CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်ပထွက်ခွာသူဦးရေ ပိုမိုများပြားလာနေသဖြင့် လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင်များ၌ လုပ်သားရှားပါးမှု ဒဏ်ကို ပိုမိုကြုံတွေ့ ခံစားလာနေရကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။
လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင်များ၌ လုပ်သားရှားပါးမှုသည် ယခင်ကတည်းက တွေ့ကြုံနေရခြင်း ဖြစ်သော်လည်း ယခု အခါတွင် ပိုမိုများပြားလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လူငယ်လူရွယ်များ အနေဖြင့်လည်း လယ်ယာလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ခြင်း ထက် ပြည်ပထွက် အလုပ်လုပ်ကာ ဝင်ငွေ အများအပြား ရှာချင်လာကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း တောင်သူ ဦးအောင်သိန်းလှက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အခုပိုပြီးတော့ ရှားလာတဲ့ သဘောပါ။ လုပ်သားရှားပါးမှု အဲဒီစိန်ခေါ်မှုကတော့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်။ တကယ့်ကို ကျနော်တို့ ငယ်ငယ်တုန်းကလို လယ်ယာ လုပ်ငန်း လုပ်တဲ့သူတွေက လူလတ်ပိုင်းတွေ၊ လူငယ်ပိုင်း တွေ၊ လုပ်နိုင် ကိုင်နိုင်တဲ့ အရွယ်ကောင်းတွေ လုပ်ကြတာ။ အခုကျနော်တို့ ကွင်းတစ်ခုလုံးကို ပတ်ကြည့်လိုက် တော့ တောင်သူဆိုလို့ ကျနော်တို့လို အသက် ၆၀၊ ၆၀ ကျော် ပုဂ္ဂိုလ်တွေပဲ ရှိတယ်။ အသက်ကြီးတွေပဲ ကွင်းထဲ ရောက်နေတယ်။ ပြည်ပထွက်တဲ့ အများဆုံးကတော့ လယ်ယာလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်တဲ့အခါမှာ လုပ်ရင်း လုပ်ရင်းနဲ့ စားရေး သောက်ရေး အဆင်မပြေ၊ တချို့တွေဆို ဆင်းရဲမွဲတေလာတာ။ အဲဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ တကယ့်ကို လယ်ပိုင်ယာပိုင် သားသမီးတွေကအစ ဒီထဲမှာ စိတ်ဝင်စားမှု မရှိတော့ဘဲ ပြည်ပကို အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေပြီးတော့ လုပ်ကိုင်တဲ့ အဲဒီလူတချို့ရဲ့ အဆင်ပြေမှုတွေကို အားကျပြီးတော့ ထွက်သွားတာဖြစ်တယ်။ အဲဒီလိုထွက်သွားတိုင်း အဆင်ပြေတဲ့သူလည်း ပြေတယ်၊ မပြေတဲ့သူလည်း မပြေဘူး” ဟု ပြောသည်။
ကောက်စိုက်နေကြစဉ်
စပါးရိတ်သိမ်းသည့် အခါတွင် စက်သုံးဆီဈေး ကြီးမြင့်မှုများကြောင့် လုပ်သားအသုံးပြု၍ ရိတ်သိမ်းရန် လုပ်ဆောင် ရာ၌ လုပ်သားရှားပါးမှု ပြဿနာကြောင့် စပါးအလေအလွင့် ဖြစ်သွားခဲ့ရခြင်းများရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
လယ်ယာလုပ်ငန်းသည် ယခင်ကတည်းက လုပ်ခလစာ နည်းပါးခြင်း၊ ပင်ပန်းခြင်းတို့ကြောင့် လူငယ်လူရွယ်များ၏ စိတ်ပါဝင်စားမှု နည်းပါးနေကြသည့်အတွက် လုပ်သားရှားပါးမှုအား ကြုံတွေ့နေရခြင်းဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ပြည်ပထွက်ခွာမှုများကြောင့် အဓိက လုပ်သားရှားပါးမှုကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် လုပ်ငန်းများထဲ၌ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းမှာ အဆိုးဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ လုပ်သားရှားပါးမှု၏ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုး ဆက်မှာ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းခြင်းဖြစ်ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စီးပွားရေးအကြံပေး ကိုဇော်မင်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
တောင်သူများကို တွေ့ရစဉ်
၎င်းက “အဲဒီမှာ white collar နဲ့ blue collar ခွဲပြီး ပြောလို့ရသေးတယ်။ white collar ကတော့ ပညာတတ် အုပ်စုပေါ့။ blue collar ကတော့ အောက်ခြေအဆင့်ပေါ့။ အဲဒီမှာ ၂ မျိုးလုံးက တော်တော်လေးကို ရှားပါးတဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်လာပြီ။ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍက နဂိုကတည်းကကို အားနည်းတယ်။ အလုပ်သမား ရှားပါးမှုပြဿနာ ပိုပြီး ရင်ဆိုင်ရတာ အခုအချိန်မှာ လုံးဝကို အဆိုးရွားဆုံး အနေထားတစ်ခုထိတောင် ရောက်နေတယ်လို့ ပြောလို့ ရတာပေါ့။ အဓိကကတော့ လုပ်သားရှားပါးတဲ့ ပြဿနာတွေက ဘာကြောင့် ဖြစ်တာလဲဆိုတာကို အဖြေရှာဖို့ လိုတာပေါ့။ လုပ်သားတွေ ဘာကြောင့် ရှားပါးလာတာလဲ။ ဘာကြောင့် နိုင်ငံခြားကို သွားကြတာလဲ။ အဲဒီဟာတွေ က ဘာကြောင့် ဖြစ်နေတာလဲဆိုတာ ဖော်ထုတ်ပြီးတော့မှ အဲဒီဟာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့လိုတာပေါ့။ မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာ တချို့မှာ တင်းကြပ်လိုက်တာကြောင့် ဒီလိုတွေ ဖြစ်တာလား။ ဒါဆိုရင် မူဝါဒကို ပြန်လျှော့ပေါ့မလားဆိုတာ policy maker တွေကပဲ အဓိက ဆုံးဖြတ်ရမှာပေါ့။ အဓိကကတော့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ပဲ လိုအပ်နေတာပါ” ဟု ပြော သည်။
လုပ်သားရှားပါးနေသည့်ကြားမှ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင်နေသည့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အချို့တို့တွင် တိုက်ပွဲ များ ဖြစ်ပွားနေသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ နေပြည်တော်တို့တွင်သာ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး အဓိက လုပ်ကိုင်ဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။
ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှု၊ သွင်းအားစုစရိတ် ကြီးမြင့်မှုများမှာလည်း ယခင်ကထက် ပိုများပြားလာပြီး နယ်မြေဒေသအပေါ် မူတည်ကာ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးများကြောင့် နှုန်းထား ပို၍ကြီးမြင့်နေ ကြောင်းလည်း သိရသည်။
