- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 973
CNI International News
ဒါကာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ အကြီးမားဆုံး မူဆလင်ပါတီ ဂျာမာအတ်-အီး-အစ္စလာမ္မီပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် ရှာဖီကာ ရာမန်(Shafiqur Rahman) ဖမ်းဆီး ခံခဲ့ရသည်ဟု အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါ ပါတီအနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာဆီနာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရေး အတိုက်အခံများ ဦးဆောင်သော ဆန္ဒပြပွဲ များတွင် ပါဝင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။
ပါတီခေါင်းဆောင် ရှာဖီကာ ရာမန် (Shafiqur Rahman) သည် ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက် မနက် ၁ နာရီတွင် ၎င်း၏ နေအိမ်၌ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်ဟု ပါတီ၏ယာယီအတွင်းရေးမှူးချုပ် မြူလာနာ အေတီအမ် မာဆမ် (Maulana ATM Masum)က ပြောသည်။
ထိုသို့ဖ မ်းဆီးမှုအပေါ် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချ ကန့်ကွက်ကြောင်းနှင့် ၎င်းကို ချက်ခြင်း ပြန်လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုကြောင်းလည်း မာဆမ်က ပြောသည်။
ရှိုတ်ဟာစီနာ ရာထူးက ဆင်းပေးရေး ဆန္ဒနေကြစဉ် (GETTY IMAGES)
နိုင်ငံ၏ တတိယအင်အား အကြီးမားဆုံးနှင့် ၂၀၁၂ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခွင့် ပိတ်ခံခဲ့ရသော ဂျာမာအတ် ပါတီသည် ပင်မအတိုက်အခံပါတီ BNP အပြင် ၎င်း၏ မိတ်ဖက်ပါတီများနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ မဟာမိတ်များ ဖြစ်ခဲ့သည်။
သို့သော် ဟာစီနာ အာဏာရလာခဲ့ပြီးနောက် ပါတီခေါင်းဆောင် အားလုံး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ၁၉၇၁ ပါကစ္စတန်စစ်ပွဲ အတွင်း စစ်ရာဇဝတ်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့မှုအတွက် တရားစွဲခံခဲ့ရသည်။
ထိုဖြစ်ရပ်များကြောင့် ၂၀၁၃ နှင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်အတွင်း ပါတီထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင် ၅ ဦး ကြိုးပေးခံခဲ့ရသည်။
အဆိုပါ ကွပ်မျက်မှုများကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြခဲ့သည့် ပါတီဝင် ရာနှင့်ချီ ပစ်သတ်ခံခဲ့ရပြီး ထောင်နှင့်ချီ ဖမ်းဆီး ထိမ်းသိမ်း ခံခဲ့ရသည်။
ရှိုတ်ဟာစီနာ ရာထူးက ဆင်းပေးရေး ဆန္ဒနေကြသူများကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ် ဖြိုခွင်းနေစဉ် (GETTY IMAGES)
ထိုတရားစီရင်မှုများတွင် နိုင်ငံရေး အကြောင်းပြချက်များ ပါဝင်နေပြီး ၎င်းသည် ပါတီခေါင်းဆောင်များကို နှိပ်ကွပ်သည့် အစီအစဉ်၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်ဟု ဂျာမာအတ်ပါတီက ပြောသည်။
တစ်ဖက်တွင် ဒီမိုကရေစီ၊ ရွေးကောက်ပွဲဟု တွင်တွင်ပြောနေသော်လည်း တစ်ဖက်မှာတော့ အတိုက်အခံများကို ဖိနှိပ်နေခြင်းအတွက် ၎င်းတို့သည် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အယုံအကြည် မရှိသူများဟု ဂျမာအတ်ပါတီက ထုတ်ပြန် ခဲ့ သည်။
စနေနေ့မှ စတင်ကာ BNP ပါတီဝင်များနှင့် ခေါင်းဆောင်များ ဦးဆောင်ကာ လောင်စာဆီဈေး မြင့်မားမှု၊ လူနေမှု စရိတ် ကြီးမြင့်လာမှုများအတွက် ဆန္ဒပြပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အတိုက်အခံများဘက်မှ ဟာဆီနာကို ရာထူးမှ ဆင်း ပေးရန်၊ ယာယီအစိုးရတစ်ရပ်မှ ဦးဆောင်ကာ လွတ်လပ်၍ တရားမျှတမှုရှိသော ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် တောင်း ဆိုထားသည်။
Source: Al Jazeera
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 568
CNI International News
ကဘူးလ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃
အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ ကဘူးလ်မြို့လယ်ရှိ ဟိုတယ်တစ်လုံးကို ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် လက်နက်ကိုင်များက ဝင်ရောက် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု CNA သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ထိုဖြစ်ရပ်အတွင်း သေနတ်သမား သုံးဦးကို အသေပစ်ခတ် ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း တာလီဘန် အစိုးရအဖွဲ့မှ ပြောသည်။
ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားရာ ဟိုတယ်သည် တရုတ်နိုင်ငံသားများကြားတွင် ထင်ရှားပြီး ဟိုတယ်ဝရံဒါမှ ထွက်ပြေးရန် ကြိုးပမ်းသည့် နိုင်ငံခြားသား နှစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟု တာလီဘန်ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဇဘီဟူလာ မူဂျာဟစ် (Zabijullah Mujahid)က တွစ်တာတွင် ရေးသားထားသည်။
ပစ်ခတ်မှုသည် မြို့လယ်ရှိ Shahr-e-Naw ဒေသတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဒဏ်ရာရရှိသူ ၁၈ ဦးနှင့် သေဆုံးသူ ၃ ဦး စုစုပေါင်း ၂၁ ဦး ဆေးရုံသို့ ရောက်ရှိလာသည်ဟု ကဘူးလ်အရေးပေါ် ဆေးရုံက ပြောသည်။
တရုတ်နှင့် နိုင်ငံခြားသားများ တည်းခိုလေ့ရှိသော လွန်ဂန် (Longan) ဟိုတယ်တွင် ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း တာလီဘန် သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသည်။
ကဘူးလ်မြို့မှ ဂျာနယ်လစ် တစ်ဦး တွစ်တာတွင် တင်ထားသည့် ဗွီဒီယိုဖိုင်တစ်ခုတွင်လည်း ဟိုတယ်အထပ် တစ်ခု မှ မီးခိုးများ ထွက်နေခြင်းနှင့် သေနတ်သံများကို ကြားခဲ့ရပြီး ပြတင်းပေါက်မှတဆင့် ထွက်ပြေးရန် ကြိုးပမ်းနေသူ တစ်ဦးကိုလည်း မြင်ခဲ့ရသည်။
ဟိုတယ် တိုက်ခိုက်ခံရစဉ် ပြတင်းပေါက် ခုန်ပြီးထွက်ပြေးနေသူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်
တိုက်ခိုက်မှုသည် နေ့လည် ၂ နာရီခွဲတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ကဘူးလ်ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောသည်။ ပေါက်ကွဲသံကြီး တစ်ခုနှင့် သေနတ်သံများကို ကြားခဲ့ရသည်ဟုလည်း ဒေသခံများက ပြောသည်။
အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုသည် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများနှင့် တရုတ်သံရုံးကို ကာကွယ်ရေး ပိုမို အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်ရန် အာဖဂန် လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် တရုတ်သံတမန်တို့ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တစ်ရက် အကြာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
ထို့နောက် အထက်ပါ တိုက်ခိုက်မှုသည် တရုတ်တည်းခိုခန်း တစ်ခုအနီးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကဘူးလ်ရှိ တရုတ်သံရုံး ကလည်း အခြေအနေကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေသည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံပိုင် ရှင်ဟွာသတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။
သို့သော် သံရုံးဘက်က ယခု တိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ ပြောဆိုထားခြင်း မရှိသေးပေ။ ပါကစ္စတန် သံရုံးကို တိုက်ခိုက်မှု၊ ရုရှားသံရုံးအနီး အသေခံဗုံးခွဲမှုများ အပါအဝင် မကြာသေးခင် လများအတွင်း အာဖဂန် နစ္စတန် နိုင်ငံတွင်း၌ ဗုံးခွဲမှုများစွာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။
သံရုံးတိုက်ခိုက်မှုများကို IS အဖွဲ့က ကျူးလွန်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆို ထားပြီး လက်ရှိပါကစ္စတန်နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် တာလီဘန်များကလည်း နိုင်ငံတွင်းလုံခြုံရေးကို အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောသည်။
Source: CNA

- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 685
CNI International News
လီမာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃
ပီရူးသမ္မတသစ် ဒီနာ ဘိုလူရာတီ (Dina Boluarte)က အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို နှစ်နှစ်စော၍ လာမယ့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ကျင်းပသွားရန် ပြင်ဆင်နေသည်ဟု BBC အင်္ဂလိပ်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ တင်းမာမှုများ ရှိနေချိန်တွင် သူမက ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာများတွင်လည်း အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။
လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် ပီရူးသမ္မတဟောင်း ပီဒရို ကတ်စတယ်လို (Pedro Castillo) ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရပြီးနောက် ဘိုလူရာတီက သမ္မတသစ်အဖြစ် ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့တွင် ကျမ်းကျိန်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော ရုပ်သံမိန့်ခွန်း တစ်ခု၌ ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ကျင်းပရန် ယခင်စီစဉ်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲများကို နှစ်နှစ်စောကာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပမည့် အဆိုပြုချက် တစ်ရပ်ကို လွှတ်တော်ထံ ပေးပို့သွားမည်ဟု ပီရူးသမ္မတသစ် ဒီနာ ဘိုလူရာတီက ပြောခဲ့သည်။
အဆိုပါ ပြောဆိုမှုက သမ္မတဟောင်း ကတ်စတယ်လို၏ ကျန်ရှိနေသေးသော သမ္မတသက်တမ်း ပြည့်သည် အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင် သွားမည်ဟူသော သူမ၏ ကနဦး ပြောဆိုမှုနှင့် ကွဲလွဲနေသည်။
သမ္မတဟောင်း ကတ်စတယ်လိုကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)
နိုင်ငံအတွင်းရှိ နေရာတချို့တွင် အကြမ်းဖက်မှုများ အသွင်သို့ ပြောင်းလဲလာသော ဆန္ဒပြပွဲများ၌ ရွေးကောက်ပွဲ အသစ်များ လုပ်ဆောင်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုများက သူမ၏ ရပ်တည်ချက်ကို ပြောင်းလဲစေသည်ဟု ယူဆရသည်။
ဆန္ဒပြသူများနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့တို့အကြား ပဋိပက္ခများကြောင့် အပူရီမက် (Apurimac) ပြည်နယ်ရှိ အန်ဒါဟူး ဟက်စ် (Andahuaylas) လေဆိပ်ကို ပိတ်ထားခဲ့ရပြီး လေဆိပ် အဆောက်အဦထံမှ မီးခိုးများ ပေါ်ထွက်နေသည်ကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရသည်။
ပိုမိုထိရောက်ပြီး၊ ထင်သာမြင်သာရှိကာ အားလုံးပါဝင်မှုရှိသော အစိုးရစနစ်တစ်ခုကို ရရှိရေး အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ဘိုလူရာတီက ရုပ်သံမိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သော် လည်း မည်သို့မည်ပုံ ပြောင်းလဲမှု လုပ်ဆောင်သွားမည်ကိုတော့ အသေးစိတ် မပြောခဲ့ပေ။
သမ္မတဟောင်း ကတ်စတယ်လိုက အတိုက်အခံများ ထိန်းချုပ်ထားသည့် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်း ကြောင်း နိုင်ငံတော်ပိုင် ရုပ်သံမှတဆင့် ကြေညာခဲ့သော ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်မှစတင်ကာ ပီရူးနိုင်ငံသည် နိုင်ငံ ရေး ပဋိပက္ခအတွင်းသို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။
လွှတ်တော်က ၎င်းအပေါ် တရားစွဲဆိုရေးနှင့် ပတ်သက်၍ မဲခွဲဆုံး ဖြတ်မှု မစတင်ခင် ထိုသို့ ကြေညာခဲ့ခြင်း ဖြစ် သည်။ လွှတ်တော်ဘက်က ကတ်စတယ်လိုကို ရာထူးမှဖယ်ရှားရန် ထောက်ခံဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် ဒုတိယသမ္မတဖြစ်သူ ဘိုလူရာတီကို သမ္မတသစ်အဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့သည်။
Source: BBC

- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 611
CNI International News
တီဟီရန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃
ဆန္ဒပြပွဲများနှင့်ပတ်သက်သည့် အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ် မာဂျစ်ရီဇာ ရာနာဗတ်ဆိုသော အမျိုးသားတစ်ဦးကို လူမြင်ကွင်းတွင် ကြိုးပေးကွပ်မျက်ခဲ့ သည်ဟု အီရန်နိုင်ငံက ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း BBC အင်္ဂလိပ်ပိုင်းမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။
အဆိုပါ လုပ်ရပ်သည် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများနှင့်ပတ်သက်၍ ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ကွပ်မျက်မှု ဖြစ် သည်။ အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ် မာဂျစ်ရီဇာ ရာနာဗတ် (Majajidreza Rahnavard)ကို တနင်္လာနေ့ အစောပိုင်းတွင် မတ်ဟတ် (Mashhad) မြို့၌ ကြိုးပေးခဲ့သည်ဟု တရားစီရင်ရေးဘက်က ပြောသည်။
Basij Resistance Force ဟုခေါ်သော ပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့ဝင် နှစ်ဦးကို သေသည်အထိ ဓားဖြင့်ထိုး သတ်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် ၎င်းကို ဘုရားသခင်အား ဆန့်ကျင်ခြင်းအတွက် အပြစ်ရှိသည်ဟု တရားရုံးတစ်ခုက အမိန့် ချမှတ်ခဲ့သည်။
ရာနာဗတ်သည် အဖမ်းခံရပြီး ၂၃ ရက်အကြာတွင် ကြိုးပေးခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒပြသူများသည် သေချာ စီစဉ် ထားခြင်းမရှိသော တရားရုံးစစ်ဆေးမှုများဖြင့် သေဒဏ်ပေးခြင်း ခံနေရသည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက သတိ ပေးထားသည်။
ရာနာဗတ် ကွပ်မျက်ခံရမည်ကို ၎င်း၏မိသားစုဝင်များက လုံးဝသိရှိထားခြင်း မရှိဟု အတိုက်အခံ အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု အဖွဲ့တစ်ခုက ပြောသည်။
