CNI International News

အင်ဖာ၊ မတ်လ ၇

အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်ဒေသ တစ်လျှောက်ရှိ မဏိပူရပြည်နယ် ဘက်ခြမ်းတွင် နယ်စပ်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ (BSF)ကို စတင် ဖြန့်ကြက်ချထားကြောင်း မဏိပူရပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် အန်ဘီရန်ဆင်း (N Biren Singh) က ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကို မတ်လ ၅ ရက်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း North East Now မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ညွှန်ကြားချက်များဖြင့်  BSF သည် နယ်စပ်ဒေသများ တစ်လျှောက် ကင်းလှည့် မှုများကို ပြုလုပ်သွားမည်ဟု ဆင်းက ပြောသည်။

အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာသည် နယ်စပ်ချင်း ၁၆၄၃ ကီလိုမီတာ ထိစပ်နေပြီး မဏိပူရနှင့်မြန်မာ ထိစပ်နေသည့် နယ်စပ်အရှည်မှာ ၃၉၈ ကီလိုမီတာရှိသည်။

အာသံရိုင်ဖယ်တပ်ဖွဲ့ (Assam Rifles) အပြင် BSF အမှုထမ်းများသည် မဏိပူရ-မြန်မာ နယ်စပ်၏ သတ်မှတ်ထား သည့် ဒေသများတွင် လုံခြုံရေး တာဝန်ထမ်းဆောင်သွားမည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

အာသံရိုင်ဖယ်တပ်ဖွဲ့သည် ယခင်ကတည်းက မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ မြန်မာနှင့်ထိစပ်နေသည့် နယ်စပ်ဒေသ တစ်လျှောက်တွင် ကင်းစခန်းများ ဖွင့်လှစ်ပြီး တပ်စွဲထားသည်။

မဏိပူရနဲ့မြန်မာနယ်စပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မဏိပူရ၊ နာဂလန်းနှင့် တောင်ပိုင်း အာရုနာချယ်ပရာဒေ့ရှ် ပြည်နယ်ဆိုင်ရာလုံခြုံရေး ပါမောက္ခတစ်ဦးဖြစ်သည့် အမစ် ရှူကလာ (Amit Shukla) ကမူ မဏိပူရပြည်နယ်ရှိ မြန်မာနှင့် ထိစပ်နေသည့် နယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက်တွင် BSF  တပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

“၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၅ ရက်အထိ အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်မှာ BSF တပ်ဖွဲ့တွေ ထပ်မံဖြန့်ကြက် ချထားတာမျိုး မရှိပါဘူး။ အဲဒီလို ဖြန့်ကြက်ချထားမှုကို BSF ရဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေက အတည်ပြု ထောက်ခံရပါလိမ့်မယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မဏိပူရပြည်နယ် တစ်ဝန်းတွင် ဗဟိုရဲတပ်ဖွဲ့၏ တပ်ခွဲ ၁၉၈ ခု၊ စစ်တပ်၏ တပ်ခွဲ ၁၄၇ ခု၊ အာသံရိုင်ဖယ်တပ်ခွဲ ၁၄၁ ခုနှင့် ပြည်နယ်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၄၀,၀၀၀ ခန့်သည် လုံခြုံရေးတာဝန်များကို တက်ကြွစွာ ပါဝင်ထမ်းဆောင် နေကြောင်း ဆင်းက ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ ရက်တွင် ပြည်နယ်လွှတ်တော်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးကမူ မဏိပူရပြည်နယ်အစိုးရသည် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ပြည်သူ့လူမှုရေး အဖွဲ့အစည်းများ၏ တောင်းဆိုချက်များဖြင့် မဏိပူရ-မြန်မာ နယ်စပ်တွင် နယ်စပ်အစောင့်တပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: North East Now

