CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၆

တောင်ကိုရီးယား၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများသည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့မှုကြောင့် စွပ်စွဲပြစ်တင် ခံထားရသည့် သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲ (Yoon Suk Yeol) ကို ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်က ၎င်း၏ နေအိမ်တွင် ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြောင်း ယွန်ဟက်သတင်းအေဂျင်စီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမိုင်းတွင် အာဏာလက်ဝယ်ရှိနေစဉ် ဖမ်းဆီးခံရသည့် ပထမဆုံးသမ္မတ ဖြစ်လာခဲ့သည့် ယွန်းကို ဆိုးလ် (Seoul) မြို့တော် တောင်ဘက် ဂွာချောင် (Gwacheon) မြို့ရှိ အဂတိလိုက်စားမှု စုံစမ်းစစ်ဆေး ရေးရုံး (CIO) ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက စစ်ဆေးမေးမြန်းမည်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းများအတွင်းက စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများနှင့် ရဲအရာရှိများသည် ယွန်း၏ နေအိမ်သို့ ဝင်ရောက် ဖမ်းဆီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း သမ္မတလုံခြုံရေးအဖွဲ့များက တားဆီးပိတ်ပင်ခဲ့၍ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်တွင်မူ အင်အား ၃၀၀၀ ကျော်ရှိသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ယွန်း၏ နေအိမ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးရန် ချီတက်လာသဖြင့် သွေးထွက်သံယို မဖြစ်စေရန်အတွက် စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုခံယူရန် ယွန်းက သဘောတူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲကို ဖမ်းလာသော ကားများကို တွေ့ရစဉ် 

ယွန်းသည် စစ်ဆေးမေးမြန်းမှု ခံယူပြီးနောက် CIO ရုံး အနီးရှိ ယူအီဝမ် (Uiwang) မြို့ရှိ ဆိုးလ် ထိန်းသိမ်းရေး စင်တာတွင် ထိန်းသိမ်းခံရဖွယ်ရှိကြောင်း ဒေသခံမီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယွန်းသည် ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်က စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့မှုကြောင့် ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် လွှတ်တော်၏ စွပ်စွဲပြစ်တင်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး သမ္မတတာဝန်များမှ ဆိုင်းငံ့ခံခဲ့ရသည်။

ထို့နောက် ယွန်းသည် ပုန်ကုန်မှု၊ အာဏာအလွဲသုံးမှု စွဲချက်များဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး CIO အရာရှိများ၏ စစ်ဆေး မေးမြန်းမှုကို ခံနေရခြင်းဖြစ်သည်။

သီးခြားဖြစ်စဉ် တစ်ခုအဖြစ် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံးကလည်း ယွန်း၏ စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုကို ၆ လအတွင်း ဆုံးဖြတ်ချက် ချသွားမည်ဖြစ်ပြီး ယွန်းကို သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားမည် သို့မဟုတ် သမ္မတအဖြစ် ဆက်လက် ထားရှိမည်ဆိုခြင်းကို စီရင်ချက်ချမည်ဖြစ်သည်။

ယွန်းအနေဖြင့် CIO ၏ စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုများတွင် ၎င်းအား စွဲဆိုထားသည့် စွဲချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြစ်မှုထင်ရှားခဲ့မည်ဆိုပါက ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခံရဖွယ်ရှိသည်။

