CNI International News

ကာရာကက်စ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ မာဒူရို (Nicolás Maduro) သည် ၎င်း၏ ၁၂ နှစ်ကြာ အာဏာသက်တမ်းအတွင်း ယခင်ကထက် ပိုမိုကြီးမားသည့် နိုင်ငံတကာ၏ ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သူ့ကိုယ်သူ ဆိုရှယ်လစ် တစ်ဦးအဖြစ် ကြေညာထားသည့် မာဒူရိုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ပြုလုပ်ခဲ့သော ရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို မဲအပြတ်အသတ်ဖြင့် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ဖွယ်ရှိကြောင်း ယူဆခံထားရသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲကို အမေရိကန်နှင့် အခြားနိုင်ငံများက ရှုတ်ချခဲ့ပြီး ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံအတွင်းတွင်လည်း ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက အင်အားသုံးဖြိုခွင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မာဒူရိုသည် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် အတိုက်အခံများကို ဖိနှိပ်ပြီး ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဘက်က အနိုင်ရကြောင်း အတိုက်အခံများမှ ကြေညာခဲ့သည့်တိုင် မာဒူရိုသည် ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်၌ တတိယသက်တမ်းအတွက် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမည် ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မာဒူရိုသည် ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သည့် ယခင်သမ္မတ ဟူဂိုချာဗက် (Hugo Chávez) အပေါ် သစ္စာစောင့်သိသူ ဖြစ်ပြီး  ၂၀၁၂ ခုတွင် ချာဗက်ထံမှ ဘိုလီဗီးယားတော်လှန်ရေး မီးတုတ်ကို လက်ဆင့်ကမ်း ယူဆောင်ခဲ့သူအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။

သို့သော် မကြာသေးမီက မာဒူရိုသည် ၎င်းအား ပစ်မှတ်ထားသည့် ဒရုန်းဖြင့် လုပ်ကြံတိုက်ခိုက်မှု၊ ပြည်တွင်း စီးပွားရေး ပြိုလဲမှုကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများမှအစ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးခံရမှုနှင့် မူးယစ်ဆေး ဝါးမှောင်ခိုကူးမှု စွဲချက်များကြောင့် အမေရိကန်၏ ဒေါ်လာ ၁၅ သန်းဆုကြေး ထုတ်ခံခဲ့ရမှုတို့အထိ စိန်ခေါ်မှုမျိုးစုံနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ထို့ကြောင့် မာဒူရို အနေဖြင့် စိန်ခေါ်မှု ပေါင်းစုံနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ပြည်တွင်း ဖိနှိပ်မှုများကို ပိုမိုတိုးမြှင့်မည် ဆိုပါက ၎င်းအား ဆန့်ကျင်သည့် ဆူပူအုံကြွမှုများ ပိုမိုဖြစ်ပွားလာနိုင်သဖြင့် အခြေအနေကို သတိထား ကိုင်တွယ် သင့်ကြောင်း ဝါရှင်တန်ရှိ Inter-American Dialogue ၏ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း မိုက်ကယ် ရှစ်ဖ်တာ (Michael Shifter) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဇန်နဝါရီ ၉

အစ္စရေးနှင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် ပြုလုပ်နေသည့် စစ်ဆင်ရေးကို အလုံးစုံ အဆုံးသတ် ပေးရမည်ဖြစ် ကြောင်း ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့်ဟားမာ့စ်အကြား ဓားစာခံများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် မည်သည့် သဘောတူညီချက်ကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်စေ ထိုးစစ်အား ရပ်တန့်ရမည်ဟု ဟားမာ့စ်က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမည့် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်မတိုင်မီ ဂါဇာစစ်ပွဲ အဆုံးမသတ်ပါက ငရဲကဲ့သို့ ပေးဆပ်ရမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည့် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ပြောကြားချက်သည် အလောတကြီးနိုင်ကြောင်း ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူများသည် ကာတာနှင့် အီဂျစ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်သူများနှင့် ဂါဇာစစ်ပွဲ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် လပေါင်းများစွာကြာ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အောင်မြင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

