CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂

မလေးရှားရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ပတ်စပို့နှင့် Work Permit များအား ပွဲစားများဖြင့် လျှောက်ထားရာ၌ အလိမ်ခံရမှုများ လတ်တလောတွင် များပြားလာကြောင်း မလေးရှားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများက CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသို့ အလိမ်ခံရစဉ် ငွေကြေးလိမ်လည် ခံရခြင်းသာမက နိုင်ငံသားစိစစ်ရေး မှတ်ပုံတင်ကဒ်များပါ ဆုံးရှုံးသွားကြ ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီး က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာတင် ပြောပြရမယ်ဆိုရင် အားလုံးသိအောင်ပေါ့နော်။ ဒီရက်ပိုင်း အတောအတွင်းမှာ ပါမစ်လုပ်ဖို့ ပွဲစားတွေနဲ့ အပ်တယ်။ နောက်ဆုံး ငွေလဲဆုံး၊ မှတ်ပုံတင်ပါ ပြန်မရတဲ့ ကလေးတွေလည်း အများကြီး ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ အမှန်မှန်ကတော့ ဒီစာအုပ်ထုတ်ပေးတဲ့ ဌာနက ကောင်းကောင်း မွန်မွန်နဲ့ စည်းကမ်းတကျ လုပ်မယ်ဆိုရင် မဖြေရှင်းနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူးလို့ ကျနော်ထင်တယ်။ အထက်ကလည်း မထူးမခြားနားဆို တော့ ကျနော်တို့လည်း ဘာမှလုပ်လို့ မရဘူးပေါ့၊ တင်ပြလည်း အလကားပဲဆိုတော့။ အခုလက်ရှိ ဒီမှာရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေက သူတို့က အမှန်လိုချင်ကြလို့ သူတို့မှာ တရားမဝင် ဖြစ်နေတော့ အမှန်ဖြစ်ချင်လို့ အဲဒီလို ပွဲစားတွေ ကိုယ့်မြန်မာနိုင်ငံသား ပွဲစားတွေကို အားကိုးပြီးတော့ ပါမစ်တွေလုပ်ကြ ဘာလုပ်ကြနဲ့ ပိုက်ဆံငွေကြေး လေး၊ ငါး၊ ခြောက်ထောင် (ရင်းဂစ်ငွေ) အဲဒီလိုမျိုး ပေးပြီးတော့ လုပ်ကြတယ်။ သို့ပေမယ့်လည်း လိမ်တဲ့ကောင် ကတော့ လိမ်သွားတာပဲ။ ဘာကြောင့်လိမ်ရလဲဆိုတော့ အခုအလိမ်ခံရတဲ့ ကလေးတွေက သူတို့တိုင်စရာ နေရာ မရှိဘူး။ သူတို့သွားတိုင်ရင် သူတို့အရင်ဆုံး ဒုက္ခရောက်မယ်။ ရဲစခန်းမှာသွား ဖွင့်မယ်ဆိုရင် သူတို့မှာ ဘာ အထောက်အထားမှ မရှိဘဲနဲ့ Overstay အမှုနဲ့ သူတို့အဖမ်းခံရပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီတော့ ဒီပွဲစား မြန်မာ ပွဲစားတွေက ဒီအားနည်းချက်တွေကို သူတို့သိနေလို့ သူတို့လုပ်နေကြတာ။ ပြီးတော့သူတို့ ဒီပိုက်ဆံတွေနဲ့ပဲ ပိုင်ရာဆိုင်ရာတွေနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ လူမိုက်လိုလို၊ သူဋ္ဌေးလိုလို၊ ဂိုဏ်းစတားလိုလို အဲဒီလိုလုပ်နေကြတာပါ” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံကိုတွေ့ရစဉ်

အလုပ်လုပ်ခွင့်ပါမစ် အထောက်အထားများ ပြုလုပ်ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်ရှင် သူဋ္ဌေးရှိရန်လိုအပ်ကြောင်း၊ ၎င်း(သူဋ္ဌေး)၏ အာမခံ၊ လိုင်စင်၊ ဘဏ်အကောင့်၊ ငွေအဝင်/အထွက် စသည့် အထောက်အထား ပြည့်စုံမှသာ ရရှိခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် အချို့အလုပ်ရှင်များသည် ၎င်းတို့အတွက် အလုပ်ပိုစေသောကြောင့် လိုက်လံ၍ လုပ်ဆောင်ပေးခြင်း မရှိ သဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများမှာ ပွဲစားများကိုသာ အပ်နှံပြီး လုပ်ဆောင်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ထို့အပြင် အထောက်အထားများ ပြုလုပ်ရာတွင်လည်း နိုင်ငံသားစိစစ်ရေး မှတ်ပုံတင်ကဒ် အပါအဝင် အခြား စာရွက်စာတမ်းများအား မူရင်းသာ အသုံးပြုရသောကြောင့် ပွဲစားများဖြင့် အပ်မည်ဆိုပါက သေချာ စုံစမ်းပြီးမှ အပ်သင့်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။

 ပတ်စပို့ လျှောက်နေတဲ့ မြန်မာများကိုတွေ့ရစဉ်

“ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အများကြီး။ အခုကနည်းနည်းလေး စကားတတ်တယ်၊ နည်းနည်းလေး လည်ဝယ်လာရင် အေးဂျင့်လုပ်ဖို့ များနေတာလေ ကိုယ့်မြန်မာတွေက။ ကိုယ့်မြန်မာတွေကလည်း အေဂျင်စီ မပါဘဲနဲ့ ဘာအလုပ် တစ်ခုကိုမှ ပြီးမြောက်အောင် လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာ မရှိတဲ့အတွက် အဲဒီအေးဂျင့်တွေအတွက် အခွင့်အရေးတစ်ခု ရသလို ဖြစ်နေတာပေါ့။ အဲဒီအတွက် ကိုယ့်မြန်မာတွေကို အထူးသတိပေးချင်တာက ပါမစ်တို့၊ ပတ်စပို့တို့ လုပ် တော့မယ်ဆိုရင် ဒီအေဂျင်စီရဲ့ သမိုင်းကြောင်းပေါ့။ ပြီးသွားရင် သူကရော တကယ်လုပ်ပေးတာလား၊ ဈေး ပေါ ပေါနဲ့ လုပ်ပေးတာလား။ တိတိကျကျ မှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ ကျသင့်ငွေယူပြီး လုပ်ပေးတာလား သေချာလေး စုံစမ်းပြီး တော့မှ လုပ်စေချင်တယ်ပေါ့။ ပွဲစား မသုံးချင်ဘူးဆိုရင် မိမိကိုယ်တိုင် လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ သူဋ္ဌေးကိုယ်တိုင် တာဝန် ယူမှု တာဝန်ခံမှု ရှိရှိနဲ့ လ.ဝ.ကအထိ လိုက်လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင် ပွဲစား၊ အေးဂျင့်မလိုဘူး။ သူဋ္ဌေးနဲ့ အလုပ်သမားနဲ့ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အဆင်ပြေရင် ဒီပါမစ်က ထွက်လာတာ။ အခုက ကြားထဲက သူဋ္ဌေးတွေကလည်း အဲဒီလောက်ထိ အောင် ခေါင်းရှုပ်မခံဘဲနဲ့ လ.ဝ.က ကို မသွားချင်တာမျိုးတို့ အဲဒီလိုမျိုး ကြရင်သာ အေးဂျင့်၊ ပွဲစားတို့က ကြားခံဝင် ရတာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ အထောက်အထားမရှိသည့် သူများအား အလုပ်ခန့်အပ်ခြင်း မပြုကြတော့သဖြင့် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှုနှင့် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။

အလုပ်လုပ်ခွင့်ပါမစ် မရှိသော်လည်း နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ် ရှိမှသာလျှင် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများမှ အလုပ်ပေး ကြသည့်အတွက်ကြောင့် အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများအား မဖြစ်မနေ ပြုလုပ်နေရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း လည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုအပြင် အခြေခံကုန်ဈေးနှုန်း ပိုမိုကြီးမြင့်သည့် အကျပ်အတည်းများအား လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ရင်ဆိုင်နေရဦးမည်ဆိုပါက ပြည်ပထွက်ခွာမှုနှုန်း ပိုမိုများပြား လာနိုင်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကြောင့် နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်း တိုးမြင့်လာကာ အခြေခံ ကုန်ဈေးနှုန်းများမှာလည်း ကျသွားခြင်းမရှိဘဲ မြင့်တက်သည့် အနေအထားသာ ဖြစ်နေသောကြောင့် လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် စားဝတ်နေ ရေးအတွက် တရားဝင်သာမက တရားမဝင် လမ်းကြောင်းဖြင့်ပါ ပြည်ပထွက်ခွာမှုနှုန်းထား ပိုမို များလာနိုင်သည်ဟု ၎င်းတို့က သုံးသပ်ကြသည်။

 ရန်ကုန်မြို့တွင်း တစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “ထိုင်းနိုင်ငံ အပါအဝင် တခြားနိုင်ငံ တွေဆိုတဲ့နေရာမှာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာကြတော့ ပညာအရည်အချင်း မလိုအပ်ဘဲနဲ့ တစ်စုံတစ်ရာ သင်တန်းမတက်ရင် လည်း ခိုးဝင်လာပြီးတော့ ထိုင်းမှာ မှီခိုပြီးတော့ အလုပ်လုပ်လို့ရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တခြားနိုင်ငံတွေကို သွားတဲ့ နေရာမှာတော့ တစ်စုံတစ်ရာ ဘာသာစကားကို သင်တန်းတက်တာမျိုးတွေ၊ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာတွေ သင်တန်း တက်တာမျိုးတွေ ဒါမျိုးတွေလုပ်ပြီးတော့မှ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ရှိမှ သွားလို့ ရတာမျိုးတွေရှိတယ်။ ဥပမာ ဂျပန်တို့၊ ကိုရီးယားတို့၊ ဒူဘိုင်းတို့ ဆိုလို့ရှိရင် ခိုးဝင်လို့ မလွယ်ဘူး။ ထိုင်းနဲ့ မလေးရှားဆိုရင် ခိုးဝင်လို့ရတယ်။ မလေးရှား ဆိုရင်တော့ ခိုးဝင်ရတာ ခက်သေးတယ်။ အဲဒီတော့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာကြ ခိုးဝင်လို့ကလည်း ရတာဖြစ်တဲ့အတွက် အများစုကတော့ ဒီ ၂၀၂၃ နှစ်ကုန်ခါစနဲ့ ၂၀၂၄ အထိကိုတော့ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ဆက်လက်ပြီး တော့ ပိုမိုခိုးဝင်လာနိုင်စရာ အကြောင်းရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။
ပြည်တွင်း၌ အခြေခံ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုအပြင် အလုပ်အကိုင်ရှားပါးခြင်း၊ လုပ်ခလစာဝင်ငွေ နည်းပါးခြင်းတို့ ကြောင့် ပြည်ပထွက်ခွာသူဦးရေ များပြားလာသည်နှင့်အမျှ ပြည်တွင်း၌လည်း လုပ်သားရှားပါးမှု ပြဿနာအား တစ်ချိန်ချိန်တွင် ကြုံတွေ့လာနိုင်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်သူများက သုံးသပ်ကြ သည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ အပါအဝင် အခြားသော ပြည်ပနိုင်ငံများ၌ မြန်မာလုပ်သားများအား တရားဝင် ခေါ်ယူလျက် ရှိသော်လည်း မလေးရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာလုပ်သားအသစ် ခေါ်ယူမှုများမရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ တရားဝင်လုပ်သား ခေါ်ယူမှုမရှိသည့် ပြဿနာအား လက်ရှိအုပ်ချုပ်နေသော သက်ဆိုင်ရာဌာနများမှ တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် သွားရောက်ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးခြင်းမျိုး တစ်စုံတစ်ရာ မတွေ့ရကြောင်း သိရသည်။

