CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၇

မွန်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် အဆင့်မြင့်ဆားကြမ်းကို တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ တင်ပို့နိုင်ရန် နားလည်မှု စာချွန် လွှာ MOU လက်မှတ် ရေးထိုးထားပြီဖြစ်ကြောင်း မွန်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဆားလိုအပ်ချက်အရ ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ နောက်ဆုံးပတ်တွင် တောင်ကိုးရီးယား နိုင်ငံမှ ကုမ္ပဏီတစ်ခုနှင့် MOU ရေးထိုးပြီး နှစ်နိုင်ငံကြား ဆားတင်ပို့နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ဟု မွန်ပြည်နယ် ဆားကဏ္ဍ ကျွမ်းကျင်သူ ဦးခင်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆားလုပ်ငန်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကိုရီးယားကို တင်ဖို့ဆိုတာ ကိုရီးယားက ကုမ္ပဏီပေါ့နော်၊ မွန်ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ ကျိုက်ထီးရိုး ကေဘယ်လ် ကားကုမ္ပဏီက ဥက္ကဋ္ဌကလေ သူကဖိတ်တာဗျ။ သူကနေပြီးတော့ ကိုရီးယားမှာဆိုလို့ရှိရင် ဆားတွေ အများကြီး တင်သွင်းနေရတယ်။ အဲဒီတော့ မွန်ပြည်နယ်မှာလည်း ဆားထွက်တယ်။ ဆားထွက်တော့ သူက ကိုရီးယားကို ပို့လို့ ရတယ်လို့ ချိတ်တဲ့အခါမှာ ဒီက ဆားအရည်အသွေးကို သူတို့ ကွင်းဆင်းစစ်တယ်။ ဆင်းစစ်ပြီးတော့ သူတို့ MOU ထိုးတယ်။ အဲဒီအဆင့်လောက်တော့ ကျနော်သိတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် နှစ်စဉ် ဆားတန်ချိန် ၃ သန်းခန့် ထွက်ရှိသော်လည်း ဆားလိုအပ်ချက်သည် တန်ချိန် ၇ သန်းခန့် ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သိရသည်။

မွန်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် ဆားများကို တောင်ကိုရီးယား ဈေးကွက်သို့ တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် လိုအပ်သော စံချိန် စံညွှန်းအတိုင်းရရှိရန် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ရမည် ဖြစ်သည်ဟု ဆားလုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားမှ လုပ်ငန်းရှင်များ မြန်မာ့ဆားလုပ်ငန်းကို တင်ပို့ရန်လေ့လာနေကြစဉ်

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ တင်ပို့နိုင်ပါက ဆားတောင်သူများအတွက် ဈေးကွက်တစ်ခု ရရှိလာမည်ဖြစ်ပြီး တောင်သူများကလည်း ဆားများကို ပြည်ပတင်ပို့နိုင်သည့် အရည်အသွေးအတိုင်း ရရှိရန် လုပ်ဆောင်လာကြမည် ဟု သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ကိုကျော်လွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “Export လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့အတွက် အခွင့်အလမ်းတစ်ခုပါ။ ကိုရီးယားဆိုတာကလည်း သူတို့ ဆားပမာဏ များများကြီး ကျနော်တို့ တင်ပို့တယ်ဆိုတာက သူတို့လိုအပ်ချက်ရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းတောင် ရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး သဘောကလေ။ သူတို့လိုအပ်ချက်ရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ရာခိုင်းနှုန်း ၂၀ ကို သူတို့က တင်သွင်းချင်တယ်၊ မြန်မာပြည်နဲ့ ချိတ်ဆက်ချင်တယ်ဆိုတာက ကောင်းတဲ့လက္ခဏာပေါ့။ အဲဒီလို စိတ်ဝင်စားပြီ MOU ထိုးတယ်ဆိုရင် မွန်ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ ဆားတွေက ဒီလိုတင်ပို့လို့ရတယ်၊ ဈေးကောင်းလည်း အထိုက်အလျောက် ဈေးတည်ငြိမ် တယ်ပေါ့ဗျာ Export လုပ်တယ်ဆိုတာ မြန်မာပြည်ထဲမှာ လည်တာထက်စာရင် ပိုကောင်းတာပေါ့။ အဲဒီလို အနေ အထား ရပြီဆိုရင်တော့ မွန်ပြည်နယ်က ဆားတောင်သူတွေက Export လုပ်နိုင်လောက်တဲ့ အရည်အသွေးကို မြှင့်ပြီးတော့ Export လုပ်နိုင်တဲ့ အရည်အသွေးကို ရာခိုင်နှုန်း ၃၀ လောက်က လုပ်နေတယ်ဆိုပါတော့ ကျန်တဲ့သူ တွေက မြန်မာပြည်လောက်က ကွာလတီလောက်နဲ့ လုပ်နေကြတယ်လေ။ အဲဒီတော့ Export လုပ်နိုင်တဲ့ ကွာလတီက ဘယ်လိုဖြစ်တယ်၊ သူများလည်း Export လုပ်နေပြီဆိုရင် ကျနော်တို့က သူတို့ပြောလာတဲ့ အရည် အသွေး ရအောင်တော့ တောင်သူတွေ လုပ်လာမှာပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မွန်ပြည်နယ် ဆားဈေးကွက်အတွင်း၌ ဆားတောင်သူများက သိုလှောင်ထားသည့် ဆားများကို ထုတ်ရောင်းလာနေကြခြင်းကြောင့် ဆားဈေးနှုန်းများ အနည်းငယ် ကျဆင်းမှု ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ဆားကြမ်း တစ်ပိဿာလျှင်၂၀၀ ကျပ်ခန့် ဈေးနှုန်းရှိနေသည်။

မွန်ပြည်နယ်တွင် ဆားကွင်းဧကပေါင်း ၄၅၀၀ ကျော်မှ နှစ်စဉ်ဆားတန်ချိန် ၅ သောင်းကျော်ထွက်ရှိပြီး မွန်ပြည် နယ်၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၇

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဘဏ်များအားလုံး ပုံမှန်အတိုင်း လည်ပတ်နေပြီး အပ်ငွေစာရင်းများမှ ငွေသားထုတ်ယူ ခြင်းများကို ကန့်သတ်ချက်မရှိ ထုတ်ယူနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ယခု လတ်တလောကာလတွင် အများပြည်သူ အကျိုးစီးပွား ပျက်စီးစေရန် မသမာသူ လူတစ်စုက လူမှုကွန် ယက် စာမျက်နှာများတွင် သတင်းမှားများ ဖြန့်ဝေလျက်ရှိကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ပြောသည်။

အဆိုပါ လူမှုကွန်ယက် စာမျက်နှာများနှင့် အင်တာနက် Website များတွင် ဖြန့်ဝေနေသော ဘဏ်များရှိ အပ်ငွေ စာရင်းများမှ ငွေသား ထုတ်ယူခြင်းများကို ကန့်သတ်နေကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်များသည် မဟုတ်မမှန်သော သတင်းမှားများသာ ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ကို တွေ့ရစဉ် 

ဗဟိုဘဏ်က “ အလားတူ အချို့ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များတွင် ဝန်ထမ်းများကို လစာများ ကြိုတင် ထုတ်ပေးကြောင်း သတင်းများသည်လည်း သတင်းမှားများဖြစ်သည်”ဟု ပြောသည်။

ဘဏ်များရှိ အပ်ငွေ စာရင်းများမှ ငွေသားထုတ်ယူခြင်းများကို ကန့်သတ်ချက်မရှိ ထုတ်ယူနိုင်ပြီး ဘဏ်များ၏ ဘဏ်ခွဲအသီးသီးတွင် Core Banking System စနစ်အရ အများပြည်သူ အပ်နှံငွေစာရင်း အချက်အလက်များ ကို အဆင်ပြေ ချောမွေ့စွာ သိရှိနိုင်သဖြင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ မည်သည့် ဘဏ်ခွဲတွင်မဆို ဘဏ်လုပ်ငန်း ဝန် ဆောင်မှုများ ရယူနိုင်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းလမ်းဖြင့်လည်း ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများ၊ ပေးချေမှုများကို လွယ်ကူစွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီး ဘဏ်များတွင် ဘဏ်လုပ်ငန်းဝန်ဆောင်မှုများကို ပုံမှန်အတိုင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ဘဏ်များ၏ Customer များကလည်း ပုံမှန်ဘဏ်လုပ်ငန်းဝန်ဆောင်မှုများကို ဘဏ်များထံမှ ရယူ ဆောင်ရွက် လျက်ရှိသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ပြောသည်။

