CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃

ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများအား ဆွဲဆောင်ရန် တိုင်းရင်းသားရိုးရာ အစား အစာပြပွဲကို ယခုနိုဝင်ဘာလအတွင်း ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင် များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုကျင်းပပြုလုပ်မည့် တိုင်းရင်းသားရိုးရာအစားအစာပြပွဲသည် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၌ ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်ကာ ကိုဗစ်ကာလနှင့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု နည်းခဲ့သည့် အတွက် လက်ရှိပွင့်လင်းရာသီတွင် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများ ပြန်လည်မြှင့်တင်ရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က “အရင်တုန်းကတော့ ဒီလုပ်ငန်းတွေ အားလုံးကတော့ ပြည်ပခရီးသွားတွေကို ဦးတည်တာပေါ့နော်။ အခုကတော့ ပြည်ပ ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှု အားနည်းနေတဲ့အတွက် လောလောဆယ်တော့ ပြည်တွင်းလည်း အဓိက Target လည်းထားပါ တယ်။ နောက် နိုင်ငံခြားသားဝင်ရောက်မှုရှိသလောက်ပေါ့ ဒါလေးတွေလည်း Target ထားပါတယ်။ ဒီ၂၀၁၉ တုန်းက ပြည်ထောင်စုနေ့မှာ တိုင်းရင်းသားရိုးရာ အဝတ်အထည်ပေါ့၊ တိုင်းရင်းသား ရိုးရာရဲ့ အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေ၊ သူတို့ရဲ့ ရိုးရာဝတ်စုံတွေပေါ့နော်။ သူတို့ရဲ့ ရိုးရာဓလေ့တွေကို ကျနော်တို့ ဟိုတယ် လုပ်ငန်းရှင် အသင်းက ဦးဆောင်ပြီး ပြခဲ့တာရှိတယ်။ အဲဒီတုန်းက လာတာကတော့ တရုတ်နိုင်ငံသားတွေ အများဆုံးလာတာ များတယ်။ အခုလက်ရှိ ရှိနေတဲ့ တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းတွေဆိုရင် မြောင်ဇီး တို့၊ ဝ တို့၊ နောက် လားဟူတို့၊ လီဆူတို့၊ ကိုးကန့်တို့၊ ပလောင်တို့၊ ရှမ်းတို့၊ ကချင်တို့ ဆိုတာက အားလုံးက တရုတ်ပြည်မှာ ယူနန်ပြည်မှာလည်း ရှိကြတာကိုး။ အဲဒီတော့ သူတို့ဆီက ရိုးရာနဲ့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံကနေ ပြတဲ့ ရိုးရာကို သူတို့က ယှဉ်ပြီး သိချင်တာပေါ့။ အဲဒီတုန်းကတော့ တော်တော်လေးကို အောင်မြင်ခဲ့တယ်။ စိတ်ဝင်စားမှုလည်း အတိုင်းအတာ တော်တော်လေး မြင့်ခဲ့ပါတယ်။ အခု ဒီ အစားအစာပြပွဲလည်း ကျနော်ထင်တယ် နိုင်ငံခြားသားတွေသာ တကယ့်ကိုလာပြီး လေ့လာမယ်ဆိုရင်တော့ တော်တော်လေးလည်း သူတို့စိတ်ဝင်စားပြီး တော်တော် အောင်မြင်မယ်လို့ထင်ပါတယ်။ ခရီးသွားလည်း တော်တော်ဆွဲဆောင်နိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ် လားရှိုးမြို့အဝင်မုခ်ဦး

တိုင်းရင်းသားရိုးရာအစားအစာပြပွဲ ကျင်းပပြုလုပ်မည့်ရက်အား အတိအကျ အတည်မပြုရသေးသော်လည်း ၁ ရက်သာ ကျင်းပပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကာ နေရာအား လားရှိုးမြို့တော်ခန်းမတွင်ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကပြောသည်။
ထို ရိုးရာ အစားအစာပြပွဲတွင် တိုင်းရင်းသား ၁၀ ဖွဲ့ ပါဝင်သွားမည်ဖြစ်ကာ ၎င်းတို့မှာ ရှမ်း၊ ကချင်၊ လီဆူ၊ ဗမာ၊ မြောင်ဇီး၊ ဝ၊ ပလောင်၊ လားဟူ၊ မုန်းဝန်း(ဗမာ)နှင့် ကိုးကန့်တို့ဖြစ်ပြီး တိုင်းရင်းသားတစ်မျိုး၌ အစားအသောက် အနည်းဆုံး ၃ မျိုးခန့်အား လူ ၁၀၀ စာအတွက် ချက်ပြုတ်ပြင်ဆင်ထားကြ၍ တည်ခင်းဧည့်ခံကျွေးမွေးမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရှမ်းပြည်နယ် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေး ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးစည်သူကျော်က “အစားအစာဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့လည်း ခရီးသွားတဲ့အခါကျရင် ဒီဒေသ အစားအစာကိုပဲ စားချင်တာ ပေါ့လေ။ ပြောရရင် ရှမ်းပြည်နယ်ရောက်တယ်ဆိုလည်း ရှမ်းရိုးရာ အစားအစားပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုးလေး စားချင်တဲ့ သဘောရှိတယ်။ ဒီမှာ မေးတဲ့အခါကျရင်လည်း ဘယ်လိုအသစ်အဆန်း အစားအသောက်လေးတွေ ရှိလဲ။ ဒါမျိုးလေးတွေပေါ့။ ဒီဘက်မှာ အစားအသောက်နဲ့ပတ်သက်လို့က တော်တော်လေးကို ကွဲပြားတဲ့ပုံစံတွေ ရှိတယ်။ အဲဒါတွေက အများသိဖို့လိုတာပေါ့နော်။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မတွင်ကျယ်သေးတာပေါ့။ နိုင်ငံခြားမှာဆိုရင်တော့ ဒါက Gastronomy Travel တို့ Tourism တို့ ဒါမျိုးတွေရှိတာပေါ့။ အစားအသောက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ကို သွားပြီး‌တော့ စားကြည့်သင့်တဲ့ အစားအစာမျိုးတွေ ဒါမျိုးလေးတွေပေါ့။ ဒါလေးတွေကို စိတ်ဝင်စားတဲ့လူတွေအတွက်ကတော့ ဒါလေး chance တစ်ခုဖြစ်မှာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

ရှမ်းပြည်နယ် သီပေါမြို့သို့ လာရောက်လည်ပတ်သည့် ခရီးသွားများ

ပြပွဲပြုလုပ်မည့်အကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ခရီးသွားကုမ္ပဏီများ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များ အစရှိသည့် ခရီးသွားနှင့်နှီးနွယ်သူများအား အကြောင်းကြားထားပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် တိုင်းရင်းသား ရိုးရာအစားအစာပြပွဲသို့ လာရောက်လေ့နိုင်ကြောင်း ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများအား ၎င်းတို့မှတဆင့် အသိပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ကိုဗစ်မဖြစ်ပွားခင်ကာလ၌ ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းသို့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှု များပြားခဲ့ပြီး သီပေါမြို့သို့ အများဆုံးလာရောက်လည်ပတ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိပွင့်လင်းရာသီတွင် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းသို့ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများ ပိုမို ဝင်ရောက် ရန်အတွက် သဘာဝ ဒေသအရင်းအမြစ်များဖြစ်သည့် ရေတံခွန်များတွင် ခရီးစဉ်များ ဖော်ဆောင်လျက်ရှိပြီး နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ယခုထက်ပိုမိုကောင်းမွန်ပါက သေချာလုပ်ဆောင်နိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ သိရသည်။

လက်ရှိ တန်ဆောင်တိုင်ပိတ်ရက်အတွက် လားရှိုးမြို့တွင် တန်ဆောင်တိုင်ပွဲတော်အား ၄ ရက်နေ့မှ ၇ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပပြုလုပ်သွားဦးမည်ဖြစ်ကာ ဖျော်ဖြေရေးအစီအစဉ်များ၊ ရိုးရာကစားနည်းများ၊ စတုဒီသာများနှင့် မီးပုံးပျံ လွှတ်တင်ခြင်းများ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂

ယခုနှစ် မိုးဖရဲရာသီတွင် မြန်မာ - တရုတ်နယ်စပ် ရွှေလီနှင့် ဝမ်တိန်မြို့တို့၌ လော့ဒေါင်း ချထားခြင်းကြောင့် ဖရဲတင်ပို့၍ မရသလို တရုတ်ကုန်သည်များမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ကာ ဖရဲဝယ်ယူမှုများ မပြုလုပ် နိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖရဲသီးဈေးကွက်၌ အရောင်းအဝယ်မရှိ ဖြစ်နေသည်ဟု မူဆယ်သစ်သီးဝလံ ကုန်စည်ဒိုင်ထံမှ သိရသည်။

