CNI International News

ဒမတ်စကတ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ၏ အသစ်ခန့်အပ်ခဲ့သည့် သမ္မတ အာမက် အယ်ရှာရား (Ahmed al-Sharaa) က မတူကွဲပြားသည့် လူမျိုးစုများကို ကိုယ်စားပြုမည့် ပေါင်းစုံပါဝင်သော အသွင်ကူးပြောင်းရေးအစိုးရအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစိုးရအဖွဲ့သည် အင်စတီကျူးရှင်းများ ထူထောင်၍ လွတ်လပ်ပြီး မျှတသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသည့် အချိန်အထိ ဆီးရီးယားနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ရှာရားသည် ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်က ဆီးရီးယားသမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ကုန်ပိုင်းက ဆီးရီးယားတွင် လက်နက်ကိုင်တပ်ပေါင်းစုကို ဦးဆောင်ကာ ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး သမ္မတ ဘာရှာအယ်အာဆတ် (Bashar al-Assad) ကို ဖြုတ်ချနိုင်ခဲ့သည်။

အာမက် အယ်ရှာရားကို တွေ့ရစဉ် 

ထို့နောက် ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့ ထူထောင်ကာ ၁၃ နှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကို အကူအညီပေးလိုသည့် အနောက်နိုင်ငံများ၊ အာရပ်နိုင်ငံများ၏ သံတမန်ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့များနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားလွှတ်တော်ကို ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် ရွေးကောက်ပွဲအသစ် မကျင်းပမီ အချိန်အထိ လွှတ်တော်နေရာတွင် အစားထိုးရန် ဥပဒေပြုအဖွဲ့ငယ်တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းမည်ဟု ရှာရားက ပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း ဆီးရီးယားပြည်သူများ၏ အနာဂတ်နိုင်ငံရေး အစီအစဉ်များကို ဆွေးနွေးနိုင်မည့် နိုင်ငံတော်အဆင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးညီလာခံကို ကျင်းပရန် ကော်မတီတစ်ခု ဖွဲ့စည်းသွားမည်ဟုလည်း ရှာရားက ဆိုသည်။

ထိုညီလာခံအပြီးတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအသစ် ရေးဆွဲရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်မည် ဖြစ်ပြီး အခြေခံဥပဒေရေးဆွဲရေးနှင့် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရေး လုပ်ငန်းစဉ်သည် ၄ နှစ်အထိ ကြာမြင့်နိုင်ကြောင်း ရှာရားက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁

မြန်မာနိုင်ငံ၊ မြဝတီမြို့မှ ထိုင်းနိုင်ငံ တာ့ခ် (Tak) ပြည်နယ်အတွင်းသို့ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်က တရားမဝင် ခိုးဝင်ခဲ့ သည့် တရုတ်နိုင်ငံသား ၅ ဦး ဖမ်ဆီးခံခဲ့ရကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ တရုတ်နိုင်ငံသားများသည် သောင်ရင်းမြစ် (Moei River)ကို ဖြတ်သန်းပြီး ဒေသစံတော်ချိန် ည ၈ နာရီခွဲ တွင် မဲဆောက် (Mae Sot)သို့ ဝင်ရောက်လာချိန်၌ ရတ်ချမနူ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ (Ratchamanu Taskforce) မှ နယ်စပ်ကင်းအဖွဲ့က ၎င်းတို့ကို တွေ့ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုတရုတ်အမျိုးသား ၅ ဦးမှာ ဟောင်ဝမ်(Huang We- ၂၉ နှစ် ) ၊  ဆွန်ဟောင်(Song Hong-၂၂ နှစ်) ၊ လီကျဲ (Li Jie-၂၁ နှစ်) လီဟောင် (Li Hong-၂၈ နှစ်)နှင့် ယန်ရှင်း (Yang Xoing- ၃၄ နှစ်) တို့ဖြစ်ပြီး ပတ်စ်ပို့များ ကိုင်ဆောင်ထားခြင်း မရှိပေ။