သက်တမ်းကုန်တော့မည့် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ၎င်းတို့ မထွက်ခွာ ခင်တွင် ဂါဇာအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ရရှိရန် တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

စစ်ပွဲရပ်တန့်ရေး တောင်းဆိုနေစဉ်

သို့သော်လည်း အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ တာဝန်ရှိသူများက ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်တွင် ပါရှိသည့် သတ်မှတ်ချက်များကို သဘောမတူခဲ့သဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ၁ နှစ်ကျော် ကြာမြင့်ခဲ့ သည်။

အစ္စရေးအနေဖြင့် ဂါဇာမှ စစ်သားများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပြီး စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် သဘောတူမည်ဆိုပါက ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ၎င်းတို့ ဖမ်းဆီးထားသည့် ဓားစာခံများအား ပြန်လွှတ်ပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေးကမူ ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကို အမြစ်ဖြတ်ချေမှုန်းပြီး ဓားစာခံများ ပြန်မလွတ်လာခင် အချိန်အထိ စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

"ဓားစာခံတွေ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က တစ်ခုတည်းသော အတားအဆီး ဖြစ်နေပါ တယ်" ဟု အစ္စရေးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် အီဒင် ဘာတယ်လ် (Eden Bar Tal) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးဖြစ်သည့် အိုစမာ ဟမ်ဒန် (Osama Hamdan) ကမူ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်အတွက် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ မအောင်မြင်ရခြင်းသည် အစ္စရေးကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၉

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် ပနားမားတူးမြောင်း (Panama Canal) နှင့် ဂရင်းလန်း (Greenland) ကျွန်းတို့ကို အမေရိကန်၏ လက်အောက်သို့ သွတ်သွင်းမည့် ရည်မှန်းချက်ကို စွန့်လွှတ်ခြင်း မရှိကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပနားမားတူးမြောင်းနှင့် ဂရင်းလန်းကျွန်းတို့ကို အမေရိကန်က ပိုင်ဆိုင်ခွင့် ရရှိစေရန်အတွက် စစ်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေးအရ အရေးယူ ဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ်များကိုလည်း စွန့်လွှတ်ရန် ထရမ့်က ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုနယ်နိမိတ်များကို အမေရိကန်က ပိုင်ဆိုင်ရေးသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအကြို ထရမ့်၏ မဲဆွယ် ကတိကဝတ်များတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံကို အမေရိကန်၏ ပြည်နယ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲလိုသည့် ထရမ့်သည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်က မက္ကဆီကိုပင်လယ်ကွေ့ကို အမေရိကပင်လယ်ကွေ့အဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲသွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး နေတိုးမဟာမိတ်များအား ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်များ မြှင့်တင်ရန် တောင်းဆိုသွားမည်ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဒိန်းမတ်ဝန်ကြီးချုပ် မက်တီ ဖရက်ဒရစ်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဖလော်ရီဒါ (Florida)ရှိ ထရမ့်၏ စံအိမ်တွင် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့ချိန်က ပနားမားတူးမြောင်းနှင့် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို အမေရိကန်က ထိန်းချုပ်ခွင့် ရရှိစေရန် ကြိုးစားသည့် အနေဖြင့် စစ်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေး ဖိအားများ တိုးမြှင့်သွားရန် ရှိ/မရှိ သတင်းထောက်များက ထရမ့်ကို မေးမြန်းခဲ့သည်။

"ဒီနယ်နိမိတ် ၂ ခုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျနော် ကျိန်းသေ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် စီးပွားရေး လုံခြုံမှုအတွက် အဲဒီနယ်နိမိတ် ၂ ခုကို ကျနော်တို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ပြောနိုင်ပါတယ်"ဟု ထရမ့်က ဖြေကြားခဲ့သည်။

ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ပိုင်ဆိုင်သည့် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် ထိုကျွမ်းအား ဝယ်ယူမည့် မိမိ၏ ကမ်းလှမ်းချက်အား လက်မခံပါက ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒိန်းမတ်အစိုးရကမူ ထိုကျွန်းသည် ရောင်းရန် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"အမေရိကန်နဲ့ ကျနော်တို့ဟာ မဟာမိတ်တွေ ဖြစ်တာကြောင့် ကျနော်တို့ အချင်းချင်း ငွေကြေးကဏ္ဍအရ တိုက်ခိုက်တာဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလို့ ကျနော် မထင်ပါဘူး" ဟု ဒိန်းမတ်ဝန်ကြီးချုပ် မက်တီ ဖရက်ဒရစ်ဆင် (Mette Frederiksen) က ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားများကို တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၈

ရုရှားသည် ဆူဒန်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲအတွင်း ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့ ၂ ဖွဲ့စလုံးကို ငွေကြေးများ ထောက်ပံ့ပေး နေကြောင်း အမေရိကန်က ကုလသမဂ္ဂ၌ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က စွပ်စွဲခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစွပ်စွဲချက်အရ ရုရှားသည် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်များကို ပြည့်မြောက်စေရန် ဆူဒန်ပြည်တွင်းစစ်၏ ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့များကို ထောက်ပံ့နေသည့် ယခင်စွပ်စွဲချက်များကို ပိုမိုခိုင်မာစေလို‌သော အမေရိကန်၏ ကြိုးပမ်းမှု တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလကတည်းက ဆူန်စစ်တပ်နှင့် အရံလက်ရုံးတပ် (RSF) တို့အကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အရပ်ဖက်အုပ်ချုပ်ရေး ပြိုလဲခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆူဒန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အိမ်ပစ်ရာပစ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရသူ အများဆုံးနေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး အငတ်ဘေးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

နိုဝင်ဘာလကလည်း ဆူဒန်တွင် စစ်ဖြစ်နေသည့် အဖွဲ့များကို ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန်နှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများပေးပို့ရန် ကုလသမဂ္ဂ၏ ကြေညာချက်မူကြမ်းအား ရုရှားက ဗီတို အာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့သည်။

ဆူဒန်က ရွှေတူးနေသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုကြေညာချက် မူကြမ်းကို ရုရှားမှလွဲပြီး ကျန်သည့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အဖွဲ့ဝင် ၁၄ နိုင်ငံစလုံးက ထောက်ခံခဲ့ ကြသည်။

"ရုရှားက ဆူဒန်ပြည်သူတွေကို ထိခိုက်နစ်နာစေဖို့အတွက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာချက်ကို ဗီတိုအာဏာနဲ့ ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေတဲ့ ၂ ဖက်စလုံးကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ ပေးနေပါတယ်" ဟု ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ် လင်ဒါ သောမတ်စ် ဂရင်းဖီးလ် (Linda Thomas-Greenfield) က လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန် အထူးတာဝန်အဖွဲ့ကလည်း ဆူဒန်၏ ရွှေကုန်ကူးမှုကို ရုရှားက စိတ်ဝင်စား နေသည်ကို အမေရိကန်မှ သိရှိခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် စစ်ဖြစ်နေသည့် ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့များကို တရားမဝင် ရွှေရောင်းဝယ်မှုများမှတဆင့် ငွေကြေးများ ထောက်ပံ့ ပေးနေမှုကို ရှုတ်ချကြောင်း အမေရိကန်အထူးတာဝန်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သံအမတ်၏ ပြောကြားချက်ကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ရုရှား၏ လက်ထောက် သံအမတ် ဒီမီထရီ ပိုလ်ယန်စကီး (Dmitry Polyanskiy) က အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ တစ်ဖက်သတ် အမြင်ဖြင့် အခြား အင်အားကြီးနိုင်ငံများအပေါ် ဝေဖန်သုံးသပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၈

