CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇

ပြည်တွင်းရှိ ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများသည် လက်ရှိတွင် သွင်းအားစုဖြစ်သည့် အစာဈေးနှုန်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင် ရေးစရိတ်နှင့် အထွေထွေကုန်ကျစရိတ် အဆမတန် မြင့်တက်မှုများကြောင့် ကုန်ကျစရိတ် မြင့်မားကာ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု သိရသည်။

ငါးစာအဖြစ် အဓိကကျွေးသည့် ဖွဲနုဈေးသည် ယခင်က တစ်အိတ်လျှင် ၈၀၀၀ ကျော်သာ ရှိသော်လည်း လက်ရှိ တွင် ၂၀၀၀၀ ကျပ်ခန့် ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ အစာဖိုးအနေဖြင့် တစ်ရက်လျှင် ၄ သောင်းခန့်ရှိပြီး ယင်းငါးများ ရောင်းတန်းဝင်ချိန်အထိ ၆ လမှ ၁၀ လအထိ ကျွေးမွေးရသည်ဟု သိရသည်။

ထို့နောက် ငါးဈေးသည် အစာဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာမှုနှင့်အတူ လိုက်ပါမြင့်တက်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ငါး မွေးမြူမှုများကို ရပ်နားလာကြသည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဇလွန်မြို့နယ်မှ ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးစန်းငွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လက်ရှိ ငါးမွေးမြူရေး အခြေအနေတွေကတော့ ဘယ်လိုရှိလဲဆိုတော့ မွေးမြူရေးသမားတွေကတော့ အကုန်လုံး အရှုံးနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာပေါ့ဗျာ။ အထူးသဖြင့် ငါးမွေးမြူရေးသမားတွေက အခုဆိုရင် တချို့ဆိုရင် မမွေးနိုင်တော့ တဲ့ ကန်တွေ အများကြီး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အစားဖိုးနဲ့ ငါးဈေးနဲ့က မကိုက်ဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့။ ငါးကပေါတယ်၊ စရိတ်ကမြင့်တယ်၊ ငါးဈေးက အရမ်းနိမ့်နေတော့လေ။ ရန်ကုန်ဆိုရင် ကျနော်တို့ နယ်ထက်တောင်မှ နိမ့်နေသေး တယ်၊ ရန်ကုန်တင်လို့လည်း မကိုက် အဲဒီလိုမျိုး ဖြစ်တယ်။ အခုဖြစ်နေတာက အစာဖိုးကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ဖမ်းလို့ ရတာနဲ့က မကိုက်ဘူးဖြစ်နေတာပေါ့ အခုငါးဈေးက။ ငါးဈေးက ဘယ်လိုဖြစ်လဲဆိုတော့ ဟိုတုန်းက ဖွဲဈေး ၈ ထောင်တုန်းက ငါးဈေးက ၃၅၀၀ ရောင်းရတယ်။ အဲဒါကျတော့ ကိုက်တယ်ပေါ့နော်။ သူ့ဟာနဲ့သူ မဆိုးဘူး တန်တယ်ပေါ့။ အခု ဖွဲဈေးက ၂ သောင်းဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ငါးဈေးက ၄၈၀၀ ပေါ့နော် အဲဒီလို ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ တွက်ခြေမကိုက်ဘူးပေါ့။ ဖွဲဈေး ၂ သောင်းလောက် ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ငါးဈေးက ၇ ထောင်လောက်အထိမှ မရောင်းရရင် မကိုက်ဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အစာဈေးကြီးခြင်း၊ ထပ်မံရင်းနှီးဖို့ရန် နည်းပါးခြင်းနှင့် ဈေးကွက်မရှိခြင်းသည် အဓိက စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နေ သည်ဟု ငါး၊ ပုစွန်မွေးမြူသူများက ပြောသည်။

ငါးများကို ပိုက်ကွန်ဖြင့် ဖမ်းနေစဉ်

ယခင်က ပြည်တွင်းမှ မွေးမြူသည့် ငါးများကို တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှုရှိသော်လည်း လက်ရှိ တွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် တင်ပို့၍ မရတော့ ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ငါးဈေးကွက်သည် လျော့နည်းလာပြီး ငါးမွေးမြူသူများ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ တွင် ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ ၁၀ ဦးတွင် ၉ ဦးမှာ အဆိုပါလုပ်ငန်းများကို ရပ်နားပြီး ငါးမွေးကန်နေရာ တွင် စပါးစိုက်ပျိုးမှု ပြုလုပ်လာကြသည်ဟု သိရသည်။

ထိုသို့ ငါးမွေးမြူသူ လျော့နည်းလာခြင်းကြောင့် နောင်တွင် ငါးထွက်ရှိမှု နည်းပါးသည့်တိုင် ငါးစားသုံးမှုပိုမို များပြား လာပါက ငါးဈေးနှုန်းသည်လည်း ပြန်လည်ဦးမော့လာနိုင်သည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်တုန်းမြို့နယ်မှ ငါး မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင် ကိုမြတ်သိန်းထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အစာကုန်ကျစရိတ်က ကြီးမြင့်လာတော့လေ ငါးမွေးတဲ့အခါကျတော့ အဓိက အစာကုန်ကျစရိတ်က ရာခိုင်နှုန်းက ၇၀/၇၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ဖြစ်နေတာကိုး။ အဲဒီတော့ ငါးတစ်ပိဿာ ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်က ငါးတစ်ပိဿာ ရတဲ့ ဈေးနဲ့ မကိုက်တော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ငါးသမားတွေက တော်တော်များများ ရပ်ကုန်ပြီးတော့လေ ငါးကန် တွေမှာ စပါးပြောင်းစိုက်နေကြတယ်။ စပါးဈေးကောင်းရင် ငါးမွေးတောင်သူကလည်း ငါးထပ်မွေးမှာမဟုတ်ဘူး။ စပါးဈေးကောင်းတော့ စပါးစိုက်ကြမှာပေါ့။ အဲဒီအခါကျရင်တော့ ငါးဈေးကလည်း သူ့ဟာသူ ပြန်ကောင်း လာမှာပေါ့။ ဘာလို့ဆို ငါးထုတ်လုပ်မှုစရိတ်က မြင့်ပေမယ့်လည်း ငါးမွေးတဲ့သူက နည်းသွားတဲ့အတွက်ကြောင့် မို့လို့ ငါးထွက်တဲ့ supply နည်းသွားမယ်ပေါ့။ အဲဒီအခါကျရင် Demand က များနေရင်တော့ ငါးဈေးက ပြန်တက် လာမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငါးမွေးမြူရေးအပြင် တခြားသော မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများသည်လည်း ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်ကြီးမြင့်ပြီး အရှုံးပေါ်နေခြင်းကြောင့် တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်သူ မရှိတော့ဘဲ လုပ်ငန်းပြောင်းလဲ လုပ်ကိုင်လာကြသည်။

မွေးမြူရေးလုပ်ကိုင်သူ နည်းပါးလာခြင်းကြောင့် မွေးမြူရေးလုပ်သားများ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းသည်လည်း ဆက်လက်မြင့်တက်လာကာ တချို့သော မွေးမြူရေးလုပ်သားများသည် စားဝတ်နေရေးအတွက် ပြည်ပနိုင်ငံများ သို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသူ ယခင်ကထက် ပိုမို များပြားလာကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အတည်ပြုပြီး နောက်ဆက်တွဲ အနေဖြင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များက မြန်မာနိုင်ငံသားများအပေါ် ပိုမို တင်းကြပ်လာသော်လည်း မလေးရှားတွင် လက်ရှိအချိန်အထိ တစ်စုံတစ်ရာ လုပ်ဆောင်လာခြင်းမျိုး မရှိသေး ကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများအ‌ရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာအတွက်ရယ်လို့ သီးသန့် ဘာမှလုပ်ဆောင်မှု မရှိပါဘူး။ အခု အဖမ်းအဆီးတွေကလည်း နိုင်ငံခြား သားအလုပ်သမား တရားမဝင်အလုပ်သမား နိုင်ငံခြားသားအားလုံး အဲဒီလိုဖမ်းဆီးတာပဲ ရှိပါတယ်။ မြန်မာအတွက်  ဆိုပြီး သီးသန့်အဲဒီလို လုပ်ဆောင်တာမျိုးတွေ မရှိဘူး။ တရားမဝင် ဝင်ရောက်တာကတော့ အရင်ကလိုပါပဲ သို့ပေမယ့်လည်း အခုနောက်ပိုင်းမှာ ပိုများလာတယ်လို့ ထင်ရတယ်။ နယ်စပ်မှာလည်း အဖမ်းအဆီးတွေက ဟိုး အရင်ကတည်းက ရှိခဲ့သလို၊ အခုနောက်ပိုင်းမှာလည်းရှိပါတယ်။ ဖမ်းမိရင်လည်း တစ်ဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဆိုတာ အနည်းဆုံး ၁၀ ယောက်အဖွဲ့ အဲဒီလိုမျိုးပေါ့။ ဖမ်းဆီးမှုတွေကတော့ နေ့တိုင်းရှိနေတာပဲ။ ဝင်ရောက်လာတာလည်း မြန်မာပြည်ကဆိုရင် နေ့တိုင်းလိုလို ရှိနေတာပေါ့။ ကျနော့်စိတ်ထင် အခုနောက်ပိုင်း နည်းနည်း ပိုများ လာတယ်လို့ တော့ ထင်တာပဲ။ အဖမ်းအဆီးခံရတဲ့ အနေအထားပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ခန့်မှန်းကြည့်တာ” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားမှာ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ တရားမဝင် နေထိုင်သူတွေကိုတွေ့ရစဉ်

