CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဧပြီ ၁၀

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် (Chaing Mai) မြို့သည် ဧပြီ ၉ ရက်တွင် ကမ္ဘာ့လေထု အညစ်ညမ်းဆုံးမြို့အဖြစ် နောက်တစ်ကြိမ် မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လေထုအတွင်း PM2.5 ပါဝင်မှုနှုန်း အလွန်မြင့်မားနေသဖြင့် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဧပြီ ၁၀ ရက်အထိ အစိုးရဝန်ထမ်းများနှင့် ပုဂ္ဂလိက ဝန်ထမ်းများကို နေအိမ်မှ အလုပ်လုပ်သည့် work from home စနစ်ဖြင့် အလုပ်လုပ်ကြရန်၊ ခရီးသွားများကိုလည်း အပြင်မထွက်ကြရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဒေသခံများနှင့် ခရီးသွားများ၏ ကျန်းမာရေးအတွက် ထိုကဲ့သို့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ချင်းမိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး နီရတ် ပွန်စစ်သီသာဗွန် (Nirat Pongsitthithavorn)က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုများကြောင့် PM2.5 ပြဿနာနှင့်ပတ်သက်ပြီး အာဏာပိုင်များနှင့် ပြည်သူများ အကြား ဆက်သွယ်ရေး ကွာဟချက်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ထောက်ပြခဲ့သည်။

PM2.5 ဆိုသည်မှာ သွေးကြောမျှင်များထဲသို့ ဝင်ရောက်နိုင်လောက်အောင် သေးငယ်သည့် ညစ်ညမ်းပစ္စည်း အမှုန်အမွှားများဖြစ်ပြီး ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေသည်။

တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုများနှင့် စိုက်ခင်းများ မီးရှို့မှုအား တားဆီးရန် လိုအပ်သည့် အစီအစဉ်များအားလုံးကို အရာရှိများက ကြိုးပမ်းနေသည်။

 လေထုညစ်ညမ်းနေတဲ့ ချင်းမိုင်မြို့ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအစီအစဉ်များထဲတွင် မီးရှို့သူများကို ဖမ်းဆီးနိုင်ရန်အတွက် သတင်းပေး တိုင်ကြားသူများအား ဆုငွေများ ချီးမြင့်မည့် အစီအစဉ်လည်း ပါဝင်သည်ဟု နီရတ်က ပြောသည်။

သို့သော်လည်း စိုက်ခင်းများ မီးရှို့ရှင်းလင်းမှုများသည် လျော့ကျမသွားခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဧပြီလ အစပိုင်းကတည်းက စိုက်ခင်းမီးရှို့ ရှင်းလင်းသည့် နေရာ ၅၀၀ ကျော်ကို ထောက်လှမ်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် စိုက်ခင်းများ မီးရှို့သော နေရာပေါင်း ၆၀၀၀ ကျော်ကို တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း နီရတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တောမီးလောင်မှုများနှင့် စိုက်ခင်းမီးရှို့မှုများမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် မီးခိုးများ၏ အခြေအနေမှာ ဆိုးရွားလာသဖြင့် ဧပြီ ၄ ရက်ကတည်းက ချင်းမိုင်၏ ဖန်း (Fang)နှင့် ပရာအို (Prao) ဒေသများကို အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဘေးအန္တရာယ်ဇုန်များအဖြစ် ကြေညာထားခဲ့သည်။

စားသောက်ဆိုင်များနှင့် အခြား ဖျော်ဖြေရေး နေရာများတွင်လည်း လာရောက်သည့် ဖောက်သည်များအတွက် လေအေးပေးစက်များ ဖွင့်ထားသော အခန်းများအတွင်း ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် အာဏာပိုင်များက ညွှန်ကြားထား သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

