CNI International News

တဲလ်အဗစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ဟားမာ့စ်၊ ဟစ်ဇ်ဘိုလာ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့များနှင့် အစ္စရေးအကြား ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲများကို ရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်က အောက်တိုဘာ ၂၃ ရက်တွင် တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၁ နှစ်ကျော်ကြာ ဖြစ်ပွားလာသည့် စစ်ပွဲအတွင်း ဟားမာ့စ်ခေါင်းဆောင် ယာယာဆင်ဝါ (Yahya Sinwar) သေဆုံး မှုနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ အင်အားလျော့နည်းလာသည့် အခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူ၍  ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ဖြင့် ဖမ်းဆီးခံထားရသော ဓားစာခံများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်စေရန် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်းလည်း ဘလင်ကင် က အစ္စရေးကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

သို့သော် အစ္စရေးကမူ လက်ဘနွန်နိုင်ငံ၏ သမိုင်းဝင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်မြို့ကို ပြင်းထန်စွာ လေကြောင်း တိုက်ခိုက် ခဲ့သဖြင့် အစ္စရေးဘက်မှ တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်နားမည့် လက္ခဏာမရှိပေ။

အစ္စရေးရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုခံထားရသော မြို့ကိုတွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးသည် အောက်တိုဘာ ၂၃ ရက်က လက်ဘနွန်နိုင်ငံရှိ ယူနက်စကိုစာရင်းဝင် တာယာ (Tyre) မြို့ကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မည်ဖြစ်သဖြင့် ဒေသခံများကို ဘေးလွတ်ရာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပြီးနောက် ၃ နာရီအကြာတွင် ထိုမြို့ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးသည် လက်ဘနွန်နိုင်ငံရှိ ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့နှင့် ဂါဇာဒေသရှိ ဟားမာ့စ်အဖွဲ့တို့ကို ချေမှုန်းသည့် စစ်ဆင်ရေး ကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့သဖြင့် မကြာသေးမီ သတင်းပတ်များကတည်းက တာယာမြို့မှ လူပေါင်း သောင်းချီ ဘေးလွတ် ရာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြသည်။

ဘလင်ကင်ကမူ အစ္စရေးသည် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်အများစုကို ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်၍ ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ အင်အားအများစုကို ချေမှုန်းလိုသည့် ရည်ရွယ်ချက် အများစုသည် အောင်မြင်မှု ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်သဖြင့် ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် ဓားစာခံများအား ကယ်တင်ရန်နှင့် တိုက်ခိုက်မှုများကို အဆုံးသတ်ရန် နည်းလမ်းရှာဖွေသင့် သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘလင်ကင်နဲ့ဆော်ဒီ မင်းသားကို တွေ့ရစဉ်

"အခုအချိန်ဟာ အစ္စရေးဘက်က ရရှိထားတဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကို ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် အောင်မြင်မှုအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ အချိန် ကျရောက်လာခဲ့ပါပြီ။ အခုချိန်မှာ ဓားစာခံတွေကို အိမ်ပြန်ခေါ်ပြီး စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့ အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်သင့်ပါပြီ" ဟု ဘလင်ကင်က ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ ရီယာ့ဒ် (Riyadh) မြို့သို့ မထွက်ခွာမီ သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘလင်ကင်၏ ခရီးစဉ်သည် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ အမေရိကန်၏ နောက်ဆုံး ငြိမ်းချမ်းရေး အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်ပြီး ထိုရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်သည် အမေရိကန်၏ အရှေ့အလယ် ပိုင်းမူဝါဒ အပြောင်းအလဲတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

လန်ဒန်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာ စတာမာ (Keir Starmer) ၏ လေဘာပါတီသည် အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ဗြောင်ကျကျ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်နေကြောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးအဖွဲ့က စွပ်စွဲခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လေဘာပါတီသည် ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ကာမယ်လာ ဟားရစ် ( Kamala Harris) ၏ မဲဆွယ် စည်းရုံးရေးအဖွဲ့အတွက် တရားမဝင် ကူညီပေးမှုများ ရှိနေဖွယ်ရှိသဖြင့် ထိုကိစ္စကို စုံစမ်းစစ်ဆေးပေးရန် ထရမ့်၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးအဖွဲ့က ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သို့ တိုင်ကြားစာ တင်သွင်းခဲ့သည်။