မလေးရှားရှိ တရားမဝင် မြန်မာအများအပြားသည် CI အစီအစဉ်ဖြင့် နေရပ်ပြန်ခွင့်ပြုရေးကို စောင့်မျှော်နေကြခြင်း ဖြစ်ပြီး လာမည့် မတ်လ ၁ ရက်‌နေ့မှ စတင်ကာ မြန်မာအပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများ မည်သူမဆို နေရပ်ပြန်ခွင့်ပေးမည်ဟု ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုအစီအစဉ်အား မလေးရှားပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးမှ ထုတ်ဖော်ပြောကြားချိန်၌ မြန်မာနိုင်ငံဘက်တွင် ပြည်သူ့စစ်မှု ထမ်းဥပဒေနှင့်ပတ်သက်ပြီး တစ်စုံတစ်ရာ အတည်ပြု ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိ‌သေးသဖြင့် နေရပ်ပြန်လိုသူ များပြား လျက်ရှိသလို ၎င်းအစီအစဉ်အား ကြိုဆိုကြသည်။

သို့သော် ယခုအခါတွင် စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အတည်ပြုပြီးသဖြင့် နေရပ်ပြန်လိုသူ နှုန်းထားအား စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း နှလုံးလှပရဟိတလူငယ်များ သွေးအလှူရှင်အဖွဲ့မှဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားမှာ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ တရားမဝင် နေထိုင်သူတွေကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “နေထိုင်ခွင့်ပါမစ်တွေက ၁၂ လပိုင်းမှာ ရပ်သွားပြီ။ ဆက်လည်း မပေးတော့ဘူး။ အဲဒီတော့ ပြန်ဖို့ကိုလည်း မပေးသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် အခုလကုန်မှာ ပြန်ခွင့်ပေးမယ်။ overstay ဒီမှာ တရားမဝင် နေထိုင်တဲ့သူတွေ အမိမြေ ကို ပြန်လို့ရပြီဆိုတဲ့ ဥစ္စာက ၃ လပိုင်း ၁ ရက်နေ့ကိုတော့ သတင်းလွှင့်ထားတာပဲ။ အတိအကျ သတင်းတော့ မထွက်သေးဘူး။ အဲဒါပြန်လွှတ်ဖို့ များတယ်။ အဲဒီအတွက်လည်း ပထမကတော့ ပြန်ချင်တဲ့သူတွေ အထောက် အထား မရှိတဲ့သူတွေ စောင့်ဆိုင်းနေတာ များတယ်။ နောက်တစ်ခုက ဒီလိုသတင်းမျိုး ထွက်လာတော့ အခုလကုန် မှာ သိရမှာပေါ့ ဖွင့်ရင် ပြန်ကြမလား၊ မပြန်ကြဘူးလားဆိုတာကတော့ ပြန်ခွင့်ပေးတဲ့ ဖွင့်တဲ့နေ့မှာ သိရမှာပေါ့။ အားလုံးက ဒီဟာကို ပြန်ဖို့စောင့်နေရင်းနဲ့ ဒီလိုသတင်း ထွက်လာတော့ ပြောကြတာပေါ့။ မပြန်တော့ဘူး ဘာတို့ ညာတို့ အမျိုးမျိုး အသံတွေ ကြားရပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အဖမ်းအဆီးများမှာ ပုံမှန်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး အလုပ်အကိုင်ပိုင်းတွင် ပါမစ် အထောက် အထား ရှိသူများကိုသာ လုပ်ငန်းရှင်များမှ အဓိက လိုချင်နေကြဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ပါမစ် အထောက်အထား မရှိသူများအနေဖြင့်လည်း အခြားသူများ၏ အဆက်အသွယ်ဖြင့် အလုပ်ရရှိ သူများရှိကြောင်း၊ လက်ရှိ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အလုပ်အကိုင် ပေါများနေခြင်း မဟုတ်သေးသော်လည်း လုပ်ငန်းခွင် နှင့် နေရာဒေသအပေါ် မူတည်ကာ အလုပ်အကိုင်များ ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ဖြစ်သည့် မဲဆောက်သို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်လက်မှတ်ဖြင့် ဝင်ရောက်လာသည့် မြန်မာနိုင်ငံ သားများအပေါ်တွင် ထိုင်း လ.ဝ.ကမှ ပိုမိုတင်းကြပ်လာကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ ၇ ရက် နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် လက်မှတ်ဖြင့် ဝင်ရောက်လာ သူများအား ချက်ချင်းဝင်ရောက်ခွင့်မပြုဘဲ မဲဆောက်မြို့ရှိ တရားဝင် နေထိုင်သူများ၏ ထောက်ခံချက် ပေးနိုင်မှ သာ ဝင်ခွင့်ပြုကြောင်း  ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထို့အပြင် နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့်လက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများသည် ယခင်က တာ့ခ်ခရိုင်အတွင်း သွားလာ နေထိုင်ခွင့်ရှိသော်လည်း ယခုအခါတွင် မဲဆောက်မြို့နယ်အား ကျော်လွန်၍ သွားလာခြင်းမပြုရန် ထိုင်း လ.ဝ.က ဘက်မှ ကန့်သတ်လာကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် မြန်မာများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မြန်မာဘက်က လ.ဝ.က ကလည်း လာပြီးပြောတယ်။ ဒီလိုမျိုးတွေ မဖြစ်စေဖို့ပေါ့။ လာပြောလည်း ထိုင်း လ.ဝ.က က လက်မခံဘူး။ နောက် တော်တော်ဆိုးတာက ဒီ border pass နဲ့လာတဲ့ မြန်မာခရီးသည်ကို ဥပမာ ကျောပိုးအိတ်တစ်လုံး ပါခဲ့တယ်ပေါ့။ ဒီဘက်မှာ ၇ ရက်နေလို့ ရတယ်လေ။ ဒါတွေကို သူတို့က သံသယနဲ့ပေါ့ မင်းတို့ ဘန်ကောက်သွားမှာ၊ ချင်းမိုင်သွားမယ်ပေါ့၊ မဟာချိုင်သွားမယ်ပေါ့ အဲဒီလိုပြောပြီး ပြန်လွှတ်လိုက်တာ တွေလည်း ရှိတယ်။ ဒီကိစ္စတွေက နိုင်ငံတော်အဆင့်နဲ့ သက်ဆိုင်ရာလူကြီးတွေ ပြောမှပဲ ဖြစ်တော့မယ်လို့ ထင် တယ်။ လူတစ်ယောက်ယောက် လာမခေါ်ရင် လုံးဝကို ပေးမဝင်ဘူး ပြန်လှည့်သွားရတယ်။ ဝင်လာတဲ့လူတွေ များလာတော့ ပိုဆိုးတာပေါ့။ ဘာကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီတံတားကြီးက ဘာလုပ်ဖို့ထားထားတာလဲ၊ တံတားပေါ် ကနေ မြန်မာပြည်သူတွေ တရားဝင် ဖြတ်သန်းသွားလာနေတယ်။ ဒါကို တည်ဆဲဥပ‌ဒေအရပဲ လက်ခံရမယ်။ သံသယဆိုတာက အမျိုးမျိုး ကိုယ့်ရဲ့ထင်မြင်ယူဆချက်ပဲဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် ဒီကိစ္စတွေက နိုင်ငံတော်အဆင့်နဲ့ လူကြီးတွေ သိဖို့ ထိရောက်တဲ့အကူအညီတွေပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောချင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တာ့ခ်ခရိုင် (မဲဆောက်)အတွင်း နေထိုင်ကြသူများအနေဖြင့် မိမိနေအိမ် သို့မဟုတ် အိမ်ခန်း များ ငှားရမ်းထားသည့် နေရာများ၌ နိုင်ငံခြားသား ဧည့်သည်များ လာရောက် တည်းခိုနေထိုင်ပါက မဖြစ်မနေ ဧည့်စာရင်း တိုင်ကြားရမည်ဟု တာ့ခ်ခရိုင် လ.ဝ.ကမှ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် တာ့ခရိုင် မဲဆောက်မြို့အတွင်း အထောက်အထား မရှိသူများနှင့်ပတ်သက်၍ စစ်ဆေး ဖမ်းဆီးမှုများ ယခု ရက်အပိုင်းအတွင်း ပိုမိုများပြား လာကြောင်းနှင့် မြန်မာဘက်အခြမ်းမှ လက်မခံရမည့် လူစာရင်းအား ထိုင်း လ.ဝ.ကထံသို့ ပေးပို့ထားနိုင်ကြောင်းလည်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တံတားကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မဲဆောက်မှာဆိုရင် နေရာတော်တော်များများမှာ ရဲနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက လိုက်လံစစ်ဆေးတယ်။ အထောက်အထား ရှိ၊မရှိတွေကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိတယ်ဆိုရင် ဖမ်းဆီးတဲ့ဟာတွေ လုပ်တယ်။ အထူးသဖြင့်ဆိုရင် ဈေးသည်တွေရှိတယ်။ အဲဒီဈေးသည်တွေမှာ အထောက်အထား မရှိတဲ့သူရှိတယ်။ အဲဒီလူတွေကို စစ်ဆေး တွေ့ရှိပြီး အထောက်အထား မရှိဘူးဆိုရင် ဖမ်းဆီးတဲ့ဟာတွေ ကြားရတယ်။ border pass ကကြတော့ အလုပ် လုပ် ခွင့်ပေးတာ မဟုတ်ဘူး။ ဈေးဝယ် လည်ပတ်ခွင့် အတွက်ပဲပေးတာ။ အဲဒီဟာနဲ့ပတ်သက်ပြီး နယ်စပ်မှာ စောင့်နေတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ လ.ဝ.က တို့ authority ကလည်းရှိသေးတယ်။ လိုအပ်တဲ့ သူတို့ တောင်းဆိုတဲ့ အချက်အလက်တွေကို တောင်းဆိုလို့ မရဘူးဆို မပေးပဲနဲ့ ပြန်လွှတ်တာတို့၊ တချို့ဆို မပေးတဲ့အပြင် blacklist ထည့်တာတို့ ဒါမျိုးတွေတောင် ရှိတဲ့ဟာရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အတည်ပြုပြီးနောက် ထိုင်းသို့ ထွက်ခွာလိုသူ များပြားသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ မြန်မာနိုင်ငံသားများအပေါ် ယခုကဲ့သို့ ပိုမိုတင်းကြပ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းကလည်း ထိုင်းနိုင်ငံသို့ မြန်မာနိုင်ငံသားများ တရားဝင် လာရောက်မည်ဆိုပါက ကြိုဆိုပြီး တရားမဝင် လာရောက်ပါက ဥပဒေအရ အရေးယူမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီ များဖြင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း  ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာက ပြောကြားထားသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေ ကြောင်း ထိုင်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး စူထင်ကလန်ဆန်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆

မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်သို့ သွားသည့် ကုန်တင်ကားများသည် လက်ရှိတွင် ဂိတ်ကြေးပေးဆောင်ရမှု များပြားလာခြင်းကြောင့် ကုန်ကျစရိတ်များသည် ယခင်ကထက် ပို၍ မြင့်တက်လာနေသည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်စပိုင်းမှ စတင်၍ မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသို့ သွားလာရာလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှ ငွေကြေးတောင်းခံသည့် ဂိတ်များ ပိုမိုများပြားလာပြီး ပေးဆောင်  ရသည့် နှုန်းထားသည်လည်း များလာသည်ဟု သိရသည်။

ယခင်က ဖရဲကားတစ်စီးလျှင် မိုင်းလားအရောက် မြန်မာကျပ်ငွေ သိန်း ၆၀ ခန့်သာ ကုန်ကျသော်လည်း လက်ရှိ တွင် ငွေကျပ် သိန်း ၁၀၀ ခန့် ကုန်ကျနေသည်ဟု ဖရဲကုန်သည် ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်တင်ကားများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကားတစ်စီးကို ၂ သိန်း၊ ၃ သိန်း၊ ၁၇ သိန်း၊ ၅ သိန်းနဲ့ တန်းစီ ပေးရတာ။ ကားတစ်စီးကို မိုင်းလားအရောက် ကို ကားခ သိန်း ၁၀၀ ဖြစ်သွားတယ်။ အရင်က ၅၀၊ ၆၀ ဝန်းကျင်ပဲ ရှိတဲ့ဟာက သိန်း ၁၀၀ ဖြစ်သွားတယ်။ ဒါပေမယ့် သိန်း ၁၀၀ ဖြစ်လို့ အုန်နာတွေ ရလားဆိုတော့ အုန်နာတွေလည်း မရဘူး။ အခြေအနေကတော့ လောလောဆယ်ကတော့ ဖရဲတောင်သူတွေတို့၊ ဖရဲပွဲစားတွေတို့၊ ကားအုန်နာတွေတို့ကတော့ ရှိတာလေး ထုခွဲ ရောင်းစားပြီး သူတို့ကို ပေးဆပ်နေရတာပေါ့ အခု အကြွေးတွေ ဆပ်နေရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဂိတ်ကြေး ပေးဆောင်ရမှု မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံမှ တင်သွင်းသည့် ကုန်စည်များအပေါ်တွင် ဈေးနှုန်းတိုးမြှင့်၍ ပြန်လည်ရောင်းချရသည့်အတွက် စားသုံးသူပြည်သူများအပေါ်တွင် သက်ရောက်မှု ပို၍ဖြစ် သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

လက်ရှိ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု လုပ်ဆောင်နေရသည့် လမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် ဂိတ်များနှင့် ဂိတ်ကြေး တောင်းခံမှု များပြားလာသော်လည်း လုံခြုံရေးအတွက် မည်သည့်လမ်းကြောင်းမှ အာမခံချက် မရှိကြောင်း ကုန်ကားမောင်းနှင်သူ ကိုထွဋ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မိုင်းလားမြို့တစ်နေရာကိုတွေ့ရစဉ် (EPA)

၎င်းက “တာချီလိတ်ရယ်မှ မဟုတ်ဘူး။ အစ်ကိုတို့ ဘီးစလှိမ့်ကတည်းကိုက ပေးရတော့တာပဲ၊ ရောက်တဲ့အရပ်၊ ရောက်တဲ့ဒေသ ဘယ်နယ်ကတင်တင် ဥပမာတစ်ခု ဒိုက်ဦးကတင်တင်၊ မိုင်းလားကတင်တင် ဘယ်ကပဲတင်တင် ဒါတွေက ပေးနေရတာပဲလေ။ ပြောချင်တာက အစ်ကိုတို့က ဘာဂိတ်လဲ၊ ဘယ်သူဘယ်ဝါ မမေးရဲဘူးလေ။ တောင်းရင် ပေးလိုက်ရတာပဲ။ ဘာဂိတ်မှန်းမသိဘူး။ တပ်ဂိတ်လား၊ PDF ဂိတ်လား၊ ပြောချင်တာက လက်နက် တစ်ခုကိုင်ထားပြီး လူ ၃ ယောက်က ရပ်တောင်းနေရင် ပေးရတာပဲ။ ဂိတ်လည်း ပိုများလာတယ်။ တောင်းတဲ့ နှုန်းထားလည်း ပိုများလာတယ်။ ပြောချင်တာက လောဘတွေပေါ့လေ။ အရင်တုန်းက ၅၀၀၊ ၁၀၀၀ ပေးရတဲ့ဂိတ် က အခုက ၅၀၀၀၀ လောက် တောင်းတော့တာလေ။ အခုလက်ရှိ သွားလာနေတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေမှာတော့ ကား အဖွဲ့တွေ တော်တော်များများကတော့ လုံခြုံရေးအရတော့ ဘယ်လမ်းမှ အာမခံချက် မရှိပါဘူး။ အခုခေတ်ကာလ ကတော့ တစ်ခါတလေကျရင်လည်း ၅ ယောက် ၁ ဖွဲ့နဲ့ လက်နက်ကိုင်ပြီး ငါတို့က ဘာဖြစ်တယ်၊ ညာဖြစ်တယ် ဆိုတာကလည်း ရှိနေကြတာလေ။ အဓိကကတော့ ကြားထဲက ခံနေရတာတော့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုအတွက် လုပ်နေသူတွေ၊ ကုန်သည်တွေကတော့ ကိုယ့်ကုန်တင်လိုက်တဲ့ ကုန်သည်ကလည်း ဘုရား၊ တရား တနေရတာ ပေါ့။ လွှတ်လိုက်တဲ့ ကားအုန်နာတွေကရော၊ ကားမောင်းတဲ့ သူတွေကလည်း ဘုရား၊တရားတပြီး သွားနေရတာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ဟိုပုံးမြို့နယ်နှင့် လွိုင်လင်မြို့နယ်တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် တောင်ကြီး - ဟိုပုံး - မိုင်းပွန် - လွိုင်လင် လမ်းကြောင်းတစ်လျောက် ကားအသွားအလာများ ပိတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့မှ စတင်၍ မိုင်းလားနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးလည်း လက်ရှိတွင် ရပ်နားထားရသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃

ထိုင်းပြည်ဝင်ခွင့် ဗီဇာရရှိရန် ဆောင်ရွက်နေသည့် မြန်မာများအတွက် ဗီဇာလျှောက်ထားမှုကို အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်ခြင်းတွင် ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်လာဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီနှင့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထိုင်းသံရုံးအနေဖြင့် ဗီဇာရရှိရန် လူကိုယ်တိုင်သံရုံးရှေ့တန်းစီ၍ ရက်ချိန်းရယူသည့်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နေ့မှစတင်ကာ အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့်သာ လက်ခံသွားမည်ဟု ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

လက်ရှိ ပြည်ဝင်ခွင့် ဗီဇာလျှောက်နေသည့် မြန်မာလူငယ် အများစုသည် အွန်လိုင်းစနစ် ကျွမ်းကျင်စွာသုံးတတ် သောကြောင့် အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် လျှောက်ထားရာတွင် လွယ်ကူနိုင်သော်လည်း ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍ မဖြစ်မနေ ပါဝင်လာဦးမည်ဟု FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သူတို့အနေနဲ့ သံရုံးထဲကလူပဲဖြစ်ဖြစ် အဲဒီလိုမျိုး တစ်ခုနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ ဒီနေ့တင်တဲ့စာရင်းထဲမှာ ပါအောင် လုပ်ပေးတဲ့ဟာမျိုး ဒါမျိုးလုပ်တဲ့ဟာမျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ ဒါမှမဟုတ်လည်း နောက်တစ်ခုက ဒီဟာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမြဲတမ်းလုပ်နေကြရှိတဲ့ အေးဂျင့်တွေ၊ အေဂျင်စီတွေအနေနဲ့ အရင်တုန်းကဆို အေဂျင်စီတစ်ဖွဲ့ကို အယောက် ၂၀ ကိုယ်တာရတယ် ဆိုတဲ့ဟာမျိုး ရှိတယ်။ အေဂျင်စီတွေနဲ့ သံရုံးနဲ့က အဆက်အသွယ်ရှိထားတဲ့ ဟာတွေ ရှိပြီးသားလေ။ သူတို့တွေ အနေနဲ့ဆိုရင် ရနိုင်တာပဲ။ အဲဒီအခါကြ ဝန်ဆောင်ခပေါ့ အဲဒီအေဂျင်စီတွေရဲ့ ဝန်ဆောင်ခ ပိုပြီး ပေးရမယ့်ဟာမျိုး အဲဒီလိုတွေ ဖြစ်ကုန်တယ်။ ဒါမှမဟုတ်လည်း ကြားထဲမှာမှ အေဂျင်စီတွေဆီ တိုက်ရိုက် မရောက်နိုင်တဲ့လူတွေကြတော့ ကြားခံပွဲစားတွေကနေတစ်ဆင့် လုပ်ရမယ်ဆိုရင် ကုန်ကျတဲ့ဟာတွေ ပိုများမယ်။ လိမ်လည်တာတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းသံရုံး၏ ကြေညာချက်တွင် လာရောက်လျှောက်ထားသူများ အဆင်ပြေချောမွေ့စေရန်၊ တပြိုင်နက်တည်း လူအများအပြား လာရောက်လျှောက်ထားမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်ရန်နှင့် ရုံးလုပ်ငန်းစဉ်ဆိုင်ရာ ဘေးကင်းလုံခြုံရေး အတွက် လူကိုယ်တိုင်သံရုံးရှေ့တန်းစီပြီး ဗီဇာလျှောက်ရန် ရက်ချိန်းယူသည့်စနစ်အား ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်မှ စတင်ကာ ရက်ပေါင်း ၃၀ စာအတွက် တစ်ရက်လျှင် တိုကင်အရေအတွက် ၂၀၀ နှုန်းဖြင့် ကြိုတင်ဆောင်ရွက်ထားပြီးဖြစ်သော်လည်း တိုကင်အရေအတွက် ၄၀၀ နှုန်းအထိ ထပ်မံဖြည့်သွင်းကာ ကြိုတင် လျှောက်ထားခြင်းကို လက်ခံသွားမည်ဖြစ်သည်။

 ရန်ကုန်မြို့ရှိ ထိုင်းသံရုံး

ယခုကဲ့သို့ အွန်လိုင်းစနစ်သို့ ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်လိုက်ခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော်လည်း အချိန်စောင့်ဆိုင်းရမှု အနည်းငယ်ရှိကြောင်း MOEAF မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးမြတ်သူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

“သူတို့ကလည်း အဲဒီနေ့က တော်တော်များသွားတာကို။ ဒီဘက် ထိုင်းသံရုံးကနေတန်းစီလိုက်တာ ဟိုဘက် မလေးရှားသံရုံးအထိ ရောက်သွားတာဆိုတော့ နည်းတဲ့အတန်းကြီးမှ မဟုတ်တာကို။ အဝေးကြီးပဲကို။ အွန်လိုင်း နဲ့ဆိုရင်တော့ ပိုအဆင်ပြေသွားတာပေါ့ ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက် တန်းစီရတာထက်စာရင်။ ပတ်စပို့ရုံးလိုပဲ ဖြစ်သွား မှာပေါ့။ နည်းနည်းတော့ စောင့်ရတာပေါ့။ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲတော့ မသိဘူးပေါ့။ တကယ်လို့ အွန်လိုင်းကို မတင်တတ်ဘူးဆိုရင်တော့ ကြားထဲက ပွဲစားတစ်ဆင့်ကရှိဦးမှာပဲ။ လွယ်ကူပါတယ် (အွန်လိုင်းစနစ်က)။ ဒါပေမယ့် တချို့တွေက ပွဲစားအားကိုးတော့လည်း ပိုက်ဆံပေးနေရတာပေါ့။ ပိုက်ဆံပေးရတာက မှန်မှန်ကန်ကန်ဆို တော်သေး၊ မဟုတ်ဘဲနဲ့ အတုတွေနဲ့ဆို ဒုက္ခရောက်မှာလည်း ရှိသေးတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထိုင်းသံရုံးတွင် ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းပိုင်းမှစတင်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည့်သူ များပြားလာသဖြင့် ဗီဇာလျှောက်ထားရန် လူအများအပြား တန်းစီစောင့်ဆိုင်းခဲ့ရသဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက်တွင် ဗီဇာလျှောက်ထားရန် တိုကင်စနစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး တစ်ရက်လျှင် လူ ၄၀၀ အတွက် တိုကင်များပေးဝေခဲ့သည်။

ထို့နောက် ယခုကဲ့သို့ အွန်လိုင်းစနစ်ဖြင့် တိုကင်ရက်ချိန်းထုတ်ပေးသည့် စနစ်အား ထပ်မံပြောင်းလဲလိုက်ခြင်း ဖြစ်ပြီး လျှောက်ထားရာ၌ အမည်၊ ဖုန်းနံပါတ်၊ အီးမေးလ်လိပ်စာ၊ ပတ်စ်ပို့နံပါတ်နှင့်အတူ လျှောက်ထားလိုသည့် ဗီဇာအမျိုးအစားများအား ဖြည့်သွင်း၍ လျှောက်ထားရမည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံမှ ဆန်တန်ချိန် ၁ သိန်းခွဲကို ဝယ်ယူရန်အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ကမ်းလှမ်းခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ဆန်တန်ချိန် ၁ သိန်းခွဲ တင်ပို့ရေး ဗီယက်နမ် - မလေးရှား စီးပွားရေး အဖွဲ့အစည်း၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်တို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော်လည်း လက်ရှိ ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်းနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ဝယ်ယူသည့် ဈေးနှုန်း သည့် နည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်းညှိနှိုင်း၍ အဆင်မပြေသည့်အတွက် တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိ ဖြစ်နေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆန်စက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးနေလင်းဇင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ် အဲဒါက cancel ဖြစ်နေတယ်။ အခုတော့ မရောင်းဖြစ်သေးဘူးပေါ့နော်။ လက်ရှိက ဆန်တင်ပို့ဖို့ ဟိုဘက်နဲ့ ဈေးနှုန်းညှိမရဘူး ဖြစ်နေတယ်။ လောလောဆယ်တော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တော့ မရောင်းဖြစ် သေးဘူး။ တခြားနိုင်ငံတွေကိုတော့ ရောင်းနေပါတယ်။ ဒီအချိန်ကတော့ အခက်အခဲတွေ အများကြီး သွားရမှာပေါ့ နော်။ Export ရော ပြည်တွင်းဈေးကွက်ရော အကျပ်အတည်းတွေ နည်းနည်းရှိနေတာ တွေ့ရတယ်” ဟု ပြော သည်။

ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရန် ပြင်ဆင်နေစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှစတင်၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် ဆန်တင်ပို့မှု စတင်ခဲ့သော်လည်း ယခုဘဏ္ဍာနှစ်တွင် တင်ပို့မှု မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ တစ်ခုတည်းသာ ဈေးနှုန်းညှိနှိုင်းမှု အဆင်မပြေခြင်းကြောင့် တင်ပို့နိုင်ခြင်း မရှိသော်လည်း တင်ပို့နေကျဖြစ်သည့် တခြားသောနိုင်ငံများသို့ ပုံမှန်တင်ပို့မှု ရှိနေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက မြန်မာ့ဆန်ကို ဝယ်ယူရန်အတွက် ကမ်းလှမ်းမှုများ ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များက တင်ပို့မှု မပြုလုပ်ကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာ့ဆန်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အရင်ကတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ရောင်းဖို့ အစီအစဉ်ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်း Local ဈေးတွေ တက်လာတော့ မရောင်းတော့ဘူးဆိုပြီးတော့ ပြန်သတ်မှတ်ထားတယ်။ ဒီနောက်ပိုင်းတော့ ပြန်ရောင်းမယ်ဆိုတဲ့ ဟာတော့ မသိဘူး။ ပြည်တွင်းဈေးတွေ တက်လာတော့ ကျနော်တို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ခဏရပ်မယ်ဆိုပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်။ ကျနော်တို့က နှစ်ခါတိတိ ရောင်းတာတော့ ၂ ခေါက်ရှိပြီ။ ဟိုဘက်နဲ့က အဆင်ပြေပါတယ်။ ရေကြောင်းကနေပဲ သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

ပို့ကုန်တင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒ ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ထားခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များ အကျိုးအမြတ် ရရှိမှုသည် ယခင်ကထက် လျော့နည်းလျက် ရှိနေသည်ဟု သိရသည်။

ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုမှ ရရှိသည့် ပို့ကုန်ရငွေကို စက်သုံးဆီနှင့် စားအုန်းဆီများကို တင်သွင်းခွင့်ပြုသော် လည်း အစိုးရမှ သတ်မှတ်ပေးထားသည့် နှုန်းထားဖြင့်သာ ရောင်းချရမည်ဟု ကန့်သတ်ထားခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များသည် သွင်းကုန်တင်သွင်းခြင်း မလုပ်ဆောင်ကြတော့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြင်ပပေါက်ဈေးဖြင့် လဲလှယ်၍ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် ပေါက်ဈေးဖြင့် ‌ရောင်းချရသည့်စနစ်ကို ပြန်လည်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂

လက်ရှိ ပြည်တွင်း ပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေမှုကြောင့် တောင်သူများသည် အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးနေ၍ လာမည့် ပြောင်းစိုက်ရာသီတွင် စိုက်ပျိုးမှုနှုန်း လျော့ကျနိုင်သည်ဟု ပြောင်းစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်း ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်း အတက်အကျပေါ်တွင် မူတည်နေခြင်းကြောင့် လက်ရှိ၌ ကမ္ဘာ့ပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေသည့်အတွက် ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်းသည် လိုက်ပါကျဆင်းနေခြင်း ဖြစ် သည်။

ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းအရောက် ပြောင်းတစ်ပိဿာလျှင် ၁၁၀၀ ကျပ်သာ ဈေးနှုန်း ရရှိသည့်အတွက် တောင်သူများ ရရှိသည့် ဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာလျှင် ၉၀၀ ကျပ်မှ ၁၀၀၀ ကျပ်သာ ရှိသည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။

တောင်သူများအနေဖြင့် ပြောင်းတစ်ပိဿာလျှင် ၁၂၀၀ ကျပ်ခန့် ရရှိမှသာ အဆင်ပြေခြင်းကြောင့် လက်ရှိဈေးနှုန်း အရ လာမည့် ပြောင်းစိုက်ရာသီတွင် ပြောင်းအစား တခြားသီးနှံများကို စိုက်ပျိုးလာနိုင်သည်။

ပြောင်းပွဲရုံကို တွေ့ရစဉ် (ဆင်ဟွာ)

ထို့ကြောင့် ပြောင်းစိုက်ပျိုးမှုနှုန်းသည် ၃ ပုံ ၁ ပုံခန့် လျော့ကျသွားနိုင်သည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ပြောင်းစိုက်တောင်သူ ကိုမင်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီနှစ်အဖို့ရာမှာတော့ တောင်သူတွေက အကုန်လုံး ကြည့်တာပဲလေ။ ဒီနှစ်အဖို့ရာမှာတော့ ပြောင်းဈေးက မောင်း(ကောင်း)မလာရင် နောက်နှစ်တွေကိုတော့ ပြောင်းစိုက်တဲ့ဧကတွေက တအားကြီး လျော့ကျသွားမယ်လို့ တော့ မှန်းထားတယ်။ သိပ်မကိုက်တော့ဘူးလေ။ သွင်းအားစုနဲ့ ရတဲ့ဟာနဲ့ သိပ်မကိုက်တော့ တောင်သူတွေက တချို့ သီးနှံတွေကိုတော့ အနည်းနဲ့အများတော့ ပြောင်းသွားကြမှာပဲ။ တောင်သူတွေက ဒီမှာ သူတို့လက်ဝယ် နယ်ဈေးပေါ့လေ တောင်သူတွေက နယ်ဈေး သူတို့အနေအထားနဲ့ဆို ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ၁၂၀၀ - ၁၂၅၀ အဲဒီလောက်ရမှ သူတို့ ဒီသီးနှံကို စိုက်ပျိုးနိုင်မယ့် အနေအထား ရှိတယ်။ တစ်တင်းနှုန်းဆိုရင်တော့ ၂ သောင်း၊ ၂ သောင်းခွဲပေါ့လေ။ တစ်ပိဿာနှုန်းတော့ ၁၂၅၀ ပေါ့ အဲဒီလောက်ရမှ သူတို့ စိုက်လို့ပျိုးလို့ ကိုက်မယ့် အနေအထား ရှိတယ်။ ကုန်ကျစရိတ်တွေကို ကျနော်တွက်ကြည့်တာလေ။ အခုက အဲဒီဈေးက ဟိုအပေါ်မှာတောင်မှပဲ အဲဒီဈေး မရှိဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့။ ကျနော်တို့ မှန်းတာတော့ ဒါတော့ ဧရာဝတီတိုင်းမှာတော့ ကျနော် သူများတကာနယ်ကို တော့ မမှန်းဘူးပေါ့လေ။ ကျနော့်နယ်မှာတော့ ဒီလိုပုံစံအတိုင်း သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ၃ ပုံ ပုံရင် ၁ ပုံလောက်က တော့ လျော့ကျသွားနိုင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြောင်းတစ်ဧက စိုက်ပျိုးစရိတ်သည် မြန်မာကျပ်ငွေ ၁၀ သိန်းကျော်ရှိပြီး လက်ရှိ တောင်သူများ ရရှိသည့် ဈေးနှုန်း များအရ ပြောင်းတစ်ဧကလျှင် ငွေကျပ် သိန်း ၂၀ ပင် မပြည့်ခြင်းကြောင့် ရင်းနှီးထားရသည့် အချိန်ကာလ၊ လုပ်ခ အင်အားများနှင့် ထပ်မံ ပြန်စိုက်ရန်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များပင် မကာမိကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ထို့အပြင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ ပြောင်းစိုက်တောင်သူများမှာလည်း ယခုနှစ်တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုများ ကြောင့် စိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းများ ရိတ်သိမ်းရာတွင် အခက်အခဲဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး လမ်းကြောင်းအခက်အခဲကြောင့် ဈေးနှုန်းအနည်းငယ်သာ ရရှိခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

 ပြောင်းပွဲရုံကို တွေ့ရစဉ် (ဆင်ဟွာ)

ထို့နောက် လက်ရှိ ပြောင်းဈေးနှုန်း ကျဆင်းနေမှုကြောင့် တောင်သူများ ဆုံးရှုံးနိုင်သည့်အတွက် လာမည့် ပြောင်းစိုက်ရာသီတွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ ပြောင်းစိုက်ပျိုးမှု ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျနိုင်သည်ဟု ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်မိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော့် အမြင်ဆိုရင်တော့ ကျနော့်မှာသာ အဲဒီလို ဖြစ်ခဲ့ရင်တော့ ကျနော် မစိုက်တော့ဘူး။ စိုက်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် တောင်သူတွေက အတွေးတွေ ဘယ်လိုရှိမှန်း မသိတာ။ ဒါပေမယ့် ရာခိုင်နှုန်းအရ ပြောမယ် ဆိုရင် ကျရင်တော့ ကျမှာပေါ့။ အနည်းဆုံးကတော့ ၄၀/၅၀ ရာခိုင်နှုန်းတော့ ကျမှာသေချာတယ်။ ဒါပေမယ့် တောင်သူတွေ ဒါမစိုက်ဘူးဆိုရင် သူတို့လည်း တခြားလုပ်စရာမှ မရှိတာ။ နောက်ဆုံးကျတော့လေ စိုက်တော့စိုက် မှာပေါ့နော်၊ ဒါပေမယ့် တအားနည်းမှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် သေချာတာတော့ တစ်ဝက်ထက် မကျော်နိုင်ဘူး” ဟု ပြော သည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ပြောင်းစိုက်ပျိုးမည့် ဧကများ၌ ဈေးနှုန်းကောင်းမွန်သည့် စားတော်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်းများကို ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးလာနိုင်သည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြောင်းကို ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြပြီး ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး အနောက်ပိုင်း၊ နေပြည်တော်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး နှင့် ကချင်ပြည်နယ်တို့တွင် စိုက်ပျိုးမှု အနည်းငယ်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁

ဂျပန်နိုင်ငံ အကူအညီဖြင့် တည်ဆောက်နေသည့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ သာကေတမြို့နယ်နှင့် သန်လျင် မြို့နယ်တို့ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် ပဲခူးမြစ်ကူး သန်လျင်တံတား အမှတ် (၃)သည် လက်ရှိတွင် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော် ပြီးစီးနေပြီဖြစ်သည့်အတွက် ယင်းတံတားကြောင့် သန်လျင်အိမ်ခြံမြေဈေးနှုန်းသည်လည်း ၂ ဆကျော် မြင့်တက်လာသည်ဟု သန်လျင်အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင်များထံမှ သိရသည်။

သန်လျင်တံတား အမှတ် (၃) ပြီးစီးမှု အခြေအနေများကြောင့် သန်လျင် အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်သည် အရောင်းအဝယ် ပိုဖြစ်နေပြီး ယခင်က သိန်း ၃ ထောင်ကျော်ရှိသည့် မြေကွက်သည် လက်ရှိတွင် သိန်း ၇ ထောင်ကျော် ဖြစ်ပေါ်နေ သည်ဟု ဂျူးဂျူး အိမ်ခြံမြေ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းမှ ဒေါ်ဂျူးဂျူးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒီတံတားကြောင့် ပိုပြီးရောင်းရတာ၊ အခု တခြားနေရာတွေမှာ လာဝယ်တဲ့သူတွေက သိပ်ပြီး အရောင်းအဝယ် မဖြစ်ဘူးတဲ့၊ သန်လျင်က ပိုဖြစ်နေတယ်ပေါ့နော်။ အစ်မတို့တောင်မှ ဒီလထဲ ၄/၅/၆ ပွဲ ရတယ်ပေါ့နော်။ အရောင်း အဝယ် ဖြစ်တယ်ပေါ့။ နောက်ပြီးကျတော့ သန်လျင်မြေက တခြား မြောက်ဒဂုံတို့လို့ တခြားနေရာတွေထက်စာရင် ဈေးက နည်းနည်း နိမ့်သေးတယ်ပေါ့နော်။ သန်လျင်က ဈေးနည်းနည်း နိမ့်သေးတဲ့အတွက် သန်လျင်ကို လာ ဝယ်တာများတာ။ မရှုံးကြဘူး၊ ဈေးလည်း နည်းနည်းတက်သွားတယ်။ အရင်တုန်းက ၃ ထောင်ကျော်ဟာက အခု ပြန်ရောင်းတာ ၇ ထောင်ကျော် ပြန်ရတယ် ပေလည်းကျယ်တော့ ပေ ၈၀ - ၆၀ ပေါ့။ မြင့်သွားလည်း လာဝယ်တဲ့ သူတွေက သူ့ဟာသူ ရှိနေတာပဲ။ ၃ ထောင်ကတော့ အရင် ၇ လ၊ ၈ လလောက်၊ မိုင်ကုန် ၁၀ လလောက်ပေါ့။ အဲဒီ လောက်က ၃ ထောင်က အဲဒီတုန်းက တံတားက စတော့စနေပြီ ဒါပေမယ့် မပြီးသေးဘူး၊ အဲဒီတုန်းက ၃ ထောင် ကျော်က အခုတော့ ၇ ထောင်ကျော်ပေါ့နော်။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ပဲ ဝယ်ပေးတာ။ ၃၁၅၀ နဲ့ ဝယ်ပေးလိုက်တာ၊ အခု တော့ သူက အဆက်ကလည်း ၂ ဦး ၃ ဦးလောက် ပြောင်းသွားတာပေါ့။ နောက်လူ နောက်လူမှာ ၇ ထောင်ကျော် ဖြစ်သွားတာ။ ပြန်ရောင်း၊ ပြန်ရောင်းက ၂ ဆက်လောက် ဖြစ်သွားတော့ ၇ ထောင်ကျော် ဖြစ်သွားတယ်” ဟု ပြောသည်။

သန်လျင်မြို့လယ်ခေါင်ရှိ နာရီစင်

ပါမစ်မြေ၊ စလစ်မြေ၊ ဂရန်မြေများဖြစ်သည့် အောင်ချမ်းသာ၊ မြို့မဈေး၊ မြို့ဟောင်း ရပ်ကွက်နှင့် မြို့ပြင်ဘက်တွင် အရောင်းအဝယ် ပိုဖြစ်နေပြီး အိမ်နှင့်ခြံ ပေ ၂၀ - ၆၀ တစ်ကွက်လျှင် သိန်း ၁ ထောင်မှ သိန်း ၆ ‌ထောင်အထိ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ယခုနှစ် သန်လျင်အိမ်ခြံမြေဈေးကွက် အရောင်းအဝယ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်သည့်အပြင် အရောင်းအဝယ်လည်း ပို၍ ဖြစ်နေကာ သန်လျင်မြို့နယ်၏ အဓိက အချက်အခြာကျသည့် အောင်ချမ်းသာ ရပ်ကွက်တွင် အရောင်းမြေများ မရှိသလောက် ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

ဥယျာဉ်ခြံမြေနှင့် လယ်မြေများသည် အရောင်းအဝယ်နည်းသော်လည်း ယင်းမြေများသည် ငွေကျပ် သိန်း ၂၀၀ မှ သိန်း ၃၀၀ ခန့် ရှိသည့်အတွက် ငွေကြေးပမာဏ အနည်းငယ်သာ တတ်နိုင်သည့် သူများက ဝယ်ယူမှု ရှိနေသည်ဟု အိမ်ခြံမြေ အကျိုးဆောင်များက ပြောသည်။

သန်လျင်မြို့အထင်ကရ ကျိုက်ခေါက်ဘုရားစေတီတော်

သန်လျင်မြေသည် တခြားသော မြို့နယ်များကဲ့သို့ ဂရန်မြေ ရှားပါး၍ ပါမစ်မြေနှင့် စလစ်မြေ များပြားခြင်းကြောင့် ကျွမ်းကျင်သည့် ရှေ့နေများဖြင့် မြေစာရင်းရုံးတွင် မြေပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကို စနစ်တကျ စစ်ဆေးပြီးမှသာ ဝယ်ယူရန် လိုအပ်သည်ဟု အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဒေါ်မျိုးသွယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဝယ်မယ့်သူတွေ သတိထားရမယ့်အချက်ကတော့ မြေအမျိုးအစားပေါ့၊ မြေအမျိုးအစားက ဂရန်၊ ပါမစ်၊ စလစ်ပေါ့ အဲဒီမြေအမျိုးအစားကကျတော့ တကယ်လို့ ကိုယ်ဝယ်ပြီဆိုလို့ရှိရင် မြေစာရင်းရုံးကို သွားပြီးတော့ မဝယ်ခင် ကျမ တို့ သေချာစစ်ဆေးတယ်၊ သန်လျင်မှာ ကျွမ်းကျင်ရှေ့နေကို ခေါ်ပြီးတော့‌ မြေစာရင်းရုံးမှာ သေချာစစ်ဆေးပေါ့ နော်။ ပါမစ်၊ စလစ်၊ ဂရန်ဆိုတော့လေ မြေအမျိုးအစားက တခြားနေရာတွေနဲ့ မတူဘူး။ မြောက်ဒဂုံမှာဆိုရင် ဂရန်ပေါ့၊ သန်လျင်မှာကျတော့ ဂရန်က နေရာတိုင်းမှာ မရှိဘူး။ ပါမစ်ရှိတယ်၊ စလစ်ရှိတယ်၊ အဲဒီအခါကျတော့ မြေစာရင်းရုံးမှာ သေချာစစ်ဆေး၊ ရှေ့နေဘာညာနဲ့ စစ်ဆေးပြီးခါမှ ဝယ်ယူသင့်တယ်ပေါ့နော်။ ဈေးတွေကလည်း မြင့်လာပြီဆိုတော့ အမှားလေးတွေ မပါအောင်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

တံတားစီမံကိန်း ပြီးစီးပါက လက်ရှိ တံတားအမှတ် (၁)တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုများလည်း ပြေလည်သွားမည်ဖြစ်သည့်အတွက် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးသည်လည်း ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်ကာ သန်လျင် မြို့နယ်ရှိ သီလဝါ အထူးစီးပွားရေးဇုန်သို့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများလည်း လာရောက် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများ တိုးလာမည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁

မြန်မာနိုင်ငံကနေ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်ခွာရန် ဆက်သွယ်စုံစမ်းသူဦးရေမှာ များပြားလာနေသည့်အတွက် လုပ်သားများအား စိစစ်၍သာ လက်ခံနေရကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများထံသို့ နေ့စဉ်ဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်စုံစမ်းခြင်း၊ လူကိုယ်တိုင် လာရောက်၍ ဆက်သွယ်ခြင်း များပြားလွန်းသည့်အတွက် ယခင်ထက်ပို၍ လုပ်သားများအား စိစစ်၍သာ လက်ခံနေကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ‌ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရင်ထက်စာရင် လူစိစစ်ပြီး လက်ခံနေရတာပေါ့။ တကယ် အလုပ်လုပ်ချင်တဲ့လူပဲ ကုမ္ပဏီက ပို့တယ်။ ဘာလို့ဆို အဲဒီလိုမျိုးတွေ သူတို့သွားပြီးတော့ မလုပ်နိုင်ဘဲနဲ့ဆိုရင် အေဂျင်စီ ခေါင်းပဲဆောင့်မှာ။ ဒီလုပ်ငန်းကြီးက ရပ်တန့်သွားမယ်၊ မရပ်တန့်သွားဘူးက ပြောလို့မရဘူး။ တကယ်ပြန်ပြီးတော့ လည်ပတ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းမျိုး ဖြစ်နေ တဲ့အတွက်ကြောင့် ကိုယ်က ရမ်းသမ်းပြီးတော့ သူတို့ကို ပို့ပေးလိုက်တယ်။ ဟိုရောက်တော့ အလုပ်မလုပ်နိုင်ဘူး ဆိုရင် အန်တီတို့က customer service ပျက်တယ်လေ ဟိုဘက်နဲ့ကြတော့။ customer service အပျက်မခံနိုင် တာကြောင့် အန်တီကုမ္ပဏီအနေနဲ့ကတော့ စိစစ်ပြီးတော့ လက်ခံပေးနေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အဓိကအများဆုံး သွားရောက်လိုကြကြောင်း၊ ထို့နောက် မလေးရှားနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံကိုလည်း ဒုတိယ ဦးစားပေး အနေဖြင့် သွားရောက်လိုသူ များပြားကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းနှင့်မလေးရှားသို့ သွားရောက်လိုကြခြင်းမှာ ဘာသာစကား စာမေးပွဲ ဖြေဆိုရခြင်းများမရှိဘဲ လွယ်ကူမြန်ဆန် စွာ သွားရောက်နိုင်သည့်အတွက်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက ပြောသည်။

အေဂျင်စီများထံသို့ လာရောက် ဆက်သွယ်စုံစမ်းကြသူ အများစုသည် ပြည်ပနိုင်ငံသို့ အမြန်ထွက်ချင်ကြောင်း၊ အမြန်ထွက်၍ရသည့် နိုင်ငံအား လိုချင်ကြောင်း စသဖြင့် ပြောဆိုကြကြောင်း သိရသည်။

တရားဝင် စေလွှတ်သည့် လုပ်ငန်းဖြစ်သော မည်သည့် ပြည်ပနိုင်ငံသို့မဆို အချိန်အားဖြင့် ကြန့်ကြာမှုရှိပြီး အမြန် စေလွှတ်၍ရသည့် ပြည်ပနိုင်ငံမရှိကြောင်း မြန်မာပြည်ပအလုပ်အကိုင် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအဖွဲ့ချုပ် (MOEAF) မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးမြတ်သူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 အလုပ်သမားဦးစီးဌာနရုံးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကလေးတွေကလည်း အခုလောလောဆယ်သာ သွားချင်တယ်၊ ပြုချင်တယ် ဒါမျိုးဖြစ်နေကြတာ။ ကိုယ်တွေဆီမှာ မရှိဘူးဆိုရင် ရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီသွားကြ၊ တချို့ဆိုရင်လည်း လောပြီးတော့ ပွဲစားတွေရဲ့ အောက်လမ်း တွေကနေ အပို့ခံရတာတွေလည်း ရှိတာပေါ့။ တော်တော်များတယ်ပေါ့။ အောက်ကရောက်သွားတဲ့ ကလေးတွေက တော်တော်များတယ်လို့ ထင်တယ်၊ ဘာကြောင့်ဆို အေဂျင်စီတွေမှာက အလုပ်အပ်တယ်ဆိုရင် စည်းမျဉ်းစည်း ကမ်းတွေကို MOU ဆိုလည်း အနည်းဆုံးက စာချုပ်ချုပ်ပြီးမှ ၃ လ၊ ရက်ပေါင်း ၉၀ အတွင်း ထွက်ရတဲ့ စနစ်တွေ ဒါမျိုးရှိတာကို။ ရှိတယ်ဆိုတော့ ဒီမှာက ဟိုဘက် နှစ်နိုင်ငံရဲ့ စာရွက်စာတမ်း တင်ရတာတွေ ရှိတော့ ကြန့်ကြာ တာတွေရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့မစောင့်နိုင်တဲ့ ကလေးတွေကတော့ အောက်လမ်းက ထွက်ကောင်းထွက်နိုင် တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများအနေဖြင့် လာရောက် ဆက်သွယ် စုံစမ်းသူများအား အလုပ်ခေါ်စာများရှိပါက လက်ခံပေးနေကြောင်း၊ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အတည်ပြုပြီးနောက် စိုးရိမ်စိတ်ဖြင့် ယခုကဲ့သို့ ဆက်သွယ် စုံစမ်းသူ များပြားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများထံက သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လိုင်စင်ရ ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီ အရေအတွက်သည် ဇန်နဝါရီလ ကုန်ပိုင်း၌ ၅၄၁ ခုသာ ရှိခဲ့ပြီး ယခု ဖေဖော်ဝါရီလ မကုန်မီတွင် ၆ ခု ထပ်မံတိုးလာသဖြင့် လိုင်စင်ရပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီ စုစုပေါင်း ၅၄၇ ခုအထိ ရှိလာကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။

CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပြန်လည်စတင်နိုင်ရန်နှင့် နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်၊ ဒုတိယပါတီအတွင်းရေးမှူးနှင့် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး H.E. Mr. Wang Yubo နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်က တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပွဲသို့ နစကဥက္ကဋ္ဌနှင့်အတူ နစက၏ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ၊ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးထွန်းအုံတို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး တရုတ်ဘက်က Mr. Wang Yubo နှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်သံ အမတ်ကြီး H.E.Mr. Chen Hai တို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုနှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေရေး၊ နယ်စပ်ဒေသနှင့် ပြည်တွင်း တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေး တရုတ်မှ ကူညီဆောင်ရွက်နေမှု အခြေအနေများ၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍများကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိတွင် တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးများမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်နေ့က MNDA A၊ TNLA၊ AA တို့ စတင်ခဲ့သည့် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် ရပ်တန့်နေသလို နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု လည်း ပျက်ပြားလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်ဖြစ်သည့် ကျင်စန်းကျော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွင် ပိတ်မိနေသည့် ကုန်ကားများကို ပြန်လည်ထုတ်ခွင့်ပေးနေကြောင်း ကုန်ကားသမားများထံမှ သိရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော် တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နေသည့် ကုန်တင်ကားအစီးရေ ရာနှင့်ချီ၍ ကျင့်စန်းကျော့တွင် ပိတ်မိနေခြင်းဖြစ်သည်။ 

လက်ရှိတွင် ယင်းကုန်တင်ကားများကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့မှ ထုတ်ခွင့်ပေးနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှတဆင့် ကချင်ပြည်နယ် လွယ်ဂျယ်နှင့် ကန်ပိုက်တည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ပေါက်မှ ပြန်လည်ထုတ်နေရခြင်းဖြစ်ပြီး ကုန်ကားတစ်စီး လျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ သိန်း ၅၀ မှ သိန်း ၇၀ ကျပ်အထိ ကုန်ကျသည်ဟု ကုန်ကားပိုင်ရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုသစ္စာ က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဆင်ပြေပါတယ်။ အဲဒီဟာက အဓိကကတော့ တရုတ်ဘက်က အေးဂျင့်ကို ငှားရတာပဲလေ။ အေးဂျင့်ကို ငှားပြီး တော့ ကားကို လွယ်ဂျယ်ဘက် မောင်းထုတ်ရတာ။ အခု ထုတ်ပေးတာ ကိုးကန့်က ထုတ်ပေးတာ။ ကိုးကန့်က ထုတ်ပေးတာဆိုပေမယ့် တရုတ်မှာ ကားတစ်စီးကိုဝင်တဲ့ သူ့ပြည်ဝင်ခဆိုတဲ့ သူတို့ရဲ့ အခွန်ခရှိတယ်။ သိန်း ၅၀၊ ၆၀၊ ၇၀ ဆိုရင် ကန်ပိုက်တည်အရောက် ထုတ်ပေးတာပါ” ဟု ပြောသည်။

နယ်စပ်ကနေ ဝင်ရောက်လာသည့် ကုန်ကားများ

သွင်းကုန်တင်သွင်းထားသည့် ကုန်ကားများကို ပြန်ထုတ်ယူရာတွင် ကုန်စည်များကို မူဆယ်ရှိ ဂိုဒေါင်များတွင် ချထားပြီး ကုန်ကားသပ်သပ်ကို ခါလီဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံဘက် ပြန်သွင်းကာ ကချင်ပြည်နယ် လွယ်ဂျယ်ဘက်မှ ပြန်ထွက်ကြရသည်ဟု သိရသည်။

