CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၆

ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်နှင့် မိမိတို့ မြန်မာများသာ ဦးဆောင်၍ ဖော်ဆောင်သွားကြရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅-၂၇ ရက်ထိ ကျင်းပနေသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်-၂၀၂၅ (Peace Forum 2025) အဖွင့်အမှာ စကားပြောကြားစဉ် ၎င်းက ပြောကြားသွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်ကျင့်သုံးရာမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့ရဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေအပေါ် မှာ သင်ခန်းစာ ရယူပြီး ဖော်ဆောင် သွားကြဖို့လည်း လိုပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို နိုင်ငံများမှ ကျင့်သုံးရာမှာ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ပုံစံ တွေ တူညီမှုမရှိပါဘူး။ အနောက်ဥရောပနိုင်ငံတွေတောင်မှ တစ်နိုင်ငံနဲ့ တစ်နိုင်ငံ ကျင့်သုံးမှု ပုံစံမတူညီပါဘူး။ ဒါကို ကျနော်တို့ အာရှနိုင်ငံတွေမှာလည်း တူညီမှုမရှိပါဘူး။ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးရာမှာ အခြား နိုင်ငံတွေကို ပုံတူကူးချသွားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းကြောင်း၊ လူနေမှုစနစ်၊ ယဉ်ကျေးမှု စရိုက် လက္ခဏာ ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန်နဲ့ ကျနော်တို့ မြန်မာတွေပဲ ဦးဆောင်ပြီးတော့ ဖော်ဆောင်သွားကြရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ဖော်ဆောင်ရာမှာ နိုင်ငံတော်နဲ့ပြည် သူတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ရှေ့တန်းတင်ပြီး အားလုံး လုပ်ကိုင် ဆောင်ရွက်သွားကြမယ်ဆိုရင် ထိရောက်အောင်မြင်မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်ရေးရပြီးစ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်အား စတင်ကျင့်သုံးခဲ့သလို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေအရ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ စတင်တာဝန်ယူခဲ့သည့် ဒီမိုကရေစီ ပထမအစိုးရလက်ထက်တွင်လည်း ဒီမိုကရေစီစနစ် ကို ကျင့်သုံးရာမှာ စိန်ခေါ်မှုအများအပြားကို တွေ့ခဲ့ရကြောင်း၊ ထိုအတွေ့အကြုံများကို သင်ခန်းစာယူ၍ မိမိတို့ နိုင်ငံနှင့် ကိုက်ညီသော ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ရမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ဒီမိုကရေစီ စနစ်ကို ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ အခုမှ ကျင့်သုံးတာလည်း မဟုတ်ပါ ဘူး၊ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးစ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို စတင်ကျင့်သုံး ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ အချိန်မှာလည်း အခက်အခဲ ပေါင်းများစွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀၈ နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အရ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ စတင် တာဝန်ယူခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပထမအစိုးရလက်ထက်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုတွေ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးနဲ့ အခြားကဏ္ဍပေါင်းစုံကို ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင် နိုင်ခဲ့ပေမယ့်လို့ စိန်ခေါ်မှု အများအပြားနဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါတွေကို သင်ခန်းစာ ရယူပြီး ကျနော်တို့ နိုင်ငံနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွှတ်တော်၊ လက်နက်ကိုင်များကြား ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများမှတဆင့် ဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေး ကြိုးပမ်းနေသည်။

သို့သော် ဒီမိုကရေစီဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု၊ ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စု စသဖြင့် မည်သည့် ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို တည်ဆောက်မလဲဆိုသည့်အပေါ် သဘော ထားကွဲလွဲနေကြသည်။

ထို့ပြင် ဦးနေဝင်း လက်ထက်က မြန်မာ့နည်းမြန်မာ့ဟန် ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သော်လည်း တစ်ပါတီစနစ် ဖြစ်သွားကာ လူထုအုံကြွမှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၇၄ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအား ဖျက်သိမ်း၍ တပ်မတော်က အာဏာရယူခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင်၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေတို့က အဆင့်ဆင့် အုပ်ချုပ်လာခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းပြီးနောက် ၂၀၁၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ ပြည်ထောင်စုကြံ့ ခိုင်‌ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(USDP)ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးကာ ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင် သည့် အစိုးရတစ်ရပ်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်ပြီးနောက် ၂၀၁၅ အထွေထွေ‌ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)က အနိုင်ရ၍ အစိုးရဖွဲ့စည်းကာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ 

သို့သော် ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက် ပွဲ ကျင်းပခဲ့ရာမှာ NLD ပြန်လည် အနိုင်ရရှိခဲ့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာ တပ်မတော်က စစ်ဆေးပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည့်တိုင် အစိုးရဖွဲ့စည်း ရေး ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာပြီး အာဏာရယူခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နစကကို ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသလို ဒီမိုကရေစီထူထောင်ရေး တောင်းဆို လာခဲ့ကြပြီး လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးနည်းလမ်းဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နစကအား ဖြုတ်ချရေး ကြိုးပမ်း လျက်ရှိနေကြသည်။

အဆိုပါ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းများ ကျော်လွှာနိုင်ရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်ထွန်းကားရေးဟုဆိုကာ နစက,က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလများတွင် အပိုင်းလိုက်ခွဲ၍ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပ မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ‌ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရှိသည့် ပါတီကို အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅

အာဆီယံနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ နိုင်ငံကြီးများကြား ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အာရုံစိုက်မှု လျော့မသွားနိုင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ‌ဒေါက်တာ လှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်အနေဖြင့် အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံနှင့် ပူပေါင်းနိုင်ရေးကို အမြဲမပြတ် ကြိုးစားနေခြင်း ဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအရေး တည်ငြိမ်အေးချမ်းအောင် တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ ကြိုးစားနေမှာဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက “ဒါတော့ ဆက်လုပ်မှာပါ တရုတ်ကလည်း။ ဗမာပြည်ထဲမှာ သူထားတဲ့ သူ့ရဲ့ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုတွေကို သူပြန်ပြီးတော့ ဖော်ဖို့ကိစ္စ၊ နောက် ဗမာပြည်နဲ့ပြန်ပြီး ကုန်သွယ်ဖြစ်ရေးကိစ္စ အဲဒါတွေလည်း သူကြိုးစားနေပုံရပါတယ်။ တချို့ဟာတွေလည်း နည်းနည်းပါးပါးတော့ ပြန်လည်ပတ်နေပြီထင်တယ်။ ကျမတို့ နယ်စပ်ကရတဲ့ သတင်းတွေ ဘာတွေဆိုရင် တရုတ်စက်ရုံတွေ တော်တော် များများတောင် လာဖွင့်နေတယ်လို့ ကြားတယ်။ တချို့ အနောက်တိုင်း မီဒီယာတွေက အာဆီယံတွေ စည်းစည်းလုံးလုံး တရုတ်နဲ့ တရုန်းရုန်း ဖြစ်နေ တာကို သိပ်ကြည့်ရပုံမရဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီဘက်မှာ သူတို့အရှေ့အလယ်ပိုင်းကိစ္စပေါ့ နေတန်ယာဟုတို့ ဂါဇာမှာ လုပ်နေတဲ့ ကိစ္စတို့ဘာတို့ အာရုံလွှဲဖို့အတွက် အာရှဘက်ကို တော်တော်လှည့်လာပုံရတယ်။ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ ထိုင်းကိစ္စပဲ ကြည့်ကြည့်၊ ဖိလစ်ပိုင်ကိစ္စပဲကြည့်ကြည့် ကြားထဲမှာ ဝင်ခလောက်ဆန်နေတဲ့ မီဒီယာတွေရှိတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စကလည်း ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ပါ တရုတ်ကဝင်ပြီး ဟိုဒင်း(စစ်)ပြုမှပဲ ပြဿနာတက်မှာ လေ။ တရုတ်ကလည်း ဒါကိုရှောင်ပုံရတယ်။ အဲဒီတော့ အနောက်တိုင်းက ထိုင်ဝမ်ကိစ္စရော၊ ဘာရော တရုတ် ဒီထဲမှာ ပါလာဖို့ပေါ့။ ရှုပ်ရှုပ်ရှုပ်ရှုပ်ထဲမှာ တရုတ်ပါလာပြီး တရုတ်က သူ့ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်းတွေ ရပ်သွား အောင်အတွက် ဝိုင်းပြီး ကြိုးစားနေပုံရတယ်။ တရုတ်ကလည်း ဒါကို လှည့်ပတ်ရှောင်နေပုံရတယ်” ဟု ပြောသည်။

အီရန်နဲ့ အစ္စရေး အားပြိုင်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ နိုင်ငံကြီးများကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခအတွင်း တရုတ်အနေဖြင့် အမေရိကန်ကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးအရ ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ပါဝင်ခြင်းမရှိသော်လည်း ၎င်းပဋိပက္ခများအပေါ် စိတ်ပူကြောင်း၊ ကန့်ကွက်ကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောဆိုမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

တရုတ်သည် အီရန်၏ ရေနံကို အများဆုံး တင်သွင်းသူဖြစ်ပြီး ဘေကျင်း(တရုတ်)သည်လည်း တီဟီရန်(အီရန်)၏ ရင်းနှီးသော နိုင်ငံရေး လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် မြို့ဖြစ်သော်လည်း အီရန်အား စစ်ရေးအရ ပံ့ပိုးကူညီမှု မပေးဘဲ ပဋိပက္ခ တွင် တိုက်ရိုက်ပါဝင်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ခဲ့ကြောင်း အနောက်နိုင်ငံမီဒီယာများက ဖော်ပြထားကြသည်။

ထိုသို့ နိုင်ငံကြီးများကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခတွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာပြည် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် ၎င်းတို့ နယ်စပ်ဒေသ တည်ငြိမ်စေရေးအတွက် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို သေချာပေါက် ဖြစ်ထွန်းအောင် ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးသွားနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့ပြင် ၎င်း၏ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံအား ကျဆုံးနိုင်ငံဖြစ်အောင် လုပ်မှာမဟုတ်ကြောင်း မြန်မာ့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တစ်ဖက်ကလည်း နိုင်ငံတကာ အခြေအနေကလည်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံဟာ ဘယ်တော့မှ မြန်မာနိုင်ငံကို failed state ဖြစ်သွားအောင် သူက လုပ်မှာမဟုတ်ဘူး။ သူ့အတွက်လည်း အကျိုးမရှိဘူး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး အခြေအနေကတော့ တဖြေးဖြေးနဲ့ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာလိမ့်မယ်။ လူထု ကလည်း ဒီမိုကရေစီကို လိုလားပြီးသား ဖြစ်နေတဲ့ အခါကြတော့ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်ကိုပဲ တပ်ကလည်း တင်ပေးမယ်။ လူတွေကလည်း သွားမယ်။ သူ့ဘာသာသူ ဆန့်ကျင်နှောင့်ယှက်တဲ့ လူတွေရှိရှိပေါ့။ သွားစရာရှိတဲ့ လမ်းကြောင်းကို သွားနေပြီးတော့ တိုင်းပြည်ကတော့ တဖြေးဖြေးနဲ့ နိုင်ငံရေးရော၊ စစ်ရေးရော ကောင်းလာလိမ့် မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ၎င်းတို့၏ ပြည်နယ်တစ်ခု အနေဖြင့် သဘောထားကာ အနောက်အုပ်စုထံ အပါခံမှာ မဟုတ်ကြောင်း၊ တရုတ်သည် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့အပေါ်၌ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ရှိနေသလို လက်ရှိ နစက အပေါ်တွင်လည်း လွှမ်းမိုးမှု ရှိနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်းအကြား သုံးသပ်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄

ဓနုပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော်(DPLA/DPLF)သည် အပတ်စဉ်(၆) စစ်သင်တန်းဆင်းပွဲနှင့် လက်နက် တပ်ဆင်ခြင်း အခမ်းအနားကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၁ ရက်က ကျင်းပသွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ အခမ်းအနားကို မဟာမိတ် TNLA ၏ ထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်းမှာ ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု DPLA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

DPLA  ဥက္ကဋ္ဌ ဦးထွန်းထွန်းနိုင်က “ မိမိတို့ ဓနုဒေသအတွင်းရှိ ပြည်သူလူထုကို သစ္စာရှိရှိနှင့် ကာကွယ်သွားကြရန်၊ အမိန့်နာခံ တတ်စေရန်နှင့် ဘယ်လိုအခြေအနေတွင်ဖြစ်စေ စိတ်ဓာတ်မကျပဲ စစ်အာဏာရှင်ကို တိုက်ထုတ်သွား ကြရန်” ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် အဆိုပါ စစ်သင်တန်းတွင် မိမိတို့ ဓနုဒေသအတွင်းရှိ ပြည်သူလူထုအား ကာကွယ်နိုင်ရန်၊ ရန်သူကို အမြဲသတိ ထားတတ်စေရန်နှင့် တိုက်ခိုက်ရေးကျွမ်းကျင်မှုရှိစေရန်တို့ကို အဓိကထား၍ အချိန်ကာလ ၃ လကျော် ကြာ စစ်သင်တန်းပေးခဲ့ပါသည်ဟု DPLA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဓနုတပ်ဖွဲ့(DPLA)သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နွေဦးတော်လှန်ရေးနှင့်အတူ ပေါ်ပေါက်လာသော လက်နက်ကိုင် အင်အားစု ဖြစ်ပြီး TNLA နှင့်တွဲဖက်ရေး ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဓနုလူမျိုးများသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၆ (ခ)တွင် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ရွာငုံမြို့နယ်နှင့် ပင်းတယမြို့နယ်တို့ကို စုစည်းပြီး ဓနုကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသအဖြစ် ရရှိထားသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ဥရောပ- အာရှ စီးပွားရေးဖိုရမ်(EEF 2025)သို့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်ဟု နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည် ဖြစ်သလို စီးပွားရေးဖိုရမ်ကို တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ဘယ်နေ့ကို သွားရောက်မည်ကိုတော့ အတိအကျ ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိသော်လည်း မကြာမီရက်ပိုင်းအတွင်း တရားဝင် ခရီးစဉ်စတင်မည်ဟု နစက,က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ခရီးစဉ်အတွင်း နစကဥက္ကဋ္ဌသည် စတုတ္ထအကြိမ် ဥရောပ-အာရှစီးပွားရေးဖိုရမ်(EEF 2025)သို့ တက် ရောက်ခြင်း၊ EAEU ၏ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် သမ္မတလူကာရှန်ကိုနှင့် သီးခြားတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခြင်း၊ ဥရောပ- အာရှ စီးပွားရေးကော်မရှင် ဘုတ်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်း စသဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု သိရသည်။

ထို့နောက် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများသို့ သွားရောက်လေ့လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ ခရီးစဉ်ပြီးသည်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၇ ရက်က ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ၊ မင့်စ်မြို့မှာ ကျင်းပသည့် မြန်မာ-ဘယ်လာရုစ် စီးပွားရေးဖိုရမ်ကို တက်ရောက်ခဲ့သေးသလို ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုနှင့် သီးခြားတွေ့ဆုံ၍ နှစ်နိုင်ငံ လုံခြုံရေး- စီးပွားရေးကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၄

နစကဥက္ကဋ္ဌမှ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် ကာလများတွင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများသည်  နယ်မြေ ချဲ့ထွင်မှု ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာနိုင်ကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲအား အပိုင်းလိုက်ခွဲကာ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလတွင် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများအနေဖြင့် ၎င်းတို့ အခွင့်အရေးရသလို တိုးချဲ့မှုများရှိလာနိုင်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ ပိုပြင်းထန်မှာပဲ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေ အနေနဲ့ကလည်း ကိုယ်ရ ရှိရထိုက်တဲ့ ဒီအချိန်က ဘယ်လိုပဲတိုက်တိုက် စစ်တပ်က ပြိုနေတာဖြစ်တာကို။ အဲဒီတော့ ဆက်တိုက်ကြမှာပါပဲ။ စစ်ရေးက ပိုပြင်းထန်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒီနှစ်ရော၊ နောင်နှစ်ရော။ အခုလောလောဆယ်ကတော့ ကိုယ်ရထားတဲ့ နေရာတွေကို သူတို့ တော်တော်ခိုင်မာအောင် လုပ်နေပုံရတယ်။ MNDAA ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ TNLA ပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ ရထား တဲ့ နေရာတွေကို ခိုင်မာအောင် လုပ်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် PDF တို့ဘာတို့ပေါ့။ အတွင်းပိုင်းက လူတွေ ကတော့ ကိုယ်အခွင့်အရေးရသလို တိုးချဲ့တာတွေ ဘာတွေတော့ ရှိနိုင်ပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေ ဘာတွေလည်း ဆက်ဖြစ် သလောက် ဖြစ်နိုင်တာရှိတယ်။ AA တို့ဘာတို့လည်း ငြိမ်မှမနေဘဲ ဆက်တိုက်နေတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

