CNI International News

လာဆာ (တိဘက်)၊ ဇူလိုင် ၁၆

အိန္ဒိယ-တရုတ် နယ်စပ်အငြင်းပွားမှုကို ငြိမ်းချမ်းသော နည်းလမ်းဖြင့် ဆွေးနွေး အဖြေရှာရမည်ဟု တိဗက်ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင် ဒလိုင်းလားမားက ဇူလိုင် ၁၅ ရက်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း The NewsXpress ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ရေးသား ဖော်ပြထားသည်။

ဇူလိုင် ၁၇ ရက်တွင် စတင်မည့် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်တို့အကြား ၁၆ ကြိမ်မြောက် တပ်မမှူးအဆင့် အစည်းအဝေး မတိုင်မီ အထက်ပါအတိုင်း ဒလိုင်းလားမား၏ ပြောကြားချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ရှိ အရှေ့ဘက်ခြမ်း လာဒက် (Ladakh) ဒေသ အမှန်တကယ် ထိန်းချုပ်ရေး နယ်နိမိတ်မျဉ်း တလျှောက် ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်ခဲ့သည့် နောက်ခံ အခင်းအကျင်းများ ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကပင် ဂါလွမ် (Galwan) တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သေးသည်။

၁၄ ပါးမြောက် ဒလိုင်းလားမားသည် ဒါရမ်ရှလာ (Dharamshala) ရှိ ၎င်းအခြေစိုက်၍ သီတင်းသုံးသည့် နေရာမှ ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဂျမူးဒေသ၌ ခေတ္တရပ်နားပြီး လာဒက်ဒေသသို့ ဆက်လက် ထွက်ခွာလာခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်တို့ဟာ ပြိုင်ဘက်တွေအဖြစ်ရော အိမ်နီးချင်းတွေပါ ဖြစ်ကြပါတယ်။ မကြာခင်ပဲဖြစ်ဖြစ် (ဒါမှမဟုတ်) နောက်ပိုင်း ကာလတွေမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဆွေးနွေးမှုတွေနဲ့ အနုနည်းသုံးပြီး နယ်စပ်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းကြရမှာ ဖြစ်တယ်။ စစ်အင်အားသုံးပြီး ဖြေရှင်းတာမျိုးက ခေတ်နောက်ကျနေပြီ” ဟု ဒလိုင်းလားမားက ANI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 တရုတ် သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီကို တွေ့ရစဉ်

ယမန်နေ့ ဇူလိုင် ၁၅ ရက်၌ ဂျမူးဒေသတွင် သတင်းထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် အသက် ၈၇ နှစ်ရှိ ဒလိုင်းလားမားက “တရုတ် ပြည်တွင်း၌ မိမိတို့ လွတ်လပ်ရေးကို ကြိုးပမ်းနေခြင်း မဟုတ်ဘဲ အဓိပ္ပါယ်ပြည့်ဝသော ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နှင့် တိဘက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်သိမ်းစောင့်ရှောက်ရန် တရုတ်နိုင်ငံရှိ ပြည်သူအများစု နားလည် သဘောပေါက်ကြကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

“တရုတ်လူမျိုးတိုင်းတော့ သဘောထား မတင်းမာပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သဘောထား တင်းမာတဲ့ တရုတ်တွေကတော့ ဘုန်းကြီး ကို ခွဲထွက်ရေးသမားလို့ ယူဆကြတယ်။ အခုဆိုရင် ဒလိုင်းလားမားဆိုတဲ့ ဘုန်းကြီးဟာ လွတ်လပ်ရေးကို မရှာဖွေဘဲနဲ့ တရုတ် ပြည်တွင်းမှာ အဓိပ္ပါယ်ပြည့်ဝတဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နဲ့ တိဘက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်နေ တယ်ဆိုတာ သဘောပေါက်လာတဲ့ တရုတ်လူမျိုး ပိုများလာပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

တိဘက် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် ဒလိုင်းလားမားသည် ၎င်း၏ လာဒက်ခရီးစဉ်ကို တရုတ်၏ကန့်ကွက်မှု ရှိနေခြင်းအပေါ်မှာ လည်း မေးခွန်းထုတ်၍ တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

၎င်းသည် ဂျမူး၊ ကက်ရှ်မီးယားနှင့် လာဒက်ပြည်ထောင်စု နယ်မြေများသို့ နှစ်ရက်ကြာ တရားဝင် ခရီးစဉ်အဖြစ် လှည့်လည်နေ ကြောင်း သိရသည်။

