CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၃

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် ရုရှား၏ ကာ့စ် (Kursk) ဒေသတွင် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ၂ ယောက်ကို ဖမ်းဆီး ရမိခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဆောင်းဦးရာသီက ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ပါဝင်လာခဲ့ ပြီးနောက် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများကို အရှင်ဖမ်းမိကြောင်း ယူကရိန်းက ပထမဆုံးအကြိမ် ကြေညာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလ ကတည်းက ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှား စစ်တပ်ဘက်မှ ကူညီတိုက်ခိုက်ပေးခဲ့ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း ပါဝင်လာသည့် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သား ၁၀,၀၀၀ ခန့်ရှိကြောင်း ယူကရိန်းနှင့် ၎င်း၏ အနောက်မဟာမိတ်နိုင်ငံများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖမ်းဆီးရမိသည့် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများကို ကိယက်ဗ် (Kyiv) မြို့တော်သို့ ခေါ်ဆောင်လာခဲ့ပြီး ယူကရိန်း ပြည်တွင်း ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီဖြစ်သည့် (SBU) က စစ်ဆေးမေးမြန်းနေကြောင်း ဇာလန်းစကီးက X လူမှု မီဒီယာတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“အခြားစစ်သုံ့ပန်းတွေနဲ့အတူ မြောက်ကိုရီးယား စစ်သား ၂ ယောက်ကို ဆေးဝါးကုသပေးနေပါတယ်”ဟု ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့ပြီး မကြာမီအချိန်အတွင်း ဂျာနယ်လစ်များနှင့် တွေ့ခွင့်ပေးမည်ဟု ဆိုသည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လတွင် ရုရှား၏ ကာ့စ်ဒေသအား ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များက ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ထိုဒေသ တွင် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများလည်း ရုရှားဘက်မှ ကူညီတိုက်ခိုက် ပေးနေကြောင်း ယူကရိန်းက ယခင် ကတည်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိ အချိန်အထိ ယူကရိန်းစစ်သားများသည် ကာ့စ်ဒေသ၏ စတုရန်း ကီလိုမီတာ ရာနှင့်ချီသည့် နယ်နိမိတ် များကို ထိန်းချုပ်ထားကြောင်းလည်း ယူကရိန်းအစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှားကို စစ်သားများ စေလွှတ်ကူညီရုံသာမက လက်နက်ကြီးကျည်များလည်း အများအပြား ထောက်ပံ့ပေးနေကြောင်း ယူကရိန်းနှင့် အနောက်နိုင်ငံများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားကမူ ကာ့စ်ဒေသတွင် မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများ ရှိနေသည်ဆိုသည့် သတင်းများကို အတည်မပြုဘဲ လက်ရှိ မြောက်ကိုရီးယား စစ်သားများ ဖမ်းဆီးခံရသည်ဆိုသည့် သတင်းကိုလည်း ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယား တို့က မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကိုင်ရို၊ ဇန်နဝါရီ ၁၃

ဆူဒန်စစ်တပ်သည် ၎င်းတို့နှင့် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် အရန်လက်ရုံးတပ် (RSF) ထိန်းချုပ်ထားသည့် နိုင်ငံအလယ် ပိုင်းရှိ ဝက်မာဒါနီ (Wad Madani) မြို့ထဲသို့ ချီတက်ဝင်ရောက်လာကြောင်း ဆူဒန်စစ်တပ်က ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက် တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ် အနေဖြင့် ထိုမြို့ကို အောင်မြင်စွာ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပါက ၂ နှစ်နီးပါးကြာ ဖြစ်ပွားလာသည့် ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း အကြီးမားဆုံး အောင်မြင်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ်က အွန်လိုင်းတွင် တင်ထားသည့် ဗွီဒီယိုတစ်ခု၌ အယ် ဂီဇီရာ (El Gezira) ပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဖြစ် သည့် ဝက်မာဒါနီ မြို့ထဲသို့ စစ်သားများ ဝင်ရောက်လာသည့် မြင်ကွင်းများကို ဖော်ပြထားသည်။

စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဗဟိုချက်ဖြစ်သည့် ထိုမြို့ကို RSF က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ကတည်းက ထိန်းချုပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ် အနေဖြင့် ဝက်မာဒါနီ မြို့တည်ရှိသည့် အယ်ဂီဇီရာ ပြည်နယ်တစ်ခုလုံးကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ် နိုင်မည် ဆိုပါက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလကတည်းက စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စစ်ပွဲအတွင်း ကြီးမားသော အလှည့်အပြောင်း ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ် မြို့ထဲရောက်လာလို့ ပျော်နေကြစဉ်

စစ်တပ်နှင့် အရန်လက်ရုံးတပ်အကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စစ်ပွဲကြောင့် ဆူဒန်သည် ကမ္ဘာ့ အဆိုးရွားဆုံး လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူ ၁၂ သန်းကျော် အိမ်ပစ်ရာပစ် စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ ရကာ နိုင်ငံ့လူဦးရေ ထက်ဝက်ခန့်သည် အငတ်ဘေးနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည်။

“စစ်တပ်ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက ဒီနေ့ မနက်မှာ ဝက်မာဒါနီ မြို့ထဲကို စစ်သားတွေ ဝင်ရောက်နိုင်မှုအတွက် ဂုဏ်ပြု စကားပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ စစ်သားတွေဟာ သူပုန်တွေရဲ့ လက်ထဲကနေ အဲဒီမြို့ကို ပြန်သိမ်း ယူဖို့ လုပ်နေကြပါပြီ” ဟု ဆူဒန်စစ်တပ်က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

RSF ခေါင်းဆောင် မိုဟာမက် ဟမ်ဒန် ဒါဂလို (Mohamed Hamdan Dagalo) ကလည်း ထိုမြို့တွင် ၎င်းတို့ဘက်မှ အရေးနိမ့်နေကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း တိုက်ပွဲမှာ မပြီးသေးကြောင်း Telegram တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ဟာ ဝက်မာဒါနီမြို့ကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မကြာခင် ပြန်လည်သိမ်းပိုက်မှာပါ။ ကျနော်တို့ တပ်တွေပြန်စုဖို့ လိုပါတယ်”ဟု ဒါဂလိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၃

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol) ၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာပြီး တစ်လအကြာ၌ တောင်ကိုရီးယားသည် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း အတွင်းမှာပင် ဆက်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် အတိုက်အခံ ပါတီဖြစ်သည့် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် တောင်ကိုရီးယား၏ အာဏာကို ရရှိသွားခဲ့ မည်ဆိုပါက တောင်ကိုရီးယားနှင့် တရုတ်အကြား ဆက်ဆံရေးများ ပိုမိုနီးစပ်သွားနိုင်ကြောင်း လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်က ယွန်းသည် နိုင်ငံကို တုန်လှုပ်သွားစေသည့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့သော်လည်း နာရီပိုင်းအကြာမှာပင် လွှတ်တော်က ထိုစစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကို ပယ်ချခဲ့သလို ယွန်းကလည်း စစ်အုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ရသည်။

ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင် လီဂျေမြောင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် လွှတ်တော်က ယွန်းကို စွပ်စွဲပြစ်တင်ခဲ့ပြီး သမ္မတလုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ဆိုင်းငံ့ခဲ့သလို ရဲတပ်ဖွဲ့ ကလည်း ယွန်းကို ဖမ်းဆီးရန် အကြိမ်ကြိမ် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း သမ္မတလုံခြုံရေးအဖွဲ့များ၏ ဟန့်တားမှုကြောင့် အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ယွန်း၏ စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံရသည့် အမှုကို တောင်ကိုရီးယား၏ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးတွင် ကြားနာစစ်ဆေးမည် ဖြစ်ပြီး အချိန် ၆ လခန့် ကြာမြင့်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

တကယ်၍ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးက ယွန်းကို ရာထူးမှ ဖယ်ရှားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့မည်ဆိုပါက ၂ လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးက ယွန်းကို ရာထူးတွင် ဆက်ထားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့မည်ဆိုသည့်တိုင် လက်ရှိ ဖြစ်ပျက်ခဲ့ သည့် အခြေအနေများအရ တောင်ကိုရီးယား ပြည်သူများသည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံများကို မဲပေးဖွယ်ရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင် လီဂျေမြောင်နဲ့ သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့်လက အမေရိကန်၏ Gallup အတိုင်ပင်ခံကုမ္ပဏီက ပြုလုပ်သည့် စစ်တမ်းတွင် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲ၌ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင် လီဂျေမြောင် (Lee Jae-myung) က အနိုင်ရရန် ရေပန်းစားနေ ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

"ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသာ အာဏာရသွားမယ်ဆိုရင် တောင်ကိုရီးယား- တရုတ် ဆက်ဆံရေးတွေ ပိုပြီးကောင်းလာ ပါလိမ့်မယ်" ဟု ဆိုးလ်မြို့တော်၏ ဟန်ကွတ်တက္ကသိုလ် ( Hankuk University) မှ ပြည်ပရေးရာလေ့လာရေး ဌာန၏ ပါမောက္ခ ကန်ဂျွန်ယောင် (Kang Jun-young) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“တောင်ကိုရီးယား အတိုက်အခံတွေဟာ အမေရိကန်နဲ့ ဆက်ဆံရေးကိုလည်း ထိန်းထားပြီး တစ်ဖက်မှာလည်း တောင်ကိုရီးယား-တရုတ် ဆက်ဆံရေးကို ကောင်းမွန်အောင် မြှင့်တင်ပါလိမ့်မယ်” ဟု ကန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇန်နဝါရီ ၁၃

တစ်ချိန်က အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့ ဆက်ဆံရေးသည် တောင်အာရှဒေသ၏ သံတမန်ရေးရာ မှတ်ကျောက် တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် ဆက်ဆံရေး တင်းမာလာခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ နှစ်နိုင်ငံအကြား နိုင်ငံရေးအရ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုများနှင့် သက်ဆိုင်ရာ ပြည်တွင်းရေး ပြဿနာများက အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားစေရန် တွန်းပို့ပေးနေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာ (Sheikh Hasina) ကို ခိုလှုံခွင့်ပေးထားပြီး ဟာစီနာအား ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးရန် တောင်းဆိုနေသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကြားဖြတ် အစိုးရအဖွဲ့၏ တောင်းဆိုချက်ကို လျစ်လျှူရှုခဲ့သည်။

ကျွမ်းကျင်သူများကမူ အိန္ဒိယသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် လိုအပ်သည်ထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက် စွက်ဖက်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အိန္ဒိယသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် နေထိုင်သည့် ဟိန္ဒူဘာသာဝင်များ၏ အခွင့်အရေးကို စိုးရိမ်ကြောင်းလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မိုဒီနဲ့ ဟာစီနာကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအခြေအနေများသည် နှစ်နိုင်ငံ ပြည်သူများအကြား စိတ်ဝမ်းကွဲစေပြီး နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရများအနေဖြင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေးဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်းမပြုပါက အခြေအနေ ပိုဆိုးလာစေနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးခဲ့ သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရှိ ဟိန္ဒူဘာသာဝင် လူနည်းစုအတွက် မျှတမှုရှိသည့် တရား စီရင်မှုများ ပြုလုပ်ပေးရန် ယခုလအတွင်း တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် တင်းမာမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပုန်ကန်မှုစွဲချက်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ဟိန္ဒူဘုန်းတော်ကြီး တစ်ပါး၏ အာမခံ လျှောက်ထား မှုကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တရားရုံးက ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ တောင်းဆိုချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ နိုင်ငံရေးတွင် အိန္ဒိယ၏ ပါဝင်နေမှုသည် ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုအဖြစ် ရှုမြင်ခံရသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိသွားစေနိုင်ကြောင်း ဒါကာတက္ကသိုလ်မှ တွဲဖက်ပါမောက္ခ ရှာဖိ အမ်ဒီ မော့တိုဖာ (Shafi Md Mostofa) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဇန်နဝါရီ ၁၁ ၊ ဝါရှင်တန်