 ကာ/လုံ အစည်းအဝေးမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ် 

နစကဥက္ကဋ္ဌသည် လက်ရှိတွင် လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုအပြည့်ဖြင့် ကျင်းပနိုင်မည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ တစ်ရပ်ဖြစ်စေရေး တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု လိုအပ်နေသေးသည့်အတွက် သက်တမ်း ၆ လ တိုးမြှင့် ထားခြင်းမှုသည် လာမည့် ဇူလိုင်လကုန်တွင် သက်တမ်းပြည့်တော့မည်ဖြစ်သည်။

ထိုသက်တမ်းပြည့်ပါက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ကတိကဝတ်ပြု ပြောကြားထား သဖြင့် ကာ/လုံထံသို့ အာဏာပြန်လည်လွှဲပြောင်း ပေးအပ်မည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက သုံးသပ် ထားကြသည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ကာလအတွင်း နှစ်ဖက်အင်အားစုများကြား စစ်ရေးအရှိန် မြင့်တက်လာနိုင် ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြား၌ စစ်ဆင်ရေးများ ဖော်ဆောင်နေရသလို လက်နက်ခဲယမ်းများ ရောင်းချ ပေးနေသည့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများသည်လည်း စစ်ပွဲများကို ရင်ဆိုင်နေရခြင်းကြောင့် လက်နက်ခဲယမ်း လိုအပ်ချက် များ ရှိနေနိုင်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

သို့သော် မြန်မာ့တပ်မတော်တွင် လက်နက်ထုတ်စက်ရုံများ ရှိသကဲ့သို့ လိုအပ်ပါက အခြားနိုင်ငံများမှ ဝယ်ယူနိုင်ပြီး မှောင်ခိုဖြင့်လည်း ဝယ်ယူ၍ရနေသောကြောင့် လက်နက်ခဲယမ်း အခက်အခဲရှိနိုင်သည်မှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထောက်ပြမှုများလည်း ရှိသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလတွင် နယ်မြေချဲ့ထွင်မှုများ ပိုမိုရှိလာနိုင်သော်လည်း မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် လက်လွှတ်ထားရသည့် နယ်မြေများအစား လက်ရှိထိန်းထားနိုင်သော နယ်မြေများအပေါ်တွင်သာ အာရုံစိုက် ကြိုးစားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

KIA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “သူတို့ကတော့ လုပ်မှာပေါ့။ သူတို့ကတော့ ဒါမှာ အသည်းအသန် လုပ်မှာလေ။ အထူးသဖြင့် ဒီပြဿနာ ရှိနိုင်တာကတော့ AA နဲ့ KNU ပေါ့။ AA က အရမ်းလက်လွန်သွားတာပေါ့။ KNU ကလည်း စကားပြောတာတွေက တအားကို လွန်သွားတဲ့အခါကြတော့ အခုအချိန်မှာတော့ သူတို့ မနိုင်လောက်ဘူးဆိုတာတော့ သိနေတယ်။ အခုချိန်မှာ သူအရှက်ပြေ အားခဲနေတာပေါ့။ တဖြေးဖြေးနဲ့ တွေ့သမျှက ထိုင်းနဲ့မြန်မာ နယ်နိမိတ်လမ်းစက တောထဲတောင်ထဲမှာ စခန်းသိမ်းပြီး လာရုံလောက်နဲ့ တိုင်းပြည်ကို လွှမ်းမိုးနိုင်မယ်လို့တော့ သူတွေးလို့ မရဘူး လေ။ နောက်ဆုံးကြတော့ စကားဝိုင်းကို ပြန်ရောက်မယ်။ သို့မဟုတ် တစ်ခုခု ဒီထက်ဆိုးတာလည်း သူတို့ရင်ဆိုင် ရမှာပေါ့။ တပ်ကတော့ လက်ရှိမှာတော့ ရှိပြီးသားနယ်မြေကို ထိန်းဖို့ပဲ ကြိုးစားမှာပေါ့။ သူ့ဘက်က အလွန် မဖြစ် အောင် တော်တော်ထိန်းထားတာကို။ ပြီးရင်တော့ ဒါတော့ ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ ဘာလို့ဆို တပ်ကလက်ရှိလူတွေရဲ့ ပေါ်လစီဆိုတော့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှစတင်ကာ နိုင်ငံတော်အာဏာအား ရယူပြီး နစကကို ဖွဲ့စည်း၍ အုပ်ချုပ်ခဲ့ရာ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများနှင့် ဒီမိုကရေစီ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ကာ ဖြုတ်ချနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေပြီးနောက် အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်(နပခ) အပါအဝင် စစ်စခန်းပေါင်း ရာချီ ဆုံးရှုံးထားရ သလို မြို့နယ်ပေါင်း ၉၀ ကျော် လက်လွတ် ထားရသည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများအတွင်း နစကဥက္ကဋ္ဌမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး အနိုင်ရသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ပြောကြားထား သည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အင်အားစုများက နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ကြွေးကြော်ထားသည်။

