CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်သို့သွားသည့် အမ်း - ပဒါန်း ကားလမ်းကို AA က သွားလာခွင့် ပိတ်ထားသည့်အတွက် အမ်းမြို့နယ်၌ ဆန် အပါအဝင် စားသောက်ကုန် ပြတ်လပ်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် အမ်းမြို့နယ်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ တခြားသော မြို့နယ်များ သို့ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ကို မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က ပိတ်ထားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဧပြီလဆန်းပိုင်းတွင် မင်းဘူးမြို့နယ်နှင့် အမ်းမြို့နယ်ကို ဆက်သွယ်ထားသည့် အမ်း - ပဒါန်း ကားလမ်း ကို AA က ထပ်မံ ပိတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် အမ်းမြို့နယ်သို့ ဆန်ဝင်ရောက်မှုမရှိ ဖြစ်သွားသည်။

အမ်းမြို့နယ်သည် တခြားသော မြို့နယ်များမှ ဆန်နှင့် စားသောက်ကုန်ကို အဓိက အားထားနေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဒေသခံများအနေဖြင့်လည်း ဆန်ကို ကြိုတင်သိုလှောင်ထားနိုင်သည့် အနေအထား မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိတွင် ဆန်ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု အမ်းမြို့နယ်မှ ဆန်ကုန်သည် ဦးမောင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 အမ်းမြို့ဒေသခံများကို ဆန်ခွဲတမ်းဖြင့် ရောင်းပေးနေစဉ်

၎င်းက “ဆန်က အဝင်မရှိဘူး။ မင်းဘူးဘက်ကလည်း မဝင်ရဲဘူးတဲ့။ ဟိုဘက်လမ်းတွေကလည်း ဖြတ်ထားတယ် ဆိုတော့ အမ်းမှာ ငတ်ကုန်ပြီ။ ဒီဘက်လမ်းမှာလည်း ကားတွေအသွားအလာ ဘာမှ မရှိတော့ဘူး။ သူတို့ကနေပြီး တော့ ကားတစ်စီးမှာ ကုန်သည်ဘယ်နှယောက် ပေါင်းပြီးတော့ တစ်ခေါက်တင်ပြီဆိုရင် ကားတစ်စီးမှာ ကုန်သည် ၅ ယောက်ဆို ၅ ယောက်၊ တစ်ခါတလေ ၆ ယောက်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ကို အိတ် ၅၀ ရတယ်။ ဆန်အိတ် ၅၀ ကို မျှရောင်း၊ ကုန်ရင် တစ်ခါတင်။ အခု လမ်းတွေ ပိတ်ထားတော့ ဆန်တွေ မရှိတော့ဘူးလေ။ ပြောမယ်ဆိုရင် အခံရှိတဲ့သူကတော့ ၁ အိတ်စ၊ ၂ အိတ်စ ဝယ်ပြီးစားနိုင်တဲ့သူကတော့ ၁ လစာလောက်တော့ ရှိမှာပါ။ ကျန်တဲ့ ၁ ရက်ကို ၁ ပြည်စ၊ ၂ ပြည်စ ဝယ်စားတဲ့သူကတော့ ဘာရှိမှာလဲ။ များသောအားဖြင့် တပြေးညီပဲ ဖြစ်သွားမှာပါ။ ဟိုလို စုဆောင်းထားတဲ့သူမှ မရှိဘဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အမ်းမြို့နယ်သို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ရပ်သွားပြီဖြစ်သည့်အတွက် တချို့သော ဒေသခံများသည် ဆန် ပြတ်လပ်နေခြင်းကြောင့် နေလှမ်းထားသည့် ထမင်းခြောက်များ၊ ဝက်စာအဖြစ် ထားရှိထားသော ဆန်ကွဲများကို ထမင်းအဖြစ် စားသောက်နေရသည်။

တချို့ကတော့ ထမင်းအစား တခြားသော သီးနှံများကိုလည်း အစားထိုး စားသောက်နေကြရသည်။

ထို့နောက် ဒေသအတွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများလည်း အဆမတန် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး ယခင် ၇၀,၀၀၀ ကျပ်သာရှိ သည့် ဆန်ကြမ်းတစ်အိတ်သည် လက်ရှိတွင် ၂ သိန်းကျပ်ရှိနေသည်။ 

မင်းဘူးမြို့မှတဆင့် ဆန်ကို အမ်းမြို့နယ်သို့ တင်ဆောင်ရန်အတွက် လုပ်ဆောင်သော်လည်း တင်ဆောင်ပေးနိုင် မည့် ကုန်တင်ကားသမားများ မရှိကြောင်း အမည်မဖော်လိုသူ ဆန်ကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အမ်းမြို့က ဆန်ဆိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လမ်းကြောကို ဖွင့်ပေးဖို့ ပြောပါတယ်။ ကားသမားတွေကလည်း မသွားရဲကြဘူး ရှိတဲ့ကားတွေကလည်း။ ဆန်တင်ပြီးရင် ကားသမားတွေက မသွားရဲပါ။ တစ်စုံတစ်ခု ဖြစ်လို့ရှိရင် ကားလည်းဆုံး၊ ကားပေါ်ရှိတဲ့ ကုန်လည်း ဆုံးဆိုတော့ ကြောက်ကြတယ်လေ။ အဲဒါကို ဘယ်လိုလုပ်ပြီး သွားကြမလဲ။ သွားရဲတဲ့ကားလည်း မရှိကြဘူး။ အခုလည်း လမ်းကြောက ဖွင့်ပေးမယ်လို့ ပြောတယ်။ ဆန်တွေ၊ စားကုန်တွေကို တင်ပြီးတော့ သွားပြီးတော့ တင်ပေးပါဆိုတာ တင်ပေးမယ့်ကားကို ရှာလို့မရဘူး။ ကုန်သည်တွေမှာ ကားက မရှိ။ ကားက ရှာလို့မရတော့ ကုန်က တင်လို့မရ။ သွားရဲတဲ့ ကားသမားတွေ မနေ့က သွားမယ်ဆိုပြီး လုပ်ပြန်တော့လည်း လမ်းကြောင်းက ခွင့်မပြုလို့ မသွားရသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ အမ်းမြို့နယ်တွင် ဆန်ကြမ်း ၁ အိတ်လျှင် ငွေကျပ် ၂ သိန်းကျော်၊ စားသုံးဆီ ၁ ပိဿာလျှင် ၃ သောင်း ကျပ်နှင့် စက်သုံးဆီ ၁ လီတာလျှင် ငွေကျပ် ၂ သောင်းခန့် ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

အမ်းမြို့ပေါ်တွင် လက်ရှိ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်း မရှိသော်လည်း မြို့ပြင်ဧရိယာ ဒေသများ၌ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေပြီး လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်မှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။ 

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၂

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ လူထွက်ခွင့်အား ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားကြောင်း မြဝတီ နယ်စပ်ဂိတ်ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ပိတ်ထားရာတွင် နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့်လက်မှတ်များသာမက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ထားသူများပါ ပါဝင်ကြောင်းနှင့် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်မည့်ရက်အား အတိအကျ မသိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မြဝတီ နယ်စပ်ဂိတ်ရှိ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “မသိသေးပါဘူးခင်ဗျာ။ တံတားက လောလော ဆယ် ယာယီရပ်ဆိုင်းထားပါတယ်။ အဲဒီမှာက အကုန်လုံးပါပဲ။ ၇ ရက်ကဒ်ရော ၁၄ ရက်ကဒ်ရော။ ပတ်စပို့လည်း ခဏရပ်ထားပါတယ်။ ဒီဘက်ကရပ်ဆိုင်းထားတာပါ ယာယီ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက်နယ်စပ် ချစ်ကြည်ရေးတံတားအား ဧပြီ ၂၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ မြန်မာဘက်အခြမ်းမှ ပိတ်ထား ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုင်းသတင်းဌာနများ၏ ဖော်ပြထားချက်အရ ထိုင်းဘက်အခြမ်းမှ ပုံမှန်ဖွင့်ထားပေးကြောင်း သိရ သည်။

သို့သော် ထိုင်းဘက်အခြမ်းမှ ထွက်ခွင့်ပြုရာတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရှိသူများကိုသာ ပေးဖြတ်ခွင့်ပြုခြင်း ဖြစ် ကြောင်းလည်း သိရသည်။

တံတားပိတ်သွားရသည့် အကြောင်းအရင်းမှာ စာရွက်များကုန်သွားသောကြောင့် ယာယီပိတ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုမှုများရှိသော်လည်း အတိအကျ မသိရှိရသော်လည်း နယ်စပ်ဂိတ်တွင် လုပ်ကိုင်နေသည့် အစိုးရဝန်ထမ်း များ၏ လုံခြုံရေးအရကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့ဘက်အခြမ်းရှိ ထိုင်း - မြန်မာ အမှတ် (၂) တံတား အနီးတစ်ဝိုက်တွင် မြန်မာ့ တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်များအကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေမှုများကြောင့် ရာနှင့်ချီသော ဒေသခံ အများအပြားမှာ ထိုင်းဘက်အခြမ်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ကြရန် လုပ်ဆောင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားရှေ့ မြင်ကွင်း

