CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

အိန္ဒိယ - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် အိန္ဒိယသုံးငွေ ရူပီးနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေတို့ တိုက်ရိုက်ငွေပေးချေသည့် စနစ်ကို ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စတင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ပြောသည်။

ရူပီး - ကျပ် တိုက်ရိုက် ငွေပေးချေသည့်စနစ် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းအားဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ အဓိက တင်သွင်းနေသည့် ဆေးဝါးနှင့် ကုန်စည်များအတွက် ပေးချေရသည့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ လိုအပ်ချက် လျော့နည်းသွားမည် ဖြစ်သည်။

အလားတူ ကုန်သွယ်မှုအတွက် ငွေပေးချေမှု ပိုမိုလွယ်ကူစေခြင်း၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ပိုမိုအားကောင်းလာပြီး ထင်သာမြင်သာ ရှိလာစေခြင်း၊ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေခြင်း စသည့် အကျိုးကျေးဇူးများလည်း ရရှိမည် ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယ - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိသည့်အတွက် လက်ရှိအချိန်ထိ ဖွင့်လှစ်ထားနိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လတ်တလောတွင် ထိုစနစ်သည် အရာထင်မည် မဟုတ် ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြန်မာ့ကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့၊ တိုင်းတာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာကျပ်ငွေ

၎င်းက “လုပ်တော့ လုပ်ချင်နေတယ်၊ ဒါပေမယ့် တစ်ဝက်၊ တစ်ဝက်ပဲ။ တချို့ကလည်း အခုအတိုင်း အဆင်ပြေ တယ်လို့ ပြောတယ်။ တချို့ကလည်း ရူပီးနဲ့ မြန်မာကျပ်ငွေ တိုက်ရိုက်လဲလှယ်ရင် ပိုကောင်းမယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါတော့ တစ်ဝက် တစ်ဝက် ဖြစ်နေတာကိစ္စက။ သဘောကျတဲ့သူရှိတယ်၊ သဘောမကျတဲ့ သူရှိတယ်။ ဒီအတိုင်းပဲ ကောင်းပါတယ်ဆိုတဲ့သူလည်း ရှိတယ်။ ဒီလိုဖြစ်သွားရင် ကောင်းတာပေါ့ဆိုတဲ့သူလည်း ရှိတယ်။ တချို့ကလည်း ဒါက ကုန်သွယ်မှု အခြေအနေအရ ပိုကောင်းသွားတယ်။ ကြားကနေ ဒေါ်လာခံနေစရာ မလိုတော့ဘူးဆိုတော့ ကောင်းသွားတယ်။ တကယ်လည်း ကောင်းသွားပါတယ်။ တကယ်လုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့ကျတော့လည်း လုံခြုံရေးအခြေအနေအရ၊ နယ်မြေအခြေအနေအရ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ။ နယ်စပ် တစ်ခု ပြောစရာရှိတာက ဒါကတော့ အခုလက်ရှိ နိုင်ငံရေး အခြေအနေအရ၊ အဲဒီဘက်ခြမ်းတွေက ငြိမ်သက်နေတဲ့ နေရာ မဟုတ်တဲ့အခါကျတော့ ဒီကိစ္စကြီးက ကျနော်တော့ သိပ်မထင်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

အိန္ဒိယ ရူပီးနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေ တိုက်ရိုက်ငွေပေးချေသည့်စနစ်ကို ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်ရေးတွင် အသုံးပြု၍ မရကြောင်း၊ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင်သာ အသုံးပြု၍ ရသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ငွေပေးချေမှုဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များကို ကုန်သည်စက်မှုအသင်းချုပ် (UMFCCI) နှင့် အိန္ဒိယ ကုန်သည်များ အသင်းတို့ ပူးပေါင်း၍ ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်ထံမှ သိရသည်။

ထို့နောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ဘဏ်ပေါက်ဈေးနှုန်း ပြင်ပပေါက်ဈေး ငွေလဲလှယ်နှုန်းသည် ကွာခြားမှု ရှိနေခြင်းကြောင့် မြန်မာငွေဈေး တည်ငြိမ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ မြန်မာငွေဈေး တည်ငြိမ်မှု မရှိပါက ကုန်သည်များ ဆုံးရှုံးမှု ရှိနိုင်သည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည် ဦးခင်မောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
“အဓိကကတော့ နယ်မြေငြိမ်သက်မှု ရှိဖို့ရယ်၊ မြန်မာငွေဈေး ငြိမ်သက်မှုရှိဖို့လည်း လိုသေးတယ်။ အရမ်းကြီး မကွာဖို့ပေါ့နော်၊ မြန်မာငွေဈေး အရမ်းကျနေတယ်၊ ဒါမှမဟုတ်လို့ရှိရင်လည်း နယ်စပ်ငွေကြေး လဲလှယ်မှုနှုန်းထား ကျတော့ ဘဏ်မှာ နှုန်းထားတစ်မျိုး၊ အပြင်မှာ အပြင်ပေါက်ဈေးက တစ်မျိုး၊ အဲဒီအခါကျတော့ သူတို့မှာ ဆုံးရှုံးမှု တွေ ရှိတယ်။ ဒါမျိုးတွေ ဖြစ်လာမှာကို သူတို့က စိုးရိမ်တယ်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယသုံးငွေ ရူပီးနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေ တိုက်ရိုက်ငွေပေးချေမှုအတွက် ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုထားသည့် ဘဏ်များမှာ မြန်မာဘက်ခြမ်းအနေဖြင့် UAB ဘဏ်နှင့် CB ဘဏ်ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းတွင် Punjab National Bank တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များထံ အကူအညီ တောင်းခံမှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ထက် ပိုမိုများပြားလာကြောင်း မလေးရှားအခြေစိုက် ပရဟိတအသင်း အဖွဲ့များမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အကူအညီတောင်းခံကြရာတွင် နေစရာမရှိသဖြင့် အကူအညီပေးရန်၊ အလုပ်အကိုင်မရှိသဖြင့် အလုပ်အကိုင် ရှာပေးရန်၊ စားသောက်ရေးအဆင်မပြေသဖြင့် အကူအညီပေးရန်၊ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းပြပေးရန်တို့ အဓိက အများဆုံး ဆက်သွယ် အကူအညီ တောင်းခံလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း နှလုံးလှပရဟိတလူငယ်များသွေးလှူရှင်အဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“များတာပေါ့။ အော်ပရာစီတွေ စတဲ့ကာလ၊ အခုကာလတွေနဲ့ အကူအညီတောင်းမှုတွေက နေ့စဉ်ရက်ဆက်ပဲ။ နေစရာမရှိတာကအစ တချို့ဆိုရင်လည်း ကျန်းမာရေးပေါ့နော်၊ ကျန်းမာရေးမကောင်းတာတွေက တော်တော် များတယ်။ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသွားချင်တာတွေကအစ အထောက်အထားမရှိဘူးပေါ့။ အထောက်အထားမရှိတော့ ဆေးရုံ၊ဆေးခန်း အရမ်းခက်တယ်။ ကျနော်တို့ နေ့စဉ်ရက်ဆက်တော့ ဆေးရုံဆင်းနေရတာပဲ။ ဆေးရုံပြပေး ရတယ်။ လက်ရှိကတော့ အလုပ်မရှိဘူး။ တချို့ကြတော့လည်း ပွဲစားတွေက အလုပ်ရမယ်ဆိုပြီး လိမ်ခေါ် သွားတယ်၊ ဆီအုန်းတောထဲတွေမှာ ချခဲ့တယ်၊ လမ်းဘေးတွေ ချခဲ့တယ်၊ အချို့ဆို နေစရာထိုင်စရာ မရှိလို့ တံတားအောက်တွေမှာ နေနေရတယ်။ အဲဒီလိုအတိုင်းအတာတွေတော့ နေ့စဉ် အကူအညီတောင်းနေတာ။ ပီနန်းတို့၊ ဂျိုဟိုးလ်တို့ မာလကာတို့ အဝေးကြီးတွေမှာ ဒုက္ခရောက်တဲ့လူတွေလည်းရှိတယ်။ အဲဒီအဝေးကြီး တွေကြတော့ ကိုယ်တွေက မသွားနိုင်ဘူးပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းပြချင်သူများဖြစ်ပါက ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များမှ အာမခံပေး၍ လိုက်လံပြပေးခြင်း၊ အလုပ် အကိုင် လိုချင်သူများဖြစ်ပါက နီးစပ်ရာ အသိများထံ၌ ကူညီရှာပေးခြင်း၊ နေစရာမရှိပါက ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့ များ၏ ရုံးများ၊ အသိမိတ်ဆွေများ၏နေအိမ်၊ ဆိုင်ခန်းများတွင် ရှာပေးခြင်းဖြင့် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေရကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားတွင် သက်ဆိုင်ရာမှ ဖမ်းဆီခေါ်ဆောင်သွားခံရသူများကို တွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ ဖမ်းဆီးရာတွင် မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှတ်ပုံတင်ဌာနသို့ ရောက်ရှိသွားပါက ထုတ်ယူ၍ မရတော့ဘဲ ဖမ်းဆီးရမိသည့်ရက်မှစ၍ ၃ လတိတိ ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများမှ ပရဟိတအသင်းအဖွဲ့များထံ ကူညီတောင်းခံမှု ပိုမို များပြားလာခြင်းသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ထက် လူဦးရေ ပိုမိုထူထပ်များပြားလာခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပီနန်းမြို့ရှိ ဒါနကုသလနာရေးကူညီမှုအသင်းမှ အထွေထွေ အကြံပေး ကိုနိုင်လင်းက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