CNI New

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသော ‌ရွေးကောက်ပွဲကို ကြီးကြပ်နိုင်ရန်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်တွင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအား တာဝန်ပေးအပ်ရန် စီစဉ်လာခြင်းက ဘာကြောင့် ဖြစ်နိုင်လဲဆိုသည့် အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား အမျိုးမျိုးသုံးသပ်လျက်ရှိနေသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၄ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်ကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် အများယုံကြည်လေးစားခြင်းခံရသူ ပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများဖြင့် ဖြစ်စေ အနည်းဆုံး ၃ ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းရမည်၊ ယင်းပုဂ္ဂိုလ်များအနက် သင့်လျော်သူ တစ်ဦးကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန် ပေးအပ်ရမည်၊ သက်ဆိုင်ရာ ရွေး‌ကောက်ပွဲအရာရှိကို အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် တာဝန် ပေးအပ်ရမည်ဟု ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၉ ရက်က ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲကို မဖြစ်မနေ ဖျက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်မှုများကြောင့် အရပ်သားများက ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲများတွင် ပါဝင်ရန် ခက်ခဲသည့်အတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများကို အစားထိုး တာဝန်ပေးနိုင်ရန်အတွက် ပြင်ဆင် ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ (NDF)မှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ပြင်ဆင်မှု ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကြည့်ရတဲ့ပုံစံပေါ့နော်၊ ဒီတစ်ခေါက် ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ဟိုရွေးကောက်ပွဲကို ပျက်အောင် ဖျက်မယ်ဆိုပြီး တော့ ပြောထားတဲ့ လူတွေကလည်းရှိတယ်၊ သမာသမတ်ကျတဲ့ မြို့ပေါ်မှာရှိတဲ့ လူတွေ ရပ်မိရပ်ဖတွေ ဒါကို တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ဖို့က သူတို့ရဲ့အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားမျိုးရှိတော့ တော်ရုံတန်ရုံက မလုပ်ကြတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့က နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေကို တာဝန်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုး ဖြစ်လိမ့်မယ်ထင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာရှိတော့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်အောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ပြောထားတာကို။ ပြောထားတာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီဆိုရင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေသည် တမျိုးတစ်မည်ပေါ့ လွတ်လပ်၍ အဲလိုမျိုးပေါ့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဖြစ်ပါ့မလားပေါ့။ တစ်ဖက်ဖက်ကို စိုးရိမ်တဲ့ဟာမျိုး ဒါမျိုးတွေတော့ စဉ်းစားနိုင် တာတော့ရှိတာပေါ့လေ။ လူတွေက ငြင်းပယ်တဲ့အခါမှာ ကယ်ဒါဆိုရင်တော့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့လုပ်မယ် ဒါက အမြင်ပေါ့ တိုင်းပြည်အတွက်က အက်အကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါကတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် မြို့မိမြို့ဖနဲ့ပဲလုပ်လုပ်၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနဲ့ပဲလုပ်လုပ် ကျနော်တို့ အနေနဲ့တော့ တိုင်းပြည်ကို အမြန်ဆုံး ပြောင်းစေ ချင်တယ်ပေါ့နော်။ ဘယ်သူပဲနိုင်နိုင်ပေါ့လေ တပ်မတော်ကနေ အာဏာယူထားတာ ထက်စာရင် ဒီအရပ်ဖက် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုမှလည်း နိုင်ငံတကာရဲ့လက်ခံမှု ဘာမှုကလည်း ရှိတဲ့အခါကြတော့ တိုင်းပြည်ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ဖို့ အတွက်ကိုက တော့ ကျနော်တို့ကတော့ သဘောတူပါတယ် ပူးပေါင်းလည်း ဆောင်ရွက်သွားမှာပေါ့”ဟု ပြော သည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥပ‌ဒေကို တတိယအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က  ဇွန်လ ၁၉ ရက်နေ့ ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ပေးအပ်နိုင်သည့် ဥပဒေပြင်ဆင် ပြဋ္ဌာန်းမှု အပေါ်တွင် အကျိုးသက်ရောက်မှု သိပ်မရှိနိုင်ဘူးဟု မြင်မိကြောင်း၊ မဟုတ်တာလုပ်ရင် ရာထူးပြုတ်မှာဖြစ်သည့် အတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းကို ရွေး/ကော်အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်မှာ တာဝန်ပေးမှုက ရွေးကောက်ပွဲ သမာသမတ်ပိုကျနိုင် ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများဖွံ့ ဖြိုး တိုးတက်ရေးပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲမဲရလဒ် ကြေညာနေစဉ်