မာဂျစ်ရီဇာ ရာနာဗတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)
အရာရှိတစ်ဦးက ရာနာဗတ်ကို ကွပ်မျက်လိုက်ကြောင်းနှင့် ၎င်း၏ ရုပ်အလောင်းအား ဘီဟတ်-အီရီဇာတွင် မြေမြှုပ်နှံခဲ့သည်ဟု အကြောင်းကြား လာမှသာလျှင် မိသားစုမှ သိရှိခဲ့ရကြောင်း ထိုအဖွဲ့၏ တွစ်တာတွင် ရေးသားထားသည်။
ရာနာဗတ် အဖမ်းခံခဲ့ရပြီးနောက် နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် နိုင်ငံပိုင်သတင်း၌ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော ဗွီဒီယိုတစ်ခုတွင် ၎င်းကို မျက်လုံးစည်း အနေအထားဖြင့် မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။
ထိုဗွီဒီယိုတွင် ရာနာဗတ်က Basij အဖွဲ့ဝင်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ငြင်းဆန်ခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း ထိုအချိန်တွင် ၎င်း၏စိတ်မှာ ပုံမှန်အခြေအနေတွင် ရှိမနေခဲ့ခြင်းအတွက် အဖြစ်အပျက်များ၏ အသေးစိတ်ကို မမှတ်မိတော့ဟု ပြောသည်။
ထို့နောက် တနင်္လာနေ့တွင် ရာနာဗတ်က တရားရုံ၌ ၎င်းကျူးလွန်ခဲ့ခြင်းများအတွက် ဝန်ခံနေသည်ကို နိုင်ငံပိုင်ရုပ် သံက ပြသခဲ့သည်။ သို့သော် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံလိုင်းသည် နှိပ်စက်ညှင်းပန်းခြင်း နည်းလမ်း များဖြင့် ဖိအားပေးခံထားရသော ထိန်းသိမ်းခံများ၏ အလိမ်အညာ ဝန်ခံမှုများကို ထုတ်လွှင့်နေခြင်းဟု ပြောသည်။
ရာနာဗတ် မတိုင်ခင် အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ် မိုဟန်ရှီကာရီကိုလည်း အီရန်အစိုးရက ကွပ်မျက်ခဲ့ ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။
Source: BBC

- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 586
CNI International News
အစ္စလာမ္မာဘတ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂
ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘတ်ဇ် ရှရစ်ဇ်၏ သားတစ်ဦးမှာ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင်းသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာသည်ဟု အေပီသတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ၎င်းအပေါ်စွဲဆိုထားသည့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များကို ရင်ဆိုင်ရန် လန်ဒန်မြို့တွင် ၄ နှစ်ကြာ နေထိုင်ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ဆူလီမန် ရှဘတ်ဇ်သည် ပါကစ္စတန်မြို့တော် အစ္စလာမ္မာဘတ် (Islamabad)ကို တနင်္ဂနွေနေ့ အစောပိုင်းတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။
ဖခင်ဖြစ်သူနှင့် ဝန်ကြီးချုပ်နေအိမ်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ထို့နောက် မွေးရပ်မြေ လာဟိုးသို့ လေယာဉ်ဖြင့် သွားရောက်ခဲ့သည်ဟု ရှရစ်ဇ်၏ ပါကစ္စတန် မူဆလင်လိဂ်ပါတီ (Pakistan Muslim League)၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် အက်တာ တာရာ (Ata Tarar) က ပြောသည်။
ဆူလီမန်၏ ရှေ့နေများက ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် အစ္စလာမ္မာဘတ် ဗဟိုတရားရုံထံမှ ကာကွယ်ရေး အာမခံ ကို ရရှိခဲ့ပြီး ၎င်းက အင်္ဂါနေ့အထိ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိမည်ဖြစ်သည်။
ပါကစ္စတန် တရားရုံးကိုတွေ့ရစဉ်(AP)
ထိုအာမခံ သက်တမ်းအတွင်း ဖက်ဒရယ်စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးများ အနေဖြင့် ဆူလီမန်ကို ဖမ်းဆီးနိုင်မည် မဟုတ် သောကြောင့် ၎င်းအနေဖြင့် ကိုယ်တိုင် သွားရောက် အဖမ်းခံခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်သည်။
လာဟိုး(မြို့)ရှိ ဖက်ဒရယ် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အေဂျင်စီက ရှရစ်ဇ်နှင့် ၎င်း၏သား နှစ်ဦးဖြစ်သူ ဟမ်ဇာနှင့် ဆူလီမန် တို့ကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ နိုဝင်ဘာလက အကျင့်ပျက်ခြစားမှု၊ ငွေကြေးခဝါချမှုတို့ဖြင့် တရားစွဲခဲ့သည်။
ဆူလီမန်သည် ၎င်းအပေါ် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့က စွဲချက်တင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် လန်ဒန်သို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။