Source: ယွန်ဟက်

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၁၆

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် မကြာသေးမီက ဂရင်းလန်းကျွန်းနှင့် ပနားမားတူးမြောင်းတို့ကို အင်အားသုံးပြီး ရယူသွားမည်ဆိုသည့် မှတ်ချက်စကားများကြောင့် ထိုင်ဝမ်ကို ပိုင်ဆိုင် ရေး တရုတ်အတွက် အခွင့်အလမ်းဖြစ်လာသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကတည်းက အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ကို ထိန်းထိန်းသိမ်း သိမ်း ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် ထိုင်ဝမ်အပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှုများလျှော့ချရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ထရမ့်က ဂရင်းလန်းကျွန်းကို အင်အားသုံး သိမ်းယူမည်ဟု အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့မှု ကြောင့် ထိုင်ဝမ်အရေးတွင် ယခင် အမေရိကန်အစိုးရများ၏ ရပ်တည်ချက်များကို လျော့ပါးစေခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး စစ်ရေးအရ ထိပ်တိုက်တွေ့မည့် အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထင်ကြေးပေးမှုများ သည် မကြာမီအချိန်အတွင်း ပြောင်းလဲလာနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်နေကြသည်။

အချို့ကမူ ထရမ့်သည် အမေရိကန်၏ သံတမန်ဆက်ဆံရေး စံနှုန်းများကို ပြောင်းလဲပစ်နိုင်သဖြင့် ထိုအခြေအနေ သည် ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်အတွက် အခွင့်အလမ်းများ ပေါ်ပေါက်လာစေနိုင်သည်ဟု သုံးသပ်ခဲ့ ကြသည်။

ထိုင်ဝမ်၊ တရုတ်နဲ့ ကမ္ဘာ့ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

ရှန်ဟိုင်း (Shanghai) မြို့ရှိ ဖူဒန်တက္ကသိုလ် ( Fudan University) မှ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဌာန၏ ပါမောက္ခ တစ်ဦးဖြစ်သူ ကျိုးမင်ဟောင် (Zhao Minghao) ကမူ ဂရင်းလန်းကျွန်း၊ ပနားမားတူးမြောင်း၊ ကနေဒါတို့နှင့် ပတ်သက်သည့် ထရမ့်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို အလေးအနက်ထား ဆင်ခြင်သုံးသပ်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့်သည် ထိုင်ဝမ်အရေးကဲ့သို့ အတိမ်းအစောင်းမခံသည့် ပြဿနာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောထား တင်းမာခဲ့သည့်တိုင် သူသည် သဘောတူညီချက် ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်သူ တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံရှိ လူအများစုက ယူဆထားဆဲဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ ဂရင်းလန်းကျွန်းနှင့် ထိုင်ဝမ်အား ချိတ်ဆက်ပုံဖော်သည့် ထင်မြင်ယူဆချက် များကို အခြေအမြစ်မရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“ထိုင်ဝမ်အရေးက တရုတ်ရဲ့ ပြည်တွင်းရေး ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်ဝမ်အရေးကို ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုတာ တရုတ်ပြည်သူတွေနဲ့ပဲ သက်ဆိုင်ပါတယ်” ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၆

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) က သူသည် AI နည်းပညာဖြင့် ပြုလုပ်ထား သည့် အွန်လိုင်းပေါ်(ကျားဖြန့်)မှ အလိမ်အညာတစ်ခုကို ယုံကြည်လုဆဲဆဲဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်က လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အွန်လိုင်းပေါ်မှ လိမ်ညာသူသည် AI နည်းပညာကို အသုံးပြုပြီး အာဆီယံခေါင်းဆောင် တစ်ဦးအဖြစ် ဟန်ဆောင် ကာ ၎င်းအား လိမ်ညာရန် ကြိုးပမ်းခဲ့၍ ပြည်သူများအနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ လိမ်ညာသည့် လှည့်ကွက်များအတွင်း ကျရောက်မသွားစေရန် ပေတုန်တန်က သတိပေးခဲ့သည်။

ကျားဖြန့် လုပ်ငန်းတစ်ခုသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး၏ အသံကို AI နည်းပညာဖြင့် ဖန်တီးပြီး ၎င်းအား ဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့ကြောင်း ပေတုန်တန်က ၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ် အသုံးစရိတ်ဆိုင်ရာ မူဝါဒ အစည်းအဝေးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုလူလိမ်သည် ၎င်း၏ နိုင်ငံကိုယ်စား အလှူငွေများ လှူဒါန်းပေးရန် ပေတုန်တန်အား တောင်းဆိုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