ဗြိတိန်၏ နိုင်ငံရေး စေတနာ့ဝန်ထမ်းများသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ အမေရိကန်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြပြီး ဗဟိုလက်ဝဲယိမ်း လေဘာပါတီ၏ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက ၎င်းတို့၏ ညီနောင်ပါတီဖြစ်သည့် ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီကို ထောက်ခံခဲ့ကြကာ ဗြိတိန်၏ ကွန်ဆာဗေးတစ်များကမူ ရီပတ်ဘလစ်ကန်များကို ထောက်ခံပေးခဲ့သည်။

ကာမယ်လာဟားရစ်ကို တွေ့ရစဉ်

လေဘာပါတီ၏ ထိပ်သီးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် အချို့သည် မကြာသေးမီ လများအတွင်းက ဒီမိုကရက်တစ် အကြံပေး များနှင့်တွေ့ဆုံရန် အမေရိကန်သို့ သွားရောက်ခဲ့သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် ဗြိတိန်အရာရှိများက ရိုက်တာကို ပြောကြားခဲ့သည်။

လေဘာပါတီသည် ဇူလိုင်လက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်က ၎င်းတို့ အနိုင်မရခဲ့သော စက်မှုနယ်မြေများ အားလုံးနီးပါး၌ အနိုင်ရခဲ့သော အခြေအနေကို အမေရိကန် ဒီမိုကရက်များနှင့် ဆွေးနွေးခဲ့ သည်ဟု ဆိုသည်။

လေဘာပါတီခေါင်းဆောင် စတာမာကမူ နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည့် အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ၌ ထရမ့် အနိုင်ရရှိသွားမည်ဆိုပါက ၂ နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးများ ထိခိုက်စေလိမ့်မည်ဆိုသည့် သတင်းများကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး လေဘာပါတီ ထောက်ခံသူများသည် ကိုယ့်စားရိတ်နှင့်ကိုယ် အကုန်အကျခံပြီး စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် လှုပ်ရှား ပေးနေကြခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထိုဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ထရမ့်၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးအဖွဲ့က တိုင်ကြားစာ တင်သွင်းမှုသည် အခြေအနေကို ရှုပ်ထွေးသွားစေနိုင်သည်။

ဗြိတိန်၏ လက်ယာယိမ်း နိုင်ငံရေးသမား နိုက်ဂျယ် ဖရာ့ချ် (Nigel Farage) ၊ ယခင်ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ် ဂျွန်ဆင် (Boris Johnson)တို့နှင့် ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်ခဲ့သည့် ထရမ့်သည် စက်တင်ဘာလအတွင်းက အမေရိကန်ရှိ Trump Tower တွင် စတာမာနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ချိန်က စတာမာကို ချီးကျူးစကားပြောဆိုခဲ့သည်။

"အခုဖြစ်စဉ်ဟာ အာဏာရ လေဘာပါတီက အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲကို တိုက်ရိုက် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဆင်ခြင်ဉာဏ် ကင်းမဲ့ပါတယ်။ တကယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ထရမ့်သာ အနိုင်ရသွားမည် ဆိုရင် အခုလုပ်ရပ်အတွက် ဘယ်သူက တာဝန်ခံမှာလဲ" ဟု ဖရာ့ချ်က X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မနီလာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်အကြား လက်နက်ကိုင် ထိပ်တိုက်တွေ့မည့် အခြေအနေသို့ ဦးတည်နေမှုနှင့်အတူ အာဆီယံနိုင်ငံများနှင့် တရုတ်အကြား ပြိုင်ဆိုင်မှုသည် အန္တရာယ်ကြီးမားသည့် အဆင့်သစ် တစ်ခုအတွင်း ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်ဟု Asia Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများက တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ အငြင်းပွားဖွယ် ရေပြင်များအတွင်း ကင်းလှည့်မှုများကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်နေသဖြင့် တရုတ်ကို ဒေါသထွက်စေခဲ့ကာ ပထဝီနိုင်ငံရေး အရ ထိပ်တိုက်တွေ့မှု မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

တရုတ်ကမူ အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းပါ လွှမ်းခြုံပါဝင်သည့် ပင်လယ်ရေကြောင်း နယ်နိမိတ်များတွင် တည်ငြိမ်မှု ပျက်ယွင်းစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လာအိုတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံ အစည်းအဝေးများ၌ အာဆီယံနိုင်ငံများ အထူးသဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ တို့က တောင်တရုတ်ပင်လယ် အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ကို အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။