မိုးဖရဲ အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ လော့ဒေါင်း အခြေအနေကြောင့် ဈေးကွက်မရှိဘဲ ဈေးကွက်ပျောက်နေသည့် အနေအထား ဖြစ်နေသည်ဟု ခွာညိုသစ်သီးပွဲရုံပိုင်ရှင် ဦးစိုင်းခင်မောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပြောလို့မရဘူး တင်ပို့မှု အခြေအနေ။ ဟိုဘက်က လော့ဒေါင်းဝင်တာ များရင်တော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ ဟိုဘက်ကုန်သည်တွေ ဈေးကွက်အတွင်းကို ဝင်မရဘူး။ လောလောဆယ်တော့ ဈေးကွက်တွေ မရှိဘူး။ ဘယ်လို လာမလဲဆိုတာ သုံးသပ်ဖို့လည်း ဒီလော့ဒေါင်းကြီး ရှိနေရင်တော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ လော့ဒေါင်း ပြီးသွားရင် တော့ ပုံမှန်ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ လော့ဒေါင်းကလည်း ပြီးနိုင်ပါ့မလားဆိုတာ ရှိသေးတယ်။ တရုတ်ဘက်ကလည်း လော့ဒေါင်းပဲ ချပဲချနေတာဆိုတော့။ ဒီနှစ် မိုးဖရဲ ဈေးကွက်မရှိဘူး။ လောလောဆယ် အထိတော့ ဈေးကွက် ပျောက်နေတဲ့ အနေအထားပဲ။ ဒါကတော့ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်ပဲ အားထားရမှာပဲ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ် ကုန်သွယ် ရေးအပေါက်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မိုးဖရဲစိုက်ထားသည့် တောင်သူများအနေဖြင့် ပြည်တွင်း ဈေးကွက်ကိုသာ အားထားနေရပြီး ရန်ကုန်ရှိ သီရိမင်္ဂလာဈေးနှင့် ဒညင်းကုန်းဈေးတို့တွင်သာ ရောင်းချနေရသည်ဟု ဖရဲစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရောင်းချသည့်အခါ ၁၇ တန်ဆံ့ တွဲကားတစ်စီးလျှင် ယွမ်ငွေ ၆ သောင်း (မြန်မာကျပ်ငွေ သိန်း ၁၈၀) ခန့် ရရှိကြောင်း၊ သို့သော် ပြည်တွင်းတွင် ရောင်းချသည့်အခါမှာတော့ တွဲကားတစ်စီးလျှင် မြန်မာကျပ် ငွေ သိန်း ၃၀ ခန့်သာ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မိုးဖရဲစိုက် တောင်သူများအနေဖြင့် အရှုံးပေါ်နေကြောင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှ ဖရဲစိုက်တောင်သူ ကိုသစ္စာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဖရဲစိုက်ခင်းတစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တရုတ်ကို ရောင်းတဲ့အချိန်မှာ Kg (ကီလို) ရောင်းတာဗျ၊ တစ် Kg ကို ၂ ယွမ်၊ ၃ ယွမ်၊ ၁.၅ ယွမ် အဲလို ရောင်းခဲ့ရတာလေ။ အဲလိုကျတော့ ကျနော်တို့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု အပေါ်မှာ အရည်အသွေး ကောင်းနေတယ်၊ တရုတ်ရဲ့ စံချိန်စံညွှန်းနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ဟာ တစ်ခုဆိုရင် ကျနော်တို့က ဒီအပေါ်မှာ ဈေးကောင်းရဖို့အတွက် အာမခံ ချက် အပြည့်ရှိတယ်လေ။ အခု မြန်မာပြည်တွင်းမှာ ရောင်းတဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့က ရောင်းနေတာ တစ်လုံး ချင်း ဈေးကို ရောင်းရတာ။ အလုံးကြီးကြီး၊ သေးသေးပေါ့နော်။ ကြီးရင် ကြီးတဲ့အလျောက်၊ သေးရင် သေးတဲ့ အလျောက် Kg နဲ့မဟုတ်ဘဲ ရောင်းနေရတာဗျာ။ ရောင်းနေရတာ ဥပမာ တရုတ်ကို ကျနော်တို့ တရုတ်ငွေ ကား တစ်စီးကို လက်ရှိပေါက်ဈေး ၆ သောင်းနဲ့ပဲ တွက်တယ်ပဲထားဦး။ တရုတ်ငွေ ၆ သောင်းနဲ့တွက်တယ်ပဲ ထားဦး၊ ၁၇ တန်ပေါ့နော် ၁၂ ဘီး ကားတစ်စီး။ ယွမ် ၆ သောင်းနဲ့ တွက်တယ်ဆိုရင် ၃၀၀ နဲ့ပဲ တွက်ကြည့်ပါဦး။ သိန်း ၁၈၀ ဖြစ် နေပြီ ။ အခု ကျနော်တို့ ပြည်တွင်းမှာ ရောင်းနေရတာက အဲဒီ ၁၂ ဘီး ကားတစ်စီးကို ၁၇ တန်ကို အလွန်ဆုံးရမှာ သိန်း ၃၀၊ ၃၅ သိန်းထက် မပိုပါဘူး။ အဲတော့ ဘယ်လောက်ကွာခြားသွားပြီလဲ။ အဲတော့ ဒီ ၆ ဆပေါ်မှာ တောင် သူတွေ ရင်းနှီးလုပ်ကိုင်မှုနဲ့ Investment နဲ့ ပြန်တွက်လိုက်တဲ့အခါမှာ အစ်ကိုတို့ တစ်ဧကရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်က ၄၅ သိန်းလောက် ကုန်နေတာ။ အခုပြန်ရတာက ၃၅ သိန်းဆိုတော့ တောင်သူတွေက အရှုံးပဲ ပြနေတာ” ဟု ပြော သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည့် ဖရဲကားများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် မိုးဖရဲများကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ ကုန်တင်ကား တစ်စီးစ နှစ်စီးစ တင်ပို့မှုများ ရှိနေသော်လည်း သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး စရိတ်ပင် မရဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း ဖရဲတင်ပို့သည့် ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဖရဲတင်ပို့ရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ မူဝါဒအပေါ် အခြေခံ၍ တင်ပို့နေရခြင်းကြောင့် မြန်မာကုန်သည်များနှင့် ဖရဲစိုက်တောင်သူများသည် ဆုံးရှုံးမှုများ နှစ်စဉ် ကြုံတွေ့နေရသည်။

ထို့ကြောင့် အဆိုပါကိစ္စများကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ ဖရဲတင်ပို့မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး နှစ်နိုင်ငံ သဘောစာချုပ်များနှင့် လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက ပို၍ အဆင်ပြေမည်ဖြစ်သည်ဟု ဖရဲကုန်သည်များနှင့် တောင်သူများက လိုလားနေကြသည်။

ယခုနှစ်တွင် သွင်းအားစုစရိတ် အဆမတန် ကြီးမြင့်နေခြင်းနှင့် နယ်မြေတည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းကြောင့် မိုးဖရဲစိုက်ဧက လျော့နည်းလျက်ရှိသည်။

ထို့နောက် လက်ရှိတွင် တရုတ်ဈေးကွက် ပျောက်နေခြင်းကြောင့် လာမည့် ဆောင်းဖရဲရာသီ၌ စိုက်ပျိုးမှုနှုန်းများ လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်း၊ ၃ ပုံ ၁ ပုံခန့်သာ စိုက်ပျိုးမှု ပြုနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ဖရဲစိုက်တောင်သူများက ပြောသည်။

မိုးဖရဲ စိုက်ဧကသည် ယခုနှစ်တွင် ထက်ဝက်နီးပါး လျော့ကျလျက်ရှိပြီး အထွက်နှုန်းသည်လည်း ယခင်နှစ်များ ထက် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းနေကြောင်း ဖရဲစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁

အိန္ဒိယနိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံနှင့် တခြားသောနိုင်ငံများမှ တင်သွင်းလာသည့် ပဲစဉ်းငုံ ပုံသေအခြေခံဈေးကို ယခင်က တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၀၀ ကျော်မှ လက်ရှိတွင် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၆၅ ကျော် သတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဈေးနှုန်း တိုးမြှင့် သတ်မှတ်ချက်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပဲဈေးကွက်တွင်လည်း ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာလေ့ ရှိကြောင်း ဧရာကုန်သွယ်မှု ဗဟိုဌာနမှ တာဝန်ခံ ဦးနေဝင်းစိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူ့နိုင်ငံထဲမှာ MSP ပေါ့ maximun support price ဆိုတာ ရှိတယ်။ နှစ်တိုင်း သူတို့ သတ်မှတ်နေကျ။ သူတို့ဆီမှာ MSP ဈေးနှုန်း တိုးပြီးတော့ သတ်မှတ်တယ်။ ပုံမှန်အတိုင်းဆိုလို့ရှိရင် MSP ဈေးနှုန်း တိုးပြီးတော့ သတ်မှတ်တယ် ဆိုလို့ရှိရင် ကိုယ့်ဆီမှာလည်း ဈေးတက်လာတာပဲလေ။ ဒီကတောင်သူတွေအတွက် အဆင်ပြေ သွားကြတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လက်ရှိ၌ ကုန်သွယ်ဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပဲမျိုးစုံ ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင် တန်ဖိုးမြင့် ထုတ်ကုန် အနေဖြင့် လုပ်ဆောင်ပြီးမှသာ တင်ပို့ရမည်ဆိုခြင်းကြောင့် ပဲဈေးကွက်အတွင်း၌ ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းပြီး အရောင်းအဝယ် အေးနေကြောင်း ပဲကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။

ပဲမျိုးစုံကို စစ်ဆေးကြည့်နေစဉ်

၎င်းက “ဒီရက်အတောအတွင်းမှာ ကျနော်တို့ မြန်မာပြည်မှာ ဈေးတွေ ကျနေတယ်။ ဈေးတွေ ကျနေတယ်ဆိုတာ က ကုန်သွယ်ဦးစီးမှာ ဝင်ဖတ်ရအုံးမယ်။ တစ်ခု ထုတ်ပြန်လိုက်တယ်လို့တော့ ကြားတယ်။ ဘာလဲဆိုတော့ ကျနော် တို့ ပြည်ပကို ထွက်နေတဲ့ ပဲတွေကို အဓိကအားဖြင့် Value added ထုတ်ပြီးတော့ သွားရမယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စ ထွက်လာ တယ်။ Value added ဆိုတာတော့ တန်ဖိုးမြင့် ထုတ်ကုန်ပေါ့။ တန်ဖိုးမြင့် ထုတ်ကုန်အဖြစ်နဲ့ သွားမှ လက်ခံမယ် ပို့ကုန်အဖြစ်နဲ့ လက်ခံမယ်ဆိုတဲ့သဘော ဖြစ်လာတယ် အဲဒီကိစ္စ ထွက်လာတယ်။ အဲဒီဟာကြောင့် လက်ရှိမှာ လက်ရှိပေါက်ဈေးထက်ကို ကျနေတယ်။ ဒီအတိုင်း Raw အတိုင်း ပို့လို့မရတော့ဘူး။ အနည်းဆုံးတော့ ခွဲခြမ်း လုပ် ပြီးမှ ပို့မှရမယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ ဒီရက် အတောအတွင်းမှာ အရောင်းအဝယ် မဖြစ်ဘဲနဲ့ ဟိုဘက်နဲ့ ဒီဘက်နဲ့ စောင့်ကြည့် နေကြတဲ့ သဘောပဲ။ ဟိုဘက်နဲ့ ဒီဘက်နဲ့က မညှိရသေးဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုကာလသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ စိုက်ပျိုးထားသည့် ပဲများသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံ ဈေးကွက်ထဲသို့ နေ့စဉ် ဝင်ရောက် နေခြင်းကြောင့် မြန်မာ့ပဲကို အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်မှ ဝယ်လိုအားများ ကျဆင်းလာကြောင်း၊ အောက်တိုဘာလ အတွင်း ပဲတင်ပို့မှုသည် ယခင်လများထက် နည်းပါးလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဲဈေးကွက် အလားအလာအနေဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပဲလက်ကျန် နည်းပါးချိန်မှ ပဲဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန် လာနိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ပဲတင်ပို့မည့် ကုန်သည်များအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ဦးစီးဌာန၏ ပဲမျိုးစုံကို တန်ဖိုးမြင့် ထုတ်ကုန်အဖြစ် လုပ်ဆောင်ပြီးမှသာ တင်ပို့ရမည့် အကြောင်းနှင့် ပတ်သက်၍ စောင့်ကြည့် နေကြ ကြောင်း ပဲကုန်သည်များက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် ပြင်ဆင်နေသည့် ကာလဖြစ်သည့်အတွက် မလေးရှားရှိ တရားဝင်နှင့် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာများအနေဖြင့် အသွားအလာအား ယခုထက် ပိုမို ဂရုစိုက် ကြရန်နှင့် မလေးရှားနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအကြောင်း မပြောကြရန် အရေးကြီးကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာ အဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအား နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး နေရာတချို့တွင် ပြိုင်ဘက်ပါတီတို့ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုများ ရှိလာနိုင်သဖြင့် ယခုကဲ့သို့ သတိပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Alliance of Chin Refugees မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “လုပ်ငန်းခွင်မှာဖြစ်ဖြစ် ဘယ်နေရာသွားသွား ဒီနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဘယ်ပါတီက ဘယ်ဟာ ပိုကောင်းတယ်၊ ဒီဟာဆို ပိုကောင်းတယ်။ ဟိုဟာပိုကောင်းသလို ဆိုတာ တွေကအစ မပြောမိဖို့ သတိထားရတယ်။ ဘာဖြစ်လို့ဆို ကိုယ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းခွင် ထဲမှာဆိုလည်း ဟိုဘက်က ဒီဘက်က ရှိတယ်။ ဟိုဘက်ပါတီကို ထောက်ခံတဲ့ သူတွေ ရှိတာကိုး။ နှစ်ဖက်ကြားထဲမှာ ကိုယ်က မဆီမဆိုင် သူတို့နိုင်ငံသားလည်း မဟုတ်ဘဲနဲ့ အဲဒီကြားထဲမှာ ဘာမှ သွားမပြောမိဖို့ပါ။ အဲဒါက အဓိကဖြစ်တယ်။ ဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်တယ်ဆိုရင် လုပ်ငန်းခွင်မှာ ဂရုစိုက်ပါ။ ဟိုဝန်ကြီးဆို ဒုက္ခသည်အတွက် ကောင်းတယ်။ ဘယ်ဝန်ကြီးဟာ ဆိုရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ နိုင်ငံခြားသားတွေ ဦးစားပေးတယ်၊ ဘာညာ သွားမပြောမိဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ကြုံတွေ့ဖူးတယ် လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ လူမျိုးတစ်စုတည်း လုပ်တာမဟုတ်ဘူး”ဟု ပြောသည်။

