CNI International News
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၁၄

သီရိလင်္ကာ၏ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြသူများသည် တရားဝင် အဆောက်အအုံများ သိမ်းပိုက်မှုကို အဆုံးသတ်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်ဟု AFP က ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆိုးရွားလှသည့် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းမှုသည် သမ္မတနှင့် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ဖြုတ်ချရန် ဆန္ဒပြသူများအား တွန်းအားပေးလာခဲ့သည်။ သမ္မတနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် နုတ်ထွက်ရေးကိုတော့ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ဆန္ဒပြသူများက ကတိပြုခဲ့သည်။

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၄

ပြည်ပနိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို ဖြုတ်ချရန် ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် ပြည်ပနိုင်ငံအချို့၏ အစိုးရအပြောင်းအလဲများ ဖြစ် ပေါ်ရန် ကြိုးပမ်းရာ တခန်းတကဏ္ဍတွင် မိမိလည်း ပါဝင်ခဲ့ဖူးကြောင်း အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဟောင်း ဂျွန်ဘော်လ်တန် (John Bolton)က ဝန်ခံပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ပြည်တွင်း၌ အင်အားသုံး၍ အစိုးရတစ်ရပ် ဖြုတ်ချရေး လုပ်ဆောင်ရာတွင် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ လုပ်ရပ်များ အမျှော်အမြင် ကင်းမဲ့ကြောင်း ဝေဖန်နေကြချိန်၌ ယခုကဲ့သို့ ဂျွန်ဘော်လ်တန်၏ ဝန်ခံချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက် အမေရိကန်၊ ကာပီတို အဓိကရုဏ်း အမှုကို ယခု ဇူလိုင် ၁၂ ရက်တွင် လွှတ်တော်တွင် ကြားနာပြီး နောက် CNN သတင်းဌာနမှ ဂျက်တက်ပါ (Jake Tapper) နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းတွင် ဂျွန်ဘော်လ်တန်က “သေချာစွာ စီစဉ် ထားသော အာဏာသိမ်းမှုကို ဦးစီးချုပ်ဟောင်းက မရုပ်သိမ်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုဖြစ်စဉ်တွင် ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ လုပ်ဆောင်ပုံ ဟန်မကျကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

“အာဏာသိမ်းဖို့ကိစ္စမှာ ထက်မြက်စရာ မလိုဘူးလား” ဟု CNN က စောဒတက်ခဲ့ရာ ဘော်လ်တန်က ပြည်ပအစိုးရများကို ဖြုတ်ချရာတွင် မိမိလည်း ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပါဝင်ခဲ့ဖူးကြောင်း၊ ထိုသို့ စီမံချက်များအတွက် သိသာထင်ရှားသော အစီအစဉ် များ ချမှတ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလား သမ္မတ နီကိုလပ်မာဒျူရိုနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ

“အဲဒါကို ကျနော် လက်မခံဘူးဗျ။ အာဏာသိမ်းဖို့ စီမံချက်ကို ကူညီခဲ့ဖူးတဲ့ လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒီနေရာမှာတင် မဟုတ်ဘဲ တခြားနေရာတွေမှာ အများကြီး လုပ်စရာတွေ လိုတယ်ဗျ။ နောက်ပြီးတော့ အဲဒီမျိုးလည်း ထရမ့်က မစီမံခဲ့ဘူး။ စိတ်ကူးတစ်ခု ကနေ နောက်တစ်ခု လှည့်ပတ်နေတာ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို CNN မှ တက်ပါက မေးမြန်းခဲ့သော်လည်း ဘော်လ်တန်က အသေးစိတ် ရှင်းပြရန် ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဗင်နီဇွဲလား အရေးကိစ္စကိုတော့ ဆက်လက် ဖြေကြားခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၌ သမ္မတ နီကိုလပ်မာဒျူရို (Nicolas Maduro) ကို ဖြုတ်ချရန် အမေရိကန် ကျောထောက် နောက်ခံ ပေးထားသည့် အတိုက်အခံ သမားများက ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဘက်ပြောင်း ရေး လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။