လူလိမ်သည် လူမှုမီဒီယာတစ်ခုမှ အသံမက်ဆေ့ချ်ကို ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုအသံမက်ဆေ့ချ်ထဲတွင် သူ့ကိုယ်သူ အာဆီယံခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာ အရေးကိစ္စများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ပေတုန်တန်က ပြောသည်။

ပေတုန်တန်ကလည်း အသံမက်ဆေ့ချ်တစ်ခု ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့ရာ လူလိမ်က နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းအား ထပ်ပြီး ဆက်သွယ်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဆိုသည်။

ထို့နောက် ည ၁၁ နာရီတွင် အဆိုပါ လူမှုဆက်သွယ်ရေး အက်ပလီကေးရှင်းမှတဆင့် လူလိမ်က ၎င်းအား ဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့သော်လည်း ထိုအချိန်က ပေတုန်တန်သည် အိပ်ပျော်နေသဖြင့် ဖုန်းမကိုင်မိခဲ့ကြောင်း ပြောသည်။

နောက်တစ့် နံနက်ပိုင်းတွင် ပေတုန်တန်သည် missed call ကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် ဖုန်းမကိုင်မိသည့်အတွက် တောင်းပန်သည့် မက်ဆေ့ချ်ကို ပေးပို့ခဲ့ကာ နောက်တစ်ကြိမ် ဖုန်းခေါ်ရန် လူလိမ်ကို မက်ဆေ့ချ်ပေးပို့ခဲ့သည်။

ထို့နောက် လူလိမ်က အလှူငွေ ထပ်မံတောင်းခံကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ထိုပြဿနာကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော အာဆီယံနိုင်ငံဖြစ်သည့်အကြောင်းကို အထောက်အထားမပြဘဲ ပြောဆိုထားသည့် အသံ မက်ဆေ့ချ်ကို ထပ်မံပေးပို့ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ပေတုန်တန်သည် သံသယဖြစ်လာကာ ထိုအသံမက်ဆေ့ချ်များ ပေးပို့မှုကို ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးဝန်ကြီး ပရာဆတ် ချန်တာရာရွန်သွန်း  (Prasert Chantararuangthong) အား စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၎င်းအား အသံမက်ဆေ့ချ် ပေးပို့သူသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ၏ ခေါင်းဆောင် မဟုတ်ဘဲ အွန်လိုင်းမှ ငွေလိမ်သူ တစ်ဦးဖြစ်နေကြောင်း စုံစမ်းသိရှိခဲ့ရသည်ဟု ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ ပြည်သူများကိုလည်း ထိုကဲ့သို့ အွန်လိုင်းမှ လိမ်ညာမှုများကို သတိရှိကြရန် ပေတုန်တန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဘရပ်ဆဲလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၅

နေတိုးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် မာ့ခ် ရူတီ (Mark Rutte) က အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် မှန်ကန်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များ အများအပြားရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု DW သတင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒိန်းမတ်နိုင်ငံက ပိုင်ဆိုင်သည့် ဂရင်းလန်း (Greenland)ကျွန်းကို ထရမ့်က အရယူမည့် အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး သတင်းထောက်များ၏ မေးမြန်းမှုကိုခံရချိန်တွင် ရူတီက ထိုကဲ့သို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ဥရောပနိုင်ငံများအနေဖြင့် ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်ကို မြှင့်တင်ရန် ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ရူတီ၏ ပထမဆုံးအကြိမ် ဥရောပလွှတ်တော် ခရီးစဉ်တွင် ရုရှား၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများ၊ လက်နက်ခဲယမ်းများ အကြောင်းကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသော်လည်း အကြီးမားဆုံး အကြောင်းအရာမှာ ဂရင်းလန်းကျွန်းကို အရယူရန် အတွက် အင်အားသုံး လုပ်ဆောင်မည်ဟု အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့သည့် ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားများဖြစ်သည်။