CNI International News

စတန်ဘာ့ခ်၊ မတ်လ ၇

ဥရောပ၏ ယူကရိန်းအတွက် လက်နက်နှင့်ခဲယမ်းများ ထောက်ပံ့ရေးအစီအစဉ်တွင် ချက်နိုင်ငံသည် အဓိကကျ နေသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်သည် အမေရိကန်၏ စစ်ရေးအကူအညီများ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာ နေချိန်တွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များအား တွန်းလှန် တိုက်ခိုက်နေသည့် ယူကရိန်းသို့ လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေးမည့် ဥရောပ၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှု များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။

ချက်ပုဂ္ဂလိက လက်နက်ထုတ်လုပ်သည့်ကုမ္ပဏီ Excalibur Army က ပိုင်ဆိုင်သည့် Sternberk စက်ရုံကို သွားရောက် လေ့လာကြည့်ရှုခဲ့သော နယ်သာလန်စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အွန်နို အိုင်ချယ်လ်ရှိမ်အမ် (Onno Eichelsheim)က ယူကရိန်းသည် အရှေ့ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းစစ်မြေပြင်တွင် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုများ များပြား နေချိန် လက်နက်ထောက်ပံ့ရေး အစီအစဉ်သည် အရေးပေါ်လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"ကျနော်တို့ မြန်မြန်လုပ်ရပါလိမ့်မယ်။ ယူကရိန်းအတွက် အထောက်အပံ့တွေကို များများစားစားနဲ့ မြန်မြန်ဆန် ဆန် ပို့ဆောင်ပေးဖို့ လိုပါတယ်" ဟု ၎င်းက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သားတွေ လက်နက်ကြီးပစ်နေစဉ်

ရုရှား၏ စစ်အင်အား အလုံးအရင်းဖြင့် ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် စစ်ပွဲ ၂ နှစ်ကျော် ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည့် အချိန်တွင် နှစ်ဖက်စလုံးသည် လက်နက်ကြီးများကိုသာ အားပြုပြီး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေချိန်၌ ယူကရိန်းသည် လက်နက်ကြီးကျည်များ လျော့နည်းလာခဲ့သည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ၏ ချီတက်ဝင်ရောက်မှုများကို ဟန့်တားရန်နှင့် တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ရန် ဆန္ဒရှိနေ သည့် ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် အခြား အနောက်မဟာမိတ် နိုင်ငံများကမူ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ယူကရိန်းအား ၁၂ လ အတွင်း လက်နက်ကြီးကျည် ၁ သန်း ထောက်ပံ့ပေးမည့် အစီအစဉ်ကို စတင်ခဲ့သည်။
သို့သော် ထိုအစီအစဉ် စတင်ခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ကြာသည်အထိ သတ်မှတ်ထားသည့် လက်နက်ကြီးကျည် စုစုပေါင်း ၁ သန်းအနက် ၅ သိန်းကျော်ကိုသာ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထုတ်လုပ်ရေးကဏ္ဍတွင် မလုံလောက်မှုများနှင့် ရေရှည်အော်ဒါများ ကင်းမဲ့မှုတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ချက်အစိုးရသည် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ ယူကရိန်းအား စစ်ရေးထောက်ပံ့သည့် အစီအစဉ်တွင် အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာခဲ့ပြီး ချက်ကာကွယ်ရေး စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် သဘောတူညီချက်များ ပြုလုပ်ကာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့်လည်း ရန်ပုံငွေ မြှင့်တင်လျက်ရှိနေသည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပို့အူပရင့်စ်၊ မတ်လ ၇

