CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၄

တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်(၈)ခုရှိ မြို့နယ် (၃၇) မြို့နယ်ကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ ကျင့်သုံးရန် နစက အမိန့် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးအနေဖြင့် အခက်အခဲများ ရှိလာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသော် လည်း လက်ရှိတွင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု အခက်အခဲ မရှိသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ကျင့်သုံးရန် စတင်ကြေညာကာစဖြစ်ပြီး ကန့်သတ်ချက်များ၊ ထိန်းချုပ်မှုများ လုပ် ဆောင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မည်သည့်နေရာမှ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး အခက်အခဲ ရှိနေသည်ကို မတွေ့ရသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ အခုမှ စလုပ်တာဆိုတော့ ဘာမှ မသိရသေးဘူး။ ဘယ်မှာမှတော့ Traffic ဖြစ်တာ မရှိသေးဘူး။ လောလောဆယ် အခုမှ သူတို့ စကြေညာတာဆိုတော့ သွားနေတာပဲ လောလောဆယ်တော့ သွားလာနေကြတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ဘယ်လို Effect ဖြစ်မယ်ဆိုတာ ပြောမတတ်သေးဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ လက်ရှိ အနေအထားက ဘာမှတော့ မရှိသေးဘူးလေ။ အခုမှ ကြေညာပြီးတော့ အခုမှ စပြီးတော့ လုပ်တာဆိုတော့ မသိ သေးဘူး။ မသိရသေးဘူးပေါ့ ဘယ်လို အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။ လက်ရှိကတော့ သွားတော့ သွားနေတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ကုန်စည်ပို့ဆောင်နေခြင်း

စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာထားသည့် မြို့နယ်များမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် အင်းတော်၊ ဗန်းမောက်၊ ကော လင်း၊ ပင်လယ်ဘူး ၊မြောင်၊ ဆားလင်းကြီး၊ ပုလဲ၊ ယင်းမာပင်၊ ခင်ဦး၊ တန့်ဆည်နှင့် ရေဦး စုစုပေါင်း (၁၁) မြို့နယ် ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ချင်းပြည်နယ်တွင် တီးတိန်၊ တွန်းဇံ၊ ဖလမ်း၊ ကန်ပက်လက်၊ မတူပီ၊ ထန်တလန်နှင့် ဟာခါး စုစုပေါင်း (၇) မြို့နယ်၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ဂန့်ဂေါ၊ ထီးလင်း၊ ဆော၊ ပေါက်၊ မြိုင် စုစုပေါင်း (၅) မြို့နယ်တို့ ပါဝင် သည်။

ထို့အပြင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ထန်းတပင်၊ အုတ်ဖို၊ နတ်တလင်း၊ ပေါင်းတည်၊ ပေါက်ခေါင်း စုစုပေါင်း (၅) မြို့နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်တွင် ရေးမြို့နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်တွင် ကြာအင်းဆိပ်ကြီးနှင့် ကော့ကရိတ်မြို့နယ် စုစုပေါင်း (၂) မြို့နယ်တို့လည်း ပါဝင်သည်။

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးမှာတော့ တနင်္သာရီ နှင့် ပုလောမြို့နယ် စုစုပေါင်း (၂)မြို့နယ်၊ ကယားပြည်နယ်တွင် ဒီမော့ဆို၊ ဖရူဆို၊ ရှားတော နှင့် ဘော်လခဲ စုစုပေါင်း (၄)မြို့နယ်တို့ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေး မကြေညာခင် ကတည်းကပဲ ယင်းဒေသများတွင် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာတွင် စစ်ဆေးရေးဂိတ် များစွာရှိနေပြီး တင်းကြပ်မှုများ ရှိနေကြောင်း၊ ဂိတ်ကြေးများလည်း ပေးဆောင်ကြရကြောင်း ကုန်ကားသမား များက ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရာ၌ ကုန်ကားသမားများအနေဖြင့် ဂိတ်ကြေးများ ပေးဆောင်ရခြင်းသည် ယခင်က ထက် ပို၍ ကုန်ကျမှု များပြားနေကြောင်း မြစ်ကြီးနားသို့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်နေသည့် ကုန်ကားသမားတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုစိုင်းထွဋ် (အမည်လွှဲ)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးမြို့အတွင်းတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ ပုံမှန်အတိုင်းပဲ ကားသမားတွေကတော့ သူတို့ အဲဒါ ထုတ်ပြန်လည်း သက်ရောက်မှုကတော့ နဂို ကတည်းကပဲ သူတို့ပဲ လမ်းမှာ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တို့ ဘာတို့ သူတို့ပဲ ဂိတ်ထိုင်တဲ့ အနေအထားကိုး။ တချို့ ကျနော်တို့ မြစ်ကြီးနား လမ်းဆိုရင်လည်း မြို့နယ်တိုင်း မြို့နယ်တိုင်းမှာ သူတို့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေက ရှိတာကိုး။ အဲဒါတော့ ကျနော်တို့ ကားသမားတွေကတော့ အရင်တုန်းကထက် စာရင်တော့ နည်းနည်းတော့ သွားရလာရ တာတော့ ကြပ်သွားတာပေါ့။ ကြပ်သွားတာဆိုတာတော့ ပေကမ်းပြီး သွားရတာပေါ့။ ကုန်စုံပေါ့ ဘာမှ မပါတဲ့ ကားတောင်မှ ဒီတစ်ခေါက် လမ်းကြေး ၂ သိန်းကုန်ရင် နောက်တစ်ခေါက် ၂ သိန်း လောက်ချင်မှ လောက်တော့ တာ။ တစ်ခါတလေကျရင်လည်း ၂ သိန်းနဲ့ လောက်ပြန်ရော။ တစ်ခါတလေကျရင်လည်း ၂ သိန်းခွဲ၊ ၃ သိန်းလောက် ကုန်ပြန်ရော။ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ ပါးစပ်ဈေးပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများတွင် ပါဝင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး အဆင်ပြေ ချောမွေ့စေရန် လိုလားလျက်ရှိနေကြောင်း၊ ကုန်စည် စီးဆင်းမှု ကြန့်ကြာခြင်းနှင့် ပြတ်တောက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ပါက ပြည်သူများ၏ အခြေခံ ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်မှု ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ကုန်စည်များသည် ပြည်သူများအတွက် လိုအပ်ချက် တစ်ခုဖြစ်၍ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နှောင့်နှေးခြင်း၊ ကြန့်ကြာခြင်းများ မရှိစေရန်နှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ထိခိုက်မှု မရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးစေလိုကြောင်း၊ ကုန်စည် စီးဆင်းမှုများကို လမ်းကြောင်းရှိသလောက်၊ ပို့ဆောင်၍ ရသလောက် ပို့ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃

ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးနေသည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် လက်ရှိ၌ အမြင့်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိနေပြီး ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ၅ ထောင်ကျပ်မှ ၁ သောင်းကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ဆန်ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ရခြင်းမှာ ပြည်ပ တင်ပို့ရန်အတွက် ပို့ကုန်တင်ပို့သူများမှ ဆန်များကို အဝယ်လိုက် လာခြင်း၊ ပြည်တွင်း ဆန်လက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းနှင့် ဆန်ကြမ်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဆန်ချောများဖြစ်သည့် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းနှင့် ဧရာဝတီပေါ်ဆန်း ဆန်များလည်း လိုက်ပါ မြင့်တက်သွား ကြောင်း ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန်ဈေးကတော့ ၁ လပိုင်း လဝက်လောက်တုန်းက နည်းနည်းလေး ဆန်တစ်အိတ်ကို ၃၊ ၄ ထောင် လောက် တက်သွားတယ်။ Export ရောပေါ့။ Exporter တွေက လက်ရှိက သင်္ဘောတင်တွေ ဝယ်ဖို့ရှိတာ သူတို့က ဝယ်တယ်။ နယ်မှာက ပြည်တွင်းစား ဆန်ဈေးတွေလည်း တက်သွားတယ်။ ဆန်လက်ကျန်လည်း နည်းနည်းလေး ပါးသွားတယ်ပေါ့နော်။ မိုးစပါးကလည်း နည်းနည်း ကုန်တဲ့အချိန် ဖြစ်နေတယ်။ နွေစပါးကလည်း မပေါ်သေး။ ဆန် လက်ထဲမှာ ရှိတဲ့သူတွေကလည်း ရှေ့မှာ ဈေးတွေတက်လို့ ရောင်းခဲ့တယ်။ လက်ကျန် နည်းသွားတယ်။ နည်းသွား တဲ့ အချိန်မှာ သင်္ဘောတင်လေးရှိလို့ Exporter တွေက ထွက်ဝယ်တော့ တစ်ဦးစ နှစ်ဦးစ ဝယ်တော့ ဈေးပိုတိုးပြီး ဝယ်ရင်းနဲ့ ဈေးတွေက မြင့်ကုန်တာပေါ့။ နောက် ပြည်တွင်းစားဆန် ပေါ်ဆန်းတွေ၊ ဆန်ကြမ်းရှယ်တွေကလည်း တစ်အိတ်ကို ၄ ထောင်၊ ၅ ထောင်လောက် တက်သွားတာတွေ ရှိတယ်။ ပေါ်ဆန်းမွှေးတွေ တစ်အိတ် ၁ သောင်း ကျော် တက်သွားတယ်။ အကြမ်းတွေဆိုလည်း ၅ ထောင်လောက် တက်သွားတယ်ဆိုတော့ ဆန်ဈေးနှုန်းတွေက တဖြည်းဖြည်း နည်းနည်း လိုက်တက်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ဆန်များ ရောင်းချနေစဉ်

လက်ရှိတွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများ ဆက်တိုက် မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ဆန်များကို အများ အပြား ဝယ်ယူမှု လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ လက်လီရောင်းချသူများ အနေဖြင့်လည်း အနည်းငယ်သာ ဝယ်ယူနိုင်တော့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ဆန်သည် အဓိက စားသောက်ကုန် ဖြစ်သည့်အတွက် တခြားသော ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်း မြင့်တက် သည့်နည်းတူ မြင့်တက်၍ မရကြောင်း၊ ဆန်ဈေးတက်ခြင်းကြောင့် စားသုံးသူ ပြည်သူများအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်သွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တောင်သူတော့ ကောင်းတယ်။ စားသုံးသူက နည်းနည်းလေး ဈေးတွေက နည်းနည်းလေး သူတို့အတွက် ကတော့ နည်းနည်းလေး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်တာပေါ့လေ။ ဒီဈေးတွေနဲ့ ကျတော့။ ဆန်က အဓိက စားကုန်ဖြစ်တော့ လေ ရွှေတက်တယ်၊ ငွေတက်တယ်၊ စက်သုံးဆီတက်တယ်၊ အဲဒီအတိုင်းတော့ ဆန်က လိုက်တက်လို့ မရဘူးပေါ့။ သူက အဓိက စားသောက်ကုန် ဖြစ်နေတော့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှုသည် ယခင်ကထက် နည်းပါးလျှက်ရှိနေပြီး ယခင်က တစ်ရက်လျှင် ဆန်အိတ်ရေ ၇ သောင်း၊ ၈ သောင်း ဝင်သော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ ဝင်ရောက်မှု သည် ၃ သောင်းဝန်းကျင်ခန့်သာရှိသည်ဟု ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရသည်။