ဗင်နီဇွဲလားအတွက် အမေရိကန် ကြိုးပမ်းချက်မှာ “မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး” ဟု ဂျွန်ဘော်လ်တန်က ဖြေကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ အဲဒီနိုင်ငံမှာ ပါဝင်ပတ်သက်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် တရားမဝင် ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံရတဲ့ သမ္မတကို ဖြုတ်ချနိုင်ဖို့ အတိုက်အခံတွေဘက်မှာ ဘာတွေလိုတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ မြင်ပါတယ်။ မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

ဘဲလ်ဂရိတ်၊ ဇူလိုင် ၁၄

ယူကရိန်းပဋိပက္ခသည် ရုရှားနိုင်ငံကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များသုံး၍ အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများက ဝိုင်းဝန်း တိုက်ခိုက် နေသော ကမ္ဘာစစ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဆားဘီးယားသမ္မတ အလက်ဇန္ဒားဘူချိ (Aleksandar Vucic) က ဇူလိုင် ၁၃ တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

“ကမ္ဘာစစ်ကြားထဲ ရောက်နေပြီဆိုတာ ကျနော်တို့ နားလည်သင့်တယ်။ ဒေသတွင်း (သို့မဟုတ်) ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်စေမယ့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုမျိုးကို ကျနော်တို့ အားလုံး ဖျက်သိမ်းရမယ်။ အနောက်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးက ယူကရိန်း ကနေတစ်ဆင့် ရုရှားကို တိုက်နေတယ်။ ဒါဟာ တကမ္ဘာလုံးနဲ့ဆိုင်တဲ့ ပဋိပက္ခပါပဲ” ဟု Pink TV နှင့် အင်တာဗျူး တွင် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအခြေအနေသည် ဘော်လကန်ဒေသရှိ နိုင်ငံများကို စကားပြောနေကြောင်း ဆားဘီးယားသမ္မတ၏ အဆိုအရ သိရသည်။ သို့သော်လည်း ဆားဘီယားသည် ဘော်လကန်ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးစားအားထုတ်မှုကို တုံ့ဆိုင်းနေမည်မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ကတိပြုခဲ့သည်။

ဆားဘီးယားသမ္မတ အလက်ဇန္ဒားဘူချိ(ဓါတ်ပုံ-TASS)

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသရှိ သမ္မတနိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များ၏ အကူအညီ တောင်းခံမှုကို တုံ့ပြန်သောအားဖြင့် အထူးစစ်ဆင်ရေးတစ်ရပ်ကို ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့ကြောင်း ရုရှားအာဘော်တာ့စ်သတင်းဌာနက ဆက်လက်ရေးသားထားသည်။

မော်စကိုသည် ယူကရိန်းပိုင်နက်များကို သိမ်းပိုက်ရန် အစီအစဉ်မရှိသော်လည်း လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရေးနှင့် ခေတ်သစ်နာဇီကင်းစင်စေရေး အလေးပေးကြောင်း ပူတင်က ပြောကြားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ထို့နောက် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများကို ရုရှားအပေါ် ပြင်းထန်သည့် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ကြသည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

ပေါ့အူပရင့်စ်၊ ဇူလိုင် ၁၃

ဟေတီနိုင်ငံ၏မြို့တော် ပေါ့အူပရင့်စ်ရှိ လူနေရပ်ကွက် တစ်ခုအတွင်း ၄ ရက်တိုင်တိုင် အုပ်စုဖွဲ့ တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ လူ ၅၀ ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံတဝန်း တိုးလာနေသည့် အကြမ်းဖက်မှု လှိုင်းဂယက်အတွင်း ယခုဖြစ်စဉ်သည် နောက်ဆုံး သွေးထွက်သံယိုမှုဖြစ်ကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ပြိုင်ဘက်ဂိုဏ်း နှစ်ဂိုဏ်း၏ အဖွဲ့ဝင်များအကြား ဇူလိုင် ၈ ရက်မှစတင်၍ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အနည်းဆုံး လူ ၅၀ ကျော် သေဆုံးပြီး ၅၀ ကျော် ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