သို့သော် ယခုကဲ့သို့ တရားဝင်သွားရောက်နိုင်သည့် လမ်း‌ကြောင်းအား ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ထားလိုက် ခြင်းသည် တရားမဝင် ခိုးဝင်မှု အဆမတန် ပိုမိုများပြားလာနိုင်သကဲ့သို့ ၎င်းအခွင့်အရေးအပေါ် အသုံးချပြီး ပွဲစား များမှလည်း ကုန်ကျစရိတ် အဆမတန် တိုးကောက်လာနိုင်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လောလောဆယ်ဖြစ်တဲ့ စစ်ရေးတင်းမာမှုကြောင့် ထွက်ပြေးလာတဲ့လူက အများဆုံးဖြစ်မှာပါ။ ဒါပေမယ့် ဒီကြားထဲမှာမှ ဒီဘက်ကိုလာပြီး အလုပ်လုပ်မယ့် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေက ရောပါနိုင်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် လည်း နယ်စပ်တစ်လျှောက်မှာတော့ ထိုင်းဘက်ခြမ်းက စစ်တပ်ရော၊ နယ်မြေခံအဖွဲ့အစည်း အကုန်လုံးက သေချာတင်းတင်းကြပ်ကြပ် စောင့်ကြည့်နေတာတော့တွေ့ရတယ်။ ဒုက္ခသည်အဖြစ်နဲ့ ရောက်လာတဲ့လူကိုတော့ သူတို့လက်ခံမှာ။ ပြီးတော့ ရောက်လာတဲ့လူတွေအကုန်လုံးကိုလည်း သူတို့ စာရင်းဇယားတော့ ယူနေတာပဲ။ ပွဲစားတွေကတော့ သူတို့ ဘယ်လိုအခြေအနေပေါ်မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ ဘယ်လိုအခွင့်အရေးပဲ ရရ ဒီဟာက သူတို့စီးပွားရေးတစ်ခုပဲဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလိုအခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး လူတင်သွင်းတာတို့၊ လူမှောင်ခိုကူးတဲ့ဟာတို့ သူတို့ကတော့ လုပ်မှာပဲလို့ ကျနော်ထင်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KNLA/PDF ပူးပေါင်းတပ်များအကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေမှုများကြောင့် မြဝတီမြို့မှ မဲဆောက်ဘက်အခြမ်းသို့ သောင်ရင်းမြစ်အား ဖြတ်ကူးလာသူများနှင့် တံတားပေါ်မှ ကူးလာသူများကို ခန့်မှန်း ကြည့်ပါက ၃၀၀၀ ကျော်ခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် မြဝတီမြို့၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်သို့ မြန်မာ တိုက်ပွဲရှောင် ထောင်နှင့်ချီ ရောက်ရှိလာမှုများအပါအဝင် အခြေအနေများအား သိရှိနိုင်ရန် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်သည် မဲဆောက် သို့သွားရောက်ရန် ရှိကြောင်းလည်း ထိုင်းသတင်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၂

မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) လျှောက်ထားသူများထဲမှ လက်ဗွေမနှိပ်လိုက် ရသူများအား တရားမဝင်အဖြစ် မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှ သတ်မှတ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရီကာလီဘရာစီပါမစ် စတစ်ကာများ ထုတ်ပေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည့် လက်‌ဗွေနှိပ်ခြင်းအား ပြီးခဲ့သည့် မတ်လကုန်အထိ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပြုထားခြင်း ဖြစ်သော်လည်း လက်ဗွေမနှိပ်လိုက်ရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးဘာဘူကြီးက “ပြီးခဲ့တဲ့ ၃ လပိုင်း နောက်ဆုံးရက်မှာပဲ သူတို့က လက်ဗွေနှိပ်တာကို ပိတ်လိုက်ပြီလေ။ အဲဒီမှာ လက်ဗွေမနှိပ်ရ သေးတဲ့သူတွေလည်း အများကြီးရှိသလို RTK စာရင်းသွင်းထားတဲ့ နေရာမှာလည်း စာရွက်အတု တွေထုတ်လုပ် ပြီးတော့ ငွေလိမ်သွားတဲ့ ပြဿနာတွေလည်း ပေါ်လာပါတယ်။ ဒီမလေးရှား အစိုးရကလည်း တရားဝင် ကြေညာ ထားပြီးပါပြီ။ ဒီ ၃၁ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးမှာ လက်ဗွေမနှိပ်ရသေးတဲ့သူမှန်သမျှ RTK မှာ register တင်ထားပေမယ့်လည်း လက်ဗွေမနှိပ်ရသေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ကို အားလုံး တရားမဝင် နေထိုင် သောသူ ဆိုပြီးတော့ တရားဝင် ကြေညာထားတာ ရှိပြီးပါပြီ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှား လ၀ကမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ လက်ဗွေနှိပ်သက်သေခံပါမစ်လုပ်နေကြစဉ်

လက်‌ဗွေ မနှိပ်လိုက်ရသေးသူ အများအပြားရှိသော်လည်း မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးမှ ၎င်းအတည်ပြု ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်အား မတ်လကုန်တွင် အပြီးသတ်မည်ဖြစ်ပြီး ထပ်မံသက်တမ်းတိုးခွင့်ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း ယခင်ကတည်းက ပြောကြားထားခြင်း ဖြစ်သည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်များက နိုင်ငံအတွင်းရှိ မြန်မာ အပါအဝင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းများအား ပါမစ်ပြုလုပ်ရန် မှတ်ပုံတင်စာရင်း ပေးသွင်းခြင်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလကုန်အထိ ခွင့်ပြုပေးထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ပါမစ်မှတ်ပုံတင် စာရင်းပေးသွင်းသူ ဦးရေအား မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အတိအကျ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိသော်လည်း ပါမစ်မှတ်ပုံတင် စာရင်းမပေးသွင်းလိုက်ရသူ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

အဆိုပါ ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) စတစ်ကာများအား ဇွန်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ အပြီးအစီး ထုတ်ပေး သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများအား CI အစီအစဉ်ဖြင့် နေရပ်ပြန်ခွင့် ပြုထားသော်လည်း နေရပ်ပြန်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားဦးရေမှာ တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၂၀ ဦးခန့်သာ ရှိကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် ရတနာစက္က နာရေးကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မလေးရှားရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်လအထိ အဖမ်းအဆီးများကြောင့် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်း လက်ရှိ၌ အလုပ်အကိုင်ရရှိမှု အနည်းငယ် အဆင်ပြေလာကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြော သည်။

ဦးအောင်က “အရင် ၃ လပိုင်း မတိုင်ခင်နဲ့ ၃ လပိုင်းအထိကတော့ အလုပ်အကိုင်တွေ အရမ်းကြပ်တယ်။ ဘာလို့ဆို ဒီမလေးရှားရဲက ဒီအလုပ်သမားကို ဖမ်းမိတယ်ဆိုရင် အဲဒီအလုပ်သမားကို လက်ခံတဲ့ သူဋ္ဌေးကိုပါ ဒဏ်ငွေ ရိုက်တာကို။ သူဋ္ဌေးပါ တစ်ခါတစ်လေ အဆင်မပြေဘူးဆိုရင် တစ်ပတ်ဖြစ်ဖြစ် နှစ်ပတ်ဖြစ်ဖြစ် ဖမ်းချသွားတာ။ အဲဒါပြီးသွားမှ တစ်ယောက်ကို မလေးငွေ ၁၀,၀၀၀၊ ၃၀၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဒဏ်ငွေရိုက်ပြီး သူဋ္ဌေးကို ပြန်လွှတ် တာဆိုတော့ ဘယ်သူဋ္ဌေးမှ လက်မခံရဲဘူး။ အခု ၃ လပိုင်း ၃၁ ရက် နောက်ပိုင်း ကျော်လွန်သွားတဲ့ အခါမှာတော့ complain တက်တာလောက်ပဲ လာတော့တာ အရင်လို သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း တစ်နေ့ကို ဘယ်နှယောက် ရရမယ်၊ ဘယ်စက်ရုံ ဘယ်ကိုသွားရမယ်ဆိုတာတွေ အဲဒီဟာ အစီအစဉ်တွေ မရှိသလောက် နည်းသွားတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် ရီကာလီဘရာစီပါမစ် (RTK 2.0) စတစ်ကာများအား ဇွန်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ ထုတ်ပေးမည် ဖြစ်သည့်အပြင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများအား နေရပ်ပြန်ခွင့်ပြုထားခြင်း တို့ကြောင့် နှစ်လယ်ပိုင်းခန့်တွင် အဖမ်းအဆီးများ ပြန်လည် များပြားလာနိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်းလည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၂

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်ဖြစ်သည့် တာချီလိတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်စည် တင်ဆောင် ရန်အတွက် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းရ ခက်ခဲလာနေသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကုန်တင်ကားများသည် မိုင်းလားနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျှောက် အချိန်ကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ကားအစီးရေ ရာနှင့်ချီ၍ ပိတ်ဆို့မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု သိရသည်။

ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ပိတ်မိနေခြင်းကြောင့် ကုန်စည်များ ထွက်ရှိရာ ဒေသများနှင့် ပွဲရုံများမှ ကားငှားရမ်းရာတွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကုန်ကားတွေ ငှားရမ်းရ အရမ်းခက်နေတယ်။ ဘယ်ဘက်မှ သွားနေတာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဓိကကတော့ လမ်းကြောင်းကြန့်ကြာနေတဲ့အတွက်က ပြောချင်တာက ကျောက်ဖြူကိုသွားနေတဲ့ကားက မူဆယ်ကို မသွား ဘူးလေ။ ရန်ကုန် - မန္တလေး ဆွဲနေတဲ့ကားကလည်း မူဆယ်ကို မသွားဘူး။ တရုတ်ပြည်ကို သွားနေတဲ့ကားက သူ့ဟာနဲ့သူ၊ သူ့လမ်းကြောင်းနဲ့သူ သွားနေတဲ့ကားတွေပဲ။ ဒါက ကုန်ကားတွေသည် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ပတ်သွားနေတာ မဟုတ်ဘူး။ သူ့လမ်းကြောင်းနဲ့သူ သွားကြတာလေ။ အခုလက်ရှိဖြစ်နေတာက တောင်ပေါ်မှာ မိုင်းလားဘက်ရော ကားတွေက အရမ်းကြာပြီး ပိတ်မိနေလို့ တောင်ပေါ်မှာ အစီး ၄/၅/၆၀၀ လောက် ပိတ်မိ နေတာ။ ပြန်ဆင်းလာလို့လည်းမဖြစ်၊ ကုန်တွေနဲ့ဆိုတော့လေ။ အဲဒါကြောင့် ဒီအောက်မှာ လာပြီးတော့ ကုန်ကား ခေါ်ရ အရမ်းခက်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲကြောင့် မူဆယ်၊ ကျင်စန်းကျော့၊ ချင်းရွှေဟော် စသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများ ပိတ်သွားသည့်အတွက် ကုန်စည်ပို့ဆောင်နေသည့် မြန်မာကုန်တင်ကား အများအပြားသည် တရုတ်နိုင်ငံ၌ ပိတ်မိနေမှုများလည်း ရှိနေသည်။

