
- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1336
CNI International News
ဝါဂျီးမား၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈
ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အီရှီကာဝါ (Ishikawa) စီရင်စုနယ်တွင် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က အင်အားပြင်းငလျင် လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုစီရင်စုနယ်အတွင်းရှိ ဝါဂျီးမား (Wajima) မြို့တွင် နေထိုင်သည့် အထက်တန်းကျောင်းသား ၂၅၀ ခန့်သည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့်ခွဲခွာပြီး အခြားမြို့၌ ကျောင်းဆက်တက်နေရသည်ဟု Japan Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။
ထိုကျောင်းသားများသည် ဝါဂျီးမားမြို့နှင့် ကီလိုမီတာ ၁၀၀ ကွာဝေးသည့် ဟာကူဆန် (Hakusan) မြို့ရှိ ယာယီ အဆောင်များတွင် နှစ်လကြာ နေထိုင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ကျောင်းသင်ခန်းစာများကို ဆက်လက် သင်ယူရမည်ဖြစ်သည်။
ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ဝါဂျီးမားမြို့ရှိ အထက်တန်းကျောင်း ၃ ကျောင်းစလုံးကို ငလျင်ဒဏ်သင့် မြို့ခံများ အတွက် ယာယီကယ်ဆယ်ရေး စခန်းများအဖြစ် အသုံးပြုနေရသဖြင့် ကျောင်းသားများကို အခြားမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ ပြီး ပညာသင်ကြားပေးရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဝါဂျီးမား ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။
ဂျပန်ငလျင်ဒဏ်ခံထားရစဉ်
ထို့ပြင် ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် ဝါဂျီးမားမြို့ရှိ စာသင်ကျောင်းများတွင် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သဖြင့် ကလေးများကို ပညာသင်ကြားပေးရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။
အာဏာပိုင်များအနေဖြင့် မူလသင်ရိုးညွှန်းတမ်းအတိုင်း ဆက်လက် သင်ကြားပေးရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ဝါဂျီးမားအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ကလေးများကို သင်ကြားပေးမည့် ဆရာများ၏ သင်ကြား ပြသမှု အစီအစဉ်များကိုမူ အသေးစိတ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။
ဝါဂျီးမားမြို့ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသား စုစုပေါင်း ၄၀၀ ရှိသည့်အနက် ၂၅၀ ကို ဟာကူဆန်မြို့သို့ ပို့ဆောင် မည်ဖြစ်သော်လည်း ကျန်ကျောင်းသား ၁၅၀ အတွက် ပညာသင်ကြားမှု အစီအစဉ်များကိုမူ ရှင်းလင်းစွာ မသိရ သေးပေ။
ဂျပန်ကလေးငယ်များနဲ့ မိသားစုများ နှုတ်ဆက်နေစဉ်
ကျောင်းသားအားလုံးသည် ပညာသင်ကြားနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများ လိုအပ်ကြောင်းနှင့် ဟာကူဆန်မြို့မှ မိမိနေအိမ်သို့ စောစီးစွာ ပြန်လာချင်သည့် ကျောင်းသားများကိုလည်း ပြန်လာခွင့်ပေးမည်ဟု မြို့အာဏာပိုင်မျာက ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရှီကာဝါစီရင်စုနယ်ရှိ မူလတန်းကျောင်းများနှင့် အထက်တန်းကျောင်း စုစုပေါင်း ၂၈၁ ကျောင်းသည် ငလျင် လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သဖြင့် စာသင်ကျောင်းများကို ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်အထိ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နိုင် ခြင်းမရှိသေးကြောင်း အီရှီကာဝါ စီရင်စုနယ် ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။
Source: Japan Times

- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1316
CNI International News
ဝါဂျီးမား၊ ဇန်နဝါရီ ၉
ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က လှုပ်ခတ်ခဲ့သည့် အင်အားပြင်း ငလျင်ကြောင့် လူ ၁၆၈ ဦးထက်မနည်း သေဆုံး ကာ လူအများအပြား ပျောက်ဆုံးခဲ့ပြီး လူပေါင်းထောင်ချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။
ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က ရစ်ချ်တာစကေး ၇ ဒသမ ၆ ပြင်းအားရှိ ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထောင်နှင့်ချီသည့် စစ်သား များ၊ မီးသတ်သမားများနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့သည် အပျက်အစီးများအောက်တွင် ပိတ်မိနေသည့်သူများကို ကယ်တင်ရန် မျှော်လင့်ချက်နှင့် ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။
အာဏာပိုင်များကလည်း ငလျင်ဗဟိုချက်ဖြစ်သည့် အီရှီကာဝါ (Ishikawa) စီရင်စုနယ်ရှိ နိုတိုကျွန်းဆွယ် (Noto Peninsula) ပေါ်တွင် နှင်းများထူထပ်စွာ ကျဆင်းနေသဖြင့် မြေပြိုမှုအန္တရာယ်များ ပိုမိုဆိုးရွားနိုင်ကြောင်း သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ဂျပန်ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်