ဆန်များ ရောင်းချနေစဉ်

ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက “လောလောဆယ်တော့ ပြည်တွင်းစား ဆန်သမားတွေ ကတော့ ပထမရက်က ရွှေဘိုဈေးတွေတက်တော့ လိုက်တက်တော့ အကုန်လုံး လိုက်တက်တာ။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်း စားသုံးသူတွေက နောက်က လိုက်ရောင်းရတာ သူတို့မှာ လက်လီရောင်းတာဆိုတော့ အဲဒီလောက် မဝယ်ဘူးလေ။ စားဝတ်နေရေးက လူတိုင်းက ကြပ်တည်းနေတာဆိုတော့ ဆန်ဈေးနှုန်းက တအားကြီး မြင့်နေတာ အများကြီး အပိုလျှံတွေ မဝယ်နိုင်တော့ လိုသလောက်ပဲ ဝယ်ကြတာ။ အခု တအားကြီး ရောင်းမကောင်းလို့ မကုန် တဲ့အတွက် ဆန်ဈေးက ဒီထက် အများကြီး ဟပြီးတော့ တက်ဖို့တော့ မရှိဘူး။ လက်ရှိရောက်နေတဲ့ ဈေးကတော့ ဒီနှစ်၊ ဒီအခါ၊ ဒီအချိန်၊ ဒီလမှာတော့ အရင်နှစ်တွေထက်စာရင် မြင့်တယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့” ဟု CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိကာလသည် မိုးစပါး လက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်းနှင့် နွေစပါးများ ထွက်ရှိမှု မရှိသေးသော ကာလဖြစ်သည့် အတွက် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ဈေးတွင်သာ ဆက်လက် ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နွေစပါးများ ပေါ်လာမည့် ဧပြီလ နောက်ပိုင်းတွင် ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်လာနိုင်သည်ဟု ဆန်ရောင်းချသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရာတွင် စာချုပ်ကြိုတင် ချုပ်ဆိုထားသည့် ပြည်ပ ပို့ကုန်တင်ပို့သူများ အနေဖြင့် လက်ရှိကာလတွင် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ ပို့ကုန်သမားများ အနေဖြင့် ရေကြောင်းဖြင့် ဆန်တင်ပို့ခြင်းကို နွေစပါးပေါ်ထွက်ပြီး ဧပြီလနောက်ပိုင်းမှသာ တင်ပို့သင့်သည်ဟု ဆန်ကုန် သည်များက အကြံပြုနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းအသားတင် ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (GDP) သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၃ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လာ မည်ဟု ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်နေ့၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့ဘဏ်အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တချို့သော ဒေသများသည် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင်ရန် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု အနည်းငယ် ရှိလာခြင်းကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၌ ယခင်ကထက် အာရုံစိုက်နိုင်လာခြင်းနှင့် ပိတ်ထားသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လာခြင်းကြောင့် GDP သည် ၃ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်မည်ဟု ခန့်မှန်းခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ Trade Export လိုင်း ဖြစ်မှာပေါ့။ ပြီးတော့ ဒီနှစ်က GDP Grow တွေက မနှစ်ကနဲ့ ယှဉ် တာလေ။ အမြဲတမ်း မနှစ်ကနဲ့ ဘယ်လောက်တက်လဲ၊ ဘယ်လောက်တက်လဲ၊ မနှစ်ကနဲ့ ဘယ်လောက်ကျလဲ အဲလိုမျိုး ယှဉ်တာဆိုတော့ မနှစ်ကကို ကြည့်ကြည့်လိုက်ပေါ့။ မနှစ်က တော်တော့်ကို ဆိုးတဲ့နှစ်လို့ ပြောရမှာပေါ့။ အခုကတော့ မနှစ်ကနဲ့ စာလို့ရှိရင် နည်းနည်း ပိုပြီးတော့ တည်ငြိမ်မှု ရှိလာမယ်၊ နောက် စိုက်ပျိုးရေးရော၊ ကုန် ထုတ်လုပ်မှုရော ပိုပြီးတော့ အာရုံစိုက်နိုင်မယ်လို့ တွက်လို့ အဲဒီ ၃ ရာခိုင်နှုန်းလို့ ခန့်မှန်းတာ ဖြစ်မှာပေါ့။ အခု တရုတ် Border Trade က Fully ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီလေ။ Fully လောက် နီးနီးပေါ့လေ ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီဆိုတော့ အဲဒီ ဟာလည်း ပါမှာပေါ့။ မနှစ်က တရုတ်ရဲ့ Border Trade က တအားကျသွားတယ်။ အရင်ဆို တရုတ် Border Trade က အမြင့်ဆုံးပဲ။ မနှစ်ကတော့ ထိုင်းက ကျော်တက်သွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 အမျိုးသမီးနှစ်ဦး သင်္ဘာစောင့်နေစဉ်

ယခုနှစ် နွေစပါး စိုက်ရာသီတွင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနမှ နွေစပါးစိုက် တောင်သူများအတွက် အကြွေးစနစ်ဖြင့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို ရောင်းချပေးမှုများ ရှိနေကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဓာတ်မြေဩဇာများကို လုံလုံလောက်လောက်ဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မည်ဆိုပါက မိုးစပါးတွင်လည်း စပါးစိုက်ပျိုးမှုများ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်သလို အထွက်နှုန်းများလည်း တိုးတက်လာမည် ဖြစ်သည်ဟု တောင်သူ လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထောက်ပံ့တာက ဧကအပြည့်တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ အချိုးနဲ့ပေါ့။ တစ်ဧကကို ၂ သိန်းဖိုး သွင်းအားစုပေါ့။ မြေဩဇာ တစ်အိတ်ကို ၁ သိန်းနဲ့ဆိုတော့ ၂ အိတ်ဆို ၂ သိန်းပေါ့။ အဲဒီ ၂ သိန်းဖိုး မြေဩဇာကို စပါးပေါ်မှ ပြန်ပေး ပေါ့။ အခုဆိုရင် အဘဆိုရင် ၃၅ ဧက စိုက်တယ်။ အိတ် ၇၀ ရတယ်။ ခါတိုင်းဆိုရင် သိန်း ၇၀ ကျော် အပြင်မှာ အကြွေး(တင်)ခံရတာ။ အကြွေးရရင်ရ မရရင် နည်းနည်း စပါးမှာ အစာမနိုင်ဘူး ဖြစ်တာပေါ့။ ခုက ၁ ဧက ၂ အိတ် နှုန်းနဲ့ ရတာဆိုတော့ လုံလုံလောက်လောက် ဖြစ်သွားတာပေါ့။ လုံလုံလောက်လောက် ဖြစ်တဲ့အတွက် နည်းနည်း စိတ်မဆင်းရဲ ရတော့ဘူးပေါ့။ သွင်းအားစုဖြစ်တဲ့ မြေဩဇာ လုံလုံလောက်လောက် ထောက်ပံ့မယ်ဆိုရင်တော့ တိုးလာနိုင်ပါတယယ်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းအသားတင် ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (GDP)သည် တိုးတက်မည်ဟု ခန့်မှန်း သော်လည်း နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်သည့်နှစ်တွင် GDP သည် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းထားသည့်အတွက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၏ GDP နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းမှု ရှိနေသေးသည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂၀၂၀ နဲ့ နှိုင်းရင် ကြားထဲမှာ GDP အကုန်လုံးကို ထည့်တွက်ရမှာပေါ့။ ၂၀၂၀ နဲ့နှိုင်းရင် ၂၀၂၁ မှာ အနုတ် ၁၈ ကျတယ်။ ၂၀၂၂ မှာ ၂ လောက် တက်မယ်ပေါ့။ အနုတ် ၁၈ ကနေ အပေါင်း ၂ ဆိုရင် ၂၀၂၀ နဲ့ ယှဉ်ရင် အနုတ် ၁၆ ရှိနေတုန်းပဲ။ အခု ၂၀၂၃ မှာ ၃ ရာခိုင်နှုန်း တက် မယ်ဆိုရင်တော့ ၁၆ ကနေ ၃ ထပ်နုတ်ရင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းပဲ။ ၂၀၂၀ နဲယှဉ်ရင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း နိမ်နေတုန်းပဲ။ ကျနေတုန်းပဲ” ဟု ပြောသည်။

ငှက်ပျော်သီးများ တင်ပို့နေစဉ်

ထို့အပြင် စီးပွားရေး မရောရာမှုများ၊ ပဋိပက္ခများနှင့် လျှစ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ် နေခြင်းကြောင့် ကာလတို စီးပွားရေး ပြန်လည် အသက်ဝင်လာနိုင်မှု နှေးကွေးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၃ အလွန် တွင် မသေချာ မရေရာမှု အခြေအနေ မြင့်တက်နေသည့်အတွက် မခန့်မှန်းနိုင်ကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြ ထား သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပြီး ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်လာမည်ဟု နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးပညာရှင်များက ထောက်ပြနေကြသည်။

ထိုသို့ ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုကြောင့် မြန်မာမှ ထွက်ရှိသည် ကုန်စည်များ ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင် ဈေးနှုန်း ကောင်းနိုင်သည့်အတွက် မြန်မာ့ GDP သည် တိုးတက်သည့် အခြေအနေ ရှိလာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် များနှင့် ပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

တရုတ်နှစ်ကူးပြီး နောက်ပိုင်း မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေသည် ယခင်ကထက် ကောင်းမွန် လာနေခြင်းကြောင့် ကိုဗစ်မဖြစ်ခင် ကာလသို့ တဖြည်းဖြည်း ရောက်ရှိလာနိုင်သည်ဟု မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည် များက သုံးသပ်နေကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ အပါအဝင် လူအဝင်၊ အထွက် ဂိတ်များ ကိုလည်း ဖွင့်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကိုဗစ်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များလည်း ဖြေလျှော့လိုက်ပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ယခင်နှစ်များထက် တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန် စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ကုန်ကားများကို ကိုဗစ်ဆေးဖြန်းနေစဉ်