ဘဏ်လုပ်ငန်းများလည်ပတ်နေသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ကိုရန်နိုင်က “ မြန်မာနိုင်ငံမှာက သတင်းအမှား ခဏခဏဖြစ်နေတာပဲ ဘာမှမထူးဆန်းတော့ပါဘူး။ တိုင်းပြည် က သိပ်ပြီး တည်ငြိမ်မှုမရှိတော့ သတင်းအမှား ဖြန့်ပြီး စီးပွားရှာနေကြသလို ကိုယ်လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်စီးနိုင်ဖို့ လုပ်နေကြတာပါ။ အခုလည်း ဘဏ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းအမှားတွေ ဖြန့်နေကြတာ။ ဘယ်သူပြောတာမှ မယုံဘဲ ကိုယ့်ဘာသာ အရင်ဦးဆုံး သတင်းကြားတာနဲ့ မြို့ထဲ ပတ်ကြည့်လိုက် ဟုတ်လား မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ့်မှာ စဉ်းစားတွေးခေါ်နိုင်တဲ့ အသိပညာ ဗဟုသုတ ရှိနေတာပဲ ဒါက ဖြစ်နိုင်လား မဖြစ်နိုင်ဘူးလား။ ဘယ်လိုအနေအ ထားဆိုရင် ဖြစ်လာနိုင်တယ် ဘယ်လိုဆိုရင်တော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး စဉ်းစားပြီးမှ လုပ်ပါ။ မြန်မာတွေက စကားကို ချဲ့ ကားပြီး ပြောတတ်တယ်။ ကိုယ်တိုင်လည်း မတွေ့မမြင်၊ မကြုံဖူးဘဲနဲ့လည်း သူများပြောတာနဲ့ ပြန်ပြန်လာပြီး ပြောနေကြတာ။ ဒါတွေကိုတော့ သတိထားစေချင်ပါတယ်။ အခု ဘဏ်တွေ ဖြစ်တယ်ဆိုလို့ ကျနော်လည်း ပတ် ကြည့်တာ ဘာမှမဖြစ်ဘူး ပုံမှန်အတိုင်းပဲ အေးအေးဆေးဆေး လည်ပတ်နေတာပဲ တွေ့ရတယ်”ဟု CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

အများပြည်သူ၏ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေရန် သတင်းမှားများ ဖြန့်ဝေသူများကို ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက် များနှင့်အညီ ဖော်ထုတ် အရေးယူပြီး ထိရောက်ဟန့်တားသော ပြစ်ဒဏ်များ ချမှတ်နိုင်ရန် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၆

ရန်ကုန်သီလဝါဆိပ်ကမ်းရှိ စက်သုံးဆီ Terminal များသို့ ပြည်ပမှ စက်သုံးဆီတင် သင်္ဘောများ အဆက်အပြတ် ရောက်ရှိနေခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း စက်သုံးဆီများ အပြတ်အောင် ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည်ဟု နစက-က သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သီလဝါဆိပ်ကမ်းဒေသကြီးရှိ Denko Terminal၊ Max Terminal၊ MMTM Terminal၊ Brighter Energy Terminal၊ PSW Terminal၊ Regency SPC Terminal များအပြင် သာကေတမြို့နယ်ရှိ PT Power Terminal နှင့် လှိုင်သာယာမြို့နယ်ရှိ Denko Terminal တို့မှ နိုဝင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အတွင်းရှိ အရောင်းဆိုင် ၁၈၇ ဆိုင်သို့ ဆီသယ်ယာဉ် ၃၆၇ စီးဖြင့် 92 Ron(၄ သိန်းကျော်)၊ 95 Ron (၂ သိန်း ၄ သောင်း ကျော်)၊ ဒီဇယ်ဆီ(၃ သိန်း ၂ သောင်းကျော်)၊ ပရီမီယမ်ဒီဇယ်ဆီ(၃ သိန်း ၅ သောင်းကျော်)တို့အား ဖြန့်ဖြူးပေးခဲ့ သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင် ၂၁၇၈ ဆိုင်သို့ ဆီသယ်ာယဉ် ၉၂၈ စီးဖြင့် 92 Ron (၁ သန်း ၂ သိန်းကျော်)၊ 95 Ron (၂ သိန်း ၅ သောင်းကျော်)၊ ဒီဇယ်ဆီ(၇ သိန်းကျော်)၊ ပရီမီယမ်ဒီဇယ်ဆီ(၁၀ သိန်းကျော်) အား သယ်ယူပို့ဆောင် ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည်ဟု နစက-က သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

စက်သုံးဆီများကို ရောင်းချမပေးဘဲ ပြတ်လပ်ပြီးဟု ပြောဆိုသည့် ဆိုင်များကိုလည်း အရေးယူသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း နစက-က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၆

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် တိုက်ပွဲကြောင့် ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ပြေးဆွဲနေသည့် ဇတ်ရေယာဉ် များ ရပ်နားသွားသည့်အတွက် ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်တွင် လက်ရှိ၌ ဆန်ဝယ်ယူမရသည့် အခြေအနေနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု သိရသည်။

နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှစတင်၍ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းကြောင်းအားလုံးကို ရခိုင်ပြည်နယ် ကောင်စီက ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းကြောင့် ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝသို့ တစ်ပတ်လျှင် ၂ ကြိမ် ပြေးဆွဲပေးနေသည့် ဇတ်ရေယာဉ်သည်လည်း ရပ်နားသွားရခြင်းဖြစ်သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ အခြေခံစားသောက်ကုန်အပါအဝင် ဆေးဝါးနှင့် တခြားသော ကုန်စည် များကို အဓိက အားထားနေရသည့် ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်အနေဖြင့် ဇတ်ရေယာဉ်များ ရပ်နားသွား ချိန်မှစတင်၍ ဆန်ဝယ်ယူမရသည့် အခြေအနေနှင့် ကြုံတွေ့နေရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပလက်ဝဒေသခံ ဦးအောင်ဒင် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပလက်ဝနဲ့ ကျောက်တော် ရေလမ်းကြောင်းကို သွားလာရန် ပြင်ဆင်နေကြစဉ်

၎င်းက “ကျောက်တော်နဲ့ ပလက်ဝလည်း ပိတ်တယ်၊ ကျောက်တော်နဲ့ ရန်ကုန်၊ ကျောက်တော်နဲ့ စစ်တွေ ရေကြောင်းရော အကုန်ပိတ်တယ်။ ပလက်ဝက ဆန်ဝယ်လို့ မရတော့ဘူး။ ဆန်က မရှိဘူးလေ၊ ကုန်တင်ကုန်ချ မရှိတော့လေ။ အခုက အဓိကကတော့ ကျောက်တော်ဘက်ကနေ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်၊ ၃ နှစ်ကတည်းက ကျောက်တော်ကနေ တင်ပြီးမှ စားသောက်နေရလို့ မနေ့ကအထိတောင်မှ ပိုက်ဆံရှိလို့တောင်မှ မြို့ပေါ်မှာ ဆန်က မရှိတော့တာ အင်္ဂါနေ့ကတည်းကနေ” ဟု ပြောသည်။

ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ကောင်စီက ဇတ်ရေယာဉ်ကို ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် တွင် တစ်ပတ်လျှင် နှစ်ကြိမ်နှုန်းဖြင့် အင်္ဂါနေ့နှင့် သောကြာနေ့၌ ပြေးဆွဲပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုရေလမ်းကြောင်း ပိတ်သွားခြင်းကြောင့် တခြားသော လမ်းကြောင်းများမှတဆင့် ကုန်စည်တင်ဆောင်၍ရသော် လည်း လက်ရှိတွင် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းကြောင့် တခြားသော လမ်းကြောင်းများမှလည်း အဆင်မပြေ ဖြစ်နေသည်ဟု သိရသည်။

ထို့အပြင် ပလက်ဝမြို့နယ်တွင် စိုက်ပျိုးထားသည့် တောင်ယာစပါးများသည်လည်း နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်း ကြောင့် ရိတ်သိမ်းနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်းကို မြန်ဆန်စွာ ဖွင့်လှစ်နိုင်ရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ပလက်ဝဒေသခံ ဦးမောင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပလက်ဝမြို့ အ၀င်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မြို့နယ်တွင်းမှာတော့ မဖူလုံတော့ ပခုက္ကူဘက်ကနေ မင်းတပ်၊ မင်းတပ်ကနေ မတူပီ၊ မတူပီကနေ ပလက်ဝဆိုတဲ့အခါမှာ တော်တော်ခရီးဝေးတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီဘက်ကလည်း အခု ပိတ်ထားပြီလေ။ အဲဒီလမ်း ကြောင်း နှစ်ကြောင်းပဲ ရှိတာလေ။ ကျောက်တော်လမ်းနဲ့ စမီး - မတူပီ လမ်းတစ်လမ်းပဲ ရှိတာကိုး။ နာဂလန်း ပြည်ဘက်ကနေ ဆင်းလာတာတော့ တချို့ ရှိတာပေါ့။ အဲဒီဘက်ကတော့ ပိတ်တော့ မပိတ်သေးဘူးထင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဟိုဘက်ကလည်း သိပ်ထွက်တာမှ မဟုတ်တာ။ ကျနော်တို့ ပလက်ဝအနေနဲ့ ဆိုလို့ရှိရင်တော့ လမ်းမြ န်မြန်ဖွင့်ဖို့ပဲ ဘယ်လိုနည်းနဲ့ လိုင်းပေါ်ကနေ အော်ပေးမလား အဲဒါတစ်ချက်ပဲ။ မဟုတ်ရင်တော့ ဒီနေ့နဲ့ မနက်ဖြန် ဆိုသလို အခက်အခဲက ကြုံနေပြီလေ။ အခုက တောင်ယာစပါး ဘာညာလည်း ရိတ်လို့မရတော့” ဟု ပြောသည်။

ကျောက်တော်နှင့် ပလက်ဝ ရေလမ်းကြောင်း ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် ပလက်ဝ ဒေသခံများအနေဖြင့် ဆန်နှင့် တချို့သော ကုန်စည်များကို ပမာဏ အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ သယ်ယူကြရကြောင်း၊ သယ်ယူရာတွင်လည်း သက်ဆိုင်ရာ ဌာန များ၏ ထောက်ခံချက်ပါရှိမှသာ အဆင်ပြေသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၆