ပြီးခဲ့သည့်လက အမေရိကန်သည် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံပိုင် ဒုံးကျည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအေဂျင်စီနှင့် အခြား ပြည်တွင်း ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီ ၃ ခုကို ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ မထင်မှတ်ထားလောက်သည့် အမေရိကန်၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် ပါကစ္စတန်၏ ဒုံးကျည်စီမံကိန်း အပေါ် ထားရှိသည့် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ရပ်တည်ချက်နှင့် ကွဲလွဲနေပြီး ပါကစ္စတန်၏ ပြိုင်ဘက် အိန္ဒိယအတွက် သတင်းကောင်းတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်၏ အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသအပေါ် ထားရှိသည့် မဟာဗျူဟာအရ ထိုကဲ့သို့ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခြင်းဖြစ်ကာ တောင်အာရှဒေသတွင် အိန္ဒိယကို ဦးစားပေးသည့် အင်အားချိန်ခွင်လျှာညှိမှုလည်း ဖြစ်နိုင် သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ပါကစ္စတန်အပေါ် ပိတ်ဆို့မှုချမှတ်ခြင်းသည့် မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း နိုင်ငံပိုင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကော်ပိုရေးရှင်းကို ပထမဆုံးအကြိမ် လူသိရှင်ကြား ပိတ်ဆို့မှုလည်းဖြစ်ပြီး ပါကစ္စတန်၏ နျူကလီးယား စွမ်းဆောင်ရည်များအပေါ် အမေရိကန်၏ ပြောင်းလဲလာသည့် သဘောထားကိုလည်း ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်၏ တာဝေးပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် အစီအစဉ်သည် တောင်အာရှထက် ကျော်လွန်သည့် အခြားဒေသများကို ပစ်မှတ်ထားနိုင်စွမ်းရှိသည့် အခြေအနေအပေါ် အမေရိကန်ထိပ်သီးအရာရှိများက စိုးရိမ်ခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်နဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီကိုတွေ့ရစဉ်

အထူးသဖြင့် အမေရိကန်အမျိူးသားလုံခြုံရေး လက်ထောက်အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဂျွန်ဖိုင်နာ (Jon Finer)သည် ပါကစ္စတန်၏ ဒုံးကျည် စွမ်းဆောင်ရည်များသည် အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များအထိပါ ချဲ့ထွင်နိုင်ဖွယ်ရှိ ကြောင်း အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ပွင်းပွင့်လင်းလင်း ပြောရမယ်ဆိုရင် ပါကစ္စတန်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ အမေရိကန်အတွက် ပေါ်ပေါက်လာ တဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုလို့ မြင်နေရတာဟာ ကျနော်တို့အတွက် ခက်ခဲပါတယ်” ဟု ဖိုင်နာက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေများသည် ပါကစ္စတန်၏ တာဝေးပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် စီမံကိန်းကို ထောက်ပံ့ရန် ငြင်းဆိုထားသည့် ကာလကြာရှည် ကျင့်သုံးလာသော အမေရိကန်၏ မူဝါဒကို ထပ်လောင်း အတည်ပြုရာ ရောက်ကြောင်းလည်း အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗီးဒန့် ပက်တယ် (Vedant Patel) က ပြောကြားခဲ့ သည်။

ပါကစ္စတန် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များကမူ အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများသည် လိုတစ်မျိုး၊ မလိုတစ်မျိုး ကျင့်သုံး သည့် အမေရိကန်၏ စံနှုန်းနှစ်ဖက်ပါသည့် မူဝါဒကို ပြသခြင်းဖြစ်ကြောင်း တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

အန်ကာရာ ၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁

တူရကီနိုင်ငံတွင် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကြာ ဖြစ်ပွားနေသည့် ကာ့ဒ်လက်နက်ကိုင်များ၏ ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် ဆွေးနွေးမှုများရှိခဲ့သော်လည်း ဆီးရီးယားနိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများသည် ထိုဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တူရကီသည် ၎င်းတို့အား လက်နက်စွဲကိုင် တိုက်ခိုက်နေသည့် ကာ့ဒ်အလုပ်သမားပါတီ (PKK)က ဦးဆောင်သည့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် မျှော်လင့်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကာ့ဒ်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအကြား တူရကီ၏ ရေရာမှုမရှိသည့် ရည်ရွယ် ချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

PKK အဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ အဗ္ဗဒူလာ အိုကလန်ကို တွေ့ရစဉ်

PKK အဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ အဗ္ဗဒူလာ အိုကလန် (Abdullah Ocalan)သည် တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် လက်နက်ချရန် PKK အဖွဲ့ဝင် များအား တိုက်တွန်းရန် ဆန္ဒရှိနေသည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

PKK နှင့် တူရကီအစိုးရတို့အကြား ဖြစ်ပွားသည့် ပဋိပက္ခကြောင့် လူပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပြီး တူရကီ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် အီရတ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ ကာ့ဒ်ဒေသများတွင် နိုင်ငံရေး သဘောထား ကွဲလွဲမှုများကို နက်ရှိုင်းစေခဲ့သည်။