 ဖမ်းဆီးခံထားရသော ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် မလေးရှား ရွေးကောက်ပွဲသည် မလေးရှားနိုင်ငံသားများနှင့်သာဆိုင်သည့်အတွက် မြန်မာများအနေဖြင့် နိုင်ငံရေး မှတ်ချက်များ မပေးမိရန် ဂရုစိုက်သင့်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

Alliance of Chin Refugees မှ အထက်ပါ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “သူတို့ရဲ့ ကြိုက်နှစ် သက်တဲ့ ပါတီအားပေးတဲ့ အခါကြတော့ ကိုယ်က မဆီမဆိုင် ကြားထဲကနေ ဟိုဟာ ကောင်းတယ်၊ ဒီဟာကောင်းတယ် သွားမပြောမိဖို့။ အဲဒီလို သွားပြောမိတဲ့အခါ မလိုအပ်ပဲနဲ့ မလိုလားအပ်တဲ့ မုန်းတီးမှုတွေ ဖြစ်လာတတ်တယ်။ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထ ရှိ တယ်။ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဒီနိုင်ငံမှာ လုံးဝ မှတ်ချက်လည်း မပေးမိစေနဲ့ ဝင်လည်း မပါမိစေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ လုပ်ငန်း အလုပ်ကိုပဲ ဂရုစိုက်ပြီး လုပ်ကြပါ။ ပြောချင်တာက ဒါက မလေးရှား နိုင်ငံသားတွေရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်တယ်။ ကိုယ်တွေ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ရွေးကောက်ပွဲ မဟုတ်ဘူး” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် ပါတီအချင်းချင်း ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အဆိုပါ နေရာ၌ ရှိနေပါက ဝင်မပါကြရန်နှင့် အခြားနေရာ သို့ အမြန်ဆုံး ရှောင်တိမ်းကြရန် မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက သတိပေးသည်။

မရှောင်တိမ်းမိပါက အဖမ်းခံရနိုင်ပြီး စစ်ဆေးမေးမြန်းသည့် အခါတွင် တရားဝင် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူနှင့် တရားမဝင် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်သူတို့ကြား ကွာခြားမှုများရှိကြောင်း Alliance of Chin Refugees မှ တာဝန်ရှိ သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
မလေးရှားနိုင်ငံတွင် လွှတ်တော်အား ဖျက်သိမ်းထားပြီး မကြာခင်တွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဟု အတည်ပြု ပြောဆိုလိုက်သည့် အချိန်မှစကာ ယနေ့အထိ အဖမ်းအဆီးမှာ နေ့စဉ်ရှိကြောင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲရက် နီးကပ်လာချိန်တွင် အဖမ်းအဆီးမှာ ယခုထက်ပို၍ များလာနိုင်ခြေရှိကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကို ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးနေစဉ် 

လက်ရှိတွင် နေ့စဉ်ကဲ့သို့ အဖမ်းအဆီး ပြုလုပ်နေမှုတွင် ဖမ်းဆီးခံရသည့်ထဲတွင် မြန်မာအများဆုံးဖြစ်ပြီး ဒုတိယ မှာ အင်ဒိုနီးရှား ဖြစ်ကြောင်း၊ မလေးရှားရှိ အချုပ်ခန်းနှင့် အကျဉ်းထောင်အချို့သို့ သွားရောက်ရာတွင် မြန်မာ လူမျိုးချည်းသာ တွေ့ရကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးဘာဘူကြီးက “အခုက သူတို့ လ.ဝ.က အကြီးဆုံး အရာရှိ ကိုယ်တိုင်က ပြောတယ်။ သူတို့ အဖမ်းအဆီးကို တစ်ရက်မှ လစ်ဟာမှု မရှိပဲနဲ့ ဖမ်းဆီးနေမယ်လို့ သူကိုယ်တိုင်ကိုက ကြေညာထားပြီးသား။ အဲဒီတော့ အဖမ်း အဆီးက နေ့တိုင်းလို ရှိတယ်။ အခု အဖမ်းအဆီးခံရတဲ့ အထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား ဘာကြောင့်များလဲဆိုတော့ အောက်လမ်းကနေပြီး လာတဲ့လူတွေ၊ တရားမဝင်ပြီး လာတဲ့လူတွေ။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ကျနော်ကိုယ်တိုင်လည်း မနေ့က တစ်ဖက်ခြမ်း ပေါ့လေ။ ထိုင်း-မလေးရှား ထိုင်းနယ်စပ် အဲဒီမှာ ထောင်တွေ၊ ကမ့်တွေ လ.ဝ.က ထိန်းသိမ်း ရေး စခန်းတချို့ကို ကျနော်ရောက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီမှာ မြန်မာတွေနဲ့ပဲ ပြည့်နေတယ်။ တချို့အဲဒီနေရာမှာ လူမဆန့် တော့လို့ တခြားပြည်နယ်ကို ပြောင်းရွှေ့လိုက်ရတဲ့ မြန်မာတွေလည်း အများကြီးပဲရှိတယ်။ အဲဒီတော့ မြန်မာတွေ က တော်တော်လေးကို များတယ်လို့ ပြောရပါမယ်။ ကျနော့်စိတ်ထင် သောင်းဂဏန်းလောက်တောင် ကပ်သွား မလား မသိဘူး။ ကျနော်တို့ မြန်မာတွေ အင်မတန်ကို များပါတယ်။ စိတ်လည်း မကောင်းစရာပါပဲ။ စကားပြော တော့လည်း ငိုငိုယိုယိုနဲ့ သူတို့က အပြင်ကလူကိုလည်း တွေ့ချင်တယ်။ သူတို့တွေ့ချင်တဲ့ လူကလည်း မသွားနိုင် မလာနိုင် အထောက်အထား မရှိကြတော့”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိအချိန်မှ စတင်ကာ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသည်အထိ နိုင်ငံအတွင်း လုံခြုံရေးပိုမို တင်းကြပ် ချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာထားသည်။

ထို့ကြောင့် တရားမဝင် ခိုးဝင်မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ယခုထက် ပိုမို သတိထားကြရန် မလေးရှားရှိ မြန်မာ အဖွဲ့အစည်းများက သတိပေးတိုက်တွန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

MOU ဖြင့် အလုပ်သမား အများဆုံးစေလွှတ်နေသည့် မြဝတီ လမ်းကြောင်းအစား ကော့သောင်း-ရနောင်း လမ်း ကြောင်း(သို့မဟုတ်)လေကြောင်းလိုင်းတို့ဖြင့် ပြောင်းလဲ စေလွှတ်သင့်ကြောင်း မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြဝတီမြို့ဘက်တွင် လက်ရှိ နယ်မြေအခြေအနေကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အခြားလမ်းကြောင်းများဖြင့် ပြောင်းလဲ စေလွှတ်သင့်ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုလမ်းကြောင်းများသည် မြဝတီ-မဲဆောက် လမ်းကြောင်းကဲ့သို့ တစ်စုံတစ်ရာ ပြဿနာများမရှိကြောင်း သိရသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “ကောင်းတာကတော့ လေကြောင်းလိုင်းနဲ့ဆိုရင် အဆင်ပြေ မြန်တာ ပေါ့နော်။ ရနောင်း-ကော့သောင်း ဘက်ကဆိုရင်လည်း များသောအားဖြင့်က ရန်ကုန်ကနေ သူတို့ လေကြောင်းနဲ့ လာတာပဲလေ။ အဲ့ကနေ ကော့သောင်းကမှတဆင့် ဒီဘက်ကို ကူးတာ။ ရနောင်း-ကော့သောင်း လမ်းကကြတော့ ရေကြောင်းကနေ ဖြတ်ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် လူအများကြီးပို့လို့တော့ အဆင်မပြေဘူး။ ဒါပေမယ့် သူက ပုံမှန်လေး ပို့နေလို့ရတယ်လေ။ မြဝတီလမ်းမှာကကြတော့ အားသာချက် ရှိတာက အမှတ် ၂ တံတားကနေ တိုက်ရိုက် ကားနဲ့ဆိုတော့ ကုန်းလမ်းလည်း ဖြစ်တဲ့အတွက် ပိုပြီးတော့ များများပို့လို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျန်တဲ့ အခက် အခဲက ကော့သောင်း-ရနောင်းဘက် အခြမ်းကနေ လာတာမှာ သိပ်မရှိဘူး အခုလက်ရှိ ကာလက။ ဘာကြောင့်ဆို နယ်မြေအနေအထားနဲ့ ခုနကပြောတဲ့ လမ်းခရီး ပြဿနာက နည်းတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ဒီဘက်ကနေ ပို့မယ်ဆိုရင် လည်း ရနေတာပဲလို့ ကျနော်တော့ မြင်ပါတယ်။ ကုန်ကျစရိတ်လည်း ကျနော်ထင်တယ် ဒီလောက် မကွာလောက် ဘူး။ ခုနကပြောတဲ့ ကုန်းလမ်းနဲ့ ရေလမ်း ဖြစ်တာကြောင့် တစ်ကြိမ်တည်းမှာ အများကြီး စုပြီး သွားဖို့ အဆင်မပြေတာလောက်ပဲ။ ကျန်တာကတော့ ကျနော်ထင်တယ် အဆင်ပြေတယ်” ဟု ပြောသည်။

