CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းမှစတင်ကာ တစ်နိုင်ငံလုံး အော်ပရာစီဖမ်းဆီးမှု ပိုမိုများပြားလာပြီး မြန်မာ အပါအဝင် နိုင်ငံခြားသားဦးရေ ၅၀၀ ကျော် ဖမ်းဆီးခံရသည်ဟု မ‌လေးရှားရောက် မြန်မာများက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

ထိုဖမ်းဆီးခံရသည့် အထဲတွင် အထောက်အထားအတု ကိုင်ဆောင်သူ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

အော်ပရာစီ ဝင်ရောက် ဖမ်းဆီးကြရာတွင် မလေးရဲတပ်ဖွဲ့မှ အင်အား ၁၀၀၀ ဝန်းကျင် ပါဝင်ပြီး အဖမ်းခံရသူများ ထဲတွင် မြန်မာ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် နီပေါနိုင်ငံမှ အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ ပါမစ်စတစ်ကာအတု ပြုလုပ်ပေးသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသား နှစ်ဦးနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးတို့လည်း ဖမ်းဆီးခံရကြောင်း မလေးရှားလူဝင်မှုကြီး ကြပ်ရေးမှ ထုတ်ပြန်သည့် သတင်းအရသိရသည်။

လက်ရှိ မလေးရှား၏ အော်ပရာစီ ဖမ်းဆီးမှုများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အပြင်ထွက် သွားလာမှုများ သိပ်မတွေ့ရတော့ကြောင်း၊ ယခုဖမ်းဆီးသည့် စီမံချက်သည် ယခင်ဖမ်းဆီး စစ်ဆေးမှုများနှင့်မတူကြောင်း ရခိုင် ဒုက္ခသည်များဗဟို(CAR)မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးညီညီလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းများကို မလေးရှားက ဖမ်းဆီးနေစဉ်

၎င်းက “အဲဒီစီမံချက်မှာ ထူးခြားတာက သာမန်အရင်တုန်းကလို လ.ဝ.ကတွေက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ နိုင်ငံခြားသား တွေ နေထိုင်တဲ့ နေရာတွေကို ဝင်ဖမ်းတဲ့ပုံစံနဲ့ မတူဘူးပေါ့။ အခုက စီမံချက်ဆိုတဲ့အခါကြတော့ အရန်ရဲအင်အား ၁၀၀၀ သူတို့သုံးထားတယ်။ အရန်ရဲအင်အားဆိုတာက ဒီမှာက စစ်တပ်လိုပါပဲ။ သူက ပစ်ခွင့်ရှိတယ်။ လက်နက် တွေ၊ အော်တို ရိုင်ဖယ်တွေ ကိုင်ဆောင်တယ် အဲဒါမျိုးတွေ။ နေ့ရောညရော လမ်းတွေမှာ ဘလောက်ချက်လို့ ခေါ်တဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ ချပြီးတော့ ရှောင်တခင်တွေ စစ်ဆေးဖမ်းဆီးတာတွေ ရှိတာပေါ့။ ဖမ်းပြီးရင် အရင်လို ဒေသတွင်းက ရဲစခန်းတွေပေါ့ ခေါ်သွားတာမဟုတ်ဘူး၊ လ.ဝ.က ခေါ်သွားတာမဟုတ်ဘူး။ ရဲသင်တန်း ကျောင်းကိုခေါ်သွားတယ်။ အဲဒီမှာစစ်ဆေးတယ်။ နောက်တစ်ခုက အဲဒီမှာ ဖြစ်လာတာက နိုင်ငံခြားသားဆိုရင် ပါမစ်ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ၊ UN ကဒ်ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ အကုန်လုံးကားပေါ်တင်ပြီးတော့ ခေါ်သွားတာပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

ထိုအဖမ်းအဆီး ခံရသူများတွင် ပါမစ်‌လျှောက်ထားသူဖြစ်ပါက အလုပ်ရှင်သူဋ္ဌေးများမှ လာရောက်ထုတ်ယူနိုင်ပြီး UNHCR ဒုက္ခသည်ကဒ် လျှောက်ထားသူဖြစ်ပါကလည်း UN သို့ အကြောင်းကြားခိုင်းကာ လွှတ်ပေး၍ရကြောင်း၊ မည်သည့် အထောက်အထားမှမရှိပါက ပြစ်ဒဏ်ကျခံပြီး‌ နေရပ်ပြန်ပို့ခြင်းခံရကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် အော်ပရာစီနှင့်ပတ်သက်၍ ထုတ်ပြန်ချက် အမျိုးမျိုး ထုတ်ပြန်ထားပြီး လက်ရှိတွင် စက်ရုံသူဋ္ဌေးများအား သတိပေးထားကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် တက္ကစီမောင်းသူများထဲတွင် အထောက်အထားမဲ့များ ဖြစ်ပါက ထိထိရောက်ရောက် ပြစ်ဒဏ်ပေး အရေးယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ထားသည်ဟု မလေးရှား၌ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူ မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းများကို မလေးရှားက ဖမ်းဆီးနေစဉ်

၎င်းက “အခုလက်ရှိ အနေအထားအရ ကိုယ့်မြန်မာတွေကို သိုသိုသိပ်သိပ်နဲ့ ကိုယ့်အလုပ်လေးမှာလုပ် အိမ်လေး မှာပဲ နေစေချင်တယ်။ ဘာလို့ဆို မြန်မာတွေက အရမ်းကြီး ဟော့ဖြစ်နေတယ်။ အွန်လိုင်းသော်လည်းကောင်း၊ TikTok၊ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ အရမ်းကြီး သူများတကာတွေ မျက်မုန်းကျိုးစရာတွေဖြစ်အောင် လုပ်နေတော့ ပိုပြီးတော့ ဆိုးဆိုးလာတယ် ထင်တယ်။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်လုပ်၊ အဆင်ပြေရင်လည်း ပြေသလို၊ ကိုယ်အလုပ်အောင်မြင်ရင်လည်း အောင်မြင်သလို သိုသိုသိပ်သိပ် လေးနေစေချင်တယ်။ ဘာလို့ဆို သူတို့နိုင်ငံမှာ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ တက်လာရင် သူတို့ကြည့်ရင် မနာလိုတွေဖြစ်ပြီးတော့ သူတို့ ဒီလိုမျိုး ကိုယ့်နိုင်ငံ သားတွေဘက်က နိုင်ငံခြားသားတွေကို သက်သက်ကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့အဖွဲ့က ရှိကိုရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဆလန်ဂေါပြည်နယ်၌ ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက လူ ၃ ဦးစီးလာသော ကားကို စစ်ဆေးရန် ရပ်ခိုင်းရာတွင် မရပ်ဘဲ ရဲများကိုသေနတ်ဖြင့် စတင်ပစ်ခတ်ခဲ့သဖြင့် အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ထိုလူ ၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို သေဆုံးသူ ၂ ဦးမှာ UN ကဒ် ကိုင်ဆောင်ထားပြီး ကျန်တစ်ဦးမှာ အထောက်အထားမရှိကြောင်း၊ သေဆုံးသူ  ၃ ဦးလုံးမှာ မွတ်ဆလင်များ (ထုတ်ပြန်ချက်အရ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများ) ဖြစ်ကြကြောင်း၊ ၎င်းတို့နှင့် ဆက်စပ်နိုင်ဖွယ် ရှိသူများကိုလည်း ဆက်လက် ရှာဖွေနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် နှစ်ကုန်ချိန် နီးကပ်လာသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ရီကာလီဘရာစီပါမစ် လျှောက်ထားခွင့်ပြုထားသည့် ကာလမှာလည်း ကုန်ဆုံးတော့မည်ဖြစ်သောကြောင့် အော်ပရာစီ အဖမ်းအဆီးမှာ ဆက်လက်၍ ပိုမိုများပြား လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသည်။

CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆

(၄)ကြိမ်မြောက် မဲခေါင်-လန်ချန်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့ရာ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် တက်ရောက် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

အဆိုပါ အစည်းအဝေးသို့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် မစ္စတာလီချန်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဝန်ကြီး ချုပ် မစ္စတာဟွန်မာနက်၊ လာအိုပြည်သူ့ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် မစ္စတာဆုံဆိုင်း ဆီဖန်ဒုံ၊ ထိုင်း နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် မစ္စတာ ဆရက်ထာ ထာဗီဆင်၊ ဗီယက်နမ်ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်မစ္စတာ ဖန်မင် ချင်းတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၁၆ ခုနှစ်၌ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည့် မဲခေါင်-လန်ချန်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုသည် ၇ နှစ်တာကာလအတွင်း အခြေခံအဆင့်ကို ကျော်ဖြတ်၍ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် အဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှစ၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အထိ ကာလအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁ ဒသမ ၆ သန်း တန်ဖိုးရှိသည့် အထူးရန်ပုံငွေ စီမံကိန်း ၁၀၆ ခုရရှိထားပြီး နိုင်ငံ၏ လူမှု စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု လုပ်ငန်းများကို အထောက်အကူပြုလျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားသွားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၂

