CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၄

လာအိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်သည့် မြန်မာများ ယခင်ကထက် ပိုမိုများပြားလာပြီး အလုပ်အကိုင်ပိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်းလာသူမှာလည်း ပိုမိုများပြားလာကြောင်း လာအိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာအိုနိုင်ငံတွင် မြန်မာအများစုသည် အလုပ်ကြမ်းများ၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ ကာစီနို၊ ဟိုတယ်လုပ်ငန်း၊ ဧည့်ကြိုလုပ်ငန်း အစရှိသည်တို့တွင် အဓိက လုပ်ကိုင်ကြခြင်းဖြစ်ပြီး လုပ်ခလစာအနေဖြင့် တရုတ်ယွမ်ငွေနှင့် ရရှိသကဲ့သို့ ထိုင်းဘတ်ငွေဖြင့်လည်း ရရှိကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် လာအိုသို့ လာမည်ဆိုပါက လူခံမရှိလျှင် အခက်အခဲ ဖြစ်စေနိုင်သည့်အပြင် လက်ရှိတွင် သင်္ကြန်အပြီး တရားမဝင် အလုပ်သမားများကို ပြန်လည်စောင့်ကြည့် ဖမ်းဆီးမှုများလုပ်နေသဖြင့် သတိထားကြရန် လာအိုသို့ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်လေ့ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 လာအိုက အထပ်မြင့် အဆောက်အအုံ ဆောက်လုပ်နေကြစဉ်

၎င်းက “ပြီးခဲ့တဲ့အထဲကဆို တစ်ရက်ကို ၁၀ ဘီးကား ၄၊ ၅ စီးလောက် သွားတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့တွေကြတော့ မဲခေါင်မြစ်ကနေ တြိဂံနယ်မြေမှာ ခိုးကူးတာပေါ့။ ကားကို အဲဒီမှာ ချပြီးတော့ စက်လှေတွေနဲ့ ကူးတာ။ တရားဝင် ကတော့ အခုလောလောဆယ် ပိတ်ထားတယ်ဆိုတော့ ခိုးကူးတာရှိတယ်။ ထိုင်းကနေ ဝင်သွားတာရှိတယ်။ ထိုင်းထဲရောက်ရင် မယ်ဆိုင်မြို့ထဲဝင်သွားပြီး ဘေးနားလေးမှာ ရွှေတြိဂံသွားတဲ့ ကားတွေရှိတယ်။ လာအိုမှာက တကယ်လို့ အလုပ်သွားလုပ်ပြီဆို ဒီက ဝင်ဖို့ပဲအဓိက ရောက်သွားပြီဆိုရင် အဲဒီကြမှ အလုပ်လုပ်တဲ့နေရာ ကုမ္ပဏီ ဖြစ်ဖြစ်၊ အလုပ်ဆိုက်မှာဖြစ်ဖြစ် အဲဒီကနေမှ ဘယ်လို ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမယ် ဆိုတာကို သူတို့နဲ့ ညှိနှိုင်း ပြီးလုပ်လို့ရတယ်။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ အဲဒီဘက်မှာ လူခံတစ်ယောက်ပေါ့လေ။ လက်ရှိ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီမှာ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဆိုက်တစ်ခုခုမှာဖြစ်ဖြစ် တစ်နေရာရာမှာ လုပ်ပြီးတော့မှ ရှိနေတဲ့ သူဆိုရင် အဆက်အသွယ်ရရင် ပိုကောင်းတာပေါ့။ ယွမ်နဲ့ပေးရင်တော့ တရုတ်က ၅ ဆလေ။ တရုတ်ငွေ ၁၀ ယွမ်ဆိုရင် ဘတ်ငွေ ၅၀ ပေါ့” ဟု  ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် လာအိုနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားဦးရေမှာ ထောင်နှင့်ချီ ရှိနိုင်ကြောင်းနှင့် အခြား စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများတွင်လည်း လုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် လုပ်ခလစာ နှုန်းထားများအနေဖြင့် အောက်ခြေ အလုပ်ကြမ်းဖြစ်ပါက တစ်ရက်လျှင် ဘတ်ငွေ ၃၀၀၊ ကာစီနိုလုပ်ငန်းများဖြစ်ပါက တစ်လ ဘတ်ငွေ ၁၀၀၀၀ ခန့်ရရှိကြောင်းနှင့် တရုတ်ယွမ်ငွေဖြင့် ပေးချေသည့် လုပ်ငန်းများတွင်မူ အနည်းဆုံး ယွမ်ငွေ ၃၅၀၀ (၁၇ သိန်းကျော်) ခန့်အထိ ရရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

လာအိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက နေထိုင်ခွင့်ကဒ်အား မဖြစ်မနေ ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီတစ်ခုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာအိုမှာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မလုပ်ရင်ကြတော့ ရဲဖမ်းတာတွေရှိတယ်။ ခိုးကူးတွေလည်း ဖမ်းတယ်။ နေထိုင်ခွင့်ကဒ်ကတော့ လုပ်ပေး ရတယ်။ မလုပ်ပေးရင် အဆင်မပြေဘူး။ လာစစ်တဲ့အခါကြရင် အကုန်လုံးပါသွားမှာ။ တချို့ကြတော့ အလုပ်ကြမ်း တွေနဲ့ သွားကြတယ်။ အလုပ်ကြမ်းတွေနဲ့ သွားတဲ့အခါကြတော့ ကုမ္ပဏီတွေက နေထိုင်ခွင့်ကဒ်တွေ ဘာတွေ မလုပ်ပေးဘူး။ ဒီအတိုင်းပဲ အလုပ်သမားခ သက်သာအောင်ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်ကြမ်း လူတွေကိုပဲ ခေါ်သုံး တာ အဲဒီလိုလောက်ပဲ။ အခု တော်တော်များများမှာလည်း အလုပ်မရတဲ့ ဥစ္စာတွေ တွေ့တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဧပြီ ၈ ရက်ကစပြီး ဧပြီ ၉ ရက်အထိ လာအိုက တရားမဝင် လောင်းကစားရုံ၊ ကာစီနိုများအား လာအိုရဲတပ်ဖွဲ့မှ ဝင်ရောက် စီးနင်းဖမ်းဆီးသကဲ့သို့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများနေထိုင်သည့် နေရာများတွင်လည်း အထောက်အထားမဲ့ နေထိုင်သူများအား ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် နေထိုင်ခွင့်ကဒ် မပြုလုပ်ရသေးသူများအနေဖြင့် အမြန်ဆုံး ပြုလုပ်ထားကြရန် လိုအပ် ကြောင်းလည်း အကြံပြုကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၄

မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် စိန်တလုံး သရက်သီးကို ယခုနှစ်တွင် စင်္ကာပူနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံတည်းကိုသာ တင်ပို့နိုင် မည်ဟု သရက်ခြံလုပ်ငန်းနှင့် ပွဲရုံများထံမှ သိရသည်။

ယခင်က တရုတ်ကို တင်ပို့နေကြဖြစ်သောလည်း ယခုနှစ်တွင် မူဆယ်နယ်စပ် ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် တရုတ်သို့ မြန်မာ့စိန်တလုံး သရက်သီးကို တင်ပို့နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်း၌ သရက်သီး အထွက်နှုန်း လျော့ကျနေ၍ စင်္ကာပူနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရာတွင်လည်း ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တင်ပို့ခဲ့သည့် တန်ချိန် ၂၀ ခန့်သာ တင်ပို့နိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်ဟု သဇင်နွယ် သရက်ခြံမှ မန်နေဂျာ ဦးဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခုလောလောဆယ်တော့ သိပ်မရှိသေးဘူး။ အော်ဒါ မတက်သေးဘူး။ ခန့်မှန်းခြေကတော့ အရင်နှစ်က လိုပဲ တန် ၂၀၊ ၃၀ လောက်တော့ တင်မယ်။ ဘာလို့ဆို ဒီနှစ် အထွက်နှုန်း ပိုကျတယ်၊ မနှစ်ကထက် ပိုကျတယ် အထွက်နှုန်းက။ ဈေးနှုန်းကလည်း မနှစ်ကလောက်ပဲ ဈေးဖွင့်ထားတယ်။ တစ်တန်ကို အသေးဆိုဒ်ဆိုရင် ၁၅ သိန်း၊ ၁၇ သိန်းလောက်ပေါ့ အဲဒီလောက်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့သရက်သီးကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့သရက်သီးကို နှစ်စဉ် မေလမှ ဩဂုတ်လအထိ ပြည်ပသို့ တင်ပို့လေ့ရှိသည်။ ထိုသို့ တင်ပို့ရာတွင် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဖြင့် တရုတ်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် စင်္ကာပူနိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိသည်။

