CNI International News

ဆစ်ဒနီ၊ ဇူလိုင် ၄

ဩစတြေးလျ ဝန်ကြီးချုပ် အန်သိုနီအယ်လ်ဘာနိစ်က ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ နောက်ထပ်စစ်ရေးအကူအညီ ဒေါ်လာ ၇၄ သန်းဖိုး ပေးအပ်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဇူလိုင် ၄ ရက် (ယနေ့) တွင် ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက် တစ်စောင်၌ ဖော်ပြထားသည်။

“ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီဘာ ဇာလန်းစကီး ရဲ့ နောက်ထပ်အကူအညီတောင်းခံမှုကို တုံ့ပြန်သော အောက်ဖော်ပြပါ စာရင်းအတိုင်း ပေးအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စစ်ရေးအကူအညီအဖြစ် ဩစတြေးလျဒေါ်လာ ၉၉ ဒသမ ၅ သန်း (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၇ ဒသမ ၈ သန်း) ၊ သံချပ်ကာတင်သင်္ဘော ၁၄ စင်း၊ Bushmaster (ဘွတ်ရှ်မာစတာ) ရွေ့လျားယာဉ် အစီးရေ ၂၀၊ ဩစတြေးလျကာကွယ်ရေးစက်မှုလုပ်ငန်းမှ အခြားစစ်လက်နက် ပစ္စည်းများ၊ ယူကရိန်းအတွက် နေတိုးအဖွဲ့၏ဘက်စုံထောက်ပံ့မှုငွေကြေးတို့ ပေးအပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း” ဩစတြေးလျအစိုးရက ကြေညာခဲ့သည်။

သို့ဖြစ်၍ ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ ဩစတြေးလျ၏ စုစုပေါင်းစစ်ရေးအကူအညီသည် ခန့်မှန်းခြေ ဩစတြေးလျဒေါ်လာ ၃၈၈ သန်း (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၀.၆ သန်း) ရှိသွားပြီဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည် ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

နယ်ခြားစောင့်လုံခြုံရေးကိရိယာများ အဆင့်မြှင့်တင်ရန်၊ ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးမြှင့်တင်ရန်နှင့် နယ်စပ်စစ်ဆင်ရေး တိုးချဲ့ရန်အတွက် ယူကရိန်း၏နယ်ခြားစောင့်တပ်များအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅ ဒသမ ၉ သန်းတန်ဖိုး ခွဲဝေပေးအပ်သွားရန်လည်း ရှိကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် အယ်လ်ဘာနိစ်က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဩစတြေးလျသို့ ယူကရိန်းတင်သွင်းကုန်များအတွက် အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာ တရားရုံး (ICJ) ၌ ရုရှားကို စွဲဆိုထားသော ယူကရိန်းအမှုအတွက် ယူကရိန်းဘက်မှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်၍ ထောက်ခံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော့်ရဲ့ ကိယက်ဗ်ခရီးစဉ်နဲ့ တခြားကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေ ယူကရိန်းကို လာရောက်မှုတွေဟာ ဩစတြေးလျ လို ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေက ယူကရိန်းပြည်သူတွေ လိုအပ်ချိန်မှာ အနီးကပ်အတူယှဉ်တွဲရှိနေမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း အတိအလင်းပြောကြားလိုပါတယ်” ဟု ဝန်ကြီးချုပ် အယ်လ်ဘာနိစ်က အသိပေးပြောကြားခဲ့သည်။

ဩစတြေးလျသည် ရုရှား၏ရွှေသတ္တုတင်သွင်းမှုကို တားမြစ်ရန်ရှိပြီး ရုရှားအစိုးရဝန်ကြီးအချို့ကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ မှုများ ချမှတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ယူကရိန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော စစ်ရေးကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်၍ ရုရှားနှင့် ဘယ်လာရုစ် သမ္မတနှစ်ဦးအပါအဝင် ၎င်းနှစ်နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသား ၈၂၈ ဦးတို့ကို ဩစတြေးလျက ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့သည့်စာရင်းထဲသို့ သွတ်သွင်းခဲ့သည်။

၎င်းအပြင် ဩစတြေးလျသည် ရုရှားအဖွဲ့အစည်း ၄၇ ခုကိုလည်း ပိတ်ဆို့အရေးယူခဲ့ပြီး ရုရှားထံမှ လက်နက်နှင့် ခဲယမ်းမီးကျောက်များ၊ ရေနံနှင့်သဘာဝထုတ်လုပ်ရေးကုန်ကြမ်း၊ စက်ကိရိယာများ တင်ပို့ရေး ၊စွမ်းအင်ကဏ္ဍတို့ကို လည်း တားမြစ်ထားသည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

ဘာလင်၊ ဇူလိုင် ၂

ဂျာမနီအခြေစိုက် အများပြည်သူဆိုင်ရာ ရုပ်သံလွှင့်ဌာန (Deutche Welle-DW) ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်များကို လုပ်ငန်း လိုင်စင်ကိစ္စနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တူရကီနိုင်ငံ၊ ရေဒီယိုနှင့်ရုပ်သံလိုင်းဆိုင်ရာအာဏာပိုင်ကောင်စီ (RTUK) က ပိတ်ပင် တားဆီးလိုက်ကြောင်း DW သတင်းအရ သိရသည်။

