CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၃၀

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာ ဘဏ်သို့ငွေအပ်ခြင်းနှင့် အတိုးနှုန်း ခံစားခြင်းတို့ကို ပြည်သူများအနေဖြင့် လုပ်လာနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့်ပညာရှင်များက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များသည် ပြည်သူများ ဘဏ်သို့ ငွေအပ်နှံမှု ပိုများလာစေရန် အတိုးနှုန်း မြှင့်တင်မှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသူ/သားများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် မြန်မာကျပ်ငွေကို ကိုင်ဆောင်ထားခြင်း မပြုဘဲ ရွှေ၊ အိမ်ခြံမြေ စသည့် အရောင်းအဝယ် လုပ်ငန်းများတွင် လုပ်ကိုင်လာကြကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာကျပ်ငွေ ဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာ ဘဏ်သို့ ငွေကြေးအပ်နှံခြင်းနှင့် ဘဏ်အတိုးနှုန်း ခံစားခွင့်များကို မျှော်လင့်လာနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအုန်းမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးအုန်းမြင့်က “လေးလေးရဲ့ အမြင်ကို ပြောမယ်ဆိုရင် အခုကမ္ဘာမှာ လုပ်နေတဲ့ system ပေါ့။ ဥပမာဆိုပါစို့ ရွှေကို ရွှေဈေးကို တက်စေချင်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် သူတို့က အတိုးနှုန်းတွေကို လျှော့ချ၊ နောက်ဆုံး မပေးတော့ဘူးဆိုရင် လူ တွေက ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ ဘဏ်ထဲက ထုတ်ပြီး ရွှေဝယ်မယ်ပေါ့ ဒါက ဥပမာ။ အတိုးနှုန်းတွေကို မြှင့်ပေးလိုက်ပြီ ဆိုရင် သေချာတဲ့ အတိုးနှုန်းကိုပဲ ယူမယ်။ ရွှေဈေးက တက်မတက် မသိဘူးဆိုပြီးတော့ ရွှေတွေကို သူတို့က ရောင်း ပြီးတော့ ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမှာပေါ့။ ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီမှာလည်းပဲ အဲလိုမျိုးကို ဖြစ်သွားပြီဆိုရင်တော့ အဲတော့ ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမယ့်သူ အဲလိုလူမျိုး များရင်တော့ တမျိုးပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီမှာက အကြောင်း ကြောင်းကြောင့် လူတွေကလည်း ဘဏ်ကို အခုမှ ပြန်ပြီးတော့ ယုံကြည်မှုကို ပြန်တည်ဆောက်ရမယ်ဆိုတော့ အချိန်တော့ ယူရမယ်လို့ ထင်တယ်။ နောက်တစ်ခုက ငွေကြေးဖောင်းပွဲတဲ့နှုန်းတွေ တည်ငြိမ်ဖို့အတွက် ဒါတွေက လိုအပ်ပါတယ်။ ငွေကြေးတည်ငြိမ်မှ ဖောင်းပွမှု တည်ငြိမ်မှသာလျှင် လူတွေက ဘဏ်အတိုးကို ထိုင်စားမှာပေါ့။ ငွေကြေးဖောင်းပွတာ မရပ်ဘူး။ ငွေကြေးဖောင်းပွ နေတယ်ဆိုရင်တော့ သူသူကိုယ်ကိုယ် ပစ္စည်းတစ်ခုကို ခိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကို ဝယ်ထားမှာပေါ့။ ငွေကြေးက တည်ငြိမ်နေတယ်ဆိုရင်တော့ သေချာတယ်လေ ဘဏ်အတိုးဆို တာ” ဟု ပြောသည်။

ဘဏ်လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်တွင်းရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ် တစ်ခုဖြစ်သည့် AGD ဘဏ်သည် လာမည့် အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့အထိ Promotion ကာလအတွင်း ငွေချက်ချင်းအပ် အတိုးချက်ချင်းယူနိုင်မည့် ကြိုယူအကောင့်ကို လာရောက် အပ်နှံ မည်ဆိုပါက အထူးပြုလုပ်ပေးထားသည့် ငွေစုသက်တမ်းများနှင့် မြင့်မားသော အတိုးနှုန်းများ ရရှိမည်ဟု ထုတ်ပြန် ထားသည်။

အလားတူ CB ဘဏ်၊ KBZ ဘဏ်နှင့် AYA ဘဏ်များကလည်း ဘဏ်အတိုးနှုန်းများကို ပရိုမိုးရှင်း ကာလအတွင်း အတိုးနှုန်း တိုးမြှင့် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကြေညာချက် အသီးသီး ထုတ်ပြန်လာကြသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

KBZ ဘဏ်က ရက် ၁၀၀ ပုံသေအပ်ငွေ အပ်နှံရာမှာ အတိုးနှုန်း အနေဖြင့် ၉.၁ ရာခိုင်နှုန်း အနိမ့်ဆုံး အပ်နှံငွေသည် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ဟုလည်းကောင်း၊ AYA ဘဏ်က ကျပ်သိန်း ၅၀ အောက်အတွက် ၉.၃၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သိန်း ၅၀ အထက်အတွက် ၉.၆၀ ရာခိုင်နှုန်းဟူ၍ အသီးသီး ထုတ်ပြန်လျက် ရှိသည်။

ယခုလို ဘဏ်များက အတိုးနှုန်း တိုးမြှင့်သည့် နေခြင်းသည် ပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသော ကျပ်ငွေများကို ဘဏ်သို့ အပ်နှံလာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် မြန်မာ့စီးပွားရေးပညာရှင် တစ်ဦး က ပြောသည်။

၎င်းက “အခု အပြင်မှာ လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတဲ့ဟာက တချို့ဟာသည် ဘဏ်အတိုးတောင် မရဘူးပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် အလုပ်သမား စရိတ်အတွက်ရယ်၊ ကိုယ့်လုပ်ငန်း ရေရှည်အတွက် ကြည့်ပြီးတော့ လုပ်နေရတာရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက ဗမာငွေက အပြင်ဈေးကွက်ထဲမှာပဲ ပျံ့နေတယ်။ အမှန်က ဘဏ်ကနေတဆင့် သွားရမှာ။ အရောင်းအဝယ် ဘာညာ ဘဏ်အကောင့်ကနေ သွားရမှာ။ အခု ဒီမှာက ငွေထုပ်ကြီးနဲ့ပဲ လုပ်နေတယ်ဆိုတော့ ဘဏ်ကထုတ်လာတဲ့ ပိုက်ဆံက ဘဏ်ကို ပြန်မသွားတော့ဘူး။ အဲဒီဟာအတွက် ဘဏ်က incentive (မက်လုံး) ပေးတဲ့သဘောလည်း ဖြစ်မှာပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ဗဟိုဘဏ် စည်းမျဉ်းကလည်း ရှိတယ်လေ။ သူ့အပ်နှံငွေရဲ့ ဘယ်လောက် ရာခိုင်နှုန်းကို အရန်ငွေအဖြစ် ထားရမယ်။ မထားလို့ရှိရင် ဒဏ်ကြေးတပ်မယ် ဘာညာရှိတယ်။ အဲဒီ လိုထားရမယ့် result money မပြည့်တာလား၊ ဒါမှမဟုတ် သိပ်နည်းနေလို့လား ဒါမျိုးတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့ လေ။ ဒါက ဘဏ်ရဲ့ အသေးစိတ်စာရင်း ကြည့်မှပဲ ရမှာပေါ့။ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ pressure ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ဘဏ်ကနေပြီးတော့ အထွက်ပဲရှိတယ်။ အဝင်ထက် အထွက်က ပိုများနေတယ်ပေါ့။ ဆို တော့ ဘဏ်က ဘာမှအလုပ်လုပ်လို့ မရဘူး။ ဘဏ်ဆိုတာက အပ်ငွေလက်ခံ၊ ချေးငွေပြန်ထုတ်ပေး။ အဲဒီ ကြားထဲ မှာကိုပဲ အဓိကထားပြီး စားရတာလေ။ အဓိက အပ်ငွေအတိုးနှုန်းနဲ့ သူတို့ ထုတ်ချေးတဲ့ အတိုးနှုန်းရဲ့ ကွာခြားချက် ကို သူတို့က စားရတာ။ သူတို့ဆီမှာ အပ်ငွေမရှိရင် ချေးငွေလည်း ထုတ်ချေးလို့ မရဘူးလေ။ ဆိုတော့ အဲဒီအပိုင်း တွေလည်း ပါမှာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘဏ်လုပ်ငန်း လည်ပတ်နေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဘဏ်အတိုးနှုန်းများကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်းသည့် ကောင်းမွန်သော်လည်း ဘဏ်များအနေဖြင့် ရေရှည်တွင် ယခု အတိုးနှုန်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး အကျိုးအမြတ် ရှိနိုင်ပါ့မလား စဉ်စားစရာဖြစ်နေသည်ဟု ငွေကြေးဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် ရေရှည်ကာလ အပ်နှံငွေကြေးများ အပေါ်တွင် အတိုးနှုန်းများကို တိုးမြှင့်ပေးသင့်သော်လည်း မကြာခဏ အသွင်းအထုတ် လုပ်မည့် အပ်နှံငွေများအပေါ် အတိုးနှုန်း အနည်းငယ်ဖြင့်သာ လုပ်ကိုင်သင့်ကြောင်း၊ သို့မှသာ ပြင်ပတွင် ရောက်ရှိနေသည့် ကျပ်ငွေများသည် ဘဏ်များသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း ငွေကြေး ဈေးကွက် လေ့လာသူများနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များအပေါ် သတ်မှတ်ချက်မှာ အပ်ငွေများအပေါ် အနည်းဆုံးအတိုး ၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ အပေါင်ပစ္စည်းဖြင့် ချေးငွေများကို အများဆုံး ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အပေါင်မဲ့ ချေးငွေကို အများဆုံး ၁၄ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ကောက်ခံရန် ညွှန်ကြားထားကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၈