ဟေတီနိုင်ငံတွင် ဝန်ကြီးချုပ် အေရီယယ် ဟင်နရီ (Ariel Henry) အနေဖြင့် ရာထူးမှ နုတ်မထွက်ပါက ပြည်တွင်း စစ်နှင့် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ဟေတီလူဆိုးဂိုဏ်း ခေါင်းဆောင် ဂျင်မီ ချီရီဇီယာ (Jimmy Cherizier) က သတိပေးခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟေတီ၏ နယ်မြေဒေသ အများအပြားကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် လက်နက်ကိုင် လူဆိုးဂိုဏ်းများသည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ဝန်ကြီးချုပ်ဟင်နရီ နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာသွားချိန်တွင် ၎င်းအားရာထူးမှ ဖြုတ်ချရန် တိုက်ခိုက်မှု များ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည့် ဟင်နရီသည် အမေရိကန်၏ နယ်နိမိတ်ဖြစ်သည့် ပွာတိုရီကို(Puerto Rico)ကျွန်းကို ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု တင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ဟေတီနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် အေရီယယ်ဟင်နရီကို တွေ့ရစဉ်

ဟင်နရီသည် အိမ်နီးချင်း ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ဒိုမီနီကန်က ၎င်း၏ လေယာဉ်ကို ဝင်ခွင့်ငြင်းဆိုခဲ့သဖြင့် မတ်လ ၅ ရက်တွင် ပွာတိုရီကိုသို့ ရောက်ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

“တကယ်လို့ ဟင်နရီ နုတ်မထွက်ဘဲ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကလည်း သူ့ကို ဆက်လက်ထောက်ခံ ပေးနေဦးမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ဟာ လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုတွေ ရှိလာနိုင်တဲ့ ပြည်တွင်းစစ် ကို ဆင်နွှဲသွားမှာပါ”ဟု လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများဖြင့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခံထားရ သည့် ဟေတီရဲအရာရှိဟောင်း ချီရီဇီယာက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟေတီသည် သုခဘုံ သို့မဟုတ် ငရဲဘုံ ဖြစ်လာနိုင်ခြေ ရှိ/မရှိကို မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုမေးခွန်း သည် အလုပ်သမား လူတန်းစား၏ ကံကြမ္မာများကို ဆုံးဖြတ်နေသည့် ချမ်းသာသည့် လူအုပ်စု အနည်းငယ် အတွက် မေးခွန်းတစ်ခု မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟေတီမှာ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေကြစဉ်

မတ်လ ၄ ရက်က ပို့အူပရင့်စ် (Port-au-Prince) မြို့တော်ရှိ Toussaint Louverture နိုင်ငံတကာလေဆိပ်တွင် သေနတ်သမားများက ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ပစ်ခတ်ခဲ့သဖြင့် ထိုလေဆိပ်နှင့်အတူ စာသင်ကျောင်းများနှင့် ဘဏ်များ ပိတ်ထားခဲ့ရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကုန်ပိုင်းကလည်း လူဆိုးဂိုဏ်းများသည် ဟေတီ၏ အကြီးဆုံး အကျဉ်းထောင် ၂ ခုကို ဝင်ရောက် စီးနင်းခဲ့သဖြင့် ထောင်နှင့်ချီသည့် အကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်သွားခဲ့သည်။

“အခုဆိုရင် ဟေတီနိုင်ငံဟာ လူဆိုးဂိုဏ်းတွေရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်ကို ရောက်သွားခဲ့ပါပြီ။ အစိုးရလည်း မရှိတော့ပါဘူး”ဟု အသက် ၄၀ အရွယ် ဟေတီဒေသခံ တစ်ဦးဖြစ်သည့် မိုက်ကယ် စိန့် လူးဝစ် (Michel St-Louis) က မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခံထားရသည့် ရဲစခန်းတစ်ခုရှေ့တွင် အယ်လ်ဂျာဇီးယားကို ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ပေကျင်း၊ မတ်လ ၆

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်အပေါ်ထားရှိသည့် ၎င်း၏ သဘောထားကို ပိုမိုတင်းမာနေချိန်တွင် ယခုနှစ်အတွင်း ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို ၇ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြှင့်မည်ဖြစ်သဖြင့် ထိုပမာဏသည် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ ၁၁ နှစ်ကြာ သက်တမ်းကာလအတွင်း စစ်အသုံးစရိတ်ကို နှစ်ဆကျော် တိုးမြှင့်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အတွက် တရုတ်၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှုန်းသည် အစိုးရ၏ ခန့်မှန်းချက်ထက် သာလွန် ကောင်းမွန် မှုရှိနေသည်ဟု ယူဆရချိန်တွင် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို ယခင်နှစ်ကထက် ပိုမိုတိုးမြှင်ခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ 