အလားတူ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တူရကီ ပိတ်ပင်လိုက်သော အခြားဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ အမေရိကန်အသံ (VOA) ဝက်ဘ်ဆိုက်ဖြစ်ပြီး DW နှင့် VOA ဝက်ဘ်ဆိုက်နှစ်ခုစလုံး၏ ထုတ်လွှင့်နေကျ ဘာသာစကားအစီအစဉ် အားလုံးကို တူရကီပြည်တွင်း၌ ဇွန်လ ၃၀ ရက် နှောင်းပိုင်းမှစ၍ ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ခြင်း မရှိတော့ပေ။

DW သည် တူရကီအပါအဝင် ဘာသာစကား ၃၂ မျိုးဖြင့် သတင်းများ တင်ဆက်လျက်ရှိသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလ၌ တူရကီ၏ မီဒီယာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့သည် DW နှင့် နိုင်ငံတကာမီဒီယာများ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်များကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ၎င်းပြည်တွင်းဥပဒေနှင့်အညီ ထုတ်လွှင့်ပြသခွင့်လျှောက်ထားရန်(သို့မဟုတ်) လျှောက်ထားခြင်းမရှိလျှင် ပိတ်ပင်သွားရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

“အယ်ဒီတာ့အာဘော်ဆိုင်ရာအကြောင်းအရာများကို ဆင်ဆာတည်းဖြတ်ရန် ခွင့်ပြုမှသာ လိုင်စင်ထုတ်ပေးမည်ဟု တူရကီအစိုးရဘက်မှ ပြောကြားလာသဖြင့် မလိုက်နာနိုင်ကြောင်း” DW သတင်းဌာန၏ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြ ထားသည်။

“ကျနော်တို့က သူတို့ဆီကို ပေးစာတစ်စောင် အကျယ်တဝင့်ရေးပြီး ပြန်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီစာထဲမှာ မီဒီယာ ထိန်းချုပ်မှုအာဏာပိုင်ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ စကားပြောဆိုနိုင်တာတောင် DW ကို ဘာကြောင့် လိုင်စင်ထုတ် မပေးနိုင်တာလဲဆိုပြီး မေးထားပါတယ်။ ဥပမာတစ်ခု ပြောပြမယ်ဗျာ … လိုင်စင်ရမီဒီယာကို RTUK ဆီကနေ မသင့်တော်ဘူးလို့ ပြောတဲ့အွန်လိုင်းပေါ်က အကြောင်းအရာတစ်ခုကို လာပြရင် ဖျက်ပေးရမယ်တဲ့။ ဒါမျိုးကို အမှီအခိုကင်းကင်းနဲ့ ရုပ်သံထုတ်လွှင့်နေတဲ့လုပ်ငန်းတစ်ခုအနေနဲ့ လုံးဝလက်မခံနိုင်ပါဘူး” ဟု DW ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ပီတာလန်ဘိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

DW သတင်းဌာနသည် ယခုပိတ်ပင်အရေးယူမှုခံရခြင်းအား ဥပဒေအတိုင်း တုံ့ပြန်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျာမနီသတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် DW ကို ပိတ်ပင်ရန် တူရကီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ “ဂျာမနီအစိုးရ အနေဖြင့် ဝမ်းနည်းစွာ မှတ်တမ်းတင်ပါကြောင်း” အစိုးရပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ စတက်ဖန်ဟီဘတ်စရိတ်က ဇူလိုင် ၁ ရက်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။
“တူရကီမှာ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နဲ့ စာနယ်ဇင်းမီဒီယာတွေအခြေအနေအပေါ်မှာ ကျနော်တို့ရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုက ဆက်ရှိနေမှာပါ” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ မီဒီယာပိတ်ပင်တားဆီးခြင်းသည် တူရကီသမ္မတ ရီဆက်တေယစ်အာဒိုဂန်အစိုးရ၏ သတင်း လွတ်လပ်ခွင့် စနစ်တကျချိုးနှိမ်ခြင်းအတွက် နိမ့်ကျသော အမှတ်အသားတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဂျာမနီပြည်တွင်း အတိုက်အခံ ခရစ်ယာန်ဒီမိုကရက်အုပ်စုမှ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျာဂန်ဟက်ဒ်က မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

Source: DW

CNI International News

ခါတွမ်း၊ ဇူလိုင် ၂

လအတန်ကြာအောင် စစ်တပ်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ၌ လူ ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး တစ်ရက်အကြာ ဇူလိုင် ၁ ရက်တွင် ဆူဒန် နိုင်ငံ၊ ခါတွမ်းမြို့တော်ရှိ သမ္မတအိမ်တော်အနီး ဆန္ဒပြသူများကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က မျက်ရည်ယိုဗုံးများဖြင့် ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းခဲ့ ကြောင်း စီအင်န်အင်န် သတင်းအရ သိရသည်။

ဆန္ဒပြမှုများအတွင်း လူ ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ရခြင်းကို တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီအုပ်ချုပ်ရေး ပြန်ပေးရန် တောင်းဆိုကြသည့် ဆန္ဒပြသည့် အုပ်စုများက ငြိမ်းချမ်းစွာ လှုပ်ရှားမှုများ ဆက်လက် ပြုလုပ်သွားကြမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ကြသည်။