ကြံကြိတ်ဝါးရာသီအတွက် ကြံဈေးနှုန်းညှိနှိုင်းရေးနှင့်၊ ဝယ်ယူရေးကိစ္စများကို ကြံစိုက်တောင်သူ၊ မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ တွေ့ဆုံပြီး ဆွေးနွေးကြမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့်ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လာမည့် အောက်တိုဘာလ (သို့မဟုတ်) နိုဝင်ဘာလတွင် ယင်းအစီအစဉ်ကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး သကြား စက်ရုံများ၏ ကြံတစ်တန် သတ်မှတ်ဈေးနှုန်း၊ စက်သုံးဆီလိုအပ်ချက်များနှင့် ဝယ်ယူသယ်ဆောင်ရေး ကိစ္စများ လည်း ပါဝင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ကြံဒေသအလိုက် စက်ရုံရဲ့ ဈေးသတ်မှတ်တဲ့ဟာကို စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာနရယ်၊ ကျနော်တို့ ကြံအသင်းရယ် ပေါ့နော် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးတာပဲ။ နောက် ဝယ်သယ်ဖို့ကိစ္စပေါ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကိစ္စတွေ အဲဒါမျိုးတွေပေါ့နော်။ ကြံဝယ်ယူရေးကိစ္စတွေ အဲလိုညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးတာပါ။ ဒီဇယ်လိုရင်လည်း ဒီဇယ် လျှောက်ပေးဖို့ ဘာတို့ပေါ့ အဲကိစ္စတွေ။ ဥပမာ ရှမ်းမြောက်က တစ်တန် ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ဖွင့်တယ်ပေါ့နော်။ အဲအခါကျတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းကလည်း ဘယ်လောက်ဖွင့်မလဲပေါ့နော်။ သူလည်း သူ့ရဲ့တွက်ခြေကိုက်နဲ့ ၈ သောင်းခွဲဖွင့်မယ်၊ ၉ သောင်းဖွင့်မယ်ဆိုပြီး ဖွင့်လာတာပေါ့။ အဲလိုမျိုးလေးတွေပေါ့။ အဲဒီအခါကျတော့ တချို့စက် တွေကျတော့ ကြိတ်ဝါးတန်က အရမ်းသေးတာပေါ့နော်။ သေးတဲ့အတွက် သူ့တွက်ခြေကိုက်အောင် တချို့ ကျတော့လည်း ၉ သောင်းအောက် လျှော့ဖွင့်တာတို့လည်း ရှိတတ်တာပေါ့ သူ့နယ်မြေအလိုက်ပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုး တွေပေါ့ အနည်းငယ်ပဲ ကွာမှာပါ အများကြီးလည်း မကွာပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ တောင်သူ၊ အသင်းနှင့် ဝန်ကြီးဌာနတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ဈေးနှုန်းများကို ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ကြံစိုက် တောင်သူများအနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေအလိုက် ကြံဈေးနှုန်းများကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ သိရှိရခြင်းကြောင့် ကြံစိုက်ဧက အတိုးအလျော့ကိုလည်း ချိန်ညှိလို့ရသည်ဟု ဦးဝင်းဋ္ဌေးက ဆက်ပြောသည်။

 ကြံများအား ကြိတ်ခွဲပြီး ထွက်ရှိလာသည့် ကြံခွံများအား သိမ်းဆည်းနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Imges)

“အကျိုးသက်ရောက်မှုကတော့ စက်တွေက ဈေးနှုန်းခန့်မှန်းလို့ ရတာပေါ့နော်။ တောင်သူတွေလည်း ပွင့်ပွင့် လင်းလင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိရတာပေါ့နော်။ ကိုယ့်စက်ရုံနယ်မြေက ဘယ်ဈေးဖွင့်တယ်။ ဝယ်သယ်က ဘယ်လောက်ကျတယ်။ အဲတော့ ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လောက်ကျန်မလဲပေါ့နော်။ အဲလိုတွက်ချက်လို့ရတော့ စိုက်ပျိုးတဲ့နေရာမှာ ဒီနှစ်တော့ ထပ်တိုးချဲ့စိုက်မယ်။ ဒီနှစ်တော့ လျှော့စိုက်မယ်ဆိုတာမျိုး ပြုပြင်ပြောင်းလဲလို့ ရတာပေါ့” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ သကြားစက်ရုံများနှင့် ကြံကုန်သည်များကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ထားပြီး သကြားဈေးနှုန်းပေါ် မူတည်ကာ ကြံဈေးနှုန်းကို တွက်ချက်ရသည့်အတွက် သကြားကုန်သည်များကိုလည်း ဖိတ်ခေါ်ထားကြောင်း၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို နေပြည်တော်တွင် လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါတွေ့ဆုံမှုအတွင်း ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ၉ သောင်းကျပ် သတ်မှတ်ပေးမှသာ အဆင်ပြေမည် ဖြစ်ခြင်း ကြောင့် ယင်းဈေးနှုန်းအတိုင်း ဈေးခေါ်တောင်းဆိုမည်ဟု စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ဆွေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အခုလက်ရှိ သကြားဈေးနဲ့ ဘာနဲ့ တွက်မယ်ဆိုရင်လည်း ဒီ ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း)က အောက်ခံဈေး ဖြစ်သွားမှာ အခုသကြားဈေးနဲ့ဆို။ အခုသကြားဈေးနဲ့ဆို တကယ်လို့ ဈေးကွက်မှာ သူတို့ရောင်းရတဲ့ ဈေးပေါ့နော် တွက်မယ် ဆိုရင် တောင်သူတွေနဲ့တော့ သူတို့ တွက်နည်းတွေ ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒါကြောင့် တော်တော်များများ သူ့ဟာနဲ့သူ ဆိုရင်တော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ အခုလက်ရှိ ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ဝန်းကျင်ဆိုရင် သကြားဈေးတက်ရင် စက်ရုံ လည်း အကျိုးရှိပေါ့၊ တောင်သူလည်း အကျိုးရှိ၊ ဒါမှလည်း တောင်သူလည်း စိုက်ချင်တာပေါ့နော်။ ဒါမှ သူတို့ စိတ်ဝင်စားမှာပေါ့။ သူ့ရဲ့ စက်ရုံလည်း အကျိုးရှိ၊ တောင်သူလည်း အကျိုးရှိ။ ဈေးနှုန်းကတော့ အခုလိုပဲ ကျုပ်တို့ ခေါ်ရမယ့်သဘောပါပဲ” ဟု သူက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကြံတစ်တန်ဈေးနှုန်းကို ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းရှိ ငွေရည်ပုလဲ သကြားစက်ရုံက ၉၀၀၀၀ (ကိုးသောင်း) ကျပ် သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ကျန်ရှိသည့် သကြားစက်ရုံများမှာမူ ယင်းဈေးနှုန်းအတိုင်း သတ်မှတ်မည်ဟု တရားဝင်ပြောဆိုလာခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသရှိ ဂရိတ်ဝေါ ဝေမာ သကြားစက်ရုံကိုလည်း ကြံတစ်တန် ကျပ် ၉၀၀၀၀(ကိုးသောင်း) ရရှိရေးအတွက် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကြံစိုက်တောင်သူများက တောင်းဆိုမှု ပြုလုပ်ထားကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇

ရုရှားနိုင်ငံမှ စက်သုံးဆီများကို တင်သွင်း၍ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးမှုတွင် အချိန်တစ်ခုအထိ တည်ငြိမ်သည့် နှုန်းထား ဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုကြောင်း အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းလာသည့် စက်သုံး ဆီများကို အများပြည်သူနှင့် သက်ဆိုင်သည့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများဖြစ်သော ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး၊ ခရီးသည်တင် ယာဉ်လိုင်းများနှင့် ရထားလိုင်းများတွင် အဓိက ဖြည့်ဆည်းပေးမည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများသည် တစ်ရက်နှင့် တစ်ရက် တူညီမှုမရှိဘဲ အတက်အကျ ပြောင်းလဲနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းကို အချိန်တစ်ခုအထိ တည်ငြိမ်သည့် နှုန်းထားဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုကြောင်း၊ ထိုသို့ ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည် ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျင်သိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

၎င်းက “ကျနော်တို့ကတော့ အခုကတော့ စက်သုံးဆီဈေးကျရင် ကျနော်တို့ ဒီလမ်းပန်း ဆက်သွယ်ရေးမှာ အများ ကြီး အထောက်အကူ ပြုမှာပေါ့နော်။ အခုကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ခံစားခွင့်တွေ အားလုံးက စက်သုံးဆီထဲ ရောက် သွားတယ်ဗျာ။ ၁၀၀၊ ၂၀၀ လောက်တက်ပြီး ငြိမ်နေရင် နည်းနည်းကောင်းတာနဲ့ မကောင်းတာနဲ့၊ ကားခကောင်း တာနဲ့ ကားခ မကောင်းတာနဲ့။ အလယ်အလတ်ကုန်တွေနဲ့ ရောပြီးတော့ တင်ရင်တော့ ကိုက်တာပေါ့။ ဆီဈေးက ဒီနေ့ ၁၀၀ တက်တယ်၊ နောက် ၂ ရက်ကျတော့ နောက် ၂၀၀ တက်တယ်။ ၄ ရက်လောက်ကြရင် ၄၀၀ လောက် တက်သွားတယ်။ ကျနော်တို့ အဆင်မပြေတော့ဘူးဗျာ။ အခုချိန်မှာ ကျနော်တို့ အလုပ်တွေကလည်း မကောင်းဘူး။ အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိတာပေါ့။ ဒီအပေါ်မှာ စက်သုံးဆီဈေးက ဈေး နှုန်း တစ်ခုနဲ့ အသင်းတွေကို ဖြည့်ပေးမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့က ပိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ် ကျဆင်းရေးကိုလည်း ကျနော်ထင်ပါတယ် အထောက်အကူ ပြုလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းကြောင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများတွင် သယ်ယူစရိတ် တွက်ချက်ရာ၌ အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း၊ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းသည် အနည်းငယ်ကျဆင်းလာသော်လည်း ပြန် လည် မြင့်တက်သည့်အခါမှာတော့ ကျဆင်းခဲ့သော ဈေးနှုန်းထက် ပို၍ကြီးမြင့်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကုန်စည်ပို့ ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများအဆင်မပြေ ဖြစ်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် စက်သုံးဆီ အဓိက ဖြန့်ဖြူးပေးနေသည့် ရန်ကုန်သီလဝါ ဆိပ်ကမ်းနှင့် အလှမ်းဝေးသော တိုင်းဒေသကြီး များနှင့် ပြည်နယ်များရှိ စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များသည် ခွဲတမ်းရရှိမှု နည်းပါးနေကြောင်း စက်သုံးဆီ အရောင်း ဆိုင်များက ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းထားသည့် စက်သုံးဆီများကို လိုင်စင်ရှိထားသော စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင် များကိုလည်း သိုလှောင်နိုင်သည့် အတိုင်းအတာတစ်ခုဖြင့် ခွဲတမ်းပေးစေလိုကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ တောင်ကုတ် မြို့နယ်မှ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင် ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စက်သုံးဆီသယ်ယူလာသော ဆီဘောက်ဆာကားကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