ဂရင်းလန်းကျွန်းကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်နှင့်ပတ်သက်သည့် မေးခွန်းကို ရူတီက တိုက်ရိုက် ဖြေကြားခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ “အမေရိကန် အစိုးရအဖွဲ့သစ်ဟာ လာမယ်အပတ်မှာ စတင်ရုံးထိုင်တော့မှာပါ။ အမေရိကန်က လူတွေဆီကနေ သတင်းတွေကိုလည်း ကြားရပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအကြောင်းကိုတော့ နောက်တစ်ပတ်ကျော်မှ ပြောကြတာပေါ့”ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ထရမ့်ဟာ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ မှန်ကန်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့ သူနဲ့ စကားပြောဖို့ လိုပါတယ်။  ဒီကိစ္စမှာ ဒိန်းမတ် ဝန်ကြီးချုပ် မက်တီ ဖရက်ဒရစ်ဆင် (Mette Frederiksen) ရဲ့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းတဲ့ ပုံစံကိုလည်း ကျနော် သဘောကျပါတယ်။ သူက ဂရင်းလန်းကျွန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထရမ့်ကို ချက်ချင်း တုန့်ပြန်တာမျိုး မလုပ်ခဲ့ပါဘူး”ဟု ရူတီက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိ ပိုပြီးအရေးကြီးသည့် ကိစ္စမှာ အာတိတ်ဒေသအရေး ကိစ္စဖြစ်ပြီး ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုကြောင့် အာတိတ်ဒေသမှ ရေခဲများ အရည်ပျော်လာခြင်းသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများကို ဖြစ်စေနိုင် ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ထို့ကြောင့် နေတိုးမဟာမိတ်များ အနေဖြင့် ထိုအရေးကိစ္စကို ပိုမိုအာရုံစိုက် ဆွေးနွေးရန် လိုအပ်သည်ဟု နေတိုး အကြီးအကဲက ပြောသည်။

“ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ဘယ်သူက ထိန်းချုပ်ထားတယ်ဆိုတာထက် အာတိတ်ရေခဲတွေ အရည်ပျော်တာက ပိုပြီး အရေးကြီးပါတယ်။ အာတိတ်ဒေသ ဘေးကင်းလုံခြုံဖို့ သေချာလုပ်ဆောင်ရမှာပါ။ ဥရောပဟာလည်း အမေရိကန် အပေါ် မှီခိုအားထားနိုင်ပါတယ်”ဟု ရူတီက ပြောသည်။

အတ္တလန္တိတ် ဖြတ်ကျော် ဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ ဘရူနို လက်တီ (Bruno Lete)  ကမူ ရူတီအနေဖြင့် နေတိုးအဖွဲ့အပေါ်ထားရှိသည့် ထရမ့်၏ သဘောထားအပေါ် ဟန်ချက်ညီစွာ ထိန်းသိမ်းသင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

Source: DW

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၁၅

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များသည် အလွန်စွမ်းအား ပြင်းထန်သည့် စွမ်းအင်လက်နက်တစ်မျိုးကို တီထွင်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး စမ်းသပ်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုလက်နက်သည် စွမ်းအင်မြင့် မိုက်ခရိုဝေ့ဗ်(HPM) ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်ကာ စမ်းသပ်ဆဲ အဆင့်တွင်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ လက်နက်သည် နျူကလီးယား ပေါက်ကွဲမှုကဲ့သို့ လျှပ်စစ်သံလိုက် ပေါက်ကွဲမှုများကို ဖန်တီးနိုင်ကြောင်း၊ ထိုပေါက်ကွဲမှုများကြောင့် ရန်သူ့ လက်နက်များအတွင်းရှိ အီလက်ထရောနစ်စနစ်များ ပျက်စီးခြင်း သို့မဟုတ် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခြင်းတို့ ဖြစ်စေနိုင်သည်။

