CNI International News

ခါတွန်၊ ဒီဇင်ဘာ - ၆

ဆူဒန်အာဏာသိမ်း စစ်တပ်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများက ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးဆိုသော အချက် ပါဝင်သည့် အသွင်ကူးပြောင်းရေးဆိုင်ရာ မူဘောင်တစ်ခုကို သဘောတူ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြကြောင်း  အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ သဘောတူညီချက်သည် ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာသော မတင်မကျ အခြေအနေကို အဆုံးသတ် ပေးမည်လည်း ဖြစ်သည်။

သို့သော် တနင်္လာနေ့တွင် ရေးထိုးခဲ့သော သဘောတူညီချက်ကို စစ်တပ်ဆန့်ကျင့်ရေး ဆန္ဒပြ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ခေါင်းဆောင်ဟောင်း အိုမာအယ်လ် ဘာရှား(Omar al-Bashir) ကိုထောက်ခံသည့် အဖွဲ့အစည်းများ အပါအဝင် ပင်မနိုင်ငံရေး အင်အားစုများက ကန့်ကွက်သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ် ခေါင်းဆောင် အဘ်ဒဲလ်-ဖာတတ် ဘာဟန်ကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

ကနဦး သဘောတူညီချက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦးမှ ဦးဆောင်မည့် လုံခြုံရေးနှင့်ကာကွယ်ရေးကောင်စီတွင် စစ်တပ်၏ ပါဝင်မှုကို ကန့်သတ်ထားမည် ဖြစ်သည်။

သို့သော်လည်း အသွင်ကူးပြောင်းရေးဆိုင်ရာ တရားရေးနှင့် လုံခြုံရေးကဏ္ဍပြောင်းလဲမှု အပါအဝင် ထိလွယ်ရှ လွယ်သော အကြောင်းအရာများနှင့်ပတ်သတ်၍ ဆက်လက် ဆွေးနွေးရဦးမည် ဖြစ်သည်။

ယခု သဘောတူညီချက်တွင် စစ်တပ်အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်သစ် လက်အောက်တွင် ပေါ်ပေါက်လာမည့် လုံခြုံရေး နှင့်ကာကွယ်ရေးကောင်စီ အသစ်၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ရှိနေပေးရန်လည်း တောင်းဆိုထားသည်။

ဆူဒန် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များကို စုစည်းရန်နှင့် စစ်တပ်ပိုင်ကုမ္ပဏီများအပေါ် ထိန်းချုပ်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန် လည်း သဘောတူညီချက်တွင် တိုက်တွန်းထားသည်။

ဆူဒန်စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်နေကြစဉ်(GETTY IMAGES)

အဆိုပါ သဘောတူညီချက်အား ဆူဒန်နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်နေသည့် ဗိုလ်ချုပ်နှစ်ဦးဖြစ်သော အဘ်ဒဲလ်-ဖာတတ် ဘာဟန် (Abdel-Fattah Burhan)၊ မိုဟာမက် ဟမ်ဒန် ဒါဂါလို (Mohammed Mamdan Dagalo) တို့နှင့် နိုင်ငံ၏ အကြီးမားဆုံး ဒီမိုကရေစီ လိုလားသည့်အဖွဲ့ (Forces of Freedom and Change)မှ ခေါင်းဆောင်များက ခါတွန်ရှိ ရီပတ်ပလီကန် နန်းတော်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

သို့သော် အထက်ပါ သဘောတူညီချက်ကို ဒီမိုကရေစီလိုလားသည့် Resistance Committee မှ ခေါင်းဆောင်များ က ဆန့်ကျင်ရန် တောင်းဆိုထားသည်။

အသွင်ကူးပြောင်းမှုဆိုင်ရာ တရားရေးနှင့်လုံခြုံရေးကဏ္ဍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများသည် မည်သည့် သဘောတူညီမှု မျိုးတွင်မဆို အစပိုင်းကတည်းက ပါဝင်ရမည်ဟုလည်း ၎င်းတို့က ယုံကြည်ထားသည်။

သမ္မတနန်းတော်တွင် အသွင်ကူးပြောင်းရေး သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးမှု မတိုင်ခင် ဆန္ဒပြသူများက ခါတွန်မြို့ရှိ ဧရိယာအနည်းဆုံး ၂ ခုခန့်၌ ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