သမ္မတ ဂျိုဗီနယ်မိုအိ လုပ်ကြံရခံရပြီး တစ်နှစ်အကြာ အဆိုပါ အကြမ်းဖက်မှုများ စတင်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ မိုအိ လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ် ခံရပြီးကတည်းက အကြမ်းဖက်မှုများ ပိုမိုတိုးပွားလာခဲ့ရာ အစိုးရက နှိမ်နင်းနိုင်ရန် ကြိုးစားရုန်းကန် နေရဆဲ ဖြစ် သည်။

မြို့တော်၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သော ဆိုက်ဆိုလင်း (Cite Soleil) ဒေသတွင် သောက်ရေ၊ အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါး ကုသမှု မရရှိဘဲ ပိတ်မိနေသူပေါင်း ထောင်နှင့်ချီ၍ ရှိနေကြောင်း နယ်စည်းမခြား ဆရာဝန်များအဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟေတီ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က စစ်ဆေးရေးလုပ်နေစဉ် (AP)

၎င်းအဖွဲ့က အခြားလူသားချင်း စာနာမှုအဖွဲ့များကို ဟေတီအတွက် အကူအညီပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက် ဂိုဏ်းများ အနေဖြင့် အရပ်သားများကို ညှာတာထောက်ထားရန် သတင်းထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင်တွင် ဖြန့်ဝေ၍ တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

နယ်စည်းမခြား ဆရာဝန်များအဖွဲ့မှ အဖွဲ့ဝင် ၃ ဦးသည် ယခုအခါ ဘရွတ်ကလင်းဟုလည်း ခေါ်ကြသည့် ဆိုက်ဆိုလင်းဒေသ တွင် ဒဏ်ရာရလူနာများကို လက်ခံ ကုသပေးနေသည်။

“ဘရွတ်ကလင်းသို့ သွားသည့်လမ်းတလျှောက်တွင် ပုပ်ပွနေသော (သို့မဟုတ်) မီးရှို့ အသတ်ခံထားရသော အလောင်းများကို ကျနော် မြင်ခဲ့ရပါတယ်” ဟု ဟေတီနိုင်ငံရောက် နယ်စည်းမခြား ဆရာဝန်များအဖွဲ့၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ မူမူဆာမူဟင်ဒိုက ၎င်းအဖွဲ့၏ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူတို့က တိုက်ရင်းခိုက်ရင်း သေတဲ့လူတွေ (ဒါမှမဟုတ်) ထွက်ပြေးဖို့ ကြိုးစားသူတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ တကယ့် စစ်မြေပြင် လိုပါပဲ။ လူဘယ်လောက် သေတယ်ဆိုတာ ခန့်မှန်းလို့ မရပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုများတွင် G-9 နှင့် G-Pep အမည်ရှိ ပြိုင်ဘက် အကြမ်းဖက်ဂိုဏ်း နှစ်ဂိုဏ်း အဓိက ပါဝင်ကြောင်း ဟေတီ အာဏာပိုင်များက ပြောကြားသည်ဟု အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: AP

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၁၃

သီရိလင်္ကာတွင် ချွတ်ခြုံကျနေသော စီးပွားရေးကြောင့် ပြည်တွင်းကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်၌ ဆေးဝါးနှင့် အခြားအရေးပါသောအထောက်အပံ့များ ပြတ်တောက်ကုန်သဖြင့် ဖျားနာခြင်း (သို့မဟုတ်) မတော်တဆ ထိခိုက် ရှနာခြင်းများ မဖြစ်ပွားအောင် ဆင်ခြင်နေထိုင်ကြရန် သီရိလင်္ကာဆရာဝန်များက ပြည်သူများကို သတိပေးနှိုးဆော် နေရကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

တောင်အာရှဒေသရှိ ကျွန်းနိုင်ငံဖြစ်သော သီရိလင်္ကာတွင် လောင်စာဆီနှင့်စားသောက်ကုန်စသည့် ပြည်တွင်း တင်သွင်းကုန်များအတွက် ပေးချေစရာ ငွေကြေးပြတ်လပ်နေခဲ့သလို ဆေးဝါးများလည်း ကုန်ခမ်းနေပြီဖြစ်သည်။