တူရကီနိုင်ငံ၏ ကာ့ဒ်လိုလားသည့် DEM သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလက အိုကလန်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တူရကီ သမ္မတ တေယစ် အာဒိုဂန် (Tayyip Erdogan) ၏ AK ပါတီ အပါအဝင် အခြားပါတီများနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲများအတွင်း အိုကလန်၏ အဆိုပြုချက်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ ပါတီများက ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းမှုများသည် အပြုသဘောဆောင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

တူရကီနဲ့ ကာ့ဒ်တပ်ဖွဲ့ ဆွေးနွေးကြစဉ်

သို့သော် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် အာရှာအယ် အာဆတ် (Bashar al-Assad) အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်ကျသွားမှုနှင့်အတူ ပြောင်းလဲလာသည့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကြောင့် အမေရိကန်က ထောက်ပံ့ပေးထားသော ဆီးရီးယား ကာ့ဒ် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များသည် တူရကီက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် ဆီးရီးယား လက်နက်ကိုင်တပ်များနှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေသဖြင့် တူရကီနှင့် PKK အကြား ဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်လာခဲ့ သည်။

တူရကီကမူ ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကာ့ YPG ပြည်သူ့စစ်များကို လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းခြင်း မပြုပါက ဆီးရီးယား နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းသို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး စစ်ဆင်ရေး ပြုလုပ်မည်ဟု သတိပေးထားသည်။

YPG ကာ့ဒ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့သည် PKK ၏ လက်အောက်တွင်ရှိသော်လည်း YPG ကာ့ဒ်များသည် အမေရိကန် နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ ဆီးရီးယားရှိ အိုင်အက်စ် စစ်သွေးကြွများကို တိုက်ခိုက်နေသဖြင့် တူရကီအစိုးရနှင့် များပြား သည့် ကာ့ဒ်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအကြား ဆက်ဆံရေးသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာခဲ့ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

မြန်မာနိုင်ငံမှ နျူကလီးယားကုန်ကြမ်းများကို မှောင်ခိုကူးမှုဖြင့် အမေရိကန်အာဏာပိုင်များ၏ တရားစွဲဆိုမှုအား ခံခဲ့ရသည့် ဂျပန်ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတစ်ခု၏ ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်တွင် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည် ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂျပန်နိုင်ငံမှ တာကီရှီ အီဘီဆာဝါ (၆၀ နှစ်) ဆိုသူသည် နယူးယောက် (New York) ပြည်နယ်၊ မန်ဟက်တန် (Manhattan) မြို့တွင် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူသည် ယူရေနီယံနှင့် လက်နက်သုံးအဆင့် ပလူတိုနီယံများ အပါအဝင် နျူကလီးယား ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများကို မြန်မာနိုင်ငံမှ အခြားနိုင်ငံများသို့ မှောင်ခိုကူးရန် ပူးပေါင်းကြံစည်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်ဟု အမေရိကန် တရားရေး ဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အီဘီဆာဝါသည် မူးယစ်းဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုနှင့် အခြား လက်နက် အမှုများကိုလည်း ဝန်ခံခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အမေရိကန်အာဏာပိုင်များက ဂျပန်ယာကူဇာ ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည့် အီဘီဆာဝါကို မြန်မာနိုင်ငံမှ နျူကလီးယား ကုန်ကြမ်းများအား အီရန်က အသုံးပြုမည့် နျူကလီးယား လက်နက်များတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် မှောင်ခိုကူးမှု၌ ပူးပေါင်းကြံစည်မှုဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

သူသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကလည်း နိုင်ငံတကာ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှု အပြင် အခြားလက်နက် အမှုများနှင့်လည်း တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည်။