ထိုငလျင် လှုပ်ခတ်မှုကြောင့်် သေဆုံးသူ ၁၆၈ ဦးအနက် ၇၀ ခန့်သည် ဝါဂျီးမား (Wajima) မြို့မှဖြစ်ပြီး ကျန် သေဆုံးသူ ၇၀ သည် ဆူဇူး (Suzu) မြို့မှဖြစ်သည်။
ထို့နောက် သေဆုံးသူ ၁၈ ဦးမှာ အနူမီဇူ (Anamizu) မြို့မှ ဖြစ်သည်။ ကျန်သေဆုံးသူများမှာ အခြားမြို့ ၄ မြို့မှ ဖြစ်သည်။
လက်ရှိအချိန်အထိ ပျောက်ဆုံးသူ ၃၂၃ ဦးထက်မနည်းရှိပြီး ဒဏ်ရာရသူ ၅၆၅ ဦးရှိခဲ့ကာ လူနေအိမ်ပေါင်း ၁၃၉၀ ထက်မနည်း ထိခိုက်ပျက်စီးသွားခဲ့ကြောင်း ဒေသခံ အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က ထိုအင်အားပြင်း ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် မီတာအနည်းငယ်မြင့်သည့် ဆူနာမီလှိုင်းများ ရိုက်ခတ်ခဲ့ကာ နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များသည် နေ့စဉ် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဂျပန်ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်
ထိုကဲ့သို့ နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များသည် နောက်ထပ်တစ်လကြာ ဆက်လက်လှုပ်ခတ်နိုင်ကြောင်း ဂျပန် မိုးလေဝသ အရာရှိများက သတိပေးခဲ့သည်။
ထိုနောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များ၏ ပြင်းအားသည် လျော့နည်းသော်လည်း ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းတစ်ပတ်အတွင်း နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
ထို့ကြောင့် ဒေသခံများသည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည်လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်း မရှိသေးဘဲ လူအများအပြားသည် ယာယီကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများတွင် ခိုလှုံနေထိုင်နေရပြီး အကူအညီ အထောက်အပံ့များကို လိုအပ်နေသည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။
Source: အေပီ

- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1949
CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၀
အနောက်တောင်မုတ်သုံလေသည် မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းတို့၌ ဆုတ်ခွာသွားပြီဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိတွင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၌ ရပ်တန့်နေသဖြင့် မိုးရွာသွန်းမှုများ ဆက်လက်ရှိနေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း မိုးလေဝသ နှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ထို့ကြောင့် လာမည့်ရက်များတွင်လည်း မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသများ၌ မိုးရွာသွန်းမှု ပြတ်ဦးမည်မဟုတ်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
“မုတ်သုံကအခု မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နားမှာ တန့်နေတယ် တစ်နေတယ်။ အဲဒီလို ဆုတ်ခါနီးကြတော့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နား မှာ မုတ်သုံဆုတ်ဖို့က နည်းနည်းနှောင့်နှေးနေတော့ အခုလိုမိုးရွာတာတွေ ကြုံတွေ့လာတာပေါ့ မိုးများတာပေါ့။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်လို့သတ်မှတ်တာ ပဲခူး၊ ရန်ကုန်၊ ဧရာဝတီ ဒါကိုမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသလို့ သတ်မှတ်တယ်။ တောင်ပိုင်းက မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီပေါ့လေ။ အဲဒီနေရာတွေမှာက မုတ်သုံမဆုတ်တဲ့အခါကြတော့ မိုးရွာသွန်းမှု တွေက မုတ်သုံအဆုတ်မှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ လေထုမငြိမ်မသက်မှုတွေကြောင့် များတယ်။ မိုးကတော့ ပြောရ ရင် မုတ်သုံအဆုတ်က အခု အဲဒီနေရာလေးမှာတင် တစ်နေတဲ့အခါကြတော့ ပဲခူးက နောက်တစ်ရက် နှစ်ရက် တော့ မိုးကတော့ရွာဦးမယ်။ သို့သော် အများကြီးရွာမယ့် အရင်ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေတုန်းကရွာတဲ့ မိုးရေချိန်ပမာဏ လောက်တော့ မရနိုင်ဘူးပေါ့။ ရွာတာက ရွာနေဦးမှာပဲ။ အဓိကကတော့ အချိန်တိုအတွင်း ရက်တိုတိုအတွင်း မိုးရွာသွန်းမှုပမာဏတွေ များတဲ့အခါမျိုးကြရင် ရေကြီးရေလျှံမှုတွေ ကြုံတွေ့လာနိုင်တယ်။ မုတ်သုံအဆုတ် လေထုမငြိမ်မသက်ဖြစ်မှုများတဲ့ ကာလတွေက အဲဒီမိုးကြိုးပစ်တာတွေ၊ ရက်တိုတိုအတွင်း မိုးသည်းထန်စွာ ရွာတဲ့ အနေအထားမျိုးလေးတွေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ပဲခူးမြို့တွင်း ရေကြီးရေနစ်မြှုပ်မှု အခြေအနေ