ခါတွမ်းမြို့နှင့် ညီအစ်မမြို့များဖြစ်ကြသော အွန်ဒါမန်နှင့် ဘာဟရီမြို့တွင် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းမှုကြောင့် လူ ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ရပြီး သေဆုံးသူအများစုမှာ ဆန္ဒပြသူများနှင့်သဘောထား ကိုက်ညီသူများဖြစ်ကြောင်း ဆူဒန်တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ သတင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းခံခဲ့သော်လည်း ဆူဒန်အာဏာရကောင်စီက လတ်တလော တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိသေးပေ။

“နောက်မဆုတ်ဘဲ ဆက်ပြီး ဆန္ဒပြတာက တိုးလာနိုင်ပေမယ့် ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း အခိုင်အမာဖြစ်အောင် တည်ဆောက် ရဦးမယ်” ဟု အယ်လ်ရီဒါ အယ်ရာရှက်က ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အယ်လ်ရီဒါ အယ်ရာရှက်သည် ခါတွမ်းမြို့လယ်ခေါင်၌ အခြားဆန္ဒပြသူများနှင့်အတူ လက်ဖက်ရည်သောက်ရင်း ကြွေးကြော် သံ စာတန်းများ ရေးပေးနေသူ ဖြစ်သည်။

အိုမာဒန်မြို့မှ လာရောက် ပူးပေါင်းကြသူများနှင့် အနီးအနားမှ ဆန္ဒပြလိုသူများကိုလည်း အယ်ရာရှက်တို့က ဖိတ်ခေါ် ကမ်းလှမ်း လျက်ရှိသည်။

ယမန်နှစ်(၂၀၂၁ ခုနှစ်) အောက်တိုဘာလ၌ အာဏာသိမ်းခဲ့သော စစ်ခေါင်းဆောင်များကို ၈ လကျော်ကြာ ဆန္ဒပြခဲ့မှုအပြီးတွင် ယခုရက်ပိုင်း ဇွန်လ ၃၀ ရက်၌ ဆူဒန်ဆန္ဒပြပွဲများ တကျော့ပြန် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ဆူဒန်နိုင်ငံတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၌ အိုမာအယ်ဘာရှား အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့ပြီးနောက် အရပ်ဘက်နှင့်စစ်ဘက် အာဏာခွဲဝေရေး သဘောတူညီမှု ရခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာတော့ ဆူဒန်စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၃၀ ရက်၌ ဆန္ဒပြသူများကို မျက်ရည်ယိုဗုံးနှင့် မီးသတ်ပိုက်သုံး၍ ဖြိုခွင်းခဲ့ကြောင်း၊ ဖမ်းဆီးထားမှုများလည်း ရှိကြောင်း ခါတွမ်ရဲတပ်ဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကျောက်ခဲများ၊ သံတိုသံစများဖြင့် ဆန္ဒပြသူများဘက်မှ ရဲများသို့ ပြန်လှန်ပစ်ပေါက်ခဲ့ကြသဖြင့် လုံခြုံရေးရဲ ဆယ်ဂဏန်းမျှ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း၊ အချို့မှာ ဒဏ်ရာပြင်းထန်ကြောင်း ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ရေးသားထားသည်။

Source: CNN

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၂

အမေရိကန်နိုင်ငံသား ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းကသာ သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို ၂၀၂၄ ရွေးကောက်ပွဲ၌ ပြန်လည် ရွေးချယ်ခံရစေလိုကြောင်း ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် The Hill မီဒီယာက ဇူလိုင် ၁ ရက်၌ ဖော်ပြခဲ့သော စစ်တမ်းတစ်စောင်ကို အာရ်တီသတင်းဌာနက ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အဆိုပါစစ်တမ်း ဝင်ရောက်ဖြေဆိုသူ ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းတို့သည် အိမ်ဖြူတော်၌ ဘိုင်ဒန်၏ ဒုတိယ သက်တမ်းအတွက် မလိုလားကြကြောင်း တွေ့ရှိရသည်ဟု သိရသည်။

ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ သမ္မတဖြစ်လာသူ အသက် ၇၉ နှစ်ရှိ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို ၎င်းစစ်တမ်းတွင် ဝင်ရောက်ဖြေဆိုသူ အားလုံး၏ ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ထောက်ခံခဲ့သည်။

ဟားဘတ် CAPS-ဟားရစ် အမည်ရှိ ၎င်းစစ်တမ်းကို အမေရိကန်ပြည်သူ ၁,၃၀၈ ဦးအား ဇွန်လ ၂၈ ရက်နှင့် ၂၉ ရက်တွင် ဝင်ရောက်ဖြေဆိုစေပြီး ကောက်ယူပြုစုခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း The Hill က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်ကို ပြန်လည် အရွေးမခံသင့်ကြောင်း သဘောထား မှတ်ချက် ပေးသူများအနက် ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းက သမ္မတ၏ လုပ်ရပ် များ မကောင်း၍ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