၎င်းက “ဆီရဖို့အတွက်ကို ကုမ္ပဏီကို ဝယ်ရတယ်။ ကုမ္ပဏီဆီမှာ လျှောက်လွှာတင်ပြီး ဝယ်ရတယ်။ စောင့်နေရ တယ်။ အချိန်ပေးရတယ်။ လျှောက်လွှာတင်တာက ၂ ရက်လောက်ကြာမယ်။ ဆီကျတာက ၁ ရက်ဆို ၃ ရက် လောက် ကြာတယ်။ အဲဒီဆီ ရဖို့အတွက် သီလဝါမှာ သွားစောင့်ရတာက ၃၊၄ ရက်လောက် စောင့်ရတော့ တစ်ပတ် လောက် ကြာသွားတာပေါ့။ တစ်ပတ်လောက် ကြာသွားတဲ့ဥစ္စာက ဆီအများကြီးရတာ မစုတ်ဘူး။ လီတာအားဖြင့် ၃၆၄၀၊ ၂၁၈၀ အဲလောက်ပဲ ရတာ။ ကိုယ့်ဆိုင်ရောင်းအားနဲ့ ခွဲတမ်း သတ်မှတ်ပေးတဲ့ ဆီနဲ့က အရမ်းကွာနေတယ် နည်းနေတယ်လေ။ နယ်ဝေးသမားတွေဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့က လိုင်စင်ရှိတဲ့ဆိုင်လေ။ လိုင်စင်ရှိတဲ့ဆိုင်တွေကို ရုရှားဆီကို လိုင်စင်ရှိတဲ့ဆိုင်တွေကို ဘယ်လောက်နဲ့ ခွင့်ပြု။ လိုင်စင်မှာ အဆင့်နဲ့ ရှိတာကိုး က၊ ခ၊ ဂ ရှိသေးတာ ကိုး။ က၊ ခ၊ ဂ သိုလှောင်နိုင်စွမ်းပေါ့။ သိုလှောင်နိုင်စွမ်းအဆင့် သတ်မှတ်ထားတယ် လိုင်စင်မှာလေ။ အဲဒီလိုင်စင်ရဲ့ သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း အဲလိုပေါ့ သူတို့သွင်းလာတာကို ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ ရမယ်ဆိုရင်တော့ လိုင်စင်ရှိတဲ့ ဆိုင်တွေကို ခွဲတမ်း သူတို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အဆင့်တိုင်း မျှဝေပြီးတော့ ရောင်းပေးနိုင်ရင်တော့ ပိုပြီးတော့ အဆင် ပြေတာပေါ့။ အခုက ကုမ္ပဏီကနေ ဝယ်ရတာကိုး ကုမ္ပဏီကနေ တဆင့်ခံ ဝယ်နေရတာ ငါတို့က” ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းနေကြောင်း၊ မကြာခင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း နစက သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေး အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်က ပြုလုပ်သည့် ၂၀ ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် မည်သည့်ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာမည်ကို တိကျသေချာစွာ ပြောဆိုထားခြင်း မရှိပေ။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့သို့ ဝင်ရောက်ရာ လမ်းကြောင်းရှိ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များ၌ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း စစ်ဆေး မှုများ တင်းကျပ်လာ၍ ကုန်တင်ကားများ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်းကြောင့် ရခိုင် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်လာသည်ဟု ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ရန်ကုန်မှ လာရောက်သည့် ကုန်ကားများသည် ယခင်က ၂ ရက်အတွင်း ရောက်ရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် စစ်ဆေး ရေး လုပ်ဆောင်နေမှုကြောင့် ၃ ရက်လောက် ကြာမြင့်နေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ကုန်စည်တင်ပို့ရာ တွင် အချိန်မီ မတင်ပို့နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း၊ ဈေးနှုန်းများလည်း ကျဆင်းခြင်း ကြုံလာရကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်နှင့် စက်မှုအသင်းချုပ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ငါးကားတွေက ရန်ကုန်က ပို့မယ်ဆိုရင်တော့ ၂ ရက်လောက် ပို့ရမှာပေါ့၊ ၄၈ နာရီအတွင်းကိုပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၃ ရက်လောက် ကြာတာပေါ့နော်။ လမ်းခရီးမှာ စစ်ဆေးတာတွေ များလို့လေ။ ဆိုတော့ နယ်စပ်ကို အချိန်မီ သွားရတဲ့အခါမှာ ကားတွေက မရောက်တာရှိတယ်။ အရင်တုန်းကလို မှန်းဆလို့ မရတော့ဘူးပေါ့။ အရင် ပို့ရတဲ့ဟာက ၃ ရက်အတွင်းမှာ အရောက်ပို့ဖို့အတွက် စီစဉ်လို့ရတယ်။ ရန်ကုန်ကနေ နယ်စပ် အရောက်ပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ၅ ရက်လောက် ကြာနေပြီဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဈေးကကျတယ်။ ပစ္စည်းဝန်ဆောင်မှု စရိတ်တွေ တက် လာတာပေါ့။ ရေခဲရိုက်ရတာတို့၊ ငါးတွေဈေးကျတာဖြစ်ကုန်တာပေါ့ ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက လမ်းဆုံကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့နယ်အသီးသီးသို့ ပြေးဆွဲနေကြသည့် ကုန်းလမ်းနှင့် ရေလမ်း ခရီးသွားလာမှုကို မှတ်ပုံတင်ပါမှ သာ သွားလာခွင့်ရကြောင်း၊ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စစ်ဆေးမှုကြောင့် ခရီးသည်တင်ကားများနှင့် ကုန်တင်ကားများ သည် စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွင် ၂ ရက်မှ ၃ ရက်အထိ ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းနေရသည့် ကားများ လည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။
ထို့နောက် မောင်တောသို့ ဝင်ရောက်မည့် ကုန်ကားများသွားရာ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ထားသည့် အတွက်ကြောင့် မောင်တောနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကုန်သွယ်ရေးမှာ ရပ်တန့်နေရကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ပေါက်တောမြို့နယ်မှတဆင့် စက်လှေငယ်ဖြင့် လာရောက်သည့် ကုန်စည်ဖြင့်သာ ကုန်သွယ်နေရ ကြောင်း မောင်တောကုန်သည် ဦးအောင်နိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်ကုန်မှ မရှိတော့ဘူး။ အခုလောလောဆယ် လမ်းပိတ်ထားလို့လေ။ အခု ရက်ပေါင်း ၂၀ ရှိပြီ။ ၂၀ ကျော်သွားပြီထင်တယ်။ ကုန်မရှိလို့ ရပ်တန့်နေရတာ။ ပေါက်တောကနေ ဘုတ်အငယ်နဲ့ပေါ့။ လှေအငယ်နဲ့ နည်းနည်း လာလို့ရတယ်။ အဲဒါနဲ့ ပါလာတဲ့ ကုန်ပေါ့။ ၃၊ ၄ ရက်စုမှ တစ်ခါ သွားပေးတယ်။ ကုန်ကားအကြီးတွေ အဲဒါ လာလို့မရဘူးလေ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

AA တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

လုံခြုံရေးအရ သက်ဆိုင်ရာမှ စစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည့်တိုင် ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးကို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာစေခြင်းမှာ မဖြစ်သင့်ကြောင်း ကုန်သည်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၌ စစ်ဆေးရေးဂိတ်များကို တိုးချဲ့ချထားခဲ့သော်လည်း စစ်ဆေးမှု တင်းကျပ်မှုမရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့အကြား တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွား လာပြီးနောက်တွင် စစ်ဆေးမှုများ ယခင်ကထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့နယ်မှ အမ်းမြို့နယ်အထိ စစ်တွေ တပ်ထိန်းဂိတ်၊ ကျောက်တန်းဂိတ်၊ ကျောက် တော် တပ်ထိန်းဂိတ်၊ မြောက်ဦး ၅၄၀ တပ်ရင်း စစ်ဆေးရေးဂိတ်နှင့် ၃၇၁၊ ၃၇၂၊ ၃၇၃ တပ်ရင်း စသည့် စစ်ဆေး ရေးဂိတ် ၂၀ ကျော် အထိရှိနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် ဓာတ်မြေဩဇာကို ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းရန် နစကမှ စီစဉ်နေပြီး အဆိုပါဓာတ်မြေဩဇာအား ရောင်းချသည့်အခါ၌ မြန်မာငွေ တစ်သိန်းမကျော်သည့် ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ ဦးခင်မောင်မြင့်က “သူတို့ဘက်က တင်သွင်းတဲ့ဟာက ၇ သောင်းလောက်ဖြစ်မလား အဲဒီလိုပဲမျှော်လင့်ရတာပေါ့။ တခြားကတော့ ကွာလတီကောင်းရမယ်။ ဈေးနှုန်းသင့်တင့်မျှတရမယ်။ အခုလိုကြီး တစ်သိန်း ခုနှစ်သောင်းဆိုတဲ့ အနေအထားကြီး။ အခုကျနော်တို့ compound ဓာတ်မြေဩဇာတစ်လုံးဆိုရင် ပျမ်းမျှ ဘယ်ကုမ္ပဏီကပဲထုတ်ထုတ် တစ်သိန်းခုနှစ်သောင်းဆိုတာ ပျမ်းမျှလောက်ဖြစ်နေတာလေ။ အဲဒီအနေအထားမှာ တစ်သိန်းဝန်းကျင်၊ တစ်သိန်းအောက်ဝန်းကျင်ဆိုရင်ကို ကျနော်တို့ တောင်သူတွေ နည်းနည်းပါးပါး သုံးလို့ အဆင်ပြေသေးတယ်ပေါ့။ အဓိကကတော့ ဈေးနှုန်းသက်သက်သာသာနဲ့ပေါ့။ ရောင်းချတဲ့စနစ်ကတော့ သူတို့ အဆင်ပြေသလိုရောင်းပေါ့ဗျာ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများတွင် တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စသည်တို့ဘက်မှ တင်သွင်းသည့် ဓာတ်မြေ ဩဇာများကိုသာ အသုံးပြုနေခြင်းဖြစ်ပြီး ဓာတ်မြေဩဇာတစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်းခွဲ၊ တစ်သိန်း ခုနှစ်သောင်းခန့် ဈေးပေးနေရကြောင်း တောင်သူများထံက သိရသည်။

နစကအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ ဓာတ်မြေဩဇာများ တင်သွင်းနိုင်ရန် နားလည်မှုစာချွန်လွှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီး ဖြစ်ကြောင်း အကြိမ်(၂၀)မြောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ခြင်းအပေါ် ကြိုဆိုကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တောင်သူအမျိုးသမီးတစ်ဦး စပါးရိတ်သိမ်းနေစဉ်

လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က “ဒါလုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တဲ့အလုပ်ကို သူတို့အနေနဲ့ လုပ်ပြီလို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီလက်ရှိအခြေအနေမှာ မြန်မာ့လယ်ယာကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ အထွက်နှုန်းတွေ၊ ခါတိုင်းထုတ်လုပ်တဲ့ ဆန်စပါးအရေအတွက်တွေ၊ စိုက်ပျိုးတဲ့ဧကတွေ လျော့မသွားဖို့က အရေး အကြီးဆုံး ကုန်ကျစရိတ်ဟာ လယ်ထဲမှာ သွင်းအားစုနဲ့ပတ်သက်ရင် ဓာတ်မြေဩဇာက အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်နေ တယ်။ ဒီဓာတ်မြေဩဇာရဲ့ ကုန်ကျမှုစရိတ်ဟာ တစ်ဧကကို အနည်းဆုံး ၃ သိန်းဝန်းကျင်ရှိမှ အခု ယူရီးယား ၅၀ ကီလိုဂရမ် တစ်အိတ်ကို တစ်သိန်းခွဲဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပြောမယ်ဆို အနည်းဆုံး ၂ အိတ် ကျွေးရင်တောင်မှ ၃ သိန်းဖြစ်သွားပြီ။ အဲဒီတော့ ဒီမြေဩဇာ လိုအပ်ချက်က အဓိကဖြစ်နေတော့ အဲဒီအဓိကဖြစ်တဲ့အရာကို တကယ် ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်သွင်းပြီးတော့ အခုပြည်တွင်းကထုတ်တဲ့ စက်ရုံကဟာရော နိုင်ငံခြားကတင်သွင်းတာရော အဲဒါကို သင့်တင့်မျှတတဲ့ ဈေးနဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ အဲဒီလိုဖြန့်ဝေပေးမယ်ဆိုရင်တော့ ဒီစိုက်ပျိုးမယ့် ဧရိယာတွေလည်း မလျော့သွားနိုင်သလို အထွက်နှုန်းတွေလည်း လျော့ဆင်းမသွားနိုင်ဘူး။ ဒါဟာ မလွဲမသွေ မဖြစ်မနေ လုပ်သင့်တဲ့ အလုပ်ဖြစ်လို့ ဒါဟာ ပြောမယ်ဆို လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဘက်ကို သတိထားပြီးတော့ လုပ်လာတယ်လို့ မြင်တဲ့ အတွက် အန်ကယ်တို့အနေနဲ့ ကြိုဆိုပါတယ်၊ ဝမ်းလည်းသာပါတယ်လို့။ အခုလက်ရှိအရဆိုရင် ရှင်းရှင်းပြောရင် တစ်သိန်းအောက်ပေါ့လေ။ တစ်သိန်းထက် မကျော်တဲ့ ဈေးနဲ့ သူ့ဘက်ကဖြန့်ဝေပေးမယ်ဆိုရင် လောလောဆယ် တစ်သိန်းအောက် ဆိုရင်တော့ တောင်သူတွေ ဝယ်သုံးစွဲနိုင်ပါလိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာအား မသုံးဖူးကြသေးသော်လည်း တရုတ်၊ ထိုင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့မှ တင်သွင်းသည့် ဓာတ်မြေဩဇာများတောင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးမြေဖြင့် ကိုက်ညီသည့်အတွက်ကြောင့် ရုရှား ဓာတ်မြေဩဇာသည်လည်း အဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမည့် ဓာတ်မြေဩဇာများ ပြည်တွင်းသို့ရောက်ရှိသည့်အခါတွင် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် များအား ခွဲတမ်းဖြင့် ဖြန့်ကျက်၍ ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက အမှန်တကယ် တောင်သူများ၏ လက်ထဲသို့ ရောက်ရှိ အောင် ရောင်းချပေးသင့်ကြောင်း တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စပါးသီနှံစိုက်ပျိုးနေစဉ်

“မြန်မာနိုင်ငံမှာ ခေတ်အဆက်ဆက် အစိုးရတွေကတော့ တစ်ခုတော့ရှိတယ်နော်။ ဘာပဲပြောပြော ခုတ်ရာ တစ်ခြား ရှရာ တစ်ခြားဆိုတဲ့ စကားလိုပေါ့။ ကျနော်တို့က တောင်သူလယ်သမားစစ်စစ်တွေ ဖြစ်တယ်ဗျာ။ တောင်သူလယ်သမားစစ်စစ်ရဲ့ လက်ထဲကို ဒီ ဓာတ်မြေဩဇာတွေ ရောက်ပြီးတော့မှ တကယ့်မြေပြင်မှာ သုံးလို့ရ အောင်တော့ လုပ်ပေးတဲ့ နည်းလမ်းတွေရှာပြီးတော့ လုပ်ပေးသင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။ ဓာတ်မြေဩဇာ တောင်သူ လယ်သမားပေးတာကတော့ မှန်တယ်။ ဒါပေမယ့် ငွေကြေး အမြောက်အများရှိတဲ့ လူတွေရဲ့ လက်ထဲကို ရောက်ပြီးမှ ကျနော်တို့ကြားကတဆင့်ခံ ဘယ်လိုပြောမလဲ။ ငါးသောင်းနဲ့ ရမယ့်ဟာကို တဆင့်ခံယူလိုက်ရတဲ့ အခါမှာ ခုနှစ်သောင်းတို့ ရှစ်သောင်းတို့ ဖြစ်သွားရင်တော့ ကျနော်တို့အတွက်လည်း ပေးသာပေးတယ် မရပုံစံ ဖြစ်သွားရင်တော့ မကောင်းဘူး။ ဒါကြောင့် ဘာပဲပြောပြော ဒီလိုဓာတ်မြေဩဇာသာ အမှန်တကယ်ရရှိမယ်ဆိုရင် တောင်သူလယ်သမားတွေရဲ့ လက်ထဲကို တကယ့်ကို ရောက်နိုင်လောက်အောင် ပုံစံ ၇ တွေကို စိစစ်ပြီးတော့မှ တိုက်ရိုက်လယ်သမားကို ရောင်းချပေးနိုင်ရင်တော့ ပိုကောင်းလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ ယူဆတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တောင်သူများအား ခွဲတမ်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက သက်ဆိုင်ရာ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ တွင် တစ်ဧက တစ်အိတ်နှုန်းဖြန့်ဝေပေးသင့်ကြောင်းနှင့် ထိုသို့ ဖြန့်ဝေသည့်အခါတွင် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာန များမှ စနစ်တကျ ကြေညာချက် အမိန့်များထုတ်ပြန်ညွှန်ကြား၍ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါက တောင်သူတိုင်း ရသင့်သလောက် ရမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဓာတ်မြေဩဇာဈေးနှုန်းကြီးမြင့်သည့်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်သည့် တောင်သူများမှာ စိုက်ဧက လျှော့၍ စိုက်ပျိုးလာကြပြီး လာမည့် နွေစပါးစိုက်ပျိုးရန်အတွက် တောင်သူများမှာ စိုက်သင့်၊ မစိုက်သင့် စဉ်းစား နေကြကြောင်း တောင်သူများထံကသိရသည်။

ရုရှားမှ တင်သွင်းမည့် ဓာတ်မြေဩဇာအား ဈေးနှုန်း သက်သက်သာသာဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဆိုပါက စိုက်ဧက လျော့ကျမည် မဟုတ်သကဲ့သို့ အထွက်နှုန်းလည်း စံချိန်မီပြန်ထွက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၄

နေပြည်တော်မှာ ရောင်းချနေသည့် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့မှစတင်ပြီး ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေး တို့တွင်လည်း ရောင်းချပေးမည်ဟု သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန် လိုက်သည်။

ထိုသို့ ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးတို့တွင် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို ရောင်းချပေးလျှင် ရွှေဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ကျဆင်းနိုင်ပြီး တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၇ သိန်းအောက်အထိ ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသူ ရွှေဈေးကွက် လေ့လာ သုံးသပ်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဒါတော့ ရည်ရွယ်ချက်ကိုက ရွှေဈေးကျဖို့ ရည်ရွယ်ချက်လေ။ နောက်တစ်ခုက လောလောဆယ်က ဈေးကွက် ထဲမှာက ပစ္စည်းက အိုင်နေသေးတယ်။ ပစ္စည်းအိုင်နေတယ်ဆိုတာက အိန္ဒိယဘက်က အထွက်က မရှိဘူးလေ။ မရှိဘူးဆိုတာက ဟိုနေ့က မှောင်ခိုတွေကို DRI က ဖမ်းလိုက်သေးတယ်။ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း အိန္ဒိယ ဘက်က အထွက်က နည်းနည်းလျော့သွားတယ်။ ဈေးကွက်ထဲမှာ ပစ္စည်းအိုင်နေတာလည်းပါတယ်။ ဝယ်လိုအား တော့ သိပ်မရှိဘူး။ ဒီနေ့ဆိုလည်း ၂၈ အောက် စဖွင့်တယ်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးလည်း ရောင်းပေးပြီဆိုတော့ ရေရှည် အလားအလာကတော့ အကျများပါတယ်။ ၂၇ အောက်လောက်အထိ သွားနိုင်တယ်” ဟု သူက ပြောသည်။

ရွှေလက်ကောက်များကို တွေ့ရစဉ်

စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့မှစတင်ပြီး နေပြည်တော်တွင် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို ရောင်းချပေးခဲ့ရာ စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့အထိ ရွှေဒင်္ဂါးပြားအလေးချိန် ၄၅၅ ဒသမ ၇၅ ကျပ်သား ရောင်းချပေးပြီးပြီဟု သိရသည်။
ဝယ်ယူသူများအနေဖြင့် နိုင်ငံသား စိစစ်ရေးကတ်ပြား ပြသပြီး ရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို တစ်ဦးလျှင် တစ်ပြားနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးမည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် တစ်ကျပ်သား ၂၇ သိန်းဝန်းကျင်ဖြင့် ရောင်းချပေးနေသည်ဟု သိရသည်။

လက်ရှိ ရွှေဈေးကွက်အတွင်းတွင် ရွှေဝယ်ယူသူ နည်းပါးနေပြီး လာရောက်ရောင်းချသူများပြားနေခြင်းနှင့် လာမည့် ဒီဇင်ဘာလတွင် ရွှေတွင်းများမှ ရွှေများထွက်ရှိလာတော့မည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ရွှေဈေးနှုန်းသည် ဆက်လက် ကျနေမည်ဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်က CNI သို့ပြောသည်။

