CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၆

၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ်၏ ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်ထက် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ ပိုများ သော်လည်း ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၄၂.၄၄၆ သန်း လိုငွေပြနေသေးကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် သွင်းကုန်ထက် ပို့ကုန်ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ကုန်သွယ်ရေးပိုငွေပြခဲ့သော်လည်း တခြားသောလမ်းကြောင်းများမှ သွင်းကုန်တင်သွင်းမှု များပြားနေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေပြနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသူများက ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်က ပိတ်ထားသည့် တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တချို့ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်သည့်အတွက် ယခုနှစ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးပမာဏသည် တိုးတက်လာခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မူဆယ် ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်သို့ တင်ပို့မည့် ကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

“၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်မှာ ၂၀၂၁ ထဲကို ပြောရမယ်ဆိုရင် ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းကြောင့် လုံးဝရပ်ထားရတဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၂၁ နှစ်လယ်လောက်ကနေပြီးတော့ ၁၁ လပိုင်းလောက်အထိက လုံးဝကို ရပ်ထား ရတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဘာမှ လုပ်ရှားလို့မရဘူး။ ဒါပေသည့် ၂၀၂၂ ထဲ ရောက်လာတဲ့အခါမှာတော့ ပြန်ပြီးတော့ အရောင်းအဝယ်တွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဒါကြောင့် ဘာပဲပြောပြော အန်ကယ်တို့ ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ထက်စာရင် အခု ၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်က သိသိသာသာကြီးကို တိုးတက်လာတယ်ပဲ ပြောရမယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ မှာ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းကြောင့် တစ်ခုတည်းသော ဖွင့်ထားတဲ့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တောင် ပိတ်လိုက်တယ်။ ဆေးပစ္စည်းကလွဲရင် ကျန်တဲ့ပစ္စည်း အဝင်အထွက် လုပ်လို့ မရဘူး။ ဒါကြောင့် ၃ လလောက်က လုံးလုံး နားလိုက်ရတယ်။ ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ ဒါပေသည့် ၂၀၂၂ ထဲမှာ ပြန်ပြီးတော့ လုပ်လို့ရတယ်။ ကုန်သွယ်မှုတွေ ပြန်စတယ်။ အရောင်းအဝယ်တွေ ပြန်လုပ်လို့ရတယ်။ ဒါကြောင့် ၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ထက်စာရင်တော့ အခု ၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ က ပိုပြီး ကောင်းတယ်လို့ အန်ကယ်ပြောချင်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ တိုးတက်ခဲ့သော်လည်း ကိုဗစ်ကာလ မတိုင်ခင် ကုန်သွယ်မှု ပမာဏထက် လျော့နည်းနေသေးကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

 နိုင်ငံခြားငွေဈေးတွက်ချက်နေစဉ်

၂၀၂၂ - ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့အထိ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်း များအရ ပို့ကုန်အနေဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၁၇၁ ဒဿမ ၁၄၃ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၇၁၃ ဒဿမ ၅၈၉ သန်း ကုန်သွယ်နိုင်ခဲ့သည့်အတွက် ပို့ကုန်လိုငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၄၂ ဒဿမ ၄၄၆ သန်းဖြစ် ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ပြနေသည့်အပေါ် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးက “Trade မြင့်တာတော့ ကောင်းပါတယ်။ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ပြနေတာ မကောင်းဘူးလို့ တစ်ထစ်ချကြီးလည်း ပြောလို့မရဘူးပေါ့။ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ဘာကြောင့်ပြတယ်။ Export ကျလို့လား Import တအားတက်လို့လား။ Export မကျဘူး Import တက်တာ ပိုများလို့ ဒါဆိုရင်တော့ တအားအဆိုးကြီး မဟုတ်ဘူးပေါ့လေ Export လည်း တက်နေတယ်။ တစ်ခါ Import မှာမှ ၃ မျိုး ခွဲထားတယ်။ အရင်းအနှီးကုန်စည် capital goods ဆိုတာရယ်၊ နောက် intermediate goods၊ နောက် Consumer goods ပေါ့။ အဲဒီအထဲမှာမှ ဘယ်ဟာတွေကြောင့် Import တွေ တက်လာလဲဆိုတာ တစ်ချက်ကြည့် ရမယ်ပေါ့။ ဖြစ်လာတဲ့ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေကို ဘာနဲ့ ဖြည့်ဆည်းမလဲပေါ့။ ဖြည့်လို့ရတာက FDI ပေါ့ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုနဲ့ ဖြည့်လို့ရတယ်။ အဲဒီဟာတွေနဲ့ ကာမိနေသေးတာတော့ ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေ များတယ်လို့ ပြောလို့ မရ သေးပါဘူး။ အဲဒီဟာတွေနဲ့ မကာမိတော့ဘူး နိုင်ငံတော်ရဲ့ အရန်ငွေထဲကနေ ထုတ်ပြီးတော့ သွားရတော့မယ် ဆိုရင်တော့ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ ၁ ကျပ်ပြရင်လည်း များတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံ ဖြစ်သည့်အတွက် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိသည့် နိုင်ငံ ခြား ရင်းနှီမြှုပ်နှံမှုအတွက် လိုအပ်သည့် ကုန်ကြမ်းများ တင်သွင်းနေရခြင်းကြောင့် လိုငွေကွာဟချက်သည် ဆက်လက် ရှိနေမည်ဟု စီးပွားရေးပညာရှင်များက သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ဖြစ်သည့် ကျင်စန်းကျော့နှင့် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကျင့်သုံးနေသည့် အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ် (ရှန်တိန်)ကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း မူဆယ် နယ်စပ် ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည့်အတွက် ကုန်သည်များနှင့် ကုန်ကားသမားများအတွက် အဆင်ပြေကြောင်း၊ ထို့နောက် ကုန်သွယ်မှုများ မြန်ဆန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (LIU JIN- GETTY IMAGES)

၎င်းက “ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကို ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့ကစပြီးတော့ အရင်တုန်းကတော့ အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ် (ရှန်တိန်) နဲ့ သွားလို့ရတယ်။ ဒါပေသည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့က စပြီးတော့ ဒေသစံတော်ချိန် မနက် ၉ နာရီက စပြီးတော့ အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ပယ်ဖျက်လိုက်ပြီးတော့ တရုတ်ပြည်ထဲကို ဝင်မယ်ဆိုရင် မိမိကားကို မိမိမောင်းပြီးတော့ ဝင်လို့ရပါပြီ။ ဆေးဖြန်းတာလေးလည်း တော်တော်လေးကို လျှော့လိုက်ပြီ။ ကုန်ဆေးဖြန်းတာ၊ ယာဉ်ကို ဆေးဖြန်းတာ အဲဒါတွေလည်း လျှော့ချလိုက်ပါပြီ။ နောက်တစ်ခါ အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကိုလည်း လျှော့ချလိုက်ပါပြီ။ ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေကိုလည်း တော်တော်လေး လျှော့ချလိုက်ပါပြီ။ ကောင်းတာပေါ့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အစားထိုးယာဉ်မောင်းစနစ် မဟုတ်ဘဲနဲ့ မိမိကားကို မိမိ မောင်းပြီးတော့ အထဲဝင် သွားရ တယ်။ ပစ္စည်းပျောက်တာတွေရှိတယ်။ ကားတွေ တိုက်ခိုက်မိတာတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီကိစ္စတွေ ဘယ်သူမှ တာဝန် မယူဘူး။ အဲတော့ မြန်မာပြည်က ကားတွေက အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်နဲ့ မဝင်ဘူး။ မဝင်ဘဲနဲ့ တရုတ်ကားတွေ နဲ့ ကားချိန်းပြီး သွားရတယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ အများကြီး ပိုလာတယ်။ အခုကျတော့ မိမိကား ကို မိမိ မောင်းပြီး သွားလို့ရမယ်ဆိုရင် မြန်မာကားတွေက ကိုယ့်ဘာကိုယ် မောင်းလို့ရတဲ့အတွက် မိမိကိုယ်မိမိ တရုတ်ပြည်ထဲကို ဝင်မယ်။ ဒီအတွက် တရုတ်ခေါက်တိုကားနဲ့ ရှန်တိန်ထည့်ရတာ မရှိတော့ဘူး။ ဒီအတွက် စရိတ် တွေ သက်သာသွားတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ် ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တွင် အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်မှာ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက် နေ့က ဖြစ်ကြောင်း၊ ကချင်ပြည်နယ် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့က ဖျက်သိမ်း လိုက် ခြင်းဖြစ်သည်။

သစ်သီးများ တင်ဆောင်ထားသော ကုန်ကားသမားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

သို့သော် ကြံ၊ ပြောင်းနှင့် တခြားသော သီးနှံများ ကုန်သွယ်နေသည့် လောက်ကိုင်ရှိ ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးတွင် အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းထားခြင်း မရှိသေးပေ။

ကျင်စန်းကျော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် အစားထိုး ယာဉ်မောင်းစနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ကုန်သည် အနေဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်များ သက်သာလာကြောင်း ဦးမင်းသိန်းက ပြောသည်။