လာမည့် နွေစပါးစိုက်ရာသီတွင် ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် တောင်သူများကို ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့နေသည့် ကုမ္ပဏီများက စက်သုံးဆီ ရောင်းချပေးရန် စီစဉ်နေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး အသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့နေသည့် ပို့ကုန်ကုမ္ပဏီများက ပို့ကုန်ရငွေများဖြင့် ပြည်တွင်းသို့ စက်သုံးဆီကို တဆင့် ပြန်လည်တင်သွင်းခွင့် ရရှိထားခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီများကို တောင်သူများအတွက် ပြန်လည်ရောင်းချပေးရန် စီစဉ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ပို့ကုန်တင်ပို့သည့် ကုမ္ပဏီများမှ တင်သွင်းသည့် စက်သုံးဆီပမာဏနှင့် ကုမ္ပဏီများတစ်ခုနှင့် တစ်ခု မတူညီခြင်း ကြောင့် ပြန်လည်ဖြန့်ဖြူးရာတွင် ဒေသတစ်ခုနှင့်တစ်ခု ရရှိမှုသည်လည်း တူညီမည် မဟုတ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဆန် exporter တွေက Export earnings တွေ ရှိတယ်။ အဲဒီ Export earnings တွေနဲ့ ဆီပြန်ဝယ်ခွင့် ပေးထားတယ်။ တဆင့်ပြန်ဝယ်ခွင့် ပေးထားတာပေါ့။ အဲဒီကနေ ဝယ်ပြီးတော့ လိုအပ်တဲ့ တောင်သူတွေကို ပြန် ဖြန့်ဖြူးပေးဖို့ပေါ့။ အဲဒီလိုတော့ စီစဉ်ထားတာ ရှိတယ်။ ရောင်းချတာတော့ ကုမ္ပဏီအလိုက်ဆိုတော့လေ ကုမ္ပဏီ တစ်ခု တစ်ခုချင်းကတော့ အစီအစဉ်တော့ မတူနိုင်ဘူးပေါ့။ ပြန်ဖြန့်တာတော့ exporter ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ ကုမ္ပဏီ အလိုက် ပြန်ပြီးတော့ ဒေသလည်းကွဲတယ်၊ ကုမ္ပဏီလည်း ကွဲတော့လေ တစ်ခုနဲ့တစ်ခုကတော့ တူချင်မှ တူမယ်နဲ့ တူပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

စက်သုံးဆီဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

တချို့သော တောင်သူများအနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် မိုးရာသီကာလ နောက်ပိုင်းတွင် ကြိုတင်ဝယ်ယူ စုဆောင်းထားမှု များ ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များ၌ တောင်သူများအနေဖြင့် စက်သုံးဆီ ဝယ်ယူရာတွင် ထောက်ခံစာပါရှိမှသာ ၅ ဂါလံမှ ၁၀ ဂါလံအထိသာ ရရှိသည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဆန်စပါး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်းနှင့် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသည့် ကုမ္ပဏီများ ပူးပေါင်း၍ နွေစပါးစိုက်တောင်သူများအတွက် တစ်ဧကလျှင် စက်သုံးဆီ ၄ ဂါလံနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးရန် စီစဉ်နေမှုကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ အမှန်တကယ် ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက တောင်သူများတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် စက်သုံးဆီ ဝယ်ယူရခက်ခဲ သည့် စိုးရိမ်မှုသည် ပပျောက်သွားမည် ဖြစ်သည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ စက်သုံးဆီက နွေစပါးစိုက်တောင်သူတွေက တချို့က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် မိုးကုန်ခါနီးလောက်မှာ ဝယ်လို့ရတဲ့ ဆီကနေပြီးတော့ ပေပါအလိုက် ခန့်မှန်းပြီးတော့ အကြွေးခံလို့ရတဲ့သူက တိုက်ရိုက် ခံထားလိုက်တာ။ ၅ သိန်းဝန်းကျင်လောက်နဲ့ အကုန်လုံး အကြွေးခံထားလိုက်တာ။ ဒါပေမယ့် တချို့ အကြွေးခံမရတဲ့ တောင်သူတွေကျတော့ တစ်ခါတင်ခါနီး တစ်ခါဝယ်ပေါ့။ ပိုက်ဆံလေးရှာလိုက်၊ နည်းနည်းတင် လိုက်၊ အဲဒီလို လူတွေ ရှိတယ်။ အကယ်၍ သူတို့ ၄ ဂါလံနှုန်း ပေးလည်းပဲ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် ဝယ်စရာ မလိုတဲ့သူက ဝယ်မှာတောင် မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် အများစုဖြစ်တဲ့ မပြေလည်တဲ့ တောင်သူတွေအတွက် ဆီဝယ် မရဘူး၊ မရမှာစိုးလို့ စိတ်စွဲနေရတဲ့ သောကတော့ ပျောက်သွားတာပေါ့ တကယ်ရောင်းပေးမယ်ဆိုရင်” ဟု ပြော သည်။

 တောင်သူများကို တွေ့ရစဉ်

နွေစပါးစိုက်တောင်သူများအတွက် တစ်ဧကလျှင် စက်သုံးဆီ ၄ ဂါလံနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဆိုသော်လည်း လက်ရှိတွင် လယ် ၁၅ ဧကရှိသည့် တောင်သူတစ်ဦးအနေဖြင့် ၃ ဂါလံသာ ရရှိသည်ဟု ဘိုကလေးမြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးအေးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၁၅ ဧကရှိတဲ့ လယ်သမားတစ်ဦးကို ၃ ဂါလံတဲ့၊ တစ်ပုံးကို ၃၆၀၀၀ တဲ့။ အခုတော့ လယ်ဦးပိုင်အမှတ်နဲ့ ဘာနဲ့ဆို ၁၅ ဧကကို ၃ ဂါလံဆိုတော့ လယ်သမားက တစ်ဧကတောင် မောင်းမရဘူး တင်မှာနဲ့ ပြုမှာနဲ့။ အဲဒါ ကတော့ အပေါ်က တစ်ဧကကို ၄ ဂါလံ ရောင်းပေးလို့ တဆင့်တဆင့်နဲ့ဆို လယ်သမားဆီရောက်တော့ တစ်ဦးမှ ၃ ဂါလံ ကျန်မှာပေါ့။ ၃ ဂါလံဆိုတော့ မယူတော့ဘူး အလုပ်ရှုပ်လို့ တစ်ဧကတောင် မောင်းမရဘူး။ အဲဒီလိုကတော့ ထုံးစံအတိုင်းပါပဲ။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ ရောင်းစားလို့ ပိုမှ ရတာပဲ။ ဆီရောင်းပြီ ရောင်းပြီဟေ့ဆိုရင် သူတို့ပိုမှ လယ်သမားရတာပါပဲ။ နောက်တစ်ချက်က သူတို့အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ လယ်သမားတွေကို ထုတ်ပေးတဲ့ဟာက ဂါလံက ၆ ပုလင်းမဟုတ်တော့ဘူး ၅ ပုလင်းဖြစ်ပြန်ရော ဒါက ထုံးစံချည်းပဲ” ဟု ပြောသည်။

စက်သုံးဆီ ဝယ်မရသည့် အကျပ်အတည်းကြောင့် နွေစပါးစိုက် တောင်သူများအနေဖြင့် ထွန်ယက်ခြင်း၊ မြစ်ရေ တင်ခြင်းနှင့် ရေပေးဝေခြင်းများ လုပ်ဆောင်ရန် အခက်အခဲ ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ယခုနှစ် နွေစပါး စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းနှင့် အထွက်နှုန်း ကျဆင်းသွားနိုင်သည့်အတွက် စက်သုံးဆီ အကျပ်အတည်းကို အမြန်ဆုံး ဖြေရှင်း ပေးရန် တောင်သူများက မျှော်လင့်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၂

မြန်မာနိုင်ငံသို့ ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ပြည်ပခရီးသွား ၁ သန်းကျော်ခန့် ဝင်ရောက်ထားကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ ပြည်ပခရီးသွား ၂ သိန်းကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည့်အထဲတွင် Tourist Visa ဖြင့် ခရီးသွားမှာ ၁ သိန်း ကျော်သာ ရှိခဲ့ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က “လတ်တလော အခြေအနေမှာတော့ ၁ သန်းတော့ ကျော်သွားပြီ။ ၁ သန်းတော့ ကျော်သွားပြီဆိုတော့ နည်းနေသေးတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့။ နည်းနေသေးတယ်ဆိုတာက ၂၀၁၉ နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင်တော့ အများကြီး နည်းနေသေးတာပေါ့။ ၂၀၁၉ တုန်းက ၄ သန်းကျော် ဝင်တာကို။ ၄.၃၆ ဝင်ခဲ့တယ်။ အခုက ၁ သန်းကျော်ပဲ ရှိသေးတယ် ဆိုတော့ ၂၀၁၉ နဲ့ နှိုင်းယှဉ်မယ်ဆိုရင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ‌ရောက်သေးတယ်။ အခုကတော့ ထိုင်းက အများဆုံးပဲ လာနေတာ Tourist visa ထဲမှာတော့ ထိုင်းကအများဆုံးပဲ” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်ခရီးသွားများသည် Business Visa ဖြင့် ဝင်‌ရောက်မှု အများဆုံးဖြစ်ပြီး Tourist visa ဖြင့် ဝင်ရောက်သည့် နှုန်းထားသည် ထိုင်းခရီးသွားများထက် နည်းနေသေးကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သိရ သည်။

ယခုနှစ် ပြည်ပခရီးသွား ၁ သန်းကျော် ဝင်ရောက်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက သိသိသာသာ တိုးတက် များပြားလာသော်လည်း ထိုကိန်းကဏန်းတွင် Tourist Visa ဖြင့် အမှန်တကယ် ခရီးသွားလာသည့် နှုန်းထားအား ထုတ်ပြန်ပေးပါက ခရီးသွားလုပ်ငန်းများအနေဖြင့်လည်း တွက်ချက်၍ ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အတွက် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားများ အနေဖြင့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ပုဂံနှင့် ကမ်းခြေဒေသ အချို့တို့တွင်သာ ဝင်ရောက်မှု နှုန်းထား များပြားနေမည်ဟု ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးသက်လွင်တိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ယခုနှစ်သည် ခါတိုင်းနှစ်များနှင့်မတူဘဲ စက်သုံးဆီပြဿနာများ၊ လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်မှု ပိုများလာ ခြင်းတို့ကြောင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများအတွက် အခက်အခဲ၊ အတားအဆီးမှာ ပို၍များလာကြောင်း ၎င်းက ပြော သည်။