 ထိုင်းမှာ တွေ့ရသည့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ

ထို့ကြောင့် တရားမဝင် ခိုးဝင်မှုများသည် ယခုကာလတွင်လည်း အများအပြားရှိနေပြီး နောင်တွင်လည်း ပို၍ များပြားလာနိုင်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အရေးကူညီပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိ အခြေအနေ အရဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ မြန်မာပြည်ကြီးက ကျနော့်အမြင်မှာဆို ပိုပြီးခက်ခဲသွားဖို့ ပဲ ရှိတယ်။ ခက်ခဲလာမှုနဲ့အတူ လုပ်စားကိုင်စားလို့ မရတာတွေ၊ နေထိုင်လို့ မရတော့တာတွေကြောင့် လာကြမှာပဲ။ သူတို့ကတော့ နောက်ဆုံး တရားဝင် သွားလို့မရတော့ မဖြစ်မနေ ဒီအောက်လမ်းကနေပဲ အနီးစပ်ဆုံး ထိုင်း၊ မလေးရှား ဒါတွေပဲ သူတို့လာကြမှာပဲ။ ဒီအခြေအနေမျိုးမှာ ပြောင်းလဲမှု မရှိလို့ရှိရင်တော့ ဆက်ရှိနေဦးမှာပဲ။ အစိုးရလား မစိုးရလားတော့မသိဘူး သူတို့အုပ်ချုပ်နေသရွေ့ကတော့ ၂ နှစ်ကျော်ခဲ့ပြီ။ သူတို့ထိန်းချုပ်မှု ဆိုတာ လည်း ဘာမှ လုပ်မနေ(ပေး)နိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီးတော့ လျော့ကျမှာလဲ။ ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ကတော့ ရှိရမှာပဲ။ မရှိလို့ကတော့ အခုဆိုရင် ကျနော်အမြင်ပေါ့နော် တချို့နေရာဒေသတွေမှာ ကြားနေရတာပဲ။ တောင်ယာတို့၊ လယ်တို့ လုပ်စားဖို့တောင် အဆင်မပြေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ မကြာပါဘူး ကျနော်တို့နိုင်ငံ။ စိတ်ထဲတော့ မကောင်းပါဘူး ပြောရတာ။ ဒါပေမယ့် မဖြစ်ချင်ပေမယ့် ဖြစ်လာမှာကိုတော့ ကြိုမြင်နေရတယ် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုတွေ ဖြစ်လာမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ အခြေခံကုန်ဈေးနှုန်း အပါအဝင် အရာအားလုံးမှာ ဈေးမြင့်တက်လျက်ရှိ နေရာမှ ယနေ့ (ဇူလိုင် ၃၁ ရက်)တွင် ငွေစက္ကူ နှစ်သောင်းကျပ်တန် ထုတ်ဝေမည့် ကိစ္စကြောင့် အခြေခံကုန် ဈေးနှုန်းများပါ ပိုမိုဈေးမြင့်တက် သွားခြင်းအား မြင်တွေ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် အခြေခံကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းအား သက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်သူများမှ မထိန်းချုပ်နိုင်ပါက ပြည်ပ ထွက်ခွာမှု များပြားလာခြင်းသာမက ပြည်တွင်း၌ ခိုးဆိုးလုယက်မှုများလည်း ပေါများလာနိုင်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်သူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁

ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ရွှေဆိုင်များသည် ဆိုင်တွင်ရှိသည့် ရွှေများကို ရောင်းချမပေးဘဲ ဆိုင်သို့ ပြန်လည်ရောင်းချထားသည့် ရွှေထည်များကိုသာ ရောင်းချပေးသည့်ပုံစံဖြင့် အရောင်းအဝယ် လုပ်ဆောင် နေကြသည်ဟု ရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။

ရွှေဆိုင်များသည် အရောင်းကို ပိတ်ထားသည်မှာ ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ရွှေရောင်းချသူတချို့ကို ဖမ်းဆီး အရေးယူမှုများ ရှိနေခြင်းနှင့် လက်ရှိ ရွှေဈေးနှုန်းသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်၏ အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းကို ရောက်ရှိနေခြင်း ကြောင့် ထိန်း၍ ရောင်းချနေကြသည်ဟု ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသုံးသပ်သူ ကိုနေလင်းခန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့ ထုတ်မည့် ၂၀၀၀၀ တန် ဒီဇိုင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူတို့က အရောင်းပိတ်ထားတာ ကြာပြီ။ နောက်တစ်ခုကကျတော့ အရောင်းအဝယ်လုပ်ရတာ အခု တလော တော်တော် မလွယ်ဘူး။ အရင်ကတည်းက လုပ်တာပါ ပစ္စည်းမရှိဘူး လာရောင်းပေးတဲ့သူရှိရင် အဲဒါကိုပဲ ပြန်ရောင်းပေးတဲ့ပုံစံ။ သူတို့ဆီ လာရောင်းရင်တော့ လက်ခံတယ်။ သူတို့က ရောင်းမပေးဘူး။ ရွှေဈေးက အခု ၃၆ သိန်းလောက် ဖြစ်သွားပြီလေ။ မနှစ်က အမြင့်ဆုံးဈေးဆိုတော့ အမြင့်ဆုံးဈေးကို နောက်တစ်ခေါက် ပြန်ရောက် လာမှာလို့ ပြောကြတယ် အခုတကယ်လည်း ရောက်လာတယ်။ ရောက်လာတဲ့အလျှောက် သူတို့ကလည်း လိုက် ထိန်းမှာပဲလေ။ အခုက အရောင်းအဝယ်က တော်တော်မလွယ်ပါဘူး။ ဆိုင်တွေလည်း မတင်ရဲဘူး။ လိုင်းပေါ်မှာ လည်း ဈေးတွေက မရမ်းပတာတွေ ပွစိထနေတာ” ဟု ပြောသည်။ 

ရန်ကုန်ရွှေစျေးကွက်အတွင်းရှိ ရွှေဆိုင်အချို့သည် လက်ခနှင့် အလျော့တွက်ကို ပို၍ တောင်းယူမှုများ ရှိနေခြင်း ကြောင့် တင့်သင့်မျှတသည့် နှုန်းထားဖြင့်သာ ရောင်းချကြရန် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (YGEA)က မေတ္တာရပ်ခံထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

ရွှေဆိုင်တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဈေးမြှင့်တင် ရောင်းချနေမှုများကို ဖမ်းဆီးအရေးယူမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ရွှေရောင်းချသူများက ရောင်းဝယ်မှု များ ရပ်နားထားခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ရွှေဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်မှု မပြုဘဲ ရောင်းလိုအားနှင့် ဝယ်လိုအား ညီမျှသွား သည့်အချိန် ရွှေဈေးနှုန်း ပြန်လည်ကျဆင်းလာမည်ဟု ရွှေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပုံမှန်အားဖြင့် ပြောရရင်တော့ သူ့ဟာနဲ့သူ လွှတ်ပေးထားရင် ပိုကောင်းတယ်။ အရမ်းကြီး ထိန်းစရာ မလို ဘူး။ ဘာနဲ့တူလဲဆိုတော့ ဖိလေ ဖိလေ သူက ဖိအားများရင် ကွဲတဲ့အခါမှာ ပိုပြီးတော့ ကွဲတယ်။ ပေါက်ကွဲအား ပိုပြင်းတာပေါ့။ သူ့ရဲ့ ဈေးကွက်အတိုင်း ရောင်းအားနဲ့ ဝယ်အားအတိုင်း လွှတ်ပေးထားရင် တချိန်မဟုတ် တချိန်က တော့ ပြန်ကျလာမှာပဲ။ ဘာလို့ဆို ရောင်းလိုအားနဲ့ ဝယ်လိုအားက သူ့ဟာနဲ့သူ ဈေးကွက်က ထိန်းသွားမှာ။ အရမ်း ကြီး လိုက်ထိန်းစရာ မလိုဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရွှေဆိုင်များ အမှန်တကယ် အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်နေသည့် ဈေးနှုန်းသည် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားလျှင် သိန်း ၃၀ ဝန်းကျင်သာရှိကြောင်း YGEA က ပြောဆိုထားသော်လည်း ပြင်ပတွင် ရွှေဈေးနှုန်း သည် တစ်ကျပ်သား ၃၆ သိန်းအထိ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထို့နောက် ရွှေဈေးနှုန်းကို တစ်ကျပ်သားလျှင် သိန်း ၄၀ အထိ ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းနေမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ သို့သော် ငွေစက္ကူ ၂၀၀၀၀ တန် ထုတ်ဝေသည့် ပမာဏနှင့် အရေအတွက်ပေါ် မူတည်၍လည်း ရွှေဈေးနှုန်းများ အပြောင်းအလဲ ထပ်မံဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း ရွှေဈေးကွက် လေ့လာသူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၉

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွှေဈေးနှင့် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းများမြင့်တက်မှုကို အခြေခံ၍ နေ့စဉ် စားသောက်နေရသည့် အခြေခံ စားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းများကို ဈေးနှုန်းမြှင့်တင် ရောင်းချနေမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်အောင် လုပ်နေသူများအား ထိရောက်စွာ အရေးယူသင့်သည်ဟု လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ရွှေနှင့် ဒေါ်လာဈေးနှုန်း ကစားသူတချို့ကို ဖမ်းဆီးနေမှုများ ရှိသော်လည်း အသေးစား လုပ်ကိုင်နေ ကြသည့် သူများကိုသာ ဖမ်းဆီး အရေးယူနေခြင်းကြောင့် ထိရောက်မှု မရှိကြောင်း၊ အကြီးစား ချုပ်ကိုင်နေကြ သည့် လုပ်ငန်းရှင်များကို ထိရောက်စွာ ဖမ်းဆီးအရေးယူ ဆောင်ရွက်သင့်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဝိသမလောဘသားတွေ ရှိတယ်။ အဲဒီကောင်တွေကို အရေးယူရမှာ။ ဘယ်သူလုပ်တယ် လုပ်တဲ့သူကို အရေးယူရမှာ။ အရေးမယူရဲဘူးလားလို့ မေးချင်တယ်။ ဘာတွေ ပတ်သက်မှုရှိလို့ အရေးမယူရဲတာလဲ။ ဒေါ်လာ ဈေးပေါ် မူတည်ပြီးတော့ ကျန်တာတွေ အကုန်လိုက်တက်မယ် ဖြစ်နေတာ။ စက်သုံးဆီတင် မဟုတ်ဘူး သောက် တဲ့ ဆေးတွေကအစ၊ စားအုန်းဆီတွေ၊ အခု စားအုန်းဆီ အပြင်မှာ ၁၀၀၀၀ ဖြစ်နေပြီ ၁ ပိဿာကို။ ဒါကို ဒီအတိုင်းပဲ ထိုင်ကြည့်နေမှာလား။ ထိုင်ကြည့်နေရင် ပြည်သူတွေက သည်းခံနိုင်စွမ်း ကုန်သွားရင် စိတ်ဓာတ်ရေးရာအရ အား နည်းမှုတွေ ဖြစ်လာရင် ဘာတွေဖြစ်လာနိုင်မလဲဆိုတာ အကျိုးဆက်ကို နည်းနည်း စဉ်းစားကြည့်ပေါ့လေ။ အခု ဖမ်းဆီးတဲ့ပုံစံက ထိရောက်တဲ့ အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှုတွေ မဖြစ်သေးဘူး။ ရွှေကလည်း တကယ် လက်ကြီးတွေကို မိသလားဆို လက်ကြီးတွေ မမိပါဘူး။ အခု လက်သေးသမားတွေ ကောက်ဖမ်းတာ။ နောက်ဆုံး စားသုံးသူ ရေးရာ ရှိတယ် ဈေးတွေမှာ။ ဈေးတင်ရောင်း ရောင်းတဲ့ကောင်ဖမ်း၊ ၁၄/၁၅ ယောက် မဖမ်းရဘူး အကုန်ကျသွားလိမ့်မယ်။ ဘာလို့ဆို မြန်မာလူမျိုးက အကြောက်တရားလည်းရှိတယ် ဖမ်းပြီဟေ့ဆို ကျသွားမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