သို့သော် ယခုသဘောတူညီချက်ကို ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် တခြားသော နိုင်ငံများက ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။ ဆူဒန် စစ်တပ်သည် အာဏာသိမ်းယူပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်သစ်ကို ခန့်အပ်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့သောကြောင့် စစ်တပ်နှင့် Forces of Freedom and Change အဖွဲ့တို့အကြား အာဏာခွဲဝေရေး သဘောတူညီချက် ရရှိရန် ခက်ခဲခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

Source: Al Jazeera

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

အယ်လ်ဆာဗေးဒေါတွင် စစ်သားများသည် တစ်ချိန်က မူးယစ်နှင့် လူဆိုးဂိုဏ်းများအုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် နေရာကို ယနေ့ (ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်)တွင် ကင်းလှည့်ကြသည်။

အယ်လ်ဆာဗေးဒေါစစ်သားများက လူတစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးလာစဉ် (AFP)

"အရင်က၊ ဘုရားသခင်တောင်မှ ငါတို့ကို လူဆိုးတွေလက်ကနေ မကယ်နိုင်ခဲ့ဘူး၊ ဒီနေ့က မတူဘူး"ဟု ပြည်သူတစ်ဦးက ပြောသည်။

CNI International News

အန်မန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးအခြေအနေဆိုးရွားနေမှုအပေါ် ဒေါသထွက်နေကြသော ဆန္ဒပြသူပေါင်းများစွာက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် အစိုးရရုံးတစ်ခုကို ဝင်ရောက်စီးနင်းမွှေနှောက်ခဲ့ကြသည်ဟု ရိုက်တာသတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ဆွိုင်ဒါမြို့တွင် အဆိုပါဖြစ်ရပ်ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ရဲများနှင့်ဆန္ဒပြသူများအကြား အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်ဟုလည်း အာဏာပိုင်များနှင့် မျက်မြင်တွေ့ရှိသူများက ပြောသည်။

တနင်္ဂနွေနေ့အစောပိုင်းတွင် ဆန္ဒပြသူ ၂၀၀ ကျော်က မြို့လယ်ရှိ အဆောက်အဦတစ်ခုကိုဝိုင်းရံကာ ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်ခြင်းနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ခက်ခဲခြင်းများကြောင်း သမ္မတ ဘာရှားအာဆတ်(Bashar Assad) ကို ဖြုတ်ချ ရေး ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။

အစိုးရထိန်းချုပ်ထားသောဒေသတွင် မကြာခဏဆိုသလို အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြပွဲများ ပေါ်ပေါက်လေ့ရှိပြီး အာဏာပိုင်များဘက်ကလည် ပြန်လည်တုန့်ပြန်လေ့ရှိသည်။ ဆန္ဒပြသူများက ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးကို ဝင်စီးကာ ဖိုင်များနှင့် စာရွက်စာတမ်းများကို မီးရှို့ခဲ့သည်ဟု ဆီးရီးယားနိုင်ငံပိုင် သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည့် အဆောက်အဦရှေ့တွင် ဆန္ဒပြသူများအား တွေ့ရစဉ်

ဆန္ဒပြသူများသည် မြို့၏ရဲတပ်ဖွဲ့ရုံးချုပ်ကို ဝင်စီးရန်ကြိုးစားခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခများအတွင်း ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်ဟု ပြည်ထဲရေးဌာနက ပြောသည်။ အခင်းဖြစ်ပွားချိန်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် ရုံးအတွင်း ရှိမနေဘဲ စီးနင်းမှုမဖြစ်ခင်ကတည်းက တိမ်းရှောင်သွားခဲ့သည်ဟု မျက်မြင်တွေ့ရှိသူများက ပြောသည်။

ဆန္ဒပြသူများကြောင့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးသည် အတွင်းပိုင်းလုံးဝပျက်စီးခဲ့ကာ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုများအတွင်း လူတစ်ချို့ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟု တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ပစ်ခတ်မှုများ ရှိခဲ့ပြီး မည်သည့်နေရာမှ ပစ်သည်ဆိုသည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရကြောင်းလည်း ယင်းက ဆက်ပြောသည်။