ထိုတရုတ်နိုင်ငံသားများသည် မြ၀တီတွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သူများဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံကို ပြန်ချင်ကြောင်း စကားပြန်မှ တဆင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုတရုတ်နိုင်ငံသားများကို စစ်ဆေးမေးမြန်းရန်အတွက် တရုတ်သံရုံး ဝန်ထမ်းများရှိနေသည့် တာ့ခ်ပြည်နယ် လူဝင်မှုရေးရာရုံးသို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။

 ထိုင်းလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

မြဝတီမြို့သည် တရုတ်နိုင်ငံသားများ ဖွင့်ထားသည့် ကာစီနိုရုံများနှင့် ကျားဖြန့်ငွေလိမ်ဂိုဏ်းများ အများအပြား ရှိသည့် မြို့ဖြစ်ပြီး တရုတ်နှင့်အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများထံမှ ပြည်သူများကို မှောင်ခိုကူးကာ အတင်းအဓမ္မ အလုပ် စေခိုင်းသည့် မြို့အဖြစ် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသည်။

ဇန်နဝါရီလ အစောပိုင်းကလည်း တရုတ်သရုပ်ဆောင် ဝမ်ရှင်း (Wang Xing) သည် ထိုင်းနိုင်ငံမှတဆင့် မြဝတီသို့ မှောင်ခိုကူးခံခဲ့ရပြီး ကျားဖြန့်ခြံဝင်းတစ်ခုတွင် ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ရက်ပိုင်းအတွင်း ပြန်လည်ကယ်တင် နိုင်ခဲ့သည်။

၎င်း၏ ဖြစ်စဉ်သည် အလွန်လူသိများသွားခဲ့ပြီး မြန်မာနယ်စပ်ရှိ ကျားဖြန့်စင်တာများတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသည်ဟု .ယူဆရသည့် တရုတ်နိုင်ငံသား ၁၅၀၀ ကို ကယ်တင်ပေးရန် တရုတ်ပြည်တွင်း၌ အွန်လိုင်းမှ အသနားခံစာများ လျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။

တရုတ်ခရီးသွားများသည် ထိုင်းခရီးစဉ်များကို ဖျက်သိမ်းမှုများ ရှိနေသဖြင့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) သည် တရုတ်ခရီးသွားများကို ထိုင်းသို့ လာရောက်ကြရန်နှင့် ဘေးကင်း လုံခြုံမှုရှိကြောင်း မန်ဒရင်းဘာသာစကားဖြင့် ပြောကြားထားသည့် AI နှင့်ဖန်တီးထားသော ဗွီဒီယိုတစ်ခုကို လူမှုမီဒီယာတွင် တင်ခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

မနီလာ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁

ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသည့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်ဘက်မှ ရန်လိုပြီး အနိုင်ကျင့်သည့် အပြုအမှုများကို ရပ်တန့်မည်ဆိုပါက ဖိလစ်ပိုင်ကလည်း  နိုင်ငံအတွင်းရှိ အမေရိကန်ဒုံးကျည် စနစ်များအား ဖယ်ရှားပေးမည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jr) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Nagaland Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလက ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုအဖြစ် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းတွင် Typhon တာလတ်ပစ် ဒုံးကျည်စနစ်များကို တပ်ဆင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်ကမူ ထိုဒုံးကျည်များကို ဖယ်ရှားရန် ဖိလစ်ပိုင်ကို ထပ်တလဲလဲ တောင်းဆိုခဲ့ပြီး ထိုဒုံးကျည် စနစ်များသည် ပထဝီနိုင်ငံရေး ထိပ်တိုက်တွေ့မှုနှင့် လက်နက်ပြိုင်ဆိုင်မှုများကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မားကို့စ်ကမူ သူသည် တရုတ်၏ သဘောထားကို နားမလည်နိုင်ကြောင်း၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဖိလစ်ပိုင်သည် တရုတ်၏ ဒုံးကျည်စနစ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး မည်သည့်မှတ်ချက်မျှ ပြောခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း၊ တရုတ်၏ ဒုံးကျည် စနစ်များသည် ဖိလစ်ပိုင်၏ ဒုံးကျည်များထက် အဆပေါင်း ၁၀၀၀ ခန့် ပြင်းထန်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ မားကို့စ်ကို တွေ့ရစဉ်