၎င်းက “ကုန်သည်တွေ အတွက်ကျတော့ ခေါက်တိုကား ပြောင်းစရာ မလိုတော့ဘူး။ မြန်မာပြည်ကနေ တင်တဲ့ ဆန်ကားဖြစ်ဖြစ်၊ တွဲကားဖြစ်ဖြစ် တရုတ်ပြည်ထဲကိုမောင်း၊ မောင်းပြီးတော့ တစ်ဖက်နိုင်ငံရဲ့ ဂိုဒေါင်ထဲမှာ သွားချ။ ဒါမှမဟုတ် တစ်ဖက်ကားဝင်းမှာ ကားချိန်းဖြစ်တဲ့အတွက် တရုတ်ကားကို ကားချိန်းတဲ့စရိတ် မကုန်တော့ဘူး။ အလုပ်သမားခတွေ မကုန်တော့ဘူး။ ကားသမားတွေအတွက် တရုတ်ပြည်ထဲကို ကိုယ်တိုင် တိုက်ရိုက်ဝင်တဲ့ အတွက် မောင်းလို့ရတဲ့အတွက် သူတို့ကလည်း ကုန်တင်တဲ့အခါမှာ ဘယ်ဈေး၊ ကျင်စန်းကျော့ ဘယ်ဈေးဆို ပြီးတော့ သူတို့က ဈေးပြောပြီး တင်လို့ရတဲ့အတွက် ကားသမားတွေ အတွက်လည်း အဆင်ပြေတယ်။ ကုန်တင် တွေအတွက်လည်း အဆင်ပြေပါတယ်၊ ဒီစနစ်ကတော့ အစားထိုးယာဉ်မောင်း ဖျက်သိမ်းလိုက်တာ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေး အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ပိတ်ထားသည့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ပေးမည်ဆိုပါက နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု ပို၍ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း နယ်စပ် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် မိုးစပါး အထွက်နှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်ထက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့ကျသွား ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုနှစ်တွင် အထွက်နှုန်းလျော့သွားရခြင်းမှာ မိုးရွာသွန်းမှု နောက်ကျခြင်း၊ မုန်တိုင်းဝင်ရောက်ခြင်း၊ သွင်းအားစု လုံလောက်စွာ အသုံးမပြုနိုင်ခြင်းနှင့် တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲများကြောင့်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

တောင်သူ ဦးအောင်ကျော်မြက “အခုနှစ် ရခိုင်မှာ စပါးအထွက်နှုန်းက တအားနည်းသွားတယ်။ လျော့သွားတယ်လေ။ အဲဒါကတော့ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ကျနော်တို့ ဒီမှာ စပါးတွေ ကောက်စိုက်ပြီးတာနဲ့ ဝါဆို ဝါခေါင် မိုးပျော် ရမယ့်အချိန်မှာ မိုးတွေက ရက်ပေါင်း ၄၀ လောက် ရပ်သွားတာပေါ့။ မိုးတွေရပ်သွားတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့ မိုးရေချိန်က ကျနော်တို့ ရခိုင်ဘက်မှာ ပြည့်အောင် မရွာလိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် စပါးတွေက တအားကို ထိခိုက်သွားတာပေါ့နော်။ စပါးဈေးနှုန်းကတော့ အခု ဧည့်မထဆိုရင် တင်း ၁၀၀ ကို ၁၀ သိန်း လောက်ရှိတယ်။ ပေါ်ဆန်းဆိုရင် တင်း ၁၀၀ ကို ၁၃ သိန်းပတ်လည်လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီဈေးနှုန်းလောက်နဲ့ အခုဒီဘက်မှာ စပါးတွေတအားလျော့သွားတဲ့အခါမှာ သွင်းအားစုကလည်းများတော့ အရှုံးပေါ်တာပေါ့နော်။ အရင်းတောင် မကိုက်သေးတယ်။ ကျနော်တို့ ရခိုင်လယ်သမားတွေကတော့ အရှုံးကို ဦးတည်ပြီးတော့မှ ဖြစ်သလို ပြန်ပြီးတော့မှ လုပ်ကိုင်နေရတာပေါ့။ ကျနော်တို့မှာတော့ ဘာပဲပြောပြော အရှုံးတွေက တအားပေါ်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

စိုက်ခင်းများအတွင်း ရေသွင်းစိုက်ပျိုးနေစဉ်

ဆက်လက်ပြီး အခုလို အရှုံးပေါ်နေသည်တိုင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အခုလို လယ်ယာအလုပ်မှ မလုပ်ကိုင်လျှင် လုပ်ကိုင် စရာ အလုပ်အကိုင်မရှိကြောင်းနှင့် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံနှင့်အခြားသော စိုက်ပျိုး၊မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများမှာလည်း ၎င်းတို့ဘက်တွင် ကြီးကြီးမားမားမရှိတာကြောင့် လယ်ယာကိုသာဖြစ်သလို ဆက်လက် လုပ်ကိုင်နေရပြီး ယခု လောက် အရှုံးပေါ်နေမည်ဆိုလျှင် နောက်နှစ်များတွင် လယ်ကွက်များအား ပြည့်အောင် စိုက်ပျိုးနိုင်ဖို့အတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေရှိနိုင်မယ်လို့ ဦးအောင်ကျော်မြက ဆက်ပြောသည်။

ရခိုင်တောင်သူများသည် ယခုနှစ်တွင် မိုးစပါးအား ဧကလျှော့၍ စိုက်ပျိုးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည့်အပြင် ယခုနှစ် မိုးစပါးအထွက်နှုန်းသည် ယခင်နှစ်ထက် လျော့ကျမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသော်လည် တစ်ဧကလျှင် တင်း ၅၀ ခန့် ထွက်ရှိမည်ဟု သုံးသပ်ထားကြခြင်းဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က တစ်ဧကလျှင် စပါးတင်း ၆၀ မှ ၈၀ (တောင်း ၁၂၀ မှ ၁၆၀ ခန့်) အထွက်နှုန်းရှိခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် တစ်ဧက၌ စပါးတင်း ၄၀ (တောင်း ၈၀) ခန့်သာ အထွက်နှုန်းရှိကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက် တောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ၅ သောင်းခန့် ပေးဝယ်ရသည့် ဓာတ်မြေဩဇာ တစ်အိတ်အား ယခုနှစ်တွင် ၁ သိန်းကျော်ဖြင့် ဝယ်ယူခဲ့ရမှု၊ ဒီဇယ်ဆီဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့မှုတို့သည်လည်း စပါးအထွက်နှုန်းလျော့ကျသွားခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းတရားများဖြစ်သည်။

စပါးများ ခြွေလှေ့နေစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မိုးစပါးအထွက်နှုန်းသည် တစ်နှစ်ထက် တစ်နှစ် တိုးလာခြင်းမရှိဘဲ လျော့ကျနေခြင်းဖြင့်သာ ရင်ဆိုင်နေရသည့်အတွက် တောင်သူများအနေဖြင့် စိုးရိမ်စရာတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂမှ ဦးကျော်ဇံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အဲဒါကျနော် တော်တော် စိုးရိမ်တဲ့ကိစ္စပဲ။ ဒီဘက်မှာ ရခိုင်ပြည်ဒေသမှာက တော်တော်ဆိုးရွားနေတာက အထွက်နှုန်းလျော့ကျတဲ့အပြင် စိုက်ဧကလည်း လျော့ကျလာတယ်။ စိုက်ဧကလျော့ကျလာတဲ့အတွက် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု တစ်ပြည်လုံးအတိုင်းအတာအရ လျော့ကျလာတာကို တွေ့ရတယ်။ နောက်တစ်ခု စနစ်တကျ နည်းပညာအထောက်အပံ့မရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ရဲ့ quality ကလည်း ကျဆင်းလာတယ်။ အကုန်လုံးကတော့ အကျမှာပဲ တွေ့နေရတယ်။ ကျနော်တို့တင်ပြတာက ရိုးရိုးရှင်းရှင်းလေးပါ။ တောင်သူတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ဝန်ကြီးဌာနလည်းရှိတဲ့အတွက် ဝန်ကြီးဌာနမှာ တာဝန်တစ်ရပ်ရှိနေတယ်။ investment လို့ ပြောတဲ့အခါမှာ ငွေကြေးရှိမယ်၊ သွင်းအားစုတွေရှိမယ်၊ ဒီမျိုးစပါးတွေရှိမယ်၊ စိုက်ပျိုးရေ ရှိမယ်။ အဲဒီကဏ္ဍတွေကို ပြင်ဆင် ပေးဖို့လိုအပ်တယ်။ ဒုတိယက technic ပေါ့နော်။ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ကျနော်တို့ အထောက်အပံ့ပေးဖို့ လိုအပ် တယ်။ နည်းပညာ အားနည်းတာကိုတွေ့နေရတယ် အကုန်။ နောက်တစ်ခု ဈေးကွက်၊ ဈေးကွက်က အာမခံချက်ရှိတဲ့ ဈေးကွက်မဟုတ်ဘူး။ ကုန်သည်တွေ ပွဲစားတွေကြားမှာအဆင့်ဆင့် ဖြတ်တောက်မှုတွေကို တောင်သူတွေက ခံနေရတယ်။ စပါး ၁၀၀ ကို ၁၀ သိန်း ရှိတယ်လို့ သိတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ တောင်သူတွေ လက်ထဲကို ၇ သိန်း လောက်ပဲ လက်ခံရရှိတဲ့ သဘောရှိတယ်။ အဲဒီ ကဏ္ဍ ၃ ခုလုံးကို တောင်သူတွေ၊ ကုန်သည်ပွဲစားတွေနဲ့ ဌာနပိုင်းဆိုင်ရာ(သို့)အစိုးရ တွေကြားမှာ ထိန်းညှိဖို့ လိုအပ်တယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လာမည့်နှစ်တွင် နယ်မြေမတည်ငြိမ်ခြင်း၊ သွင်းအားစုစရိတ်များ အဆမတန်ကြီးမြင့်ခြင်းများ ထပ်မံဖြစ်ပေါ်ပါက စိုက်ဧကမှာ ယခုထက်ပို၍လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်းနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်ပြီး သွင်းအားစုစရိတ်များလည်း လျော့ကျသွားပါက စိုက်ဧကမှာ တိုးလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စပါးစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် မိုးစပါးအား ဧက ၁၂ သိန်းအနက် ၉ သိန်း ဝန်းကျင်ခန့်သာ စိုက်ပျိုးခဲ့ကြပြီး မုန်တိုင်း ကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် ဧက ၁ သိန်းဝန်းကျင်ခန့်ရှိကြောင်းနှင့် လက်ရှိတွင် ရခိုင်တစ်ပြည်နယ်လုံး အတိုင်း အတာဖြင့် စပါးအားလုံး မရိတ်သိမ်းရသေးသည့်အတွက် စုစုပေါင်း စပါးအထွက်နှုန်း တင်းမည်မျှထွက်ရှိသည်ကို မသိရသေးကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄

ပြည်တွင်း စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများသည် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာနေပြီး ဓာတ်ဆီ တစ်လီတာလျှင် ၁၉၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ထိုသို့ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာနေခြင်းသည် ကမ္ဘာ့ဆီဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေသည့် အတွက်ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းရောင်းချ ဖြန့်ဖြူးရေးအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဒေါက်တာဝင်းမြင့် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စက်သုံးဆီဈေးတွေကျတာ ကမ္ဘာ့ဆီဈေးတွေ ကျလို့ပါ။ ကျနော်တို့ တော်လို့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကမ္ဘာ့ဆီဈေး က ကျတော့ ကျနော်တို့လည်း ကျရတာပေါ့နော်။ ကမ္ဘာ့ဆီဈေးကျရင် ကျမယ်။ မကျရင် အဓိပ္ပါယ် မရှိဘူးလေ။ ဒေါ်လာနဲ့လည်း မှန်ပါတယ်၊ အခုကျတာက ကမ္ဘာ့ဆီဈေးကြောင့် ကျတာပါ။ ဒေါ်လာဈေးကတော့ ငြိမ်နေပါတယ်။ ဒေါ်လာဈေးငြိမ်နေတော့ ဒေါ်လာဈေးကြောင့် ဈေးတက်ခြင်း၊ ကျခြင်း ပြဿနာ သိပ်မရှိဘူး။ ဒေါ်လာဈေးက နည်း နည်းတော့ ကျလာတာပေါ့နော် အရင်ကထက်စာရင်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းနေသော်လည်း တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များ၌ ရောင်းချသည့် ဈေးနှုန်းများသည် ကွဲပြားနေကြောင်း၊ ဒေသတစ်ခုနှင့် တစ်ခု ကျဆင်းနေသည့် ပမာဏမှာ ကွာခြားလျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။

စက်သုံးဆီ တိုင်ကီကိုတွေ့ရစဉ်

ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ကုတ်မြို့နယ်တွင်လည်း စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းမှုရှိကြောင်း၊ ယခင်က အောက်တိန်း ၉၂ တစ်လီတာ ၂၅၀၀ ကျပ်ရှိရာ လက်ရှိတွင် ၂၀၅၀ ကျပ်သို့ ကျဆင်းနေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စက်သုံးဆီဆိုင် ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရင်ကထက် စာရင်တော့ မနေ့ကအထိ ကျတာဆိုတော့ ၅၀၀ လောက် ကျသွားတာပေါ့ တစ်လီတာကို။ ဒီနေ့တော့ ၁၀၀ ပြန်တက်တယ်လေ။ ဒီမှာရောင်းဈေးက တစ်လီတာကို ၂၀၅၀။ ဟိုးအရင်တုန်းကတော့ ၂၅၀၀ လောက်ရှိတယ် မကျခင်ကလေ။ ၂၅၀၀ လောက်ကနေပြီးတော့ ၂၀၅၀ ကို ကျသွားတာ။ ဒါပေမယ့် ဆီ ရရှိမှုက တော့ စောင့်ရတာပေါ့။ အခက်အခဲတွေ ဆီရရှိမှုက။ ဝယ်ရတာ အခက်အခဲ ရှိတုန်းပဲ။ အခက်အခဲ ရှိတယ်ဆိုတာက ကိုယ့်ရောင်းအားနဲ့ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ ရောင်းအားနဲ့ လိုချင်သလောက် မရဘူးပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လများအတွင်းက လမ်းခရီး အခက်အခဲနှင့် သယ်ယူရသည့် အခက်အခဲများကြောင့် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း တစ်လီတာ ၇၀၀၀ ကျပ်အထိ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းသည် ထက်ဝက်ခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း၊ မောင်တောမြို့နယ် မှာတော့ တစ်လီတာ ၃၀၀၀ ကျပ် ဖြစ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

၎င်းက “ဒီမှာလည်း ကျပါတယ်။ အခုကတော့ လက်လီဈေးနဲ့ဆိုရင် တစ်လီတာကို ၃၀၀၀ လောက် ရှိပါတယ်။ အရင်ကထက်တော့ တအား ဈေးကျတာပေါ့နော်။ ၂၀၀၀၊ ၃၀၀၀ လောက် ကျတာပေါ့။ အရင်တုန်းက တစ်လီတာ ကို ၆၅၀၀၊ ၇၀၀၀ အဲလောက်ပါ”ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုနှင့် ဝယ်ယူရ ခက်ခဲမှု မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည့် ကချင်ပြည်နယ်၊ ပူတာအို မြို့နယ်တွင်လည်း ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း စက်သုံးဆီဈေးနှုန်း ကျဆင်းမှု ရှိနေသည်ဟု ဒေသခံ ဦးဘရန်ရှောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

စက်ဆုံးဆီ ထည့်နေကြစဉ်

၎င်းက “နည်းနည်း ကျလာတယ်။ ဟိုတစ်ပတ်က ၂၈၀၀ အခု ၂၆၉၀ အဲလောက်ထိ ပြန်ကျလာတယ်။ ပြန်ကျလာ တယ် ပြောရမှာပေါ့။ အရင်တုန်းက ၃၀၀၀ ကျော်တယ်လေ။ အခုက ၂၆၀၀ ကျော် ၂၇၀၀ နား အဲလောက်ထိ ပြန် ကျလာတာ။ ဝယ်ရလွယ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ခက်တာက တစ်ခါတလေကျရင် ဗြုန်းဒိုင်းနဲ့ ပြတ်သွားတာမျိုးလေ။ ရှိ ရက်သားနဲ့ မရောင်းဘဲနဲ့ ထိန်းလိုက်တာထင်တယ်။ အဲလို တစ်ခါတလေကျရင် ဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့တွင် အောက်တိန်း ၉၂ တစ်လီတာလျှင် ၁၉၀၀ ကျပ်၊ ဒီဇယ် တစ်လီတာလျှင် ၂၂၆၅ ကျပ်နှင့် ပရီမီယမ်ဒီဇယ် တစ်လီတာကို ၂၃၄၀ ကျပ် ဈေးနှုန်းရှိကြောင်း ရန်ကုန်စက်သုံးဆီဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် ၂ နှစ်ကျော်ကြာ ပိတ်ထားသည့် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ ဂျယ်ဂေါင် - ရွှေလီဂိတ် အပါအဝင် အကောက်ခွန်ဂိတ်နှင့် ဂျယ်ဂေါင် - ရွှေလီတံတားတို့ကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီဖြစ်၍ မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မူဆယ် - ဂျယ်ဂေါင် (မန့်ဝိန်း)ဂိတ်ကို မကြာခင် ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်လာနိုင်ကြောင်း နယ်စပ်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ဂျယ်ဂေါင်နှင့် ရွှေလီသို့ ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုလိုက်ခြင်းကြောင့် တရုတ် နှစ်သစ် ကူးကာလ အလွန်တွင် မန့်ဝိန်းဂိတ်ကို ဖွင့်လာနိုင်ကြောင်း မျှော်လင့်ထားသည်ဟု မူဆယ်ဆန်စပါးကုန်စည်ဒိုင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်ကို ကုန်ပို့သော မြန်မာကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ် (STR)

၎င်းက “တရုတ်ပြည် အတွင်းမှာရှိတဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်ကျော်က ပိတ်ထားတဲ့ ဂျယ်ဂေါင် - ရွှေလီဂိတ်ကိုလည်း ပြန်ဖွင့် လိုက်ပြီ။ ရွှေလီတံတား ထိပ်မှာရှိတဲ့ အကောက်ခွန်ဂိတ်ကိုလည်း ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီ။ နောက်တစ်ခါ ရွှေလီတံတားကို လည်း ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီ။ ဒါကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့က စပြီးတော့ ရွှေလီကလူက ဂျယ်ဂေါင်ကို သွား လို့ ရတယ်။ ဂျယ်ဂေါင်ကလူက ရွှေလီကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားလို့ရတယ်။ နောက်တစ်ခါ ကိုဗစ်စည်းကမ်း ချက်တွေလည်း တော်တော်များများ ဖြေလျှော့လိုက်တယ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့ကစပြီး တရုတ်ပြည်ထဲမှာ။ တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ဂိတ် မဖွင့်သေးတာပဲ ရှိတယ်။ ဂျယ်ဂေါင်ဆိုတာက မူဆယ်နဲ့ ခြံစည်းရိုးပဲ ခြားတယ်။ ဂျယ်ဂေါင်နဲ့ မူဆယ်မှာ မန့်ဝိန်းဂိတ်ဆိုတာ ရှိတယ်။ အဲဒီဂိတ်က ကုန်တင်ကားတွေ တစ်နေ့ကို အစီးရေ ၄၀၀ ကနေ ၅၀၀၊ ၆၀၀ လောက် ဝင်ထွက်နေတဲ့ဂိတ်။ အဲဂိတ်က ပိတ်ထားတာ ၂ နှစ်ကျော်လောက်ရှိပြီ။ တကယ်လို့များ အဲဒီဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်လိုက်ပြီဆိုရင်တော့ ကုန်သွယ်မှုက ပြန်မြင့်လာမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အဲဒီ ဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်ဖို့ တော်တော်လေး နီးစပ်လာပါပြီ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တရုတ်ပြည်ကလည်း ဖြေလျှော့မှုတွေ တအားလုပ်နေတယ်။ နောက်တစ်ခါ တရုတ်ပြည်က လူတွေ ခန့်မှန်းတာကလည်း လာမယ့် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဆိုရင် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး ပြီးပြီ။ တရုတ်နှစ်သစ်ကူး နောက်ပိုင်းဆိုရင် မူဆယ် - ဂျယ်ဂေါင်ဂိတ်ကို လည်း ပြန်ဖွင့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ချက် ရှိတယ်။ ဒါကြောင့် မူဆယ် - ဂျယ်ဂေါင်ဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်ပြီဆိုရင်တော့ ကုန် သွယ်မှု အလားအလာက ဒီထက် ပိုဖြစ်လာမယ်” ဟု ပြောသည်။

