CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၀

အနောက်တောင်မုတ်သုံလေသည် မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းတို့၌ ဆုတ်ခွာသွားပြီဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိတွင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၌ ရပ်တန့်နေသဖြင့် မိုးရွာသွန်းမှုများ ဆက်လက်ရှိနေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း မိုးလေဝသ နှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် လာမည့်ရက်များတွင်လည်း မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသများ၌ မိုးရွာသွန်းမှု ပြတ်ဦးမည်မဟုတ်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မုတ်သုံကအခု မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နားမှာ တန့်နေတယ် တစ်နေတယ်။ အဲဒီလို ဆုတ်ခါနီးကြတော့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နား မှာ မုတ်သုံဆုတ်ဖို့က နည်းနည်း‌နှောင့်နှေးနေတော့ အခုလိုမိုးရွာတာတွေ ကြုံတွေ့လာတာပေါ့ မိုးများတာပေါ့။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်လို့သတ်မှတ်တာ ပဲခူး၊ ရန်ကုန်၊ ဧရာဝတီ ဒါကိုမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသလို့ သတ်မှတ်တယ်။ တောင်ပိုင်းက မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီပေါ့လေ။ အဲဒီနေရာတွေမှာက မုတ်သုံမဆုတ်တဲ့အခါကြတော့ မိုးရွာသွန်းမှု တွေက မုတ်သုံအဆုတ်မှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ လေထုမငြိမ်မသက်မှုတွေကြောင့် များတယ်။ မိုးကတော့ ပြောရ ရင် မုတ်သုံအဆုတ်က အခု အဲဒီနေရာလေးမှာတင် တစ်နေတဲ့အခါကြတော့ ပဲခူးက နောက်တစ်ရက် နှစ်ရက် တော့ မိုးကတော့ရွာဦးမယ်။ သို့သော် အများကြီးရွာမယ့် အရင်ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေတုန်းကရွာတဲ့ မိုးရေချိန်ပမာဏ လောက်တော့ မရနိုင်ဘူးပေါ့။ ရွာတာက ရွာနေဦးမှာပဲ။ အဓိကကတော့ အချိန်တိုအတွင်း ရက်တိုတိုအတွင်း မိုးရွာသွန်းမှုပမာဏတွေ များတဲ့အခါမျိုးကြရင် ရေကြီးရေလျှံမှုတွေ ကြုံတွေ့လာနိုင်တယ်။ မုတ်သုံအဆုတ် လေထုမငြိမ်မသက်ဖြစ်မှုများတဲ့ ကာလတွေက အဲဒီမိုးကြိုးပစ်တာတွေ၊ ရက်တိုတိုအတွင်း မိုးသည်းထန်စွာ ရွာတဲ့ အနေအထားမျိုးလေးတွေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပဲခူးမြို့တွင်း ရေကြီးရေနစ်မြှုပ်မှု အခြေအနေ

ထို့အပြင် မြောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းဒေသများတွင် မုတ်သုံလေဆုတ်ခွာသွားပြီးဖြစ်သော်လည်း အခြား အကြောင်းအရာများကြောင့် မိုးအများအပြားရွာရန်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ရွာသည့်အခါတွင် ပုံမှန်မိုးရွာသကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ တစ်ခါတစ်ရံ နေရာကွက်ကြားရွာခြင်းမျိုးဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၌ မုတ်သုံလေဆုတ်ခွာမှု တန့်နေသည့်အတွက် ပဲခူးတိုင်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းမှစတင်ကာ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းပြီး စံချိန်တင်ရေနစ်မြှုပ်မှုကြောင့် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၃၆ ခု၌ အိမ်ထောင်စု ၃၄၆၅ စုရှိပြီး ရေဘေးသင့်ပြည်သူ တစ်သောင်း လေးထောင်ကျော် ရှိကြောင်း လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် ယနေ့ အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်တွင် လှည်းကူးမြို့၌လည်း ရေနစ်မြှုပ်မှုများဖြစ်ပေါ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သွားရောက်ကူညီကယ်ဆယ်ပေးနေသည့် ရွှေရောင်သမိုင်း အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဇွဲရန်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကူညီကယ်ဆယ်ရေးသမားများမှ ကူညီပို့ဆောင်ပေးနေစဉ်

“လှည်းကူးမှာ မနေ့က ပဲခူးကပြန်တဲ့အချိန် ရေအဲဒီလောက်မရှိဘူး။ အခုလှည်းကူးမြို့အဝင်နဲ့ လှည်းကူးဈေးနဲ့ ကြားထဲမှာတော့ ရေတက်နေတယ်။ ဒီဘက်က ရပ်ကွက်တွေ ကျွန်းကလေးတို့ အဲဒီလိုနေရာတွေမှာတော့ ရေလွှမ်းမိုးမှုတွေဖြစ်နေတယ်။ အခုကျနော်တို့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေကိုတော့ ကယ်ထုတ်တာတွေ လုပ်နေပါပြီ။ ရေတက်တာကတော့ ပမာဏများတယ်ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ ခါးလယ်လောက်တော့ရှိပါတယ်။ ခါးလယ် တချို့ နေရာတွေမှာ ကျော်တယ်။ အခုကျနော်တို့တစ်သင်းထဲမဟုတ်ဘူး။ ကြက်ခြေနီတို့၊ မီးသတ်တို့ အခြား လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ပြောင်းတာရွှေ့တာတွေ လုပ်နေပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မုတ်သုံ၏ သဘောတရားအရ အဝင်နှင့် ဆုတ်ခွာသည့်အခါများတွင် လေထုမငြိမ်မသက်မှုများကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှု ကြမ်းခြင်းများ ကြုံတွေ့ရကြောင်း၊ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့ခန့်တွင် မုတ်သုံဆုတ်ခွာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ မုတ်သုံဆုတ်ခွာသွားပြီးပါကလည်း ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် မုန်တိုင်း၊ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း များ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ဘက်မှ မုန်တိုင်းအကြွင်းအကျန် တိမ်တိုက်များ ရွေ့လာ ခြင်းမျိုး ရှိသဖြင့် မုတ်သုံဆုတ်သွားသော်လည်း မိုးရွာသွန်းမှုပြတ်မည့်အနေအထား မရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ စက်တင်ဘာ ၉

