CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၈

MOU အလုပ်သမားများ သက်တမ်းတိုးရေးအတွက် ယခင်ကကဲ့သို့ ရန်ကုန်မြို့အထိ ပြန်သွားရန် မလိုအပ်ဘဲ မြဝတီနှင့် ကော့သောင်းမြို့များသို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်စေပြီး One Stop Service စနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက် ပေးသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ရာတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက်တမ်း ၂ နှစ်နှင့်အထက် ကျန်ရှိနေသည့် MOU သမားများသာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် အလုပ်သမား အများအပြားသည် နေရပ်ပြန်၍ သက်တမ်းတိုးပါက အချိန်ကြန့်ကြာနိုင်သဖြင့် MOU လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဖျက်သိမ်း၍ အမည်စာရင်း(Name List) တင်ထားခြင်း၊ ဘတ်(အလုပ်လုပ်ခွင့်)ကဒ်များ လျှောက် ထားကြခြင်းတို့ ပြုလုပ်ထားကြပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ထုတ်ပြန်ချက်သည် နောက်ကျလွန်းနေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာအလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

Arakan Workers Organization မှ ဒါရိုက်တာ ကိုနိုင်အောင်အောင်က“အဓိကကတော့ လုပ်ငန်းစဉ်အနေနဲ့ ပြော မယ်ဆိုရင် ဒီလိုကူညီပေးတာက ကောင်းတဲ့အရာဖြစ်တယ်။ သူလာတဲ့ အေဂျင်စီနဲ့သူ တိုက်ရိုက် ကိုယ့် အလုပ် သမားတွေကို ကိုယ် စနစ်တကျ ကုန်ကျစရိတ် သက်သာအောင် လုပ်ပေးတာကတော့ သိပ်ပြဿနာ မတွေ့ရဘူး။ သို့သော်လည်း ခုနက ပြောသလိုမျိုး ကိုယ့်အေဂျင်စီနဲ့ ကိုယ်မဟုတ်ဘဲနဲ့ တခြားသောပွဲစားတွေ ဆီကနေတဆင့် သွားလာ လှုပ်ရှားမှုတွေ ရှိလာမယ်ဆိုရင် နောက်ဆုံးတော့ ဘယ် process ပဲလုပ်လုပ်၊ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးပဲ လုပ်လုပ် အလုပ်သမားတွေက ပိုပြီးတော့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ များပြီးတော့ နစ်နာနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် ပြဿနာတွေ ရှိနိုင် တယ်။ ဥပမာ မြဝတီနဲ့ ကော့သောင်းမှာ လာပြီးတော့ MOU သက်တမ်း တိုးမယ့်အုပ်စုတွေအနေနဲ့ နံပါတ်တစ် ဘာလုပ်ရမယ်။ နံပါတ်နှစ် ဘာလုပ်ရမယ်။ နံပါတ်သုံး ဘာလုပ်ရမယ် ဘယ်လိုစာရွက်စာတမ်းတွေ လိုအပ်တယ် ဆိုတာကို စနစ်တကျ ထုတ်ပြန်ထားဖို့လိုတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ လာမယ်ဆိုရင် ၄၅၀-၅၀၀ ဘတ်ဆိုရင်တော့ သွားလာလို့ရတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အေဂျင်စီကတဆင့် ခေါ်တဲ့အခါကျမှ တစ်ယောက်ကို ၂၀၀၀-၃၀၀၀ ဘတ်တောင်းနေရင် ဒါကလည်း သိပ်ပြဿနာများလာတဲ့အနေအထားမှာ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ One Stop Service စနစ်ဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ လုပ်ငန်းခွင်အသီးသီးသို့ ရက်တိုတိုနှင့် ပြန်လည်ဝင်ရောက်နိုင်မည့် လုပ်ငန်းစဉ်အား မကြာမီကာလ၌ ဆောင်ရွက်ပေးသွားမည် ဖြစ်သောကြောင့် လုပ်ငန်းခွင်၏ HR Manager များ၊ တာဝန်ရှိသူများသို့ အသိပေးထားကြရန်၊ စတင်ဖွင့်လှစ်မည့်ရက်နှင့် ဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်းစဉ် အသေးစိတ်ကို ထပ်မံအသိပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါရှိသည်။

 မြန်မာအလုပ်သမားများကိုတွေ့ရစဉ်

MOU အလုပ်သမား အများအပြားသည် အခြားသော အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများ ပြုလုပ်ထားပြီး ဖြစ်၍ ယခုကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံပြန်ပြီး သက်တမ်းတိုး လုပ်ငန်းစဉ်များအား ဆောင်ရွက်ကြမည် မဟုတ်တော့ ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက သုံးသပ်ကြသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “MOU မှာမှ ၄ နှစ်အုပ်စုကို ဆိုလိုတာ။ ၆ နှစ်အုပ်စုကတော့ အဲဒီ လိုမျိုး ဒီထဲမှာ မပါဘူး။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နယ်စပ်မှာ ပြန်လုပ်ရမယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီတစ်လအတွင်း ဆိုတဲ့  ဟာက အဲဒီ အတောအတွင်းမှာ အဲဒီကာလမှာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီးတော့ နေရေး၊ ထိုင်ရေး၊ စားရေး သောက်ရေး ကိစ္စက ပိုပြီးတော့ ကြီးမားမယ်လေ။ အများစု ကတော့ ဒီလမ်းကြောင်းကို ရွေးပါ့မလားပေါ့။ များသောအားဖြင့် က ဒီစက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ အလုပ်သမားတွေ ဆိုလို့ ရှိရင် သူတို့ရဲ့ အလုပ်ရှင်တွေ၊ မန်နေဂျာတွေကကြတော့ ပွဲစားတွေ အေဂျင်စီတွေနဲ့ ချိတ် ထားတာ။ သူတို့က အဲဒီအတိုင်းပဲ သွားကြရမှာ။ အဲဒီကတောင်းတဲ့ အကြမ်းဖျင်း ဈေးအတိုင်း အလုပ်သမားတွေ က ပေးရမယ့် သဘောရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အလုပ်သမားအများစုက လုပ်မလား၊ မလုပ်ဘူးလားပေါ့။ အဲဒီကာလ အတောအတွင်းမှာ ရက်တိုတို အတောအတွင်းမှာ ရဖို့ပေါ့နော်။ အဲဒီ ကုန်ကျ စရိတ်တွေက တော်တော်လေး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်စေမှာပဲ။ အလုပ်ရှင်တွေက ဥပမာ စိုက်ပေးပြီးတော့ လုပ်တာ တွေ ဖြစ်မှာပါပဲ။ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းတွင် အလုပ်လုပ်နေသည့် အချို့သော MOU လုပ်သားများသည် ပတ်စ်ပို့သက်တမ်း တစ်နှစ်ကျန်ရှိသေးသော် လည်း မြန်မာနိုင်ငံ မပြန်ဘဲ နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ပတ်စ်ပို့သက်တမ်း ကုန်ဆုံး၍ အသစ်ပြန်လျှောက်ကြခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုသို့ အသစ်လျှောက်သည့် အခါ တွင် ပျောက်ဆုံး/ပျက်စီးများအတွက် ဒဏ်ကြေး ဘတ် ၃၆၅၀ ပေးဆောင်စေရန် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက် တွင် ဘန်ကောက်ရှိ မြန်မာသံရုံးမှ အသိပေးထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၆

အထူးစိးပွားရေးဇုန်များ ဖြစ်သည့် ကျောက်ဖြူအထူးစီးပွားရေးဇုန်၊ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်၊ သီလဝါအထူး စီးပွားရေးဇုန်တို့သည် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်သောကြောင့် အမြန်ဆုံး အကောင် အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၅ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့သည့် စီးပွားရေးကော်မတီ အစည်းအဝေးတွင် ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်း ပြောသွားခြင်း ဖြစ်သည်။

မိမိတို့နိုင်ငံတွင် အထူးစီးပွားရေးဇုန်များနှင့် စက်မှုဇုန်များ ရှိပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ အကြောင်းအမျိုးမျိုးပြပြီး ထိရောက် စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်မှုမရှိခဲ့သဖြင့် တိုးတက်မှုများနည်းပါးခဲ့ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ အထူးစီးပွားရေးဇုန်များ ဖြစ်သည့် ကျောက်ဖြူအထူးစီးပွားရေးဇုန်၊ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်၊ သီလဝါအထူးစီးပွားရေးဇုန်တို့သည် မိမိတို့နိုင်ငံအတွက်သာမက အိမ်နီးချင်းနှင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် အထောက်အကူပြုသဖြင့် တိုးတက်မှု အမြန် ဆုံးရရှိရန်နှင့် အလုပ်ဖြစ်ရန် အမြန်ဆုံးဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း။ အလားတူ ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်း၊ ထားဝယ်ရေနက်ဆိပ်ကမ်းများသည်လည်း နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်သောကြောင့် စီမံကိန်းများ အမြန်ဆုံး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်လိုတယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၅ ရက်က စီးပွားရေးကော်မတီ အစည်းအဝေးတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကိုယ်ကျိုးသက်သက်ကိုသာ ဦးစားပေးသည့် ဝိသမလောဘသမား များရှိသကဲ့သို့ နိုင်ငံ့စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အထောက်အကူပြုနေသည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များလည်းရှိ ကြောင်း၊ ၎င်းတို့ကို နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အားပေးချီးမြှင့်မှုများ လုပ်ဆောင်ပေးရန်လိုကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့နောက် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်တွင် အစိုးရအနေဖြင့် ဝင်ရောက် ကိုင်တွယ်မှုကို လျှော့နိုင်သမျှ လျှော့ရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော စီးပွားရေးအရ တိုက်ခိုက်မှု၊ ပိတ်ဆို့မှုနှင့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေး ပျက် ယွင်းအောင် ဆောင်ရွက်နေမှုများကြောင့် အစိုးရအနေဖြင့် ဝင်ရောက်ထိန်းညှိ ဆောင်ရွက်ပေးနေရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ကျောက်ဖြူအထူးစီးပွားရေးဇုန်၊ သီလဝါအထူးစီးပွားရေးဇုန်၊ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံကိန်း များသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့နောက်ပိုင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများဆီသို့ ပြောင်းလဲသွားခြင်းကြောင့် အကောင်အထည်မဖော်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်။

အဆိုပါ အထူးစီးပွားရေးဇုန်များ အကောင်အထည်မဖော်နိုင်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံခြားငွေ ဝင်ရောက်မှုများ လျှော့ နည်းလာခြင်းနှင့် စီးပွားရေး ဦးမော့နိုင်ရေး အားနည်းနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၆

ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းတွင် မိုးရွာသွန်းမှုများပြီး မြေပြိုကျမှုကြောင့် လမ်းပိုင်းပျက်စီးသွားခဲ့သည့် ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီ - ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းသစ်ကို ပြုပြင်ပြီးပြီဖြစ်၍ ယနေ့ (ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်)မှစတင်ကာ  ကုန်တင် ကားများအား ဖြတ်သန်းခွင့်ပြုတော့မည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