တိုကျို၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၇

ဂျပန်နိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းတွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက်နေ့က ဆီးနှင်းများ ထူထပ်သိပ်သည်းစွာ ကျဆင်းခဲ့သဖြင့် လမ်းပေါ်၌ လူပေါင်းများစွာ ချော်လဲမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် တိုကျိုမြို့တော်ရှိ ဆေးရုံမှာ လူပေါင်း ၁၀၉ ဦးခန့်  ဆေးဝါး ကုသမှု ခံယူနေရကြောင်း တိုကျိုမီးသတ်ဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၁၀ နာရီအထိ ဆေးရုံသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ရသည့် ဒဏ်ရာရရှိသူများထဲတွင် အသက် ၄ နှစ် အရွယ်ရှိသည့် ကလေးသူငယ်များမှအစ အသက် ၉၂ နှစ်အရွယ် သက်ကြီးရွယ်အိုများအထိ ပါဝင်ပြီး အသက် အန္တရာယ် စိုးရိမ်ရသူမရှိကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိမ်နီးချင်း ကာနာဂါဝါ (Kanagawa) စီရင်စုနယ် လူ ၅ ဦး ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး လူ ၃၄ ဦး အသေးစား ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကာ ဆိုင်တားမား (Saitama) စီရင်စုနယ်တွင်လည်း ၁၂ ဦး အသေးစား ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

ဂျပန်နိုင်ငံမှာ ဆီးနှင်းများ ကျနေစဉ်

ဂျပန်မိုးလေဝသအေဂျင်စီက စီရင်စုနယ် ၉ ခုနှစ် ဆီးနှင်းများ ထူထပ်သိပ်သည်းစွာ ကျရောက်မည့် သတိပေးချက် များကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သော်လည်း ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက် နံနက်ပိုင်းအထိ နေရာဒေသအချို့တွင် ဆီးနှင်းများနှင့် နှင်းမိုး များ သည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့သည်။

East Japan Railway မီးရထားကုမ္ပဏီ၏ ချူအို (Chuo) လမ်းကြောင်းနှင့် အိုမီ (Ome) လမ်းကြောင်းများတွင် ရထားပြေးဆွဲမှုများလည်း ယာယီ ရပ်နားခဲ့ရသည်။ 

Tokaido Shinkansen ကျည်ဆန် ရထားများသည်လည်း တိုကျိုမြို့တော်၏ ရှင်နာဂါဝါ (Shinagawa) ဘူတာရုံ နှင့် ကာနာဂါဝါ စီရင်စုနယ်ရှိ အိုဒါဝါရာ (Odawara) ဘူတာရုံအကြား ပြေးဆွဲမှုများကို အရှိန်လျှော့ပြီး ပြေးဆွဲခဲ့ရ သည်။

ထို့ပြင် All Nippon Airways နှင့် Japan Airlines လေကြောင်းလိုင်းများသည်လည်း ပြည်တွင်းလေကြောင်း ခရီးစဉ် ၃၀ ခန့်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ရသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

ဝါဂျီးမား၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အီရှီကာဝါ (Ishikawa) စီရင်စုနယ်တွင် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က အင်အားပြင်းငလျင် လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုစီရင်စုနယ်အတွင်းရှိ ဝါဂျီးမား (Wajima) မြို့တွင် နေထိုင်သည့် အထက်တန်းကျောင်းသား ၂၅၀ ခန့်သည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့်ခွဲခွာပြီး အခြားမြို့၌ ကျောင်းဆက်တက်နေရသည်ဟု Japan Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုကျောင်းသားများသည် ဝါဂျီးမားမြို့နှင့် ကီလိုမီတာ ၁၀၀ ကွာဝေးသည့် ဟာကူဆန် (Hakusan) မြို့ရှိ ယာယီ အဆောင်များတွင် နှစ်လကြာ နေထိုင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ကျောင်းသင်ခန်းစာများကို ဆက်လက် သင်ယူရမည်ဖြစ်သည်။

ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ဝါဂျီးမားမြို့ရှိ အထက်တန်းကျောင်း ၃ ကျောင်းစလုံးကို ငလျင်ဒဏ်သင့် မြို့ခံများ အတွက် ယာယီကယ်ဆယ်ရေး စခန်းများအဖြစ် အသုံးပြုနေရသဖြင့် ကျောင်းသားများကို အခြားမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ ပြီး ပညာသင်ကြားပေးရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဝါဂျီးမား ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျပန်ငလျင်ဒဏ်ခံထားရစဉ်

ထို့ပြင် ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် ဝါဂျီးမားမြို့ရှိ စာသင်ကျောင်းများတွင် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သဖြင့် ကလေးများကို ပညာသင်ကြားပေးရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။