တရုတ်ဘက်မှာ ပိတ်မိနေသော မြန်မာကုန်ကားများကိုတွေ့ရစဉ် (STR)

မြန်မာ - တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် မန့်ဝိန်းဂိတ်သည် အဓိက ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်သည့် ဂိတ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး နေ့စဉ် ကုန်တင်ကား အစီးရေ ၄၀၀ မှ ၆၀၀ အထိ ဝင်ထွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မူဆယ်မြို့နှင့် တရုတ်နိုင်ငံအတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် အဆိုပါဂိတ်ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလဆန်းပိုင်းမှ စတင်၍ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ ပိတ်ထားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် မန့်ဝိန်းဂိတ် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လာပါက ဝင်ငွေများ ပြန်လည်တိုးတက်လာမည်ဟု မူဆယ် ကုန်ကား သမားတစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုဆန်းဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဖွင့်ရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့ဗျာ။ ကျနော်တို့အတွက်ရယ် မဟုတ်ပါဘူး၊ တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ကောင်း သွားတာပေါ့။ လုပ်ငန်းကိုင်ငန်းတွေ ပွင့်လာမှာပေါ့။ မျှော်လင့်တာပေါ့။ တစ်ရက်ကို ၁၀ သိန်း ၁၅ သိန်း ရမှာကိုး။ ကျနော်တို့က အဲဒီဘက်မှာပဲ အလုပ်လုပ်တာလေ။ တကယ်လို့ ဖွင့်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ဝင်ငွေက တစ်ရက် ကို ၁၅ သိန်း၊ သိန်း ၂၀ လောက် ဝင်မှာလေ” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းတွင် တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ် ၆ ခုရှိသော်လည်း လက်ရှိတွင် ကျင်းစန်း ကျော့ဂိတ်နှင့် ချင်းရွှေဟော်ဂိတ် တို့ကိုသာ ဖွင့်လှစ်ထားကြောင်း၊ မန့်ဝိန်းဂိတ်၊ ဆင်ဖြူဂိတ်၊ နန်းတော်ဂိတ်နှင့် ပန်းဆန်း(ကြူကုတ်)ဂိတ်တို့ကို ဆက်လက် ပိတ်ထားဆဲ ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

ခရီးသွားပြပွဲများသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ သွားရောက်ပြသသော်လည်း လက်ရှိ လျှပ်စစ်မီးအခြေအနေနှင့် လုံခြုံရေး အာမခံချက်မရှိမှုတို့ကြောင့် ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ထူးခြားမှု မရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်)မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“နိုင်ငံတော်က ကိုယ့်အတွက်လည်း ဘာမှ အာမခံမပေးဘူး။ လုံခြုံရေးလည်း အာမခံမလားဆိုတော့ အာမမခံဘူး။ လျှပ်စစ်မီးလည်း မရဘူးဆိုတော့ သူတို့ Tourism Promotion က လုပ်လည်း ဖြစ်နိုင်တဲ့ အနေအထားမရှိပါဘူး။ regulation မကောင်းတော့ဘူးပေါ့။ မသိလို့လာမယ် သိရင်တောင် မလာတော့ဘူးပေါ့။ impact မကောင်း တော့ဘူးပေါ့။ တစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့ ဆိပ်ကမ်းတွေရှိတယ်၊ တောတောင်တွေရှိတယ်၊ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေ ရှိတယ် ဒါတွေပြောမှာပေါ့။ အဲဒါတွေပြမှာပေါ့။ သူတို့ကတော့ လှတာကတော့ ဒီအလှအပကိုတော့ ကြည့်ချင် ကြတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခြေခံလိုအပ်ချက်က မီးမှမရှိတာကြီး။ ဒီ infrastructure မှာ electricity က အဓိက အကျဆုံးပဲ။ နောက်တစ်ခါ လုံခြုံရေးရော ဘယ်သူက အာမခံမှာတုန်း။ ဘယ်သူမှ အာမခံမှာ မဟုတ်ဘူး။ ရုရှားနဲ့ လုပ်မယ့် မီနီပရောဂျက်လေးတွေပေါ့လေ။ နျူကလီးယား ပလန်လေးတွေ လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကလည်း ချက်ချင်းလုပ်လို့ ချက်ချင်းဘယ်ရပါ့မလဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

 နိုင်ငံခြားသားခရီးသွားများ

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပြည်ပနိုင်ငံများ၌ ကျင်းပပြုလုပ်မည့် ခရီးသွားပြပွဲများသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွား ကုမ္ပဏီအချို့သည် သွားရောက်ပြသရန်ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက သိရသည်။

ကိုဗစ်မတိုင်ခင် ကာလများကလည်း ခရီးသွားပြပွဲများ၌ သွားရောက်ပြသမှုများရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိ ကိုဗစ်အလွန် ကာလတွင် ပြည်ပခရီးသွားဈေးကွက် ပြန်လည်ရရှိစေရန် ရည်ရွယ်၍ ယခုကဲ့သို့ သွားရောက်ပြသရန် လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပြည်ပခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေရဲ့ စီစဉ်မှုနဲ့ လာတဲ့လူတွေ ပိုများလာနိုင်ပါတယ်။ အခုကကျတော့ အနောက်တိုင်း နိုင်ငံ တော်တော်များများမှာရှိတဲ့ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေက မြန်မာနိုင်ငံကို မရောင်းဘူးဆိုတဲ့ သဘောရှိတယ်ပေါ့။ tension လုပ်ထားတာလည်းပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ထုတ်ထားတဲ့ ခရီးသွား ကန့်သတ်ချက် တွေလည်း ပါတယ်။ ဒါတွေကို လိုက်နာပြီးတော့ ခရီးစဉ် မစီစဉ်ကြတာမျိုးတွေရှိတယ်ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီခရီးသွား ပြပွဲတွေသွားရင် ကျနော်တို့ကို လူချင်းတွေ့ပြီးတော့ သူတို့က မေးတာမျိုးတွေရှိတယ်။ သူတို့သိချင်တဲ့ မေးခွန်း တွေ သူတို့အတွက်လုံလောက်တဲ့ အဖြေရတယ်ဆိုရင် ခရီးစဉ်တွေကို လာမယ့် ၂၀၂၃ မှာ ပြန်ပြီးစီစဉ်ကြမယ်။ သူတို့ရဲ့ လက်ကမ်းစာစောင်တွေမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ထည့်သွင်းကြေညာပြီးတော့ သူတို့က ရောင်းမယ်။ ကုမ္ပဏီ တွေ ရောင်းတော့မှ သက်ဆိုင်ရာ ခရီးသွားကုမ္ပဏီတွေရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုနဲ့ ရောက်ရှိလာတဲ့ခရီးသွားတွေ များလာမှာ ပါ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီဈေးကွက်တွေကို ပြန်လည်ရရှိဖို့အတွက် ခရီးသွားပြပွဲတွေမှာ သွားရောက်ပြီးတော့ တစ်ဖက် နိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ ခရီးသွားကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ သွားရောက်ပြီး တွေ့ဆုံရတာဖြစ်ပါ တယ်” သူက ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့တစ်နေရာတွင် လုံခြုံရေးတပ်သားတစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်မည့် ခရီးသွားပြပွဲသို့ မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွားကုမ္ပဏီ ၆ ခုမှ သွားရောက်ပြသမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွား လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက သိရသည်။

ထို့အပြင် ရုရှားနိုင်ငံ၌ မတ်လတွင် ပြုလုပ်ရန်ရှိသည့် ခရီးသွားပြပွဲသို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွားကုမ္ပဏီ ၆ ခုနှင့် လေကြောင်းလိုင်း ၁ ခု စုစုပေါင်း ၇ ခု သွားရောက်ပြသကြမည်ဖြစ်ကာ ထိုပြပွဲများတွင် ခရီးစဉ်များလည်း ရောင်းချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ သွားရောက်ပြသမှုကြောင့် ပြည်ပခရီးသွားဝင်ရောက်မှုသည် တစ်ဟုန်ထိုး အလုံးအရင်းဖြင့် တိုးတက် ဝင်ရောက်လာနိုင်ခြေမရှိဘဲ ရာခိုင်နှုန်းအနည်းငယ်စီဖြင့် ဖြေးဖြေးချင်း ဝင်ရောက်လာကြမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များသည် လျှပ်စစ်မီးမရရှိသဖြင့် မီးစက်များအား အသုံးပြုနေရသည့်အပြင် ဟိုတယ်သို့ လာရောက်တည်းခိုသည့် ခရီးသွား ဧည့်သည်များမှာ နည်းပါးသည့်အတွက် မီးစက်အသုံးပြုရသည့် ကုန်ကျစရိတ်နှင့် မကိုက်ကြောင်းလည်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

မလေးရှားတွင် နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမား ၄ သိန်းနီးပါး ခေါ်ယူရန်ရှိသော်လည်း ခေါ်ယူမည့် နိုင်ငံများကို အတိ အကျ မဖော်ပြထားသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ လာရောက် လုပ်ကိုင်ချင်သူများအနေဖြင့် လူလိမ်၊ ပွဲစားများကို သတိထား ကြရန် မလေးရှားရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် နိုင်ငံခြာသား အလုပ်သမားများအား ခေါ်ယူရန်အတွက် မလေးရှားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးသို့ လျှောက်လွှာ ၄ သိန်းကျော် တင်ထားသည့်အထဲမှ လျှောက်လွှာ ၃ သိန်း ၇ သောင်းကျော်အား အလုပ်သမား ခေါ်ယူရန် အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း မလေးရှားပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးချုပ်အသစ်က ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက “တချို့ အေဂျင့် ပွဲစားတွေက ဒီသတင်းတွေကို အခွင့်အရေးယူပြီး သူတို့က လူခေါ်နေပြီ ဘာညာဆိုပြီးတော့ ပို့စ်တွေတင် ဘာတွေတင်။ သူတို့ လိုချင်တဲ့အချက်တွေပဲ ဆွဲယူပြီးတော့ လူခေါ်တာတွေ ဘာတွေရှိတာပေါ့။ လူတွေကို မြူဆွယ်တာတွေ ရှိတာပေါ့။ အသေးစိတ်ကိုတော့ ချပြတာ ရှိတာမဟုတ်ဘူး။ အဲဒါကြောင့် တကယ်ပဲ လာချင်တဲ့လူတွေ ငွေကြေးမှာ လက်မလွန်ဖို့ အထူးသတိပြုရမှာပေါ့။ ခံရမယ်ဆို ကိုယ်တွေက အရင်ခံရမှာ။ အဲဒီ ၄ သိန်းနီးပါးကလည်း သူ အသေးစိတ်တော့ ရေးချပြထားတာမရှိဘူး။ အဲဒီ ၄ သိန်းနီးပါးက ဟိုအရင် အစိုးရက အစိုးရ အချင်းချင်း သဘော တူ လက်မှတ်ထိုးတားတဲ့ အလုပ်သမားတွေလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ အစိုးရ တုန်း က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကနေ အယောက် ၅ သိန်းအထိယူဖို့ကို သူတို့ အစိုးရအချင်းချင်း သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုးထားတာရှိတယ်လေ။ အဓိကကတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရယ် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရယ်ကို သူတို့ အစိုးရ အချင်း ချင်း သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတာ ရှိတယ်။ အဲဒီလူတွေကို သူတို့ approve လုပ်တာပဲလား။ လူသစ်ခေါ်ဖို့ ပဲလားဆိုတာတော့ အသေးစိတ်ရေးထားတာမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ထင်တာကတော့ အများဆုံးဖြစ်နိုင်ဖို့က တော့ သူတို့ သဘောတူထားတဲ့ အလုပ်သမားတွေကို လာဖို့အတွက် ခွင့်ပြုလိုက်တာပဲလို့ ထင်ပါတယ်။ နောက် ထပ် အသစ်ထပ်ခေါ်ဖို့ ဆိုတာကတော့ ရေးထားပြောထားတာ မရှိသေးသလို ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ် သမားတွေ ခေါ်ယူဖို့ဆိုတာလည်း ပြောထားတာလည်း မရှိသေးဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံတကာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို မလေးရှားတွင် တွေ့ရစဉ်

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှ ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားခေါ်ယူရန် အလုပ် ရှင်များက တင်ထားသည့် လျှောက်လွှာ ၄ သိန်းကျော်ထဲမှ ကျန်ရှိသည့် လျှောက်လွှာ ၃ သောင်းကျော်ကိုလည်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှား၏ အစိုးရအသစ်တွင် ၎င်းတို့လက်ထက်၌ ခေါ်ယူမည့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမား ၄ သိန်းနီးပါးမှာ မည်သည့်နိုင်ငံမှ အလုပ်သမားဦးရေ မည်မျှ ခေါ်ယူမည်ဆိုသည့် မူဝါဒ သတ်မှတ်ချက်မျိုး ရှိနိုင်သည်ဟု မလေးရှား ရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထိုသို့ အများအပြား ခေါ်ယူသည့် အထဲတွင် မြန်မာ အလုပ်သမားများကိုလည်း ခေါ်ယူစေချင်ကြောင်း မလေးရှားမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား ကူညီမှု အဖွဲ့အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

 မြန်မာနိုင်ငံသား ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို မလေးရှားတွင် တွေ့ရစဉ်

“ဟိုဘက်က သူ့ရဲ့ မူဝါဒကို ခိုင်ခိုင်မာမာ တိတိကျကျ သူတို့ထွက်ပေးရမှာလေ။ ထွက်ပေးတဲ့အချိန်ကျ သိရပြီ ဆိုရင်တော့ ဘယ်သူကတော့ မှန်တယ်ဆိုတာ အလုပ်သမားတွေကို ခွဲခြားပေးလို့ရပြီ။ ခေါ်စေချင်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ အစိုးရနှစ်ခုရဲ့ကြားမှာ ဆက်သွယ်တဲ့ ပေါင်းကူး အခြေအနေက ဘယ်လိုရှိလဲဆိုတာကို ကျနော် တို့ကလည်း ဂဃနဏ မသိရသေးဘူးလေ။ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှု ရှိမယ်လို့တော့ ကျနော် ထင်တယ်။ အဲဒီလို အဆင်ပြေမှလည်း ကိုယ့်အလုပ်သမား အဆင်ပြေမှာလေ။ ခေါ်တဲ့နေရာမှာလည်း ကိုယ့်လူမျိုးကို နည်း နည်းလေး ဦးစားပေးတဲ့ ပုံစံမျိုး ခေါ်မလား။ အဲဒီလို ခေါ်မယ်ဆို ပိုဝမ်းသာတာပေါ့။ အဲဒီလို အကောင်းဆုံးတော့ မျှော်လင့်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေး ပေါ်လစီကြတော့ ထဲထဲဝင်ဝင် မသိရသေးဘူးလေ။ အခုမှ အသစ်က တက်ကာစဆိုတော့”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့် အစိုးရလက်ထက်၌ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားများအား နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရချင်း သဘောတူညီမှုဖြင့် ခေါ်ယူခဲ့ရာ၌ မြန်မာနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားများကိုတော့ အစိုးရချင်း သဘောတူညီမှုဖြင့် ခေါ်ယူမှုမရှိဘဲ ကိုဗစ်မတိုင်ခင်က ခေါ်ယူရန်ကျထားသည့် အလုပ်သမားများကိုသာ ခေါ်ယူနေခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများမှ အလုပ်သမား လိုအပ်ချက်ကြောင့် မြန်မာအလုပ်သမားများကို ခေါ်ချင်ပါက ဝန်ကြီး ဌာနသို့ တင်ပြရပြီး ခွင့်ပြုမှသာ ခေါ်ယူခွင့် ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ ခေါ်ယူရာတွင်လည်း လူဦးရေ အင်မတန်နည်းသည့် ပမာဏသာ ခေါ်ယူခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ဦးဘာဘူကြီးက “တကယ်ပဲ ဒီအေးဂျင့်တို့ ဘာတို့က မလိမ်ညာဘူး သေချာတယ်ဆိုရင် သူတို့ဆီကနေ မလေးရှား အစိုးရက ခွင့်ပြုထားတဲ့ ခေါ်စာကို မိတ္တူတောင်းလိုက်ပါ။ ပြီးတော့ ကျနော့်ဆီ ပို့ပြပါ။ အဲဒီကျရင် ကျနော် ဟုတ်၊ မဟုတ်ဆိုတာ စုံစမ်းစစ်ဆေးပေးလို့ ရပါတယ်။ ဘယ်လုပ်ငန်းကနေ ဘယ်စက်ရုံကနေ ခေါ်လဲဆိုတာ ကျနော် ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီးတော့ အတည်ပြုပေးလို့ ရပါတယ်။ အမှန်တိုင်း ပြောရရင်တော့ လက်ရှိအချိန်မှာ လိမ်လည် တဲ့ လူတွေကတော့ အများကြီးပါ။ ဖြစ်နိုင်လို့ရှိရင် သေသေချာချာ လေ့လာစုံစမ်းကြပါလို့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ယာယီ အလုပ်လည်ပတ်ခွင့် လက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ် သမား ဦးရေသည် ၁ ဒဿမ ၄ သန်းခန့်ရှိပြီး ထိုထဲတွင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍ၌ ၅ သိန်းကျော်၊ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွင် ၃ သိန်းကျော်၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွင် ၁ သိန်းကျော်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွင် ၁ သိန်းကျော် တို့ ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အပါအဝင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ယခုကာလ၌ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်မှု မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး တချို့သော နေရာများမှာတော့ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်ချိန်သည် ၄ နာရီမှ ၅ နာရီအထိ ကြာမြင့်နေခြင်းကြောင့် လျှပ်စစ်မီးကို မှီခိုနေရသည့် အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများ အခက်တွေ့လာနေကြောင်း သိရသည်။

လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်ချိန်တွင် မီးစက်များကို အသုံးပြုရခြင်းကြောင့် စက်သုံးဆီစရိတ် ပိုလာသဖြင့် အကျိုး အမြတ် နည်းပါးသွားကြောင်း၊ ထို့နောက် လုပ်ငန်းပြီးမြောက်မှု နှောင့်နှေးသွားကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တာမွေမြို့နယ်ရှိ သံပန်း၊ သံတခါးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူ ကိုလှခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မီးပျက်တော့ အလုပ်လုပ်လို့ မရဘူးပေါ့၊ မီးစက်နဲ့ လုပ်ရတာပေါ့။ အကျိုးအမြတ်ကတော့ မီးလာရင်တော့ ကုန်ကျစရိတ် မကုန်ဘူးပေါ့ဗျာ။ မီတာခပဲ ကုန်တာပေါ့။ မီးစက်မောင်းလုပ်တော့ ဆီဖိုးတွေ ကုန်တာပေါ့။ မီးစက် မရှိတဲ့လူ မီးစက် ဝယ်ရတာပေါ့။ လက်ရှိ မီးမလာနိုင်ဘူး၊ တချို့ မဝယ်နိုင်တဲ့ သူတွေဆိုရင်တော့ မီးလာတဲ့အချိန်ကို စောင့်လုပ်ပေါ့။ မီးလာလို့ စောင့်လုပ်တဲ့အချိန်မှာ အချိန်တော့ ပိုကြာသွားတာပေါ့ဗျာ။ လေဘာစရိတ်တွေ ဘာတွေ ပိုထောင်းတာပေါ့ဗျာ။ မီးပုံမှန် လာနေရင်တော့ အဆင်ပြေတာပေါ့ ခရီးရောက်တာပေါ့။ မီးစက်နဲ့လုပ်တဲ့ အခါကျ တော့ မီးစက်က အကြီးကြီးလည်း မဝယ်နိုင်ဘူးလေဗျာ။ အသေးဆိုတော့ ၃ ယောက်လုပ် လုပ်ရမယ့် နေရာက ၁ ယောက်လောက်ပဲ လုပ်ရတာပေါ့။ လောလောဆယ် ချိန်းထားတဲ့ ရက်လေးတွေ ကျော်သွားတာမျိုးတွေတော့ ရှိတာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် Consumer ကို နားလည်အောင် ပြောပြပြီး တောင်းပန်ရတာပေါ့။ လျှပ်စစ်မီးလာတဲ့ အခါကျတော့ ၃ ယောက်ဆိုလည်း ၃ ယောက် ဝိုင်းလုပ်လို့ရတာပေါ့ ဒါမျိုးလေးတွေ ကွာတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လျှပ်စစ်မီးပြတ်၍ ဖယောင်းတိုင်မီး ထွန်းထားရစဉ်

အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများသည် ပြီးခဲ့သည့် ကိုဗစ်ကာလတွင် ဆုံးရှုံးမှု များပြားခဲ့ပြီးနောက် ယခုမှ ပြန်လည် လည်ပတ်လာနေသည့် ကာလဖြစ်သော်လည်း လတ်တလော လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်မှု ပိုမို ကြာမြင့်လာခြင်းကြောင့် အခက်အခဲများ ဖြစ်နေကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ထို့အပြင် မီးစက်အသုံးပြု၍ လုပ်ကိုင်ရခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းလာရောက် အပ်နှံသူများကို ဈေးနှုန်းတိုး၍ တောင်းခံရခြင်းများလည်း ရှိသည်ဟု မိတ္တူဆိုင်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သက်ရောက်မှုကတော့ အလုပ်မဖြစ်တာပေါ့ဗျာ။ Consumer တွေ လာတဲ့အချိန်မှာ မီးကပျက်နေရင် အလုပ်က လုပ်မရဘူးပေါ့။ ဒါဆိုရင်တော့ ဒီလို မီးပျက်တယ်ဆိုရင် မီးစက်သုံးရတာပေါ့နော်။ မီးစက်နဲ့ဆိုရင်တော့ ဈေးတစ်မျိုး ယူရတာပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးပေါ့ အပြောင်းအလဲတော့ နည်းနည်းရှိတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

 မီးစက်နှိုးအလုပ်လုပ်ကြရန် ပြင်ဆင်နေစဉ်

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ယခင်က လျှပ်စစ်မီးကို အလှည့်ကျဖြင့် တစ်နေ့လျှင် ၃ နာရီသာ ပြတ်တောက် သော်လည်း လက်ရှိတွင် တစ်နေ့လျှင် ၄ နာရီကြာ ပြတ်တောက်လာကြောင်း၊ တချို့သော မြို့နယ်များတွင် ၈ နာရီအထိ ပြတ်တောက်မှုများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

ရေအားလျှပ်စစ် စက်ရုံများမှ ဓါတ်အား ထုတ်လုပ်နိုင်မှု လျော့နည်းလာခြင်း၊ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့သုံး လျှပ်စစ်စက်ရုံ တချို့ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းနေခြင်း၊ လာမည့် နွေရာသီကာလ ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူး ပေးနိုင်ရန်အတွက် ရေ လှောင်တမံများရှိ သိုလှောင်ဆည် ရေကို မျှတထိန်းညှိ မောင်းနှင်နေရခြင်းတို့ကြောင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ် လုပ်နိုင်မှု မလုံလောက်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ တဝှမ်းလုံးရှိ အများပြည်သူများအား အလှည့်ကျ ဝန်အားလျှော့ချ ဓာတ်အားဖြန့်ဖြူးပေး နေရကြောင်း ရန်ကုန်လျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေးရေး ကော်ပိုရေးရှင်းမှ ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀

နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံဝယ်ယူကာ ခရီးသွားနေသူများအား မြန်မာနိုင်ငံ၌ ခရီးသွားအာမခံ ထပ်မံ ယူရခြင်းကို ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက ရုရှားတစ်နိုင်ငံတည်းကိုသာ ရွေးချယ်၍ မဖြေလျှော့ပေးသင့်ကြောင်း ခရီး သွား လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရုရှားနိုင်ငံမှ ခရီးသွားများသည် နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံဝယ်ယူကာ ခရီးသွားနေသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၌ အာမခံ ထပ်ယူရခြင်းအား ဖြေလျှော့ပေးစေလိုကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံအခြေစိုက် ခရီးသွားကုမ္ပဏီတစ်ခု မှ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးထံ တင်ပြခဲ့သည်။

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဘက်မှ သက်ဆိုင်ရာဌာနများနှင့် ညှိနှိုင်းပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည် ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က “အမြင် တစ်မျိုးက တော့ ဖြစ်မှာသေချာတာပေါ့။ ဘာလို့ဆို ဒီသတင်းတွေဆိုတာက transparency ဖြစ်နေကြတာကို။ နောက် ဖုံးကွယ်ထားလို့မှမရတဲ့ ကိစ္စကြီး။ ကိုယ်က ဧည့်သည် လိုချင်ရင်တော့ ဖြေလျှော့ပေးရတော့မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် သဘာဝတော့ သိပ်မဖြစ်ဘူး။ ဖြေမှဖြေချတော့မယ်ဆိုရင်တော့ အတူတူပဲ လုပ်ပေးရမယ့် သဘောဖြစ်တာပေါ့။ ဗီဇာပေးသလို။ တစ်ဦးတည်း လုပ်လို့မရဘူး။ ကိုယ်က World Wide လုပ်နေတာလေ International ကို။ ဝန်ကြီး သဘောထားနေမှာပေါ့။ ဝန်ကြီးရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် အပေါ်မှာပဲ မူတည်မှာပဲ။ ဒီ regulation တစ်ခုကို ပြောင်းပေးဖို့ ဆိုတာက လွယ်တော့မလွယ်ဘူး။ ဒါကတော့ လူကြီးတွေ အပိုင်းပါပဲ။ သူတို့စဉ်းစားပေါ့။ အန်ကယ်တို့ အမြင်က တော့ ယူသင့်တာပေါ့" ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွား အာမခံဆိုသည်မှာ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးစဉ်အတွင်း ခရီးသည်များ မတော်တဆ ထိခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းအတွက် ထားရှိနိုင်သော အာမခံအကာအကွယ် ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွား အများအပြားသည် နိုင်ငံတကာတွင် အကျုံးဝင်သည့် အာမခံများဝယ်ယူ၍ လာရောက် ကြခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ရာ၌ သတ်မှတ်ထားသည့် ခရီးသွားအာမခံအား ထပ်မံဝယ်ယူကြရခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ထပ်မံဝယ်ယူရသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ ရရှိစေရန် စီးပွားရေးကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်နေ သည်ဟု ဝေဖန်မှုများ ရှိကြောင်းလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ခရီးသွား အာမခံနှင့်ပတ်သက်၍ ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက လက်ရှိတွင် ဗီဇာကင်းလွတ်ခွင့် ပြုထား သည့် နိုင်ငံများအား ဦးစွာ ဖြေလျှော့ပေးသင့်ကြောင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက အကြံပြုသည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “Visa Free တွေကျရင် insurance (အာမခံ)က လိုဦးမလားဆိုတဲ့ issue က မေး စရာရှိတယ်ပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ visa ယူရင်တော့ insurance က compulsory လုပ်ရပေမယ့် ထိုင်းက visa free ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူက insurance ထပ်ယူရမယ်။ ယူတဲ့ insurance ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ insurance ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ပြောရရင်တော့ ဘယ်လောက် capable ဖြစ်မလဲဆိုတာလည်း တိတိကျကျ မပြောဘူး။ ဟိုတုန်းက မြန်မာ့ insurance ကို မဖြစ်မနေ ဝယ်ရတာတွေ ရှိခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါပေမယ့် တာဝန်ယူမှုက အဲဒီခေတ်က ပေါ့နော်။ သိန်း ၅၀ ပဲ coverage ဖြစ်တယ်။ ကျပ်ငွေ သိန်း ၅၀ ဆိုတာကလည်း အခုခေတ်ဈေးနဲ့ ကြည့်ရင် ဒေါ်လာ ၁၅၀၀၊ ၂၀၀၀ တောင် မပြည့်တဲ့နှုန်းမှာ ဘာသုံးလို့ရမလဲ။ ဆေးကုသ စရိတ်တောင် မလွယ်ဘူး ပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီ issue တွေရှိတော့ လာတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကလည်း တော်တော်များများက သူတို့အတွက် cover ဖြစ်တဲ့ဟာတွေကို ယူလာကြတယ်။ အခုဟာက Tourism ကို ပြန်ဖွင့်မယ်ဆိုပြီး ကမ္ဘာ့ခရီးသွားနေ့မှာလည်း ကြေညာခဲ့ပြီးပြီ။ တကယ်လုပ်ပြဖို့တော့ လိုတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အခုချိန်မှာ Tourism က တိုင်းပြည်ကို recover ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ မှန်တယ်ဆိုရင် Tourism ကို တကယ် အားပေးတယ်ဆိုရင် သူတို့ တကယ်ကို ဖြေလျှော့ကြည့်ပါ။ အတိုင်းအတာတစ်ခု အထိတော့ တိုးတက်မှာပါ” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများအတွက် ခရီးသွားအာမခံမှာ နေထိုင်မည့် ရက်များအပေါ် မူတည်ကာ ပရီမီယံ နှုန်းထား ကွာခြားချက်ရှိပြီး အကျိုးခံစားခွင့်မှာ အနည်းဆုံး ၁ ယူနစ် ကျပ် ၅ သိန်းမှ အများဆုံး ၂၀ ယူနစ် ကျပ်သိန်း ၁၀၀ အထိဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ယခုနှစ် ဧပြီလ ၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ အောက်တိုဘာလကုန်အထိ နိုင်ငံတကာခရီးသွား ခြောက်သောင်းခန့်အား ခရီးသွားအာမခံ ရောင်းချပေးခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒဿမ ၈ သန်းကျော် ရရှိထားကြောင်းလည်း မြန်မာ့ အာမခံလုပ်ငန်းမှ သိရှိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၉

ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင် လက်ရှိ၌ ပို့ကုန်တင်ပို့မည့် အရေအတွက် များပြားနေသော်လည်း ကုန်ကားနည်းပါးနေခြင်းကြောင့် ကုန်ကားလိုအပ်ချက်များ ရှိနေသည်ဟု နယ်စပ်ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ယခင်က ပိတ်ထားသည့် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လိုက်ပြီဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ပြန်လည် စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် လမ်းကြောင်း ပိတ်ချိန်တုန်းက ပိတ်မိနေသည့် ကုန်ကားများမှာ လက်ရှိတွင် ကုန်အတင်အချလုပ်ပြီး ရန်ကုန်သို့ ပြန်ဆင်းနေကြခြင်းသာ ရှိသည့် အတွက်ကြောင့် ကုန်ကားလိုအပ်ချက်များ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ အ၀င်တွင် ကားများကို လုံခြုံရေးအဖွဲ့က စစ်ဆေးနေစဉ် (CJ)

၎င်းက “ကုန်သွယ်ရေးကတော့ လက်ရှိ အခြေအနေကတော့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးက စပြီးတော့ လည်ပတ်တဲ့ အနေအထားတွေတော့ မြင်ရပါတယ်။ လမ်းတွေကလည်း ဒီအပတ်မှ စပြီးတော့ နည်းနည်းပွင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် ကားတွေကလည်း တချို့ကားတွေက လမ်းမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ကားတွေက အခုမှ ရန်ကုန်ကို ပြန်သွားတဲ့ ကားတွေ လည်း ရှိတယ်လေ။ အဲတော့ ကားတွေမှာလည်း နည်းနည်း အခက်အခဲ ရှိတယ်ပေါ့၊ ဒီဘက်ကိုလာဖို့။ ကားအစီးရေ ကလည်း ရန်ကုန်မှာ နည်းနည်း ပြောမယ်ဆိုရင် တပတ်လောက်မှပဲ ပုံမှန်အနေအထား ရောက်မယ်ပေါ့လေ။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ကလည်း ကုန်ပစ္စည်းတွေက လက်ရှိအချိန်မှာ ရန်ကုန်ကနေ စစ်တွေကို ပို့ချင်တဲ့ ကုန်တွေက များနေတယ်။ များနေတော့ ကားတွေကလည်း ကြပ် အဲလိုဖြစ်နေတယ်။ ကားတွေက ဒီဘက်မှာ ပိတ်သွားတဲ့ဟာ တွေက အကြာကြီး ပိတ်မိသွားတဲ့ ကားတွေ ရှိသလို လမ်းမှာ အခုမှ ကုန်ချပြီးတော့ စစ်တွေမှာ ကုန်ချပြီးတော့ ပြန်ထွက်သွားတဲ့ ကားတွေလည်း ရှိတယ်။ သူတို့က ပြန်လာဖို့ အတွက်ကလည်း အချိန်လေး တစ်ခုတော့ စောင့်ရ ဦးမှာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။
ထို့အပြင် ရေထွက်ကုန်များ တင်ပို့ရန်အတွက် အအေးခန် ကုန်တင်ယာဉ်များ ငှားရမ်းခများသည် ယခင်ကထက် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ကုန်သည်များမှာ အကျိုးအမြတ်ရရှိမှု နည်းပါးသွားကြောင်း ကုန်သည် ဦးသန်းနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လုံခြုံရေးအဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

၎င်းက “ဈေးနှုန်းလေးတွေတော့ နည်းနည်း တက်သွားတာပေါ့။ ဆီဈေးတက်တာနဲ့ ဂိတ်တွေမှာ ကြန့်ကြာနေတာနဲ့ ဆိုတော့ ကျန်တာတော့ မရှိပါဘူး။ အရင်ကတော့ မောင်တောဆိုရင် ၂၈ သိန်းလောက် ရှိတယ်ပေါ့။ စစ်တွေကို ၁၈ သိန်း ၂၀ မပြည့်ဘူးပေါ့နော်။ အခုကတော့ စစ်တွေက သိန်း ၂၅၊ မောင်တောက ၃၀ အဲလောက် ဖြစ်သွားတာပေါ့။
အကျိုးအမြတ်ကတော့ နည်းသွားတာပေါ့ နည်းနည်းပါးပါး” ဟု ပြောသည်။

ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများ ပိတ်ထားချိန်တွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု ပမာဏများ လျော့ကျခဲ့ကြောင်း၊ မောင်တော နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၌ ကုန်သွယ်မှု ၅ ရခိုင်နှုန်းခန့်သာ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်းရှိ စစ်တွေနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများ ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ကုန်သည်များက ပြောသည်။

၂၀၂၁ - ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၃ သန်းနီးပါး တင်ပို့နိုင်ခဲ့သော်လည်း ယခုဘဏ္ဍာနှစ် အောက်တိုဘာလအထိ ၂၃ သန်းသာ တင်ပို့ထားနိုင်သေးကြောင်း ရခိုင် ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၉

ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာအလုပ်သမားများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့တွင်သာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုရမည့်စနစ်သည် ပွဲစားနှင့်လူလိမ် ပိုများလာနိုင်ကြောင်း အေဂျင်စီနှင့် ထိုင်းရှိ အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “ဒါက မဖြစ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စ။ အလုပ်သမားတွေအတွက် ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုရင်တောင်မှ ပြည်ပအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေး လိုင်စင်ရထားတဲ့ အေဂျင်စီတွေအတွက် မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နယ်တွေမှာ ချုပ်ခွင့်ပြုလိုက်တယ်။နယ်က အလုပ်သမားက နယ်မှာပဲ စာချုပ်ချုပ်ရမယ်ဆိုကတည်းက ပွဲစားကို အားပေးလိုက်တာ။လူပွဲစားတွေပေါ့။ ဒါ သူတို့ အဲဒီလောက်အထိ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူးလေ။ အစိုးရကလည်း မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ အ.လ.ည(အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန)ကလည်း လုံးဝ မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူး။ ဒါကတော့ ရဲရဲကြီးပြောရဲတယ်။ လူပွဲစားတွေက သက်ဆိုင်ရာဝန်ထမ်းတွေနဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့မှ နယ်မှာတင် စာချုပ်ချုပ်သွားပါပြီဆိုပြီး လုပ်နိုင်တယ် အချိန်မရွေး။ ဒါကြောင့်မို့လို့ လူကုန်ကူးမှုတွေ ပိုမို များပြားလာနိုင်တယ်။ စောစောကတည်းက ပေါ်လစီက အကောင်းကြီး ဖြစ်နေပြီ။ ရန်ကုန်မှာ ပင်လုံမှာချုပ်မယ်။ ဒါမှမဟုတ် ဘားအံမှာချုပ်မယ် ဒါကကောင်းနေပြီ။ ဒါကိုမှ နယ်က အလုပ်သမား နယ်မှာချုပ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရင်းကရော အ.လ.ည အတွက် ဘာအကျိုးပြုလဲ။ နိုင်ငံတော်အတွက် ဘာ အကျိုးပြုလဲပေါ့။ ဒါတွေ မေးခွန်းထုတ်စရာအများကြီးရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန လက်အောက်ရှိ လုပ်သားများကျွမ်းကျင်မှု လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်း ကျောင်းရှေ့မြင်ကွင်း

အေဂျင်စီများအနေဖြင့်လည်း တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် အားလုံးနီးပါးသို့ လိုက်လံစာချုပ်ချုပ်ဆိုရန်မှာ မလွယ်ကူသော ကြောင့် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအရ မလွှမ်းခြုံနိုင်တော့ကြောင်း အေဂျင်စီအချို့ထံက သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်လိုသည့် အလုပ်သမားများအနေဖြင့် ယခင်ကထက်ပို၍ ပွဲစားများအား အထူးသတိထားကြရန် လိုအပ်ကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လုပ်သားတွေအပေါ်မှာပဲ ပါးနပ်ဖို့လိုတာပေါ့နော်။ နံပါတ်တစ်အနေနဲ့ ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတော့ ဒီအေဂျင်စီမှာ စာချုပ်ချုပ်ချင်တယ်ဆိုရင် သူတို့ဟာ ဒီအေဂျင်စီရဲ့ ရုံးခန်းအပေါ်ကိုတော့ ရောက်ကို ရောက်အောင်လာမှ သူတို့အတွက် ပိုပြီး လုံခြုံတော့မှာ သိလား။ အရင်လိုမျိုးမဟုတ်ဘဲနဲ့ ပွဲစားနဲ့ပဲ ဒီအေဂျင်စီကို စာချုပ်ချုပ်တဲ့နေ့မှ တွေ့တာမျိုးမဟုတ်တော့ဘဲနဲ့ ဥပမာ ပွင့်ဖူးအောင်ဆိုရင် ပွင့်ဖူးအောင် ရုံးခန်းကိုလာမယ်၊ စာအုပ်လာထပ်မယ်၊ ပဲခူးတိုင်းဖြစ်ဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်းဖြစ်ဖြစ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ လာထပ်ပြီးတော့မှ ဆရာမတို့နဲ့ တွေ့ပြီးတော့မှ ဒီအလုပ်တွေရှိတယ်၊ ဘယ်နေ့ ဘယ်ရက်မှာ စာချုပ်ချုပ်မယ်။ သူတို့နဲ့ တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ် နိုင်မှပဲ ပိုပြီးအဆင်ပြေမယ်။ မဟုတ်ရင်တော့ လူလိမ်ပိုပေါမှာပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က အလုပ်ခန့်ထားမှု သဘောတူစာချုပ်ချုပ်ဆိုရာတွင် လူတွေ့စစ်ဆေးသည့်ရုံးခန်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်သင်တန်း ကျောင်းများတွင်သာ ချုပ်ဆိုရခြင်းဖြစ်ကာ ယခုအခါတွင် ထိုစနစ်အား ရပ်ဆိုင်းပြီး MOU ဖြင့် သွားမည့်သူများ သည် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့တွင်သာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုရမည့်စနစ်အား အလုပ်သမား ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက ပြောင်းလဲသတ်မှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်လိုက်ရသည့် အကြောင်းအရင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများအား ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ဖုန်းလက်ခံဖြေကြားခြင်းမရှိပေ။