Source: The NewsXpress

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၁၅

သမ္မတ၏ နုတ်ထွက်လွှာကို သီရိလင်္ကာ လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မဟိန္ဒာယာပါ အဘီဝါဒါနာက လက်ခံကြောင်း အတည်ပြု ပြီးနောက် ယာယီသမ္မတအဖြစ် ရာနေးလ်ဝီကရီမီဆင်က ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁၅ ရက်)တွင် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုလိုက်ကြောင်း ANI သတင်းအရ သိရသည်။

သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာ မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့် ထွက်ပြေးသွားပြီးနောက် ဝီကရီမီဆင်က ယခုကဲ့သို့ တရားရေး လွှတ်တော် အကြီးအကဲရှေ့မှောက်၌ ယာယီသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူသည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူထားရာကနေ ယာယီသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သီရိလင်္ကာလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ  အဘီဝါဒါနာ (AP)

မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံသို့ မထွက်ပြေးမီ သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာရာဂျာပက်ဆာသည် ဝီကရီမီဆင်ကို ယာယီသမ္မတအဖြစ် လွှဲပေးခဲ့သည်။

မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံမှ တစ်ဆင့် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိခဲ့သူ ရာဂျာပက်ဆာသည် ၎င်း၏သမ္မတအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်လွှာကို လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌထံသို့လည်း ပေးပို့ခဲ့သည်။

“သမ္မတရဲ့နုတ်ထွက်လွှာကို လက်ခံပြီးပါပြီ။ ဥပဒေနည်းလမ်းတကျ သမ္မတသစ် ခန့်အပ်ရေး ဆက်လုပ်နေပါတယ်။ မနက်ဖြန် မှာဆိုရင် သမ္မတသစ်တစ်ယောက် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ဖို့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေကို ဖိတ်ကြားထားပါတယ်” ဟု သီရိလင်္ကာလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ အဘီဝါဒါနာက ANI သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၈၁ ခုနှစ် ကြားကာလအထူးပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၀ တို့အရ သမ္မတသစ်ကို ရွေးကောက်တင် မြှောက် သွားမှာဖြစ်ကြောင်း အဘီဝါဒါနာက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာပြည်သူများက သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာရာဂျာပက်ဆာကို အလိုမရှိ (AP)

“ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ လျင်လျင်မြန်မြန်နဲ့ အောင်မြင် ပြီးစီးသွားဖို့ ကျနော် ရည်မှန်းထားပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီ အစဉ်အလာကို ကိုင်စွဲထားတဲ့ တောင်အာရှဒေသက သက်တမ်းအရင့်ဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ အနေနဲ့ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို ပွင့်လင်းမြင်သာအောင် အကောင်အထည် ဖော်သွားမှာပါ။ ဒီလို ဒီမိုကရေစီ အလေ့အထဟာ သီရိလင်္ကာရဲ့သမိုင်းမှာ မှတ်တိုင်တစ်ခု ဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့ ဒီမိုကရေစီ သမိုင်းရဲ့ မှတ်တိုင်လည်း ဖြစ်လာမှာပါ” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကနဦး၌ ရာဂျာပက်ဆာသည် မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေး သွားပြီးနောက် ဇူလိုင် ၁၄ ရက် ညနေပိုင်းတွင် ဆော်ဒီ လေကြောင်းလိုင်းဖြင့် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း သတင်းများ ဖော်ပြပြီး ဖြစ်သည်။

အသက် ၇၃ နှစ် ရှိပြီဖြစ်သည့် သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာသည် ယခုလ(ဇူလိုင်) ၉ ရက်မှစ၍ သီရိလင်္ကာ ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒပြမှုများကို ပြင်းထန်စွာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီးနောက် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးခဲ့သည်။

Source: ANI

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၅

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံအတွင်း လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှုများဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့်အတွက် သုံးဘီးတက္ကစီသမားများသည် စက်သုံးဆီ ဖြည့်ရန် တန်းစီ စောင့်ဆိုင်းနေကြသည်။