ထို့အပြင် မြောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းဒေသများတွင် မုတ်သုံလေဆုတ်ခွာသွားပြီးဖြစ်သော်လည်း အခြား အကြောင်းအရာများကြောင့် မိုးအများအပြားရွာရန်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ရွာသည့်အခါတွင် ပုံမှန်မိုးရွာသကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ တစ်ခါတစ်ရံ နေရာကွက်ကြားရွာခြင်းမျိုးဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၌ မုတ်သုံလေဆုတ်ခွာမှု တန့်နေသည့်အတွက် ပဲခူးတိုင်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းမှစတင်ကာ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းပြီး စံချိန်တင်ရေနစ်မြှုပ်မှုကြောင့် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၃၆ ခု၌ အိမ်ထောင်စု ၃၄၆၅ စုရှိပြီး ရေဘေးသင့်ပြည်သူ တစ်သောင်း လေးထောင်ကျော် ရှိကြောင်း လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။
ထို့အပြင် ယနေ့ အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်တွင် လှည်းကူးမြို့၌လည်း ရေနစ်မြှုပ်မှုများဖြစ်ပေါ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သွားရောက်ကူညီကယ်ဆယ်ပေးနေသည့် ရွှေရောင်သမိုင်း အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဇွဲရန်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ကူညီကယ်ဆယ်ရေးသမားများမှ ကူညီပို့ဆောင်ပေးနေစဉ်
“လှည်းကူးမှာ မနေ့က ပဲခူးကပြန်တဲ့အချိန် ရေအဲဒီလောက်မရှိဘူး။ အခုလှည်းကူးမြို့အဝင်နဲ့ လှည်းကူးဈေးနဲ့ ကြားထဲမှာတော့ ရေတက်နေတယ်။ ဒီဘက်က ရပ်ကွက်တွေ ကျွန်းကလေးတို့ အဲဒီလိုနေရာတွေမှာတော့ ရေလွှမ်းမိုးမှုတွေဖြစ်နေတယ်။ အခုကျနော်တို့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေကိုတော့ ကယ်ထုတ်တာတွေ လုပ်နေပါပြီ။ ရေတက်တာကတော့ ပမာဏများတယ်ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ ခါးလယ်လောက်တော့ရှိပါတယ်။ ခါးလယ် တချို့ နေရာတွေမှာ ကျော်တယ်။ အခုကျနော်တို့တစ်သင်းထဲမဟုတ်ဘူး။ ကြက်ခြေနီတို့၊ မီးသတ်တို့ အခြား လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ပြောင်းတာရွှေ့တာတွေ လုပ်နေပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
မုတ်သုံ၏ သဘောတရားအရ အဝင်နှင့် ဆုတ်ခွာသည့်အခါများတွင် လေထုမငြိမ်မသက်မှုများကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှု ကြမ်းခြင်းများ ကြုံတွေ့ရကြောင်း၊ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့ခန့်တွင် မုတ်သုံဆုတ်ခွာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံမှ မုတ်သုံဆုတ်ခွာသွားပြီးပါကလည်း ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် မုန်တိုင်း၊ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း များ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ဘက်မှ မုန်တိုင်းအကြွင်းအကျန် တိမ်တိုက်များ ရွေ့လာ ခြင်းမျိုး ရှိသဖြင့် မုတ်သုံဆုတ်သွားသော်လည်း မိုးရွာသွန်းမှုပြတ်မည့်အနေအထား မရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။
- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1703
CNI International News
ဟောင်ကောင်၊ စက်တင်ဘာ ၉
ဟောင်ကောင်တွင် နှစ်ပေါင်း ၁၄၀ အတွင်း အသည်းထန်ဆုံးဖြစ်သည့် မိုးများရွာသွန်းခဲ့သဖြင့် လူဦးရေ ထူထပ် သိပ်သည်းသည့် နေရာများ၌ ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။
ဆိုးရွားသည့် ရာသီဥတု အခြေအနေကြောင့် အာဏာပိုင်များက စာသင်ကျောင်းများကို ပိတ်ခဲ့ပြီး လမ်းများ၊ ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်များနှင့် မြေအောက်ရထားဘူတာရုံများတွင် ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပွားနေသဖြင့် အလုပ်သမား များကို နေအိမ်အတွင်း၌သာ နေထိုင်ရန် ညွှန်ကြားထားသည်။
ဟောင်ကောင်ကျွန်းနှင့် ကောင်းလွန်း (Kowloon) မြို့အကြား ဆက်သွယ်ထားသည့် မြေအောက် လှိုဏ်ခေါင်းထဲ တွင်လည်း ရေများဝင်နေပြီး အချို့နေရာ ဒေသများတွင် မြေပြိုမှုဖြစ်ပွားနိုင်သည့် သတိပေးချက်များကို ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။
ဟောင်ကောင် စူပါမားကတ်ထဲမှာ ရေကြီးနေစဉ်
ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသ အေဂျင်စီကမူ ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် ညနေ ၄ နာရီ အချိန်အထိ နာရီအလိုက် မိုးရေချိန် ပမာဏသည် ၁၅၈ ဒသမ ၁ မီလီမီတာစီ ရှိခဲ့ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုမိုးရေချိန် ပမာဏသည် စစ်တမ်း စတင်ကောက်ယူခဲ့သည့် ၁၈၈၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အမြင့်ဆုံး မိုးရေချိန် ပမာဏအဖြစ် စံချိန်တင်ခဲ့သည်။
"မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီး၊ ရေလျှံမှုတွေ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ မြစ်ကမ်းပါးတွေနဲ့ နီးတဲ့နေရာတွေ မှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ ဒေသခံတွေ အနေနဲ့ မိုးလေဝသ အခြေအနေ သတိပေးချက်တွေကို အဆက်မပြတ် နားထောင်သင့်ပြီး ဘေးလွတ်ရာကို ရွှေ့ပြောင်းသင့်ပါတယ်"ဟု ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။