၎င်းက “တရုတ်နှစ်သစ်ကူးလည်း ပြီးသွားပြီ။ အင်္ဂလိပ်လကလည်း လဆန်းနှစ်ထဲကို ရောက်လာပြီဆိုတော့ ဘာပဲ ပြောပြော အန်ကယ်တို့ မှန်းတာကတော့ ဒီနှစ်ထဲမှာ ၂၀၂၃ မှာတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် စာရင်တော့ အများကြီး တိုးတက်ကောင်းမွန် လာလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ ဒါဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် တုန်းက ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေ အများကြီး သတ်မှတ်ထားတယ်။ ကိုဗစ်ကလည်း လုံးဝကင်းစင် သွားတယ်ဆို တာ မရှိသေးဘူး မြန်မာပြည်ဘက်ခြမ်းမှာ။ အခုဆိုရင် ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေ တော်တော်လေး ဖြေလျှော့လိုက် တယ်။ နောက်တစ်ခါ ဂိတ်တွေ ပြန်ဖွင့်လာတာလည်း ပါတယ်။ ဂိတ်တွေ တော်တော်များများ ပြန်ဖွင့်ပြီ။ ကုန်သွယ် လို့ရတဲ့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ရော။ တခြားဂိတ်တွေကလည်း လူဝင်လူထွက်တွေ ပြန်လုပ်လို့ရပြီ။ မူဆယ်မှာလည်း နယ်အသီးသီးကနေပြီးတော့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မယ့် လူတွေကလည်း တဖွဲဖွဲနဲ့ ရောက် လာပြီ။ ဒါပေသည့် လောလောဆယ် အထဲကို နယ်ကလူတွေ ဝင်ခွင့်မရသေးဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ နယ်စပ် ပတ်စပို့စာအုပ် လုပ်တဲ့အချိန်အခါမှာ မူဆယ်အိမ်ထောင်စုဇယား ရှိတဲ့လူကိုသာ လုပ်ပေးတဲ့အတွက် နယ်ကလူ တွေ ဝင်လို့မရသေးဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ခြုံပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ အခု လာမယ့် ၂၀၂၃ ပြက္ခဒိန်နှစ်မှာတော့ တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် အများကြီး တိုးတက်ကောင်းမွန်လာလိမ့်မယ်လို့ အန်ကယ် ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် အဓိက ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက် တစ်ခုဖြစ်သည့် မန့်ဝိန်းဂိတ်သည် လက်ရှိ၌ မူဆယ်တွင် ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု အခြေအနေများကြောင့် ကုန်တင်တွဲကားများကို ဝင်ခွင့်မပြုဘဲ ၆ ဘီးယာဉ်များကိုသာ ဝင်ခွင့်ပြုထားကြောင်း မူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

၆ ဘီးအထက် ယာဉ်များနှင့် တွဲကားများသည် လက်ရှိတွင် သစ်သီးဝလံများကို တင်ပို့သည့် ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်မှ တဆင့် ဝင်ထွက်ကြရကြောင်း၊ ထိုသို့ တွဲကားများ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တွင် ဝင်ထွက်ကြမည်ဆိုသော်လည်း သစ်သီးကုန်ကားများအတွက် အခက်အခဲ မရှိနိုင်ကြောင်း ခွါညိုသစ်သီးပွဲရုံ ပိုင်ရှင် ဦးစိုင်းခင်မောင်က ပြောသည်။

သစ်သီးသယ် လာသော ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တရုတ်ဘက်က အလုံးစုံ ဖွင့်နေပြီဆိုတော့ တစ်နေ့ကို အစီး ၂၀၀၊ ၃၀၀ တော့ ဝင်လို့ရပါတယ်။ ဘာမှ ပြဿနာ မရှိပါဘူး။ နောက်ပြီးတော့ အခု သွားနေတဲ့ ကုန်သွယ်မှု အခြေအနေကလည်း တအားကြီး များနေတယ် လို့လည်း မဆိုလိုဘူးလေ။ ပုံမှန်လောက်ပဲ သွားနေကြတော့ တခြားကုန်တွေ တိုးလာတယ်ဆိုပေမယ့် သိပ်တော့ ကားတွေဘာတွေ ပိတ်လောက်တဲ့ အထိတော့ မရှိပါဘူး။ သစ်သီးအတွက်ကတော့ ဘာမှ ထိခိုက်မှု မရှိပါဘူး။ ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းအရကတော့ ကောင်းလာနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ရှိပါတယ်။ ကောင်းလာနိုင်တဲ့ အခြေအ နေ ရှိပေမယ့်လည်း တချို့ မမျှော်မှန်းနိုင်တဲ့ အကြောင်းတရားတွေကလည်း စိုးရိမ်ရတာကိုး။ တရုတ်ဘက်က လည်း အပြောင်းအလဲ ရှိလာနိုင်သလို မြန်မာဘက်ကလည်း အပြောင်းအလဲ ရှိလာနိုင်တယ်။ တရုတ်ဘက်ကတော့ ငြိမ်ပါပြီ။ အခု သူတို့ကလည်း အကုန်ဖွင့်နေတော့ လောလောဆယ် ကိုဗစ်နဲ့ဆိုင်တဲ့ အတားအဆီးတွေကလည်း ဖြုတ်လိုက်ပြီ၊ လူကလည်း ဝင်လို့ရပြီဆိုတော့ တဖြည်းဖြည်းတော့ ကောင်းလာမှာပါ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေသည် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး နောက်ပိုင်း ကုန်သွယ်ရေးများ ပုံမှန် ကုန်သွယ်မှု ရှိနေပြီး ဖရဲကားအစီးရေ ၈၀ နှင့် ၁၀၀ ကြား ဝင်ထွက်လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ပဲ၊ ပြောင်းနှင့် နှမ်းများကို လည်း တရုတ်ဘက်က ပုံမှန်ဝယ်ယူနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ဆန်ဝယ်ယူခွင့်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံက ချပေးထားသည့် လိုင်စင်ခွဲတမ်းသည် များပြားသည့်အတွက် ဆန်ဝယ်ယူမှု များပြားလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးမှုအား ခေတ္တရပ်နားမည်ဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ရပ်နားခြင်းသည် ပါမစ်လျှောက်ရန် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်မည့် မြန်မာများအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်စေ ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးသည့်စက်များနှင့် ကွန်ပျူတာများအား ပြုပြင် ထိန်းသိမ်းမှုများ ဆောင်ရွက်ရန်ရှိသဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်း အား ခေတ္တရပ်နားထားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ထုတ်ပေးမည့်ရက်ကို အသိပေးကြေညာသွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြန်လည် ထုတ်ပေးမည့်ရက်အား အတိအကျ မဖော်ပြထားခြင်းကြောင့် လက်ရှိ မလေးရှား တွင် ဖွင့်ပေးနေသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်လျှောက်ရန် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပြုလုပ်မည့် မြန်မာများအတွက် အခက်အခဲဖြစ်စေကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအားကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒါကလည်း ချက်ချင်းလက်ငင်း ဘယ်တော့ ပြန်ဖွင့်မယ်ဆိုတာလည်း မပြောဘူး သူတို့။ သက်သက်မဲ့ ကြီးလို ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ဒီမှာ နိုင်ငံသားတွေကို စဖွင့်ပေးရမယ့်နေရာမှာ ဒီလိုမျိုးကြီးတွေ ချက်ချင်းလက်ငင်း အပြောင်းအလဲတွေ လုပ်လိုက်တော့ အခက်အခဲတွေတော့ အများကြီး ဖြစ်သွားတာပေါ့နော်။ အများကြီးရှိသွား တာပေါ့။ ဒါကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေကို ကိုယ် ဒုက္ခပေးရာ ကျသွားတာပဲ။ အခုလည်း ပါမစ်လုပ်တဲ့ ပွဲစားရော စာအုပ် လုပ်တဲ့ ပွဲစားရော ရှုပ်ယှက်ခက်နေတာပဲ။ သံရုံးက ဒီစာအုပ်ထုတ်တာ ပိတ်မယ်ဆိုတာတောင်မှ လုပ်လို့ရတယ် ဆိုပြီး ပိုက်ဆံ လိုက်ကောက်ခံနေတဲ့လူတွေ ရှိနေတာပဲ။ သူတို့ကတော့ ဘယ်လိုမှ တားလို့ရမှာမဟုတ်ဘူး။ ကျနော်ကတော့ ကျနော့်လာမေးတဲ့ ကလေးတွေကတော့ စောင့်ခိုင်းထားတုန်းပဲ။ သူဌေးအမာခံ ရှိတဲ့လူကတော့ တင်ပေါ့။ link တွေ ဘာတွေပို့ပေးပြီး သူတို့ကို တင်ထားခိုင်းတာပဲ။ ဒီပွဲစားတွေ ဘာတွေနဲ့ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ ခဏစောင့်လို့ ကျနော်ပြောတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပတ်စပို့သက်တမ်းတိုးရန် စောင့်နေသူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြန်မာသံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းအား ခေတ္တရပ်နား ထားမည်ဖြစ်သော်လည်း ရက်ချိန်းယူခြင်း၊ မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် ထုတ်ပေးသည့် ကိစ္စရပ်များ ၊ ထောက်ခံစာများ ထုတ်ပေးခြင်းနှင့် ဗီဇာလျှောက်ထားသည့် ကိစ္စရပ်များကို ရုံးဖွင့်ရက်များတွင် ပုံမှန်အတိုင်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် လက်ရှိပြန်ဖွင့်ပေးသည့် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား လျှောက်မည့်သူသည် နိုင်ငံကူး လက်မှတ် စာအုပ်သက်တမ်း အနည်းဆုံး ၁ နှစ်ကျော်ခန့်နှင့် အလုပ်ရှင်သူဌေး ရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာသံရုံး အနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းအား ကာလ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြန်မဖွင့်ပေး သေးပါက အလုပ်သမားများ ဘက်မှနေ၍ တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် နေထိုင် လျက်ရှိသည့် မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိကတော့ Overstay တွေအတွက်တော့ တော်တော်လေး ဒုက္ခရောက်သွားတယ်ပေါ့။ အခုက နေ့တိုင်းက နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အသစ်တွေကို Overstay တွေက တစ်နေ့ကို ရာနဲ့ချီပြီးတော့ သွားပြီးတော့ တင်နေ တယ်ပေါ့။ လက်ရှိအနေအထား အနေနဲ့ သူတို့က ဘယ်ရက် ဘယ်ဖွင့်မယ်ဆိုတာ အတိအကျ မပြောသေးတဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ဘက်က ဘာမှ complain တက်လို့မရဘူးပေါ့နော်။ ဥပမာတစ်ခုက စက်တွေကောင်းလို့ ဒီတစ်ပတ် အတွင်းပဲ ပြန်ဖွင့်ပေးမလား၊ ဒီတစ်လအတွင်းပဲ ပိတ်ထားသလားဆိုတာ ကျနော်တို့က မသိရသေးဘူး။ ရက် အနည်းငယ် စောင့်ပြီးတော့မှ ဥပမာတစ်ခုက တစ်လသော်လည်းကောင်း၊ ၁၅ ရက် သော်လည်းကောင်း အဲဒီ အတိုင်းအတာ တစ်ခုမှာမှ ပြန်မဖွင့်ဘူးဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ တောင်းဆိုစရာရှိတာ တောင်းဆိုပြီးတော့ အလုပ် သမားတွေဘက်က နည်းနည်းရပ်တည်ပေးဖို့ ကျနော်တို့မှာရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးစင်တာကိုတွေ့ရစဉ်

ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အား ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့အထိ လျှောက်ထား နိုင်ပြီး ပါမစ်သက်တမ်း ကျော်သွားသောသူများ၊ အောက်လမ်းမှ ဝင်လာသူများနှင့် calling ပြေးများ၊ 6P ပရိုဂရမ် တွင် စာရင်းဝင်ထားသူများနှင့် ဥပဒေပြစ်မှု တစ်စုံတစ်ရာ ကျူးလွန်ထားသူများ အစရှိသူတို့ လျှောက်၍ မရ ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရီကာလီဘရာစီ ပါမစ်(RTK)အတွက် အလုပ်ရှင်သူဌေးသည် အွန်လိုင်းမှ လျှောက်လွှာတင်ပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ၃ ရက်အတွင်း ရက်ချိန်း ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အလုပ်ရှင်သူဌေးနှင့် ပါမစ်လျှောက်လိုသော အလုပ် သမားတို့သည် သက်ဆိုင်ရာဌာနသို့ အတူတကွ သွားရောက် တွေ့ဆုံရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် သက်ဆိုင်ရာမှ မေးမြန်းပြီး ပါမစ်ပြုလုပ်၍ ရ၊မရအား ၁ ရက်အတွင်း သိရမည်ဖြစ်ကာ လျှောက်လွှာတင် ၍ မရသူများအနေဖြင့်လည်း အယူခံဝင်၍ လိုအပ်ချက်များ ထပ်မံဖြည့်သွင်းကာ နောက်တစ်ကြိမ် လျှောက်လွှာ တင်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ပါမစ်လျှောက်ရန် ခွင့်ပြုချက် ရသူများအနေဖြင့် ဆေးထပ်မံ စစ်ဆေးရမည်ဖြစ်ပြီး ဆေးအောင်ပါက RTK ပါမစ် ကြေး ရင်းဂစ် ၁၅၀၀ အား ပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် visa၊ စတေကာ၊ Levy နှင့် ဝန်ဆောင်ခများ အတွက် ကုန်ကျစရိတ် ရှိဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးကို ဥရောပသို့ တန် ၅၀ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းထံမှ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလနှင့် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ပြင်သစ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစားအသောက် အသီးအနှံပြပွဲများတွင် သွားရောက်ပြသခဲ့ပြီးနောက် ဥရောပက မြန်မာ့ထောပတ်သီးကို စိတ်ဝင်စားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တန် ၅၀ တင်ပို့ရန်အတွက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့တွင် ဥရောပသို့ ထောပတ်သီး ၁၀ တန်ခန့်ကို ထပ်မံ တင်ပို့သွားမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်စိုးမင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တင်ပို့ရောင်းချတာပေါ့နော်။ ပထမဆုံး ကျနော်တို့ ကီလို ၅၀၀၊ ကီလို ၂၀၀ ပေါ့နော်၊ ကုမ္ပဏီ ၂ ခုကို ကီလို ၅၀၀ ပို့လိုက်တယ်။ အဲဒီမှာ စမ်းသပ်တယ် အောင်မြင်လို့ ကျနော်တို့က တစ်ခါပို့ရင် ၃ တန်၊ ၃ တန်နဲ့ ပို့တာပေါ့နော်။ ချုပ်ထားတာတော့ တန် ၅၀ ချုပ်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရာသီက ကုန်တာက ဒီနှစ်က နည်းနည်း စောသွားလို့ လေ။ အကုန်လုံးတော့ ပြည့်သလောက်ပဲပေါ့။ အစကတည်းက ကျနော်တို့က တန် ၅၀ လောက် ချုပ်ထားတယ် ရသလောက်ပေါ့။ နောက်ဆုံး နောက် ၅ ရက်နေ့ကျရင် တစ်ခါ ထပ်ပို့မယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ၅ တန်နဲ့ ၁၀ တန် ကြား ပို့ဖို့ လုပ်ထားတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ရာသီက ကုန်ခါနီးပြီဆိုတော့ အဲဒါဆိုရင်တော့ ပြည့်သွားမှာပေါ့နော်။ မဟုတ်ရင်တော့ မပြည့်ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကိုလည်း အစကတည်းက ချုပ်ထားတာ နောက်ကျတဲ့အတွက် မပြည့်ရင်လည်း သူတို့ လက်ခံပေးရမယ်” ဟု ပြောသည်။

ဥရောပသို့ တင်ပို့ရာတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ တောင်ကြီး၊ နောင်ချို၊ ဖယ်ခုံ၊ ဟိုပုံးမြို့နယ်တို့မှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးကို အဓိက တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ပြင်ဦးလွင်မှ ထွက်ရှိသည့် ထောပတ်သီးကိုလည်း အားဖြည့်တင်ပို့လျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

ထောပတ်သီးများကို ဆွတ်ခူးပြီး ခြင်းများဖြင့် ထည့်ထားစဉ်

ဒါ့အပြင် ယခုနှစ်တွင် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ မြန်မာ့ထောပတ်သီး တရားဝင် တင်ပို့ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ထောပတ်သီး အဓိကဝယ်ယူနေသည့် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်လည်း တရားဝင် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ကွန်တိန်နာတစ်လုံး စမ်းသပ်တင်ပို့ထားသည်ဟုလည်း ဦးကျော်စိုးမင်းက ဆက်ပြောသည်။

“အဓိက ဝယ်လိုအားက ထိုင်းပေါ့နော်။ ထိုင်းကတော့ ရှိသလောက် ဝယ်သွားတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ Export လမ်းကြောင်းကို ဖောက်တယ်ပေါ့နော်။ မလေးနဲ့ ထိုင်းကို ကျနော်တို့ Export လမ်းကြောင်း ဖောက်ပေးတယ်။ Export တရားဝင်ပေါ့နော်။ ထိုင်းကတော့ တရားဝင်တော့ မဟုတ်သေးဘူး။ ကျနော်တို့ကတော့ အောက်လမ်းနဲ့ပဲ သူတို့လိုချင်တဲ့ ပုံစံနဲ့ပေါ့နော်။ တရားဝင်တော့ မရသေးဘူး။ မလေးကတော့ တရားဝင် ရသွားတယ်။ ထိုင်းကတော့ Try နေတုန်းပဲ။ ထိုင်းကတော့ ကျနော်တို့ ကွန်တိန်နာ တစ်လုံးလောက် စမ်းသပ်ပို့ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ကြားထဲမှာ risk တွေတော့ ရှိသေးတာပေါ့။ အဲဒါတော့ တရားဝင် မရသေးဘူး။ ရအောင်တော့ ကျနော်တို့ ကြိုးစား နေတယ်ခင်ဗျ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထောပတ်သီးကို ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ မန္တလေးနှင့် ပြင်ဦးလွင်တို့တွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး စိုက်ဧက ၁ သောင်းကျော်နှင့် နှစ်စဉ်တန်ချိန် ၂၀၀၀၀(နှစ်သောင်း) ထွက်ရှိပြီး ဧကအများအပြား ထပ်တိုး စိုက်ပျိုးလာကြ သည်ဟု သိရသည်။

ပြည်ပသို့တင်ပို့ရာတွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှ ထွက်ရှိသည့် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီးများကို တင်ပို့ ကြပြီး နိုဝင်ဘာလမှ ဇန်နဝါရီလအထိ တင်ပို့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုနှစ် ထောပတ်သီးရာသီတွင် တရားဝင်လမ်းကြောင်းနှင့် တရားမဝင်လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ထောပတ်သီး တင်ပို့မှုသည် Hass အမျိုးအစား ထောပတ်သီး တန် ၄ ထောင်ဝန်းကျင်နှင့် ဒေသအသီး ထောပတ်သီး တန် ၁ သောင်းခွဲခန့် ရှိသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ထောပတ်သီး တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၈

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စပါးဈေးနှုန်းများသည် စပါးပေါ်ချိန်ကထက် ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြင့်တက်လာနေပြီး ဆန်ကြမ်းစပါး တင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၆ သိန်းအထိ ဈေးနှုန်းရရှိနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုနှစ် စပါးစိုက်ပျိုးမှုနှုန်း လျော့ကျနေခြင်းနှင့် ရာသီဥတုကြောင့် စပါးပင် ပျက်စီးမှုများ ကြုံတွေ့ ခဲ့ရသည့်အတွက် စပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျနေကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စပါးဈေးနှုန်းများသည် ဆန်ကြမ်းစပါး တင်း ၁၀၀ လျှင် ၁၆ သိန်းအထိ ဈေးနှုန်း ရရှိနေပြီး ဆန်ချော တင်း ၁၀၀ သည် ငွေကျပ် သိန်း ၂၀ ကျော်နေပြီဖြစ်သည်ဟု တောင်သူလယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စပါးစပေါ်ချိန်တုန်းက ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်လောက်က စတယ်လေ။ ၁၀ သိန်း ဝန်းကျင်ကနေ စလိုက်တာ အခုတော့ ပြည်တွင်း စားဆန်ပေါ့ သုခတို့၊ ပခမ်းတို့ အဲဒီလို ပြည်တွင်း အခြေခံလူတန်းစား စားတဲ့ ဆန်ထဲက လူကြိုက်များတဲ့ ဆန်တွေပေါ့။ အဲဒီ လူကြိုက်များတဲ့ ဆန်တွေက ၁၀ သိန်း ကျော်ကျော်လောက်ကနေ အခုတော့ အခုချိန်မှာ သုခတို့ဆို ၁၄ သိန်းလောက် ဖြစ်နေပြီ စပါး ၁၀၀ ကိုလေ။ ဆန်ဈေးကလည်း ၄ သောင်းကနေ အခု တော့ ၅ သောင်းဝန်းကျင် ဖြစ်သွားပြီပေါ့။ ပေါ်ဆန်းက စပေါ်ခါစမှာတုန်းက စပါးဈေးက ၁၆ သိန်းလောက် ရှိ တယ်။ ဆန်ဈေးက ၅ သောင်း ဝန်းကျင်လောက် ရှိတယ်။ အခုတော့ စပါးဈေးကလည်း ၁၈ သိန်း၊ ၁၉ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ ဖြစ်သွားတယ်။ အထွက်နှုန်း လျော့သွားတဲ့အတွက် Export စာချုပ် ချုပ်ထားတဲ့ လူတွေကလည်း သူတို့ အရေ အတွက် ပြည့်အောင် ဝယ်ရမှာပဲလေ။ အဲတော့ အခု မိုးစပါးထွက်တဲ့ အထွက်နဲ့ သူတို့ဟိုကို ပြန်သွင်းရမှာနဲ့ ပြည်တွင်း စားသုံးမှုနဲ့ စသည်ဖြင့်ပေါ့။ အဲတော့ သူတို့ခါတိုင်းလို ဈေးချပြီးတော့ အစ်ပြီးဝယ်ရင် သူတို့မရရုံပဲ ရှိ မယ်။ အဲတော့ သူတို့ ဈေးချိုလို့ မရတော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့်လည်း ပါမယ်” ဟု ပြောသည်။

 တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်သော်လည်း တဖက်တွင် စပါးစိုက် တောင်သူများသည် သွင်းအားစုစရိတ်များ ၄ ဆလောက် ပိုကုန်ကျခဲ့ရကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့အပြင် အလုပ်သမားစရိတ်၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခ ကုန်ကျစရိတ်များကလည်း ယခင်ကထက် ပိုမိုများပြား နေခြင်း ကြောင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု အနည်းငယ်သာရှိသည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် သွင်းအားစုစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဈေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေး၊ အပင်အားဆေး စသည် တို့ကို လုံလုံလောက်လောက် မထည့်နိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျမှုများနှင့် ရင်ဆိုင် ခဲ့ရကြောင်း၊ ယခင်က လယ်တစ်ဧကလျှင် စပါးတင်း ၁၀၀ ရရှိသော်လည်း ယခုနှစ် မိုးစပါးသည် နှစ်ဧကမှသာ စပါးတင်း ၁၀၀ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

စပါးစိုက်ပျိုးမှု ၃ ပုံ ၂ ပုံ လျော့ကျခဲ့သည့် ရွှေဘိုမြို့နယ်တွင် စပါးဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်လျက်ရှိသော်လည်း နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် စပါးဝယ်ယူရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း၊ လယ်သမားများက နယ်မြေတည်ငြိမ်သည့် နေ့ရက်များတွင် ဆန်စက်များသို့ ကိုယ်တိုင်လာရောက် ပို့ဆောင်ကြရကြောင်း ဆန်စက်ပိုင်ရှင်များက ပြောသည်။

စပါးများ ပုံနေစဉ် (AFP)

လက်ရှိတွင် ရွှေဘိုမြို့နယ်၌ စပါးလှောင်သမားများနှင့် ကြိတ်ခွဲမည့် သူများသည် ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုကြောင့် ဝယ်ယူမှုများ ရပ်တန့်နေကြောင်း၊ သို့သော် စပါးဈေးနှုန်းများသည် အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိနေသည်ဟု ရွှေဘိုမြို့မှ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလက်ရှိက ခက်ခဲတယ်လေ ဝယ်လို့ မလွယ်ဘူး။ သူတို့ဟာသူတို့ နယ်မြေအေးချမ်းတဲ့ နည်းနည်းပါးပါး တစ်ရက်၊ နှစ်ရက် အေးချမ်းတယ်ဆိုရင် သူတို့ထွက်လာကြတာရှိတာ။ လူတွေကတော့ ဒီဘက်က မြို့ပေါ်က သွား မတိုက်ရဲကြဘူး။ သူတို့ တစ်ခါတလေ အေးချမ်းတယ်ထင်ရင် ထွက်လာလိုက်တာပေါ့။ မအေးချမ်းတော့ မလာပြန် ဘူးပေါ့။ သူတို့ဟာ သူတို့ အဆင်ပြေတာလေ။ ဒီကလူတွေကတော့ နယ်မြေ မအေးချမ်းဘူး၊ အေးချမ်းတယ်ဆိုတာ မသိဘူးလေ။ အဲဒီအခါကျတော့ သွားတိုက်လို့ အဆင်မပြေဘူးလေ။ သူတို့ကတော့ လာပြီးတော့ အရောက်ပို့တယ် ဆိုတာ ပို့တဲ့နေ့ ပို့တယ် သူတို့အဆင်ပြေတဲ့နေ့။ စစ်ကြောင်းရှိတဲ့နေ့ ကျတော့လည်း မလာရဲဘူးပေါ့လေ။ သူတို့ နယ်မြေပေါ် သူတို့ကြည့်ပြီးတော့ လာကြတယ်။ စပါးဈေးနှုန်းတွေကတော့ ရွှေဘို ပေါ်ဆန်းတွေကတော့ လော လောဆယ် သိန်း ၂၀ ဝန်းကျင်၊ ၂၀ အထက်။ အခုကတော့ မတက်တော့ပါဘူး အတက်ရပ်သွားပါပြီ။ စပါးဈေးတွေ က မြင့်သွားပြီလေ မြင့်သွားတဲ့ အခါကျတော့ လှောင်လက်သမားတွေက ဒီဈေးနဲ့ကျတော့ မလှောင်တော့ဘူးလေ။ ရလည်း ရသွားပြီလေ။ ဒီအချိန်ကျ လှောင်သမားတွေက ပြည့်သွားပြီလေ။ ကြိတ်ခွဲသမားက လက်ရှိ ဆန်ဈေးနဲ့ ကျတော့ ဆန်က အရောင်းနှေးသွားတာလေ။ အဲတော့ တအားကြီး အင်တိုက်အားတိုက် မဝယ်ကြတော့ဘူးပေါ့။ ဝယ်တဲ့နေရာတော့ ဝယ်သေးတာပေါ့။ ခါတိုင်းလောက်ကြီး တအားမဆိုးတော့ဘူးပေါ့။ ခါတိုင်းကတော့ တစ်ရက် တစ်ဈေးဖြစ်နေတော့ နေ့တိုင်း တောက်လျောက် တန်းဝယ်နေကြတာ။ အခုတော့ လောလောဆယ်တော့ အမြင့် ဆုံးဈေး ရောက်သွားပြီပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်သူလယ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်သည့်အတွက် မူဆယ်နယ်စပ်တွင် ဆန်ဝယ်လိုအား မြင့်တက်နေသည်။

ထို့အပြင် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တဆင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုများ ပုံမှန်ရှိနေခြင်းနှင့် စပါးအထွက်နှုန်းအပေါ် စိုးရိမ်ပြီး ဝယ်ယူသိုလှောင်မှုများ မြင့်တက်နေခြင်းတို့ကြောင့် စပါးဈေးများ စံချိန်တင် မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ် သည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

စပါးဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုနှင့်အတူ ဆန်ဈေးနှုန်းများ လိုက်ပါ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် တောင်သူလယ်သမားများနှင့် ကုန်သည် ပွဲစားများအတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာမည်ကို ပြည်သူများက စိုးရိမ် နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၇

မြန်မာ - တရုတ်နယ်စပ် လူဝင်လူထွက် ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မူဆယ်နန်းတော်ဂိတ်ကို ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက် နေ့က ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် မူဆယ်နှင့် နမ့်ခမ်း၌ အိမ်ထောင်စုနှင့် နေထိုင်သူများကို သာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် စာအုပ်အနီကို ထုတ်ပေးသေးကြောင်း မူဆယ်မြို့ လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လိုသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများကို နန်းတော်ဂိတ် မှတဆင့် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ရန်အတွက် လတ်တလောတွင် မူဆယ်နှင့် နမ့်ခမ်း ဒေသခံများကိုသာ စာအုပ်ထုတ်ပေးခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ပြန်/ဆက်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ် ကျန်းမာရေး သတိစာကပ်ထားစဉ်

၎င်းက “မူဆယ်မြို့နယ်နဲ့ နမ့်ခမ်းမြို့နယ် အိမ်ထောင်စုစာရင်း ရှိသူတွေကိုပဲ BP (Border Pass)စာအုပ် လုပ်ပေး မှာဗျ။ ပြီးတော့ ကားသမားပေါ့နော် ကုန်ကားသမားကျတော့ သူတို့ လုပ်ပေးမှာ။ ကုန်သမားတွေကျတော့ ကုန်စီး ဆင်းမှုအတွက် မန့်ဝိန်းဂိတ်ပေါ့။ နန်းတော်ပေါက်နဲ့ ဒီဘက်ပေါက်ကတော့ မူဆယ်နဲ့ နမ့်ခမ်း အဲဒီက အိမ်ထောင်စု စာရင်း ရှိတဲ့သူပဲ စာအုပ်လုပ်ပေးမှာပေါ့။ ပွဲစားတွေ မရှိအောင်လို့တော့ လ.ဝ.က-ကနေ စီစဉ်ထားတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ တိုက်ရိုက် လူကိုယ်တိုင် လုပ်ပေးမှာပေါ့နော်။ ပွဲစားနဲ့ မလုပ်ပေးဘူး။ လူကိုယ်တိုင် လာရမယ်ဆိုပြီးတော့လည်း သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ဒေသခံတွေ အတွက်ကတော့ ဒီဘက် ကူးလူးဆက်ဆံတာတွေ အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့။ ဟိုဘက် ဒီဘက် ဆက်ဆံနေတာဆိုတော့။ အဲလိုမျိုး တနိုင်တပိုင် သွားလာတဲ့သူတွေ အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့ သူတို့ ဟိုဘက်ဒီဘက် ကုန်သွယ်မှုအရ လူသွားချင်တယ်ဆိုရင် အရင်က သွားလို့မရဘူးပေါ့။ ကုန်ပစ္စည်းတွေက ကားနဲ့ သွားတယ်ဆိုရင် လူတွေက ဒီဘက်က သွားဆိုရင်တော့ အခုက အဆင်ပြေသွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်စာအုပ် ပြုလုပ်ရာတွင် ကုန်ကျစရိတ် အနေဖြင့် တစ်အုပ်လျှင် ယွမ် ၁၀၀၀၊ မြန်မာ ကျပ်ငွေ ၄ သိန်း ကုန်ကျမည်ဟု လူမှုကွန်ယက် စာမျက်နှာများတွင် သတင်းများ ပျံ့နှံ့လျက် ရှိနေသည်ကို တွေ့ရ သည်။