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) သည် ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က တာလတ်ပစ် ဟိုက်ပါဆောနစ် အမျိုးအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် (IRBM)တစ်စင်း ပစ်လွှတ်မှုကို ကိုယ်တိုင်ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်မှုသည် အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့ပြီး ကင်မ်က နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားနှင့် ဒုံးကျည်စွမ်းဆောင်ရည် များကို အရှိန်မြှင့်တင်ရန် ကတိပြုခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင် ရောက်ရှိနေချိန်တွင် မြောက်ကိုရီးယားက ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက် နောက်ပိုင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ ပထမဆုံး ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်မှု ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) စတင်ရုံးမထိုင်မီ သီတင်းပတ် ၂ ပတ် ပင် မလိုတော့သည့် အချိန်တွင် ထိုဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှု ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ပြုံယမ်း (Pyongyang) မြို့တော်၏ ဆင်ခြေဖုံးနေရာမှ ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် ထိုဒုံးကျည်သည် အသံထက် ၁၂ ဆ ပိုမိုမြန်ဆန်ပြီး အမြင့် ၁၀၀ ကီလိုမီတာအထိ ရောက်ရှိကာ အကွာအဝေး ၁၅၀၀ ကီလိုမီတာ အထိ ပျံသန်းခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားကို ရောက်နေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဒုံးကျည်သည် မြောက်ကိုရီးယား၏ အရှေ့ဘက် ကမ်းလွန်ရေပြင်များအတွင်းရှိ သတ်မှတ်ထားသော ပစ်မှတ်ကို တိကျစွာ ထိမှန်ခဲ့သည်ဟုလည်း KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား စစ်တပ်ကမူ KCNA ၏ သတင်းထုတ်ပြန်မှုသည် ပုံကြီးချဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်ပြီး ထိုဒုံးကျည်သည် ကီလိုမီတာ ၁၁၀၀ အကွာအဝေးထိသာ ပျံသန်းခဲ့ကြောင်း ခန့်မှန်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုဒုံးကျည်၏ အင်ဂျင်အတွင်း ကာဘွန်ဖိုက်ဘာ ပေါင်းစပ်ပစ္စည်းများ ပါဝင်ပြီး အလူမီနီယံကဲ့သို့ ပစ္စည်းများထက် ပိုမိုပေါ့ပါးပြီး ခိုင်မာမှုရှိကာ တည်ဆောက်ရခက်ခဲကြောင်း KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ကလည်း ထိုဒုံးကျည်သည် ပြောင်းလဲနေသည့် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေး အခြေအနေနှင့် ရန်လိုသည့် အင်အားစုများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဆန့်ကျင်နိုင်သည့် အင်းအားပြင်း လက်နက် တစ်ခုအဖြစ် ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၈

ပြည်သူသူလျှိုများသည် ၎င်းတို့သရုပ်မှန်ကို ဖုံးကွယ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းရှိ ဖုန်းနံပါတ်များနှင့် လူမှုမီဒီယာ အကောင့်များကို ဝယ်ယူနေကြောင်း တရုတ်ထိပ်သီး ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီက သတိပေးခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းအားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသားများကို အလုပ်ခေါ်ယူခြင်း သို့မဟုတ် ရင်းနှီးသည့် မိတ်ဆွေများ အဖြစ် ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များ နှိုက်ယူခြင်းတို့ လုပ်ဆောင်နေကြသည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး ဝန်ကြီးဌာန(MSS)က ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်တွင် ၎င်း၏ လူမှုမီဒီယာအကောင့်၌ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသား ၃ ဦးသည် ပြည်ပထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများ အကွက်ဆင်ထားသည့် ထောင်ချောက်များ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် သတိရှိကြရန် MSS က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ဖုန်းကိုတွေ့ရစဉ်

