CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅
ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးနေသည့် စားအုန်းဆီကို နိုင်ငံတော်၏ မူဝါဒအရ လိုအပ်ချက်၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချပြီး တင်သွင်းခွင့်ပြုထားကြောင်း သိရသည်။
ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးဆီ ထုတ်လုပ်နေသည့် ဆီစက်များကို အားပေးမြှင့်တင်ရန်၊ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းအားကို တိုးတက်လာစေရန်နှင့် နိုင်ငံခြားငွေ သုံးစွဲမှုကို လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် ရည်ရွယ်၍ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ထိုသို့ စားအုန်းဆီကို လိုအပ်ချက်၏ ထက်ဝက်ခန့်သာ တင်သွင်းခွင့် ပြုထားခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်လိုအားနှင့် ဝယ်လိုအား မျှတမှုမရှိ ဖြစ်သွားမည်ဖြစ်သည်။
ထို့နောက် ဈေးနှုန်းလည်း မြင့်တက်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ မြင့်တက်လာသည့် ဒဏ်ကိုလည်း စားသုံးသူပြည်သူ အခြေခံလူတန်းစားသာ ခံကြရမည်ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “စားအုန်းဆီက လိုအပ်တာ တန်ချိန် ၇ သောင်း လိုတယ်ဆိုပါဆို့ ဥပမာ၊ သူက တန်ချိန် ၃ သောင်းခွဲပဲ သွင်းမယ်လုပ်တယ်။ သွင်းလေ တန်ချိန် ၇ သောင်းကို တကယ်လိုအပ်နေတာကို။ မသွင်းလို့ ဘယ်လိုလုပ် ရမှာ တုန်း။ အဲဒီအတွက် ကုန်သွားတဲ့ ဒေါ်လာကို ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် တစ်ဖက်လှည့်နဲ့ ပြန်ရှာလေ။ မဖြစ်မနေ လိုအပ် တဲ့ကိစ္စ သွင်းကိုသွင်းရမှာ။ တခြားသီးနှံ စိုက်ရင်စိုက်၊ တခြားသီးနှံကနေ ပြန်ရှာလေ။ ထက်ဝက်ပဲ တင်သွင်းခိုင်း ထားတော့ ဝယ်လိုအားကို မှီအောင် မလိုက်နိုင်ဘူး။ ဝယ်လိုအားကို မှီအောင် မလိုက်နိုင်တော့ ပစ္စည်းက ဈေးတက် လာတယ်၊ ပစ္စည်းဈေးတက်တော့ အခြေခံလူတန်းစားပဲ ခံရတာ” ဟု ပြောသည်။
စားအုန်းဆီပုံးများကို တွေ့ရစဉ်
ပြည်တွင်းတွင် စားအုန်းဆီ တန်ချိန် ၇ သောင်းခွဲခန့် လိုအပ်နေပြီး လက်ရှိ၌ ယင်းလိုအပ်ချက်၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သည့် တန်ချိန် ၃ သောင်းဝန်းကျင်ခန့်သာ တင်သွင်းခွင့်ပြုထားခြင်း ဖြစ်သည်။
ပြည်ပမှ စားအုန်းဆီ တင်သွင်းမှုကို လျှော့ချခြင်းထက် ပြည်တွင်းတွင် ဆီထွက်သီးနှံ အထွက်နှုန်း တိုးတက်လာစေ ရန်နှင့် ဆီထုတ်လုပ်မှု ပိုမိုတိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဆီထုတ်လုပ်နေသည့် စက်များကိုလည်း အဆင့်မြှင့်တင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပဲမျိုးစုံ၊ ပြောင်းနှင့် နှမ်းကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အမှန်တော့ လုပ်ရမှာ ကိုယ့်ပြည်တွင်း ထုတ်လုပ်မှု ဆီထွက်သီးနှံတွေ ထုတ်လုပ်မှုတွေ တိုးအောင်လုပ်ဖို့ လည်း တစ်ဖက်က လိုတယ်။ ဟိုဘက်က ပိတ်တာတင်နဲ့ရယ်တော့ မလုံလောက်ဘူးပေါ့နော်။ သွင်းတာကို လျှော့ ချမယ်လုပ်သလိုပဲ တစ်ဖက်ကလည်း ကိုယ့်ပြည်တွင်းရဲ့ ထုတ်လုပ်နေတဲ့ဟာတွေကိုလည်း ပိုပြီးတော့ တိုးတက် အောင် ပိုပြီးတော့ ထွက်အောင်၊ ဆီထွက်နှုန်းတွေ ပိုကောင်းအောင်၊ ဆီစက်တွေကို ပိုပြီးတော့ ခေတ်မှီအောင် ဒါတွေလည်း