“ဈေးကွက်ကတော့ ကျနော်တို့ ဒီဇင်ဘာဆိုရင် တွင်းထဲက ရွှေတွေကလည်း ထွက်လာပြီပေါ့။ အခုလောလော ဆယ်က ကျနော်တို့ ပြန်ရောင်းတဲ့ အထည်ပျက်တွေနဲ့ပဲ ဈေးကွက်ထဲမှာ လည်ပတ်နေတာပေါ့။ အထည်ပျက် တွေကလည်း အဝင်များပါတယ်။ပစ္စည်းအဝင်များတယ်။ ဈေးကလည်း ကျတယ်။ ကျနော်တို့ အဝယ်မရှိဘူး။ အလုပ်အကိုင်တွေ ပါးတဲ့အခါကျတော့ ရွှေဝယ်ပြီး စုတဲ့သူ လောလောဆယ် နည်းတယ်ပေါ့။ နည်းတဲ့အတွက် ရွှေဈေးကတော့ ဆက်ပြီးတော့ ကျနေအုံးမှာပါပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် ရွှေဈေးနှုန်းကို အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် ၂၅ သိန်းအထိ ကျဆင်း သွားစေရန် လုပ်ဆောင်နေပြီး လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းဒေါ်လာဈေးနှုန်းနှင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးနှုန်းသည်လည်း ကျဆင်း နေခြင်းကြောင့် အဆိုပါဈေးနှုန်းသည် လာမည့်လတွင် ရောက်ရှိသွားနိုင်သည်ဟု ရွှေဈေးကွက်လေ့သာသူများနှင့် ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များက သုံးသပ်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာ ၂၂

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကားစင်းလုံးငှား၍ ခရီးသွားမှုများလာခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများသည် ကားအငှားအော်ဒါများ ပြည့်လာကြောင်း ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် တော်ဝင် အေးချမ်းအောင် ကုမ္ပဏီလီမိတက်မှ ဒုတိယအော်ပရေးရှင်း ဒါရိုက်တာ မအမရာခင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ် ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ရပ်နားထားခဲ့ရသော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ခရီးသွားကြသော ဧည့်သည်များသည် ကားစင်းလုံးငှား၍ သွားလာသည့်အတွက် လုပ်ငန်းအဆင်ပြေလာကြောင်း၊ ယခု သီတင်းကျွတ်ခရီးသွား ရာသီဖြစ်၍ အော်ဒါများ ပြည့်လာကြောင်း ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများထံမှ သိရသည်။

ဒုတိယအော်ပရေးရှင်း ဒါရိုက်တာ မအမရာခင်က “ကားအသေး Saloon ကနေစပြီးတော့ Alphard တွေ၊ အန်စာတုံးတွေရော ခုသီတင်းကျွတ်အတွက်ကို ကြိုတင်ပြီးတော့ ဘိုကင်တွေ ယူနေကြတယ် စရံတွေတင်ကြ တယ်။ ဆီဈေး အရမ်းတက်တဲ့ အချိန်တွေမှာ နည်းနည်း လေးရပ်သွားတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆီဈေးတွေက ၂၂၀၀ ၊၂၃၀၀ ပတ်ချာလည်လေးတွေဆိုတော့ ငှားတဲ့သူတွေလည်း ခုပြန်ပြီးတော့ လိုက်လာတယ်။ အခု သီတင်းကျွတ် အတွက်ကို ကြိုရောင်းတာတော့ တော်တော်ကြီးကို အရင်ထက်ကိုတော့ ပိုပြီးတော့ ခရီးစဉ်လေးတွေလည်း များ တယ်။ အော်ဒါလေးတွေလည်း ပြည့်တယ်ရှင့်။ ခုလိုမျိုးတော့ ဒီရာသီတွေ မိုးလေးနည်းနည်း ကုန်စပြုလာပြီဆို တော့ ဒီသီတင်းကျွတ်တွေကနေစပြီးတော့ အလုပ်တွေ ဟိုးအရင်ထက်ကို ပိုပြီးကောင်းလာပါတယ်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Bagan ဘုရားဖူးများကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

တော်ဝင် အေးချမ်းအောင် ကုမ္ပဏီလီမိတက်သည် ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းကို ကားအမျိုးအစားပေါင်းစုံ အစီးရေ ၃၀ ကျော်ဖြင့် လုပ်ငန်း လည်ပတ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွင် ကိုဗစ်ရောဂါများ မဖြစ်ပွားခင်က ၂ ညအိပ် ၃ ရက် ခရီးစဉ်ဖြစ်သော ချောင်းသာ ကမ်းခြေ (သို့မဟုတ်) ငွေဆောင်ကမ်းခြေသို့ ကျပ် ၃သိန်းခွဲ ပေးရကြောင်း၊ ယခုအခါမှာတော့ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်မှုကြောင့် ကျပ် ၅ သိန်းထိ တက်သွားကြောင်း သိရသည်။

ထိုဈေးနှုန်းသည် တော်ဝင် အေးချမ်းအောင် ကုမ္ပဏီလီမိတက်၏ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းက ဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပြီး တခြားသော ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုကုမ္ပဏီများ၏ ဈေးနှုန်းများနှင့်တော့ တူညီမည်မဟုတ်ပေ။

လွန်ခဲ့သော ၆ လ ခန့်မှ ကားအငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းကို ကား ၄ စီးဖြင့် ပြန်လည် လုပ်ကိုင်လာကြောင်း တစ်ပိုင် တစ်နိုင် လုပ်ငန်းဖြစ်သဖြင့် အခြားလုပ်ငန်းကြီးများလောက် လာရောက်ငှားရမ်းသူများ မရကြောင်းကို စေလိုရာ ကားအငှား ဝန်ဆောင်မှုမှ ကိုရဲက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကျိုက်ထီးရိုးဘုရားဖူး 

၎င်းက “ကျနော်တို့က သိပ်ကြီးကြီး မားမား Rental (ကားငှားခြင်း) ကြီးလည်း မဟုတ်တဲ့ အခါကြတော့ ပေါ့ပေါ့ ပါးပါးပဲပေါ့၊ အဲ့လို မျိုးလေးတွေပဲ ရတယ်။ နာမည်ကြီးတဲ့ Rental ကြီးတွေမှာတော့ သူတို့တော့ ရကြမယ်ထင် တယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ သိပ်မရဘူးဗျ။ ပြည်တွင်း ခရီးသွားလောက်ပဲ ကျနော်တို့ ရတယ်။ မန္တလေးသွားတယ် မန္တလေးမှာ အလုပ်ကိစ္စလေးရှိရင်းနဲ့ ဘုရားဖူးလိုက်တယ်။ အဲ့လိုမျိုး ပြင်ဦးလွင် ခဏ တက်လည်လိုက်တယ်။ ဒီလောက်ပဲ အရင်လိုမျိုး ခရီးစဉ်တစ်ခု အနေနဲ့ ဘုရားဖူး ထွက်ကြတာတို့၊ သွားတာလာတာတို့တော့ တော်တော် လေး ရှားသွားတယ် မရှိတော့ဘူး။ ရုံးလုပ်ငန်းဌာနတွေ ဘာညာပေါ့၊ ရုံးကိစ္စတွေနဲ့ဆို သွားရတယ်ဗျ။ အလုပ်ကိစ္စ တွေနဲ့ အဲ့လိုမျိုး အလည်အပတ် ပုံစံမျိုးကတော့ သိပ်မသွားဖြစ်ကြတော့ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ကိုဗစ်ရောဂါမဖြစ်ပွားခင် အချိန်ကာလတွင် ပြည်တွင်းခရီးသွား များသာမက ပြည်ပခရီးသွားများပါ လာရောက်ငှား ရမ်းမှုများရှိလာကြောင်း ကားအငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုကြောင့် အဝေးပြေးလမ်းမများတွင် လုံခြုံရေးတင်းကြပ် စစ်ဆေးမှု များနှင့် လုံခြုံရေး စိတ်ပူရခြင်းတို့ကြောင့် ကိုယ်ပိုင်ကားပုံစံမျိုးဖြစ်သည့် ကားအငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများမှ ကားများကို ငှားရမ်းက ခရီးသွားလာကြကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာ ၂၁

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ခရီးသွားလာမှုများ နည်းပါးလာပြီး ကားလက်မှတ် ဝယ်ယူမှုများ နည်းပါးလာသည့်အတွက် အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများ ပြေးဆွဲမှု ခက်ခဲလာသည်ဟု အောင်မင်္ဂလာ အဝေးပြေးကွင်း ဆန်းဂရု(ပ်) ယာဉ်လိုင်းမှ လက်မှတ်ရောင်းချသူ ကိုမျိုးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကားလက်မှတ်များ ရောင်းချရမှု နည်းပါးနေခြင်းသည် ကိုဗစ် ပထမလှိုင်းကာလက စတင်ခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့်လည်း မော်တော်ကားဖြင့် ခရီးသွားလာမှု နည်းပါးလာကြောင်း၊ ထို့နောက် အဝေးပြေး ယာဉ်လိုင်းများ ခက်ခဲလာနေကြောင်း သိရသည်။

ဆန်းဂရု(ပ်) ယာဉ်လိုင်းမှ လက်မှတ်ရောင်းချသူ ကိုမျိုးအောင်က “လက်ရှိကတော့ လုံးလုံးကို မရောင်းရ သလောက် ဖြစ်နေတာ။ တစ်နေ့ တစ်ယောက်စ၊ နှစ်ယောက်စ၊ သုံးယောက်စ အဲ့လိုပဲ ရောင်းရတယ်။ အရင် တုန်းက ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီအချိန်ဆို အယောက်သုံးဆယ်လောက် ရောင်းရတယ်ဆို ခု သုံးယောက်လောက် တောင် မနည်းရောင်းနေရတယ်။ ဒီချိန်ခါတိုင်းဆို အယောက် ၃-၄ ဆယ်လောက် ရောင်းရတယ် တစ်စီးကို၊ ကိုဗစ် မဖြစ်ခင်ကရော နိုင်ငံရေး မဖြစ်ခင်ကရောဆိုရင်တော့ ရောင်းရတာကောင်းတာပေါ့၊ ဒီ ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးမှ နိုင်ငံရေး ဖြစ်ပြီးမှ ရောင်းလို့ချလို့ မကောင်းတော့တာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် တချို့သော ယာဉ်လိုင်းများသည် ပြည်တွင်းခရီးသွားလာမှု နည်းပါးလာခြင်းအပြင် စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်း များပါ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ယာဉ်လိုင်းပြေးဆွဲမှုများကို ရပ်နားလိုက်ကြောင်း အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းပြေးဆွဲ နေသူများထံမှ သိရသည်။