ယခုနှစ်တွင် တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၌ ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတစ်ခုသာ ကုန်သွယ်မှုရှိသော်လည်း ယင်းနယ်စပ်ဂိတ်မှ သရက်များကို တင်ပို့မည်ဆိုပါက လမ်းကြောင်း ကြန့်ကြာခြင်း ကြောင့် အသီးအရည်အသွေး ကျဆင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်သွားမည်ဟု ပွဲရုံများထံမှ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် သရက်တင်ပို့မှုသည် မရှိသလောက် နည်းပါးသွားမည်ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်း ဈေးကွက်ကိုသာ အားထားရမည်ဟု သရက်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် သရက်သီးနှင့် ပတ်သက်၍ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန် ထုတ်လုပ်နိုင်မှုသည် နည်းပါး ခြင်းကြောင့် ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်မှု လျော့ကျသွားမည်ဆိုပါက သရက်သီးဈေးကွက်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် အခြေအနေ ဆိုးရွားနိုင်သည်ဟု ကျောက်စိမ်းသစ်သီးပွဲရုံပိုင်ရှင် ကိုခန့်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သရက်ဈေးကွက် အလားအလာကတော့ ကျနော်တို့ ပြည်ပ join ရှိတဲ့ ကုန်သည်တွေ အနေနဲ့ကတော့ ဈေးကွက်က ကောင်းပါလိမ့်မယ်။ ပုံမှန်ပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း ကျနော်တို့ local ပေါ့နော် တကယ် တမ်း local ဈေးကွက်က ထွက်အားပေါ့၊ ထွက်အား အရမ်းများတဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ ပြည်တွင်းဈေးကွက်က မဖြုန်းနိုင်ဘူးပေါ့။ နောက် သရက်ကို အခြောက်ခံတာတို့၊ juice လုပ်တာတို့ ဒါတွေက ကျနော်တို့ဆီမှာ စက်ရုံတွေ က နည်းနေသေးတဲ့ အခါကျတော့ တကယ် အထွက်များလာတဲ့ အခါကျရင် ဈေးက ပြိုမှာပဲ။ မကောင်းဘူးလို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ ခါတိုင်းနှစ်တွေမှာလည်း တရုတ်က နိုင်ငံရေး ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဖြစ်နေတယ်၊ လမ်းကြောင်း ကောင်းနေတဲ့ အချိန်မှာ တရုတ်က ကြိုက်သလောက်လာခဲ့ အနေအထားမျိုးမှာတောင် ကျနော်တို့ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်က ပြိုသေးတာကိုး။ ပြိုတယ်ဆိုတာ သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းတွေ မရကြဘူး ဖြစ်တာကိုး။ အခုလို ဒီလို နှစ်မျိုး ကတော့ ကျနော်ထင်တယ် ပိုဆိုးလိမ့်မယ်လို့ ထင်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့သရက်သီးကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် စိန်တလုံး သရက်သီး ၁ လုံးလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၈၀၀ ကျပ်မှ ၁၇၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေပြီး သရက်သီး လှိုင်လှိုင်ပေါ်ချိန်ဖြစ်သည့် မေလနှင့် ဇွန်လများတွင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာ နိုင်ကြောင်း၊ နောက်ပိုင်းလများတွင်သာ ဈေးနှုန်း ပြန်လည်မြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ဆိုးရွာနေခြင်းကြောင့် သရက်ခြံ လုပ်ငန်းရှင်များသည် သရက် အထွက်နှုန်း တိုးလာအောင် စနစ်တကျ လုပ်ဆောင်မှုများ မပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် မိုးရွာသွန်းမှု နည်းပါးသည့်အတွက် သရက်အထွက်နှုန်းများလည်း လျော့ကျခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာ့စိန်တလုံး သရက်သီးကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း တို့တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၃

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ၏ အနိမ့်ဆုံးအခြေခံလုပ်ခလစာအား တစ်ရက် ဘတ် ၄၀၀ တိုးမြှင့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း လုပ်ခလစာ ကော်မတီမှ ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ ၁၇ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

အဆိုပါ လုပ်ခလစာတိုးမြှင့်ပေးရေးအစီအစဉ်ကို လာမည့် ၂ လအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန် ခန့်မှန်း ထားကြောင်းနှင့် တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်အလိုက် အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာနှုန်းထားကို သုံးသပ်ရန် ဆပ်ကော်မတီကို တာဝန်ပေးထားပြီး ပြည်နယ်တခုချင်းစီရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအမျိုးအစားများအား လေ့လာကာ အနည်းဆုံး လုပ်ခလစာ တစ်ရက် ဘတ် ၄၀၀ အထိ တိုးမြှင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “အခုထပ်ပြီးတော့ တိုးပေးလိုက်တဲ့ နယ်မြေအလိုက် သတ်မှတ်ပြီး တော့မှ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို သီးသန့်တိုးပေးလိုက်တဲ့ဟာတွေလည်း ဒါအဆင်မပြေဘူးပေါ့ တကယ့်တကယ် ဆိုရင်။ ညီတူမျှတူဖြစ်အောင်လို့ ကျန်တဲ့ဟာတွေကိုလည်း ကျန်တဲ့ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေရော ထိုင်း အလုပ်သမားတွေရော ဒါတွေရအောင်ဆိုပြီး အဲဒီ ၄၀၀ ကို သတ်မှတ်မယ်လို့ ထပ်ပြီးအဆိုပြုတာ။ အဲဒါကတော့ တကယ့်တကယ် ဖြစ်မလာသေးဘူးပေါ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်။ လုပ်ခလစာတိုးဖို့ကိစ္စကို တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ အလုပ် သမားအရေးလုပ်တဲ့သူတွေက တောင်းဆိုတာပေါ့။ နောက်ပြီး အလုပ်ရှင်ဘက်မှာလည်း အလုပ်ရှင် သမဂ္ဂ ဆိုတာရှိတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ကလည်း ဘာအကြောင်းကြောင့်၊ ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှ ပေးလို့ရမယ်၊ ဘယ် အချက်တွေကို မူတည်ပြီးတော့မှ ပေးလို့ရမယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ပြန်ပြီးတော့ ချေပတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့် ၁၃ ရက်နေ့မှစတင်ကာ သက်ဆိုင်ရာခရိုင်ရှိ ဒေသအပေါ်မူတည်ပြီး ဟိုတယ်ခရီးသွား လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်နေသူ လုပ်သားများအား တစ်ရက် အနိမ့်ဆုံးအခြေခံလုပ်ခလစာကို ဘတ် ၄၀၀ အဖြစ် တိုးမြှင့်ပေးထားသည်။

ယခု လုပ်ခလစာ တိုးမြှင့်ခြင်းဆိုင်ရာ လေ့လာမှု ပြုလုပ်ရာတွင် မျှော်မှန်းထားသည့် ဖြစ်နိုင်ခြေများအရ ထောက်ပံ့ ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်း၊ ပင်လယ်စာလုပ်ငန်း၊ ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့ခြင်းလုပ်ငန်း အစရှိသည်များအား  ၂ လအတွင်း လေ့လာ၍ ဇူလိုင်လတွင် ဘုတ်အဖွဲ့အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဘတ် ၄၀၀ တိုးမည်ဆိုပါက လုပ်သားများအတွက် ထိရောက်မှု ပိုတိုးလာစေကြောင်း ထိုင်းတွင် အလုပ်လုပ် ကိုင်နေသူ ကိုမိုးလေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သူတို့တိုးပေးရင်တော့ ဝမ်းသာတာပေါ့။ ကျနော်တို့အတွက်လည်း ထိရောက်မှု ပိုပြီးဖြစ်သွားတာပေါ့။ တချို့ နေရာတွေဆို ၃၆၀ ဆိုရင် ၄၀၀ ဆိုရင် ၄၀ နဲ့။ ဘတ်ငွေ ၄၀ ဆိုတာ ထမင်းတစ်နပ်စားလို့ရတာပေါ့။ ပိုပြီးတော့ ထိရောက်မှုဖြစ်လာတာပေါ့။ တစ်နေ့ ၄၀၀ တိုးမယ်ဆို အခုလက်ရှိ ၃၆၃ ဘတ်ဆိုရင် ၄၀ နီးပါးဆိုတော့ ပိုပြီး ထိရောက်လာတာပေါ့။ ၁၀ ရက်ဆိုရင်ပဲ ၄၀၀ နီးပါးဖြစ်နေပြီ။ တစ်လမှာ ၁၂၀၀ လောက်ပိုလာမယ်လေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကိုဗစ်ကာလတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ကိုဗစ်စစ်ဆေးနေစဉ်

သို့သော် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသများရှိ လုပ်ငန်းခွင်တို့တွင် သတ်မှတ်ပေးထားသည့် အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာ အတိုင်း မရရှိခြင်းမှာ လက်ရှိအချိန်အထိ ကြုံတွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း အခြေခံလုပ်ခလစာကို တရက်လျှင် ၇၁၅ ဘတ် တိုးပေးရန် ထိုင်းအလုပ်သမားသမဂ္ဂအဖွဲ့ချုပ်၊ ရပ်ထိုင်းဖောင်ဒေးရှင်း၊ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်အရေးကွန်ရက် (MWRN) စသည့် အဖွဲ့များက ထိုင်းအစိုးရထံ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ကျရောက်သည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားနေ့၌ တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ခရိုင် ၇၇ ခု ရှိသည့်အနက် ခရိုင်အလိုက် လုပ်ခလစာများမှာ ကွာခြားလျက်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် အခြေခံ လုပ်ခလစာများမှာ စီးပွားရေးအချက်အချာကျသော ခရိုင် ၃ ခုဖြစ်သည့် ချွန်ပူရီ၊ လယောင်း၊ ဖူးခက်တို့၌ ၃၆၁ ဘတ်ဖြင့်အများဆုံးရရှိပြီး ကန်ချနဘူရီတွင် ၃၄၅ ဘတ်၊ တာ့ခ်တွင် ၃၄၅ ဘတ်တို့ ရရှိကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၃