စက်သုံးဆီဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပိုက်ဆံချမ်းသာသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ကျပ်ငွေထက် အိမ်ခြံမြေ၊ ဒေါ်လာ၊ ရွှေတို့ကို ဝယ်၍ ကိုင်ထားမှု များလာကြောင်း၊ ထို့နောက် ကုန်ဈေးနှုန်းများလည်း မြင့်တက်လာကြောင်း၊ ထိုအခြေအနေကို ထိန်းနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတော်မှ အရန်ရွှေနှင့် မြေကွက်များကို ထုတ်ရောင်းခြင်းများ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း မြန်မာ့စီးပွားရေး လေ့ လာနေသူများက ပြောသည်။ 

ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်စေရန် လုပ်ဆောင်နေသည့် ရွှေ၊ ဒေါ်လာနှင့် စက်သုံးဆီ ရောင်းဝယ်သော အကြီးစား လုပ်ငန်းရှင်တချို့ကို ဖမ်းဆီးအရေးယူ ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက တိုင်းပြည်၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု စွမ်းအားကို ထိခိုက် သွားနိုင်ခြင်းကြောင့် ပြန်လည်စဉ်းစားရမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးအောင်ပြည့်စုံက ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ကြီးသမားတွေ ၁၀ ယောက်၊ ၁၀ ယောက်စီ ရွှေက ၁၀ ယောက်၊ ဒေါ်လာက ၁၀ ယောက်၊ စက်သုံး ဆီက ၁၀ ယောက် စသည်အားဖြင့် ၁၀ ယောက်၊ ၁၀ ယောက်စီကို ဖမ်းပြီးတော့ အထဲထည့်ထားပြီဆိုတာနဲ့ တိုင်းပြည် GDP က ထက်ဝက်လောက် ကျသွားမယ့်အကြောင်းကိုလည်း ပြန်စဉ်းစားရမှာကိုး။ ပုံမှန်ကတော့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုက နိုင်ငံတိုင်းမှာ ဖြစ်နေတာ။ အစ်ကိုတို့လို့ ပဋိပက္ခဖြစ်တဲ့နိုင်ငံမျိုးမှာ အင်မတန်ဖြစ်တဲ့ အခြေ အနေရှိတယ်။ အစ်ကိုတို့နိုင်ငံရဲ့ ငွေကြေးကျဆင်းတဲ့ ဒဏ်ကလေ အရမ်းမြန်လွန်းတယ်ပေါ့နော်။ အောက်ကို မြှား က တအားစိုက်တာ မြန်လွန်းတဲ့အခါမှာ ဘာသွားတွေ့လဲဆိုတော့ မြန်မာငွေ ကိုင်တာထက် လူတွေက ဒေါ်လာ ကိုင်တယ်၊ ရွှေကိုင်တယ်၊ အဲဒီလိုကိုင်လေ ရွှေဈေး၊ ဒေါ်လာဈေးက တက်လေပဲ။ လူတွေရဲ့ လက်ထဲမှာ ပိုက်ဆံ မကိုင်ချင်တော့တဲ့ အချိန်မှာ ဒီလိုကုန်ဈေးနှုန်းတွေ တက်လာတာ။ လူတွေရဲ့ လက်ထဲမှာ ငွေတွေ ပြန်ကိုင်လာ အောင် အစိုးရက ပေါ်လစီတွေ ပြန်ချပေးဖို့ လိုတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်ဆိုင် တစ်ဆိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ပြည်တွင်းတွင် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ ပိုမိုထုတ်လုပ်ရန်အတွက် အစိုးရမှ ကိုဗစ်ကာလ၌ ထုတ်ချေး ပေးသည့် ချေးငွေမျိုး ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ကဏ္ဍအလိုက် ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မှသာ ပြည်တွင်းတွင် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားများ မြင့်တက်ပြီး ပြည်သူများ၏ အခြေခံလုပ်ခလစာများလည်း မြင့်တက်လာ မည်ဖြစ်ကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။

ပြည်တွင်းရှိ အခြေခံလုပ်ခလစာသည် တစ်ရက်လျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၄၈၀၀ နှုန်း သတ်မှတ်ထားသော်လည်း လက်ရှိတွင် ဆန်တစ်ပြည်၏ ဈေးနှုန်းနှင့် ညီမျှနေကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၈

ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန် ငွေစက္ကူ ထုတ်ဝေမည်ကို အကြောင်းပြ၍ စီးပွားရေးသမားများသည် စားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်း များအပေါ် ဈေးကစားခြင်းကြောင့် ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာနေသော်လည်း လာမည့် ၂ လအတွင်း ဈေးပြန် ကျလာမည်ဟု စပါးစိုက်တောင်သူများနှင့် ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ပုံမှန်အချိန်တွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ဇူလိုင်နှင့် ဩဂုတ်လများတွင် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာလေ့ရှိ သော်လည်း ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန် ထုတ်မည့်သတင်းကြောင့် ဆန်ဈေးနှုန်းမှာ ပိုမို၍ ဈေးမြင့်တက်လာသွားခဲ့ သည်။ 

လက်ရှိတွင် မြန်မာကျပ်ငွေ နှစ်သောင်းတန် ငွေစက္ကူကို ထုတ်ဝေမှုကြောင့် ပြည်တွင်း၌ ဆန် အပါအဝင် ကုန်ဈေး နှုန်းများ မြင့်တက်လာနေကြောင်း၊ ဆန်ဈေးနှုန်းသည် မိုးစပါးများပေါ်ချိန် အောက်တိုဘာလတွင် ပြန်လည် ကျဆင်းသွားမည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်ရောင်းချနေသည်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ခါတိုင်းကတော့ နည်းနည်း တက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခု ဆန်ဈေးတက်တာကတော့ စီးပွားရေးသမား များရဲ့ အကြောင်းပြချက်တစ်ခုနဲ့ ဆွဲတင်တဲ့သဘောပါပဲ။ ၂ သောင်းတန် ထုတ်မယ် ဘာညာဆိုတာကို အကြောင်း ပြုပြီးတော့ ဆီဈေး၊ ဆန်ဈေး အကုန်လုံး တက်တာပေါ့။ သပ်သပ်မဲ့ ရိုးမယ်ဖွဲ့တာပေါ့။ အကယ်၍ ၂ သောင်းတန် မရိုက်ဘဲနဲ့ ၁ သောင်းတန် အရွက်ရေ ၁ ဘီလီယံ ရိုက်ရင်ရော ဘယ်သူသိမလဲ။ ဘာမှမဟုတ်တဲ့ ငွေစက္ကူ ရိုက်နှိပ်မှု အပေါ်မှာ အကြောင်းပြပြီးတော့ အခုလိုဖြစ်နေတဲ့ အပေါ်မှာတော့ စီးပွားရေးသမားတွေရဲ့ လုပ်ချက်ပဲလေ။ သူတို့ က ဒီဟာကို အခွင့်အရေးယူပြီးတော့ တက်တာပါ။ သူတို့ တက်လည်း ၂ လပေါ့။ အခုဆိုရင် ဇူလိုင်။ ဩဂုတ်၊ စက်တင်ဘာ ၂ လပေါ့။ အောက်တိုဘာဆိုရင် အန်ကယ်တို့ဆီက စပါးတွေပေါ်ရင် ဒါတွေက သူတို့ ဘယ်လိုပဲ ပြော ပြော အန်ကယ်တို့ စပါးပေါ်လာတဲ့ အချိန်ကျရင် သူတို့ အဲဒီတုန်းက ငွေတွေရှားလို့ ဘာတို့ဆိုပြီး ဈေးချတာပါပဲ။ အဲဒီတော့ အန်ကယ်တို့ ဈေးပေါ်လာတဲ့ အချိန်ဆိုရင်တော့ မလွဲမသွေ ဈေးကျမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် မိုးစပါးစိုက်ဧက ၃၇ သန်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတွင် စိုက်ဧက ၂ သန်းနှင့် ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီးတွင် စိုက်ဧက ၃၅ သန်းရှိကြောင်း၊ အောက်တိုဘာ၊ နိုဝင်ဘာနှင့် ဒီဇင်ဘာလတွင် မိုးစပါးများ ပေါများစွာ ထွက်ပေါ်လာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကာလတွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း တောင် သူများက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းစားသုံးနေသည့် ဆန်ဈေးနှုန်းသည် တစ်အိတ်လျှင် ၂၀၀၀ နှင့် ၃၀၀၀ အထိ မြင့်တက်လျှက် ရှိနေပြီး ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းသည် တစ်အိတ်လျှင် ၅၀၀၀ နှင့် ၆၀၀၀ ကြား မြင့်တက်နေသည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီးရှိ ဝါးတန်းကုန်စည်ဒိုင်မှ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးဇော်ခိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်ရောင်းချနေသည်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြည်တွင်းဆန်တော့ တစ်အိတ်ကို ၂၀၀၀ နဲ့ ၃၀၀၀ ကြား တက်လို့ကတော့ ကျနော်တို့က အခြေခံ ၁ ပြည် မှာ ၁၀၀ နှုန်းလောက်ပဲ ပြောင်းလဲမှု ရှိတာပေါ့နော်။ ဆန် ၁ အိတ်ကို ၁ ပြည်ကို ၁၀၀ နှုန်းပေါ့။ ၁ အိတ်ကို ၂၄ ပြည် ဆိုတော့ ၂၀၀၀ ကျော် တက်တာပေါ့နော်။ အမှန်တော့ ပုံမှန်လလည်း စကူးမက်ကူးလလည်းဖြစ်သလို ငွေကြေးရဲ့ လူတွေရဲ့ စိတ်ထင်ပေါ့နော် ဖောင်းပွတယ်ထင်ပေမယ့် အယူအဆအရတော့ ဒါက ပုံမှန် ဒါက ထုတ်လုပ်တယ် ဆိုပေမယ့် အကန့်အသတ်နဲ့ ဖြစ်တဲ့အတွက် လူတွေရဲ့ စိုးရိမ်စိတ်ကြောင့်လည်း ပါပါတယ်။ ပုံမှန်လည်း ဒီအချိန်မှာ ဆန်ဈေးက ၁ အိတ်ကို ၁၅၀၀၊ ၂၀၀၀ လောက် တက်မှာပေါ့။ လောလောဆယ် လကုန်ရက် ဆန် ၁ အိတ်ကိုတော့ ၂၀၀၀ နဲ့ ၃၀၀၀ ကြား တက်တယ်ပေါ့။ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းတော့ ၅၀၀၀ နဲ့ ၆၀၀၀ ကြားတော့ တက်သွားတယ် လတ်တလော အခြေအနေမှာတော့” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းသည် ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု အပေါ်တွင်လည်း သက်ရောက်မှု ရှိကြောင်း၊  လက်ရှိ တွင် ပို့ကုန်ရငွေ မူဝါဒ ဖြေလျှော့ပေးထားခြင်းကြောင့် ပြည်ပတင်ပို့ရန် ဆန်ဝယ်ယူမှု မြင့်တက်နေကြောင်း၊ ထို အခြေအနေများကြောင့် ဆန်ဈေးနှုန်းများ လိုက်ပါမြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဘုရင့်နောင် ဆန်စပါးကုန်စည် ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “၅၃၀၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အခု ၅၈၀၀၀ လောက် ရောက်သွားတယ်။ Exporter မဝယ်ရင် ဈေးက ကျသွား တယ်။ အခု Exporter ဝယ်တော့ ဈေးက တက်သွားတယ်။ ၅၀ / ၅၀ လည်းပါတယ်။ ငွေကိစ္စလည်း ပါတာပေါ့။ အလားအလာကတော့ Exporter မဝယ်ရင် ဈေးက မတက်ဘူးပေါ့။ Exporter ဝယ်ရင် ပြည်တွင်းစားသုံးမှုနဲ့ Exporter ဈေးကွက်ယှဉ်ပြီးတော့ အဝယ်လိုက်တော့ ဈေးနှုန်းက နည်းနည်းလေး လှုပ်တယ်။ Exporter တွေ ကလည်း အရေအတွက် များများလိုချင်လို့ ဝယ်ပေမယ့် ၈ လပိုင်း၊ ၉ လပိုင်းက ဆန်အထွက် ပါးမယ်ဆိုတော့ လှောင်ထားတဲ့သူတွေက မရောင်းဘဲနဲ့ ၉ လပိုင်းအကုန် အသစ်တွေ ပေါ်လာပြီဆိုတော့မှ ချပြီး ရောင်းကြမယ်။ ၈ လပိုင်း၊ ၉ လပိုင်းက ထိန်းရောင်းကြတာပေါ့နော်။ ဆန်ဈေး နည်းနည်းဆွဲတင်ပြီး ရောင်းကြတာပေါ့နော်။ အဲဒါ တော့ ဝယ်သူနဲ့ ရောင်းသူနဲ့ ဝယ်လိုအား ရောင်းလိုအား ကြည့်ပြီးတော့ ဈေးကတော့ ကျစရာတော့ သိပ်မရှိဘူး။ ရသလောက်တော့ ရောင်းကြမှာပေါ့။ ဒါကတော့ ပြည်တွင်းဈေးကွက်ကို ပြောတာလေ။ Exporter ကတော့ Exporter မဝယ်ဘူးဆိုရင်တော့ ဈေးကွက်က ပြန်အေးသွားရော” ဟု ပြောသည်။

ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ယခင်က တစ်အိတ်လျှင် ၅၃၀၀၀ ကျပ်ခန့်သာ ရှိသော်လည်း လက်ရှိ တွင် ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ဆန် ၁ အိတ်လျှင် ၅၀၀၀ ကျပ်ခန့် မြင့်တက်လာကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် တစ်အိတ်လျှင် ၆၀၀၀၀ ကျပ်ဝန်းကျင် ဆန်များ ဝယ်ယူမှု များပြားနေကြောင်း ဘုရင့်နောင်ကုန်စည် ဒိုင်ထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၇

မြန်မာနိုင်ငံထဲတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများဆုံးပြုလုပ်နေသည့် တရုတ်အနေဖြင့် ဒေသခံများအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများပေးနိုင်ရန်လိုအပ်ကြောင်း အလုပ်သမားအခွင့်အရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် အဖွဲ့ အစည်းများက ပြောသည်။

တရုတ်က ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပြုလုပ်ထားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်မှ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်း စီမံကိန်းသည် ဒေသခံများအတွက် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားဖြစ်ရေး အခြေခံမူများမရှိခြင်းကြောင့် ပြည်ပထွက်ခွာသူ များ လာရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားကွန်ရက်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်ထူးအောင်က CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။

ဦးတင်ထူးအောင်က “နိုင်ငံရေးစီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှုရယ် အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှု ပြဿနာရယ် အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှုပြဿနာနဲ့အတူ ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမရှိဘူး။ ရှိလာခဲ့ရင်လည်း ရှိလာတဲ့ဒေသ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက ဒီမှာ ရှိတဲ့ဒေသခံတွေပေါ်မူတည်တဲ့ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားဖြစ်ရေးဆိုတဲ့ အခြေခံမူတွေမရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီ အချက် တွေ မူတည်ပြီးတော့ ပြည်ပထွက်ခွာသူတွေ ပိုများလာတယ်လို့ ကျနော်တို့က အဲ့လိုမြင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင် ၂၄ ရက်နေ့က တရုတ်-ကျောက်ဖြူ ချစ်ကြည်ရေးလက်မှတ်ရေးထိုးပွဲကို ရန်ကုန်မြို့ရှိ တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး မြှင့်တင်ရေးအသင်း ညီလာခံခန်းမတွင် ပြုလုပ် ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။

အဆိုပါ လက်မှတ်ရေးထိုးပွဲတွင် ကျောက်ဖြူခရိုင်ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း(KDNEDA) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးငြိမ်းချမ်းမောင်က  ကျောက်ဖြူမြို့နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကျီလင်မြို့တို့မှာ ထာဝရ မိတ်ဆွေများဖြစ်သွားပြီဖြစ်၍ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝအောင် ဆောင်ရွက်ကြမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့နယ် မဒေးကျွန်းရှိ ရွှေသဘာဝဓာတ်‌ငွေ့ပိုက်လိုင်းစီမံကိန်းကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့က တွေ့ရစဉ်

ဦးငြိမ်းချမ်းမောင်က “တနေ့တခြား အိမ်ကို စွန့်ခွာသွားကြတဲ့ ရခိုင်တွေ အိမ်ကိုပြန်လာနိုင်ဖို့ ပထဝီ အနေအထား အရ အားသာချက်များစွာရှိနေတဲ့ ကျောက်ဖြူဒေသမှာ အထူးစီးပွားရေးဇုန်ကြီး တည်ဆောက်နိုင်ခြင်းဟာ ကမ္ဘာ့ ဈေးကွက်ကြီးတွေဖြစ်ကြတဲ့ တရုတ်၊ အိန္ဒိယနဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံတွေကို စီးပွားရေးဆုံမှတ် ဖြစ်လာစေခြင်း ဖြင့် ခိုင်မာတဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ရရှိလာမည်ဆိုပါက မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့ ဂျီဒီပီ ၈ဝ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဆွဲတင် နိုင်မယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်” ဟု ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စီမံကိန်းများ၊စက်မှုဇုန်များရှိလာခဲ့လျှင်တောင် လုပ်ခလစာ ဝင်ငွေနည်းပါးနိုင်ခြင်းကြောင့် ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာအလုပ်လုပ်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကျောက်ဖြူဒေသခံ ကိုစိုးချေက CNI သတင်းဌာနကို ပြော သည်။
ကိုစိုးချေက “ကျနော်တို့ဒေသက လူတွေက ထိုင်းတို့မလေးရှားတို့သွားပြီး အလုပ်လုပ်တယ်ဆိုတာက ဒီမှာ အလုပ် လုပ်စရာမရှိလို့ သွားတာမဟုတ်ဘူးဗျ။ ဒီမှာရတဲ့၀င်ငွေနဲ့ ထိုင်း၊မလေးရှားမှာ သွားလုပ်လို့ရတဲ့ဝင်ငွေက တအားကို ကွာနေတဲ့အတွက်ကြောင့် သွားပြီးလုပ်ကြတာပေါ့နော်။ စက်မှုဇုန်တွေ ဖြစ်လာခဲ့ရင်ကော ဒီစက်မှုဇုန်တွေမှာ ပေးနေတဲ့လစာနူန်းထားသည် ထိုင်း မလေးရှားမှာ ပေးတဲ့လစာနှုန်းနဲ့ ဘယ်လိုမှ နှိုင်းလို့ မရဘူးပေါ့နော်။ ကျောက်ဖြူမှာ စက်မှုဇုန်ရှိလာခဲ့ရင်လည်း ကျောက်ဖြူ စက်မူဇုန်မှာရှိတဲ့ အလုပ်သမား၀န်ထမ်းတွေရဲ့ လစာနှုန်းထားသည် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံမှာ ပေးနေတဲ့ နှုန်းထားအတိုင်း ပေးနေမယ်ဆိုရင်တော့ ထိုင်းတို့မလေးရှားတို့က လုပ်နေတဲ့လူတွေ ပြန်လာဖို့ ဘယ်လိုမှ မဖြစ် နိုင်ဘူး ဖြစ်နိုင်ချေတော််တော်လေးနည်းတယ်"ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ပြည်ပထွက်ခွာပြီး အလုပ်သွားရောက်လုပ်ကိုင်ကြသူဦးရေ  သုံးသောင်းကျော် ရှိခဲ့ကြောင်း စစ်တမ်းများအရ သိရပြီး မလေးရှား၊ ထိုင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံများသို့ အများဆုံး သွားရောက်ကြကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်း၊ ဓာတ်ငွေ့နှင့်ရေနံပိုက်လိုင်း၊ အထူးစီးပွားရေးဇုန် တို့ကို တည်ဆောက်လျက်ရှိသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ အမ်း၊ သံတွဲနှင့် ဂွ စသည့် မြို့နယ်များတွင်လည်း တရုတ်အစိုးရက လေအား လျှပ်စစ် စီမံကိန်းကို ဆောက်လုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁ ရက်နေ့က တရုတ်ကုမ္ပဏီနှင့် လျှပ်စစ်ဝန်ကြီး ဌာနတို့ စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၇

ထိုင်းတွင် ဝန်ကြီးချုပ်နေရာ မဲခွဲရွေးချယ်မှုအား အချိန်အကန့်အသတ်မရှိ ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ခြင်းသည် မြန်မာ ရွှေ့ ပြောင်း လုပ်သားများအပေါ် ရိုက်ခတ်မှုရှိကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