ပျက်စီးသွားသည့် အာရှလမ်းပိုင်းသစ်ကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရာတွင် မြေသားလမ်းနှင့် ဘေလီတံတားတစ်ခု တည်ဆောင်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး မြေသားလမ်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ ၂၄ ရက်နေ့ ကတည်းကပင် ခရီးသည် တင်ကားများနှင့် အိမ်စီးကားများကို စတင်ဖြတ်သန်းခွင့်ပြုခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ကုန်တင်ကားများအနေဖြင့် ဘေလီတံတားပေါ်တွင် ဖြတ်သန်းသွားကြရမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ထောက်ပံ့ပစ္စည်း စီမံဆောင်ရွက်မှုအသင်းချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်မိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်း ပြင်ဆင်နေစဉ်

၎င်းက “မြေသားလမ်းက ပွင့်နေပြီလေ။ မြေသားလမ်းက Express တို့၊ ကားလေးတွေတို့ သွားလို့ရနေပြီလေ။ အခု က ဘေလီတံတားပေါ်က ဖြတ်ရမှာမို့လို့ ကားကြီးတွေက စောင့်ခိုင်းထားတာလေ။ ကားအသေးတွေနဲ့ Express တွေကတော့ သွားလို့ရနေပြီ၊ သွားနေကြပြီ။ ဒီနေ့တောင် လွှတ်ပေးမယ်လို့ကြားတယ်၊ ၂၈ ရက်နေ့အထိ မနေ တော့ဘူး ဒီနေ့တောင် လွှတ်ပေးဖို့ စီစဉ်နေပြီပေါ့ ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်တော့ မထွက်ရသေးပါဘူး ကား ကြီးတွေပေါ့။ ကားလေးတွေတော့ အကုန်သွားလို့ရနေပြီ။ ကားလေးတွေ၊ Express တွေတော့ သွားနေပြီ။ တံတား မှာတော့ နည်းနည်းကျဉ်းမယ်။ ၂ စီး မရနိုင်ဘူးထင်တယ်။ ၁ စီးလောက်ပဲ ရမယ်ထင်တယ်။ တစ်လှည့် စီတော့ သွားရမယ် ထင်တာပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်ပသို့ တင်ပို့မည့် ပို့ကုန်ကားများနှင့် သွင်းကုန်ကားများသည် သွားလာရန်အတွက် ပြင်ဆင်နေမှု များနေပြီး မြဝတီဒေသအတွက် စားသောက်ကုန် တင်ပို့နေသည့် အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး ကုန်တင်ကား များသည်လည်း ပြင်ဆင်နေပြီ ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ဩဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့ ကတည်းကပင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ပြတ်တောက်သွားခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် မြဝတီ ကုန်သွယ်ရေးဇုန်တွင် သွင်းကုန်များ အမြောက်အမြား ဖြစ်နေကြောင်း၊ ထို့နောက် မြဝတီသို့ တင်ပို့ရန်အတွက် လည်း ရန်ကုန်အပြင် တခြားသော တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များမှ ထွက်ရှိသည့် ကုန်စည်များသည်လည်း စုပြုံနေပြီဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်း ပြင်ဆင်ထားသည်ကို တွေ့ရစဉ်

အာရှလမ်းပိုင်းသစ်ကို ပြန်လည်ဖြတ်သန်းခွင့် ပြုတော့မည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှု များပြားသွား နိုင်သည့်အတွက် မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန် အဝင်အထွက်တွင် ကြန့်ကြာမှုများ ဖြစ်သွားနိုင်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေး ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မပို့ရလို့ အောင်းထားတဲ့ ကုန်တွေကတော့ အတက်ရော၊ အဆင်းရော များမှာပေါ့။ အပေါ်မှာလည်းပဲ ဟိုဘက်က ပို့ထားတဲ့ ကုန်တွေက များနေပြီလေ အောက်ကို မပို့ရတော့။ အောက်ကလည်း အပေါ်ကို ပို့ရမယ့် ကုန်တွေက တချို့ဆိုလည်း ဂိုဒေါင်တွေထဲမှာ၊ တချို့ဆိုလည်း ကားပေါ်တွေမှာ၊ လမ်းမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ကားတွေ၊ တချို့ဆို ရက် ၂၀ လောက် ရှိပြီပေါ့နော်။ အဲဒါမျိုးတွေက လမ်းမှာရှိတဲ့ကားတွေပေါ့။ တချို့ကျတော့လည်း အရေးကြီး ကုန်တွေ ကျတော့ ကဲ့သွားကြတာပေါ့။ ကြက်သွန်တို့ ဘာတို့ကျတော့လည်း တခြားကားနဲ့ ပို့လို့ရတော့ ကဲ့သွားကြတာပေါ့ လမ်းဟောင်းနဲ့ပေါ့။ ပြောင်းတို့ဘာတို့ကျတော့ မကဲ့တော့ဘူးပေါ့နော် ကုန်ကျစရိတ်များတာကိုး။ ကြက်သွန်ကျ တော့ ပုပ်သိုးကုန် ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ကားတွေနဲ့ ကဲ့ယူကြတယ်။ ပိတ်ဆို့မှု Jammed တော့ မဖြစ်ပါဘူး။ ကား တန်းတော့ များမှာပါ ကား Traffic Jammed နည်းနည်းတော့ ဇုန်အဝင်တော့ ဖြစ်မှာပေါ့။ ဇုန်အဝင်အထွက်တော့ Traffic Jammed နည်းနည်းတော့ ဖြစ်မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့်လို့ နောက်ပိုင်းကျရင် သူ့ဟာသူ ပုံမှန်ဖြစ်သွားမှာပါ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ-ထိုင်း နှစ်နိုင်ငံ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေး၏ အဓိကကျသည့် မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးတွင် မိုး အဆက်မပြတ် ရွာသွန်းမှုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် သြဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့တွင် လမ်းပိုင်းပျက်စီး သွားခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်စီးဆင်းရေး ပြတ်တောက်ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅

ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြို့နယ် ၁၇ မြို့နယ်တွင် ဧည့်မထဆန် တစ်ပြည်လျှင် ၂၅၀၀ ကျပ်နှုန်းဖြင့် ဒီကနေ့ ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်နေ့မှ စတင်၍ စက်တင်ဘာလအထိ ရောင်းချပေးသွားမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

မြို့နယ် ၁၇ မြို့နယ်တွင်ရှိသည့် ရပ်ကွက်အတွင်းနှင့် ဈေးများရှိ ဆန်ဆိုင်ပေါင်း ၄၂ ဆိုင်မှတဆင့် ရောင်းချပေး သွားမည်ဖြစ်ပြီး ဈေးသက်သက်သာသာဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်ရန်အတွက် ရောင်းချပေးခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အိတ်ရေကတော့ ကျနော်တို့ကတော့ ၉ လပိုင်းလောက်တော့ ရောင်းပေးမယ် မှန်းတယ်။ အဲဒီမှာတွေက ပြည်ချိန် ဝယ်တဲ့သူတွေကို အဓိကထား ရောင်းတာ။ ဘယ်လိုကြောင့် ရောင်းပေးလဲဆိုတော့ ဈေးနည်းနည်း သက်သာ အောင်ဗျာ နည်းနည်းလေး သက်သက်သာသာနဲ့ ဝယ်စားလို့ရအောင် ရောင်းပေးတာပါ။ လောလောဆယ် မရှိသေး ဘူး အချောကို ရောင်းပေးဖို့တော့။ ဆိုင် ၁ ဆိုင်ကို လောလောဆယ် ၂၅ အိတ်တော့ ချပေးထားတယ်။ သူတို့ ကုန်တဲ့အပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ပြန်ရောင်းရမယ်” ဟု ပြောသည်။

ဆန်ကို သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် ရောင်းချရာတွင် ဆန်ကြမ်းအမျိုးအစားဖြစ်သည့် ဧည့်မထဆန် တစ်မျိုး တည်းမဟုတ်ဘဲ တခြားသော ဆန်အချောများကိုလည်း သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် ရောင်းချပေးရန်အတွက် စားသုံးသူ ပြည်သူများက မျှော်လင့်နေကြသည်။

လက်ရှိတွင် ဧည့်မထဆန်ကို သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် စက်တင်ဘာလအထိသာ ရောင်းချပေးခြင်းသည် စားသုံးသူပြည်သူများနှင့် ဈေးကွက်အတွင်း သက်ရောက်မှု အနည်းငယ်သာရှိနိုင်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကိုဗစ်ကာလ ရန်ကုန်မြို့တွင် ဆန်များကို သက်သာနှုန်းထားများဖြင့် ရောင်းချပေးစဉ်(ဓါတ်ပုံ-CNI)

“သူ ဘယ်လောက် supply လုပ်နိုင်တဲ့အပေါ်မှာ မူတည်တာပဲလေ။ စဉ်းစားကြည့်လေ ဘာလို့လဲဆိုတော့ စက်တင်ဘာလကုန်အထိပဲလေ။ စက်တင်ဘာလကုန်ပြီးသွားရင် မရောင်းတော့ဘူးဆိုတော့ အဲဒီပြဿနာတစ်ခု၊ နောက်တစ်ခုက ဧည့်မထတစ်ခုပဲဆိုတော့ ဧည့်မထ မစားတဲ့ နည်းနည်း ဆန်အကောင်း စားချင်တဲ့သူတွေကျတော့ ဈေးကြီးပေးပြီး ထပ်ဝယ်စားနေရမှာလား မေးရမှာလေ။ ဆန်ဆိုတာက တစ်မျိုးတည်း ရောင်းမှာလား၊ ကျန်တဲ့ အမျိုးအစားတွေရော မရောင်းပေးဘူးလားဆိုတာ မေးစရာရှိတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် ရောင်းချပေးသည့် ဆန်ဆိုင်က အမှန်တကယ် ရောင်းချမှု ရှိမရှိနှင့် သတ်မှတ်ထားသော ပမာဏအတိုင်း မှန်ကန်စွာ ရောင်းချနေမှုများကိုလည်း တာဝန်ရှိသူများက အဂတိလိုက်စားမှု ကင်းစွာဖြင့် ထိရောက်စွာ ကြပ်မတ်သင့်ကြောင်း၊ သို့မှသာ စားသုံးသူပြည်သူများအတွက် အဆင်ပြေနိုင်မည် ဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ကြသည်။