တရုတ်သည် ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကြေညာခဲ့ချိန်တွင် ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ‘ငြိမ်းချမ်းစွာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး’ ဆိုသည့် ရည်ညွှန်းဖော်ပြချက်ကို ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်တိုးမြှင့်မှုကို တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချင် (Li Qiang) က မတ်လ ၅ ရက်တွင် တရုတ်၏ အမျိုးသားပြည်သူ့လွှတ်တော် (NPC) ညီလာခံ ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကိုတွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ်အကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး အရှေ့အာရှဒေသ တစ်ဝန်း တွင် ဒေသတွင်း စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဖြန့်ကြက်ချထားမှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

တရုတ်သည် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရုန်းကန်နေရသည့်တိုင် ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်အတွက် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ရန် အဓိက အကြောင်းရင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု စင်္ကာပူနိုင်ငံရှိ ရာဂျာရတ်နမ် နိုင်ငံတကာ လေ့လာရေးကျောင်း (RSIS) မှ ကာကွယ်ရေး သုတေသီတစ်ဦးဖြစ်သူ လီ မင်ကျန်း (Li Mingjiang) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“တိုက်ခိုက်ဖို့ကလွဲပြီး တခြားရွေးချယ်စရာ မရှိတော့တဲ့အချိန်မှာ စစ်ပွဲကို အနိုင်ရအောင် ပြင်ဆင်နေတဲ့ အခြေအနေအတွက် လာမယ့် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း တရုတ်ဟာ သူ့ရဲ့ စစ်အင်အားကို မြှင့်တင်ချင်တဲ့ ဆန္ဒရှိနေတယ် ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်” ဟု လီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှီသည် တရုတ်သမ္မတ ရာထူးနှင့် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည့် ၁၀ နှစ်ကျော် အချိန်ကာလ ကတည်းက ယခုနှစ်အတွက် စစ်အသုံးစရိတ်ကို ယွမ် ၁ ဒသမ ၆၇ ထရီလျံ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

ထိုပမာဏသည် ၂၀၁၃ ခုနှစ်က စစ်အသုံးစရိတ် ယွမ်သန်း ၇၂၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂ ဆကျော် တိုးမြှင့်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တရုတ်၏ စစ်အင်အားတိုးချဲ့မှုနှင့် မဟာဗျူဟာမြောက် ရည်မှန်းချက်များကို စိုးရိမ်နေသည့် အမေရိကန်ကမူ ယခုနှစ်အတွက် တရုတ်၏ ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်မှုကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်လျက်ရှိသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘေကျင်း၊ မတ်လ ၆

မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံအတွင်းရှိ အိန္ဒိယစစ်သားများ ထွက်ခွာသွားရန် မော်လ်ဒိုက်အစိုးရက တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် မော်လ်ဒိုက်နှင့်တရုတ်အကြား စစ်ရေးသဘောတူစာချုပ်တစ်ခု ချုပ်ဆိုခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် မော်လ်ဒိုက်ကို စစ်ရေးအကူအညီများ အခမဲ့ထောက်ပံ့ပေးရန် တရုတ်က သဘောတူခဲ့သည်။

မော်လ်ဒိုက်သည် ၎င်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ အိန္ဒိယစစ်သားများကို နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နှင့် ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ဆက်ဆံရေးများ တိုးမြှင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