MFP ပါတီ ခေါင်းဆောင် ပီတာလင်ဂျာရိုရတ်အား ဝန်ကြီးချုပ်နေရာအတွက် မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှုကို နှစ်ကြိမ် ကျင်းပခဲ့ ပြီးနောက် အရေးနိမ့်ခဲ့ရာ ဇူလိုင် ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ရေး မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှု ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ 

သို့သော် အခြေအနေများ ရှုပ်ထွေးလာနေခြင်းကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရွေးချယ်ရေး မဲခွဲဆုံးဖြတ်မည့် လွှတ်တော် အစည်းအဝေးကို အချိန် အကန့်အသတ်မရှိ ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ကြောင်း အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက ကြေညာခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ အချိန်အကန့်အသတ်မရှိ ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ခြင်းသည် အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းမှု၌ အချိန်ကြန့်ကြာမှု ပိုမိုဖြစ်စေ သောကြောင့် လက်ရှိ မြန်မာ အပါအဝင် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား ဇူလိုင်လကုန်အထိ အမည် စာရင်း တင်သွင်းခိုင်းထားခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူတို့တွေအနေနဲ့ အစိုးရမဖွဲ့နိုင်သရွေ့ပေါ့ ရွေးကောက်ပွဲ တင်မြှောက်တာ မလုပ်နိုင်သရွေ့ကတော့ ဒီအစိုးရဌာန ပိုင်းဆိုင်ရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မူဝါဒတွေချဖို့ရှိတာကို။ ပြီးတော့ သုံးစွဲတဲ့ အသုံးစရိတ်တို့ ဒါတွေ အားလုံး လုပ်ဖို့က ဒီအစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့ပြီးတော့မှ လုပ်လို့ရမှာ။ ဆိုတော့ အဲဒီဟာ မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုရင် အခုနောက်ဆုံး ဆိုရင် ၅ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်လုပ်ထားတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား လူသစ်မှတ်ပုံတင်တဲ့ ကိစ္စပေါ့။ အဲဒါဆိုလို့ ရှိရင် ဒီဇူလိုင် ၃၁ ဆို ကုန်ပြီ။ ၃၁ ကုန်ပြီဆိုတာနဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ဩဂုတ်လမှာ cabinet အစည်းအဝေးပြီးတာနဲ့ ထုတ်ပြန်ပါ့မယ်လို့ ပြောတော့ အဲဒီအစည်းအဝေး မဖြစ်ဘူးဆိုရင် ထုတ်ပြန်ချက် မထွက်ရင် ဒီလူတွေနဲ့ ပတ်သက် တဲ့ အထောက်အထားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆက်ပြီး လုပ်ရမယ့်ဟာတွေက အကုန်လုံး ဘယ်လိုပြောမလဲ ရပ်တန့်၊ ရပ်တာတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့ ဘာဆက်လုပ်ရမလဲ မသိတဲ့ဟာတွေ ဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ ဒီအကျိုးဆက်ကတော့ အကုန်လုံးကို ထိမှာ ပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်း ပြုလုပ်ရာတွင် မပြီးပြည့်စုံသေးသည့် မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများအပြား ရှိနေသေးကြောင်းလည်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများ ထံက သိရသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပျက်နေသည့် ထိုင်းနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်မှုကို ထိခိုက် စေနိုင်သည့်အတွက် ထိုင်းစီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များက တစ်လအတွင်း အစိုးရဖွဲ့ရန် လွှတ်တော်ကို တိုက်တွန်းခဲ့ ကြောင်းလည်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် နိုင်ငံခြားစီးပွားရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များပြားသည့် နိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရှိနေသရွေ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအတွက် ဆိုးကျိုးမရှိနိုင်ကြောင်း ထိုင်းရောက်ရွှေ့ပြောင်းမြန်မာအရေး ကူညီပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရောက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ မြန်မာအများစု လက်ရှိသန်းပေါင်းများစွာ အလုပ်လုပ်နေတာက ထိုင်းနိုင်ငံသား တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်း ပိုင်တဲ့ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေက နည်းတယ်ပေါ့။ နိုင်ငံခြားသား လုပ်ငန်းရှင်တွေပဲ များ တယ်။ ဒီနေရာမှာ ဒီစက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကျနော်တို့ မြန်မာတွေအပေါ်ကိုတော့ ဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်လာ နိုင်စရာအကြောင်းမရှိဘူး။ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ ဖြစ်နေရင်တောင်မှ စီးပွားရေး ထိုးကျတယ်ဆိုရင်တောင်မှ တည်ဆဲ ဥပဒေအရ သတ်မှတ်ထားတဲ့ လုပ်ခလစာကိုတော့ အပြည့်အဝ ပေးရပါလိမ့်မယ်။ နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအပေါ်မှာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ လုပ်ခလစာထက် လျော့နည်းပြီးတော့ ပေးတဲ့ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ ဆိုတာကတော့ အင်မတန်ပဲ နည်းပါတယ်။ မဲဆောက်လို နယ်စပ်မျိုးတွေ လောက်မှာပဲ ရှိတာပါ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် MOU သက်တမ်း နှစ်ပြည့်မည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့် မည်သည့်ပုံစံ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရမည်အား မသိရှိကြသည့် အနေအထား ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ဆက်လက် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့်ရရန်အတွက် လက်ရှိ လူသစ်မှတ်ပုံတင်သွင်းခွင့် ပြုထားသည့် ကာလ၌ မိမိတို့၏ အလုပ်ရှင် သူဌေးအား အကူအညီတောင်းကာ အမည်စာရင်း တင်သွင်းထားသင့်ကြောင်းလည်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၇

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှစတင်၍ နွေစပါးနှင့် မိုးစပါး စိုက်ပျိုးစရိတ်အတွက် မြန်မာ့လယ်ယာ ဖွံ့ဖြိုးရေဘဏ်ထံမှ ချေးယူထားသည့် ချေးငွေများကို ပြန်လည်ဆပ်ရန်အတွက် ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများမှတဆင့် တောင်းခံမှုများ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အထိ တောင်သူများသည် စပါးအထွက်နှုန်း နည်းပါးခြင်းနှင့် စပါးများ ဈေးကောင်းမရခဲ့ခြင်းကြောင့် အရှုံးနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး စိုက်ဘဏ်ချေးငွေများကိုလည်း ပေးဆပ်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အတိုးနှင့်အရင်းအပြင် ရက်လွန်ကြေးအနေဖြင့် ဒဏ်အတိုးများလည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

စိုက်ဘဏ်အနေဖြင့် တောင်သူများကို ဒဏ်တိုး ၁ ကျပ်နှုန်းကို လျှော့ပေါ့ပေးပြီး သာမန်အတိုးနှင့် အရင်းကို အရစ်ကျဖြင့် ပြန်လည်ပေးဆပ်မည်ဆိုပါက တောင်သူများ အကြွေးဆပ်ရန် အဆင်ပြေနိုင်သည်ဟု ဘိုကလေးမြို့နယ်မှ စပါးစိုက်တောင်သူ ဦးအေးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“လယ်သမားလည်း မနှစ်ကမှစပြီး ထူထောင်တာဆိုတော့ အရစ်ကျနဲ့သွားပြီးတော့ နောက်ဆုံး အတိုး ၅ မူးကတော့ ယူပေါ့ အရင်းရယ်၊ အတိုးရယ်။ ဒဏ်တိုးကိုတော့ အစိုးရဘက်ကနေပြီးတော့ ပြန်ပြီးတော့ ငဲ့ညှာတဲ့အနေနဲ့ လျှော်ပေးသင့်တယ်။ ဒဏ်အတိုးကို ကြာပြီ လျှော်စေချင်တာ။ ဒဏ်တိုး မယူဘဲနဲ့ အရင်းကို သွင်း၊ ၅ မူး အတိုးနဲ့ဆိုရင် မြန်မြန် ကျေနိုင်တယ်ပေါ့။ အဲဒီလို လုပ်ပေးနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ အကောင်းဆုံးပဲ အမြန်ဆုံး ကျေမှာပဲ။ သူတို့သတ်မှတ်တဲ့ကာလမှာ မဆပ်ရင် နောက်က ဒဏ်တိုးဆိုတာ ၁ ကျပ်၊ ဟိုက ပြား ၅၀ ဆိုတော့ ၁ ကျပ်ခွဲ ဖြစ်သွားတယ်။ ဒဏ်တိုးလေးကို လျှော့ပေးပြီးတော့ အတိုးနဲ့ အရင်းနဲ့ကို ၁ နှစ်ကို ဘယ်လောက်ဆပ်ဆိုရင် ၃ နှစ်လောက်၊ ၄ နှစ်လောက်၊ ၅ နှစ်လောက်ဆို ကျေသွားလောက်တယ်။ အရစ်ကျနဲ့ပေါ့ ဒဏ်အတိုးကိုတော့ လျှော်ပေါ့။ ပြား ၅၀ အတိုးနဲ့ အရင်းနဲ့ကို ၁ နှစ်ကို သိန်း ၄၀ ရှိတဲ့လူက ၁ နှစ်ကို ၁၀ သိန်းလောက်ဆပ်ရင် ၄ နှစ်ဆို ကျေတာပေါ့။ အဲဒီလိုနဲ့ဆို လယ်သမားလည်း ဘဝမပျက်ဘူးပေါ့။ အခုလို မတရားကြီး ဇွတ်တောင်းရင် လယ်ပေါင် ပေါင်ရင်လည်း အတိုးနဲ့ ဆုံးမှာပဲလေ။ ဒီကအတိုးက အနိမ့်ဆုံး ၅ ကျပ်၊ ၁၀ ရှိမှာ” ဟု ပြောသည်။

ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မအူပင်၊ ကျိုက်လတ်၊ ဖျာပုံ၊ ဒေးဒရဲ၊ မော်လမြိုင်ကျွန်းနှင့် ဘိုကလေးမြို့နယ် တို့တွင် စိုက်ဘဏ်ကြွေးကျန်များ ကျန်ရှိသည့် လယ်သမား အမြောက်အများ ရှိကြောင်း သိရသည်။

နွေစပါးတွင် လယ် ၁၀ ဧကအတွက် ၁၀ သိန်းကျပ်နှင့် မိုးစပါးအတွက် ၁၀ သိန်းကျပ် စုစုပေါင်း တစ်နှစ်လျှင် ကျပ်သိန်း ၂၀ နှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးပေးခဲ့ပြီး အတိုးနှုန်းအနေဖြင့် ပြား ၅၀ နှုန်းထားဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ကောက်စိုက်သမားများကို တွေ့ရစဉ်

ချေးငွေများကို ၆ လတစ်ကြိမ် ဆပ်ကြရမည်ဖြစ်ပြီး ရက်ကျော်လွန်မည်ဆိုပါက ဒဏ်အတိုးအနေဖြင့် ၁ ကျပ်နှုန်း ကို သတ်မှတ်ပြီး စုစုပေါင်း ၁ ကျပ်ခွဲနှုန်းဖြင့် အတိုးဖြစ်သွားခြင်းကြောင့် တောင်သူများအနေဖြင့် အခက်အခဲ ဖြစ်ကြရသည်ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ပြီးခဲ့သည့် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးချိန်တွင် ဓါတ်မြေဩဇာဈေးနှုန်း၊ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းကြီးမြင့်နေခြင်းနှင့် စပါး အပင်ဖျက်ဆီးသည့် ရွှေခရုများ ကျရောက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် စပါးအထွက်နှုန်းများ လျော့ကျခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