ထိုလက်နက်သည် ပြင်းထန်သည့် လျှပ်စစ်သံလိုက် ပေါက်ကွဲမှု အကြိမ်ရေ ၅၀၀၀ ကျော်အထိ မပျက်စီးနိုင်ဘဲ စွမ်းအင် ၁ မဂ္ဂါဝပ်ကျော်ကို အသုံးပြုနိုင်သည်။

ထိုလက်နက်သည်  Starlink ကဲ့သို့ ဆက်သွယ်ရေး ဂြိုဟ်တုများက အသုံးပြုသည့် Ku-band စလောင်းဖြင့် စွမ်းအင်ပေါက်ကွဲမှုများကို ထုတ်လွှတ်နိုင်သည်။

တရုတ်စစ်တပ်သည် ဂြိုဟ်တုများကို ပစ်မှတ်ထားရန်အတွက် ထိုစွမ်းအင်လက်နက်ကို တီထွင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်ထုတ်နေတဲ့ လက်နက်အသစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုလက်နက်သည် စမ်းသပ်ဆဲ အဆင့်မှာပင် ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး အသုံးပြုရန် အဆင်သင့် မဖြစ်သေးပေ။

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များက အခြားအရာများကို ထိခိုက်စေခြင်းမရှိဘဲ ရန်သူများ၏ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ လျှပ်စစ် သံလိုက်လှိုင်းများကိုသာ ဖျက်ဆီးနိုင်ရည် ရည်ရွယ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်စစ်တပ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်ထုတ်လုပ်ထားသည့် ထိုစွမ်းအင် လက်နက်သည် ယခင် စစ်တပ်၏ လက်နက်စနစ် အဟောင်းများနှင့်မတူဘဲ တမူထူးခြားသည့် နည်းပညာကို အသုံးပြုထားခြင်း ဖြစ်သည်။

တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်များအနေဖြင့် ထိုလက်နက်ကို အသုံးပြုရန် အဆင်သင့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိစေရန် အတွက် စမ်းသပ်မှုများ ထပ်မံပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်ပြီး နည်းပညာ အခက်အခဲများနှင့်လည်း ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိနေသည်။

ထိုစွမ်းအင် လက်နက်အကြောင်းကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလက တရုတ်၏ High Power Laser and Particle Beams ဂျာနယ်တွင် မိုက်ခရိုဝေ့ဗ် နည်းပညာကျွမ်းကျင်သူ ဟူရှန်းကန်း (Hu Xianggang) က ရေးသားဖော်ပြခဲ့ သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၄

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် အာဏာရှင် ဘာရှာအာဆတ် (Bashar Assad)အစိုးရ ပြုတ်ကျသွားမှုကြောင့် ဆီးရီးယားရှိ ရုရှားစစ်စခန်းများ၏ အနာဂတ်သည် မရေရာမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကာ အာဖရိကတွင်လည်း ရုရှား၏ ဩဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို အားနည်းသွားစေနိုင်ကြောင်း DW သတင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဆီးရီးယား၏ တာတပ်စ် (Tartus) မြို့ရှိ ရုရှားရေတပ်စခန်းနှင့် Hmeimim မြို့ရှိ ရုရှားလေတပ်စခန်း တို့သည် ရုရှားနိုင်ငံအပြင်ဘက်တွင် တပ်စွဲထားသည့်  တစ်ခုတည်းသော စစ်စခန်းများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ထိုရေတပ်စခန်းနှင့် လေတပ်စခန်းသည် အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် ရုရှား၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ အတွက် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။