“ဒီနေ့မှာတော့ သူဟာ ဖက်ဒရယ်တရားရုံးမှာ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ တာကီရှီ အီဘီဆာဝါဟာ လက်နက်အဆင့် ပလူတိုနီယံ အပါအဝင် နျူကလီးယား ကုန်ကြမ်းတွေကို မြန်မာနိုင်ငံထဲက မှောင်ခိုထုတ်ခဲ့ပါတယ်”ဟု အမေရိကန်အစိုးရရှေ့နေ အက်ဒ်ဝပ် ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သူသည် ဘိန်းဖြူနှင့် မက်သာဖီတမင်း မူးယစ်ဆေး အများအပြားကို အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း သို့ တင်သွင်းရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း၊ အပြန်အလှန် အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်မြေပြင်များ တွင် အသုံးပြုနိုင်မည့် မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးကျည်များကဲ့သို့ လက်နက်ကြီးများကို ရရှိခဲ့ကာ နယူးယောက်မှ တိုကျိုအထိ မူးယစ်ဆေးဝါးမှ ရရှိသည့် ငွေကြေးများအား ခဝါချခဲ့ကြောင်း ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အီဘီဆာဝါ၏ အကြံအစည်ကို အမေရိကန်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျပန်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ အာဏာပိုင်များက ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုမှ တဆင့် ထောက်လှမ်းသိရှိပြီး တားဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ကမ္ဘာ့အနောက်ခြမ်းတွင် အမေရိကန်၏  ဩဇာအာဏာကို ချဲ့ထွင်ရန်နှင့် ၎င်း၏ အမွေအနှစ်အား ခိုင်မာစေရန် ဂရင်းလန်း (Greenland) ကျွန်းကို အရယူဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ထရမ့်နှင့်နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ် ၃ ခုက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်က သူသည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် စတင်ရုံးထိုင်သည့် အချိန်မှစပြီး ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ ပိုင်ဆိုင်သည့် ဂရင်းလန်း ကျွန်းကို ပိုင်ဆိုင်ရေးအတွက် စစ်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေးအရ ဖိအားများ တိုးမြှင့်သွားမည့် အစီအစဉ်အား စာရင်းမှ ဖယ်ထုတ်ထားမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်မှု ပိုမိုပျက်ယွင်းနေချိန်တွင် ရှိရင်းစွဲ နယ်စပ်စည်းများ ထာဝရတည်မြဲရေးကို ထိန်းသိမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဥရောပမဟာမိတ်နိုင်ငံများကို စိုးရိမ်စေခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ၎င်း၏ ပထမသက်တမ်း ကာလအတွင်းကလည်း ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ပိုင်ဆိုင်ရေးအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိသည့် အလားအလာများအား မကြာခဏ ပြောဆိုခဲ့သဖြင့် မကြာသေးမီက ပြောကြားခဲ့သည့် ၎င်း၏ မှတ်ချက် စကားများသည် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို အရယူရန် ဆုံးဖြတ်ထားသော ၎င်း၏ ဆန္ဒပြင်းပြမှုကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

အမည်မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ် တစ်ခုကမူ အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းရှင်ဟောင်း တစ်ဦးဖြစ်သော ထရမ့်သည် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် စစ်အင်အား အသုံးပြုဖွယ်မရှိကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်သည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကျွန်းဖြစ်သည့် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ရရှိရေးအတွက် ဒိန်းမတ်အပေါ် သံတမန်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေးဖိအားများ တိုးမြှင့်ဖွယ်ရှိကြောင်း အဆိုပါ သတင်းရင်းမြစ်က ပြောသည်။

“အမေရိကန်ရဲ့ နယ်နိမိတ်ကို ပိုမိုချဲ့ထွင်တာဟာ စစ်မှန်တဲ့ အမွေအနှစ် တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၇၀ အတွင်း ဘယ်နယ်နိမိတ် တစ်ခုကိုမှ မသိမ်းသွင်းနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအကြောင်းကို ထရမ့်က အလေးထား ပြောဆိုနေ ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်၏ နယ်နိမိတ် ၂ ခုဖြစ်သည့် အလက်စကာ (Alaska) နှင့် ဟာဝိုင်ယီ (Hawaii) တို့သည် အမေရိကန်၏ ရီပတ်ဘလစ်ကန်သမ္မတ ဒရိုက်ဗ် အိုက်ဆင်ဟောင်ဝါ (Dwight Eisenhower) လက်ထက်တွင် အမေရိကန်၏ ၄၉ ခုမြောက်နှင့် ၅၀ ခုမြောက် ပြည်နယ်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဒိန်းမတ်နိုင်ငံကမူ ဂရင်းလန်းကျွန်းသည် ရောင်းရန်မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