မြို့နယ်အလိုက် ရောင်းချပေးမည့် ဆန်ဆိုင်များမှာ လှိုင်သာယာတွင် (၇)ဆိုင်၊ ရွှေပြည်သာတွင် (၄) ဆိုင်၊ တောင်ဒဂုံတွင် (၄) ဆိုင်၊ မြောက်ဥက္ကလာပတွင် (၅)ဆိုင်၊ မြောက်ဒဂုံတွင် (၂) ဆိုင်၊ ဒဂုံဆိပ်ကမ်းတွင် (၁)ဆိုင်၊ အရှေ့ဒဂုံတွင် (၂)ဆိုင်၊ သင်္ဃန်းကျွန်းတွင် (၃) ဆိုင်၊ ပုဇွန်တောင်တွင် (၁) ဆိုင်၊ သာကေတတွင် (၁)ဆိုင်၊ ဒေါပုံတွင် (၂) ဆိုင်၊ ဒလတွင် (၃) ဆိုင်၊ ကြည့်မြင်တိုင်တွင် (၁) ဆိုင်၊ အလုံတွင် (၁) ဆိုင်၊ ဆိတ်ကြီးခနောင်တိုတွင် (၁)ဆိုင်၊ မင်္ဂလာဒုံတွင် (၃) ဆိုင်၊ အင်းစိန်တွင် (၁) ဆိုင် စသည်ဖြင့် မြို့နယ် ၁၇ ခုရှိ ဆန်ဆိုင်ပေါင်း ၄၂ ဆိုင်မှတစ်ဆင့် ရောင်းချပေးမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်မှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့နောက် ဆန်များကို သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဝါးတန်းဆန်ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် ဘုရင့်နောင် ဆန် ကုန်စည်ဒိုင်များတွင်လည်း ဆန်အမျိုးအစားမျိုးစုံကို လူတစ်ဦးလျှင် ၂ အိတ်နှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးလျက်ရှိသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေမှုကို ရန်ကုန်မြို့တစ်မြို့တည်းသာ ကြုံတွေ့နေရခြင်း မဟုတ် ဘဲ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ကြုံတွေ့နေရခြင်းကြောင့် ကျန်ရှိသည့် တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များရှိ မြို့များတွင်လည်း ယခု ကဲ့သို့ သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် ရောင်းချပေးစေလိုသည်ဟု စားသုံးသူပြည်သူများထံမှ သိရသည်။   

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၅

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာများအနေဖြင့် မိုဘိုင်းဖုန်းမှတစ်ဆင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရားဝင် ငွေလွှဲနိုင် ရန် ထိုင်းနိုင်ငံ Kbank နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ကမ္ဘောဇဘဏ်(KBZ)တို့ ပူးပေါင်း၍ ဒီဂျစ်တယ် ငွေလွှဲဝန်ဆောင်မှု စတင် ပြီ ဖြစ်ကြောင်း ဩဂုတ် ၂၃ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

KBank ၏ K PLUS Mobile Banking ရှိရုံဖြင့် KBZPay ထဲသို့ မြန်မာကျပ်ငွေ ပြောင်းလဲ၍ ငွေလွှဲပေးပို့နိုင်မှာ ဖြစ် ပြီး တစ်ကြိမ်လျှင် ကျပ်ငွေ ၁ သိန်းမှ သိန်း ၅၀ အထိ လွှဲနိုင်ကြောင်း၊ ဝန်ဆောင်ခအနေဖြင့် ဘတ်ငွေ ၅၀ မှ ၂၅၀ အထိ သတ်မှတ်ထားသည့် ငွေလွှဲပမာဏများအတိုင်း ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ဟွန်ဒီများ(ငွေလွှဲလုပ်ငန်း)ဖြင့် ငွေလွှဲသည့်အခါတွင် လိမ်လည်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်စိတ်များ ရှိတတ်သည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ မိမိကိုယ်တိုင် ဖုန်းတစ်လုံးရှိရုံဖြင့် ငွေလွှဲနိုင်ခြင်းသည် ပို၍ လုံခြုံစိတ်ချရပြီး ကောင်းမွန်ကြောင်း ထိုင်း မှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် ကိုမိုးလေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KBZpay- Kplus လုပ်ဆောင်ပုံများကို ပြသထားစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ သာမန်အလုပ်သမား တစ်ယောက်ကတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံမှ အခုအချိန် ငွေဈေး နဲ့ဆိုရင် တစ်လကို ဝင်ငွေ အများဆုံးရှိမှ ၁၅ သိန်းလောက် ရှိမယ်ဆိုတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အဆင်ပြေတာပေါ့။ ကျနော်တို့အတွက်ကတော့ အခက်အခဲ မရှိပါဘူး။ နောက်တစ်ခုက ဘာလဲဆိုတော့ ပိုပြီးတော့ လုံခြုံမှု ဖြစ်သွား တာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ နောက်ပိုင်း ကျနော်တို့ ထိုင်းမှာဖြစ်တာက ပွဲစားတွေနဲ့ လွှဲတဲ့အချိန်ကြ လိမ်ညာ တာတို့ ဘာတို့ဆို တော်တော်ထိတာများတယ်။  လူလိမ်လူညာတွေကလည်း များတယ်။ တကယ်လို့ လိမ်တာမိ သွားပြီဆိုရင် လိုက်ဖို့ဆိုတာကလည်း မလွယ်ဘူး။ သာမန်အလုပ်သမားတစ်ယောက် အလိမ်ခံထိတယ် ဆို တကယ့် လွှဲနေတဲ့ ပွဲစားကြီးတွေနဲ့ တွေ့တဲ့အခါကြရင် ခြိမ်းခြောက်တာတောင် ခံရတာတွေ ရှိတယ်။ ဒီလိုမျိုးဟာ လေး ပေါ်ပေါက်လာတဲ့အတွက် ကောင်းတယ်လို့ပဲ ကျနော်ကမြင်တာပေါ့။ ပိုပြီးတော့ ထိရောက်မှုနဲ့ လုံခြုံမှုနဲ့ ဖြစ်လာမယ်လို့ ထင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဘဏ်နဲ့ ဘဏ်နဲ့ချိတ်ဆက်တဲ့ အတွက်ကြောင့် လွဲချော်မှုက နည်းမယ်။ လိမ်ညာမှုကတော့ နည်းမယ်။ ပိုပြီးတော့ လုံခြုံသွားတာပေါ့ ဘဏ်နဲ့ ဘဏ်နဲ့ဆိုတော့” ဟု ပြောသည်။

KBank ၌ အကောင့်စာအုပ် ဖွင့်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံကူးလက်မှတ်၊ မိမိနေထိုင်သည့် ဒေသမှ ထောက်ခံစာနှင့်အတူ ကျောင်းသား ဖြစ်ပါက ‌ကျောင်းသားကဒ်လိုအပ်ပြီး အလုပ်သမားဖြစ်ပါက အလုပ်သမားကဒ် လိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။

ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရားဝင် ငွေလွှဲသည့်အခါတွင် ဘဏ်သို့ လူကိုယ်တိုင်သွား၍ လုပ်ဆောင်ရခြင်းဖြစ်ပြီး ဟွန်ဒီ(ငွေလွှဲလုပ်ငန်းများ)ဖြင့် လွှဲသည့်အခါတွင် ဝန်ဆောင်ခအဖြစ် ဘတ်ငွေ ၂၀ မှ ၈၀ ခန့်အထိ ဈေးနှုန်း အမျိုး မျိုးရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားများကို ထိုင်းရှိ မြန်မာသံရုံးအရှေ့မှာ တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် K PLUS မှ KBZPay သို့ ငွေလွှဲသည့်အခါ ပေးရမည့် ဝန်ဆောင်ခသည် မပြောပလောက်သည့်အတွက် အဆင်ပြေကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော် ပြည်တွင်း၌ KBZPay အား နယ်ဒေသများ၌ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် မသုံးကြသည့်အပြင် နည်းပညာပိုင်း သိရှိမှု အားနည်းကြသဖြင့် လူလိမ်များလည်း ပေါလာနိုင်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီ‌ဆောင် ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီခေတ်ကအရမ်းကို လူလိမ်တွေ ပေါတဲ့ခေတ် ဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့သည် အလွယ်တကူ Kpay နဲ့ လွှဲလို့ ရပါတယ်ဆိုတဲ့ ငွေရဲ့ ဓါတ်ပုံတွေ၊ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အကောင့်တွေကို အွန်လိုင်းကနေ ကြေညာလာ နိုင်တယ်။ တချို့တွေကြတော့လည်း တောသူ တောင်သားတွေမှာ Kpay မရှိဘူးလေ။ အဲဒီလိုတွေ လွှဲလာတဲ့အခါကြရင် အလိမ်ခံရနိုင်စရာ အကြောင်းရှိတယ်။ ဒီ Kpay စနစ်ဟာ ပြည်တွင်းထဲမှာတောင်မှ လူလိမ်တွေ ပေါနေတာလေ။ ဒုတိယတစ်ချက်ကတော့ အစိုးရရဲ့ ပေါ်လစီ တစ်ခုလို့ ကျနော်ပြောလို့ရတယ်။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ နိုင်ငံခြား သား ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေ အထူးသဖြင့် ထိုင်းပေါ့ မိခင်နိုင်ငံကို ငွေပြန်လွှဲတဲ့အချိန်မှာ ဘယ်သူက ငွေ ဘယ်လောက် လွှဲတယ်ဆိုတာကို အလွယ်တကူ သိနိုင်တယ်။ အလွယ်တကူလည်း သိရှိနိုင်အောင်လို့” ဟု ပြော သည်။ 

K PLUS မှ KBZPay သို့ ငွေလွှဲသည့်အခါ ငွေကျပ် ၁ သိန်းလျှင် ဘတ်ငွေ ၁၂၁၆ ဘတ်ဖြင့် သတ်မှတ်သည့်အတွက် ပြင်ပပေါက်ဈေးနှင့် ယှဉ်ပါက ကွာဟချက်များကြောင်းလည်း သုံးသပ်မှုများ ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းမှ ငွေလွှဲခြင်းအစား ပြင်ပမှ ငွေလွှဲခြင်းများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေကြဦးမည်ဖြစ်သဖြင့် ဈေးနှုန်းထားတစ်ခု ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ပေး၍ ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက ပို၍ ကောင်းမွန်မည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း သုံးသပ်ကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