အာဖရိကမှာ ရုရှားအလံကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ဆီးရီးယားရှိ ထိုစစ်စခန်းများကို လက်လွှတ်လိုက်ရမည်ဆိုပါက မာလီ၊ ဖာကီနာဖာဆို၊ နိုက်ဂျာ၊ ဗဟို အာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံနှင့် လစ်ဗျားနိုင်ငံတို့ရှိ ရုရှား၏ အာဖရိကတပ်ဖွဲ့များ (ယခင် ဝဂ်နာအုပ်စု-Wagner Group ဟု လူသိများ) အတွက် ထိခိုက်နစ်နာစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဆီနီဂေါနိုင်ငံရှိ လုံခြုံရေးကျွမ်းကျင်သူ ဘီဗာလေ အော့ခီယန် (Beverly Ochieng) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဆီးရီးယားနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်သွားတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် မာလီမှာရှိတဲ့ အယ်ကေဒါအဖွဲ့ဟာ အောင်ပွဲခံနေပြီး ရုရှားနဲ့ မာလီအစိုးရအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို လျော့ပါးစေဖို့အတွက် အယ်ကေဒါတွေက လုပ်ဆောင် လာနိုင်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရုရှား၏ ကြေးစားစစ်သားများသည် ဆာဆယ်ဒေသရှိ နိုင်ငံများ (Sahel countries) ၏ စစ်အစိုးရများကို အာဏာ ဆက်တည်မြဲစေရန် ကူညီပေးခဲ့သည်။

ရုရှားရေတပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားသည် ထိုနိုင်ငံများရှိ ကြေးစားစစ်သားများကို ထောက်ပံ့ရန် ဆီးရီးယားရှိ စစ်စခန်းများကို အသုံးပြုခဲ့သော် လည်း လက်ရှိတွင် ဆီးရီးယားရှိ ရုရှားစစ်စခန်းများ၏ အနာဂတ်သည် မရေရာသည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင် နေရသည်။

ထို့ကြောင့် ဆာဟယ်ဒေသရှိ ရုရှား၏ အာဖရိကတပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်အစိုးရများသည် ရုရှားထံမှ အကူအညီကို ရရှိရန် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်လာခဲ့ရသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် ရုရှားက ထိရောက်စွာ ကူညီပေးနိုင်ခြင်း မရှိပါက အာဖရိက၌ ရုရှား၏ ဩဇာအာဏာသည် ကျဆင်းလာဖွယ်ရှိကြောင်း အော့ခီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၄

ဟောင်ကောင်ဒေသခံများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ အပါအဝင် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် လူကုန်ကူးပြီး အတင်း အဓမ္မ အလုပ်စေခိုင်း ခံခဲ့ရသည့် သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီးနောက် ဟောင်ကောင်သည် အထူးတပ်ဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ ကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ စေလွှတ်ပြီး ဖြန့်ကြက်ချထားခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လုံခြုံရေးဗျူရို (SB) တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ တရုတ်သံရုံးမှ အရာရှိများ၊ ထိုင်းပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရာရှိများ အပါအဝင် ထိုင်းကိုယ်စားလှယ်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အပြည့်အဝ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန် ဆွေးနွေး ခဲ့သည်ဟု Hong Kong Free Press က ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီခဲ့သည့် နှစ်လယ်ပိုင်းကတည်းက ဟောင်ကောင်အာဏာပိုင်များသည် အကူအညီ တောင်းခံသည့် တောင်းဆို ချက် ၂၈ ခုကို လက်ခံရရှိခဲ့ကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်များအနက် လူ ၁၆ ဦးသည် ဟောင်ကောင်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့ကြပြီး ကျန် ၁၂  ဦးသည် ပျောက်ဆုံးနေဆဲဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး မိသားစုနှင့် အဆက်အသွယ် ရရှိခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင်အထူးတပ်ဖွဲ့ ထိုင်းကို ရောက်လာစဉ်

ထိုအမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဟောင်ကောင်၏ SB အရာရှိများ ဟောင်ကောင်ရဲတပ်ဖွဲ့ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာနမှ အရာရှိများသည် ထိုင်းသို့ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်တွင် ရောက်ရှိလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လူမှောင်ခို ကူးခံရသူများအနက် တစ်ဦး၏ မိသားစုကမူ ကယ်လ်ဗင် (Kelvin) အမည်ရှိ ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင် တစ်ဦးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စိုက်ခင်းတစ်ခုတွင် အလုပ်လုပ်ရမည်ဟု လိမ်ညာ ခေါ်ဆောင်ခံခဲ့ရသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