ဟောင်ကောင်တွင် နှစ်ပေါင်း ၁၄၀ အတွင်း အသည်းထန်ဆုံးဖြစ်သည့် မိုးများရွာသွန်းခဲ့သဖြင့် လူဦးရေ ထူထပ် သိပ်သည်းသည့် နေရာများ၌ ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆိုးရွားသည့် ရာသီဥတု အခြေအနေကြောင့် အာဏာပိုင်များက စာသင်ကျောင်းများကို ပိတ်ခဲ့ပြီး လမ်းများ၊ ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်များနှင့် မြေအောက်ရထားဘူတာရုံများတွင် ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပွားနေသဖြင့် အလုပ်သမား များကို နေအိမ်အတွင်း၌သာ နေထိုင်ရန် ညွှန်ကြားထားသည်။

ဟောင်ကောင်ကျွန်းနှင့် ကောင်းလွန်း (Kowloon) မြို့အကြား ဆက်သွယ်ထားသည့် မြေအောက် လှိုဏ်ခေါင်းထဲ တွင်လည်း ရေများဝင်နေပြီး အချို့နေရာ ဒေသများတွင် မြေပြိုမှုဖြစ်ပွားနိုင်သည့် သတိပေးချက်များကို ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင် စူပါမားကတ်ထဲမှာ ရေကြီးနေစဉ်

ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသ အေဂျင်စီကမူ ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် ညနေ ၄ နာရီ အချိန်အထိ နာရီအလိုက် မိုးရေချိန် ပမာဏသည် ၁၅၈ ဒသမ ၁ မီလီမီတာစီ ရှိခဲ့ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုမိုးရေချိန် ပမာဏသည် စစ်တမ်း စတင်ကောက်ယူခဲ့သည့် ၁၈၈၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အမြင့်ဆုံး မိုးရေချိန် ပမာဏအဖြစ် စံချိန်တင်ခဲ့သည်။

"မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီး၊ ရေလျှံမှုတွေ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ မြစ်ကမ်းပါးတွေနဲ့ နီးတဲ့နေရာတွေ မှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ ဒေသခံတွေ အနေနဲ့ မိုးလေဝသ အခြေအနေ သတိပေးချက်တွေကို အဆက်မပြတ် နားထောင်သင့်ပြီး ဘေးလွတ်ရာကို ရွှေ့ပြောင်းသင့်ပါတယ်"ဟု ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂျွန်လီ(John Lee)ကတော့ ဆိုးရွားသည့် ရေလွှမ်းမိုးမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး အလွန် စိုးရိမ်ကြောင်းနှင့် ရေဘေးအန္တရာယ်ကို တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းရန် အစိုးရဌာနအားလုံးကို ညွှန်ကြားထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းကလည်း တိုင်ဖွန်း ဟိုက်ကွေး (Haikui) သည် စက်တင်ဘာ ၅ ရက်က တရုတ်၏ ဖူကျန်း (Fujian) ပြည်နယ်သို့ မဝင်ရောက်မီ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ပျက်စီးမှု အများအပြား ရှိခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ ရေကြီးနေစဉ်

တိုင်ဖွန်းဟိုက်ကွေး တိုက်ခတ်ခဲ့မှုနှင့်အတူ လေဖိအားနည်းသည့် အခြေအနေများကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အဆက် မပြတ် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရာသီဥတု ဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲမှုကြောင့် အပူပိုင်း မုန်တိုင်းများကို ပိုမိုအားကောင်းလာခဲ့ပြီး၊ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုများ လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများ၊ ရေလွှမ်းမိုးမှု အန္တရာယ်များ ပိုမိုဆိုးရွား လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင် သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

 CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၈

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် မိုးခေါင်ခြင်း၊ မိုးများခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ရေကြီးရေလျှံခြင်းနှင့် မြေပြိုမှုများ လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းရန်လိုအပ်ကြောင်း  သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်နေသူများက ပြောသည်။

ရေကြီးရေလျှံခြင်းနှင့် မြေပြိုခြင်းမှာ သစ်တောပြုန်းတီးမှုနှင့်လည်း သက်ဆိုင်ကြောင်း၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် လျှော့ချနိုင်ရန် သစ်ပင်များကို စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းရန်လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်မှ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်နေသူ ကိုမျိုးလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အထူးသဖြင့် မိုးကြီးတာတွေ ဖြစ်တယ်။ မိုးခေါင်တာတွေ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ မိုးဦးမှာဆို မိုးမရွာ သလောက်ပဲ။ ခုနောက်ပိုင်းမှာ မိုးနည်းနည်း ရွာလာတယ်။ မိုးရွာလာမှုနဲ့အတူ ရေကြီးမှုတွေရှိတယ် နောက်ပြီး ကမ်းပါးပြိုကျမှုတွေ ရှိတယ်။ ဒါတွေအားလုံး ပျက်ကျမှုတွေကို ခြုံငုံကြည့်ရမယ်ဆိုရင် သစ်တောသစ်ပင်တွေ ပြုန်းတီးလာလို့ ပျက်စီးလာလို့ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်ပေါ့နော်။ မိုးတအားရွာတဲ့အခါ ရွာလိုက်တဲ့ မိုးတွေကို အကုန်လုံးကို ထိန်းပြီးမှ ဖြည်းဖြည်းချင်း အနိမ့်ပိုင်းကို စီးဆင်းတယ်ပေါ့နော်။ သစ်ပင်တွေရှိတဲ့ အခါမှာလည်း မိုးတအားရွာတဲ့ အခါလည်း ကမ်းပါးပြိုကျမှုကို ထိန်းနိုင်တယ်ပေါ့နော်။ ရွာလိုက်တဲ့ မိုးတွေအကုန်လုံးက သစ်ပင် တွေ မရှိတဲ့အခါ မြေနိမ့်ပိုင်းကို စီးဆင်းတဲ့အခါမှာ ရေကြီးမှုတွေ ဖြစ်တယ်။ အခုကတော့ သစ်တောသစ်ပင် ပြုန်း တီးမှုတွေကြောင့် ဒီဆိုးကျိုး သက်ရောက်မှုတွေ ဒီထိခိုက်မှုတွေကို ခံနေရတယ်ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ရေကြီးမှုကြောင့် ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ သစ်တောပြုန်းတီးခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းအရင်းမှာ မြေအသုံးချမှုကို အခြားသော ရည်ရွယ်ချက် များတွင် ပြောင်းလဲ အသုံးပြုခြင်း၊ သစ်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတွင် အလွန်အကျွံ သစ်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ လူဦးရေ တိုးပွား လာမှုနှင့်အတူ ကျေးရွာများ၊ မြို့များ ချဲ့ထွင်လာခြင်း၊ ထင်းနှင့်မီးသွေး အသုံးပြုခြင်း၊ သစ်နှင့် သစ်သား ဝယ်လိုအား များလာခြင်း၊ မှောင်ခိုသစ် ထုတ်လုပ်ခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့်ဟု သစ်တောဦးစီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထား သည်။