အိန္ဒိယနိုင်ငံက မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် ချင်းပြည်နယ် အပါအဝင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ တချို့သော မြို့နယ်များတွင် ကုန်စည်ပြတ်လပ်မှုများ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည်ဟု ဒေသတွင်းနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်သည် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့ကို ဆက်သွယ်ထားသော လမ်း ကြောင်းဖြစ်သည်။ 

အိန္ဒိယက ရွေးကောက်ပွဲကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် သွားလာခွင့်ကို ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီ ၁၈ ရက်နေ့မှစတင်၍ ပိတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သလို မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကိုလည်း ပိတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သည့် အချိန်ကာလတွင် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေးမည်ကိုတော့ မသိရသေးကြောင်း ပလက်ဝမြို့နယ် ဒေသခံများ က ပြောသည်။ 

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲများကြောင့် ပြည်မမှ ကုန်စည်များသည် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ဝင်ရောက်ခြင်းမရှိသည့် အတွက် အစားထိုးကုန်စည်အဖြစ် ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦးနှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်တို့သည် အိန္ဒိယကုန်စည်ကို အသုံးပြုနေရကြောင်း၊ ယခုနယ်စပ်ဂိတ် ပိတ်လိုက်သည့်အတွက် ထိုမြို့နယ်များသည် အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင် သည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ဦးအောင်ဒင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျောက်တော်တို့ ဘာတို့တောင်မှ စစ်တွေဘက်က စစ်တွေဘက်ကရော၊ အမ်းဘက်ကရော၊ ရေကြောင်း ရော ပစ္စည်းတွေက သယ်လို့မရတော့ အိန္ဒိယကနေ ဆန်၊ ဆီ၊ ဆား၊ တခြားတွေပါ အိန္ဒိယကနေ ဒါတွေကိုပါ အကုန်ပိတ်လိုက်တယ်လေ အခုက။ ဆိုတော့ ချင်း၊ ပလက်ဝ သာမကဘဲ ရခိုင်၊ ကျောက်တော်တို့၊ မြောက်ဦးတို့၊ ပုဏ္ဏားကျွန်းတို့ သူတို့တွေပါ ထိတယ်လေ။ ဘာလို့ဆို စစ်တွေဘက်က ပိတ်တာကြာပြီဆိုတော့ သူတို့တောင်မှ အိန္ဒိယကပစ္စည်းတွေ သုံးတော့တာလေ။ အခု အိန္ဒိယ - ပလက်ဝလမ်း ပိတ်ထားတော့ ကျနော်တို့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝ သာမကဘဲနဲ့ ရခိုင်ဘက်က ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း အဲဒါတွေပါ အကုန်ထိတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသကို ဖြတ်ကျော်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကို နေ့စဥ် ပုံမှန်တင်သွင်း နေသည့် အခြေခံစားသောက်ကုန်နှင့် စက်သုံးဆီများကို တင်သွင်းခြင်း မပြုလုပ်ကြရန် ဧပြီ ၁၆ ရက်က အိန္ဒိယ ဘက်မှ ရက်အကန့်အသတ်မရှိ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မီဇိုရမ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို စတင်ပိတ်လိုက်သည့် ရက်မှစတင်၍ အိန္ဒိယကုန်စည်ကို အဓိက အားထား နေရသော ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်တွင်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာနေပြီး ကုန်စည်ဝင်ရောက်မှု များလည်း ရပ်တန့်နေပြီဖြစ်သည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ကိုကျော်ခင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပလက်ဝမြို့အတွင်းကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟိုဘက်က ပစ္စည်းမဝင်တော့ ဘိလပ်မြေ တစ်အိတ်တောင်မှ ၇ သောင်းလောက် တက်တယ်လို့ ပြောတယ် အခု။ ဟိုတနေ့က ကျနော် မေးကြည့်တာတော့ ၅၅,၀၀၀ ရသေးတယ်။ အခု ၇၀,၀၀၀ လောက်တောင်မှ ဝင်ဖို့မရှိတော့ဘူးတဲ့။ လောလောဆယ်တော့ မရဘူးဆိုတဲ့အတိုင်း သူတို့ နားတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့် တစ်ယောက် တလေတော့ ညခိုးထွက် ဘာညာတော့ ဒီလိုပဲ တရားဝင်မဟုတ်တော့ မိရင်တော့ ဖမ်းတာပဲလေ။ ဆိုတော့ အခု လောလောဆယ်တော့ ဒီရက်ပိုင်းတော့ လုံးဝ ပိတ်တယ်လို့ပဲ ယူဆရမှာပေါ့။ ဝင်လို့ထွက်လို့ မရဘူးလို့ ပြောရမှာပဲ။ အဲဒီလမ်းကြောင်းကတော့ စက်လှေတစ်လမ်းရှိတယ်။ ကုန်လမ်းက ကားနဲ့ ဆိုင်ကယ်နဲ့ရှိတော့ အဲဒီလမ်း ပိတ်သွား ရင် ဘယ်လိုမှ ထွက်လို့ဝင်လို့ မရဘူး။ ရှိတာလေးကိုစား၊ မရရင် အမ်းလိုပဲ ဝက်စာစားရမလား၊ ရှိတာပဲ စားရ မလား၊ အဲဒါမရှိရင်တော့ သေရုံပဲ ရှိတော့တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် မြန်မာ - အိန္ဒိယ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ရေးရာ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကြောင့် တမူး - မိုရေး နယ်စပ်ဖြစ်သည့် မဏိပူပြည်နယ် နယ်စပ်ဂိတ်သည်လည်း ပိတ်ထားလျက်ရှိသည်။ 

]

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်သို့သွားသည့် အမ်း - ပဒါန်း ကားလမ်းကို AA က သွားလာခွင့် ပိတ်ထားသည့်အတွက် အမ်းမြို့နယ်၌ ဆန် အပါအဝင် စားသောက်ကုန် ပြတ်လပ်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် အမ်းမြို့နယ်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ တခြားသော မြို့နယ်များ သို့ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က ပိတ်ထားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဧပြီလဆန်းပိုင်းတွင် မင်းဘူးမြို့နယ်နှင့် အမ်းမြို့နယ်ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် အမ်း - ပဒါန်း ကားလမ်း ကို AA က ထပ်မံ ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် အမ်းမြို့နယ်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှုမရှိ ဖြစ်သွားသည်။

အမ်းမြို့နယ်သည် တခြားသော မြို့နယ်များမှ ဆန်နှင့် စားသောက်ကုန်ကို အဓိက အားထားနေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဒေသခံများအနေဖြင့်လည်း ဆန်ကို ကြိုတင်သိုလှောင်ထားနိုင်သည့် အနေအထား မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ဆန်ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု အမ်းမြို့နယ်မှ ဆန်ကုန်သည် ဦးမောင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 အမ်းမြို့ဒေသခံများကို ဆန်ခွဲတမ်းဖြင့် ရောင်းပေးနေစဉ်

၎င်းက “ဆန်က အဝင်မရှိဘူး။ မင်းဘူးဘက်ကလည်း မဝင်ရဲဘူးတဲ့။ ဟိုဘက်လမ်းတွေကလည်း ဖြတ်ထားတယ် ဆိုတော့ အမ်းမှာ ငတ်ကုန်ပြီ။ ဒီဘက်လမ်းမှာလည်း ကားတွေအသွားအလာ ဘာမှ မရှိတော့ဘူး။ သူတို့ကနေပြီး တော့ ကားတစ်စီးမှာ ကုန်သည်ဘယ်နှယောက် ပေါင်းပြီးတော့ တစ်ခေါက်တင်ပြီဆိုရင် ကားတစ်စီးမှာ ကုန်သည် ၅ ယောက်ဆို ၅ ယောက်၊ တစ်ခါတလေ ၆ ယောက်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ကို အိတ် ၅၀ ရတယ်။ ဆန်အိတ် ၅၀ ကို မျှရောင်း၊ ကုန်ရင် တစ်ခါတင်။ အခု လမ်းတွေ ပိတ်ထားတော့ ဆန်တွေ မရှိတော့ဘူးလေ။ ပြောမယ်ဆိုရင် အခံရှိတဲ့သူကတော့ ၁ အိတ်စ၊ ၂ အိတ်စ ဝယ်ပြီးစားနိုင်တဲ့သူကတော့ ၁ လစာလောက်တော့ ရှိမှာပါ။ ကျန်တဲ့ ၁ ရက်ကို ၁ ပြည်စ၊ ၂ ပြည်စ ဝယ်စားတဲ့သူကတော့ ဘာရှိမှာလဲ။ များသောအားဖြင့် တပြေးညီပဲ ဖြစ်သွားမှာပါ။ ဟိုလို စုဆောင်းထားတဲ့သူမှ မရှိဘဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အမ်းမြို့နယ်သို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ရပ်သွားပြီဖြစ်သည့်အတွက် တချို့သော ဒေသခံများသည် ဆန် ပြတ်လပ်နေခြင်းကြောင့် နေလှမ်းထားသည့် ထမင်းခြောက်များ၊ ဝက်စာအဖြစ် ထားရှိထားသော ဆန်ကွဲများကို ထမင်းအဖြစ် စားသောက်နေရသည်။

တချို့ကတော့ ထမင်းအစား တခြားသော သီးနှံများကိုလည်း အစားထိုး စားသောက်နေကြရသည်။

ထို့နောက် ဒေသအတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး ယခင် ၇၀,၀၀၀ ကျပ်သာရှိ သည့် ဆန်ကြမ်းတစ်အိတ်သည် လက်ရှိတွင် ၂ သိန်းကျပ်ရှိနေသည်။ 