မကြာသေးမီက ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တွင် တရုတ်သရုပ်ဆောင်မင်းသား ဝမ်ရှင်း (Wang Xing) ကို ပြန်လည် ကယ်တင်နိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ကယ်လ်ဗင်သည် ၎င်းအား ကယ်ထုတ်ပေးရန် ဟောင်ကောင်ရှိ ထိုင်းကောင်စစ်ဝန်ရုံးထံ အသနားခံလျှောက်ထားခဲ့သည်။

တရုတ်မင်းသား ဝမ်အား ကယ်တင်နိုင်ခဲ့မှုသည် တရုတ်အာဏာပိုင်များ အနေဖြင့် လူကုန်ကူးခံခဲ့ရသည့် တရုတ် နိုင်ငံသားများကို ပြန်လည် ကယ်တင်နိုင်စွမ်းရှိသည်ကို ပြသရာရောက်ကြောင်း နစ်နာသူများ၏ မိသားစုများက ယုံကြည်ထားကြသည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

အန်ကာရာ၊ ဇန်နဝါရီ ၁၄

တူရကီနှင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံရှိ ကာ့ဒ်လူမျိုးများအတွက် မဟာဗျူဟာ ၂ ခုရှိကြောင်း တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန် (Recep Tayyip Erdogan) က အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု DW သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အာဒိုဂန်သည် နှစ်သစ်ကူး မိန့်ခွန်းအတွင်းကလည်း အနာဂတ်တွင် တူရကီအတွက် မိမိတို့၏ သဘောထားကို သဘောပေါက် နားလည်စေရန်နှင့် ဒေသတစ်ခုလုံးအား အကြမ်းဖက်မှု မရှိစေရန် ခိုင်မာသည့် အစီအစဉ်များ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

အာဒိုဂန်သည် လက်ရှိ တူရကီအစိုးရနှင့် ကာ့ဒ်များ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ရည်ညွှန်းပြီး ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို အာဒိုဂန်၏ ညွှန်ပေါင်းမဟာမိတ်ဖြစ်သည့် မျိုးချစ်လှုပ်ရှားရေး ပါတီ(MHP)၏ဥက္ကဋ္ဌ ဒေ့ဗ်လက် ဘာစီလီ (Devlet Bahceli) က စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အာဒိုဂန်အတွက် ကာ့ဒ်အဖွဲ့များနှင့် ပတ်သက်ပြီး အဓိကမဟာဗျူဟာ ၂ ခုမှာ ကာ့ဒ်အလုပ်သမားပါတီ (PKK) နှင့် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းပြီး PKK ပါတီကို ဖျက်သိမ်းရေးဖြစ်သည်။

တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန်ကို တွေ့ရစဉ်

တူရကီ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် အီရတ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းတွင် လှုပ်ရှားနေသည့် PKK ပါတီကို တူရကီ၊ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့က အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး PKK လက်နက်ကိုင်များသည် ၁၉၈၄ ခုနှစ် ကတည်းက တူရကီအစိုးရနှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုလက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများကြောင့် ၁၉၈၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၉ ခုနှစ်အတွင်း လူပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့သည်။

အာဒိုဂန်အတွက် နောက်ထပ် မဟာဗျူဟာမှာ ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ YPG ကာ့ဒ်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းရေး ဖြစ်သည်။

YPG အဖွဲ့သည် PKK မှ ခွဲထွက်လာခဲ့သည့် ကာဒ့်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး အာဒိုဂန်က အမေရိကန်၏ ထောက်ပံ့ မှုကို ရရှိထားသည့် YPG အဖွဲ့ကိုလည်း တူရကီအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် တူရကီသည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ နယ်မြေ အများအပြားကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် YPG အဖွဲ့ အား ဖျက်သိမ်းပေးရန် ဆီးရီးယားကြားဖြတ်အစိုးရကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။