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှုများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေ၍ တန်ဆောင်တိုင်ပိတ်ရက် ခရီးသွားလာ ရန် ဟိုတယ်ဘိုကင် လုပ်ထားမှုများကို ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ပယ်ဖျက်လာကြကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ဟိုတယ်ဘိုကင် ဖျက်သိမ်းလာကြသည့် ခရီးစဉ်ဒေသမှာ ကမ်းခြေဒေသများဖြစ်ပြီး အများစုသည် ငပလီ ကမ်းခြေ၌ ဟိုတယ်ဘိုကင် ယူထားကြသူများဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးနောင်းနောင်းဟန်က “ပထမတော့ ဒီရက်တွေကလေ တန်ဆောင်တိုင်ရက်တွေက အကုန်လုံးအခန်းတွေ ပြည့်နေတယ်ပေါ့လေ။ အခန်းတွေရော ဘိုကင်တွေရော အများကြီးရတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ ဒီရက်ထဲ မှာတော့ cancelation တွေ ဖြစ်တယ်လို့ ကြားပါတယ်။ ခရီးသည်တွေက ခရီးစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ cancel လုပ်ကြတယ်ပေါ့နော်။ ငပလီဘက်တွေမှာ တော်တော်များများ cancel လုပ်သွားကြတယ်။ ဒီရက်ထဲမှာတော့ cancel လုပ်တာလေးတွေ တော်တော်များများ တွေ့နေရတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်ဆိုရင်တော့ မြန်မာလူမျိုးတွေက ဒီလိုပိတ်ရက်တွေဆိုရင် ကမ်းခြေဒေသတွေကို သွားလေ့ရှိတယ်လေ။ ဒီဟာတွေက ပုံမှန်အားဖြင့် ဆိုရင်တော့ ခရီးသည်တွေနဲ့ ပြည့်ပြီးတော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ အမြင့်ဆုံးအချိန်လို့ ပြောလို့ရပါတယ် ဒီနိုဝင်ဘာကလေ။ အခု လောလောဆယ်တော့ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လုံခြုံရေးအခြေအနေတွေအရ ပြည်တွင်းခရီးသွားကိုပါ ထိခိုက်လာ မယ့် အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ကမ်းခြေဒေသ ခရီးသွားများကို တွေ့ရစဉ်

တန်ဆောင်တိုင် ပိတ်ရက်မတိုင်ခင် ရက်ပိုင်းအထိ နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှုများ ဆက်လက် ရှိနေဦးမည်ဆိုပါက ဟိုတယ်ဘိုကင် လုပ်ထားမှုများနှင့် ခရီးစဉ်များအား ထပ်မံ ပယ်ဖျက်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွား လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့က စတင်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (ULA/AA)တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေသဖြင့် ကုန်းလမ်းများအား ပိတ်ဆို့ထားမှုကြောင့် ငပလီ ကမ်းခြေဒေသသို့ လာရောက်လည်ပတ်သည့် ခရီးသွားများမှာ ပိတ်မိနေကြကြောင်း သံတွဲဒေသခံ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ နှစ်ဖက် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာပြီး နယ်မြေ မတည်ငြိမ်ပါက ငပလီကမ်းခြေဒေသ တွင် ယခုလအတွင်း ၁၀ ရက်တိုင် ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည့် ဆောင်းဦးပွဲတော်ကိုလည်း ဖျက်သိမ်းနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

သံတွဲဒေသခံတစ်ဦးက “ရခိုင်မှာလည်း စစ်ပွဲတွေက ဖြစ်နေကြတယ်လေ။ ဖြစ်တော့ လုံခြုံရေးအရ အဝင်၊ အထွက် တွေ ပိတ်ထားရတယ်။ မနက်ဖြန်တော့ ငပလီမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ဧည့်သည် ကားလေးတွေကို စာရင်း ကောက်နေ တယ်။ ကောက်ပြီးတော့ ပြန်လွှတ်ပေးဖို့တော့ သူတို့စီစဉ်နေတယ်။ အဝင်တော့ မရလောက်သေးဘူးထင်တယ်။ ဆောင်းဦးပွဲတော်ကလည်း ဖြစ်မလား၊ မဖြစ်မလား မပြောတတ်သေးဘူး။ လုံခြုံရေးတွေတော့ အရမ်းတိုးမြှင့် ထားတယ် ဒီဘက်မှာတော့။ လေကြောင်းလိုင်းရတယ်။ လေကြောင်းလိုင်း ဖွင့်ပေးထားတယ်။ လေယာဉ် လက်မှတ်တွေကလည်း သိသလောက်တော့ သံတွဲကနေ ရန်ကုန်ကို ဒီလ ၂၃ ရက်နေ့ လောက်အထိ ပြည့်နေပြီတဲ့ အဲဒီလိုကြားတယ်။ ရန်ကုန်ကနေ လာရင်တော့ ချောင်တယ်။ အပြန်တော့ သိပ်မချောင်ဘူး။ လေကြောင်းလိုင်းကို အသွားအပြန် ရအောင်ဖြတ်ထား” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Bagan ခရီးသွားများကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ် ပွင့်လင်းခရီးသွားရာသီ၌ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု အရှိန်အနည်းငယ် တိုးတက်လာသော ကြောင့် ယခု ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ပို၍ တိုးတက်လာမည့်ဟု ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက ခန့်မှန်း ထားကြခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် တိုက်ပွဲ အခြေအနေများအရ ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် ယခုနှစ် ခရီးသွား ရာသီတွင် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ ခရီးသွားလာမှုနှုန်းများ ထိုးကျသွားနိုင်ကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

လက်ရှိတွင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ချင်းပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသဖြင့် တန်ဆောင်တိုင်ပိတ်ရက်တွင် ကမ်းခြေဒေသများနှင့် ပုဂံဒေသများထက် တောင်ကြီး တန်ဆောင်တိုင်သို့ ခရီးသွား ပိုမိုဝင်ရောက်နိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံလက်မှတ် CI ပျောက်ဆုံးသွားသည့် မြန်မာ အလုပ်သမား များအား သာမန် မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် (PJ) စာအုပ်များအား စိစစ်ထုတ်ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမားသံအရာရှိရုံးမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

၎င်းတို့အနေဖြင့် CI စာအုပ်မိတ္တူ၊ ထိုင်းရှိ သက်ဆိုင်ရာနယ်မြေရဲစခန်းမှ CI ပျောက်ဆုံးကြောင်း ထောက်ခံစာနှင့် အဆိုပါထောက်ခံစာအား အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ပြန်ဆိုချက်၊ ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးမှ CI ပျောက်ဆုံးကြောင်း ထောက်ခံစာမူရင်း၊ Work Permit၊ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်(မူရင်း)နှင့် အိမ်ထောင်စုစာရင်း မိတ္တူ စသည့် စာရွက်စာတမ်းများနှင့်အတူ လျှောက်ထားရမည်ဖြစ်သည်။

ယခုကဲ့သို့ CI စာအုပ်ပျောက်ဆုံးသူများအား နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော်လည်း ၎င်းစာရွက်စာတမ်းအလုံးစုံပါရှိမှသာ လျှောက်ထားနိုင်မည်ဆိုသည့်အချက်မှာ လွဲမှားနေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

မဟာချိုင်မှ သာမန်မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးဌာနစိတ်ရုံး

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “CI စာအုပ် မိတ္တူရှိရမယ်ဆိုတာမှာတင် လွဲနေပြီ။ CI စာအုပ်မိတ္တူမရှိရင်တောင်မှ CI နံပါတ် work permit စာရွက်ထဲမှာ ရှိတယ်။ ‌ပျောက်သွားတယ် ဆိုကတည်းက အကုန်လုံးလည်း တစ်ခါတည်း ပျောက်သွားနိုင်တယ်လေနော်။ မိတ္တူရှိကောင်းလည်း ရှိလိမ့်မယ် ပေါ့။ မိတ္တူမရှိရင်ရော ဘာမှမရှိရင်ရော အဝတ်အစားကျောပိုးအိတ် တစ်လုံးလုံး ပျောက်သွားရင်ရော CI စာအုပ်ရဲ့ ကိုယ်စား နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပတ်စပို့ မရတော့ဘူးလားပေါ့ မေးခွန်းထုတ်ရမှာလေ။ ဒီအထောက်အထားတွေ အားလုံးရှိတဲ့အပြင်ကို သံရုံးထောက်ခံစာ ယူရမယ်ဆိုရင် အဲဒီစာအုပ်ထုတ်ပေးတာက သံရုံးကပဲဖြစ်တဲ့အတွက် လိုအပ်တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေကို ဖောင်တစ်ခုအဖြစ်နဲ့ ထောက်ခံစာကို စာအုပ်သွားထုတ်တဲ့အခါကြမှ တစ်ချိန် တည်းရိုက်နှိပ်ပြီးမှ ထုတ်ပေးရင်ရော ပိုမလွယ်ကူလှဘူးပေါ့။ work permit ရုံးမှာတောင်မှ ဘာတစ်ခုမှမပါဘဲနဲ့ နာမည်တွေ၊ အလုပ်ရှင် သူဌေးနာမည် ပြောလိုက်တာနဲ့ ဒီအလုပ်သမားတစ်ယောက်ရဲ့ အချက်အလက်ဒေတာက BOE မှာလုံးဝရှိတယ်။ အကုန်လုံးရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