ပြည်တွင်းတွင် ဆန်ဈေးနှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်နေရခြင်းသည် နစက၏ လုပ်ရပ်နှင့် မကင်းကြောင်း စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင် နေပြည်တော်၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် နစက၏ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်ပသို့ တင်ပို့နေသည့် မြန်မာ့ဆန်ဈေးနှုန်းလည်း မြင့်တက်မှုကို ကုန်သည်များက မျှော်လင့်နေကြောင်း၊ ပြည်ပတင်ပို့မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ မူဝါဒများကို ပြန်လည်သုံးသပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် နစကအနေဖြင့် ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ထိရောက်စွာ လုပ်ဆောင်မှု မရှိဘဲ ငြိမ်နေသည့်သဘော ဖြစ်နေသည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“စပါးဈေးတက်အောင် လုပ်နေတာက ရှင်းရှင်းပြောရရင် နစကလက်ချက်လည်း မကင်းဘူး။ ဒီနေ့ သူတို့ဆီက ထွက်လာတဲ့စကားအရ။ သူတို့ မူဝါဒတွေ ပြန်လည်သုံးသပ်မယ်။ သူတို့ Export Earning သိပ်ရချင်တဲ့အခါ ကျတော့ Export က ဆန်စပါးက ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်မှာ ဆန်ဈေးက ဟို market တွေ ပိတ်ပြီ၊ ဒီ market တွေ ပိတ်ပြီဆိုတော့ ဆန်ဈေးက တက်လာဖို့ ရှိတယ်လို့ သူက မျှော်မှန်းပြီးတော့ သူက ဆန်ဈေးကို ဆွဲတင်နေတာ။ ဘာလို့ဆို သူတို့ပြောတဲ့စကားက ပြည်ပပို့ကုန်သမားကို အားပေးအားမြှောက်ပြုမယ်တို့ ဘာတို့ပြောတော့ အဲဒီ စကားတွေရော၊ နောက်ပြီးတော့မှ ကျနော်တို့ မူဝါဒ ပြန်လည်သုံးသပ်မယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးတွေရော၊ နောက်ပြီး ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်မှာ ဆန်ဈေးက တက်လာနေပြီဆိုတဲ့ ဟာတွေရောဆိုတော့ ဒီလက်ချက်က နစက လက်ချက် လည်း မကင်းဘူး။ ဆန်ဈေးတက်တာတောင် ငြိမ်နေတယ်ဆိုတော့ သွားပြီပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်းများသည် စံချိန်တင် မြင့်တက်နေပြီး ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း တစ်အိတ်လျှင် ၁၄၈,၀၀၀၊ ဧရာဝတီပေါ်ဆန်း တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၁၂၅,၅၀၀၊ ဆင်းသုခ ဆန်တစ်အိတ်ကို ၉၅,၀၀၀ ကျပ်၊ ဧည့်မထ ၂၅ မှတ် ဆန်ကြမ်းသည် ၇၀,၀၀၀ ကျပ် စသဖြင့် အသီးသီး မြင့်တက်လျက်ရှိနေသည်။

နိုင်ငံတကာ ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်ပတင်ပို့သည့် ဆန်များ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်သွားကြောင်း၊ ထို့ အတူ ပြည်တွင်းတွင် စားသုံးနေသည့် ဆန်ဈေးနှုန်းများ လိုက်ပါမြင့်တက်သွားခြင်းကြောင့် စားသုံးသူ ပြည်သူများ အနေဖြင့် ဈေးကြီး ဝယ်စားနေကြရသည်ဟု ဦးသက်ဇော်က ဆက်ပြောသည်။

“ဆန်ဈေးတက်နေတာက ဆန်ကုန်သည်တွေက Export မျှော်လင့်ချက်နဲ့ Export တွေက ဈေးနှုန်းတွေ တက်နေ တော့ ဆန်အဝယ်လိုက်အောင်လို့ ဆွဲတင်တာ။ အမှန်မှာ အဲဒါလုပ်တာက လုပ်နည်းကိုင်နည်း မှားနေတယ်။ အစိုးရကလည်း Export ပရိုမိုးရှင်း လုပ်သော်ငြားလည်းပဲ ပြည်တွင်းဖူလုံမှု ပြီးတော့မှ Export ပရိုမိုးရှင်းကို လုပ်သင့်တယ်လို့ အကြံပြုလိုတယ်။ ဆန်ကုန်သည်ကြီးများအသင်းကလည်း ရသလောက် တင်မယ်။ ရသလောက် တင်ဖို့အတွက် ပြည်တွင်းကို ကိစ္စမရှိဘူး။ ပြည်တွင်းကိစ္စကို သူတို့ဂရုမစိုက်ဘဲနဲ့ ရှိသမျှ ဆန်ကို ဝယ်ပြီးတော့ ဈေးကြီး ပေးဝယ်ပြီးတော့ တင်တယ်။ တင်တော့ ပြည်တွင်းဈေးကွက်မှာ ဈေးတွေက ကြီးသွားတယ်။ ကြီးသွား တော့ Export တော့ သွားပါရဲ့ ပြည်တွင်းဈေးကြီးတဲ့ဒဏ်ကို ပြည်ပပို့တဲ့ နှုန်းအတိုင်း လိုက်တက်တော့ ပြည်သူ ပြည်သားတွေ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ အဲဒီနှုန်းထားအတိုင်း လိုက်ပေးစားနေသလို ဖြစ်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်းတွင် ဆန်၊ စပါးဈေးနှုန်းများသည် တရှိန်ထိုး မြင့်တက်နေခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ဈေးနှုန်းကျရန် လုပ်ဆောင်နေပြီး အစိုးရအနေဖြင့် လိုအပ်သည့် မူဝါဒ ထိန်းညှိမှုများကို ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်သည်ဟု နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။

လာမည့် ၂ လအတွင်း မိုးစပါးများ လှိုင်လှိုင်ပေါ်လာတော့မည် ဖြစ်သည့်အတွက် အစိုးရအနေဖြင့် လက်ရှိ ဆန်ဈေး နှုန်း မြင့်တက်နေမှုကို ထိန်းချုပ်ရန် သိုလှောင်ထားသည့် အရန်ဆန်များကို သက်သာသောနှုန်းထားများဖြင့် ထုတ် ရောင်းပေးမည်ဆိုပါက ပြည်သူများ၏ စိုးရိမ်စိတ်များကို ထိန်းသိမ်းရာ ရောက်နိုင်သည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အန်ကယ်ပြောချင်တာတော့ အရန်ဆန်ရှိတာကို အခြေခံဝန်ထမ်းနဲ့ အခြေခံ လူတန်းစားတွေ ရှိရာအရပ်မှာ အခြေခံဝန်ထမ်းတွေလည်း ၁ လကို တစ်အိမ်ကို တစ်အိတ်လောက် လုပ်ပေးလို့ ရပါတယ်။ ဒါမှမဟုတ် ၁ တင်းပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ ထုတ်ပေးလို့ ရပါတယ် တင့်သင့်မျှတတဲ့ ဈေးနဲ့ပေါ့။ နောက်တစ်ခုက ဆင်းရဲသား ရပ်ကွက်တွေ မှာလည်း ၁ အိတ်ကို ၆ သောင်းနှုန်းနဲ့ တစ်မိသားစုကို ဘယ်လောက်ဆိုတဲ့ နှုန်းထားနဲ့ အမြဲတမ်း ကားကြီးနဲ့ ပတ်ပြီးတော့ ရောင်းမယ် အဲဒီလှည့်ပတ်သွားတဲ့ စရိတ်အပါ ဆန်ဖိုးကို နည်းနည်းတင်လည်း ကိစ္စမရှိပါဘူး။ အရန်ဆန်ရှိနေတဲ့အတွက် ဒီနေရာမှာ အသုံးချလို့ ရပါပြီ။ နောက် ၂ လဆိုရင်လည်းပဲ စပါးအသစ်တွေ ပေါ်တော့မှာဆိုတော့ လက်ရှိအရန်ဆန်ကို လှယ်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် ပြည်သူတွေရဲ့ စိုးရိမ်စိတ်တွေကိုလည်း ထိန်းသိမ်းပေးရာရောက်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မိုးစပါး ရောင်းဈေးသည် ကျပ် ၉ သိန်းနှင့် ၁၀ သိန်းကျပ် ဝန်းကျင်သာရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၁၇ သိန်း၊ ၁၈ သိန်း ဝန်းကျင် ပေါက်ဈေးရှိနေပြီး ယခင်က ၅၃၀၀၀၀(ငါးသိန်းသုံးသောင်း) ကျပ်ဝန်းကျင် ပေါက်ဈေးရှိခဲ့သည့် ဧည့်မထဆန်သည် လက်ရှိတွင် ၁၈ သိန်းကျပ် ဝန်းကျင်‌ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်းရှိ ဆန်၊ စပါးဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်နေသော်လည်း စက်သုံးဆီ၊ ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေး စသည့် သွင်းအားစုစရိတ်များ၊ ရိတ်သိမ်းခြွေလှေ့ခနှုန်းထားများ မြင့်တက်နေခြင်း ကြောင့် တောင်သူလယ်သမား အများစုသည် အကျိုးအမြတ် ရရှိမှု အနည်းငယ်သာ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် အရန်ဆန်များကို ထုတ်ရောင်းရာတွင် လက်ရှိအချိန်တွင် ထုတ်ရောင်းသင့် ကြောင်း၊ တောင်သူများ စပါးလှိုင်လှိုင်ပေါ်ချိန်တွင် အရန်ဆန်များကို ထုတ်ရောင်းမည်ဆိုပါက တောင်သူများ ရရှိသည့် စပါးဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းသွားမည်ဖြစ်ပြီး အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်သွားရမည် ဖြစ်ကြောင်း တောင်သူ လယ်သမားများက သုံးသပ်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်မည့် တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ခရီးသွားများအား ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ (Visa on arrival) ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းနိုင်ငံသား ခရီးသွားများအား ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ စတင်ပေးမည့် အချိန်ကာလအတိအကျအား မသိရှိရသေး သော်လည်း လာမည့်ပွင့်လင်းရာသီ ခရီးသွားကာလတွင် စတင်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်အေးဟန်က “ဒီဟာကတော့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေလည်းဖြစ်တယ်။ ကမ္ဘာမှာလည်း ပြည်ပကို ခရီးသွားလာမှု အများဆုံး တိုင်းပြည်တွေလည်း ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့၊ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံကို လာရောက်လည်ပတ်တဲ့ ဧည့်သည်တွေထဲမှာ လည်း အများဆုံးဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့က ဒီနိုင်ငံတွေကို ပေးဖို့စီစဉ်တာပါ။ လောလောဆယ် တော့ ကျနော်သိထားတာ အဲဒီနှစ်နိုင်ငံပဲ ကျန်တာတွေလည်း ဆက်လက်ပြီးတော့မှ ပေးမယ်ထင်ပါတယ်။ သူတို့ နည်းနည်းလေး ဒီသတင်းလေး စောစောစီးစီး ခွင့်ပြုမိန့်ရပြီးတော့မှ သူတို့ဆီမှာ marketing လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် တော့ များလာနိုင်ပါတယ် ဒါပေမယ့် ဒီ visa on arrival က ကျနော်တို့ပေးလို့လည်းမရဘူးလေ။ နိုင်ငံခြားရေးတို့ လ.ဝ.က တို့ရဲ့ အစီအမံနဲ့ပဲ သွားရမှာလေ” ဟု ပြောသည်။

 Bagan မှာ တရုတ်ခရီးသွားကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ (Visa on arrival) ပေးခဲ့ရာ၌ ဇန်နဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ လေးလတာ အတွင်း ရန်ကုန်လေဆိပ်မှ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားခရီးသွားများ ၁၃,၀၀၀ ကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