တရုတ်နဲ့အာဆီယံနိုင်ငံများရဲ့ အလံများကိုတွေ့ရစဉ်

အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် အိမ်ရှင် လာအိုနိုင်ငံ၏ ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့်တိုင် အာဆီယံသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အရေးကို ဖြေရှင်းနိုင်မည့် ခိုင်မာသော ယန္တရားများထူထောင်ရန် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

တရုတ်၏ အဓိကကုန်သွယ်ဖက်ဖြစ်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ မိတ်ဖက်နိုင်ငံဖြစ်သည့် လာအိုသည် အာဆီယံ အစည်းအဝေးတွင် ဆွေးနွေးရမည့် အကြောင်းအရာများကို စည်းကမ်းချက်များ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဖြစ်သည့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသား ကာကင်ဟွမ် (Kao Kim Hourn) ကမူ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်၏ နယ်နိမိတ်ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ထွက်ဆိုမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကျင့်ဝတ် စည်းကမ်းများ ရေးဆွဲရန် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jr) ကမူ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အရေးတွင် အာဆီယံ၏ တွန့်ဆုတ်နေမှုကို  စိတ်ပျက်ကြောင်းဖော်ပြခဲ့ပြီး တရုတ်ကိုလည်း သွယ်ဝိုက်ဝေဖန်ခဲ့သည်။

"ကျနော်တို့ဟာ ဆက်လက်ပြီး အနှောင့်အယှက် အပေးခံနေရပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ တင်းမာမှု တွေ လျော့ကျစေဖို့နဲ့ မတူကွဲပြားမှုတွေကို စီမံခန့်ခွဲဖို့ ပွင့်ပွင်းလင်းလင်း လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်" ဟု မားကို့စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Asia Times

CNI International News

ဆိုးလ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

မြောက်ကိုရီးယားက ရုရှားကို စစ်သားများ ထောက်ပံ့ပေးနေသည့် သတင်းများထွက်ပေါ်နေသောကြောင့် တောင်ကိုရီးယားကလည်း ယူကရိန်းကို လက်နက်များထောက်ပံ့ရန် စတင်စဉ်စားနေကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယခင်က တောင်ကိုရီးယားသည် ယူကရိန်းကို သေစေနိုင်လောက်သည့် စစ်လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား စစ်ရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု အခြေအနေအပေါ် မူတည်ပြီး ယူကရိန်းကို လက်နက်များထောက်ပံ့ရန် စဉ်းစားလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု တောင်ကိုရီးယား၏ ယွန်ဟပ်သတင်း အေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားကို ရုရှား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ နည်းပညာများ ထောက်ပံ့မှု၊ မြောက်ကိုရီးယားက ရုရှားကို စစ်သား များ ထောက်ပံ့ပေးမှု အပါအဝင် ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တောင်ကိုရီးယားက အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေသည်ဟု ဆိုသည်။

ရုရှားကမူ မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများကို ရုရှားသို့ ပို့ဆောင်နေသည့်ဆိုသည့် သတင်းများသည် သတင်း အမှားများသာဖြစ်ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသည် ယူကရိန်းကို လက်နက်များ တိုက်ရိုက် ထောက်ပံ့ခြင်းထက် သွယ်ဝိုက်ထောက်ပံ့မှုကိုပိုပြီး ဦးစားပေးစဉ်းစားနေကြောင်း ယွန်ဟပ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်ကိုတွေ့ရစဉ်

သွယ်ဝိုက် ထောက်ပံ့မှုဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်မှာ လက်နက်ခဲယမ်းများကို တောင်ကိုရီးယားက ယူကရိန်းကို တိုက်ရိုက် ပို့ဆောင်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ တတိယနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံကို ကြားခံထားပြီး ထိုနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ယူကရိန်းကို လက်နက် ခဲယမ်းများ ထောက်ပံ့မည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