အာဏာပိုင်များအနေဖြင့် မူလသင်ရိုးညွှန်းတမ်းအတိုင်း ဆက်လက် သင်ကြားပေးရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ဝါဂျီးမားအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ကလေးများကို သင်ကြားပေးမည့် ဆရာများ၏ သင်ကြား ပြသမှု အစီအစဉ်များကိုမူ အသေးစိတ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ဝါဂျီးမားမြို့ရှိ အထက်တန်းကျောင်းသား စုစုပေါင်း ၄၀၀ ရှိသည့်အနက် ၂၅၀ ကို ဟာကူဆန်မြို့သို့ ပို့ဆောင် မည်ဖြစ်သော်လည်း ကျန်ကျောင်းသား ၁၅၀ အတွက် ပညာသင်ကြားမှု အစီအစဉ်များကိုမူ ရှင်းလင်းစွာ မသိရ သေးပေ။

ဂျပန်ကလေးငယ်များနဲ့ မိသားစုများ နှုတ်ဆက်နေစဉ်

ကျောင်းသားအားလုံးသည် ပညာသင်ကြားနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများ လိုအပ်ကြောင်းနှင့် ဟာကူဆန်မြို့မှ မိမိနေအိမ်သို့ စောစီးစွာ ပြန်လာချင်သည့် ကျောင်းသားများကိုလည်း ပြန်လာခွင့်ပေးမည်ဟု မြို့အာဏာပိုင်မျာက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အီရှီကာဝါစီရင်စုနယ်ရှိ မူလတန်းကျောင်းများနှင့် အထက်တန်းကျောင်း စုစုပေါင်း ၂၈၁ ကျောင်းသည် ငလျင် လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သဖြင့် စာသင်ကျောင်းများကို ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်အထိ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နိုင် ခြင်းမရှိသေးကြောင်း အီရှီကာဝါ စီရင်စုနယ် ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Japan Times

CNI International News

ဝါဂျီးမား၊ ဇန်နဝါရီ ၉

ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က လှုပ်ခတ်ခဲ့သည့် အင်အားပြင်း ငလျင်ကြောင့် လူ ၁၆၈ ဦးထက်မနည်း သေဆုံး ကာ လူအများအပြား ပျောက်ဆုံးခဲ့ပြီး လူပေါင်းထောင်ချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က ရစ်ချ်တာစကေး ၇ ဒသမ ၆ ပြင်းအားရှိ ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထောင်နှင့်ချီသည့် စစ်သား များ၊ မီးသတ်သမားများနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့သည် အပျက်အစီးများအောက်တွင် ပိတ်မိနေသည့်သူများကို ကယ်တင်ရန် မျှော်လင့်ချက်နှင့် ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။ 

အာဏာပိုင်များကလည်း ငလျင်ဗဟိုချက်ဖြစ်သည့် အီရှီကာဝါ (Ishikawa) စီရင်စုနယ်ရှိ နိုတိုကျွန်းဆွယ် (Noto Peninsula) ပေါ်တွင် နှင်းများထူထပ်စွာ ကျဆင်းနေသဖြင့် မြေပြိုမှုအန္တရာယ်များ ပိုမိုဆိုးရွားနိုင်ကြောင်း သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဂျပန်ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုငလျင် လှုပ်ခတ်မှုကြောင့်် သေဆုံးသူ ၁၆၈ ဦးအနက် ၇၀ ခန့်သည် ဝါဂျီးမား (Wajima) မြို့မှဖြစ်ပြီး ကျန် သေဆုံးသူ ၇၀ သည် ဆူဇူး (Suzu) မြို့မှဖြစ်သည်။

ထို့နောက် သေဆုံးသူ ၁၈ ဦးမှာ အနူမီဇူ (Anamizu) မြို့မှ ဖြစ်သည်။ ကျန်သေဆုံးသူများမှာ အခြားမြို့ ၄ မြို့မှ ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ ပျောက်ဆုံးသူ ၃၂၃ ဦးထက်မနည်းရှိပြီး  ဒဏ်ရာရသူ ၅၆၅ ဦးရှိခဲ့ကာ လူနေအိမ်ပေါင်း ၁၃၉၀ ထက်မနည်း ထိခိုက်ပျက်စီးသွားခဲ့ကြောင်း ဒေသခံ အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်က ထိုအင်အားပြင်း ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် မီတာအနည်းငယ်မြင့်သည့် ဆူနာမီလှိုင်းများ ရိုက်ခတ်ခဲ့ကာ နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များသည် နေ့စဉ် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဂျပန်ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပျက်စီးနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုကဲ့သို့ နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များသည် နောက်ထပ်တစ်လကြာ ဆက်လက်လှုပ်ခတ်နိုင်ကြောင်း ဂျပန် မိုးလေဝသ အရာရှိများက သတိပေးခဲ့သည်။