ဟောင်ကောင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂျွန်လီ(John Lee)ကတော့ ဆိုးရွားသည့် ရေလွှမ်းမိုးမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး အလွန် စိုးရိမ်ကြောင်းနှင့် ရေဘေးအန္တရာယ်ကို တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းရန် အစိုးရဌာနအားလုံးကို ညွှန်ကြားထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းကလည်း တိုင်ဖွန်း ဟိုက်ကွေး (Haikui) သည် စက်တင်ဘာ ၅ ရက်က တရုတ်၏ ဖူကျန်း (Fujian) ပြည်နယ်သို့ မဝင်ရောက်မီ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ပျက်စီးမှု အများအပြား ရှိခဲ့သည်။
ဟောင်ကောင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ ရေကြီးနေစဉ်
တိုင်ဖွန်းဟိုက်ကွေး တိုက်ခတ်ခဲ့မှုနှင့်အတူ လေဖိအားနည်းသည့် အခြေအနေများကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အဆက် မပြတ် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ပြောကြားခဲ့သည်။
ရာသီဥတု ဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲမှုကြောင့် အပူပိုင်း မုန်တိုင်းများကို ပိုမိုအားကောင်းလာခဲ့ပြီး၊ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုများ လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများ၊ ရေလွှမ်းမိုးမှု အန္တရာယ်များ ပိုမိုဆိုးရွား လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင် သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။
Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1817
CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၈
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် မိုးခေါင်ခြင်း၊ မိုးများခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ရေကြီးရေလျှံခြင်းနှင့် မြေပြိုမှုများ လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းရန်လိုအပ်ကြောင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်နေသူများက ပြောသည်။
ရေကြီးရေလျှံခြင်းနှင့် မြေပြိုခြင်းမှာ သစ်တောပြုန်းတီးမှုနှင့်လည်း သက်ဆိုင်ကြောင်း၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် လျှော့ချနိုင်ရန် သစ်ပင်များကို စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းရန်လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်မှ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်နေသူ ကိုမျိုးလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အထူးသဖြင့် မိုးကြီးတာတွေ ဖြစ်တယ်။ မိုးခေါင်တာတွေ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ မိုးဦးမှာဆို မိုးမရွာ သလောက်ပဲ။ ခုနောက်ပိုင်းမှာ မိုးနည်းနည်း ရွာလာတယ်။ မိုးရွာလာမှုနဲ့အတူ ရေကြီးမှုတွေရှိတယ် နောက်ပြီး ကမ်းပါးပြိုကျမှုတွေ ရှိတယ်။ ဒါတွေအားလုံး ပျက်ကျမှုတွေကို ခြုံငုံကြည့်ရမယ်ဆိုရင် သစ်တောသစ်ပင်တွေ ပြုန်းတီးလာလို့ ပျက်စီးလာလို့ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်ပေါ့နော်။ မိုးတအားရွာတဲ့အခါ ရွာလိုက်တဲ့ မိုးတွေကို အကုန်လုံးကို ထိန်းပြီးမှ ဖြည်းဖြည်းချင်း အနိမ့်ပိုင်းကို စီးဆင်းတယ်ပေါ့နော်။ သစ်ပင်တွေရှိတဲ့ အခါမှာလည်း မိုးတအားရွာတဲ့ အခါလည်း ကမ်းပါးပြိုကျမှုကို ထိန်းနိုင်တယ်ပေါ့နော်။ ရွာလိုက်တဲ့ မိုးတွေအကုန်လုံးက သစ်ပင် တွေ မရှိတဲ့အခါ မြေနိမ့်ပိုင်းကို စီးဆင်းတဲ့အခါမှာ ရေကြီးမှုတွေ ဖြစ်တယ်။ အခုကတော့ သစ်တောသစ်ပင် ပြုန်း တီးမှုတွေကြောင့် ဒီဆိုးကျိုး သက်ရောက်မှုတွေ ဒီထိခိုက်မှုတွေကို ခံနေရတယ်ပေါ့”ဟု ပြောသည်။
ရေကြီးမှုကြောင့် ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေစဉ်
မြန်မာနိုင်ငံ သစ်တောပြုန်းတီးခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းအရင်းမှာ မြေအသုံးချမှုကို အခြားသော ရည်ရွယ်ချက် များတွင် ပြောင်းလဲ အသုံးပြုခြင်း၊ သစ်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတွင် အလွန်အကျွံ သစ်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ လူဦးရေ တိုးပွား လာမှုနှင့်အတူ ကျေးရွာများ၊ မြို့များ ချဲ့ထွင်လာခြင်း၊ ထင်းနှင့်မီးသွေး အသုံးပြုခြင်း၊ သစ်နှင့် သစ်သား ဝယ်လိုအား များလာခြင်း၊ မှောင်ခိုသစ် ထုတ်လုပ်ခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့်ဟု သစ်တောဦးစီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထား သည်။
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆိုးရွားလာခြင်းမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနှင့် လူသား အရင်းအမြစ်များနှင့်လည်း သက်ဆိုင်မှုရှိကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ မော်လမြိုင် ပရဟိတအသင်းမှ ကိုဘိုဘိုဝင်းက ပြောသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်ပထမအပတ်က မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းသစ် မြေပြိုမှုဖြစ်သွားစဉ်
