CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၆

ထိုင်းရှိ တရားမဝင် နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် လုပ်သားများအတွက် နေထိုင်ခွင့်အား ဇူလိုင်လကုန်အထိ ဖြေလျှော့ခွင့်ပြုလိုက်သဖြင့် မိမိတို့၏ အလုပ်ရှင်သူဋ္ဌေးများအား အမြန်ဆုံး အမည်စာရင်းတင်သွင်းခိုင်းကြရန် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ဇူလိုင်လကုန်အထိ ဖြေလျှော့ခွင့်ရရှိရန် အလုပ်ရှင်မှ အလုပ်သမားအမည်စာရင်းနှင့် အလုပ်သမားဓါတ်ပုံ တို့အား အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးရုံးများသို့ တင်သွင်းရမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ အမည်စာရင်းကျလာမှသာ အဆိုပါ ဖြေလျှော့ခွင့်တွင် အကျုံးဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

အမည်စာရင်းကျလာသည့် တရားမဝင်လုပ်သားများအနေဖြင့်လည်း ၎င်းအမည်စာရင်းစာရွက်အား ကိုင်ဆောင် ထားရမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “ကျိန်းသေသလောက်ရှိနေတာကတော့ ၈ လပိုင်းလောက်မှာ လူသစ် တွေကို စာရင်းအသစ်သွင်းတဲ့ဟာ ပြန်လုပ်မယ်လို့ အဲဒီလိုကြားနေတာပေါ့။ ဒီထဲမှာ သူက အရိပ်အမြွက်ပဲ ပြော သေးတယ် အစိုးရဘက်ကတော့လေ။ ဒါပေမယ့် ဒီနေရာမှာ သိရမှာက တရားမဝင်တဲ့သူကို မဖမ်းဘူးဆိုပြီးတော့ တရားမဝင်ဘဲနဲ့ ခေါ်ပြီးသွင်းလာလို့ အဲဒီလိုမျိုးတော့မရဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီဟာက ကြတော့ အခုမှ တရားမဝင်တဲ့အလုပ်သမားကို သယ်လာဖို့အတွက် ပွဲစားတွေက လုပ်မှာပဲ။ အဲဒီလိုလုပ်တဲ့အခါကျရင်တော့ အဲဒါအဖမ်းခံရမှာ။ သူက ဆိုလိုချင်တဲ့သဘောက ရောက်နေပြီးတော့ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် အထောက် အထားမလုပ်ဖြစ်တာ၊ လုပ်ဖို့မမီတာ၊ အထောက်အထားပျက်တဲ့လူတွေအတွက်ကိုပဲ မှတ်ပုံတင်အသစ် မလုပ်ခင်မှာ ခဏပေးပြီးတော့ နေတဲ့သဘောပေါ့။ တော်ကြာနားလည်မှုလွဲပြီးတော့ အထောက်အထားမရှိရင် မဖမ်းဘူးဟေ့ဆိုပြီး အကုန်လုံးတရားမဝင်ခိုးဝင်လာမယ်၊ အဲဒီလိုမျိုးကတော့ မရဘူးပေါ့နော်။ မနေ့ကတောင်မှ ဖမ်းနေတာတွေတွေ့တယ်” ဟု ပြောသည်။

အထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ(ဓါတ်ပုံ-ရိုက်တာ)

ဇူလိုင်လကုန်အထိ ဖြေလျှော့ခွင့်ပြုသည့်အထဲတွင်  အထောက်အထားရှိသော်လည်း အလုပ်ထွက်စာကြောင့် တရားမဝင်လုပ်သားဖြစ်သွားသူများ၊ အထောက်အထားရှိသော်လည်း Work Permit နှင့် ဗီဇာသက်တမ်းတိုး မမီလိုက်သူများ၊ Overstay ဖြစ်သွားသူများနှင့် ယခု နေထိုင်ခွင့်ပြုသည့် မတိုင်မီကာလတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင် လျက်ရှိသည့် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့လုပ်သားတို့ ပါဝင်ကြောင်းသိရသည်။

ထို့ကြောင့် တရားမဝင်များအား ဇူလိုင်လကုန်အထိ နေထိုင်ခွင့်ပြုထားသည့်အတွက် အမည်စာရင်းကျထား သူများအား ထိုင်းအာဏာပိုင်များအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းမပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ဖမ်းဆီးလာပါက ၎င်း အချက်အလက်များအား မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအနေဖြင့် ပြသ၍ ပြောဆိုသင့်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ ဇူလိုင်လကုန်အထိ တရားမဝင်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား နေထိုင်ခွင့်ပြုပေးခြင်းသည် ကောင်းမွန် သော်လည်း အချိန်ကာလအားဖြင့် နည်းပါးလွန်းကြောင်းနှင့် ယခုထက်ပိုမို ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မည်ဆိုပါက ပို၍ အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၀ မေလ ၂၅ ရက်နေ့က ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများကို ဘန်ကောက်မြို့တွင် တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

“အခုလောလောဆယ် အလုပ်သမားရှားပါးရေးကို ဖြေရှင်းတဲ့နည်းလမ်းက အလုပ်သမားလက်မှတ်မရှိတဲ့ သူတွေကို လူဦးရေဘယ်လောက်ရှိလဲ၊ အရေအတွက်ဘယ်လောက်ရှိလဲဟာကို စာရင်းပေးလိုက်ရုံနဲ့ အလုပ်ထဲမှာ အလုပ်လုပ်လို့ရတယ်။ ဒါနည်းလမ်းကတော့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်တယ်။ တတ်နိုင်ရင်တော့ ကုန်ကျစရိတ် တွေကို လျှော့ပေးဖို့လိုတယ်။ တတ်နိုင်ရင်တော့ ပန်းရောင်ကတ်ကို တစ်နှစ်မဟုတ်ဘဲနဲ့ ၂ နှစ်စာထုတ်ပေးနိုင်ရင် ပိုကောင်းတယ်။ အဲဒီလိုဆို ပိုပြီးတော့အဆင်ပြေတယ်။ နောက်ပြီး CI ဆိုတဲ့ process ကို မသွားဘဲနဲ့ ပန်းရောင်ကတ်နဲ့တင်လိုအပ်တယ်။ အခုလက်ရှိ ပန်းရောင်ကတ်လုပ်လိုက်၊ CI သွားလုပ်လိုက်ဆို ဘာမှမထူးဘူး။ အဲဒီတော့ အခုလုပ်ပေးတာကောင်းတယ်။ သို့သော်လည်း ပန်းရောင်ကတ်ထုတ်တဲ့ အနည်းဆုံး ၂ နှစ်ကာလ ထုတ်ပေးလိုက်။ ၂ နှစ်ကာလထုတ်ပြီးကာမှ ဒီအုပ်စုတွေကို CI လုပ်သင့်၊ မလုပ်သင့် အခြေအနေဆက်တိုးသင့်၊ မတိုးသင့်ကို ပြန်စဉ်းစားပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဇူလိုင်လကုန်အထိ နေထိုင်ခွင့်ဖြေလျှော့ပေးလိုက်သည့်အထဲတွင် အကြောင်းကြောင်းကြောင့် တရားမဝင် ဖြစ်သွားသည့် MOU သမားများနှင့်ပတ်သက်၍ ပြောဆိုထားခြင်းမရှိပေ။

ထို့အပြင် ယခု နေထိုင်ခွင့်ဖြေလျှော့ပေးလိုက်သည့်ကာလ၌ အသစ်ရောက်ရှိလာသည့် တရားမဝင် လုပ်သားများ အနေဖြင့် ၎င်းအစီအစဉ်တွင် အကျုံးမဝင်သောကြောင့် ပွဲစားများ၏ လိမ်လည်မှုများကို နားမယောင်ကြရန်လည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၅

ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ ပို့ကုန်ရငွေ ကြိုတင်ပေးသွင်းစရာ မလိုဘဲ ကုန်ပစ္စည်း တင်ပို့ခွင့် ပြုကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး မြန်ဆန်လာမည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လမှစတင်၍ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့်  ပြည်ပသို့ ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့ရာတွင် ကြိုတင်ငွေ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ပေးသွင်းရသည့်စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များသည် အခက်အခဲများ ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ပေးသွင်းရတော့မည် ဖြစ်သည့်အတွက် ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများ မြန်ဆန်လာမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီဘက်မှာ ဒီလိုမူဝါဒရှိတော့ ကုန်သည်က ၂ ရင်း ရင်းရတာပေါ့နော်။ နိုင်ငံတော်ကို လိုင်စင်ရရှိရေးအတွက် တစ်ရင်း ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ထည့်ရတယ်။ ဒီဘက်မှာ ကုန်ပစ္စည်းကို ကုန်သည်တွေ တောင်သူဆီကနေ ဝယ်ရတဲ့ ၁ ရင်းပေါ့နော်။ ၂ ရင်း ရင်းရတဲ့ ဟာကနေပြီးတော့ အခုကတော့ တကယ်နာမည်ကောင်း ရှိပြီးသားပေါ့၊ အမြဲတမ်း လုပ်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေအတွက်ကတော့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကျန်တဲ့ ၃ နှစ်အောက် ကုမ္ပဏီတွေကတော့ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ဒါကို သွင်းရမယ်။ ပြီးရင် သူတို့ သတ်မှတ်ချက်တွေ ရှိတယ်။ ဘယ်ရက် အတောအတွင်းမှာ တင်ပို့ကုန် နိုင်ငံတော် ကို ပေးသွင်းရမယ့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေကို အပြီးလုပ်ရမယ်။ မလုပ်ရင်တော့ တင်ထားတဲ့ deposit ကိုလည်း သိမ်းမယ်၊ တရားလည်း စွဲမယ် ဒီလိုလေးတွေတော့ ရှိပါတယ်။ လောလောဆယ်တော့ ဒီဟာလုပ်ဖို့အတွက် သွား နေပြီ။ နောက် ၃၊ ၄၊ ၅ ရက်တော့ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့။ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကြီး စလုပ်ဖြစ်လား မလုပ်ဖြစ်လားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့။ နယ်စပ် ဘတ်(ထိုင်းငွေ)လည်း သုံးခွင့် ပြုထားပါတယ်။ ဒေါ်လာလည်း သုံးလို့ရပါတယ်။ အခု လောလောဆယ်တော့ ဘယ်ဟာနဲ့မှ သွင်းရမယ်လို့တော့ ကန့်သတ်ချက်တော့ မတွေ့မိဘူး။ နည်းနည်းတော့ ပိုပြီး တော့ မြန်သွားမယ်ထင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပို့ကုန်ရငွေ ကြိုတင်ငွေသွင်းစရာ မလိုသော်လည်း သက်တမ်း ၃ နှစ် အထက်ရှိသည့် ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် ပို့ကုန် တန်ဖိုး၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အာမခံကြေးအဖြစ် သွင်းရမှာဖြစ်ကြောင်း၊ သက်တမ်း ၃ နှစ်အောက်ရှိသည့် ကုမ္ပဏီ များသည် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပေးသွင်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး မူဝါဒများ မကြခဏ ပြောင်းလဲမှုများ ရှိသည့်အတွက် လက်ရှိ ထုတ်ပြန် လိုက်သည့် မူဝါဒအပေါ် စောင့်ကြည့်ရမည်ဟု မြဝတီကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဇူလိုင် ၁ ရက်ကနေတော့ စပြီး ကျင့်သုံးဖို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုကတော့ လောလောဆယ် run တုန်းပဲ ရှိပါသေးတယ်။ သက်ရောက်မှုကတော့ ပိုက်ဆံ ၂ ရင်း မရင်းရတော့ဘူးပေါ့။ ၁ ရင်းနဲ့ ပြီးတယ်ပေါ့။ deposit တင်ထားတာလေးတော့ ရင်းရမှာပေါ့။ သူတို့ ထုတ်တာတွေက အခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ အပြောင်းအလဲ အများကြီး ရှိတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

ကုမ္ပဏီ၏ ငွေစာရင်းသို့ ပို့ကုန်ရငွေ ဝင်ရောက်လာသည့်အခါ အာမခံကြေးကို ပြန်လည် ထုတ်ပေးမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ သတ်မှတ်ရက်အတွင်း ပို့ကုန်တင်ပို့သည့် ကုမ္ပဏီ၏ ငွေစာရင်းသို့ ပို့ကုန်ရငွေ ဝင်ရောက်လာခြင်း မရှိပါ က အာမခံကြေးကို သိမ်းယူမည်သလို ကုမ္ပဏီ၏ ပို့ကုန်သွင်းကုန် လုပ်ငန်းရှင် မှတ်ပုံတင်ကိုလည်း ပိတ်သိမ်းသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင် ကြိုတင်ငွေ တင်သွင်းရာ၌ ဒေါ်လာ၊ ယွမ်၊ ဘတ်နှင့် ကျပ် စသည့် မည်သည့် ငွေကြေးဖြင့်မဆို ပေးသွင်းနိုင်ကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနက ကြေညာထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၅

မြန်မာနိုင်ငံ၏အဓိက စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန် တစ်ခုဖြစ်သည့် အုန်သီးကို ကုန်ကြမ်းမှ ကုန်ချော ထုတ်လုပ်လာခြင်း များ ရှိသော်လည်း တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် လုပ်နိုင်ရန် နစကမှ အရင်းအနှီးများ ထုတ်ပေးဖို့ လိုအပ်ကြောင်း အုန်းသီး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းလုပ်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အုန်းသီးမှထွက်ရှိသည့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများကို လုပ်ငန်းခွင်တွင် လက်တွေ့ အသုံးချပြီး စီးပွားရေး၌ တွင်ကျယ် စေရန် အစိုးရဘက်က စက်ပစ္စည်း ကိရိယာများနှင့် ငွေကြေးများ ထောက်ပံ့ရန် လိုအပ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီး၊ ဒဂုံမြို့သစ်မြောက်ပိုင်းမှ အုန်းထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းရှင် ဒေါ်ရွှေနန်းဒီက ပြောသည်။

ဒေါ်ရွှေနန်းဒီက “အန်တီတို့ မြန်မာပြည်မှာဆိုရင် ဒါက လုပ်ငန်းရှင် တော်တော်များများက လုပ်နိုင်တဲ့ အရည် အချင်းတွေတော့ ရှိကြတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့မှာ ငွေရေးကြေးရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အပိုင်းမှာလိုအပ်တဲ့သူတွေ တော်တော်များများ ရှိပါတယ်။ ဒါက အသင်းအနေနဲ့ရော နိုင်ငံတော်က တာဝန်ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ အနေနဲ့ရော ထောက်ပံ့ပေးဖို့ကတော့ တကယ်ကို လိုပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲတာမှ တချို့ဆိုလည်း စက်ပစ္စည်းတွေ ဟန်းနီးခရက် လုပ်မယ့်သူတွေဆို စက်တွေရင်းရတယ်။ အလုပ်ရုံတွေ နေရာထိုင်ခင်း‌တွေ ရင်းရတယ်။ အလှကုန် လုပ်မယ်ဆိုလည်း ပါကင်ပြဿနာမျိုးပေါ့။ ပါကင်တွေက တို့မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကောင်းကောင်း မထုတ်နိုင်ကြဘူး။ နိုင်ငံခြားက မှာမယ်ဆိုလည်း ဈေးကြီးတယ်။ ပြီးရင်ရင်းရရင်လည်း ဗူးဖိုးမှာရော ပါကင်ဖိုးမှာရော တော်တော်ရင်းရ တယ်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အုန်းနဲ့ကုန်ချောထုတ်လုပ်နိုင်ရေး အသိပညာပေး ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် အုန်းသီးမှရရှိသည့် အုန်းမှုတ်ခွက်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် Hand Made ပစ္စည်းများကို ပြည်တွင်းဈေးကွက် မှာ သာမက ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်ရန် အစိုးရမှ အထောက်အကူ ပြုပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး Theint handmade ဆိုင်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံကထွက်တဲ့ ဟာက အများကြီးပဲလေ။ လက်မှုပစ္စည်းတွေကိုမှ ဒီလိုသူတို့ promote လုပ်ပေး ရင် သူတို့အနေနဲ့ weight ပါသွားတယ်။ အစ်မတစ်ယောက်ထဲ promote လုပ်တာထက်စာရင် သူတို့ပါ promote လုပ်ရင် ပိုအဆင်ပြေတာပေါ့။ လက်မှုလုပ်တဲ့ သူတွေအတွက်ရော ပိုပြီး တိုက်ရိုက် အကျိုးရှိနိုင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့ လဲဆိုတော့ လက်မှုပစ္စည်း အချောကို ပြနိုင်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ပိုပြီး အကျိုးရှိလာနိုင်တယ်”ဟု ပြောသည်။
ယခုရာသီသည် အုန်းသီးရောင်းဝယ်ရေး အကောင်းဆုံး ရာသီဖြစ်သည့်အတွက် အုန်းမှုတ်ခွက်ကိုသာ ဝယ်ယူမှု ရှိလာပါက ဒေသတွင်း အကျိုးစီးပွား ဖြစ်ထွန်းနိုင်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် မာန်အောင်မြို့နယ်၊ ဇရပ်ကုန်းခင် ကျေးရွာက မစန်းသီတာက ပြောသည်။

အုန်းသီးများကိုတွေ့ရစဉ်

မစန်းသီတာက “အုန်းခွံကိုအများကြီး ဝယ်ကြရင် စီးပွားဖြစ်ထွန်းမယ်။ အခုရာသီဆို အုန်းသီး လုပ်သားတွေ ရှိနေ တာဆိုတော့ အုန်းခွံတွေ အများကြီးထွက်တယ်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အုန်းသီးကို မုန့်အမျိုးမျိုးတွင် အသုံးပြုပြီး အုန်းသီးမှ ထွက်ရှိသည့် ကုန်ကြမ်းအား ဓာတ်မြေဩဇာ အပါအဝင် လူသုံးကုန်နှင့် အလှကုန် ထုတ်လုပ်သော နေရာ၌ အသုံးပြုကြကြောင်း သိရသည်။

အုန်းခွံနှင့် အုန်းမှုတ်ခွက် တို့ဖြင့် ပြုလုပ်သည့် အနုအပညာ လက်ရာများကို လက်ရာမြောက် ထုတ်ကုန်များဖြင့် ထုတ်လုပ်ပြီး ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်ရေး စီမံကိန်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလကနေ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလအထိ ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီးတွင် အကောင်အထည် ဖော်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ မြန်မာကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့ ကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးရေးဌာနခွဲမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၅

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံခြားသားကျွမ်းကျင်လုပ်သားများအတွက် ဗီဇာလျှောက်လွှာစနစ်သစ်အား အကောင် အထည်ဖော်နေသော်လည်း အဆိုပါ ဗီဇာစနစ်သစ်သည် မလေးရှားသို့လာမည့် မြန်မာများနှင့် မသက်ဆိုင်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားအရေးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုလုပ်ဆောင်မည့် စနစ်သစ်သည် ဘဏ္ဍာရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် အခြားသောကုမ္ပဏီများ၏ နိုင်ငံခြားသား ကျွမ်းကျင်လုပ်သား ဝန်ထမ်းများအတွက်ဖြစ်ကြောင်း Nikkei Asia သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