ရှရစ်ဇ်နှင့် ဟမ်ဇာတို့ကို တရားရုံးတစ်ခုက ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလတွင် ၎င်းတို့၏ စွဲချက်များမှ တရားသေ လွှတ်ပေးခဲ့သော်လည်း ဆူလီမန်မှာ လန်ဒန်သို့ သွားပြီးချိန်ကတည်းက ထိုသို့ လွတ်မြောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
ရှရစ်ဇ်တို့ သားအဖ သုံးဦးကို ပါကစ္စတန် အစိုးရရှေ့နေများက ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း ဒေါ်လာ သန်း ၂၀၀ နီးပါးနှင့်ညီမျှသည့် ရူပီး ၁၆ ဒသမ ၃ ဘီလီယံကို ခဝါချခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲထားသည်။
ပါကစ္စတန်တွင် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို ၎င်းတို့၏ပြိုင်ဘက် နိုင်ငံရေးသမားများက တရားစွဲဆိုခြင်းများ ပြုလုပ်လေ့ ရှိပြီး တရားရုံး လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် ရှုပ်ထွေးနေစေရန်၊ နိုင်ငံရေး ကြိုးဝိုင်းမှ ဖယ်ထုတ်ရန် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။
ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း နာဝဇ်ရှရစ်ဖ်၏ ညီအစ်ကိုဖြစ်သူ ရှာဘတ်ဇ်ရှရစ်ဖ်သည် ယခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသူ ဖြစ်သည်။
Source: AP
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 647
CNI International News
လူဆာကာ ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂
ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံ၏မြို့တော် လူဆာကာ(မြို့)မြောက်ပိုင်း ဂွာဝီရီရီဒေသတွင် စွန့်ပစ်ထားသော အလောင်း ၂၇ လောင်းကို တွေ့ခဲ့ရသည်ဟု BBC သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ထို အလောင်းများမှာ အီသီယိုးပီးယားမှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ယူဆရသည်။
အဆိုပါ အလောင်းများမှာ တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့သယ်ဆောင်စဉ် အသက်ရှုကြပ်ပြီး သေဆုံးခဲ့ ရသူများ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဇမ်ဘီယာရဲတပ်ဖွဲ့၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဒန်နီမာဝါလီ (Danny Mwale) က BBC သို့ပြော သည်။
အသက်ရှုရန် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကြိုးပမ်းနေရသည့် အသက်ရှင်ဆဲ ဖြစ်နေသူတစ်ဦးကိုလည်း ဆေးရုံသို့ အမြန်ဆုံး ပို့ဆောင်ခဲ့ရသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံသည် အထူးသဖြင့် အာဖရိက ဦးဂျိုဒေသမှ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများ အာဖရိကတောင်ပိုင်းသို့ သွားရန်ကြိုးပမ်းသည့် ခရီးအတွင်းက လမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။
သမ္မတဟောင်း ပီတာ မူသာရီကာကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)
လူသေ အလောင်းများကို ဂွာဝီရီရီ (Ngwerere ) ဒေသခံများက တနင်္ဂနွေနေ့ ဒေသစံတော်ချိန် ၆ နာရီတွင် ရှာတွေ့ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မာဝါလီက ပြောသည်။
လူသေများနှင့်အတူ ရှာဖွေတွေ့ခဲ့သည့် အလောင်းများမှ စာရွက်စာတမ်းများအရ သေဆုံးခဲ့သူများသည် အီသီယိုးပီးယား ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများ ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ရကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။
ကနဦး စစ်ဆေးချက်များအရ စွန့်ပစ်ခံထားရသူ အရေအတွက်မှာ ၂၈ ဦးရှိကြောင်း၊ အားလုံးမှာ အမျိုးသားများ ဖြစ်ပြီး အသက် ၂၀ မှ ၃၈ နှစ်အတွင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ သူတို့ကို မည်သူမည်ဝါမှန်း မသိရသူများက ဂွာဝီရီရီဒေသ မင်းဝု နမ့်ဟိုရှီ (Meanwood Nkhosi) နှင့် ချီမီနူကာ (Chimimuka) လမ်းတစ်လျှောက်တွင် စွန့်ပစ်သွားခဲ့ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါ အလောင်းများကို ဇမ်ဘီယာ တက္ကသိုလ်ဆေးရုံသို့ သယ်ဆောင်သွားသည်ဟုလည်း သိရသည်။
ဇမ်ဘီယာနည်းတူ အိမ်နီးချင်း မာလာဝီနိုင်ငံတွင်လည်း ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလက အီသီယိုးပီးယား ရွှေ့ ပြောင်း နေထိုင်သူ ၂၅ ဦး၏ အလောင်းကို အာဏာပိုင်များက တွေ့ခဲ့ရသည်။
မာလာဝီတွင် တွေ့ခဲ့ရသော အလောင်းများသည် သမ္မတဟောင်း ပီတာ မူသာရီကာ (Peter Mutharika)၏ မိသားစုနှင့် ဆက်စပ်နေသည် ဆိုသည့် အထောက်အထားများကိုပါ တွေ့ခဲ့ရသည်ဟုလည်း အာဏာပိုင်များက ပြောသည်။
Source: BBC

- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 630
CNI International News