ထိုနောက်ဆက်တွဲ ငလျင်များ၏ ပြင်းအားသည် လျော့နည်းသော်လည်း ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းတစ်ပတ်အတွင်း နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်ပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထို့ကြောင့် ဒေသခံများသည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည်လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်း မရှိသေးဘဲ လူအများအပြားသည် ယာယီကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများတွင် ခိုလှုံနေထိုင်နေရပြီး အကူအညီ အထောက်အပံ့များကို လိုအပ်နေသည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၀

အနောက်တောင်မုတ်သုံလေသည် မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းတို့၌ ဆုတ်ခွာသွားပြီဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိတွင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၌ ရပ်တန့်နေသဖြင့် မိုးရွာသွန်းမှုများ ဆက်လက်ရှိနေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း မိုးလေဝသ နှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် လာမည့်ရက်များတွင်လည်း မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသများ၌ မိုးရွာသွန်းမှု ပြတ်ဦးမည်မဟုတ်ကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မုတ်သုံကအခု မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နားမှာ တန့်နေတယ် တစ်နေတယ်။ အဲဒီလို ဆုတ်ခါနီးကြတော့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်နား မှာ မုတ်သုံဆုတ်ဖို့က နည်းနည်း‌နှောင့်နှေးနေတော့ အခုလိုမိုးရွာတာတွေ ကြုံတွေ့လာတာပေါ့ မိုးများတာပေါ့။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်လို့သတ်မှတ်တာ ပဲခူး၊ ရန်ကုန်၊ ဧရာဝတီ ဒါကိုမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသလို့ သတ်မှတ်တယ်။ တောင်ပိုင်းက မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီပေါ့လေ။ အဲဒီနေရာတွေမှာက မုတ်သုံမဆုတ်တဲ့အခါကြတော့ မိုးရွာသွန်းမှု တွေက မုတ်သုံအဆုတ်မှာ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ လေထုမငြိမ်မသက်မှုတွေကြောင့် များတယ်။ မိုးကတော့ ပြောရ ရင် မုတ်သုံအဆုတ်က အခု အဲဒီနေရာလေးမှာတင် တစ်နေတဲ့အခါကြတော့ ပဲခူးက နောက်တစ်ရက် နှစ်ရက် တော့ မိုးကတော့ရွာဦးမယ်။ သို့သော် အများကြီးရွာမယ့် အရင်ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေတုန်းကရွာတဲ့ မိုးရေချိန်ပမာဏ လောက်တော့ မရနိုင်ဘူးပေါ့။ ရွာတာက ရွာနေဦးမှာပဲ။ အဓိကကတော့ အချိန်တိုအတွင်း ရက်တိုတိုအတွင်း မိုးရွာသွန်းမှုပမာဏတွေ များတဲ့အခါမျိုးကြရင် ရေကြီးရေလျှံမှုတွေ ကြုံတွေ့လာနိုင်တယ်။ မုတ်သုံအဆုတ် လေထုမငြိမ်မသက်ဖြစ်မှုများတဲ့ ကာလတွေက အဲဒီမိုးကြိုးပစ်တာတွေ၊ ရက်တိုတိုအတွင်း မိုးသည်းထန်စွာ ရွာတဲ့ အနေအထားမျိုးလေးတွေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ပဲခူးမြို့တွင်း ရေကြီးရေနစ်မြှုပ်မှု အခြေအနေ