သေနတ်မှန်ဒဏ်ရာကြောင့် အရပ်သားတစ်ဦးသေဆုံးခဲ့ကာ အခြားတစ်ဦးမှာလည်း ဆေးရုံတက်ကုသနေရသည် ဟု ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သတင်းအရင်းအမြစ်တစ်ခုက ပြောသည်။ ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီလိုလားသည့် ဆန္ဒပြသူများက အာဆန်ပြုတ်ကျရေးအတွက် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာ ဆန္ဒပြပွဲများ လုပ်ဆောင်နေကြခြင်း ဖြစ်ပြီး ယင်းတို့ကိုလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြိုခွဲလျက်ရှိသည်။ တခြားသော ဆီးရီးယားမြို့များ နည်းတူ ဆွိုင်ဒါပြည်နယ်သို့ အကြမ်းဖက်မှုများ ကူးစက်လာခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

Source:Reuters

တီဟီရန်၊ ဒီဇင်ဘာ - ၅

အီရန်နိုင်ငံ၏ ကျင့်ဝတ်ထိန်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီဟု အီရန်နိုင်ငံရှေ့နေချုပ်က ပြော ကြောင်း BBC သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

အဆိုပါ ရဲတပ်ဖွဲ့သည် နိုင်ငံတွင်းရှိ အစ္စလာမ္မစ် ဝတ်စားဆင်ယင်မှုနှင့် ပတ်သတ်သည့် ဥပဒေကို ထိန်းသိမ်းရေး ဆောင်ရွက်သော အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် ပတ်သတ်သည့် ပြောစကားကို ရှေ့နေချုပ် မိုဟာမက် ဂျာဗာ မွန်တာဇာရီ (Mohammad Jafar Montazeri) က တနင်္ဂနွေနေ့ ဘာသာရေး အခမ်းအနားတစ်ခုတွင် ပြောခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း တခြား သော သတင်းဌာနများတွင် ဖော်ပြလာ ခြင်းမရှိသေးပေ။

ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံ အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ရမှုနှင့်ပတ်သတ်၍ အီရန်နိုင်ငံအတွင်း ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

အီရန် ရှေ့နေချုပ် မိုဟာမက် ဂျာဗာ မွန်တာဇာရီ (GETTY IMAGES)

သေဆုံးခဲ့သူ မာရှာ အေမီနီ (Mahsa Amini) ကို ခေါင်းဆောင်း ဆောင်းခြင်းနှင့်ပတ်သတ်သည့် တင်းကြပ်သော ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်ခဲ့မှုအတွက် ကျင့်ဝတ်ထိန်းသိမ်းရေး ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တနင်္ဂနွေနေ့ အခမ်းအနားတွင် ကျင့်ဝတ် ထိန်းသိမ်းရေး ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းနိုင်ခြေ ရှိ/မရှိနှင့်ပတ်သတ်၍ သတင်းထောက်များက မေးမြန်းခဲ့ရာ “ ကျင့်ဝတ်ထိန်းသိမ်းရေး ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် တရားစီရင်ရေးတို့အကြား ပတ်သတ်စရာ မရှိကြောင်းနှင့် ထိုအဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း”ရှေ့နေချုပ်က ပြောခဲ့သည်။

အဆိုပါ အဖွဲ့သည် နိုင်ငံ၏ပြည်ထဲရေးဌာန အောက်တွင် တည်ရှိနေပြီး ၎င်းအဖွဲ့သည် တရားစီရင်ရေးနှင့် မသက်ဆိုင်ကြောင်း သိရသည်။

ကျင့်ဝတ်ထိန်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့ကြောင့် သေဆုံးခဲ့တဲ့ အေမီနီ(GETTY IMAGES)

ရှေ့နေချုပ် မွန်တာဇာရီသည် အမျိုးသမီးများ ဟီဂျက် (Hijab) ခေါင်းဆောင်း ဆောင်းခြင်းနှင့် ပတ်သတ်သည့် ဥပဒေကို သုံးသပ်ရန်အတွက် စနေနေ့က လွှတ်တော်တွင် ပြောခဲ့သည်။ သို့သော် ကျင့်ဝတ်ထိန်းသိမ်းရေး ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းသည့်တိုင် ဆယ်စုနှစ်ချီ သက်တမ်းကြာနေပြီဖြစ်သော အဆိုပါ ဥပဒေကို ပြောင်းလဲရန်မှာ ဖြစ်လာနိုင်စရာ မရှိပါ။