“ဟိုးအရင်နှစ်ကနဲ့ ဒီနှစ်ဆိုရင် ဒီနှစ်က နည်းနည်းလေးကြပ်တည်းလာတာကို မြင်ရတယ်။ လူဦးရေက များလာ ပြီးတော့ အဖမ်းအဆီးကလည်း ဆက်များတယ်။ လူဦးရေများလာပြီးကတည်းက အလုပ်ရှာရတာ နည်းနည်းခက် လာတယ်။ 

အကူအညီတောင်းမယ့်သူတွေ များလာတယ်။ အရင်တုန်းကဆိုရင် ဒီလောက်အထိ  အကူအညီ မတောင်းကြဘူး။ အစ်ကိုရေ အလုပ်ရှာပေးပါဦး၊ ကျနော်တို့မှာ ပါမစ်မရှိလို့၊ စာအုပ်မရှိလို့ သူဌေးက လက်မခံတော့ ဘူး အဲဒီအပိုင်းတွေ ပိုဝင်လာတယ်။ အဖမ်းအဆီးကိစ္စမှာ ကူညီတာတော့မရှိဘူး။ လမ်းကြောမှာ တစ်ခါတစ်လေ ရဲတွေနဲ့ ဆုံတဲ့လူတွေကြတော့ သူတို့စကားမတတ်တဲ့အပိုင်းမှာ ဝင်ဖြေရှင်းပေးတာရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

သက်ဆိုင်ရာမှ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားစဉ်

လက်ရှိ မလေးရှားနိုင်ငံ၏ အော်ပရာစီအဖမ်းအဆီးများတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများဖွင့်လှစ်ထားသည့် ဆိုင်ခန်းများ၊ ရုံးခန်းများအား အပတ်စဉ် ဝင်ရောက်စစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်သည့်အတွက် နေစရာမရှိ၍ ကူညီပေးထားသော အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားအချို့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရခြင်းများ ပါဝင်သည်။ 

ထိုသို့ အော်ပရာစီ အဖမ်းအဆီးများပြားနေသည့် မလေးရှားတွင် နေစရာအခက်အခဲဖြစ်နေကြသော မြန်မာများ အပေါ် ပရဟိတအသင်းအချို့ မှ အကူအညီပေးမှုကို ခေတ္တရပ်နားလာကြကာ အဖမ်းအဆီးများ ပြန်လည်ငြိမ်သက် သွားမှသာ နေစရာအခက်အခဲဖြစ်နေကြသူများကို ပြန်လည်ကူညီပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နေစရာရှိပြီး စားစရာ အခက်အခဲဖြစ်နေသူများအနေဖြင့် အချိန်မရွေးအကူအညီတောင်းခံနိုင်ကြောင်း ပရဟိတအသင်းများထံမှ သိရ သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှ ယခု ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ရာသီချိန်လုပ်သားခေါ်ယူရာ၌ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဆက်သွယ် အကြောင်းကြားလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ရာသီချိန်လုပ်သားများခေါ်ယူ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံနှင့် ဆွေးနွေးထားခြင်း ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိ အချိန်အထိ အကြောင်းပြန်လာခြင်း မရှိသေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက “အဲဒါတွေ ဆွေးနွေးထားတယ် မှန်တယ်။ အဲဒါ တွေ ကမ်းလှမ်းထားတယ်။ သူတို့ဆီက အကြောင်းပြန် မလာသေးတဲ့အတွက် ကျနော်တို့က ဒီအပေါ်မှာ ဘာမှ ပြောစရာမရှိဘူး။ သူတို့ဘက်ကနေ ဆက်သွယ်လာရင် ကျနော်တို့ လုပ်ရမယ့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းအတိုင်း ဆက်လုပ်မယ်။ သူတို့ဘက်က အကြောင်းမပြန်လာရင်တော့ သူတို့က အလုပ်သမားလက်ခံတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့ ပို့ချင်တဲ့နိုင်ငံက ဘယ်လောက်ပဲ ပို့ပို့ လက်ခံတဲ့နိုင်ငံက ဘာမှအကြောင်းမပြန်ရင် ကျနော်တို့ အလုပ်သမားလွှတ်လို့ မရပါဘူး။ ကျနော်တို့ဆီတော့ တရားဝင် ဆက်သွယ်လာမှု အကြောင်းကြားလာ မှု မရှိသေးဘူး ဒီလိုပဲ ပြောနိုင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားရှိ စိုက်ပျိုးလုပ်ငန်းမှာ မြန်မာအလုပ်သမားများကို တွေ့ရစဉ်

ရာသီချိန် လုပ်သားစေလွှတ်ရန် မြန်မာနှင့်ကိုရီးယား ဒေသန္တရအစိုးရ အချင်းချင်း MoU လက်မှတ်ရေးထိုးထား ကြောင်း၊  ရာသီချိန် လုပ်သားစေလွှတ်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ မူအားဖြင့် ခွင့်ပြုထားပြီးဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမား ဝန်ကြီးဌာနမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့တွင် မီဒီယာများအား ဖြေကြားထားသည်။ 

ထို့ကြောင့် အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနဘက်သို့ တရားဝင် အကြောင်းကြားလာခြင်း မရှိသည့်အတွက် ရာသီချိန် လုပ်သားခေါ်ယူမည့် နိုင်ငံများ၌ မြန်မာ မပါဝင်ခြင်းအား ဟုတ်/မဟုတ် မပြောလိုကြောင်း အလုပ်သမားဝန်ကြီး ဌာနမှ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးညွန့်ဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယား သတင်းများတွင် ဖော်ပြထားချက်အရ ယခု ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ရာသီချိန် လုပ်သားများအား အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများဖြစ်သည့်  ဗီယက်နမ်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် လာအိုနိုင်ငံတို့မှ ခေါ်ယူရန် သဘောတူညီထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံ မပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ကိုရီးယားနိုင်ငံ၌ ရာသီချိန် လုပ်သားအဖြစ် လာရောက် လုပ်ကိုင်ကြ သည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများမှာ အလုပ်သမား အခွင့်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရသည့် ပြဿနာ များပြားလာကြောင်း ဘူဆန်မြို့ရှိ အလုပ်သမား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ကူညီထောက်ပံ့ရေးစင်တာမှ တာဝန်ခံ ကိုခန့်နေကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားသို့ E9 (လုပ်သားငှားရမ်းမှုစနစ်) visa ဖြင့် လာရောက်လုပ်ကိုင်သည့် နိုင်ငံ ၁၅ နိုင်ငံခန့်ရှိသဖြင့် ရာသီချိန်လုပ်သား ခေါ်ယူရန် သဘောတူထားသည့် နိုင်ငံမှာ ၎င်း ၁၅ နိုင်ငံလုံး မပါဝင်သေးသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ရာသီချိန် လုပ်သားစေလွှတ်ခွင့်ရရန်မှာ ဝေးကွာလွန်းသေးကြောင်း ၎င်းက သုံးသပ်သည်။

တောင်ကိုရီးယားရှိ စိုက်ပျိုးလုပ်ငန်းမှာ မြန်မာအလုပ်သမားများကို တွေ့ရစဉ်

ကိုခန့်နေကြည်က “ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို ခန့်မှန်းတဲ့အခါမှာ လူပို့ဖို့လုပ်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီမျိုးတွေ၊ လာချင်တဲ့လူတွေကြ တော့ ဒီလို ခန့်မှန်းတဲ့အပေါ်မှာ မနှစ်မြို့တာတွေ ရှိတာပေါ့။ သူတို့ကတော့ ခေါ်တော့မယ်၊ ခေါ်တော့မယ် ပြောစေ ချင်တာပေ့ါ။ ဒါမှလည်း လူတွေကို စုဆောင်းလို့လည်းရမယ်၊ ငွေကြေးလည်း ကောက်ထားလို့လည်း ရမယ်။ သွား နိုင်တာ မသွားနိုင်တာ နောက်အပိုင်းပေါ့။ လောလောဆယ်တော့ ပိုက်ဆံက သူတို့ယူထားလိုက်မယ် ဆိုတဲ့လူတွေ ကလည်း ဒီလိုဝေဖန်တာ မကြိုက်ဘူးပေါ့။ ရာသီချိန် အလုပ်သမားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အလုပ်သမား အခွင့်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေက အခုအချိန်မှာ တော်တော်လေး ပြင်းထန်လာတယ်။ အခုနှစ်ပိုင်းနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ကနေစပြီးတော့။ ဒါစပြီးတော့ စမ်းသပ်တဲ့စနစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ယခင်ကတော့ မိသားစုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဆွေမျိုးတွေ အနည်းကျဉ်းလောက်ကိုပဲ ခေါ်ယူတော့ ဒီလောက် ပြဿနာတွေက မများဘူးပေါ့ မသိသာဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ကိုရီးယားသို့ ရာသီချိန် လုပ်သားစေလွှတ်မည့် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်လိုသည့် မြန်မာလုပ်သားများ အကြား စိတ်ဝင်စားမှု မြင့်တက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

