CNI International News

တိုကျို၊ စက်တင်ဘာ ၁၉

ပြင်းထန်သော အပူပိုင်းမုန်တိုင်း Nanmadol သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ အနောက်ပိုင်းသို့ ရွေ့လျားနေပြီး ချူဂိုကူးနှင့် ရှီကိုကူး ဒေသများအပြင် ကျူးရှူးကျွန်း၏ တစိတ်တပိုင်းအထိပါ လေပြင်းများ တိုက်ခတ်လျက်ရှိကြောင်း စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက် (ယနေ့) ညနေပိုင်းတွင် ဂျပန်သတင်းဌာန NHK က ရေးသားဖော်ပြသည်။

ဂျပန်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်း၊ မီယာဇာကီစီရင်စုနှင့် အခြားနေရာများတွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီးမှုနှင့် ကမ်းပါးပြိုကျမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ သို့သော် မီယာဇာကီစီရင်စုအတွက် အရေးပေါ် မိုးသည်းထန်မှု သတိပေးချက်ကို စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက် (ယနေ့) နံနက်နှောင်းပိုင်းတွင် အဆင့်လျှော့ချခဲ့သည်။ သို့သော် မိုးရွာ သွန်းမှုကြောင့် နေရာအနှံ့အပြားတွင် ရေကြီးမှုများရှိကြောင်း သိရသည်။

ချူဂိုကူးနှင့် ရှီကိုကူးတို့တွင် မိုးနှင့်လေ ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး နန်မဒေါမုန်တိုင်း နီးလာသည်နှင့်အမျှ အဆိုပါ ဒေသ အချို့မှာ မြေပြိုမှု အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

 ဂျပန်သတင်းဌာနက မုန်တိုင်းအခြေအနေကို ကြေညာနေစဉ်

ယနေ့ ဒေသစံတော်ချိန် ညနေ ၃ နာရီအချိန် ဂျပန်မိုးလေဝသဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက် တွင် နန်မဒေါမုန်တိုင်းသည် နိုင်ငံ၏ အနောက်ပိုင်း ရှိမန်းစီရင်စု၊ အိုဒါမြို့အနီးကို ဗဟိုပြုနေပြီး အရှေ့မြောက်ဘက် သို့ တစ်နာရီလျှင် ကီလိုမီတာ ၃၀ အရှိန်ဖြင့် ရွေ့လျားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ပြင်းထန်သော အပူပိုင်းမုန်တိုင်း၏ ဗဟိုလေထုဖိအားမှာ ၉၇၅ ဟက်တိုပါစကယ် အဆင့်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံး လေတိုက် နှုန်းမှာ တစ်နာရီလျှင် ၁၀၈ ကီလိုမီတာ ဖြစ်သည်။

နန်မဒေါမုန်တိုင်းသည် စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက် (မနက်ဖြန်) ဟွန်ရှူးကျွန်းအနီး ဖြတ်သန်း၍ အရှေ့မြောက်ဘက်သို့ ဆက်လက် ရွေ့လျားမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။

မြစ်ကမ်းအနီးနှင့် မြေနိမ့်ပိုင်းဒေသများတွင် နေထိုင်သူများ အထူးဂရုစိုက်ကြရန် ဂျပန်အစိုးရတာဝန်ရှိသူများက တိုက်တွန်းထားကြောင်း NHK သတင်းအရ သိရသည်။

Source: NHK

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၇

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မိုးအဆက်မပြတ် ရွာသွန်းမှုနှင့် သည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုများကြောင့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ် အချို့တို့တွင် ရေကြီးရေလျှံမှု၊ မြေပြိုမှုများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော်လည်း စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းကြောင့် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပရဟိတ အသင်းများမှာ အခက်အခဲ ရှိနေ ကြသည်။