အီရန်နိုင်ငံတွင် လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသော ဆန္ဒပြပွဲအများစုကို အမျိုးသမီးများက ဦးဆောင်လျက်ရှိပြီး အာဏာပိုင်များက ထိုဆန္ဒပြပွဲများကို “ ဆူပူမှု” ဟု ခေါင်းစဉ်တပ်သည်။

အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် အာမီနီသည် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့က ရဲဘက်ထိန်းသိမ်းမှုတွင် သေဆုံးခဲ့ရခြင်းဖြစ် သည်။ အဆိုပါ နေ့မတိုင်ခင် ၃ ရက်အလိုမှ သူမကို ကျင့်ဝတ်ထိန်းသိမ်းရေး ရဲတပ်ဖွဲ့က တီဟီရန်မြို့တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူမ သေဆုံးခဲ့သည့် ကိစ္စကြောင့် ဆန္ဒပြပွဲများ စတင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်ငြား နိုင်ငံ၏ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ အလုပ် လက်မဲ့မှု၊ တရားမမျှတမှုနှင့် အကျင့်ပျက် ခြစားမှုများကလည်း ဆန္ဒပြပွဲများကို ပိုပြီးအရှိန် ကောင်းမွန်လာ စေလျက်ရှိသည်။

Source: BBC

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

တနင်္ဂနွေနေ့မနက်အစောပိုင်းတွင် အစ္စရေးလေတပ်က ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု Xinhua သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

အစောပိုင်းအတွင်း အစ္စရေးမြေပေါ်သို့ ဂါဇာဘက်မှ ဒုံးကျည်ဖြင့်ပစ်ခတ်မှုကို ယခုကဲ့သို့ တုန့်ပြန်တိုက်ခိုက်ခြင်း လည်းဖြစ်သည်။ အစ္စရေးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ Israeli Defense Forces (IDF) က ယခုတိုက်ခိုက်မှုများသည် ဂါဇာဒေသရှိ ဟားမတ်ဇ်အဖွဲ့ပိုင် လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံတစ်ခုကို ပစ်မှတ်ထားကြောင်းနှင့် အဆိုပါ စက်ရုံသည် ဂါဇာရှိ ဒုံးကျည်အများစုကို ထုတ်လုပ်ပေးရာနေရာဖြစ်သည်ဟုလည်း ပြောသည်။

တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ဟားမတ်ဇ်တို့၏ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဥမင်များကိုလည်း ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ အစ္စရေးဘက်မှ တုန့်ပြန်လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုမတိုင်ခင် နာရီအနည်းငယ်၌ ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသမှ ဒုံးကျည် တစ်ခု အစ္စရေးတောင်ပိုင်းသို့ကျရောက်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးဘက်မှ လေကြောင်းဖြင့် ပြန်လည်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှု(ဓါတ်ပုံ-credit)

အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှု၊ ပျက်စီးမှု တစ်စုံတစ်ရာမရှိခဲ့သလို ယခုတိုက်ခိုက်မှုအတွက်လည်း မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းကမှ တာဝန်ယူခဲ့ခြင်း မရှိသေးပေ။ ညတွင်းချင်းတိုက်ခိုက်ရခြင်းမှာ ဟားမက်ဇ်အဖွဲ့၏ စစ်ပြင်ဆင်မှုကို တားဆီးရန်ဖြစ်သည်ဟုလည်း IDF ၏ ကြေညာချက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ဟားမတ်ဇ်အဖွဲ့သည် ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသကို ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစကာ အစ္စရေးဘက်မှ ဂါဇာကို အင်အားများစွာဖြင့်တင်းတင်းကြပ်ကြပ်ပိတ်ဆို့ထားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်အစောပိုင်းတွင်လည်း အစ္စရေးစစ်တပ်က အနောက်ဘက်ကမ်း ဂျီနင်မြို့ရှိ ပါလက်စတိုင်း အစ္စလာမ္မစ်ဂျီဟတ်အဖွဲ့(PIJ)၏ ထင်ရှားသောအဖွဲ့ဝင်နှစ်ဦးကို သတ်ခဲ့သည်ဖြစ်ရပ်အတွက်လည်း ပြန်လည် လက်စားချေသွားမည်ဟု PIJ ဘက်မှ ကြုံးဝါးထားသည်။