စစ်တမ်းဖြေဆိုသူ လေးပုံသုံးပုံတို့က သမ္မတသည် အသက်ကြီးလွန်သည်ဟု ပြောကြပြီး ကျန်လေးပုံ တစ်ပုံတို့ကတော့ ထိပ်ဆုံးမှ အပြောင်းအလဲအတွက် အချိန်တန်ပြီဟု မှတ်ချက်ချကြသည်။

“သမ္မတ ဘိုင်ဒန်က ပြန်အရွေးခံချင်ပေမယ့် ဒုတိယသက်တမ်းအတွက် မဲဆန္ဒရှင်တွေက မလိုလားကြဘူး။ သူ သမ္မတလုပ်နေ တာကို ပျစ်ပျစ်နှစ်နှစ် ဝေဖန်ကြတာ ရှိတယ်” ဟု ဟားဘတ် CAPS- ဟားရစ်စစ်တမ်းကောက်ယူသည့်အဖွဲ့မှ တွဲဖက် ဒါရိုက်တာဖြစ်သူ မာ့ခ်ပင်း (Mark Penn) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

“ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ထဲမှာလည်း ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ သမ္မတလောင်း နေရာအတွက် သူ့ကို မဲပေးကြမှာ” ဟု မာ့ခ်ပင်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်ကို ထောက်ခံသူ ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိသော အဆိုပါစစ်တမ်းတွင် ဘိုင်ဒန်လက်ထက် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးသည် ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းသာ တိုးတက်မှုပြီး ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှာ ၂၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဖြစ်လာ၍ ပိုမိုဆိုးရွားလာကြောင်း ပြသခဲ့ကြသည်။

သို့သော် ဘိုင်ဒန်သည် အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးရေးအတွက် ၄၃ ရာခိုင်နှုန်း ထောက်ခံမှုရခဲ့ပြီး ကပ်ရောဂါ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင် စွမ်းအတွက် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ထောက်ခံမှု ရခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်နှင့် ထရမ့်တို့အကြား ရွေးချယ်စရာ ဖြစ်လာသည့်အခါ ယခုစစ်တမ်းတွင် ဖြေဆိုသူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းက ၎င်းတို့နှစ်ဦး အစား အလယ်အလတ်ကျပြီး လွတ်လပ်သော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ဦးစားပေး စဉ်းစားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ ရပ်တည်ချက် သဘောထားကို ဒီမိုကရက်တစ် ၆၄ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ရီပက်ဘလစ်ကန် ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းတို့ကို စစ်တမ်း ကောက်ယူရာတွင် ပြောကြားခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ဟားဘတ်တက္ကသိုလ်ရှိ အမေရိကန်နိုင်ငံရေး လေ့လာမှုစင်တာနှင့် ဟားရစ်သုတေသနအဖွဲ့တို့က ယခုစစ်တမ်း ရလဒ် အပြည့် အစုံကို ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးသော်လည် တစိတ်တပိုင်းအားဖြင့် The Hill က ရေးသားဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

မော်စကို၊ ဇူလိုင် ၂

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာမိုဒီထံသို့ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်၌ တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်၍ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော နိုင်ငံအများအပြား၏လုပ်ရပ်များအကြောင်း ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့သည် ဟု ကရင်မလင်သမ္မတနန်းတော်က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“နိုင်ငံအတော်များများမှာ စားသောက်ကုန်တွေ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ကုန်သွယ်တာအနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတဲ့အတွက် ဈေးနှုန်းတွေ သိသိသာသာ တက်ခဲ့တာကို ပူတင်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ဥပဒေမဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေက အခြေအနေတွေကို ပိုဆိုးစေခဲ့တယ်လို့လည်း ပြောခဲ့ပါတယ်” ဟု ကရင်မလင်ထုတ်ပြန်ချက်ကို ကိုးကားလျက် တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရုရှားသည် ယုံကြည်စိတ်ချရသော စပါး၊ ဓာတ်မြေဩဇာနှင့် စွမ်းအင်များ ထုတ်လုပ်သူအဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေကြောင်း ပူတင်က အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ ဈေးကွက် (GETTY IMAGES)

“ရုရှားဟာ အိန္ဒိယ မိတ်ဖက် အပါအဝင် စပါး၊ ဓာတ်မြေဩဇာနဲ့ စွမ်းအင်ကဏ္ဍမှာ ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ ထုတ်လုပ်သူနဲ့ ပံ့ပိုးသူ အဖြစ် ဆက်ရှိနေတဲ့အကြောင်း ပူတင် အလေးထား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်” ဟု ကရင်မလင် ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးတို့သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ အဆက်အသွယ်အပြင် အခြားသော အဆင့်များ၌ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေး စဉ်ဆက်မပြတ် ထားရှိသွားကြရန် သဘောတူ လက်ခံခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

ကွီတို၊ ဇူလိုင် ၁

သီတင်းနှစ်ပတ်ကျော်ကြာ ဆန္ဒပြမှုများ အဆုံးသတ်ရန်အတွက် အီကွေဒေါအစိုးရနှင့် ဌာနေတိုင်းရင်းသားအဖွဲ့များ သဘောတူ ညီမှု ရရှိသွားပြီဖြစ်ကြောင်း တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များက ပြောကြားသည်ဟု ရိုက်တာက ရေးသားခဲ့သည်။

