲ့ကောင်တွေဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ impression ကိုက နိုင်ငံသိက္ခာ ကျတယ်။ နောက်တစ်ခါ ပြောဆို ဆက်ဆံမှုလည်း မတတ်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့ အဲဒီ ရဲဘော်အဆင့်က လူတွေက သူတို့ကိုယ်တိုင်က ပတ်စပို့မှမမြင်ဖူးတဲ့ဟာ။ အဲဒီတော့ သူတို့က ပတ်စပို့တွေ ဘာတွေ တောင်းစစ်တယ်။ စစ်ပြီးတော့ ဘယ်ဟာကြည့်ရမှန်းလဲမသိဘူး တောင်ပြော မြောက်ပြောတွေ လျှောက်ပြောတယ်။ အဲဒီတော့ ဒါတွေက အန်ကယ်တို့အတွက် impression မကောင်းဘူး။ ဒါတွေလည်းပဲ သူတို့ ထိန်းသိမ်းသင့်တယ်ပေါ့”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ လေဆိပ်တွင် ကိုဗစ်မစစ်တော့သည်ကို ပြည်ပခရီးသွားများ မသိရှိ နိုင်သေးသည့်အတွက် ၎င်းတို့ သိရှိသွားစေရန် ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက အကြံပြုသည်။

“ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ပြည်ပကနေဝင်လာတဲ့ inbound tourist တွေက ဒီ ခရစ္စမတ်နဲ့ new year အချိန်မှာ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင် လျော့ကျလေ့ရှိတယ်။ နိုင်ငံတကာရဲ့လေကြောင်းလိုင်းတွေက ခရစ္စမတ်နဲ့ new year အချိန်တွေမှာ လေယာဉ်လက်မှတ်ခတွေက များတယ်ပေါ့။ လေယာဉ်လက်မှတ်ခလည်း ဈေးကြီးတယ်။ မိသားစုတွေဆီ မဖြစ်မနေ သွားကြ တွေ့ကြတာများတဲ့အတွက် လေကြောင်းခရီးသွားမှုက အပန်းဖြေ ခရီးသွား အတွက် မဟုတ်ဘဲနဲ့ မိသားစုအတွက် သွားရောက်တယ်။ အပန်းဖြေဖို့အတွက် ခရီးသွားတဲ့သူတွေက ဒီလို ရက်မျိုးတွေကို အများဆုံးရှောင်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ မြန်မာနိုင်ငံထဲကိုလည်း ဝင်ရောက်ဖို့ new year နဲ့ ခရစ္စမတ်တွေထဲမှာ နိုင်ငံခြားသားဝင်ရောက်မှုက အများကြီး တိုးတက်လာစရာမရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ဆီမှာတော့ inbound ကသာ ဒီလိုဖြစ်နေပေမယ့်လည်း outboundနဲ့ ပြည်တွင်း ခရီးစဉ်တွေမှာတော့ ဒီအချိန်က အရမ်းကြီးကို အမြင့်ဆုံးအချိန်ကို ရောက်ဖို့သွားဖို့ရှိပါတယ်။ ၂၀၂၂ ရဲ့ ခရီးသည်အများဆုံးအချိန်ပေါ့။ outbound တွေကလည်း ဒီဇင်ဘာ ခရစ္စမတ်နဲ့ new year မှာ ခရီးစဉ်ထွက်ဖို့အတွက် စီစဉ်နေကြသလိုပဲ ပြည်တွင်းခရီးသွား တွေဟာလည်း ပြည်တွင်းမှာ ခရီးသွားဖို့အတွက် ဟိုတယ်တွေ ကြိုတင် ဘိုကင်တင်ထားတာတွေ၊ ကားတွေ ကြိုငှားထားတာတွေ ကြိုပြီးတော့လုပ်ထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီအချိန်မှာတော့ တော်တော်လေး အလုပ်များ ပြီးတော့ ပြည်တွင်းခရီးသွားနဲ့ outbound ခရီးသွားက တော်တော်လေး အလုပ်အကိုင် ကောင်းမွန်မယ့် အစီအစဉ် ရှိပါတယ်” ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ပက ဝင်လာမည့်သူများသည် လေဆိပ်တွင် RDT ဖြင့် ကိုဗစ်စစ်စရာမလိုတော့သော်လည်း ကာကွယ်ဆေး အကြိမ်ပြည့် ထိုးနှံပြီးကြောင်းလက်မှတ်၊ အကြိမ်ပြည့် မထိုးနှံရသေးသူများအနေဖြင့် လွန်ခဲ့သော ၄၈ နာရီ အတွင်း RT-PCR ဖြင့် စစ်ထားသည့် ကိုဗစ်မရှိကြောင်း အဖြေတို့ပါရှိရန်မှာ လိုအပ်နေသေးသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည့် မြန်မာ့ဖရဲကားများသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု တားဆီးရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာ၍ ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိကြောင်း ဖရဲကုန်သည်များနှင့် ဖရဲတောင်သူများထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း ဒေသအသီးသီး၌ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်သည့် အနေဖြင့် လော့ဒေါင်းများ ချထားမှု နှင့် ဖရဲအရောင်းကွင်းတွင် ကိုဗစ်ပိုး တွေ့ရှိမှုကြောင့် ဖရဲများကို ဝယ်ယူမည့် ကုန်သည်များ ရောက်ရှိနိုင်ခြင်း မရှိဘဲ ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ဖရဲကားများသည် ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည်လှည့်လာနေရကြောင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ် စစ်ဆေးနေစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “ဖရဲကားတွေ ပြန်လှည့်လာတာက တရုတ်ပြည်ရဲ့ ပေါ်လစီပါပဲ။ တရုတ်ပြည်မှာရှိတဲ့ ပေါ်လစီက ဘာလဲ ဆိုတော့ လက်ရှိမှာက ကိုဗစ် ၁၉ ကို Zero Zone ပေါ့နော် တရုတ်ပေါ်လစီ သတ်မှတ်လိုက်တယ်။ Zero Zone ဖြစ်ဖို့အတွက်။ အဲဒီပေါ်လစီကြောင့်မို့ ဘာဖြစ်တုန်းဆိုတော့ နေရာတော်တော်များများမှ လော့ဒေါင်းတွေ ပြန်ဖြစ် သွားတယ်။ လော့ဒေါင်းတွေ ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာက အစ်ကိုတို့ အခုလက်ရှိ အရောင်းကွင်းထဲမှာ ကုန်သည် ရောက် မလာနိုင်ဘူးပေါနော်။ ပထမဆုံးဖြစ်တာက အရောင်းကွင်းထဲမှာ ကိုဗစ်ပိုးတွေ့လို့ အရင်ဆုံးလုပ်တယ်။ အရောင်း ကွင်းထဲမှာ လော့ဒေါင်း ပြီးတဲ့အချိန်မှာ တခြားနယ်တွေမှာလည်း အဲလို လော့ဒေါင်းတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ကုန်သည်တွေ ရောက်မလာနိုင်ဘူး။ နောက်တစ်ခုက တရုတ်ပြည်ထဲမှာ ရောက်နေတဲ့ ဖရဲတွေကလည်း တခြား ပြည်နယ်ကို သွားဖို့အတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒါကြောင့် မို့လို့ကြောင့်မို့ ပြန်လှည့်လခဲ့ရတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ကို တင်ပို့မည့် ဖရဲကားများ ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာကြသည်မှာ တစ်ပတ်ဝန်းကျင်ခန့် ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ အစီးရေ ၃၀၀ ခန့် ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသည့် ဖရဲများကို နီးစပ်ရာ ဒေသများဖြစ်သည့် လားရှိုး၊ မန္တလေးနှင့် မိတ္ထီလာ စသည့် ဒေသများသို့ ပြန်လည် ရောင်းချခြင်းများ ရှိသည့်အပြင် ရန်ကုန်ဈေးကွက်သို့ ရောင်းချမှုများလည်း ရှိသည် ဟု ဖရဲကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။