ထိုသို့ ဒေသခံ ပြည်သူများအား ကူညီကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ရာတွင် တစ်ရက်လျှင် ကားတစ်စီးအတွက် စက်သုံးဆီဖိုး ငါးသောင်း(၅၀၀၀၀)နီးပါးခန့် ကုန်ကျကြောင်း မော်လမြိုင်မြို့ရှိ ဘိုဘိုဝင်း အရေးပေါ် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဘိုဘိုဝင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လက်ရှိ အနေအထားကတော့ ကျနော်တို့ဆီမှာ မိုးရွာတော့ ဆီကတော့ လိုသလောက် ဝယ်လို့ ရနေတယ်။ အဲဒီပြဿနာတော့ မရှိနေဘူး။ စက်သုံးဆီ ဈေးတက်တဲ့ အခါမှာတော့ ကျနော်တို့ ကူညီမှုလုပ်ငန်းတွေမှာ တချို့ ကိစ္စတွေမှာ စိတ်ရော ကိုယ်ပါ ကူညီမှု လုပ်လိုက်ချင်ပေမယ့် တချို့ဟာတွေကျတော့ ချင့်ချိန်ပြီးတော့ပေါ့။ ဆိုကြ ပါစို့ တခြားနေရာကို သွားမယ်။ အဲဒီနယ်မြေမှာ တခြားအဖွဲ့ ရောက်နေပြီလား။ ရောက်နေပြီဆိုရင် ကျနော်တို့က မသွားတော့ဘူး။ အဓိကကတော့ စက်သုံးဆီ ဈေးကြီးလာတဲ့အတွက် ကူညီမှု လုပ်ငန်းတွေက ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ချင်ပေမယ့်လည်း စက်သုံးဆီကြောင့် ဟန့်တားမှုတွေ ဖြစ်လာတယ်ပေါ့။ အနည်းနဲ့အများတော့ ရပ်ကွက် တစ်ခုကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူ အင်နဲ့အားနဲ့ဝင်တဲ့ အခါကျတော့ အချိန်တိုအတွင်းမှာ ကူညီကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းကို ပိုလုပ်လို့ အဆင်ပြေတာပေါ့။ အင်အားနည်းတဲ့ အခါကျတော့ လုပ်ရတာတော့ အနည်း ကြန့်ကြာ သွားတာပေါ့။ အဲဒါမျိုးတွေ ရှိတယ်”ဟု ပြောသည်။

တာချီလိတ်မြို့ ရေကြီးရေလျှံနေမှု 

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ၌ စက်သုံးဆီဈေး မြင့်တက်ခြင်း၊ အချို့ဒေသများတွင် လိုသလောက်ဝယ်ယူ၍ မရရှိခြင်းနှင့် ရောင်းချသည့်ဆိုင်များ ပိတ်ထားခြင်းတို့ဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ ထိုအခက်အခဲများကြောင့် လက်ရှိ သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ် ကူညီကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်သည့် အခါတွင် ယခင်ကကဲ့သို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မဆောင်ရွက်နိုင်တော့ကြောင်း ပရဟိတ အသင်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပူတာအိုမြို့ရှိ ပန်းဥယျာဉ် ပရဟိတအသင်းမှ ကိုဒီတန်က“အခက်အခဲ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ပူတာအို အခြေအနေ မှာတော့။ မြန်မာပြည်ရဲ့ ထိပ်ဆုံးဆိုတော့ ဒီမြို့လေးက အင်မတန်မှ ခက်ခဲတဲ့ မြို့လေးပါ။ အခုက ကျနော်တို့ ပရဟိတလုပ်ဖို့ လူမှုရေးလုပ်ဖို့ပါ အခက်အခဲ ရှိနေပြီ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဆီဆိုင်က ဆီမရတော့ဘူး။ ဆီမရတဲ့ အခါကျတော့ ကူညီချင်လည်း ကားတွေ ဆွဲလို့မရတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်နေတယ်။ အခု ပူတာအို ဈေးနှုန်းနဲ့ဆို လူမှု ရေး ကားတွေက ဆီဖိုးက ငါးသောင်းအထက် ထည့်မှ အဆင်ပြေတယ်။ ကျနော်တို့ ပူတာအိုက ခရီးဝေးတွေပဲ ပြေး နေရတဲ့ အခါကျတော့။ အနီးအနားက အက်စီးဒန့်တို့ ဆေးရုံတက်ချင်တဲ့ ကိုယ်ဝန်သည် မိခင်တို့တော့ ကူညီပေးလို့ ရတယ်။ ခရီးဝေး သွားရမယ့် နေရာတွေကျတော့ အဆင်မပြေတော့ဘူး ဖြစ်နေတယ်။ မရတော့တာ ဆိုင်တွေက။ စက်သုံးဆီဆိုင်တွေက ပိတ်လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ လက်ရှိမှာ ဖွင့်ထားတဲ့ အခြေအနေ မရှိ မဖွင့်နိုင်သေးဘူးပေါ့။ ဝယ်လို့ရမယ့် နေရာကို မရှိတော့တာ ပူတာအိုက။ မနေ့က တစ်ဆိုင်တော့ဖွင့်တယ် တစ်နာရီလောက်ပဲ ဖွင့်တာ။ အဲဒီအချိန်မှာ ကျနော်တို့ မဝယ်မိရင်တော့ ဆီမရနိုင်ဘူးဖြစ်နေတာ”ဟု ပြောသည်။