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးသက်လွင်တိုးက “အခု ဒီနှစ်တွေမှာဆို domestic tour တွေ ပိတ်ရက် တွေမှာဆို ကောင်းကောင်းလေး ဖြုန်းနှုန်းသွားနိုင်ကြပေမယ့် ဆီကလည်း ဈေးကြီးတာလည်းပါတယ်၊ ရဖို့လည်း ခက်တယ်ပေါ့ အဲဒီစိန်ခေါ်မှုတွေက မနှစ်ကနဲ့မတူတဲ့ ထူးခြားတဲ့ အကြောင်းတရားလေးပေါ့။ 

 နိုင်ငံခြား ခရီးသွားများကို ကမ်းခြေမှာတွေ့ရစဉ်

အဲဒီဟာတွေကြောင့် ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေလည်း စီးပွားရေးကလည်း ပိုပြီး အခြေအနေဆိုးလာတော့ ဖြုန်းအား နည်းလာတာပေါ့။ အဲဒါတွေက ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေလည်း ထိခိုက်နိုင်သလို ဒါတွေကို အခြေပြုထားတဲ့ ဟိုတယ်တွေ၊ စားသောက် ဆိုင်တွေ အကုန်လုံးပေါ့၊ အထူးသဖြင့် Tour Operator တွေပေါ့။ 

သွားရင်တောင် အစုလိုက် ကိုယ့်ဘာသာ ကားငှားသွားတာတွေ များတယ်ပေါ့။ Package tour တွေနဲ့ သွားတာတွေကလည်း ရှိတော့ရှိပေမယ့် ခါတိုင်း လောက် မများတော့ဘူး။ Tour Operator တွေ ထိတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း ခရီးသွားလာမှုနှုန်းထားသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ် ခရီးသွားလာမှု နှုန်းထားမှာ ပို၍များပြားကြောင်းသိရသည်။ 

ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ပြည်တွင်းခရီးသွားနှုန်းမှာ ၅ သန်းခန့် ရှိခဲ့ရာမှ ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၈ သန်းခန့်ရှိနေ ကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကိန်းကဏန်းများအရ သိရသည်။

ထို့အပြင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ကောင်းမွန်သည့် ရလဒ်ကို မျှော်လင့် ထားကြပြီး ခရီးသွားလုပ်ငန်းတိုးတက်ရန်မှာ နိုင်ငံရေးနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှုရှိရန်သာ လိုအပ်ကြောင်း ထောက်ပြ ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၁

ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြန်မာ - ထိုင်း အဓိကကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် မြဝတီ - ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမပေါ်ရှိ ကော့နွဲရွာ ချောင်းကူးတံတား ကျိုးကျပျက်စီးခဲ့ခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးအတွက် တခြား လမ်းကြောင်းကနေ ကုန်သွယ်ရန် ပြင်ဆင်နေကြသည်။

အာရှလမ်းပေါ်ရှိ ကော့နွဲရွာ ချောင်းကူးတံတားသည် ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးခံရပြီး ကျိုးကျပျက်စီးသွားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လမ်းကြောင်းတစ်ခုဖြစ်သည့် နဘူး - ထို့ကော်ကိုး(ထော့ကော်ကိုး)လမ်းပိုင်းဘက်မှ ခရီးသည်တင် ကားများနှင့် အိမ်စီးကား အသေးများ သွားလာနေသော်လည်း ကုန်တင်တွဲကားများအနေဖြင့် သွားရန် အဆင်မပြေ ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့မည့် ကုန်သည်များအနေဖြင့် ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင် အာရှလမ်းမကြီးကို အသုံး ပြုရန် အဆင်မပြေတော့သည့်အတွက် ကော့ကရိတ်မှ တဆင့်သော်လည်းကောင်း၊ ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တဆင့် သော်လည်းကောင်း ကုန်ကျစရိတ် သက်သာမည့် လမ်းကြောင်းများကို ရွေးချယ်ရန် စဉ်းစားထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကော့နွဲရွာ ချောင်းကူးတံတားကျိုးနေစဉ်

၎င်းက “လောလောဆယ်က မြဝတီဘက်က အဆင်မပြေလောက်တော့ဘူးနော်။ မြဝတီဘက်က အဆင်မပြေတဲ့ အခါကျတော့ တခြားလမ်းကြောင်းတွေ စဉ်းစားတဲ့အခါကျတော့ သူလိုကိုယ်လိုပဲ အခု နယ်မြေ အခြေအနေအရ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်တာပေါ့။ ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတာက ရန်ကုန်ကနေပြီးတော့ ပြည်တွင်း ကမ်းရိုး တန်းပေါ့နော် အဲဒါနဲ့ ကော့ကရိတ် လောက်ကိုသွား၊ ကော့ကရိတ်ကနေ နယ်စပ်ပေါ့နော်၊ အဓိကကတော့ border ကို ရောင်းမယ်ဆိုရင်တော့ ကော့ကရိတ်တို့ ဘာတို့ဘက်ကတော့ နည်းနည်း ကြမ်းသေးတယ်လေ သွားလို့လာလို့၊ ရောင်းလို့ဝယ်လို့။ ရေထွက်ပစ္စည်းတွေလည်း လက်ရှိရောင်းနေဝယ်နေတော့ အဲဒီလို သွားလို့ ရနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီကနေပြီးတော့ ကမ်းရိုးတန်း သင်္ဘောနဲ့ သွားတဲ့စရိတ်ပေါ့နော်၊ ဟိုဘက်ကို ချမယ်၊ ဟိုဘက်ကို ကူးမယ့် စရိတ်တွေနဲ့ များနေမယ်ဆိုရင် ပင်လယ်ရေကြောင်းကနေပဲ တစ်ခါတည်းသွားရင် ကော စဉ်းစားရတာပေါ့။ ဒါတွေကတော့ တကယ်လုပ်ကြည့်ပြီးမှ အဓိကတော့ ကုန်ကျစရိတ်ပေါ့နော်၊ လမ်းမှာ ကုန်ကျစရိတ်ပေါ့နော်၊ အဲဒီစရိတ်တွေ အရမ်းများသွားရင်လည်း တစ်ဖက်မှာလည်း ကုန်ပစ္စည်း ဝယ်ရတဲ့နေရာမှာ ဈေးက ပေးလို့မရတော့ဘူးပေါ့နာ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ စရိတ်သက်သာမယ့် လမ်းကြောင်းမျိုး စဉ်းစားရတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် ပြောင်းများသည် မယ်ဆိုင် - တာချီလိတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့၍ ရနိုင်သော်လည်း လမ်းပိုင်းသည် တောင်တန်းများ မတ်စောက်သည့်အတွက် အင်ဂျင်ပါဝါ အားကောင်းသည့် ကုန်တင်တွဲကားများသာ သွားလာနိုင်ပြီး ကုန်စည်အနည်းငယ်သာ တင်ပို့နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ကော့ကရိတ်မြို့နှင့် အာရှလမ်းမကြီးတစ်လျှောက် ကရင်အမျိုးသား လွန်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KNLA)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်(PDF) ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက် ရှိနေသည်။

လက်ရှိ အသုံးပြုနေသည့် နဘူး - ထို့ကော်ကိုး(ထော့ကော်ကိုး) လမ်းပိုင်းသည်လည်း ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုများ ရှိနေပြီး တချို့သော ကားများ ပိတ်မိနေမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် အတက်အဆင်း တစ်ရက်စီဖြင့် သွားလာ နေရသည်ဟု မြဝတီကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှာ သွားလာနေတဲ့ ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အကြီးဆုံးကားက အန်စာတုံးလောက်ပဲ သွားလို့ရပါတယ်။ အဲဒီ အန်စာတုံးလောက်နဲ့ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ပစ္စည်းမျိုးတော့ သယ်တာမျိုးတော့ ရှိပါတယ်။ ကုန်စည် အများကြီးနဲ့တော့ မရပါဘူး။ ပေါ့ပေါ့ပါးပါးပေါ့နော် ဥပမာ အလှကုန်လိုဟာမျိုးပေါ့နော်၊ ပစ္စည်းသေးသေးနဲ့ တန်ဖိုးရှိတာတွေတော့ တစ်ပိုင်တနိုင် သယ်လို့ပဲ ရတယ်။ ကျန် တာတွေကတော့ ပြောင်းတွေ၊ ဆန်တွေကတော့ ၁၂ ဘီးတွဲတွေ သွားလို့မရဘူး။ အန်စာတုံးလောက်ပဲ သွားလို့ရ တယ်။ လမ်းလည်းကျဉ်းတယ်။ မြေကြီးလမ်းပေါ့နော်။ ကားကြီးသွားလို့ အဆင်မပြေသေးဘူးပေါ့။ ပိတ်မိနေတဲ့ ကားတွေတော့ အခုကတော့ သူတို့က အဆင်းတစ်ရက် အတက်တစ်ရက်နဲ့ သွားတော့ သွားနေတာပဲ။ ဆင်းလိုက် တက်လိုက်ကျတော့ မျက်နှာချင်းဆိုင်ပေါ့နော် ယာဉ်ကြောပိတ်တာတွေ အဲဒီလိုရှိတယ်။ ရှိလို့ မ ရက်ကို တက်မယ်၊ စုံ ရက်ကို ဆင်းမယ်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီ - ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးသည် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအတွက် အဓိက အရေးပါသည့် လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာပြီး အချိန်တိုအတွင်း ရောက်ရှိနိုင်သည် လမ်းကြောင်း တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။

လတ်တလောတွင် အချိန်တော်တော်ကြာ ကုန်သွယ်ရေးအတွက် အသုံးပြု၍ ရနိုင်မည် မဟုတ်သေးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံမှ သွင်းကုန်တင်သွင်းရာတွင်လည်းကောင်း၊ ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင်လည်းကောင်း ပင်လယ် ရေကြောင်းဖြင့်သာ အသုံးပြုရန် အကောင်းဆုံး ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