MOU အလုပ်သမား စေလွှတ်ရာတွင် အေဂျင်စီများက မြဝတီ-မဲဆောက် လမ်းကြောင်းအပြင် ကော့သောင်း-ရနောင်း လမ်းကြောင်းနှင့် လေကြောင်းလိုင်းတို့ဖြင့်ပါ စေလွှတ်နေကြသော်လည်း မြဝတီ-မဲဆောက် လမ်း ကြောင်းဖြင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အလုပ်သမားစေလွှတ်မှုမှာ နည်းပါးကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းသို့ MOU နဲ့သွားမယ့် မြန်မာအလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

အခြားလမ်းကြောင်း ပြောင်းလဲစေလွှတ်မည်ဆိုပါက အေဂျင်စီ အနေဖြင့် အလုပ်သမားများထံမှ ကုန်ကျစရိတ်များ အား ပိုမိုတောင်းခံလာနိုင်ပြီး MOU အလုပ်သမား စေလွှတ်သည့်အခါတွင် မြဝတီ-မဲဆောက် လမ်းကြောင်းသည် သာ အဓိက အသင့်တော်ဆုံး လမ်းကြောင်းသာဖြစ်သည့်အတွက် ထိုလမ်းကြောင်းမှသာ စေလွှတ်သင့်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသည့် ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပိုမိုအဆင်ပြေ နိုင်တာကတော့ မဲဆောက်-မြဝတီလမ်းက ပိုမိုအဆင်ပြေနိုင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီလမ်းကြောင်းဟာ ပထမဆုံး MOU စနစ်နဲ့ပို့ရတဲ့ လမ်းကြောင်းဖြစ်တဲ့အတွက် နောက် စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ ဘာတွေ အတွက်ဆိုရင်လည်း MOU က သိပ်ပြီးတော့မှ ပြောစရာမရှိဘူး။ ရနောင်း-ကော့သောင်းလမ်းလည်း ပို့လို့ မရဘူးလားဆိုတော့ ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ဝင်တဲ့အခါကျရင် ကိုယ်ပို့မယ့် အလုပ်သမားက ဘယ်ကို သွားမှာလဲပေါ့။ ဥပမာ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘယ်မြို့နယ်ထဲကို သွားမှာလဲပေါ့။ လွယ်ကူတဲ့ လမ်းကြောင်းနဲ့ ပို့မယ်ဆိုတဲ့ နေရာမှာ အလုပ် သမားတွေအတွက် အရမ်းခရီးဝေးသွားမလားပေါ့။ အဲဒါမျိုးတွေလည်း ကြည့်ရမယ်။ နောက် ရနောင်း-ကော့သောင်း ပို့တဲ့ခရီးနဲ့ အနီးအဝေးနဲ့စာရင် မဲဆောက်-မြဝတီက ပိုပြီးတော့ နီးစပ်မယ်လို့ ကျနော့်အနေနဲ့ ပြော လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြဝတီ-မဲဆောက် လမ်းကြောင်းသည် MOU အလုပ်သမား စေလွှတ်ရေးတွင် အသင့်တော်ဆုံး လမ်းကြောင်းဟု ဆိုရသော်လည်း လက်ရှိနယ်မြေ အခြေအနေကြောင့် ထိုလမ်းကြောင်းမှ အလုပ်သမားစေလွှတ်မှုကို ယခင်ထက် ဂရုစိုက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

ထိုင်းသို့ MOU နဲ့သွားမယ့် မြန်မာအလုပ်သမားများကို စိစစ်နေစဉ်

ကိုသားကြီးက “ဒီမြဝတီမြို့ကို မရောက်မချင်း ရန်ကုန်ကနေ ထွက်လာတယ်၊ ဘားအံကနေ ထွက်လာတဲ့ အလုပ် သမားတွေအတွက် သက်ဆိုင်ရာအေဂျင်စီက ပိုမိုပြီးတော့ ဂရုစိုက်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောချင်တယ်။ မှတ်ချက် ပေးလိုတာကတော့ လက်ရှိပြည်တွင်းမှာ ဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲသတင်းတွေကို နားစွင့်ပြီးကာမှ အေဂျင်စီတွေက အလုပ်သမားတွေကို တင်ပို့မယ်ဆိုရင်တော့ ပိုပြီးတော့ သင့်တော်လိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ မဲဆောက်-မြဝတီ လမ်း ကြောင်းမှာ ပို့လာတဲ့ အလုပ်သမား တော်တော်များများကတော့ နံပါတ်တစ် တစ်ချက်ကတော့ ထိုင်းဘက်က ကြိုဆိုတဲ့ အနေအထားတွေပေါ့။ ထိုင်း လ.ဝ.က ရယ်၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနတွေရယ် စနစ်တကျ။ ထိုင်းဘက်က Labour တာဝန်ရှိသူတွေက စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်တာတွေကို တွေ့ရတယ်။ အဲဒီတော့ ပြည်တွင်းထဲကို ဖြတ်တဲ့ အချိန်မှာပဲ မြဝတီမရောက်ခင်မှာ လာတဲ့အချိန်မှာ မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေဟာ ကိုယ်လာတဲ့ လမ်း ကြောင်းအပေါ်မှာပဲ အခြေအနေကြည့်ပြီးတော့မှ မတော်တဆ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အက်စီးဒင့်ကိစ္စတွေကို ကြိုတင် သတိမူသင့်တယ်ပေါ့ ” ဟု ပြောသည်။
မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးတွင် ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ သည့်အတွက် ထိုင်းသို့ သွားရောက်မည့် MOU အလုပ်သမားများမှာ ပိတ်မိခဲ့သေးသည်။

ထို့နောက် မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးအား ယာယီဖြတ်သန်း သွားလာခွင့်ပိတ်လိုက်ကာ အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည် ဖွင့်ပေးခဲ့သည်။

သို့သော် မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးအား ကော်သူးလေတပ်မတော် (KTLA) ၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ သွားလာခြင်း မပြုကြရန် ကော်သူးလေတပ်မတော်မှ အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ကရင်ပြည်နယ် ကော်သူးလေ နယ်နိမိတ်အတွင်း နစက တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် စစ်ရေး တင်းမာမှုကြောင့် တိုက်ပွဲ အရှိန်အဟုန် မြင့်တက်လာမည်ဖြစ်သဖြင့် ကော့ကရိတ်-မြဝတီ အာရှလမ်းအား အသုံး ပြု သွားလာခြင်းကို သတိထား သွားလာကြရန် ပါရှိသည်။

လက်ရှိတွင် မြဝတီ-ကော့ကရိတ်ဘက်၌ နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှုများ ရှိနေသေးသော်လည်း ကားအသွားအလာနှင့် အလုပ်သမား စေလွှတ်ခြင်းတို့အား ဆက်လက် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၁

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်က ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ခဲ့သည့် မုန်တိုင်းကြောင့် မြို့နယ် ၈ မြို့ နယ်မှ လယ်ဧက ၉ သောင်းခန့် ဆားငန်ရေ ဝင်ရောက်၍ ပျက်စီးသွားခဲ့ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူ လယ်သမားသမဂ္ဂမှ ကောက်ယူထားသည့် စာရင်းများအရ သိရသည်။

လယ်ဧက ၉ သောင်းခန့် ပျက်စီးသွားခြင်းကြောင့် စပါးတင်းပေါင်း သိန်း ၃၀ ခန့် လျော့နည်းသွားမည်ဟု ရခိုင် ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂမှ ဦးကျော်ဇံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၂၄ ရက်နေ့က တိုက်သွားတဲ့ မုန်တိုင်းဒဏ်ကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂ က စစ်တမ်းကောက်တဲ့ အခါမှာ ဧက ၉ သောင်း ဝန်းကျင်လောက် ဆုံးရှုံးသွားတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရတယ်ပေါ့။ အထူးသဖြင့်ကတော့ တောင်ကုတ်ဘက် ပိုများမယ်။ ပြီးတော့ မြေပုံ၊ မင်းပြား၊ မြေပုံများမယ်။ ပြီးတော့ ရသေ့တောင်ပေါ့ ပိုများတယ်။ အကုန်လုံးကတော့ အမ်းတို့၊ ကျောက်ဖြူတို့၊ ပေါက်တော၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း အကုန်လုံး ပါတယ်။ ၈ မြို့နယ်မှာ ဧက ၉ သောင်း ဝန်းကျင်လောက် ဆုံးရှုံးသွားတာကို တွေ့ရတယ်။ စပါးတင်း သိန်း ၃၀ ကျော်နဲ့ ၃၅ ကြားမှာ ရှိမယ် စပါးတင်း တင်းပေါင်းပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်က လယ်မြေတွေထဲ မုန်တိုင်းကြောင့် ရေငန်တွေ၀င်ရောက်ခဲ့

မုန်တိုင်းကြောင့် ဆားငန်ရေ ဝင်ရောက်သွားသည့် မြို့နယ်များတွင် တောင်ကုတ်မြို့နယ်သည် ပျက်စီးမှု အများဆုံး ဖြစ်ပြီး လယ်ဧက ၂ သောင်းခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် တောင်သူများ ဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ကြုံတွေ့နေရပြီး လာမည့် စပါးစိုက်ရာသီတွင် စိုက်ပျိုးရန်အတွက် ဆားငန်ရေ ဝင်ရောက်ထားသည့် လယ်ယာများနှင့် ကိုက်ညီသော မြေဩဇာနှင့် မျိုးစပါးများ လိုအပ်သည်ဟု တောင်ကုတ်မြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အကူအညီ အထောက်အပံ့ကတော့ ဘာတွေလဲဆိုလို့ရှိရင် ရေငန်ဝင်ထားတဲ့ လယ်တွေကို ပြန်ပြီးတော့ လုပ်ဖို့ရှိရင် ရေငန်တွေက အငန်ဓာတ် ရှိတာတို့၊ အချဉ်ဓာတ် ရှိတာတို့ ပြောရလို့ရှိရင် မြေဩဇာပေါ့။ နောက်နှစ် လုပ်ဖို့အတွက် အနေအထား မရှိတော့ဘူးလေ။ နောက်နှစ် လုပ်ဖို့အတွက် အောင်မြင်ဖို့အတွက် ရေငန်ဝင်သွားလို့ ရှိရင် အဲဒီရေငန်ဓာတ်နဲ့ နောက်တစ်နှစ်စာလည်း တောင်သူတွေက လုပ်တာလည်း မကျိုးပေါက်၊ အောင်မြင်ဖို့က လည်း နည်းတော့ အဲအခါကျတော့ ဘာတွေလိုလဲဆို မြေဩဇာလိုတယ်။ အဲဒီမြေနဲ့ကိုက်တဲ့ မြေဩဇာမျိုးတွေ၊ မျိုးစေ့၊ မျိုးသန့်စပါးတွေ လိုအပ်တယ်ပေါ့နော်။ နောက် အရာတွေကတော့ ထွေထွေထူးထူးတော့ မရှိ။ တောင်သူ တွေမှာက အဓိကက အခု ရေငန်ဝင်သွားတော့ ရေငန်ကို ဘယ်လို အချဉ်ဓာတ်ပေါက်တဲ့ ဆေးတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော် အဲဒါတွေတော့ လိုအပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ယခုနှစ် စပါးစိုက်ပျိုးတွင် သွင်းအားစု(ဓာတ်မြေဩဇာ၊ စက်သုံးဆီ၊ ပိုးသတ်ဈေး)စရိတ် ကြီးမြင့်နေခြင်းကြောင့် စိုက်ဧက လျော့နည်းခဲ့ကြောင်း၊ မြေဩဇာများ လျှော့ချ အသုံးပြုခဲ့ရခြင်းကြောင့် စပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျနေ ကြောင်း၊ တကျော့ပြန် ဖြစ်ပွားနေသည့် ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲများကြောင့်လည်း လယ်ဧက စွန့်ခွာမှုများ ရှိနေ ကြောင်း သိရသည်။