ထို့အတူ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ စက်တင်ဘာလအထိ တရုတ်ခရီးသွား ဝင်ရောက်မှုသည် ၅၂၀,၀၀၀  ကျော် အထိ ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ယခုကဲ့သို့ ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ (Visa on arrival) ပေးရာတွင် ဝင်ရောက်လာသည့် နိုင်ငံခြားသားခရီးသွား ရလဒ် အ‌ပေါ်မူတည်ကာ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရန် သင့်/မသင့် လုပ်ဆောင်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံခြား ခရီးသွားများကို လေဆိပ်မှာတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လောလောဆယ်တော့ အန်ကယ်တို့က လုံးလုံးကို လဲနေတဲ့လူဆိုတော့ ပြန်ထဖို့က အကူအညီလိုတာပေါ့။ အဲဒီ တော့ current situation အရကတော့ ဧည့်သည်ဝင်လာဖို့ကို first variety လုပ်ပြီးတော့ ဒီ plan တွေကို ချနေတာ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ Visa on arrival တွေက ဒီအတိုင်းသွားတာ။ အဲဒီမှာမှ impact တွေကြည့်မှာပေါ့။ အဲဒါ တွေ ဖွင့်ပေးလိုက်ပြီးမှ positive, negative impact တွေကို ကြည့်ပြီးခါမှ ဒါတွေကို ဖြေးဖြေးချင်း တိုးချင်လည်း တိုးမယ်၊ လျှော့ချင်လည်း လျှော့မယ်။ အလုပ်ကတော့ စီးပွားရေးကတော့ ဒီအတိုင်းပဲ သွားကြရမှာပဲ။ နိုင်ငံတော် အနေနဲ့လည်း ဒီအတိုင်းပဲ လုပ်ရမယ်။ Visa on arrival ကို ထပ်ပြီးတော့ ဖွင့်ပေးဦးမလား ဒါမှမဟုတ်ရင် အခြေအ နေက negative impact တွေ များလာတယ်ဆိုရင် ဒါတွေကို ဖြေးဖြေးချင်း လျှော့သွားမလား။ ဒီလမ်းကြောင်းနဲ့ပဲ သွားကြမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ (Visa on arrival) အား တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယနှစ်နိုင်ငံအပြင် ရုရှား၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်နိုင်ငံများလည်း ပါမည်ဟု ကြားသိရကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များထံက သိရသည်။

ထိုသို့ ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ (Visa on arrival) ပေးမည်ဆိုပါက နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားဧည့်သည် ဝင်ရောက်မှုမှာ ယခု ထက် ပိုမိုရှိလာနိုင်သဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၌ နိုင်ငံခြားသား ခရီးသွားများအပေါ် ကန့်သတ်ထားမှုအား ဖြေ လျှော့ ပေးစေချင်ကြောင်းလည်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ ရှမ်းပြည်နယ်‌မြောက်ပိုင်းကိုတော့ သူတို့ လာခွင့်တော့ ‌ပေးလောက်မယ် မထင်ဘူး။ အနေအ ထား ကလည်း ပေးနိုင်တဲ့အနေအထား မရှိသေးဘူးလို့ သူတို့ သုံးသပ်ထားတယ်နဲ့ တူပါတယ်။ တကယ်လို့ Visa on arrival နဲ့ ခွင့်ပြုလို့လာမယ်ဆိုရင် ကျနော်ထင်တယ် ကျနော်တို့ ရှမ်းမြောက်တော့ မပါလောက်သေးဘူးလို့ ထင်ပါ တယ်။ လားရှိုးဆိုရင် နိုင်ငံခြားသား လာခွင့်ရှိတဲ့ မြို့ဖြစ်တယ်။ လေယာဉ်နဲ့လည်း ရောက်တယ်၊ ရထားနဲ့လည်း ရောက်တယ်ပေါ့။ အဓိကကတော့ လေယာဉ်ပေါ့။ လားရှိုးမြို့အထိတော့ ဖွင့်ပေးသင့်တယ်လို့တော့ ထင်မြင်ယူဆမိ တယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည့် နိုင်ငံခြားခရီးသည် အရေအတွက်သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ၃.၅၅ သန်းခန့်၊ ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ၄ ဒသမ ၅ သန်းကျော်၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ၈၀၀,၀၀၀ ကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ကိုဗစ်အလွန် ကာလ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ၁၂၀,၀၀၀ ကျော်နှင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လအထိ ၃၆၀,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိကြောင်း ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်စေရန်အတွက် အကြောင်းပြချက်မျိုးစုံဖြင့် လုပ် ဆောင်နေသူများထဲတွင် ပြည်တွင်းရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များလည်း ပါဝင်နေသည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ပညာရှင်များက ထောက်ပြကြသည်။

ဘဏ်စနစ်ပြိုလဲအောင် တိုက်ခိုက်ခံရချိန်တွင် ယခုရှိနေသည့် ဘဏ်များကို အကူအညီပေးခဲ့သော်လည်း ယခု အချိန်မှာတော့ တချို့ဘဏ်များသည် သစ္စာမရှိဟု ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂ ရက်နေ့က နေပြည်တော်တွင် ပြုလုပ်သည့် နစက၏ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အဆိုပါ ပြောဆိုချက်သည် ဗဟိုဘဏ်က ဒေါ်လာများကို ၂၉၀၀ ကျပ်နှုန်းဖြင့် ရောင်းချရမည်ဟု သတ်မှတ်ထား သော်လည်း ပြည်တွင်းရှိ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များသည် အပြင်ပေါက်ဈေးနှင့် ချိန်ညှိ၍ သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် ရောင်းချနေခြင်းကို ပြောဆိုခြင်းဟု နားလည်ကြောင်း Via logistics & Supply Chain တည်ထောင်သူ ဦးသီဟပိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း ပြောတဲ့အထဲမှာ ပါတာတော့ သူဆိုလိုတာက အစိုးရက ၂၉၀၀ နဲ့ ရောင်းပေးတယ် ပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် ဘဏ်တွေကျတော့ အဲဒီဈေးနဲ့ တရားဝင် ရောင်းပေးရမှာပေါ့လေ။ ၂၉၀၀ နဲ့ ရောင်းပေးရင် ၂၉၀၂ ကျပ်နဲ့ ၂ ကျပ်လောက်ပဲ စားပြီး ရောင်းပေးသင့်တာပေါ့။ အခုက မဟုတ်ဘူး အပြင်ပေါက်ဈေးနဲ့ ချိန်ညှိပြီး တော့ လက်သိပ်ထိုး ရောင်းတယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ဆိုလိုတယ်လို့ ကျနော်ကတော့ နားလည်တယ် သူ့ ဗွီဒီယို လည်း ကြည့်တော့လေ။ အဲဒါမျိုးက လက်ရှိအပြင်မှာလည်း ဖြစ်နေတယ်။ တကယ်လည်း သွားဝယ်လို့ မရဘူး။ ဥပမာ ဗဟိုဘဏ် ပေါက်ဈေးက ၂၉၀၀ နဲ့ ရောင်းတယ်ပေါ့လေ။ ကျနော်တို့က ဘဏ်မှာ သွားဝယ်ရင် မရဘူး။ ဘယ်လိုတောင် တွေ့လဲဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံကပိုင်တဲ့ လေကြောင်းလိုင်းလေ MAI တို့တောင်မှ အားလုံးက ဒေါ်လာ ဈေးနဲ့ပဲ အရောင်းအဝယ်လုပ်ရမယ် ဖြစ်နေတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ ဒီရောင်းဝယ်ဈေးနဲ့ပဲ လုပ်တယ် ၂၉၀၀ ပေါ့ ဗဟိုဘဏ်ပေါက်ဈေး။ ဒါပေမယ့် ဘေးနားမှာ Service charge ဆိုပြီးတော့မှ ၇၅၀ တို့ ထပ်ပေါင်းတာမျိုး ရှိတယ်။ ဒါကတော့ လေကြောင်းလိုင်းပေါ့လေ”ဟု ပြောသည်။

 ပြည်တွင်း ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု

လက်ရှိတွင် ဘဏ်များသည် ကြားခံလူ သုံး၍ အရောင်းအဝယ် လုပ်နေကြောင်း Via logistics & Supply Chain တည်ထောင်သူ ဦးသီဟပိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “ ဘဏ်တွေမှာကျတော့ အချင်းချင်း account to account transfer တွေ ရှိတာပေါ့။ ဘဏ်တွေမှာ ကျနော်တို့ သွားဝယ်မယ်ဆိုရင် ၂၉၀၀ နဲ့ မရှိတော့ဘူး ကုန်သွားပြီ။ ဒါပေမယ့် သူတို့အချင်းချင်းမှာ ပြန်ဝယ်ရ တယ်။ အဲဒီတော့ ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ ဘဏ်ကနေပြီးတော့ လူတစ်ယောက်ကို ထားလိုက်တာပေါ့။ သူတို့ကနေ ရောင်းပေးလိုက်တာပေါ့ သူ့အကောင့်ကနေ။ အဲဒီလိုမျိုးသဘောနဲ့ ရောင်းပေးတာ ရှိတယ်။ ဘဏ်ကတော့ တိုက် ရိုက် မဟုတ်တော့ဘူးပေါ့။ ကြားခံတစ်ယောက်ခံပြီးတော့ account transfer နဲ့ ရောင်းပေးတဲ့ သဘောမျိုးတွေ လုပ်တော့ ပိုပြီးတော့ ရောင်းတာမျိုး ဖြစ်နေတာပေါ့။ ဘဏ်ကတော့ မရောင်းဘူး ဒါပေမယ့် ဘဏ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သူတစ်ယောက်က ကိုင်ထားပေးပြီးတော့ သူကတဆင့် အရောင်းအဝယ် လုပ်တာမျိုး။ ကျမဆီမှာတော့ မရှိဘူး သူ့ဆီမှာတော့ ရှိတယ်။ ဝယ်ချင်ရင် သွားဝယ် အဲဒီဈေးနဲ့ပေါ့ အဲဒီလိုမျိုး” ဟု ပြောသည်။

ထို့နောက် ပြည်တွင်းရှိ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များက ငွေကြေးဈေးကွက်ကို ကစားနေမှုများ ရှိသကဲ့သို့ ကုန်သည်များ ကလည်း ဒေါ်လာဈေးနှုန်းများကို ကစားနေမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ ဘဏ်တစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘဲ ကုန်သည်များ ကိုလည်း ထိန်းချုပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ပုဂ္ဂလိကဘဏ်တွေလည်း သူတို့လည်း ကစားတာပေါ့နော်။ ကစားတဲ့အထဲမှာ ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဖော် ထုတ်လို့ မကောင်းလို့ မဖော်ထုတ်တာပေါ့နော် ကစားတဲ့အထဲမှာတော့ ပါတယ်။ သူတို့ပြောတဲ့အတိုင်းဆိုရင် ၂၉၀၂ ကျပ်နဲ့ ပြန်ရောင်းပေးတာတောင်မှ ကုန်သည်တွေက အပြင်မှာ ၃၅၀၀ နဲ့ ပြန်ရောင်းပြီးတော့ အလုပ်လုပ်တာ ပေါ့နော်။ အဲဒါတွေကျတော့ ပြည်သူပြည်သား ဒုက္ခရောက်စေတာပေါ့နော်။ မနေ့ကပြောတဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ အရ ဆရာတို့ သိရတာပေါ့နော်။ ဘဏ်တစ်ခုတည်းနဲ့တော့ မရဘူး။ အပြင်မှာ ကုန်သည်တွေပါ ထိန်းမှရမှာ။ ကုန်သည်တွေက သွင်းကုန်ထုတ်ကုန်မှာ သူတို့ ၂၉၂၂ ကျပ်နဲ့ လုပ်လို့ရတဲ့ကြားထဲကို ၃၅၀၀ နဲ့ တွက်ပြီး ရောင်းဝယ်နေတာက အဲဒီတစ်ချက်ကို သူတို့ ထိန်းပေးရမှာပေါ့နော်။ အဲဒီဟာကိုတော့ မကိုင်တွယ်နိုင်ရင်တော့ ဒေါ်လာဈေးက ကျမှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ အဲဒါကိုတော့ ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရမှာပေါ့။ ရွှေဈေးလည်း တူတူပဲ။ တစ်အောင်စကို ၂၉ သိန်းလောက်ပဲ ဖြစ်သင့်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် အပြင်မှာ ၃၇ သိန်းလောက် ဖြစ်နေတယ် လောလောဆယ်မှာ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီဟာကိုတော့ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်သင့်တယ်လို့ ဆရာတို့ မြင်ပါတယ်ဗျ” ဟု ပြောသည်။