၎င်းသည် ယခင်က မလေးရှားနိုင်ငံ ဗီဇာလျှောက်ထားရာတွင် စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားများ၊ အေဂျင်စီများ၏ ထောက်ခံမှု အစရှိသည်တို့ကြောင့် အချိန်ကာလအားဖြင့် ၃ လခန့် စောင့်ဆိုင်းရခြင်းအစား ဗီဇာလျှောက်ထား ခြင်းကို ငါးရက်အပြီး လုပ်ဆောင်ပေးမည့်စနစ်သစ် ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

မလေးတွင် မြန်မာများအရေးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက “၅ ရက်ဆိုတာ possible ဖြစ်နိုင်ခြေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဘာလို့ဆို သူတို့ဒီမှာလည်း ကျွမ်းကျင်အလုပ်သမားတွေ အမျာကြီးရှိတာပဲ။ သူတို့အချိန် တွေ အများကြီးလျှော့ချလိုက်ပါတယ်။ ဝန်ဆောင်မှုတွေပေါ့နော်၊ တစ်ခုခု လျှောက်တင်တာတို့ ဘာတို့ သူတို့ အချိန် အများကြီးလျှော့ချလိုက်တယ်။ ဆိုတော့ ၅ ရက်နဲ့ဆိုရင်တော့ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ အွန်လိုင်းနဲ့ သွား ကောင်းလည်း သွားပါလိမ့်မယ်။ ကျနော်သိရသလောက်တော့ ကျွမ်းကျင်အလုပ်သမားကတော့(မြန်မာ) သူ့ လမ်းနဲ့သူပေါ့နော်။ သူ့ရဲ့အဆက်အသွယ်၊ သူ့ချိတ်ဆက်မှုနဲ့ လာကြတာရှိတယ်။ အဲဒါမျိုးတွေတော့ တွေ့ဖူးတာ ပေါ့။ 

များသောအားဖြင့်ကတော့ calling နဲ့ပဲ လာကြတယ်။ ဒီကျွမ်းကျင်လုပ်သားတွေကြတော့လည်း နီးစပ်ရာ နီးစပ်ရာ သူ့လမ်းကြောင်းနဲ့သူပဲ လာပြီးတော့မှ သူနဲ့ ထိုက်သင့်တဲ့နေရာတို့ဘာတို့မှာ ဝင်လုပ်တာမျိုးတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အများကြီးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ အခုအချိန်မှာ ကျနော်ပြောရရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ် သမားတွေကို ခေါ်တယ်ဆိုတာ ကျွမ်းကျင်ကျင် မကျွမ်းကျင်ကျင် တကယ်ဘွဲ့ရပြီးတော့ ဒီမှာ calling နဲ့ လာလုပ် နေသူတွေ ရှိတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို အကျယ်တဝင့် ခေါ်တယ်ဆိုတာ လုံးဝကိုမရှိပါဘူး။ ဒီစက်ရုံတွေက သာ တိုက်ရိုက် calling ပေါ့နော်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများအား အခြားနိုင်ငံများမှ ခေါ်ယူခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများအား အထွေထွေလုပ်သားအဖြစ်သာ အများဆုံးခေါ်ယူခြင်းဖြစ်သည်။

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ စက်ရုံတစ်ရုံမြင်ကွင်း

သို့သော်အချိတ်အဆက်များဖြင့် တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း ကျွမ်းကျင်လုပ်သားအဖြစ် လာရောက်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ၎င်းဗီဇာစနစ်သစ်တွင် အကျုံးဝင်နိုင်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသားများအား တရားဝင် calling ဖြင့် အသစ်ခေါ်ယူမှု လုံးဝမရှိသည့် အပြင် အချို့စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအား အလုပ်ရပ်နားမှုများရှိကြောင်းလည်း မလေးရှား တွင် မြန်မာနိုင်ငံသားအရေးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံမှ မြန်မာများအား ကျွမ်းကျင်လုပ်သားဟူ၍ သီးသန့်ခေါ်ယူခြင်းမရှိသော်လည်း မလေးသို့ နှစ်ရှည် လများ ရောက်ရှိအလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများမှာ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရ ကြောင်းလည်း သိရသည်။

နှလုံးလှပရဟိတလူငယ်များ သွေးလှူရှင်အဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်က “မလေးရှားမှာဆို လူဟောင်းတွေဆိုရင် စက်ရုံတွေမှာဆို တကယ့်ဆရာကြီးတွေ အများကြီးပဲကို။ စက်ပိုင်း ဆိုင်ရာလား၊ construction ပိုင်းလားဆိုရင်လည်း ဟိုးတုန်းကလုပ်ခဲ့တဲ့လူတွေ တကယ့်ဆရာကြီးတွေ။ လက်ရှိ လည်း ဖိုဝင်တွေ၊ ကားဝပ်ရှော့ဆိုလည်း ဆရာကြီးတွေ မြန်မာတွေအများဆုံး တော်တော်ရှိပါတယ်။ စားသောက်ဆိုင်ဆိုလည်း စားဖိုမှူးတွေမြန်မာတွေ၊ စက်ရုံပိုင်းဆိုလည်း mechanic ပိုင်းတွေ၊ အင်ဂျင်နီယာ team တွေဆိုလည်း မြန်မာတွေ အများကြီးပဲ။ လူဟောင်းတွေပေါ့နော်။ လက်ရှိ မြန်မာပြည်ကနေ ကျွမ်းကျင်လုပ်သား နည်းစနစ်နဲ့ခေါ်တောတော့ မပြောတတ်ဘူးပေါ့နော် ရှိလား၊ မရှိလား။ ပုံမှန်လုပ်သားလောက်ပဲ ခေါ်တာ အထူး သဖြင့်တွေ့ရတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသည် နည်းပညာမြင့်  Xpats Gateway စနစ်သစ်ဖြင့် အချက်အလက်ဒေတာများ ချိတ်ဆက် ပေးသည့် ဗီဇာလျှောက်လွှာစနစ်သစ်တစ်ရပ်အား အကောင်အထည်ဖော်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုစနစ်သစ်သည် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်များအား အရှိန်မြှင့်ပေးရုံတင်မက ကုမ္ပဏီများသည် လည်း ၎င်းတို့ ဝန်ထမ်းများအတွက် ဗီဇာလျှောက်ထားရာမှာ ပိုမိုလွယ်ကူစေကြောင်း Nikkei Asia သတင်းတွင် ရေးသားထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၄

ယခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ စပါးစိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူများကို နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ အကျိုးတူ ကန်ထရိုက်လယ်ယာစနစ်ဖြင့် လယ် ၁ ဧကလျှင် ၂ သိန်းနှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးမှုများ ရှိသော်လည်း တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များကို ယင်းကဲ့သို့ ထုတ်ချေးပေးခြင်း မရှိကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ တောင်သူများကို ချေးငွေထုတ်ချေးပေးရန်အတွက် စာရင်းကောက်ယူနေမှုများ ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ ထုတ်ချေးပေးခြင်းကြောင့် တောင်သူများအတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကဏ္ဍ၌ အဆင်ပြေသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လေးလေးတို့ ဒီဘက်တော့ စာရင်းကောက်တုန်းပဲ။ တချို့မြို့နယ်တွေတော့ မပြောတတ်သေးဘူး။ တောင်သူတိုင်းတော့ မယူဘူးပေါ့။ တချို့ပြေလည်တဲ့သူတွေကျတော့လည်း မယူဘူးပေါ့။ မပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေကတော့ ယူရတာပေါ့။ စိုက်ဘဏ်က စိုက်ဘဏ်သပ်သပ်။ ဒါက သီးသန့်သပ်သပ်။ ၁ ဧကကို ၂ သိန်းနှုန်း။ သူတို့နာမည်တပ်တာတော့ ကန်ထရိုက်လယ်ယာဆိုပြီးတော့ အဲဒီလို နာမည်တပ်တာပေါ့။ ဒီ ၂ သိန်းက ငွေပေးမှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ သွင်းအားစုပဲ ပေးမှာလေ။ မြေဩဇာပဲ ပေးမှာဆိုတော့ မြေဩဇာကဏ္ဍကတော့ လုံလောက်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ရတဲ့ဧကအတွက် မြေဩဇာကတော့ လုံလောက်ပါတယ်။ သို့သော် ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ ကျန်တဲ့ ထွန်ယက်စရိတ်၊ အလုပ်သမားစရိတ်၊ ပေါင်းသတ်ဆေးစရိတ်၊ နေ့စားခစရိတ်၊ ရိတ်သိမ်းခြွေလှေ့စရိတ် ဒါတွေကတော့ ဘယ်လုံလောက်မလဲ။ သို့သော်လည်းပဲ သွင်းအားစု မြေဩဇာအတွက်တော့ တစ်ဖက်တစ်လမ်းက လုံလောက်သွားတယ်ဆိုလည်း မဆိုးဘူးလေ” ဟု ပြောသည်။

နွားများကို အသုံးပြု၍ ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးနေစဉ်

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ တောင်သူလယ်သမားများအတွက် ပြီးခဲ့သည့် နွေစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးခဲ့ကြောင်း၊ ထိုအချိန်တွင်လည်း တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များရှိ တောင်သူများကို ယင်းကဲ့သို့ ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