ပရဟိတအသင်းများသို့ လှူဒါန်းသည့် အလှူရှင်များမှာလည်း နည်းပါးသွားသည့်အတွက် လက်ရှိ သဘာဝဘေး အန္တရာယ်ကြောင့် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် အသင်းရန်ပုံငွေများ အသုံးပြု၍ ဆောင်ရွက် နေ ရကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် သဘာဝဘေး အန္တရာယ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဆိုးဆိုးရွားရွား ကြီးကြီးမားမား ကြုံတွေ့လာရသည့်အခါ လက်ရှိ စက်သုံးဆီ ဈေးနှုန်းအတိုင်းဆိုပါက သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရထံ တင်ပြ အကူအညီ တောင်းခံခြင်းများ လုပ်ဆောင် လာရမည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပရဟိတအသင်းများထံက သိရသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အချို့ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှု၊ မိုးအဆက်မပြတ် ရွာသွန်းမှုတို့ကြောင့် ရေကြီးရေလျှံခြင်းများ ကြုံတွေ့ရသည့် ဒေသခံပြည်သူများအား ဘုန်းကြီးကျောင်းများသို့ ယာယီကယ်ဆယ်ရေးအဖြစ် ရွှေ့ပြောင်းထားရသည်။

စက်သုံးဆီထည့်ရန် လားရှိုးမြို့မှာ ဩဂုတ် ၁၃ ရက်က တန်းစီစောင့်နေစဉ်

တာချီလိတ်မြို့တွင် ယခုရက်ပိုင်း ဖြစ်ပွားသည့် ရေကြီးရေလျှံမှုသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တို့ဖြင့် နှိုင်းယှဉ် ပါက ဆိုးရွားကြောင်း ရွှေမယ်ယန်းပရဟိတအသင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အခုဒီမှာက ဘယ်လိုတွေ ဖြစ်သွားလဲဆိုတော့ မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းက ရေကြီးပြီးတော့မှ ဖြစ်သွားတဲ့ကိစ္စပေါ့။ ရေတက်သွားပြီးတော့မှ ဒီမှာ အပေါ် ရေဆင်းလာပြီး တန့်သွားတဲ့ ကိစ္စဆိုတော့ နည်းနည်းလေးတော့ အားစိုက် ပြီးတော့မှ အလုပ်လုပ်ရတာပေါ့လေ၊ ခါတိုင်းထက် ပိုပြီးတော့မှ။ အခုဟာက အပူပိုင်း မုန်တိုင်းဝင်သွားတဲ့ ဖြစ်သွား တဲ့ ကိစ္စဆိုတော့ ဒီတစ်ကြိမ်ကတော့ နည်းနည်းလေး ဆိုးတယ်ပေါ့။ ခါတိုင်းထက် တစ်ပေလောက် ပိုမြင့်တယ်။ ခါတိုင်းက အိမ်ထဲမှာ ၃ ပေလောက်ဝင်ရင် ဒီတစ်ကြိမ်တော့ ၄ ပေလောက်ဝင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

တာချီလိတ်မြို့ ရေကြီးနေမှု ပရဟိတလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်နေမှု

ဩဂုတ် ၁၆ ရက်နေ့ ညပိုင်း၌ မိုးဆက်တိုက် ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရန်ကုန် အပါအဝင် အခြားမြို့နယ်များတွင် ရေကြီး ရေလျှံခြင်းများ တွေ့ရသည်။

ကပ္ပလီ ပင်လယ်ပြင်တွင် မုတ်သုံလေ အားကောင်းရာမှ အားအလွန် ကောင်းနေသည့်အတွက် ယနေ့ (ဩဂုတ် ၁၇ ရက်) ညနေအထိ ခန့်မှန်းချက်အရ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် မွန်ပြည်နယ်တို့တွင် ဒေသအလိုက်နှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် နေရာကွက်၍ မိုးကြီးနိုင်ကြောင်း မိုးဇလက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဇူလိုင် ၁၉