Source:English.News

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေး ဒါရိုက်တာဟောင်း တစ်ဦးကို စနေနေ့တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟု The Washington Post က ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ် မြောက်ကိုရီးယား ရေပိုင်နက်အနီး တောင်ကိုရီးယား ငါးလုပ်ငန်း အရာရှိတစ်ဦး အသတ်ခံရမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဖုံးကွယ်ထားမှုအတွက် ယခုကဲ့သို့ ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒါရိုက်တာဟောင်း ဆုဟွန်း (Suh Hoon)ကို စနေနေ့ မနက်ပိုင်းတွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဖြစ်စဉ်သည် လက်ရှိ သမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲ(Yoon Suk Yeol)၏ ယခင် သမ္မတဟောင်း လက်ထက် နယ်စပ်ဒေသမှ သတ်ဖြတ်မှုများအပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ချိန်တွင် ပေါ်ပေါက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ စုံစမ်း စစ်ဆေးမှုများကြောင့် တောင်ကိုရီးယားသည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေဖို့ အတွက် အလျော့ပေးမှု များစွာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဆိုသော ဝေဖန်မှုများလည်း ရှိလာခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ငါးလုပ်ငန်းအရာရှိ လီဒေဂျွန်း၏ မိသားစု၀င်များ အမှန်တရားပေါ်ပေါက်ရေး တောင်းဆိုနေစဉ် (Yonhap)

ထို့ကြောင့် သမ္မတဟောင်း မွန်ဂျေအင်းက ဆုဟွန်းအား ဖမ်းဆီးမှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

ယွန်ဆော့ရွဲ အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်မှုများသည် အခြေအမြစ်မရှိသော စွပ်စွဲမှုများနှင့် နိုင်ငံရေးအရ အထိအခိုက် မခံသည့် လုံခြုံရေးကိစ္စများကို ဖြစ်ပေါ်လာစေသည်ဟုလည်း တုန့်ပြန်ထားသည်။

သက်သေ အထောက်အထားများကို မဖျက်စီးခင် ဖမ်းဆီးနိုင်ရေးအတွက် ဆုဟွန်း၏ ဖမ်းဝရမ်းကို ဆိုးလ်ဗဟို တရားရုံးက ထုတ်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းထောက်များ၏ မေးမြန်းမှုကို ဆုဟွန်းက ဖြေကြားရန် ငြင်းဆန်ထားသည်။

အသက် ၄၇ နှစ်အရွယ် တောင်ကိုရီးယား ငါးလုပ်ငန်းအရာရှိ လီဒေဂျွန်း (Lee Dae-Jun) သည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် ကိုရီးယားအနောက်ပင်လယ် နယ်စပ်အနီး မျှောပါသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းကို ကယ် တင်ရန်အတွက် ထိုစဉ်က မွန်ဂျေအင်း အစိုးရဘက်မှ ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့ခြင်း မရှိဟု တောင်ကိုရီးယားစာရင်း စစ်နှင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ဘုတ်အဖွဲ့၏ (South Korea’s Board of Audit and Inspection) ယခင် စုံစမ်းမှုတွင် ဖော်ပြထားသည်။

တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

နောက်ပိုင်းတွင် လီသည် မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့၏ ဆိုးဆိုးရွားရွား ပစ်သတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသော်လည်း အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက လီသည် မိသားစုအရေးနှင့် လောင်းကစား အကြွေးများကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားကို ခိုလှုံရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု လူသိရှင်ကြား လိမ်ညာထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း SKBOAAI ၏ စုံစမ်းမှုတွင် ဖော်ပြသည်။