တခြားသော တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်များရှိ တောင်သူများသည် စိုက်ဘဏ်ဟုခေါ်သည့် မြန်မာ့လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်မှ ထုတ်ချေးပေးသည့် ချေးငွေများကိုသာ ရရှိကြောင်း၊ ယင်းချေးငွေသည်လည်း ၁ ဧကလျှင် ၁ သိန်းခွဲနှုန်းဖြင့် ၁၀ ဧကအထိသာ ထုတ်ချေးပေးကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း တောင်သူအများစုသည် စပါးအထွက်နှုန်း နည်းပါးခြင်းနှင့် တခြားသော အကြောင်းများကြောင့် စိုက်ဘဏ်သို့ အကြွေးပြန်ဆပ်နိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ထပ်မံထုတ်ချေးမရ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ကန်ထရိုက်လယ်ယာစနစ်ဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးသည့်အတိုင်း တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင်လည်း ထုတ်ချေးပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ တောင်သူများ အနေဖြင့် လိုချင်ကြကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ထွီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒီမှာတော့ မရှိဘူး။ စိုက်ပျိုးရေးဘဏ်ပဲရှိတယ် ဒီမှာကလေ။ စိုက်ပျိုးရေးဘဏ်ကပဲ ရတယ်။ ပေးတော့ ပေးသင့် တာပေါ့။ ပေးသင့်တယ်ဆိုတာက ဒီအချိန်မှာက ၁ ဧက ၂ သိန်းသာ ရမယ်ဆိုရင် စပါးများများ ထွက်နိုင်တာပေါ့။ အခုကတော့ လယ်တော့ ထွန်ကြတယ်။ စပါးလည်း စိုက်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် သွင်းအားစုက သိပ်မထည့်နိုင် ကြဘူး။ သွင်းအားစု မထည့်နိုင်တော့ စပါးအထွက် လျော့မှာပေါ့။ အဲဒီလိုပေးတော့ တောင်သူအတွက်လည်း ကောင်းတယ်။ နိုင်ငံတော်အတွက်လည်း ကောင်းတာပေါ့။ စပါးများများထွက်မယ်၊ များများရမယ်ပေါ့ အဲဒီလို ပေးလို့ရှိရင်တော့” ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် စပါးအထွက်နှုန်း တိုးတက်ရန်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးစရိတ် ချေးငွေများကို ထိထိရောက်ရောက် ထုတ်ချေး ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် လယ် ၁ ဧကလျှင် စပါးတင်း ၁၀၀ ထွက်ရှိရန်အတွက် ဌာနဆိုင်ရာများ၊ အသင်းအဖွဲ့များနှင့် တောင်သူများတွေ့ဆုံ၍ အဖြေရှာ ဆွေးနွေးမှုများ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနများအနေဖြင့်လည်း လိုအပ်သည့် စက်ကိရိယာများကို ထောက်ပံ့ပေးစေလိုကြောင်း တောင်သူများက လိုလားနေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၄

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ မဲဆောက်မြို့သို့ သွားရောက်မည့်သူများ ကိုဗစ်ကာကွယ် ဆေးထိုးထားသည့် လက်မှတ်မလိုဘဲ မှတ်ပုံတင်တစ်ခုတည်းပါရှိရုံဖြင့် သွားလာဖြတ်သန်းခွင့်ပြုပြီဖြစ်ကြောင်း မြဝတီမြို့နယ် အထွေအထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က မဲဆောက်မြို့သို့ Border Pass (ယာယီနယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့်) လက်မှတ်စာအုပ်ဖြင့် သွားရောက်ရာတွင် မှတ်ပုံတင်အပြင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး သုံးကြိမ်ထိုးထားသည့် လက်မှတ်ပါရှိမှသာ သွားရောက်ခွင့်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခု ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ မှတ်ပုံတင်တစ်ခုတည်း ပြသရုံဖြင့် ဖြတ်သန်းခွင့်ပြုလိုက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း မြဝတီမြို့နယ် အထွေအထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကိုဗစ်ဆေးထိုးလက်မှတ်တွေ၊ ကျန်းမာရေးကနေ စစ်တာတွေ မရှိတော့ဘူးပေါ့။ နိုင်ငံသားကဒ်ပါတာနဲ့ သွားလို့ ရတယ်။ အထောက်အထားဟိုဟာ မဖြစ်တော့ဘူး။ ဟိုဘက်နိုင်ငံလည်း အဲဒါတွေမစစ်တော့ဘူး။ ဒီဘက်ကလည်း ဖြေလျှော့။ MOU သွားတဲ့ အလုပ်အကိုင်သွားတဲ့လူကြတော့ စစ်တယ်။ ဒါကတော့ အလည်အပတ်သွားတဲ့ အဖွဲ့ တွေမို့လို့။ အလည်အပတ်ကတော့ ရှိတယ်။ စဖွင့်ဖွင့်ကနေ အခုအချိန်ထိပေါ့ ၁၀၀၀ နဲ့ ၅၀၀ ကြားထဲမှာတော့ ရှိတယ်။ လွယ်တော့လွယ်သွားတာပေါ့နော်။ တချို့ကြတော့ ဟိုဘက်ကလာတယ်ဆို ကိုဗစ်ဆေးထိုး လက်မှတ် မပါတော့ အခက်အခဲဖြစ်တာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကိုဗစ်မတိုင်ခင်ကာလများကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံသားအများအပြားသည် မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှတဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်မြို့သို့ Border Pass များဖြင့် သွားရောက်ကာ အလုပ်လုပ် ကိုင်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

တံတားဝင်ပေါက်ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဂိတ်တွင် စောင့်ဆိုင်းနေစဉ်

ထို့ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ မှတ်ပုံတင်ပြသရုံဖြင့် ဖြတ်သန်းခွင့်ပြုခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော်လည်း ကိုဗစ် ရောဂါသည် တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာအရ အရှင်းပျောက်ကွယ်သွားခြင်းမျိုးမဟုတ်သည့်အတွက် ရောဂါအားကာကွယ်သည့် အနေဖြင့် တစ်နိုင်ငံမှ တစ်နိုင်ငံသို့ သွားလာရာတွင် အကန့်အသတ်များ ထားရှိရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြပြောဆိုမှုများရှိသည်။

သို့သော် ယခုကဲ့သို့ ခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် ၎င်းတို့နိုင်ငံအား ခရီးသွားပိုမို ဝင်ရောက်လာ စေရန်နှင့် ခရီးသွားများဝင်ရောက်ခြင်းမှ ၎င်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအား လိုချင်သောကြောင့် ဖြေလျှော့ခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်မိကြောင်း Labour Right Foundation (LRF) မှ ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဲဒီခွင့်ပြုချက်က ဝင်ရောက်နေသူတွေကို ထပ်မံပြီးမှ တွန်းအားပေးလိုက်သလို ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ပြည်တွင်းမှာ အားလုံးသိကြတဲ့အတိုင်းပဲ စီးပွားရေးရော အလုပ်အကိုင်ရော အန္တရာယ်တွေရော များနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ အရွယ်ရှိတဲ့လူငယ်တွေအားလုံးက အများစုက ပြည်ပနိုင်ငံတစ်ခုခုကို သွားချင်နေတာဆိုတော့ ပိုမိုပြီးမှ တွန်းအားပေးလိုက်သလို ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဟိုးအရင်ကတည်းက ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက နယ်စပ်ကနေပြီးမှ Border Pass တွေနဲ့ ဝင်ရောက်ပြီးမှ တစ်ရက် မနက်သွား ညနေပြန် အဲဒီလို Border Pass တွေရှိသလို အဲဒီနောက်ပိုင်းမှ တိုးမြင့်ပြီးမှ ရက်ရှည်တွေလည်း ရှိလာတယ်။ အဓိကကတော့ ဟိုဘက်နဲ့ ဒီဘက်မှ ဝင်ငွေက တအားကွာတာကို။ ကျနော်တို့ဆီမှာ ၄၈၀၀ ကျပ်လို့ သတ်မှတ်ထားပေမယ့် ၄၈၀၀ နဲ့ အလုပ်တိုင်းကို ရနိုင်တာမဟုတ်ဘူး။ နောက်ဒီမှာက ဝင်လာပြီးလုပ်မယ်ဆိုရင် နယ်စပ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဘန်ကောက်လောက် တော့ လုပ်အားခမများဘူးပေါ့။ သို့သော် ၂၀၀ လောက်ရတယ်ဆို မြန်မာငွေနဲ့ဆို နည်းတာမဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ အတွေးမျိုးနဲ့ လာလုပ်ကြတာပါ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ ထိုင်းသို့ သွားရောက်သည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပြီးကြောင်း လက်မှတ်များယူဆောင်လာကြသော်လည်း QR code မပါရှိသည့် စာရွက် များဖြစ်ပါက ထိုင်းဘက်မှ နိုင်ငံထဲသို့ ပေးမဝင်ခဲ့ပေ။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ကိုဗစ်ကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လမှ စတင်ကာ ပိတ်ထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ၃ နှစ်နီးပါးအကြာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၄

မြန်မာနိုင်ငံမှထွက်ရှိသည့် အုန်းသီးများကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က မဝယ်ယူတော့ခြင်းကြောင့် အုန်းသီးတင်ပို့မှု ကျဆင်း သွားသော်လည်း ပြည်တွင်းရောင်းလိုအား ကျဆင်းမှုမရှိကြောင်း အုန်းခြံစိုက်ပျိုးသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အုန်းသီးအား ပြည်ပကို မတင်ပို့နိုင်သော်လည်း အုန်းသီးရောင်းလိုအား ကျဆင်းသွားခြင်းမရှိဘဲ ယခင်အတိုင်း ပုံမှန်လည်ပတ်နေကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကျိုက်လတ်မြို့နယ်မှ အုန်းခြံစိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်သူ ဦးတင်အောင်သန်းက ပြောသည်။