“တရုတ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြောချင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ နယ်နိမိတ်ကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာ တာ၊ ကျနော်တို့ ငါးဖမ်းသမားတွေကို နှောင့်ယှက်တာ၊ ကျနော်တို့ လှေတွေကို ဝင်တိုက်တာ၊ ကျနော်တို့လူတွေကို မီးသတ်ပိုက်တွေ၊ လေဆာရောင်ခြည်တွေနဲ့ ထိုးတာတွေ၊ ရန်လိုပြီးဗိုလ်ကျတဲ့ အပြုအမူတွေကို ရပ်တန်းကရပ်ပါ။ အဲဒါဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့လည်း Typhon ဒုံးကျည်တွေကို ဖယ်ရှားပေးမှာပါ”ဟု မားကို့စ်က စီဘူး (Cebu) ပြည်နယ်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်ဒုံးကျည်စနစ်သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းရှိ တရုတ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင် ကမ်းခြေစောင့် တပ်ဖွဲ့များ၊ ရေတပ်များအကြား ထိပ်တိုက်တွေ့သည့် နေရာနှင့် နီးသည့်နေရာသို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသော ဖိလစ်ပိုင်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

Typhon ဒုံးကျည်စနစ်ဖြင့် ပစ်လွှတ်နိုင်သည့် Tomahawk ဒုံးကျည်များသည် မိုင် ၁၀၀၀ ကျော် ပျံသန်းနိုင်ပြီး တရုတ်၏ ကုန်းမြေများသည် ထိုဒုံးကျည် ရောက်ရှိနိုင်သည့် အကွာအဝေးအတွင်းတွင် ရှိနေသည်။

ထိုဒုံးကျည်စနစ်သည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ဆက်ရှိနေလိမ့်မည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်း (Mao Ning) ကမူ ဖိလစ်ပိုင်သည် အမေရိကန် ဒုံးကျည်စနစ်များကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ်အတွင်း ထားရှိခွင့်ပြုခြင်းအားဖြင့် ဒေသတွင် တင်းမာမှုကို မြင့်တက်စေ ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nagaland Post

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျာမင် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) သည် ဂါဇာစစ်ပွဲ စတင်ခဲ့သည့် လွန်ခဲ့သည့် ၁၅ လအလိုက အစ္စရေးသည် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကို အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်းပြီး ဓားစာခံများအားလုံးကို ကယ်တင်က ဂါဇာတွင် အလုံးစုံအောင်ပွဲ ရရှိလိမ့်မည်ဟု ကြေညာခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်တွင် ဟားမာ့စ်နှင့် အစ္စရေးအကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် သီတင်း တစ်ပတ် ကြာမြင့်လာချိန်၌ အစ္စရေးနိုင်ငံသား အများစုသည် အစ္စရေးစစ်တပ်၏ စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ် မေးခွန်းများ ထုတ်လာကြသည်။

လက်ရှိ အချိန်အထိ ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အမြစ်ပြတ် ချေမှုန်းခံရခြင်း မရှိသေးဘဲ ဓားစာခံအားလုံး လွတ်မြောက် ရေးအတွက်လည်း အာမခံချက် မရှိသေးကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲကြောင့် ပျက်စီးသွားသော မြို့ပျက်ကြီးကိုတွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကနဦး သီတင်းခြောက်ပတ်ကြာ ကာလထက် ကျော်လွန်ပြီး သက်တမ်းတိုးနိုင်ခြင်းမရှိပါက အစ္စရေးအနေဖြင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကို စစ်ဆင်ရေး ပြန်လည်စတင်ရန် အခြေအနေ များ ရှုပ်ထွေးလာနိုင်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အစ္စရေးနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းကို စတင်ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် ထိုနေ့ တစ်နေ့တည်းမှာပင် အစ္စရေး၌ လူပေါင်း ၁၂၀၀ ခန့်သေဆုံးပြီး ဓားစာခံ ၂၅၀ ခန့် ပြန်ပေးဆွဲ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