စက်သုံးဆီ တင်သွင်းမည့် ကုမ္ပဏီများအတွက် ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့တွင် ဗဟိုဘဏ်က အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၉ ဒသမ ၇၂ သန်း ထုတ်ရောင်းပေးခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် စက်သုံးဆီ ဝယ်ယူရ ခက်ခဲသည့် အခြေအနေသည် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြေလည်သွားမည်ဟု စီပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ရန်ကုန် အပါအဝင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များရှိ စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များတွင် စက်သုံးဆီများ ဝယ်ယူရာ၌ အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြပြီး စက်သုံးဆီပြတ်လပ်သည့် ဖြစ်စဉ်များလည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ သည်။

ထို့နောက် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းမှုတွင် လိုအပ်သည့် နိုင်ငံခြားငွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ဗဟိုဘဏ်၏ ငွေလဲလှယ်နှုန်းများဖြင့် ရောင်းချပေးနေသည်ဟု သိရသည်။

သို့သော်လည်း စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုနှင့် အရောင်းဆိုင်များတွင် တန်းစီဝယ်ယူရသည့် စနစ်ကြီး ထပ်မံ မဖြစ်ပေါ် စေရန်အတွက် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသော လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရ အနေဖြင့်လည်း ရိုးသားဖို့ လိုအပ် သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကားများ စက်သုံးဆီ ထည့်နေကြစဉ်

၎င်းက “ဒေါ်လာ ၉ သန်း ရောင်းပေးတာပဲ သိတာလေ။ ဒီဇယ်အတွက်လား၊ ဓာတ်ဆီ အတွက်လားတော့ မသိဘူး။ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိတော့ ရနေအုံးမှာပေါ့နော်။ ဆရာတို့ ကြားရတာတော့ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုတော့ ဒေါ်လာ ရောင်းပေးတယ်။ ကျန်တာတော့ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်သွင်း အဲဒီလိုတော့ ကြားတယ်။ သူ့မှာရှိသ လောက် export သမားတွေဆီက ၆၅ / ၃၅ နဲ့ လဲလို့ရတဲ့ပိုက်ဆံ ဒီဘက်မှာလည်း ပြန်လဲပေးတာပေါ့ ဒါပဲရှိတာပဲ။ အတတ်နိုင်ဆုံးကတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေဘက်ကလည်း ရိုးသားဖို့လိုတယ်။ နိုင်ငံတော်ဘက်ကလည်း ယတိပြတ် လုပ်ဖို့ လိုတယ်။ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် လုပ်မှပဲ ရမယ်။ မဟုတ်လို့ရှိရင်တော့ ဆီဆိုင်မှာ တန်းစီတဲ့ စနစ်ကြီးက ပြန်ပေါ် လာအုံးမှာ။ ဆီဆိုင် တန်စီတဲ့စနစ် ပြန်ပေါ်လာရင် ဆီလိုချင်တဲ့သူထက်စာရင် ပြန်ရောင်းစားဖို့ လူတန်းစား တစ်ရပ်ကလည်း ပြန်ပေါ်လာတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်၊ မွန်ပြည်နယ်နှင့် တချို့သော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ၌ စက်သုံးဆီ ဝယ်ယူရာမှာ ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည်ဝယ်ယူ၍ ရနေပြီဖြစ်သော်လည်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှာတော့ အကန့်အသတ်ဖြင့် ဝယ်ယူနေရပြီး စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းသည်လည်း မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး ဒီဇယ် တစ်လီတာလျှင် ၄၀၀၀ ကျပ် ရှိသည်ဟု သိရသည်။

လယ်ယာလုပ်ငန်းအတွက် စက်သုံးဆီ ဝယ်ယူရာတွင် ထောက်ခံစာရှိမှသာ အဆင်ပြေကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကားများ စက်သုံးဆီ ထည့်နေကြစဉ်

၎င်းက “ဟိုရက်ကတော့ နည်းနည်း ခက်ခဲသွားတယ်။ အခုလောလောဆယ်တော့ ပြန်ရနေပါတယ်။ မဆိုစ လောက်တော့ အခက်အခဲ ရှိသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ထောက်ခံစာပါရင်တော့ ဝယ်လို့ရတယ်ပေါ့ စိုက်ပျိုးရေး အတွက် အမှန်တကယ် လိုအပ်တဲ့သူတွေကို ဦးစားပေးရောင်းပေါ့။ တစ်ခါတလေကျ ပြတ်သွားတယ်။ တစ်ခါ တလေကျ ၅၀၀၀ ဖိုး ရောင်းတာရှိတယ်။ ၃၀၀၀ ဖိုး ရောင်းတာရှိတယ်။ ဆိုင်အစားစားပေါ့။ တချို့ဆိုင်တွေက ၃၀၀၀ ဖိုးရောင်းပေးတယ်။ တချို့ဆိုင်တွေက ၅၀၀၀ ဖိုး။ တချို့နေ့တွေမှာ ၅၀၀၀ ဖိုးရောင်းတယ်၊ တချို့နေ့တွေမှာ ၃၀၀၀ ဖိုးရောင်းတယ်။ ထောက်ခံစာပါရင် ဓာတ်ဆီဆို ၁ ဂါလံပေါ့၊ ဒီဇယ်ဆိုရင် တချို့ဆိုင်တွေလည်း ၁၀ ဂါလံ ပေးတယ်။ တချို့ဆိုင်တွေက ၅ ဂါလံပေးတယ်။ လောလောဆယ်တော့ ဟိုရက်ကထက်စာရင် နည်းနည်းတော် တယ်။ ဒါပေမယ့် တိုးနေရတုန်းပဲ” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်းအတွက် လိုအပ်သည့် စက်သုံးဆီကို စင်္ကာပူနိုင်ငံမှ တစ်လပျမ်းမျှ မက်ထရစ်တန် ၅ သန်းခန့် တင်သွင်း ဖြန့်ဖြူးပေးနေပြီး ယခုလအတွင်း ပြည်ပမှ ဆီတင်သင်္ဘော ၂၇ စီး ထပ်မံတင်သွင်းရန် ညှိနှိုင်းထားကြောင်း စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်း လုပ်ငန်းကော်မတီထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရန်ကုန်မြို့အတွင်းရှိ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများသည် ရိုးရိုးဒီဇယ် တစ်လီတာလျှင်၂၁၈၅ ကျပ်၊ ပရီမီယံ ဒီဇယ် တစ်လီတာလျှင် ၂၂၄၀ ကျပ်၊ ၉၂ တစ်လီတာလျှင် ၂၄၄၅ ကျပ်နှင့် ၉၅ တစ်လီတာလျှင် ၂၅၄၅ ကျပ်ရှိသည်။
တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များမှာတော့ ရန်ကုန်မြို့က စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများထက် ပိုမိုများပြား လျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၀

ထိုင်းတွင် အမည်စာရင်း (Name list) ကို မြန်မာ ၉ သိန်းခန့် တင်သွင်းထားသော်လည်း CI စာအုပ်ပြုလုပ်ရာ၌ ဝင်ငွေခွန် ၆ လစာကိုပါ ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်သဖြင့် တရားမဝင်အဖြစ် ခံယူသွားမည့် သူများရှိနိုင်ကြောင်း အလုပ်သမားအ‌ရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအစိုးရက ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ၌ အထောက်အထားမဲ့များအား အမည်စာရင်း (Name list) တင်ခွင့်ပြုထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုအချိန်က မြန်မာဘက်မှ ဝင်ငွေခွန်ပေးဆောင်ရမည့်ကိစ္စများ မရှိသေးသဖြင့် တရားမဝင်ဖြစ်နေသူ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများအပြားက အလုပ်ရှင်များဖြင့် အမည်စာရင်း တင်သွင်းထားကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုအမည်စာရင်း တင်သွင်းထားသည့် မြန်မာ ၉ သိန်းခန့်အား မြန်မာအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ မကြာခင်တွင် CI စာအုပ် ပြုလုပ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး သံရုံးမှ ထုတ်ပြန်ထားသော ဝင်ငွေခွန် ပေးဆောင်ရမည့်အထဲတွင် CI စာအုပ် ပြုလုပ်ပါကဆိုသည့် အချက်လည်း ပါဝင်သဖြင့် မဖြစ်မနေ ပေးဆောင်ရမည့်သဘောဖြစ်သည်ဟု ရောင်ခြည်ဦး အလုပ်သမားများအဖွဲ့မှ တွဲဖက်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးမိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Name List လာတင်ကြသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ 

၎င်းက “Name list ကျထားတဲ့ အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ကလည်း ဒါကို မလုပ်ချင်တော့ဘူးဆိုရင် တစ်ဖက်မှာ သူ့ရဲ့ တရားဝင်မှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်က ပျက်ပြယ်ပြီ။ အလုပ်သမားတစ်ယောက်က ဒီလိုလက်မှတ်တွေ၊ အထောက် အထားတွေ ပြည့်စုံမှသာလျှင် လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်လို့ရမယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေ ချမှတ်ထားတာရှိတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း အခွန်တွေ စည်းကြပ်လာတာတွေရှိတယ်။ အလုပ်သမားတွေရဲ့အခက်အခဲကို ပြေလည်ဖြေရှင်း ဆောင်ရွက်ပေးတဲ့ ယန္တရားမရှိဘဲနဲ့ ပိုမိုခက်ခဲအောင် လုပ်လာတဲ့အပေါ်မှာ တရားဝင်မှုဆိုင်ရာပေါ်မှာ အပျက် အယွင်းခံပြီး မလုပ်တော့ဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမယ့် အနေအထားတွေရှိပါတယ်။ သူတို့က လုပ်ထားတဲ့ပုံစံက သက်တမ်းတိုးတဲ့ကိစ္စတွေ၊ visa ကိစ္စတွေ ပါလာတော့မှာကိုး နောက်ဆက်တွဲက” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် မဖြစ်မနေ တရားဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်လိုသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများလည်း ရှိသည့်အတွက်ကြောင့် အထောက်အထားပြုလုပ်ပြီး အခွန်ပေးဆောင်ကြမည့်သူများရှိကြောင်း အလုပ်သမားအ‌ရေး ဆောင်ရွက် နေသူများက ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲဖြစ်ပွားပြီးနောက်တွင် CI စာအုပ်ပြုလုပ်ရာ၌ အဆင်မပြေမှု၊ ငွေကုန်ကြေးကျများမှုတို့ကြောင့် တရားမဝင်အဖြစ် ခံယူသွားကြသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ ရှိခဲ့ဖူးကြောင်း သိရသည်။