မင်းဘူးမြို့မှတဆင့် ဆန်ကို အမ်းမြို့နယ်သို့ တင်ဆောင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်သော်လည်း တင်ဆောင်ပေးနိုင် မည့် ကုန်တင်ကားသမားများ မရှိကြောင်း အမည်မဖော်လိုသူ ဆန်ကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အမ်းမြို့က ဆန်ဆိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လမ်းကြောကို ဖွင့်ပေးဖို့ ပြောပါတယ်။ ကားသမားတွေကလည်း မသွားရဲကြဘူး ရှိတဲ့ကားတွေကလည်း။ ဆန်တင်ပြီးရင် ကားသမားတွေက မသွားရဲပါ။ တစ်စုံတစ်ခု ဖြစ်လို့ရှိရင် ကားလည်းဆုံး၊ ကားပေါ်ရှိတဲ့ ကုန်လည်း ဆုံးဆိုတော့ ကြောက်ကြတယ်လေ။ အဲဒါကို ဘယ်လိုလုပ်ပြီး သွားကြမလဲ။ သွားရဲတဲ့ကားလည်း မရှိကြဘူး။ အခုလည်း လမ်းကြောက ဖွင့်ပေးမယ်လို့ ပြောတယ်။ ဆန်တွေ၊ စားကုန်တွေကို တင်ပြီးတော့ သွားပြီးတော့ တင်ပေးပါဆိုတာ တင်ပေးမယ့်ကားကို ရှာလို့မရဘူး။ ကုန်သည်တွေမှာ ကားက မရှိ။ ကားက ရှာလို့မရတော့ ကုန်က တင်လို့မရ။ သွားရဲတဲ့ ကားသမားတွေ မနေ့က သွားမယ်ဆိုပြီး လုပ်ပြန်တော့လည်း လမ်းကြောင်းက ခွင့်မပြုလို့ မသွားရသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ အမ်းမြို့နယ်တွင် ဆန်ကြမ်း ၁ အိတ်လျှင် ငွေကျပ် ၂ သိန်းကျော်၊ စားသုံးဆီ ၁ ပိဿာလျှင် ၃ သောင်း ကျပ်နှင့် စက်သုံးဆီ ၁ လီတာလျှင် ငွေကျပ် ၂ သောင်းခန့် ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

အမ်းမြို့ပေါ်တွင် လက်ရှိ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်း မရှိသော်လည်း မြို့ပြင်ဧရိယာ ဒေသများ၌ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေပြီး လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်မှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။ 

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ လူထွက်ခွင့်အား ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားကြောင်း မြဝတီ နယ်စပ်ဂိတ်ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ပိတ်ထားရာတွင် နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့်လက်မှတ်များသာမက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ထားသူများပါ ပါဝင်ကြောင်းနှင့် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မည့်ရက်အား အတိအကျ မသိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မြဝတီ နယ်စပ်ဂိတ်ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “မသိသေးပါဘူးခင်ဗျာ။ တံတားက လောလော ဆယ် ယာယီရပ်ဆိုင်းထားပါတယ်။ အဲဒီမှာက အကုန်လုံးပါပဲ။ ၇ ရက်ကဒ်ရော ၁၄ ရက်ကဒ်ရော။ ပတ်စပို့လည်း ခဏရပ်ထားပါတယ်။ ဒီဘက်ကရပ်ဆိုင်းထားတာပါ ယာယီ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက်နယ်စပ် ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ဧပြီ ၂၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ မြန်မာဘက်အခြမ်းမှ ပိတ်ထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုင်းသတင်းဌာနများ၏ ဖော်ပြထားချက်အရ ထိုင်းဘက်အခြမ်းမှ ပုံမှန်ဖွင့်ထားပေးကြောင်း သိရ သည်။

သို့သော် ထိုင်းဘက်အခြမ်းမှ ထွက်ခွင့်ပြုရာတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရှိသူများကိုသာ ပေးဖြတ်ခွင့်ပြုခြင်း ဖြစ် ကြောင်းလည်း သိရသည်။

တံတားပိတ်သွားရသည့် အကြောင်းအရင်းမှာ စာရွက်များကုန်သွားသောကြောင့် ယာယီပိတ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုမှုများရှိသော်လည်း အတိအကျ မသိရှိရသော်လည်း နယ်စပ်ဂိတ်တွင် လုပ်ကိုင်နေသည့် အစိုးရဝန်ထမ်း များ၏ လုံခြုံရေးအရကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့ဘက်အခြမ်းရှိ ထိုင်း - မြန်မာ အမှတ် (၂) တံတား အနီးတစ်ဝိုက်တွင် မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်များအကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေမှုများကြောင့် ရာနှင့်ချီသော ဒေသခံ အများအပြားမှာ ထိုင်းဘက်အခြမ်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြရန် လုပ်ဆောင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားရှေ့ မြင်ကွင်း

သို့သော် ယခုကဲ့သို့ တရားဝင်သွားရောက်နိုင်သည့် လမ်း‌ကြောင်းအား ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားလိုက် ခြင်းသည် တရားမဝင် ခိုးဝင်မှု အဆမတန် ပိုမိုများပြားလာနိုင်သကဲ့သို့ ၎င်းအခွင့်အရေးအပေါ် အသုံးချပြီး ပွဲစား များမှလည်း ကုန်ကျစရိတ် အဆမတန် တိုးကောက်လာနိုင်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လောလောဆယ်ဖြစ်တဲ့ စစ်ရေးတင်းမာမှုကြောင့် ထွက်ပြေးလာတဲ့လူက အများဆုံးဖြစ်မှာပါ။ ဒါပေမယ့် ဒီကြားထဲမှာမှ ဒီဘက်ကိုလာပြီး အလုပ်လုပ်မယ့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေက ရောပါနိုင်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် လည်း နယ်စပ်တစ်လျှောက်မှာတော့ ထိုင်းဘက်ခြမ်းက စစ်တပ်ရော၊ နယ်မြေခံအဖွဲ့အစည်း အကုန်လုံးက သေချာတင်းတင်းကြပ်ကြပ် စောင့်ကြည့်နေတာတော့တွေ့ရတယ်။ ဒုက္ခသည်အဖြစ်နဲ့ ရောက်လာတဲ့လူကိုတော့ သူတို့လက်ခံမှာ။ ပြီးတော့ ရောက်လာတဲ့လူတွေအကုန်လုံးကိုလည်း သူတို့ စာရင်းဇယားတော့ ယူနေတာပဲ။ ပွဲစားတွေကတော့ သူတို့ ဘယ်လိုအခြေအနေပေါ်မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဘယ်လိုအခွင့်အရေးပဲ ရရ ဒီဟာက သူတို့စီးပွားရေးတစ်ခုပဲဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုအခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး လူတင်သွင်းတာတို့၊ လူမှောင်ခိုကူးတဲ့ဟာတို့ သူတို့ကတော့ လုပ်မှာပဲလို့ ကျနော်ထင်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်များအကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေမှုများကြောင့် မြဝတီမြို့မှ မဲဆောက်ဘက်အခြမ်းသို့ သောင်ရင်းမြစ်အား ဖြတ်ကူးလာသူများနှင့် တံတားပေါ်မှ ကူးလာသူများကို ခန့်မှန်း ကြည့်ပါက ၃၀၀၀ ကျော်ခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် မြဝတီမြို့၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်သို့ မြန်မာ တိုက်ပွဲရှောင် ထောင်နှင့်ချီ ရောက်ရှိလာမှုများအပါအဝင် အခြေအနေများအား သိရှိနိုင်ရန် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်သည် မဲဆောက် သို့သွားရောက်ရန် ရှိကြောင်းလည်း ထိုင်းသတင်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၂

မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) လျှောက်ထားသူများထဲမှ လက်ဗွေမနှိပ်လိုက် ရသူများအား တရားမဝင်အဖြစ် မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှ သတ်မှတ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရီကာလီဘရာစီပါမစ် စတစ်ကာများ ထုတ်ပေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည့် လက်‌ဗွေနှိပ်ခြင်းအား ပြီးခဲ့သည့် မတ်လကုန်အထိ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပြုထားခြင်း ဖြစ်သော်လည်း လက်ဗွေမနှိပ်လိုက်ရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးဘာဘူကြီးက “ပြီးခဲ့တဲ့ ၃ လပိုင်း နောက်ဆုံးရက်မှာပဲ သူတို့က လက်ဗွေနှိပ်တာကို ပိတ်လိုက်ပြီလေ။ အဲဒီမှာ လက်ဗွေမနှိပ်ရ သေးတဲ့သူတွေလည်း အများကြီးရှိသလို RTK စာရင်းသွင်းထားတဲ့ နေရာမှာလည်း စာရွက်အတု တွေထုတ်လုပ် ပြီးတော့ ငွေလိမ်သွားတဲ့ ပြဿနာတွေလည်း ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီမလေးရှား အစိုးရကလည်း တရားဝင် ကြေညာ ထားပြီးပါပြီ။ ဒီ ၃၁ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးမှာ လက်ဗွေမနှိပ်ရသေးတဲ့သူမှန်သမျှ RTK မှာ register တင်ထားပေမယ့်လည်း လက်ဗွေမနှိပ်ရသေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ကို အားလုံး တရားမဝင် နေထိုင် သောသူ ဆိုပြီးတော့ တရားဝင် ကြေညာထားတာ ရှိပြီးပါပြီ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှား လ၀ကမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ လက်ဗွေနှိပ်သက်သေခံပါမစ်လုပ်နေကြစဉ်