ထို့အပြင် မြောက်ပိုင်းနှင့် အလယ်ပိုင်းဒေသများတွင် မုတ်သုံလေဆုတ်ခွာသွားပြီးဖြစ်သော်လည်း အခြား အကြောင်းအရာများကြောင့် မိုးအများအပြားရွာရန်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ရွာသည့်အခါတွင် ပုံမှန်မိုးရွာသကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ တစ်ခါတစ်ရံ နေရာကွက်ကြားရွာခြင်းမျိုးဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၌ မုတ်သုံလေဆုတ်ခွာမှု တန့်နေသည့်အတွက် ပဲခူးတိုင်းတွင် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းမှစတင်ကာ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းပြီး စံချိန်တင်ရေနစ်မြှုပ်မှုကြောင့် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၃၆ ခု၌ အိမ်ထောင်စု ၃၄၆၅ စုရှိပြီး ရေဘေးသင့်ပြည်သူ တစ်သောင်း လေးထောင်ကျော် ရှိကြောင်း လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် ယနေ့ အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်တွင် လှည်းကူးမြို့၌လည်း ရေနစ်မြှုပ်မှုများဖြစ်ပေါ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သွားရောက်ကူညီကယ်ဆယ်ပေးနေသည့် ရွှေရောင်သမိုင်း အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေးအသင်းမှ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဇွဲရန်နိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ကူညီကယ်ဆယ်ရေးသမားများမှ ကူညီပို့ဆောင်ပေးနေစဉ်

“လှည်းကူးမှာ မနေ့က ပဲခူးကပြန်တဲ့အချိန် ရေအဲဒီလောက်မရှိဘူး။ အခုလှည်းကူးမြို့အဝင်နဲ့ လှည်းကူးဈေးနဲ့ ကြားထဲမှာတော့ ရေတက်နေတယ်။ ဒီဘက်က ရပ်ကွက်တွေ ကျွန်းကလေးတို့ အဲဒီလိုနေရာတွေမှာတော့ ရေလွှမ်းမိုးမှုတွေဖြစ်နေတယ်။ အခုကျနော်တို့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေကိုတော့ ကယ်ထုတ်တာတွေ လုပ်နေပါပြီ။ ရေတက်တာကတော့ ပမာဏများတယ်ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ ခါးလယ်လောက်တော့ရှိပါတယ်။ ခါးလယ် တချို့ နေရာတွေမှာ ကျော်တယ်။ အခုကျနော်တို့တစ်သင်းထဲမဟုတ်ဘူး။ ကြက်ခြေနီတို့၊ မီးသတ်တို့ အခြား လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတွေလည်း ပြောင်းတာရွှေ့တာတွေ လုပ်နေပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မုတ်သုံ၏ သဘောတရားအရ အဝင်နှင့် ဆုတ်ခွာသည့်အခါများတွင် လေထုမငြိမ်မသက်မှုများကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှု ကြမ်းခြင်းများ ကြုံတွေ့ရကြောင်း၊ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့ခန့်တွင် မုတ်သုံဆုတ်ခွာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ မုတ်သုံဆုတ်ခွာသွားပြီးပါကလည်း ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် မုန်တိုင်း၊ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း များ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ဘက်မှ မုန်တိုင်းအကြွင်းအကျန် တိမ်တိုက်များ ရွေ့လာ ခြင်းမျိုး ရှိသဖြင့် မုတ်သုံဆုတ်သွားသော်လည်း မိုးရွာသွန်းမှုပြတ်မည့်အနေအထား မရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ စက်တင်ဘာ ၉

ဟောင်ကောင်တွင် နှစ်ပေါင်း ၁၄၀ အတွင်း အသည်းထန်ဆုံးဖြစ်သည့် မိုးများရွာသွန်းခဲ့သဖြင့် လူဦးရေ ထူထပ် သိပ်သည်းသည့် နေရာများ၌ ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆိုးရွားသည့် ရာသီဥတု အခြေအနေကြောင့် အာဏာပိုင်များက စာသင်ကျောင်းများကို ပိတ်ခဲ့ပြီး လမ်းများ၊ ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်များနှင့် မြေအောက်ရထားဘူတာရုံများတွင် ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပွားနေသဖြင့် အလုပ်သမား များကို နေအိမ်အတွင်း၌သာ နေထိုင်ရန် ညွှန်ကြားထားသည်။