သမ္မတ ဂွါလာမိုလက်ဇို၏ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေး မူဝါဒကို မကျေနပ်သဖြင့် ဆန္ဒပြမှုများ အီကွေဒေါပြည်တွင်း၌ ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ လူ ၈ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ဌာနေတိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုဖက်ဒရယ်ကောင်စီ (CONAIE) က စီစဉ်သည့် ဆန္ဒပြပွဲများသည် ဇွန်လ ၁၃ ရက်မှ စတင်၍ အီကွေဒေါနိုင်ငံ အနှံ့အပြား ကူးစက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လောင်စာဆီဈေးနှုန်း လျှော့ပေါ့ရေး၊ သတ္တုတွင်းနှင့်ရေနံလုပ်ငန်း ထပ်မံ တိုးချဲ့မှုအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ ပယ်ဖျက်ရေးတို့ကို ဆန္ဒပြသူများက တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ဆန္ဒပြမှု ဖြစ်ပွားခြင်းနှင့်အတူ အီကွေဒေါနိုင်ငံတွင် အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါး ပြတ်လပ်မှုများရှိနေခဲ့ပြီး အဓိက ရေနံ လုပ်ငန်းများ ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်နေခဲ့ရာ ဒေါ်လာ ၂၁၃ သန်းအထိ ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း အစိုးရစွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန် ချက်အရ သိရသည်။

“ကျနော်တို့အားလုံး လိုလားတောင့်တဲ့ အမြင့်ဆုံး တန်ဖိုးတစ်ခု ရခဲ့ပါပြီ။ ငြိမ်းချမ်းရေးရပါပြီ” ဟု သမ္မတ လက်ဇိုက ဆန္ဒပြပွဲ များ အဆုံးသတ်သွားခြင်းကို ဂုဏ်ပြုရေးသားထားသည့် တွတ်စ်တာပို့စ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရရှိလာသော သဘောတူညီချက်၏ တစိတ်တပိုင်းအားဖြင့် အစိုးရက ယခင်ဓာတ်ဆီဈေးက တစ်ဂါလံလျှင် ၁၀ ဆင့်အထိ လျှော့ချပေးခဲ့ပြီး ဒီဇယ်ကိုလည်း တစ်ဂါလံ ၅ ဆင့် လျှော့ရောင်းပေးဖို့ သဘောတူခဲ့သည်။

အီကွေဒေါဆန္ဒပြမှုများ (Reuters)

ဓာတ်ဆီနှင့်ဒီဇယ် နှစ်မျိုးစလုံးအတွက် စုစုပေါင်း ဈေးနှုန်း ၁၅ ဆင့် လျှော့ရောင်းပေးနိုင်ရန်အတွက် တစ်နှစ်လျှင် ဒေါ်လာ သန်း ၃၄၀ ခန့် စိုက်ထုတ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

ယခု သဘောတူညီချက်အရ အစိုးရပိုင် ပက်ထရို အီကွေဒေါ ကုမ္ပဏီ၏ Oriente ရေနံစိမ်း တင်ပို့မှုအတွက် ဇူလိုင် ၇ ရက် နောက်ဆုံးထား၍ အင်အားသုံးစွဲမည့် ကြေညာချက်ကို ရုပ်သိမ်းနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကုမ္ပဏီအမှုဆောင် တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ရိုက်တာ သတင်းဌာနသို့ ရှင်းပြသည်။

ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေစဉ်အတွင်း နေ့စဉ် ရေနံထုတ်လုပ်မှု ယခင်ကာလများထက် ထက်ဝက်ကျော် လျော့ကျခဲ့ရသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတစ်ရုံလည်း ပြန်လည် လည်ပတ်နေပြီဟု စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ သည်။ အဆိုပါ စက်ရုံ လည်ပတ်နိုင်ခြင်းမှာ ဆန္ဒပြမှုများကြောင့် ၉ ရက်ကြာ ဆိုင်းငံ့ခဲ့ရသော စွမ်းအင်ဝန်ဆောင်မှုအတွက် နောက်ထပ် ခြေလှမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်သည်။

သမ္မတလက်ဇိုက ရေနံစီမံကိန်းများအတွက် ယခင်အမိန့်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး သတ္တုတွင်း စီမံကိန်းများအတွက် အလားတူပုံစံ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ ထိုပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတွက် ရပ်ရွာလူထုကိုလည်း အသိပေး ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခွင့် လည်း ပေးအပ်မည်ဖြစ်သည်။

အစိုးရနှင့် ဆန္ဒပြ ခေါင်းဆောင်များသည် ကက်သလစ်ဘုရားကျောင်းမှ ကြားဝင် ဖျန်ဖြေပေးမှုအရ ဆွေးနွေးပွဲများ စတင် နိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