ရာသီချိန်လုပ်သား အလုပ်အကိုင်သည် ၈ လသာ အလုပ်လုပ်၍  ၄ လနား စနစ်ဖြင့် ကာလတို လုပ်ကိုင်ရခြင်း ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

ဆန်စပါးတစ်ခုတည်းကိုပင် ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက် ပြည့်မီအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ပါက နိုင်ငံ့စီးပွားရေးသည်လည်း များစွာတိုးတက်လာနိုင်မည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆန်စပါးထက် နိုင်ငံခြားငွေ ပိုမိုရရှိသည့် စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်အများကြီးရှိသည့်အတွက် ဆန်စပါးတစ်ခုတည်းအပေါ်တွင် မမှီခိုသင့်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

ပြည်တွင်းတွင် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးမှုနှင့် ထွက်ရှိမှုသည် များပြားသော်လည်း ဆန်စပါးမှ ရရှိသည့် နိုင်ငံခြားငွေသည် ကော်ဖီနှင့် တခြားသော ဆီထွက်သီးနှံများမှ ရရှိသည့် နိုင်ငံခြားငွေထက် နည်းပါးခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဆန်စပါးတစ်ခုတည်းအပေါ်တွင် မမှီခိုသင့်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

“အမှန်မှာတော့ ဆန်စပါးထက် ပိုရနိုင်တဲ့ စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်တွေ အများကြီး ရှိတယ်လေ။ ဆန်စပါးက တစ်တန်မှ ဒေါ်လာ ၄၀၀ လောက်ပဲ ရမှာကိုး။ တွက်ကြည့်လိုက်ပေါ့၊ တန်ချိန်ကို သန်းချီတင်မှ ဘယ်လောက် ရမှာလဲ။ သိပ်ချမ်းသာလောက်တဲ့ ပိုက်ဆံတော့ မဟုတ်ဘူးဗျ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဆန်တင်ပို့ပြီး ချမ်းသာနေတဲ့နိုင်ငံ တော့ ဒီလောက်ကြီးလည်း မရှိပါဘူး။ အများအားဖြင့်တော့ အမယ်စုံ တင်ရတာပေါ့နော်။ ဆန်ထက် ပိုရတဲ့အရာ တွေလည်း ရှိတာပေါ့နော်။ စိုက်ပျိုးသီးနှံမှာ သေချာ analysis လုပ်ရင် ကော်ဖီဆိုလည်း အများကြီး ရနိုင်တာပေါ့ နော် ဥပမာအားဖြင့် ပြောပြတာ။ တကယ်တင်နိုင်ရင် ကော်ဖီက ပိုတောင်မှ ပိုက်ဆံရတာပေါ့။ အဲဒီလိုပေါ့ စိုက်ပျိုး သီးနှံမှာလည်း လုပ်နိုင်တဲ့ ဆီထွက်သီးနှံတွေအများကြီး ရှိပါတယ်။ ဆန်စပါးတစ်ခုတည်းတော့ ရည်ရွယ်ပြီး လုပ်တာတော့ သိပ်ပြီးတော့ ဆရာတို့တော့ မှတ်ချက်တော့ မပေးလိုပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဆန်စပါးထက် ပိုကောင်းတဲ့အရာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါတော့ analysis လုပ်ပြီးတော့ လုပ်သင့်တယ်၊ ဆန်စပါးတစ်ခုတည်းတော့ မမှီခိုသင့်ဘူးလို့ ဆရာတို့တော့ မှတ်ချက်ပြုပါတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်မှသော်လည်းကောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကသော်လည်းကောင်း ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ပတ်သက်၍ စိုက်ပျိုးရေး ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးခြင်းနှင့် တခြားသော အထောက်အပံ့ များ ထုတ်ပေးခြင်းကြောင့် တောင်သူများ စပါးစိုက်ပျိုးမှု ပိုများခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ယခုနှစ်တွင် ဆန်စပါးများ ဈေးကောင်းရရှိခြင်းကြောင့် တောင်သူများ အကျိုးအမြတ် ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဆန်အိတ်များကို ကွန်တိန်နာကားပေါ်သို့ တင်ပို့နေစဉ်

လယ်ယာထုတ်ကုန်များအတွက် ဈေးကွက်ကောင်းများ ဖန်တီးပေးနိုင်ပါက စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ တိုးလာနိုင်ပြီး ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ပမာဏသည် တိုးလာမည် ဖြစ်သည်ဟု တောင်သူများက ပြောသည်။ 

သို့သော်လည်း တိုင်းပြည်၏ဝင်ငွေသည် လျော့ကျနေမည်ဆိုပါက ဆန်စပါးတစ်ခုတည်းဖြင့် ထိန်းရန် ခက်ခဲ ကြောင်း လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

“တကယ်လို့ ဦးတို့ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှာသာ တကယ်ပဲ ဖွံ့ဖြိုးအောင်လို့ ဖွံ့ဖြိုးအောင်လုပ်တဲ့နေရာမှာ ဘာ အရေးကြီးဆုံးလဲဆိုတော့ လယ်ယာထုတ်ကုန်တွေရဲ့ ဈေးကွက်ကောင်းရအောင် ဈေးကွက်တွေ ချိတ်ဆက်နိုင်ဖို့ လိုအပ်တယ်၊ အဲဒါဆိုရင် မှန်ပါတယ်၊ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားက ဥပမာဆိုရင် နှစ်တိုင်းက ဆန်တန်ချိန် ၃ သန်း ရောင်းရမယ်၊ ဥပမာဆို ပဲတန်ချိန် ၃ သန်း ရောင်းရမယ်ဆိုရင် ဒီနှစ်မှာက ဆန်တန်ချိန် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ၅ သန်း၊ ၆ သန်းအထိ ရောင်းလို့ရတဲ့ အနေအထားအထိ ရောက်သွားနိုင်တယ် အဲဒီလိုတော့ ရှိတယ်။ သို့သော် တိုင်းပြည်ရဲ့ ဝင်ငွေတွေ လျော့ကျသွားရင်လည်း ဒီတစ်ခုတည်းနဲ့တော့ ထိန်းဖို့ဆိုတာတော့ အတော်ခက်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် လည်း အခု နိုင်ငံခြားထွက်လုပ်တဲ့ လူတွေရဲ့ဝင်ငွေကလည်း အမှန်တော့ ဒီတိုင်းပြည်အတွက်က နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ဖြစ်လာတာပဲလေ။ ဒါကို စနစ်တကျ အသုံးချတတ်ရင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက နည်းပညာ ပိုင်းတွင် လိုအပ်ချက်ရှိနေသေးကြောင်း၊ ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးရေးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်မည့်လုပ်ငန်းရှင်များ လည်း လိုအပ်နေသေးကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် တချို့သော မြေလွတ်မြေရိုင်းများကို လယ်ယာလုပ်ကိုင်ခွင့် ပြန်လည်ခွင့်ပြုသင့်ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေး အတွက် လိုအပ်သော စက်သုံးဆီ၊ ဓာတ်မြေဩဇာ စသည့် သွင်းအားစုများကိုလည်း အလွယ်တကူ ဝယ်ယူ၍ ရရှိနိုင်ရန်၊ တိမ်ကောနေသည့် ဆည်မြောင်းများကိုလည်း ပြန်လည်ပြုပြင်ဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် လိုအပ်သည့် စက်ကိရိယာများကို ဝယ်ယူရာတွင်လည်း နိုင်ငံတော်မှ အထောက်အပံ့ပေးရန် လိုအပ်နေသေးသည်ဟု တောင်သူ များက ပြောသည်။

သို့မှသာ ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရေးတွင် တောင်သူများ ပိုမိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉

ကိုဗစ် - ၁၉ ကပ်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ၄ နှစ်ကြာ ပိတ်ထားသည့် မြန်မာ - လာအို ချစ်ကြည်ရေးတံတားကို ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်လိုက်သည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာ - လာအို ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ တဆင့် မြန်မာနိုင်ငံထွက် ကုန်ပစ္စည်းများကို တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့၍ ရနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