ဟောင်ကောင်ကျွန်းနှင့် ကောင်းလွန်း (Kowloon) မြို့အကြား ဆက်သွယ်ထားသည့် မြေအောက် လှိုဏ်ခေါင်းထဲ တွင်လည်း ရေများဝင်နေပြီး အချို့နေရာ ဒေသများတွင် မြေပြိုမှုဖြစ်ပွားနိုင်သည့် သတိပေးချက်များကို ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင် စူပါမားကတ်ထဲမှာ ရေကြီးနေစဉ်

ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသ အေဂျင်စီကမူ ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် ညနေ ၄ နာရီ အချိန်အထိ နာရီအလိုက် မိုးရေချိန် ပမာဏသည် ၁၅၈ ဒသမ ၁ မီလီမီတာစီ ရှိခဲ့ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုမိုးရေချိန် ပမာဏသည် စစ်တမ်း စတင်ကောက်ယူခဲ့သည့် ၁၈၈၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အမြင့်ဆုံး မိုးရေချိန် ပမာဏအဖြစ် စံချိန်တင်ခဲ့သည်။

"မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီး၊ ရေလျှံမှုတွေ ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ မြစ်ကမ်းပါးတွေနဲ့ နီးတဲ့နေရာတွေ မှာ နေထိုင်နေကြတဲ့ ဒေသခံတွေ အနေနဲ့ မိုးလေဝသ အခြေအနေ သတိပေးချက်တွေကို အဆက်မပြတ် နားထောင်သင့်ပြီး ဘေးလွတ်ရာကို ရွှေ့ပြောင်းသင့်ပါတယ်"ဟု ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂျွန်လီ(John Lee)ကတော့ ဆိုးရွားသည့် ရေလွှမ်းမိုးမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး အလွန် စိုးရိမ်ကြောင်းနှင့် ရေဘေးအန္တရာယ်ကို တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းရန် အစိုးရဌာနအားလုံးကို ညွှန်ကြားထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းကလည်း တိုင်ဖွန်း ဟိုက်ကွေး (Haikui) သည် စက်တင်ဘာ ၅ ရက်က တရုတ်၏ ဖူကျန်း (Fujian) ပြည်နယ်သို့ မဝင်ရောက်မီ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ပျက်စီးမှု အများအပြား ရှိခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ ရေကြီးနေစဉ်

တိုင်ဖွန်းဟိုက်ကွေး တိုက်ခတ်ခဲ့မှုနှင့်အတူ လေဖိအားနည်းသည့် အခြေအနေများကြောင့် ယခုကဲ့သို့ အဆက် မပြတ် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဟောင်ကောင် မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရာသီဥတု ဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲမှုကြောင့် အပူပိုင်း မုန်တိုင်းများကို ပိုမိုအားကောင်းလာခဲ့ပြီး၊ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုများ လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများ၊ ရေလွှမ်းမိုးမှု အန္တရာယ်များ ပိုမိုဆိုးရွား လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင် သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

 CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၈

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် မိုးခေါင်ခြင်း၊ မိုးများခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ရေကြီးရေလျှံခြင်းနှင့် မြေပြိုမှုများ လျှော့ချနိုင်ရန်အတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းရန်လိုအပ်ကြောင်း  သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်နေသူများက ပြောသည်။