ပြည်ပထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဖုန်းနံပါတ် မှတ်ပုံတင်ခြင်းနှင့် လူမှုမီဒီယာ အကောင့် များ မှတ်ပုံတင်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ကျော်လွှားနိုင်ရန်အတွက် မှတ်ပုံတင်ပြီးသား ဖုန်းနံပါတ်များနှင့် လူမှုမီဒီယာ အကောင့်များကို ဝယ်ယူခဲ့ကြကြောင်း၊ ထိုဖုန်းနံပါတ်များနှင့် လူမှုမီဒီယာ အကောင့်များကို ကြားခံဆက်သွယ် သည့် နေရာတွင် အသုံးပြုခဲ့ကြကြောင်း MSS က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် မိမိတို့ဝယ်ယူထားသည့် ဖုန်းနံပါတ်များနှင့် လူမှုမီဒီယာ အကောင့်များ ကို ပြည်ပထောက်လှမ်းရေး အေးဂျင့်များအား ရောင်းချခဲ့မည်ဆိုပါက ကြံရာပါ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟုလည်း MSS က သတိပေးခဲ့သည်။

ဖြစ်စဉ်တစ်ခုတွင် ဖုန်းနံပါတ်တစ်ခုကို အွန်လိုင်းမှ ရောင်းချခဲ့သည့် တရုတ်နိုင်ငံသားတစ်ဦး၏ ဖုန်းနံပါတ်ကို သူလျှိုများက အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း MSS က ဖော်ထုတ်သိရှိခဲ့သည်။

တရုတ်ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အဆိုပါ တရုတ်နိုင်ငံသားကို ၎င်း၏ ဖုန်းနံပါတ်အား သူလျှိုများက အသုံးပြုနေသည့် အကြောင်းကို MSS က ဆက်သွယ် အကြောင်းကြားခဲ့ပြီး ထိုတရုတ်နိုင်ငံသားအား စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ပြည်ပထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများသည် ကင်းထောက်လှမ်းမှုနှင့် ရှာဖွေမှုများ ပြုလုပ်ရန် လူစုဆောင်း သည့် အနေဖြင့် အွန်လိုင်းပေါ်တွင် အချိန်ပိုင်း အလုပ်ခေါ်စာများကို တင်ခဲ့ကြောင်း  MSS က သတိပေးခဲ့သည်။

နောက်ထပ် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုတွင်လည်း တရုတ် ကျောင်းသားတစ်ဦးသည် အွန်လိုင်းပေါ်တွင် အချိန်ပိုင်း အလုပ်ခေါ် စာကို လျှောက်ထားခဲ့သည်။

ထိုကျောင်းသားသည် အချိန်ပိုင်း အလုပ်အဖြစ် တရုတ်နိုင်ငံ၏ သတ်မှတ်ပေးထားသည့် နေရာများကို ဓာတ်ပုံများ ရိုက်ပြီးပို့ပေးနေရကြောင်း အာဏာပိုင်များက စုံစမ်းသိရှိခဲ့ပြီးနောက် ထိုကျောင်းသားကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့ရ ကြောင်း MSS က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၇

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင် (Antony Blinken )က တောင်ကိုရီးယား၏ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို စီမံဖြေရှင်းမှုအပေါ် ယုံကြည်မှုရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲအား ဖမ်းဆီးရန် ဖမ်းဝရမ်းကာလ သက်တမ်းတိုးရန် ကြိုးပမ်းနေချိန်တွင် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည့် ယွန်း၏ အောင်မြင်ခြင်းမရှိသော စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်နှင့် ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက ဇန်နဝါရီ ၃ ရက်တွင် ယွန်းကို ဖမ်းဆီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း သမ္မတလုံခြုံရေးအဖွဲ့ အစောင့်များ၏ တားဆီးပိတ်ပင်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။

တောင်ကိုရီးယားတွင် ရာထူး တည်မြဲနေဆဲဖြစ်သည့် သမ္မတကို ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်ပြန်သော ထိုဖမ်းဝရမ်း သည် ဇန်နဝါရီ ၆ ရက် ညသန်းခေါင်၌ သက်တမ်းကုန်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အဂတိလိုက်စားမှု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးရုံး (CIO) က ဖမ်းဝရမ်းကို သက်တမ်းတိုးရန် တရားရုံးအား တောင်းဆိုထားသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင်နဲ့ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကိုတွေ့ရစဉ်