ထိုပြဿနာများသည် မကြာသေးမီ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကောင်းမွန်ခဲ့သော နိုင်ငံ၏ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးစနစ်ကို ခြိမ်းခြောက်နေပြီဖြစ်သည်။
အချို့ဆရာဝန်များက ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်း လှူဒါန်းနိုင်ရန် (သို့မဟုတ်) ၎င်းတို့ကို ဝယ်ယူနိုင်ရေး ရန်ပုံငွေရရှိရန် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာများကို အားကိုးနေကြသည်။ ထို့ပြင် ပြည်ပရောက် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသားများကိုလည်း မိခင် တိုင်းပြည်ကို ပြန်လှည့်ကြည့်ကြရန် တိုက်တွန်းထားကြသည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ ကိုလံဘိုမြို့ရှိ အစိုးရဆေးရုံတစ်ရုံတွင် ဆေးရုံဝန်ထမ်းတစ်ဦး ဆေးဗန်းများ သယ်ဆောင်နေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

တိုင်းပြည်ကို စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအရ ပြိုလဲသွားစေသော လတ်တလောအကျပ်အတည်းကို အဆုံးသတ်သွား စေမည့် အရိပ်အယောင်လည်း မတွေ့ရသေးပေ။
ကင်ဆာဆေးရုံများတွင်လည်း ကုသရေးအတွက် မရှိမဖြစ်ဆေးဝါးများ ချွေတာသုံးစွဲရန် ကြိုးစားရုန်းကန်နေရ သည်။

“မဖျားကြပါနဲ့။ ဒဏ်ရာအနာတရ မရအောင် နေကြပါ။ မလိုအပ်ဘဲ ဆေးကုရဖို့၊ ဆေးရုံပြေးရဖို့ကိစ္စ ဘာမှ မဖြစ်အောင် ဆင်ခြင်ကြပါဗျာ။ အခုက အခြေအနေ တော်တော်ဆိုးနေလို့ပါ” ဟု သီရိလင်္ကာဆရာဝန်များ အသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဆာမက်ဒါမာရက် (Samath Dharmaratne) က တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ခဲ့သည်။

ကိုလံဘိုမြို့တော်ရှိ ကျောက်ကပ်ဆေးရုံကို ဦးစီးကြီးကြပ်‌နေသော ဒေါက်တာ ချားလ်စ်နူဂါဗီလာ (Charles Nugavela) က “၎င်း၏ဆေးရုံသည် အလှူရှင်များ၏ကျေးဇူးကြောင့် ဆက်လက်လည်ပတ်နေသော်လည်း ကျောက်ကပ်ဆေးကြောရသည့်အဆင့်ထိ ဆိုးဝါးနေသော လူနာများကိုသာ လက်ခံကုသပေးနိုင်တော့ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့ပြင် ခွဲစိတ်ခန်းသုံးပစ္စည်းများ ပြတ်တောက်နေ၍ ဆေးရုံတင်လူနာမှအပ အခြားအရေးပေါ်ခွဲစိတ်ကုသပေးမှု အားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ရမည့်အရေးကို ဒေါက်တာ ချားလ်စ်နူဂါဗီလာက စိုးရိမ်နေသည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၃

ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ထောင်နှင့်ချီသော ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ထားသည့် အမေရိကန်နှင့်၎င်း၏ မဟာမိတ်များသည် ယခု တိုက်ခိုက်နေသော ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကို ဟန့်တားနိုင်ရန်အတွက် ရုရှားရေနံဈေးကွက်ကို ကန့်သတ်ရန် ကြိုး ပမ်းနေသည်ဟု အေပီက ရေးသားသည်။

ထို့နောက် အစီအမံအသစ်များ ရေးဆွဲလျက်ရှိကြောင်း၊ ရေနံနှင့် လောင်စာဆီ ဈေးတက်ခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ထိခိုက်စေနိုင်သည့် အဆင့်ကို ရပ်တန့်စေနိုင်ခဲ့ကြောင်း အေပီက ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