Source: Reuters

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဇူလိုင် ၁

တရုတ်နိုင်ငံက အနှစ် ၅၀ အထိ အပြောင်းအလဲမရှိဘဲ ရှေ့ဆက်သွားမည်ဟု ကတိပျက်ကွက်ခဲ့သဖြင့် ဟောင်ကောင်၏ လွတ်လပ်မှု ဆိတ်သုဉ်းခဲ့ကြောင်း ထိုင်ဝမ်ဝန်ကြီးချုပ် ဆူဆန်ချန် (Su Tseng-chang) က ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁ ရက်) ပြောကြား ခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ထိုင်ဝမ်ဝန်ကြီးချုပ်သည် ဟောင်ကောင်ကျွန်းကို တရုတ်လက်သို့ လွှဲပြောင်းရောက်ရှိခြင်း ၂၅ နှစ်ပြည့်၌ အထက်ပါ အတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်သည် ဟောင်ကောင် ခေါင်းဆောင်သစ်ဖြစ်သူ (ယခင် လုံခြုံရေး အကြီးအကဲဟောင်း) ဂျွန်လီနှင့် အတူ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုရန် ဟောင်ကောင်မြို့တော်သို့ ရောက်ရှိနေသည်။ ဂျွန်လီကို အမျိုးသားလုံခြုံရေးဥပဒေနှင့် ပတ်သက် ၍ အမေရိကန်က ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားသည်။

တရုတ်က ၎င်း၏ပိုင်နက်ဟု ပြောကြားထားသော ထိုင်ဝမ်ကျွန်းပေါ်ရှိ ပြည်သူအများစုသည် ဘေဂျင်း၏ အုပ်ချုပ်ရေးကို စိတ်မဝင်စားကြောင်း၊ ဟောင်ကောင်နှင့် မကာအိုကျွန်းများကဲ့သို့ ထိုင်ဝမ်ကိုလည်း အုပ်ချုပ်ရန် ဘေဂျင်း၏ “တစ်နိုင်ငံ၊ စနစ်နှစ် မျိုး” ကမ်းလှမ်းချက်ကို ထိုင်ဝမ်အာဏာပိုင်များက အကြိမ်ကြိမ် ပယ်ချခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာက ဆက်လက် ရေးသားသည်။

ထိုင်ဝမ်ဝန်ကြီးချုပ် ဆူဆန်ချန်

လွှဲပြောင်းမှု မရှိခဲ့လျှင် ဟောင်ကောင်၏ဘဝသည် ပုံမှန်အတိုင်း လည်ပတ်နိုင်ဦးဖြစ်ကြောင်း တိုင်ပေမြို့တော်၌ သတင်း ထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံရာ၌ ဆူဆန်ချန်က မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

“အခု ၂၅ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။ အရင်ကတော့ အနှစ် ၅၀ အထိ အပြောင်းအလဲမရှိ အုပ်ချုပ်သွားမယ်လို့ သူတို့ ကတိပေးခဲ့တယ်။ အခုတော့ လွတ်လပ်မှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီက ဟောင်ကောင်မှာ ပျောက်သွားပြီလေ” ဟု ၎င်းက ဟောင်ကောင်ကို ရည်ညွှန်းလျက် ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ထိုင်ဝမ်ရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ လွတ်လပ်မှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီကို ဘယ်လို ကိုင်စွဲထားရမယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သိပါတယ်။ တစ် နိုင်ငံ၊ စနစ်နှစ်မျိုးလို့ နာမည်ခံထားတဲ့ တရုတ်ဟာ ဒီစမ်းသပ်မှုကို မခံမရပ်နိုင် ဖြစ်နေပါတယ်” ဟု ဆူဆန်ချန်က ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင်တွင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြိုခွင်းခံရပြီးနောက် ပြင်းထန်သည့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ရာ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အုပ်ချုပ်နေသည့် ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံတွင် ယင်းလုပ်ရပ်ကို ကျယ်ပြန့်စွာ ရှုတ်ချခဲ့ကြသည်။

ဟောင်ကောင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ ရှီကျင့်ဖျင် (AP)

မြို့တော် တည်ငြိမ်ရေးအတွက် ပြန်လည် ထိန်းကျောင်းရန် ထိုဥပဒေ လိုအပ်ကြောင်း ဘေဂျင်းနှင့်ဟောင်ကောင် အစိုးရတို့ ကတော့ အခိုင်အမာ ပြောကြားနေခဲ့သည်။

ဗြိတိန်သည် ဟောင်ကောင်ကျွန်းကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်တွင် တရုတ်လက်သို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းခဲ့ရာ ဟောင်ကောင်၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာ တရားစီရင်ရေးတို့မှာ တရုတ်ပြည်မကြီး၏ တစ်နိုင်ငံ၊ စနစ်နှစ်မျိုး မူဝါဒအောက်သို့ ကျရောက်သွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ လွတ်လပ်ခွင့်များကို ဘေဂျင်းနှင့်ဟောင်ကောင် အာဏာပိုင်များ နင်းချေခဲ့ကြကြောင်း အနောက်အုပ်စု အပါအဝင် တရုတ်အစိုးရကို ဝေဖန်သူများက စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို လက်ခံရန်အတွက် စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး ဖိအားပေး တိုးမြှင့် လုပ် ဆောင်နေသည်။ ထိုင်ဝမ်အစိုးရကတော့ ကျွန်းပေါ်ရှိ ထိုင်ဝမ်သားများကပဲ ၎င်းတို့အနာဂတ် ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်ဟု ပြောကြား ထားသည်။