ယွန်းသည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့မှုအတွက် စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံခဲ့ရပြီး ပုန်ကုန်မှု စွပ်စွဲချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးခံနေရသည်။

တောင်ကိုရီးယားသို့ ရောက်ရှိနေသည့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင်ကမူ တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ချိုတေးယူလ် (Cho Tae-yul) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ယွန်း၏ လုပ်ဆောင်ချက် အချို့အတွက် တောင်ကိုရီးယားကို စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုဖြစ်စဉ်များသည် တောင်ကိုရီးယား၏ ဒီမိုကရေစီ အောင်မြင်မှုကို ထင်ဟပ်စေခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီသည် အလွန်ခိုင်မာမှုရှိကြောင်း ဘလင်ကင်က သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

"ကျနော်တို့ မြင်တွေ့ခဲ့ရတဲ့ တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်မှုတွေ၊ ဆက်ပြီး မြင်တွေ့ရမယ့် အရာတွေက အခြေခံဥပဒေ၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့အညီ ငြိမ်းချမ်းစွာနဲ့ ယိမ်းယိုင်မှုမရှိတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်"ဟု ဘလင်ကင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယွန်းသည် ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် လွှတ်တော်၏ စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုကို ခံခဲ့ရပြီး သမ္မတတာဝန်များမှ ဆိုင်းငံ့ ခံထားရကာ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးက ယွန်းအား ရာထူးမှ ဖယ်ရှားရန် သို့မဟုတ် ရာထူးနေရာ၌ ဆက်လက် ထားရှိရန် ဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အော့တဝါ၊ ဇန်နဝါရီ ၇

ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ် ဂျပ်စတင်ထရူဒိုး (Justin Trudeau) သည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်မည်ဟု ကြေညာဖွယ်ရှိကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သူသည် လက်ရှိအချိန်အထိ အပြီးသတ် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မချမှတ် ရသေးသော်လည်း ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ချင် နေကြောင်း ထရူဒိုးနှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ဦးက Globe and Mail သတင်းစာကို ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရူဒိုးသည် ကနေဒါ၏ အာဏာရပါတီဖြစ်သည့် လစ်ဘရယ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဝန်ကြီးချုပ်တာဝန်ကို ၉ နှစ်ကြာ ထမ်းဆောင်ပြီးနောက် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်မည့်အကြောင်းကို ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်တွင် ကြေညာဖွယ်ရှိသည် ဟု အမည်မဖော်လိုသော သတင်းရင်းမြစ်က ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရူးဒိုးသည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်သွားမည်ဆိုပါက လစ်ဘရယ်ပါတီသည် ခေါင်းဆောင်ရှိတော့မည် မဟုတ်ဘဲ နောက်ထပ် ခေါင်းဆောင်အသစ်ကို အလျင်အမြန် ရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက ပြုလုပ်သည့် စစ်တမ်းများတွင်မူ လစ်ဘရယ်ပါတီသည် အောက်တိုဘာ လကုန်ပိုင်းတွင် ပြုလုပ် မည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ အတိုက်အခံ ကွန်ဆာဗေးတစ်များကို ရှုံးနိမ့်ဖွယ်ရှိကြောင်း ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ် ထရူဒိုးကို တွေ့ရစဉ်

ထရူဒိုးသည် ရာထူးမှ ထွက်ခွာမည့် အစီအစဉ်ကို မည်သည့်အချိန်တွင် ကြေညာလိမ့်မည်ဆိုခြင်းအား အသေးစိတ် မသိရသေးသော်လည်း ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် လစ်ဘရယ် လွှတ်တော်အမတ်များ၏ အရေးပေါ် အစည်းအဝေးမတိုင်မီ နုတ်ထွက်ဖွယ်ရှိကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် လူထုစစ်တမ်းများတွင် လွှတ်တော်အတွင်း လစ်ဘရယ်များ များပြားလာမှုကို စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ထိုလစ်ဘရယ်များက ထရူဒိုးကို ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရန် လူသိရှင်ကြား တိုက်တွန်းခဲ့ သည်။