CI စာအုပ်ပျောက်ဆုံးသွားသည့် မြန်မာအလုပ်သမားများ အခက်အခဲမဖြစ်ပေါ်စေရေးနှင့် အထောက်အထား ခိုင်လုံစွာဖြင့် နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်စေရေးအတွက် နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့မှစတင်ကာ မဟာချိုင်မြို့ရှိ သာမန် မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးရေးဌာနစိတ်၊ ယာယီအချက်အလက်ကောက်ယူရေးစင်တာရုံးသို့ လာရောက် လျှောက်ထားနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

၎င်း နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားနိုင်မည့်အရေး လိုအပ်သည့်စာရွက်စာတမ်းများ စုံလင်အောင် ဦးစွာ လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ နယ်ဒေသများမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်စေကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားရုံးဌာနတစ်ခုမြင်ကွင်း

ယခင်က CI စာအုပ်ပျောက်ဆုံးပါက CI စာအုပ်အသစ် ထပ်မံထုတ်ပေးခြင်းဖြစ်သော်လည်း ယခုအခါတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် ကုန်ကျစရိတ်မှာ ပို၍များသွားနိုင်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

“အရင်ထက်ပိုများတယ်ဆိုတာက CI နဲ့ ပတ်စပို့ဆိုကတည်းက ကုန်ကျစရိတ်က မတူတော့ဘူး။ ပြီးတော့ ထောက်ခံစာ ၂ ခုပေါ့။ အဲဒီ ၂ ခုကလည်း notary ပြန်ရမယ့်ဟာနဲ့က အဲဒါကလည်း ပိုကုန်မယ့်ဟာပဲပေါ့။ များသောအားဖြင့်ကတော့ ‌ပျောက်တယ်ဆိုရင် နယ်ကလူတွေက အဓိကအားဖြင့် ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူတို့က သံရုံးကိုသွားရမယ်၊ ထောက်ခံစာလုပ်ရမယ် အဲဒါတွေက သံအရာရှိတွေကလည်း နယ်ထဲမှာ ရှိတာမဟုတ်တဲ့အခါကြတော့ လုပ်ရတာခက်တယ်လေ။ အဲဒီအခါကြတော့ အထောက်အထား ပျောက်ပြီဆိုရင် ရဲစခန်းတိုင်ချက်ဖွင့်တယ်။ အချို့တွေဆို မိတ္တူမကျန်တဲ့သူတွေဆိုရင် အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ လိုအပ်တဲ့အထောက်အထားတွေလုပ်ဖို့ကိစ္စက အခက်အခဲကတော့ ရှိဦးမှာပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ အထောက်အထားစာအုပ်များ၊ စာရွက်စာတမ်း လက်မှတ်များအား မပျောက်အောင် သေချာဂရုစိုက်ကြရန် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် သူများက အကြံပြုသည်။

ထို့အပြင် ယခုကဲ့သို့ CI စာအုပ်ပျောက်ဆုံးသူများ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လျှောက်ထားနိုင်ရန် လိုအပ်သည့် စာရွက် စာတမ်းများနှင့်ပတ်သက်၍ သက်ဆိုင်ရာ သံရုံးနှင့် သံအရာရှိတို့မှ ပြန်လည်စဉ်းစားသင့်ကြောင်းလည်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၅

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဒေသရှိ မြို့နယ်များတွင် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွား နေ၍ ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်သွားကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲကြောင့် နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့က စတင်၍ ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းများအားလုံးကို ပိတ်လိုက်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ကောင်စီမှ ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

ကုန်သွယ်ရေး ရပ်တန့်သွားခြင်းကြောင့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းနှင့် လမ်းတစ်ဝက်တွင် ရောက်ရှိနေကြသည့် ပုပ်သိုး လွယ်သော ရေချိုငါးမြစ်ချင်း၊ ဂျင်းနှင့် ကြက်သွန်များ ပျက်စီးမှုများ ကြုံတွေ့နေရသည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း AA နဲ့ တပ်မတော် တိုက်ပွဲမှာ AA က သိမ်းဆည်းရမိတဲ့လက်နက်ခဲယမ်းများကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်း အကုန်ပိတ်ထားတော့ သွားလို့မရဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့။ ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်း ပိတ်ထား တယ်ဆိုတော့ ဘာမှ လုပ်လို့ မရဘူး။ အဓိကကတော့ ပုပ်သိုးလွယ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေ ပျက်စီးတယ်။ ကုန်စိမ်းတွေဖြစ် တဲ့ ငါးတို့၊ ဂျင်းတို့၊ ကြက်သွန်တို့ ပျက်စီးပါပြီ။ 
ကုန်သွယ်ရေးကတော့ တိုက်ပွဲဖြစ်နေပြီဆိုမှတော့ တခြားနယ်စပ် ဂိတ်တွေမှာ စစ်တွေလိုမျိုး ကားလမ်းတွေ ပိတ်လိုက်ပြီဆိုရင်လည်း စီးပွားရေးက ထိခိုက်မှု ပိုကျပ်တည်းတာပေါ့ နော်။ ဒီဘက်မှာကျတော့ ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းပိတ်ပြီးတော့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ကြတာဆိုတော့ သက်ဆိုင်တဲ့ သူတွေ ကနေပြီးတော့ အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေကနေပြီးတော့ ဖွင့်ပေးမှပဲ သွားလို့ရမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်ချင်း၊ ရွာချင်းဆက် လမ်းကြောင်းများအားလုံးကို ပိတ်ပင်ထားသည့်အပြင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးဘက်မှ ရခိုင်ပြည်နယ်သို့လာသည့် ဝင်ပေါက်များ အားလုံးကို လည်း ပိတ်ထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန်အတွက် စစ်တွေသို့ ရောက်ရှိနေသည့် ရေချိုငါးမြစ်ချင်းများသည် လက်ရှိတွင် အအေးခန်းတွင် ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများကို လျင်မြန်စွာ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သို့ ရေထွက်ကုန် တင်ပို့နေသည့် ကုန်သည် ဦးမောင်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က လမ်းဆုံတစ်နေရာကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဖွင့်တဲ့အချိန်က မြန်ဖို့ လိုတာပေါ့။ ကြာရင် ရောက်နေတဲ့ ငါးတွေက ၂ ရက်ရှိပြီဆိုတော့ အဲဒီ ငါးတွေက ကျတော့ ရေချိုငါးတွေကကျတော့ အအေးခန်းထဲမှာ ကြာကြာ မသိမ်းထားနိုင်ဘူးလေ။ သူတို့မှာ စက်သုံးဆီလည်း ပြတ်ပြီဆိုရင် သူတို့ အအေးမခဲနိုင်တော့ဘူး၊ ပျက်စီးသွားပါပြီ။ ဒီလောက်အများကြီးကိုတော့ ဝယ်မယ့်သူလည်း ရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တချို့ဟာတွေက လမ်းကြောထဲမှာ ရှိနေတဲ့ဟာတွေ ရှိသလို၊ စစ်တွေကို လက်ရှိမှာ ရောက်နေ တဲ့ ငါးကားတွေကလည်း ကားတစ်စီးစာတောင် ရောင်းလို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီငါးတွေက ဒီဒေသမှာ စားသုံးတဲ့ ငါးတွေလည်း မဟုတ်ဘူးလေ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းကြောင်းများကို ပိတ်ထားခြင်းကြောင့် စစ်တွေနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ထိခိုက်မှုသည် မောင်တောနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးထက် ပို၍များပြားကြောင်း ကုန်သည်များက ပြော သည်။

မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် ရေထွက်ကုန်နှင့် လယ်ယာထွက်ကုန်များကို တင်ပို့ခွင့် ကန့်သတ်ထား ခြင်းကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် လမှစတင်၍ မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကုန်သွယ်မှု မရှိသလောက် နည်းပါး လျက်ရှိနေသည့် အနေအထား ဖြစ်သည်ဟု မောင်တောကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကုန်စည်စီးဆင်းမှု လမ်းကြောင်း ပိတ်ပင်ခြင်း ကြာမြင့်လာမည်ဆိုပါက ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းနှင့် ကုန်စည်ပြတ်လပ်ခြင်းများ ကြုံတွေ့လာမည်ကို ဒေသခံများက စိုးရိမ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