ဦးတင်အောင်သန်းက “အရောင်းအဝယ်က အရည်သောက်ကို ပိုပြီးတော့ အဝယ်များတယ်။ အရည်သောက်က ပုံမှန် တစ်နေ့ကို ကားနှစ်စီးလောက်ကို ထွက်နေတာ။ အဓိက ရန်ကုန်ပို့တယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ကို ရယ်လို့ တော့ မဟုတ်ဘူး။ ရန်ကုန်က အဓိကပါပဲ အဲဒီထွက်ပေါက်ပါပဲ အဓိကတော့။ အဓိကတော့ ရန်ကုန်ကနေ ပြီးသွား တာပဲ။ တိုက်ရိုက်လာဝယ်တာမျိုးတော့ မရှိပါဘူး။ အရောင်းအဝယ်ကတော့ ပုံမှန်ပဲ”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

မြန်မာ့အုန်းသီးများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်မဖက်မှာ အရောင်းအဝယ်ရှိပြီး ဈေးကောင်းရနေသေးသော်လည်း ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်လအတွင်းကနေ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ ဂျင်းကလွှဲပြီး တခြားထွက်ကုန်များကို မဝယ်တော့ ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အုန်းသီးတင်ပို့မှု မရှိတော့ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မာန်အောင်မြို့နယ် ဇရပ်ကုန်းခင်ကျေးရွာ မှ အုန်းခြံလုပ်ကိုင်သူ ဒေါ်စန်းသီတာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါ်စန်းသီတာက “အခုကတော့ နည်းသွားပြီ။ အုန်းသီး အလုံးတစ်ထောင်မှ သုံးသိန်းပဲရတယ်။ အရင်က အုန်းသီး တစ်ထောင်ကို ငါးသိန်းကျော်၊ ငါးသိန်းခွဲ ခြောက်သိန်း လောက်ရတယ်။ အရင်က စစ်တွေက တစ်လုံးကို ၇၅၀၊ ၇၀၀၊ ၆၅၀၊ ၆၀၀ အမျိုးမျိုးပေးတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ အမြင့် အနိမ့် အဲလိုတွက်တယ်။ တတ်ရင်တတ်သလို ပေးတယ်။ အခုမဝယ်တော့ဘူး။ ဝယ်မဲ့သူ မရှိလို့တောင် အုန်းအသားပဲ ရောင်းနေရတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့အုန်းသီးများကိုတွေ့ရစဉ်

အုန်းသီးသည် စားသုံးကုန်အဖြစ် အသုံးဝင်သည်သာမက အုန်သီးက ထွက်ရှိသည့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများနှင့် ကုန်ချော ထုတ်လုပ်မှုပါ လုပ်နိုင်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ဈေးကွက်ရရှိနေကြောင်း သိရသည်။

အုန်းခြံစိုက်ပျိုးသည့် ဒေသများတွင် အုန်းသီးအနု တစ်လုံးကို ၃၀၀ ကျပ်၊ အခြောက်တစ်လုံးကို ၃၅၀ ကျပ်သာ ရရှိပြီး ရန်ကုန်ဈေးကွက်မှာတော့ အုန်းသီးအနု တစ်လုံးကို ကျပ် ၁၅၀၀၊ အခြောက်တစ်လုံးကို ကျပ် ၈၀၀ လောက် ဈေးရရှိနေကြောင်း အုန်းစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

အုန်းသီးသည် ပင်လယ်ကမ်းခြေ ဒေသဖြစ်သည့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ် မာန်အောင်မြို့နယ် တို့တွင် အများဆုံး ထွက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှထွက်ရှိသည့် အုန်းသီးများကို ပြည်ပသို့ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၀.၀၈၂ သန်း တန်ဖိုးရှိ အုန်းသီးတန်ချိန် ၂၀၆ တန်ချိန်ကို တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလ အတွင်းမှာတော့ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၀.၁၂၈ သန်း တန်ဖိုးရှိ အုန်းသီးတန်ချိန် ၃၁၉ တန်ချိန်ကို တင်ပို့နိုင်ခဲ့ ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃

ထိုင်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် (Certificate of Identity- CI) အစိမ်းရောင်စာအုပ်အား ဇူလိုင်လကုန်အထိ ပြန်လုပ်ခွင့်ရကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းတွင် CI အစိမ်းရောင်စာအုပ် ပြုလုပ်ခြင်းအား ပြီးခဲ့သည့် မေလခန့်တွင် ရပ်နားသွားခြင်းဖြစ်သော်လည်း ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ၃၁ ရက်နေ့အထိ တစ်လတာ CI စခန်းများ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နီးစပ် ရာ 7/11 စတိုးဆိုင်များတွင် CI ကြေး ပေးသွင်းနိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “အလုပ်သမားတွေ အတွက်ကတော့ အဲဒီလို မိုဘိုင်းစနစ်နဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါမှမဟုတ်လည်း ဒီလိုမျိုး စမွတ်ဆာခွန်မှာ ဖွင့်တဲ့ဟာပဲဖြစ်ဖြစ် အဲဒီလိုမျိုး ဖွင့်ပေးတယ်ဆိုရင်တော့ ကျန်ရှိနေတဲ့ သူတွေအတွက်ကတော့ လုပ်လို့ရတာပေါ့။ လုပ်ဖို့ အခွင့်ရေးရတာပေါ့။ နို့မို့ဆိုရင် တစ်ခါစာအုပ်က သက်တမ်း မတိုးနိုင်ဘူးဆိုရင် သူတို့အတွက် ဗီဇာ၊ work permit  အစရှိသဖြင့် အဲဒါတွေက ပြဿနာတက်မှာကိုး။ သို့သော် လည်း ဒီလုပ်တဲ့ဟာက နှစ်ဖက်စလုံးမှာ မူတည်တာ။ နှစ်ဖက်စလုံးမှာ မူတည်တယ်ဆိုတာက ထိုင်းအစိုးရရော၊ ဗမာဘက်အခြမ်းကရော နှစ်ဖက်စလုံးကနေပြီးတော့ လိုအပ်တဲ့ အထောက်အထားနဲ့ ဗီဇာ၊ work permit ဒါတွေ ကို တစ်ကြိမ်တည်း လုပ်ပေးတာဆိုတော့ သူတို့အနေနဲ့ကလည်း အဲဒီနှစ်နိုင်ငံရှိတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ အဲဒီဟာတွေကို လုပ်ကိုင်ပေးမယ့် ဝန်ထမ်းတွေ ဘယ်လိုခေါ်မလဲ အဆင်ပြေတဲ့အချိန် အဲဒီလိုဖြစ်အောင်လို့ သူတို့လုပ်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့။ ဒီဘက်ကကြတော့ အထူးသဖြင့်ကတော့ အချိန်ကအရမ်းကို နည်းတယ်လေ။ အဲဒီလိုအချိန်နည်းတဲ့ အခါကျတော့ အခုလိုမျိုး နောက်ကျတဲ့ဟာတွေ၊ ပွဲစားစနစ်တွေလည်းပါတယ်၊ ပွဲစားတွေကလည်း လူများမှ လုပ်ပေးတာ၊ အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ သူတို့ဘာသာသူတို့ မလုပ်နိုင်ဘူး။ အဲဒီပွဲစားကို စောင့်ရတာလေ။ အလုပ် သမားဘက်က လိုအပ်တာက ဘာသာစကားအရ သူက နားမလည်တဲ့အခါကျတော့ ပွဲစားကိုပဲ မှီရတာပေါ့။ အဲဒီမှာ မလိုလားအပ်တဲ့ မလုပ်ဖြစ်တာတို့ ဘာတို့ဖြစ်တာလေ” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သမားများ သက်သေခံလက်မှတ်လုပ်နေကြစဉ်

ထို့အပြင် မေလမတိုင်ခင်က CI စာအုပ်ပြုလုပ်ရန် ငွေသွင်းထားပြီး စာအုပ်မရသေးသော သူများအနေဖြင့် ငွေ ထပ်မံ သွင်းစရာမလိုဘဲ သွားရောက် ပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် မိမိ၌ ငွေသွင်းထားသည့် အချက်အလက် စာရွက်စာတမ်းများ ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး ငွေသွင်းပြီးကြောင်း သက်သေပြစရာ အထောက်အထားများ မရှိပါက ငွေထပ်မံပေးသွင်း၍ CI စာအုပ်ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မိမိတွင် ငွေသွင်းပြီးသား အချက်အလက်များရှိပါက ပွဲစားများမှ ထပ်မံငွေတောင်းခံ လာသည်ရှိသော် ပေးစရာမလိုကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က “အဓိကကတော့ ဥပဒေအရ ကုန်ကျ စရိတ်တွေကို ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ကိုယ်တိုင်နားလည်ဖို့ လိုတယ်။ ဥပမာ work permit သက် တမ်းတိုးရင် ကုန်ကျစရိတ် ဘယ်လောက်ရှိတယ်။ ကျန်းမာရေးအာမခံ လုပ်တဲ့အခါ ကုန်ကျစရိတ် ဘယ်လောက် ရှိတယ်။ နောက် CI စာအုပ် တကယ့်တကယ် ဥပဒေလမ်းကြောင်းရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်က ဘယ်လောက်ရှိတယ်။ ဒါတွေကိုတော့ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ သိအောင်လုပ်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ အကြံဥာဏ် ပေးချင်တာ ကတော့ CI စာအုပ် သွားလုပ်မယ်ဆိုရင် ဘယ်နှရက်သွားရမလဲ ကုန်ကျစရိတ် ဘယ်လောက်ရှိမလဲ ဒါတွေကို သိထားဖို့လိုတယ်။ ဒါတွေသိမှ ကိုယ်ကယှဉ်လို့ရတာပေါ့။ ဥပမာ ပွဲစားခ ဘယ်လောက်ကျတယ်၊ ကုန်ကျစရိတ်က ဘယ်လောက် ကျတယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ယှဉ်တယ်။ နောက်တစ်ခုက ပိုက်ဆံပေးတဲ့အခါ အထောက်အထားတွေနဲ့ ပေးနိုင်ရင်တော့ ပိုကောင်းတယ်။ ကိုယ့်မှာ လုပ်ငန်းရှင်မရှိဘဲနဲ့ ပွဲစားတွေကို တဆင့်ခံပြီးလုပ်တဲ့ အုပ်စုတွေလည်း ရှိတယ်။ အဲဒီအုပ်စုတွေ အနေနဲ့ကတော့ ပိုက်ဆံပေးတဲ့အခါ မှတ်တမ်းလေးတွေ ယူထားဖို့၊ အထောက်အထား တွေနဲ့ စနစ်တကျပေးဖို့ ဒါတွေလည်း အကြံပြုမျှဝေချင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