ရေကြီးရေလျှံခြင်းနှင့် မြေပြိုခြင်းမှာ သစ်တောပြုန်းတီးမှုနှင့်လည်း သက်ဆိုင်ကြောင်း၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် လျှော့ချနိုင်ရန် သစ်ပင်များကို စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းရန်လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့နယ်မှ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်နေသူ ကိုမျိုးလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အထူးသဖြင့် မိုးကြီးတာတွေ ဖြစ်တယ်။ မိုးခေါင်တာတွေ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ မိုးဦးမှာဆို မိုးမရွာ သလောက်ပဲ။ ခုနောက်ပိုင်းမှာ မိုးနည်းနည်း ရွာလာတယ်။ မိုးရွာလာမှုနဲ့အတူ ရေကြီးမှုတွေရှိတယ် နောက်ပြီး ကမ်းပါးပြိုကျမှုတွေ ရှိတယ်။ ဒါတွေအားလုံး ပျက်ကျမှုတွေကို ခြုံငုံကြည့်ရမယ်ဆိုရင် သစ်တောသစ်ပင်တွေ ပြုန်းတီးလာလို့ ပျက်စီးလာလို့ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်ပေါ့နော်။ မိုးတအားရွာတဲ့အခါ ရွာလိုက်တဲ့ မိုးတွေကို အကုန်လုံးကို ထိန်းပြီးမှ ဖြည်းဖြည်းချင်း အနိမ့်ပိုင်းကို စီးဆင်းတယ်ပေါ့နော်။ သစ်ပင်တွေရှိတဲ့ အခါမှာလည်း မိုးတအားရွာတဲ့ အခါလည်း ကမ်းပါးပြိုကျမှုကို ထိန်းနိုင်တယ်ပေါ့နော်။ ရွာလိုက်တဲ့ မိုးတွေအကုန်လုံးက သစ်ပင် တွေ မရှိတဲ့အခါ မြေနိမ့်ပိုင်းကို စီးဆင်းတဲ့အခါမှာ ရေကြီးမှုတွေ ဖြစ်တယ်။ အခုကတော့ သစ်တောသစ်ပင် ပြုန်း တီးမှုတွေကြောင့် ဒီဆိုးကျိုး သက်ရောက်မှုတွေ ဒီထိခိုက်မှုတွေကို ခံနေရတယ်ပေါ့”ဟု ပြောသည်။

ရေကြီးမှုကြောင့် ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံ သစ်တောပြုန်းတီးခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းအရင်းမှာ မြေအသုံးချမှုကို အခြားသော ရည်ရွယ်ချက် များတွင် ပြောင်းလဲ အသုံးပြုခြင်း၊ သစ်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတွင် အလွန်အကျွံ သစ်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ လူဦးရေ တိုးပွား လာမှုနှင့်အတူ ကျေးရွာများ၊ မြို့များ ချဲ့ထွင်လာခြင်း၊ ထင်းနှင့်မီးသွေး အသုံးပြုခြင်း၊ သစ်နှင့် သစ်သား ဝယ်လိုအား များလာခြင်း၊ မှောင်ခိုသစ် ထုတ်လုပ်ခြင်း စသည့် အခြေအနေများကြောင့်ဟု သစ်တောဦးစီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်ထား သည်။

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆိုးရွားလာခြင်းမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနှင့် လူသား အရင်းအမြစ်များနှင့်လည်း သက်ဆိုင်မှုရှိကြောင်း မွန်ပြည်နယ်၊ မော်လမြိုင် ပရဟိတအသင်းမှ ကိုဘိုဘိုဝင်းက ပြောသည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်ပထမအပတ်က မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းသစ် မြေပြိုမှုဖြစ်သွားစဉ်

၎င်းက “လက်ရှိကတော့ climate change ပေါ့နော် ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုပေါ့နော်။ ပြောရမယ်ဆိုရင် တော့ အပင်တွေ မရှိလို့လည်း ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက လူသားအရင်းအမြစ်ဖြစ်တဲ့ ကားတွေ၊ စက်ရုံတွေ၊ အလုပ်ရုံတွေရဲ့ အပူရှိန်ကြောင့်လည်း ဒီရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကတော့ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက တော့ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တွေ ရေကြီးတဲ့ကိစ္စကတော့ ချောင်းတွေ မြောင်းတွေ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ဖြစ်တယ်။ ကိုယ့် အိမ်ရှေ့ ကိုယ်မြောင်း ဖောက်ရမှာတွေ မလုပ်ဘူးပေါ့နော်၊ အဲ့ဒါတွေကြောင့်လည်း ရေကြီးရေလျှံ ဖြစ်ပွားမှုဖြစ်တာ ပေါ့နော်။ အဓိကတော့ အခုနောက်ပိုင်း အပူစွမ်းအင်သုံးတဲ့ စက်ရုံတွေအနေနဲ့လည်း လည်ပတ်မှု မီးခိုးပေါ့နော်။ နောက်တစ်ခုက ကျနော်တို့ မြန်မာပြည်မှာ ဘာတစ်ခုရှိလဲဆိုတော့ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ကိစ္စ။ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ကိစ္စက တော်တော်လေးကို မကောင်းတဲ့ကိစ္စ။ အပူရှိန်မြင့်မားမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်။ အမှိုက်မီးရှို့တဲ့ အလေ့ကို ဖျောက်ဖို့ တော့ လိုအပ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မိုးတွင်းကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်း ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းနှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး စစ်တောင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသ တစ်လျှောက်ရှိ ဒေသများ၌  မိုးသည်း ထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသလို ရေနစ်သေဆုံးမှုများလည်း ရှိကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၇ ရက်နေ့က ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့နယ် လေးမြို့မြစ်ရေကြီးမှုကြောင့် အမျိုးသမီး တစ်ဦးနှင့် ကလေးတစ်ဦး ရေနစ်သေဆုံးသွားခဲ့သလို ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့ကလည်း ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မြို့ နယ်မှာ မြေပြိုကျမှုကြောင့် ကန်ထဲတွင် ရေကူးနေသည့် အမျိုးသမီးတစ်ဦး ရေနစ်သေဆုံးသွားကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေကြီး‌ရေလျှံမှု အဓိကဖြစ်ပွားသည့် ကာလမှာ ဇူလိုင်နှင့် ဩဂုတ်လတို့ဖြစ်ပြီး ယခုနှစ်တွင် ဇူလိုင်လ နောက်ဆုံး အပတ်မှစတင်ကာ မွန်ပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်း ဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