အနောက်ဥရောပတွင် ပြင်းထန်စွာ ကျရောက်နေသော အပူလှိုင်းသည် မြောက်ဘက်သို့ ဦးတည်လာသဖြင့် ဇူလိုင် ၁၉ ရက် (ယနေ့) တွင် ပိုမိုပူပြင်းလာခြင်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ဘီဘီစီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်း သတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် စပိန်နိုင်ငံ၊ မြောက်ပိုင်း၌ အပူချိန် ၄၃ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် (၁၀၉ ဖာရင်ဟိုက်) အထိ စံချိန်တင်အောင် မြင့်တက်ခဲ့သလို ပြင်သစ်နှင့်ဗြိတိန်တွင်လည်း အပူလှိုင်းသတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရသည်။

ပြင်သစ်၊ ပေါ်တူဂီ၊ စပိန်နှင့် ဂရိနိုင်ငံများတွင် တောမီးလောင်၍ လူပေါင်းထောင်နှင့်ချီ၍ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။

ဗြိတိန်နိုင်ငံတွင် အပူပြင်းဆုံးနေ့ တစ်နေ့ကို ရင်ဆိုင်ရဖွယ် မျှော်လင့်ရပြီး ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းများတွင် အပူချိန် မြင့်မားလွန်း၍ ထိခိုက်မှုများ ရှိနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ခန့်မှန်းထားသည်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ဒေသအများအပြားနှင့် နိုင်ငံ၏ အနောက်ပိုင်း နန်တက်စ် (Nantes) မြို့တို့တွင် အပူချိန် ၄၂ ဒီဂရီစင်တီဂရီတ် အထိ အပူပြင်းဆုံး နေ့ရက်များကို ကြုံခဲ့ရသည်ဟု ပြင်သစ် အမျိုးသား မိုးလေဝသရုံးက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဗြိတိန်အပူချိန်နဲ့အတူ ပြည်သူများ (AP)

မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းအတွင်း တောမီးလောင်၍ လူပေါင်း ၃ သောင်းကျော် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရပြီး အရေးပေါ် ခိုလှုံစရာ အမိုးအကာများကို သက်ဆိုင်ရာက ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။

ဥရောပ အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ နာမည်ကျော် ခရီးသွားဆွဲဆောင်ရာ ဒေသဖြစ်သည့် ဂျီရွန်ဒီ (Gironde) တွင် ယခင်သီတင်း ပတ် ဇူလိုင် ၁၂ ရက် ကတည်းက မြေဧရိယာ ၄၂,၀၀၀ ဧက မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့ရာ မီးသတ်သမားများက ကြိုးစား ငြှိမ်းသတ်ခဲ့ သော်လည်း ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သည်။

“ကျနော့်ခေါင်းထဲကို ဝင်တဲ့အတွေးကတော့ မကောင်းဆိုးဝါး ဘီလူးတစ်ကောင် ဝင်လာသလို ခံစားမိပါတယ်”ဟု အဆိုပါ မီးလောင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဂျီရွန်ဒီဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂျင်လက်ဂလေဇီ (Jean-Luc Gleyze) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အဲဒီဘီလူးက ရေဘဝဲလို လက်တံတွေဖြန့်ပြီး ဥရောပ အရှေ့၊ အနောက် နှစ်ဘက်စလုံးကို ပိုပြီး ကြီးထွားလာနေပါတယ်။ အပူလှိုင်းကြောင့် လေထုထဲ ရေငွေ့မရှိတော့ ဒီလို ဘီလူးတစ်ကောင်ကို တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ဖို့ အင်မတန်ခက်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် အပူချိန်မှာ ၄၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်သို့ ကျဆင်းမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသော်လည်း ခြောက်သွေ့သော အခြေ အနေနှင့် ပြောင်းလဲနိုင်သော လေစီးကြောင်းများ ဆက်လက် ရှိနေသရွေ့ ယခုအပူလှိုင်းဒဏ်မှ ချက်ချင်းသက်သာရာ ရမည် မဟုတ်ကြောင်း ဂျီရွန်ဒီဒေသသို့ ရောက်ရှိနေသည့် ဘီဘီစီသတင်းထောက် လူစီဝီလျံဆင်က သတင်းပေးပို့ထားသည်။

Source: BBC

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅

လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ့စီးပွားရေး၏ အဓိကကျောရိုးဖြစ်ပြီး ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် စိုက်ပျိုး ထုတ် လုပ်နိုင်မှု စွမ်းအားများ ကျဆင်းလာနေခြင်းကို သတိပြုရန် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