၎င်းက “လက်ရှိကတော့ climate change ပေါ့နော် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုပေါ့နော်။ ပြောရမယ်ဆိုရင် တော့ အပင်တွေ မရှိလို့လည်း ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက လူသားအရင်းအမြစ်ဖြစ်တဲ့ ကားတွေ၊ စက်ရုံတွေ၊ အလုပ်ရုံတွေရဲ့ အပူရှိန်ကြောင့်လည်း ဒီရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကတော့ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက တော့ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တွေ ရေကြီးတဲ့ကိစ္စကတော့ ချောင်းတွေ မြောင်းတွေ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ဖြစ်တယ်။ ကိုယ့် အိမ်ရှေ့ ကိုယ်မြောင်း ဖောက်ရမှာတွေ မလုပ်ဘူးပေါ့နော်၊ အဲ့ဒါတွေကြောင့်လည်း ရေကြီးရေလျှံ ဖြစ်ပွားမှုဖြစ်တာ ပေါ့နော်။ အဓိကတော့ အခုနောက်ပိုင်း အပူစွမ်းအင်သုံးတဲ့ စက်ရုံတွေအနေနဲ့လည်း လည်ပတ်မှု မီးခိုးပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက ကျနော်တို့ မြန်မာပြည်မှာ ဘာတစ်ခုရှိလဲဆိုတော့ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ကိစ္စ။ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ကိစ္စက တော်တော်လေးကို မကောင်းတဲ့ကိစ္စ။ အပူရှိန်မြင့်မားမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်။ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ အလေ့ကို ဖျောက်ဖို့ တော့ လိုအပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိ မိုးတွင်းကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်း ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး စစ်တောင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသ တစ်လျှောက်ရှိ ဒေသများ၌ မိုးသည်း ထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသလို ရေနစ်သေဆုံးမှုများလည်း ရှိကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၇ ရက်နေ့က ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့နယ် လေးမြို့မြစ်ရေကြီးမှုကြောင့် အမျိုးသမီး တစ်ဦးနှင့် ကလေးတစ်ဦး ရေနစ်သေဆုံးသွားခဲ့သလို ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့ကလည်း ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မြို့ နယ်မှာ မြေပြိုကျမှုကြောင့် ကန်ထဲတွင် ရေကူးနေသည့် အမျိုးသမီးတစ်ဦး ရေနစ်သေဆုံးသွားကြောင်း သိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေကြီးရေလျှံမှု အဓိကဖြစ်ပွားသည့် ကာလမှာ ဇူလိုင်နှင့် ဩဂုတ်လတို့ဖြစ်ပြီး ယခုနှစ်တွင် ဇူလိုင်လ နောက်ဆုံး အပတ်မှစတင်ကာ မွန်ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1700
CNI International News
ဆိုးလ်၊ ဇူလိုင် ၁၈
တောင်ကိုရီးယားတွင် ရက်ပေါင်းများစွာ မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းပြီး ရေကြီးမြေပြိုမှုများကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၃၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အယ်ဂျာဇီးလ်ယားမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။
ထို့နောက် ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများကို အစွမ်းကုန် လုပ်ဆောင်ကြရန် သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol)က အမိန့်ထုတ်ခဲ့သည်။
သမ္မတယွန်းသည် ယူကရိန်းခရီးစဉ်မှ ပြန်ရောက်စဉ်မှာပဲ သဘာဝဘေးတုံ့ပြန်ရေး အရေးပေါ် အစည်းအဝေးခေါ်၍ ကပ်ဘေးသင့်ပြည်သူများကို ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ရန် အားထုတ်ကြဖို့ အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
“ကျနော် မခံရပ်နိုင်လောက်အောင် ဝမ်းနည်းမိပါတယ်။ မိုးထဲရေထဲ သေဆုံးခဲ့သူတွေရဲ့ ဝိဉာဉ်တွေအတွက် ဆုတောင်းပေးပါတယ်။ ဆုံးပါးကြရတဲ့ မိသားစုတွေကိုလည်း နှစ်သိမ့်ပါတယ်”ဟု သမ္မတက ပြောသည်။
သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲကို တွေ့ရစဉ်
ကပ်ဘေးဒဏ်ခံရသည့် နေရာများကိုလည်း သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်သော ဒေသများအဖြစ် သတ်မှတ်၍ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများလုပ်နိုင်ရေး ထောက်ပံ့သွားမည်ဟု သမ္မတယွန်းက ကတိပြုခဲ့သည်။
နွေမုတ်သုံရာသီ အထွတ်အထိပ်ကို ရောက်လာသည့် တောင်ကိုရီးယားမှာ ဇူလိုင် ၉ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုဒဏ် ခံနေရသည်။
နိုင်ငံ၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းဒေသများတွင် ရေကြီးမှုများ အပြင် မြေပြိုမှုများပါ ဖြစ်ပွားနေသည်။
တောင်ကိုရီးယားမှာ ရေကြီးမှု ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေကြစဉ်