တရုတ်ကိုပို့မည့် မြန်မာ့ဖရဲကားများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “ဖရဲကားတွေ ပြန်လှည့်လာတာက ပြန်ဆင်းလာတာ ကိုယ်သိသလောက်ဆို တစ်ပတ်လောက်ရှိပြီ။ အခု လက်ရှိ အနေအထားဆို ပြန်လှည့်လာတဲ့ အရေအတွက် ကားအစီးရေ ၃၀၀ ဝန်းကျင်လောက် ရှိနေပြီ။ သစ်သီးရဲ့ သဘောတရားအရ အချိန်နှင့်အမျှ ပျက်စီးနိုင်တယ်လေ။ အဲအခါကျတော့ ပြန်လှည့်လာတဲ့ ကားတွေက အဲဒီမှာ လုံးဝ လွှင့်ပစ်တာထက် စာလို့ရှိရင် အောက်မှာ ပြန်ဆင်းလာလို့ ဥပမာ လားရှိုးမှာ ရောင်းတဲ့ဟာက ရောင်းတယ်။ မန္တလေးမှာ ရောင်းတဲ့ဟာက ရောင်းတယ်။ မိတ္ထီလာမှာ ရောင်းတဲ့ဟာက ရောင်းတယ်။ တချို့ ရန်ကုန်အထိ ပြန် ဆင်းလာတာ မျိုးတွေလည်း ရှိတယ် အဲလိုမျိုးပေါ့၊ ဒေသအသီးသီးကို ဖြန့်ကျက်သွားလိုက်တော့တယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၏ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲများ ထပ်မံရှိလာနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဖရဲစိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူများ အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ မူဝါဒနှင့် ဈေးကွက် အခြေအနေများကို သေချာလေ့လာပြီးမှသာ ဆောင်းရာသီအတွက် ဖရဲများကို စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း ဖရဲဈေးကွက် ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁

တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှသာ ပြည်တွင်းတွင် တစ်ရက်အတွက် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာကို တိုးမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လုပ်ခလစာ တိုးသင့်၊ မတိုးသင့်နှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးနေဆဲသာဖြစ်ကြောင်း အလုပ် သမားဝန်ကြီးဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့က အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၏ (၆)လပတ် လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားများအတွက် နေရာဒေသနှင့် လုပ်ငန်းအမျိုးအစား မခွဲခြားဘဲ တစ်နိုင်ငံလုံး တစ်ပြေးညီ အနည်းဆုံး အခကြေးငွေ သတ်မှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ရေး စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး၏ ပြောကြားခဲ့မှု နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ယခုကဲ့သို့ ဖြေကြားခြင်း ဖြစ်သည်။

အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက “ဒီဟာတွေအပေါ်မှာ လုပ်သင့်၊ မလုပ်သင့် ဆွေးနွေးနေဆဲပဲ ရှိပါသေးတယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး အခြေအနေအပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဒီကိစ္စတွေက ဆောင်ရွက်မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဝန်ကြီးချုပ်ကိုယ်တိုင်လည်း ပြောသွားပါပြီ။ လုပ်ခလစာတွေ တိုးဖို့ဆိုတာ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအပေါ်မှာ မူတည်တဲ့အတွက် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် အရင် လုပ်ပြီးတော့မှ လုပ်ခတိုးမြှင့်ရေးက ဆက်ပြီး စဉ်းစားရမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ သာမန်ရုံးလုပ်ငန်း အခြေအနေပဲ ရှိပါသေးတယ်။ ထူးထူးခြားခြားနဲ့ ဆောင်ရွက်နေတာ မရှိသေးပါဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အနည်းဆုံး လုပ်ခလစာ သတ်မှတ်ပေးရေး ဆန္ဒပြတောင်းဆို (Reuters)

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တစ်ရက်အတွက် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာသည် ကျပ်ငွေ ၃၅၀၀၀ (သုံးသောင်း ငါးထောင်) ခန့်ရှိသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း လက်ရှိ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုများကြောင့် တစ်ရက်လျှင် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာအဖြစ် တစ်သောင်း(သို့မဟုတ်) တစ်သောင်း ငါးထောင်အဖြစ် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ပေးသင့်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး မတိုးတက်သဖြင့် အလုပ်သမားများ၏ အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာအား မတိုးပေးခြင်းသည် မဖြစ်သင့်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ပညာ‌ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဖောင်ဒေး ရှင်းမှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဦးထူးချစ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး တိုးတက်တာ မတိုးတက်တာထက်ပေါ့လေ။ ဒီအခြေခံ လုပ်အားခကတော့ ပုံမှန် တော့ ရှိရမယ်။ နောက်တစ်ခုက အရေးကြီးတာက လက်ရှိ ကျနော်တို့ နေ့စဉ် မြင့်တက်နေတဲ့ အခြေခံ လူနေထိုင် မှု စရိတ်တွေနဲ့ ဘာပဲပြောပြော လုံလောက်အောင်၊ ကာမိအောင် တိုးပေးရတဲ့ အစဉ်အလာရှိတာကို။ နိုင်ငံရေး ကိစ္စတို့ စီးပွားရေးကိစ္စ မတိုးတက်တာနဲ့ အလုပ်သမားတွေရဲ့ အခြေခံလစာ မတိုးပေးရဘူးဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတော့ မဖြစ်သင့်ဘူး ထင်တယ်။ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးကို ပံ့ပိုးချင်တယ်ဆိုရင်တော့ အခြေခံလုပ်ခကြီးပဲ တိုးပေး ရုံနဲ့ မလုံလောက်ဘူး။ လူမှုဖူလုံရေးကိစ္စကတော့ တော်တော် အရေးကြီးပါတယ်။ ဥပမာ ကျနော်တို့ ဘာလုပ်ငန်းပဲ ဖြစ်ဖြစ် မြန်မာပြည်ရဲ့ လုပ်ငန်းခွင်မှာ အလုပ်သမားတစ်ယောက်က သေဆုံးလို့ရတဲ့ လျော်ကြေးနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ပဲ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပေါ့။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လုပ်ငန်းခွင်မှာ သေဆုံးတယ်၊ မသန်စွမ်း ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ ဟာတွေရဲ့ လျော်ကြေး