ယွန်ဟပ်သတင်းအေဂျင်စီကမူ တောင်ကိုရီးယားသည် ယူကရိန်းအား  Cheongung-II အမည်ရှိ မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် တာလတ်ပစ် ဒုံးကျည်စနစ်ကို ထောက်ပံ့ပေးဖွယ်ရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများ ရုရှားသို့ ပို့ဆောင်နေသည့် သတင်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး တောင်ကိုရီးယားက လျစ်လျှူရှုထားမည် မဟုတ်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol) က နေတိုး အတွင်းရေးမှူးချုပ် မာ့ခ် ရူတီ (Mark Rutte) နှင့် တယ်လီဖုန်း ဆက်သွယ်မှုတွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် ယွန်းသည် နေတိုးနှင့် ယူကရိန်းအကြား လုံခြုံရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်စေလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ရူတီကလည်း တောင်ကိုရီးယား-နေတိုး-ယူကရိန်း သုံးပွင်းဆိုင် စစ်ဘက်-စက်မှုကဏ္ဍတွင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို ချဲ့ထွင်ရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

တိုင်ပေ၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် အကြီးစား လေကြောင်းနှင့် ရေကြောင်း စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်အပြီး သီတင်းတစ်ပတ်အကြာတွင် ထိုင်ဝမ်ကို မျက်နှာမူထားသည့် ဖူကျန်း (Fujian) ပြည်နယ်တောင်ဘက် ကမ်းလွန် ရေပြင်များတွင် ကျည်အစစ်များဖြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ဖူကျန်းပြည်နယ်၊ ပင်တန် ကျွန်းစု (Pingtan islands) အနီးတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ ဘေးကင်းလုံခြုံရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့ (CMSA) က ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်နေသည့် နေရာနှင့်အနီးတစ်ဝိုက်တွင် လှုပ်ရှားမောင်းနှင်ခြင်းမပြုရန် သင်္ဘောများကို သတိပေးခဲ့ကြောင်း (CMSA) က ပြောကြားခဲ့သော်လည်း အသေးစိတ် အချက်အလက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ တရုတ်၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများသည် နှစ်စဉ်ပြုလုပ်နေကျ စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး ထိုစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို ခြေရာခံ စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်က ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ်တစ်ခုအဖြစ် ကြေညာထားပြီး မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း ထိုင်ဝမ်အပေါ် နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးဖိအားများ တိုးမြှင့်ခဲ့၍ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်ကျွန်း အနီးတစ်ဝိုက်တွင် တရုတ်က စစ်လေယာဉ်များနှင့် စစ်သင်္ဘောများကို နေ့စဉ်နီးပါး စေလွှတ် ပြီး မောင်းနှင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကလည်း တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်၏ အဓိကဆိပ်ကမ်းများနှင့် အဓိက ရေပြင်နယ်နိမိတ် များကို ပိတ်ဆို့သည့်ပုံစံမျိုးဖြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုအတွင်း တရုတ်စစ်လေယာဉ် ၁၅၃ စင်း၊ ရေတပ်သင်္ဘော ၁၄ စင်းနှင့် တရုတ်အစိုးရပိုင် သင်္ဘော ၁၂ စင်းတို့ ပါဝင်ကြောင်း ထိုင်ဝမ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ဝန်ကြီးချုပ် ချိုဂျန်တိုင် (Cho Jung-tai) ကမူ တရုတ်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကို ရည်ရွယ်သည့် စစ်ရေးလေ့ကျင့် မှုများ ပြုလုပ်နေခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

ယူကရိန်းကို ရုရှားက ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ဒုက္ခသည်များ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာမှု၊ ကလေး မွေးဖွားမှုနှုန်း လျော့ကျမှုနှင့် စစ်ပွဲကြောင့် သေဆုံးမှုများကြောင့် ယူကရိန်း၏ လူဦးရေသည် ၁၀ သန်းခန့် လျော့ကျ သွားခဲ့ကြောင်း ကုလမသဂ္ဂက အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက စတင်သည့် ရုရှား၏ ကျူးကျော်စစ်သည် ယခင်ကတည်းက ခက်ခဲနေသော လူဦးရေ ဆိုင်ရာ ပြဿနာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂ လူဦးရေရန်ပုံငွေအဖွဲ့၏ အရှေ့ဥရောပဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ ဖလောရန့် ဘောင်ဝါ (Florence Bauer) က ဂျီနီဗာ(Geneva)တွင် ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ယူကရိန်းအမျိုးသမီး တစ်ဦးလျှင် ကလေးတစ်ဦးစီသာ မွေးဖွားနေပြီး ထိုမွေးဖွားနှုန်းသည် ကမ္ဘာ့ အနည်းဆုံး ကလေးမွေးဖွားမှုနှုန်းမှာ ပါဝင်နေသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