ချောင်းဂျူမြို့တွင်မူ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်သားများက ညအချိန်တွင် လှိုင်လမ်းထဲမှ နောက်ထပ် ရုပ်အလောင်း ၄ လောင်းကို ဆွဲထုတ်နေကြသည်။
အနီးအနားရှိ မြစ်မှ တာရိုးကျိုး၍ ရေကြီးရေလျှံလာရာ ဘတ်စ်ကားများ ၁၆ စင်းလောက် မျောပါသွားခဲ့သည်။
မီးသတ်ဌာနမှ အကြီးအကဲကမူ လှိုင်လမ်းထဲမှ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်သူ ၉ ယောက်ကို ကယ်ဆယ်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ကားများထဲတွင် ခရီးသည် မည်မျှ ပိတ်မိနေကြောင်း မသိနိုင်ဟု ပြောသည်။
Source: အယ်ဂျာဇီးလ်ယား

- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1537
CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၇
လာမည့် ဇူလိုင်လ (၁၉) ရက်နေ့တွင် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မြောက်ပိုင်း၌ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းတစ်ခု ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်ကာ မုန်တိုင်းငယ်ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး အဆိုပါ မုန်တိုင်းငယ်၏အရှိန်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းတစ်ချို့တွင် မိုးကြီးရေလျှံဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ သတိပေးထားသည်ဟု သိရသည်။
အဆိုပါ မုန်တိုင်းငယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နိုင်သည့် အခြေအနေမရှိသော်လည်း ကြိုတင် ကာကွယ်နေထိုင်သင့်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနကို ပြောသည်။
“လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းတောင် မဖြစ်သေးဘူးလေ။ ၁၉ ရက်နေ့လောက်မှဖြစ်မှာ အဲဒီအခါကျရင် ကျနော်တို့ဆီက ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွေ တခြားနေရာတွေ မိုးများမယ်။ သက်ရောက်မှုက ဘယ်လောက်လောက် ရှိမယ် ဆိုတာကလည်း ကျနော်တို့ နေပြည်တော်က ထုတ်ပြန်ထားပြီးပြီလေ။ရေကြီးရေလျှံတွေဖြစ်နိုင်တယ် တချို့ နေရာတွေ အဲ့လိုထုတ်ပြန်ထားတာရှိတယ်လေ” ဟု ပြောသည်။
ဒါ့အပြင် မြစ်ရေကြီးသည့် ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များတွင် မိုးလေ၀သဆိုင်ရာ သတိပေးနှိုးဆော်မှုများရှိခြင်းကြောင့် မြေနိမ့်ပိုင်းဒေသခံများအနေဖြင့် ဘေးလွတ်ရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ကြ ကြောင်း စစ်ကိုင်းဒေသကြီး ခန္တီးမြို့နယ်မှ ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးစိုင်းမင်းနောင် က CNI သို့ ပြောသည်။
ဦးစိုင်းမင်းနောင် က "ရေတော့ကြီးတယ်။ မြေနိမ့်ပိုင်းတော့ ဝင်နေပြီပေါ့နော်။ မြေနိမ့်ပိုင်းတွေကတော့ မြှုပ်နေပြီ။ကျနော်တို့ ခန္တီးတို့၊ ဟုမ္မလင်းတို့ဆိုတာက ရိုးနေပါပြီလေ ပြောရမယ်ဆိုရင် ရေကြီးတာလေ။ နှစ်စဥ်နှစ်တိုင်းတော့ မဟုတ်ဘူး။ အရင်တုန်းကတော့ အကြီးအကျယ် ဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်။ အိမ်တွေပြို ဘာတွေပြို ဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်။ဒါပေမယ့် ခုကမဖြစ်တာကြာပါပြီ။ မိုးတွင်းတိုင်း မိုးတွင်းတိုင်း ဒီမြေနိမ့်ပိုင်းကတော့ ရေနစ်တာ တွေရှိတာပေါ့နော်။မြေတအားနိမ့်တဲ့နေရာမို့လို့။ မြို့ကိုလွှမ်းတာတော့မရှိဘူး။ ကြာပါပြီ။ စိုးရိမ်ရေမှတ် ရောက်ရင်လည်း ကျနော်တို့ သိပ်စိတ်ပူစရာမရှိဘူးလေ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့အရင်တုန်းက ခန္တီးမြို့ကို ဝါးတစ်ပြန်လောက်ထိ ရေလွှမ်းဖူးတယ်လေ။ မြေနိမ့်နေရာတွေကတော့ ရေဝင်တာပေါ့နော်။ အဲ့လိုမျိုးကြတော့လည်း တစ်နေရာကို တစ်နေရာ ရွေ့ပြောင်းနေကြတာပေါ့နော်။ ကြိုပြီး ကြေညာထားရင် သိမ်းစရာရှိတာ သိမ်းပြီး” ဟု ပြောသည်။
သို့သော် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် မိုးလေဝသအခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ အသိပေးနှိုးဆော်ခြင်းများမရှိကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ် ရသေ့တောင်မြို့နယ် ပုဗ္ပာရုံတိုက်ပွဲရှောင်စခန်းမှ တိုက်ပွဲရှောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးက CNI သို့ ပြောသည်။
“ညီမတို့ ခု လောလောဆယ် မိုခါ ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ မိုးလေ၀သနဲ့ပက်သက်ပြီး ကြေညာတာမျိုးတွေ မရှိသေး ဘူး။ တကယ်လို့ အဲ့လို ရှိခဲ့တယ်ဆိုရင်တောင်မှ ကျမတို့ ပြည်သူတွေအတွက်ရော တခြားသူတွေအတွက်ရောပေါ့ နော်။အွန်လိုင်းပေါ်ကဖြစ်စေ ဒီ ရပ်ကွက်ထဲမှာဆိုလို့ရှိရင် လော်စပီကာနဲ့ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့နော် အဲ့လိုမျိုးတွေ ကြော်ငြာ တာမျိုးမရှိဘူးရှင့်။ အဲ့လိုမျိုးလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ အဲ့လိုမျိုးမရှိခဲ့ဘူး ဆိုလို့ရှိရင် အခု ကြုံခဲ့ပြီးသားတွေ မိုခါတုန်း ကလိုမျိုးပေါ့ လိုင်းပေါ်မှာ ကြော်ငြာတာမျိုးတွေတော့ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် လူကြီးတွေအနေနဲ့ရော ရပ်မိရပ်ဖတွေ အနေနဲ့ရော အဲ့လိုသတိပေးတာတွေမရှိဆိုတော့ ညီမတို့အနေနဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်တာမျိုးတွေ မရှိတာတို့ ဖြစ်သွား တာပေါ့နော်။အဲဒါကြောင့်မျိုးတွေကြောင့် ကျမတို့တွေ ဆုံးရှုံးမှုတွေ အများကြီးရှိတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။