ပုဂံတွင် ခရီးသွားများကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုသို့ အခက်အခဲဖြစ်နေသည်ကို ကျော်လွှားနိုင်ရန်အတွက် ကုန်ပစ္စည်းများတင်၍ တန်ဆာခယူကာ သယ်ယူ ပို့ဆောင်ပေးနေရသော်လည်း လက်ရှိတွင် ကုန်ပစ္စည်းများကို သယ်ယူပို့ဆောင်ရန် လာရောက်အပ်နှံမှုများ အလွန် နည်းပါးလာကြောင်း အောင်ဆန်းအဝေးပြေးကွင်းမှ ရွှေကမ္ဘာ ကားဂိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရင်က အစ်ကိုတို့ ဒီဘက်ဆိုရင် ကားတစ်စီး ထွက်မယ်ဆိုရင် တန်ဆာ အားဖြင့်ဆိုလို့ရှိရင် ၁၀ သိန်း၊ ၁၁ သိန်း၊ ၁၂ သိန်း အဲ့လောက်တွေ သွားတယ်။ အခုက အဲ့လောက်ကို မရှိတော့တာ ပြတ်သွားတာပေါ့၊ ပြတ်သွားတဲ့ အချိန်မှာ လာသမျှပစ္စည်းကို အစ်ကိုတို့က အကုန်လုံးယူပြီးတော့မှ ဒီကားမှာရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းနဲ့ လည်ပတ်ဖို့ အစ်ကို တို့ ဂိတ်က သူဌေးရဲ့ ဒုတိယပေါ့၊ အစ်ကိုတို့ ဂိတ်မှာရှိတဲ့ တာဝန်ရှိတဲ့ အကြီးဆုံးသူတွေကတောင် မနည်း ရုန်းနေရ တာလေ အဲ့လိုမျိုးဖြစ်နေတာ အခြေအနေက အဲ့လောက်ကို ကွာသွားတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ယခုလို အကြပ်အတည်းကာလတွင် ကားယာဉ်လိုင်းများ အနေဖြင့် ကားအစီးရေ လျှော့ချခြင်းများ အပြင် ကား မောင်း သမားများလည်း လျှော့ချခဲ့ရကြောင်း ရွှေကမ္ဘာ ကားဂိတ်က ပြောသည်။

 ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆိုနေကြသူများ (ဖရွန်းတီးယားမြန်မာ)

ရွှေကမ္ဘာကားဂိတ်က “တောင်ကြီးနဲ့ မန္တလေးကို သွားတာဖြစ်တဲ့အတွက် တောင်ကြီးနဲ့ မန္တလေးကို သွားမယ့် ပစ္စည်းတွေ အကုန်လုံးကို အစ်ကိုကြီးတို့က ရန်ကုန်ကနေပြီးတော့မှ တိုက်ရိုက် တစ်စီးထဲကို ဆန့်သလောက် အကုန်သယ်သွားတယ်။ သယ်သွားပြီးတော့ မှ ၁၆၂ မိုင်မှာ မန္တလေးက လာတဲ့ကားက အဲ့မှာစုံ တောင်ကြီးက လာတဲ့ကားက အဲ့မှာစုံ ဒါမှ မဟုတ်လို့ရှိရင် မန္တလေးက လာတဲ့ကားကို ခေါ်လိုက်တယ်။ ခေါ်ပြီး မန္တလေးက လာတဲ့ကားကို ကိုကြီးတို့ပစ္စည်းကို ကယ့်တင်ပေးလိုက်တယ်။ ရန်ကုန်ကနေ သွားတဲ့ကားက တောင်ကြီးကို တိုက်ရိုက်တန်းတက်ပေါ့။ အဲ့လိုမျိုးတွေ လုပ်ရတာပေါ့၊ ခါတိုင်း အခြေအနေဆိုရင်တော့ အစ်ကိုတို့က ရန်ကုန်တစ်စီး မန္တလေးတစ်စီး အဲ့လိုထွက်တာလေ” ဟုပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်ကို အရေးပေါ် ကြေညာခဲ့ခြင်း၊ ကိုဗစ် တတိယလှိုင်းဖြင့် ရင်ဆိုင်ရခြင်း၊ လတ်တလောတွင်လည်း ကိုဗစ် တကျော့ပြန် ဖြစ်ပေါ်လာနေခြင်း၊ တိုင်းဒေသ ကြီးနှင့် ပြည်နယ်အများအပြားတွင် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေခြင်း စသည့် အခြေအနေအရပ်ရပ် ကြောင့် ပြည်တွင်းခရီးသွားလာမှုများ လျော့နည်းလာခဲ့သည်။

အဆိုပါ ခရီးသွားလာမှုများ လျော့နည်းလာခြင်းကြောင့် အဝေးပြေးယာဉ်လိုင်းများလည်း ပြေးဆွဲရန် ခက်ခဲလာ နေ ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၁

Level 2 အဆင့်မြှင့်ထားသည့် KPay အကောင့်များ အပိတ်ခံရသည်ဟု လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာပေါ်တွင် ပျံ့နှံ့ ခဲ့ပြီးနောက် Online shopping လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ အချို့တို့သည် ဝယ်ယူသူထံမှ KPay ဖြင့် ငွေပေးချေ ခြင်းအား ရပ်နားလာကြသည်။

အချို့ Online shopping လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများသည် KPay ဖြင့် ငွေပေးချေခြင်းအား အချိန်ကာလအားဖြင့် တစ်ပတ်ခန့် ရပ်နားထားကြောင်း Online shopping လုပ်ကိုင်သူများထံက သိရသည်။

ထိုသို့ ရပ်နားလာကြခြင်းသည် ၎င်းတို့ ကိုယ်တိုင် KPay ပြဿနာကြုံတွေ့ရသည့်အတွက်ကြောင့် မဟုတ်ဘဲ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာပေါ်တွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည့်အတွက်ကြောင့်ဟု သိရသည်။

Export အထည်များ ရောင်းချနေသည့် Online shop မှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက “ဒီတစ်ပတ်တော့ ရသေးတယ် အမ။ နောက်တစ်ပတ်ကစပြီး မရတော့ဘူး။ တခြား AYA၊ CB၊ Wave တွေရှိတယ်။ Kpay က အခုက error လေးတွေတက်နေတယ်လေ။ Facebook မှာ အမလည်းတွေ့မှာပါ ပို့စ်တွေ” ဟု ပြောသည်။

အချို့ Online shopping လုပ်ငန်းများတွင် KPay သာမက Wave money ဖြင့်ပါ ငွေပေးချေခြင်းကို ရပ်နား လာကြခြင်းဖြစ်ပြီး အခြား AYA၊ CB Pay တို့ဖြင့်သာ ငွေပေးချေခြင်းအား လက်ခံကြောင်းနှင့် အချို့ Online Shopping လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများတွင်မူ လက်ရှိအချိန်ထိ KPay အား လက်ခံပေးနေကြောင်း သိရသည်။

Tik Tok Trends Online Shop Myanmar က “wave ကကျတော့ အဲဒီလောက်ထိ မဆိုးဘူးပေါ့။ သူက အကောင့် က level မြှင့်လိုက်လို့ error ဖြစ်လို့ ဖုန်းလှမ်းဆက်လိုက်ရင် သူက ချက်ချင်းပြန်ရတယ်။ KPay က အဲဒီလို မဟုတ်လို့လေ။ Kpay ဘက်ကကျတော့ ရုတ်တရက် အကောင့်ပိတ်တာတို့၊ မနေ့က တက်လာတဲ့ စာတွေ ဆိုရင်လည်း level တင်ထားတဲ့ လူတွေပါ အကောင့်အပိတ်ခံရတယ်။ အဲဒါ error လို့ ပြောတာလား မသိဘူး။ ရုတ်တရက် မသိဘဲနဲ့ အဲဒီလိုအပိတ်ခံရတာတွေရှိလို့ အလုပ်ရှုပ်လို့ပေါ့။ သူတို့က ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ နည်းနည်း တက်လာတဲ့ သတင်းတွေကို ကြည့်ပြီးတော့ KPay မှာ အဲဒီလို ပိတ်တာတွေ ဘာတွေရှိတယ်ဆိုတော့ သူတို့ KPay ကို မသုံးတော့ဘဲ နားထားကြည့်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့ရှိ Wave Pay ထုတ်ယူနိုင်သည့်ဆိုင်မြင်ကွင်း 

ရန်ကုန်ရှိ Online Shopping များမှ ပစ္စည်းများဝယ်ယူသည့်အခါတွင် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး မှ ဝယ်ယူသူဖြစ်ပါက အိမ် အရောက်ငွေချေစနစ်အား လက်ခံပြီး အခြားတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များမှ မှာယူပါက ကြိုတင်ငွေလွှဲကာ ပေးချေရခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ကြိုတင်ငွေလွှဲ၍ ပေးချေရသည့်အခါတွင်လည်း ဝယ်ယူသူအများစုသည် KPay နှင့် Wave money တို့ဖြင့် သာ အများဆုံး ငွေပေးချေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း Online Shopping လုပ်ကိုင်သူများထံက သိရသည်။

Online Shop မှ ပစ္စည်းဝယ်ယူသည့် ကိုခန့်အောင်က “ပစ္စည်းအမယ်များများ မှာတာမျိုးဆို ငွေသိန်းနဲ့ချီ ကိစ္စမျိုး ဆို ဘဏ်ကလွှဲလို့ အဆင်ပြေတယ်။ ဒါပေမယ့် သောင်းဂဏန်းကိစ္စတွေကျတော့ ဘဏ်ကလွှဲဖို့လည်း အဆင်မပြေ ဘူး။ အဲဒါကြောင့် ဝယ်တာကို ခဏ နားထားတာပေါ့။ အခု ပစ္စည်းတစ်ခုလိုချင်တယ်။ ပြောရမယ်ဆိုရင် စာအုပ် တွေဝယ်တယ် လှမ်းမှာတယ်။ ဟိုဘက်က KPay ရော Wave Pay ရော လက်ခံတာနားထားတော့ မဝယ်ရဘူးပေါ့။ CB pay တို့ တခြား Pay တို့ ပြောင်းသုံးရမှာပေါ့။ အသုံးများတာကတော့ KPay ရယ်၊ Wave Pay ရယ်ပဲ အသုံးများ တာလေ။ တခြားဟာတွေက မသုံးဘူး” ဟု ပြောသည်။

ယခုလို မှားယွင်းစွာ အကောင့်ပိတ်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် KPay အကောင့်အား အဆင့်မမြှင့် ရသေးသူများအနေဖြင့် ပုံမှန်အတိုင်း ငွေလွှဲ၊ ငွေလက်ခံခြင်းများ၊ ဖုန်းဘေလ်ဖြည့်ခြင်းများအပြင် အခြား ငွေပေးချေ ခြင်းများအား ပုံမှန်အတိုင်းလုပ်ဆောင်၍ရပြီး ပိတ်ထားခြင်းမရှိကြောင်းနှင့် Level 2 အဆင့်မြှင့်ပါက ပို၍ ကောင်းမွန်ကြောင်း ကမ္ဘောဇ ရန်ကင်းဘဏ်ခွဲမှ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးက CNI သို့ ပြောသည်။

စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့က လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာပေါ်တွင် KPay အကောင့်အချို့ အပိတ်ခံရသည်ဟု ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး အကောင့်ပိတ်ခံရသူတစ်ဦး၏ ရေးသားချက်အရ ၎င်း၏ KPay သည် Level 2 အဆင့်မြှင့်ထားပြီးဖြစ်ကာ ဖုန်း sim card နှင့် KPay ဖွင့်ထားသည့် ဖုန်းနံပါတ်မှာ တူညီသည့်အပြင် မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းလည်း တူညီကြောင်း၊ ငွေလွှဲ မရသည်မှာ နှစ်ရက်ခန့်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် KPay Call Center သို့ ဆက်သွယ်ကြည့်သည့်အခါတွင် ၎င်းတို့ဘက်မှ မှားပိတ်မိခြင်းဖြစ်ပြီး ဗဟိုဘဏ် သို့ လူကိုယ်တိုင် Mail ပေးပို့ကာ Complain ပေးရမည်ဟု ပြောဆိုကြောင်း ၎င်းရေးသားချက်အရ သိရသည်။

၎င်းကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ KPay မှ သုံးစွဲသူ အကောင့်များထံသို့ အသိပေးချက်တစ်စောင်အား စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက် နေ့တွင် ပေးပို့လာခဲ့ပြီး ထိုထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က လိုအပ်သလို အခါအားလျော်စွာ ညွှန်ကြားလာ သည့် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနှင့် အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ AML/CTF များ အပါအဝင် အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်များ၊ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများ၊ ညွှန်ကြားချက်များကို အပြည့်အဝ လိုက်နာကျင့်သုံး ရသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ အဆင်မပြေမှုဖြစ်ခဲ့ရကြောင်း ရေးသားထားသည်။

သုံးစွဲသူများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ အကောင့်များအား မှားယွင်းစွာ ယာယီအသုံးပြုခွင့်တားမြစ်ခံထားရသည်ဟု ယုံကြည်ပါက မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သို့ တိုက်ရိုက်အကျိုးအကြောင်းတင်ပြနိုင်ကြောင်းနှင့် အကျိုး အကြောင်းတင်ပြလိုပါက မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. သို့ အီးမေးလ်း တိုက်ရိုက် ပေးပို့ အကြောင်းကြားနိုင်ကြောင်း ပါရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၁

ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မိုးစပါးအများဆုံးစိုက်ပျိုးသော ဒေသများတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေခြင်းနှင့် စစ်ရေးတင်းမာနေမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် တောင်သူများသည် လုပ်လက်စ လယ်ယာများကို စွန့်ခွာ၍ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် နေကြရသည့် အတွက် ယခုနှစ် မိုးစပါးအထွက်နှုန်းမှာ ပို၍ လျော့ကျမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မိုးစပါးအား တစ်ပြည်နယ်လုံးတွင် စိုက်ပျိုးကြသော်လည်း မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်နှင့် ကျောက်တော်မြို့တို့၌ အများဆုံး စိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်ကာ ထိုဒေသများတွင် တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့် တပ်တော်(ULA/AA)တို့အကြား လက်ရှိ တိုက်ပွဲနှင့် စစ်ရေးတင်းမာမှုတို့ကြောင့် ဒေသခံများမှာ ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်နေရခြင်း ဖြစ်သည်။

ရခိုင်တောင်သူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်တောင်သူ ဦးမင်းဦးက “အခု နောက်ဆုံးမိုးမှာ စိုက်တဲ့တောင်သူတွေဆိုရင် မြေဆီကျွေးမယ်၊ ပိုးမွှားအန္တရာယ် တွေကို ကြီးကြပ်ပြီး ဆောင်ရွက်ရတဲ့ အချိန်ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီလို ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်ရမယ့်အချိန်မှာ အခုလို စစ်ဘေး အန္တရာယ်ကြောင့် ပြေးလွှားနေရတဲ့အတွက် ဘာမှကြည့်ရှုခြင်း မရှိတဲ့အတွက် ပစ်ထားရတဲ့ ဘဝ အခြေ အနေမျိုး ဖြစ်နေတယ်။ ဒီလို တောင်သူတွေက ပစ်ထားရတဲ့ အတွက်ကြောင့် သီးချိန်မှာဆိုရင် နှစ်စဉ် နှစ်တိုင်း ထက် ပိုမို လျော့နည်းလာမယ်လို့ မျှော်လင့်မိပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို ဒီအထွက်နှုန်း ကောင်းဖို့အတွက်က စပါး ကို တောင်သူတွေမှာ ဘာလုပ်ရလဲဆိုရင် ပိုးမွှားအန္တရာယ်က ကင်းစင်အောင် ရေသွင်း၊ ရေထုတ် ဒါတွေကို အမြဲတမ်း တောင်သူတွေက ကြည့်ရှုပြီးတော့ လိုအပ်ရင် လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်ပေးရတာပါ။ အခုက အသက် အိုးအိမ်ကို စွန့်ခွာပြီးတော့ သွားရတဲ့အတွက်ကြောင့် လုပ်ခင်းကိုင်ခင်းတွေမှာ စပါးတွေကို ဒီအတိုင်း ပစ်ထားခဲ့ရ တာပါ။ ဒါကြောင့် ပိုးမွှားအန္တရာယ်ကျလည်း မလုပ်နိုင်ဘူး။ ရေသွင်း၊ ရေထုတ်ကိုလည်း မလုပ်နိုင်ဘူး။ ဒီလို မလုပ်နိုင်တဲ့ အတွက်ကြောင့် အထွက်နှုန်းက လျော့မှာကတော့ သေချာပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

တောင်သူများအနေဖြင့် တိုက်ပွဲမဖြစ်ခင် ကာလက လုံခြုံရေး အခြေအနေအကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး သွင်းအားစုများ အား သယ်ယူရသည့် အခါတွင် အချိန်ကာလအားဖြင့် ကြာမြင့်ကာ လိုချင်သလောက် မရရှိခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရ သော်လည်း လက်ရှိတိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားနေသည့် ကာလတွင် ပို၍ အခက်အခဲဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်တောင်သူများထံက သိရသည်။

ရခိုင်တိုက်ပွဲရှောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ဒီဇယ်ဆီ တစ်ပေပါ ဈေးနှုန်းမှာ ၇ သိန်းခန့် ပေးဝယ်နေရသည့်အပြင် တိုက်ပွဲ အခြေ အနေ ယခုထက် ပိုမိုပြင်းထန်လာပါက ကုန်းလမ်းနှင့် ရေလမ်း အသွားအလာများ ပြတ်တောက်သွားမည်ကို စိုးရိမ် ကြောင်း ရခိုင်တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီလိုပြတ်တောက် သွားမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ သယ်ယူရတဲ့ အခြေအနေ ပြတ် တောက်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒီမှာ လိုအပ်တဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာတို့၊ ဒီဇယ်ဆီတို့၊ ဆန်စပါး သယ်ရတာတို့မှာအစ အခက်အခဲတွေကတော့ ဒီစစ်ရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကတော့ ကျနော်တို့ တောင်သူလယ်သမားတွေဖြစ်ကြတဲ့ ပြည်သူအပေါ်မှာပဲ သက်ရောက်မှု အများတွေ ဖြစ်လာမှာပေါ့။ စစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် တောင်သူလယ်သမားတွေ မှာ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ နေရာတိုင်း လိုလိုသာ တိုက်ပွဲဧရိယာတွေ ကျယ်ပြန့်လာမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ကောင်းကောင်းမွန် ရိတ်သိမ်းနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလေ” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ထွက်ရှိသည့် စပါးများအား ၎င်းတို့ဒေသတွင်းရှိ ရခိုင်ပြည်သူများသာ စားသုံးကြခြင်း ဖြစ်သည့် အတွက် လက်ရှိစိုက်ပျိုးထားသည့် မိုးစပါးများ အထွက်နှုန်းလျော့ကျပါက လာမည့်နှစ်တွင် တောင်သူများနှင့် စားသုံးသူ ဒေသခံများအတွက် အကျိုးသက်ရောက်မှု ကြီးကြောင်း ရခိုင်တောင်သူ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စပါးစိုက်ပျိုးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

“ဒါကတော့ တိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်နေတယ်လေ။ ဒီနှစ်စိုက်ပျိုးတဲ့ စပါးရာသီမှာ အခုစိုက်ပျိုးပြီးတဲ့ အချိန်မှာ နှစ်တိုင်း စိုက်တဲ့ လယ်မြေဧက၏ တဝက်ခန့်လောက်ပဲ စိုက်ပျိုးနိုင်တယ်။ အဲဒီ တဝက်ခန့်လောက်မှာ သဘာဝဘေး အန္တရာယ် မိုးခေါင်မှုကြောင့် ဧက ၂၀ လောက်ပဲ အကောင်းဖြစ်တယ်။ ၂၀၊ ၃၀ လောက်မှာ ပျက်စီးတာရယ်၊ နောက် တစ်ခုက ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးလို့ မြေဆီမသုံးနိုင်တာရယ် ၂၀ လောက်ပဲရှိတယ်။ အဲဒီ ၂၀ လောက်မှာ အခုတစ်ခါ စစ် ဘေးရှောင်တွေ ဖြစ်လာတဲ့အတွက်ကြောင့် လာမယ့်နှစ်မှာကတော့ ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်တွင်းမှာရှိသော တောင်သူ လယ်သမားများနှင့် စားသုံးသူအားလုံးသည် ယခုဖြစ်နေသော ကုန်ဈေးနှုန်း ဆန်ဈေးထက် တစ်ဆမြင့် မယ်လို့ ကျနော်တို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ထွက်ရှိတဲ့ ဆန်စပါးကလည်း လာမယ့်နှစ်မှာ ရခိုင်ပြည်သူလူထု စားသုံးဖို့အတွက် လုံလောက်ချင်မှ လုံလောက်မယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၇-၁၈ ခုနှစ်ကာလများကလည်း တပ်မတော်နှင့် AA အကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်ခဲ့ကြသည့် အတွက် ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ရမှုကြောင့် ရခိုင် တောင်သူများမှာ အရှုံးပေါ်ခဲ့ကြပြီး ချေးငွေများလည်း မဆပ်နိုင်သည်အထိ ဖြစ်ခဲ့ကြကာ ယခုမှ ပြန်လည်နလန်ထူနိုင်ကာစ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၁