တောင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ အခြေအနေများကြောင့် ယခုနှစ် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ စပါးအထွက်နှုန်းသည် ယခင်နှစ်များထက် လျော့ကျ မည်ဟု တောင်သူလယ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်၌ စပါးစိုက်ဧက ၈ သိန်းခွဲကျော် ရှိခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်၌ စပါးစိုက် ဧကသည် ၇ သိန်းခွဲခန့်သာ ရှိပြီး စပါးတင်း သိန်းပေါင်း ၃၀၀ ကျော်သာ ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်တောင်သူ လယ်သမားသမဂ္ဂထံမှ သိရသည်။

ထိုပမာဏသည် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွက် လုံလောက်ယုံမျှသာ ရှိခြင်းကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများ အနေ ဖြင့် စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ဦးကျော်ဇံက ပြောသည်။

၎င်းက “အစိုးရ စီမံကိန်းအရ စနစ်တကျ ရှိနေမယ်ဆိုရင် လုံလောက်လိမ့်မယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့်လို့ အခုက လုံလောက်လား လို့ဆိုရင် အဲဒီစပါးတွေက အကုန်လုံးက ပြည်သူတွေမှာ မရှိနိုင်တော့ဘူး အထူးသဖြင့် တောင်သူ တွေမှာ မရှိနိုင်ဘူး။

အကြောင်းက ဘာလဲဆိုတော့ အဲဒီတောင်သူတွေက ချေးငှားပြီးတော့ ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးကြတဲ့ အနေအထား ရှိတယ်။ ထွက်လာတဲ့စပါးကို အဲဒီအတွက် ပြန်ပြီးတော့ ပေးဆပ်လိုက်ရတဲ့ အခါကျတော့ သူတို့ဆီ မှာ မရှိတော့ဘူး။ မရှိတော့ဘူး မလုံလောက်တော့ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် တစ်ပြည်နယ်လုံး အတိုင်းအတာအရ လူဦးရေနဲ့ တွက်ဆကြည့်မယ်ဆိုရင် အဲဒီစပါးက မပိုလျှံရင်တောင်မှ လုံလောက်တဲ့ အနေအထားတော့ ရှိတယ်။ တကယ်တမ်းကျတော့ အဲဒီစပါးတွေက ကုန်သည်ပွဲစားကတဆင့် ပြည်မတို့ ထွက်သွားတဲ့ အခါကျတော့ လုံ လောက်တဲ့ အနေအထား မရှိတော့ဘူး အဲလိုသုံးသပ်လို့ရမယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ပုံမှန်အားဖြင့် လယ်တစ်ဧကလျှင် စပါးတင်း ၆၀ အထိ ထွက်ရှိသော်လည်း ယခုနှစ် တွင် စပါးစိုက်ပျိုးချိန်၌ မိုးရွာသွန်းမှု အလွန်နည်းပါးခဲ့ခြင်းနှင့် လိုအပ်သည့် ဓာတ်မြေဩဇာများ လျှော့ချ အသုံးပြုခဲ့ ရခြင်းကြောင့် ၁ ဧကလျှင် စပါး တင်း ၅၀ ခန့်သာ ထွက်ရှိနိုင်ကြောင်း တောင်သူလယ်သမားများက ခန့်မှန်းနေကြ သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ  CNG ဂတ်စ်ဆိုင်များတွင် လျှပ်စစ်မီး အချိန်မှန် မရခြင်းနှင့် ဂတ်စ်ဖြည့်တင်းသည့်အခါ ပေါင်ချိန်အပြည့် မရသည့်အတွက် CNG အသုံးပြုသော မော်တော်ယာဉ်များသည် တန်းစီစောင့်ဆိုင်း၍ ထည့်ရခြင်းကြောင့် ကားတန်းရှည်ကြီးဖြစ်သွားကာ အချိန် ပိုမို ကြန့်ကြာသွားကြောင်း သိရသည်။

ယခင်က တစ်ရက်လျှင် ဂတ်စ်တစ်ကြိမ် ဖြည့်တင်းရုံဖြင့် တစ်နေ့လုံး မောင်းနှင်၍ ရသော်လည်း လက်ရှိတွင် တစ် နေ့လျှင် နှစ်ကြိမ် ဂတ်စ်ဖြည့်တင်း နေရကြောင်း၊ ဂတ်စ်ဖြည့်တင်းရန် တန်းစီစောင့်ဆိုင်းရာတွင် အချိန် ၁ နာရီမှ ၂ နာရီကြား အချိန်ကြာမြင့်ကြောင်း အငှားယာဉ်မောင်း တစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးမျိုးသန့်ကြူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “အရင်တုန်းက တစ်ခါတန်းစီရင် ၁၄/၁၅ မိနစ်ပဲ။ ဂတ်စ်ဆိုင်ရှေ့မှာ ၄/၅ စီး။ တစ်ခါတလေဆို လုံးဝတောင် မရှိဘူး။ အခုဆိုရင် စီတာ ဘယ်လောက် ရှိသွားပြီလဲဆိုတော့ မိနစ် ၄၀ ရှိသွားပြီ။ လပ်ကီးဆဲလ်ဗင်း လက်ဖက်ရည် ဆိုင်ရှေ့ကနေ အဲဒါ ဟို(ဂတ်စ်ဆိုင်)ရောက်တဲ့ အထိဆိုရင် ၁ နာရီခွဲ ၂ နာရီပေါ့။ အရင်တုန်းကဆိုရင် တစ်ကြိမ် လောက်ထည့်ရင် ၇၀ လီတာအိုးက တစ်နေကုန် မောင်းလို့ရတယ်။ အခုက presser လည်း မပြည့်တော့ အခြေ အနေ မကောင်းဘူးပေါ့။ အဲကြောင့် စီရတာ ကားတန်းတွေ ပိုရှည်လာတာ” ဟု ပြောသည်။

 ဂတ်စ်ဖြည့်ရန် တန်းစီ စောင့်ဆိုင်းနေသော ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ကာလများက ယခုကဲ့သို့ ဂတ်စ်တန်းစီရမှု ရှိခဲ့သော်လည်း ရက်ပိုင်းအတွင်းသာ ကြုံတွေ့ရကြောင်း၊ လတ်တလောတွင် တစ်လနီးပါး ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း ဂတ်စ်တန်းစီသည့် ယာဉ်မောင်းများထံမှ သိရသည်။

ထိုသို့ ဂတ်စ်တန်းစီရာတွင် အချိန်ကြာမြင့်ခြင်းကြောင့် ခရီးသည် ပို့ဆောင်ရမည့်အချိန် လျော့နည်းသွားကြောင်း၊ ထို့နောက် တစ်နေ့တာ ရရှိသည့် ဝင်ငွေများလည်း လျော့နည်းသွားကြောင်း ဦးမျိုးသန့်ကြူက ပြောသည်။

၎င်းက “အရင်တုန်းကတော့ အုံနာကြေး ဘာကြေး နုတ်ပြီးသွားရင် ကိုယ့်အတွက်က ၂ သောင်း၊ ၄ သောင်းလောက် ရတာပေါ့။ ၄ သောင်းခွဲ၊ ၅ သောင်းက ဘယ်လိုမောင်းမောင်းပေါ့။ အခုကတော့ မရတော့ဘူး။ ဂတ်စ်တန်းစီတဲ့ အချိန်က မနက်တစ်ကြိမ်၊ ညတစ်ကြိမ်ဆိုတော့ ၃ သောင်းကျော်ကျော်၊ ကိုယ့်အတွက် ၁ သောင်းကျော် ကျန်ဖို့က တော်တော်မောင်းရတယ် တစ်ခါတလေ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က CNG ဂတ်စ်ဆိုင်များသည် ၂၄ နာရီ ဂတ်စ်ဖြည့်တင်းပေးသော်လည်း နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း၌ ညမထွက်ရမိန့်ကို ၁၂ နာရီအထိ ထုတ်ပြန်ထားသည့်အတွက် လက်ရှိမှာတော့ ၁၀ နာရီခွဲအထိသာ ဖြည့်တင်းပေးတော့ကြောင်း သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ ဂတ်စ်တန်းစီရမှု အချိန်ကြာမြင့်လာခြင်း၊ ဂတ်စ်အပြည့်အဝ မရရှိခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းသည် လျှပ်စစ်မီး အချိန်ပြည့် မရရှိခြင်းနှင့် ရန်ကုန် ဂတ်စ်ဖြန့်ဝေသည့် ဆိုင်များသို့ ဝင်ရောက်သည့် ဂတ်စ်ပမာဏများ လျော့နည်းနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာ့ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဂတ်စ်ဖြည့်ရန် တန်းစီ စောင့်ဆိုင်းနေသော ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကားလေးတွေ နည်းနည်း တန်းတာကျတော့ လျှပ်စစ်မီး အချိန်ပိုင်းနဲ့ ပေးနေတဲ့ အနေအထားလေးတွေ ကြောင့် တချို့ဆိုင်တွေမှာတော့ မီးစက်လေးတွေ ရှိတယ်။ မီးစက်တွေကလည်းပဲ မီးစက်က တို့ဆီမှာ backup ပဲ ထားထားရတာလေ။ backup ပဲ ထားတဲ့ အနေအထားမှာ အခု မီးပျက်တာလေး ရှိလာတော့ မီးစက်နှိုးပြီးရင် တောင်မှ မီးစက်နှိုးရင် ပထမ စက် ၄ လုံးရှိရင် ၄ လုံးကို လျှပ်စစ်မီးလာလို့ ၄ လုံးလုံး မောင်းနိုင်ရင် မီးစက်နှိုးရင် တို့က ၂ လုံးပဲ မောင်းနိုင်တော့တယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ presser ကို စောင့်စောင့်ပြီးတော့မှ တင်ပြီးတော့မှ ကား လေးတွေကို ဖြည့်နေရတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့ အဲဒါကြောင့် ကားတန်းစီနေရတဲ့ အနေအထားရှိနေတယ်။ နောက် တစ်ခုက တို့ဆီက ဂတ်စ်က အဝင် presser ကို ကြည့်ပြီးတော့မှ မောင်းရတဲ့ အနေအထားရှိတယ်။ အဝင် presser က ကုန်းတွင်း ဂတ်စ်လေးတွေက presser လေးတွေက အထွက်နည်းလာတော့ ဂတ်စ်ရတဲ့ ပမာဏ နည်းလာတဲ့ အတွက်ကြောင့်လည်း ညောင်တုန်းက ဂတ်စ်ကနေပြီးတော့ ချောက်ဘက်က လာတဲ့ ဂတ်စ်လေးတွေရယ်၊ ဇောတိကတို့၊ ရတနာတို့က ဝိုင်းကူပေးနေရ ဂတ်စ် composition တွေ မမှန်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အမောင်း မခံဘူးဆိုတာ အဲဒါကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပုံမှန်အနေအထားအတိုင်း ဂတ်စ် presser တွေ ရမယ်၊ လျှပ်စစ် မီးတွေလည်း ပုံမှန် အနေအထားလေး ရမယ်ဆိုရင်တော့ တို့ CNG ဆိုင်တွေမှာ ကားတန်းစီတဲ့ အနေအထား ရှိမှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း၌ ဂတ်စ်ဆိုင် ၄၁ ဆိုင်ရှိပြီး ဂတ်စ်ထည့်ထားသည့်တွဲဖြင့် ရောင်းချသည့်ဆိုင် ၆ ဆိုင်၊ ဂတ်စ်ပိုက်များဖြင့် ရောင်းချနေသည့်ဆိုင် ၃၅ ဆိုင်၊ တက္ကစီသီးသန့် ဂတ်စ်ရောင်းချ ပေးနေသည့်ဆိုင် ၄ ဆိုင်ရှိပြီး ဘတ်စ်ကားနှင့်တက္ကစီများအတွက် ရောင်းချပေးနေသည့်ဆိုင် ၃၁ ဆိုင် ရှိသည်။