လက်‌ဗွေ မနှိပ်လိုက်ရသေးသူ အများအပြားရှိသော်လည်း မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးမှ ၎င်းအတည်ပြု ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်အား မတ်လကုန်တွင် အပြီးသတ်မည်ဖြစ်ပြီး ထပ်မံသက်တမ်းတိုးခွင့်ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း ယခင်ကတည်းက ပြောကြားထားခြင်း ဖြစ်သည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်များက နိုင်ငံအတွင်းရှိ မြန်မာ အပါအဝင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းများအား ပါမစ်ပြုလုပ်ရန် မှတ်ပုံတင်စာရင်း ပေးသွင်းခြင်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလကုန်အထိ ခွင့်ပြုပေးထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ပါမစ်မှတ်ပုံတင် စာရင်းပေးသွင်းသူ ဦးရေအား မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အတိအကျ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိသော်လည်း ပါမစ်မှတ်ပုံတင် စာရင်းမပေးသွင်းလိုက်ရသူ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

အဆိုပါ ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) စတစ်ကာများအား ဇွန်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ အပြီးအစီး ထုတ်ပေး သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများအား CI အစီအစဉ်ဖြင့် နေရပ်ပြန်ခွင့် ပြုထားသော်လည်း နေရပ်ပြန်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားဦးရေမှာ တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၂၀ ဦးခန့်သာ ရှိကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် ရတနာစက္က နာရေးကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မလေးရှားရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်လအထိ အဖမ်းအဆီးများကြောင့် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်း လက်ရှိ၌ အလုပ်အကိုင်ရရှိမှု အနည်းငယ် အဆင်ပြေလာကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြော သည်။

ဦးအောင်က “အရင် ၃ လပိုင်း မတိုင်ခင်နဲ့ ၃ လပိုင်းအထိကတော့ အလုပ်အကိုင်တွေ အရမ်းကြပ်တယ်။ ဘာလို့ဆို ဒီမလေးရှားရဲက ဒီအလုပ်သမားကို ဖမ်းမိတယ်ဆိုရင် အဲဒီအလုပ်သမားကို လက်ခံတဲ့ သူဋ္ဌေးကိုပါ ဒဏ်ငွေ ရိုက်တာကို။ သူဋ္ဌေးပါ တစ်ခါတစ်လေ အဆင်မပြေဘူးဆိုရင် တစ်ပတ်ဖြစ်ဖြစ် နှစ်ပတ်ဖြစ်ဖြစ် ဖမ်းချသွားတာ။ အဲဒါပြီးသွားမှ တစ်ယောက်ကို မလေးငွေ ၁၀,၀၀၀၊ ၃၀၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဒဏ်ငွေရိုက်ပြီး သူဋ္ဌေးကို ပြန်လွှတ် တာဆိုတော့ ဘယ်သူဋ္ဌေးမှ လက်မခံရဲဘူး။ အခု ၃ လပိုင်း ၃၁ ရက် နောက်ပိုင်း ကျော်လွန်သွားတဲ့ အခါမှာတော့ complain တက်တာလောက်ပဲ လာတော့တာ အရင်လို သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း တစ်နေ့ကို ဘယ်နှယောက် ရရမယ်၊ ဘယ်စက်ရုံ ဘယ်ကိုသွားရမယ်ဆိုတာတွေ အဲဒီဟာ အစီအစဉ်တွေ မရှိသလောက် နည်းသွားတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) စတစ်ကာများအား ဇွန်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ ထုတ်ပေးမည် ဖြစ်သည့်အပြင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများအား နေရပ်ပြန်ခွင့်ပြုထားခြင်း တို့ကြောင့် နှစ်လယ်ပိုင်းခန့်တွင် အဖမ်းအဆီးများ ပြန်လည် များပြားလာနိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်းလည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၂

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်ဖြစ်သည့် တာချီလိတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်စည် တင်ဆောင် ရန်အတွက် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းရ ခက်ခဲလာနေသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကုန်တင်ကားများသည် မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျှောက် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ကားအစီးရေ ရာနှင့်ချီ၍ ပိတ်ဆို့မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ပိတ်မိနေခြင်းကြောင့် ကုန်စည်များ ထွက်ရှိရာ ဒေသများနှင့် ပွဲရုံများမှ ကားငှားရမ်းရာတွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကုန်ကားတွေ ငှားရမ်းရ အရမ်းခက်နေတယ်။ ဘယ်ဘက်မှ သွားနေတာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဓိကကတော့ လမ်းကြောင်းကြန့်ကြာနေတဲ့အတွက်က ပြောချင်တာက ကျောက်ဖြူကိုသွားနေတဲ့ကားက မူဆယ်ကို မသွား ဘူးလေ။ ရန်ကုန် - မန္တလေး ဆွဲနေတဲ့ကားကလည်း မူဆယ်ကို မသွားဘူး။ တရုတ်ပြည်ကို သွားနေတဲ့ကားက သူ့ဟာနဲ့သူ၊ သူ့လမ်းကြောင်းနဲ့သူ သွားနေတဲ့ကားတွေပဲ။ ဒါက ကုန်ကားတွေသည် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ပတ်သွားနေတာ မဟုတ်ဘူး။ သူ့လမ်းကြောင်းနဲ့သူ သွားကြတာလေ။ အခုလက်ရှိဖြစ်နေတာက တောင်ပေါ်မှာ မိုင်းလားဘက်ရော ကားတွေက အရမ်းကြာပြီး ပိတ်မိနေလို့ တောင်ပေါ်မှာ အစီး ၄/၅/၆၀၀ လောက် ပိတ်မိ နေတာ။ ပြန်ဆင်းလာလို့လည်းမဖြစ်၊ ကုန်တွေနဲ့ဆိုတော့လေ။ အဲဒါကြောင့် ဒီအောက်မှာ လာပြီးတော့ ကုန်ကား ခေါ်ရ အရမ်းခက်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲကြောင့် မူဆယ်၊ ကျင်စန်းကျော့၊ ချင်းရွှေဟော် စသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများ ပိတ်သွားသည့်အတွက် ကုန်စည်ပို့ဆောင်နေသည့် မြန်မာကုန်တင်ကား အများအပြားသည် တရုတ်နိုင်ငံ၌ ပိတ်မိနေမှုများလည်း ရှိနေသည်။

ဒါ့အပြင် လက်ရှိ ကချင်ပြည်နယ်တွင်း တိုက်ပွဲများကြောင့်လည်း လွယ်ဂျယ်နှင့် ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျှောက်တွင် ကုန်တင်ကားများ ပိတ်မိနေမှုများလည်း ရှိနေပြီး ကုန်စည်ပျက်စီးမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတလျှောက် ကုန်ကားများ တန်းစီသွားလာနေစဉ်

ကုန်ကားငှားရမ်းမှု ခက်ခဲလာခြင်းနှင့်အတူ ကားခဈေးနှုန်းများမှာလည်း ကြီးမြင့်လာကြောင်း၊ တချို့သော ကုန်ကားများသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသို့ မသွားဘဲ မန္တလေးနှင့် ရန်ကုန်ဘက်သို့ သွားရောက်မှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု တာချီလိတ်မှ ပြောင်းကုန်သည် ကိုစိုင်းခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုက ဖရဲသီးကားတွေပဲတင်နေတော့ ပြောင်းကို သိပ်လာမတင်လို့ ကားတွေက ရှားနေလို့ ကားတွေ လုနေရလို့ ဈေးတက်တယ်။ တစ်အိတ်ကို တင်ခက ကျပ် ၁ သောင်း။ တောင်ကြီးကနေ တာချီလိတ်ကိုတင်တာ အခုက တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၁၂၀၀၀ တောင် တင်မယ့်သူ မရှိတော့ဘူးထင်တယ်။ တောင်ကြီးပြောင်းတွေ တာချီလိတ် လာလို့မရဘူးလေ။ ကားခဈေးကြီးလို့။ မန္တလေးဘက်ပဲ သွားတယ်၊ မန္တလေး - ရန်ကုန်” ဟု ပြောသည်။

တိုက်ပွဲများ မဖြစ်ပွားခင်နှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး မပိတ်ခင်ကာလတွင် မူဆယ်သို့ ကုန်စည်တင်ဆောင်ရာတွင် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းခသည် ငွေကျပ် သိန်း ၃၀ မှ သိန်း ၅၀ ကြားသာရှိသော်လည်း လက်ရှိ မူဆယ် နယ်စပ် ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် တခြားသော လမ်းကြောင်းများမှ သွားရာတွင် ကားခသည် သိန်း ၁၀၀ အထက်သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

အလားတူ မန္တလေးမှတဆင့် ရန်ကုန်သို့ ကုန်စည်တင်ဆောင်ရာတွင်လည်း ကုန်တင်ကားခ ဈေးနှုန်းများသည် ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လမ်းကြောင်းတွေလည်း မတူဘူးလေ။ မနှစ်ကကျတော့ မူဆယ်လမ်းကို သွားနေတဲ့အချိန်မှာ ကားခက သိန်း ၃၀ ဆိုတာ ၃၅ အလွန်ဆုံးမှ သိန်း ၅၀ ကအကုန်ပဲ။ အခုက သိန် ၁၁၀၊ သိန်း ၁၁၅ သိန်း ဖြစ်လာတာလေ။ အရင်တုန်း က မန္တလေး - ရန်ကုန်က ကားခက ၁၀ သိန်းလောက်ဆိုရင် သွားပြီလေ ၁၂ ဘီးတစ်စီးက။ သွားနေကြပြီ၊ ခေါ်လို့ ရပြီပေါ့နော် ကားက။ ဒီနေ့ ဒီအချိန်မှာ ၁၅ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ လောက် ဖြစ်နေပြီလေ။ တချို့နေရာတွေဆို ၂၁ သိန်း တောင် ပေးနေရပြီ။ မတ္တရာကနေ တင်မယ်ဆိုရင် ၂၁ သိန်းတောင် ရှိတယ် မန္တလေး - ရန်ကုန်” ဟု ပြောသည်။