စစ်ရေး အထောက်အပံ့များနှင့်ပတ်သက်ပြီး မော်လ်ဒိုက် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက တရုတ်နှင့် သဘောတူ စာချုပ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးများကိုလည်း မြှင့်တင်မည်ဖြစ်ကြောင်း မတ်လ ၄ ရက်က X လူမှုမီဒီယာ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံ ကာကွယ်ရေး အရာရှိများအကြား အဆိုပါ သဘောတူစာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးသည့် အခမ်းအနား ဓာတ်ပုံများကို မော်လ်ဒိုက်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက လူမှုမီဒီယာတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ထိုသဘောတူညီချက်နှင့် ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ် အချက်အလက်များကိုမူ ဖော်ပြခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

 အိန္ဒိယ၀န်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ မော်လ်ဒိုက်သမ္မတ မိုဟာမက် မူအစ်ဇူကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် စက်တင်ဘာလက ပြုလုပ်သည့် မော်လ်ဒိုက်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့သည့် သမ္မတ မိုဟာမက် မူအစ်ဇူ (Mohamed Muizzu) သည် သမ္မတအဖြစ် စတင်ရုံးထိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ယခုသဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုမှုသည် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးများ နီးစပ်လာသည့် အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။
မူအစ်ဇူက ၎င်းနိုင်ငံအပေါ် အိန္ဒိယ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လျှော့ချရန်နှင့် တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံရေးတိုးမြှင့်ရန် လုပ်ဆောင်မည်ဟု ကတိပြုထားသည်။ 

ဇန်နဝါရီလအတွင်းကလည်း မူအစ်ဇူသည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဘေကျင်းမြို့တော်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့် တွေ့ဆုံသည့် ခရီးစဉ်မတိုင်မီ မော်လ်ဒိုက်ကျွန်းပေါ်ရှိ အိန္ဒိယစစ်သားများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန် တရားဝင် တောင်းဆိုချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရကမူ မော်လ်ဒိုက်ရှိ ၎င်း၏ စစ်သားများကို မေလ ၁၀ ရက်မတိုင်မီ အပြီးသတ် ရုပ်သိမ်းပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်သည် မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ရရှိရန် အပြိုင်အဆိုင် ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး မော်လ်ဒိုက်၏ အခြေခံအဆောက်အအုံကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၊ ချေးငွေများ ထုတ်ပေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

ဗီယင်ကျန်း၊ မတ်လ ၆

လာအိုနိုင်ငံ၊ ဗီယင်ကျန်း (Vientiane) မြို့တော်တွင် မတ်လ ၅ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အာဆီယံ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးကို မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထိပ်သီးအရာရှိတစ်ဦး တက်ရောက်ခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ် မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစည်းအဝေး တက်ရောက်မှုသည် မြန်မာ့တပ်မတော် အနေဖြင့် အာဆီယံအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက် လိုသော သဘောထားကိုပြသသည့် လက္ခဏာတစ်ရပ်အဖြစ် မှတ်ယူနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့ သည်။

ယခုတစ်ကြိမ် အစည်းအဝေး တက်ရောက်မှုသည် ယခုနှစ်အတွင်း အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံပါဝင်သည့် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံက ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ပါဝင်ခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်နေသည့် မြန်မာကိုယ်စားလှယ်ကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလက အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်များသည် အာဆီယံ အစည်းအဝေးများတွင် မြန်မာနိုင်ငံမှ နိုင်ငံရေးနှင့်မသက်ဆိုင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဥိးကိုသာ တက်ရောက်ခွင့်ပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အာဆီယံဝန်ကြီးဌာနအဆင့် အစည်းအဝေးများကို တက်ရောက်ခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ သပိတ် မှောက်ခဲ့သည်။