နာရီပိုင်းအကြာမှာပင် အစ္စရေးက ဂါဇာကို ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့ပြီး ဟားမာ့စ်ဘက်မှ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင် အများစု သေဆုံးခဲ့ကာ ဂါဇာတွင် ထိခိုက်သေဆုံးမှု၊ ပျက်စီးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ဂါဇာတွင် ပါလက်စတိုင်း ၇၄,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဂါဇာ ကျန်းမာရေး အာဏာပိုင်များက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နေရပ်ပြန်လာကြတဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေကိုတွေ့ရစဉ်

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၏ ပထမအဆင့် အနေဖြင့် ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် ဓားစာခံများထဲမှ ၃၃ ဦး လွတ်မြောက်မည်ဖြစ်ကာ အစ္စရေးဘက်ကလည်း ပါလက်စတိုင်း အကျဉ်းသား ၂၀၀၀ နီးပါးကို ပြန်လွှတ် ပေးရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အစ္စရေးက ဂါဇာမြောက်ပိုင်းတွင် ဖြန့်ကြက်ချထားသည့် စစ်သားများကို ပြန်လည် ခေါ်ယူခဲ့သဖြင့် ထိုဒေသမှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားခဲ့သော ပါလက်စတိုင်း ၁ သန်းကျော်သည် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၏ ဒုတိယအဆင့် အနေဖြင့် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်တို့သည် လာမည့် သီတင်းပတ်တွင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ စတင်ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ပြီး ဒုတိယအဆင့်၌ အကျဉ်းသားလဲလှယ်မှုများ ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်သည်။

သို့သော် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား တတိယအဆင့်အတွက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို သက်တမ်းတိုးရန် သဘောတူညီမှု မရရှိပါက အစ္စရေးဓားစာခံ ၉၀ ခန့်သည် ဂါဇာတွင် ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းခံထားရမည် ဖြစ်သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဂိုမာ၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းတွင် ရဝမ်ဒါနိုင်ငံက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် M23 သူပုန်များက ဂိုမာ (Goma) မြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ကွန်ဂိုအာဏာပိုင်များက ဆုံးရှုံးသွားသည့် နယ်နိမိတ်များကို သူပုန်များ လက်မှ ပြန်လည်ရယူရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အရှေ့အာဖရိကနိုင်ငံများအုပ်စု(EAC)ကလည်း ကွန်ဂိုအရှေ့ပိုင်းတွင် ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် တောင်းဆို နေပြီး ကွန်ဂိုသမ္မတ ဖီးလစ် ရှီဆက်ကီဒီ ( Felix Tshisekedi) ကမူ နိုင်ငံအတွင်း ရဝမ်ဒါစစ်သားများ တည်ရှိနေမှု ကို သတိပေးခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ မြေပေါ်မှာ ရဝမ်ဒါစစ်သား ထောင်ချီရှိနေတာဟာ မခန့်မှန်းနိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ တင်းမာမှုတွေကို မြင့်တက်စေပါတယ်”ဟု ရှီဆက်ကီဒီက ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၈ နိုင်ငံပါသည့် EAC ကလည်း အရေးပေါ် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန်၊ ကွန်ဂို အစိုးရနှင့် M23 သူပုန်များအကြား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

M23 သူပုန်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီကလည်း M23 သူပုန်များ၏ ထိုးစစ်ကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ရန် ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ကွန်ဂိုနှင့် ရဝမ်ဒါနိုင်ငံတို့သည်၊ ကင်ညာ၊ တန်ဇန်းနီးယားတို့နှင့်အတူ EAC အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်က ပြုလုပ်သည့် EAC အစည်းအဝေးကို ရဝမ်ဒါသမ္မတ ပေါလ်ကာဂါမီ (Paul Kagame)တက်ရောက်ခဲ့သော်လည်း ကွန်ဂိုသမ္မတ ရှီဆက်ကီဒီက တက်ရောက်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