ယခင်က ရှမ်းမြောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွင် သွားလာနေကြသည့် ကုန်တင်ယာဉ်များသည် လက်ရှိတွင် တခြားသော လမ်းကြောင်းအသစ်များသို့ သွားရန်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ရှိနေသော်လည်း တခြားသောလမ်းကြောင်းများမှာလည်း နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက်  အဆင်မပြေမှုများ ဖြစ်ပေါ် နေကြောင်း၊ တချို့သော ကုန်တင်ကားများသည် လမ်းကြောင်းတိုသည့် နေရာဒေသများသို့သာ သွားနေရခြင်းများ ရှိသလို ရပ်နားနေရသည့် ကုန်တင်ကားများလည်း အမြောက်အများ ရှိလာနေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁

မလေးရှားနယ်စပ်ဂိတ်များမှ ခိုးဝင်လာချိန်တွင် အဖမ်းခံရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မလေးရှား အာဏာပိုင်များထံ အမည်အမှန်ပေးကြရန် မလေးရှား၌ အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ အဖမ်းခံရသည့်အခါတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အမည်အမှန် မပေးခြင်း၊ အမည်အမှန် ပေးသော် လည်း မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှာ လူမျိုးခြားဖြစ်သဖြင့် ဘာသာစကားအရ လွဲမှားမှုများရှိပြီး အမည်အမှန် ဖြစ်မသွားခြင်းများကြောင့် လိုက်လံကူညီဆောင်ရွက်ပေးရသည့်အခါတွင် အခက်အခဲများဖြစ်ကြောင်း အဖမ်းခံ ရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အဲဒီအခက်အခဲက အဓိက ဖြစ်နေပါတယ်။ သူတို့မှာ နာမည်တွေပေးလိုက်ရင် မြန်မာနာမည်ဆိုတာ လည်း မလေးတွေက ပြန်ပေါင်းရင် တစ်မျိုးတွေ တချို့တွေဆို လုံးဝချည်းလွဲသွားတာရှိသလို တချို့တွေကြတော့ လည်း အဖမ်းခံရလို့ရှိရင် နာမည်အမှန်ကို မပေးဘဲနဲ့ ငယ်နာမည်တွေလား ပေါက်ကရနာမည်တွေ လျှောက်ပေး တော့ စုံစမ်းရတာ အင်မတန် ခဲယဉ်းပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက ရဲစခန်းတို့ဘာတို့ သွားပြီဆိုရင်လည်း နာမည်နဲ့ဆို ရင် သူတို့က သိပ်ပြီးတော့ ကူညီမှုမပေးချင်ဘူး။ သူတို့လည်း အလုပ်တွေ တအားရှုပ်တယ်လေ။ နာမည်တူတွေ ရှိသလို နာမည်ပေါင်းတာတွေ မှားတာတွေရှိတော့ ပြီးတော့ တစ်ဦးတစ်ယောက်လည်း မဟုတ်ဘူး။ တစ်ခါတစ်ခါ သွားမေးရင် ၁၀ ယောက်အထက်မှာ ချည်းပဲဆိုတော့ အဆင်မပြေဘူး။ နိုင်ငံကူး လက်မှတ်ပါလာလို့ နံပါတ်တွေ ဘာတွေနဲ့ ပြောလိုက်ရင်တော့ ရှာဖွေပေးရ ကူညီပေးရတာလည်း သူတို့အတွက် အဆင်ပြေတော့လေ” ဟု ပြော သည်။

မလေးရှားနယ်စပ်မှာ အဖမ်းခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် အချို့အဖမ်းခံရသူများတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်များ ပါရှိလာသည့်အတွက် စုံစမ်းရ အဆင်ပြေ ကြောင်းနှင့် အများစုသည် အထောက်အထား တစ်စုံတစ်ရာ မပါရှိသူများ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပွဲစားများမှလည်း အဖမ်းခံရသူများ တည်နေရာများအား အတိအကျ မပြောပြသည့်အတွက် သွားရောက် စုံစမ်းကူညီပေးရာတွင် လူတစ်ဦးအား ရှာဖွေပါက ရဲစခန်း ၅ ခုခန့်အထိ လိုက်လံရှာဖွေရကြောင်း မလေးရှား၌ အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

မလေးရှားအခြေစိုက် ရတနာစက္က နာရေးကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်က “ရဲဖမ်းတယ်ဆိုရင်တော့ ကူညီပေး လို့ရတယ်။ အခုက immigration လ.ဝ.က က ဖမ်းတာဆိုတော့ ဘယ်သူမှ ဝင်ပြီး မကယ်ရဲဘူး။ မလေးရှားမှာ ၁၁ ပြည်နယ်ပေါ့။ လူတစ်ယောက်ချင်း တစ်ယောက်ချင်းကို သံရုံးက လွှတ်ပေးထားတယ်။ ထောင်ကျတဲ့သူတွေကို မြန်မာပြည်ကို ပြန်လွှတ်ဖို့။ သူတို့ရဲ့ detail အကုန်လုံးယူတာပေါ့။  မွေးရပ်တွေ သူ့ရဲ့ မှတ်ပုံတင် အစစ်တွေ။ အဲဒီကြမှ သိရတာပါ။ လောလောဆယ်ကတော့ သူတို့တွေက နာမည်ပြောင်းတွေနဲ့ ပေးထားတယ်။ သူငယ်ချင်းရဲ့ ပတ်စပို့ မိတ္တူတွေနဲ့ ပြထားတယ်ဆိုတော့ ဟိုဘက်မှာတော့ မမှန်ဘူးပေါ့ အထဲထဲမှာ။ အဲဒီမှာ သံရုံးက ဝင်ရောက် စစ်တော့မှ သူတို့ရဲ့ မှတ်ပုံတင်တွေ၊ သန်းခေါင်စာရင်းတွေ၊ မိသားစုနဲ့ ပြန်ဆက်သွယ်ပြီးမှသာ အမှန်အတိုင်း ရတာပါ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မလေးရှားနယ်စပ်မှာ အဖမ်းခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ နှစ်သစ်ကူးကာလ ဖြစ်သည့်အတွက် အော်ပရာစီ အဖမ်းအဆီးများမှာ ပြီးခဲ့သည့် မတ်လအထိကဲ့သို့ မများတော့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

သို့သော် နှစ်သစ်ကူးကာလ ပြီးပါက အဖမ်းအဆီးများမှာ ပြန်လည် များလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း မလေးတွင် အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် အထောက်အထား၊ ပါမစ်တို့တွင် ပါရှိသည့် အလုပ်နေရာများနှင့် မတူညီဘဲ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများအား မလေးရှား လ.ဝ.ကထံ ဖမ်းဆီးခံရပါက ယခင်ကဲ့သို့ အာမခံဖြင့် ပြန်လွတ်ရန် မလွယ်ကူတော့‌ ကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁

မြန်မာနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကြားရှိ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ထိန်းချုပ်မထားနိုင်ဘဲ ဖြစ်လာနေခြင်းကြောင့် နစကသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအား လက်လွတ်လာနေရသည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်း ရှင်များနှင့် နိုင်ငံရေးသမားများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အဓိက အားထားနေရသည့် နိုင်ငံဖြစ်သော်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကြား ဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများကြောင့် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြန်မာ- ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြန်မာ- အိန္ဒိယ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြန်မာ- ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေသည်။

အဆိုပါ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နိုင်ရေးကို နစက အနေဖြင့် မလုပ်ဆောင်နိုင်သေးသလို တချို့ သော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများအား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက စိုးမိုးထားလျက်ရှိနေသည်။

တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျောက်ရှိ နယ်မြေဒေသများကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများက သိမ်းပိုက်ထားခြင်းကြောင့် နစကအနေဖြင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဖွင့်လှစ်ချင်သော်လည်း ဖွင့်လှစ်၍ မရနိုင်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မူဆယ် ၁၀၅ မိုင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူဖွင့်ချင်တိုင်းလည်း ဖွင့်လို့မရဘူးလေ။ တိုင်းရင်းသားနယ်မြေတွေကို သူတို့ အမှန်တကယ် မစိုးမိုးဘူး ဆိုတာကို တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပြနေတာလေ။ အထူးသဖြင့် နယ်စပ်တံခါးပေါက်ဆိုလည်း ရှမ်းပြည်မှာ ဆုတ်ခွာရပြီ၊ အခု ဒီဘက်မှာ မြဝတီဆိုလည်း ထိုင်းနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့နေရာမှာ သူတို့ စွန့်ခွာနေရပြီ။ ထိုနည်းလည်းကောင်းပဲ အနောက်ဘက်မှာလည်း အိန္ဒိယနဲ့ ဆက်ဆံနေတဲ့ တံခါးပေါက်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဒီနေရာမှာလည်း စစ်ကောင်စီက လွတ်လွတ်လပ်လပ် ကုန်သွယ်သွားလာ လှုပ်ရှားလို့ မရတော့ဘူး။ သူတို့စိုးမိုး နယ်မြေဆိုတာ မရှိတော့ဘူး အဲဒီအနေအထား ဖြစ်တယ်။ ထိန်းနိုင်စရာ မရှိတော့ဘူး။ အဲဒီတော့ သူလုပ်ချင်တိုင်း လည်း လုပ်လို့ မရနိုင်တော့ဘူး။ အဲဒီဒေသမှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အပေးအယူ လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ အပြောင်းအလဲတစ်ခုကတော့ ပေါ်ကောင်းပေါ်လာနိုင်တယ်ပေါ့ဗျာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လောလောဆယ်မှာ တော့ စစ်ကောင်စီကို အသိအမှတ် မပြုဘူးဆိုပေမယ့် သူကတော့ နိုင်ငံတော်ဆိုတဲ့ ယန္တရားထဲမှာ ပါနေတဲ့အတွက် ကြောင့် ဒါကတော့ တစ်ပိုင်းရှိသင့်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၏ အဓိကလမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း) ရှိ မူဆယ်၊ ကျင်စန်းကျော့၊ ကြူကုတ် - ပန်းဆိုင်း၊ ချင်းရွှေဟော် စသည့် နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက်များနှင့် ကချင်ပြည်နယ် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတို့ကို ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့(MNDAA-TNLA-AA)နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် KIA တို့က ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် တရားဝင် အနေဖြင့် ရပ်တန့်နေပြီး တရားမဝင် မှောင်ခိုလမ်းကြောင်းမှ ကုန်သွယ်ရေးများကတော့ ရှိနေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တိုက်ပွဲများကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း တလျောက်ရှိ လမ်း/တံတားများ ပျက်စီးနေသည်ကို ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားမှု မရှိသေးသလို လုံခြုံရေး အာမခံချက် မရှိခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ရန် မဖြစ်နိုင် သေးကြောင်း မိုင်းလားကုန်သည် ဦးဆန်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တရုတ်လမ်းက နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက အခုလက်ရှိက ဖွင့်ဖို့အတွက်က အဓိကပြောရင် မူဆယ်လမ်းပေါ့ နော်။ လက်ရှိက ဖြတ်ရမယ့်နေရာက တအာင်း သိမ်းပိုက်ထားတဲ့နေရာ ရှိတယ်။ MNDAA သိမ်းပိုက်ထားတဲ့နေရာ ရှိတယ်။ ၁၀၅ မိုင်တို့၊ ကြူကုတ် - ပန်ဆိုင်းတို့ကလည်း လက်ရှိ MNDAA အောက်မှာ ရှိတယ်။ အဲဒါကို ဘယ်လို ဖြတ်ကြမလဲ။ ဖြတ်မယ်ဆိုတဲ့ သဘောကလည်း အခွန်က ဘယ်သူ့ဆောင်ရမလဲ။ အဲဒီလိုမျိုး ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ကြောင့် ဖွင့်ဖို့အတွက်က နောက်တစ်ခုက ဖွင့်ခဲ့ရင်အုံးတော့ လက်ရှိ ကျင်သီတံတားတို့က လုံးဝ မပြီးသေးဘူးလေ။ အဲဒါတွေလည်း ရှိသေးတယ်။ မပြည့်စုံသေးတဲ့အတွက်က ဖွင့်ခဲ့ရင်တောင်မှ ဘယ်လိုသွားကြမလဲ၊ ဘယ်စနစ်နဲ့ သွားကြမလဲ၊ လက်ရှိ လမ်းတံတားတွေကရော ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ ဒါတွေလည်း ရှိတယ်။ ဒီနေ့ဖွင့် အခု သွားလို့ ရတဲ့ အနေအထား မရှိဘူးလေ”ဟု ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ထွက်ပေါက်ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပိတ်ထားရသည့်အတွက် ကုန်သည်များနှင့် တောင်သူများမှာ ကုန်စည်များ ဈေးကောင်းမရခြင်းအပြင် တခြားသော လမ်းကြောင်းများမှ ကုန်သွယ်နေရခြင်းကြောင့် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပိတ်သွားတဲ့ဟာကတော့ တရုတ်လမ်းကြောင်း တစ်ခုတည်းကိုပဲ ပြောမယ်။ ကုန်သည်တွေက ပထမ မိုးစိုက်မှာ တောင်သူတွေပေါ့နော် မိုးစိုက်မှာ အသီးဈေးက မကောင်း၊ transportation charges မြင့်တဲ့အတွက်ကြောင့် တပြန်ရှုံးပြီးပြီလေ။ အခု ဒုတိယတစ်ကြိမ်မှာ ထပ်ပြီးတော့ အသီးဈေးက မကောင်း၊ transportation charges က အရင်ထပ် ပိုမြင့်၊ ပြီးရင် ရက်ကြာလာတဲ့အတွက်က ထပ်ရှုံးကြတာလေ။ ဒီနှစ်က ဖရဲ၊ သခွားစိုက်တဲ့ တောင်သူတွေအားလုံးသည် လုံးဝ မြတ်တဲ့သူက ၁ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိတယ်။ ရှုံးတာတောင် မှ မနှစ်က မြတ်ထားတာထက်တောင် မကဘူး ရှုံးကြတာပေါ့နော် အဲဒီလောက်ထိကို ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

တိုက်ပွဲကြောင့် ရှမ်းမြောက်ရှိ မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှ စတင်၍ ရပ်တန့်နေသည်။ လက်ရှိမှာတော့ ရှမ်းမြောက်ကုန်သွယ်ရေးသည် ရှမ်းအရှေ့သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့က ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးမောက်မြို့နယ်အတွင်းရှိ လွယ်ဂျယ်မြို့ကို KIA က အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီးနောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကို စီမံဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောလာသည်။

အလားတူ အိန္ဒိယနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှစတင်၍ ပိတ်ထားခဲ့ရသည်မှာ ၃ နှစ်နီးပါးရှိလာပြီး ဖြစ်သလို ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့မှစတင်၍ ပိတ်ထားခဲ့ရသည်မှာ ယနေ့အချိန်ထိပင် ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၀

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် လက်မှတ်များကို မေလ ၁ ရက်မှ စတင်ကာ UID(မှတ်ပုံတင် စမတ် ကဒ်)  စာရွက်ပါရှိမှသာ ထုတ်ပေးတော့မည်ဖြစ်၍ မိမိဒေသတွင် UID ကဒ်ပြုလုပ်ပြီး နယ်စပ်ဂိတ်မှ ထွက်ခွာပါက ပိုမိုလွယ်ကူနိုင်ကြောင်း ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နယ်စပ် ဝင်/ထွက် ဂိတ်များသို့ TBP ၊ BP လက်မှတ် လျှောက်ထားသူများအနေဖြင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား မူရင်းနှင့်အတူ UID စာရွက်ပါ ယူဆောင်လာကြရန်နှင့် မေလ ၁ ရက်မှစပြီး UID စာရွက်ပါမှသာ TBP ၊ BP လက်မှတ်များ ထုတ်ပေး၍ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန၊ အီလက်ထရောနစ်မှတ်ပုံတင်စနစ် ဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

UID စာရွက်အား သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်များတွင် လုပ်ဆောင်နိုင်သော်လည်း နယ်စပ်ဒေသများတွင် လုပ်မည်ဆိုပါက ကြန့်ကြာမှုရှိနိုင်ကြောင်း၊ မိမိ‌ဒေသ၌ လုပ်ဆောင်ပြီးမှသာ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် လက်မှတ်များ လျှောက်ထားပါက ပို၍လွယ်ကူနိုင်ကြောင်း မူဆယ်မြို့ရှိ နှလုံးလှပရဟိတအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 မြန်မာ လ.၀.က ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကိုယ့်ရဲ့ မွေးရပ်မြေဇာတိကြတော့ လွယ်ကူတာပေါ့ အဲဒါလုပ်ရင်။ အဲဒီလို တစ်ခါတည်း လုပ်လာရင် ပိုလွယ်ကူတာပေါ့။ ဒီမှာရောက်ရင်တော့ နည်းနည်းတော့ ခက်ခဲမှာပေါ့။ ဒီမှာလုပ်မယ်ဆိုရင် နည်းနည်း ခက်ခဲ မယ်။ အဲဒီမှာ တစ်ခါတည်း လုပ်လာရင်တော့ ဒီဘက် ပိုလွယ်ကူတယ်။ ကြန့်ကြာနိုင်တာပေါ့။ ပျမ်းမျှ အဝင်၊ အထွက်ကတော့ တစ်ထောင် နီးပါးလောက်ရှိတယ်။ ကျနော်တို့လည်း အထဲထဲ ဝင်လိုက်ထွက်လိုက် လုပ်တာဆို တော့ ၂ ဂိတ်ပေါင်းပေါ့။ လက်ရှိမှာတော့ အထဲထဲရောက်ရင် ပြည်တော်ပြန်တွေ တအားများတယ်။ ရက်ကျော်တဲ့ ဟာတွေ ၇ ရက်ကဒ်တွေ ရက်ကျော်တဲ့ဟာတွေ ပြန်လွှတ်တယ်။ တစ်နေ့တစ်နေ့ ၁၀၀ နီးပါးတော့ လာလာလွှဲပေး တယ်။ express နဲ့ တစ်စီး၊ နှစ်စီး တစ်ခါတစ်လေ လာလာပို့သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့သို့ နယ်စပ်ဂိတ်မှ ဝင်/ထွက်ခွင့် ပြုရာတွင် လူဦးရေစာရင်းဇယား တိကျစွာရရှိနိုင်ရေး ၊ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား အတုများနှင့် အသုံးမပြုသည့်ကတ်များအား အသုံးပြု၍ သွားလာခြင်းများ မပြုနိုင်ရေးတို့အတွက် UID လက်မှတ်ပါမှသာ TBP၊ BP လက်မှတ်များကို ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