သို့သော်လည်း လာအိုနိုင်ငံမှတဆင့် ကုန်စည်များကို တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည်ဆိုပါက ကုန်ကျစရိတ် များကြောင်း၊ ထို့နောက် လက်ရှိတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့နေသည့် ပြောင်းများသည် ပါမစ်ကာလ ကုန်ဆုံးသွားပြီဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာ - လာအို ချစ်ကြည်ရေးတံတားဖွင့်လှစ်သော်လည်း အသုံးပြု၍ မရတော့ ကြောင်း တာချီလိတ်မှ ပြောင်းကုန်သည် ကိုစိုင်းခမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မိုင်းလားသွားရင်လည်း တရုတ်ကိုပဲ ရောင်းရတာ။ အခု ဖွင့်လိုက်တဲ့ ကျိုင်းလပ်တံတားဘက် သွားမယ်ဆိုရင် လည်း တရုတ်ကိုပဲ ရောင်းရမှာ။ တရုတ်က ပါမစ်ရှိနေတဲ့အချိန်ဆိုရင် ကျိုင်းတုံ - မိုင်းလား - တရုတ် တိုက်ရိုက် သွားတော့မှာလေ။ ကျိုင်းလပ်တံတားကနေ လာအိုကို ခံပြီးတော့ တရုတ်ကို မသွားတော့ဘူးလေ။ လာအိုကနေ တရုတ်သွားလည်း တရုတ်က ပါမစ်မရှိတော့ဘူး။ မိုင်းလားဘက်က ပါမစ်ပိတ်လိုက်လို့ လာအိုဘက်ကလည်း ပါမစ်ပိတ်မှာပဲလေ။ သွားလို့ရနေတဲ့အချိန်တောင်မှ ကျိုင်းလပ်ဘက်က မလာနိုင်ဘူး။ ကုန်ကျစရိတ်က လာအို နိုင်ငံကို အလကား ပေးရမှာလေ။ လာအိုကနေ ဖြတ်ပြီး ဝင်လာမယ်ဆိုရင်လည်း တရုတ်ပစ္စည်းပဲ ရှိမှာပဲလေ။ တရုတ်ပစ္စည်း တံတားပေါ် ဖြတ်မယ့်အစား မိုင်းလားဘက်ပဲ တိုက်ရိုက်ဝင်တော့မှာပေါ့။ အနီးအနားရှိတဲ့ ပြည်သူတွေအတွက်တော့ အကျိုးရှိမှာပေါ့နော်။ အသွားအလာ၊ အလည်အပတ်၊ အခြား နယ်ခံကထွက်တဲ့ သီးနှံတွေပေါ့ အဲဒီလောက်တော့ အကျိုးရှိမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာ - လာအို ချစ်ကြည်ရေးတံတား ဖွင့်လှစ်လိုက်ခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ဆောင်နိုင်မှု နည်းပါးသော်လည်း ဟိုတယ်ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ ကျန်းမာရေးဌာနနှင့် ပြည်ဝင်၊ ပြည်ထွက် သွားလာကြမည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းကြောင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းအတွက်လည်း များစွာအထောက်အကူပြုနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

 မြန်မာ - လာအို ချစ်ကြည်ရေးတံတားမှ ယာဉ်များ

မြန်မာ - လာအို ကုန်စည်စီးဆင်းမှု နည်းပါးခြင်းကြောင့် လက်ရှိ ချစ်ကြည်ရေးတံတား ဖွင့်လှစ်လိုက်ခြင်းသည် နှစ်နိုင်ငံ ဆက်သွယ်ရေးကိစ္စများ ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကုန်သွယ်မှုက အဲဒီနေရာကနေ သိပ်ပြီးတော့ စီးဆင်းတာမှ မဟုတ်ဘဲ။ ကျိုင်းတုံဘက်ကပဲ သွားနေတာ။ အရင်တုန်းကတော့ လာအိုဘက်က ပိတ်ထားတာတော့ ရှိတယ်။ မြန်မာပြည်က အလုပ်သမားတွေ ဝင်တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး။ ဘာအတွက်ဆိုတာလဲတော့ ရှေ့မျှော်မှန်းချက်လည်း ရှိကောင်းရှိမှာပေါ့။ သို့သော်ငြားလည်းပဲ လောလောဆယ်မှာတော့ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်သွယ်ရေးကိစ္စ မပြတ် ဆောင်ရွက်လို့ရအောင်လို့ ရည်ရွယ်ပြီး ဖွင့်တယ်လို့ပဲ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ- လာအို ချစ်ကြည်ရေးတံတားသည် ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း၊ တာချီလိတ်ခရိုင်၊ ကျိုင်းလပ်မြို့နှင့် လာအိုနိုင်ငံ၊ လွန်နသန်ပြည်နယ်၊ လောင်းဝ်ခရိုင်၊ ဟွေဟုန်းကျေးရွာသို့ ဆက်သွယ်ဖောက်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် နောက်ပိုင်းတွင် ကိုဗစ်(၁၉)ကပ်ရောဂါကြောင့် ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှုများကို ရပ်နားခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။

၂၀၁၉ - ၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မြန်မာ - လာအို နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအနေဖြင့် ကျိုင်းလပ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး စခန်းမှတဆင့် ပို့ကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၀.၄၁၁ သန်းသာ ရှိပြီး သွင်းကုန် တင်သွင်းထားမှု မရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉

အော်ပရာစီ အဖမ်းအဆီးများပြားနေသည့် မလေးရှားတွင် နေစရာအခက်အခဲဖြစ်နေကြသော မြန်မာနိုင်ငံသား များအပေါ် ပရဟိတအသင်းအချို့ အကူအညီပေးမှုကို ခေတ္တရပ်နားလာကြကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားရှိ ပရဟိတအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည့် နှလုံးလှပရဟိတလူငယ်များသွေးလှူရှင်အဖွဲ့တွင် နေစရာအခက်အခဲ ဖြစ်နေသဖြင့် ရုံး၌ ကူညီပေးထားသော မြန်မာ ၁၁ ဦးအား အော်ပရာစီအဖမ်းခံရပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ကူညီမှုကို ခေတ္တရပ်နားလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဥက္ကဋ္ဌ ကိုသက်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကွာလာလမ်ပူမြို့နယ်မှာ ဝင်သွားတဲ့ အော်ပရာစီက နေစရာမရှိ၊ အဆင်မပြေတဲ့လူတွေ၊ အလုပ်လည်းမရှိတဲ့ လူတွေကို ၁၁ ယောက် ကယ်ထားတယ်ပေါ့။ အဲဒီအော်ပရာစီဝင်တဲ့အခါမှာ ရုံးခန်းကိုပါ ဝင်သွားတာ။ အဲဒီ ၁၁ ယောက်ပါသွားတယ်။ ညပိုင်းမှာ အော်ပရာစီအဖွဲ့‌ပေါင်းစုံ ဝင်လိုက်တဲ့အခါမှာ ညပိုင်း ကြတော့ ရောပြီး ရွေးလို့ ရတယ်။ နောက်နေ့ကြတော့ လ.ဝ.က မှတ်ပုံတင်ဌာနကို အားလုံးရောက်သွားတဲ့ အခါမှာ ရွေးလို့မရတော့ဘူး။ ရွေးခွင့်လည်းမပေးတော့ဘူး။ ၆ ယောက်က ပြန်ထုတ်နိုင်တယ်၊ ၅ ယောက်က ထုတ်လို့မရတော့ဘူး။ အဲဒီ အတွက်နဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ မြို့ထဲတွေက မြန်မာဆိုင်တွေ၊ ရုံးခန်းတွေကအစ စည်ပင် သာယာတွေ၊ ရဲတွေ တစ်ပတ် တစ်ခါ၊ သုံးရက်တစ်ခါ စစ်ဆေးမှုတွေ ဝင်တဲ့အခါမှာ လောလောဆယ် ကျနော် တို့က အခုလိုကူညီခဲ့ရင် တကယ်လို့ စစ်ဆေးမှုနဲ့ ထပ်ပြီးကြုံခဲ့ရင် ကိုယ့်လူတွေ ပိုပြီး ထပ်ပြီးဒုက္ခရောက်မှာစိုးလို့ လောလောဆယ်တော့ ခဏ ရပ်ထားဦးမယ်။ အလုပ်ရှိရင် ရှာပေးနေပါတယ်။ ရုံးမှာသာ လောလောဆယ် ကယ်လို့မရတာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာအပါနိုင်ငံခြားသားများ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

နေစရာအခက်အခဲဖြစ်နေသူများအား မကူညီပေးနိုင်သော်လည်း နေစရာရှိ၍ စားစရာအခက်အခဲဖြစ်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအား အနေဖြင့် အကူအညီတောင်းခံနိုင်ကြောင်းနှင့် အော်ပရာစီအဖမ်းအဆီးများ အနည်းငယ်ငြိမ်သွားပါက နေစရာအခက်အခဲဖြစ်နေကြသော မြန်မာနိုင်ငံသားများကို ပြန်လည်ကူညီ ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းအော်ပရာစီအတွင်း ဖမ်းဆီးခံရသူများထဲမှ အထောက်အထားမရှိသူများအား တရားမဝင် နေထိုင်မှုဖြင့် ဖမ်းဆီးရမိသည့် ရက်မှစတင်ကာ ထောင်ဒဏ် ၃ လ ချမှတ်ကြောင်း မလေးရှားသတင်းဌာနများမှ ဖော်ပြထားကြသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိအဖမ်းအဆီးများနေသည့် ကာလတွင် ဆေးရုံ၊ ‌‌ဆေးခန်းပြသရန်လိုအပ်ပြီး အခက်အခဲ ဖြစ်နေသည့် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားများအား NGO အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် ချိတ်ဆက်ကာ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း ပီနန်းမြို့ရှိ ဒါနကုသလနာရေးကူညီမှုအသင်းမှ အထွေထွေ အကြံပေး ကိုနိုင်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာအပါနိုင်ငံခြားသားများ ဖမ်းဆီးခံရစဉ်