သီရိလင်္ကာ၏ ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းမှသည် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းပါ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး နိုင်ငံအတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်ကာ သမ္မတရုံးနှင့် နေအိမ်ကို ဆန္ဒပြသူများက ဝင်ရောက် စီးနင်းသည့်အတွက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသော သီရိလင်္ကာပြည်သူများ (AFP)

ထို့နောက် သမ္မတ ရာဂျာပတ်ဆာသည် တိုင်းပြည်မှာ ထွက်ပြေးသွားခဲ့ရသလို ရာထူးကနေလည်း နုတ်ထွက်သွား ခဲ့ရသည်။

သို့သော် ယနေ့အချိန်ထိ သီရိလင်္ကာ၏ စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းကို မဖြေရှင်းနိုင်သေးသလို လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှု ပြဿနာကိုလည်း မဖြေရှင်းနိုင်သေးပေ။

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဇူလိုင် ၁၅

ဗြိတိန်နိုင်ငံတွင် လစ်လပ်သွားသည့် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးအတွက် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်၌ ကျင်းပသော တိုရီပါတီ ခေါင်းဆောင် နေရာ အတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုအဖြစ် ကွန်ဆာဗေးတစ် အမတ်များ၏ ဒုတိယအကျော့ မဲပေးခဲ့ကြရာ အိန္ဒိယနွယ်ဖွား ရီရှီဆူနက် (Rishi Sunak) သည် ၁၀၁ မဲဖြင့် ထိပ်ဆုံးမှ တစ်ပြေးနေခဲ့ကြောင်း Times of India မီဒီယာက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

ထို့နောက် ရှေ့နေချုပ် ဆူလီယာ ဘရေ့ဗားမင်း ကတော့ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီဖြစ်ကြောင်း လန်ဒန်မှ လာသော သတင်းများ ကို စုစည်းလျက် Time of India မီဒီယာက ဆက်လက် ရေးသားဖော်ပြသည်။

၈၃ မဲဖြင့် ဒုတိယနေရာမှာ ရပ်တည်နေသူမှာ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ပဲင်နီမော်ဒန့်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လစ်ဇ်ထရပ်စ်က ၆၄ မဲဖြင့် တတိယနေရာ၌ ရှိနေသည်။

ထို့နောက် သာတူညီမျှရေးဝန်ကြီးဟောင်း ကီမီဘီဒီနော့ချ်က ၄၉ မဲဖြင့် စတုတ္ထနေရာမှာ ရပ်တည်နေပြီး နိုင်ငံခြားရေးရာ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ တွမ်ကျူဂန်ဟက်က ၃၂ မဲဖြင့် ပဉ္စမနေရာသို့ ရောက်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ငါးဦးတို့သည် ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် ကျင်းပမည့် တတိယအကျော့ မဲပေးပွဲတွင် ထပ်မံ ယှဉ်ပြိုင် ရဦးမည် ဖြစ်သည်။

ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသစ်အတွင် ယှဉ်ပြိုင်နေကြသူများ

ရရှီဆူနက်သည် ဗြိတိသျှ အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး အဖြစ်လည်း တာဝန်ယူခဲ့ဖူးပြီး အိန္ဒိယအခြေစိုက် Infosys ကုမ္ပဏီ တည်ထောင်သူ အန်အာရ်နာရာယနာမာဖီ၏ သမက်ဖြစ်ပြီး ယခုယှဉ်ပြိုင်မှု၏ ပထမဆုံးအကျော့၌ ၈၈ မဲ ရရှိခဲ့သည်။

သို့သော် တိုရီလွှတ်တော် အမတ်များကြားတွင် အလားအလာ ကောင်းနေပြီး နောက်ဆုံးအဆင့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ဦး ကျန်ရှိသည်အထိ ဆက်လက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း ပြိုင်ဘက်များဖြစ်ကြသည့် ပဲင်နီမော်ဒန့်နှင့် ကီမီဘီဒီ နော့ တို့ကလည်း YouGov ဝက်ဘ်ဆိုက်၏ စစ်တမ်းကောက်ယူမှုအရ ရေပန်းစားနေကြသည်။

ထို စစ်တမ်း၏ ရလဒ်အရ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်သစ်အဖြစ် ကြိုတင်ခန့်မှန်းကြရာတွင် ပဲင်နီမော်ဒန့်က စစ်တမ်းဝင်ရောက် ဖြေဆို သူများ၏ အနှစ်သက်ဆုံး ဖြစ်ခဲ့သဖြင့် ဆူနက်ကို ကျော်လွန်သွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