လာမည့် မေလ ၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ UID စာရွက်ပါရှိမှ TBP, BP လက်မှတ် ထုတ်ပေးပြီး နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုမှာဖြစ်သည့်အတွက် မေလမတိုင်ခင် ယခု ဧပြီလအတွင်း၌ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းသွားလာမည့် နှုန်းထား ယခင် ထက် များပြားလာနိုင်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။ 

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးထွက်ပေါက်ကို မြန်မာတွေတန်းစီးစောင့်နေကြစဉ်

ထိုသို့ ပြုလုပ်လိုက်ခြင်းတွင် ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်လာဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံအခြေစိုက် FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လုပ်တာကတော့ ကျနော်ထင်တယ် ကိုယ့်ဒေသမှာပဲ လုပ်တာက ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေမှာပေါ့။ တခြား နေရာကြတော့ ကိုယ်ကအဲဒီနေရာမှာ ဥပမာ မြဝတီဆိုရင် ဘယ်လိုသွားလုပ်မလဲ ဌာနဆိုင်ရာတစ်ခုမှ မရှိတော့ဘူး လေ။ ပွဲစားတွေကတော့ ဘယ်လို issue ပဲ ပေါ်လာပေါ်လာပေါ့နော်။ ဒီကနေ အကျိုးအမြတ် ထုတ်ဖို့အတွက်ပဲ အများစုက။ တချို့လည်း စေတနာနဲ့ အကျိုးဆောင်တဲ့ ပွဲစားတွေရှိမှာပါ။ မရှိဘူးမဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် အများစုက အဲဒီလိုမျိုး မသိနားမလည်တဲ့ အလုပ်သမားတွေ၊ အလုပ်သမားဖြစ်လာမယ့် လူတွေဆီကနေ အကျိုးအမြတ် ထုတ်တာဆိုတော့ ဥပမာ လုပ်ပေးမယ်ဆိုပြီး ငွေကြေး အစရှိသဖြင့် ဒါမျိုးတွေ ယူတာ လိမ်တာမျိုးတွေ ဒါမျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လာရောက် လျှောက်ထားရာတွင်လည်း ဧပြီ ၂၂ ရက်နေ့မှစ၍ UID နံပါတ် ထုတ်ပေး ထားကြောင်း အထောက်အထား လက်မှတ်များ ယူဆောင်လာမှသာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များကို ထုတ်ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် အသက် ၁၀ နှစ် အထက်ရှိသူများအား electronic စနစ်ဖြင့် ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များနှင့် ဇီဝ အချက်အလက်များ ကောက်ယူ မှတ်ပုံတင်ပြီး ဂဏန်း ၁၀ လုံးပါတဲ့ UID ကဒ် ထုတ်ပေးနေခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ အချက်အလက်များ မှတ်ပုံတင်ရာ၌  နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ တရားဝင် ထုတ်ပေးထားသည့် အထောက်အထား လက်မှတ်တစ်ခုခု ယူဆောင်လာရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာန၊ အီလက်ထရောနစ် မှတ်ပုံတင်စနစ် ဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန် ချက်တွင် ပါရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၀

ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်းသည် သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း အနည်းငယ် မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း ပြောင်း ကုန်သည်များက သုံးသပ်နေကြသည်။

သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြောင်းလိုအပ်ချက်အရ ဝယ်ယူမှု မြင့်တက်လာနိုင်သည့်အတွက် ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားပေါ် မူတည်၍ ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်းသည် လက်ရှိဈေးနှုန်းထက် မြင့်တက် လာမည်ဟု ပြောင်းကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းရှိ တောင်သူများနှင့် ကုန်သည်များအနေဖြင့် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာသည့် အပေါ်တွင် ပြောင်းများကို ထိန်း၍ ရောင်းချကြရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားမျှတပြီး ဈေးတန်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထိုင်းဈေးပေါ့နော်၊ အဓိက ထိုင်းဈေးက ထိုင်းက ဝယ်တဲ့ဈေးတွေက အရင်ရက်တွေက ကျကျလာတာ။ ဒီရက်ပိုင်းက နည်းနည်း ပြန်တက်လာတယ်ပေါ့နော်။ တက်လာတယ်ဆိုတော့ ခန့်မှန်းခြေအရတော့ သင်္ကြန်ပြီးရင် လည်း သူတို့လည်း လိုအပ်ချက်အရတော့ ဝယ်ကောင်းဝယ်လိမ့်မယ်။ အဲဒီအတွက်ကို သင်္ကြန်ပြီးရင် သူတို့ဘက်က ဝယ်လာလို့ရှိရင် သူတို့လိုချင်ပြီဆိုရင်တော့ ဘာပဲပြောပြော ဝယ်လိုအားနဲ့ ရောင်းလိုအားပေါ်မှာ တက်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းတယ်ပေါ့နော်။ အခြားလည်း မျှော်လင့်ထားတာတွေ၊ မျှော်မှန်းထားတာတွေ ရှိတာပေါ့နော်။ ဒါတွေကတော့ တရားဝင် ပြောလို့လည်း မကောင်းဘူးပေါ့နော်။ ဘာပဲပြောပြော တဖြည်းဖြည်းချင်းသွားပြီး ရောင်းနေရတဲ့ အနေ အထားမျိုးမှာ တောင်သူရော၊ ကုန်သည်ရော နည်းနည်း ထိန်းပြီးတော့ ရောင်းရင်တော့ ဈေးတန်းလေးတစ်ခုကို မှီပြီးတော့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည်း ပြောင်းကုန်သည်များအနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များကဲ့သို့ ပြောင်းများကို ကြိုတင်ဝယ်ယူ စုဆောင်းထားရန် အဆင်မပြေကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် ပြောင်းဈေး အတက်အကျနှင့် ပတ်သက်၍ ခန့်မှန်းရခက်သည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ကြိုတင် သိုလှောင်ထားပါက အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရသည့်အတွက် ပေါက်ဈေးအတိုင်း ဝယ်၍သာ ရောင်းချနေရသည်ဟု တာချီလိတ်မှ ပြောင်းကုန်သည် ကိုစိုင်းခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးတက်ရင်လည်း ကျနော်တို့က အခုနှစ်က အရင်နှစ်လို လုပ်လို့မရလို့လေ။ ခါတိုင်းနှစ်က ကျနော်တို့ အပေါ်မှာ ကြိုဝယ်ထားတာလေ။ ပွဲရုံတွေကို ကျနော်တို့ ကြိုဈေးဖြတ်ထား၊ ပိုက်ဆံ ချေထား။ အဲဒီလိုပေါ့ ငွေတွေ အကုန်လုံး ဖြန့်ထား၊ ပြီးရင် ဈေးတက်တဲ့အချိန်ဆိုရင် တာချီလိတ်ကို သယ်တာပေါ့နော်။ ဒီနှစ် အဲဒီလို လုပ်လို့ မရဘူး။ ယိုးဒယားဈေးက ကျသွားတာလေ။ တက်မယ်ထင်ရင် ကျသွားလိုက် အဲဒီလိုမျိုး ရှုံးတာလေ။ ခန့်မှန်းရ ခက်လို့။ ကျနော်တို့ အတက်ဘက် မှန်းတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် ကျဘက်ကျမြဲ ဖြစ်နေတုန်း။ ကျနော်တို့ မဝယ် ရဲတာ။ အခုက ပေါက်ဈေးအတိုင်းပဲဝယ်၊ ဝယ်ပြီးတန်းရောင်း၊ အဲဒီလိုလုပ်မှ ရတော့မှာ။ တက်ရင်လည်း တက်ဈေးနဲ့ လိုက်ဝယ်၊ ကျရင်လည်း ကျဈေးနဲ့ လိုက်ဝယ်ပေါ့။ သင်္ကြန်နောက်ကျ တက်ရင်လည်း ပေါက်ဈေး အတိုင်း ဈေးကွက်အတိုင်း လိုက်ဝယ်တာလေ။ အတက်အကျတော့ ခန့်မှန်းရခက်ပေမယ့် တက်ရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိသည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှ ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ တင်ပို့ ကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဇူလိုင်လနှင့် ဩဂုတ်လများတွင် ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် အတက်ဘက်သို့ ပို၍ ရောက်ရှိနိုင်ပြီး ကြားကာလများတွင် အတက်အကျ တလှည့်စီ ဖြစ်ပေါ်နေမည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ပြောင်းတိုးချဲ့ စိုက်ပျိုးမှု များပြားလာခြင်း၊ ပြည်တွင်းတွင် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် ပြောင်းတင်ပို့ရန် အခက်အခဲဖြစ်နေခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်းအတက်ဘက်ကို စောင့်ဆိုင်းနေမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ယခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်းပြောင်းလက်ကျန်သည် အများအပြား ကျန်ရှိနိုင်သည်ဟု ပြောင်းကုန် သည်များထံမှ သိရသည်။