 သက်သေခံလက်မှတ်ထုတ်ပေးရေးစခန်းကိုတွေ့ရစဉ်

CI စာအုပ် ပြုလုပ်ရာတွင် ပုံမှန် ဘတ်ငွေ ငါးထောင်၊ ခြောက်ထောင်ခန့် ကုန်ကျမည့်အစား ပွဲစားများဖြင့် ပြုလုပ် ပါက နှစ်ဆခန့်ပေးရကြောင်း သိရသည်။ 

ထို့ကြောင့် လက်ရှိ ပြန်လည်ဖွင့်ပေးနေသည့် ကာလများတွင် CI စာအုပ် မပြုလုပ်ရသေးသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် ပြုလုပ်ထားကြရန်လည်း ထိုင်းအခြေစိုက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက တိုက်တွန်းသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃

စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ဆောင်သူများက ကုန်ကြမ်းများ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ကုန်ထုတ်လုပ်သူများက ထုတ်ကုန်များ ဆောင်ရွက်ကြခြင်းဖြင့် ပြည်ပသွင်းကုန်များ အစားထိုးနိုင်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းကုန်ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းများ တိုးမြှင့်နိုင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်(UMFCCI)မှ လုပ်ငန်းရှင် များနှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ တွေ့ဆုံစဉ် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂ ရက်နေ့က အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။  

ပြည်တွင်းတွင် အရည်အသွေးနှင့် တန်ဖိုးမြင့် ထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ ချေးငွေများ ထုတ်ပေးရုံဖြင့် မလုံလောက်ကြောင်း၊ ထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများ အပြင် စီးပွားရေး မူဝါဒများ ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပြည်ပကပဲ သွင်းသွင်း၊ ပြည်တွင်းမှာပဲ ထုတ်ထုတ် စားသုံးတဲ့သူတွေသုံးမှ လုပ်ငန်းရှင်တွေက ထုတ်နိုင် မှာ။ ရောင်းနိုင်မှာ။ ပြည်တွင်းမှာ အမျိုးဘာသာ သာသနာကို အရမ်းချစ်လွန်းလို့ ထုတ်နေတယ်၊ ကိုယ်ထုတ်နေတဲ့ ထုတ်ကုန်ကို ဘယ်သူကမှ မသုံးဘူးဆိုရင် အဲဒီလူက ကြာကြာရပ်တည်လို့ မရဘူး။ အစိုးရကလည်း ပိုက်ဆံ အလ ကား ပေးထားတာ မဟုတ်ဘူး။ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဒီအပိုင်းတွေရှိတော့ ပြည်တွင်းမှာ ရှိနေတဲ့ SME လုပ်ငန်းရှင် တွေကိုလည်း အားပေးအားမြှောက် လုပ်ရမယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်းက လုပ်ငန်းရှင်တွေကို အားပေးအားမြှောက် လုပ်ရာမှာ ပိုက်ဆံချေးနေရုံ တစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘဲနဲ့ မူဝါဒအပိုင်းတွေ၊ ပြည်ပထုတ်ကုန်တွေနဲ့ ရင်ဘောင်တန်း နိုင်တဲ့ ထုတ်ကုန်တွေပေါ့နော်၊ တန်ဖိုးမြှင့် ထုတ်ကုန်တွေ၊ ပြည်တွင်းမှာ ထုတ်လုပ်နေတဲ့ မြေပဲကိုပဲ ထိုင်းကနေ တင်သွင်းလာတဲ့ ပစ္စည်းကျတော့ ၂၀၀၀ လောက် ရောင်းနေပြီး ကိုယ့်ပြည်တွင်းမှာ ရောင်းတာက မြေပဲဆားလှော် အဆင့်က မတက်သေးဘူးဆိုရင်တော့ သေချာတယ် အစ်ကိုတို့နိုင်ငံ စီးပွားရေးက မြေပဲဆားလှော်စီးပွားရေးပဲ ဖြစ် နေမှာ”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာပြည်ထွက် ထုတ်ကုန်များကို လေ့လာနေစဉ်

ထို့နောက် အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်မည့်သူများနှင့် ချိတ်ဆက်ပေးရန်လည်း လိုအပ်ကြောင်း ဦးအောင်ပြည့်စုံက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းက “ ထုတ်ကုန်တွေ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်တွေ ထုတ်လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် အရည်အသွေး ကောင်းကောင်း ဖြစ်ဖို့ လိုတယ်။ စက်ပစ္စည်းတွေ ရှိဖို့လိုတယ်။ အစိုးရက ပိုက်ဆံချေးနေရုံ သပ်သပ် မဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီလိုမျိုး အရည်အသွေး ရှိတဲ့ ထုတ်ကုန်တွေ ထွက်လာနိုင်အောင် ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေနဲ့ Join လုပ်ဖို့၊ ပြည်တွင်းတစ်ခုတည်း ချက်ချင်း လုပ်ဖို့တော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အဲတော့ Join လာပြီး လုပ်ကြဖို့ အကျိုးတူလုပ်ဖို့အတွက် စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းတွေ ဖွင့်ဟပေးဖို့အတွက် အဲဒီအပိုင်းတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ကုန်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်မှုမရှိဘဲ ပြည်ပမှတင်သွင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းများကိုသာ အားထားအသုံး ပြုနေရသည့် နိုင်ငံဖြစ်၍ ထုတ်ကုန်များ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်ရန် ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်များကို ပြည့်မီအောင် ထုတ်လုပ်ပြီး ပိုလျှံလာပါက ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်သည်အထိ စီမံဆောင်ရွက် လျက်ရှိကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့တွေ့ဆုံပွဲတွင် လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက မေးမြန်းနေစဉ်

ပြည်တွင်းရှိ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသည့် အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ အတွက် နိုင်ငံတော်မှ ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးမှုများ ရှိသော်လည်း နှစ်ရှည်ချေးငွေ မဟုတ်ခြင်းကြောင့် အနည်း ငယ်သာ အထောက်အကူ ပြုသည့်အတွက် ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နံပါတ် ၁ ကတော့ ဈေးနှုန်း ယှဉ်ပြိုင်မှု မရတာပေါ့နော်။ ပြည်တွင်းက ထုတ်တဲ့ပစ္စည်းက ပြည်ပကနေ သွင်းလာတဲ့ composition မလုပ်နိုင်ဘူး။ နောက် အရည်အသွေးကလည်း composition မလုပ်နိုင်ဘူး။ ဈေးနှုန်း ကလည်း composition မလုပ်နိုင်တဲ့အခါကျတော့ ပြည်တွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်တွေက ရပ်လိုက်ရတာ ရှိတယ်။ နောက် နည်းပညာပေါ့၊ နည်းပညာက နိုင်ငံခြားမှာ တအားတိုးတက်နေပြီလေ။ အဲဒီနည်းပညာတွေ မရဘဲနဲ့ နောက်ဆုံး အရင်းအနှီးပေါ့နော်၊ စက်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ဖို့ ပိုက်ဆံတအားလိုတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်တွေလောက်နဲ့ ထုတ်ပေးတဲ့ ပိုက်ဆံတွေလောက်နဲ့တော့ ရှင်းရှင်းပြောရရင်တော့ သိပ်ပြီးတော့ မကာမိဘူးပေါ့နော်။ မကာမိတဲ့ အခါကျတော့ လုပ်ဖို့က အခက်အခဲ ရှိတယ်။ အခုမှ စလုပ်ချင်တဲ့ လုပ်ငန်းရှင် တစ်ယောက်ဆိုရင် ဘယ်လိုလုပ် မလဲ။ နိုင်ငံခြားမှာဆိုရင် ထုတ်ကုန်တစ်ခု တင်ပြနိုင်ရင် အဲဒီထုတ်ကုန်အတွက် အကုန်လုံးကို စီစဉ်ပေးနိုင်တယ် ပေါ့နော် နိုင်ငံတော်ကနေ ချေးငွေကာဗာဖြစ်အောင်။ မြန်မာပြည်မှာက အဲဒီလောက်ထိ လုပ်ပေးနိုင်သလား။ ချေးငွေသာ တစ်ဖက်က ပြောပေမယ့် ချေးငွေမှန်မှန် ပေးဆပ်ဖို့တို့၊ မှန်မှန်မပေးဆပ်ရင် နောက် ချေးဖို့ ထုတ်ရတာ ဒုက္ခရောက်တယ်တို့ ရှိတယ် ဒါပဲပြောနေတော့ ပေးတာလည်း ၁ နှစ် loan တို့၊ ၂ နှစ် loan တို့၊ Long term loan ပေးတာလည်း သိပ်မတွေ့ဘူးပေါ့နော်။ အဲဒီကာလနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေကရော လည်ပတ်နိုင်မလားဆိုတာ သုံးသပ်ဖို့ လိုတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာပြည်ထွက် ထုတ်ကုန်များကို လေ့လာနေစဉ်