စာအုပ် ပြုလုပ်ရာတွင် ပွဲစားများနှင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းကို ခွင့်မပြုထားကြောင်း၊ လူကိုယ်တိုင် လာရောက် ပြုလုပ်ရ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စာအုပ် တန်ဖိုးကို ၅၀၀ ကျပ်သာ သတ်မှတ်ထားသည်ဟု မူဆယ်ခရိုင် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး ဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မူဆယ် နန်းတော်ဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အစ်မတို့ဆီမှာ စာအုပ်ဖိုး ၅၀၀ ပဲ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင် ရုံးဝင်းထဲမှာ အကုန် လုံး စလစ်ပေးပြီး တန်းစီခိုင်းပါတယ်။ အဲလိုကိစ္စတွေ ပေါ်ပေါက်မှာစိုးလို့ ကာယကံရှင်လာမှ ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင် အလုပ်လုပ် ခိုင်းပါတယ်။ ညီမတို့ ကြားတာတွေဆို မျိုးစုံပါ။ ၁၀ သိန်း၊ ၁၂ သိန်း အဲလိုကြားပါတယ်။ အစည်းအဝေးထဲမှာလည်း ကြားပါတယ်။ ညီမတို့ ခရိုင်မှူး ကိုယ်တိုင်က ကာယကံရှင်ကိုယ်တိုင် တန်းစီပါ။ စာအုပ်ဖိုးကတော့ ၅၀၀ သူတို့ဘာသာသူတို့ အဆင်ပြေသလို စေတနာရှိလို့ ပေးချင်ပေး၊ မပေးချင်နေ ညီမတို့ အဲလို လုပ်ပါတယ်။ ကာယကံရှင်ကိုယ်တိုင် တန်းစီပြီးမှ စလစ်ပြားပေးပြီး ကာယကံရှင်နဲ့ တွေ့မှ ပေးပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် စာအုပ်သည် နှစ်နိုင်ငံ အဝင်အထွက် ပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ သက်တမ်း အနေဖြင့် ၆ ရက် ၇ ညအိပ် နေထိုင်သွားလာခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ မူဆယ်မြို့နယ် အတွင်းတွင် နန်းတော်ဂိတ်သည် လူဝင်လူထွက်ဂိတ် ဖြစ်ပြီး၊ ဆင်ဖြူဂိတ်သည် မော်တော် ယာဉ်ငယ်များကို ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားသည့်ဂိတ် ဖြစ်သည်။

မန့်ဝိန်းဂိတ်တွင် ၆ ဘီးယာဉ်များကို သီးသန့် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားပြီး ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်၌ ကုန်တင်တွဲကားများ အပြင် ၈ ဘီးနှင့်အထက် ကုန်တင်ယာဉ်များ ပုံမှန် ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆

ပြည်တွင်း ခရီးသွားများ ခရီးသွားလာနေစဉ် နယ်မြေမလုံခြုံမှုကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ ရရှိခြင်းနှင့် သေဆုံးမှု များရှိခြင်းက မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွား လုပ်ငန်းအတွက် အခြေအနေဆိုးနိုင်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်က ဘုရားဖူး ခရီးသွားအချို့ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုနှင့် လက်နက်ထိမှန်၍ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရရှိမှုများ ကြုံတွေ့ ခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် အရှိန်ယူနေစဉ်မှာပဲ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထပ်မံ၍ ကျိုက်ထီးရိုး ဘုရားဖူး ယာဉ်တစ်စီး ဗုံးပစ်လောင်ချာဖြင့် ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရ ပြန်သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်များကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပုံရိပ်တွင် ထိခိုက်သွားပါက ရှေ့လျှောက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ အခြေအနေ ဆိုးသွားနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကျိုက်ထီးရိုး ဘုရားဖူးယာဉ် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို ပြသထားစဉ်

၎င်းက “မကြာခင်အတွင်းမှာ အာဆီယံခရီးသွားပြပွဲ လုပ်မယ်၊ အာဆီယံဒေသတွင်းမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက ဒါမျိုး မေးမြန်းတာမျိုးတွေ ရှိလာနိုင်တယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်မှုမျိုးတွေ ဒါဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒီဟာ အတွက်တော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေ သွားရောက်ပြသပေမယ့်လည်း ထိုက်သင့်တဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုမျိုး မရ တာမျိုးတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးဖြစ်သွားရင်လေ။ ကျနော်တို့လည်း အများကြီး သတိထားရမယ့် ကိစ္စလိုမျိုး ဖြစ်သွားပါပြီ။ ကျနော်ကလည်း အဲဒီဟာကို ပိုစိုးရိမ်တာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ထိုင်းနိုင်ငံဆိုရင် ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင် ဝင်ရောက်မှု အများဆုံးပဲ။ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံကို ဝင်ရောက်မှု အများဆုံး ဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံပေါ့နော်။ အခု မကြာခင် မှာလည်း ထပ်မံပြီးတော့ ဝင်လာမယ့် တရုတ်နိုင်ငံက ရှိတယ်ပေါ့။ ဒီနိုင်ငံသားတွေ အားလုံးက ကျိုက်ထီးရိုးကို သွားလေ့ ရှိတယ်။ အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေသည် ကျိုက်ထီးရိုးကို မဖြစ်မနေ သွားကြတယ်။ သူတို့ ခရီးစဉ် ထဲမှာ ရန်ကုန်ပြီးရင် ကျိုက်ထီးရိုး ခရီးစဉ်တွေပဲ များတယ်။ အဲဒီတော့ အခုလက်ရှိ အများဆုံး ဝင်ရောက်နေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဈေးကွက်ပေါ်မှာ ထိခိုက်သွားမယ်။ နောက် မကြာခင် အတွင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံက လာမယ့် ခရီးစဉ်တွေ ပေါ်မှာလည်း ဒါ ထိခိုက်မှုဖြစ်သွားမယ်။ တရုတ်နိုင်ငံက ခရီးသွားတွေဆိုလည်း ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနဲ့ ကျိုက်ထီးရိုးလောက် သွားကြတာများတယ်။ ပဲခူးပေါ့။ ဒီ ခရီးသွား အများဆုံး ဝင်ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ နိုင်ငံတွေမှာတော့ ဈေးကွက်မှာတော့ တော်တော်ကြီး ထိခိုက် သွားနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံပေါ့ နော်”ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့က ကျိုက်ထီးရိုးဘုရား ဖူးမြှော်ရန် လာရောက်သည့် ဘုရားဖူး မော်တော်ယာဉ် တစ်စီးသည် ဗုံးပစ်လောင်ချာဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့် ထိုယာဉ်ပေါ်တွင် လိုက်ပါလာသည့် ဘုရားဖူး ခရီးသွား ၁ ဦး သေဆုံး၍ ၇ ဦး ဗုံးစထိမှန် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်နေ့ကလည်း ကျိုက်ထီးရိုး တောင်တက်ကားဂိတ်တွင် ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရ၍ ခရီးသွားအမျိုးသမီး ၃ ဦး သေဆုံးကာ ၁၉ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြသေးသည်။

ယခုကဲ့သို့ အပြစ်မဲ့ ခရီးသွားများ ထိခိုက်ခံရမှုများသည် နိုင်ငံ၏ပုံရိပ်အတွက် မကောင်းကြောင်း၊ ထိုသေဆုံး ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရရှိသူများသည် ပြည်ပခရီးသွားများဖြစ်ပါက ၎င်းတို့နိုင်ငံဘက်မှ တစ်စုံတစ်ခု လုပ်ဆောင် နိုင်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်နိုင်ငံသားပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ မည်သည့် နိုင်ငံသားမဆို ဒီနိုင်ငံမှာ လာဖြစ်ရင်တော့ သူတို့နိုင်ငံ ဘယ်နိုင်ငံ ကမှ လက်ခံမယ်လို့တော့ မထင်မိဘူး။ သူတို့လည်း တစ်ခုခုတော့ တောင်းဆိုလာမယ်၊ တစ်ခုခု အရေးယူတာ၊ တစ်ခုခုပေါ့လေ။ အဲဒီလို ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့တော့ သုံးသပ်မိတယ်ပေါ့။ နိုင်ငံတစ်ခုနဲ့ တစ်ခုတော့ မတူလောက် ဘူးပေါ့။ ဒါ G to G ဆွေးနွေးတဲ့ အချက်ပေါ် မူတည်တယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းတော့ ဒီလိုကိစ္စမျိုးက ဘယ်လို မှ မဖြစ်တာတော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ ဒါမျိုးကိစ္စတွေကို ရှောင်ကြဉ်တာတော့ အကောင်းဆုံးလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မြင်ပါတယ်။ သူသူကိုယ်ကိုယ်ပေါ့ ဘယ်နိုင်ငံသားမဆို ကျနော်တို့လည်း နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို သွားလည်မယ်ဆိုရင် အဲဒီနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေးကိစ္စတွေ၊ ဘယ်လောက်ထိ safety ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေပေါ့။ အဲဒါတွေကအစ ကျနော်တို့ အရင်တွေးပါတယ်။ ကျနော်တို့လည်း အဲဒီလို သုံးသပ်သလို နိုင်ငံတကာကနေလာတဲ့ ခရီးသွား ဧည့်သည်တွေလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို လာရင် အဲဒီလိုတွေးပြီး လာမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုကိစ္စမျိုးတွေ ဖြစ်နေရင် တော့ ၂၀၂၃ မှာ လာဖို့ကတော့ တော်တော်လေး ခက်ခဲမယ်လို့ သုံးသပ်မိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများ အနေဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်တိုးတက်စေရန် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများ အဓိက အများဆုံးသွားရောက်သည့် ခရီးသွားနေရာ ဒေသများတွင် လုံခြုံရေးပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အခြားနိုင်ငံများကဲ့သို့ တာဝန်ယူမှု ရှိသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင် များက ပြောသည်။

 ဦးပိန်းတံတားပေါ်က ပြည်တွင်းခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “လုံခြုံမှုပေါ့။ unsafe destination ဆိုတဲ့ မလုံခြုံတဲ့ ခရီးစဉ်တွေ စဖြစ်လာမယ် အခုလိုမျိုးပေါ့။ ဒါတွေက အိန္ဒိယတို့မှာလည်း ကြုံတာပဲလေ ခဏတဖြုတ် ကားဗုံး တိုက်တာတွေ၊ ခြုံခိုတိုက်တာ တွေ၊ မိုင်းခွဲတာတွေက ဟိုးကတည်းက ရှိတာ။ သူတို့ဧည့်သည်တွေ စဉ်ဆက်မပြတ် သွားနေတယ်။ ဘာလို့ဆို သူက ပိုပြီးတော့ လုံခြုံမှုပေးတယ်၊ တာဝန်ယူမှု လုပ်ပေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဒါတွေက အဆင်ပြေတယ်။ ကျနော် တို့ဆီမှာကြတော့ အခြေအနေတွေက တစ်မျိုးဖြစ်နေတယ်။ မဖြစ်မနေ သွားချင်တဲ့ သူကတော့ သွားမှာပဲ လာမှာ ပဲ။ ဒါပေမယ့် ဒီဟာတွေကြောင့် နည်းနည်းတော့ ဟိုဟာဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ထိုင်းမှာလည်း ဝင်ပစ်သွား တာပဲ ကျောင်းမှာ ကလေးတွေ နယ်တွေမှာ။ ဒါတွေဆိုလည်း ဘယ်သူမှ မသွားရဲတော့ဘူးတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ အစိုးရဘက်ကလည်း ပိုမိုပြီး လုံခြုံရေးတွေ ပေးတယ်၊ ပိုမိုပြီးတော့ စိစစ်တဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိတော့လည်း ကျနော်တို့ ပိုပြီး ကျေကျေနပ်နပ်ကြီး ဖြစ်သွားတယ်ပေါ့ ခံယူတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် ယခုနှစ် ခရီးသွားရာသီတွင် ပြည်ပခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ထက် များနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည်း ယခုဖြစ်စဉ်ကြောင့် နည်းပါးသွားနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ကြ သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် ခရီးသွား လာရောက်မှုတွင် တရုတ်က အများဆုံးဖြစ်သော်လည်း ယခုလက်ရှိ၌ ထိုင်းနိုင်ငံ သား ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅

ကုမ္ပဏီများတွင် အမည်ခံဒါရိုက်တာနှင့် အမည်ခံ အစုရှယ်ယာရှင် ခန့်အပ်ခြင်းကို ခွင့်မပြုတော့ဟု ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန (DICA) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း အမည်ခံဒါရိုက်တာများ ပပျောက်မည် မဟုတ်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက ပြောသည်။

အမည်ခံဒါရိုက်တာ ခံယူထားသူသည် ငွေကြေးအရနှင့် တာဝန်အရ လုပ်ဆောင်မှုများ ရှိသည့်အတွက် ကုမ္ပဏီ တစ်ခု၏ အမည်ခံ ဟုတ်မဟုတ်ကို စိစစ်ရန် ခဲယဉ်းနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အမှန်မှာတော့ ဒါက ဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စကို ဥပဒေ ထုတ်တာပေါ့။ ဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စကို ဒါကတော့ အမည်ခံ ဒါရိုက်တာ အနေနဲ့တော့ မဟုတ်ဘဲနဲ့ နာမည်ရောင်းစားတာပေါ့၊ ရှင်းရှင်းပြောရင်တော့ နာမည်ရောင်းစားတဲ့ ကိစ္စကို ခွင့်မပြုသင့်ဘူးပေါ့နော်။ တကယ် အစစ်အမှန် ဖြစ်တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်တာပေါ့နော်။ တကယ်တမ်း ပြောရရင် ပြဿနာတစ်ခုခု ဖြစ်လို့ရှိရင် ထိုးကျွေးလို့ရတဲ့ဟာတွေပေါ့နော်၊ အမည်ခံဆိုတာတော့ အဲဒါလေးလည်း သုံးသပ်လို့ ရတာပေါ့နော်။ သူ့ရဲ့ လုပ်ငန်းရဲ့ အတိမ်အနက်ပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ဘာတွေလုပ်တယ်၊ ဘယ်လိုဖြစ်လို့ ရှိရင်တော့ အမည်ခံ ဒါရိုက်တာတွေက ဆိုးကျိုးတွေ အများကြီးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ထုတ်တာနဲ့ တူပါတယ်။ အမည်ခံဆိုတာတော့ နေရာတကာတော့ မကောင်းဘူးလေ။ တကယ်အဖြစ်မှန်နဲ့ သွားရမယ့် ကိစ္စတွေကို လူတွေ က ခုန်ပျံကျော်လွှား သွားခြင်းအားဖြင့် ဖြတ်ညှပ်ကပ် လုပ်တာပေါ့နော်။ ဖြတ်ညှပ်ကပ် လုပ်တဲ့အခါကျတော့ တကယ် ရွှေ့လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ ပြဿနာ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ဖြစ်သင့်တာတော့ အမှန်တကယ် နာမည်ခံပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒါကြီးက မပပျောက်သွားပါဘူး။ ဘယ်လိုစိစစ် သွားမလဲဆိုတာလည်း ပြဿနာတစ်ခု ရှိတယ် လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမည်ခံကို သွားမေးလည်း အမည်ခံက ဟုတ်ပါတယ် ကျနော်လုပ်ပါတယ်လို့ ပြောရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ ဒါတွေက ဘယ်လောက် အမည်ခံလဲပေါ့နော်။ တချို့ကျတော့လည်း ပိုက်ဆံရပြီးတော့ လုပ်တဲ့ အမည်ခံလည်း ရှိသလို တချို့ကျတော့ တာဝန်အရ လုပ်ပေးရတဲ့ အမည်ခံလည်း ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါကို ဖော်ထုတ်ဖို့က တော်တော်တော့ ခဲယဉ်းပါမယ်” ဟု ပြောသည်။

အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ ကုမ္ပဏီများဥပဒေ အခန်း ၁၈ တွင် ဒါရိုက်တာများ၏ ရပိုင်ခွင့်၊ တာဝန်ရှိမူများ စပ်လျဉ်းပြီး ဒါရိုက်တာ ရာထူး ခန့်အပ်ထားခြင်း မရှိစေကာမူ ကုမ္ပဏီ ကိစ္စများကို ညွှန်ကြားသူ၊ ထိန်းချုပ်သူများကိုလည်း ဒါရိုက်တာ အဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်အပြင် ဥပဒေနှင့်အညီ အလှည့်ကျ ဒါရိုက်တာခန့်အပ်ရန်လည်း ခွင့်ပြုထားသည့်အတွက် ဥပဒေနဲ့မညီညွတ်သော အမည်ခံ ဒါရိုက်တာများ ခန့်အပ်ခြင်းကို လုံးဝ ခွင့်ပြုမည် မဟုတ် ကြောင်း DICA က ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အမည်ခံဒါရိုက်တာများ ခွင့်မပြုတော့သည့်အတွက် အခွန်ကိစ္စနှင့် ငွေဖြူငွေမည်းကိစ္စ ရှင်းသွားမည်ဖြစ်သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “အရှုပ်အရှင်းတော့ နည်းနည်း နည်းသွားမှာပေါ့။ အရှုပ်အရှင်းဆိုတာက အခွန်ကိစ္စတွေ၊ ငွေဖြူငွေမည်း ကိစ္စတွေ အဲဒါမျိုးတွေတော့ ရှင်းသွားမှာပေါ့။ ဒါကတော့ လုပ်ငန်းရှင်ဘက်က ကြည့်တဲ့ regulation တော့ မဟုတ် ဘူး။ အဓိက နိုင်ငံဘက်က၊ အစိုးရဘက်ကနေပြီးတော့ Security အရ ကာဗာလုပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့ပြကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားသား ရှယ်ယာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်သည့် ကုမ္ပဏီကို ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီဟု သတ်မှတ်သော်လည်း ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်လွန်သော ကုမ္ပဏီကို နိုင်ငံခြားသားပိုင်ကုမ္ပဏီဟု သတ်မှတ်ထားကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နိုင်ငံ ခြားသားများ အနေဖြင့် ရှယ်ယာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းထက် ကျော်လွန်၍ ထည့်ဝင်လိုသည့်အတွက် အမည်ခံ ဒါရိုက်တာ အနေဖြင့် ဝင်ရောက်နေမှုများလည်း ရှိကြောင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံသားများ၏ ရပိုင်ခွင့်ကို ကာကွယ်သည့် အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ အမည်ခံဒါရိုက်တာ ခန့်အပ်ခြင်းကို ခွင့်မပြုခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော်လည်း DICA အနေဖြင့် အမှန်တကယ် အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက အမည်ခံ ဟုတ်၊ မဟုတ်ကို သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများမှတဆင့် စစ်ဆေးပြီး အရေးမှုများ လုပ်မှသာလျှင် သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ထုတ်ပြန် ကြေညာရုံဖြင့် သာလျှင် ကုမ္ပဏီများအပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကို တရုတ်နိုင်ငံမှ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသို့လည်း မကြာမီ ဝင်ရောက်လာတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ ခရီးသွားချင်သည့် ၎င်းတို့၏ ပြည်သူများကို ခရီးသွားခွင့်ပြုထားပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်ရန်အတွက်လည်း မန္တလေးနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်ကျိုးကို လေကြောင်းလိုင်း ပျံသန်းမှုများ စတင်နေပြီဖြစ်သည့်အတွက် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် ပုဂံဒေသသို့ တရုတ်ခရီးသွား အများအပြား ဝင်ရောက်လာမည်ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်း ဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တရုတ်နိုင်ငံက သူက ခရီးသွားတွေ အရေအတွက်ကလည်း များတယ်ပေါ့နော်။ အခု တရုတ်နိုင်ငံမှာလည်း ခရီးသွားချင်တဲ့ လက်ရှိက အပြင်ထွက်ချင်တဲ့ ခရီးသည်တွေက များတယ်။ ဒါ့ကြောင့်မို့လို့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင် အလားအလာ ကောင်းတယ်လို့ ကျနော်တို့ ပြောလို့ရတယ်။ အခုဆိုရင် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေကို တရုတ်ခရီးသွားတွေ စပြီးတော့ ဝင်နေပြီပေါ့နော်။ ဗီယက်နမ်၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထိုင်း အကုန်လုံး ဝင်ရောက်နေပြီ ပေါ့လေ။ အဲတော့ ဒီလိုဝင်ရောက်နေတဲ့ အပေါ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း ဈေးကွက် ဝေစု ရရှိနိုင်တယ်။ ဒီ အတွက်ကြောင့် အဓိက လိုအပ်တဲ့ လေကြောင်းပျံသန်းမှုတွေကိုလည်း မန္တလေးနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ စပျံပြီပေါ့လေ။ တရုတ်နိုင်ငံ လေကြောင်းလိုင်း စဝင်လာပြီ။ လေကြောင်းလိုင်းတွေ ပျံနေတဲ့ ကွမ်ကျိုးကို MAI ကလည်း ပျံနေ တယ်။ ဆိုတော့ လေကြောင်းပျံသန်းမှုတွေ ဒီထက်များလာပြီးတော့ ခရီးသည်တွေ ပိုများလာဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ ပြီး တော့ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုက မန္တလေး၊ ကျောက်စိမ်းရယ်၊ ဈေးဝယ်တာတွေ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ အဲတော့ ခရီးသွားမြို့ကြီးတွေထဲမှာလည်း လက်ရှိ လုံခြုံရေးအရလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ တည်ငြိမ်မှုရှိတဲ့ ခြေအနေ ဖြစ်တဲ့အတွက် မန္တလေးလို နေရာမျိုးတွေကို တရုတ်လူမျိုးတွေ လာရောက်ဖို့အတွက် စိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုတာလည်း မဆန်းပါဘူး။ ဒီထက်လည်း ပိုတိုးလာဖို့ ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြို့ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးလို နေရာမျိုးမှာ ခရီးသွားတွေ များလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် တရုတ်ခရီးသွားတွေက ရက်ရှည်လည်တာ မဟုတ်တဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နေရာအနှံ့ကို သွားလာခြင်း မရှိဘူးပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ မြို့ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနဲ့ နောက်တစ်ခါ ခရီးသွားတွေ အသွားအများဆုံးဖြစ်တဲ့ ပုဂံလောက်ကို ဒီ ၃ ခု ကိုတော့ တရုတ်ခရီးသွားတွေ သွားနိုင်တယ်လို့ ကျနော်တို့လည်း ယူဆတယ်။ တရုတ်ခရီးသွားတွေ အများကြီး ဝင် ရောက်နိုင်ပါတယ်ခင်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ဦးပိန်းတံတားက ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်နိုင်ငံ ခရီးသွားများ နှစ်စဉ် ၁ သန်းနီးပါး ဝင်ရောက်လေ့ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် လေကြောင်းလိုင်း ပြေးဆွဲမှု နည်းပါးနေခြင်းနှင့် နယ်စပ်ဝင်ပေါက်ဂိတ်များ ဖွင့်လှစ်စ ကာလဖြစ်သည့်အတွက် တရုတ်ခရီးသွားများ သန်းနှင့်ချီ၍ မဝင်နိုင်သေးကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်လာပါကလည်း စောင့်ရှောက် ပေးနိုင်မှုသည် နိုင်နင်းသည့် ပမာဏ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရုတ်ခရီးသွား သောင်းကဏန်းခန့် ဝင်ရောက်လာနိုင်သည်ဟု ဦးနောင်းနောင်းဟန်က ပြောသည်။
၎င်းက “နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေ၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဖွင့်ပေး တာဖြစ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့နိုင်ငံ အနေနဲ့ကတော့ နိုင်နင်းတဲ့ ပမာဏမှာ ရှိတယ်လို့ထင်တယ်။ တစ်ခုရှိတာက တရုတ်နိုင်ငံက ဖွင့်လို့ လာမယ်လို့ ပြောပေမယ့် သိန်းနဲ့ချီ ဝင်ရောက်မှုတော့ မဟုတ်နိုင်သေးဘူး။ ဥပမာ flight လေး တစ်ကြောင်း၊ နှစ်ကြောင်းဆွဲရင် ခရီးသည်ပါလာရင် ၁၅၀၊ ၂၀၀ ပဲ။ ပိုပါလာမှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဲတော့ ခရီးသည် ထောင်ကဏန်းလောက်ပဲ ရောက်ဖို့ ရှိပါသေးတယ်။ ဒီခရီးသည် ပမာဏလောက်ကလည်း ကျန်းမာရေး အရ တစ်ခုခု ဖြစ်မယ်ဆိုရင် စောင့်ရှောက်ပေးနိုင်တဲ့ အရေအတွက်ဖြစ်တယ်။ အကယ်၍ ခရီးသည် သိန်းနဲ့ သန်းနဲ့ ချီပြီး လာမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့မှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေခံ အဆောက်အအုံတွေ၊ ဒါတွေ ပြန်ပြင် ဆင် ရမှာတွေ ရှိပါတယ်။ အခုက နည်းနည်းပဲ လာမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။ အများကြီး မဟုတ်ပါဘူး အရမ်းကြီး စိုးရိမ်စရာ မရှိပါဘူး။ နယ်စပ်ရောဆို ခရီးသည် တစ်သိန်းနီးပါးလောက် လာထားတာ ကျနော်တို့ တွေ့ရ တယ်။ နယ်စပ်ဒေသ ဝင်တာရော ခရီးသည် တစ်သန်းနီးပါးလောက် ဝင်တယ်။ အခုက နယ်စပ်ဘက်ခြမ်းမှာလည်း အခုမှ ပြန်ဖွင့်တာဆိုတော့ ဝင်ရောက်မှုက နည်းနေသေးတယ်။ အခု ဒီနှစ်မှာ လာမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ထင် သလောက်ကတော့ သောင်းကဏန်းလောက်ပဲ လာအုံးမယ် ထင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဥရောပ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးနေသည့်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံ ခရီးသွားများ ဝင်ရောက် လာပါက ပုဂံဟိုတယ်များ အနေဖြင့် တရုတ်ခရီးသွားများအပေါ် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း အားထားရမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လေယာဉ်တွေ လာရင်တော့ ဝင်လာမှာပါ။ European မရှိတော့ သူတို့ပဲ အားကိုးရမှာ။ သူတို့လာရင်တော့ သူတို့ပေါ်မှာ ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ က သူတို့ကို မှီခိုရမယ့် သဘောရှိတယ်။ ပုဂံကတော့ သူတို့လာမှာပါ။ တစ်ရက်တော့ အနည်းဆုံး လာပါတယ်။ အန်ကယ်တို့ကတော့ တရုတ်အတွက်ရယ် မဟုတ်ပါဘူး။ ဧည့်သည်တွေ အားလုံးအတွက် အကုန်လုံးက ready လုပ်နေတာပါ။ ပုဂံမှာရှိတဲ့ ဟိုတယ် တော်တော်များကပေါ့လေ။ ပိတ်ထားတဲ့ ဟိုတယ်တချို့ ကလွဲရင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် ခရီးသွား လာရောက်မှုတွင် တရုတ်က အများဆုံးဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံ ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုက အများဆုံး ဖြစ်သွားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံက ခရီးသွားများ ပြန်လည် ဝင်ရောက်နေပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ယခုလမှစတင်၍ တရုတ်ခရီး သွား ဝင်ရောက်မှုသည် အများဆုံး ပြန်လည် ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု ခရီးသွားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