တည်ငြိမ်သည့် လူဦးရေကို ထိန်းသိမ်းရန် အမျိုးသမီးတစ်ဦးစီအနေဖြင့် ကလေးမွေးဖွားနှုန်း ၂ ဒသမ ၁ ယောက် နှုန်း ရှိရမည်ဟုလည်း ဘောင်ဝါက ပြောသည်။

ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲသည့် ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်း၏ လူဦးရေသည် သန်း ၅၀ ကျော်ရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန် မှာတော့ ယူကရိန်းသည် အရှေ့ဥရောပနှင့် ဗဟိုအာရှ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများအားလုံးနီးပါးကဲ့သို့ လူဦးရေ လျော့ကျ မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ဖလောရန့် ဘောင်ဝါကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှား၏ ကျူးကျော်စစ် မတိုင်မီ  ၁ နှစ် အလိုဖြစ်သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင်မူ ယူကရိန်း၏ လူဦးရေသည် သန်း ၄၀ ခန့် ရှိခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲသည် ယူကရိန်း၏ လူဦးရေအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိနေသည့်အတွက် စစ်ပွဲပြီးဆုံး သွားပြီးနောက်ပိုင်း သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူပြီးမှသာ ယူကရိန်း၏ လူဦးရေ အတိအကျကို သိရှိနိုင်လိမ့်မည်ဟု ဘောင်ဝါက ပြောသည်။

ယူကရိန်း၏ ဒေသအနှံ့အပြားတွင် စစ်ပွဲ၏ သက်ရောက်ကို ခံနေရပြီး ကျေးရွာများ၌ သက်ကြီးရွယ်အိုများသာ ကျန်ရှိခဲ့ကာ၊ ဇနီးမောင်နှံများသည်လည်း ကလေးယူနိုင်သည့် အခြေအနေမျိုး မရှိသေးကြောင်း ၎င်းက ပြော သည်။

စစ်ပွဲမဖြစ်ပွားမီက လူဦးရေ သန်း ၁၄၀ ကျော်ရှိခဲ့သည့် ရုရှားသည်လည်း ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း လူဦးရေ လျော့ကျမှု ပြဿနာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊ ယခုနှစ် ပထမ ၆ လအတွင်း ကလေးမွေးဖွားနှုန်းသည် ၁၉၉၉ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ကလေးမွေးဖွားနှုန်းထက် အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI Internatioanal News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

အမေရိကန်တွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအကြို လူထုသဘောဆန္ဒ ကောက်ယူမှု စစ်တမ်း၌ ဒီမိုကရက်တစ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ကာမယ်လာ ဟားရစ် (Kamala Harris)က ရီပတ်ဘလစ်ကန် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း (Donald Trump) ထက် လူထုထောက်ခံမှုနှုန်း ပိုမိုများပြားနေသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Reuters/Ipsos စစ်တမ်းအသစ်တွင် ဒုတိယသမ္မတ ဟားရစ်က လူထုထောက်ခံမှုနှုန်း ၄၆ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိခဲ့ပြီး သမ္မတဟောင်း ထရမ့်က ၄၃ ရာခိုင်နှုန်းရရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်က ပြီးဆုံးခဲ့သည့် ၆ ရက်ကြာ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုအသစ်တွင် ယခင်စစ်တမ်း ကောက်ယူမှု ရလဒ်များနှင့် အပြောင်းအလဲ အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် Reuters/Ipsos စစ်တမ်းတွင်မူ ဟားရစ်သည် လူထုထောက်ခံမှုနှုန်း ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ထရမ့်က ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီးရရှိခဲ့သည်။

သို့သော် စစ်တမ်းအသစ်အရ မဲဆန္ဒရှင်များသည် စီးပွားရေးနှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးတို့တွင် ထရမ့်၏ ချဉ်းကပ်ပုံကို သဘောကျကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