ယခုနှစ် ဆားထုတ်လုပ်ရာသီအတွက် မွန်ပြည်နယ်တွင် ဧက ၂၀၀ ခန့် ဆားပိုမို ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် မွန်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ လျာထားသော်လည်း တချို့သော ဆားတောင်သူများတွင် ဧက တိုးချဲ့ရန်အတွက် အခက်အခဲ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း ကျဆင်းမှု မရှိခြင်း၊ တခြားသော ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေခြင်းနှင့် ဆားလုပ်သား ရှားပါး နေခြင်းတို့ကြောင့် ဆားထုတ်လုပ်သည့် ဧကတိုးချဲ့ရန် အဆင်မပြေ ဖြစ်နေသည်ဟု မွန်ပြည်နယ်၊ သံဖြူဇရပ်မြို့ နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အပေါ်ကလူတွေကတော့ တစ်နှစ်ထက် တစ်နှစ်ကို လျာထားချက်က ပိုပြီးတော့ ပြပေးနေရတယ်လေ။ ပြပေးနေရတော့ တချို့ဖိုတွေက တိုးချဲ့လို့ရတဲ့ ဖိုတွေက တိုးချဲ့တာပေါ့။ ကျနော်တို့မှာက ဧက မတိုးဘူး။ တချို့ ကွင်းတွေကျတော့ ဧက တိုးတယ်လေ။ ကျနော်တို့ကွင်းတွေမှာက မတိုးဘူး၊ ပုံမှန်အတိုင်းပဲ ပြန်လုပ်တယ်ပေါ့။ စက်သုံးဆီတို့ ဘာတို့က ဈေးမကျဘူး။ ကျနော်တို့ အဲဒါတွေလည်း အခက်အခဲ ရှိတယ်ပေါ့။ အလုပ်သမားတွေ ကိစ္စနဲ့ စက်သုံးဆီလေ။ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေကလည်း အကျမရှိဘူး။ တက်တာတွေပဲ ဖြစ်နေတော့ ကျနော်တို့ အဲဒီမှာ နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိတာပေါ့။ ဒီနှစ်က ရာသီဥတု ဝါထပ်ထားတယ်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ မိုးနောက်ကျရင်တော့ အဆင်ပြေမယ် ထင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဆားတောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုနှစ် ဆားရာသီအတွက် လက်ရှိတွင် ဆားကွင်းများကို စတင်ပြုပြင်နေကြပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ လာမည့်လာတွင် ဆားများကို စတင်ထုတ်လုပ်ကြတော့မည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မိုးတွင်းက လှောင်ထားသည့် ဆားများကို ဆားတောင်သူများမှ ထုတ်ရောင်းနေကြပြီဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးကွက်အတွင်းမှာ ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုများရှိနေသည်ဟု ဆားလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ ကိုကျော်လွင်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ ဆားမရှိလို့ တစ်မိုးတွင်းလုံး ထုတ်ရောင်းနေတော့ ဆားဈေးက ပထမတော့ ၂၀၀ လောက် ရှိတာပေါ့။ အဲဒီကနေ ပြန်ကျတော့ အခုဆို ၁၈၀ လောက်ပဲ ရှိတော့တယ်။ ကျနော်တို့ဆားက အခုကတော့လေ လုပ်ငန်းတွေ စလုပ်ကြတော့ သူလည်းထုတ်ရောင်း၊ ငါလည်း ထုတ်ရောင်ဆိုတော့ ဆားဈေးက ပြုတ်ကျသွားတာ ပေါ့။ လာမယ့်နှစ်ကျလို့ရှိရင် ဆားအသစ်ပေါ်တာနဲ့ ဈေးကကျမှာပဲ။ ဆားဈေးလည်းကျမယ်၊ အလုပ်သမားလည်း အခက်အခဲ ရှိတယ်၊ ကုန်ကျစရိတ်လည်း များတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ဆားသမားတွေက သိပ်မျှော်လင့် ချက်တော့ မထားဘူးပေါ့။ ကျနော်တို့က မလုပ်လို့လည်း မရဘူးဆိုတော့ ကိုယ့်လုပ်ငန်းကို ဒီအတိုင်း ပစ်ထားလို့ရှိ ရင် ကွင်းတွေ ပျက်မှာကြောက်လို့ ကျနော်တို့ လုပ်နေရတာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များက မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဆားတောင်သူများကို နိုင်ငံတော်မှ ချေးငွေထုတ်ချေးပေးခြင်း မရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ဆားဖိုတစ်ဖိုလျှင် ငွေကျပ် ၅ သိန်းနှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးနေကြောင်း သိရသည်။

ဆားတောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော်လည်း ထိုချေးငွေကို တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်ဆပ်ကြရမည်ဖြစ်၍ ဆားတောင်သူများအတွက် အခက်တွေ့နေ ကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်မှ ဆားတောင်သူ ဦးလှတင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “နိုင်ငံတော်က ချေးငွေကျတော့လေ သူက တစ်နှစ်ပဲ သူကချေးတယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဆားတောင်သူ တွေ ဘာမှလုပ်လို့ မမှီဘူး။ ဟိုလှည့်ဒီလှည့်နဲ့ပဲ ပြန်သွင်းရပြန်ရော၊ ပြန်သွင်းပြီးမှပဲ ပြန်ထုတ်ပေးမယ်လို့ ပြောတယ်ပေါ့လေ။ တချို့တောင်သူတွေက ငွေရေးကြေးရေး အခက်အခဲ ရှိတာတို့၊ တချို့တွေက ဆားဈေးနှုန်း တွေ ထပ်ကျမှာကြောက်လို့ တချို့တွေက စိုင်းပြင်နေကြတာပေါ့။ ထုတ်လို့ရှိရင် ကောင်းမလား မကောင်းဘူးလား ဆိုတာ ဖြစ်နေကြတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့တွေက ဆားတောင်သူတွေက ပေးသာပေး မရဆိုသလိုပဲ အဲဒီလို မျိုးပဲ စကားပုံအတိုင်း ဖြစ်နေတာပေါ့။ တစ်နှစ်ပဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ ပေးတယ်လေ၊ နာမည်တော့ ထွက်တာပေါ့ ပေးတယ်ဆိုတာ၊ ချေးပေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်ဆပ်ရမယ်ဆိုတော့ ဆားတောင်သူတွေ အနေနဲ့ အတော်လေး ရင်လေးစရာ ဖြစ်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။
မွန်ပြည်နယ်တွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်၌ ဆားလုပ်ကွက်ပေါင်း ၉၀ ကျော်ရှိပြီး ဧက ၄၀၀၀ ကျော် ဆားထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။

ယခုနှစ်တွင် ဆားထုတ်လုပ်နိုင်မှုသည် ဧက ၂၀၀ နီးပါး ပိုမို ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်အတွက် မွန်ပြည်နယ် ဆားလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာနမှ လျာထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

မွန်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် ဆားများကို မွန်ပြည်နယ်၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အသုံးပြုကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

စစ်အုပ်ချုပ်ရေး(မာရှယ်လော)အဖြစ် ကြေညာထားသည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်မြို့တွင် တစ်ခါသုံးကဒ်(TBP)နှင့် စာအုပ်အနီတို့ဖြင့် တရုတ်သို့ ဝင်ရောက်သူများ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း မူဆယ်ရှိ လူမှုကူညီရေးအသင်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် ကြေညာထားသည့်အတွက် ညဘက် အပြင်သိပ်မထွက်ကြသော်လည်း နေ့ခင်းဘက်တွင် ပုံမှန်အတိုင်း သွားလာလှုပ်ရှားနေကြဆဲဖြစ်ပြီး တစ်ခါသုံးကဒ်(TBP) တိုကင်လာရောက်ထုတ်ယူကြသူများမှာ တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှ လူဦးရေ ၆၀၀ ခန့် ရှိနေသေးကြောင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီ ပေးအပ်ရေးကွန်ရက်မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သူက တရုတ်ပြည်ထဲသွားတယ်။ သွားပြီး ပြန်ထွက်လာတဲ့သူတွေလောက်ပဲ ပြန်တန်းစီနေတာ။ ပြည်မထဲ ကတော့ လာတဲ့သူတွေ မရှိတော့ဘူးလေ။ တစ်နယ်လုံးဖြစ်နေတာဆိုတော့ စိုးရိမ်မှုကတော့ ရှိတာပေါ့။ အခု နေကတော့ မဖြစ်သေးတဲ့အတွက် ဖြစ်လာရင် ဘာလုပ်ရမလဲဆိုပြီး တွေးပူတာပေါ့။ မဖြစ်သေးတဲ့သူတွေကတော့ ပိုပြီးတော့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများတာပေါ့။ TBP တိုကင်က ၁၅ ရက်နေ့အထိ ပေးပြီးသား။ ဒါကြောင့် မနက်ဖြန်ဆိုရင် ပြည့်သွားပြီဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီနေ့ကို မနက် ၆ နာရီကတည်းက အသင့်လုပ်တယ်။ ၇ နာရီမှာ အများပြည်သူကို စပေးနေပြီ။ ဒီနေ့မနက် နန်းတော်ပေါက်မှာ ပေးနေပါတယ်။ TBP ကတော့ ၆ ညအိပ် ၇ ရက် တစ်ခါသုံးပေါ့။ သူကထွက်လာပြီးရင် ဒီစာရွက်ကပြန်တန်းစီရတာပေါ့။ စာအုပ်အနီက တစ်နှစ်သက်တမ်း ရှိတယ်။ တစ်နှစ် အတွင်းမှာ ကြိုက်တဲ့အချိန်ဝင် ကြိုက်တဲ့အချိန်ထွက်။ အသစ်သက်တမ်းတိုးစရာမလိုဘူးပေါ့။ အဓိကကတော့ စာအုပ်အနီကို လူတိုင်းလိုချင်တာပေါ့။ စာအုပ်အနီကတော့ နှစ်နိုင်ငံ လက်မှတ်ထိုးထားတာ ရှိတယ်။ ဟိုးအရင် ဦးသန်းရွှေလက်ထက်ကတည်းကနေ နှစ်နိုင်ငံက မူဆယ်ဒေသခံတွေကိုပဲပေးမယ်။ ဟိုဘက်ကလည်း ရွှေလီ ဒေသခံတွေကိုပဲ ထုတ်ပေးရမယ်ဆိုတဲ့ MOU ထိုးထားတာရှိတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ 