ဒါ့အပြင် လက်ရှိ ကချင်ပြည်နယ်တွင်း တိုက်ပွဲများကြောင့်လည်း လွယ်ဂျယ်နှင့် ကန်ပိုက်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျှောက်တွင် ကုန်တင်ကားများ ပိတ်မိနေမှုများလည်း ရှိနေပြီး ကုန်စည်ပျက်စီးမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိနေသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတလျှောက် ကုန်ကားများ တန်းစီသွားလာနေစဉ်

ကုန်ကားငှားရမ်းမှု ခက်ခဲလာခြင်းနှင့်အတူ ကားခဈေးနှုန်းများမှာလည်း ကြီးမြင့်လာကြောင်း၊ တချို့သော ကုန်ကားများသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသို့ မသွားဘဲ မန္တလေးနှင့် ရန်ကုန်ဘက်သို့ သွားရောက်မှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု တာချီလိတ်မှ ပြောင်းကုန်သည် ကိုစိုင်းခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုက ဖရဲသီးကားတွေပဲတင်နေတော့ ပြောင်းကို သိပ်လာမတင်လို့ ကားတွေက ရှားနေလို့ ကားတွေ လုနေရလို့ ဈေးတက်တယ်။ တစ်အိတ်ကို တင်ခက ကျပ် ၁ သောင်း။ တောင်ကြီးကနေ တာချီလိတ်ကိုတင်တာ အခုက တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၁၂၀၀၀ တောင် တင်မယ့်သူ မရှိတော့ဘူးထင်တယ်။ တောင်ကြီးပြောင်းတွေ တာချီလိတ် လာလို့မရဘူးလေ။ ကားခဈေးကြီးလို့။ မန္တလေးဘက်ပဲ သွားတယ်၊ မန္တလေး - ရန်ကုန်” ဟု ပြောသည်။

တိုက်ပွဲများ မဖြစ်ပွားခင်နှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး မပိတ်ခင်ကာလတွင် မူဆယ်သို့ ကုန်စည်တင်ဆောင်ရာတွင် ကုန်တင်ကား ငှားရမ်းခသည် ငွေကျပ် သိန်း ၃၀ မှ သိန်း ၅၀ ကြားသာရှိသော်လည်း လက်ရှိ မူဆယ် နယ်စပ် ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် တခြားသော လမ်းကြောင်းများမှ သွားရာတွင် ကားခသည် သိန်း ၁၀၀ အထက်သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

အလားတူ မန္တလေးမှတဆင့် ရန်ကုန်သို့ ကုန်စည်တင်ဆောင်ရာတွင်လည်း ကုန်တင်ကားခ ဈေးနှုန်းများသည် ၂ ဆခန့် မြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လမ်းကြောင်းတွေလည်း မတူဘူးလေ။ မနှစ်ကကျတော့ မူဆယ်လမ်းကို သွားနေတဲ့အချိန်မှာ ကားခက သိန်း ၃၀ ဆိုတာ ၃၅ အလွန်ဆုံးမှ သိန်း ၅၀ ကအကုန်ပဲ။ အခုက သိန် ၁၁၀၊ သိန်း ၁၁၅ သိန်း ဖြစ်လာတာလေ။ အရင်တုန်း က မန္တလေး - ရန်ကုန်က ကားခက ၁၀ သိန်းလောက်ဆိုရင် သွားပြီလေ ၁၂ ဘီးတစ်စီးက။ သွားနေကြပြီ၊ ခေါ်လို့ ရပြီပေါ့နော် ကားက။ ဒီနေ့ ဒီအချိန်မှာ ၁၅ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ လောက် ဖြစ်နေပြီလေ။ တချို့နေရာတွေဆို ၂၁ သိန်း တောင် ပေးနေရပြီ။ မတ္တရာကနေ တင်မယ်ဆိုရင် ၂၁ သိန်းတောင် ရှိတယ် မန္တလေး - ရန်ကုန်” ဟု ပြောသည်။

ယခင်က ရှမ်းမြောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွင် သွားလာနေကြသည့် ကုန်တင်ယာဉ်များသည် လက်ရှိတွင် တခြားသော လမ်းကြောင်းအသစ်များသို့ သွားရန်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ရှိနေသော်လည်း တခြားသောလမ်းကြောင်းများမှာလည်း နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက်  အဆင်မပြေမှုများ ဖြစ်ပေါ် နေကြောင်း၊ တချို့သော ကုန်တင်ကားများသည် လမ်းကြောင်းတိုသည့် နေရာဒေသများသို့သာ သွားနေရခြင်းများ ရှိသလို ရပ်နားနေရသည့် ကုန်တင်ကားများလည်း အမြောက်အများ ရှိလာနေသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁

မလေးရှားနယ်စပ်ဂိတ်များမှ ခိုးဝင်လာချိန်တွင် အဖမ်းခံရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မလေးရှား အာဏာပိုင်များထံ အမည်အမှန်ပေးကြရန် မလေးရှား၌ အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ အဖမ်းခံရသည့်အခါတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အမည်အမှန် မပေးခြင်း၊ အမည်အမှန် ပေးသော် လည်း မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှာ လူမျိုးခြားဖြစ်သဖြင့် ဘာသာစကားအရ လွဲမှားမှုများရှိပြီး အမည်အမှန် ဖြစ်မသွားခြင်းများကြောင့် လိုက်လံကူညီဆောင်ရွက်ပေးရသည့်အခါတွင် အခက်အခဲများဖြစ်ကြောင်း အဖမ်းခံ ရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အဲဒီအခက်အခဲက အဓိက ဖြစ်နေပါတယ်။ သူတို့မှာ နာမည်တွေပေးလိုက်ရင် မြန်မာနာမည်ဆိုတာ လည်း မလေးတွေက ပြန်ပေါင်းရင် တစ်မျိုးတွေ တချို့တွေဆို လုံးဝချည်းလွဲသွားတာရှိသလို တချို့တွေကြတော့ လည်း အဖမ်းခံရလို့ရှိရင် နာမည်အမှန်ကို မပေးဘဲနဲ့ ငယ်နာမည်တွေလား ပေါက်ကရနာမည်တွေ လျှောက်ပေး တော့ စုံစမ်းရတာ အင်မတန် ခဲယဉ်းပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက ရဲစခန်းတို့ဘာတို့ သွားပြီဆိုရင်လည်း နာမည်နဲ့ဆို ရင် သူတို့က သိပ်ပြီးတော့ ကူညီမှုမပေးချင်ဘူး။ သူတို့လည်း အလုပ်တွေ တအားရှုပ်တယ်လေ။ နာမည်တူတွေ ရှိသလို နာမည်ပေါင်းတာတွေ မှားတာတွေရှိတော့ ပြီးတော့ တစ်ဦးတစ်ယောက်လည်း မဟုတ်ဘူး။ တစ်ခါတစ်ခါ သွားမေးရင် ၁၀ ယောက်အထက်မှာ ချည်းပဲဆိုတော့ အဆင်မပြေဘူး။ နိုင်ငံကူး လက်မှတ်ပါလာလို့ နံပါတ်တွေ ဘာတွေနဲ့ ပြောလိုက်ရင်တော့ ရှာဖွေပေးရ ကူညီပေးရတာလည်း သူတို့အတွက် အဆင်ပြေတော့လေ” ဟု ပြော သည်။

မလေးရှားနယ်စပ်မှာ အဖမ်းခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် အချို့အဖမ်းခံရသူများတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် စာအုပ်များ ပါရှိလာသည့်အတွက် စုံစမ်းရ အဆင်ပြေ ကြောင်းနှင့် အများစုသည် အထောက်အထား တစ်စုံတစ်ရာ မပါရှိသူများ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပွဲစားများမှလည်း အဖမ်းခံရသူများ တည်နေရာများအား အတိအကျ မပြောပြသည့်အတွက် သွားရောက် စုံစမ်းကူညီပေးရာတွင် လူတစ်ဦးအား ရှာဖွေပါက ရဲစခန်း ၅ ခုခန့်အထိ လိုက်လံရှာဖွေရကြောင်း မလေးရှား၌ အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

မလေးရှားအခြေစိုက် ရတနာစက္က နာရေးကူညီမှုအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်က “ရဲဖမ်းတယ်ဆိုရင်တော့ ကူညီပေး လို့ရတယ်။ အခုက immigration လ.ဝ.က က ဖမ်းတာဆိုတော့ ဘယ်သူမှ ဝင်ပြီး မကယ်ရဲဘူး။ မလေးရှားမှာ ၁၁ ပြည်နယ်ပေါ့။ လူတစ်ယောက်ချင်း တစ်ယောက်ချင်းကို သံရုံးက လွှတ်ပေးထားတယ်။ ထောင်ကျတဲ့သူတွေကို မြန်မာပြည်ကို ပြန်လွှတ်ဖို့။ သူတို့ရဲ့ detail အကုန်လုံးယူတာပေါ့။  မွေးရပ်တွေ သူ့ရဲ့ မှတ်ပုံတင် အစစ်တွေ။ အဲဒီကြမှ သိရတာပါ။ လောလောဆယ်ကတော့ သူတို့တွေက နာမည်ပြောင်းတွေနဲ့ ပေးထားတယ်။ သူငယ်ချင်းရဲ့ ပတ်စပို့ မိတ္တူတွေနဲ့ ပြထားတယ်ဆိုတော့ ဟိုဘက်မှာတော့ မမှန်ဘူးပေါ့ အထဲထဲမှာ။ အဲဒီမှာ သံရုံးက ဝင်ရောက် စစ်တော့မှ သူတို့ရဲ့ မှတ်ပုံတင်တွေ၊ သန်းခေါင်စာရင်းတွေ၊ မိသားစုနဲ့ ပြန်ဆက်သွယ်ပြီးမှသာ အမှန်အတိုင်း ရတာပါ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မလေးရှားနယ်စပ်မှာ အဖမ်းခံရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ နှစ်သစ်ကူးကာလ ဖြစ်သည့်အတွက် အော်ပရာစီ အဖမ်းအဆီးများမှာ ပြီးခဲ့သည့် မတ်လအထိကဲ့သို့ မများတော့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