ယခုထွက်ပေါ်နေသည့် သတင်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုချက်ကို ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးက တုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထရူဒိုးသည် နောက်ထပ် လစ်ဘရယ် ခေါင်းဆောင်သစ်တစ်ဦး ရွေးချယ်ပြီးသည့် အချိန်အထိ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ယူရန် ရှိ/မရှိနှင့် ချက်ချင်း နုတ်ထွက်ရန် အစီအစဉ် ရှိ/မရှိကို တိကျစွာမသိရကြောင်း Globe and Mail သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၇

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra)က သူသည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ထပ်မံ ရယူရန် ကြိုးပမ်းသွားမည်မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး နေရာထက် ထိုင်းနိုင်ငံသားများ၏ စားဝတ်နေရေး ပိုမိုကောင်းမွန်စေရန်နှင့် သမီးဖြစ်သူ ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် (Paetongtarn Shinawatra) ၏ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုကို ကူညီပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် ဖြူးထိုင်းပါတီအောက်တွင် ချင်းရိုင် (Chiang Rai) ပြည်နယ်၊ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (PAO) ဥက္ကဋ္ဌ နေရာအတွက် ယှဉ်ပြိုင်နေသည့် ဆလာကစ် တီယာပိုင်ရတ် (Salakjit Tiyapairat) အတွက် မဲဆွယ်သည့် အခမ်းအနားတစ်ခုတွင် ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

 ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံ၏ ပြည်သူ့ကြွေးမြီများကို လျှော့ချရန်၊ ယခုနှစ်အတွင်း မီတာခများကို တစ်ယူနစ်လျှင် ၃ ဒသမ ၇၀ ဘတ် အထိ လျှော့ချပေးရန်လည်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီကလည်း မြင့်တက်လာသည့် နိုင်ငံ့ကြွေးမြီပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် အချိန် ၂ နှစ်ပေးရန် တောင်းဆိုထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ ရင်ဆိုင်နေရသည့် အဓိကပြဿနာမှာ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှု အပါအဝင် ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် မိတ်ဖက် ဆက်ဆံမှုများ ထိရောက်မှုမရှိဘဲ အားနည်းနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရှုမြင်ရကြောင်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရအဖွဲ့သည် ရည်မှန်းချက်များ ပြည့်မြောက်စေရန်နှင့် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်များ မြင့်တက် စေရန် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများပြု လုပ်နေကြောင်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

လျှပ်စစ်မီး အညွန်းကိန်းကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားခများအတွက် မီတာခများကို တစ်ယူနစ်လျှက် ၃ ဒသမ ၅၀ ဘန်အထိ လျှော့ချပေးရန် အစောပိုင်းက ရည်မှန်းထားသော်လည်း ၃ ဒသမ ၇၀ ဘတ်အထိ လျှော့ချပေးမည်ဟုလည်း သက်ဆင်က ကတိပြုခဲ့သည်။

မီတာခများ အပါအဝင် တိရစ္ဆာန်အစာများ၊ မြေသြဇာများနှင့် ဆေးဝါးများ၏ ဈေးနှုန်းများကို တစ်နှစ်အတွင်း လျှော့ချပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သက်ဆင်က ကတိပြုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အစိုးရ၏ ၂၀၂၅ ခုနှစ် အတွက် အဓိကဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မည့် အချက် ၃ ချက်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေး၊ အွန်လိုင်း ငွေလိမ်လုပ်ငန်း တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် ဈေးကွက် လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုကို တိုက်ဖျက်ရေးတို့ ဖြစ်ကြောင်းလည်း သက်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုပွဲကို တက်ရောက်လာသူများက သက်ဆင်အား ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို နောက်တစ်ကြိမ် ရယူရန် ရှိ/မရှိ မေးမြန်းချိန်တွင် သက်ဆင်က ၎င်းသည် အသက်အရွယ် ကြီးရင့်နေပြီဖြစ်သဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် နောက်တစ်ကြိမ် တာဝန်ထမ်းဆောင်တော့မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: The Nation