“ကျနော်တို့အသင်းကို အကူအညီတောင်းတာတော့ ရှိတယ်။ တစ်ခါတစ်လေပေါ့။ သူတို့မှာ စာအုပ်မရှိတဲ့ အတွက်ကြောင့် သူဌေးမယူတော့ဘူးပေါ့။ အလုပ်တွေဘာတွေ ရှာပေးလို့ရမလား၊ နေစရာတွေ ရှာပေးလို့ ရမလား အဲဒီလောက်တော့ အကူအညီတောင်းတာရှိတယ်။ ကျ‌နော်တို့လည်း နိုင်တဲ့ဘက်က ရှိတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေဆီက မေးတယ်။ ဘယ်နေရာမှာ လူလိုလဲ၊ ဘယ်နေရာမှာ အလုပ်ရှိလဲ။ ထိုက်တန်သလောက် တော့ ဖြည့်ပေးထားတယ်။ ရာခိုင်နှုန်းအပြည့်တော့ မရနိုင်ဘူး။ တချို့ ဘာမှလုပ်လို့မတတ်ဘူးဆိုရင် ဆောက်လုပ်ရေးမှာ သွင်းပေးအလုပ်ပေးထားတာရှိတာပေါ့။ ၁၀ ယောက်အကူအညီတောင်းလာရင် ၁၀ ယောက်လုံးတော့ အဆင်မပြေဘူး။ စားဖို့သောက်ဖို့ အခက်အခဲဖြစ်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့အနေနဲ့ နိုင်သလောက်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် မြန်မာအပါအဝင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ နိုင်ငံခြားသားရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား များအား မတ်လဝန်းကျင်အထိ အဖမ်းအဆီးများ ကြမ်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံရှိ ပရဟိတ အဖွဲ့ အစည်းများက သုံးသပ်သည်။

လက်ရှိအဖမ်းအဆီးများနေသည့်အချိန်တွင် အသွားအလာနှင့် နယ်မြေအနေထားများအား အထူးဂရုပြုကြရန် လည်း မလေးရှားနိုင်ငံရှိ ပရဟိတ အဖွဲ့ အစည်းများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၆

ပြည်တွင်းရွှေဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်၌ ၃၇ သိန်းအထက်တွင် ရှိနေခဲ့သော်လည်း ယခုရက်ပိုင်း ၃၈ သိန်းအထက်သို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှာ သိရသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် ယခုကာလတွင် မြင့်တက်လေ့ မရှိကြောင်း၊ လက်ရှိ ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်သွားခြင်းသည် ပြည်တွင်းဒေါ်လာဈေးနှုန်း မြင့်တက်သွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ အတွင်းရေးမှူး ဦးအုန်းမြိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုကတော့ ငွေလဲနှုန်း ပြောင်းလို့ပဲ ပြောရမယ်။ အရင်တုန်းကတော့ ၃၄၀၀ အပေါ်နားမှာရှိတာ၊ အခုက ၃၅၀၀ အပေါ် ရောက်သွားတယ်လို့  ကြားတာပဲ။ အခုက ခေတ်ကာလ အခြေအနေကလည်း ပြောင်းလဲတာမျိုးတွေ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုးလေးတွေကြောင့်ပဲ ငွေဈေးပြောင်းလဲတယ်။ ငွေဈေးပြောင်းလဲတဲ့အပေါ်မှာ လိုက်ပြီး ရွှေဈေးပြောင်းလဲတယ် အဲဒီလိုပဲ မြင်ရတာပေါ့နော်။ ပုံမှန်အရဆို ဒီအချိန်မှာ တက်လေ့တက်ထ အင်မတန် နည်းတယ်လေ။ တရုတ်နှစ်သစ်ကူး တစ်ပတ်လည်မှာဆိုရင် ခဏတဖြုတ် ပြန်တက်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ အလားအလာကတော့ အရမ်းကြီး အတက်ကိုတော့ မမှန်းပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခု တရုတ်နှစ်သစ်ကူး တဝိုက်လောက် ငြိမ်တယ်။ ဒါပေမယ့် အခုက ကြိုတက်နေတော့လည်း စဉ်းစားရတာတော့ ခပ်ကြပ်ကြပ် ဖြစ်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

 ရွှေအရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်နေသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ရွှေဈေးနှုန်းသည် ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ၃၇ သိန်းကျော် ရှိရာမှ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ၃၈ သိန်းသို့ ရောက်ရှိလာပြီး တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်လာခဲ့ရာ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့အထိ ၃၈၄၅၀၀၀ ကျပ် ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ရွှေဈေးနှုန်းသည် ၃၉ သိန်းအထက်ဖြင့် စံချိန်တင် မြင့်တက်ခဲ့သည့်အတွက် ယခုနှစ်တွင်လည်း ယင်းဈေးနှုန်းသို့ ရောက်ရှိလာနိုင်ပြီး တစ်ကျပ်သားလျှင် သိန်း ၄၀ အထိ ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

လက်ရှိ ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာမှုသည် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး နီးလာချိန် ဖြစ်သည့်အတွက် ပုံမှန်မြင့်တက်နေကျအတိုင်း မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေခန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရွှေအရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်နေသည်ကို တွေ့ရစဉ်

“ဒီနှစ်ကူးပိုင်းလည်းပါတယ်။ တရုတ်နှစ်သစ်ကူး နီးလာတာလည်း ပါတယ်။ တရုတ်နှစ်ကူးနီးလာရင် ပုံမှန်ဝယ်လိုအား တက်နေကျပဲ။ မနှစ်က တကယ်ဈေးအပြောင်းအလဲ များတာလည်း ဒီလိုအချိန်ပဲပေါ့။ တရုတ်နှစ်ကူးအပြီး ၄၀ ကျော်ပြီးရင်တော့ ပြန်ကျလာမယ်။ ထုံးစံက ရှိပြီးသားလေ။ အမြင့်ဆုံးဈေးကို နောက်တစ်ခေါက် ပြန်လာတာ။ ၃၉ က အမြင့်ဆုံး၊ ၃၉ သိန်း ၅ သောင်းနဲ့ အမြင့်ဆုံးပေါ့။ အဲဒီအမြင့်ဆုံးရောက်ပြီးတော့ ပြန်ကျတာပဲ။ အခုလည်း အဲဒီဟာကို ပြန်ကျော်မှာ။ ကျော်မှာဆိုတော့ သေချာပေါက် ၄၀ ကျော်မှာ။ ကျနော်မှန်းတာတော့ ၄၁ ကျော်ပြီးရင်တော့ အဲဒီအခါကျရင် ရောင်းလိုအား ပြန်ဝင်လာမှာပဲ။ ဆိုင်တွေက ပြန်ကောက်တော့မှာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်အတွင်းတွင် ရွှေဈေးနှုန်း ထပ်မံမြင့်တက်မည်ကို မျှော်မှန်းနေကြခြင်းကြောင့် ဝယ်လိုအား အနည်းငယ် ပြန်လည် မြင့်တက်လာနေကြောင်း၊ နောက်ပိုင်း၌ ရွှေဈေးနှုန်း အမြင့်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိချိန်တွင် ရွှေလာရောက် ရောင်းချမှုများကို ရွှေဆိုင်များက အဝယ်လက်မခံသည့် ပုံစံဖြင့် ရွှေဈေးနှုန်းကို ပြန်လည်ဆွဲချကြမည် ဖြစ်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဟိုတယ်အများစုသည် လက်ရှိတွင် လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်မရရှိသည့်အတွက် ကုန်ကျစရိတ် များပြားကာ တွက်ခြေမကိုက် ဖြစ်နေသည်ဟု ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