သို့သော် နှစ်သစ်ကူးကာလ ပြီးပါက အဖမ်းအဆီးများမှာ ပြန်လည် များလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း မလေးတွင် အဖမ်းခံရသူများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် အထောက်အထား၊ ပါမစ်တို့တွင် ပါရှိသည့် အလုပ်နေရာများနှင့် မတူညီဘဲ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများအား မလေးရှား လ.ဝ.ကထံ ဖမ်းဆီးခံရပါက ယခင်ကဲ့သို့ အာမခံဖြင့် ပြန်လွတ်ရန် မလွယ်ကူတော့‌ ကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁

မြန်မာနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကြားရှိ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများကို မြန်မာ့တပ်မတော်က ထိန်းချုပ်မထားနိုင်ဘဲ ဖြစ်လာနေခြင်းကြောင့် နစကသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအား လက်လွတ်လာနေရသည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်း ရှင်များနှင့် နိုင်ငံရေးသမားများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အဓိက အားထားနေရသည့် နိုင်ငံဖြစ်သော်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကြား ဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများကြောင့် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြန်မာ- ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြန်မာ- အိန္ဒိယ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၊ မြန်မာ- ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေသည်။

အဆိုပါ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နိုင်ရေးကို နစက အနေဖြင့် မလုပ်ဆောင်နိုင်သေးသလို တချို့ သော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများအား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက စိုးမိုးထားလျက်ရှိနေသည်။

တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတလျောက်ရှိ နယ်မြေဒေသများကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများက သိမ်းပိုက်ထားခြင်းကြောင့် နစကအနေဖြင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဖွင့်လှစ်ချင်သော်လည်း ဖွင့်လှစ်၍ မရနိုင်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မူဆယ် ၁၀၅ မိုင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူဖွင့်ချင်တိုင်းလည်း ဖွင့်လို့မရဘူးလေ။ တိုင်းရင်းသားနယ်မြေတွေကို သူတို့ အမှန်တကယ် မစိုးမိုးဘူး ဆိုတာကို တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပြနေတာလေ။ အထူးသဖြင့် နယ်စပ်တံခါးပေါက်ဆိုလည်း ရှမ်းပြည်မှာ ဆုတ်ခွာရပြီ၊ အခု ဒီဘက်မှာ မြဝတီဆိုလည်း ထိုင်းနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့နေရာမှာ သူတို့ စွန့်ခွာနေရပြီ။ ထိုနည်းလည်းကောင်းပဲ အနောက်ဘက်မှာလည်း အိန္ဒိယနဲ့ ဆက်ဆံနေတဲ့ တံခါးပေါက်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဒီနေရာမှာလည်း စစ်ကောင်စီက လွတ်လွတ်လပ်လပ် ကုန်သွယ်သွားလာ လှုပ်ရှားလို့ မရတော့ဘူး။ သူတို့စိုးမိုး နယ်မြေဆိုတာ မရှိတော့ဘူး အဲဒီအနေအထား ဖြစ်တယ်။ ထိန်းနိုင်စရာ မရှိတော့ဘူး။ အဲဒီတော့ သူလုပ်ချင်တိုင်း လည်း လုပ်လို့ မရနိုင်တော့ဘူး။ အဲဒီဒေသမှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အပေးအယူ လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ အပြောင်းအလဲတစ်ခုကတော့ ပေါ်ကောင်းပေါ်လာနိုင်တယ်ပေါ့ဗျာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လောလောဆယ်မှာ တော့ စစ်ကောင်စီကို အသိအမှတ် မပြုဘူးဆိုပေမယ့် သူကတော့ နိုင်ငံတော်ဆိုတဲ့ ယန္တရားထဲမှာ ပါနေတဲ့အတွက် ကြောင့် ဒါကတော့ တစ်ပိုင်းရှိသင့်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၏ အဓိကလမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ် (မြောက်ပိုင်း) ရှိ မူဆယ်၊ ကျင်စန်းကျော့၊ ကြူကုတ် - ပန်းဆိုင်း၊ ချင်းရွှေဟော် စသည့် နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက်များနှင့် ကချင်ပြည်နယ် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတို့ကို ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့(MNDAA-TNLA-AA)နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် KIA တို့က ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် တရားဝင် အနေဖြင့် ရပ်တန့်နေပြီး တရားမဝင် မှောင်ခိုလမ်းကြောင်းမှ ကုန်သွယ်ရေးများကတော့ ရှိနေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တိုက်ပွဲများကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း တလျောက်ရှိ လမ်း/တံတားများ ပျက်စီးနေသည်ကို ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထားမှု မရှိသေးသလို လုံခြုံရေး အာမခံချက် မရှိခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ရန် မဖြစ်နိုင် သေးကြောင်း မိုင်းလားကုန်သည် ဦးဆန်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တရုတ်လမ်းက နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးက အခုလက်ရှိက ဖွင့်ဖို့အတွက်က အဓိကပြောရင် မူဆယ်လမ်းပေါ့ နော်။ လက်ရှိက ဖြတ်ရမယ့်နေရာက တအာင်း သိမ်းပိုက်ထားတဲ့နေရာ ရှိတယ်။ MNDAA သိမ်းပိုက်ထားတဲ့နေရာ ရှိတယ်။ ၁၀၅ မိုင်တို့၊ ကြူကုတ် - ပန်ဆိုင်းတို့ကလည်း လက်ရှိ MNDAA အောက်မှာ ရှိတယ်။ အဲဒါကို ဘယ်လို ဖြတ်ကြမလဲ။ ဖြတ်မယ်ဆိုတဲ့ သဘောကလည်း အခွန်က ဘယ်သူ့ဆောင်ရမလဲ။ အဲဒီလိုမျိုး ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ကြောင့် ဖွင့်ဖို့အတွက်က နောက်တစ်ခုက ဖွင့်ခဲ့ရင်အုံးတော့ လက်ရှိ ကျင်သီတံတားတို့က လုံးဝ မပြီးသေးဘူးလေ။ အဲဒါတွေလည်း ရှိသေးတယ်။ မပြည့်စုံသေးတဲ့အတွက်က ဖွင့်ခဲ့ရင်တောင်မှ ဘယ်လိုသွားကြမလဲ၊ ဘယ်စနစ်နဲ့ သွားကြမလဲ၊ လက်ရှိ လမ်းတံတားတွေကရော ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ ဒါတွေလည်း ရှိတယ်။ ဒီနေ့ဖွင့် အခု သွားလို့ ရတဲ့ အနေအထား မရှိဘူးလေ”ဟု ပြောသည်။

ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ထွက်ပေါက်ကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပိတ်ထားရသည့်အတွက် ကုန်သည်များနှင့် တောင်သူများမှာ ကုန်စည်များ ဈေးကောင်းမရခြင်းအပြင် တခြားသော လမ်းကြောင်းများမှ ကုန်သွယ်နေရခြင်းကြောင့် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ သည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပိတ်သွားတဲ့ဟာကတော့ တရုတ်လမ်းကြောင်း တစ်ခုတည်းကိုပဲ ပြောမယ်။ ကုန်သည်တွေက ပထမ မိုးစိုက်မှာ တောင်သူတွေပေါ့နော် မိုးစိုက်မှာ အသီးဈေးက မကောင်း၊ transportation charges မြင့်တဲ့အတွက်ကြောင့် တပြန်ရှုံးပြီးပြီလေ။ အခု ဒုတိယတစ်ကြိမ်မှာ ထပ်ပြီးတော့ အသီးဈေးက မကောင်း၊ transportation charges က အရင်ထပ် ပိုမြင့်၊ ပြီးရင် ရက်ကြာလာတဲ့အတွက်က ထပ်ရှုံးကြတာလေ။ ဒီနှစ်က ဖရဲ၊ သခွားစိုက်တဲ့ တောင်သူတွေအားလုံးသည် လုံးဝ မြတ်တဲ့သူက ၁ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိတယ်။ ရှုံးတာတောင် မှ မနှစ်က မြတ်ထားတာထက်တောင် မကဘူး ရှုံးကြတာပေါ့နော် အဲဒီလောက်ထိကို ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

တိုက်ပွဲကြောင့် ရှမ်းမြောက်ရှိ မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှ စတင်၍ ရပ်တန့်နေသည်။ လက်ရှိမှာတော့ ရှမ်းမြောက်ကုန်သွယ်ရေးသည် ရှမ်းအရှေ့သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့က ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးမောက်မြို့နယ်အတွင်းရှိ လွယ်ဂျယ်မြို့ကို KIA က အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီးနောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကို စီမံဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောလာသည်။

အလားတူ အိန္ဒိယနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှစတင်၍ ပိတ်ထားခဲ့ရသည်မှာ ၃ နှစ်နီးပါးရှိလာပြီး ဖြစ်သလို ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့မှစတင်၍ ပိတ်ထားခဲ့ရသည်မှာ ယနေ့အချိန်ထိပင် ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၀

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် လက်မှတ်များကို မေလ ၁ ရက်မှ စတင်ကာ UID(မှတ်ပုံတင် စမတ် ကဒ်)  စာရွက်ပါရှိမှသာ ထုတ်ပေးတော့မည်ဖြစ်၍ မိမိဒေသတွင် UID ကဒ်ပြုလုပ်ပြီး နယ်စပ်ဂိတ်မှ ထွက်ခွာပါက ပိုမိုလွယ်ကူနိုင်ကြောင်း ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နယ်စပ် ဝင်/ထွက် ဂိတ်များသို့ TBP ၊ BP လက်မှတ် လျှောက်ထားသူများအနေဖြင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား မူရင်းနှင့်အတူ UID စာရွက်ပါ ယူဆောင်လာကြရန်နှင့် မေလ ၁ ရက်မှစပြီး UID စာရွက်ပါမှသာ TBP ၊ BP လက်မှတ်များ ထုတ်ပေး၍ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန၊ အီလက်ထရောနစ်မှတ်ပုံတင်စနစ် ဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