ယခုနှစ် ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးရာတွင် စိုက်ပျိုးစရိတ်များသည် ယခင်နှစ်များထက် ကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် အသစ်ထွက်ရှိလာမည့် ကြက်သွန်များကို ဈေးနှုန်းတိုးမြှင့် ဝယ်ယူပေးရန်အတွက် ကုန်သည်များကို တောင်းဆိုထားကြောင်း ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများကို တောင်သူများအတွက် အဆင်ပြေစေသည့် ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးရန် အတွက် ကုန်သည်များကို ပြောဆိုနေရကြောင်း ပခုက္ကူမြို့နယ်မှ ကြက်သွန်စိုက်တောင်သူ ဦးခင်မောင်ဋ္ဌေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဦးလေးတို့ စိုက်စရိတ်နဲ့ ကာမိအောင်ဆိုရင် ဒီနှစ်အနေအထားမှာ ဝယ်ရတဲ့အရင်းအနှီးကလည်း အခု အပင်မွှား တွေဆိုရင် ၂ သိန်းခွဲလောက် ဝယ်ရတယ်လေ။ ပင်မွှား အချိန် ၁၀၀၊ ပိဿာ ၁၀၀ ကို။ မြေဩဇာဆိုရင်လည်း အာမိုတစ်လုံးကို ၂ သိန်းကျော်တယ်။ အရင်နှစ်က လုပ်တဲ့အနေအထားနဲ့ဆိုရင် အဆပေါင်း တော်တော်များများ ကွာသွားတယ်။ အရင်နှစ်က အဲလောက် မကွာဘူး ပစ္စည်းတွေ။ အဲဒါနဲ့ ကာမိအောင်ဆိုရင် ဈေးကအနည်းဆုံး သိန်းကဏန်းလောက် ဖြစ်နေမှ တောင်သူတွေအတွက် အဆင်ပြေမှာ။ ကုန်သည်တွေနဲ့ တွေ့ရင်တော့ ဘယ်ဈေး ဘယ်ဈေးရမှ အဆင်ပြေမှာပေါ့။ ကိုယ်လုပ်ထားတဲ့ အရင်းအနှီးတွေက များတာနဲ့ဆိုတော့လေ။ သူတို့ကလည်း အခုပြောသလိုပေါ့ အထက်က ကုန်သည်ကြီးတွေ တိုးဝယ်မှပဲ ဖြစ်တော့ဖြစ်တာပေါ့။ သူတို့ကပဲ ဈေးမြှင့်ဝယ်လို့ တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ တဆင့်တဆင့်နဲ့ အဲလို ပြောရမှာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၌ တန်ဆောင်မုန်းလတွင် မိုးကြက်သွန်ထွက်ရှိပြီး တန်ခူးလတွင် နွေကြက်သွန် ထွက်ရှိကြောင်းနှင့် ကြက်သွန်အသစ် ထွက်ပေါ်သည့်အချိန်တွင် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် ကျဆင်းလေ့ရှိကြောင်း သိရသည်။

မိုးကြက်သွန်များသည် ရာသီဥတုအခြေအနေကြောင့် ကြာရှည်စွာ သိုလှောင်ထား၍ မရကြောင်းနှင့် နွေကြက်သွန် များသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး သိုလှောင်ထား၍ရကြောင်း သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ကြက်သွန်ပေါ်ချိန်တွင် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာ ၄၀၀ ကျပ်မှ ၆၀၀ ကျပ်အထိသာ ရရှိ ခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင် တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်အထိ ရရှိနိုင်သည်ဟု ပခုက္ကူမြို့နယ် ကုန်သည်ပွဲစားများအသင်းမှ ကြက်သွန်ကုန်သည် ဦးလှသောင်းက CNI သို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်များကို ကုန်ကားများဖြင့် အတင်အချ ပြုလုပ်နေစဉ်

မိုးကြက်သွန်များကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ကျောက်ဆည်ခရိုင်၊ မြစ်သားမြို့နယ်တွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးလေ့ ရှိပြီး ဆိပ်ဖြူ၊ မြင်းခြံ၊ ကျောက်ဆည်၊ ရွှေဘို၊ ပခုက္ကူ စသည့် ဒေသများတွင် စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရသည်။

ယခုနှစ်တွင် သွင်းအားစုစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် တောင်သူများက ကြက်သွန်ဈေးနှုန်း တိုးမြှင့်ပေးရန် တောင်းဆိုနေကြသလို ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည်လည်း ယခင်နှစ်၏ ဈေးနှုန်းထက် ၂ ဆခန့် ရရှိနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူနှင့် စားဖိုဆောင်သီးနှံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခင်ဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ သုံးသပ် ပြောဆိုသည်။

“မြေဆီမကိုက်လည်း ဖြစ်ရင် နှစ်ဆပေါ့။ နဂိုပေးတဲ့ဈေးက ကြမ်းခင်းဈေးက ၄၅၀၊ ၄၅၀ တောင်မဟုတ်ဘူး။ ၄၅၀ က ဒီနှစ်ပိုင်းမှာ ၄၅၀ ဖြစ်သင့်ပါတယ်ဆိုပြီး တွက်တာ။ အခုလာမယ့်နှစ်လည်း ဖြစ်ရင် ၈၀၀၊ ၉၀၀ ပေါ့။ ဘယ်လိုမှ အဲဒီဈေးတွေက မကိုက်ဘူးဆိုတာ မဖြစ်ဘူး။ အခုက အခြေအနေ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ကြက်သွန်က စိုက် နည်းတာရယ်၊ မိုးလေဝသကြောင့်၊ ရာသီဥတုကြောင့် ကြက်သွန်တွေက အထားမခံဘူး။ ထားရင် တစ်ဝက်လောက် ပဲ ခံတယ်။ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း လျော့တယ်။ အဲလိုတွေ ဖြစ်တာ။ အဲတော့ အဲဟာတွေကြောင့် ကျနော်တို့က ခုနလိုပေါ့ နဂို နှစ်နှစ်လည်း ရှုံးထားတော့ အဲဒါမျိုးတော့ ထိုက်သလောက်တော့ ဖြစ်သင့်တယ်ဆိုပြီးတော့ အဲလိုပဲနေတာ” ဟု သူက ပြောသည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် ပြည်တွင်းကြက်သွန်လက်ကျန် နည်းပါးနေခြင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ကြမည့် ကုန်သည်များ ဝယ်ယူမှု များပြားခြင်းတို့ကြောင့် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာ ၃၀၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးနှုန်း ဖြစ်ပေါ်နေသည်။

သို့သော် မိုးကြက်သွန်များ ထွက်ရှိလာမည့် တန်ဆောင်မုန်းလ အကုန်ပိုင်းတွင် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် ၁၀၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိသွားမည်ဟု ကုန်သည်များက ခန့်မှန်းထားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၀

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ရွှေသောင်ယံမြို့နယ်က ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသူများသည် ငါးရရှိမှု နည်းပါးလာ ခြင်းကြောင့် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲများ ဖြစ်နေကြောင်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသူ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ ငါးရရှိမှု နည်းပါးခြင်းနှင့်အတူ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းပါ မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ပိုမို ခက်ခဲလာနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေသူ ဦးကိုကိုကြီးက “ဓာတ်ဆီက ဈေးတအားကြီးမြင့်၊ သွားတဲ့ဟာလည်း ခရီးကဝေး သလို ၊ အဲ့လို ခရီးဝေးတဲ့ အခါကြကတော့လည်း ဓာတ်ဆီက နှစ်ဂါလံ သုံးဂါလံ ကုန်တဲ့အခါကြတော့ ငါးကလည်း မရတဲ့ အခါကြတော့ အိမ်ကနေစိုက်ရတဲ့ အခါမျိုးလည်းရှိတာပေါ့၊ အခက်အခဲကတော့ ရှိတာပေါ့၊ ငါးကလည်း သိပ် ပြီးမရတော့ ဈေးတွေကလည်း တအားမြင့်တဲ့ အခါကြတော့ ရှာတာနဲ့ ရတာနဲ့က မကာမိသလို အခက်အခဲကတော့ နည်းနည်း၊ စားဝတ်နေရေးအတွက် အခက်အခဲတော့ တိုးတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွှေသောင်ယံမြို့အ၀င်

ရွှေသောင်ယံမြို့နယ်တွင် ငါးဖမ်းစက်လှေ အစီးရေပေါင်း ၅၀ ခန့်ရှိကြောင်း၊ ထိုဒေသသည် ပင်လယ်လုပ်ငန်းကို သာ အဓိက လုပ်ကိုင်ကြကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ရာသီဥတု အခြေအနေများကြောင့် ပင်လယ်ငါးဖမ်း လုပ်ကိုင်နေသူများသည် ငါးဖမ်းမထွက်ရသည်မှာ တစ်ပတ်ကျော် ကြာရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ယခင်က ငါးဝယ်ဒိုင်များသည် ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းအထိ ငါးဖမ်းလုပ်သားများ ငါးများဝယ်ယူပေခြင်းနှင့် စားဝတ် နေရေးအတွက် ထောက်ပံ့ပေးခြင်းများ လုပ်ပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ငါးဝယ်ဒိုင်များလည်း အခက်အခဲ ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ယခင်ကကဲ့သို့ ထောက်ပံကြေးများ မပေးနိုင်တော့ကြောင်း ငါးဒိုင်ပိုင်ရှင် ကိုမျိုးမင်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဟိုခေတ်ကတော့ အကုန်လုံး လိုအပ်တဲ့ဟာ မှန်သမျှ ထောက်ပံ့ပေး ငွေပါ ထောက်ပံ့ပေးတာပေါ့၊ အခု သူတို့ဆီက ငါက ထောက်ပံ့ကြေး တောင်းရမလို ဖြစ်နေတယ်၊ ငါ့မှာလည်း သူတို့လို ဖြစ်နေတာကို လက်ရှိမှာ ကိုယ့် အရောင်းအဝယ် ကောင်းစားမှု မတင်ရမချင်း၊ မီးပျက်လို့ ဆီနှစ်ဂါလံ သုံးတယ်ဆိုရင်ပဲ သုံးသောင်းဖြစ်နေပြီ ထွက်ငွေက နောက်ကလိုက်ကြမ်းနေတာပေါ့၊” ဟု ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ရွှေသောင်ယံမြို့တွင် ယခင် ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းအတွင်းက ငါးတစ်ပိဿာ ၃၀၀၀ ကျပ်မှ ၁၅၀၀ ကျပ်သို့ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း လက်ရှိပေါက်ဈေးမှာ ငါးတစ်ပိဿာ ၄၅၀၀ ကျပ်ရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းမြင့်နေပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်စရိတ် ကြီးမြင့်လာ၍ မကိုက်ကြောင်း၊ ကုန်ဈေးနှုန်းများလည်း ကြီး မြင့်နေခြင်းကြောင့် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြောင်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။