လူဦးရေ ၅၇,၀၀၀ ခန့် နေထိုင်သည့် ဂရင်းလန်းကျွန်းသည် ကိုယ်ပိုင် ပြည်ထဲရေးစနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်နေသည့်တိုင် ထိုကျွန်းကို ဒိန်းမတ်က နှစ်ပေါင်းရာနှင့်ချီ ထိန်းချုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပေကျင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

တရုတ်စစ်တပ်သည် တိဘက်ကုန်းပြင်မြင့်၏ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းသော ရာသီဥတု အခြေအနေများတွင် စခန်းချ တပ်စွဲထားသည့် သူ၏ စစ်သားများအတွက် အောက်စီဂျင် အထောက်အပံများ ပိုမိုရရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ပေး ခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့် ထိစပ်နေသည့် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသော အနောက်ဘက် နယ်စပ်တစ်လျှောက် လိုအပ်သည့်ပစ္စည်း ကိရိယာများ၊ စစ်သင်တန်းများနှင့် ထောက်ပို့များကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ၏ တစ်စိတ် တစ်ပိုင်းအဖြစ် ထိုသို့ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု တရုတ်စစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်စစ်တပ်သည် ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်၏ အလွန်မြင့်သည့် နေရာများတွင် တည်ရှိသော နယ်စပ်ကင်းစခန်း များ၌ ထိရောက်စွာ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ကီလိုမီတာ ၂၀ (၁၂ ဒသမ ၄ မိုင်) အကျယ်ရှိ သည့် ထောက်ပို့ဇုန်အား ထူထောင်ခဲ့သည်ဟုလည်း တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA)၏ PLA Daily သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယစစ်သားကို‌ တွေ့ရစဉ်

ဟိုတန် (Hotan) စစ်ခရိုင်ခွဲတွင် တပ်စွဲထားသည့် နယ်စပ်တပ်ရင်း၏ တပ်မှူးဖြစ်သည့် လျူဟို (Liu Hao) က ၎င်းတို့ တပ်စွဲထားသည့် နေရာသည် ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်အထက် ၅၃၈၀ မီတာ (၁၇,၇၀၀ ပေ) တွင်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သဖြင့် ထိုနေရာတွင် တပ်စွဲထားသည့် စစ်သားများ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် တိုက်ပွဲအတွက် အသင့် အနေအထားရှိမှုတို့အတွက် အောက်စီဂျင်ကို လျင်မြန်စွာရရှိရေးသည် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

ကရာကိုရမ်ကုန်းပြင်မြင့် (Karakoram plateau)ပေါ်ရှိ ရှင်ကျန်း (Xinjiang) ဒေသ၏ ဟိုတန်သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇွန်လ ၁၅ ရက်က တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယ စစ်သားများ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဂေါ်ဝန်တောင်ကြား (Galwan Valley) နှင့် အလွန်ကွာဝေးသည့်နေရာ မဟုတ်ပေ။

တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယသည် ကိုလိုနီခေတ်က ရေးဆွဲခဲ့သည့် နယ်စပ်မျဉ်းအဖြစ် ၃၅၀၀ ကီလိုမီတာ (မိုင် ၂၁၇၀) ရှည်လျားသည့် အငြင်းပွားဖွယ် နယ်စပ်ဖြင့် ပိုင်းခြားထားသည်။

ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့မိုဒီကို တွေ့ရစဉ်

ထိုနယ်စပ်၏ ဟိမဝန္တာနယ်စပ် နေရာသည် ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်နှင့် တန်းတူရှိသည့် နေရာများထက် အောက်စီဂျင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းနေကာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် နေထိုင်ရ အခက်ခဲဆုံး နေရာများထဲတွင် ပါဝင်နေသည်။

ဟိုတန်စစ်ခရိုင်ခွဲသည် PLA ၏ ရှင်ကျန်းစစ်ဌာနချုပ် လက်အောက်တွင်ရှိပြီး အိန္ဒိယနှင့် ထိစပ်နေသည့် အနောက်ပိုင်း နယ်စပ်ဒေသအရေးကို တာဝန်ယူရသည့် တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ ( Narendra Modi) တို့သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် BRICS အစည်းအဝေးတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ၂ နိုင်ငံအကြား တင်းမာမှုများကို လျှော့ချရန် သဘောတူခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post