နုတ်ထွက်သွားတဲ့ ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်နဲ့ ရီရှီဆူနက်

အလားတူ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ချိန်ရွယ်ခဲ့သူ ရှေ့နေချုပ် ဆူလီယာဘရေ့ဗားမင်းသည် ဇူလိုင် ၁၄ ရက် ပါတီအတွင်း အမတ်များ မဲပေးမှု၌ ၂၇ မဲသာ ရခဲ့သည်။ ဘရေ့ဗားမင်း၏ ဖခင်ဖြစ်သူမှာ ကင်ညာနိုင်ငံ၊ နိုင်ရိုဘီမြို့နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဂိုအာမြို့ တို့မှ အဆက်အနွယ်များ ဖြစ်ကြပြီး မိခင်ဖြစ်သူမှာ တမီလ်အမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။

Brexit အရေးကိစ္စ၌ ညှိနှိုင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးသူ လော့ဒ်ဖော့စ်က “ပဲင်နီမော်ဒန့် အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာဖို့ အလေးအနက် မျှော်လင့်မိကြောင်း၊ Brexit အတွက် ဗြိတိန်၏ ရပ်တည်ချက် အောင်မြင်ဖို့ သူမသည် အခက်အခဲမရှိ ကျော်လွှားနိုင်မည်ဟု ယူဆကြောင်း” Talk TV သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူ့လို အမျိုးသမီး တစ်ယောက်က အခုခေါင်းဆောင်နေရာမျိုး ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း ရှိတဲ့အပေါ်မှာ ကျနော် တကယ့်ကိုပဲ အံ့အား သင့် ဝမ်းသာမိပါတယ်” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

Source: Times of India

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၁၅

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် အစိုးရအဆောက်အဦများ သိမ်းပိုက်ခံရလျက် သမ္မတကို ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စေခဲ့ပြီးနောက် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက တိုင်းပြည်အတွက် နောက်ထပ်ခေါင်းဆောင်အသစ်ကို ရွေးချယ်ရန် လွှတ်တော်အစည်းအဝေး ခေါ်ယူကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

သမ္မတသစ် ရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်ရန်အတွက် သီရိလင်္ကာလွှတ်တော်ကို ဇူလိုင် ၁၆ ရက် (မနက်ဖြန်) တွင် စတင်ခေါ်ယူသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မဟိန္ဒာယာပါ အဘီဝါဒါနာ (Mahinda Yapa Abeyweardana) က ဇူလိုင် ၁၅ ရက် (ယနေ့)တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

သမ္မတသစ်ရွေးချယ်ခန့်အပ်မှုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကျမှ ကုန်ဆုံးမည့် သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာ၏ လက်ကျန် ရာထူးသက်တမ်းကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။ အဆိုပါသမ္မတသစ်ကို လွှတ်တော်က အတည်ပြုပေးမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းက ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်ကို ဆက်လက်ခန့်အပ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်။

ရာဂျာပက်ဆာသည် ၎င်းကို ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စေရေး ဆန္ဒပြမှု အရှိန်ကောင်းနေစဉ် ဇူလိုင် ၁၃ ရက်၌ ပြည်တွင်း မှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ရာဂျာ ပက်ဆာ၏ သမ္မတအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်လွှာသည် ထိုနေ့၌ပင် အကျုံးဝင်(အသက်ဝင်)ကြောင်း လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီလိုအတည်ပြုနိုင်တာ ကြီးကြီးမားမာ ရလဒ်ပါ။ အဲဒါအတွက် ညပေါင်း ၆၀ (ဒါမှမဟုတ်) ၇၀ လောက် စောင့်စား ခဲ့ရတယ်လို့ မှန်းဆမိပါတယ်။ တကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ပြောရရင် အကြမ်းဖက်မှုအနည်းဆုံးနဲ့ သမ္မတကို ဖြုတ်ချနိုင်တဲ့လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို ကျနော်တို့ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အောင်ပွဲနဲ့ သက်သာရာ ရမှု နှစ်ခု ရောထွေးနေပါတယ်” ဟု ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလကတည်းက ဆန္ဒပြခဲ့သူ အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဗီရာဂါပီရီရာ (Viraga Perera) က အေပီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရအဆောက်အဦများကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည့် ဆန္ဒပြသူများသည် ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ကြပြီး မြို့တော်ကိုလံဘို၌ တင်းမာမှုများ လျော့ကျကာ ပြန်လည်ငြိမ်သက်လာခဲ့သည်။