မဲပေးရန် စာရင်းပေးထားသူ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းက ၎င်းတို့၏ စားဝတ်နေရေး ကုန်ကျစရိတ်သည် လမ်းကြောင်း အမှားပေါ်သို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းက စီးပွားရေးသည် ဦးတည်ချက် မှားယွင်းနေ သည်ဟု ပြော၍ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းက လူဝင်မှုရေးရာမူဝါဒများ မှားယွင်းနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ထို့ပြင် ဒီမိုကရေစီကို ခြိမ်းခြောက်နေသည့် စီးပွားရေးနှင့် လူဝင်မှု အရေးကိစ္စများသည် အမေရိကန်၏ အရေး အကြီးဆုံး ပြဿနာများဖြစ်သည်ဟု မဲဆန္ဒရှင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအရေးကိစ္စများကို ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ရာတွင် မည်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းက ပိုမိုသာလွန်သလဲဆိုသည့် မေးခွန်းတွင်မူ ထရမ့်က စီးပွားရေးကိစ္စတွင် လူထုထောက်ခံမှု ၄၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဟားရစ်က ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိခဲ့ သည်။

ဟားရစ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ချဉ်းကပ်ပုံများတွင်လည်း ထရမ့်က လူထုထောက်ခံမှု ၄၈ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိခဲ့ပြီး ဟားရစ်က ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိခဲ့သည်။

သို့သော် နိုင်ငံရေး အစွန်းရောက်မှုနှင့် ဒီမိုကရေစီအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတို့ကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် မည်သူက ပိုမိုသာလွန်သလဲဆိုသည့် မေးခွန်းတွင်မူ ဟားရစ်က လူထုထောက်ခံမှုနှုန်း ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိခဲ့ပြီး ထရမ့်က ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ သီတင်း ၂ ပတ်သာ လိုတော့သည့် အချိန်၌ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း နှစ်ဦးအကြား ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်နေသော အခြေအနေကို စစ်တမ်းများက ဖော်ပြနေ သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မနီလာ၊ အောက်တိုဘာ ၂၂

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ဩဇာအကြီးမားဆုံး မိသားစုနှစ်စုဖြစ်သည့် မားကို့စ်မိသားစုနှင့် ဒူတာတေး မိသားစုများ အကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုသည် ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်က သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) ၏ သမီးဖြစ်သူ လက်ရှိ ဒုသမ္မတ ဆာရာ ဒူတာတေး (Sara Duterte) က လက်ရှိသမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jr.) ကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။

မားကို့စ်သည် နိုင်ငံကို မည်ကဲ့သို့ အုပ်ချုပ်ရမည်ကို နားမလည်ကြောင်း ဆာရာဒူတာတေးက သတင်းထောက် များကို ပြောကြားခဲ့သဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်မည့် သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ၎င်းတို့ မိသားစု ၂ စု အကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဇွန်လအတွင်းကလည်း ဆာရာဒူတာတေးသည် မားကို့စ်၏ အစိုးရအဖွဲ့ထဲမှ နုတ်ထွက်ခဲ့သဖြင့် တစ်ချိန်က ခိုင်မာ သည့် နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်နှစ်ဖွဲ့အကြား အကွဲအပြဲသည် သိသာထင်ရှားလာခဲ့သည်။

မားကို့စ်နှင့် ဆာရာဒူတာတေးတို့သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဟာမိတ်ဖွဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရှိ အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။

မားကို့စ်နဲ့ ဆာရာဒူတာတေးကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့ မိသားစု ၂ စုအကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့ကာ အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်က ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ဆာရာဒူတာတေးက "လက်ရှိ ခေါင်းဆောင်ဟာ သမ္မတတစ်ဦးလို ဘယ်လိုအုပ်ချုပ်ရမလဲဆိုတာ မသိပါဘူး" ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရသည့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ အစားအစာ မလုံခြုံမှုတို့ကဲ့သို့ ပြဿနာများသည် အစိုးရမူဝါဒများ အားနည်းမှုကြောင့် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဆာရာဒူတာတေးက ပြောသည်။

"အဲဒါတွေက ကျမ အပြစ်မဟုတ်ပါဘူး။ ကျမတို့အားလုံးဟာ ငရဲကိုသွားတဲ့ လမ်းပေါ်မှာ ရှိနေပါတယ်"ဟု ဆာရာ ဒူတာတေးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် မားကို့စ်သည် အစီအစဉ်မရှိဘဲ အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်နေသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မားကို့စ်ကမူ ဆာရာဒူတာတေး၏ ပြောကြားချက်များကို တုန့်ပြန်လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း သမ္မတဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်ရေးအတွင်းဝန် ဆီဇာ ချာဗက်ဇ် (Cesar Chavez) က သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂

ဖြူးထိုင်းပါတီအား ဖျက်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းသည် နိုင်ငံရေးကစားကွက် တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဖြူးထိုင်းပါတီက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(EC)တွင် ဖြူးထိုင်းပါတီကို တိုင်ကြားထားသည့် တိုင်ကြားစာ ၄ ခုရှိသည်။

ထိုတိုင်ကြားစာများထဲတွင် ဖြူးထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည့် လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် (Paetongtarn Shinawatra) ၏ ဖခင်ဖြစ်သူ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်(Thaksin Shinawatra) သည် ဖြူးထိုင်းပါတီကို နောက်ကွယ်မှ ချုပ်ကိုင်ထားကြောင်း စွပ်စွဲထားသည်။

သက်ဆင်သည် ဖြူးထိုင်းပါတီဝင် မဟုတ်သော်လည်း နိုင်ငံရေးပါတီများအက်ဥပဒေအား ချိုးဖောက်ကာ ပါတီကို လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ထားကြောင်း တိုင်ကြားစာများထဲတွင် စွပ်စွဲထားကြောင်း၊ ထိုလုပ်ဆောင်မှုသည် ပါတီကို ဖျက်သိမ်းသည့်အထိ အရေးယူခံရနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Palang Pracharath  ပါတီဝင် ရူအန်ကရိုင် လီကစ်ဝတ္တနကို တွေ့ရစဉ်

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကမူ တိုင်ကြားစာများကို စုပေါင်း၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပြီး ထိုစွပ်စွဲချက်များသည် သက်သေ အထောက်အထား ခိုင်လုံမှုရှိမည်ဆိုပါက ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ဖြူးထိုင်းပါတီ ဖျက်သိမ်းရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးတွင် အမှုဖွင့်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုတိုင်ကြားစာများကို တင်သွင်းသူများမှာ အမည်မဖော်လိုသူတစ်ဦး၊ Thai Pakdee ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒက်ချ်ဂစ် ဗစ်ဂရွမ် (Dechgit vigrom) ၊ Palang Pracharath  ပါတီဝင် ရူအန်ကရိုင် လီကစ်ဝတ္တန (Ruangkrai Leekitwattana) ၊ Phirap Khao 2006 အမည်ရှိ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်ဟောင်း နော့ဖရွတ် ဝိုရာချစ် (Noppharut Worachitwutthikun) တို့ဖြစ်သည်။

၎င်းတို့၏ တိုင်ကြားစာများထဲတွင် သက်ဆင်သည် အာဏာရဖြူးထိုင်းပါတီနှင့် ယခင် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဝင် ပါတီ ၅ ခု အား တရားမဝင် ဩဇာလွှမ်းမိုးပြီး ကြိုးကိုင်ခြယ်လှယ်နေသည့် အပြင်လူတစ်ဦးအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဝင် ပါတီ ၅ ခုမှာ Bhumjaithai ပါတီ၊ United Thai Nation ပါတီ၊ Palang Pracharath ပါတီ၊ Chartthaipattana ပါတီနှင့် Prachachart ပါတီတို့ ဖြစ်သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဆိုရာဝေါင် သီယန်သွန်းကို တွေ့ရစဉ်

ယခင် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဆရီသာ သာဗီဆင် (Srettha Thavisin) ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည့်နေ့တွင် ဖြူးထိုင်းပါတီနှင့် ထိုပါတီ ၅ ခုမှ ခေါင်းဆောင်များသည် ဘန်ကောက်မြို့တော်ရှိ သက်ဆင်၏  Ban Chan Song La စံအိမ်တွင် တွေ့ဆုံပြီး အစည်းအဝေး လုပ်ခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် တိုင်ကြားခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

ဆရီသာသည် ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသူဖြစ်သည့် ပီချစ် ချူအန်ဘန် ( Pichit Chuenban) ကို အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီး ရာထူး ခန့်အပ်ခဲ့သဖြင့် တရားဥပဒေချိုးဖောက်မှုဖြင့် ဩဂုတ် ၁၄ ရက်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးက ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဆိုရာဝေါင် သီယန်သွန်း (Sorawong Thienthong) ကမူ ထိုလုပ်ဆောင်ချက် များသည် ပါတီကို ဖျက်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများဖြစ်ပြီး ဖြူးထိုင်းပါတီတွင် ထိုအမှုကို ပြန်လည်ခုခံချေပ ရန် ခိုင်လုံသည့် သက်သေ အထောက်အထားများ ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်