တောင်ကိုရီးယား အစိုးရဘက်မှ ထုတ်ပြန်ချက်များမှ သက်သေများနှင့် မကိုက်ညီဟုလည်း ဘုတ်အဖွဲ့၏ အောက်တိုဘာလ ထုတ်ပြန်မှုတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အဖမ်းခံခဲ့ရသော ဆုဟွန်းသည် ဒါရိုက်တာမဖြစ်ခင် ထောက်လှမ်းရေး အရာချုပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူ ဖြစ်ပြီး လီ အသတ်ခံရမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် ထောက်လှမ်းရေး မှတ်တမ်းများကို ဖျက်ဆီးရန် အစိုးရအဖွဲ့၊ ကာကွယ်ရေးဌာန နှင့် အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့တို့ကို အမိန့်ပေးခဲသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် မွန်ဂျေအင်း အစိုးရသည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် အဆင်ပြေစေရေးအတွက် အစွမ်းကုန် အလျော့ပေးသည့် နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုခဲ့သည်ဟုလည်း ဝေဖန်သူများက ထောက်ပြသည်။

Source: Washingtonpost

CNI International News

မက်ဒရစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

စပိန်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး Fernando Grande-Marlaska (ဖာရန်ဒို ဂရန်ဒီ- မာလစကာ)က ၎င်း၏နိုင်ငံရှိ ပစ်မှတ်များသို့ ပေးပို့သော စာအိတ်ဗုံးများသည် ယူကရိန်းရှိ ရုရှား၏စစ်ပွဲနှင့် ဆက်နွှယ်နေနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Aljazeera သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

စာအိတ်ဗုံးခြောက်ခုသည် ရုရှားကျူးကျော်စစ်နှင့် ပတ်သက်နေနိုင်သည်ဟု ဂရန်ဒီ-မာလက်စ်ကာက ဥရောပမှ ဝန်ကြီးများနှင့် ဥရောပကော်မရှင်ထံပေးပို့ခဲ့သောစာတွင် ဖော်ပြထားသည်ဟု ဥရောပသတင်း (Europa Press) တွင် သောကြာနေ့က ဖော်ပြသည်။ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း အဆိုပါသတင်းကို အတည်ပြုသည်။

စာအိတ်ဗုံးခြောက်ခုသည် စပိန်နိုင်ငံရေးသမားများ၊ ယူကရိန်းနှင့် အမေရိကန်သံရုံး၊ အီးယူ ဂြိုဟ်တုစင်တာနှင့် ယူကရိန်းကို စစ်လက်နက်များထောက်ပံ့ပေးနေသော စပိန်လက်နက်စက်ရုံတစ်ခုတို့ထံ ပေးပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သံသယရှိဖွယ်အထုပ်တစ်ထုပ်ရောက်ရှိလာခဲ့ခြင်းကြောင့် ချက်ရဲတပ်ဖွဲ့က ဘရွန်(Bron) မြို့ရှိ ယူကရိန်း ကောင်စစ်ဝန်ရုံးကို ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။ ချက်ရဲတပ်ဖွဲ့က အဆိုပါအထုပ်ကို X-ray ဖြင့် စစ်ဆွေးတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းမှာ စပိန်တွင် ထုပ်ပိုးတပ်ဆင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရဲတပ်ဖွဲ့ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ပြောသည်။

စပိန်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဖာရန်ဒို ဂရန်ဒီ- မာလစကာ(ဓါတ်ပုံ-ရိုက်တာ)

စပိန်နိုင်ငံတွင်တွေ့ရှိခဲ့ရသော ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများသည် အိမ်တွင်းလုပ်ဖြစ်ကာ ပေါက်ကွဲစေတတ်သော ပစ္စည်းနှင့် သတ္တုလုံးအနည်းငယ်သာပါဝင်သည်ဟု စပိန်မီဒီယာများက ပြောသည်။ အဆိုပါ အထုပ်များသည် ဖွင့်ဖွင်ခြင်းပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းမရှိသော်လည်း မီးပွားများသာထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ကိုးကားပြီး စပိန် သတင်းစာများနှင့်ရုပ်သံဌာနတို့က ထုတ်ပြန်သည်။

အဆိုပါဗုံးခြောက်လုံးမှ တစ်လုံးသာ စပိန်မြို့ရှိ ယူကရိန်းသံရုံးဝန်းအတွင်းပေါက်ကွဲခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးဝန်ထမ်းတစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ယခုအချိန်အထိ အဆိုပါစာအိတ်ဗုံးများ ပေးပို့ခဲ့သည်ဟု မည်သည့်အဖွဲ့မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း မရှိသေးသလို အာဏာပိုင်များဘက်ကလည်း သံသယရှိသူများနှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းများကို ထုတ်ပြန်ထား ခြင်းမရှိသေးပေ။