CNI News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၈

ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ လုပ်ခ/လစာ ဝင်ငွေများ ပြည်တွင်းသို့ နိုင်ငံခြားသုံးငွေ ရောင်းဝယ် ဖောက်ကား သည့် လုပ်ငန်းလိုင်စင်ရဘဏ်များမှတဆင့် လွှဲပို့ခြင်းအတွက် အမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာ (ယင်းနှင့် ညီမျှသော နိုင်ငံ ခြားငွေ)အပေါ်တွင် ၃၀ ကျပ်အား နိုင်ငံတော်က အပိုဆောင်းငွေအဖြစ် ပံ့ပိုးပေးသွားမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟို ဘဏ်က ယနေ့ (အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်)ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုသို့ ပံ့ပိုးငွေများကို ငွေထုတ်ယူသည့်နေ့တွင် ချက်ချင်းထည့်သွင်းပေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စ၍ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၈

မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြောင်းဆံများ တရုတ်နိုင်ငံသို့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းမှတဆင့် တရားဝင် တင်ပို့ ရောင်းချခွင့်ကို တရုတ်နိုင်ငံ အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာနက ခွင့်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းရှင် အသင်းထံမှ သိရသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့ရာတွင် တရားဝင် ခွင့်ပြုထားသည့် ပြောင်းကုမ္ပဏီ ၈၀ ကျော်မှတဆင့် တင်ပို့ကြရ မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပြောင်းတင်ပို့ရာ၌ ဖမ်းဆီးမှုများကို ကြုံရတော့မည် မဟုတ်တော့ကြောင်း မြန်မာ နိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်ထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “GACC ပေါ့နော် တရုတ်ပြည်ကို ဝင်ခွင့်ရဖို့ အကောက်ခွန် အချက်အလက် GACC စစ်ဆေးချက်တွေ တောင်းဆိုတဲ့အခါမှာ ဒီက တင်ပေးလိုက်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေပေါ့နော် ၈၀ ကျော်က ပြန်ကျလာပြီပေါ့နော်။ ဒီအချက် အလက်တွေ အောင်မြင်ပါတယ်။ တရုတ်ပြည်ကို ပြောင်းပို့မယ်ဆိုရင် ပို့လို့ရပြီပေါ့နော်။ ပို့လို့ရပြီဆိုတာ ဒီဘက်မှာ ရှိတဲ့ ကုမ္ပဏီရယ်၊ ဟိုဘက်မှာရှိတဲ့ တရုတ်ကုမ္ပဏီရယ် ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ ပို့လို့ရပြီဆိုတဲ့အကြောင်း ခွင့်ပြုလိုက် တာပေါ့နော်။ အရင်တုန်းကကျတော့ တရားဝင် မဟုတ်ဘူး။ သို့သော် သူ့ဟာနဲ့သူ အဆင်ပြေသလို သွားကြတာ ပေါ့။ ဒါကတော့ တကယ့်ကို တရုတ်ပြည်နဲ့ တရားဝင် ရောင်းချခွင့် ပြုတာပေါ့။ ဟိုတုန်းက မြန်မာဘက်ခြမ်းက ကိုယ့်တိုင်း၊ ကိုယ့်ပြည်နယ်၊ ကိုယ့်ကုန်တွေက တရားဝင် သွားကြတာပေါ့နော် မူဆယ်အထိက။ ပြဿနာမရှိဘူး သွားတယ်။ ဒါပေမယ့် ရောင်းလိုက်ပြီးတဲ့အခါမှာ တရုတ်ဘက်ခြမ်းက ဖမ်းချင်တဲ့အခါ ဖမ်းတယ်။ မဖမ်းချင်တဲ့အခါ မဖမ်းဘူး။ ဒီလိုမျိုးတွေ ရှိတယ်။ အခုကတော့ ဟိုဘက်ကုမ္ပဏီနဲ့ ဒီဘက်ကုမ္ပဏီနဲ့ နှစ်ခုလုံးချိတ်ပြီး ဝယ်တဲ့အတွက် ကြောင့် အဲဒီပြဿနာ မရှိတော့ဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

 မြန်မာ့ပြောင်းများကိုတွေ့ရစဉ်(EPA)

မြန်မာ့ပြောင်းဆံများကို တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံများသို့ အဓိက တင်ပို့လျက် ရှိသည်။

ယခု တရုတ်နိုင်ငံသို့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှတဆင့် တင်ပို့ခွင့် ရရှိမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ တင်ပို့ခွင့်ရသည့် အတွက် ပြောင်းစိုက်တောင်သူများနှင့် ပြောင်းကုန်သည်များအတွက် ရွေးချယ်ရမည့် လမ်းကြောင်း ပို၍ များပြား လာကြောင်း၊ ထိုသို့ ရွေးချယ်စရာ လမ်းကြောင်းများ ရှိလာခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်မှု ပိုမို အားကောင်း လာနိုင်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ရွေးချယ်မှု များသွားတာပေါ့။ အရင်တုန်းက မြဝတီရောင်းမယ်၊ မြဝတီ အပေါက်ကနေ ရောင်းတယ်။ သင်္ဘောလိုင်းကနေပြီးတော့ ရောင်းတာရှိတယ်။ အစာစက်တွေ ရောင်းတာရှိတယ်။ ၃ နေရာပေါ့။ မြဝတီ မပေါ်ခင် မှာတုန်းက တရုတ်ပြည်ကို အများကြီး ပို့ကြတာပဲလေ။ မူဆယ်ကနေတို့၊ ချင်းရွှေဟော်တို့၊ ကန်ပိုက်တီတို့ပေါ့နော်။ အဲလိုတွေ ပို့ကြတာပဲ။ နောက် ၂၀၁၇ - ၁၈ လောက်မှ တရုတ်ပြည်ဘက်က ပိတ်ဆို့ အဲလို မဝယ်တော့ဘူးပေါ့နော်။ နယ်စပ်ကနေ အဲလိုမဝယ်ဘူး ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ မြဝတီပေါ့။ အခုတော့ ၄ နေရာ ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ပြောင်း ရောင်းချဖို့ ရွေးချယ်စရာ ၄ ခုဖြစ်သွားတယ်။ Export ပို့တဲ့ သင်္ဘောနဲ့ သွားတာရှိတယ်။ Border လိုင်းဆိုရင် မြဝတီ ရှိမယ်။ တရုတ်ရှိတယ်။ ပြည်တွင်း အစာစက်တွေ ရှိတယ်။ အဲဒါဆိုတော့ ဈေးကွက်အနေနဲ့ကတော့ ယှဉ်ပြိုင်မှု ရှိ လာတဲ့အခါ ပိုကောင်းတာပေါ့ ဒီလိုပဲ ပြောရမှာ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့ပြောင်းများကို နေရောင်ပြနေစဉ် (EPA)

ပြောင်းစိုက်တောင်သူများ အပြင် ပြောင်းကုန်သည်များ၊ ပြောင်းကုမ္ပဏီများ အနေဖြင့် မိမိတို့၏ ကုန်ပစ္စည်းများကို အရည်အသွေး ကောင်းမွန်စေရန်နှင့် ပိုးမွှားကင်းစင်မှုကို အလေးပေးဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြောင်းလုပ်ငန်းအသင်းက တိုက်တွန်းထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ပြောင်းတင်ပို့မှု ရာသီတွင် ပြောင်းဈေးနှုန်း အတက်အကျနှင့် ပြောင်းစိုက်ရာသီ မတိုင်ခင် ပြောင်း ဈေးနှုန်းသည် တစ်ပိဿာလျှင် ၁၀၀၀ ကျပ်အောက် ရောက်ရှိခဲ့သလို စိုက်ပျိုးသည့် သွင်းအားစုစရိတ် မြင့်တက် ခြင်းကြောင့် ယခုနှစ် ပြောင်းစိုက်ဧကသည် လျော့ကျလျက်ရှိသည်ဟု ပြောင်းစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ယခုနှစ် ပြောင်းတင်ပို့မှုတွင် ပြောင်းဆံများ ပြတ်လပ်မှု ရှိနိုင်ကြောင်း၊ ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်နှင့် ပြောင်းထွက်ရှိသည့် ပမာဏပေါ် မူတည်၍ ယခုနှစ် ပြောင်းဈေးနှုန်းများသည် ဈေးကောင်း ရရှိနိုင်ကြောင်း ပြောင်းကုန်သည်များနှင့် တောင်သူများက ခန့်မှန်းထားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇

မြန်မာနိုင်ငံသည် အမည်မဲစာရင်းသွင်းခံရမှုကြောင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် လုပ်ကိုင်နေသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် ခေါင်းပုံဖြတ်ခံရမှုမှာ ပိုမိုဆိုးရွားလာနိုင်ကြောင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအချို့တွင် မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့အပြင် အမည်မဲစာရင်းသွင်းခံရပြီးနောက်ပိုင်းတွင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ထိုင်းနှင့် မလေးရှားသို့ တရားမဝင် ခိုးဝင်သည့် မြန်မာပိုမိုများပြားလာကြောင်းနှင့် ထိုသို့ တရားမဝင် ခိုးဝင်သူများသည် ရေရှည်တွင် ယခုထက်ပိုမို များပြားလာဦးမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအချို့တွင် မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ မကြာခင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပတော့မည်ဖြစ်သဖြင့် မလေးရှားရှိ တရားမဝင်နှင့် တရားဝင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအရေးသည် ၎င်း အစိုးရ အပြောင်းအလဲပေါ်မူတည်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှ နေရပ်ပြန်ပို့ခံရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ

“အခုချိန်မှာ နဂိုကတည်းက ရှိနေပြီးသား Overstay သမားတွေရော နေ့စဉ် ဝင်လာတဲ့အသစ်တွေရောဆိုတော့ အများကြီးကိုမှ အများကြီးပါ။ ကျနော့်ကိုအကူအညီတောင်းခံလာတာလည်း အများကြီးလေ နေ့စဉ်လိုလိုပါပဲ။ အဲဒါကြောင့် တရားမဝင်တွေကတော့ ပိုများလာနိုင်ပါတယ်။ လောလောဆယ် အခြေအနေမှာ အစိုးရမရှိဘူးပေါ့။ ပါလီမန်ကိုလည်း ဖျက်သိမ်းထားတယ်ဆိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက်လေ။ လာမယ့်အစိုးရကျရင် ဘယ်လို ဖြစ်လာမလဲ၊ အသစ်တက်လာမယ့်အစိုးရပေါ့နော် ဘယ်လို မူတွေက ဘယ်လိုလာမယ်ဆိုတာ အဲဒီအပေါ်မှာ ကြည့်ပြီးတော့မှ ဆုံးဖြတ်ရမှာပေါ့။ မြန်မာပြည်မှာလက်ရှိ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ စစ်အစိုးရနဲ့ အဆင်ပြေတဲ့ အစိုးရ ရှိသလို အဆင်မပြေတဲ့ အစိုးရ အဲဒီလိုလည်းရှိမှာပေါ့။ ကျနော် လက်ရှိအခြေအနေထိတော့ မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမား ခေါ်ယူဖို့အတွက် မလေးရှားအစိုးရနဲ့ မြန်မာအစိုးရက ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ညှိနှိုင်းတာမျိုးတွေ ကျနော် မကြားမိသေးဘူး။ အဲဒါကြောင့် အစိုးရအသစ် တက်လာရင် ဒါမျိုးတွေ ရှိလာမယ်ဆိုရင်တော့ တစ်မျိုး တစ်ဖုံ အခြေအနေတွေ ပြောင်းလဲသွားမှာပေါ့နော်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် မလေးရှားအစိုးရ အပြောင်းအလဲတွင် မြန်မာနှင့် အဆင်မပြေသည့် အစိုးရမျိုးတက်လာမည်ဆိုပါက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ နေထိုင်လုပ်ကိုင်ရေးကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဆိုးကျိုးများရှိလာနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အမည်မဲစာရင်းသွင်းခံလိုက်ရခြင်းသည် မြန်မာပြည်တွင်းတွင် ရှိသည့် ပြည်သူများကိုသာ ထိခိုက်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုပါ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိကြောင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအချို့တွင် မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက် ပေးနေသူများက CNI သို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ သားငါးရေထွက်ပစ္စည်းဆိုင်တစ်ခု

ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အလုပ်ရှင်များသည် အလုပ်သမားလိုအပ်ချက်ကြောင့် ပွဲစားများဖြင့် ချိတ်ဆက်ကာ တရားမဝင်လမ်းကြောင်းမှ တင်ပို့ခိုင်းခြင်းများ ယခုလက်ရှိတွင် ပြုလုပ်လျက်ရှိပြီး နိုင်ငံအား အမည်မဲစာရင်း သွင်းခံရလိုက်သည့် နောက်တွင် ယင်းသို့ ခေါ်ယူမှုမှာ ပိုများလာနိုင်ကြောင်း ထိုင်းတွင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ တရားမဝင်လုပ်သားခေါ်ယူမှု များပြားလာခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲအနေဖြင့် ဖမ်းဆီးခံရမှုသည်လည်း အလိုအလျောက် များပြားလာမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

“လုပ်အားခတွေ ခေါင်းပုံဖြတ်ခံရတာတွေ၊ အကြောင်းမဲ့အလုပ်ဖြုတ်လိုက်တာတွေ ဒါတွေလည်း ရှိနေတယ်။ ဒီနေရာမှာ ကျနော်တို့ ပြောချင်တာက ကျနော်တို့အဖွဲ့အစည်းပဲဖြစ်ဖြစ် အခြားအဖွဲ့အစည်းပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီပွဲစားနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်သူဋ္ဌေးကို ဥပဒေအရ အရေးယူလို့မရဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျနော့်နိုင်ငံသားက သူကိုယ်တိုင်က တရားမဝင် ခိုးဝင်လာတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဟိုဘက်ကို ကျနော်တို့ တရားစွဲလိုက်တာနဲ့ ဒီ ခိုးဝင်လာတဲ့ မြန်မာဟာ လည်း ခိုးဝင်မှုနဲ့ သူအဖမ်းခံရမှာ။ ကျနော်တို့နိုင်ငံကို အမည်းမဲစာရင်း သွင်းလိုက်တာနဲ့ တစ်ဆက်တည်းမှာ ဆိုးကျိုးတွေ ဘာဖြစ်လာနိုင်လဲဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံထဲကမှ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကို ပိုမိုပြီးတော့မှ ခိုးဝင်မယ့် အခြေအနေကို ရောက်သွားတယ်။ ပိုမိုပြီးတော့ ဆက်ပြီးခိုးဝင်မှာ။ နောင်ကိုလည်း ခိုးဝင်မှာ သေချာတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ဖက်နိုင်ငံကို ရောက်တဲ့အခါကျရင်လည်း အဖမ်းခံရတာပဲဖြစ်ဖြစ် လူလိမ်ပွဲစားတွေရဲ့ ရောင်းစားခံ ရတာပဲဖြစ်ဖြစ် အခန်းထဲမှာပိတ်လှောင်ထားပြီး မတရားငွေညှစ်တာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါကိုလည်း ကျနော်တို့ ဆက်လက် ပြီး ခံရမှာပဲ”ဟု ကိုသားကြီးက ပြောသည်။

မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းမှုကြောင့် ပြည်ပနိုင်ငံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်၍ ရသည့် လုပ်ခလစာမှာ ကောင်းမွန် သည်ဟု ဆိုရသော်လည်း မိသားစုထံသို့ ငွေပြန်ပို့ရာတွင် ပြည်တွင်းကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုများကြောင့် ယခင်က တစ်လ ၅ သိန်း လွှဲပို့သည်ဆိုပါက လက်ရှိတွင် ၇ သိန်း၊ ၈ သိန်းခန့် လွှဲပို့ကြရကြောင်း မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထို့ကြောင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် တရားဝင်သာမက တရားမဝင်ဖြင့်ပါ သွားရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာ များနှင့် လုပ်ကိုင်လျက်ရှိနေသည့် မြန်မာများ၏ လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း အလုပ်သမားအရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းနိုင်ငံ တွင် ရှိသည့် မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် တတ်နိုင်သ၍ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ အချို့တွင် မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၆

ရန်ကုန်တိုင်း လှည်းကူးမြို့နယ်ရှိ ပန်းပုလုပ်ငန်း အများဆုံးလုပ်ကိုင်ကြသည့် ဒါးပိန်ပန်းပုကျေးရွာအား နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ခရီးသွားနေရာသစ်အဖြစ် ဖော်ဆောင်သင့်ရုံသာမက လိုအပ်သည့် အကူအညီများလည်း ပေးသင့်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဒါးပိန်ပန်းပုကျေးရွာကို ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ခရီးသွားများ လာရောက်လည်ပတ်လေ့လာနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ခရီးသွားနေရာသစ်အဖြစ် ဖော်ဆောင်ရန် စီစဉ်နေပြီး ထိုဒေသသည် ပြည်ပခရီးသွားများအား ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် နေရာတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနောင်းနောင်းဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက် တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ယှဉ်ရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံက ပန်းပုဟာ ဈေးလည်း သက်သာတယ် လက်ရာလည်း မြောက်တယ်ပေါ့လေ။ အဲဒါကြောင့် တော်တော်များများ ဝယ်ယူ စုဆောင်းကြတာများပါတယ်။ တကယ်တမ်းတော့ ဒီဟာကို ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖြစ် အကောင်အထည် ဖော်မယ်ဆိုရင်တော့ လာမယ့် ခရီးသည် တွေအတွက်ရော ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအတွက်ပါ တော်တော် အဖိုးတန်တဲ့နေရာတစ်ခု ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံခြားသားတွေက မြန်မာတွေရဲ့ ပန်းပုပညာကိုလည်း သူတို့စိတ်ဝင်စားတယ်။ ဘယ်လိုမျိုး ထုလုပ်တယ် ဆိုတဲ့ဟာ။ နောက်တစ်ခါ ဒီလိုမျိုး ပန်းပုတွေကို စိတ်ဝင်စားတယ် ဆိုပေမယ့် ဆိုင်မှာ ပြခန်းမှာတင်ပြီး ရောင်းတဲ့ ဟာမျိုးထက် သူတို့ကိုယ်တိုင် မျက်စိထဲမှာမြင်ပြီး ဒီဟာတွေကို ဒီလို ထုလုပ်တာပါလား ဆိုတာကို ကြည့်ချင် တာပေါ့။ ဒီလိုမျိုး ကြည့်ရဖို့ဆိုတာ အင်မတန်မှခဲယဉ်းပါတယ်။ အခြားနိုင်ငံတွေမှာဆိုရင်လည်းလေ။ အဲဒါကြောင့် မို့လို့ ဒီမှာတော့ ထုလုပ်တာကြည့်နိုင်တဲ့အတွက် ဒီအခွင့်အလမ်းကောင်းတွေ ရှိတဲ့အတွက် Tourist attraction အနေနဲ့ အင်မတန်မှ ကောင်းမွန်တဲ့ နေရာဖြစ်တယ်။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးရော သွားရောက်လေ့လာတဲ့အခါမှာ လေ့လာကြည့်ရှုဖို့အတွက် နေရာထိုင်ခင်းတွေ အစားအသောက်တွေ စီစဉ်ပေးနိုင်တဲ့ဟာအထိ အဲဒီလိုမျိုးတွေ လုပ်ပေးနိုင်ရင်တော့ ဒီရွာမှာပဲ day return trip တွေ သွားလို့ရတဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒါးပိန်ပန်းပုရွာတွင် ဘုရားဆင်းတုတော် ထုလုပ်နေစဉ်

ဒါးပိန်ပန်းပုကျေးရွာနှင့်ပတ်သက်၍ ခရီးသွားများ သိရှိကြမှုနည်းပါးကာ ယခင်က ထိုကျေးရွာသို့ လာရောက် လည်ပတ်သည့် ခရီးသွားမှာ အင်မတန်နည်းပါးကြောင်းနှင့် လာရောက်လည်ပတ်သူများမှာလည်း ခရီးသွား ဂိုက်များ၏ လမ်းညွှန်မှုကြောင့် ရောက်ရှိကြသူများသာ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဒါးပိန်ပန်းပုကျေးရွာအား ခရီးသွားများ ပိုမိုသိရှိစေရန် ခရီးသွားနေရာသစ်အဖြစ် စနစ်တကျလုပ်ကိုင် မည်ဆိုပါက ခရီးသွားလုပ်ငန်းအတွက် အကျိုးရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် အဆိုပါကျေးရွာ၌ ပန်းပုလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူအများစုသည် နယ်များသို့ပြောင်းရွှေ့ကာ ပန်းပုလုပ်ငန်းကိုလုပ်ကိုင်နေကြပြီး အချို့သာ ကျေးရွာတွင် ကျန်ရှိကြကြောင်း လက်ရှိတွင် နေပြည်တော်သို့ ပြောင်းကာ ပန်းပုလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေသည့် ဒါးပိန်ပန်းပုကျေးရွာမှ မဥမ္မာလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