ယနေ့ (ဇွန်လ ၅ ရက်) တွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားမှာ ၎င်းက အထက်ပါ အတိုင်း ပြောသွားကြောင်း သိရသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက “ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ့စီးပွားရေး၏ အဓိကကျောရိုးဖြစ်ပြီး ရာသီဥတု၏ ဆိုးကျိုး သက် ရောက်မှု အထူးသဖြင့် မုတ်သုံရာသီ တိုတောင်းလာခြင်း၊ နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ အပူချိန်တိုးလာခြင်းနှင့် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်ရှိ စိုက်ပျိုးမြေများတွင် ဆားငန်ရေ ဝင်ရောက်ခြင်းတို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်မှု စွမ်းအားများ ကျဆင်း လာခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ပြင် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်၏ အကျိုးဆက် အနေဖြင့် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် မြေဆီလွှာ ပျက်သုဉ်းခြင်းများကြောင့် စိုက်ပျိုးမြေများ လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးရခြင်းများသည် ဒေသခံများ၏ စားဝတ် နေရေး ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို များစွာ ထိခိုက်စေခဲ့သည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ပြောင်းလဲလာသည့် ရာသီဥတုနှင့်အညီ ရေကို အကျိုးရှိထိရောက်စွာ အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက် ရေလိုအပ်ချက် နည်း သည့် သီးနှံများ၊ ရေကြီးနစ်မြှုပ်မှုဒဏ်ခံ သီးနှံနှင့် ရောဂါနှင့်ပိုးမွှားဒဏ်ခံ သီးနှံများ ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ရာသီဥတုနှင့် ကိုက်ညီသည့် သီးနှံနှင့် သီးနှံပုံစံများ ပြောင်းလဲ စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ရေကိုချွေတာသုံးစွဲနိုင်သည့် ခေတ်မီ ရေသွင်းစနစ်များ အသုံးပြု စိုက်ပျိုးစေခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌက “မွေးမြူရေးကဏ္ဍသည် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် အဓိက ပံ့ပိုးပေးနေပြီး စားသုံးမှု ပုံစံကို ပြောင်းလဲ လုပ် ဆောင်ရာတွင် အသားစားသုံးမှု တိုးမြှင့်နိုင်ရေးအတွက် အဓိကကျသည့် ကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ တိရစ္ဆာန်များကရသည့် ဇီဝ မြေသြဇာများသည် ကောင်းကျိုးများ ရရှိစေနိုင်ခြင်းကြောင့် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများမှ ပတ်ဝန်းကျင်အပေး ဖြစ် လာနိုင်သည့် ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုများကို လျှော့ချပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သည့် သဘာဝနှင့်ကိုက်ညီသည့် မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးလာအောင် ဆောင်ရွက်ကြရမည်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး နိုင်ငံဖြစ်သည်မှာ မှန်ကန်သော်လည်း လက်ရှိ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး သွင်းအားစု စရိတ်များ မြင့်တက်နေခြင်း၊ စက်သုံးဆီဈေး မြင့်တက်နေခြင်း၊ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်များ ကုန်သွယ်နိုင်ရေး မလုပ်နိုင်ဘဲဖြစ်နေခြင်း တို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ရန် ခက်ခဲလာကြောင်း လယ်ယာ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။

ထို့နောက် တပ်မတော်မှ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လယ်ယာမြေများ သိမ်းဆည်းထားခြင်းကြောင့် တောင်သူများ လယ် ယာစိုက်ပျိုးစရာ မြေများ ရှားပါးနေခြင်း၊ နိုင်ငံတော်အဆင့် စီမံကိန်းများကြောင့် လယ်ယာမြေများ သိမ်းဆည်းခံရခြင်း ကြောင့် စိုက်ပျိုးမြေများ ရှားပါးနေခြင်း၊ စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုများကြောင့် နိုင်ငံခြားထွက် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကြခြင်းကြောင့် လယ်ယာလုပ်ကိုင်နိုင်သော လူငယ်များ နည်းပါးပြီး အသက်ကြီးရင့်သူများသာ ကျန်နေခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့် လည်း စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများ နည်းပါးလာနေကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသူများက ပြောသည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုကနေ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ကျယ်ပြန့်လာနေခြင်းကြောင့် နေအိမ်များ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရ သလို နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းကြောင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး လုပ်ကိုင်ရန် အခက်အခဲရှိနေ ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီးသား လယ်ယာများ ရိတ်သိမ်းနိုင်ခြင်းပင် အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၆

စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ကိုင်သည့် တောင်သူများအနေဖြင့် လက်ရှိ ရာသီဥတု အနေအထားသည် စိုက်ပျိုးရေး မလုပ်သင့်သေးသည့် အချိန်ဖြစ်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အနောက်တောင် မုတ်သုံလေ ဝင်ရောက်သည့် အခြေအနေကြောင့် လက်ရှိတွင် မိုးရွာသွန်းမှု ရာသီဥတုမှာ မမှန်ကန်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက “မုတ်သုံဝင်စ ဖြစ်တဲ့အတွက် မိုးနည်းတာတွေ၊ များတာတွေရော မိုးမမှန်တာတွေ၊ လေထုမငြိမ်သက်မှုကြောင့် လေပြင်းတိုက်တာတွေ၊ တခါတလေကျ နေရာကွက်ပြီး မိုးကြီးတာတွေဆိုတော့ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတွေ အနေနဲ့ကတော့ စိုက်ဖို့ပျိုးဖို့အချိန် သိပ်မရောက်သေးဘူးပေ့ါ။ ဘယ်လိုခေါ်မလဲ မိုးမမှန်သေးဘူး။ စိုက်ရင်းပျိုးရင်းနဲ့ မိုးနည်း နည်း ရပ်သွားမယ့် အနေထားမျိုး ရှိလာရင် မိုးရေလိုတာတွေ ရှိမယ်။ နောက် ဒီလိုကာလတွေမှာ ပင်လယ်ပြင်ထဲမှာ လေဖိ အားနည်း ရပ်ဝန်းတွေ၊ မုန်တိုင်းတွေ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထ ရှိတယ်ဆိုတော့ ဒီအရှိန်ကြောင့်လည်း ခုနက ပြောသလို မိုးသည်းထန်စွာ ရွာတာတွေ ရှိနိုင်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ စိုက်ပျိုးရေးတောင်သူတွေ အနေနဲ့ကတော့ မိုးလေဝသ သတင်းတွေ ဂရုတစိုက်လေး မျက်ခြေမပြတ်ဘဲနဲ့ စိုက်ရေးပျိုးရေး လုပ်ဆောင်ကြဖို့ လိုတာပေါ့နော်”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အနောက်တောင် မုတ်သုံလေသည် မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း ဒေသများနှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အရှေ့မြောက်ပိုင်းသို့ မေလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် စတင် ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မိုးရွာသွန်းမှုနဲ့လူထုဘ၀

မုတ်သုံဝင်ရောက်စ အချိန်တွင် ရာသီဥတုမှာ ဆိုးဝါးနိုင်ကြောင်း ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးလှထွန်းက “မုတ်သုံအဝင်တွေ ဘာတွေကျ သူက ဝင်စကာလဆိုတော့လေ stable မဖြစ်သေးဘူးပေါ့၊ မငြိမ်သေးဘူးဆိုတဲ့ အခါကျတော့ လေပြင်းတိုက်တာတွေ၊ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာတာတွေပေါ့။ ဒါတွေ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ မုတ်သုံ အဝင်မှာတော့ လေထု မငြိမ်မသက်မှုပေါ့နော်။ ဝင်တော့ဝင်နေပြီ သို့သော် တစ်ခါတစ်ရံကျရင် သူက မိုးလွယ် ကာလတွေလို မဟုတ်ဘူး။ လေထု မငြိမ်မသက်မှုတွေ ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ ခုနကပြောတဲ့ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာတယ်ဆိုတာ တခါတလေ အချိန်တို အတွင်းမှာ ‌နေရာကွက်ပြီးတော့ မိုးကြီးတာပေါ့။ တခါတလေ လေပြင်းတိုက်တဲ့ အနေထားပေါ့။ မိုးကြီးရင် ချောင်းတွေ မြောင်းတွေ လျှံတာတို့၊ ‌လေပါရင်တော့ သစ်ပင်သစ်ကိုင်းတွေ ပြိုတာ ကျိုးတာ လဲတာတွေတော့ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့နော် ”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ မုတ်သုံလေ ဝင်ရောက်သည့်အတွက် အခြားဒေသများတွင်လည်း မုတ်သုံဝင်ရောက်သည့် အင်အားပေါ် မူတည်ပြီး မိုးများခြင်း၊ မိုးနည်းခြင်းတို့ ကြုံတွေ့မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ မေ ၁၆