သို့သော် ကျိုးပဲ့ကြေမွနေသော ဆန့်ကျင်ဘက်ရပ်တည်ချက်များဖြင့် သီရိလင်္ကာအရေး ပြေလည်စေမည့်အဖြေမှာ နီးစပ်လာပုံ မရသေးပေ။
သမ္မတသစ်ရွေးချယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်သည် လျင်မြန်စွာဖြင့် ပွင့်လင်းမြင်သာရှိစေမည်ဟု လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ အဘီဝါ ဒါနာက ကတိပြုခဲ့သည်။

“ငြိမ်းချမ်းတဲ့အငွေ့အသက်တွေ ဖန်တီးပေးဖို့ ဒီနိုင်ငံရဲ့လေးစားချစ်ခင်ရတဲ့ နိုင်ငံသားတွေကို မေတ္တာရပ်ခံချင်ပါ တယ်။ ဒီလိုမေတ္တာရပ်ခံရတာကတော့ မှန်ကန်တဲ့ လွှတ်တော်ဒီမိုကရေစီလုပ်ငန်းစဉ်ကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင် ဖို့နဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အားလုံး လွတ်လွတ်လပ်လပ် သိက္ခာရှိရှိနဲ့ အခုခေါ်ယူမယ့်အစည်းအဝေးမှာ ပါဝင် နိုင်ဖို့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြသူများသည် သမ္မတ၏နေအိမ်၊ ရုံးခန်းနှင့် ၀န်ကြီးချုပ် ရာနေးဝီကရီမီဆင်၏နေအိမ်တို့ကို ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အကုန်ပိုင်းက ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ကြပြီး လပေါင်းများစွာကြာသော ဆန္ဒပြမှုများ အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၁၃ ရက်တွင် ၎င်းတို့သည် ဝန်ကြီးချုပ်၏ရုံးခန်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည်။

Source: AP

CNI International News

မနီလာ၊ ဇူလိုင် ၁၅

လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ရေးသားပိုင်ခွင့်ကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးပမ်း၍ “နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု”ရရှိပြီး တစ်နှစ်မပြည့် သေးသော ဖိလစ်ပိုင်သတင်းထောက် မာရီယာရက်ဆာ (Maria Ressa) သည် ထောင်မှလွတ်မြောက်ရန် ကြိုးစားနေစဉ်မှာပင် ၎င်း၏သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်ဖြစ်သော ရက်ပလာ (Rappler) ပိတ်သိမ်းခံရမည့်အရေးနှင့် လည်း ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်က ရေးသားဖော်ပြသည်။

သို့သော် သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂိုဒူတာတေးနှင့် ၎င်း၏သေမင်းတမန် မူးယစ်ဆေးတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့သူ ဝါရင့်သတင်းထောက် ရက်ဆာသည် နှုတ်ဆိတ်နေရန် ငြင်းဆန်နေခဲ့သည်။

“ဒါက ၆ နှစ်လုံးလုံး အတိုက်အခိုက်ခံနေရတဲ့ သတင်းခန်းဖြစ်ပါတယ်။ ကျမတို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပြင်ဆင်ထား ပြီးသားပါ” ဟု အသက် ၅၈ နှစ်ရှိ ရက်ဆာက မနီလာမြို့တော်၏ဆင်ခြေဖုံးရှိ ရက်ပလာသတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၏ ရုံးခန်းတွင် ယခုသီတင်းပတ်၌ အေအက်ဖ်ပီသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျမတို့ရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို ကျမတို့ဆန္ဒအလျောက် စွန့်လွှတ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုက ရက်ဆာ ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့သော Rappler ဝက်ဘ်ဆိုက်အပေါ် နိုင်ငံခြား ပိုင်ဆိုင်မှုတားမြစ်ပိတ်ပင်ခံရသည့်အပြင် အခွန်ရှောင်၍ စည်းမျဉ်းချိုးဖောက်သည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရက စွပ်စွဲ ခဲ့သဖြင့် သမ္မတ ဒူတာတေးလက်ထက်တွင် မီဒီယာတစ်ခုအနေဖြင့် ရှင်သန်နိုင်ရေး တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ရသည်။