လှည်းကူးမြို့အဝင်အဆိုင်းဘုတ်

“အရင်တုန်းကတော့ ကိုယ့်ဆီမှာကိုယ် လုပ်လို့ရတယ်လေ။ အခုကျတော့ သစ်က တအားရှားလာတော့ နယ်ထွက်ပြီးလုပ်နေရတာ။ အဲဒီလိုမျိုး ကိုယ်တွေလိုမျိုး နယ်ထွက်ပြီး လုပ်နေရတဲ့လူတွေ အများကြီးပဲလေ။ ကိုယ့်ဆီမှာ သစ်တအားရှားတဲ့အခါကျတော့ နယ်တွေထွက်ပြီးလုပ်ကြတော့လေ ရွာမှာသိပ်ပြီး မရှိကြတော့ သလောက်ဖြစ်သွားတယ်။ နည်းနည်း ရှားသွားတာပေါ့။ သစ်ရှိတဲ့နေရာကို လိုက်လုပ်နေရတာပေါ့။ အရင်တုန်း ကဆိုရင်တော့ ဝယ်လို့ပြုလို့လွယ်တယ်လေ။ အခုက အဲဒီလိုလည်းမလွယ်ဘူးလေ။ မလွယ်တော့ အကုန်လုံးက ပန်းပုလုပ်ငန်း ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းက နယ်ထွက်လုပ်နေရတယ်။ ကိုယ့်ရွာမှာလုပ်ကိုင်စားလို့ သစ်ဝယ်တို့ ဘာတို့ အဆင်ပြေတယ်ဆိုရင်တော့ ကိုယ့်ရွာပဲ ပြန်လုပ်စားမှာလေ။ လောလောဆယ် ကိုယ့်ရွာမှာ သစ်ကို ဝယ်မရတဲ့ အနေအထားဖြစ်နေတဲ့အတွက် နယ်ထွက်ပြီး လုပ်နေကြရတာ။ ကိုယ်တွေကတော့ပေါ့ ဈေးကွက်လေးပွင့် လာတယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရွာမှာကိုယ် အထိုင်တကျ ပန်းပုသမားအားလုံးက ကိုယ့်ရွာနဲ့ကိုယ် ဈေးကွက်ပွင့်သွား တယ်ဆိုရင် နယ်မထွက်ရတော့ရင် ပိုပြီးတော့ သဘောကျတာပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဒါးပိန် ပန်းပုကျေးရွာအား ခရီးသွားနေရာသစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးနိုင်ရေးအတွက် တိုင်းဒေသကြီး ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၊ ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန၊ အသေးစားစက်မှုလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနနှင့် မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်တို့ထံ တင်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

ဒါးပိန်ကျေးရွာတွင် အခြားလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသော်လည်း အများစုသည် ပန်းပုပညာရှင်များနှင့် ပန်းပု လုပ်ငန်းကိုသာ လုပ်ကိုင်ကြခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် ဒါးပိန်ပန်းပုကျေးရွာဟူ၍ လူအများက ခေါ်ဆိုကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂

နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးခဝါချမှု စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့(FATF) က မြန်မာနိုင်ငံကို အမည်မဲစာရင်း သွင်းခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်နှင့် သက်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးတိုက်ဖျက်ရေး အဖွဲ့အစည်းများမှ အာရုံစိုက် ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရန်လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာ့စီးပွားရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူများက ပြောသည်။

ပြည်သူလူထု ယုံကြည်မှု ကင်းမဲ့နေသည့် ဘဏ်စနစ်ကို ပြန်လည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် တရားမဝင် ငွေကြေး စီးဆင်းမှုများကို တရားဝင်လမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်လာစေရန် လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုသော မြန်မာ့စီးပွားရေးလေ့လာသူ တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဗဟိုဘဏ် တစ်ခုတည်းကနေတော့ လုပ်လို့မရဘူး။ ဗဟိုဘဏ်က သူက ဦးစီးပြီးတော့ လုပ်ရမှာ။ တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးတို့၊ တရားမဝင် ငွေကြေးစီးဆင်းမှု တိုက်ဖျက်ရေးတို့ အဖွဲ့တွေ ရှိတယ်။ ငွေကြေး ခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့အောက်မှာ ရှိတယ်။ တရားမဝင် ကုန်စီးဆင်းမှု ဘာဖျက်ရေး ဘာညာ အဲဒီဟာတော့ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အောက်မှာပေါ့၊ စီးပွားကူးသန်းအောက်မှာ ရှိတယ်။ အဲလို အဖွဲ့ တွေနဲ့ အများကြီး ပူးပေါင်းဖွဲ့ပြီးတော့မှ သူ့ criteria တွေတော့ အများကြီးပဲ။ လူကုန်ကူးမှုကနေ ရတဲ့ငွေတို့၊ အဲဒါ တွေပါ အကုန်လုံး ပါတယ်။ ဆိုတော့ ၁ အချက်က ငွေကြေးစီးဆင်းမှုတွေရဲ့ အများစုက တရားဝင် လမ်းကြောင်း ကနေ ပြီးတော့ပဲ သွားရမယ်။ ဘဏ်စနစ်ကနေပြီးတော့ပဲ အပေးအယူတွေ ရှိရမယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအလံကို ကိုင်ထားသူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

FATF သည် ကာစီနို လောင်းကစားလုပ်ငန်းများနှင့် တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှုများ အပေါ် စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ယခုကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံကို Black list စာရင်းသွင်းရန် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်ဟု FATF နှင့်နီးစပ်သူ အရာရှိတချို့၏ ပြောကြားချက်အား ကိုးကား၍ Nikkei Asia သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ပညာရှင်များ တချို့ကတော့ ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ တရားမဝင် လုပ်ငန်းများပေါ် ပိုမို၍ ရောက်လာရခြင်းက မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်မှ ချမှတ်ထားသည့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက် များ၊ နိုင်ငံခြားငွေ လဲလှယ် အသုံးပြုမှုအပေါ် ထိန်းချုပ်ထားမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်နေကြသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်အနေဖြင့် ငွေကြေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်မှုများကို ဖြေလျှော့ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု အထက်ပါ အမည်မဖော်လိုသော မြန်မာ့စီးပွားရေးလေ့လာသူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

၎င်းက “အခုတိုင်းဆိုရင်တော့ သွားနေတဲ့ Trade ကို Trade အများစုကို ကုန်သွယ်မှု အများစုကို တရားဝင် လမ်းကြောင်းပေါ် တင်ပေါ့။ အခု Trade က တရားမဝင် လမ်းကြောင်းပေါ်ကို ပိုပြီးတော့ ရောက်ရောက်သွားတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဓိကကတော့ သူတို့က ငွေကြေးခဝါချမှု လုပ်ချင်လို့ မဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံခြားငွေ ဒေါ်လာ ယူတာ သုံးတာကအစ အကုန်လုံး လိုက်ပြီးတော့ control လုပ်တော့ အဲဒီဟာတွေကို ရှောင်ချင်တော့ တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုဘက်ကို ရောက်သွားတာပေါ့။ အဲဒီဟာတွေကို ပြန်ပြီးတော့ လုပ်ရမယ်။ နောက်ပြီးတော့ လောင်း ကစားရုံနဲ့ ကာစီနိုရုံတွေကိုလည်း သေသေချာချာ လိုင်စင်တွေနဲ့ ထိန်းပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Black list စာရင်း သွင်းခံရခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ ထိုးနှက်ခံရမှုများ ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်သည့်အပြင် နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် ပို့ကုန်သွင်းကုန် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းများ အပေါ် ထိခိုက်မှု ရှိနိုင်သည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

FATF အစည်းအဝေး တစ်ခုကျင်းပနေသည်ကိုတွေ့ရစဉ်

တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ Black list စာရင်းသွင်းလိုက်ခြင်းကြောင့် နစက၏ ကုန်သွယ်ရေးတွင် ဒေါ်လာ အသုံး ပြုမှု လျှော့ချရေး အပါအဝင် ရုရှားနှင့် ဆက်ဆံရေး ကြိုးပမ်းနေမှုများကို ပို၍ ခိုင်မာသွားစေကြောင်း နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးရဲထွန်းက “နဂိုကတည်းကပေါ့ ဒေါ်လာနဲ့က ရေရှည်မှာ ဒီလို မကြာခဏ အရေးယူခံနေရမယ် ဘာညာဆိုတဲ့ အလားအလာတွေ ရှိနေတော့ ဒေါ်လာငွေကြေး ချိတ်ဆက်မှု ကနေပြီးတော့ ထွက်ခွာပြီးတော့ တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ အတူ တခြားနိုင်ငံတွေဆိုတာ ရုရှားတို့လို နိုင်ငံတွေ၊ တရုတ်တို့လို နိုင်ငံတွေနဲ့ အတူပေါ့နော်၊ ပြင်ဆင်နေတာတော့ လုပ်ထားပြီးပြီပေါ့နော်။ ပြင်ဆင်ပြီးတော့ သူတို့ စပြီး ကြိုးစားနေတဲ့ နိုင်ငံတွေထဲမှာ ပါတာပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ဒေါ်လာကို ဗဟိုပြုပြီးတော့ ကုန်သွယ်ရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး ဆက်ဆံတဲ့ နယ်ပယ်ကနေပြီးတော့ ရုန်းထွက်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတာဆိုတော့ အဲဒီဟာအတွက်က အခု ဒီဟာက ပိုပြီးတော့ ခိုင်မာသွားတာပေါ့နော်။ အဲဒီခြေလှမ်းက အခု အရေးယူခံရတဲ့ black list အသွင်းခံရတဲ့ကိစ္စက ပိုပြီးတော့ နစကအနေနဲ့ ဆိုရင်တော့ ပိုပြီးတော့ ခိုင်မာသွား စေတာပေါ့နော်။ သူတို့ ဒီဟာဆုံးဖြတ်တာ ရုရှားနဲ့ ဆက်ဆံတာ ပိုပြီးတော့ ကြိုးစားတာတွေက မှန်တယ်ဆိုတာကို တော့ သူတို့ကတော့ ပိုယုံကြည်သွားမှာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ယခုကဲ့သို့ အလားတူ အမည်ညို(grey list)စာရင်းမှာ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လကနေ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ ဖြတ်သန်းခဲ့ဖူးသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ထည့်သွင်းလိုက်သည့် အမည်မဲစာရင်း(Black list)တွင် အီရန်နှင့် မြောက်ကိုရီးယားတို့လည်း ရှိနေကြောင်း သိရသည်။