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆိုးရွားလာခြင်းမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနှင့် လူသား အရင်းအမြစ်များနှင့်လည်း သက်ဆိုင်မှုရှိကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ မော်လမြိုင် ပရဟိတအသင်းမှ ကိုဘိုဘိုဝင်းက ပြောသည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်ပထမအပတ်က မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းသစ် မြေပြိုမှုဖြစ်သွားစဉ်

၎င်းက “လက်ရှိကတော့ climate change ပေါ့နော် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုပေါ့နော်။ ပြောရမယ်ဆိုရင် တော့ အပင်တွေ မရှိလို့လည်း ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက လူသားအရင်းအမြစ်ဖြစ်တဲ့ ကားတွေ၊ စက်ရုံတွေ၊ အလုပ်ရုံတွေရဲ့ အပူရှိန်ကြောင့်လည်း ဒီရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကတော့ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက တော့ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တွေ ရေကြီးတဲ့ကိစ္စကတော့ ချောင်းတွေ မြောင်းတွေ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ဖြစ်တယ်။ ကိုယ့် အိမ်ရှေ့ ကိုယ်မြောင်း ဖောက်ရမှာတွေ မလုပ်ဘူးပေါ့နော်၊ အဲ့ဒါတွေကြောင့်လည်း ရေကြီးရေလျှံ ဖြစ်ပွားမှုဖြစ်တာ ပေါ့နော်။ အဓိကတော့ အခုနောက်ပိုင်း အပူစွမ်းအင်သုံးတဲ့ စက်ရုံတွေအနေနဲ့လည်း လည်ပတ်မှု မီးခိုးပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက ကျနော်တို့ မြန်မာပြည်မှာ ဘာတစ်ခုရှိလဲဆိုတော့ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ကိစ္စ။ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ကိစ္စက တော်တော်လေးကို မကောင်းတဲ့ကိစ္စ။ အပူရှိန်မြင့်မားမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်။ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ အလေ့ကို ဖျောက်ဖို့ တော့ လိုအပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မိုးတွင်းကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်း ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး စစ်တောင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသ တစ်လျှောက်ရှိ ဒေသများ၌  မိုးသည်း ထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသလို ရေနစ်သေဆုံးမှုများလည်း ရှိကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၇ ရက်နေ့က ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့နယ် လေးမြို့မြစ်ရေကြီးမှုကြောင့် အမျိုးသမီး တစ်ဦးနှင့် ကလေးတစ်ဦး ရေနစ်သေဆုံးသွားခဲ့သလို ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့ကလည်း ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မြို့ နယ်မှာ မြေပြိုကျမှုကြောင့် ကန်ထဲတွင် ရေကူးနေသည့် အမျိုးသမီးတစ်ဦး ရေနစ်သေဆုံးသွားကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေကြီး‌ရေလျှံမှု အဓိကဖြစ်ပွားသည့် ကာလမှာ ဇူလိုင်နှင့် ဩဂုတ်လတို့ဖြစ်ပြီး ယခုနှစ်တွင် ဇူလိုင်လ နောက်ဆုံး အပတ်မှစတင်ကာ မွန်ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

တောင်ကိုရီးယားတွင် ရက်ပေါင်းများစွာ မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းပြီး ရေကြီးမြေပြိုမှုများကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၃၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အယ်ဂျာဇီးလ်ယားမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများကို အစွမ်းကုန် လုပ်ဆောင်ကြရန် သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol)က အမိန့်ထုတ်ခဲ့သည်။ 

သမ္မတယွန်းသည် ယူကရိန်းခရီးစဉ်မှ ပြန်ရောက်စဉ်မှာပဲ သဘာဝဘေးတုံ့ပြန်ရေး အရေးပေါ် အစည်းအဝေးခေါ်၍ ကပ်ဘေးသင့်ပြည်သူများကို ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ရန် အားထုတ်ကြဖို့ အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။  

“ကျနော် မခံရပ်နိုင်လောက်အောင် ဝမ်းနည်းမိပါတယ်။ မိုးထဲရေထဲ သေဆုံးခဲ့သူတွေရဲ့ ဝိဉာဉ်တွေအတွက် ဆုတောင်းပေးပါတယ်။ ဆုံးပါးကြရတဲ့ မိသားစုတွေကိုလည်း နှစ်သိမ့်ပါတယ်”ဟု သမ္မတက ပြောသည်။ 

သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲကို တွေ့ရစဉ်

ကပ်ဘေးဒဏ်ခံရသည့် နေရာများကိုလည်း သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်သော ဒေသများအဖြစ် သတ်မှတ်၍ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများလုပ်နိုင်ရေး ထောက်ပံ့သွားမည်ဟု သမ္မတယွန်းက ကတိပြုခဲ့သည်။ 

နွေမုတ်သုံရာသီ အထွတ်အထိပ်ကို ရောက်လာသည့် တောင်ကိုရီးယားမှာ ဇူလိုင် ၉ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုဒဏ် ခံနေရသည်။

နိုင်ငံ၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းဒေသများတွင် ရေကြီးမှုများ အပြင် မြေပြိုမှုများပါ ဖြစ်ပွားနေသည်။

တောင်ကိုရီးယားမှာ ရေကြီးမှု ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေကြစဉ်

ချောင်းဂျူမြို့တွင်မူ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်သားများက ညအချိန်တွင် လှိုင်လမ်းထဲမှ နောက်ထပ် ရုပ်အလောင်း ၄ လောင်းကို ဆွဲထုတ်နေကြသည်။ 

အနီးအနားရှိ မြစ်မှ တာရိုးကျိုး၍ ရေကြီးရေလျှံလာရာ ဘတ်စ်ကားများ ၁၆ စင်းလောက် မျောပါသွားခဲ့သည်။ 