ဗဟိုဘဏ်မှ သတ်မှတ်ထားသည့် ဒေါ်လာဈေးနှုန်းသည် ၂၁၀၀ ကျပ်ဖြစ်နေပေမယ့်လည်း ပြင်ပပေါက်ဈေးတွင် တစ်ဒေါ်လာ ၃၈၇၅ ကျပ်အထိ ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်မှုကြောင့် ပြည်တွင်းရှိ ရွှေအပါအဝင် စက်သုံးဆီ၊ စားသုံးဆီ စသည့် ကုန်ဈေးနှုန်းများသည် နေ့စဉ်နှင့်အမျှ မြင့်တက်လျက် ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရီးသွားဒေသများ၌ နယ်မြေလုံခြုံမှုရှိပြီး အေးချမ်းမှသာလျှင် ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားကဏ္ဍတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိုသူများ ဝင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာသက်သက်ခိုင်သည် ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားကဏ္ဍ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တရုတ်နိုင်ငံမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိုသူများကို ဖိတ်ခေါ် ဆောင်ရွက် သွားမည့်အကြောင်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ Chery Holding Group Co.,Ltd Deputy CEO နှင့် Rich Resource International Investment Co.,Ltd Chairman & CEO Mr. Xu Hui ဦးဆောင်သော ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအား ဖိတ်ခေါ်ရာတွင် ၎င်းတို့ လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံချင်အောင် ဆွဲဆောင် ရမည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံမှ လုပ်ငန်းရှင်များသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နယ်မြေ မလုံခြုံမှုအပေါ် စိုးရိမ်စိတ် ရှိနေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ဒေါ်သက်သက်ခိုင်နဲ့ တရုတ်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များတွေ့ဆုံစဉ်

“ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ အခုသူတို့က ထင်နေတာက ကျနော်လည်း ကူမင်းကုန်စည်ပြပွဲသွားထားတာ ၃ ရက်လောက် ရှိသေးတယ် ပြန်လာတာ။ သူတို့နဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းလည်း ဆွေးနွေးဖြစ်ပါတယ်။ ဆွေးနွေးဖြစ်တဲ့အခါမှာ သူတို့က လည်း အဓိကကတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံက မတည်ငြိမ်ဘူးပေါ့။ အရင်ဆုံးနိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ် ငြိမ်းချမ်းအောင် တော့ အရင်လုပ်သင့်တယ်ပေါ့၊ သူတို့အဲဒီအချက်တစ်ချက် ဆွေးနွေးလာတာတော့ ရှိတယ်။ သူတို့လာတဲ့ အချိန် မှာ safety ဖြစ်တယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့ ကျနော်တို့နိုင်ငံကို လာချင်တဲ့သူ တော်တော်များပါတယ်။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံ ကို invest လုပ်ချင်တဲ့လူတွေရော၊ စီးပွားရေးအနေနဲ့ ကမ်းလှမ်းလာတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ကျနော်တို့နဲ့ လာ ဆွေးနွေးဖြစ်တာတွေ များပါတယ်။ ဆိုလိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံကို သူတို့ တော်တော်များများ စိတ်ဝင်စားတယ်။ ကုန်စည်ကူးသန်းမှု export , import ကိစ္စလည်း သူတို့အများကြီး စိတ်ဝင်စားတယ်။ ခရီးသွား လုပ်ငန်းလည်း သူတို့ ဒီဘက်ကိုလာချင်တယ်။ ကျနော်တို့ဆီက ခရီးသွားဧည့်သည်တွေလည်း သူတို့ဆီကို လာစေ ချင်တယ်ပေါ့။ ပိုဆိုးတာက ကျနော်တို့ ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ နိုင်ငံခြားသားတွေကို လာခွင့်မပေးတော့တာ ပေါ့နော်။ လေယာဉ်လက်မှတ် မရောင်းပေးတာပေါ့ အဲဒါတွေ အားလုံးကလည်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို တော်တော် လေး ထိခိုက်စေတယ်။
 
ဒါလေးကတော့ တကယ့်ကို ကျနော်တို့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းအတွက် ဘယ်လိုမှ မဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စပေါ့။ ဒါလေးကို ဖြေလျှော့ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တရုတ် ခရီးသွားများကိုတွေ့ရစဉ်

မကြာသေးခင်က တရုတ်နိုင်ငံ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ တရုတ်နိုင်ငံ သားများကို ပြည်ပသို့ အဖွဲ့လိုက် ခရီးသွားလာမှု ခွင့်ပြုသည့် နိုင်ငံများထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် ဝင်ရောက်လာသည့် တရုတ်ခရီးသွား ဧည့်သည်များ ငွေကြေးသုံးစွဲမှု၊ လွယ်ကူချောမွေ့စွာသွားလာ လည်ပတ်နိုင်ရေးတို့အတွက် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ပြည်ပခရီးသွားဧည့်သည်များ ပိုမိုဝင်ရောက်လာရေး အတွက် ဗီဇာ ဖြေလျှော့ပေးရေးလည်း ဆောင်ရွက်နေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီး ဌာနမှ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခင်က တရုတ်နှင့်ပတ်သက်၍ အကောင်းနှင့်အဆိုး ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သော်လည်း တရုတ်ခရီးသွားများသည် ငွေကြေးသုံးစွဲနိုင်ကြသဖြင့် တရုတ်ခရီးသွား အများအပြား ဝင်ရောက်လာစေရေးကို ဦးစွာလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ် ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဟိုတယ်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ပုဂံဟိုတယ်ဇုန်) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဝိတ်က CNI သတင်း ဌာနသို့ ပြောသည်။ 

၎င်းက “ဒါပေမယ့် တရုတ်က ဖွံ့ဖြိုးနေတဲ့နိုင်ငံဆိုတော့ more than ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းက သူက spending power ကောင်း တယ်လေ။ Europe သွားတော့လည်း Chinese tourist တွေပဲ အများဆုံး တွေ့နေရတာပဲ။

 အဲဒါကြောင့် မို့လို့ သူတို့ကို welcome လုပ်တဲ့အနေနဲ့ ဂျာမနီတို့၊ ဆွစ်ဇလန်တို့ souvenir ဆိုင်ကြီးတွေ တကယ့်ဆိုင်ကြီးတွေ European အမျိုးသမီးကြီးတွေက Chinese language ကို သေချာကြီး ကောင်းကောင်း သင်ထားပြီးတော့ ဝန်ထမ်းတွေအဖြစ်နဲ့ ခန့်ထားကြတာ။ သူတို့လည်း welcome လုပ်ကြတာပဲ။ အန်ကယ်တို့ဆီမှာလည်း တကယ် သာ တည်ငြိမ်သွားမယ်၊ တရုတ်ကလည်း ဝင်လာမယ်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ကောင်းတဲ့ဘက်က များပါတယ်။ အဲဒါပြီးခါ မှ နောက်က restaurant တို့၊ souvenir တို့ အဲဒါတွေ ဖြေးဖြေးချင်းဝင်လာမှာ။ သူသွားမယ့် process က ဒီအတိုင်း ပဲ သွားလိမ့်မယ်။ အရင်တုန်းကတော့ အဲဒီလို open to all လုပ်တာမဟုတ်ဘူး။ လာလုပ်တဲ့ investor တွေကို နိုင်ငံတော်ကနေ requite လုပ်နေတာ။ စဉ်းတော့စဉ်းစားကြလိမ့်မယ်ထင်တယ်။ နယ်မြေအခြေအနေက မကောင်း တဲ့ အခါကြတော့။ ဒါကတော့ welcome လုပ်တာကတော့ လုပ်ရမှာပေါ့။ ကိုယ်က invite လုပ်တာပေါ့။ သို့သော် လည်းပဲ ဟိုဘက်က investor တွေကကြတော့ နည်းနည်းစဉ်းစားတော့မယ်” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ နိုင်ငံတကာ ခရီးသွားဧည့်သည် စုစုပေါင်း ၃၆၇,၃၆၈ ဦး ဝင် ရောက်ခဲ့ပြီး ထိုထဲတွင် တရုတ်ခရီးသွား ဧည့်သည် ၄၈,၃၄၂ ဦး ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်း အချက် အလက်များအရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂

ဘဏ်များတွင် ပြည်သူလူထုက ငွေများ စုပြုံထုတ်ယူခြင်းဖြင့် ဘဏ်စနစ်ပြိုလဲစေရန် လှုံ့ဆော်မှုများကြောင့် ဘဏ်များ အကျပ်အတည်းဖြင့်သည့်အခါ မိမိတို့အနေဖြင့် ဗဟိုဘဏ်ကနေတဆင့် ထောက်ပံ့ကူညီပေးခဲ့သော် လည်း ယခုအခါမှာ ဘဏ်တချို့သည် သစ္စာမရှိဘူးဟု ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂ ရက်က နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပသည့် ၂၂ ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ၎င်းက အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “ဘဏ်ကိစ္စ ဘဏ်တွေမှာ လူတွေက စုပြုံပြီး ငွေထုတ်နေတာတွေ၊ ဘဏ်စနစ်ကို ပြိုလဲ အောင် လုပ်တယ်။ ဘဏ်စနစ်ပြိုလဲပြီးဆိုရင်တော့ တိုင်းပြည်ရဲ့စီးပွားရေးက ပြိုလဲပြီးပေါ့။ ဒါကြောင့်မလို့ ဦးတည် ပြီးတော့ တိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်တယ်။ ဒီဘဏ်စနစ်ကို ပြိုလဲအောင် တိုက်ခိုက်တဲ့အချိန်မှာ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ၊ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် အနေနဲ့က ဒီဘဏ်စနစ်ပြိုလဲသွားရင် တိုင်းပြည်စီးပွားရေး ပြိုလဲမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကြောင့် ဘဏ်တွေ၊ အခုလက်ရှိ ရှိနေတဲ့ဘဏ်တွေကို ကျနော်တို့အနေနဲ့ အကူအညီပေးခဲ့ရတယ်။ နိုင်ငံတော် ဝန်ကြီးချုပ် အနေနဲ့ အကူအညီပေးနိုင်သမျှ အကူအညီပေးခဲ့တယ်။ ဗဟိုဘဏ်ကနေ ထောက်ပံ့ပြီး ရပ်တည် ပေးထားတယ်။ အခုချိန်မှာ အဲ့ဒီထဲက တချို့သောဘဏ်တွေကလည်း သိပ်ပြီးတော့ သစ္စာတော့မရှိဘူး၊ သစ္စာ တော့ သိပ်မရှိဘူး အဲ့တော့ ခုနပြောတဲ့ တည်ငြိမ်ရေးပေါ့ တည်ငြိမ်ရေးမှာ ဘဏ်ရယ်။ UMFCCI ရယ်၊ ကျနော် တို့ ပူးပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိတယ်။ သူူတို့လုပ်ဆောင်ချက်အပေါ်မှာ ကျနော်တို့ ကြည့်မယ်”ဟု ပြောသည်။