ကအစ အင်မတန်ကွာတာ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင်လည်း ခဏခဏ တွေ့ရတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီလူမှု ဖူလုံရေး ရန်ပုံငွေနဲ့ အလုပ်သမားတွေကို လူမှုဖူလုံရေးကိစ္စတွေကို စနစ်တကျ အများကြီး ပံ့ပိုးဖို့ လိုသေးတယ်လို့ ကျနော်ပြောချင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် အလုပ်ချိန် ၈ နာရီ (တစ်ရက်)အတွက် အနည်းဆုံး အခြေခံလုပ်ခလစာအား ၃၆၀၀ ကျပ်မှ ၄၈၀၀ ကျပ်အဖြစ်သို့ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၌ အတည်ပြု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ရန်ကုန်မြို့က စက်ရုံအလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ တိုးမြှင့်သတ်မှတ် လိုက်ခြင်းမှာလည်း အလုပ်သမားများ၏ ဆန္ဒပြ တောင်းဆိုမှုများနှင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂ အဖွဲ့ချုပ်တို့၏ တင်ပြ တောင်းဆို ခဲ့ကြမှုများကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ၎င်းတို့က ၇၀၀၀ နှင့် ၈၀၀၀ ကျပ် သတ်မှတ်ပေးရန် တင်ပြတောင်းဆို ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သော်လည်း အမှန် တကယ် တိုးပေးလိုက်သည်မှာ ၄၈၀၀ ကျပ်သာဖြစ်ကြောင်း သွေးစည်းညီညွတ်သော သမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်မြန်မာ (STUM)မှ အဖွဲ့ဝင် မမျိုးမျိုးအေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပထမဦးဆုံး အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာ သတ်မှတ်ချိန်က ပါတယ်လေ။ ၂ နှစ်မှာ တစ်ကြိမ် သုံးသပ်ရမယ်။ အဲဒါ က ကုန်ဈေးနှုန်းတို့ လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေ အပေါ်မှာ သုံးသပ်ပြီးတော့ တိုးမြှင့်ပြောင်းလဲရမယ်လို့ ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒုတိယအကြိမ် ပြောင်းလဲတဲ့ အချိန်မှာတောင်မှ ၂ နှစ်ကို ကျော်လာတယ်။ ၂၀၁၇ မှာလုပ်ရမှာ ပေါ့။ ၂၀၁၈ မေလ ကြတော့မှာ ဧပြီမှာ သမ္မတမိန့်ခွန်းနဲ့ ပြောင်းလာတာပေါ့။ ၂၀၂၀ မှာလည်း သူတို့ဘက်က မလုပ် နိုင်ခဲ့ဘူး။ ဆိုတော့ အခုအချိန်မှာတော့ ကျမတို့က သိပ်အရမ်းကြီးတော့ မျှော်လင့်ထားတာမျိုး မရှိဘူးပေါ့။ အလုပ် သမားကို ဖြစ်သလောက်လေးပဲ အပြောင်းအလဲ လုပ်သွားပြီးတော့ နင်တို့ လုပ်ခလစာဆိုပြီးတော့ အလုပ်ရှင်တွေ မကန့်ကွက်မယ့် အနေအထားမျိုး။ အလုပ်ရှင်တွေက ကန့်ကွက်တာတွေ ရှိတယ်လေ။ သူတို့ မပေးနိုင်ဘူးတို့၊ သူတို့ရဲ့ အော်ဒါက ဘယ်လိုတို့၊ သူတို့က ဘယ်အချိန်မှာ ရှုံးနေတယ်၊ ဘယ်အချိန်မှာ မြတ်နေတယ်။ ဒါမျိုးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အလုပ်ရှင်တွေက ကန့်ကွက်ကြတာရှိတာကိုး။ အဲဒီလိုရှိတဲ့ အခါကျတော့ အဲဒါတွေ အပေါ်မှာ လည်း အလုပ်ရှင် လက်ခံနိုင်လောက်တဲ့ နှုန်းထားမျိုးတွေ စဉ်းစားကြမှာ ဆိုတော့။ ဒီအချိန်မှာကတော့ အလုပ် သမား အဖွဲ့အစည်းတွေက