မီးသတ်ဌာနမှ အကြီးအကဲကမူ လှိုင်လမ်းထဲမှ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်သူ ၉ ယောက်ကို ကယ်ဆယ်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ကားများထဲတွင် ခရီးသည် မည်မျှ ပိတ်မိနေကြောင်း မသိနိုင်ဟု ပြောသည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးလ်ယား

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၇

လာမည့် ဇူလိုင်လ (၁၉) ရက်နေ့တွင် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မြောက်ပိုင်း၌ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းတစ်ခု ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်ကာ မုန်တိုင်းငယ်ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး အဆိုပါ မုန်တိုင်းငယ်၏အရှိန်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းတစ်ချို့တွင် မိုးကြီးရေလျှံဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ သတိပေးထားသည်ဟု သိရသည်။

အဆိုပါ မုန်တိုင်းငယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နိုင်သည့် အခြေအနေမရှိသော်လည်း ကြိုတင် ကာကွယ်နေထိုင်သင့်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။

“လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းတောင် မဖြစ်သေးဘူးလေ။ ၁၉ ရက်နေ့လောက်မှဖြစ်မှာ အဲဒီအခါကျရင် ကျနော်တို့ဆီက ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွေ တခြားနေရာတွေ မိုးများမယ်။ သက်ရောက်မှုက ဘယ်လောက်လောက် ရှိမယ် ဆိုတာကလည်း ကျနော်တို့ နေပြည်တော်က ထုတ်ပြန်ထားပြီးပြီလေ။ရေကြီးရေလျှံတွေဖြစ်နိုင်တယ် တချို့ နေရာတွေ အဲ့လိုထုတ်ပြန်ထားတာရှိတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် မြစ်ရေကြီးသည့် ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များတွင် မိုးလေ၀သဆိုင်ရာ သတိပေးနှိုးဆော်မှုများရှိခြင်းကြောင့် မြေနိမ့်ပိုင်းဒေသခံများအနေဖြင့် ဘေးလွတ်ရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ကြ ကြောင်း စစ်ကိုင်းဒေသကြီး ခန္တီးမြို့နယ်မှ ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးစိုင်းမင်းနောင် က CNI သို့ ပြောသည်။

ဦးစိုင်းမင်းနောင် က "ရေတော့ကြီးတယ်။ မြေနိမ့်ပိုင်းတော့ ဝင်နေပြီပေါ့နော်။ မြေနိမ့်ပိုင်းတွေကတော့ မြှုပ်နေပြီ။ကျနော်တို့ ခန္တီးတို့၊ ဟုမ္မလင်းတို့ဆိုတာက ရိုးနေပါပြီလေ ပြောရမယ်ဆိုရင် ရေကြီးတာလေ။ နှစ်စဥ်နှစ်တိုင်းတော့ မဟုတ်ဘူး။ အရင်တုန်းကတော့ အကြီးအကျယ် ဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်။ အိမ်တွေပြို ဘာတွေပြို ဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်။ဒါပေမယ့် ခုကမဖြစ်တာကြာပါပြီ။ မိုးတွင်းတိုင်း မိုးတွင်းတိုင်း ဒီမြေနိမ့်ပိုင်းကတော့ ရေနစ်တာ တွေရှိတာပေါ့နော်။မြေတအားနိမ့်တဲ့နေရာမို့လို့။ မြို့ကိုလွှမ်းတာတော့မရှိဘူး။ ကြာပါပြီ။ စိုးရိမ်ရေမှတ် ရောက်ရင်လည်း ကျနော်တို့ သိပ်စိတ်ပူစရာမရှိဘူးလေ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့အရင်တုန်းက ခန္တီးမြို့ကို ဝါးတစ်ပြန်လောက်ထိ ရေလွှမ်းဖူးတယ်လေ။ မြေနိမ့်နေရာတွေကတော့ ရေဝင်တာပေါ့နော်။ အဲ့လိုမျိုးကြတော့လည်း တစ်နေရာကို တစ်နေရာ ရွေ့ပြောင်းနေကြတာပေါ့နော်။ ကြိုပြီး ကြေညာထားရင် သိမ်းစရာရှိတာ သိမ်းပြီး” ဟု ပြောသည်။

သို့သော် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မိုးလေဝသအခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ အသိပေးနှိုးဆော်ခြင်းများမရှိကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ရသေ့တောင်မြို့နယ် ပုဗ္ပာရုံတိုက်ပွဲရှောင်စခန်းမှ တိုက်ပွဲရှောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးက CNI သို့ ပြောသည်။

 “ညီမတို့ ခု လောလောဆယ် မိုခါ ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ မိုးလေ၀သနဲ့ပက်သက်ပြီး ကြေညာတာမျိုးတွေ မရှိသေး ဘူး။ တကယ်လို့ အဲ့လို ရှိခဲ့တယ်ဆိုရင်တောင်မှ ကျမတို့ ပြည်သူတွေအတွက်ရော တခြားသူတွေအတွက်ရောပေါ့ နော်။အွန်လိုင်းပေါ်ကဖြစ်စေ ဒီ ရပ်ကွက်ထဲမှာဆိုလို့ရှိရင် လော်စပီကာနဲ့ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့နော် အဲ့လိုမျိုးတွေ ကြော်ငြာ တာမျိုးမရှိဘူးရှင့်။ အဲ့လိုမျိုးလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ အဲ့လိုမျိုးမရှိခဲ့ဘူး ဆိုလို့ရှိရင် အခု ကြုံခဲ့ပြီးသားတွေ မိုခါတုန်း ကလိုမျိုးပေါ့ လိုင်းပေါ်မှာ ကြော်ငြာတာမျိုးတွေတော့ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် လူကြီးတွေအနေနဲ့ရော ရပ်မိရပ်ဖတွေ အနေနဲ့ရော အဲ့လိုသတိပေးတာတွေမရှိဆိုတော့ ညီမတို့အနေနဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်တာမျိုးတွေ မရှိတာတို့ ဖြစ်သွား တာပေါ့နော်။အဲဒါကြောင့်မျိုးတွေကြောင့် ကျမတို့တွေ ဆုံးရှုံးမှုတွေ အများကြီးရှိတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

ယင်း လေဖိအားနည်းရပ်၀န်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်မည့် မုန်တိုင်းငယ်သည် လာမည့် ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပိုမိုအား ကောင်းလာနိုင်ပြီး အနောက်- အနောက်မြောက်ဘက်သို့ ရွေ့လျားကာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ သြရိဿပြည်နယ်နှင့် ချက်တစ်ဂတ်ပြည်နယ်တို့ကို ဖြတ်ကျော်နိုင်ကြောင်း မိုး/ဇလမှ ခန့်မှန်းထားသည်။