သို့သော် မည်သည့် ဘဏ်ဖြစ်သည်ကိုတော့ ထုတ်ဖော် ပြောမသွားပေ။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဘဏ်များ ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် လည်ပတ်နေသလို အပ်ငွေများလည်း များ ပြားလာကြောင်း ဘဏ်လုပ်ငန်းများအတွင်းမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂

အိန္ဒိယနိုင်ငံက ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု ကန့်သတ်လိုက်ချိန်တွင် မြန်မာ့ဆန်ကို ပြည်ပနိုင်ငံများက မှာယူမှုများလာ နိုင် ကြောင်း ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့နေသူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

ထို့အပြင် အိန္ဒိယက ဆန်တင်ပို့မှု ကန့်သတ်လိုက်သည့်အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံများ၏ ဆန်ဈေးနှုန်း များသည်လည်း မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ဝယ်လက်များသည် မြန်မာနိုင်ငံဘက်သို့ ဦးတည်လာကြကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆန်ကို ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိနေပြီး အာဖရိကနိုင်ငံများက ဝယ်ယူမှုတိုးလာနေ သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးကုန်သည်များအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပြည်ပတော့ ဈေးတော့ နည်းနည်းလေး အဝယ်တော့ များနေကြပါတယ်။ ပြည်တွင်းလည်း အဝယ်များ တယ်၊ ပြည်ပလည်း အဝယ်များတယ်။ အိန္ဒိယကြောင့်လည်း အဝယ်များတာ ပါပါတယ်။ သွားပါတယ် ဖိလစ်ပိုင်တို့ ဘာတို့လည်း သွားပါတယ်။ အာဖရိကလည်း နည်းနည်း အဝယ်လိုက်ပါတယ်။ ပုံမှန်လေး ဝယ်ပါတယ်။ နည်းနည်း ဟိုဘက်နိုင်ငံတွေ ပိတ်တော့ ဒီဘက်ကို နည်းနည်းလေး တိုးဝယ်လာကြပါတယ်။ ထပ်ပြီး ဟိုဘက်နိုင်ငံတွေကို ထွက်နိုင်ပါတယ် ဒီဘက်က။ အရင်ကထက်စာရင်တော့ ပိုရောင်းရနိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တောင်သူတစ်ဦး လယ်ထွန်နေစဉ်

ကမ္ဘာတွင် ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် အိန္ဒိယသည် လာမယ့်နှစ်အစောပိုင်းတွင် ပြုလုပ်မည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ ပြည်တွင်းဆန်ဈေး မတက်စေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ဆန်ပြည်ပတင်ပို့မှုအပေါ် ကန့်သတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ အိန္ဒိယက ကန့်သတ်လိုက်ခြင်းကြောင့် မြန်မာ့ဆန်ဝယ်ယူမှု မြင့်တက်လာမည်ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရှိသည့် စပါးစိုက်တောင်သူများအတွက် ကောင်းမွန်သည်ဟု လယ်သမားဘဝ ဖွံ့ဖြိုးရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အိန္ဒိယရဲ့ နိုင်ငံခြားဆန်တင်ပို့မှုက မနည်းဘူးလေ။ အဲဒီတော့ ဒီကနေပြီးတော့ ဝယ်ယူမှု ပိုများလာမယ် ဆိုရင်တော့ ဒီမှာရှိတဲ့ တောင်သူတွေအတွက်တော့ ပိုပြီးတော့ လုပ်ရတာ ဒီဘက်က တောင်သူတွေက မထုတ်လုပ် နိုင်တာ မဟုတ်ဘူး။ အမှန်တော့လေ ထုတ်ကုန်နဲ့ ထုတ်လုပ်တဲ့စရိတ်နဲ့ မကိုက်လွန်းအားကြီးလို့လေ။ အခု တကယ်လို့သာ ကိုက်လာမယ်ဆိုလို့ရှိရင် ဒီဘက်က ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုက မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ နောက်ထပ် ၃ ပုံ ၁ ပုံလောက် ထပ်တိုးလို့ရတယ်။ အထွက်နှုန်းတိုးအောင်ရယ်၊ ရာသီအလိုက် ထပ်ပြီးတော့ စိုက်တာရယ်၊ အများ ကြီး လုပ်လို့ရတာပေါ့။ အခု နိုင်ငံတကာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေပေါ့၊ အထည်ချုပ်တို့ ဘာတို့ကို ပိတ်ဆို့မှုတွေ လုပ်နေတဲ့အချိန်မှာ မြန်မာပြည်ရဲ့ အခြေခံစိုက်ပျိုးရေး လယ်ယာသီးနှံကို ဝယ်တဲ့နိုင်ငံ ပိုများလာ မယ်ဆိုရင်တော့ ဒီဘက်က ကိုယ့်ဘက်က ပျက်သွားတဲ့ အလုပ်လည်း ပြန်အစားထိုးလို့ ရမယ်။ အဲဒါက ကောင်းတဲ့ သတင်းပါပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံတကာ ဆန်ဈေးနှုန်းများ ကောင်းမွန်နေသော်လည်း ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်မားမှု မဖြစ် စေရန်အတွက် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှု လိုင်စင်များကို အစိုးရမှ လာမည့်လတွင် လျှော့ချမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသည်။

ထို့နောက် ပြည်ပတင်ပို့ရန်အတွက် ဆန်ဝယ်ယူမှုများသည် ရန်ကုန်ရှိ ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင်တွင် ဝယ်ယူမှု နည်းပါးနေပြီး စပါးထွက်ရှိရာ နယ်ဒေသများသို့ ကုန်သည်များ တိုက်ရိုက် ဝယ်ယူမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ဆန် ဝင်ရောက်မှု နည်းပါးနေသည်ဟု ဘုရင့်နောင် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် အတွင်းရေးမှူး ဦးသန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဆန်စက်တစ်ခုကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အခုလက်ရှိတော့ နိုင်ငံတကာဈေးနှုန်းတွေက ကောင်းပေမယ့်လည်း ပြည်တွင်းမှာ ဆန်ဈေး မြင့်တက်မှု မဖြစ်အောင်လို့တော့ Export လိုင်စင်တွေ လျှော့ချမယ်လို့တော့ အဲဒီလို ပြောနေတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိမှာတော့ ရောင်းထားပြီးသား Exporter တွေကတော့ ဝယ်နေတုန်းပေါ့နော်။ ဝယ်တာကတော့ အရေအတွက်ကတော့ နည်း သွားတယ်။ အရင်ကလောက် မဝယ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ဝယ်ယူနေမှုတော့ ကျန်သေးတယ်။ နယ်တွေမှာ တိုက်ရိုက် ဆင်းဝယ်တာ များပြီးတော့ ကုန်စည်ဒိုင်ကို ဝင်ရောက်မှု နည်းတယ်။ ဒေသတွေမှာ သွားပြီးတော့ စပါးရော၊ ဆန် ရော ဝယ်ကြတာ များတယ်ပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဆန်ဈေးနှုန်းများသည် အတက်ဘက်သို့ ဦးတည်နေပြီး အစိုးရမှ ပြည်ပဆန်တင်ပို့သည့် လိုင်စင်များကို လျှော့ချမည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းဆန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ လတ်တလောတွင် ပြည်ပ ဆန် ဈေးနှုန်းသည် တစ်အိတ်လျှင် ၆ သောင်းကျပ်ဝန်းကျင် ဖြစ်နေသည်ဟု သိရသည်။

လာမည့် စက်တင်ဘာလ ၁ လလုံးတွင် ပြည်ပဆန်တင်ပို့မှု လိုင်စင်ချထားပေးမှုများကို အစိုးရက ရပ်နားထား မည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်ထံမှ သိရသော်လည်း ဝန်ကြီးဌာနမှ မူဝါဒများနှင့် ကိုက်ညီမှု ရှိမရှိကို စစ်ဆေးနေခြင်းကြောင့် အတည်ပြုချက် မရသေးကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၁

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ အပါအဝင် နိုင်ငံခြားငွေဈေးနှုန်း မြင့်မားနေမှုနှင့် ရွှေဈေးနှုန်းများ မြင့်မားနေခြင်းကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ဗဟိုဘဏ်က မူဝါဒများ အမျိုးမျိုး ချမှတ်ကြောင်း ထုတ် ပြန် လာရာမှာ တိကျသေချာသော ရှင်းလင်းချက်များမဖြစ်နေခြင်းကြောင့် မှောင်ခိုဈေးကွက်ကို တွန်းပို့နေသလို ဖြစ်နေသလား သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ပညာရှင်များက ထောက်ပြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ မှောင်ခိုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေကြသည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ရွှေ- ဒေါ်လာ အရောင်းအဝယ် လုပ်ကိုင်နေကြသူ အများစုသည် အစိုးရမှ ထုတ်ပြန်လိုက်သည့် ထုတ်ပြန်ချက်အပေါ် မူတည်၍ ဘယ်နည်းလမ်း ဖြင့် မှောင်ခိုလုပ်ငန်းကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင်၍ ရနိုင်သလဲ စဉ်းစားကာ လုပ်နေကြောင်း ကားမူဝါဒ လေ့လာသုံး သပ်သူ ဦးအောင်ပြည့်စုံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒေါ်လာနဲ့ မြန်မာငွေ လဲလှယ်နေမှုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြဿနာက မှောင်ခိုလုပ်နေတဲ့ သူတွေမှာ ဘာထူးခြားတဲ့ ဝိဒေသရှိလဲဆိုတော့ အစိုးရရဲ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ပေါ်မှာ သူတို့ ဘယ်နေရာကနေ ယိုပေါက်တစ်ခုကနေ ဘာလုပ်လို့ရမလဲဆိုတာ သူတို့ အမြဲတမ်း စဉ်းစားနေတာ။ ခက်တာက အစိုးရဘက်ကလည်း ဒီထုတ်ပြန်ချက်တွေ ထုတ်ပြန်တာက တတ်နိုင်သမျှ ထိန်းချုပ် လို့ရနိုင်မလားဆိုတဲ့အတွေး၊ ထိန်းချုပ်မယ်ဆိုတဲ့ အတွေးနဲ့သူတို့ကလည်း အများကြီး ခေါင်းတွေ သုံးပြီးတော့ သူတို့မှာလည်း စီးပွားရေး ပညာရှင်တွေ အများကြီးရှိတယ်။