မာရီယာရက်ဆာ တည်ထောင်ထားသော သတင်းဝက်ဘ်ဆိုဒ်ဖြစ်သည့် Rappler

ဒူတာတေး၏ သမ္မတရာထူးသက်တမ်းမကုန်ဆုံးမီ ရက်ပိုင်းအလိုတွင် Rappler မီဒီယာကုမ္ပဏီထံသို့ ပိတ်သိမ်းရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်ကို ဖိလစ်ပိုင်ငွေချေးလုပ်ငန်းနှင့်လဲလှယ်ရေးကော်မရှင် (SEC) က ပေးပို့ခဲ့သည်။

သီတင်းနှစ်ပတ်မပြည့်မီတွင် ရက်ဆာသည် ဆိုက်ဘာအသရေဖျက်မှုစွဲချက်ဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၌ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံ ရခြင်းအတွက် အယူခံဝင်ရာ အရေးနိမ့်ခဲ့တာကြောင့် ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ် ကျခံရန် နီးကပ်လာခဲ့သည်။

ပဋိပက္ခဇုန်များအပါအဝင် အာရှတဝန်း၌ သတင်းထောက်တစ်ဦးအဖြစ် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကျင်လည်ခဲ့သူ ရက်ဆာ က “ဘာမဆို အဆင်သင့်ဖြစ်ရမယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါဟာ ပြည်သူတစ်ဦးအနေနဲ့ ကျမ လုပ်သင့်တာ လုပ်တာပါ။ ကြောက်ဖို့အကောင်းဆုံးနဲ့ အဆိုးဆုံးအဖြစ်အပျက် တွေကို ကြိုတင်စဉ်းစားပြီး အာမခံရဖို့ စီစဉ်နေပါတယ်” ဟု CNN သတင်းထောက်ဟောင်းလည်းဖြစ်ခဲ့သူ ရက်ဆာ က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ရက်ဆာသည် ဆိုက်ဘာအသရေဖျက်မှုအပါအဝင် တရားရုံး ၇ ရုံးတွင် အမှုရင်ဆိုင်နေရသည်။ Rappler ဝက်ဘ်ဆိုဒ်ကတော့ မီဒီယာလုပ်ငန်းအနေဖြင့် အမှု ၈ မှု ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အဆိုပါအမှုများသည် “နိုင်ငံတော်က ကမကထပြုသော ဥပဒေရေးရာအပေါ် နှောင့်ယှက်မှု” များဖြစ်ကြကြောင်း ၎င်းတို့၏ရှေ့နေများက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဒူတာတေးအာဏာရလာပြီးနောက် ဖိလစ်ပိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့၏ မူးယစ်နှိမ်နင်းမှုစစ်ဆင်ရေး၌ လူပေါင်း ၆,၂၀၀ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း တရားဝင်အချက်အလက်များနှင့်တကွ ရက်ဆာနှင့် ၎င်း၏မီဒီယာက ထုတ်ဖော် ရေးသားခဲ့ခြင်းသည် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Source: AFP, Bangkok Post

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဇူလိုင် ၁၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ယာယစ်လာပစ် (Yair Lapid) တို့သည် အီရန် နျူကလီးယားလက်နက် မထုတ်လုပ်နိုင်စေရန် တားဆီးရေး ပူးတွဲကြေညာချက်တစ်စောင်ကို ထုတ်ပြန်လျက် ၎င်းတို့၏ရပ်တည်ချက်များကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ကြကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းအရ သိရသည်။

ဘိုင်ဒန်၏ ၄ ရက်ကြာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းခရီးစဉ်၏ ဒုတိယနေ့တွင် အနောက်ဂျေရုဆလင်၌ ဇူလိုင် ၁၄ ရက်၊ နံနက်ပိုင်းမှာ တစ်ဦးချင်းတွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီးနောက် ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးတို့သည် အဆိုပါကြေညာချက်ကို လက်မှတ် ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် အိန္ဒိယနှင့် အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး)နိုင်ငံတို့မှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် အွန်လိုင်းထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ကြသည်။