ပရစ်တီနာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂
ဆားဘီးယားဘက်မှ လမ်းများပိတ်ဆို့ခဲ့ခြင်းကြောင့် ကိုဆိုဗိုမြောက်ပိုင်းတွင် တနင်္ဂနွေနေ့က တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာသည်ဟု AP သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ပစ်ခတ်မှုများနှင့် ပေါက်ကွဲမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းကြောင့် လမ်းများကို ပိတ်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဒဏ်ရာ ရရှိသူများ ရှိ/မရှိကိုတော့ မသိရသေးကြောင်း ကိုဆိုဗိုရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် မီဒီယာများက ပြောသည်။
လမ်းများကို မော်တော်ယာဉ်ကြီးများ၊ ထရပ်ကားများဖြင့် ပိတ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်သည် ဆားဘီးယားလူမျိုး အများစုနေထိုင်ရာ ကိုဆိုဗိုမြောက်ပိုင်းတွင် ဆားဘီးယားလူမျိုးများ ထိခိုက်နစ်နာမှု ရှိနေခြင်းတို့ကြောင့် ဆားဘီးယားတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၀၀၀ ကို ကိုဆိုဗိုဒေသသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုရန် ဆားဘီးယားသမ္မတက ခွင့်ပြုမိန့် တောင်းခံခဲ့ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာတွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ထိုသို့ လမ်းများ ပိတ်ဆို့ထားရခြင်းသည် ကိုဆိုဗိုဆားဘီးယား ရဲအရာရှိဟောင်းတစ်ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရခြင်းကို ဆန္ဒပြရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆားဘီးယားဘက်မှ ပြောသည်။ ကိုဆိုဗိုရှိ ဆားဘီးယားလူမျိုးများ၏ ကန့်ကွက်မှုများကြောင့် မြူနီစပါယ် ရွေးကောက်ပွဲများကို ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ရသည်။
ကိုဆိုဗိုက ဆားဘီးယားများ လမ်းပိတ်ထားသည်ကိုတွေ့ရစဉ် (AP)
ကိုဆိုဗိုရှိ ဆားဘီးယား လူမျိုးများသည် အညံ့ခံမည်မဟုတ်၊ အညံ့ခံမှု ရှိလာမည်မဟုတ်ဟု သတင်းစကား ပါးလို သည်ဟု ဆားဘီးယားသမ္မတ အလက်ဆန်ဒါ ဗူဆစ် (Aleksandar Vucic)က ပြောသည်။ ကိုဆိုဗိုလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ များထံမှ ဆားဘီးယားလူမျိုးများသည် မိမိကိုယ်ကို ကာကွယ်ရန် ယခုကဲ့သို့ လမ်းပိတ်ထားရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု လည်း ၎င်းက ပြောသည်။
သို့သော် ကိုဆိုဗိုဘက်ကတော့ ဆားဘီးယားသည် ကိုဆိုဗိုကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်နေခြင်းဟု စွပ်စွဲ သည်။ ထို့အပြင် ဆားဘီးယားတို့သည် အီးယူမှ ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးသော နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်ရန် ဆွေးနွေးပွဲများကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ထိုဆွေးနွေးကို ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီသို့ သယ်ဆောင်သွားရန် ကြိုးစား နေသည်ဟုလည်း ကိုဆိုဗို ဝန်ကြီးချုပ် အယလ်ဘင် ကာတီ (Albin Kurti) ကပြောသည်။
လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ဆားဘီးယားတို့က ရုရှားထံမှ အကူအညီရရန်လည်း မျှော်လင့်ထားသည်။
ထို့ကြောင့် ကိုဆိုဗိုမှ ဆားဘီးယားများ အနေဖြင့် ရာဇဝတ်အုပ်စုများအပြင် ၎င်းတို့ကို ငွေကြေး ထောက်ပံ့ကာ စစ်ဖြစ်လိုနေသည့် ဆားဗီးယား အစိုးရနှင့် မပတ်သက်ရန်လည်း ကာတီက တောင်းဆိုသည်။
Source: AP

- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 630
CNI International News
အဘူဂျာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀
ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ရုံးများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ကျင်းပမည့် နိုင်ဂျီးရီးယား ရွေးကောက်ပွဲများနှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာစေ သည်ဟု AP သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
နိုင်ငံတွင်း ၂၀၁၉ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးချိန်ကတည်းက ကော်မရှင်ရုံး ၅၀ နီးပါး ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်ဟု ဒေသတွင်း သတင်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။
နောက်ဆုံး ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ခိုက်မှုမှာ အရှေ့တောင်ပိုင်းပြည်နယ် အီမိုတွင် တနင်္ဂနွေနေ့က လွတ်လပ်သော အမျိုးသား ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရုံးကို မီးရှို့တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်သည်။