၎င်းက “အကျိုးသက်ရောက်မှုကတော့ သိပ်မရှိနိုင်ပါဘူး။ ဒီပုံမှန် ရွေးကောက်ပွဲတွေ တုန်းကလိုပဲပေါ့နော်။ အခုက ဝန်ထမ်း ဖြစ်သွားပြီဆိုရင်လည်း တိုင်ကျပြုကြရင် သူတို့မတရားလုပ်တာနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီက တိုင်ကြလို့ ပြုတ်သွား မှာလည်း စိုးရိမ်တဲ့အပိုင်းလေးတွေ ရှိနေမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့ဘက်က မှန်မှန်ကန်ကန်လုပ်ဖို့တော့ များတာပေါ့။ သူက တစ်ဖက်ပါတီကိုလည်း ပါကောင်းပါမှာပေါ့လေ၊ ပြည်သူကြားထဲကနေပြီးမှ ကျနော်တို့ အတွေ့အကြုံအရဆို ရင်တော့ ဒီ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းကဆိုရင် ကော်မရှင်ကိုယ်တိုင်ကိုမှ ဒီ NLD ပါတီဘက်ကို လုံးလုံးလျားလျား ပါထားတာပေါ့နော်။ မဲမသမာမူတွေကို ကျနော်တို့က ဓာတ်ပုံတွေရိုက်၊ ဗွီဒီရိုတွေရိုက် ရိုက်ပြီးမှ ဒီကော်မရှင်ကို တိုင်၊ ကော်မရှင်က စုံညီအစည်းအဝေးခေါ် နိုင်ငံရေးပါတီတွေခေါ်ပြီးမှ ကျနော်တို့က ပရိုဂျက်တာတွေထိုးပြ အဲဒီ ဥစ္စာတွေလုပ်တဲ့ခါ ဒီမဲထည့်တဲ့နေရာမှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ခွင့် မရှိဘူးဆိုတာ ရှင်တို့မသိဘူးလားပေါ့။ တစ်ဖက်က ဟိုဘက်က မတရားလုပ်တဲ့ကိစ္စကို ကျနော်တို့က မှတ်တမ်းယူထားတာ အခုလိုကျတော့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတို့ ဒီလိုမျိုး ဖြစ်လာရင် ကျနော်တို့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကလည်း ငြိမ်နေမှာမဟုတ် တိုင်ကြရင်တော့ ပြုတ်သွားနိုင်တယ်။ ပြုတ် သွားတဲ့အပိုင်း ကဏ္ဍတွေကျရင်တော့ သူကလည်း ဆောင်ရွက်မယ် မဟုတ်ဘူးလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မြင်တာပေါ့ နော်။ ဟိုတုန်းက ဖြစ်ခဲ့တဲ့ မတရားမှုတွေကိုတော့ သူကတော့ အဲလိုပုံစံမျိုး တစ်ဖက်သတ်ကို လိုက်မယ်လို့တော့ ကျနော်မထင်ဘူးပေါ့”ဟု ပြောသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့မှာ အပိုင်းလိုက်ခွဲ၍ ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရှိသည့် ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စေလိုကြောင်း၊ ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့် လွှတ်တော် တစ်ရပ်ပေါ်ပေါက်လာစေလိုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောထားသည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)နှင့် ဒေသခံပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(LPDF)တို့ကတော့ နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံရှိ လူမျိုးအားလုံးကို အာမခံကာ လွှမ်းခြုံနိုင်မည့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုက ဘယ်လို စနစ်မျိုး ဖြစ်သင့်လဲ ဆိုသည့်အပေါ် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များကြား သုံးသပ်မှုများရှိကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လူမျိုးအခြေခံ နိုင်ငံမဟုတ်ဘဲ ပထဝီအခြေခံ နိုင်ငံဖြစ်ရန်လိုပြီး ပြည်နယ်များ၏ အမည်ကိုလည်း လူမျိုးအမည်မတပ်ဘဲ ပထဝီအခြေခံအမည်တပ်ရန် လိုကြောင်း မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ ပြောခဲ့ဖူးကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေသူ ဦးခွန်းဆိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သို့သော် တိုင်းရင်းသားအခွင့်အရေး တစ်ခုမှ မရရှိသည့်ကြားထဲ၌ တိုင်းရင်းသား အမည်ကို ထပ်ဖျောက်မည့်အပေါ် တိုင်းရင်းသားများမှ လက်မခံကြကြောင်း၊ တိုင်းရင်းသားများသည် အဖိနှိပ်ခံနေခြင်းမှ ၎င်းတို့လူမျိုး ပျောက်ပျက် သွားမည်ကို စိုးရိမ်နေကြခြင်းအပေါ် နိုင်ငံတော်ကို အုပ်ချုပ်သည့် ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့်လည်း သတိထား ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လူမျိုးအခွင့်အရေး များပေးပြီးမှ တဆင့်ချင်း လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး တောင်းဆိုနေကြစဉ်