Source: Reuters

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇူလိုင် ၁

သီရိလင်္ကာ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရခြင်းကြောင့် ဒေသတွင်း အင်အားကြီး နိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်ကို ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် အိန္ဒိယအတွက် အခွင့်အရေး ရလာကြောင်း အေပီက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ၏ မဟာဗျူဟာကျ‌သော တည်နေရာသည် ဒေသတွင်း အင်အားကြီး နိုင်ငံများဖြစ်ကြသော တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယတို့ကို ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုကျော်ကြာ ဆွဲဆောင်ခဲ့ရာ ဘေဂျင်းက သီရိလင်္ကာအပေါ် ချေးငွေစီးဆင်းမှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြင့် ဩဇာ လွှမ်းမိုးလျက် အသာစီးယူခဲ့ကြောင်း ရှုမြင်သုံးသပ်ကြသည်။

သို့သော် သီရိလင်္ကာ စီးပွားရေးပြိုလဲမှုသည် အင်အားကြီး အိန္ဒိယအတွက် နောက်ပြန်လှည့်ကြည့်ရန် အခွင့်အရေး ပေးလာခဲ့ သဖြင့် နယူးဒေလီ(အိန္ဒိယ)အစိုးရက သီရိလင်္ကာထံသို့ ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။

“နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေးက ပရဟိတ ထောက်ပံ့တာမျိုးနဲ့ မတူဘူးပေါ့။ အဓိကရည်ရွယ်တာက အိန္ဒိယရဲ့ နောက်ဖေးပေါက် ကနေ တရုတ်ကို ထွက်ခွာစေပြီး နယူးဒေလီရဲ့ ဟန်ချက်ညီတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက် ပြန်သွားဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်” ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဆိုနီပက်မြို့ (Sonipat) ရှိ အိုပီဂျင်ဒယ် (O.P. Jindal) တက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံတကာလေ့လာရေးဌာန အကြီးအကဲ စရီရမ် ချူလီ ယာ (Sreeram Chaulia) က ပြောကြားခဲ့သည်။

လူဦးရေ ၂၂ သန်းရှိသော သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းအနီး တည်ရှိခြင်းကြောင့် တရုတ်၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှ တင်သွင်းလာသော ရေနံသင်္ဘောများ ဖြတ်သန်းရာ လမ်းကြောင်း ဖြစ်နေသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်၏ ခါးပတ်တစ်ကွင်း၊ လမ်းတစ်စင်း (BRI) အစပျိုးမှုအရ အာရှနှင့် အာဖရိကက အခြေခံ ဆောက်အဦ စီမံကိန်းများတွင် ငွေကြေးသုံးစွဲခဲ့ရာ၌ သီရိလင်္ကာ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း မဟိန္ဒာရာဂျာပက်ဆာက တရုတ် ချေးငွေ အမြောက်အမြား ရယူမိခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းမဟိန္ဒာရာဂျာပက်ဆာနဲ့ တရုတ် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ထိုသို့ ချေးငွေယူခြင်းကို ကျွမ်းကျင်သူများက ပယ်ချခဲ့သော်လည်း ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းက ၎င်း၏ဇာတိ ဟမ်ဘန်တိုတာ (Hambantota) ဒေသတွင် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု တည်ဆောက်ရန်အတွက် ၁ ဒသမ ၁ ဘီလီယံ အပါအဝင် ချေးငွေများ လက်ခံခဲ့သည်။

အဆိုပါ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းအတွက် တရုတ်ကို ပြန်ဆပ်ရန် လုံလောက်သည့် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ မရသည့်အခါ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် သီရိလင်္ကာက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံအချို့နှင့် မြေဧက ထောင်ပေါင်းများစွာ ဘေဂျင်း(တရုတ်)လက်ထဲသို့ ၉၉ နှစ်ကြာ ထိုးအပ် လိုက်ရသည်။

ထို့နောက် ဒေသတွင်း ပြိုင်ဘက် အိန္ဒိယနှင့် အနီးကပ်ဆုံးနေရာ၌ တရုတ်သည် ခြေကုပ်စခန်း တစ်နေရာ ရလာခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် သီရိလင်္ကာ၊ နီပေါနှင့် မော်လဒိုက် ကဲ့သို့ နိုင်ငံငယ်များ အပါအဝင် တောင်အာရှဒေသ၌ တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှု ကြီးထွားလာသဖြင့် အိန္ဒိယအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်စရာ ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။

နှစ်နိုင်ငံ အငြင်းပွားနေကျဖြစ်သည့် ဟိမဝန္တာ၊ လာဒက် (Ladakh) နယ်စပ်တွင်လည်း အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်စစ်သားများ အသေ အပျောက်ရှိခဲ့သော တိုက်ပွဲများကြောင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် တရုတ်၏ ဒေသတွင်း အားကောင်းလာမှုကို အိန္ဒိယ၏ စိုးရိမ်ပူပန် မှု ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာခဲ့သည်။