UID စာရွက်အား သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်များတွင် လုပ်ဆောင်နိုင်သော်လည်း နယ်စပ်ဒေသများတွင် လုပ်မည်ဆိုပါက ကြန့်ကြာမှုရှိနိုင်ကြောင်း၊ မိမိ‌ဒေသ၌ လုပ်ဆောင်ပြီးမှသာ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် လက်မှတ်များ လျှောက်ထားပါက ပို၍လွယ်ကူနိုင်ကြောင်း မူဆယ်မြို့ရှိ နှလုံးလှပရဟိတအဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 မြန်မာ လ.၀.က ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကိုယ့်ရဲ့ မွေးရပ်မြေဇာတိကြတော့ လွယ်ကူတာပေါ့ အဲဒါလုပ်ရင်။ အဲဒီလို တစ်ခါတည်း လုပ်လာရင် ပိုလွယ်ကူတာပေါ့။ ဒီမှာရောက်ရင်တော့ နည်းနည်းတော့ ခက်ခဲမှာပေါ့။ ဒီမှာလုပ်မယ်ဆိုရင် နည်းနည်း ခက်ခဲ မယ်။ အဲဒီမှာ တစ်ခါတည်း လုပ်လာရင်တော့ ဒီဘက် ပိုလွယ်ကူတယ်။ ကြန့်ကြာနိုင်တာပေါ့။ ပျမ်းမျှ အဝင်၊ အထွက်ကတော့ တစ်ထောင် နီးပါးလောက်ရှိတယ်။ ကျနော်တို့လည်း အထဲထဲ ဝင်လိုက်ထွက်လိုက် လုပ်တာဆို တော့ ၂ ဂိတ်ပေါင်းပေါ့။ လက်ရှိမှာတော့ အထဲထဲရောက်ရင် ပြည်တော်ပြန်တွေ တအားများတယ်။ ရက်ကျော်တဲ့ ဟာတွေ ၇ ရက်ကဒ်တွေ ရက်ကျော်တဲ့ဟာတွေ ပြန်လွှတ်တယ်။ တစ်နေ့တစ်နေ့ ၁၀၀ နီးပါးတော့ လာလာလွှဲပေး တယ်။ express နဲ့ တစ်စီး၊ နှစ်စီး တစ်ခါတစ်လေ လာလာပို့သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့သို့ နယ်စပ်ဂိတ်မှ ဝင်/ထွက်ခွင့် ပြုရာတွင် လူဦးရေစာရင်းဇယား တိကျစွာရရှိနိုင်ရေး ၊ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား အတုများနှင့် အသုံးမပြုသည့်ကတ်များအား အသုံးပြု၍ သွားလာခြင်းများ မပြုနိုင်ရေးတို့အတွက် UID လက်မှတ်ပါမှသာ TBP၊ BP လက်မှတ်များကို ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

လာမည့် မေလ ၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ UID စာရွက်ပါရှိမှ TBP, BP လက်မှတ် ထုတ်ပေးပြီး နယ်စပ်ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုမှာဖြစ်သည့်အတွက် မေလမတိုင်ခင် ယခု ဧပြီလအတွင်း၌ နယ်စပ်ဖြတ်သန်းသွားလာမည့် နှုန်းထား ယခင် ထက် များပြားလာနိုင်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။ 

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးထွက်ပေါက်ကို မြန်မာတွေတန်းစီးစောင့်နေကြစဉ်

ထိုသို့ ပြုလုပ်လိုက်ခြင်းတွင် ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်လာဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံအခြေစိုက် FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လုပ်တာကတော့ ကျနော်ထင်တယ် ကိုယ့်ဒေသမှာပဲ လုပ်တာက ပိုပြီးတော့ အဆင်ပြေမှာပေါ့။ တခြား နေရာကြတော့ ကိုယ်ကအဲဒီနေရာမှာ ဥပမာ မြဝတီဆိုရင် ဘယ်လိုသွားလုပ်မလဲ ဌာနဆိုင်ရာတစ်ခုမှ မရှိတော့ဘူး လေ။ ပွဲစားတွေကတော့ ဘယ်လို issue ပဲ ပေါ်လာပေါ်လာပေါ့နော်။ ဒီကနေ အကျိုးအမြတ် ထုတ်ဖို့အတွက်ပဲ အများစုက။ တချို့လည်း စေတနာနဲ့ အကျိုးဆောင်တဲ့ ပွဲစားတွေရှိမှာပါ။ မရှိဘူးမဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် အများစုက အဲဒီလိုမျိုး မသိနားမလည်တဲ့ အလုပ်သမားတွေ၊ အလုပ်သမားဖြစ်လာမယ့် လူတွေဆီကနေ အကျိုးအမြတ် ထုတ်တာဆိုတော့ ဥပမာ လုပ်ပေးမယ်ဆိုပြီး ငွေကြေး အစရှိသဖြင့် ဒါမျိုးတွေ ယူတာ လိမ်တာမျိုးတွေ ဒါမျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လာရောက် လျှောက်ထားရာတွင်လည်း ဧပြီ ၂၂ ရက်နေ့မှစ၍ UID နံပါတ် ထုတ်ပေး ထားကြောင်း အထောက်အထား လက်မှတ်များ ယူဆောင်လာမှသာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များကို ထုတ်ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

လက်ရှိတွင် အသက် ၁၀ နှစ် အထက်ရှိသူများအား electronic စနစ်ဖြင့် ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များနှင့် ဇီဝ အချက်အလက်များ ကောက်ယူ မှတ်ပုံတင်ပြီး ဂဏန်း ၁၀ လုံးပါတဲ့ UID ကဒ် ထုတ်ပေးနေခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ အချက်အလက်များ မှတ်ပုံတင်ရာ၌  နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ တရားဝင် ထုတ်ပေးထားသည့် အထောက်အထား လက်မှတ်တစ်ခုခု ယူဆောင်လာရန် လိုအပ်ကြောင်းလည်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာန၊ အီလက်ထရောနစ် မှတ်ပုံတင်စနစ် ဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန် ချက်တွင် ပါရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၀

ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်းသည် သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း အနည်းငယ် မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း ပြောင်း ကုန်သည်များက သုံးသပ်နေကြသည်။

သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြောင်းလိုအပ်ချက်အရ ဝယ်ယူမှု မြင့်တက်လာနိုင်သည့်အတွက် ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားပေါ် မူတည်၍ ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်းသည် လက်ရှိဈေးနှုန်းထက် မြင့်တက် လာမည်ဟု ပြောင်းကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းရှိ တောင်သူများနှင့် ကုန်သည်များအနေဖြင့် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာသည့် အပေါ်တွင် ပြောင်းများကို ထိန်း၍ ရောင်းချကြရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားမျှတပြီး ဈေးတန်းတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိလာမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထိုင်းဈေးပေါ့နော်၊ အဓိက ထိုင်းဈေးက ထိုင်းက ဝယ်တဲ့ဈေးတွေက အရင်ရက်တွေက ကျကျလာတာ။ ဒီရက်ပိုင်းက နည်းနည်း ပြန်တက်လာတယ်ပေါ့နော်။ တက်လာတယ်ဆိုတော့ ခန့်မှန်းခြေအရတော့ သင်္ကြန်ပြီးရင် လည်း သူတို့လည်း လိုအပ်ချက်အရတော့ ဝယ်ကောင်းဝယ်လိမ့်မယ်။ အဲဒီအတွက်ကို သင်္ကြန်ပြီးရင် သူတို့ဘက်က ဝယ်လာလို့ရှိရင် သူတို့လိုချင်ပြီဆိုရင်တော့ ဘာပဲပြောပြော ဝယ်လိုအားနဲ့ ရောင်းလိုအားပေါ်မှာ တက်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းတယ်ပေါ့နော်။ အခြားလည်း မျှော်လင့်ထားတာတွေ၊ မျှော်မှန်းထားတာတွေ ရှိတာပေါ့နော်။ ဒါတွေကတော့ တရားဝင် ပြောလို့လည်း မကောင်းဘူးပေါ့နော်။ ဘာပဲပြောပြော တဖြည်းဖြည်းချင်းသွားပြီး ရောင်းနေရတဲ့ အနေ အထားမျိုးမှာ တောင်သူရော၊ ကုန်သည်ရော နည်းနည်း ထိန်းပြီးတော့ ရောင်းရင်တော့ ဈေးတန်းလေးတစ်ခုကို မှီပြီးတော့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