စပိန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မာဂရီတာ ရိုဘယ်စ် (Margarita Robles) ကလည်း သူမ ၏ယူကရိန်းခရီးစဉ်အတွင်း အဆိုပါဗုံးများနှင့်ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာပြောဆိုခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် စပိန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ အတွင်း ယူကရိန်းနိုင်ငံဘက်မှ ဆက်လက်ရပ်တည်သွားမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ တခြားနိုင်ငံများရှိ ယူကရိန်း သံရုံးများသို့ တိရစ္ဆာန်များ၏ မျက်လုံးများပါဝင်သော အထုပ်များရောက်ရှိခဲ့သည်ဟုလည်း ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေး ဌာနက ပြောသည်။

Source:Aljazeera

CNI International News

အစ္စလာမ်မာဘတ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတွင်းရှိ ပါကစ္စတန်ထိပ်တန်း သံတမန်အဖွဲ့ကို ပစ်မှတ်ထားသော တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပွား ခဲ့သည်ဟု ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြောင်း Aljazeera သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အိမ်နီးချင်း နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုများ ရှိနေချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံရှိ ပါကစ္စတန် သံရုံးဝန်းအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ခိုက်ခံရမှုတွင် ပါကစ္စတန် လုံခြုံရေး ဝန်ထမ်းတစ်ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သည်ဟု ပါကစ္စတန်သံရုံး အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အူဘဲ့အာရာမာန်နီဇာမာနီ (Ubaid Ur Rehman Nizamani)က ပြောသည်။

ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘတ် ရှရစ်ဖ် (Shehbaz Sharif)တွစ်တာတွင် ရေးသားထားစဉ် (GETTY IMAGES)

အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်အတွက် အာဖဂန်အစိုးရအနေဖြင့် ချက်ချင်း အရေးယူ ဆောင်ရွက်ပေးရန် လိုအပ်သလို အာဖဂန်နိုင်ငံတွင်းရှိ ပါကစ္စတန် သံတမန်ဝန်ထမ်းများနှင့် နိုင်ငံသားများ၏ လုံခြုံရေးနှင့် ဘေးကင်းရေးကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

ကာဘူးလ်မြို့ရှိ ပါကစ္စတန်သံအဖွဲ့အပေါ် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်မှုကို ပြင်းထန်စွာ ရှုတ်ချကြောင်း ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘတ် ရှရစ်ဖ် (Shehbaz Sharif)က တွစ်တာတွင် ရေးသား၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုတိုက်ခိုက်မှုသည် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၏ အာဖဂန်ခရီးစဉ်အပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း ပေါ်ပေါက် ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အိမ်နီးချင်း နှစ်နိုင်ငံကြား နယ်စပ်အရေး တင်းမားမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး နှစ်ဦး တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ တိုက်ခိုက်ခံရမှုတွင် ပါကစ္စတန်သံတမန်များ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှု မရှိခဲ့သော်လည်း လုံခြုံရေးဝန်ထမ်း တစ်ဦးသာ ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ အခင်းဖြစ်စဉ် အခြေအနေကို လက်ရှိတွင် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးကြောင်း ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောသည်။

တာလီဘန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က တွစ်တာတွင် ကန့်ကွက်ကြောင်း ရေးသား ထားစဉ် (GETTY IMAGES)

တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်စဉ်ကို သေနတ်သမား တစ်ဦးတည်းက လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ တိုက်ခိုက်သူသည် အဆောက်အဦများကို အကာအကွယ်ယူ၍ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး စတင် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း ပါကစ္စတန်သံရုံး ဝန်ထမ်းတစ်ဦးက ပြောသည်။

အာဖဂန်ကို တာလီဘန်တို့ ထိန်းချုပ်ခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လမှ စတင်ကာ နိုင်ငံတွင်းရှိ သံရုံးအများစုမှာ ထွက်ခွာခဲ့ကြပြီ ဖြစ်သော်လည်း ပါကစ္စတန်သံရုံး အပါအဝင် သံရုံးအနည်းငယ်သည် ဆက်လက် လည်ပတ်နေ ဆဲဖြစ်သည်။