လယ်သမားဘဝဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က “အထွက်နှုန်းကတော့ မနှစ်က မိုးစပါးတုန်းက အထွက်နှုန်း မကောင်းဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့လေ သွင်းအားစု လိုအပ်မှုကြောင့် အဲဒီတုန်းက စပါးဈေးက မတက် သေးဘူး။ 

အစာဈေးက တက်နေတာလေ။ သူတို့ အကြွေးဆပ်မယ်ဆိုရင် ဒါလေးလျှော့ပေးလိုက်ရင်တော့ ပြေတာ ပေါ့။ နည်းနည်း ထွက်ပေါက်လေးတစ်ခုတော့ ရမှာပေါ့။ ဘဏ်တိုးရော၊ ဒဏ်တိုးရော၊ မူလကြွေးရင်းရောဆိုတော့ သူတို့ တော်ရုံတန်ရုံ မဆပ်ဖြစ်တော့ဘူး။ တကယ်လို့ ဒဏ်တိုးကို ဖြေလျှော့ပေးပြီးတော့ ရိုးရိုးဒဏ်တိုးနဲ့ပဲ တွက်ပြီး တော့ ယူမယ်ဆိုရင်တော့ သင့်ပါတယ်လို့” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်မှ လက်ရှိ ကြွေးကျန်များကို တောင်းယူနေခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မည်ကဲ့သို့ ပေးဆပ်ရမည်ကို ထုတ်ပြန်ပြောဆိုထားခြင်း မရှိသော်လည်း တချို့သော ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများက အရေး ယူမည်ဟု လိုက်လံကြေညာနေမှုများကြောင့် တောင်သူများသည် လယ်ယာများကို ပေါင်နှံ၍ အကြွေးဆပ်နေရ မှုများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန် ထုတ်ဝေမည့်ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများ မတည်ငြိမ်သည့်အပြင် ယခင်ထက် ပိုမိုမြင့်တက်သွားသောကြောင့် ပြည်ပနိုင်ငံသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့် လုပ်သားများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်ပိုလာနိုင်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများမှ CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆင်ဖြူတော်မွေးဖွားမှု တစ်နှစ်ပြည့်မြောက်သည့် အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ငွေကျပ်နှစ်သောင်းတန်အား ထုတ်ဝေ မည့်အကြောင်း ဇူလိုင် ၂၃ ရက်နေ့က ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၊ ထိုင်းဘတ်ငွေနှင့် တရုတ်ယွမ်ငွေ အပါအဝင် အခြားနိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများမှာ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ထက် ပို၍ မြင့်တက်သွားခဲ့သည်။

ပွင့်ဖူးအောင်အေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက “လုပ်သားတွေအတွက်ကတော့ ခက်ခဲနေတယ်နော် အခုက။ နှစ်သောင်းတန် ဂယက်နဲ့ ဘတ်ဈေးတွေ တက်သွားတဲ့အခါကြတော့ လုပ်သား ဈေးကွက်တွေတောင် ပျက်မလိုဖြစ်နေတယ်။ ဘာလို့တုန်းဆိုတော့ အမတို့က နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ လုပ်ရတာကို။ ဂျပန်ဆိုလည်း ဒေါ်လာနဲ့အလုပ်လုပ်ရတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့။ အမတို့ကြတော့လည်း ထိုင်းဆိုတော့ ဘတ်နဲ့အလုပ်လုပ်ရတာဆိုတော့ ဘတ်ဈေးတွေက ဒီအတိုင်း တအားတွေလည်း အပြောင်းအလဲများနေတဲ့ အခါကြတော့ အလုပ်တွေလုပ်ရတဲ့ လူတွေအတွက် ကမောက်ကမတွေ ဖြစ်တာပေါ့။ အဲဒီအပြင်ကို လုပ်သား တွေအတွက်က ငွေကြေးတွေကို အဆမတန်တွေ ကုန်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့် မြန်မာများ 

သက်ဆိုင်ရာ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အေဂျင်စီများဖြင့် သွားရောက်ကြရာတွင် လုပ်သားတစ်ဦး၏ သတ်မှတ်နှုန်းထား နိုင်ငံခြားငွေကြေးပမာဏမှာ မပြောင်းလဲသော်လည်း နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်း များလာသောကြောင့် ကုန်ကျစရိတ် မှာ ပိုမိုများလာမည့်အလားအလာဖြစ်ကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီများမှ ပြောသည်။

ထိုသို့ နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းများ မတည်ငြိမ်ခြင်းသည် ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာမည့်လုပ်သားများအပေါ်တွင်သာမက ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများအပေါ်တွင်လည်း ရိုက်ခတ်မှုများရှိကြောင်း ပြည်ပအလုပ်အကိုင် အေဂျင်စီ များထံက သိရသည်။

လပ်ကီးအေဂျင်စီမှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဦးဝင်းမြင့်က “ငွေဈေးမတည်ငြိမ်တာက အခု ဒီဈေးဖြစ်သွားရင် ဒီဈေးနဲ့ပဲ ရှေ့ဆက်အလုပ်လုပ်ရမှာလေ။ ကျရင်လည်း ကျပေါ့။ နောက်ထပ်တက်ရင်လည်း နောက်တစ်ခေါက် အဆင်မပြေမှုတွေနဲ့ ထပ်ရင်ဆိုင်ရမှာပဲ။ ဒီဈေးနဲ့ ဒီဟာရပ်တန့်မယ်ဆိုရင်တော့ ရှုံးသည်ဖြစ်စေ မြတ်ဖို့တော့ မရှိဘူး။ အရင်းရမယ်။ ရှုံးမယ် အဲဒီနှစ်ခုပဲရှိတယ်။ အရင်းလောက်ရှိနေရင်တော့ အလုပ်က ဆက်လုပ်ရမှာပဲ။ ဘာလို့ဆို က‌လေးတွေကို ဒုက္ခမရောက်စေချင်ဘူး။ အခုတင် ငွေဈေးမတည်ငြိမ်မှုကြောင့်မို့လို့ အလုပ်လုပ်ရတာ အခက်အခဲတွေအများကြီးဖြစ်သွားတယ်။ အန်ကယ်တို့တင်မဟုတ်ဘူး အကုန်လုံးဖြစ်တာ။ ဒီ နိုင်ငံခြားနဲ့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်တဲ့လုပ်ငန်းတွေက အရှုံးတွေဖြစ်ကုန်တာပေါ့။ အခက်အခဲကတော့ ဖြစ်တယ်။ ဖြစ်ပျက် လာတဲ့ကိစ္စတွေကို ဝိုင်းမထိန်းဘဲနဲ့ ရှို့ပေးလိုက်သလို ဖြစ်သွားတာပေါ့။ အရောင်းတွေရပ် ဘာတွေရပ် ဘာမှ မသိဘူး။ သိပ်တော့မူမမှန်ဘူး။ ဒီဘက်က ဝိသမလောဘတွေက ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ မထိန်းသိမ်းဘဲနဲ့ လွှတ်ပေးထားတော့ပိုဆိုး ကုန်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်သည့်အတွက် နိုင်ငံတော်မှ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိလူကြီးများအနေဖြင့် ထိန်းချုပ်ပေးမှသာလျှင် ပြည်ပထွက်ခွာမည့် လုပ်သားများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်နှုန်းထား သက်သာမည် ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံပြည်ပအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးအေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ(၂) ဦးကျော်ထင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

MOU လုပ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

“ဈေးတက်ရင် အလုပ်သမားပိုထိခိုက်တာပေါ့။ ဈေးတက်ရင်ထုံးစံပဲပေါ့။ ဆိုကြပါစို့ တစ်ဒေါ်လာကို ၁၀ ပေးရာ ကနေ တစ်ဒေါ်လာကို ၁၅ ကျပ်ပေးရရင် ၅ ကျပ်ပိုတိုးသွားတာပေါ့။ ဒါကိုပဲ စိတ်ပူနေရတာ။ အခုက ဒေါ်လာဈေး က ဈေးကစားနေတာကို။ အခုက ဘာမှတောင်မလုပ်ရသေးဘူး ဈေးက စတက်နေပြီ။ အသံထွက်တာနဲ့ ဈေးက တက်နေပြီ ဒါကအဓိပ္ပါယ်မှမရှိတာ။ အခုက ဘာမှလည်း မလုပ်ရသေးဘူး။ ဆိုကြပါစို့ အခုက သတင်းလေး တစ်ခုထွက်လာတယ် အဲဒါကလည်း အကောင်အထည်မဖော်ရသေးဘူး။ ဈေးက ဒီမှာလိုက်ပြီးတော့ ဒေါ်လာဈေး က ပါးစပ်ဈေးတွေဖြစ်နေပြီ။ ဒါတွေက ကောင်းတဲ့အလားအလာမှ မဟုတ်တာ။ ဒါတွေက ဈေးကစားနေတာ ထိန်းချုပ်ပေးဖို့လိုတာပေါ့။ တစ်ခုပဲရှိတာပေါ့ အေဂျင်စီတွေနဲ့ ဟိုဘက်ကခေါ်တဲ့ အလုပ်ရှင်တွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ အလုပ်သမားကို ဘယ်လိုသက်သာအောင် ကူညီနိုင်မလဲ သူတို့ဆောင်ရွက်။ နိုင်ငံခြားဘက်ကအလုပ်ရှင်ကနေပြီးတော့ ငွေရေး ကြေးရေးကို သတ်မှတ်တာထက်လျှော့ချပေးမယ်လို့ ဟိုဘက်ကအေဂျင်စီက လျှော့ချပေးမယ်ဆိုရင်တော့ အလုပ်သမားသက်သာမှာပေါ့။ ဒီဘက်ကတော့ များသောအားဖြင့် service ခ ပဲ ယူရတာကို” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ ၎င်း နှစ်သောင်းကျပ်တန် ထုတ်ဝေခြင်းသည် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ငွေစက္ကူအဟောင်းများနှင့် အစားထိုးလဲပေးခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောဆိုထားသည်။

သို့သော် ဇူလိုင် ၂၃ ရက်နေ့၌ ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန်ထုတ်ဝေမည့်အကြောင်း မကြေညာမီ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ နိုင်ငံခြားငွေ ဈေးနှုန်းထားသည် အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ ၃၁၀၀ ဝန်းကျင်သာရှိခဲ့ရာမှ ငွေကျပ် နှစ်သောင်းတန်ထုတ်ဝေမည့်အကြောင်းကြေညာပြီးနောက် ယနေ့ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်နေ့၏ နိုင်ငံခြားငွေ ဈေးနှုန်း ထားမှာ အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် ၃၄၀၀ ကျပ်သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ကျပ်ငွေ ၂၀၀၀၀ တန် ငွေစက္ကူကို ထုတ်ဝေမည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် လူထုကြား စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်ကာ ကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ရွှေ-ဒေါ်လာ ဈေးနှုန်းများပါ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် သက်ဆိုင်ရာက လူထုစိုးရိမ်စိတ်ကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်မည့် နည်းလမ်းကို ချပြသင့်ကြောင်း ထောက်ပြလာ ကြသည်။