အီရန်အပေါ် နျူကလီးယားလက်နက်ဖြင့် ၎င်းဘာသာ လက်နက်တပ်ဆင်နိုင်စွမ်းကို ဟန့်တားရန်အတွက် အမေရိကန်၏နိုင်ငံတော်အဆင့် စွမ်းအားအလုံးစုံကို အသုံးပြုသွားမည်ဟု အဆိုပါပူးတွဲကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အစ္စရေးကို အမေရိကန်၏စစ်ရေးအကူအညီ ဆက်လက်ပေးအပ်ရန် ဝါရှင်တန်က ကတိပြုကြောင်း ကြေညာချက် တွင် ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်။

သမ္မတဟောင်း ဘာရတ်အိုဘားမားလက်ထက် ဘိုင်ဒန် ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူစဉ်က အစ္စရေးကို ၁၀ နှစ် တာကာလအတွက် စံချိန်တင်အကူအညီ ဒေါ်လာ ၃၈ ဘီလီယံပေးအပ်ရေးအစီအစဉ်အား ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

ယခု လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ဆက်လက်ကျင်းပရာ ဘိုင်ဒန်နှင့် လာပစ်တို့က “အမေရိကန်-အစ္စရေးဆက်ဆံရေးအတွက် မိမိအတည်ပြုကြောင်းနှင့် အီရန်ထံမှ ခြိမ်းခြောက်မှုရှိနေသည်ဟု ယူဆကြောင်း” ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

“အီရန်နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို ရပ်တန့်ဖို့ တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းကတော့ လွတ်လပ်တဲ့ကမ္ဘာကနေ အင်အားသုံးမယ်ဆိုတာ အီရန်သိဖို့ပါပဲ” ဟု လာပစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဘိုင်ဒန်က “သံတမန်ဆက်ဆံရေးသည် အီရန် နျူလက်နက် မထုတ်နိုင်စေရန် တားဆီးရေး အတွက် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်သော်လည်း အစ္စရေးအတွက် လုံခြုံရေးအာမခံချက်ရှိရန် လိုအပ်ကြောင်း” ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဇူလိုင် ၁၄

ရုရှား ကျူးကျော်စစ်နှင့်အတူ ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းရှိ ရုရှားလိုလားသည့် ခွဲထွက်ရေး ဒေသနှစ်ခု၏ လွတ်လပ်ရေးကို အသိ အမှတ်ပြု ထောက်ခံသည့် နိုင်ငံအနည်းငယ်သာရှိရာမှ ယခုအခါ မြောက်ကိုရီးယားလည်း တစ်နိုင်ငံအဖြစ် တိုးလာကြောင်း အေပီသတင်းတွင် ရေးသားထားသည်။

ယူကရိန်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေး ဖြတ်တောက်ခဲ့ပြီး ယခုကဲ့သို့ မိမိတို့ ခွဲထွက် ဒေသများ၏ လွတ်လပ်ရေးကို ထောက်ခံသည့် ပြုံယမ်း(မြောက်ကိုရီးယား)ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ ယူကရိန်း အချုပ်အခြာ အာဏာနှင့် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုကို ထိခိုက်စေကြောင်း ပြောကြား၍ ရှုတ်ချခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရမီဒီယာက ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁၄ ရက်) ထုတ်လွှင့်ချက်ထဲတွင် “မိမိတို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ချိုစွန်ဟွိုင်သည် ဒွန်နက်စ်နှင့် လူဟန့်စ် ခွဲထွက်ရေးဒေသများမှ ခေါင်းဆောင်များထံသို့ စာအသီးသီး ရေးသားပေးပို့ခဲ့ကြောင်း၊ စာပါ အကြောင်းအရာမှာ ၎င်းတို့ဒေသ လွတ်လပ်ရေးကို မြောက်ကိုရီးယားအနေဖြင့် အသိအမှတ်ပြု ထောက်ခံကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်ဆက်ဆံရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေး တိုးတက်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း စသည်ဖြင့် ဖော်ပြထားသည်” ဟု သိရသည်။

အဆိုပါ စာလွှာများကို ယခုကဲ့သို့ မြောက်ကိုရီးယား၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များအား ထုတ်ဖော်ကြေညာရန် တစ်ရက်အလိုတွင် ပေးပို့ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒွန်နက်စ်ဒေသ ခွဲထွက်ရေးခေါင်းဆောင် ဒန်းနစ်ပွတ်ရှီလင်