အချို့သော ဧည့်သည်လာရောက် တည်းခိုမှုနည်းသည့် ဟိုတယ်များတွင် လျှပ်စစ်မီးကြောင့် ဧည့်သည် လက်မခံနိုင်သည့် အခြေအနေပင် ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဟိုတယ်များတွင် ကြုံတွေ့နေရသည့် ဖွဲ့စည်းမှု မပြည့်စုံခြင်းကို နည်းလမ်းရှာရန် လိုအပ်သည်ဟု Myanmar Voyages International Tourism ရဲ့ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးသက်လွင်တိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“infrastructure ကလည်း အခုလို မီးပျက်နေပုံနဲ့ cost တွေတက်တဲ့အတွက်ကြောင့် တချို့ဟိုတယ်တွေဆိုရင် ဧည့်သည်မလာလေ ပိုကောင်းလေ။ ဧည့်သည်လာရင် မီးစက်မောင်းရတာနဲ့ မကိုက်လို့ သူက ဧည့်သည် လက်မခံတဲ့ ဟိုတယ်တချို့တောင် ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ဒါလက်ရှိ ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေပေါ့။ ဒီမီးပြဿနာကလည်း အရေးကြီးတာတစ်ခုပါ။ မြန်မာပြည်ကို ဈေးကလည်း ကြီးသေးတယ်။ လာပြန်တော့လည်း မပြည့်မစုံကြားထဲက လူတွေကပါ ဂဂျိုးဂဂျောင်တွေ service ပေးတယ်ဆိုရင် အစဉ်အလာကြီးတဲ့ တိုင်းပြည်က အလကားဖြစ်သွားမှာ။ အဲဒီလိုမဖြစ်အောင် ဝန်ကြီးဌာနတွေရော၊ သက်ဆိုင်ရာ tourism တွေမှာ ပါဝင်တဲ့သူတွေရော ဒီဟာကို နည်းလမ်းရှာရမယ်၊ ပူးပေါင်းရမယ်၊ အခုလောက်ကတည်းက ပြင်ဆင်ထားဖို့ လိုတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဟိုတယ်များအားတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ပွဲတော်ရက်မဟုတ်သည့် လက်ရှိကာလတွင် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုအနေဖြင့် အနည်းငယ်သာ ရှိနေကြောင်း၊ လျှပ်စစ်မီးသည်လည်း အချိန်ပြည့် ရရှိခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ပုဂံရှိ ဟိုတယ်များအနေဖြင့် လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန် မရရှိသည့်အတွက် မီးစက်ဖြင့် လျှပ်စစ်မီး ပေးနေရကြောင်း၊ ထိုသို့ ပေးနေရခြင်းကြောင့် ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်လာကြောင်း၊ ၎င်းမြင့်တက်လာသည့် ကုန်ကျစရိတ်ကြောင့် ဆုံးရှုံးမှု မဖြစ်ပေါ်စေရန် ဧည့်သည်ရရှိမှုအပေါ် မူတည်ပြီး အချိန်ပိုင်းဖြင့်သာ မီးစက်ဖြင့် မီးပေးသော ပုံစံ လုပ်ဆောင် နေရသည်ဟု ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မပြေသေးဘူး။ အဲဒီလိုပဲ လာလိုက်၊ မလာလိုက်ပဲ။ မရှုံးအောင်တော့ ကြံဖန်လုပ်ကြရတာပေါ့။ ၂၄ နာရီမပေးဘဲနဲ့ တစ်စိတ်တပိုင်းပဲပေးတာတို့၊ နောက် ညဆိုရင် တစ်ညလုံး မပေးဘဲနဲ့ ဘယ်နှနာရီကနေ ဘယ်နှနာရီပေါ့ ဥပမာအားဖြင့်။ အဲဒီလိုလေးတွေတော့ ပိုင်းပေးတာပေါ့။ တစ်နေ့လုံးတော့ ဘယ်ရက်မှ မလာပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဟိုတယ်များအားတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဧည့်သည် ဝင်ရောက်မှု များပြားနေသည့် ကမ်းခြေဒေသများ၊ တောင်ပေါ်ဒေသများသည် လျှပ်စစ်မီး ပုံမှန်မရရှိသော်လည်း ဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှု များပြားနေခြင်းကြောင့် အဆင်ပြေနေသေးကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ဧည့်သည်ဝင်ရောက်မှု များပြားသော်လည်း တည်းခိုးမည့် ဧည့်သည် မရှိခြင်းကြောင့် မီးစက်အသုံးပြုရမှုသည် အနည်းငယ်သာ ရှိသည်ဟု ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၅

ပြည်ပရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ၏ အရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG ၏ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနသည် တစ်စုံတစ်ရာ ကူညီဆောင်ရွက် မပေးနိုင်ဘဲ အမည်ခံသာဖြစ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများသည် နစကအား မကြိုက်နှစ်သက်သော်လည်း အထောက်အထားများရှိမှသာ နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိသဖြင့် မဖြစ်မနေပြုလုပ်ကြရကြောင်း၊ NUG အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနသည် အလုပ်သမားအရေးနှင့်ပတ်သက်၍ သေချာမသိရှိသဖြင့် အလုပ်မလုပ်တတ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

“ဗမာစစ်တပ်ကို မကြိုက်ရင်လည်း ကျနော်တို့သည် CI စာအုပ်ကို မဖြစ်မနေ လုပ်ကိုလုပ်ရမယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံသားတွေသည် အထောက်အထားမရှိရင် ဒီဘက်မှာ အဖမ်းခံရမယ်။ မိသားစုရဲ့ စားဝတ် နေရေးတွေ အခက်အခဲတွေရှိတဲ့အတွက် CI ကို မဖြစ်မနေ လုပ်ရတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေ ရွေးချယ် တင်မြှောက်ထားတဲ့ NUG အစိုးရလက်အောက်ခံ ဝန်ကြီးဌာနဟာလည်း အလုပ်မလုပ်တတ်ဘူး၊ အလုပ်သမား အရေးကလာတဲ့လူမဟုတ်တဲ့အတွက် အလုပ်သမားအရေး ဘာမှမသိဘူး၊ အမည်ခံပဲဖြစ်တယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရောက်နေတဲ့ မြန်မာ ၅ သန်းကျော်ရဲ့ အရေးကိစ္စကို NUG အစိုးရလည်း ဘာတစ်ခုမှ ကောင်းကျိုးမပြုနိုင်သလို မကူညီဆောင်ရွက်မပေးနိုင်သလိုမျိုး စစ်တပ်က ဝန်ကြီးဌာနတွေကလည်း ရတဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ပိုက်ဆံယူမယ်၊ ဂုတ်သွေးစုပ်မယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်ဖက်အစိုးရ အစီအစဉ်ဖြင့် ထိုင်းအလုပ်ရှင်များမှ အမည်စာရင်း တင်သွင်းထားသည့် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာအလုပ်သမား ကိုးသိန်းနီးပါးခန့်အား မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် (CI) စာအုပ်များထုတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ထုတ်ပေးရာတွင် တရားဝင်သတ်မှတ်နှုန်းထားသည် ထိုင်းဘတ်ငွေ ၃၀၀ ကျော်သာ ရှိသော်လည်း အခြား အမည်မဖော်နိုင်သည့် ကုန်ကျစရိတ်များကြောင့် သတ်မှတ်နှုန်းထားထက် ပိုမိုဈေးတက်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းဈေးနှုန်းများအပေါ်မူတည်ကာ ပွဲစားအေဂျင်စီများမှလည်း ဝန်ဆောင်ခများကို တောင်းဆိုကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“၂၀၂၃ နှစ်ကုန်ပိုင်းအထိမှာတော့ ဒီဇင်ဘာလအတောအတွင်းမှာတော့ အေဂျင်စီတွေနဲ့ one stop service center နဲ့က အထောက်အထားနဲ့ ပတ်သက်ပြီးညှိနှိုင်းတဲ့ဟာ သိပ်ပြီးတော့ မရသေးဘူးပြောတယ်။ ဗမာဘက်အခြမ်း ကနေ ကုန်ကျစရိတ်ကို တောင်းတဲ့ဟာမှာ ဥပမာ CI အထောက်အထားက တကယ့်တကယ်ဆိုရင် ၃၁၀ ပေါ့။ အဲဒါက လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နှစ်ကျော်ကတည်းက ၇၀၀ ကျော်ဖြစ်သွားပြီ။ ကျန်တဲ့ဟာက ဘောက်ချာမပါတဲ့ဟာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ၂၀၂၃ ထဲမှာပဲ ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်ဖြစ်သွားပြီ။ အခု လုပ်မယ့်ဟာတွေကြတော့ အဲဒီလောက်ထက် ပိုမလား ဘာလားကတော့ ဟိုဘက်ကနေ one stop service center မှာရှိတဲ့ ဝန်ဆောင်မှုပေးတဲ့ ဌာနဆိုင်ရာနဲ့ ဌာနဆိုင်ရာကနေ တဆင့်ခံလုပ်ထားတဲ့ အကျိုးတော်ဆောင်တွေရှိတယ်။ သူတို့အပေါ်မူတည်ပြီးတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက အနည်း၊ အများဖြစ်နိုင်တယ်။ အကြမ်းဖျင်း ဒီမှာကုန်တဲ့ဟာက ၁ သောင်းခွဲဝန်းကျင်လို့ ပြောလို့ရတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ ထိုင်းတွင် ‌ဖေဖော်ဝါရီ လလယ်နောက်ပိုင်း၌ အထောက်အထားများ ပြုလုပ်ပေးသည့် သတ်မှတ်ကာလ ပြီးစီးပြီ ဖြစ်၍ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအပေါ် စစ်ဆေးဖမ်းဆီးမှုများ ပိုမိုများပြားလာနိုင်ကြောင်း လည်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်သည်။

ထိုထဲတွင် အမည်စာရင်း (Name list) ကျထားပြီးသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် အခြား ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည့် ပါမစ်လုပ်ငန်းစဉ်များအား မဆောင်ရွက်ဘဲ သတ်မှတ်ကာလ ကျော်လွန်သွားပါက အဖမ်းအဆီးခံရနိုင်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

ထိုင်းတွင် ‌ဖေဖော်ဝါရီ လလယ်နောက်ပိုင်း၌ အထောက်အထားများ ပြုလုပ်ပေးသည့် သတ်မှတ်ကာလ ပြီးစီးပြီ ဖြစ်၍ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအပေါ် စစ်ဆေးဖမ်းဆီးမှုများ ပိုမိုများပြားလာနိုင်သည်ဟု ထိုင်းရှိ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက် နောက်ပိုင်းမှစတင်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံ နေရာအနှံ့အပြားတွင် ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးမှုများ ပြန်လည် စတင် နေခြင်းဖြစ်သည်။