မာရဝိဇယ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်မြတ်ကြီး ပြီးစီးမှု အထိမ်းအမှတ်နှင့် ရဋ္ဌနန္ဒက ဆင်ဖြူရှင်လေး မွေးဖွားမှု တစ်နှစ် မြောက် အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ၂၀၀၀၀ တန် ငွေစက္ကူကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ဝေသွား မည်ဟု ဇူလိုင် ၂၃ ရက်၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက် ထုတ်ပေါ်လာပြီးနောက် ပြည်သူလူထုကြား စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်ကာ စားသောက်ကုန်၊ လူသုံးကုန်၊ စက်သုံးဆီဈေး၊ အိမ်ဆောက်ပစ္စည်း၊ ရွှေဈေး၊ ဒေါ်လာဈေးများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဘဏ်ရေးရာနှင့် စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က “ သာမန် အရပ်သားတွေက စဥ်းစားမှာပေါ့။ မြန်မာ ပြည်ရဲ့ လက်ရှိ အနေအထားမှာ ၂၀၀၀၀ တန် မလုပ်ခင်ကာလမှာ အကြီးဆုံး note က ၁၀၀၀၀ တန်ရှိတာကို အကြီးဆုံး note ရဲ့ နှစ်ဆဆိုတော့ သာမန်အရပ်သားတွေက စဥ်စားမှာပေါ့၊ အရွက်တွေကြီးလာလေ ဖောင်းပွလေ ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကိုပြတာပေါ့။ အဲ့တော့ အမှတ်သား အနေနဲ့ ထုတ်ချင်ရင်တောင်မှ ၁၀၀၀၀ တန်ပဲ ထုတ်လိုက်ရင် တော့ ပြည်သူတွေရဲ့ ဘာသာပြန်မှုက တစ်မျိုးဖြစ်သွားမှာပေါ့။ ၂၀၀၀၀ တန်ဖြစ်တဲ့ အခါကျတော့ သာမန်စီးပွား ရေးပညာ နားလည်တဲ့လူဖြစ်စေ နားမလည်တဲ့လူဖြစ်စေ shock ဝင်သွားတာပေါ့။ အဲ့တော့ ဘာကို ဖြစ်စေလဲဆို ရင် လူတွေက ဈေးတွေ တက်လာတော့မယ် ဆိုလို့ရှိရင် ထင်လို့၊ မြင်လို့၊ စဥ်းစားလို့၊ ခံယူလို့ ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ကြ တာပေါ့။ ဈေးတက်မယ်ထင်လို့ ဈေးတက်မယ် ယုံလာလို့။ မြန်မာပြည်ရဲ့ ယေဘုယျ သဘောတရားက စီးပွားရေး knowledge က အများစုက အိမ်နီးနားချင်း တိုင်းပြည်တွေနဲ့ယှဉ်ရင်တောင်မှ စီးပွားရေး knowledge က အတော် လေး လိုတာကို”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၀၀၀ တန် ကျပ်ငွေဒီဇိုင်းကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၀၀၀ တန် ငွေစက္ကူထုတ်မည်ဆိုသည့် သတင်းများကြောင့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် ရက်ပိုင်း အတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ နဂိုထက် ပိုတက်သွားကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်၊ ကျောက်တန်းချေ ကျေးရွာမှ အိမ်ထောင်ရှင်မ မမချေက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မမချေက “စားဝတ်နေရေးကတော့ အဆင်မပြေဘူး။ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေကလည်း တအားတက်နေတယ်။ အရင် တစ်လောက လက်ဖက်ရည် တစ်ထုပ်ကိုတောင် ၆၀၀၀-၆၂၀၀ ပဲရှိတာ အခု ၇၀၀၀-၈၀၀၀ ဖြစ်နေပြီ။ နောက် ထက် အများကြီးတက်မှာကိုလည်း စိုးရိမ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီထက်မက ဈေးနှုန်းတွေ တက်ပြီး ပိုက်ဆံတွေ ကလည်း ၂၀၀၀၀ တန် ထုတ်မယ်ဆိုလို့ရှိရင် အခက်အခဲတွေ အများကြီးရှိမယ်လို့ ကြိုပြီးတော့ ထင်နေကြတယ်” ဟု ပြောသည်။

ကုန်ဈေးနှုန်း တက်မှုသည် ပြည်သူများ၏ စိုးရိမ်မှု လွန်ကဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး  စီးပွားရေးသမားများ၏ အမြတ် ထုတ်မှုကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်း ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကုန်စိမ်းသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ဦးသိန်းထွန်းဦးက “ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ ဖြစ်နေကြတဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုတို့ တစ်ခုခုကျရင် ပစ္စည်းဈေးနှုန်း၊ ကုန် ဈေးနှုန်း အတက်ကြမ်းတာတို့ဆိုတာ ကျနော်တို့ လူမျိုးတွေရဲ့ emotional ပိုင်းနဲ့လည်း တော်တော်လေးကို ဆိုင် တယ်။ လူတွေက တစ်ခုခုဖြစ်ပြီဆိုရင်လည်း ကိုယ့်ဘက်က ကိုယ့်ပိုင်ဆိုင်မှု ဆုံးရှုံးမှာကို ကြောက်ပြီးတော့ ပစ္စည်း တွေ အတင်းပြေးဝယ်တာတို့၊ စုဆောင်းတာတို့ လုပ်တဲ့အခါကျတော့ အဲ့ဒီကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ pannish ပိုင်းပေါ့နော်။ အဲ့ဒီကြောက်ရွံ့မှုကြောင့် သွားဝယ် ကားဖြစ်ဖြစ်၊ အိမ်ဖြစ်ဖြစ်၊ ခြံဖြစ်ဖြစ်၊ ရွှေပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ လူတွေက ကြောက်လန့်ပြီး ကိုယ်ပိုင်ဆိုင်မှုကို ဆုံးရှုံးရမှာကြောက်တဲ့ စိတ်ကြောင့် သွား လုပ်တော့ အခုကျတော့ ကုန်ဈေးနှုန်းတက်တဲ့ဟာကို အရင်ဆုံး ဦးတည်သွားတာ။ တစ်ခုတော့ ပြောစရာရှိတာပေါ့ လေ၊ ဒီ ၂၀၀၀၀ တန် စထွက်မယ့်အချိန်မှာ အဲ့လိုမျိုး အသေးစိတ် ရှင်းပြချက် တစ်ပြိုင်နက်ထဲ ထွက်ရင်တော့ လူတွေရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှု နည်းနည်းလေး လျှော့ချနိုင်မှု ဖြစ်တာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ငွေစက္ကူ အသစ်ထွက်လာပြီး ယခင်အသုံးပြုသည့် ငွေစက္ကူအဟောင်းများကို ဖျက်သိမ်းမည်ဆိုသည့် ကောလာဟလ သတင်းအမှားများ ထွက်ပေါ်လာခြင်းကြောင့် ဒေါ်လာဈေးများ၊ ရွှေဈေးနှုန်းများ၊ ဆီဈေးများ တက်ရိပ်ပြလာကြောင်း၊ ၂၀၀၀၀ တန်သည် အလုံးအရင်းဖြင့် ထုတ်ခြင်းမဟုတ်၍ မစိုးရိမ်ကြရန်နှင့် နိုင်ငံတော်က ထုတ်ထားသည် ငွေစက္ကူများကို ဖျက်သိမ်းမည်မဟုတ်ကြောင်း  ဇူလိုင် ၂၅ ရက်နေ့တွင် နစက၏ သတင်းထုတ် ပြန်ရေး အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၆ (င)တွင် နိုင်ငံတော်သည် တရားဝင်ထုတ်ဝေထားသော ငွေကြေးကို တရားမဝင် ငွေကြေးအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းမပြုဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၅

ပြည်တွင်း၌ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံးပါက ၆ လအကြာမှ အသစ်လျှောက်ခွင့်ပြုခြင်းသည် ပြည်ပသို့ အလုပ် သွားရောက် လုပ်ကိုင်မည့်သူနှင့် ဆေးကုသမည့် သူများအတွက် အခက်တွေ့စေကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများနှင့် ပြည်ပ အလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြည်တွင်း/ပြည်ပ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံး/ပျက်ဆီးမှုများ ပြန်လည်လျှောက်ထားမှု အသိပေးကြေညာ ချက်ထဲတွင် ပြည်တွင်း၌ ပျောက်ဆုံးသူများသည် သက်ဆိုင်ရာ ရပ်ကွက်/ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ ရဲစခန်း  ထောက်ခံချက်တို့ဖြင့် နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာ တစ်ခုခုတွင် အချက်အလက်မှန်ကန်စွာ ဖြည့်စွက်ပြီး ထည့်သွင်း ကြော်ငြာရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်။

ကြော်ငြာပါရှိပြီး ၆ လ အကြာတွင် ၎င်းသတင်းစာ မူရင်းနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံးများ သို့ သွားရောက်၍ ကိုယ်တိုင်ခံဝန်ကတိပြု လက်မှတ်ရေးထိုးကာ စာအုပ်ဖိုးငွေ ၃၅,ဝဝဝ ကျပ်၊ ပျောက်ဆုံး/ ပျက်စီး ဒဏ်ကြေးငွေ ၅၆,ဝဝဝ ကျပ်၊ စုစုပေါင်း ၉၁,ဝဝဝ ကျပ် ပေးဆောင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပြီး အသစ် ပြန်လည် လျှောက် ထားရမည် ဖြစ်သည်။

ပွင့်ဖူးအောင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အေဂျင်စီမှာ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက “အခက်အခဲ ဖြစ်တာပေါ့။ ထိုင်းကနေ ပြန်လာတဲ့ကလေးတွေဆို လွယ်လွယ်ကူကူပဲလေ ဟိုမှာ တုံးတွေ စုံအောင် မထုခဲ့တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဘာလုပ်လဲဆိုတော့ စာအုပ် အပျောက်လျှောက်ကြတယ်။ အပျောက်မလျှောက်ရင်လည်း စာအုပ်က ဟိုဘက်ကိုပြန်ဝင်ရင် immigration တွေက မိတာပေါ့နော် ဒီတုံးတွေရှိတဲ့ဟာတွေကို မိတဲ့အခါကြ တော့ အဓိကကတော့ ထိုင်းသွားမယ့်သူအတွက်မှာ ဂယက်ထတာပေါ့နော်။ ဥပမာ PJ သမားပျောက်နေတယ် ဆိုလည်း ဆေးကုတာတို့ အလုပ်ကိစ္စနဲ့ သွားမှာတို့ဆို ဖြစ်တာပဲလေ။ ၆ လ နေတော့မှ စာအုပ်ပြန်လျှောက်ခွင့်ရှိ တာ။ ဒီသတင်းစာထဲမှာထည့်ပြီး ၆ လနေတော့မှ ပြန်လျှောက်ခွင့်ရှိတာဆိုတော့ သူက ဘယ်ရက် ရမှန်းမှမသိတာ။ ၆ လထဲမှာ တန်းရမှာမှ မဟုတ်တာ။ ဘာလို့ဆို သူတို့ QR တို့ဘာတို့ တင်မယ်ဆို ရက်ချိန်းတွေပြန်ပေးဦးမှာပဲ လေ။ ” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပတ်စပို့ လျှောက်ရန် တန်စီးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်ပရှိ မြန်မာနိုင်ငံသားများလည်း နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံး/ပျက်စီးခြင်းအတွက် စာရွက်စာတမ်းများနှင့် လူကိုယ်တိုင် သက်ဆိုင်ရာသံရုံးသို့ သွားရောက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စာအုပ်တန်ဖိုး ၃၅ ဒေါ်လာ၊ ဒဏ်ကြေးအဖြစ် ၁၀၅ ဒေါ်လာ၊ စုစုပေါင်း ၁၄၀ ဒေါ်လာနှင့် ညီမျှသော သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ငွေကြေးတန်ဖိုးအတိုင်း ပေးသွင်း ၍ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အသစ်အား ပြန်လည်လျှောက်ထားနိုင်သည်။