အာဖရိက၏ လူဦးရေ အထူထပ်ဆုံးဖြစ်သော နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံသည် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများစွာနှင့် ရင်ဆိုင် နေရသည်။
၎င်းတို့တွင် IS အဖွဲ့နှင့် အဆက်အစပ်ရှိသော အရှေ့မြောက်ပိုင်း အစ္စလာမ္မစ် အစွန်းရောက် ပုန်ကန်မှု၊ အနောက် မြောက်ဘက် သူပုန်ထမှုနှင့် အရှေ့တောင်ဘက် ခွဲထွက်ရေးသမားများ စသည်တို့ ပါဝင်သည်။
နိုင်ဂျီးရီးယား လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)
ထို့ကြောင့် လုံခြုံရေးပြဿနာများသည် လာမည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ရက်တွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲများအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်လာစေနိုင်သည်ဟု သုတေသီများက ဆိုသည်။
မဲရလဒ်အပေါ် မကျေနပ်သည့် ဆန္ဒပြပွဲများ အပါအဝင် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများမှာ နိုင်ဂျီးရီးယား နိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲများကို ထိခိုက်စေလျက်ရှိပြီး ၂၀၁၁ ရွေးကောက်ပွဲ နောက်ပိုင်း ၎င်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည့် အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၈၀၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့ရသည်။
ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အခြေခံ အဆောက်အဦးများကို အများဆုံး တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နိုင်ငံ၏ အရှေ့ တောင်ပိုင်းတွင် အကြမ်းဖက် ခွဲထွက်ရေးသမားများက လွတ်လပ်သော ဘီရာဖရာပြည်နယ်အဖြစ် ခွဲထွက်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။
အဆိုပါ ခွဲထွက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုသည် နှစ် ၅၀ ကျော် တော်လှန်ပုန်ကန်နေမှုလည်း ဖြစ်သည်။
ဘီရာဖရာလူမျိုးစုများဟု ထင်ရှားသည့် ဘီရာဖရာလိုလားသော အဖွဲ့ဝင်များသည် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို သတ်ဖြတ်နေခြင်း၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းတို့သည် အစ်ဘို လူမျိုးအုပ်စုဝင်များကို သတ်ဖြတ်ခြင်းများ လုပ်ဆောင် နေသည်ဟု အာဏာပိုင်များက စွပ်စွဲထားသည်။
နိုင်ဂျီးရီးယား ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရုံးရှေ့က မဲပုံးများကိုတွေ့ရစဉ်
လက်ရှိအချိန်အထိ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရုံးများကို မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းက တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင် နေလဲ ဆိုသည်ကိုတော့ မသိရသေးပေ။
အဆိုပါ အကြမ်းဖက်မှုများက မဲဆန္ဒရှင်များကို မဲမပေးနိုင်စေရန်၊ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းအင်အား လျော့နည်း လာစေရန်၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအား ထိခိုက်ရန်၊ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အသုံးအဆောင် ပစ္စည်း များနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ထိခိုက်စေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သုတေသီတစ် ဦးဖြစ်သူ အိုလူဝိုလီ အိုဂျီဝါလီ (Oluwole Ojewale) က ပြောသည်။
ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် ၎င်း၏ ဝန်ထမ်း၊ အဆောက်အဦများတွင် နောက်ထပ် တိုက်ခိုက်မှုများ ထပ်ဖြစ်လာ နိုင်သည်ဟုလည်း ယူဆလျက်ရှိ နေသည်။
ထိုအကြမ်းဖက်မှုများအပေါ် နိုင်ဂျီးရီးယား လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပုံနှင့် ပတ်သက်၍ သံသယ များကို ကြီးထွားစေသည်ဟုလည်း အိုလူဝိုလီ အိုဂျီဝါလီက ပြောသည်။
Source: AP

- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 788
CNI International News
ယူနိုက်တက်နေးရှင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀
ဟေတီနိုင်ငံ မြို့ တော်၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများမှ ထိန်းချုပ်ထားကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူသားခြင်း စာနာမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ က ပြောသည်ဟု AP သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။