တိုက်ပွဲကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံဘက်နှင့် ကျင်စန်းကျော့တွင် ပိတ်မိနေသည့် ကုန်ကားအစီးရေ ၅၀၀ ဝန်းကျင်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် အစီးရေ ထက်ဝက်ခန့် ကျန်ရှိနေသည်ဟု ကုန်ကားသမားတစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုကျော်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကိုယ့်ဆီ ပြန်ရောက်ဖို့ဆိုရင် ကန်ပိုက်တည်၊ လွယ်ဂျယ်ပေါက်က စောင့်တာပေါ့နော်။ အဲဒီကနေ စောင့်တာ သိန်း ၇၀ လောက် ရှိတယ်။ အဓိကတော့ အေးဂျင့်ပါပဲ။ ဟိုဘက်မှာ လုပ်ပေးတဲ့ အေးဂျင့်တွေ ရှိတယ်။ တရုတ်အေးဂျင့် တွေပေါ့နော်။ တရုတ်ပြည်ဘက်ကနေ မောင်းလာပြီးတော့မှ အဲဒီဘက်ကို ထုတ်ပေးလိုက်တာပါ။ အဲဒီကုန်တွေက တော့ မပါပါဘူး၊ ခါလီထုတ်လာတာပါ။ တရုတ်ပြည်ထဲမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ကားရယ်၊ အောက်မှာရှိနေတဲ့ ၁၀၅ မိုင် ပေါ့နော်၊ ၁၀၅ မိုင်မှာ ပိတ်မိနေတဲ့ကားတွေရယ် အားလုံးပေါင်း အစီး ၃၀၀ နဲ့ ၅၀၀ ကြားမှာရှိတယ်။ တစ်ဝက် လောက်ကတော့ ကျန်သေးတယ်” ဟု ပြောသည်။

တချို့သော သွင်းကုန်တင်သွင်းထားပြီးသား ကုန်ကားများမှာ ကုန်သည်များက တာဝန်ယူပြီး ထုတ်ပေးခြင်း မရှိသည့်အတွက် ကုန်ကားကို မှီခို၍ လုပ်ကိုင်စားသောက်နေရသည့် ယာဉ်ပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် အခက် တွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့၏ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကာလအတွင်း ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် တိုက်ပွဲကြောင့် ကျင်စန်းကျော့တွင် ပိတ်မိနေသည့် ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန် ကားအစီးရေ ၁၀၀ ကျော် မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာမည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအား အရေးယူသွားမည်ဟု ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာက ပြောကြားခဲ့ခြင်းကြောင့်  သတိထားကြရန် မြန်မာအလုပ်သမားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသူ နေသူများက ပြောကြသည်။

တရားဝင် လာရောက်မည်ဆိုပါက ကြိုဆိုပြီး တရားမဝင် လာရောက်ပါက ဥပဒေအရ အရေးယူမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများဖြင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းထားပြီးဖြစ်ကြောင်း  ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာ က ပြောခဲ့သည်။

ယခင်ကတည်းက တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသူများအား ဖမ်းဆီးအရေးယူခြင်းရှိသော်လည်း ယခုကဲ့သို့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်မှ ထုတ်ဖော်ပြောကြားလာသည့်အတွက် နယ်စပ်ဒေသများတွင် ပိုမို တင်းကြပ်လာနိုင်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီတစ်ခေါက်မှာ တွေ့ရတာက တရားမဝင် ဝင်လာပြီးတော့ သူတို့နိုင်ငံရဲ့ အလုပ်သမားတွေရဲ့ အလုပ်ကို ခိုးတယ်၊ ခိုးတယ်ဆိုတာက ဒီလို သူတို့နိုင်ငံသားတွေအတွက် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှာစိုးတာကြောင့်။ ဝင်လာတဲ့ အလုပ်သမားတွေက ရတဲ့နည်းနဲ့လုပ်ရင် သူတို့အလုပ်သမားတွေ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်မှာစိုးရတယ်။ လက်ရှိသူတို့မှာ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းက ၁ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိပါတယ်။ သူတို့ဥပဒေမှာကိုက သတ်မှတ်ထားပြီးသား ဘယ်အလုပ်ကို ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေ လုပ်ရမယ်ဆိုတာ။ သူတို့ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေရဲ့ အလုပ်တော်တော် များများက မြန်မာတွေ လုပ်လို့မရတဲ့ဟာတွေ။ ဒါပေမယ့် အဲဒါကို ဒီလိုပြောလာတယ်ဆိုတော့ ကိုယ်တွေတောင် နည်းနည်း အံ့ဩသွားတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရားမဝင် လာတဲ့ မြန်မာတွေကို ထိုင်းက ဖမ်းဆီးထားစဉ်

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အတည်ပြုပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံကို သွားရောက်ခွင့် ဗီဇာလျှောက်ထားမှု သိသိသာသာ မြင့်တက်လာချိန်တွင် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်မှ ယခုကဲ့သို့ သတိပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီနှင့် ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့တို့သည် စီးပွားရေးကို အဓိက ဦးစားပေးခြင်းဖြစ်သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံသား များ၏ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများကို မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများမှ လုယူသွားရမည်ကို  စိုးရိမ်နေသည့် အပေါ်လည်း ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနေကြောင်း ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်က ဆက်လက် ပြောကြားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ယခင်နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်သည့် ကာလကတည်းက တရားဝင်သာမက တရားမဝင် လမ်းကြောင်းဖြင့် ခိုးဝင်မှုများ နေ့စဉ်ရှိနေခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပြီးနောက်တွင် တရားမဝင် လမ်းကြောင်းဖြင့် ခိုးဝင်မှု ပိုမို များပြားခဲ့ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများ က ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ အတည်ပြုပြီး နောက်တွင် တရားမဝင် ခိုးဝင်မှု ယခင်ထက် ပိုမိုများပြားလာနိုင် ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ထားကြသည်။

ရောင်ခြည်ဦးအလုပ်သမားများအဖွဲ့မှ တွဲဖက်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးမိုးကျော်က “ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်တိုင်က ထုတ်ဖော်ပြောလာပြီဆိုရင်တော့ နယ်စပ်တွေမှာ ပိုပြီး လုံခြုံရေး တင်းကြပ် လာနိုင်တယ်။ စစ်ဆေးအရေးယူမှု အပိုင်းတွေ ပိုပြီးတော့ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် လုပ်လာနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်လို့ရတယ်။ ဒီဘက်အပေါက်ကို များလာ တဲ့အခါ ဒီဘက်မှာရှိတဲ့ ကရင်ပြည်နယ် KNU ကနေ သူတို့ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ နယ်မြေတွေထဲမှာ လူငယ်တွေကို ကူညီစောင့်ရှောက်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ လုပ်မယ်။ အဲဒါတွေကို ပူးပေါင်းပါဝင်ပြီး နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ပူးပေါင်း ပါဝင်ဖို့ ဒီလိုလမ်းကြောင်းတွေမှာလည်း သွားလို့ရတယ်။ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းကနေ ဝင်ရောက် လာမယ်၊ ပိုက်ဆံကုန်မယ်၊ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းမို့လို့ နယ်စပ်မှာ စစ်ဆေးရေး ဂိတ်တွေနဲ့ တွေ့တဲ့အခါ လူ့ ဂုဏ်သိက္ခာအရလည်း ကျဆင်းတယ်။ ဒါမျိုးတွေ ဖြစ်မယ့်အစားဆိုရင် လူငယ်တွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုရွေးချယ်ရင် အကောင်းဆုံး ဖြစ်မလဲဆိုတာကို သေချာစဉ်းစားဖို့ လိုမယ်လို့ အကြံပြုလိုတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့  ပြော သည်။

မြန်မာနယ်စပ်ကို စောင့်ကြည့်နေတဲ့ ထိုင်းလုံခြုံရေးအဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှ လုပ်သားအင်အား လိုအပ်နေဆဲ ဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့အနေဖြင့် ဥပဒေလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို လိုက်နာရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်၏ ပြောဆိုမှုကို ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်နေသည့် မြန်မာလူဦးရေမှာ များပြားနေပြီး နေ့စဉ်ဖမ်းဆီး ခံရမှုများရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ ထိုင်းသံရုံးတွင်လည်း ဗီဇာရရှိရေးအတွက် နေ့စဉ် လူရာပေါင်းများစွာ တန်းစီ၍ လုပ်ဆောင်နေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်း၍ မြန်မာနိုင်ငံမှ တိုက်ပွဲရှောင် ဒုက္ခသည်များအား လူသားချင်း စာနာ ထောက်ထားမှု အကူအညီပေးရေးစင်တာများအား နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဖြစ်သည့် မဲဆောက်မြို့နှင့် ကရင်ပြည်နယ်မှာ တစ်လအတွင်း အကောင်အထည်ဖော် ဖွင့်လှစ်သွားမည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးမှ ပြောထားသည်။