ထိုင်းတွင် ကိုဗစ်မတိုင်ခင်က နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံးသဖြင့် ပြန်လည်လျှောက်ထားရာတွင် ဘတ်ငွေ ၂၀၀၀ ကျော် အကုန်အကျခံပါက ရရှိသော်လည်း ယခုသတ်မှတ်လိုက်သည့် ပမာဏသည် ပို၍များပြားကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုသားကြီးက “များတာပေါ့ အရမ်းများတာပေါ့။ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော်ဆိုတာ လက်ရှိ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကို ဘတ် ၄၀၀၀ ရှိတယ်လေ။ ဒါတစ်ဖက်နိုင်ငံကို ရောက်နေတဲ့ အလုပ်သမားတစ်ယောက်ကို သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံက သတ်မှတ်တဲ့ လုပ်အားခ တစ်ရက်ကို ဘယ်လောက်ရလဲဆိုတာကို ဒီ Law ဒီစည်းကမ်းကို ဆုံးဖြတ်တဲ့ ဝန်ကြီး ဌာနက သိဖို့ လိုပါတယ်။ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော်ဆိုတာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတစ်ယောက် တစ်လမကတဲ့ လုပ်အားခနဲ့ ညီမျှတယ် လက်ရှိငွေဈေးနဲ့။ ဒါကြောင့် တစ်လစာလောက် လုပ်အားခပေးပြီးတော့မှ ပတ်စပို့လုပ်ရ မယ်ဆိုတာဟာ ဒါလုံးဝ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဥပမာ ထိုင်းနိုင်ငံလို နေရာမျိုးတွေဆို မြန်မာ ၅ သန်းလောက်ရှိတယ် မြန်မာ အများဆုံးရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေကို ပြောချင်တာက ကျနော်တို့ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော် ပေးရမယ်ဆိုရင် ၁၅ ရက်စာလောက် ရှိတယ် လုပ်အားခ။ ဒါဟာကိုယ့်ရဲ့ ပြည်သူပေါ်မှာ ကိုယ်က ဂုတ်သွေးစုပ်ရာ ရောက်တယ်။ ဒါလူ့အခွင့်အရေးကို ပေါ်တင် ချိုးဖောက်ရာ ရောက်တယ်။ အရင်တုန်းက ဘတ် ၂၅၀၀၊ ၃၀၀၀ လောက်ကုန်ရင် စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ချက်ချင်းရပေမယ့် အခုအဲဒီပတ်စပို့ အပျောက်သမားတွေ လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံးထဲမှာ ရှစ်လ တစ်နှစ် ကြာတဲ့သူတွေတောင်မှ ပတ်စပို့အခုထိ မရတာတွေရှိတယ်”ဟု ပြောသည်။

ပတ်စပို့ လျှောက်ရန် တန်စီးနေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သည် အဓိက လိုအပ်သည့် အထောက်အထား ဖြစ်သောကြောင့် ငွေကုန်ကြေးကျများသော် လည်း မဖြစ်မနေ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်သည့်အခါတွင် နိုင်ငံကူး လက်မှတ် ထုတ်ပေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်အား ကြန့်ကြာမှုမရှိဘဲ လျင်မြန်စွာ ထုတ်ပေးစေချင်ကြောင်း သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့အပြင် ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပျောက်ဆုံးခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာရာတွင် အသစ် ပြန်လည်လျှောက်ထား လိုပါက ပြည်ပပျောက် ဒဏ်ကြေး ၁၀၅ ဒေါ်လာ နှင့်ညီမျှသည့် လက်ရှိ ဗဟိုဘဏ် မှ သတ်မှတ်နှုန်းထားတိုင်း မြန်မာငွေပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး စာအုပ်ဖိုး ၃၅,ဝဝဝ ကျပ်ပါ ပေးသွင်းရမည် ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၄

လာမည့် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူကို အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ထုတ်ဝေမည်ဟု ဗဟိုဘဏ်မှ သတင်းထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ပြည်တွင်းတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်သွားခြင်းနှင့် အရောင်း အဝယ်များ ယာယီရပ်နားသွားခြင်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူ ထုတ်ဝေမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြန်မာကျပ်ငွေ ဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ပြောဆိုမှု များရှိနေပြီး ယင်းအခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူကာ ကုန်ဈေးနှုန်း ကစားသူများ ရှိသည့်အတွက် နိုင်ငံတော် သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မဖြစ်စေရန်အတွက် ၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူကို အကန့် အသတ်ဖြင့်သာ ထုတ်ဝေသွားမည့်အကြောင်း သေချာစွာ ထုတ်ပြန်ပြောဆိုရန် လိုအပ်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ကလည်း သေချာထုတ်ပြန်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီကိစ္စက ပေါ့သေးသေး မဟုတ်ဘူး။ လူတွေက ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်လာမယ်ဆိုပြီးတော့။ ကြေညာရမှာက ပုံမှန်ထုတ်ဝေရေးအတိုင်းပဲ ထုတ်နေတာပါ။ ဘာမှ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုလည်း မရှိပါဘူးဆိုတာ နဂိုကတည်းက Follow Up လုပ်ရမှာလေ။ မလုပ်ဘဲနဲ့ ငွေကြေး ထုတ်ဝေတယ်လုပ်တော့ လူတွေက တော်တော်ကြီးကို ဇာတ်ပျက်နေကြတယ်။ ငွေကြေးထုတ်တာတော့ ပုံမှန်ပဲ ထုတ်တာပေါ့နော်။ သူလည်း ပြောထားပါတယ် အထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ အကန့်အသတ်ပဲ ထုတ်မယ်လို့ ပြောထား တယ်လေ။ ဒါကို ဘာမှ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှု မရှိဘဲ လူတွေက ပုံမှန်အတိုင်းပဲ လုပ်ဆောင်ဖို့တော့ လိုအပ်မယ်လို့ မက်ဆေ့ချ် ပေးချင်တာပေါ့နော်။ အကြောက်တရားနဲ့ သွားနေရတဲ့အခါကျတော့ အလကားနေ ခြောက်နေတာ လေ။ ဒါကြီးတော့ မဖြစ်သင့်ဘူး။ ဘာပဲပြောပြော ဈေးအမှန်နဲ့ ရစေချင်တယ်။ ငွေအသစ်ထုတ်တယ်ဆိုတာလည်း ဗဟိုဘဏ်က ထိန်းကွပ်ပြီးတော့မှ အကန့်အသတ်နဲ့ ထုတ်တာလေ။ ဘာမှ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြစရာမလိုဘူး။ အကန့် အသတ်နဲ့ ထုတ်မယ်ဆိုတာ သူအတိုင်းအတာတစ်ခု ပြောတာလေ။ အမှန်မှာ လူတွေ မတွက်တာလေ။ ၁ သောင်း တန်ကို ရိုက်ထုတ်နေလည်း ဘယ်သူက သိမှာလဲ။ အဲဒီကျမှ ဘယ်သူမှ မပြောဘဲနဲ့ အခုကျမှ ၂ သောင်းတန် ထွက်လာတော့မှ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်တယ် ပြောကြတယ်။ ဗဟိုဘဏ်က စည်းလွတ်ဝါးလွတ်တော့ လုပ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ သူ့ရဲ့ ငွေရေးကြေးရေး အကန့်အသတ်ထဲကနေ ထုတ်ရတာ။ သူတို့တွက်ထားပြီးသား ရှိတယ်။ တွက်ရမယ့် စံနှုန်းတွေ ရှိတယ် အဲဒီစံနှုန်းတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်တာလေ” ဟု ပြောသည်။

၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူအသစ်ကို နေပြည်တော်တွင် တည်ထားသည့် မာရဝိဇယရုပ်ပွားတော် ပြီးစီးသည့် အထိမ်းအမှတ်အပြင် ဆင်ဖြူတော် မွေးဖွားခြင်း တနှစ်ပြည့်အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့် ထုတ်ဝေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အကန့်အသတ်ဖြင့် ထုတ်ဝေမည်ဆိုပါက ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မရှိနိုင်သော်လည်း နောက်ထပ် ထုတ်မည့် ငွေစက္ကူ များတွင် ၂ သောင်းတန်ကို ထပ်မံထုတ်ဝေလာမည်ဆိုပါက ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်သည့်အတွက် စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“စောင့်ကြည့်ရအုံးမှာပေါ့။ သူတို့က အထိမ်းအမှတ်အဖြစ်နဲ့ ထုတ်တာ။ နည်းနည်းပါးပါးပဲဆိုရင်တော့ လက်ရှိ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းကို သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ အခုဖောင်းပွနေတဲ့ နှုန်းအတိုင်းပဲ ထပ်ပြီးတော့ ဒါ့ကြောင့် တိုးသွားတာမျိုး မဖြစ်နိုင်ဘူး။ သို့သော် အဲဒီလိုမျိုး မဟုတ်ဘဲနဲ့ နောက်ထုတ်မယ့်အသစ်တွေမှာ ၂ သောင်းတန်ကိုပဲ ထုတ်လာတယ်ဆိုရင်တော့ ဒါက မုချပဲ ငွေဖောင်းပွမှု ဖြစ်စေမှာပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့ ပိုဖြစ် စေတာလဲလို့ ပြောတာလဲဆို အခုက ဖြစ်နေတာ။ ငွေဖောင်းပွမှုနှုန်းက ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ပိုင်းမှာ တောက်လျှောက် မြန်မာငွေ ဖောင်းပွမှု ဖြစ်နေတာ။ တန်ဖိုးလည်း ကျနေတာပေါ့နော်။ အဲဒါကို ပိုပြီးတော့ အရှိန် တိုးသွားစေမှာပေါ့ အကန့်အသတ် နည်းနည်းနဲ့ ထုတ်တာ မဟုတ်ဘူးဆိုရင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် ငွေစက္ကူ ၂ သောင်းတန် အသစ် ထုတ်ဝေသော်လည်း လက်ရှိသုံးစွဲနေသည့် ‌ငွေစက္ကူများကို တရားဝင်သုံးစွဲငွေ အဖြစ် ဆက်လက် သုံးစွဲ၍ ရနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂ သောင်းတန် ငွေစက္ကူကို အရေအတွက် အကန့်အသတ်ဖြင့် ထုတ်ဝေခြင်းသည် ဟောင်းနွမ်းငွေစက္ကူများကို လဲလှယ်ရန်ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။