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အလွှာပေါင်းစုံမှ ခိုးဝင်ကာ ခိုလှုံမှုများ စိပ်လာသည့်အတွက် တာ့ခ်ခရိုင်တစ်ခု တည်းတွင် နေ့စဉ် အဖမ်းအဆီးများ ရှိနေကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ယာယီအလုပ်သမား လက်မှတ်ရဲ့ တည်ဆဲဥပဒေအရက တစ်ပိုင်းသွားပေမယ့် ယာယီအလုပ်သမား လက်မှတ် အဟောင်းပဲရှိတယ် သက်တမ်းမတိုးဘူးဆိုရင်တော့ အဖမ်းခံရတဲ့အခါ ဒဏ်ငွေဆောင်ရုံနဲ့ ပြည်တော် ပြန်ကို ပြန်ပို့ခံရတယ်။
 
တကယ်လို့ ဗီဇာကိုင်ထားပြီး CI စာအုပ်ထဲမှာ ဗီဇာသက်တမ်းရှိတယ်။ လာမယ့် ၁၃ ရက် ဖေဖော်ဝါရီမှာ ဗီဇာသက်တမ်းကုန်တယ်၊ ဗီဇာသက်တမ်းတိုးရမယ့်လူတွေ ဗီဇာတိုး၊ မတိုးကို သတ်မှတ်တဲ့ အချိန် ရောက်ရင် ကွန်ပျူတာထဲကနေ သူတို့စစ်ဆေးမယ်၊ လူဘယ်နှစ်ထောင်ကျန်ခဲ့လဲ၊ လူဘယ်နှစ်သောင်း ကျန်ခဲ့လဲ။ အဲဒီတော့ ဗီဇာမတိုးဘဲ ကျန်ခဲ့တယ်ဆိုရင် Work Permit ရဲ့ လိပ်စာအရ သွားရောက် စုံစမ်းစစ်ဆေးတာတွေ၊ ဖမ်းဆီးတာတွေ လုပ်လာမယ်။ visa section ရဲ့ ဥပဒေအရဆိုရင် သူက ၁ နှစ်ကနေ ၅ နှစ်အထိ blacklist လုပ်ခွင့် ရှိတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဗီဇာသက်တမ်းမတိုးဘဲ ကျန်ခဲ့တဲ့ မြန်မာပြည်သားတွေဆိုရင်လည်း အဖမ်းခံရစရာ အကြောင်းရှိတယ်။ ဒဏ်ငွေ များများစားစား ဆောင်ရမယ်။ ပြီးရင် ပြည်တော်ပြန် ပို့ခြင်းခံရမယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းရှိ အလုပ်ရုံတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား ဖမ်းဆီးမှု များပြားလာခြင်းသည် ပိတ်သိမ်း သွားပြီဖြစ်သည့် ယာယီအလုပ်သမားလက်မှတ် လျှောက်ထားမှုအား VIP လမ်းကြောင်းဖြင့် လျှောက်၍ရသေး ကြောင်း ပွဲစားများ၏ စည်းရုံးမှုကြောင့် တရားမဝင် တက်လာကြသူ များပြားလာသည့်အတွက်ဖြစ်သည်ဟုထိုင်းရှိ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထို့အပြင် အခြားသူများအား လာရောက်စစ်ဆေးသည့် အခါမျိုးတွင် အထောက်အထားမဲ့များအား တွေ့ရှိ သဖြင့် အဖမ်းခံလိုက်ရကြောင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား- ထိုင်းနယ်စပ်တွင် ရာဇဝတ်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ အစစ်အဆေး ပိုမို များလာသဖြင့် ၎င်းဘက်အခြမ်းရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် အထူးသတိထားရန် လိုအပ်ကြောင်း လည်း ထိုင်းရှိ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

ထို့အပြင် ထိုင်းအာဏာပိုင်များသည် မဲဆောက်မြို့၌ ငွေကြေးတောင်းခံမှုများ ပြန်လည်စတင်နေသည်ဟု ကြားသိရကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအာဏာပိုင်တချို့ အလုပ်ရုံတစ်ခုမှာ လိုက်စစ်ဆေးနေစဉ်

၎င်းက “ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်မှာတော့ အထူးသဖြင့်တော့ သေချာမသိသေးဘူး။ မနေ့ကတော့ ၁၀ နှစ်ကဒ်လို ကိုင် ထားတဲ့ လူတွေဆိုရင် ပိုက်ဆံတောင်းတဲ့ဟာတွေ စလာတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ ပန်းရောင်ကဒ်တွေလည်း ပါတယ်လို့ ကြားတယ်။ မဲဆောက်ဘက် အခြမ်းမှာပေါ့။ ရနောင်းဘက်မှာတော့ အဲဒါမျိုး မကြားရသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် ပုံစံချင်း က မတူဘူး။ ရနောင်းမှာကြတော့ အဲဒီလို ၁၀ နှစ်ကဒ်နဲ့ နေတဲ့သူက မရှိဘူးမဟုတ်ဘူး ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ က အဲဒီလောက် ပြဿနာမများဘူး။ မရှုပ်ဘူးပေါ့။ မဲဆောက်ဘက်မှာတော့ လူက အရမ်းများတာကို။ အဲဒီအခါ ကြတော့ ပြဿနာတွေဘာတွေ ကြားရတယ်။ ထိုင်းဘက်က‌ တောင်းတာလို့ ပြောတယ်။ ဟိုဟာက တရားမဝင် လား၊ တရားဝင် တောင်းတာလား မသိရသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။

အမည်စာရင်း (Name list) ကျထားပြီးသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်း မခံရသော် လည်း အခြားဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရမည့် ပါမစ်လုပ်ငန်းစဉ်များအား မဆောင်ရွက်ဘဲ သတ်မှတ်ကာလ ကျော် လွန် သွားမည်ဆိုပါက အဖမ်းအဆီးခံရနိုင်ကြောင်း ထိုင်းရှိ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက ပြောသည်။

CNI News 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၄

မြန်မာ့ကော်ဖီကို ပြည်ပနိုင်ငံများမှ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်နည်းတူ မှာယူမှုများ ရှိနေသော်လည်း လက်ရှိနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေများကြောင့် တင်ပို့ရန် မလွယ်ကူကြောင်း ကော်ဖီလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းရှိ ကော်ဖီခြံတချို့တွင် ကော်ဖီခူးဆွတ်ရန် အခက်အခဲများ ရှိနေခြင်းနှင့် တင်ပို့မှု လမ်းကြောင်းတွင် အခက်အခဲ ရှိနေခြင်းကြောင့် ပြည်ပအမှာစာ ရရှိသလောက် တင်ပို့ရန် မလွယ်သည့် အခြေ အနေ ဖြစ်နေသည်ဟု မန္တလေးမှ စီတာကော်ဖီ တည်ထောင်သူ ဦးမင်းလှိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်လိုဖြစ်နေလဲဆိုတော့ အခြေအနေက အော်ဒါရရင်တောင် အခုက ကော်ဖီခြံတချို့ဆိုရင် ကော်ဖီခူးလို့ မရဘူးပေါ့နော်။ အခုဆိုလည်း အခြေအနေက ဘာမှမသိတော့ ကော်ဖီတွေလည်း လိုသလောက် မထုတ်နိုင်ဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒါကြောင့် အခုအချိန်က ဘာမှ ခန့်မှန်းလို့ မရဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့။ အော်ဒါတွေကတော့ ပုံမှန်ပါ ပဲ။ ဒါပေမယ့် အော်ဒါရတာတောင် လုပ်ဖို့ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်နေတာပေါ့။ အခုထိ ခန့်မှန်းလို့ မရဘူးပေါ့နော်။ ကော်ဖီခြံတွေတောင် တချို့ခြံတွေ ခူးမရဘူးလေ။ နောင်ချိုထဲက ကော်ဖီခြံတွေပေါ့။ ရွာငံမှာလည်း အခု ဝယ်တဲ့ သူတွေလည်း တအားကြီး မဝယ်ရဲကြဘူး အဲဒီလို ဖြစ်နေတာပေါ့။ အော်ဒါရသလောက်တောင် မလုပ်ရဲဘူး ဖြစ်နေ တာပေါ့နော်။ တချို့တွေကလည်း ရပ်ကို ရပ်ထားကြတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ကော်ဖီသီးကို ရွေးနေကြစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာလတွင် မြန်မာ့ကော်ဖီကို ပြည်ပတင်ပို့ရာ၌ နယ်စပ်မှ တင်ပို့သည့်စနစ်ကို တားမြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းဖြင့်သာ တင်ပို့ရမည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် မည်သည့် လမ်းကြောင်းတွင်မဆို တင်ပို့၍ရကြောင်း ကော်ဖီလုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိအချိန်သည် ကော်ဖီသီးများ ရင့်မှည့်ချိန်ဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ် ဒီဇင်ဘာလမှ မတ်လအထိ ခူးဆွတ်ထုတ်လုပ်ပြီး ဧပြီလနှောင်းပိုင်းမှစတင်ကာ တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရောင်းချကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြည်ပမှ အမှာစာရရှိသလောက် တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ပြည်တွင်းကော်ဖီ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး တိုးချဲ့ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် မြေယာချပေးမှုအပိုင်းတွင် ကန့်သတ်မှုများ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ပို့ကုန်တင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာ ထိန်းချုပ်မှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် တိုးတက်ချင် သလောက် မတိုးတက်သည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံကော်ဖီအသင်း နာယက ဦးရဲမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့ကော်ဖီသီးကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပင်လယ်ရေကြောင်းကပို့ပို့ ဘယ်ကပို့ပို့ အဓိကကတော့ ကိုယ့်ပစ္စည်း ရောင်းလို့ရဖို့ပဲ။ အဓိကကတော့ market ပဲ higher market ကို သွားမယ်ဆိုရင် higher market က ရေကြောင်းနဲ့ပဲ သွားလို့ရတာ။ ဂျပန်တို့၊ ဥရောပတို့၊ အီးယူတို့၊ အင်္ဂလန်တို့၊ အမေရိကားတို့ ဒါတွေက ရေကြောင်းနဲ့ သွားရတာ အဆင်ပြေတာကိုး။ အမှာ စာတွေက ဒီထက်ကို ပိုသေးတယ်။ ဒီထက်ကို တိုးထုတ်နိုင်ရင် ကျနော်တို့က ပို့လို့ရတယ်။ အဓိက ကျနော်တို့မှာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေက အများကြီးပဲ။ တိုးတက်ချင်သလောက် တက်လို့မရအောင် အခြေအနေတွေက ဖြစ်နေ တယ်။ ဈေးကွက်ကတော့ ရှာနေတာပဲ။ Demand တွေ တက်တယ်၊ ရှိတယ်။ ပို့ချင်တယ်။ တချို့ကိစ္စတွေကျတော့ ပို့ရင်တောင် ကိုယ့်မှာ ဘာဖြစ်မှာလဲဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ တခါတလေလည်း ရှိတာပေါ့နော်။ အခု ၆၅ /၃၅ ကနေပြီး တော့ ၆၅ /၃၅ ကို ပြောင်းပြန်လှန်ပြီး ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားတယ်ပေါ့နော် ဟိုဘက်ဒီဘက်ကို” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ကော်ဖီသည် ဈေးကောင်းရနေသော်လည်း နယ်စပ်မှ အဓိကတင်ပို့ရာ လမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် တရုတ်နှင့် ထိုင်းလမ်းကြောင်းများသည် တိုက်ပွဲများကြောင့် တခြားသောလမ်းကြောင်းများဖြင့် တင်ပို့နိုင်ရန် လုပ်ဆောင်နေရကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ကော်ဖီထုတ်လုပ်နိုင်မှုသည် လျော့ကျနေခြင်းကြောင့် ကော်ဖီအမှာစာ ရရှိသလောက် တင်ပို့နိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ကော်ဖီကို ရှမ်းပြည်နယ်၊ မန္တလေးတိုင်း ပြင်ဦးလွင်ဒေသတွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုကြပြီး ချင်းပြည်နယ်တွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြသည်။