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက ထိုင်းနှင့် မြန်မာ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ထားကြသည့် CI စာအုပ်ပြုလုပ်ရသည့် လုပ်ငန်းစဉ်သည် လုပ်သားများအတွက် အကျိုးမရှိသောကြောင့် ၎င်းစနစ်အား ဖျက်သိမ်း သင့်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

Name List လာတင်ကြသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ 

Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က “အခု process ကလည်း သူတို့ ဆေးစစ် ရတာတွေရှိတယ်၊ Work Permit လုပ်ရတာတွေရှိတယ်၊ visa လုပ်ရတာတွေရှိတယ်။ ဒီ process ကို သူတို့ သွားနေကြတယ်။ ဒီ process ကို သွားနေတဲ့အခါမှာမှ အလုပ်သမားတွေမှာ ပိုက်ဆံမတတ်နိုင်လို့ မလုပ်ဘဲနဲ့ ကျန်နေတဲ့သူတွေ အများကြီးတွေ့ရတယ်။ တွေ့ရတဲ့အခါကြတော့ CI စာအုပ်ရဲ့ တကယ့် ကုန်ကျစရိတ်က ဥပဒေမှာ ၃၀၀ ပဲရှိတယ်၊ ၃၁၀ ဘတ်။ 7 Eleven က ပေးရတဲ့အခါဆိုတော့ ဝန်ဆောင်မှုအနေနဲ့ ၁၀ ဘတ် ယူတယ်။ တကယ်လက်တွေ့ကျကျ သွားမယ်ဆိုရင် အဲဒီ CI က သောင်းနဲ့ချီလို့ ပေးရတယ်။  ကျနော်တို့က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောမယ်ဆိုရင် CI ဆိုတာကို မကြိုက်ဘူး။ CI မထုတ်ဘဲနဲ့ ထုတ်ချင်ရင် PJ ဖြစ်ဖြစ် အနီရောင် စာအုပ်ဖြစ်ဖြစ် ဆွဲလိုက်ပေါ့။ CI ဆိုတဲ့ process ကိုလည်း မသွားစေချင်ဘူး။ တကယ်လို့ လုပ်မယ်ဆိုရင် အနီရောင် ပတ်စပို့စာအုပ်ပေးလိုက် PJ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အခွန်ပေးသွင်းမှု အထောက်အထားလက်မှတ်ကို နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အသစ်လဲခြင်း/သက်တမ်းတိုးခြင်း၊ မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် (CI) ပြုလုပ်ခြင်း/ သက်တမ်းတိုးခြင်း/ လျှောက်ထားခြင်း၊ ကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ထောက်ခံစာပြုလုပ်ခြင်း၊ အခွန်လာရောက်ပေးဆောင်ခြင်း၊ ပြည်ပ အလုပ် အကိုင်အလုပ်သမား သက်သေခံကတ်(OWIC) ပြုလုပ်ခြင်း၊ U-Turn လုပ်ငန်းစဉ်လျှောက်ထားခြင်းတို့ လာရောက် ပြုလုပ်ရာတွင် ပြသရမည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

ပြည်တွင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကြောင့် ရွှေကို တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရောင်းဝယ်တင်ပို့မှုများ လျော့ကျသွားကြောင်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

မြန်မာ့ရွှေကို အဓိကအားဖြင့် နယ်စပ်လမ်းကြောင်းမှတဆင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် တင်ပို့လေ့ရှိနေသလို ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် တခြားသော နိုင်ငံများကိုလည်း တင်ပို့လေ့ရှိသည်။

လတ်တလောတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ သွားသည့် နယ်စပ်လမ်းကြောင်းသည် တည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် တရားမဝင် ရွှေတင်ပို့မှု အများအပြား ရပ်တန့်သွားသည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေခန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဓိကကတော့ ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့်မို့လို့၊ အဓိက နိုင်ငံခြားကို ထွက်တာက နယ်စပ်ကပဲ ထွက်တာလေ။ နယ်စပ်လမ်းကြောင်းတွေက အခုက အကုန်ပိတ်ထားတာကိုး။ အကုန်ပိတ်ထားတော့ ပို့စရာလမ်းကြောင်း မရှိဘူး။ လုံးလုံးမထွက်တော့တာ မဟုတ်ဘူး။ အရင်လို မထွက်တော့တာ နည်းသွားတာရှိတယ်။ အဓိကတော့ အိန္ဒိယဘက် ကို ထွက်တာ။ အခုက အိန္ဒိယလမ်းကြောင်း တစ်ခုလုံးက ကောင်းကောင်းမှ မကောင်းတာ။ ဘယ်ရွှေကုန်သည်မှ အဲဒီဘက်လမ်းကြောင်း မသွားဘူးလေ။ ပြီးတော့ ပိုဆိုးတာက ဆီအခက်အခဲ ရှိတယ်။ အဲဒီအတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကုန်သည်ကြီး တော်တော်များများက ရပ်ကုန်တာပေါ့။ လမ်းကြောင်း အခြေအနေက တော်ရုံတန်ရုံ အရဲစွန့်သွားရဲ မှ ရမယ်။ ဘယ်သူမှ အဲဒီလောက်ကြီး အရဲမစွန့်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသူများကို တွေ့ရစဉ်

နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် တရားမဝင် ရွှေတင်ပို့မှုသည် ပုံမှန်ကာလများတွင် နေ့စဉ် ၁၀ ပိဿာနှင့်အထက် တင်ပို့မှု ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းနေကြသည်။

လက်ရှိတွင် တရားမဝင် ရွှေတင်ပို့မှု ရပ်တန့်နေခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်း၌ ရွှေကုန်ကြမ်း များပြားနေခြင်းပြီး ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်လျက်ရှိနေသည်။

သို့သော်လည်း ယခုဈေးနှုန်းထက် ဈေးနှုန်းကျဆင်းနိုင်ခြေ မရှိကြောင်း မန္တလေးမှ ရွှေကုန်သည် ဦးကျော်မင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပုံမှန်ဖြစ်သွားပြီဆိုရင်တော့ သက်ရောက်တယ်လို့ ပြောလို့မရဘူး။ ဒါပေမယ့် ပုံမှန်မဟုတ်တော့ဘူး အခု လိုမျိုး ပုံမှန်မသွားတော့ဘူးဆိုရင် ပြည်တွင်းမှာ ရွှေအိုင်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာလို့ ရွှေအိုင်တယ် လို့ ပြောလို့မရဘူးဆိုတော့ ဂိတ်တချို့မှာ အလုပ်မလုပ်တော့ဘူး။ နယ်စပ်မှ အထွက်မရှိတဲ့အတွက် ရွှေပြန်အိုင် တယ်။ အဲဒီတော့ ဈေးအေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ဈေးအေးတော့ ကျလားဆိုတော့ မကျဘူး။ ဘာလို့မကျလဲဆိုတော့ အခု YGEA က ဒေါ်လာ ၃၀၀၀ ကျော်နဲ့ တရားဝင် ဈေးစဖွင့်လိုက်တော့ တရားဝင် အစိုးရဈေး ဖွင့်ပေးလိုက်တော့ ဈေးကျစရာအကြောင်းက ပိုဝေးသွားပြီ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ-အိန္ဒိယ နယ်စပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ ရွှေပညာဒါနနှင့် ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေး သင်တန်းများကို လစဥ် ဖွင့်လာခြင်း ကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရောင်းဝယ်ခြင်း လုံးဝပျောက်ပြီး စျေးကွက်အတွင်း ရွှေစျေးကစားခြင်းလည်း ပပျောက်သွားသည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက ပြောသည်။

သို့သော် ထိုသင်တန်းများကြောင့် တရားမဝင် ရွှေတင်ပို့မှု လျော့ကျသွားခြင်း မဟုတ်ကြောင်း၊ လမ်းကြောင်း အခက်အခဲကြောင့်သာ ခေတ္တ ရပ်နားသွားခြင်းဖြစ်ပြီး လမ်းကြောင်းအခြေအနေ ပြန်လည်ကောင်းမွန်ပါက တရားမဝင် ရွှေတင်ပို့မှုများ ရှိလာမည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

တရုတ်နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အထင်အမြင် လွဲမှားနေမှုအား အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ပြေလည် ကောင်းမွန်သွားစေရန်အတွက် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုဆိုင်ရာခရီးစဉ် (Familiarization Trip - FAM Trip) ကို ပြုလုပ်သွားရန်ရှိကြောင်း ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။

၎င်းခရီးစဉ်အား လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ပြုလုပ်ရန် လျာထားပြီး ယူနန်ပြည်နယ်ရှိ ခရီးသွား ကုမ္ပဏီ များ၊ တရုတ်နိုင်ငံရှိမီဒီယာများ၊ Influencer များ၊ Blogger များကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ထားကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လောလောဆယ်မှာတော့ တရုတ်ပြည်မှာလည်း No More Bets ဆိုတဲ့ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကြီးနဲ့ မြန်မာ နယ်စပ်မှာ ဘာဖြစ်တယ်၊ ညာဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့ နည်းနည်းလေး ဝါဒဖြန့်မှုသဘောမျိုးလေးဖြစ်သွားတာပေါ့ ရုပ်ရှင် ကနေပြီး မြန်မာပြည်အပေါ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ နည်းနည်းဖြစ်သွားတယ်လို့ သိရတာ ပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ဒါတွေမဟုတ်ပါဘူး၊ လာရောက်လည်ပတ်ကြည့်ပါဆိုတာကို သူတို့ဆီက နာမည်ကြီးတဲ့ Influencer ခေါ်မှာပေါ့။ သူတို့ရဲ့ ပြည်နယ်အပေါ်မှာ လွှမ်းမိုးနိုင်တဲ့လူတွေ၊ နောက် မီဒီယာတွေ ဒါတွေကို ဖိတ်ပြီးတော့မှ ဒီမှာအခြေအနေအမှန်တွေကို လာရောက်လည်ပတ်ရင်းနဲ့ ကြည့်နိုင်အောင်လို့ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တဲ့ သဘောပါပဲ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