အဆိုပါ ဂိုဏ်များ၏ အကြမ်းဖက်မှု၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ဒေသခံထောင်ပေါင်းများစွာမှာ ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေးနေရသည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
ဟေတီနိုင်ငံတစ်လွှားတွင် ဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားမှုလည်းရှိနေခြင်းကြောင့် လူပေါင်း ၂၀၀၀၀(နှစ်သောင်း)နီးပါးသည် အငတ်ဘေးကဲ့သို့သော ကပ်ရောဂါမျိုးဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု လူသားခြင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ အယ်လ်ရီကာ ရစ်ချက်ဆန်က ပြောသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် နိုင်ငံတွင်းဝမ်းရောဂါကြောင့်သေဆုံးသူအရေ အတွက်မှာ ၂၈၃ ဦး အထိရှိလာပြီဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ့လူဦးရေ၏တစ်ဝက်မှာ အစားအစာထောက်ပံ့မှု အရေးပေါ် လိုအပ် နေပြီဖြစ်သည်။
ဟေတီနိုင်ငံ၊ ပေါ်အော်ပရင့်စ်တွင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကြား ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် စိုက်ဆိုလိုင် ဆင်းရဲသားရပ်ကွက် နေအိမ်များမှ ထွက်ခွာခဲ့ရပြီးနောက် ကလေးငယ်များသည် စာသင်ကျောင်း၏ ကြမ်းပြင် ပေါ်တွင် အိပ်စက်ခဲ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)
အောက်တိုဘာ ၂ ရက်နေ့မှ စတင်ခဲ့သော ဝမ်းရောဂါကြောင့် လူပေါင်း ၁၂၀၀၀(တစ်သောင်းနှစ်ထောင်)ခန့် ဆေးရုံတင်ခဲ့ရပြီးဖြစ်ကာ နိုင်ငံတွင်းရှိ ဒေသ ၁၀ ခုမှ ၈ ခုတွင် ဝမ်းရောဂါဟု သံသယဖြစ်ရသော အခြေအနေပေါင်း ၁၄၀၀၀(တစ်သောင်းလေးထောင်)ကျော် ရှိနေပြီဟုလည်း သူမက ပြောသည်။ အငတ်ဘေးကြုံတွေ့နေရသည့် ဟေတီနိုင်ငံသား ၂၀၀၀၀(နှစ်သောင်း)တွင် ၁၀၀၀(တစ်ထောင်)မှာ မြို့တော် ပေါ်အော်ပရင့်စ် (Port-au-Prince) မှ ဖြစ်ပြီး အများစုမှာ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများထိန်းချုပ်ထားရာ စိုက်ဆိုလိုင် (Cite Soleil) ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်မှ ဖြစ်သည်။ မလုံခြုံမှုက အစုလိုက်အပြုံလိုက်ရွေ့ပြောင်းမှုကိုဖြစ်စေပြီး အထူးသဖြင့် မြို့တော်မှ လူဦးရေ ၁၅၅၀၀၀(တစ်သိန်းငါးသောင်းငါးထောင်)မှာ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီ ဖြစ်သည်။
ရာဇဝတ်ဂိုဏ်များသည် အကြောက်တရားနှင့် အပြစ်ပေးမှုများဖြင့် လွှမ်းခြုံထားကာ ဒေသခံများကို ထိန်းချုပ် ထားနိုင်ရန်အတွက် လိင်အကြမ်းဖက်မှုများကို လက်နက်သဖွယ် ပြင်းပြင်းထန်ထန်အသုံးပြုနေသည်ဟု ရစ်ချက်ဆန်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် ပြောခဲ့သည်။ ဂိုဏ်းအဖွဲ့များအကြားနယ်မြေလုမှုနှင့် ယင်းတို့၏ ရာဇဝတ်မှုများက လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြိုကွဲစေကာ မလုံခြုံမှုများကို မြင့်တက်လာစေသည်။
ပေါ်အော်ပရင့်စ်မြို့ ဘူတဲဘိုရာ ရပ်ကွက်တွင် လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများအကြား ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပွားမှု အတွင်း အမျိုးသားတစ်ဦးမှ ၎င်း၏နေအိမ်ကို မီးရှို့ခံခဲ့ရပုံကို သတင်းထောက်များအား ပြသနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ- အေပီ)
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် သမ္မတ ဂျိုဗွီနယ်မွိုက် (Jovenal Moise) လုပ်ကြံခံရပြီးချိန်ကတည်းက ဟေတီ နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ မတည်ငြိမ်မှုများရှိလာခဲ့သည်။
မွိုက်သည် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု စွပ်စွဲချက်များကြောင့် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရန် ဆန္ဒပြတောင်းဆိုခံခဲ့ရသူလည်း ဖြစ်သည်။ ဟေတီပြည်သူများ၏ နေ့စဉ်ဘဝသည် စက်တင်ဘာလ လောင်စာစီထောက်ပံ့မှုကို ရပ်ဆိုင်းမည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ်က ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ထိန်းချုပ်မှုကင်းမဲ့သွားခဲ့သည်။ ကြေညာချက်ကြောင့် လောင်စာဆီဈေးနှုန်း နှစ်ဆမြင့်တက်လာခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ရဲအရာရှိဟောင်းတစ်ဦး ဦးဆောင်သည့် ဂိုဏ်းတစ်ခုက ဗားရက်ဇ် (Varreux) လောင်စာဆီဂိတ်ကို ပိတ်ဆို့လိုက်ပြီးနောက်မှာ နိုင်ငံတွင်း လောင်စာဆီရှားပါးမှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။
Source:AP