ရေကြောင်း ချဉ်းကပ်မှု အနေဖြင့် ဘေဂျင်း(တရုတ်)၏ စစ်ရေးအာရုံစိုက်မှုသည် လက်ရှိ တောင်တရုတ်ပင်လယ်နှင့် ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာဘက်သို့ ရောက်နေသော်လည်း သီရိလင်္ကာနှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကို တရုတ်၏ စီးပွားရေးအမြင်မှာ ပိုမို စေ့ဆော်လျက် ရှိကြောင်း လန်ဒန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးသိပ္ပံမှ သုတေသီ ရာဟူးလ်ရွိုင်ချောင်ဒရီ (Rahul Roy-Chaudhury) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကင်ရှာဆာ၊ ဇွန်လ ၃၀

ကွန်ဂိုနိုင်ငံအတွင်းရှိ M23 သူပုန်အဖွဲ့သည် နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် စစ်ရေးတိုးမြှင့်နေပြီး အစိုးရတပ် အသွင်ယူ လုပ် ဆောင် နေမှုများကြောင့် အရပ်သားများကို အကာအကွယ် ပေးနေသည့် ကုလသမဂ္ဂ (UN) တပ်များအပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု ရှိလာနိုင်ကြောင်း ကွန်ဂိုဆိုင်ရာ UN အထူးသံတမန်က ဇွန်လ ၂၉ ရက်တွင် သတိပေးခဲ့သည်။

M23 သူပုန်များ အပါအဝင် အခြား လက်နက်ကိုင်များနှင့်ပတ်သက်၍ ကွန်ဂိုနှင့်ရဝမ်ဒါ အိမ်နီးချင်းများအကြား စစ်မက်ဖြစ်ပွား လာမည်ကို စိုးရိမ်မှု တိုးနေချိန်၌ ဒေသတွင်း တင်းမာနေမှုများကို ဖြေရှင်းရန် UN သံတမန် ဘင်ဒူးကီတာ (Bintou Keita) က UN လုံခြုံရေးကောင်စီသို့ တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

အင်ဂိုလာနိုင်ငံ၏မြို့တော် လွမ်ဒါတွင် အင်ဂိုလာသမ္မတ ဂျိုအာလွမ်ရန်ကိုမှ အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် ကွန်ဂိုနှင့် ရဝမ်ဒါတို့၏ သဘောထား ကွဲလွဲမှုများမှုကို ဖြေရှင်းဖို့ အခွင့်အရေးအား အမိအရ ဆုတ်ကိုင်ကြ ရန် ဘင်ဒူးကီတာက ဆက်လက် တိုက်တွန်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရဝမ်ဒါနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော ကွန်ဂိုနိုင်ငံ အရှေ့ခြမ်းသည် ဒေသတွင်း သယံဇာတတွင်းထွက် ကြွယ်ဝလှသဖြင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ဆယ်ဂဏန်းမျှ၏ နေ့စဉ်ခြိမ်းခြောက်မှု ခံနေရသည်။ ယင်းဒေသတွင် လျှပ်စစ် မော်တော်ယာဉ်များ၊ အိတ် ဆောင် ကွန်ပျူတာ (Laptop) နှင့် မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းများအတွက် အဓိကလိုအပ်သော သတ္တုပစ္စည်းများကို ထုတ်ယူ၍ ကမ္ဘာသို့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်သည်။

M23 သူပုန်တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသည့် သူပုန်အဖွဲ့များထဲမှ တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သော M23 သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း စတင်လှုပ်ရှားနေခဲ့ပြီး ကွန်ဂို အရှေ့ခြမ်းရှိ အရေးပါသော ကုန်သွယ်ရေးမြို့တစ်မြို့ကို ယခုဇွန်လအတွင်း သိမ်းယူခဲ့သည်။
M23 သူပုန်အဖွဲ့ကို ရဝမ်ဒါ ထောက်ခံနေသည်ဟု ကွန်ဂိုအစိုးရက စွပ်စွဲထားပြီး ရဝမ်ဒါကလည်း ထိုစွပ်စွဲချက်ကို ပယ်ချခဲ့ သည်မှာ ကြာပြီဖြစ်သည်။ အဆိုပါ တစ်နိုင်ငံချင်းစီကလည်း မကြာသေးမီက လက်နက်ကိုင်တပ်များ ကျူးကျော် ဝင်ရောက် မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အပြန်အလှန် ပုတ်ခတ်နေခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ဇွန်လ ၂၀ ရက်က ကင်ညာနိုင်ငံ၏မြို့တော် နိုင်ရိုဘီတွင် အာဖရိကခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ရာ ကွန်ဂိုအရှေ့ခြမ်း ဒေသဆိုင်ရာ တပ်ဖွဲ့အသစ်တစ်ခု ဖြန့်ချ၍ ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခြင်းအားဖြင့် စစ်ရေးအရ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို တုံ့ပြန်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသေးသည်။

“လတ်တလော ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း M23 အဖွဲ့သည် သမရိုးကျ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များထက် အစိုးရတပ် အသွင်ယူ၍ တိုးမြှင့်လှုပ်ရှားနေကြောင်း” လုံခြုံရေးကောင်စီထံသို့ UN အထူးသံတမန် ဘင်ဒူးကီတာက တင်ပြခဲ့သည်။

Source: AP