မုတ်သုံလေအားကောင်းမှုကြောင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် မိုးပိုများလာနိုင်သည်။

မိုးများခြင်းကြောင့် ချင်းတွင်မြစ်ရေသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ခန္တီးမြို့နယ်တွင် စိုးရိမ်ရေမှတ်အောက် နှစ်ပေ ခန့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီး အဆိုပါမြစ်ရေသည် နောက်နှစ်ရက်အတွင်း ယင်းမြို့၏ စိုးရိမ်ရေမှတ်ကို ရောက်ရှိနိုင် ကြောင်း၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်တွင် စိုးရိမ်ရေမှတ်အောက် တစ်လက်မခန့် ရောက်ရှိနေပြီး အဆိုပါ မြစ်ရေသည် နောက်တစ်ရက်အတွင်း ပေတစ်၀က်ခန့် မြင့်တက်လာနိုင်ကာ ယင်းမြို့၏ စိုးရိမ်ရေမှတ်အထက်သို့ ကျော်လွန်‌ ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟု မိုး/ဇလက ခန့်မှန်းထားကြောင်း ဇူလိုင် ၁၆ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ 

ယင်းသို့ မိုးများလာနိုင်ခြင်းကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ရေကြီးရေလျှံမှုများ အပါအဝင် မြေပြိုမှုများကိုလည်း အထူးသတိပြု၍ နေထိုင်သင့်ကြောင်း မိုး/ဇလညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက အသိပေးပြောဆိုထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

သဘာဝဘေးသည် အချိန်မရွေး ဖြစ်ပွားနိုင်သဖြင့် ရေရှည်ကာလများအတွက် ရည်ရွယ်ကာ ကမ်းရိုးတန်းဒေသ များရှိ နေအိမ် အဆောက်အဦများအား မုန်တိုင်းဒဏ်ခံနိုင်စေရန် ပြုပြင်ဆောက်လုပ် ပေးသင့်ကြောင်း အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က မိုးလေဝသအား နားဆင်ဖတ်ရှုမှု အားနည်းခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါတွင် နည်းပညာ ခေတ်ဖြစ်သည့် အတွက် မိုးလေဝသ သတင်းများအား ဖတ်ရှုမှု များပြားခြင်းကြောင့် မိုခါမုန်တိုင်း ဝင်ရောက်သည့်ဒေသများမှ ပြည်သူများသည် တိမ်းရှောင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသော်လည်း နေအိမ်အများစုမှာ ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ရခိုင်တွင် လက်ရှိ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ပြုလုပ်နေချိန်၌ နေအိမ်များအား နောင်ကာလများတွင် မုန်တိုင်းဒဏ် ခံနိုင်စေရန် နေအိမ်များအား သက်ဆိုင်ရာအစိုးရနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများမှ ကူညီထောက်ပံ့ ဆောက်လုပ်ပေးသင့်ကြောင်း Roma Time Organization မှ Founder ကိုကျော်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ရခိုင်မှာ တိုက်သွားတဲ့ မုန်တိုင်းမှာ စစ်တွေမှာဆိုရင် အပင်တွေလဲတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆလပ်လောင်းထားတဲ့ တိုက်တွေ၊ ၂ ထပ် ၃ ထပ် တိုက်တွေ၊ အခိုင်အခံ့ ဆောက်ထားတဲ့ တိုက်တွေက ဘာတစ်ခုမှ မဖြစ်ဘူးလေ။ ဒီ လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းက တဲအိမ်က ပြိုသွားရင် တဲအိမ်ကိုပဲ ပြန်ပြီးတော့ တာလဘတ်တွေ မိုးလိုက်ရင် နောက် တစ်ခါလာရင်လည်း ပါသွားမှာပဲ။ တစ်ခုခု ပေါင်းစည်းပြီးတော့ ရခိုင်လူနေမှုစနစ်ကို အိမ်တွေ ဘာတွေ ဆောက်ရင် တောင်မှပဲ အရင်တုန်းကလို တဲသာသာ အိမ်တွေ မဆောက်ဖို့၊ တိုက်တွေနဲ့ ဆလပ်လောင်းတဲ့ ဥစ္စာတွေ ဆောက်ဖို့ ဒါကို အစိုးရတစ်ရပ်ကနေပြီးတော့ နိုင်ငံတကာ အကူအညီအားကို ယူပြီးတော့ လုပ်ပေးဖို့ လိုလာပြီလို့ ထင်တယ်။ အဲဒီလို မဟုတ်ဘူးဆိုရင် အခုက မိုခါပြီးရင် နောက်တစ်လုံး လာမယ်လို့လည်း ကြားနေရတယ်။ မုန်တိုင်းက ဒီနှစ် မှာတော့ ပြင်းပြင်းထန်ထန်တိုက်ပြီး နောက်နှစ်မှာတော့ သနားလို့ မတိုက်ဘူး ဆိုတာလည်း မရှိဘူးလေ။ ဒါက ခန့်မှန်းလို့မရတဲ့ ကိစ္စတွေ။ အမြဲတမ်း ရှိနေမှာဆိုတော့ ကျနော်တို့က အမြဲတမ်း တာလဘတ်ကာလိုက် တဲအိမ် ကာတာလေးနဲ့ နေလိုက်ဆိုရင် လူနေမှုစတိုင်လ်ကိုတော့ Changes လုပ်ဖို့ လိုလာပြီ။ အဲဒီ Changes လုပ်မှာက တော့ ပြည်သူရဲ့ အားနဲ့မရဘူး။ အစိုးရအားရယ်၊ နိုင်ငံတကာအားရယ် ဒါတွေ လုပ်ပေးပြီးတော့ ပညာရှင်တွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့ မုန်တိုင်းနဲ့ နီးစပ်တဲ့ဒဏ်ကို ခံနိုင်ဖို့အတွက် အဆောက်အအုံတွေကို ဘယ်လိုဆောက်မယ်ဆိုတာ ကအစ သွပ်မိုးမယ့်ဥစ္စာတွေကအစ Technic နဲ့ လုပ်ရမယ့် အပိုင်းတွေလို့ မြင်လာတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် ဌာနဆိုင်ရာ အဆောက်အဦများ၊ စာသင်ကျောင်းများလည်း နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် အတွက် ပြန်လည်ပြုပြင်သည့်အခါတွင် မုန်တိုင်းဒဏ် ခံနိုင်စေရန် ထည့်သွင်းစဉ်းစား၍ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း လည်း ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များက အကြံပြုသည်။

မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်

မုန်တိုင်း ဖြတ်သန်းလေ့ရှိသည့် မြန်မာကမ်းရိုးတန်း ဒေသများတွင် မုန်တိုင်းဒဏ် ခံနိုင်စေရန်အတွက် ဒီရေတော အပင်များ စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း မော်လမြိုင်မြို့ရှိ ဘိုဘိုဝင်း အရေးပေါ် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဘိုဘိုဝင်း က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တချို့နေရာတွေမှာ ဒီရေတောပေါ့နော် ဧရာဝတီတိုင်းမှာဆို ဒီရေတောစိုက်တာတွေ ဘာတွေရှိတယ်ပေါ့။ အဓိကကတော့ ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အပင်တွေ စိုက်သင့်တယ်။ နောက်တစ်ခုက အဆောက်အဦ ဆောက်တဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့က မွန်ဆို နှစ်စဉ် မိုးများတယ်။ မိုးများတဲ့အတွက် မိုးဒဏ်ခံနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်သလိုပေါ့။ ဘယ်အချိန် ဘယ်ကာလမှာ ဝင်လာမလဲမသိတဲ့ မုန်တိုင်းအတွက် ကျနော်တို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်တဲ့အနေနဲ့ အဆောက်အဦတွေ ကို cyclone shelter တွေဆို အပေါ်မှာ အမိုးတွေကို ဘင့်လောင်းပြီးတော့မှ ဆောင်ရွက်တာ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီလို ပုံစံမျိုးပဲ အတတ်နိုင်ဆုံး နေအိမ်တွေ၊ ဌာနဆိုင်ရာ အဆောက်အဦတွေလည်း အတတ်နိုင်ဆုံးပေါ့ ခိုင်ခံ့မှုရှိအောင် ဒီလိုပုံစံလေးတွေ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။ ကုန်ကျငွေကတော့ များမယ်။ ဒါပေမယ့် ရေရှည်ပလန် အနေနဲ့ သိသင့်သိထိုက်။ အခုဆိုရင် မုန်တိုင်း လာမယ်ဆိုတာသိတယ် သိတဲ့အခါကျ ကြိုတင်ပြင်ဆင် ပစ္စည်းတွေ ရွှေ့ရပြုရ ပြောင်းရနဲ့ အများကြီး အခက်အခဲတွေ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့က မုန်တိုင်းဒဏ်ခံနိုင်တဲ့ အဆောက်အဦတွေကို အခုအချိန်ကစပြီး ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု လုပ်ငန်းတွေ လုပ်သင့်တယ်၊ ဆောက်သင့်တယ် လို့တော့ ထင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် မကြာသေးခင်က ဝင်ရောက်သွားခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ လမ်းများ၊ တံတားများ လည်း အများအပြား ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။

မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် လမ်းများ၊ တံတားများအား ဆောက်လုပ်ရာတွင်လည်း အစိုးရဌာနဆိုင်ရာမှ ချပေးလိုက်သည့် ဘတ်ဂျက်အား အဆင့်ဆင့် လာဘ်စားမှုမရှိစေဘဲ ဘတ်ဂျက် အပြည့်အဝ အသုံးပြု၍ ဆောက်လုပ်သင့်ကြောင်း လည်း Roma Time Organization မှ Founder ကိုကျော်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့ဆီမှာက အကုန်လုံးက အောက်ခြေကို ရောက်တဲ့အခါမှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ field ကို ရောက်တဲ့ အခါမှာ အဲဒီငွေသားက ချပေးသလောက် မရှိတော့ဘူးလေ။ အဲဒီလို အနေအထားတွေနဲ့ ဆောက်လိုက်တဲ့ အခါ ကျတော့ လူက စစ်ဆေးလိုက်ရင်တော့ လူမှာ အဂတိပါတဲ့အတွက် အဲဒီလိုအဖွဲ့တွေက စစ်ဆေးသမျှတော့ ဘယ်လိုမှ ခိုင်ခံ့တဲ့လမ်းတွေ၊ ကျောင်းတွေ ဖြစ်မလာဘူး။ လူကစစ်ရင် မပေါ်ဘူး။ လူကစစ်လိုက်ရင် သူတို့ကို လာဘ်ပေး လာဘ်ယူတွေ လုပ်လိုက်ရင်တော့ မပေါ်ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် တကယ့် မုန်တိုင်းကြီးကြီးတွေက သဘာဝ က စစ်လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ အမှုမှန်ပေါ်သွားတာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။

မကြာသေးခင်က ဝင်ရောက် တိုက်ခတ်ခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်း၏ အရှိန်ကြောင့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များရှိ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာ ၇၆၉ ရွာမှ လူနေအိမ် ၁၁၅၃၂ လုံး ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း နစကမှ သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၈