မွန်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် ရော်ဘာရာသီ၌ ရော်ဘာထွက်ရှိမှုနှုန်းသည် ယခင်နှစ်ထက် လျော့ကျနေကြောင်း ရော်ဘာလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ရော်ဘာထွက်နှုန်း လျော့ကျသွားခြင်းမှာ ရော်ဘာအတွက် လိုအပ်သည့် သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက်နေခြင်း၊ ရော်ဘာအစေးများ ထွက်ရှိရန်အတွက် ထည့်သွင်းရသည့် ဆေးများ လိုအပ်သလောက် မထည့်နိုင်ခြင်း၊ တချို့သော နေရာများတွင် နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် ရော်ဘာထုပ်လုပ်ရန် အခက်အခဲ ရှိနေခြင်း စသည်တို့ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ရော်ဘာစေးအရည်များကိုတွေ့ရစဉ်

ရော်ဘာနည်းပညာ အကြံပေးတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးထွန်းသိန်းက “အထွက်နှုန်းကတော့ မနှစ်ကနဲ့ ယှဉ်လိုက်ရင်တော့ ကျတယ်။ ကျရတဲ့ အကြောင်းရင်းက ရာသီဥတုက မိုးနှောင်းကျတယ်။ မိုးနှောင်းကျလို့ အစေးထွက်နည်းလို့ ကျသွားတာ ရှိတယ်။ နောက်တစ်ချက်က တချို့နေရာတွေက သွားလာလို့ မရတဲ့အတွက်ကြောင့် အစေးမလှီးတဲ့ အတွက်ကြောင့် အထွက်နှုန်း ကျသွားတာ ရှိတယ်။ တချို့ကတော့ သွင်းအားစု မသုံးနိုင်လို့ ကျသွားတာ ရှိတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ရော်ဘာ ရာသီအစတွင် သွင်းအားစု မထည့်နိုင်ခြင်းကြောင့် အရင်နှစ်ကထက် အထွက်နှုန်းသည် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျနေမှုများရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ အရွက်ကြွေ ကာလတွင်လည်း အထွက်နှုန်း ကျဆင်းနေသည့် အခြေအနေဖြင့် ရော်ဘာစိုက်တောင်သူ အများစု ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ရော်ဘာတင်ပို့မှုများသည် ပုံမှန်ရှိနေကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေခြင်း ကြောင့် ပြည်တွင်း ရော်ဘာဈေးနှုန်းသည်လည်း ကျဆင်းနေသည်။

ရော်ဘာတစ်ပေါင်လျင် ၁၂၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ပေါက်ဈေးရှိနေကြောင်း၊ ရော်ဘာ အထွက်နည်းသော်လည်း စိုက်ပျိုးထားသည့် ရော်ဘာမျိုးကောင်း မကောင်းပေါ် မူတည်ပြီး တောင်သူများ၏ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု ကွာခြား သွားမည် ဖြစ်သည်ဟု ရော်ဘာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်း အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးခိုင်မြင့်က ပြော သည်။

ရော်ဘာများ အခြောက်လှန်းထားစဉ်

၎င်းက “ဝယ်တာလည်း ပုံမှန်ပဲ၊ တင်ပို့တာလည်း ပုံမှန်ပဲပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရော်ဘာဈေးနှုန်းအနေနဲ့ ပြောရမယ် ဆိုလို့ရှိရင် လက်ရှိ ကမ္ဘာ့ရော်ဘာ ပေါက်ဈေးတွေက ကျနေတာပေါ့နော်။ အကြမ်းအားဖြင့် ပြောမယ်ဆိုရင် ၁၆၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်လောက်ပဲ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ရောင်းနေတဲ့ ၁၁၅၀၊ ၁၂၀၀ လောက်တော့ ရတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ ဒေါ်လာ ဈေးနဲ့အညီ ဒေါ်လာဈေးနဲ့ မြှောက်ပြီးတော့ ဝယ်ရမယ့်ဈေးက အခု ရော်ဘာတစ်ပေါင်ကို ၁၂၀၀ နဲ့ ၁၃၀၀ ကြားတော့ ရတာပေါ့။ တောင်သူတွေက စိုက်ထားတဲ့မျိုး မှန်ကန်လို့ရှိရင် ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် ကျမယ်ပေါ့။ အခု ၁၂၀၀ ဈေးနဲ့ ရောင်းမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကိုယ့်ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် ကျဖို့ အရေးကြီးတာပေါ့။ ပေါင် ၅၀၀ ထွက်တဲ့ မျိုး ကတော့ ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် မြင့်တယ်။ ပေါင် ၁၅၀၀ ထွက်တဲ့မျိုး ကျလို့ရှိရင် ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်တွေက ကျမှာပေါ့။ အဲဒီအပေါ်မှာ အမြတ် အနည်းအများပေါ် မူတည်မှာပဲ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ဝယ်ယူရသည့် မြေဩဇာဈေးနှုန်းများသည် ၃ သောင်းခန့်သာ ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ၁ သိန်း ကျော် ဖြစ်နေသည့်အတွက် ရော်ဘာဈေးနှုန်း ယခုထက် ကျဆင်းမည်ဆိုပါက အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ကို တောင်သူ များက စိုးရိမ်နေကြသည်။

မွန်ပြည်နယ်တွင် ရော်ဘာစိုက်ဧက ၅ သိန်းကျော်ရှိပြီး နှစ်စဉ် ရော်ဘာတန်ချိန် ၁ သိန်းကျော် ထွက်ရှိကာ တရုတ် နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ကို တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း၊ ရော်ဘာကဏ္ဍမှ နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းနှင့်ချီ၍ ရရှိနေ ခြင်းဖြစ်သည်။