သင်္ကြန်ကာလနောက်ပိုင်း ပြည်တွင်းပြောင်းဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည်း ပြောင်းကုန်သည်များအနေဖြင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များကဲ့သို့ ပြောင်းများကို ကြိုတင်ဝယ်ယူ စုဆောင်းထားရန် အဆင်မပြေကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် ပြောင်းဈေး အတက်အကျနှင့် ပတ်သက်၍ ခန့်မှန်းရခက်သည့် အခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ကြိုတင် သိုလှောင်ထားပါက အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရသည့်အတွက် ပေါက်ဈေးအတိုင်း ဝယ်၍သာ ရောင်းချနေရသည်ဟု တာချီလိတ်မှ ပြောင်းကုန်သည် ကိုစိုင်းခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဈေးတက်ရင်လည်း ကျနော်တို့က အခုနှစ်က အရင်နှစ်လို လုပ်လို့မရလို့လေ။ ခါတိုင်းနှစ်က ကျနော်တို့ အပေါ်မှာ ကြိုဝယ်ထားတာလေ။ ပွဲရုံတွေကို ကျနော်တို့ ကြိုဈေးဖြတ်ထား၊ ပိုက်ဆံ ချေထား။ အဲဒီလိုပေါ့ ငွေတွေ အကုန်လုံး ဖြန့်ထား၊ ပြီးရင် ဈေးတက်တဲ့အချိန်ဆိုရင် တာချီလိတ်ကို သယ်တာပေါ့နော်။ ဒီနှစ် အဲဒီလို လုပ်လို့ မရဘူး။ ယိုးဒယားဈေးက ကျသွားတာလေ။ တက်မယ်ထင်ရင် ကျသွားလိုက် အဲဒီလိုမျိုး ရှုံးတာလေ။ ခန့်မှန်းရ ခက်လို့။ ကျနော်တို့ အတက်ဘက် မှန်းတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် ကျဘက်ကျမြဲ ဖြစ်နေတုန်း။ ကျနော်တို့ မဝယ် ရဲတာ။ အခုက ပေါက်ဈေးအတိုင်းပဲဝယ်၊ ဝယ်ပြီးတန်းရောင်း၊ အဲဒီလိုလုပ်မှ ရတော့မှာ။ တက်ရင်လည်း တက်ဈေးနဲ့ လိုက်ဝယ်၊ ကျရင်လည်း ကျဈေးနဲ့ လိုက်ဝယ်ပေါ့။ သင်္ကြန်နောက်ကျ တက်ရင်လည်း ပေါက်ဈေး အတိုင်း ဈေးကွက်အတိုင်း လိုက်ဝယ်တာလေ။ အတက်အကျတော့ ခန့်မှန်းရခက်ပေမယ့် တက်ရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိသည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှ ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ တင်ပို့ ကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဇူလိုင်လနှင့် ဩဂုတ်လများတွင် ပြောင်းဈေးနှုန်းသည် အတက်ဘက်သို့ ပို၍ ရောက်ရှိနိုင်ပြီး ကြားကာလများတွင် အတက်အကျ တလှည့်စီ ဖြစ်ပေါ်နေမည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ပြောင်းတိုးချဲ့ စိုက်ပျိုးမှု များပြားလာခြင်း၊ ပြည်တွင်းတွင် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် ပြောင်းတင်ပို့ရန် အခက်အခဲဖြစ်နေခြင်းနှင့် ဈေးနှုန်းအတက်ဘက်ကို စောင့်ဆိုင်းနေမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ယခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်းပြောင်းလက်ကျန်သည် အများအပြား ကျန်ရှိနိုင်သည်ဟု ပြောင်းကုန် သည်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၉

နိုင်ငံအတွင်းရှိ ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် တခြားသော စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ ကို ဌာနဆိုင်ရာများက သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန အဆင့်ဆင့်သို့ တင်ပြရာတွင် မြေပြင် အခြေအနေနှင့်ကိုက်ညီမှု မရှိဘဲ လွှဲမှားနေပါက တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေးကို ထိခိုက်မှု ဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

တိုင်းပြည်စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာနေပြီဖြစ်ကြောင်း မကြာသေးမီရက်ပိုင်းက နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ရုရှားသတင်းဌာန တစ်ခုကို ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ပြောကြားချက်ကို လေ့လာကြည့်ပါက နစကလူကြီးများသည် အောက်ခြေ အခြေအနေနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိ ဘဲ လွှဲမှားနေသည့် စီးပွားရေး သတင်းအချက်အလက်များကိုသာ ရရှိနေသလား သို့မဟုတ် သတင်းအချက်အလက် အမှန်များ တကယ်ပဲ ရရဲ့လား စဉ်းစားစရာဖြစ်နေသည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေးလေ့လာသုံး သပ်သူများက ထောက်ပြထားကြသည်။

ကုန်သွယ်မှု ကိန်းကဏန်းများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အချက်အလက်များ၏ စာရင်းဇယားများသည် မှန်ကန်မှု မရှိပါက ထိုလုပ်ငန်းများနှင့် ပတ်သက်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်ရာတွင် လွဲချော်မှု ဖြစ်ပေါ်သွားနိုင်ကြောင်း၊  လက်တွေ့နှင့် များစွာကွာခြားသည့် အချက်အလက်ဖြစ်ပါက တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေးအတွက် အန္တရာယ်ရှိနိုင်သည် ဟု ဘဏ်ရေးရာကျွမ်းကျင်သူ ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပို့ကုန်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “စာရင်းဇယားမှန်ဖို့ အပိုင်းဆိုတာတော့ အရေးကြီးတယ်။ Data  ကို သူက ဘာသာပြန်တာ မှန်တော့မှ information ဖြစ်သွားတာ။ ပထမအဆင့်က data ပေါ့။ အဲဒီ data ကို ဘာသာပြန်ပြီးတော့မှ information ဖြစ် တာ။ အဲဒီ information ကို system ထဲ ထည့်ပြီး သုံးသပ်တော့မှ အဲဒီ သုံးသပ်ချက်က မှန်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ ကဏန်းမမှန်ရင် သုံးသပ်ချက်မှားပြီ။ သုံးသပ်ချက်မှားရင် ကျန်တာအကုန် မှားပြီ။ ကျန်တာအကုန်မှားပြီဆိုတာနဲ့ အကျိုးမရှိတော့ဘူး။ အဲဒါနဲ့ မနီးမဝေးနဲ့ အဆင်မပြေတာလည်း ရှိမယ်။ လုံးဝကို တကယ့်လက်တွေ့နဲ့ လုံးဝကို ကင်းကွာတဲ့ သုံးသပ်ချက်မျိုးလည်း ဖြစ်သွားနိုင်တာပေါ့။ ဒါက အန္တရာယ် ရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် ကုန်သွယ်မှုတွင် ပို့ကုန်/သွင်းကုန် အချက်အလက် အမှားများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက ပို့ကုန်/သွင်းကုန် လိုင်စင်နှင့် ပါမစ်ချပေးရာ၌ အတိုးအလျှော့များ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ထိုသို့ ပို့ကုန်/သွင်းကုန်လိုင်စင် အတိုးအလျှော့များ ဖြစ်ပေါ်လာပါက ကုန်သည်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များတွင် လုပ်ငန်းနှောင့်နှေးမှုများ၊ ဆုံးရှုံးမှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်မှစတင်၍ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပို့ကုန်လိုင်စင်များကို လျှော့ချထားခြင်းကြောင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကုန်သည်တွေဘက်က လုပ်ရကိုင်ရတာ အခက်အခဲ မဖြစ်ဘူးလားဆိုတော့ ဖြစ်တယ်ပဲ ပြောရမှာ ပေါ့နော်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုတောင်မှ ပြောင်းတွေဘာတွေ ပို့တာကို ကုမ္ပဏီတစ်ခုကို လိုင်စင်တစ်စောင်ကို တန်ဘယ်လောက်ပဲ ပေးတယ်တို့ ဘာတို့ပေါ့နော်။ အဲဒီလိုမျိုးတွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဖြစ်လာတဲ့အခါကျတော့ ဥပမာ သင်္ဘောတစ်စင်း တင်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် သင်္ဘောကြီးတစ်စင်းက တန်ချိန် ၂ သောင်းနဲ့အထက်ပေါ့နော် အဲဒီလိုမျိုးတွေ ရှိတယ်။ သင်္ဘောအသေးလေးတွေကတော့ တန် ၂ ထောင်တို့၊ ၃ ထောင်တို့ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ လိုင်စင် တစ်စောင်ကို ကန်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောလေးတွေလောက်နဲ့ ပေးပြီးတော့ လိုင်စင်တစ်ခါတင်ရင် ဘယ်လောက်ပဲ ဆိုပြီးတော့ သင်္ဘောကြီးတွေ တင်တဲ့အခါကျတော့ နည်းနည်း အခက်အခဲ ဖြစ်ပြန်ရော။ အဲဒီတော့ စီးပွားကူးသန်း က ဘယ်လိုဆုံးဖြတ်ချက်တွေနဲ့ ဘယ်လိုပေးလဲတော့ သေချာတော့ မသိဘူးပေါ့နော်။ မသိပေမယ့်လည်း လောလောဆယ် အခက်အခဲတော့ အဲဒီလိုတော့ အသံကြားတယ်” ဟု ပြောသည်။

အောက်ခြေလူတန်းစားကို တွေ့ရစဉ်

ပို့ကုန်လိုင်စင် ချထားပေးမှုကို ယခင်က လိုင်စင် ၁ စောင်လျှင် တန်ချိန် ပမာဏ ၂ သောင်းကျော် တင်ပို့၍ ရနိုင်သော်လည်း လက်ရှိတွင် လိုင်စင် ၁ စောင်လျှင် တန်ချိန် ၃ ထောင်ခန့်သာ ချပေးသည်ဟု သိရသည်။

ထိုတန်ချိန် ၃ ထောင်သည် ပြည်တွင်း ကန်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောတစ်စီးနှုန်းသာရှိပြီး ပြည်ပသို့ တင်ပို့နေသည့် သင်္ဘောတစ်စီးလျှင် တန်ချိန် ၂ သောင်းအထိ ရှိသည့်အတွက် ပမာဏများစွာ ကွာခြားလျက် ရှိနေသည်။

ခေတ်အဆက်ဆက် ဌာနဆိုင်ရာအဆင့်ဆင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ကိန်းကဏန်းအမှန်ကို ရရှိခဲ့ခြင်းနှင့် တင်ပြခဲ့ခြင်း များ မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိကာလတွင်လည်း စာရင်းအမှန် ရရှိရန် မလွယ်ကူကြောင်း စီးပွားရေး လေ့လာသူများ က ပြောသည်။

ထို့အပြင် ဌာနဆိုင်ရာများသည် နစကဥက္ကဋ္ဌကို ပို့ကုန်/သွင်းကုန် လုပ်ငန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်း အချက်အလက်အမှန်များကို တင်ပြရန် လိုအပ်သလို လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး အခြေအနေကိုလည်း သတင်းအချက်အလက်အမှန် တင်ပြရန်လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၉

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ MOU လုပ်သားများအား လာမည့် ဧပြီ ၂၉ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ရန်ကုန်-ဒွန်မောင်း လေကြောင်း ခရီးဖြင့် စေလွှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ပအလုပ်အကိုင်ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအဖွဲ့ချုပ် MOEAF မှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