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ဖြတ်သန်းဝင်ရောက်ခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ဒေသခံများအပါအဝင် တောင်သူများ၏ နေအိမ်နှင့် စိုက်ခင်းများမှာလည်း ပျက်စီးသွားသည့်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ယခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးမှု ပုံမှန်ထက် ပို၍ လျော့ကျသွားနိုင်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိတောင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပုံမှန်ကာလများတွင် ဇွန်လနှင့် ဇူလိုင်လတို့တွင် မိုးစပါးစတင်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လက်ရှိအချိန်၌ တောင်သူများ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော်လည်း ယခု တောင်သူများ၏ ပျက်စီးဆုံးရှုံးသွားသည့် အနေအထား များအရ ကာလတိုအတွင်း စိုက်ပျိုးနိုင်ရန်မှာ မလွယ်ကူလှကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူ လယ် သမား သမဂ္ဂမှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ဇံက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တောင်သူတွေ အထူးသဖြင့် အခြေခံလူတန်းစားတွေကတော့ ဒီနှစ်မှာ မုတ်သုံရာသီပေါ့နော် မိုးစပါးစိုက်နိုင်မှု အနေအထားက တော်တော်လေးကို လျော့ကျသွားတဲ့ အနေအထားရှိတယ်။ အကြောင်းက ဘာလဲဆိုရင် သူတို့ရဲ့ အိုးအိမ်တွေ ပျက်စီးဆုံးရှုံးကြတယ်။ နဂိုကတည်းက နလန်မထူနိုင်ကြတဲ့အနေအထားအောက်မှာ သူတို့ရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ တော်တော်များများ ပျက်စီးသွားကြတဲ့အတွက်ကြောင့်ပေါ့ စပါးစိုက်ပျိုးတဲ့ရာသီမှာ တော်တော် လေးကို ထိခိုက်နိုင်တယ်လို့ ကျနော်တို့ သုံးသပ်တာရှိတယ်။ ကျနော်တို့က ဒီမုတ်သုံ မိုးရာသီကို အခြေခံပြီးတော့ စိုက်ပျိုးကြတဲ့ တောင်သူတွေဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ရခိုင်တစ်ပြည်လုံးအတိုင်းအတာအရ။ အဲဒီ မိုးရွာတဲ့အချိန်မှာ ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးမှု အဆင်သင့်မဖြစ်ခဲ့ဘူးဆိုရင် မိုးနှောင်းပိုင်းကာလရောက်မှ စိုက်တော့ ကျနော်တို့ အဆင်မပြေ နိုင်တော့ဘူး။ အခု ဒီကာလမှာက သူတို့က စားဝတ်နေရေး ရှင်းရှင်းပြောရရင် အိုးအိမ် နေထိုင်ရေးမှာ တော်တော် အခက်အခဲရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် လယ်ယာမြေ လုပ်ငန်းခွင်ကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့အတွက်ကကြတော့ တော်တော်လေး ကို အခက်အခဲရှိနိုင်တယ် ပြောလို့ရတယ်။ အဲဒီတော့ အိုးအိမ်တွေနဲ့ ပစ္စည်းတွေ ဆုံးရှုံးနေတဲ့ အနေအထား အောက်မှာ မိုးစပါး စိုက်ပျိုးဖို့အတွက် အခြေခံလူတန်းစားတွေကတော့ အခက်အခဲအကြပ်အတည်း တွေ့လိမ့်မယ် ပေါ့။ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ဆိုပါတော့ ဧက ၁၀ ရှိရင် ၅ ဧကထွန်နိုင်ဖို့အတွက်က မလွယ်လောက်ဘူးလို့ အဲဒီလို ခန့်မှန်းလို့ရတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကျောက်တော်မြို့ရှိ ပျက်စီးမှု အခြေအနေ

မုန်တိုင်းဝင်ရောက်ခဲ့မှုကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စိုက်ခင်းများ ပျက်စီးသွားသည့်အပြင် လယ်တဲများလည်း ပျက်စီး သွားကြောင်း၊ မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရန်အတွက် နေအိမ်များတွင် သိုလှောင်ထားသည့် မျိုးစပါးများသည်လည်း ရေ ဝင်ရောက်မှု ခေါင်းမိုးများလှန်မှုကြောင့် ပျက်စီးသွားကြသည်များလည်းရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့သို့ မိုးရေစိုသွားသည့်အတွက်ကြောင့် လက်ရှိတွင် နေပူ၌ ပြန်၍ လှန်းနေရကြောင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ အချို့ မြို့နယ်များတွင် နွေစပါးများအား အကုန်မရိတ်သိမ်းနိုင်ခဲ့ကြသဖြင့် မုန်တိုင်းဝင်ရောက်ခဲ့မှုကြောင့် ပျက်စီးသွား သည့် နွေစပါးစိုက်ခင်းများ ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

နွေစပါးပျက်စီးသွားသည့် တောင်သူများအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးကုန်ကျထားသည့် ငွေပမာဏ အရင်းလောက်သာ ပြန်ရ နိုင်ပြီး ယခုနှစ် နွေစပါးတွင် တောင်သူများအတွက် အမြတ်ရရှိကြမည်မဟုတ်ကြောင်းလည်း ကျောက်တော်မှ စပါး စိုက်တောင်သူ ဦးမောင်ထွီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းရှိ နေအိမ်များပျက်စီးမှု

“အခုကတော့ နွေစပါးလုပ်တဲ့လူတွေက ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ဒါမှမဟုတ် ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ထိခိုက်သွားတာပေါ့။ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီး လုပ်ရမယ်ဆိုရင်တော့ လူတွေက တော်တော် စိတ်ဓာတ်ကျနေကြတယ်။ အိမ်လည်း မရှိတော့ဘူး။ အိမ်ရှိပေမယ့် အခေါင်မရှိတာတို့ ဘာတို့။ နောက်ပြီးတော့ လယ်တဲလည်း မရှိတော့ဘူး။ အကုန်လုံး လုံးပမ်းနေရတယ်ဆိုတော့လေ အခုအချိန်မှာ အရင်အခါဆိုရင် မိုးစပါး မိုးကြိုထွန်တာတို့၊ နောက်ပြီးတော့ လယ်ယာ ကိရိယာတွေကို အဆင်သင့်လုပ်နေရတယ် ဒီအချိန်မှာ။ ဒါပေမယ့် ဒီမုန်တိုင်း တိုက်လိုက်တော့ အဓိက ကနေစရာရယ်၊ စားစရာရယ် လုံးပမ်းနေရတယ်။ မိုးစပါးထွန်ဖို့ဟာက အခုအချိန်မှာ အစီအစဉ် မချရသေးဘူးပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စပါးများ ယခုနှစ်အထွက်နှုန်း နည်းပါက လာမည့်နှစ်တွင် ဆန်စပါးဈေးနှုန်းမှာ အဆမတန် မြင့်တက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ တောင်သူများက သုံးသပ်သည်။

ထို့ကြောင့် ယခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးနိုင်ရန်မှာ မလွယ်ကူသောကြောင့် အစိုးရ ဌာနဆိုင်ရာများအနေဖြင့် လာမည့် နှစ်တွင် တောင်သူများ အဆင်ပြေစွာ စိုက်ပျိုးနိုင်စေရန်အတွက် ကူညီပံ့ပိုးမှုများ လုပ်ဆောင်ပေးရန်လည်း ရခိုင် တောင်သူများက မျှော်လင့်နေကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၈

ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း(မိုခါ) တိုက်ခတ်မှုကြောင့် ထိခိုက် ပျက်စီးခဲ့ရသော ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လူသားချင်းစာ နာထောက်ထားမှု အကူအညီများ လိုအပ်နေသူများထံသို့ နစက-က ပေးအပ်သည့် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် အိမ် ဆောက်ပစ္စည်းများ မေလ ၁၇ ရက်နေ့က ရောက်ရှိလာကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့ရှိ မုန်တိုင်းဒဏ်သင့် ပြည်သူများအား လိုအပ်သော ပစ္စည်းများ ကူညီထောက်ပံ့မှုများ ပေးနိုင်ရန် တပ်မတော်(ရေ)မှ ၂၉ မီတာ ကမ်းထိုးရေယာဉ် ၁ စီးသည် ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာနမှ MPT Mobile Van ကား ၁ စီး(၈ တန်)အား ကျောက်ဖြူမြို့ရှိ ကပ်သပြေကမ်းထိုးရပ်၌ တင်ဆောင်၍ မေလ ၁၆ ရက်က စစ်တွေမြို့သို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၉ မီတာ ကမ်းထိုးရေယာဉ် ၁ စီးသည် ဆန် ၄၀၀ အိတ်နှင့် ပဲ ၄၀ အိတ် ၂၂ တန်တို့ကို စစ်တွေမြို့၌ တင်ဆောင်၍ မေလ ၁၆ ရက်က ရသေ့တောင်မြို့သို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

MPT Mobile Van ကို တင်ဆောင်လာသည့် ကမ်းထိုးရေယာဉ်ကို တွေ့ရစဉ်

နစက-က “ တင့်ကားတင် ကမ်းထိုးရေယာဉ် ၁ စီစသည် ဘူးသီးတောင်မြို့ရျိ နယ်မြေခံတပ်မှ ထောက်ပံ့ရေး ပစ္စည်း ၄၈ ထုတ်၊ MILTRUCK ဂါလံ(၂၀၀၀) ဆံ့ကား ၂ စီး၊ DONE FENGE ရေသန့်စက်ကားကြီး ၁ စီး၊ HINO ရေသန့် စက်ကားကြိး ၁ စီး၊ SEINO TRUCK ၂ စီးနှင့် ထောက်ပံ့နှင့်ပို့ဆောင်ရေးတပ်မှ ဆန် ၁၅၀ အိတ် စုစုပေါင်း ၅၃.၅ တန်တို့အား စစ်တွေမြို့မှ တင်ဆောင်၍ အငူမော်သို့ ပို့ဆောင်ပေးရန် ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်”ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် စစ်ရေယာဉ်(ပြည်တော်အေး-၂)သည် အမျိုးသားသဘာဝဘေးအန္တရာယ် စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီမှ ဆန် ၁၂၂၅၀ အိတ်၊ မြန်မာ့စီးပွားရေးကော်ပိုရေးရှင်းမှ သွပ် ၈၀၀၀ ချပ်၊ သွပ်သံ ၁၇ ဖာ၊ စားအုန်းဆီ ၁၁၄၄ ဖာ၊ သွား တိုက် ဆေးဗူး ၆၆၇ ဖာ၊ သွားတိုက်တံ ၈၀ ဖာ၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာနမှ မှတ်ပုံတင် တောင်းခံလွှာပုံစံများ ၄၈ ထုပ်၊ မြန်မာ့မီးရထားမှ တာပေါ်လင် ၁၅ ချပ်၊ မီးစက် ၂ လုံး၊ ချိန်းဆော ၂ လက်၊ Water Pump ၁ ခု၊ ပို့ဆောင်ရေးမှ တာပေါ်လင် ၅ လိတ်၊ မီးစက် ၂ လုံး၊ ၃ မူးနိုင်လွန်ကြိုး ၃ ခွေ၊ ချိပ် ကွင်း ၁၀၀၀ ခုပါ ၁ ထုပ်၊ စက်ပစ္စည်း ၂ ထုပ်၊ ရိက္ခာခြောက်ဂျပ်ဖာ ၃ ခု၊ ဖယောင်းပုဆိုး ၁ လိတ်၊ မြန်မာ့ဆိပ် ကမ်းအာဏာပိုင်မှ မီးစက်နှင့် ဆက်စပ်ပစ္စည်းများ၊ ဆန် ၇၀ အိတ်၊ ဆီ ၇၀ ဗူး၊ ကော်ပုံးနှင့် ဒံအိုးများ စုစုပေါင်း ၆၆၀ တန်တို့ကို စစ်တွေမြို့သို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။
အလားတူ ၂၉ မီတာ ကမ်းထိုးရေယာဉ် ၁ စီးသည် ရေသန့်စက်ယာဉ် ၁ စီး၊ CANOPY အမိုးစိမ်း ၈၀ ထည်၊ ၆၀ ဆံ့ မိုးကာတဲ ၂၅ ခု၊ မိုးကာတဲဂျွိုင်းဆက် ၈ ထုပ်၊ မိုးကာတန်း ၂၅ စည်း၊ မိုးကာငုတ် ၂ စည်း စုစုပေါင်း ၁၇.၅ တန်ကို ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ဇော်ဟိန်းနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးစိုးသိန်းက ကူညီကယ်ဆယ်ရေး အဖွဲ့သို့ အလှူငွေပေးအပ်နေစဉ်

ထို့အပြင် ၂၉ မီတာ ကမ်းထိုးရေယာဉ် ၁ စီးသည် ရေသယ်ယာဉ် ၁ စီး၊ CANOPY အမိုးစိမ်း ၈၀ ထည်၊ ၆၀ ဆံ့ မိုးကာတဲ ၂၅ ခု၊ မိုးကာတဲဂျွိုင်းဆက် ၇ ထုပ်၊ မိုးကာတန်း ၂၅ စည်း၊ မိုးကာငုတ် ၂ စည်း စုစုပေါင်း ၁၅ တန်ကို စစ်တွေမြို့၌ တင်ဆောင်၍ စစ်တွေ- ရေချမ်းပြင်- ရသေ့တောင် ခရီးစဉ်အတိုင်း ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်ဟု နစက မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

စစ်ရေယာဉ်(မုတ္တမ)သည်လည်း ကူညီကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများ၊ စားသောက်ဖွယ်ရာများ၊ ကူညီကယ်ဆယ်ရေး ဆောင်ရွက်မည့် တပ်ဖွဲ့များနှင့် လျှပ်စစ်ဝန်ကြီးဌာနမှ ဝန်ထမ်း ၁၀၄ ဦးတို့ကို တင်ဆောင်၍ မေလ ၁၈ ရက်တွင် စစ်တွေမြို့သို့ ဆိုက်ကပ်ခဲ့သည်။