လုပ်ကြဖို့ လိုတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ဆီထွက်သီးနှံ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးရေး စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်နေပြီး တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အသီးသီးများ၌ နေကြာသီးနှံကို ဧက ၁ ဒသမ ၅ သန်းအထိ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးနိုင်ရေး လုပ်ဆောင်နေ ကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆန်အိုးကြီးသာမက ဆီအိုးကြီးအဖြစ် ပုံဖော်နေပြီး နေကြာသီးနှံကိုလည်း စီမံကိန်းအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးမှု လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။
စားအုန်းဆီပုံးများကို တွေ့ရစဉ်
သို့သော် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးသည် မိုးရွာသွန်းမှု များပြားသော ဒေသဖြစ်သည့်အတွက် နေကြာစိုက်ပျိုးခြင်း အောင်မြင်မှုမရှိကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး မှ တောင်သူ ဦးနိုင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရရဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ လုပ်နေကြတာ။ အတင်း လယ်သမားတွေကို တွန်းစိုက်၊ ဧရာဝတီ တိုင်းဒေသကြီးက ဆန်အိုးကြီးတင်မကဘူး ဆီအိုးကြီးပါ ဖြစ်ရမယ် ဘာညာဆိုပြီး လုပ်နေကြတာ။ ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းကျတော့ မရဘူး။ မရဘူးဆိုတာက တကယ်စိုက်ရင် တွက်ခြေမကိုက်ဘူး။ မအောင်မြင်ဘူးဆိုတာက ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ထွက်လာတာနဲ့ မကာမိဘူး။ ဧရာဝတီရဲ့ထုံးစံက မိုးကိုများတာ။ မိုးများတဲ့အတွက် ကြောင့်မို့ ဒီဟာမျိုးက ကျနော်တို့ဆီမှာ အနည်းအကျဉ်းပဲ တချို့တလေ စိုက်ကြတယ်။ များများစားစားစိုက်လို့ မအောင်မြင်ဘူး။ စီးပွားဖြစ်စိုက်လို့ မအောင်မြင်ဘူး။ သူများကို ပြန်ရောင်းဖို့ မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် စိုက်မယ်၊ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ကြိတ်မယ်။ ကိုယ့်အိမ်မှာ စားဖို့လောက်လေး နည်းနည်းပါးပါး အဲဒါဆိုရင် ရတယ်။ အဲဒါပဲ လုပ်ကြတာလေ။ ဒီမှာ စီးပွားဖြစ် နေကြာကို စီးပွားဖြစ် စိုက်ဖို့က ဒီက ရာသီဥတုနဲ့၊ မြေအနေအထားနဲ့ မကိုက်ဘူးဗျ” ဟု ပြောသည်။
စားအုန်းဆီကို ရည်ညွှန်းဈေး တစ်ပိဿာ ၅၄၀၀ ကျပ်ဖြင့် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းအတိုင်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချစေခြင်းများ လုပ်ဆောင်နေကြာင်း၊ သို့သော်လည်း စားအုန်းဆီ တင်သွင်းမှုကို ထက်ဝက်ခန့် လျှော့ချလိုက်ခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်အတွင်း စားအုန်းဆီ ရှားပါးခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး တန်းစီစောင့်ဆိုင်း၍ ဝယ်ယူနေကြရသည်။
တန်းစီဝယ်ယူရာတွင် ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်ပိဿာလျှင် ငွေကျပ် ၆၀၀၀ ကျပ်ခန့်ရှိသော်လည်း ရပ်ကွက် အတွင်းရှိ လက်လီအရောင်းဆိုင်များတွင် တစ်ပိဿာ ၁၂၀၀၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး လိုအပ်သလောက် ဝယ်ယူ၍ မရကြောင်း သိရသည်။