ထို့အတူ ထုတ်ချေးပေးထားသည့် ချေးငွေများကိုလည်း သက်ဆိုင်ရာ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက လုပ်ငန်း အတွက် မှန်မှန်ကန်ကန် အသုံးပြုရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ လုပ်ငန်းများ တိုးတက်လာမည် ဖြစ်ပြီး ချေးငွေ များကို ပြန်ဆပ်နိုင်မည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

အလားတူ ပြည်တွင်းတွင် ကုန်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်မည်ဆိုပါက စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာနမှ အကူအညီပေးရန် လိုအပ်ပြီး စက်ပစ္စည်းနှင့် နည်းပညာများကို စက်မှုဝန်ကြီးဌာနမှ ကူညီပေးရန်လည်း လိုအပ်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တစ်နှစ်ထက် တစ်နှစ်တက်လာသည့် ကုန်ဈေးနှုန်းများ ပြန်ကျဖို့ဆိုလျှင် နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။

အဆိုပါ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်နေမှုများကြောင့် ဝန်ထမ်းများနှင့် အခြေခံလူတန်းစားများ အခက်အခဲ တွေ့နေကြ သည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်လာခြင်းမှာ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်ခြင်း၏ အကျိုးဆက်များဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်ဦးမော့လာဖို့ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်အောင် လုပ်သင့်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက ပြောသည်။ 

ဦးရဲထွန်းက “ကုန်ဈေးနှုန်းတွေမတက်အောင်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ အဓိက စီးပွားရေးကောင်းနေဖို့ လိုတယ်လေ။ စီးပွားရေးကောင်းနေဖို့ ပုံမှန်လည်ပတ်နေဖို့လိုတယ် ဆိုတော့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေဝင်ဖို့ဆိုလို့ရှိရင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေက ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်နေဖို့လိုတယ်။ နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေကြောင့် အခုလိုဟာတွေ ဖြစ်လာတာ။နိုင်ငံရေးအခြေနေမကောင်းတဲ့အတွက်မို့ နိုင်ငံခြားကနေပြီးတော့ ဒေါ်လာနဲ့ ပက်သက်ပြီးတော့ ဆန်ရှင်လုပ်တာတွေ နောက်တစ်ခါ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီတွေ ထွက်သွားတာတွေ အဲဒါတွေ ဖြစ်လာတာကို အဲ့လိုဆိုတော့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေကောင်းအောင်လုပ်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ယခုလို ကုန်ဈေးနှုန်းများထိုးတက်နေချိန်တွင် အကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ပြည်သူတွေအပေါ် စီးပွားရေးသမားများအနေဖြင့် ဈေးကစားခြင်းများ မပြုလုပ်သင့်ကြောင်း စားသုံးသူအခွင့်အရေးနဲ့ အစား အသောက်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးဗအုပ်ခိုင်က CNI ကို ပြောသည်။

၎င်းက “ဆရာတို့အနေနဲ့ကတော့ ခုလိုပြည်သူလူထုတွေ ဒုက္ခရောက်တဲ့အချိန်မှာ ဈေးမကစားဖို့ကုန်သည်တွေ ပွဲစားတွေ ၊လှောင်တဲ့သူတွေ ဈေးကစားတဲ့လူတွေကို ဆရာတို့ပြောချင်တာကတော့ ဈေးနှုန်းတွေကို ပစ္စည်းတွေ သိုလှောင်ပြီး ဆွဲတင်တာမျိုးတွေ၊ ဈေးကစားတာမျိုးတွေ၊ ပွဲလန့်တုန်းဖျာခင်းတာမျိုးတွေ မလုပ်ကြဖို့ သတိပေးချင်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့ ယုဇနပလာဇာအတွင်း မြင်ကွင်း(ဓါတ်ပုံ-CNI)

ယခုကဲ့သို့ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်လာသော်လည်း အောက်ခြေလူတန်းစားနှင့်ဝန်ထမ်းများ၏ ပုံသေလစာမှာ တိုးတက်လာခြင်းမရှိသည့်အတွက် အလွန်ခက်ခဲကြောင်း ဦးရဲထွန်းက ဆိုသည်။

“လက်လုပ်လက်စားတွေမကဘူး။ဝန်ထမ်းတွေလည်း ထိခိုက်တာပေါ့။ ဝန်ထမ်းတွေက ပိုဆိုးတယ်။ သူတို့ရတဲ့လစာက ပုံသေကို။ပုံသေဆိုတဲ့အခါကျတော့ ကုန်ဈေးနှုန်းက တက်ပြီဆို လစာမှမတိုးတာ။ အပြင်က ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းလုပ်တဲ့လူတွေ ရောင်းတဲ့လူတွေကျတော့ ပစ္စည်းဝန်ဆောင်ခတွေက ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့် သွားတာနဲ့ ငွေဖောင်းပွတာနဲ့အမျှ လိုက်ပြီးတော့ တိုးယူလို့ရတယ်။ ဝန်ထမ်းတွေ ပုံသေလစာရတဲ့သူတွေက ပိုပြီးတော့ ဒုက္ခရောက်တယ်။ လက်လုပ်လက်စားတွေကျတော့လည်း တစ်ချို့က လခစားတွေ များတယ်လေ။ အောက်ခြေက သာမာန်အရောင်းအဝယ်လုပ်ရတဲ့သူတွေကျတော့ ချက်ချင်းကြီး သူတို့ဝန်ဆောင်ခတွေက ဈေးတက်ယူလို့ မရဘူးလေ။သူတို့လည်း အများကြီးကျပ်တည်းသွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မိမိကိုယ်ကျိုးအတွက် ကုန်ဈေးနှုန်းများကို ထိုက်သင့်သည်ထက် ကြီးမြင့်အောင် လုပ်ဆောင်နေသည့် ဝိသမ လောဘသားတွေကို ဖော်ထုတ်၍ ထိရောက်စွာ အရေးယူနိုင်ရေးဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်ဟု နစက ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့က အခြေခံစားသုံးကုန် တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်ရေး အစည်းအဝေး တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းသည် ယခင်နှစ်ကထက် တစ်ဆခန့်တက်လာပြီး ဒေါ်လာဈေးနှုန်းတက်ခြင်းကြောင့် ငွေကြေး ဖောင်းပွကာ ပြည်သူတွေအပေါ် တိုက်ရိုက်ထိခိုက်နေကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက သုံးသပ်ကြ သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁

ပြည်တွင်းဈေးကွက်ထဲတွင် ရောင်းဝယ်နေကြသည့်  ဖော်မလင်ဆေးပါဝင်သော ပဲသွေးများကို ဈေးကွက်အတွင်း တွင် ပြန်လည်ရောင်းချမှုများရှိခြင်းကြောင့် စားသုံးရန်မသင့်ကြောင်း စားသုံးသူရေးရာ တာဝန်ရှိသူများက ပြော သည်။

ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သောဆေးပါဝင်သည့် ပဲသွေး(ဘဲသွေး)များကို ဈေးကွက်တွင်ရောင်းချမှုများ ပြုလုပ်နေသော ကြောင့် မစားသုံးကြရန် စားသုံးသူအခွင့်အရေးနှင့်အစားအသောက်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးဗအုပ်ခိုင်က CNI ကို ပြောသည်။

ဦးဗအုပ်ခိုင်က “ပဲသွေး(ဘဲသွေး)က တကယ့်တကယ့် အမဲသားစားတဲ့သူတွေ မစားသင့်ဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူက ပဲ ကနေ လုပ်တာမဟုတ်ဘူး။ နွားသတ်တဲ့ဟာက ထွက်လာတဲ့သွေးတွေ သွေးခဲပေါ့။ အဲသွေးတွေကို တာရှည်ခံဖို့ အတွက်ကို သူက ဖော်မလင်သုံးတယ်။ ဖော်မလင်ဆိုတာက အနံ့ရှုတာနဲ့တင် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းမှာ ကင်ဆာ ဖြစ်စေတယ်။ ပါးစပ်ထဲမှာ စားမိလို့ရှိရင်လည်း အစာအိမ် ကင်ဆာတို့၊ အူမကြီးကင်ဆာတို့ တစ်လျှောက်လုံးမှာ ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တဲ့အတွက် အင်မတန် အန္တရာယ်များတယ်ပေါ့။ ဈေးကွက်ထဲမှာတော့ အဲတာတွေ ရောင်းနေ တာပဲ။ အရင်အစိုးရ အဆက်ဆက်ကတော့ ကြော်ငြာတာပေါ့နော်။ FDA တို့ ဘာတို့ညာတို့က မစားသုံးသင့် ဖော်မလင် ပါတယ်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အဲဒါတွေက ခုချိန်ထိတော့ ဈေးကွက်ထဲမှာ ရှိနေတာပဲ။ အဓိက စားသုံးသူအနေနဲ့ ဝယ်မစားရင် သူတို့လည်း ဘာမှရောင်းလို့မရဘူး။ 