ဦးခွန်းဆိုင်က “အရင်တုန်းက ဗမာပြည်ခေါ်တာကို အခုမြန်မာပြည်ခေါ်မယ် မြန်မာဆိုတာအားလုံးကို လွှမ်းခြုံတဲ့ ဝေါဟာရဖြစ်တယ်။ ဒါကိုလည်း ကျနော်တို့ အများစု လက်မခံပါဘူးတဲ့။ အများစုလက်ခံ နိုင်မယ့် နာမည်မျိုးကို ကျနော်တို့ ဝိုင်းပြီး ရွေးရမှာပေါ့လို့ တခြားခေါင်းဆောင်တွေဘာတွေက ပြောပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံ ကို ကောင်းချင်တယ်ဆိုရင် တစ်ဖက်က လူမျိုးကို အရေးထားနေတဲ့ အခြေအနေမှာ ရုတ်တရက် ချက်ချင်း ကျနော် တို့က ပြောင်းချင်လို့မရဘူး။ ဒါတဆင့်ပြီး တဆင့် သွားရမယ့်ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိမှာက လူမျိုးက အဖိနှိပ်ခံနေရတာကို ကိုယ့်လူမျိုးပျောက်မှာ စိုးရိမ်နေကြတာ ဒါကိုလည်း ကျနော်တို့နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက သတိထားရမှာဖြစ်တယ်။ ငါတို့လိုချင်တာကို ချက်ချင်း လုပ်လို့မရဘူး။ တဆင့်ပြီး တဆင့် လုပ်ရမယ်။ တဆင့်ပြီး တဆင့်လုပ်သွားမယ်။ လူမျိုးအခွင့်အရေးတွေ ပေးမယ်။ ပေးပြီးတော့ နောက်ပိုင်းမှာ လူမျိုး အခွင့်အရေးတွေ ရှိလာပြီဆိုရင် လူမျိုးဆိုတဲ့ကိစ္စက အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စဖြစ်သွားမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီအချိန်မှာ လူမျိုးတင်မကဘူး လူ့အခွင့်အရေးဆိုတာရှိလာမယ်။ လူ့အခွင့်အရေးကတောင် ပိုပြီးအဓိကဖြစ်လာလိမ့်မယ်။ လူ့အခွင့်အရေးအဓိက ဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ လူမျိုးကိစ္စက တဖြေးဖြေး ပျောက်သွားမှာပေါ့။ ဒီလိုပဲ ကျနော် ယုံကြည်တယ်။ ကျနော်ယုံကြည်တာ မှားနိုင်တာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အနာဂတ်မှာ ဖက်ဒရယ်နှင့်ဒီမိုက‌ရေစီကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်မည်ဟု နစကနှင့် NUG တို့က အသီးသီး ပြောကြား၍ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို စည်းရုံးလျက်ရှိကြသော်လည်း မည်သည့် ပြည်ထောင်စုမျိုး တည်ဆောက်မည်ကိုတော့ တိတိကျကျ ပြောကြားခြင်း မတွေ့ရပေ။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၁၄ ရက်နေ့က ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းက (၇၆) နှစ် မြောက် ကော်သူးလေးနေ့ မိန့်ခွန်းတွင် လူမျိုးများနှင့် ပြည်သူအားလုံး ငြိမ်းချမ်းကောင်းမွန်စွာဖြင့် နေထိုင်ခြင်းကို အာမခံသည် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု တည်ထောင်ရေး အတူတကွ ကြိုးပမ်းသွားရမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ EAOs ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ယခင် အငြိမ်းစားသမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန် လက်ထက်ကတည်းက လူမျိုးစုများဖြင့် အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲများ လုပ်ခဲ့ပြီး သဘောတူညီမှု ရထားသည့် အရာများရှိကြောင်း၊ ထိုမှတဆင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တောင်းဆိုလာခြင်း ဟု နားလည်သဘောပေါက်ကြောင်းနှင့် မည်သည့်ကိစ္စမဆို စားပွဲဝိုင်းပေါ် ထိုင်ပြီး ညှိနှိုင်းမည်ဆိုပါက မရနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူးဟု  ရန်ကုန်စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ‌ဒေါက်တာ ညိုညိုသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါတွေက စားပွဲဝိုင်းထိုင်ပြီးတော့ ညှိနှိုင်းလို့ရှိရင် မရနိုင်စရာအကြောင်း မရှိဘူးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အန်တီတို့က စားပွဲဝိုင်းတွေမှာ ဒီကိစ္စတွေကို ညှိနှိုင်းရေးတွေဖြစ်ဖို့ အင်မတန် အရေးကြီးတယ်။ ဒါကြောင့် မို့လို့ စားပွဲဝိုင်းတွေကိုလာပါ။ ဆွေးနွေးတာတွေကို လုပ်သင့်တယ်ပေါ့။ တစ်ဖက်ကလည်း တင်းမာမှု တွေကို လျှော့ချသင့်တယ်ပေါ့။ လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲတွေဟာ ဒီနိုင်ငံအတွက် အဖြေမဟုတ်ဘူး။ ဒီနိုင်ငံရဲ့ အဖြေ ဟာ စားပွဲဝိုင်းတွေမှာ ဆွေးနွေးပြီးတော့ နိုင်ငံတော်အသစ် တည်ဆောက်ဖို့ ဖြစ်တယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့် အန်တီက တော့ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေ အားလုံးကို ကိုယ့်ရဲ့နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက် အသီးသီးအတွက်ကို လက်နက် တွေ မစွန့်နိုင်ရင်တောင်မှ နိုင်ငံရေးစားပွဲဝိုင်းတွေကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင် တိုက်ရိုက် မပါနိုင်ရင်တောင် သွယ်ဝိုက် အဖွဲ့ ငယ်လေးတွေ ဖွဲ့ဖွဲ့ပြီးတော့ ဆွေးနွေးသင့်တယ်လို့ ယူဆတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘာသာပေါင်းစုံ၊ လူမျိုးပေါင်းစုံ ရှိသည့်အတွက် ဖက်ဒရယ်နှင့် သွားရမှာဖြစ်ပြီး ဖက်ဒရယ် နောက်မှသာ ဒီမိုကရေစီရှိသင့်ကြောင်း၊ ဒီမိုကရေစီ ဘယ်လောက်ပေးပေး၊ ဖက်ဒရယ်မပေးပါက လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းက မလွတ်မြောက်နိုင်ကြောင်း ထောက်ပြမှုများရှိသည်။