M23 သူပုန်များသည် မြောက်ကီဗူး (North Kivu) ပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဖြစ်သည့် လူဦးရေ ၂ သန်းခန့် နေထိုင် သော ဂိုမာမြို့ကို ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်က သိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဂိုမာမြို့ရှိ M23 သူပုန်အဖွဲ့ကို ရဝမ်ဒါတပ်ဖွဲ့များက ထောက်ပံ့ပေးထားကြောင်း ကွန်ဂို၊ ကုလသမဂ္ဂ၊ အမေရိကန် နှင့် အခြားအနောက်နိုင်ငံများက စွပ်စွဲထားသည်။ ရဝမ်ဒါအစိုးရကမူ ထိုစွပ်စွဲချက်ကို ငြင်းဆိုထားသည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်က ကွန်ဂိုတွင် ရဝမ်ဒါ၏ လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီးနောက် ရန်လိုမှုများ အမြစ်တွယ်လာခဲ့ကာ ကွန်ဂို၏ တန်ဖိုးကြီး သတ္တုသိုက်များအား ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က အာဏာကို လွှဲပြောင်းရယူပြီး လေးနှစ်အကြာ၌ နစကသည် ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ် ရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် အကြမ်းဖက်မှုအရှိန် မြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်မည့် အစီအစဉ်များကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအား ချပြခဲ့ပြီး မဲစာရင်းများအား ပြင်ဆင်ရန် လူဦးရေ ကောက်ခံမှုရလဒ်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုသို့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ရှိနေချိန် တစ်ဖက်တွင်လည်း တပ်မတော်သည် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ များနှင့် တိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်က ကျင်းပပေးမည့် ရွေးကောက်ပွဲကို အတိုက်အခံများက ဆန့်ကျင်နေမှုနှင့်အတူ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာနိုင်သည်။

နှစ်ဖက်စလုံးက နယ်မြေထိန်းချုပ်မှုများကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းလာကြမည်ဖြစ်၍ အကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်တက် လာမည့် အခြေအနေများ ဖြစ်ပွားလာနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများ၊ သူပုန်များနှင့် သံတမန်ရင်းမြစ်များ အပါအဝင် လူ ၈ ဦးက သုံးသပ်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် နေ့ရက်ကို မကြေညာရသေးသော်လည်း တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် မဲပေးနိုင်မည် မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံ့နယ်နိမိတ် စုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက်ခန့်တွင်သာ မဲပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်၏ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုအရ နိုင်ငံ၏ မြို့နယ်ပေါင်း ၃၃၀ တွင် ၁၄၅ မြို့နယ်တွင်သာ မြေပြင်၌  စစ်တမ်းကောက်ယူနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဒီဇင်ဘာလက ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အာဏာပိုင်များက နှစ်ကုန်ပိုင်း၌ မြို့နယ်ပေါင်း ၁၆၀ မှ ၁၇၀ မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေ ကြောင်း နေပြည်တော်နှင့်နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူတို့ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကိုလုပ်ဖို့ ဆန္ဒရှိနေပါတယ်” ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့ပြီး မြန်မာ့တပ်မတော်သည် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည့် နေရာဒေသများကို တည်ငြိမ်စေရန် လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးရန် ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ တောင်းဆိုချက်ကို မြန်မာ့ တပ်မတော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက တုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဂိုမာ၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

ရဝမ်ဒါနိုင်ငံက ကျောထောက်နောက်ခံပေးထားသည့် M23 သူပုန်များသည် ကွန်ဂိုနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းရှိ အကြီးဆုံး မြို့ဖြစ်သော ဂိုမာလေဆိပ် အပါအဝင် ဂိုမာ (Goma) မြို့၏ နေရာဒေသ အများအပြားကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကွန်ဂိုတွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပဋိပက္ခကို အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် နိုင်ငံတကာ၏ တိုက်တွန်းမှု များထဲ၌ ရဝမ်ဒါသမ္မတ ပေါလ် ကာဂါမီ (Paul Kagame) လည်း ပါဝင်လာခဲ့သည်။

ဒုံးကျည်များ ကျရောက်ပေါက်ကွဲမှုနှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာတွင် လူစည်ကားသည့် ဂိုမာမြို့၏ နေရာဒေသ အများအပြား၌ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက် နံနက်ပိုင်းမှာ တိတ်ဆိတ်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