မတ်လ ၅ ရက်က ပြုလုပ်သည့် အာဆီယံ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်သည့် မြန်မာ ကိုယ်စားလှယ်မှာ မြန်မာကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ နိုင်ငံတကာရေးရာဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဇော်နိုင် ဝင်း ဖြစ်သည်ဟု သံတမန်သတင်းအရင်းအမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇန်နဝါရီလ ကုန်ပိုင်းကလည်း နစက၏ ထိပ်သီးအရာရှိတစ်ဦးနှင့် အခြား အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီးများသည် လာအိုနိုင်ငံ၊ လူအန် ပရာဘန် (Luang Prabang) မြို့တွင် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အာဆီယံကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ခဲ့သည် ကိုယ်စားလှယ်များကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဆွေးနွေးမှုများအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံက အဆိုပြုထားသည့် မြန်မာစစ်ဘေးရှာင်များအား အကူအညီများ ထောက်ပံ့ ပေးရန် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စင်္ကြံလမ်းတစ်ခု ဖော်ဆောင်မည့် အစီအစဉ်ကို အတည်ပြုခဲ့ သည်။

မတ်လ ၅ ရက်က ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပါဝင်မှုသည် မြန်မာပြည်သူများနှင့် သက်ဆိုင် ရာ အဖွဲ့အစည်းများအတွက် အကျိုးရှိစေလိမ့်မည်ဟု ထိုင်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆူတင် ကလန်ဆန် (Sutin Klungsang) က Kyodo News ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက အာဆီယံနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအကြား ရရှိခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကို အကောင် အထည် ဖော်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အများသဘောဆန္ဒတွေ ထူထောင်ရာမှာ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေကို ကျဉ်းမြောင်းစေပါလိမ့်မယ်”ဟု မစ္စတာ ဆူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

မက္ကဆီကို စီးတီး၊ မတ်လ ၅

မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတွင် ဇွန်လ ၂ ရက်၌ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဖြစ်ရာ ထိုရွေးကောက်ပွဲမှာ စောင့်ကြည့်ရ မည့် အဓိကအချက် ၅ ချက်ရှိသည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ ပထမဆုံးသမ္မတကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်မည့် အလားအလာမှာ သေချာလုနီးပါး ဖြစ်နေသည်။

ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ လူထုသဘောဆန္ဒ ကောက်ယူမှု စစ်တမ်းများတွင် အာဏာရပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ကလော်ဒီယာ ရှီအင်ဘာအမ် (Claudia Sheinbaum) က အနိုင်ရရှိရန် ရေပန်းစားနေသည်။ 

ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရန် ဒုတိယရေပန်းအစားဆုံး ကိုယ်စားလှယ်လောင်းမှာလည်း အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်လည်းဖြစ်၊ အထက်လွှတ်တော် အမတ်လည်းဖြစ်၊ လူမျိုးစုရေးရာ အရာရှိတစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည့် ဆိုချစ်တယ်လ် ဂဲလ်ဗက်ဇ် (Xochitl Galvez) ဖြစ်သည်။ 

 ဆိုချစ်တယ်လ် ဂဲလ်ဗက်ဇ်ကို တွေ့ရစဉ်

မက္ကဆီကို စီးတီးမြို့တော်ဝန်ဟောင်း ရှီအင်ဘာအန်သည် ၎င်း၏ အာဏာရ Morena ပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ် လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်ကာ ဂဲလ်ဗက်ဇ်သည် အတိုက်အခံပါတီများ ပေါင်းစည်းထားသည့် ညွန့်ပေါင်း အဖွဲ့၏ ထောက်ခံအားပေးမှုဖြင့် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။

အနိုင်ရရှိသူသည် လက်ရှိသမ္မတ အန်ဒရီစ် မန်နျူယယ် လိုပက်ဇ် အိုဘရာဒေါ (Andres Manuel Lopez Obrador) ၏ ခြောက်နှစ်သက်တမ်းရှိသည့် သမ္မတရာထူးနေရာကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

ကျွမ်းကျင်သူများကမူ မက္ကဆီကို ရွေးကောက်ပွဲတွင် စောင့်ကြည့်ရမည့် အဓိကအချက် ၅ ချက်ရှိပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ၌ အနိုင်ရရှိသူသည် ထိုအချက်များကို ဖြေရှင်းရမည်ဟု သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