TBP တိုကင်လာရောက်ထုတ်ယူသူများ

TBP တိုကင်များအား လာရောက်ထုတ်ယူသူမှန်သမျှအား ထုတ်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် လာရောက် ထုတ်ယူသည့် လူဦးရေအပေါ်မူတည်ကာ ရက်ထပ်မံတိုး၍ ပေးသွားမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မူဆယ်၌ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် ကြေညာလိုက်သည့်အတွက် ကုန်ဈေးနှုန်းများ သိသိသာသာ ထပ်မံတိုးမြင့်သွားခြင်းမျိုးမရှိဘဲ ရှမ်း‌မြောက်တိုက်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားချိန်က တိုးမြင့်လာသည့် ကုန်ဈေးနှုန်း အတိုင်းသာ ဖြစ်နေသေးကြောင်းလည်း မူဆယ်ရှိ လူမှုကူညီရေးအသင်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် ပရဟိတလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ရန် သွားလာရာတွင် အဟန့်အတား အခက်အခဲဖြစ်စေကြောင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရေးလိုင်းများ မကောင်းသေးသဖြင့် အကူအညီလိုအပ်သူများရှိပါက ဆက်သွယ်နိုင်ရန်မှာ ခက်ခဲ ကြောင်း ကူညီကယ်ဆယ်ရေးများ ဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် နှလုံးလှ ပရဟိတအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဝေးလမ်းကြောင်းတွေလောက်ပဲ အတားအဆီး အစစ်အဆေးရှိတာ။ များတယ် တောထဲကအဖွဲ့တွေလည်း စစ်တယ်။ စစ်တပ်ကလည်း စစ်တယ်။ အဝေးက အခုဟာကတော့ ကွတ်ခိုင်လောက်အထိပဲ သွားလို့ရတယ်။ ကွတ်ခိုင်ကျော်ပြီး သွားလို့မရဘူး။ မူဆယ်ကနေ ကွတ်ခိုင်အထိ။ ဒီဘက်မှာက ဖုန်းလိုင်းလုံးဝမကောင်းဘူး။ MPT နဲ့ Mytel က တစ်လှည့်စီဖြစ်နေတာ လာလိုက်၊ မလာလိုက် အဲဒီလိုမျိုး။ တစ်ခါတစ်လေလည်း နှစ်လိုင်းလုံး ပျောက်သွားတယ်။ တယ်လီနောတို့ဘာတို့ကတော့ မရဘူးပေါ့။ အခုကတော့ အင်တာနက်ကတော့ ရနေပြီ။ ပြန်ရတယ်။ ရလိုက်၊ မရလိုက်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် Wifi ရှိတယ်လေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရက်သတ္တပတ် ၂ ပတ်ခန့်အကြာအထိ တိုက်ပွဲများပြင်းထန်နေဆဲဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် လုံခြုံရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် နယ်မြေအေးချမ်းသာယာရေးကို ပိုမိုထိရောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူးအား မြို့နယ် ၈ မြို့နယ်ကို အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကျင့်သုံးရန်အတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ အရ အပ်နှင်းလိုက်ကြောင်း နစကမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အဆိုပါမြို့နယ်များမှာ မူဆယ်၊ နမ့်ခမ်း၊ ကွတ်ခိုင်၊ သိန္နီ၊ လားရှိုး၊ ကွမ်းလုံ၊ ကုန်းကြမ်းနှင့် လောက်ကိုင် စသည့် ၈ မြို့နယ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အရန် စက်သုံးဆီ ၁ လစာ ရှိနေခြင်းနှင့် ဆီတင်သင်္ဘောများလည်း ထပ်မံရောက်ရှိရန် ရှိနေခြင်း ကြောင့် စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်အောင် ဆောင်ရွက်နေသူများကို ထိရောက်စွာ အရေးယူသင့်ကြောင်း စီးပွားရေး လုပ် ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေး လေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းသည့် အပိုင်းတွင် ပြဿနာ မရှိသော်လည်း ဖြန့်ဖြူးရေးအပိုင်း၌ ပြဿနာ ရှိနေကြောင်း ပြောကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များတွင် အောက်တိန်း ၉၂ နှင့် ၉၅  စက်သုံးဆီ အမျိုးအစားများ ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံအတွင်း၌ စက်သုံးဆီ အလုံအလောက် ရှိနေသည်ကို ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်စေရန်အတွက် လုပ်ဆောင်နေ ခြင်းသည် စီးပွားရေးအရ တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပြီး ရိုးသားမှု မရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ ပြတ်လပ်အောင် လုပ်ဆောင်နေသူများကို အရေးယူသင့်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စက်သုံးဆီ ဆိုင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “မနေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ရေး အဖွဲ့ကလည်း ပြောတယ်လေ၊ သူတို့မှာ အရန်ဆီ ၁ လစာ ရှိတယ်။ နောက်ထပ်လည်း ဆီသင်္ဘောတွေက ဒီနေ့ဆို ၄ စီး ဝင်မယ်၊ နောက်ထပ် ၁၅ စီး ထပ်ဝင်ဖို့ ရှိတယ်။ ဆိုတော့ ဒါက စက်သုံးဆီ ဖြန့်ဖြူးတဲ့အပိုင်းမှာပဲ ပြဿနာ ရှိတာပေါ့။ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းတဲ့အပိုင်းမှာ ပြဿနာ မရှိတဲ့အတွက် ဖြန့်ဖြူးတဲ့အပိုင်းမှာ ဘာကြောင့် ဖြစ်နေရတာလဲဆိုတာ စဉ်းစားရတာပေါ့။ အဲဒါတော့ ရှင်းရှင်းပြောရရင်တော့ စက်သုံးဆီ ဖြန့်ဖြူးရေးအပိုင်းမှာ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ ရန်ကုန်တိုင်း အစိုးရရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှု လိုတယ်၊ ပြီးတော့မှ မေးစမ်းမှု လုပ်သင့်တယ်ပေါ့နော်။ တချို့ ဆီဆိုင်တွေကလည်း ဆီကို ဘာလို့ မဖြန့်ပေးတာလဲပေါ့နော်၊ ဒါကလည်း ရှင်းရှင်း ပြောရင်တော့ စီးပွားရေးအရ တိုက်ခိုက်မှု၊ နိုင်ငံရေးအရ တိုက်ခိုက်မှုတွေကလည်း ရိုးသားမှု မရှိဘူးလို့ ဆရာတို့ ယူဆတယ် ဒီအခြေအနေမှာ။ အခုလည်း စမ်းချောင်းထိပ်ကဆိုင်မှာ မနက်ကတောင် ၉၂ ရတယ်၊ အခု ၉၂ ပါ ပြတ်သွားပြီ။ ဒါဘာလို့ ပြတ်တာလည်း၊ ပြတ်အောင်လုပ်စရာလည်း မရှိဘူး။ သွင်းလည်းသွင်းတယ်၊ ၉၂ ဆိုလို့ရှိရင် ၁ ဒသမ ၃ သန်းကျော်လောက် Stock ရှိတယ်လို့ မနေ့က ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း ပြောသွားတာပဲလေ။ ဆိုတော့ ဒီလောက်ပြတ်စရာ လမ်းမှမရှိဘဲ၊ ပြတ်အောင်လုပ်တယ်ဆိုကတည်းက ရှင်းရှင်းပြောရင်တော့ ပြတ်အောင်လုပ်တဲ့ သူကို အရေးယူ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့ပဲ ယူဆတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်းတွင် စက်သုံးဆီ လက်ကျန်သည် ၉၂ သည် ဂါလန် ၁၃ သန်းကျော်၊ ဒီဇယ်သည် ဂါလန် သန်း ၃၀ ကျော် ရှိပြီး စက်သုံးဆီတင် သင်္ဘော ၁၅ စီးနီးပါး ထပ်မံရောက်ရှိမည်ဟု နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။

ထို့နောက် တစ်လစာအတွက် အရန်စက်သုံးဆီ ထားရှိရန် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းမည့် လုပ်ငန်းရှင်များကိုလည်း အစိုးရမှ ဒေါ်လာရောင်းချပေးနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