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး နီဇာမာနီ၏ ကာဘူးလ်ခရီးစဉ်က လည်ပတ်နေဆဲ သံရုံးအခြေအနေကို ရပ်တန့် ပစ်ရန် ဖြစ်သည်။ ယခုတိုက်ခိုက်မှုအပေါ် တာလီဘန်တို့ဘက်ကလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက် ရှုတ်ချသည် ဟု တာလီဘန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က တွစ်တာတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Al Jazeera

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

အမေရိကန်သမ္မတဂျိူးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အနေဖြင့် ယူကရိန်းအရေးအတွက် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် (Vladimir Putin) နှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် အစီစဉ်မရှိသေးကြောင်း Reuters သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

အိမ်ဖြူတော်ဘက်မှ သောကြာနေ့တွင် ယင်းသို့ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ကာကွယ်ရေးဌာနက ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဂျွန်ကာဘီက ယင်းသို့ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ပြောစကားမှာ ကိုးလကြာ ယူကရိန်း ပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်၍ ရုရှားနှင့် အနောက်အုပ်စုတို့အကြား ရင်ကြာစေ့ရေး ကွာဟချက်ကြီးမားနေမှုကို ဖော်ပြနေသည်။

ရုရှားအနေဖြင့် ယင်းတို့၏ထိုးစစ်ဆင်မှုများနှင့် သိမ်းယူထားသောယူကရိန်းနယ်မြေများမှ ဆုတ်ခွာသွားမှသာလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်စရာရှိသည်ဟု ယူကရိန်းဘက်က ပြောသည်။ သို့သော် ရုရှားဘက် ကလည်း ပူတင်နှင့်ဆွေးနွေးပွဲများပြုလုပ်လိုလျှင် ယင်းဆွေးနွေးပွဲများမတိုင်ခင် ရုရှား၏နယ်မြေသစ်များ ကြေညာ ခြင်းဆိုင်ရာ စက်တင်ဘာလုပ်ရပ်ကို အနောက်အုပ်စုအနေဖြင့် အသိအမှတ်ပြုရန် လိုအပ်သည်ဟုပြောသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်

ပူတင်၏ ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် လူထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးကာ၊ သန်းနှင့်ချီ၍ နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရရုံမက မြို့ပေါင်း များစွာလည်းပျက်စီခဲ့ရပြီးဖြစ်သည်။ ရုရှား၏ စစ်ပွဲဆင်နွှဲနိုင်မှုအစွမ်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး နိုင်ငံတကာကြိုးပမ်းမှု ၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ရုရှားရေနံစိမ်းတစ်စည်၏ဈေးကို ဒေါ်လာ ၆၀ တွင် ကန့်သတ်ထားရန် သဘော တူညီမှုရရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း G7 နှင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံတို့က သောကြောနေ့တွင်ပြောခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကန့်သတ်ချက်သည် ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်နှင့် မကြာခင်ရက်ပိုင်းအတွင်း စတင်အသက်ဝင်လာနိုင်သည်ဟု လည်း G7 နှင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံတို့ကပြောသည်။ ထိုလုပ်ဆောင်ချက်က ရုရှားဘက်မှရေနံရောင်းကာ စီပွား ရှာဖွေနေမှုကို လျော့ချရန်၊ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရေနံဈေးအတွက် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်လာမည်ကို တားဆီးရန် ရည်ရွယ်သည်။

သို့သော် အဆိုပါ သဘောတူညီချက်ကို ဥရောပသမဂ္ဂအစိုးရများဘက်မှ ယခုသီတင်းပတ်ကုန်ပိုင်းအတွင်း အတည် ပြုရန် လိုအပ်နေဆဲဖြစ်သည်။ အီးယူအနေဖြင့်ယခုကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ခြင်းက ယင်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်စွမ်းအင် လုံခြုံ ရေးအပေါ် ထိခိုက်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်းသပ်သပ်သာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားအောက်လွှတ်တော်၏ နိုင်ငံခြားရေး ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ လီယိုနစ်စလုစကိုင်း (Leonid Slutsky) က ပြောသည်။

Source:Reuters