မစားသင့်တဲ့ အစားအစားအဖြစ် ပဲသွေး(ဘဲသွေး)များကို စွန့်ပစ်ထားစဉ်

စားသုံးသူတွေက ဝယ်စားရင်လည်း သူတို့က ဆက်ရောင်းနေမှာ ပဲ”ဟု ပြောသည်။

ပဲသွေး(ဘဲသွေး)သည် အမဲသွေးနှင့် ပြုလုပ်ထားပြီး မပုပ်မသိုးသည့် ဆေးများထည့်ခြင်းကြောင့် အများကြီးစားသုံးရန် မသင့်ကြောင်း၊ ရောင်းချမှုများကို အရေးယူခြင်းများရှိသော်လည်း ဆက်လက် ရောင်းချနေခြင်းများရှိကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ အင်းစိန်မြို့နယ်မှ ကျန်းမာရေးအကြံပေးသူ ကိုသန်းထိုက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသန်းထိုက်ဇော်က “ပဲသွေး(ဘဲသွေး)ဆိုလို့ရှိရင် တကယ့်တကယ် ဈေးကွက်ထဲမှာ ရောင်းနေတဲ့ဟာတွေ တော်တော် များများက ပဲသွေး(ဘဲသွေး)လို့ ပြောမယ်ဆိုရင် သူများတွေက ပဲကြီးတို့ ပဲလွန်းတို့နဲ့ လုပ်တယ်ထင်တာ။ တကယ့်တကယ် ကျ အဲပဲသွေးက အဲပဲကြီးတို့ ပဲလွန်းတို့နဲ့လုပ်တာ မဟုတ်ဘူး။ အမဲသွေး၊ ကျွဲသွေးတို့နဲ့ လုပ်တာ။ အစ်ကိုတို့ အင်းစိန်ဈေးထဲမှာ သွားစစ်တဲ့အခါကျတော့ ဈေးသည်တွေ ကိုယ်တိုင်က ဝန်ခံတယ်။ အဲဒီဟာတွေက ပဲသွေး (ဘဲသွေး)မဟုတ်ဘူး။ အမဲသွေး၊ ကျွဲသွေးတွေနဲ့ လုပ်တာလို့ ပြောတယ်။ အမဲသား၊ ကျွဲသားဒိုင်တွေက သူတို့တွေက ယူပြီး တော့လုပ်တာ။ သိသိကြီးနဲ့ရောင်းလို့ရတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ စီးပွားရေးအရ သူတို့ဟာသူတို့ ရောင်းကြတာပေါ့။ အစ်ကိုတို့ကတော့ တကယ့်တကယ်ကျ ပဲသွေး(ဘဲသွေး)အစစ်ပဲ ရောင်းပါလို့ပြောတယ်။ အစ်ကိုတို့လည်း အမြဲတမ်းကြီး သွားနေတဲ့ အချိန်မှာ အမြဲတမ်းကြီး ရောင်းပါလို့ ပြောလို့ရတာ မဟုတ်ဘူးလေ။ ပြီးတော့ ရောင်းလို့ဆိုပြီးတော့ ဒါပဲသွေး တွက်ဆိုပြီးတော့ အမဲသွေး၊ ကျွဲသွေးကို မရောင်းပါနဲ့ဆိုပြီး အဓိက ဦးတည်ပြီး တားကတ်ထားတဲ့ ဥပဒေ ထဲမှာလည်း မရှိဘူး။ စစ်တဲ့အခါကျမှ သိတယ်ဆိုတော့ စစ်တဲ့အခါ သိမ်းလိုက်တယ်။ နောက်မရောင်းဖို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် ရောင်းကြတာပဲ”ဟု ပြောသည်။

ပဲသွေး(ဘဲသွေး)ကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ပဲသွေး(ဘဲသွေး)များကို မုန့်တီ၊ မုန့်ဟင်းခါး၊ အုန်းနို့ခေါက်ဆွဲတို့နှင့် အများဆုံး တွဲဖက် စားသုံးကြကြောင်း၊ ပဲသွေး(ဘဲသွေး)ထဲ တွင် ဖော်မလင်ပါသည်ကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်းမှာ စားသောက်ကုန်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးဦးစီး ဌာနက အကြိမ်ကြိမ် စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ပဲသွေး(ဘဲသွေး)စားသုံးခြင်းသည် ကျန်းမာရေးကို တိုက်ရိုက် မထိခိုက်နိုင်သော်လည်း စားသုံးမည်ဆိုပါက ရေဖြင့် တစ်နာရီ စိမ်၍သော်လည်ကောင်း၊ ဆားဖြင့် လေးဆယ့်ငါးမိနစ်(၄၅ မိနစ်) သော်လည်းကောင်း၊ ဆားရေနွေးဖြင့် ဆယ့်ငါးမိနစ်(၁၅ မိနစ်) သော်လည်းကောင်း စိမ်၍စားသုံးရန် ကျန်းမာရေး အကြံပေးသူများက ပြောသည်။

CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃၀

ပို့ကုန်များမရှိဘဲ လိုသမျှကိုမှာသုံးပါက နိုင်ငံခြားငွေလိုအပ်မှုများလာမည်ဖြစ်၍ နိုင်ငံခြားငွေရဖို့ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းများ လုပ်ကြရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃၀ ရက်က နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေး အစည်းအဝေး ကျင်းပစဉ် ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်း ပြောကြားသွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မိမိတို့နိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ရန် အခြေခံကောင်းများရှိသော်လည်း ထုတ်လုပ်မှုအားပေးခြင်း မရှိသ ဖြင့် ပြည်ပမှတင်သွင်းနေရမှုများရှိကြောင်း၊ ဥပမာအားဖြင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ၊ စက္ကူများ၊ စက်ဘီးနှင့်ဆိုင်ကယ် တာယာများ၊ ကျွတ်များကို သန်းပေါင်းများစွာ တင်သွန်းနေရကြောင်း၊ အလားတူ ဝါနှင့်ချည်ထည်ပစ္စည်းများကို လည်း တင်သွင်းနေရကြောင်း၊ ထိုပစ္စည်းများကို ယခင်က ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ခဲ့သော်လည်း ထုတ်လုပ်မှု အားမပေးခဲ့ခြင်းကြောင့် စက်ရုံများရပ်ဆိုင်းခဲ့ရကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

ပြည်တွင်း၌ စက္ကူထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း၊ နို့ထွက်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်း၊ ရာဘာ အခြေခံစက်မှု လုပ်ငန်း များနှင့် ချည်ထည်ပစ္စည်းထည်လုပ်ခြင်း လုပ်ငန်းများကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍကြီးနှင့် စက်မှုဏ္ဍကြီးတို့တွင် GDP များ တိုးတက်လာမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မိမိတို့နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစိုးရမှ တာဝန်ယူဆောင်ရွက် ချိန်တွင် နိုင်ငံတကာမှ ပိတ်ဆို့မှုများ လုပ်ဆောင်လာကြောင်း၊ ရှိပြီးဖြစ်သည့် နိုင်ငံခြားငွေများ သုံးစွဲ၍ မရစေရန်၊ ရရန်ရှိသည့် ရောင်းကုန်ပစ္စည်းများရငွေများ မပေးချေနိုင်စေရန် ပိတ်ဆို့မှုမျိုးစုံဖြင့် ဆောင်ရွက်လာကြောင်း၊ မိမိတို့ အနေ ဖြင့် ပို့ကုန်များမရှိဘဲ လိုသမျှကိုမှာယူ အသုံးပြုနေမည်ဆိုပါက နိုင်ငံခြားငွေ လိုအပ်မှုများလာမည်ဖြစ် သဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းများမှ ရနိုင်သမျှထုတ်လုပ်နိုင်ရေး တာဝန်ရှိသည်ကို ပြောလိုတယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် အသုံးစရိတ် ချွေတာရေးနှင့်ပတ်သက်၍ မဖြစ်မနေ သုံးစွဲရန် လိုအပ်သည်များမှအပ ချွေတာသုံးစွဲ ကြစေလိုကြောင်း၊ ဖြုန်းတီးမှုများ မဖြစ်စေရေး အသုံးစရိတ်များကို စနစ်တကျဖြင့် သုံးစွဲကြရန်လိုကြောင်း၊ အသေးစိတ်မှစ၍ ခြိုးခြံချွေတာနိုင်မှသာ ပြည်တွင်းလိုငွေပြမှုနှင့် နိုင်ငံခြားငွေ လိုငွေပြမှုများကို လျှော့ချနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပြည်ပမှ ဝယ်ယူသုံးစွဲခြင်းထက် ပြည်တွင်းဖြစ် ထုတ်ကုန်များကို အသုံးပြုရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ပြည်တွင်း စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်၍ မှန်မှန်ကန်ကန် ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများကို အားပေး ဆောင်ရွက်ရန် လိုကြောင်း၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်အစိုးရများအနေဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများ ဆောင်ရွက် ရာတွင် အပိုင်းနှစ်ပိုင်းဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း၊ ဒေသအလိုက်ကုန်ထုတ်လုပ်မှု မြှင့်တင်ရေး၌ ဒေသ တွင်း စားသုံးမှု၊ နိုင်ငံတွင်း စားသုံးမှုအတွက် ဖူလုံအောင်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ပြည်ပ ပို့ကုန်အတွက် ထုတ်ခြင်းတို့ ကို ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုအတွက် အသေချာဆုံးဖြစ်သည့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းနှင့် မွေးမြူ ရေး လုပ်ငန်းများမှ ကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်းကို တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များအလိုက် မဖြစ်မနေ တိုးမြှင့် ဆောင် ရွက်သွားရန်လိုကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ထို့နောက် သွင်းကုန်အစားထိုး ထုတ်လုပ်ခြင်းအနေဖြင့် စက္ကူ၊ ရာဘာပစ္စည်း၊ နို့ထွက်ပစ္စည်း၊ ချည်ထည်ပစ္စည်း စသည့် ပစ္စည်းများကို ပြည်တွင်း၌ တတ်နိုင်သမျှထုတ်လုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရန်လိုကြောင်း နစက ဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။