ယခုနှစ်အတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် စံချိန်တင်မြင့်မားသော အပူဒဏ်က မခံမရပ်နိုင်အောင် ဖိစီးနေကြောင်း၊ အဆောက်အဦအပြင်ဘက်တွင် လုပ်ကိုင်ရသော ဆင်းရဲနွမ်းပါးသည့် အလုပ်ကြမ်းသမားများမှာ ယင်းအပူဒဏ်ကို ခါးစည်းခံနေရကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

“ပူလွန်းလို့ အလုပ်မလုပ်ဘဲနေရင် ဘာနဲ့သွားစားမလဲ။ အပူပြင်းတာနဲ့ လူက ပင်ပန်းပြီး ရက်နည်းနည်းကြာအောင် အလုပ်မနိုင်တာနဲ့ ငုတ်တုတ်ထိုင်နေရတယ်” ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏မြို့တော်၊ နယူးဒေလီ ဆင်ခြေဖုံးမှ ဆောက်လုပ် ရေးလုပ်သားတစ်ဦးဖြစ်သူ ယိုဂျန်ဒရာတူဒရီက ရင်ဖွင့်သည်။

နယူးဒေလီနှင့်အနီးတဝိုက်တွင် အပူချိန်မှာ ယခုနှစ်အတွင်း ၄၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် (၁၁၃ ဖာရင်ဟိုက်)အထိ မြင့်တက်လာခဲ့သဖြင့် ယိုဂျန်ဒရာတူဒရီနှင့်အတူတူ အလုပ်လုပ်နေသော ဇနီးသည် လက်တာမှာ မကြာခဏ ဖျားနာခဲ့ရ၍ ဝင်ငွေလျော့ပါးခဲ့ရကြောင်း ၎င်းက ပြောပြသည်။

နွေရာသီအစောပိုင်း အပူပြင်းထန်ခြင်းသည် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး အိန္ဒိယနှင့် အိမ်နီးချင်း ပါကစ္စတန်တို့တွင် လူ ၁ ဘီလီယံကျော်သည် လွန်ကဲလာသောအပူဒဏ်ကို တစ်နည်းမဟုတ်တစ်နည်း ကြုံတွေ့ ရကြောင်း သိပ္ပံပညာရှင်များ ပြောကြသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ အတွင်း အပူပြင်းဆုံး မတ်လကို ယခုနှစ်ဖြတ်သန်းခဲ့ရပြီး နိုင်ငံ၏ တချို့ဒေသများ၌ ပြီးခဲ့သည့်ဧပြီလတွင် အမြင့်ဆုံးအပူချိန် စံချိန်တင်ခဲ့သည်။

နယူးဒေလီအပါအဝင် နေရာအနှံ့အပြားတွင် အပူချိန်မှာ ၄၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ ရှိခဲ့သည်။ မတ်လ နှောင်းပိုင်း ကတည်း အပူဒဏ်ကြောင့် သေဆုံးသည်ဟု ယူဆရသူ ဆယ်ဂဏန်းမျှ တွေ့ခဲ့ရသည်။

ပြင်းထန်သော အပူဒဏ်သက်ရောက်မှုမှ လျော့ပါးသက်သာစေဖို့ ပြည်နယ်အစိုးရအသီးသီးကို ဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာ မိုဒီက လိုအပ်သည့် ညွှန်ကြားချက်များ ပေးပို့ခဲ့သည်။

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်များတွင် အလုပ်ကြမ်းလုပ်ရသူများသည် လေးလံဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများ ထမ်းရင်း ဦးခေါင်း ပေါ်တွင် စုတ်ပြဲနေသော ပဝါများပတ်၍ နေပူရှိန် ကာကွယ်ကြရသည်။

ဖက်ဒရယ်အစိုးရထံမှ အချက်အလက်များအရ အပူဖိစီးမှုသည် ပြီးခဲ့သောနှစ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်အတွင်း သဘာဝဘေး အန္တရာယ်တစ်ခုအနေဖြင့် မိုးကြိုးပစ်ခံရ၍ သေဆုံးမှု ပိုများလာစေသည့်အကြောင်းရင်းတစ်ရပ်လည်း ဖြစ်လာ ကြောင်း အိန္ဒိယ သိပ္ပံနှင့်သဘာဝဝန်းကျင်ဆိုင်ရာဌာနမှ မြို့ပြပတ်ဝန်းကျင်သုတေသီ အဗီကဲဆွမ်ဗန်ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။