အထက်ပါ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဒွန်နက်စ်ဒေသ ခွဲထွက်ရေးခေါင်းဆောင် ဒန်းနစ်ပွတ်ရှီလင် (Denis Pushilin) က သိရှိပါကြောင်း ဇူလိုင် ၁၃ ရက်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒွန်နက်စ်နှင့် လူဟန့်စ်တို့သည် ယူကရိန်း အရှေ့ဘက်ပိုင်းရှိ ဒွန်ဘတ်စ် ဒေသကြီးထဲတွင် ယှဉ်တွဲတည်ရှိကြပြီး သံမဏိစက်ရုံများ၊ သတ္တုတွင်းများနှင့် အခြား စက်မှုလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးသည်။

အဓိကသုံးစွဲသော ဘာသာစကားမှာ ရုရှားဘာသာစကား ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဒေသနှစ်ခု စလုံးကို ခွဲထွက်ရေးသမားများက ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကတည်းက ထိန်းချုပ်ခဲ့သော်လည်း ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က ၎င်း၏ ကျူးကျော်စစ် မစတင်မီ အချိန်ပိုင်းအတွင်း ဒေသနှစ်ခု၏ လွတ်လပ်ရေးကို အသိအမှတ်ပြုကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

၎င်းတို့၏ လွတ်လပ်ရေးကို ဆီးရီးယားနိုင်ငံကလည်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

“မြောက်ကိုရီးယားကို ယခုလို ထောက်ခံဖို့ ရုရှား၏ မေတ္တာရပ်ခံချက်သည် မော်စကိုထံတွင် ငွေကြေးနှင့်နိုင်ငံရေးအရ မှီခိုနေရသော နိုင်ငံ များမှအပ ကမ္ဘာပေါ်တွင် မဟာမိတ်များ မရှိတော့ကြောင်း ပြသရာရောက်သည်” ဟု ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒီမီထရိုကူလီဘာ (Dmytro Kuleba) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်း၏ အထီးကျန်အဆင့်သည် မကြာမီ DPRK ၏ အထီးကျန်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိလိမ့်မည်” ဟု မြောက်ကိုရီးယား၏ တရားဝင် အမည်ဖြစ်သော ကိရီးယားဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၏ အတိုကောက် DPRK ဟု သုံးနှုန်းလျက် ကူလီဘာက ကြေညာ ချက် တစ်စောင်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၄

အင်တာနက် ဝက်ဘ်ဆိုက် အခြေခံ၍ မော်တော်ယာဉ် ငှားရမ်းစီးနင်းခြင်း ဝန်ဆောင်မှု အပါအဝင် အစိုးရ၏ ယှဉ်ပြိုင်မှု ပိုမို ခွင့်ပြုရေး ဥပဒေမူကြမ်းကို မကျေနပ်ကြသော တက္ကစီယာဉ်မောင်းများသည် အီတလီနိုင်ငံ၊ ရောမမြို့၊ ချီဂီနန်းတော်အနီးရှိ Via del Corso နေရာတွင် စုဝေး၍ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ ဆန္ဒပြမှု နေရာအနီးတွင် ရဲတပ်ဖွဲ့က ဇူလိုင် ၁၃ ရက်၌ လုံခြုံရေးအစီအမံများ ချမှတ် ဆောင်ရွက်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

အီတလီနိုင်ငံ တဝန်းမှ တက္ကစီယာဉ်များသည် အစိုးရချပြသည့် ဥပဒေကြမ်းကို ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်ကြရာတွင် Uber ကုမ္ပဏီ၏ မှတ်တမ်းများနှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိကြောင်း သတင်းများလည်း ထွက်ပေါ်နေသည်။ ထိုမှတ်တမ်းများ၌ ပေါက်ကြား ခဲ့သည့် စာရွက်စာတမ်းပေါင်း ၁၂၄,၀၀၀ ကျော်ကို အခြေခံ၍ Uber အငှားယာဉ် ကုမ္ပဏီအကြောင်း အချက်အလက်ဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု တစ်ခုလည်း ပါဝင်သည်။

နိုင်ငံအသီးသီးရှိ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ဥပဒေစိုးမိုးရေးကို ဟန့်တားရာရောက်သည့် အစပျိုး လုပ်ဆောင်ချက် (start-up) များသည် တည်ဆဲဥပဒေများနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သို့လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ထင်ဟပ်နေစေပြီး အစိုးရဘက်လိုက်ရန် အတွက် လော်ဘီနည်း ပရိယာယ်များကို အသုံးချနေကြောင်း ပေါ်လွင်နေသည်ဟု သိရသည်။