ပထမအချက်မှာ အမေရိကန်နှင့် မက္ကဆီကို နယ်စပ်မှ ဖြတ်သန်းဝင်ရောက်နေသည့် ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများ၏ အရေးကိစ္စဖြစ်သည်။

လက်ရှိသမ္မတ အန်ဒရီစ် မန်နျူယယ် လိုပက်ဇ် အိုဘရာဒေါကို တွေ့ရစဉ်

ဒုတိယအချက်မှာ မက္ကဆီကို ရွေးကောက်ပွဲသည် မူးယစ်ဆေးဝါးဂိုဏ်းများ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးများ မှောင်ခိုကူးမှု အခြေအနေအပေါ် မည်ကဲ့သို့ သက်ရောက်မှု မည်ဆိုခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။

တတိယအချက်မှာ မက္ကဆီကို ရွေးကောက်ပွဲသည် နိုင်ငံစီးပွားရေးအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိ/မရှိနှင့် စတုတ္ထအချက် မှာ မက္ကဆီကိုရွေးကောက်ပွဲသည် လက်တင်လူမျိုးများ၏ အကျိုးကိုမျှော်မှန်းမှုအား ပြသနိုင်မည် ဟုတ်၊ မဟုတ် ဆိုသည့် အချက်ဖြစ်သည်။

ပဉ္စမမြောက်နှင့် နောက်ဆုံးအချက်မှာ မက္ကဆီကို၏ ဒီမိုကရေစီစနစ်သည် ဆက်လက် ရှင်သန်မည် ဟုတ်၊ မဟုတ် ကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်ပြီး ထိုအချက်သည် အရေးအကြီးဆုံး အချက်ဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့ ကြသည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ မတ်လ ၅

ဟေတီနိုင်ငံတွင် ၂၀၀၄ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အာဏာသိမ်းမှုနှင့် အမေရိကန် ဗဟိုထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ (CIA) အရာရှိဟောင်း တစ်ဦးအကြား ပတ်သက် ဆက်နွှယ်မှုရှိနေသည်ဟု Sputnik မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟေတီနိုင်ငံ၊ ဂိုနိုင်ဗီ (Gonaive) မြို့တွင် ၂၀၀၂ ခုနှစ်က အကျဉ်းထောင် ဖောက်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသည့် လူဆိုးဂိုဏ်း ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး အမ်မွိုက် ကျူဘာအင် မက်တာယာ (Amiot Cubain Metayer) အပါအဝင် အကျဉ်းသား ၁၅၅ ဦး လွတ်မြောက်သွားခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဟေတီအစိုးရကို အဖက်ဖက်က အားနည်းသွားစေခဲ့သည်။

ထို့နောက် ထောင်ဖောက်မှုဖြစ်ပွားပြီး ၂ နှစ်အကြာဖြစ်သည့် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံခဲ့ရသည့် သမ္မတ ယန်း ဘာထရန် အရစ္စတီဒီ (Jean-Bertrand Aristide) ကို စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီး ဖြုတ်ချခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး  The Gray Zone အမည်ရှိ လွတ်လပ်သည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့၏ လေ့လာ တွေ့ရှိမှုများကို သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် အက်ဥပဒေ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ထုတ်ပြန်ပေးရန် တောင်းဆိုမှု ကြောင့် ထိုတွေ့ရှိချက်များကို ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းအတွင်းက လျှို့ဝှက်အဆင့်မှ ဖယ်ရှားပြီး လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဟေတီအာဏာသိမ်းမှုတွင် စစ်သားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုလေ့လာ တွေ့ရှိချက်များအရ CIA အရာရှိဟောင်းတစ်ဦးသည် ဂိုနိုင်ဗီမြို့ အကျဉ်းထောင်ဖောက်သည့် ဖြစ်စဉ် မတိုင်မီ ရက်ပိုင်းအလိုက အာဏာသိမ်းရန် ကြံစည်သူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပုံပေါ်သည့် အချက်အလက်များကို ဖော်ပြထားသည်။