ထို့နောက် ဆွစ်ဇာလန်၊ ထိုင်ဝမ်၊ တရုတ်၊ ထိုင်း၊ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ အိုက်စလန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ ဂျာမနီနှင့် UAE နိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံသားများ ပြည်ပသို့ အလည်အပတ် ခရီးသွားလာမှုသည် ယခုနှစ်တွင် ပိုမိုသွားလာနိုင်ပြီး လာမည့် သင်္ကြန် ရုံးပိတ်ရက်ကာလ၌ သွားရောက်သူ များလာနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်နေကြသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပခရီးစဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ ခရီးသွားကုမ္ပဏီများက ကြော်ငြာနေမှုများရှိနေပြီး လာမည့် သင်္ကြန်ရုံးပိတ်ရက်ကာလတွင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ၊ ဥရောပနှင့် အရှေ့အာရှနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဂျပန်နှင့် ကိုရီးယား နိုင်ငံများသို့ ပို၍ သွားလာနိုင်သည်ဟု Myanmar Voyages International Tourism ၏ မန်းနေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးသက်လွင်တိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “Outbound tourism မှာ leisure အနေနဲ့ သွားတဲ့သူတွေကတော့ အခု သင်္ကြန်ကာလ ဒီနှစ်ကတော့ ပိတ်ရက် ၁၀ ရက်လောက်ရှိတော့ Euro Tour တွေရော၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ Tour တွေရော၊ အရှေ့အာရှပေါ့နော် ဂျပန်တို့၊ ကိုရီးယားတို့တွေပါ ကြော်ငြာနေတာတော့ တွေ့ရတာပေါ့။ Outbound လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီတချို့တော့ ကြော်ငြာနေတာ တွေ့ရပြီပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ မနှစ်ကထက်စာရင်တော့ ဒီနှစ်တော့ ပိုများမယ်လို့တော့ ထင်ရပါ တယ်။ leisure ကတော့ ရာသီချိန်မှာ သွားကြတယ်။ အပျော်စီးသင်္ဘောတွေ စီးကြတယ်။ တချို့က အလည်အပတ် ခရီးတွေ သွားကြတယ်။ အဲဒါတွေက အခု ကြော်ငြာနေတာတွေ တွေ့တယ်ဆိုတော့လည်း ဒါက ဈေးကွက် အနေ အထားအရ ပြန်လည်ဦးမော့ လာမယ်လို့တော့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။ ဘုရားဖူးသွားတာတွေကတော့ မနှစ်ကတည်း က စပြီပေါ့နော်။ အဲဒါကတော့ အိမ်နီးချင်း အိန္ဒိယကို သွားကြတယ်။ ဗုဒ္ဓဂါယာပေါ့၊ နီပေါပေါ့ အဲဒါတွေက ဗုဒ္ဓဂါယာ အဖွဲ့တွေက သီးခြားလုပ်တာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် ပြည်ပသို့ အလည်အပတ် ခရီးသွားသည့် စရိတ်သည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၀ မတိုင်ခင်ကထက် မြင့်တက်လျက်ရှိနေပြီး ဥရောပခရီးစဉ်အနေဖြင့် ယခင်က ဒေါ်လာ ၂၀၀၀ ကျော်ဖြင့် သွားလာ၍ ရသော်လည်း လက်ရှိမှာတော့ ဒေါ်လာ ၆၀၀၀ နီးပါးရှိနေကြောင်း သိရသည်။

အလားတူ ဗုဒ္ဓဂါယာ ခရီးစဉ်သည်လည်း ယခင်က ငွေကျပ် ၁၀ သိန်းဖြင့် သွားနိုင်သည့်တိုင် လက်ရှိတွင် ငွေကျပ် သိန်း ၃၀ ခန့်ကုန်ကျနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဗုဒ္ဓဂါယာသို့ ဘုရားဖူးသွားလာသူ များပြားခဲ့သည့်အတွက် ပြည်ပသို့ မြန်မာခရီးသွား သည် တစ်လလျှင် လူဦးရေ ၃ သောင်းခန့် အလည်အပတ် သွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဥရောပခရီးစဉ်များတွင် ဗီဇာကျရန်အတွက် အချိန်ကြာမြင့်သလို ကန့်သတ်ချက်များ ရှိနေခြင်းကြောင့် သွားရောက်မည့် သူများအနေဖြင့် ၁ လမှ ၂ လခန့် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်ကြရကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင် များက ပြောသည်။\

Bagan ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် စင်္ကာပူနိုင်ငံတို့ကိုတော့ ဗီဇာမလိုသည့်အတွက် အလွယ် တကူ သွားလာ၍ရနေသည့်အတွက် အများအပြား သွားကြကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

Kadoe Travel & Tours မှ ကိုရန်နိုင်လင်းက “ကျနော်တို့မှာ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်တဲ့နှုန်းအရတော့ ရှေ့နှစ်နဲ့ စာရင်တော့ နည်းနည်းတော့ များတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အေးဂျင့်တွေတော့ အများကြီးရှိတဲ့အပေါ်မှာ ကျနော်တို့ တစ်ခုပဲ အနေနဲ့တော့ ရှေ့နှစ်ထက်စာရင်တော့ များတယ်။ အေးဂျင့် တော်တော်များများတော့ အသွားအများဆုံး ကျနော်တို့ဆီမှာ အသွားများတာတော့ ဒီဇင်ဘာကနေစပြီးတော့ နှစ်ကုန်ပိုင်းလောက်ဆိုရင်တော့ အသွားများကြ တယ်။ အလည်ထွက်ကြတယ်၊ ဘန်ကောက်ဘက် သွားကြတာတွေ၊ စင်္ကာပူဘက် သွားကြတာတွေ၊ တချို့ကြ တော့ အဝေးကြီးတွေပေါ့ အမေရိကားအထိ သွားတာတွေလည်း ရှိတယ်။ နောက် ဂျပန်သွားတာတွေလည်း ရှိတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ ခရီးသွားလာမှုများအနေဖြင့် ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု တစ်ခုလျှင် လစဉ် လူဦးရေ ၂၀ ခန့်ကို ပို့ဆောင်ပေးနေရသည့် အနေအထား၌ ရှိနေပြီး နှစ်သစ်ကူး ရုံးပိတ်ရက်၊ နွေရာသီ ကျောင်းပိတ်ရက်နှင့် သင်္ကြန် ရုံးပိတ်ရက် ကာလများတွင် ပို၍ သွားလာမှု များပြားသည်ဟု သိရသည်။

ပြည်တွင်းရှိ ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် ပြည်တွင်းမှ ပြည်ပသို့ ခရီးသွားကြသည်ထက် ပြည်တွင်း သို့ ပြည်ပခရီးသွားများ ပိုမိုဝင်ရောက်လာစေရန်အတွက် မျှော်လင့်နေကြသည်။