ယင်း လေဖိအားနည်းရပ်၀န်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်မည့် မုန်တိုင်းငယ်သည် လာမည့် ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပိုမိုအား ကောင်းလာနိုင်ပြီး အနောက်- အနောက်မြောက်ဘက်သို့ ရွေ့လျားကာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ သြရိဿပြည်နယ်နှင့် ချက်တစ်ဂတ်ပြည်နယ်တို့ကို ဖြတ်ကျော်နိုင်ကြောင်း မိုး/ဇလမှ ခန့်မှန်းထားသည်။
မုတ်သုံလေအားကောင်းမှုကြောင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် မိုးပိုများလာနိုင်သည်။
မိုးများခြင်းကြောင့် ချင်းတွင်မြစ်ရေသည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ခန္တီးမြို့နယ်တွင် စိုးရိမ်ရေမှတ်အောက် နှစ်ပေ ခန့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီး အဆိုပါမြစ်ရေသည် နောက်နှစ်ရက်အတွင်း ယင်းမြို့၏ စိုးရိမ်ရေမှတ်ကို ရောက်ရှိနိုင် ကြောင်း၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်တွင် စိုးရိမ်ရေမှတ်အောက် တစ်လက်မခန့် ရောက်ရှိနေပြီး အဆိုပါ မြစ်ရေသည် နောက်တစ်ရက်အတွင်း ပေတစ်၀က်ခန့် မြင့်တက်လာနိုင်ကာ ယင်းမြို့၏ စိုးရိမ်ရေမှတ်အထက်သို့ ကျော်လွန် ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟု မိုး/ဇလက ခန့်မှန်းထားကြောင်း ဇူလိုင် ၁၆ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။
ယင်းသို့ မိုးများလာနိုင်ခြင်းကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ရေကြီးရေလျှံမှုများ အပါအဝင် မြေပြိုမှုများကိုလည်း အထူးသတိပြု၍ နေထိုင်သင့်ကြောင်း မိုး/ဇလညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက အသိပေးပြောဆိုထားသည်။

- By CNI
- Category: ရာသီဉတု
- Hits: 1546
CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁
သဘာဝဘေးသည် အချိန်မရွေး ဖြစ်ပွားနိုင်သဖြင့် ရေရှည်ကာလများအတွက် ရည်ရွယ်ကာ ကမ်းရိုးတန်းဒေသ များရှိ နေအိမ် အဆောက်အဦများအား မုန်တိုင်းဒဏ်ခံနိုင်စေရန် ပြုပြင်ဆောက်လုပ် ပေးသင့်ကြောင်း အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ယခင်က မိုးလေဝသအား နားဆင်ဖတ်ရှုမှု အားနည်းခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါတွင် နည်းပညာ ခေတ်ဖြစ်သည့် အတွက် မိုးလေဝသ သတင်းများအား ဖတ်ရှုမှု များပြားခြင်းကြောင့် မိုခါမုန်တိုင်း ဝင်ရောက်သည့်ဒေသများမှ ပြည်သူများသည် တိမ်းရှောင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသော်လည်း နေအိမ်အများစုမှာ ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။
ထို့ကြောင့် ရခိုင်တွင် လက်ရှိ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ပြုလုပ်နေချိန်၌ နေအိမ်များအား နောင်ကာလများတွင် မုန်တိုင်းဒဏ် ခံနိုင်စေရန် နေအိမ်များအား သက်ဆိုင်ရာအစိုးရနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများမှ ကူညီထောက်ပံ့ ဆောက်လုပ်ပေးသင့်ကြောင်း Roma Time Organization မှ Founder ကိုကျော်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်
၎င်းက “ရခိုင်မှာ တိုက်သွားတဲ့ မုန်တိုင်းမှာ စစ်တွေမှာဆိုရင် အပင်တွေလဲတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆလပ်လောင်းထားတဲ့ တိုက်တွေ၊ ၂ ထပ် ၃ ထပ် တိုက်တွေ၊ အခိုင်အခံ့ ဆောက်ထားတဲ့ တိုက်တွေက ဘာတစ်ခုမှ မဖြစ်ဘူးလေ။ ဒီ လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းက တဲအိမ်က ပြိုသွားရင် တဲအိမ်ကိုပဲ ပြန်ပြီးတော့ တာလဘတ်တွေ မိုးလိုက်ရင် နောက် တစ်ခါလာရင်လည်း ပါသွားမှာပဲ။ တစ်ခုခု ပေါင်းစည်းပြီးတော့ ရခိုင်လူနေမှုစနစ်ကို အိမ်တွေ ဘာတွေ ဆောက်ရင် တောင်မှပဲ အရင်တုန်းကလို တဲသာသာ အိမ်တွေ မဆောက်ဖို့၊ တိုက်တွေနဲ့ ဆလပ်လောင်းတဲ့ ဥစ္စာတွေ ဆောက်ဖို့ ဒါကို အစိုးရတစ်ရပ်ကနေပြီးတော့ နိုင်ငံတကာ အကူအညီအားကို ယူပြီးတော့ လုပ်ပေးဖို့ လိုလာပြီလို့ ထင်တယ်။ အဲဒီလို မဟုတ်ဘူးဆိုရင် အခုက မိုခါပြီးရင် နောက်တစ်လုံး လာမယ်လို့လည်း ကြားနေရတယ်။ မုန်တိုင်းက ဒီနှစ် မှာတော့ ပြင်းပြင်းထန်ထန်တိုက်ပြီး နောက်နှစ်မှာတော့ သနားလို့ မတိုက်ဘူး ဆိုတာလည်း မရှိဘူးလေ။ ဒါက ခန့်မှန်းလို့မရတဲ့ ကိစ္စတွေ။ အမြဲတမ်း ရှိနေမှာဆိုတော့ ကျနော်တို့က အမြဲတမ်း တာလဘတ်ကာလိုက် တဲအိမ် ကာတာလေးနဲ့ နေလိုက်ဆိုရင် လူနေမှုစတိုင်လ်ကိုတော့ Changes လုပ်ဖို့ လိုလာပြီ။ အဲဒီ Changes လုပ်မှာက တော့ ပြည်သူရဲ့ အားနဲ့မရဘူး။ အစိုးရအားရယ်၊ နိုင်ငံတကာအားရယ် ဒါတွေ လုပ်ပေးပြီးတော့ ပညာရှင်တွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့ မုန်တိုင်းနဲ့ နီးစပ်တဲ့ဒဏ်ကို ခံနိုင်ဖို့အတွက် အဆောက်အအုံတွေကို ဘယ်လိုဆောက်မယ်ဆိုတာ ကအစ သွပ်မိုးမယ့်ဥစ္စာတွေကအစ Technic နဲ့ လုပ်ရမယ့် အပိုင်းတွေလို့ မြင်လာတယ်” ဟု ပြောသည်။