ထိုအချိန်က အဆိုပါ CIA အရာရှိသည် ဟေတီနိုင်ငံ၊ ပို့အူပရင့်စ် (Port-au-Prince) မြို့တော်ရှိ အမေရိကန်သံရုံး တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ နိုင်ငံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ရာထူးဖြင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့် ဂျနိုက်စ် အယ်လ် အယ်လ်မိုး (Janice L. Elmore) ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

စစ်စစ်တွင် အယ်လ်မိုးသည် နိုင်ငံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် အသွင်ယူလှု ပ်ရှားနေသည့် CIA အေးဂျင့်တစ်ဦး ဖြစ်သည်ဟု The Gray Zone မှ ထုတ်ပြန်သည့် အချက်အလက်များတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်က ပြင်သစ်သံအမတ်တစ်ဦးကလည်း အရစ္စတီဒီကို အာဏာသိမ်းပြီး ဖြုတ်ချမှု၏ နောက်ကွယ်တွင် အမေရိကန်နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ ရှိနေကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။

သို့သော် အမေရိကန်အရာရှိများကမူ ၎င်းတို့သည် ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဟေတီအာဏာသိမ်းမှုတွင် အမေရိကန်က ပါဝင် ပတ်သက်ခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုထားသည်။

Source: Sputnik

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ မတ်လ ၅

ထိုင်းတရားရုံးချုပ်၏ နိုင်ငံရေးတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်သူများဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုရုံးက ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ယင်းလပ် ရှင်နာဝပ် (Yingluck Shinawatra) နှင့် ၎င်း၏ အမှုတွဲ ၅ ဦးကို မတ်လ ၄ ရက်က အာဏာ အလွဲသုံးမှုစွဲချက်များမှ တရားသေ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယင်းလပ်နှင့် အမှုတွဲ ၅ ဦးသည် ဘတ်သန်း ၂၄၀ တန်ကြေးရှိ Thailand 2022 Roadshow စီမံကိန်းကို လေလံ ဆွဲရာတွင် အာဏာအလွဲသုံးစား ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံရပြီး ယခုအခါတွင် တရားရုံးချုပ်က ထိုစွဲချက်များကို ပြန်လည်ချေဖျက်ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် တရားရုံးချုပ်သည် ယင်းလပ်အား ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ထားသည့် အမိန့်ကိုလည်း ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။

 ယင်းလပ်နဲ့ အိုဘားမားကို တွေ့ရစဉ်

ယင်းလပ်နှင့် အမှုတွဲ ၅ ဦးပေါ် စွဲဆိုထားသော စွဲချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး သက်သေအထောက်အထား ခိုင်လံမှု မရှိသည့် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ပြန်လွှတ်ပေးသင့်၊ မပေးသင့်ကို တရားရုံးချုပ် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ရာတွင် ပြန်လွှတ်ပေး ရန် တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း ထောက်ခံမဲပေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုတရားစွဲဆိုမှုများကို အမျိုုးသား အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်က စွဲဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  

ယင်းလပ်နှင့်အတူ တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည့် အမှုတွဲ ၅ ဦးမှာ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း နီဝတ်သမ်ရွန် ဘွန်ဆွန် ပိုင်ဆန် (Niwatthamrong Boonsongpaisan) ၊ ဝန်ကြီးချုပ်၏ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်း သူရနန် ဝိဇ္ဇာဇီဝ (Suranand Vejjajiva) ၊ Matichon Public ကုမ္ပဏီ၊ Siam Sports Syndicate Public ကုမ္ပဏီနှင့် ထိုကုမ္ပဏီ၏ အမှုဆောင်အရာရှိ ရာဗီ လိုသွန်း (Ravi Lohthong) တို့ဖြစ်သည်။

Source: Thai PBS World