သို့သော် ဒီမိုကရေစီကို အရင်ရအောင် ကြိုးပမ်းပြီးမှ တိုင်းရင်းသားများ တောင်းဆိုသည့် ဖက်ဒရယ် အခွင့်အရေး အား ရယူရန်လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြမှုများရှိသည်။

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်ကြား ရှုပ်ထွေးမှုများကြောင့် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲခဲ့ သော သမိုင်းများရှိသလို လက်ရှိ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာလည်း ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်ကြား ရှုပ်ထွေးလာခြင်း ကြောင့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားနေသည်ဟု ထောက်ပြကြသည်။

CNI News
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၁

တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)၏ နယ်မြေအတွင်းက တစ်နေရာမှာ ဗမာပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော်(BPLA)က အခြေခံစစ်ပညာသင်တန်း အပတ်စဉ်(၉) သင်ဆန်းဆင်းပွဲကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၇ ရက်က ကျင်းပခဲ့သည်။

အဆိုပါ သင်တန်းဆင်းပွဲသို့ TNLA အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်တားဘုန်းကျော်၊ NUG ဝန်ကြီး ‌ဒေါက်တာ ဇော်ဝေစိုး၊ ကရင်နီအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(KNDF) ဥက္ကဋ္ဌ ခွန်းဘီထူး၊ အာရက္ခတပ်တော်(AA)မှ တပ်မှူး တစ်ဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း BPLA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(PLA) စစ်ဦးစီးချုပ်နှင့်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး(ABSDF)ဒုဥက္ကဋ္ဌနှင့် BPLA ကွပ်ကဲရေးမှူး မောင်ဆောင်းခတို့ လည်း တက်‌ရောက်ခဲ့သည်။

BPLA ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ကရင်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ဖြန့်ခွဲ၍ လှုပ်ရှားနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၀

ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးကဏ္ဍမှ တာဝန်ထမ်းဆောင်သူများ၏ ရွေးချယ်မှုအပေါ် ဗမာအမျိုးသား တော်လှန်ရေး တပ်မတော်(BNRA)မှ အနှောင့်အယှက်၊ အဟန့်အတား ပြုလုပ်သွားမည်မဟုတ်ဘဲ နားလည်မှုပေးသွားမည်ဟု BNRA က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှုအဖြစ် အစိုးရဝန်ထမ်းများ CDM လုပ်ကြရန် မလုပ်ပါက အရေးယူသွားမည်ဟု ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ(CRPH)မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇ ရက်က ဥပဒေတစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်ဦးမြို့နယ်၊ ကုန်းဘုရား (ညောင်ပင်ကန်)ကျေးရွာမှာ အခြေခံပညာ အထက်တန်းကျောင်း(ခွဲ)မှ ကျောင်းအုပ်ဆရာမကြီးနှင့် ခင်ပွန်းဖြစ်သူကို လက်နက်ကိုင်ထားသော လူတစ်စုက ပစ်သတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

BNRA က “ယခင်ထက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော တိုင်းပြည်၏ သမိုင်းကောင်းတခေတ်ကို ဖန်တီးနိုင်ရေး ကြိုးပမ်း အားထုတ်နေချိန်တွင် ကျောင်းသားလူငယ်များ၏ ပညာရေးနှင့် ပြည်သူလူထု၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုသည် အခက်အခဲများစွာကြားမှ “ရှိတာနှင့်လှအောင်ဝတ်”ဆိုသကဲ့သို့ ဖြတ်သန်းနေကြရသည်မှာ စစ်ဘေးဒဏ်သင့် ဒေသများမှ ပြည်သူများအသိပင်ဖြစ်ပါသည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် “ကျောင်းသားလူငယ်များ၏ ပညာရေးနှင့် ပြည်သူလူထု ကျန်းမာရေးကဏ္ဍ”သည် တိုင်းပြည်၏ “ပစ္စုပ္ပန်နှင့် အနာဂတ်”ဖြစ်သည်ဟု BNRA က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

BNRA ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ် 

၎င်းက “ ပိုမိုကောင်းမွန်သော တိုင်းပြည်၏ အနာဂတ် ကြိုးစားဖန်တီးရာတွင် အရေးပါသော ကျောင်းသားလူငယ် များ၏ ရှေ့ရေးကို မျှော်တွေး၍ “ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးကဏ္ဍ”မှ တာဝန်ထမ်းဆောင်သူများ၏ ရွေးချယ်မှုအပေါ် ဗမာအမျိုးသားတော်လှန်ရေးတပ်မတော်(BNRA)မှ အနှောင့်အယှက်၊ အဟန့်အတား ပြုလုပ်သွားမည်မဟုတ်ဘဲ နားလည်မှုပေးသွားမည်။ “ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးကဏ္ဍ”မှ တာဝန်ထမ်းဆောင် သူများအနေဖြင့် အခက်အခဲ များ၊ ထိခိုက်မှုများ ကြုံရလျှင်လည်း လက်လှမ်းမီသမျှ၊ တတ်စွမ်းသမျှကြိုးပမ်း အားထုတ်ဖေးမသွားမည်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

BNRA သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်လာသော မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း နှင့်အတူ မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် နစကကို ဖြုတ်ချရန် လက်နက်ကိုင်လာသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။

ထိုအဖွဲ့သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုလဲမြို့နယ်ကနေ အစပြု ပေါ်ပေါက်လာသော လက်နက်ကိုင်ဖြစ်သည်။