MOU လုပ်သားများအား ၎င်းလမ်းကြောင်းဖြင့် စေလွှတ်ရန် နှစ်နိုင်ငံညှိနှိုင်းဆွေးနွေးနေခဲ့ကြသည်မှာ ၁ နှစ်ကျော် ခန့်ရှိနေပြီး လက်ရှိတွင် မြဝတီလမ်းပိုင်းမှာ လုံးဝသွားလာ၍ မရတော့သည့်အတွက်ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ စေလွှတ် ရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဖြစ်မြောက်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း MOEAF မှ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦးမြတ်သူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သူတို့ညှိတာ ကြာနေတာ။ အခုမှ ရသွားတာ။ အခုမှရတာနဲ့ ဒီ မြဝတီပိတ်တာ သွားတိုက်တာပါ။ အမှန်မှန်က လေကြောင်းလိုင်း စီစဉ်တာ တော်တော်ကြာပါပြီ နှစ်နဲ့ချီနေပြီ။ ပထမဆွဲထားတာတော့ လူ ၁၀၀ စာကို တစ် ကြောင်း အဲဒီလိုဆွဲထားတာပေါ့။ နောက်ပိုင်း လူများလာရင်တော့ ထပ်တိုးမှာပေါ့။ အဲဒီနေ့ ၂၉ ရက်နေ့က စဆွဲမယ်၊ ၂၉ ရက်နေ့ကို လက်မှတ်တွေ ဟိုနေ့က လုပ်လိုက်တဲ့အခါ တစ်ရက်တည်းနဲ့ကောက်တာ ၂၉ ရက်က တစ်ရက်တည်းနဲ့ ပြည့်သွားတယ်လေ။ ၁ ရက်တည်းနဲ့ပြည့်သွားတော့ အဲဒီနေ့ကို ထပ်ဆွဲရမလား၊ နောက်နေ့ကို ဆွဲရမလား ပြန်စီစဉ်ရတာပေါ့ ဘယ်နှစ်ကြောင်းဆွဲမလဲ။ လေကြောင်းလိုင်းကတော့ ၂၉ ရက်နေ့ စဆွဲမယ်။ ရန်ကုန်-ဘန်ကောက် ခရီးစဉ်က ပိုကောင်းတာပေါ့နော်။ သူက တစ်ခါတည်း ရောက်သွားမှာကို။ ဟိုကနေကြ (ကော့သောင်း-ရနောင်း) ထပ်ပြီးတော့ ပြန်လှည့်ရမယ်လေ။ ပြည်ပဈေးက ပြည်တွင်းဈေးလောက်ပဲ ရှိမယ်။ ဒီမှာတောင် ၅ သိန်းပေးနေရတာ ရန်ကုန်-ကော့သောင်းတောင်မှ။ တစ်ခါတစ်လေ ၅ သိန်း ၆ သိန်းလောက် ဖြစ်နေတာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က MOU လုပ်သားများအား အာရှလမ်းသစ် အသုံးပြု၍ မရသေးသဖြင့် လမ်းဟောင်းဖြစ်သော ထို့ကော်ကိုး - ကျော်ခို့လမ်းမှလည်းကောင်း၊ ကော့သောင်း-ရနောင်းလမ်းမှလည်းကောင်း စေလွှတ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

MOU လုပ်သားများကို သက်ဆိုင်ရာမှ စစ်ဆေးနေစဉ်

သို့သော် ကရင်ပြည်နယ် ကော့ကရိတ်၊ မြဝတီ၊ သင်္ကန်းညီနောင်စသည့် နေရာများတွင် မြန်မာ့တပ်မ‌တော်နှင့် ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ် KNLA, ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းတပ်တို့အကြား တိုက်ပွဲများ ပိုမို ပြင်းထန်နေသည့်အတွက် ထို့ကော်ကိုး - ကျော်ခို့လမ်းမှတဆင့် MOU လုပ်သားစေလွှတ်ခြင်းကို ရပ်နားခိုင်း ထားကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများထံက သိရသည်။

MOU လုပ်သားများ စေလွှတ်ရာတွင် သင်္ကြန်မတိုင်မီ အပြီးသတ်စေလွှတ်ရမည့်အသုတ်နှင့် သင်္ကြန်ပြီးနောက် စေလွှတ်ရမည့် အသုတ်ဟူ၍ ရှိသောကြောင့် လက်ရှိတွင် ကော့သောင်း-ရနောင်းလမ်းဖြင့်သာ အချိန်မီ MOU လုပ်သားများ စေလွှတ်နေရကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လပ်ကီး ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးဝင်းမြင့်က “မြဝတီလမ်းက လုံးဝပိတ်လိုက်ပြီ။ လုံးဝပိတ်ပစ်လိုက်ပြီ။ ပထမက ထို့ကော်ကိုးလမ်းကနေ ပို့ပေးနေတယ် အဆင်ပြေကြတယ်လေ။ အခုက တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်လိုက်တော့ လုံးဝသွားလို့မရတော့ဘူး။ သွားတဲ့ကားတွေတောင် အကုန်ပြန်စေလွှတ်တယ်။ service ကုမ္ပဏီက တာဝန်ယူထားတော့ service ကုမ္ပဏီကနေ အစအဆုံး လုပ်သွားမှာ။ သူတို့စီမံခန့်ခွဲမယ်၊ သူတို့ line up လုပ်မယ်၊ လေယာဉ် ၃ စီးလို့ကြားတယ်။ shuttle flight ၃ စီးနဲ့ ဆွဲမယ်။ ဘာလို့ဆို ထိုင်းက တစ်ရက်ကို ၈၀၀ လောက်ထွက်နေတာကို။ တစ်နေ့ ၃ စီးဆိုမှ လူ ၃၆၀။ အဲဒီတော့ သူ့ဟာသူအလှည့်နဲ့သွားကြပေါ့။ ဒါပဲ ရှိတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် လေကြောင်းဖြင့် စေလွှတ်ခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် ထပ်တိုးကုန်ကျစရိတ်အား သွားရောက်မည့် MOU လုပ်သားများဘက်မှ ကျခံရမည်ဖြစ်သည်။

ယခင်က မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ MOU လုပ်သားများအား ပုံမှန်စေလွှတ်နေကြ ဖြစ်သည့်အတွက် ထိုင်းဘက်အခြမ်း၌ ကြိုဆိုရေးစခန်းများမှာလည်း ၎င်းဘက်တွင် ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လာမည့် ဧပြီ ၂၉ တွင် ရန်ကုန်-ဒွန်မောင်း လေကြောင်းဖြင့် MOU လုပ်သားများအား စတင် စေလွှတ်မည်ဖြစ်သောကြောင့် ထိုင်းဘက်မှ ကြိုဆိုရေးစခန်းများအား ၎င်းဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ဆောင်ရွက်ကြမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၈

ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရာတွင် နယ်မြေလုံခြုံမှု မရှိခြင်းနှင့် တရားဝင်ကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်မည် ဆိုပါက အချိန်ကြန့်ကြာခြင်းများ ရှိနေခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု အားလုံးနီးပါး တရားမဝင် ကုန်သွယ်ရေး များပြားလာနေသည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

တရားဝင် ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက ဌာနဆိုင်ရာ အဆင့်ဆင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း ကြန့်ကြာခြင်း ကြောင့် တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုများကို လုပ်ဆောင်လာကြကြောင်း ကုန်သယ်များက ပြောသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတလျှောက် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများကြောင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ဆောင်ရာတွင် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများကို ငွေကြေးပေးပြီးမှသာ သွားလာ၍ရသည်။

ပို့ကုန်တင်ပို့မှုတွင် တရားမဝင် ကုန်သွယ်ရေး ရှိသော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်အရ ပို့ကုန် ထက် သွင်းကုန်တင်သွင်းမှု အပိုင်း၌ ပို၍များပြားသည်ဟု မိုင်းလားကုန်သည် ဦးဆန်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

TNLA တပ်ဖွဲ့က ကုန်ကားနဲ့ ခရီးသွားကားများကို ငွေကြေးကောက်ခံနေစဉ်

၎င်းက “နယ်စပ်တိုင်းမှာ ရှိပါတယ်။ တရားမဝင် ကုန်သွယ်ရေးက ဖြစ်နေတာလေ။ တရားဝင်အတိုင်း သွားလို့ လည်း အဆင်မပြေ၊ ဥပဒေ စိုးမိုးမှုမရှိတော့ တရားမဝင် ကုန်သွယ်ရေးက အရေအတွက် ပိုများတာပေါ့။ ပေးကမ်း ပြီး သွားနေရတာပဲ။ တကယ်လို့ တရားဝင်အတိုင်း လုပ်တော့မယ်ဆိုရင်လည်း အရမ်းခက်ခဲတယ်။ ကြန့်ကြာ တယ်။ အချိန်တွေက right time မဖြစ်ဘူးလေ။ ဥပမာတစ်ခု တရားဝင် သွင်းတဲ့ဟာတွေလည်း ရှိတယ်။ တရားမဝင် သွင်းတဲ့ဟာတွေလည်း အများအပြား ရှိတယ်။ ဘယ်သူကမှလည်း စိစစ်မပေးနိုင်ဘူး။ စိစစ်ပေးမယ့် သူကျတော့လည်း အထက်ကတို့ ဘာတို့ ကြန့်ကြာတာတို့ ဒီဟာကြီးက အောက်ခြေမှာရှိနေတဲ့ ကုန်သည်တွေ မခံစားနိုင်ဘူးလေ အဲဒီလိုတွေ ဖြစ်နေတာ။ ပို့ကုန်မှာလည်း အနည်းနဲ့အများ ရှိနေတာပဲ။ သွင်းကုန်တစ်ခုတည်း မဟုတ်ပါဘူး။ အဓိကကတော့ သွင်းကုန်တွေမှာ ပိုဆိုးတယ်။ ပို့ကုန်ကတော့ အနည်းနဲ့အများတော့ ရှိတယ်။ ဘာဖြစ်လို့တုန်းဆိုတော့ လက်ရှိ နယ်စပ်တွေမှာ border trade တွေ အကုန်လုံးကလည်း နယ်မြေအခြေအနေအရ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ကြ ဘာတွေဖြစ်ကြဆိုတော့ အဖက်ဖက်ကို ပေးကမ်းပြီးတော့ သွားနေကြတာပဲလေ။ ဘာဖြစ်လို့ တုန်းဆိုတော့ ဒီဘက်မှာ နယ်မြေမလုံခြုံတဲ့အတွက် ဒီဟာကြီးက မဖြစ်မနေကို ဒါကြီးက သွားလာလို့ အဆင်မပြေ မချောမွေ့တော့ မပေးကမ်းလို့မရဘူး။ ပေးနေရတာပဲ တရားဝင်ဖြစ်ဖြစ်၊ တရားမဝင်ဖြစ်ဖြစ်” ဟု ပြောသည်။

တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု ရှိနေခြင်းကြောင့် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေသည့်အပြင် တရားဝင်ကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းများကိုလည်း နှောင့်နှေးစေသည်။

ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်၊ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍ ပိုမိုတိုးတက်စေရန်၊ သွင်းကုန်နှင့် ထုတ်ကုန် လုပ်ငန်းများကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတော်မှ မူဝါဒဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဖြေလျှော့ပေးရန်နှင့် လမ်းကြောင်းများကို ဖွင့်လှစ်ထားပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ကုန်သည်များက ထောက်ပြ ကြသည်။ 

ကုန်ကားများကို ရဲတပ်ဖွဲ့က စစ်ဆေးနေစဉ်

သွင်းကုန်ကဏ္ဍတွင်လည်း တချို့သော သွင်းကုန်များ တင်သွင်းမှုကို ကန့်သတ်ထားခြင်း၊ သွင်းကုန်ပါမစ် ရရှိရန် အချိန်ကြာမြင့်နေခြင်းတို့ကြောင့် တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုများ ပေါ်ပေါက်လာကြောင်း၊ သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပြောချင်တာက အခုလက်ရှိ တိုင်းပြည်ရဲ့ လိုအပ်ချက် ရှိနေတဲ့ ပစ္စည်းတွေပေါ့နော်၊ တကယ်ကို တိုင်းပြည် မှာ အဓိကကျတဲ့ ပစ္စည်းတွေက ဖြေလျှော့ပေးဖို့လိုတယ်။ အဆင့်ဆင့် ပြောချင်တာက ဘုံ ၃၁ ဆင့်ထက်ကို များနေသော အဆင့်ဆင့်တွေကို ဖြေလျှော့ပေးဖို့ လိုတယ်။ အဲဒီလိုမှ မဟုတ်ဘူး၊ အဆင့်ဆင့် တင်ပြနေရင် ဒါကြီး က အဆင့်ဆင့်ပဲ စားနေကြတာပဲ။ ဥပမာတစ်ခု ၁ ကျပ်တန် ပစ္စည်းတစ်ခုမှာ နိုင်ငံခြားကမှာရင် ဒီပစ္စည်းက ၁ ကျပ်တန်ပဲ။ ဒါပေမယ့် မြန်မာပြည်လည်းရောက်ရော ၁၀၀ လောက် ဖြစ်နေပြီ။ ကုန်သည်လည်း စားရတာ မဟုတ် ဘူး။ ဒါပေမယ့် စားသုံးသူမှာ ဈေးမြင့်နေတယ်။ အဲဒါတွေကို ဘယ်သူက စားနေလဲ။ ဒါတွေကို စောင့်ကြည့်လေ့လာ ပြီးတော့ လွယ်လင့်တကူဖြစ်အောင် ဖြေလျှော့ပေးမယ်ဆိုရင် စားသုံးသူလည်း ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ ဖြစ်သွား မယ်။ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ ခက်ခဲတာတွေ၊ ကြန့်ကြာတာတွေလည်း မြန်ဆန်သွားမယ်။ ခက်ခဲလေ၊ ကြန့်ကြာလေ တို့တိုင်းပြည်မှာ အခြေခံလူတန်းစားတွေမှာ ပိုပြီးတော့ ဈေးနှုန်းတွေ မြင့်တက်လေ၊ ကျပ်တည်းလေ၊ ရှားပါးလေ ဖြစ်လာမှာပဲလေ။ အများကြီးလိုတာပေါ့ ဖြေလျှော့ပေးဖို့က။ နေရာတိုင်း one stop service ဖြစ်နေရင် ပိုကောင်း တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ တရားဝင် ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်နေသည့် မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ် မိုင်းလား၊ တာချီလိတ်နှင့် ကချင်ပြည်နယ် ကန်ပိုင်တီ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတို့အပြင် နယ်မြေ တည်ငြိမ်မှု မရှိသည့် မြန်မာ - ထိုင်း နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွင်လည်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ၊ မြန်မာ့တပ်မတော် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များကို အခကြေးငွေများ ပေးဆောင်၍ ကုန်စည်များကို တရားမဝင် တင်သွင်းလျက်ရှိနေကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၈

မလေးရှားနိုင်ငံမှ မြန်မာ အပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ ခေါ်ယူရန် တင်ထားသည့် အလုပ်ခေါ် စာများထဲမှ လုပ်သားများအတွက် calling ထုတ်ယူမှုအား တစ်လသက်တမ်း ထပ်မံ တိုးပေးလိုက်ကြောင်း ပြည်ပ အလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် မတ်လက လုပ်သားများအတွက် calling များအား မတ်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ ထုတ်ပေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည်ဝင်ခွင့်အား မေလကုန်နောက်ဆုံးထားပြီး ပိတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားအာဏာပိုင်များ ဘက်မှ ထုတ်ပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ယခုအခါတွင် calling များအတွက်သာ တစ်လသက်တမ်း တိုးပေးခြင်းဖြစ်ပြီး ပြည်ဝင်ခွင့်မှာ မေလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ နောက်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း လပ်ကီးပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးဝင်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ သက်သေအထောက်အထား လုပ်နေကြစဉ်

၎င်းက “တင်ထားပြီးတဲ့ဟာတွေကို ဧပြီလအထိ calling ထုတ်ခွင့်ပြုတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကလေးတွေအားလုံး ဝင်ရမှာကတော့ မေလ ၃၁ နောက်ဆုံးပဲ။ ဘာ demand မှ မရှိတော့ဘူး totally stop သလောက်ဖြစ်သွားပြီ။ တချို့က တင်ထားပြီး calling မထွက်ဘူး။ သူတို့ဆီမှာလည်း အလုပ်က မပြီးဘူးနဲ့တူပါတယ် အဲဒါကြောင့် ထပ်တိုး ပေးလိုက်တာ။ အသစ်လက်ခံတာ မဟုတ်ဘူးနော် သူတို့ဆီ တင်ထားပြီးတဲ့ဟာတွေကို ဖြေးဖြေးချင်း ထုတ်မှာ။ calling ပဲ ထုတ်ပေးတာ အသစ်ထပ်တင်လို့ မရဘူး။ တင်ထားတဲ့ဟာကိုပဲ calling တွေထွက်မှာ” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ သက်တမ်းထပ်မံ တိုးပေးလိုက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မ‌လေးရှားပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးမှ ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားသွားခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုကဲ့သို့ သက်တမ်းတစ်လ ထပ်မံတိုးပေးလိုက်ခြင်းသည် မလေးရှားနိုင်ငံရှိ လုပ်ငန်းခွင်အချို့၌ လုပ်သား လိုအပ်ချက်များ ရှိနေသေးသည့် အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် ထိုလိုအပ်ချက်များ ပြည့်သွားပါက သက်တမ်းထပ်မံ တိုးပေးမည့် အစီအစဉ် မရှိနိုင်တော့ကြောင်းလည်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

ဦးဘာဘူကြီးက “ဘာလို့ ထပ်တိုးရတာလဲဆိုတာကတော့ အခုလက်ရှိ ပြည်ပလုပ်သား ခေါ်တယ်ဆိုတာက နေရာစုံမှာ ခေါ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့နေရာ ၂ ခုရှိတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ ဘာလဲမသိဘူး အဲဒီနေရာတွေမှာ အလုပ်သမား လိုအပ်ချက်တွေ ရှိနေသေးလို့ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့ထပ်ပြီးတော့ တိုးရခြင်းဖြစ်တာပေ့ါ။ ဒီ ကိုယ်တာ ပြည့်သွားလို့ရှိရင်တော့ အခုလက်ရှိ လိုအပ်တဲ့ စိုက်ပျိုးရေးတို့ ပြီးတော့ ဦးစိတ်ထင် ဆောက်လုပ်ရေး လား မသိဘူး ၂ ခုပေါ့နော်။ အဲဒီ ၂ ခုမှာ ပြည့်သွားပြီဆိုရင်တော့ ထပ်ခေါ်ဖို့ မရှိတော့ပါဘူး။ ထပ်ပြီးတိုးဖို့ မရှိတော့ လောက်ပါဘူး။ အခုနေရာတွေမှာ လစ်လပ်မှုတွေရှိနေသေးလို့ သူတို့ထပ်တိုးပေးတာပဲ ရှိပါတယ်။ ဒီနေရာတွေ ပြည့်သွားပြီဆိုရင်တော့ သူတို့မှာ ထပ်ပေးစရာ နေရာတွေလည်း မရှိတော့တဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ဘယ်တော့ ပြန်ဖွင့်မလဲဆိုတာလဲ မပြောနိုင်သလို ထပ်တိုးဖို့လည်း မရှိတော့လောက်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များ၊ Overstay သမားများအား နေရပ်ပြန်ရေး အစီအစဉ်ကို မတ်လ ၁ ရက်နေ့၌ စတင်ဖွင့်ထားပြီး ဒဏ်ကြေးပေးဆောင်ကာ နေရပ်ပြန်ခွင့်ပြုထားသည်။

ထို့အပြင် မလေးရှားအာဏာပိုင်များမှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်က လျှောက်ထားခွင့်ပြုခဲ့သည့် ရီကာလီဘရာစီပါမစ် စတစ်ကာများအား ဇွန်လကုန် နောက်ဆုံးထား၍ အပြီးအစီး ထုတ်ပေးသွားရန်လည်း လုပ်ဆောင်နေသည်။