တောင်ကိုရီးယားတွင် ရက်ပေါင်းများစွာ မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းပြီး ရေကြီးမြေပြိုမှုများကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၃၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အယ်ဂျာဇီးလ်ယားမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ငန်းများကို အစွမ်းကုန် လုပ်ဆောင်ကြရန် သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol)က အမိန့်ထုတ်ခဲ့သည်။ 

သမ္မတယွန်းသည် ယူကရိန်းခရီးစဉ်မှ ပြန်ရောက်စဉ်မှာပဲ သဘာဝဘေးတုံ့ပြန်ရေး အရေးပေါ် အစည်းအဝေးခေါ်၍ ကပ်ဘေးသင့်ပြည်သူများကို ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ရန် အားထုတ်ကြဖို့ အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။  

“ကျနော် မခံရပ်နိုင်လောက်အောင် ဝမ်းနည်းမိပါတယ်။ မိုးထဲရေထဲ သေဆုံးခဲ့သူတွေရဲ့ ဝိဉာဉ်တွေအတွက် ဆုတောင်းပေးပါတယ်။ ဆုံးပါးကြရတဲ့ မိသားစုတွေကိုလည်း နှစ်သိမ့်ပါတယ်”ဟု သမ္မတက ပြောသည်။ 

သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲကို တွေ့ရစဉ်

ကပ်ဘေးဒဏ်ခံရသည့် နေရာများကိုလည်း သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်သော ဒေသများအဖြစ် သတ်မှတ်၍ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်ငန်းများလုပ်နိုင်ရေး ထောက်ပံ့သွားမည်ဟု သမ္မတယွန်းက ကတိပြုခဲ့သည်။ 

နွေမုတ်သုံရာသီ အထွတ်အထိပ်ကို ရောက်လာသည့် တောင်ကိုရီးယားမှာ ဇူလိုင် ၉ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုဒဏ် ခံနေရသည်။

နိုင်ငံ၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းဒေသများတွင် ရေကြီးမှုများ အပြင် မြေပြိုမှုများပါ ဖြစ်ပွားနေသည်။

တောင်ကိုရီးယားမှာ ရေကြီးမှု ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်နေကြစဉ်

ချောင်းဂျူမြို့တွင်မူ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်သားများက ညအချိန်တွင် လှိုင်လမ်းထဲမှ နောက်ထပ် ရုပ်အလောင်း ၄ လောင်းကို ဆွဲထုတ်နေကြသည်။ 

အနီးအနားရှိ မြစ်မှ တာရိုးကျိုး၍ ရေကြီးရေလျှံလာရာ ဘတ်စ်ကားများ ၁၆ စင်းလောက် မျောပါသွားခဲ့သည်။ 

မီးသတ်ဌာနမှ အကြီးအကဲကမူ လှိုင်လမ်းထဲမှ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်သူ ၉ ယောက်ကို ကယ်ဆယ်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ကားများထဲတွင် ခရီးသည် မည်မျှ ပိတ်မိနေကြောင်း မသိနိုင်ဟု ပြောသည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးလ်ယား