အားမကောင်းဘူးလေ။ မပြောနိုင်ဘူး။ တော်လှန်ရေးကိုပဲ သူတို့က ဦးတည်ပြီး သွားနေ ကြတာဆိုတော့ အလုပ်သမားရဲ့ အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာကိစ္စကို သမဂ္ဂအဖွဲ့ချုပ် တော်တော်များများက ပြောဆိုခြင်း မရှိတဲ့အချိန်မှာ ဒီစစ်တပ်က ပြောင်းလဲမယ်ဆိုတာကတော့ အရမ်းကြီးတော့ အများကြီး ပြောင်းလဲသွား မယ်လို့ တော့ ကျမ မထင်ဘူး”ဟု ပြောသည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်က အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် အနည်းဆုံး အခကြေးငွေ ဥပဒေရှိ ပုဒ်မ ၅(ဇ) တွင် အနည်းဆုံး လုပ်ခ လစာအား ၂ နှစ်တကြိမ် ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ရမည်ဟူ၍ ပါရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် အနည်းဆုံး အခြေခံ လုပ်ခ လစာအား မပြင်ဆင်သည်မှာ ၄ နှစ်ခန့် ရှိပြီဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

(၄၅)ကြိမ်မြောက် အောင်ဘာလေ ထီရောင်းချရမှုသည် ပြီးခဲ့သည့်လထက် အုပ်ရေ ၅ သောင်းခန့် ပိုမို ရောင်းချခဲ့ ရတယ်လို့ အောင်ဘာလေထီရုံးမှ သိရသည်။

နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ စတင်ဖြစ်ပွားသည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အောင်ဘာလေ ထီရောင်းအားသည် ကျဆင်းခဲ့ပြီး အုပ်ရေ ၂ သိန်းကျော်သာ ရောင်းချခဲ့ရပြီး လက်ရှိတွင် အုပ်ရေ ၃ သိန်း ၉ သောင်းအထိ ရောင်းချ ထားရသည်ဟု ထီကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် (၄၄) ကြိမ်မြောက် အောင်ဘာလေထီ ရောင်းချရမှုသည် အုပ်ရေ ၃ သိန်း ၄ သောင်းခန့်သာရှိခဲ့သည်။

အဲဒီနောက် သိန်း ၅၀၀၀ ဆုမဲကို ဘဏ်တွင် ငွေသားထုတ်ယူ၍ လွယ်ကူသွားခြင်းနှင့် အက္ခရာနှင့် ကဏန်းတစ်လုံး တူ အတွက် ဆုမဲတစ်သောင်း သတ်မှတ်ပြီးနောက် ထီရောင်းအား တိုးတက်လာခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထီ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးကျော်စန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အောင်ဘာလေထီ လက်မှတ်တွေမှာ သိန်း ၅၀၀၀ ဆုမဲမှာ အကုန်လုံး ပြန်ထုတ်ပေးတာမှာ စတယ်။ ဆုမဲတွေက ခါတိုင်းဆိုလို့ရှိရင် ဘဏ်မှာက မထုတ်ပေးဘူး ဘာညာနဲ့ ထွက်နေတာလေ။ အခုက သိန်း ၅၀၀၀ ပေါက်လို့ရှိရင် လည်း ၅၀၀၀ လုံး အကုန်ထုတ်လို့ရတယ် ဘဏ်ကနေ အောင်ဘာလေဆုမဲဆိုလို့ရှိရင်။ ငွေသားကို ထုတ်လို့ရ တယ်။ ဆုမဲ ဆုငွေထုတ်မှုအပိုင်းမှာ အားလုံးအဆင်ပြေသွားတယ်လေ အဲဒါက တစ်ကြောင်း။ နောက်တစ်ကြောင်း ကကျတော့ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ တစ်လုံးတူကို အက္ခရာနဲ့ တစ်လုံးတူကို ၁၀၀၀၀ ပေးတဲ့အခါကျတော့ နည်းနည်း အရင်းမရှုံးထီ ခေါ်တာပေါ့။ အက္ခရာစုံ မင်္ဂလာစုံတွဲ ၁၀ စောင်ထိုးမယ် ထိပ်စီးတူရင်တောင် အရင်းပြန်ရတဲ့ အနေအထားလေ။ အဲဒါကျတော့ ထိုးတဲ့သူတွေက ပေါက်တဲ့သူ များတာပေါ့ကွာ။ လူအယောက် တစ်သိန်းလောက် ပိုရောင်းလိုက်တဲ့အခါကျတော့ ပေါက်တဲ့အခါကျတော့ အဲဒီပေါက်တဲ့သူက ထီပြန်ထိုးတာ။ ထီပြန်ထိုးတော့ ရောင်းအားပြန်တက်သွားတာ။ အဲဒီတစ်လုံးတူ မထွက်ခင်တုန်းက ၃၄ ကျော်ကျော်လောက်ပဲ ရှိတာပါ။ ၃၄ ပတ်ချာလည်ပဲ။ ၃ သိန်း ၄ သောင်းကျော်။ ၃ သိန်း ၄ သောင်းကျော်လောက်ပဲ ရှိတာ။ အဲဒီ တစ်လုံးတူ နှစ်လုံးတူတွေ ထွက်တော့ ဘယ်လောက် တက်သွားလဲဆိုတော့ ၃၉ နည်းနည်းစွန်းလိမ့်မယ်။ ၃၉ ပဲ ထားပါ။ ဆိုတော့ အုပ် ၅ သောင်းလောက် တက်သွားတယ်” ဟု ပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီဆိုင်တွင် ထီးလာထိုးသူများနှင့် တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ မဖြစ်ပွားခင်ကာလတွင် အောင်ဘာလေ ထီရောင်းအားသည် အက္ခရာ ၄၂ လုံး ထုတ်ဝေ ပြီး အုပ်ရေ သုံးဆယ့်လေးသိန်းခြောက်ထောင့်သုံးရာငါးဆယ်ခြောက်အုပ် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် အက္ခရာ ၁၀ လုံးသာ ထုတ်ဝေလျက်ရှိသည်။

လက်ရှိတွင် ထီရောင်းအား အနည်းငယ် ပြန်လည်မြင့်တက်လာပြီဖြစ်သည့်အတွက် လာမည့်လများတွင် ထီ ရောင်းအားဆက်လက်မြင့်တက်လာနိုင်ပြီး မကြာမီ သိန်းတစ်သောင်းဆု ပြန်လည်ပေးလာနိုင်သည်ဟု ထီ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခု ဒီလမှာ အုပ်နည်းနည်းများများ ရောင်းရတော့ ဆုမဲ နည်းနည်းပိုလာမှာပေါ့။ ဆုမဲပိုလာမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ပေါက်တဲ့သူက ဆိုပါတော့ အယောက် ၁၀၀၀ လောက်ပေါက်မယ်။ ခါတိုင်း ပြီးခဲ့တဲ့လတွေထက်စာရင် ဒီလက အယောက် တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင် ပိုပေါက်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီ တစ်ထောင်၊ နှစ်ထောင်က ပြန်ထိုးတဲ့အခါ ကျတော့ နည်းနည်းလေးတော့ တက်မယ်ထင်တာပဲ။ ထီရောင်းအားများလေ ထီဆုမဲများလေပဲလေ။ နောက်ပြီး တော့ အဲလိုနည်းနည်းလေး ဆုမဲများလာလို့ရှိရင် သိန်း တစ်သောင်းဆုက ပြန်လာလိမ့်မယ်။ သူတို့ သိန်း တစ်သောင်းကို ပုံမှန်ပေးတဲ့ အနေအထားရောက်လို့ရှိရင် လာလိမ့်မယ်။ ဒီအတိုင်းသွားရင် ထင်ပါတယ် သိန်းတစ်သောင်း လာလိမ့်မယ် နောက် တစ်လ၊ နှစ်လနေရင်တော့ လာဖို့ များတယ်။ ၄ သိန်းခွဲလောက် ဆိုရင်တော့ လာလိမ့်မယ်။ ၄ သိန်းခွဲ ပတ်ချာလည် အခုက ၄ သိန်းနားကပ်နေပြီလေ” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

အောင်ဘာလေထီကို ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီးတို့တွင် အများဆုံးထိုးလျက်ရှိသည်ဟု ထီရောင်းချသူများထံမှ သိရသည်။

အောင်ဘာလေမှ ချီးမြှင့်ပေးနေသည့် လက်ရှိ ထီဆုမဲသည် ကျပ်သိန်း ၅၀၀၀ အမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး ယခုလ ထီရောင်း အား မြင့်တက်လာသောကြောင့် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်မည့် ထီဆုမဲများကိုလည်း ထပ်တိုးထားကြောင်း အောင်ဘာလေထီရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။