ထို့အပြင် ဌာနဆိုင်ရာ အဆောက်အဦများ၊ စာသင်ကျောင်းများလည်း နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် အတွက် ပြန်လည်ပြုပြင်သည့်အခါတွင် မုန်တိုင်းဒဏ် ခံနိုင်စေရန် ထည့်သွင်းစဉ်းစား၍ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း လည်း ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များက အကြံပြုသည်။
မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်
မုန်တိုင်း ဖြတ်သန်းလေ့ရှိသည့် မြန်မာကမ်းရိုးတန်း ဒေသများတွင် မုန်တိုင်းဒဏ် ခံနိုင်စေရန်အတွက် ဒီရေတော အပင်များ စိုက်ပျိုးသင့်ကြောင်း မော်လမြိုင်မြို့ရှိ ဘိုဘိုဝင်း အရေးပေါ် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့မှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဘိုဘိုဝင်း က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “တချို့နေရာတွေမှာ ဒီရေတောပေါ့နော် ဧရာဝတီတိုင်းမှာဆို ဒီရေတောစိုက်တာတွေ ဘာတွေရှိတယ်ပေါ့။ အဓိကကတော့ ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အပင်တွေ စိုက်သင့်တယ်။ နောက်တစ်ခုက အဆောက်အဦ ဆောက်တဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့က မွန်ဆို နှစ်စဉ် မိုးများတယ်။ မိုးများတဲ့အတွက် မိုးဒဏ်ခံနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်သလိုပေါ့။ ဘယ်အချိန် ဘယ်ကာလမှာ ဝင်လာမလဲမသိတဲ့ မုန်တိုင်းအတွက် ကျနော်တို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်တဲ့အနေနဲ့ အဆောက်အဦတွေ ကို cyclone shelter တွေဆို အပေါ်မှာ အမိုးတွေကို ဘင့်လောင်းပြီးတော့မှ ဆောင်ရွက်တာ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီလို ပုံစံမျိုးပဲ အတတ်နိုင်ဆုံး နေအိမ်တွေ၊ ဌာနဆိုင်ရာ အဆောက်အဦတွေလည်း အတတ်နိုင်ဆုံးပေါ့ ခိုင်ခံ့မှုရှိအောင် ဒီလိုပုံစံလေးတွေ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့ မြင်တယ်။ ကုန်ကျငွေကတော့ များမယ်။ ဒါပေမယ့် ရေရှည်ပလန် အနေနဲ့ သိသင့်သိထိုက်။ အခုဆိုရင် မုန်တိုင်း လာမယ်ဆိုတာသိတယ် သိတဲ့အခါကျ ကြိုတင်ပြင်ဆင် ပစ္စည်းတွေ ရွှေ့ရပြုရ ပြောင်းရနဲ့ အများကြီး အခက်အခဲတွေ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့က မုန်တိုင်းဒဏ်ခံနိုင်တဲ့ အဆောက်အဦတွေကို အခုအချိန်ကစပြီး ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု လုပ်ငန်းတွေ လုပ်သင့်တယ်၊ ဆောက်သင့်တယ် လို့တော့ ထင်တယ်”ဟု ပြောသည်။
ထို့အပြင် မကြာသေးခင်က ဝင်ရောက်သွားခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ လမ်းများ၊ တံတားများ လည်း အများအပြား ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။
မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်
ထို့ကြောင့် လမ်းများ၊ တံတားများအား ဆောက်လုပ်ရာတွင်လည်း အစိုးရဌာနဆိုင်ရာမှ ချပေးလိုက်သည့် ဘတ်ဂျက်အား အဆင့်ဆင့် လာဘ်စားမှုမရှိစေဘဲ ဘတ်ဂျက် အပြည့်အဝ အသုံးပြု၍ ဆောက်လုပ်သင့်ကြောင်း လည်း Roma Time Organization မှ Founder ကိုကျော်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့ဆီမှာက အကုန်လုံးက အောက်ခြေကို ရောက်တဲ့အခါမှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ field ကို ရောက်တဲ့ အခါမှာ အဲဒီငွေသားက ချပေးသလောက် မရှိတော့ဘူးလေ။ အဲဒီလို အနေအထားတွေနဲ့ ဆောက်လိုက်တဲ့ အခါ ကျတော့ လူက စစ်ဆေးလိုက်ရင်တော့ လူမှာ အဂတိပါတဲ့အတွက် အဲဒီလိုအဖွဲ့တွေက စစ်ဆေးသမျှတော့ ဘယ်လိုမှ ခိုင်ခံ့တဲ့လမ်းတွေ၊ ကျောင်းတွေ ဖြစ်မလာဘူး။ လူကစစ်ရင် မပေါ်ဘူး။ လူကစစ်လိုက်ရင် သူတို့ကို လာဘ်ပေး လာဘ်ယူတွေ လုပ်လိုက်ရင်တော့ မပေါ်ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် တကယ့် မုန်တိုင်းကြီးကြီးတွေက သဘာဝ က စစ်လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ အမှုမှန်ပေါ်သွားတာပေါ့လေ” ဟု ပြောသည်။
မကြာသေးခင်က ဝင်ရောက် တိုက်ခတ်ခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်း၏ အရှိန်ကြောင့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များရှိ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာ ၇၆၉ ရွာမှ လူနေအိမ် ၁၁၅၃၂ လုံး ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း နစကမှ သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။