ပြည်ပသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြမည့်သူများ

ယခုကဲ့သို့ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်များသို့ လိုက်လံစာချုပ်ချုပ်ဆိုရခြင်းက အေဂျင်စီများအတွက် အလုပ်များစေကြောင်းနှင့် ထိုင်းကို MOU ဖြင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်သူ များပြားသည့် တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်တို့မှ အလုပ်သမားများကိုသာ စာချုပ်ချုပ်ဆိုမည်ဖြစ်ကြောင်း ပွင့်ဖူးအောင် အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လိုက်ချုပ်ခိုင်းတဲ့အခါကျတော့ အမတို့က ဒီမှာ အင်တာဗျူးတဲ့လုပ်ငန်းတွေရှိတယ်။ လူစုဆောင်းရတဲ့ လုပ်ငန်း တွေ ရှိတဲ့အခါကျတော့ ပြောရမယ်ဆိုရင် နီးစပ်ရာတွေကို အဓိကထားပြီး ယူနေရတော့တာပေါ့။ ဥပမာ ပဲခူးတိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းပေါ့။ နောက် မကွေးတိုင်းလိုဟာမျိုးကြတော့လည်း လူအများကြီးထွက်တယ်ဆိုတော့ ဆရာမတို့ သွားပြီးတော့ ချုပ်ပေးရမှာပေါ့ စာချုပ်ချုပ်တဲ့အခါမှာ။ အမှန်တကယ်ဆိုရင်တော့ ဒီရန်ကုန်မှာ လာချုပ်တယ်ဆိုရင် ပြည်နယ်နဲ့တိုင်း လာလျှောက်သမျှ လူကို သူ့ရဲ့လုပ်ငန်းရဲ့လိုအပ်ချက်နဲ့ကိုက်ညီတယ်၊ အချက်အလက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီတယ်ဆိုရင် လက်ခံလို့ရတယ်လေ။ အခုကျတော့ demand တစ်စောင်မှာ လူ ၁၀၀ စာချုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် နေရာတွေ ရွေးရတော့မယ့်သဘော ရှိတာပေါ့နော်။ တစ်စောင်စီပဲ အဲဒီလို လိုက်ချုပ်မှရမယ်။လူ ၁၀၀ မှာ ဥပမာ ပြည်နယ် ၃ ခုရွေးထားတယ်ဆိုရင် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ၃ ခုလောက်ပဲ လိုက်ချုပ်နိုင်မယ်။ အရင်တုန်းကလိုတော့ အများကြီး လက်ခံလို့ မရတော့တဲ့ သဘောပေါ့။ သွားပြီးတော့ စာချုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် ဒါရိုက်တာတစ်ယောက် ပါရမယ်၊ အဲဒီ ဒါရိုက်တာ တစ်ယောက်အပြင်ကို ကွန်ပျူတာ သမားတစ်ယောက်ပါ ပါသွားရမယ်။ နောက် ရုံးဝန်ထမ်း ၁ ယောက်၊ ၂ ယောက်။ အနည်းဆုံး လူ ၄ ယောက်၊ ၅ ယောက်လောက် ကုန်တာပေါ့နော် တစ်နေရာကို သွားချုပ်မယ်ဆိုရင်။ လောလောဆယ်တော့ စနစ်သစ် ပြောင်းပြီးမှတော့ စ မချုပ်ရသေးဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အလုပ်သမားညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ ပြည်ပ အလုပ်အကိုင် အကျိုးဆောင် ထိုင်း လိုင်စင်ရအေဂျင်စီများသို့ အကြောင်းကြားထားသည့် စာထဲတွင် ချင်းပြည်နယ်တွင် နေထိုင်သည့် အလုပ်သမားသည် မကွေးတိုင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တို့တွင် ချုပ်ဆိုနိုင်ကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။

ထိုသို့ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနှင့်ပြည်နယ်တို့တွင် စာချုပ်ချုပ်ဆိုရာ၌ အလုပ်သမားများအနေဖြင့် လက်ရှိ အမှန်တကယ် နေထိုင်သည့် လိပ်စာတွင် ချုပ်ဆိုရမည်ဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ်နေထိုင်ကြောင်း အထောက် အထားကို စာချုပ်ချုပ်ဆိုရေး လုပ်ငန်းစဉ် ကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့တွေထံ ပြသရမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၇

ကြက်သွန်အဓိက စိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ်သည့် မြစ်သား၊ ပခုက္ကူ၊ ယောဒေသတို့တွင် ကြက်သွန်စိုက်ပျိုးချိန်၌ မြေဩဇာ လုံလောက်စွာ အသုံးပြုနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အထွက်နှုန်းများ လျော့ကျ၍ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာနေကြောင်း ကြက်သွန်ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပခုက္ကူ ကြက်သွန်ဒိုင်နှင့် ပွဲရုံများတွင် ကြက်သွန်နီ တစ်ပိဿာလျှင် ၃၀၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိသော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီးနှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀၀ အထိ ဈေးနှုန်းမြင့်တက် လျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရ သည်။

ထိုသို့ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ရခြင်းသည် ကြက်သွန်ထွက်ရှိမှုနှုန်း အဆမတန် လျော့ကျသွားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ပခုက္ကူမြို့ ကုန်သည်ပွဲစားများအသင်းမှ ကုန်သည် ဦးလှသောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ ရောင်းနေသော ဈေးသယ်တစ်ဦးနဲ့ ၀ယ်နေသူ တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “မြေဆီကလည်း မြေဩဇာ မထည့်လိုက်ရတော့ ကြက်သွန်ထွက်အား နည်းတာပေါ့။ တစ်ဧကကို အခု ဦးတို့ဆီဝင်တဲ့ တောင်သူတွေဆိုရင် တစ်ဧကကို ၁၀၀၀ တို့၊ ၈၀၀ တို့ ပိဿာချိန် အဲလောက်ပဲ ထွက်တာ။ အမှန် တကယ်က ပိဿာ ၃၀၀၀ လောက်ကို ထွက်ရမှာလေ။ တော်တော်ကြီး လျော့တာကို အဲတာကြောင့် ကြက်သွန် ဈေး အဲလိုဖြစ်သွားတာ” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်ရှိ ကြက်သွန်ပွဲရုံများမှ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် မြစ်သား ကြက်သွန် တစ်ပိဿာလျှင် ၄၀၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကြက်သွန်များကို အဆင့်ဆင့် သယ်ဆောင်ကြရာ၌ ကုန်ကျစရိတ်များအား ထည့်တွက် ကြည့်သည့်အခါ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းများသည် လက်လီဈေးကွက်တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀၀ အထိ မြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကြက်သွန်ပွဲရုံများက ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းသည် ဇန်နဝါရီလအထိ ဆက်လက် ရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နွေကြက် သွန်များ ပေါ်သည့်အချိန် မတ်လလောက်မှ ကြက်သွန်ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်ရှိ မနောသုခပွဲရုံမှ ဦးစိုးဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးနေသည့် တောင်သူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၎င်းက “၁ လပိုင်းလောက်အထိက ဒီလိုနေဦးမှာပေါ့။ ၃ လပိုင်းဆိုရင်တော့ နွေကြက်သွန် ပြန်ပေါ်မှာပေါ့လေ။ ၃ လပိုင်းကျော် လကုန်ဆိုရင် နွေကြက်သွန်က စပြီလေ။ နွေကြက်သွန် စပြီဆိုတော့ ဒီဈေးတွေ မရှိပါဘူး။ ၁၀၀၀၊ ၉၀၀ ပါပဲ။ သူ့ဟာသူ အလိုလို ကျသွားမှာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က နွေအဟောင်းမှာ ကျထားတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ၁၁ လ ပိုင်းမှာ ဈေးက ၃၀၀၊ ၄၀၀ တစ်ပတ်လည်ပဲ ရှိတာကိုး။ အဲဒီအခါကျတော့ မိုးကြက်သွန် ပေါ်တဲ့အချိန် ၁၂ လပိုင်း ပေါ်တဲ့ အချိန်ကျတော့ သူကလည်း အဲဒီဈေး မှီပြီးတော့ လိုက်သွားတာကို ၄/၅/၆၀၀ နဲ့။ မနှစ်က ထွက်နှုန်းက ပုံမှန်ထွက်တယ်။ ပုံမှန် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ဈေးကွက်လည်း သိပ်မတက်နိုင်တဲ့ သဘောပေါ့။ အခု က ဒီနှစ်က ထွက်နှုန်း တစ်ဝက်လောက် ကျတယ်။ စိုက်အားကျတယ်။ အထွက်နှုန်းကျတယ် အဲလိုကြောင့်ပါ” ဟု ပြောသည်။

ယခုကာလသည် မိုးကြက်သွန်အသစ်များ ထွက်ရှိသည့် အချိန်ကာလဖြစ်ပြီး အသစ်ထွက်ပေါ်ချိန်တွင် ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလေ့ ရှိသော်လည်း စိုက်ပျိုးမှုနှုန်း နည်းပါးခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လမ်းကြောင်း အခက်အခဲနှင့် ထွက်ရှိ မှုနှုန်း ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျနေခြင်းတို့ကြောင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။