စီးပွားရေး အကြံပေးတွေ ရှိတယ်။ ဒီအပိုင်းကနေပြီး တော့ သူတို့ နိုင်ငံခြားငွေတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေတာ။ 

တစ်ဖက်ကလည်း ပိုက်ဆံ ဘယ်လိုရှိမလဲဆိုတဲ့ စီးပွားရေးသမားတွေကလည်း အဲဒီမှောင်ခိုလမ်းကြောင်းကနေ ဒေါ်လာကို ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတာ အမြဲတမ်း ကစားနေတာ။ တချို့ဆိုရင် တစ်သက်လုံး အသက် ၆၀/၇၀ ရောက်တဲ့အထိကို ဒေါ်လာပဲ ကစားနေတဲ့ တကယ့် ဝါရင့် ဒေါ်လာအရောင်းအဝယ် လုပ်နေတဲ့သူတွေ အများကြီးပဲ ဈေးကွက်ထဲမှာရှိတော့ ဒီလူတွေက ဒီလိုကြေညာ ချက် ထုတ်လာရင် ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတာ သူတို့မှာ plan A, plan B ဆိုတာ ရှိပြီးသားပဲ။ ပြောချင်တာက ဗဟိုဘဏ် ကြေညာချက် ဘယ်လိုပဲထုတ်ထုတ် တစ်ဖက်မှာ ဒေါ်လာမှောင်ခိုလုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေက ပိုပြီးကြီးထွားလာနိုင် တယ်။ ပိုပြီး ဖြစ်လာနိုင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၀ ရက်နေ့က ပြည်တွင်းနေထိုင်သူတစ်ဦးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ သောင်းအထိကို ၆ လ အတွင်း ကိုင်ဆောင်ခွင့်ရှိကြောင်း၊ ထိုကာလကျော်လွန်ပါက နိုင်ငံခြားသုံးငွေလုပ်ငန်း လိုင်စင်ရရှိသူများနှင့် ဘဏ် စာရင်းသို့ ထည့်သွင်းခြင်းနှင့် ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးများဖြင့် ရောင်းချရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့မဟုတ်ပါက  ခွင့်ပြုချက် မရှိဘဲ နိုင်ငံခြားငွေကိုင်ဆောင်မှုဖြင့် ဖမ်းဆီးအရေးယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုထုတ်ပြန်ချက် မူဝါဒသည် ဒေါ်လာဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခြင်းကို ထိန်းချုပ်ခြင်းဟုဆိုသော်လည်း တစ်ဖက်တွင် မှောင်ခိုဈေးကွက်ကို ပို၍ကြီးထွားလာစေသည်ဟု စီးပွားရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသက်ဇော်က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။ 

ဗဟိုဘဏ် ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒါကြီးကတော့ နည်းနည်းလေးတော့ များတာပေါ့နော်။ ကိုယ့်လက်ထဲမှာရှိတဲ့ ပိုက်ဆံ ဒေါ်လာ ၁ သောင်းကို ကိုယ်က အဲဒါတောင် ကိုင်လို့မရဘူးဆိုတဲ့ သဘောတော့ ဖြစ်သွားတာပေါ့နော်။ အရမ်းတင်းကြပ် သွားတဲ့သဘော ဖြစ်သွားတော့ မှောင်ခိုဈေးကွက်က ပိုပြီးတော့ ကြီးလာမယ်လို့ မြင်တယ်။ ဘယ်ကိစ္စမဆို ချုပ်ကိုင်ရင်တော့ မှောင်ခိုဆိုတာ အမြဲတမ်း ရှိတယ်လေ။ ဒါကတော့ ငွေကြေး ဈေးကွက်တင် မဟုတ်ဘူး၊ အရင် ကုန်စည်ဈေးကွက်မှာလည်း ချုပ်ကိုင်ရင် ချုပ်ကိုင်သလောက် မြန်မာပြည်မှာ ကုန်စည်ဈေးကွက်မှာလည်း ရှိတယ် မှောင်ခိုဆိုတာ။ အခုကလည်း ဒေါ်လာကို ချုပ်ကိုင်မယ်ဆိုရင် ဒေါ်လာ နောက်ကွယ်ကနေပြီးတော့ ဒါက ဒေါ်လာ ကစားတဲ့ သူတွေရဲ့ ပြဿနာပဲလေ။ တကယ်ဒေါ်လာ Hungry ဖြစ်တာ ဘယ်လောက်ဖြစ်သလဲ။ ဒါပေမယ့် ကျောင်းသွားတက်တဲ့သူက ဒေါ်လာ ၃၀၀/၄၀၀/၅၀၀ လောက်နဲ့ လုပ်လို့မရဘူးလေ။ အဲဒါကို ရောင်းပေးရမယ် လေ။ ဈေးသွားကုတဲ့သူက ဒေါ်လာ ၃၀၀/၄၀၀/၅၀၀ လောက်နဲ့ မရဘူးလေ။ ဒေါ်လာ သောင်းချီကုန်မှာကိုး။ အဲဒါ ကိုလည်း သူတို့ ရောင်းပေးရမယ်လေ။ ဒါပေမယ့် အထောက်အထား အခိုင်အမာတော့ တင်ပြခိုင်းပေါ့။ ဘယ်ကို သွားကုရမယ် ဘာညာဆိုတာတော့ လိုမှာပေါ့။ ကျောင်းဆိုလည်း ကျောင်းဝင်ခွင့်၊ ကျောင်းလခ အထောက်အထား တွေ ဘာတွေနဲ့ တင်ပြရင် အဲဒါကို ရောင်းပေးဖို့က ဗဟိုဘဏ်က လုပ်ပေးရမယ်လေ။ ကျန်တာတော့ ဘာမှမလုပ် နဲ့၊ မရောင်းနဲ့ဆိုတာမျိုးတော့ လုပ်လို့တော့ မရဘူးပေါ့။ အဲလိုဆိုရင် မှောင်ခိုဈေးကွက်က တအားကြီး ကြီးထွား သွားမယ်လို့ မြင်တယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

အစိုးရအနေဖြင့် ဈေးကွက်ကို ဝင်ရောက်ထိန်းကျောင်းရာတွင် ထိရောက်သည့် ထိန်းကျောင်းမှုစနစ် ရှိရန် လိုအပ် ကြောင်း၊ တိုင်းပြည်၏ အခြေခံ စီးပွားရေးသည် စနစ်တကျ လည်ပတ်မှု ရှိခြင်း/မရှိခြင်းကို သိရှိ နားလည်ထားရန် လိုအပ်သည်ဟု ဘဏ်ရေးရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ဦးဋ္ဌေးအောင်ကြည်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အစိုးရက ဝင်ရောက်ထိန်းကျောင်းတယ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်က ဘာလဲဆိုတော့ ထိန်းကျောင်းမှုသည် စနစ် တကျ တကယ်ဟုတ်/မဟုတ် ဒါက နံပါတ် ၁ အချက်ပေါ့။

စနစ်တကျဆိုတာ micro economic policy rule အရ ထိရောက်တဲ့ ကိရိယာတန်ဆာပလာ Tool နဲ့ လုပ်တာ ဟုတ်/မဟုတ် နံပါတ် ၁ အချက်ပေါ့နော်။ ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင် သိပ်ပြီး ကွာလဖိုင်းဖြစ်တယ်လို့ မမြင်ဘူး။ နောက် ၂ အချက်က ဘာလဲဆိုတော့ အခံ တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးစနစ်ရဲ့ ကာလအတန်ကြာ စနစ်တကျ လည်ပတ်ခဲ့လား၊ မလည်ပတ်ခဲ့လား အခင်းအကျင်းပေါ့။ အဲဒီ အခင်းအကျင်းကလည်း ပုံမှန် စီးပွားရေး micro economic policy tools တွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ဟာ အခင်းအကျင်း ရှိနေမှ ၁ အချက်။ ၂ အချက်က government က ဝင်ရောက်ပတ်သက်တဲ့ government interpreting ဆိုတာ သည်လည်း အဲဒီအခင်းအကျင်းပေါ်မှာ တကယ်စနစ်တကျ ရေပတ်မဝင် စဉ်းစားထားတာရှိမှ အကျိုးရှိတာပေါ့။ နံပါတ် ၁ အချက်က အခင်းအကျင်းသည် micro ဘောဂဗေဒ သဘောအရ စနစ်တကျ ရှိနေခဲ့တဲ့ အခင်းအကျင်း ရှိနေခဲ့တာ ဟုတ်/မဟုတ် နံပါတ် ၁ အချက်။ နံပါတ် ၂ အချက်သည် interpreting လုပ်တဲ့ tools သည်လည်း စွမ်းဆောင်ရည် ပြည့်ပြည့်ဝဝ micro economic policy အရ စွမ်းဆောင်ရည် ပြည့်ပြည့်ဝဝ interpreting လုပ်တာ ဟုတ်/မဟုတ် အဲဒီ ၂ ချက်ပဲ စကားပြောမှာ” ဟု ပြောသည်။

ဗဟိုဘဏ်ရုံးချုပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရမှ ဌာနဆိုင်များသည် ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင်ထုတ်သည့် အခါဖြစ်စေ၊ မူဝါဒတစ်ခုကို ထုတ် ပြန် ကြေညာသည့်အခါ ဖြစ်စေ ရှင်းလင်းချက်များ မပါဘဲ ရှုပ်ထွေးပြီး ဝေဝါးစွာ ထုတ်ပြန်နေခြင်းကြောင့်လည်း ရွှေ-ဒေါ်လာ- ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်အောင် တွန်းပို့သလို ဖြစ်နေသည်ဟု စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ထောက်ပြသည်။

ထို့နောက် မှောင်ခိုလုပ်သူများအတွက် အကြိုက်တွေ့စေကာ ဈေးကစားမှုများ ပေါ်ပေါက်လာနေသည်ကိုလည်း သတိပြုသင့်ကြောင်း၊ လက်တလောမှာလည်း သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များသည် ရွှေ-ဒေါ်လာ- ကုန်ဈေးနှုန်း ကစားသူများကို ဖမ်းဆီးမည်ဟု ပြောသည့်တိုင် ဖမ်းဆီးမှုများကြောင့် မှောင်ခိုဈေးကွက် ပိုမိုဖြစ်ပေါ်နေသလား ပ ပျောက်သွားသလားဆိုသည်ကိုလည်း သေချာပြန်သုံးသပ်သင့်ကြောင်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

ထို့အပြင် မူဝါဒများ ချမှတ်ရာတွင် သရေကွင်းကဲ့သို့ မူဝါဒများ မဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ မူဝါဒများကို မကြာခဏ ပြောင်းလဲခြင်းများ မလုပ်သင့်ကြောင်း၊ ခိုင်မာပြီး လက်တွေ့ကျသည့် မူဝါဒဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း စီးပွားရေး ပညာရှင်များက ပြောသည်။