သို့သော်လည်း ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်မှ စတင်၍ ၉၂ အမျိုးအစား စက်သုံးဆီ ခွဲတမ်းကို လျှော့ချလာကြောင်း၊ ပုံမှန်ထက် ၄ ပုံ ၁ ပုံသာ ရရှိတော့သည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်မှ စက်သုံးဆီဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စက်သုံးဆီ ဆိုင်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ရခိုင်က အခြေအနေလည်း အဲဒီလိုပဲပေါ့ ပြတ်တယ်၊ ဆီက ခွဲတမ်း လျော့သွားတာ၊ ခွဲတမ်းက ၄ ပုံ ၁ ပုံပဲ ပေးတော့တာလေ။ လောက်ငှမှု မရှိတော့ဘူးပေါ့ ရောင်းရတာ။ ထပ်လျော့သွားတာပေါ့ ခါတိုင်း လီတာ ၈၀၀၀ လောက်ပေးတာ အခု ၂၀၀၀ ပဲ ပေးတော့တယ်။ အခု ပြတ်တာ၊ လျော့တာက ၉၂ တစ်မျိုးပဲ လျော့တာ။ ၉၂ နဲ့ ၉၅ လျော့တာ။ တခြားဆီခွဲတမ်းက ဒီဇယ်တို့၊ ပရီမီယံတို့က ရတယ်။ ခွဲတမ်းလျော့ရင်တော့ ၉၂ ကတော့ ကားအသေး တွေ၊ ဆိုင်ကယ်တွေ အသုံးများတာပေါ့။ ခွဲတမ်းလျော့တော့ ဒီမှာ ရောင်းရတာ မလောက်မငှဖြစ်တော့ ခရီးသွား လာတဲ့ သူတွေကတော့၊ ကျောင်းတက်၊ ရုံးသွား၊ ဈေးသွား ဆိုင်ကယ်တွေ၊ ကားလေးတွေကတော့ အခက်အခဲ ဖြစ်မှာပေါ့။ ဆီခွဲတမ်း အပြည့်အဝ ရချင်တာပေါ့။ အပြည့်ရမှပဲ ကျနော်တို့က အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်လုပ်လို့ ရမှာ ကို။ ခရီးသွားပြည်သူတွေလည်း ပုံမှန်သွားလာလို့ ရမှာ။ ဆီပြတ်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဈေးနှုန်း ကမောက်ကမ ဖြစ် တယ်။ ရောင်းရတာလည်း အခက်အခဲဖြစ်တယ်၊ ဆိုင်မှာဆီပြတ်နေတဲ့ အခါကျတော့” ဟု ပြောသည်။

စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များအတွက် လိုအပ်သည့် ဆီများကို ပုံမှန်ထက် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် လျှော့ချလိုက် ခြင်းကြောင့် စီးပွားရေး အချက်အချာကျသည့် ရန်ကုန်အပြင် တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း၌ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် စစ်ရေးပဋိပက္ခများကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီး၊ ကယားပြည်နယ်နှင့် ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ရာ ဖားကန့်ဒေသများသို့ စက်သုံးဆီ ဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်ခြင်း မရှိခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီ ဆိုက်ရောက်ရာ ရန်ကုန်သည် စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပေါ်ရန် အကြောင်းမရှိ ကြောင်း စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် စက်သုံးဆီ ပြဿနာသည် စက်သုံးဆီ တင်သွင်းနေကြသည့် လုပ်ငန်းရှင်များ ၏ ဈေးနှုန်းမြှင့်တင်လိုသော လုပ်ဆောင်ချက် ဖြစ်နိုင်ခြင်းကြောင့် အစိုးရအနေဖြင့် စနစ်တကျ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင်ပွဲတော်ရှိသဖြင့် တန်ဆောင်တိုင်ပိတ်ရက်အတွက် ဟိုတယ်ဘိုကင်ယူထားမှုများသည် အခန်းအားလုံးအပြည့်နီးပါးဖြစ်နေကာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင်မူ တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသဖြင့် လာရောက်သည့် ခရီးသွားဧည့်သည်မရှိကြောင်း သိရသည်။

တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် မီးပုံးပျံပွဲတော်ကို နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက် မှ ၂၇ ရက်နေ့အထိ ၇ ရက်တိုင် စည်ကား သိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပသွားမှာဖြစ်သဖြင့် လက်ရှိတွင် ဟိုတယ်အခန်း မရှိသလောက်ဖြစ်နေပြီဟု ရှမ်းပြည်နယ် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေး ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးစည်သူကျော်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

လောက်ကိုင်နှင့် ချင်းရွှေဟော်ကြား ပါစင်ကျော်ရွာအနီးတွင် ပိတ်မိနေသည့် ပြည်သူများအားတွေ့ရစဉ်

“တန်ဆောင်တိုင်ကတော့ အခန်းရဖို့ကတော့ နည်းနည်းခက်သွားမယ့် အနေအထားရှိတယ်။ တော်တော်များများ တော့ ပြည့်နေကြပြီ။ အခုတောင်မှ ၂၆ တို့ ၂၅  အဲဒီရက်တွေဆိုရင် လုံးဝမရတော့ဘူး အခန်းက။ မရှိကိုမရှိဘူး အဲဒီလိုဖြစ်နေတာ ဘယ်မှာမှ။ အခုနေ လိုက်မေးရင်တောင် မရဘူး။ အခုနေလိုက်မေးရင်တောင် အဲဒီ ၂၅ တို့၊ ၂၆ တို့ဆို မရှိတော့ဘူး ဟိုတယ်တွေက။ တန်ဆောင်တိုင်ပိတ်ရက်လည်းကျတယ်၊ ပြီးသွားတော့ ရုံးရက်ရှည် ပိတ်ရက် လည်း ဆက်သွားတာလည်း ပါတာပေါ့ ၃ ရက်ဆက်တိုက် ပိတ်သွားတဲ့အနေအထားလေးပါ။ တောင်ကြီးပြီးရင် ကလောကို ပြန်ဆက်သွားမှာကို။ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့လောက်ထိကို ကလောမီးရှော်တိုင်က ထပ်ဆက်သွားဦးမှာ။ ဆက်သွားတော့ အဲဒီဘက်မှာလည်း အခန်းတွေပြည့်နေမှာပဲ အကုန်လုံး တောက်လျှောက်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် မီးပုံးပျံပွဲတော်ကာလ၌ တစ်ညလျှင် မီးပုံး ကိုးလုံးခန့်အထိ လွှင့်တင်သွားရန်ရှိပြီး နေ့ခင်းဘက်တွေလည်း နေ့ပိုင်းအလှမီးပုံးများကို လွှင့်တင်သွားရန်ရှိကြောင်းသိရသည်။

ထို့အပြင် ယခုနှစ် မီးပုံးပျံပွဲတော်အား ကိုဗစ်မတိုင်ခင်ကာလက ကျင်းပခဲ့သည့် အခြေအနေမျိုးကို ပြန်လည် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ် BP (၁၂၅)၌ ဖွင့်လှစ်ထားသည့် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းများ

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် ယခုကဲ့သို့ ဟိုတယ်ဘိုကင်ယူထားမှုနှင့် ပွဲတော်များရှိနေသော်လည်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင် လက်ရှိ၌ တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသည့်အတွက် ခရီးသွားဧည့်သည့် ဝင်ရောက်မှု မရှိသလောက် ဖြစ်ကာ ရှိနေသည့် ခရီးသွားများမှာလည်း ပြန်ကုန်ကြပြီဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ယခုနှစ် ခရီးသွားရာသီတွင် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းသို့ ခရီးသွား ဝင်ရောက်နိုင်ခြေမရှိသလောက် ဖြစ်သွားကာ လာမည့် ၂၀၂၄ နှစ်ကုန် ခရီးသွားရာသီကိုသာ စောင့်ကြည့်ရမည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

“ဒီအတိုင်းသာဆို တော်တော်လေးလျော့သွားမှာပါ။ ဒီပွင့်လင်းရာသီကတော့ မျှော်မှန်းလို့မရဘူးဖြစ်နေတယ်ပေါ့ အခုအနေအထားက။ မနှစ်ကတော့ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု တော်တော်လေးကောင်းပါတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် မနှစ်ကဆို ဒီအချိန် ရာနှုန်းပြည့်ပဲ။ ဟိုတယ်အခန်းတွေဆိုရင် ဘိုကင် ၃၊ ၄ ရက်လောက် ကြိုမယူရင် မရနိုင်ဘူး။ Work in ဝင်မယ်ဆိုရင် အခန်းမရနိုင်တဲ့အနေအထားမျိုး။ မနှစ်က ပွင့်လင်းရာသီနဲ့ ဒီနှစ် ပွင့်လင်း ရာသီကတော့ ဘာမှ မဆိုင်တော့ဘူးပေါ့။ အခုတော့ လောလောဆယ်တော့ တော်တော်လေးကို ကျနေတာပေါ့။ နေရာတကာမှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေတာဆိုတော့ ခရီးသွားကတော့ မရှိသလောက်ပဲပေါ့။ တချို့ကြတော့လည်း နေရပ်ပြန်ဖို့တောင် မနည်းကြိုးစားနေရတဲ့ အနေအထားတွေပေါ့။ အဲဒီတော့ ခရီးသွားကတော့ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်သေးဘူး။ အခုနယ်စပ်မှာ ဘာပဲများနေလဲဆိုတော့ တိုက်ပွဲရှောင်တွေပဲ များနေတာ။ တရုတ်နိုင်ငံသား ခရီးသွားကတော့ ဝင်လာတာ မရှိသေးပါဘူး။ အခုအနေအထားဆို ဧည့်သည်က မရှိသလောက်ဖြစ်သွားတာပေါ့။ လျော့သွားတဲ့အတွက် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တွေကတော့ ထိခိုက်တာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လားရှိုးမှ တိုက်ပွဲရှောင်များ(ဓါတ်ပုံ-RFA)

ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဒေသသည် ယခင်ကတည်းက ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှု ကန့်သတ်ခံထားရသဖြင့် ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုနှုန်းကျဆင်းခြင်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများပြီးဆုံး၍ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေး ပြန်လည် ကောင်းမွန်ကာ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများလည်း ပုံမှန်လည်ပတ်လာနိုင်မှသာလျှင် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၏ ခရီးသွားကဏ္ဍ ပြန်လည်အဆင်ပြေလာမည်ဖြစ်ကြောင်း ထောက်ပြကြသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်နေ့၌ စတင်ဖြစ်ပွားသည့် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းသို့ လေကြောင်းလိုင်းပြေးဆွဲမှုများအား အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်နေ့ကတည်းက ပိတ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ယနေ့အထိ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၀

မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်နှင့် ချင်းရွှေဟော် ကုန်သွယ်ရေးဇုန် နယ်စပ်ဂိတ်မှ တစ်ဆင့်ပို့ကုန် သွင်းကုန်လိုင်စင် ခွင့်ပြုချက် ရရှိပြီးသား ပစ္စည်းများကို အခြားဂိတ်များမှ ပြောင်းလဲတင်ပို့ခွင့်ပြုပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်နှင့် ချင်းရွှေဟော် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတို့မှတစ်ဆင့် နယ်စပ်မှ တင်ပို့ရန် ပို့ကုန်လိုင်စင်ခွင့်ပြုချက်ရရှိ‌ပြီးသောပစ္စည်းများအား မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်နှင့် မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ် ရှိ အခြားမည်သည့် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှမဆို ပြောင်းလဲတင်ပို့ခွင့်ပြုပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တင်ပို့လိုပါကလည်း ပြောင်းလဲခွင့်ပြုပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လွယ်ဂျယ်-လိုင်းရင်း ကုန်သွယ်ဂိတ် (ဓါတ်ပုံ- Soe Tun)

သို့သော် မြန်မာဘက်မှ ပို့ကုန်များအား အခြားနယ်စပ်လမ်းကြောင်းများမှ တင်ပို့ပါက အကွာအဝေး ပိုများကာ အချိန်ကြန့်ကြာမှု ပိုမိုရှိနိုင်သဖြင့် မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ဂိတ်များဖြစ်သည့် လွယ်ဂျယ်နှင့် မိုင်းလားတို့ဘက်မှသာ ကုန်သွယ်ကြမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဗမာပြည်က အဓိကထားကုန်သွယ်နေတာက ယူနန်ကို။ ယူနန်ကြတော့ ဟိုဘက်ကပင်လယ်ရေကြောင်းက သွားရင် အဓိက တအားဝေးတယ် ယူနန်ဘက်က။ ဆိုတော့ ယူနန်က အနီးစပ်ဆုံးကတော့ မြန်မာပြည်က ကုန်းတွင်းလမ်းကြောင်းပေါ့။ တခြားပြည်နယ်တွေက ဒီလောက်ကြီး ဗမာပြည်ကကုန်တွေကို စားနေတာ မဟုတ်ဘူး။ ယူနန်ပြည်ဆိုတာကလည်း ဗမာပြည် တစ်ပြည်လောက်ရှိတာကို။ ယူနန်ပြည်နယ်ရဲ့လိုအပ်ချက်ကို ဗမာပြည်နယ်က ဖြည့်နေတာဆိုတော့ ပင်လယ်ရေကြောင်းက သွားရင်တော့ တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးက နည်းနည်း အလှမ်းဝေးတာပေါ့နော်။ ပုံမှန်သွားတဲ့ ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှု Trade ကတော့ ရှိနေမယ်။ စရိတ်ပေါ့နော် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ်က ၁၀၅ မိုင်မူဆယ်က တခြားဂိတ်ထက်စာရင် သက်သာတယ်။ ပိုပြီး တော့မှ volume ကြီးကြီး လုပ်လို့ရတယ်။ လွယ်ဂျယ်တို့ဘာတို့က လုပ်လို့မရဘူးမဟုတ်ဘူး ရတယ်။ ဒါပေမယ့် volume ကြီးကြီးမားမား သွားဖို့ နည်းနည်းအခက်အခဲရှိတယ် အဟန့်အတားရှိတယ်ပေ့ါ။ ကုန်ကျစရိတ်တွေ တိုးလာတယ်။ ကုန်ကျစရိတ်ပိုလာရင် စားသုံးသူဆီကိုပဲလာမှာပေါ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ တက်လာမှာပေါ့။ အဲဒီ impact တွေ ရှိလာနိုင်တယ်လို့တော့ ယူဆပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နမ့်ခမ်း-လွယ်ဂျယ်-ဗန်းမော် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း

မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ဂိတ်မှ ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် တစ်ရက်လျှင် ကျပ်ငွေ သန်းပေါင်း ၃၀၀ ခန့်အထိ ပျမ်းမျှ ရရှိနေခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အများအပြား ဆုံးရှုံးသွားနိုင်ကြောင်းလည်း ယူဆကြသည်။

ထို့အပြင် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် နယ်စပ်မှ တင်သွင်းရန် သွင်းကုန်လိုင်စင်ခွင့်ပြုချက်ရရှိပြီးသော ပစ္စည်းများအား အခြားနယ်စပ်ဂိတ်စခန်းများမှ ခွင့်ပြုပေးထားပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တင်သွင်းလိုပါကလည်း ကိစ္စရပ်တစ်ခုချင်းပေါ်မူတည်၍ စိစစ်ခွင့်ပြုပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း အသိပေးကြေညာထားသည်။

စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရေးရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထိုသို့ အခြားလမ်းများမှ တင်ပို့ခွင့်ပြုမှုအပေါ် ကြိုဆို သော်လည်း ယခုထက် စောစီးစွာ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထုတ်ပြန်နိုင်ပါက ကုန်သည်များ အဆင်သင့်ပြင်ဆင် ထားနိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း ကုန်သည်များက အကြံပြုသည်။

လက်ရှိတွင် ဖရဲတင်ပို့သူများအနေဖြင့် လွယ်ဂျယ်နှင့် မိုင်းလားဂိတ်တို့မှ တင်ပို့နေခြင်းဖြစ်ပြီး လွယ်ဂျယ်ဂိတ်သို့ ဗန်းမော်လမ်းကြောင်းမှ ကားအပြောင်းအလဲပြုလုပ်၍ တင်ပို့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဂိတ်မှ ကုန်တင်ကားများအား တွေ့ရစဉ်

ဖရဲကုန်သည် ကိုသစ္စာက“တရုတ်ပြည်ထဲကိုတော့ ကားဝင်ချလို့မရဘူး မိုင်းလားကတော့။ ကျနော်တို့ မိုင်းလား မှာတင် ကားရပ်ပြီးတော့ တရုတ်ကားနဲ့ ကဲ့ရမှာပေါ့နော်။ လွယ်ဂျယ်ဘက်မှာတော့ ဝင်လို့ရတယ်။ လွယ်ဂျယ်ကို တိုက်ရိုက်သွားတဲ့ ကားလည်း မရှိဘူးလေ။ အခုတင်တဲ့ဆီကနေ ဗန်းမော်၊ ဗန်းမော် ကနေ လွယ်ဂျယ်ကား ပြန်ချိန်းရတာပဲလေ။ လက်ရှိအနေထားကတော့ ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တာတော့ မှန်တယ်။ လွယ်ဂျယ်ကပဲ သွားသွား၊ မိုင်းလားကိုပဲ သွားသွား ကုန်ကျစရိတ်တွေ မြင့်တာတော့ မှန်တယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း တရုတ်ပြည်ရဲ့ လက်ရှိ ဈေးကွက်ကလည်း အခု ကုန်ကျစရိတ်ကို ကာမိတယ်ပေါ့။ ပြောချင်တာက တရုတ်သည် ဘယ်တော့မှ သူများကို ကိုယ်ချင်းစာတယ်ဆိုတာတော့ မရှိဘူးလေ။ demand အရပဲလေ။ လိုအပ်ချက်ကြောင့် သူတို့ ဈေးမြင့်ပြီး တက် လာတာ။ ကိုယ့်ကို သနားလို့ သူတို့က ဈေးပေးတာမဟုတ်ဘူး။ သူတို့ရဲ့လိုအပ်ချက်ကြောင့် ဈေးမြင့်ပေးတာ။ ဖရဲက လက်ရှိ လွယ်ဂျယ်မှာ ၈ ကျပ်လောက်ဖြစ်နေတယ်။ 

တစ်တန်ကို ယွမ် ၈၀၀၀(မြန်မာငွေ သိန်း ၂၀ ကျော်) လောက် ဖြစ်နေတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်မှသွင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းများသည် ပျက်စီးပုပ်သိုးလွယ်မဟုတ်သည့် ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် အခြား ပစ္စည်းများဖြစ်သောကြောင့် လမ်းပိုင်းကြန့်ကြာမှုရှိပါက ထိခိုက်မှုနည်းပြီး မြန်မာဘက်မှတင်ပို့သည့် ကုန်ပစ္စည်း များမှာ ပျက်စီးပုပ်သိုးလွယ်သော စားသောက်ကုန်နှင့် သီးနှံများဖြစ်သဖြင့်ထိခိုက်ကြောင်းလည်း စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူနှင့် ကုန်သွယ်မှုပြုလုပ်နေသူများက ထောက်ပြကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်နေ့ကစတင်ကာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့အကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေပြီး ရှမ်းပြည်နယ် မန္တလေး-မူဆယ် ပြည်ထောင်စု လမ်းမ ကြီး တစ်လျှောက်ဖော်ဆောင်နေသည့် ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့တို့၏ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်‌ရေးကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးမှာ လည်း ရပ်တန့်လုနီးပါးဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။