အစိုးရတပ်ဖွဲ့များက ဂိုမာမြို့၏ နေရာဒေသအချို့ကို ထိန်းချုပ်ထားဆဲ ဖြစ်သော်လည်း M23 သူပုန်များက မြို့၏ နေရာအများစုကို သိမ်းပိုက်ထားကြောင်း မြို့ခံများက အေပီသတင်းဌာနကို ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောကြားခဲ့သည်။

M23 သူပုန်အဖွဲ့သည် သတ္တုများပေါကြွယ်ဝသည့် ကွန်ဂိုနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၁၀၀ ကျော်တွင် တစ်ဖွဲ့ အပါအဝင်ဖြစ်သည်။

ရဝမ်ဒါသမ္မတ ပေါလ် ကာဂါမီကို တွေ့ရစဉ်

ဂိုမာမြို့တွင်းသို့ သူပုန်များ ဝင်ရောက်လာမှုကြောင့် ပဋိပက္ခ အရှိန်မြင့်တက် လာခြင်းနှင့်အတူ လမ်းများပေါ်တွင် လူသေအလောင်းများ ပြန့်ကြဲနေပြီး သောင်းနှင့်ချီသည့် မြို့ခံများသည် အိမ်ပစ်ရာပစ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် ခဲ့ရ သည်။

အစိုးရတပ်ဖွဲ့များနှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးနောက် သူပုန်များက လေဆိပ်ကို ထိန်းချုပ်လိုက်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ စတက်ဖန်နီ ဒူဂျာရစ် (Stephane Dujarric) က ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သလို တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ကျိုးပျက်ပြီး လက်နက်များ ပျံ့ပွားမည့်အန္တရာယ် မြင့်တက်နေကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

ရဝမ်ဒါသမ္မတ ကာဂါမီကမူ သူသည် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို (Marco Rubio) နှင့် ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် လိုအပ်ကြောင်း X လူမှုမီဒီယာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

M23 သူပုန်များကို ရဝမ်ဒါက ထောက်ပံ့ပေးထားပြီး ကွန်ဂိုတွင် ရဝမ်ဒါစစ်သား ၄၀၀၀ ခန့် တပ်စွဲထားကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ပြောကြားခဲ့သည့်တိုင် ရဝမ်ဒါအစိုးရက ထိုပြောကြားချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်ညပိုင်းက ခရီးသည်တင် လေယာဉ်တစ်စင်းသည် လေဆိပ်မှ ပျံသန်း ထွက်ခွာရန် ပြင်ဆင်နေချိန်၌ မီးလောင်ကျွမ်းမှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု Sky News သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် လေယာဉ်ပေါ်ရှိ လူ ၁၇၆ ဦးစလုံးကို ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရကြောင်း အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား၏ Air Busan လေကြောင်းလိုင်းက ပိုင်ဆိုင်သည့် Airbus လေယာဉ်သည် ဂင်ဟေး  နိုင်ငံတကာ လေဆိပ် (Gimhae International Airport) မှ ဟောင်ကောင်သို့ ပျံသန်းထွက်ခွာရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် လေယာဉ်နောက်မြီးပိုင်းတွင် မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

လေယာဉ်ပေါ်ရှိ ခရီးသည် ၁၆၉ ဦး လေယာဉ်အမှုထမ်း ၆ ဦးနှင့် အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးတို့ကို လေယာဉ်ဘေးပေါက်မှ အရေးပေါ် ထွက်ပေါက်ကနေ လေမှုတ်လျောလေကား အသုံးပြုပြီး မြေပြင်ပေါ်သို့ ချပေးခဲ့ရသည်ဟု ထုတ်ပြန် ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