“အဲဒီလို သေဆုံးမှုကို အသက် ၃၀ ကနေ ၄၅ နှစ်ကြားရှိတဲ့ အမျိုးသားတွေမှာ ဖြစ်တတ်တာ တွေ့ရပါတယ်” ဟု အဗီကဲဆွမ်ဗန်ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယတွင် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံအချို့နှင့်မတူညီဘဲ အပူချိန် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ကျော်လွန်လာချိန်၌ အဆောက်အဦပြင်ပ သွားလာလှုပ်ရှားခြင်းကို တားဆီးသည့် ဥပဒေမရှိကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မေ ၉

မြန်မာနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းဒေသများသို့ မေ ၈ ရက်မှ ၁၄ ရက်ကြား မုတ်သုံစတင်ဝင်ရောက်နိုင်သည်ဟု မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက"ဒါက ဝင်ဖို့လည်း နည်းနည်း ကျိန်းသေသလောက်ရှိတယ်။ ရာခိုင်နှုန်းများ တယ်။ မုတ်သုံက တောင်ပိုင်းကို လောလောဆယ်တော့မဝင်သေးဘူး။ ဒီမုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် မိုးရွာပြီး ရင်တော့ နောက် မုတ်သုံကဆက်လာတော့ မုတ်သုံမိုးတွေဘာတွေက တောင်ပိုင်းမှာ ကျလာမှာပေါ့။ အဲဒီ တော့ တောင်ပိုင်းကတော့ မိုးသိပ်ပြတ်တော့မယ့်သဘောမရှိဘူး။ နောက်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွေမှာလည်း ၁၄ ရက်နဲ့ ၂၀ ရက်ကြားပေါ့။ မုတ်သုံဝင်စမှာလည်း မုတ်သုံအဝင်ပေါ့နော်။ မုတ်သုံအဝင်မှာလည်း နည်း နည်း မိုးသက်လေပြင်းကျတာတွေ ရှိတတ်တယ်ဆိုတော့ အဓိကကတော့ ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွေတော့ သတိထားရမှာပေါ့"ဟု ပြောသည်။

ထိုကာလ၌ မုတ်သုံမဝင်ရောက်သေးသည့် ဒေသများတွင်လည်း အပူပြန်တက်တိမ်ကြောင့် မိုးရွာခြင်းများ ရှိနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ပျမ်းမျှ ပုံမှန် မုတ်သုံဝင်ရောက်ချိန်သည် မေလ ၁၈ ရက်တွင် စတင် ဝင် ရောက်တတ်သည့်အတွက် ယခုနှစ်သည် မုတ်သုံဝင်စောသည်ဟု ယူဆရကြောင်း ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက ပြောသည်။

"မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ မိုးဦးကာလကို ကျနော်တို့က တစ်ပြည်လုံးကို မုတ်သုံဝင်မှ မိုးဦးကာလစတာလို့ သတ်မှတ်တာကိုး။ တောင်ပိုင်းဝင်ပြီးရင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၊ အလယ်ပိုင်း၊ အလယ်ပိုင်းပြီးရင် မြောက်‌ပိုင်း ပေါ့။ တပြည်လုံးလွှမ်းခြုံမှ ဒါ မိုးဦးကာလစတယ်လို့ ခေါ်တာပေါ့။ အဲဒီတော့ အလယ်ပိုင်းနဲ့ မြောက်ပိုင်း ကျတော့ နည်းနည်းလေး ပုံမှန်လောက်တော့ ဖြစ်လိမ့်မယ်ထင်တယ်။ တပြည်လုံး မုတ်သုံဝင်မယ့် အနေအထားကတော့ ပုံမှန်လောက်ပဲ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အရှေ့တောင်ပိုင်းတို့တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း အာစန်၏အရှိန်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း မိုးရွာသွန်းခြင်း၊ မိုးသက်လေပြင်း ကျခြင်း၊ လေပြင်းတိုက်ခတ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။

ထိုဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းသည် မေ ၁၃ ရက်နေ့ခန့်မှ ပြန်လည်ထွက်ခွာမည်ဖြစ်သဖြင့် ထိုရက်အထိ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် မိုးရွာသွန်းမှုများ ရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ယနေ့ မေလ ၉ ရက်မှ ၁၃ ရက်နေ့အတွင်း နေပြည်တော်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေး တိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် မွန်ပြည်နယ်တို့တွင် နေရာစိပ်စိပ်မှ နေရာအနှံ့အပြား မိုးထစ်ချုန်း ရွာနိုင်ကာ၊ အချို့ဒေသများတွင် ဒေသအလိုက်နှင့် နေရာကွက်၍ မိုးကြီးနိုင်ကြောင်း မိုးဇလက ထုတ်ပြန် ထားသည်။