No More Bets ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားပိုစတာ

No More Bets ဟု အမည်ပေးထားသည့် တရုတ်ရှင်ရှင်ဇာတ်ကားသည် မြန်မာနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့ရှိ အွန်လိုင်း ငွေလိမ်ဂိုဏ်းများအကြောင်း ရိုက်ကူးထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့က တရုတ်၌ ပထမဆုံး အကြိမ် ရုံတင်ပြသခဲ့ရာ ရက်ပိုင်းအတွင်း တရုတ်ပြည်သူများအကြား တုန်လှုပ်ဖွယ် ရေပန်းစားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုရုပ်ရှင်ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသားများ မြန်မာနိုင်ငံသို့ မသွားကြရန် လှုံ့ဆော်မှုများမှာလည်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှိခဲ့သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပုံရိပ်ကို ညှိုးနွမ်းထိခိုက်စေခဲ့ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံ နန်နင်းမြို့ရှိ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ် က ကွမ်ရှီးကျွမ့် ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ နိုင်ငံခြားရေးရုံး၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးကို ပြောကြားခဲ့သေးသည်။

ယခုဖော်ဆောင်မည့်  FAM Trip ခရီးစဉ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်ခရီးသွားများ ပိုမိုစိတ်ဝင်စားလာစေရန် အတွက် ကမ်းခြေများ၊ ရန်ကုန်၊ ပုဂံ၊ မန္တလေး အစရှိသည့် ဒေသများသို့ လိုက်ပါပို့ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်ခရီးသွားများကို ပြန်လည်ဆွဲဆောင်ခြင်းဖြစ်သည့် FAM Trip ခရီးစဉ်အား အမှန်တကယ် အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မည်ဆိုပါက ကောင်းမွန်မည်ဖြစ်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ် ကြသည်။

ရန်ကုန်လေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာသည့် တရုတ်ခရီးသွားများကို ကြိုဆိုဧည့်ခံနေစဉ်

သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပုံရိပ်ဟု လူသိများသော ခရီးစဉ်‌ဒေသများထက် အခြားခရီးစဉ်ဒေသများကိုလည်း ဖော်ဆောင် ပြသသင့်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဓိကကတော့ ခရီးစဉ်တွေဖော်ဆောင်တာလည်း ကမ်းခြေတို့၊ ပုဂံတို့၊ အင်းလေးတို့ မြို့ကြီးတွေပေါ့။ ဒီလောက် ပဲ ခရီးစဉ်တွေ အဓိက အားထည့်ပြီးဖော်ဆောင်နေကြတာပေါ့။ တကယ်တမ်း ကျနော်တို့အမြင်အနေနဲ့ကတော့ တစ်ခါလာဖူးတဲ့လူက နောက် မလာချင်တော့ဘူး။ ထပ်ဆွဲဆောင်ဖို့အတွက် နေရာတွေရှာဖွေသင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။ ဥပမာ ဆောင်းတွင်းဆို ရေခဲတောင်ဘက်မှာ ခရီးစဉ်တွေ ဖော်ဆောင်တာတို့၊ လုံခြုံရေးတွေပေးနိုင်တာ တို့၊ ဒီလိုမျိုးလေးတွေ နိုင်ငံတကာကို ချပြပြီး ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ ဒီလိုလှပတဲ့ ‌ရေခဲတောင်တွေလည်းရှိတယ်။ ပြီးတော့ Mountain Trip တွေပေါ့။ ဖန်တီးပေးသင့်တယ်။ တောင်ဆင်း၊ တောင်တက်လေးတွေ။ နည်းနည်းရှုခင်းလှတဲ့နေရာလေးတွေကို အဲဒီလိုခရီးစဉ်တွေ ဖော်ဆောင်စေချင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် မရိုးတော့ဘူးပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခု ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ပွင့်လင်းခရီးသွားရာသီတွင် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ကာလတူ ထက် ပိုမိုဝင်ရောက်နိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြကာ လာမည့် ပွဲတော်များ၊ ပိတ်ရက်များတွင် ပြည်တွင်းခရီးသွား လာမှုနှုန်းထား အရှိန်အဟုန်မြင့်တက်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင် များက သုံးသပ်ကြသည်။]

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ကြက်သွန် ပြည်ပတင်ပို့ရာတွင် တစ်တန်လျှင် အိန္ဒိယငွေ ရူပီး ၈၀၀ အောက် ချမရောင်းရန် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် မြန်မာကြက်သွန် ဈေးနှုန်းသည်လည်း မြင့်တက်လာသည်ဟု ကြက်သွန်ကုန်သည် များထံမှ သိရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများကို ကြက်သွန်အများဆုံး တင်ပို့နေသောနိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်း ကန့်သတ်ချက်ကြောင့် မြန်မာကြက်သွန်ကို ဈေးနှုန်းမြင့်တက် သွားစေ သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယကြက်သွန် ဈေးနှုန်းသည် မြန်မာကြက်သွန် ဈေးနှုန်းထက် မြင့်တက်သွားကြောင်း၊ ထို့သို့ မြင့်တက်သွားခြင်းကြောင့် ဝယ်ယူမည့်နိုင်ငံများက အိန္ဒိယကြက်သွန်ထက် မြန်မာကြက်သွန်ကို ပို၍ ဝယ်ယူလာ သည်။

ထိုသို့ အိန္ဒိယ၏ ကန့်သတ်ထားသည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လအထိ မြန်မာ့ကြက်သွန်ဈေးသည် အမြင့်ပိုင်းတွင် ရှိနေမည်ဟု မြင်းခြံကြက်သွန်ကုန်စည်ဒိုင်မှ ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးအောင်မြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အိန္ဒိယက ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်လိုက်တာပေါ့။ FOB ကို တစ်တန် ၈၀၀ အောက် လျှော့မရောင်းရဘူးဆိုပြီး တော့ တစ်တန် ၈၀၀ နဲ့ သတ်မှတ်ပေးလိုက်တာ။ အဲဒီလိုဆိုတော့ သူ့ဆီကဈေးတွေက မြင့်သွားတာပေါ့။ ဘေးက ဝယ်မယ့်သူတွေက ဈေးမြင့်ကုန်တာပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ဘယ်လိုမျှော်လင့်ရမတုန်းဆိုတော့ အိန္ဒိယဈေး ထက် ချို(လျှော့)ရောင်းနိုင်ရင် မြန်မာပြည်က ကြက်သွန် အကုန်ဝယ်ကြမှာပေါ့။ အိန္ဒိယက FOB ကို သူက ၄၈၀၀ လောက် ရောင်းထားတာ မြန်မာငွေနဲ့ဆိုရင်ပေါ့။ မြန်မာငွေနဲ့ဆိုရင် သူက ၄၈၀၀ လောက် သတ်မှတ်ရောင်းလိုက် တော့ ဥပမာ ဖိလစ်ပိုင်တို့၊ ဗီယက်နမ်တို့၊ ထိုင်းတို့ သယ်မယ်ဆိုရင် စရိတ်က နောက်ထပ် ၁၀၀၀ လောက် ပေါင်းရ အုံးမှာလေ။ ၁၀၀၀ လောက်ပေါင်းတော့ သူတို့နိုင်ငံအရောက်ကို ၅၅၀၀ နဲ့ ၆၀၀၀ ကြား ကျနေတာကိုး။ ကျနေ တော့ မြန်မာပြည်က ကြက်သွန်ကို သူက ၄၀၀၀ လောက်လည်း ဝယ်နိုင်တယ်။ အိန္ဒိယက သူ့တရားဝင် အစိုးရ ကနေပြီးတော့ စာထွက်ပြီးတော့ ရုံးစာနဲ့ ပိတ်လိုက်တာက သူတို့သတ်မှတ်တဲ့ရက်က မတ်လကုန်အထိ သတ်မှတ် ထားပါတယ်။ မတ်လကုန်ထိဆိုတော့ အဲဒီ မတ်လကုန်ထိတော့ ကြောက်စရာ လုံးဝမလိုပါ။ အိန္ဒိယက ဒီဈေးနှုန်း ကြီးကို မတ်လကုန်ထိ ချမရောင်းဘူးလို့ သတ်မှတ်ပေးလိုက်တာ။ သတ်မှတ်ပေးလိုက်တော့ အိန္ဒိယက ချမရောင်း သေးသရွေ့ ကြက်သွန်ဈေးက ကျဖို့အကြောင်း မရှိပါ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြင်းခြံကြက်သွန်ကုန်စည်ဒိုင်သို့ နေ့စဉ် ကြက်သွန်ပိဿာချိန် ၁ သိန်းကျော် ဝင်ရောက်လျက်ရှိနေပြီး ပြည်ပသို့တင်ပို့ရန်အတွက် ဝယ်ယူနိုင်မှုသည်လည်း ယင်းပိဿာချိန်အားလုံးနီးပါးခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ကြက်သွန်များ သယ်ဆောင်လာသည့် ကုန်ကားများ

သို့သော်လည်း ကြက်သွန်တင်ပို့ရာလမ်းကြောင်းများဖြစ်သည့် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများသည် တိုက်ပွဲ အခြေအနေများကြောင့် တင်ပို့ရာတွင် အခက်အခဲရှိနေသည်။

ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ကုန်သည်များက လက်ရှိတွင် ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့် တင်ပို့နေရပြီး ကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် အနည်းငယ် ကျဆင်းလာနေကြောင်း၊ ထို့နောက် ပြည်တွင်း ကြက်သွန်များသည် ယခုနှစ်တွင် ရာသီဥတုဒဏ်ကြောင့် အရည်အသွေး ကျဆင်းနေသည့်အတွက် ဈေးနှုန်း အပိုင်းတွင် သက်ရောက်မှု ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု မြင်းခြံမှ ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးကျော်သောင်းက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“အမှန်ဆိုရင် သာမန်ရိုးရိုးနဲ့ သွားလို့ရနေရင် မြန်မာကြက်သွန်က ၄၀၀၀ အထက်မှာ ရတယ်။ အိန္ဒိယဈေးနဲ့ တူတူရတာပေါ့။ အိန္ဒိယ ၄၈၀၀ ဆိုရင် လေးလေးတို့လည်း ၄၈၀၀ ရတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် စရိတ် တွေက ခက်ခဲကုန်တယ်လေ။ ဟိုဘက်ကနေထွက်ရ၊ ဒီဘက်ကနေထွက်ရ၊ ကြန့်ကြာတာတွေရော၊ ကဲ့ရတာ တွေရော၊ ဟိုကကဲ့ထွက် ဒီကကဲ့ထွက်နေရတော့ သယ်ယူစရိတ်တွေ တက်ကုန်တာပေါ့။ အဲဒီစရိတ်တက်တဲ့ အတွက် ကုန်သည်က ဒီအပေါ်မှာပဲ နှိမ်မှာပဲလေ။ မြန်မာပြည်က ကြက်သွန်ကို သူက ၄၀၀၀ လည်း ဝယ်နိုင်တယ်။ မြန်မာပြည်က ကြက်သွန်တွေလည်း မိုးတွေနဲ့ ရာသီဥတုဆိုးတဲ့ဒဏ်တွေကြောင့်မို့လို့ ပစ္စည်းဆိုးတွေ ဖြစ်နေတယ်။ ပစ္စည်းဆိုးတွေဖြစ်နေလို့ သူတို့မှာ ဈေးပေးချင်လို့လည်း ပေးမရဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့။ အမှန်တော့ ပစ္စည်းကောင်း ရင် မြစ်သားတွေဆို သူတို့ ၄၀၀၀ လောက် ဝယ်နိုင်တယ်။ လေးလေးတို့ ဒီကလည်း ဘာမှမထူးဘူးလေ။ သယ်ယူစရိတ်တွေက ကြန့်ကြာတာနဲ့ ဘာနဲ့ဆို အခုဆိုရင် မြဝတီက တိုက်ရိုက်သွားမရတော့ ကဲ့လမ်းတွေကနေ ထွက်ရတာပေါ့။ အခုဆိုရင် ဖိလစ်ပိုင်ဝယ်တယ်၊ မလေးရှားဝယ်တယ်၊ ထိုင်းဝယ်တယ်၊ ဗီယက်နမ်ဝယ်တယ်၊ လာအိုဝယ်တယ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကလည်း ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းကနေပြီးတော့ FOB ဈေးနှုန်းနဲ့ သွားတယ်ထင်တယ်။ ဒို့ဆီလည်း စရိတ်တွေ တက်ကုန်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ဝယ်လိုအား မြင့်တက်နေသည့် အနေအထားတွင် ရှိနေပြီး နွေကြက်သွန်အဟောင်းဈေးနှုန်းသည် မြင်းခြံနှင့် ပခုက္ကူကုန်စည်ဒိုင်များ၌ တစ်ပိဿာလျှင် ၃၂၀၀ ကျပ်မှ ၃၄၀၀ ကြား၊ မိုးကြက်သွန်အသစ် ဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာလျှင် ၂၃၀၀ မှ ၂၇၀၀ ကြားတွင် ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ပြည်တွင်းမှ ထွက်ရှိသည့် ကြက်သွန်ကို လက်ရှိတွင် ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ်၊ လာအို၊ မလေးရှားနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံတို့ကို တင်ပို့လျက်ရှိနေသည့်အပြင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ G to G စနစ်ဖြင့် စတင် တင်ပို့နေပြီဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ လုပ်သားအားလုံးကို လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် စတင်၍ တစ်ရက် အတွက် အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာနှုန်းထားအား ၂ ဘတ်မှ ၁၆ ဘတ်အထိ တိုးမြှင့်ရန် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့က သတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို နှုန်းထားမှာ အင်မတန်နည်းပါးသဖြင့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်က အနည်းဆုံး အခကြေးငွေ သတ်မှတ်ရေးဆိုင်ရာ သုံးပွင့်ဆိုင်ကော်မတီနှင့် ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း တစ်စုံတစ်ရာ အတည်ပြုချက် မထွက်လာသေးကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများထံက သိရသည်။

သို့သော် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့က သတ်မှတ်လိုက်သည့်  ၂ ဘတ်မှ ၁၆ ဘတ် နှုန်းထားသာ တိုးနိုင်ခြေများ ကြောင်း၊ လုပ်ခလစာနှုန်းထား လုံးဝ မတိုးခြင်းထက် ယခုကဲ့သို့ ၂ ဘတ် မှ ၁၆ ဘတ်တိုးခြင်းသည် မပြော ပ‌လောက်သည့် ပမာဏဖြစ်သော်လည်း လုပ်သားများအတွက် အနည်းငယ် အထောက်အကူဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမား တာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

“တကယ့်တကယ်က ဒီလောက်တော့ အထောက်အကူ မဖြစ်ပါဘူး။ သို့သော်လည်း တစ်ပြားမှ မရတာထက် စာရင် ၁၆ ဘတ်တိုးတဲ့ နေရာကြတော့ နည်းနည်းလေး၊ နည်းနည်းလေးပါပဲ။ အထောက်အပံ့လေး နည်းနည်းလေး ဖြစ်တယ်။ အဲဒီတော့ cabinet အစည်းအဝေးမှာ အခုနောက်ဆုံး အတည်ပြုလိုက်တဲ့ ၂ ဘတ်ကနေ ၁၆ ဘတ်အထိ တိုးတယ်ဆိုတဲ့ ပြည်နယ်အလိုက်ပေါ့။ အဲဒီပျမ်းမျှနှုန်းနဲ့ တိုးတဲ့ဟာကို ဝန်ကြီးအဖွဲ့ကနေ အတည်ပြုပေးရမှာ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီလို အတည်ပြုဖို့ဆိုတာက ပြောရမယ်ဆိုရင် အဲဒီအဆင့်အထိ မရောက်ဘူး။ ဒီနှစ်မကုန်ခင်မှာ ဒီဟာကို ဆုံးဖြတ်ချက် တစ်ခုခုပေးဖို့ ပြောထားတာကိုတော့ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီတော့ ဘာဖြစ်လာမလဲတော့ အသေအချာမသိသေးဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခု သတ်မှတ်ထားသည့် နှုန်းထားများအနက် မြန်မာလုပ်သားများရှိသည့် ချွန်ဘူရီတွင် ၃၅၄ ဘတ်အစား ၃၆၁ ဘတ်၊ ကန်ချနဘူရီတွင် ၃၃၅ ဘတ်အစား ၃၄၅ ဘတ်၊ တာ့ခ်တွင် ၃၃၂ ဘတ်အစား ၃၄၅ ဘတ်တို့ ဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခင်တိုးမြှင့်ပေးထားသည့် တစ်ရက် အခြေခံလုပ်ခလစာအတိုင်း လက်ရှိအချိန်အထိ အပြည့်အဝ မရရှိသေးသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများအပြားရှိနေကြောင်း‌ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင် ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ထိုင်းနိုင်ငံမှာက ခေတ်အဆက်ဆက် လုပ်ခလစာကို တစ်သတ်မတ်တည်းပေးတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ ပြည်နယ်အလိုက်၊ တိုင်းအလိုက် ဒီလုပ်ခလစာတွေကို သတ်မှတ်ထားတာရှိတယ်။ မဲဆောက်မှာဆို ၃၀၀ သတ်မှတ်တယ်၊ ၃၂၀၊ ၃၂၃ ဘတ်၊ ၃၃၃ ဘတ် အစရှိသဖြင့် ဒီလိုသတ်မှတ်တယ် ဥပဒေထဲမှာ။ ဒါပေမယ့် တချို့နေရာတွေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက်မှာ ၂၂၀ ကနေ ၂၅၀ ပဲ ရှိတယ်။ ဥပဒေအတိုင်း လုပ်ခလစာပေးတဲ့ စက်ရုံတွေ အင်မတန် နည်းပါတယ်။ ရှိတော့ ရှိတယ် နည်းတယ်ပေါ့။ ဒါတွေကို မလုပ်နိုင်ဘဲနဲ့ လုပ်ခလစာ တိုးပေးတယ်ဆိုတဲ့ ကြေညာချက်တွေဟာ လူအများစုရှိတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေ အတွက်တော့ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်က တစ်ရက်အနိမ့်ဆုံး လုပ်ခလစာသည် ဘတ် ၄၀၀ ဝန်းကျင်အထိ ဖြစ်သင့်ကြောင်း ပြောသော် လည်း ကော်မတီအဖွဲ့က ယခုနှုန်းထားသည် ပြည်နယ်ကော်မတီခွဲများ၏ တင်ပြချက်အတိုင်းသာ ဗဟိုမှဆုံးဖြတ် ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ နှုန်းထား ပြန်ပြောင်းမည်ဆိုပါက ပြည်နယ်ကော်မတီများအား ပြန်စီစဉ် ခိုင်းရမည်ဖြစ်သဖြင့် အချိန်ကာလ ၂ လ မှ ၃ လခန့် ထပ်ကြာသွားနိုင်ကြောင်း တုန့်ပြန်ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထိုင်းတွင် ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်း ၄၆ ခုအနက် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် ကာယလုပ်သားများဖြစ်ပြီး အများစုသည် ပင်လယ်စာနှင့် အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းများတွင် ဖြစ်သောကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်ပြောသည့် နှုန်းထားအတိုင်း တိုးပေး လိုက်မည်ဆိုပါက လုပ်သားလျှော့ချခြင်း အပါအဝင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများပါ လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်း ထိုင်း စက်မှု၊ လက်မှု အသင်းချုပ်မှ ထောက်ပြထားသည်။