မီးလောင်သွားတဲ့ လေယာဉ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းမှုများအတွင်း လူ ၃ ဦး အသေးစား ဒဏ်ရာများ ရခဲ့ကြောင်းနှင့် လေယာဉ်တွင် လောင်ကျွမ်းနေသည့် မီးကို ဒေသစံတော်ချန် ည ၁၁ နာရီခွဲ၌ အပြီးသတ် ငြှိမ်းသတ်ခဲ့နိုင်ကြောင်း အမျိုးသား မီးသတ်ဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လေယာဉ်သည် A321 အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး မီးလောင်ကျွမ်းမှု ဖြစ်ပွားရသည့် အကြောင်းရင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေ ကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းရှိ မူအန်းနိုင်ငံတကာလေဆိပ် (Muan International Airport) တွင် Jeju Air လေကြောင်းလိုင်းမှ ခရီးသည်တင် လေယာဉ်တစ်စင်း ပျက်ကျခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၁၇၉ ဦးသေဆုံးကာ ၂ ဦး အသက်ရှင် ခဲ့သည့် အဖြစ်ဆိုး ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ၁ လအကြာတွင် ယခုဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်တွင် Boeing 737-800 ခရီးသည်တင် လေယာဉ်သည် အဆင်းဂီယာ ချွတ်ယွင်းမှုကြောင့် မူအန်းလေဆိပ်၏ ပြေးလမ်းပေါ်တွင် လျှောတိုက်ကာ နံရံကို ဝင်တိုက်ပြီး ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။

Source: Sky News

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၀

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) အနေဖြင့် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲတွင် ယူကရိန်းဘက်မှ ရပ်တည်ပေးရန် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) က Fox News သတင်းဌာနနှင့် ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နယ်စပ်ဒေသလုံခြုံရေး အာမခံချက်များကို ပိုမိုချဲ့ထွင်ရန်လိုအပ်ပြီး ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) သည် ဥရောပကို ကြောက်ရွံ့ခြင်း မရှိကြောင်းလည်း ဇာလန်းစကီးက ပြောသည်။

ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်က အမေရိကန်သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည့် ထရမ့်သည် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲကို မကြာမီအချိန်အတွင်း ရပ်တန့်ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် မည်သည့်ပုံစံမျိုးဖြင့် စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်မည်ဆိုခြင်းကို ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ၎င်း၏ လက်ထောက် များကလည်း ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို ရပ်တန့်ရန် လနှင့်ချီ အချိန်ယူရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ပူတင်နှင့် ဆွေးနွေးလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ယခင်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကမူ ပူတင်နှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောထား တင်းမာခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

ထရမ့်သည် ရွေးကောက်ပွဲအကြို မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလကတည်းက ယူကရိန်းကို ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုအား ရပ်တန့်ရန် သံတမန်ရေးရာ ကြေညာချက်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်နိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သော် လည်း ယူကရိန်းကမူ ထရမ့်သည် ရုရှားကို မျက်နှာသာပေးပြီး ယူကရိန်း၏ နယ်မြေအချို့ကို ရုရှားထံ ပေးအပ်မည့် အရေးကို စိုးရိမ်နေသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့ အနေနဲ့ ထရမ့်ကို တရားမျှတမှုရှိတဲ့ဘက်က ရပ်တည်စေချင်ပါတယ်။ ယူကရိန်းရဲ့ ဘက်ကပေါ့။ ပူတင် ကလည်း ဥရောပကို မကြောက်ပါဘူး”ဟု ဇာလန်းစကီးက ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်တွင် ထုတ်လွှင့်သည့် အင်တာဗျူး၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအနေဖြင့် ရုရှား၏ သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများအား ရုရှားပိုင် နယ်မြေများအဖြစ် အသိအမှတ် မပြုနိုင်ကြောင်းနှင့် သံတမန်ရေးအရ အဖြေရှာရန် ထောက်ခံကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇာလန်စကီး၏ ပြောကြားချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး အိမ်ဖြူတော်က မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှု စတင်ခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန် အစိုးရလက်ထက်တွင် ယူကရိန်းအတွက် စစ်ရေးအထောက်အပံ့ ဒေါ်လာ ၆၀ ဘီလျံ အပါအဝင် ဒေါ်လာ ၁၇၅ ဘီလျံကျော် အကူအညီပေးခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