သို့သော် တူရကီ၏ တောင်းဆိုချက်သည် လက်တွေ့ဖြစ်မြောက်ရန် အလားအလာမရှိကြောင်း အစ္စတန်ဘူလ် (Istanbul) မြို့ရှိ ဆာဘန်စီ တက္ကသိုလ် (Sabanci University) မှ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာရှင် ဘာ့ခ် အိဆန် (Berk Esen) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၄

၂၀၂၇ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်၏ စစ်အင်အား ဖြန့်ကြက်ချထားသည့် ကမ္ဘာ့အနောက်ခြမ်း ဒေသများ၌  တရုတ် လေတပ်သည် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များထက် ပိုမိုအင်အား သာလွန်လာနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်တပ်မှူးတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု The Aviationist သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၇ ခုနှစ်တွင် ထိုဒေသများ၌ အမေရိကန် ခေတ်မီတိုက်လေယာဉ် ၁ စင်းရှိပါက တရုတ်က ၁၂ စင်းအထိရှိနိုင်ပြီး အမေရိကန်၏ ရေကြောင်းကင်းလှည့်လေယာဉ် ၁ စင်းရှိချိန်တွင် တရုတ်က ၃ စင်းအထိ ရှိလာနိုင်သည်ဟု အမေရိကန်လေတပ် တပ်မှူးတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဗိုလ်မှူးချုပ် ဒေါက် ဝစ်ကတ် (Doug Wickert) က ပြောကြားခဲ့ သည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယား (California) ပြည်နယ်၊ အက်ဒွပ် လေတပ်စခန်း (Edwards AFB)တွင် ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အခမ်းအနားတစ်ခု၌ အမှတ် ၄၂၁ Test Wing လေတပ်၏ တပ်မှူးဖြစ်သူ ဝစ်ကတ်က ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်စစ်တပ်၏ စွမ်းဆောင်ရည်များ၊ အထူးသဖြင့် မကြာသေးမီက ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည့် တရုတ်၏ မျိုးဆက် သစ် လေယာဉ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်စရာကောင်းကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

အမှတ် ၄၁၂ Test Wing တပ်ဖွဲ့သည် လေတပ်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို စမ်းသပ်ခြင်း၊ အကဲဖြတ် ချင့်တွက် ခြင်း၊ ခေတ်မီ ဆော့ဖ်ဝဲများနှင့် လက်နက်စနစ်များမှအစ လေယာဉ် အစိတ်အပိုင်း အားလုံးကို စမ်းသပ်စစ်ဆေး ရသည့် တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ရဲ့ B-12 တိုက်လေယာဉ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းတို့တပ်ဖွဲ့တွင် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်ပေါင်း ၅၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး မတူကွဲပြားသည့် လေယာဉ် အမျိုးစားပေါင်း ၃၀ ခန့် ပါဝင်သော လေတပ်လေယာဉ်အစင်း ၉၀ ကို ပျံသန်းရန် အသင့်အနေအထား ထားရှိခဲ့သည်။

ဝစ်ကတ်၏ တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် စမ်းသပ်ပျံသန်းသည့် ခရီးစဉ်ပေါင်း ၂၀၀၀ အပါအဝင် မစ်ရှစ် ၇၄၀၀ ကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီ ကာလများအတွင်း တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(CCP)၏ ဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုများရှိခဲ့ပြီး အမေရိကန်၏ အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ကြောင်း ဝစ်ကတ်က ပြောသည်။

ထို့ပြင် တရုတ်စစ်တပ်၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် လျှင်မြန်ပြီး စစ်အင်အားကို အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံမှုသည်လည်း အမေရိကန်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုထက် သာလွန်ခဲ့ကြောင်း ဝစ်ကတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Aviationist