ထို့ကြောင့် ၂၀၂၃ နှစ်ကုန်ခါနီးသည်အထိ လုပ်ခလစာနှင့်ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ ထပ်မံပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း မရှိပါက ထိုင်းတစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ပြည်နယ်အလိုက်တွင် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့က သတ်မှတ်လိုက်သည့် ၂ ဘတ်မှ ၁၆ ဘတ် နှုန်းထားသာ တိုးသွားမည်ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ 

ပို့ကုန်ရငွေ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအစား ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းအတိုင်း မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် လဲလှယ်ကြရမည်ဟု ပို့ကုန်ရငွေမူဝါဒ ပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုအပိုင်းတွင် တိုးတက်ကောင်းမွန် လာမည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ပေးခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်တင်ပို့မှု အပိုင်းတွင် ပို၍ ကောင်းမွန်လာမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်း လုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပိုကောင်းလာတာပေါ့၊ အရင်တုန်းက ၆၅ - ၃၅၊ အခုလည်း ၆၅ - ၃၅ ဖြစ်သွားတယ်။ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို import  ပြန်သွင်း၊ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းတော့ မြန်မာငွေနဲ့ ပြန်လဲပေါ့နော်။ အဲဒီနောက်ပိုင်းကိုလည်း နောက်ထပ် ဖြေလျှော့မှုတွေ ရှိပါသေးတယ်။ သို့သော် နိုင်ငံတော်က တရားဝင် မထုတ်ပြန်သေးတော့ မပြောသေးဘူးပေါ့နော်။ အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့်တော့ ဘယ်သီးနှံ၊ ဘယ်သီးနှံတွေရဲ့ ပို့ကုန်ရငွေကို ဘယ်နှရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ဘယ်အမျိုးအစား သွင်းခွင့်ပြုတယ်ပေါ့နော်၊ ဒီထက် ဖြေလျှော့ထားတာပေါ့။ အခု အချိုးထက် နည်းနည်း နိမ့်သွားသော အချိုးနဲ့ အဲဒီမျိုးလည်း နောက်ထပ် အမိန့်ကြော်ငြာစာတွေ ထွက်လာဖို့ ရှိတယ်။ ပို့ကုန်တင်ပို့မှု အပိုင်းကတော့ ပိုပြီးတော့ တင်ပို့လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အကုန်လုံးတော့ တွက်ချက်ထားတာပေါ့နော်။ ဘယ်ကုန်တွေ ဘယ်ကုန်တွေ ရောင်းရတဲ့ဟာတွေကတော့ ဒီနိုင်ငံမှာ ဒေါ်လာ သန်းဘယ်လောက် ရတယ်ပေါ့နော်၊ ပြန်သွင်းမယ့်ဟာက ဒေါ်လာ သန်းဘယ်လောက် ချိန်ဆပြီးတော့ ပို့ကုန်အမယ်တွေနဲ့ ဘယ်အုပ်စုကတော့ ဘာပြန်သွင်းခွင့်ပြုတယ်၊ ဘယ်အုပ်စု ကတော့ ဘာပြန်သွင်းခွင့်ပြုတယ် ဆိုတာမျိုးတွေလည်း ဖြေလျှော့မှုအသစ်ပေါ့ လာပါလိမ့်မယ် နောက်ပိုင်း” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်သို့ ဖရဲသီးများ တင်ပို့ရန်သွားနေသည့် ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဆန်၊ ပဲ၊ ပြောင်း တင်ပို့နေသည့် လုပ်ငန်းရှင်များကို လက်ရှိတွင် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းခွင့် ပေးထားသည်။ 

အလားတူ ရော်ဘာတင်ပို့သော လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ရော်ဘာစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ရာတွင် လိုအပ်သည့် ပစ္စည်းများနှင့် ဓာတ်မြေဩဇာကိုလည်း တင်သွင်းခွင့်ပြုထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒအား ယခင်က ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းဖြင့် လဲလှယ်ရသည့် ပုံစံမှ လက်ရှိတွင် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ လဲလှယ်ကြရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် ပို့ကုန် တင်ပို့သူများအနေဖြင့် အကျိုး အမြတ် ရရှိမှု ပို၍ များလာကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပို့ကုန်တော့ နည်းနည်း တိုးတက်လာမှာပေါ့။ ဆန်အပိုင်းလည်း တက်လာမှာပါ။ အခုကတော့ နည်းနည်း လေး နိုင်ငံခြားငွေ ပိုရတော့လေ။ ပို့ကုန်တော့ နည်းနည်း ပို့တဲ့လူ ပိုများလာပါတယ် အခုကတော့။ လိုင်စင်ကို ဖြေလျှော့ထားတာလေးတွေ၊ လိုင်စင်ကို လျှော့ထားတာလေးတွေတော့ မရှိပါဘူး၊ တချို့ဟာလေးတွေ နည်းနည်း သူတို့ ဖြေလျှော့ထားတာလေးတွေ နည်းနည်းလေး ကျနော်တို့ အရန်ဆန်သွင်းတာတို့၊ ဘာတို့ နည်းနည်းလေး လျော့ကျသွားတာတွေ ရှိပါတယ်။ သူတို့ နည်းနည်းလေး စာရွက်စာတန်း ကြာတာပါ။ ချတာတော့ ချပေးပါတယ်၊ နည်းနည်း ဆန်အသစ်ထွက်တဲ့ အချိန်ကတော့ export ကို ဦးစားပေးကြပါတယ်။ ပို့ကုန်ငွေ နည်းနည်းလေး ပိုရ တော့ ပြည်တွင်းဈေးတွေလည်း တက်လာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပို့ကုန်ရငွေကို ဖြေလျှော့မှုများ လုပ်လာခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းပဲဈေးကွက်၊ ဆန်ဈေးကွက်နှင့် ပြောင်း ဈေးကွက်တွင် ဈေးနှုန်းအနည်းငယ် မြင့်တက်မှုရှိလာကြောင်း တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

သို့သော်လည်း သယ်ယူပို့ဆောင်စရိတ် မြင့်တက်မှု ရှိနေခြင်းကြောင့် အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် အနည်းငယ်သာ ရှိသေးကြောင်း၊ နေရာဒေသအလိုက် ဈေးနှုန်းများ ကွာခြားမှုရှိနေသည်ဟု ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှ ပြောင်းစိုက် တောင်သူ ကိုမင်းခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်တင်ပို့ရန် လုပ်ဆောင်နေစဉ်

၎င်းက “အခု တစ်ပိဿာ ၁၁၀၀ ကျော် ၁၁၀၀ ဝန်းကျင်လောက် သွားနေတာပေါ့။ ပြောင်းဈေးလေးမှာတော့ တစ် ပိဿာကို ၁၀/၁၅ ကျပ်လောက် တက်လာတယ်။ တန်ဆာခတွေမှာလည်း အခုအနေအထားအရ နည်းနည်း ဈေး တက်တာပေါ့လေ ဆီဈေးတက်တော့ ကားဈေးတွေကပါ နည်းနည်း လိုက်တက်တဲ့ သဘောပေါ့။ အဲဒီတော့ တောင်သူတွေကတော့ အခုချိန်ထက်ထိ  သိပ်ပြီးတော့ မထူးခြားသေးတဲ့ သဘောတော့ ရှိတယ်။ ပြောင်းဈေးလေး က ရှေ့မှာ တက်ရိပ်ကလေး ပြထားပေမယ့် အနောက်က ဆီအတွက်ကြောင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရတဲ့ စရိတ်က တက်လာတော့လေ သိပ်မကွာသေးဘူးပေါ့။ တစ်အိတ်ကျတော့လည်း တချို့ကျတော့ ပိဿာနဲ့ပေါ့။ တစ်ပိဿာကို ၅၀/၁၀၀ တချို့ကျတော့လည်း ၄၀/၄၅ ကျပ် သူ့နေရာဒေသနဲ့ ကွဲသွားတာပေါ့။ အစ်ကိုတို့ဘက်တွေက ရန်ကုန်နဲ့ နီးတော့ မော်တော် ရေလမ်းကြောင်းများတယ်။ ကုန်သည်တွေ အကုန်လုံးက ၃ ပုံ ၂ ပုံလောက်က ရေလမ်း ကြောင်းနဲ့ သွားတယ်။ ၁ ပုံလောက်ပဲ ကားနဲ့သွားတာဆိုတော့ ရေလမ်းကြောင်းစရိတ်ပဲ ဒီဘက်ကတော့ သွားကြ တယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ နည်းနည်း နီးတဲ့အပိုင်း ပါတာပေါ့လေ။ တချို့ ဝေးတဲ့နေရာဆို တစ်ပိဿာကို တစ်အိတ်ကို ၁၀၀၀ လောက် သွားကြမှာပေါ့၊ တစ်ပိဿာကို ၃၀/၃၅ ကျပ် သွားကျမယ်” ဟု ပြောသည်။

ပို့ကုန်တိုးတက် တင်ပို့နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေသည့် လုပ်ငန်းရှင်များကို အသိအမှတ်ပြုသည့် အနေဖြင့် သီးခြားကုန်သွယ်မှု လွတ်လပ်ခွင့် တစ်ခုအနေဖြင့် သွင်းကုန်တင်သွင်းခွင့် ပြုထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်းရှိ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် ဒေသထွက်ကုန်များကို ပြည်ပဈေးကွက်သို့ အချိန်မီ တင်ပို့နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေပြီး လတ်တလောတွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကြောင့် ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့နိုင်ရန် ပြင်ဆင်လျက် ရှိနေသည်။