အခြားတဖက်တွင်လည်း ကရင်မလင်၏ အဓိက အားထားရာ မဏ္ဍိုင်ဖြစ်သည့် ရေနံသည် ပို့ကုန်ပိတ်ဆို့မှု၊ ဒဏ်ခတ်အရေး ယူများနှင့်အတူ ရုရှားဗဟိုဘဏ်၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများ ဆိုင်းငံ့ခံထားရသော်လည်း ရုရှားစီးပွားရေးကို မယိမ်းမယိုင်အောင် ထိန်းနိုင် ခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ဥရောပမဟာမိတ်များသည် ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ ညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာပြီး ရုရှားရေနံ သုံးစွဲခြင်းကို ယခု နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် အပြီးသတ်နိုင်မည့် ခြေလှမ်းများ လုပ်ဆောင်ရန် စီစဉ်ထားကြသည်။

ထိုသို့ အခင်းအကျင်းများသည် ယခုအခါ ကမ္ဘာတလွှား ရေနံ‌ရောင်းလိုအား ကျဆင်းစေပြီး ရေနံစိမ်း တစ်စည်လျှင် ဒေါ်လာ ၂၀၀ အထိ ဈေးတက်လာစေနိုင်ကြောင်း စီးပွားရေးပညာရှင်အချို့က ထောက်ပြနေကြသည်။

ပူတင် ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုသို့ အန္တရာယ်များနေချိန်တွင် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များက ရုရှား၏ ရေနံဈေးနှုန်းကို ကန့်သတ် ထိန်းချုပ်ရန် အတွက် ဝယ်လက် အစုအဖွဲ့တစ်ခုကို တည်ထောင်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြပြီး စက်မှုထိပ်သီး (G-7) ၇ နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များက ထိုသို့ ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် အကြိုသဘောတူထားကြသည်။

ရိုးရှင်းစွာ ပြောရလျှင် ထိုအစီအစဉ်ကို လက်ခံကြသည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့် ရေနံကို ဈေးကွက် ပေါက်ဈေးထက် သက်သာ သော နှုန်းထားဖြင့် ဝယ်ယူရန် လိုလိုလားလား သဘောတူ လက်ခံခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို ဆန့်ကျင်သည့် နိုင်ငံများ၌ စွမ်းအင် စရိတ် မြင့်မားလာခြင်းမှာ ၎င်းတို့နိုင်ငံ အသီးသီး၏ စီးပွားရေးကို ကျပ်တည်းစေခဲ့ပြီး ပြတ်လပ်မှုများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှု ခံနေ ရပြီ ဖြစ်သည်။

ဗြိတိန်၊ ဂျာမနီနှင့် အီတလီရှိ ခေါင်းဆောင်များသည် ရုရှား၏ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကို ခပ်ကင်းကင်း နေကြည့်ကြရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော စီးပွားရေး ပျက်သုဉ်းမှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်သည် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲများ၌ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင်များ အခွင့်အလမ်း ထိခိုက်စေသည့် ၎င်းအပေါ် လူထုထောက်ခံမှု အင်အား ကျဆင်းနေခဲ့သည်။

ထိုသို့ အခင်းအကျင်းများ၏ နောက်ကွယ်၌ ရှိနေသည့် အယူအဆများမှာ စားသုံးသူများအတွက် ဓာတ်ငွေ့နှင့်လောင်စာဆီ ဈေးလျှော့ ချပေးရေးနှင့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ရပ်တန့်ရေး အကူအညီပေးကြဖို့ ဖြစ်သည်။

အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဂျာနက်ယဲလန်း (Janet Yellen) ဿည် လက်ရှိကာလ၌ အထက်ပါ အဆိုပြုချက်များအတွက် စည်းရုံးဆွဲဆောင်နိုင်ရန် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ နိုင်ငံများသို့ ခရီးလှည့်လည်နေကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

Source: AP

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၁၃

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း အဆိုးဆုံး စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သော သမ္မတသည် ယခုအခါ တိုင်းပြည်မှ ထွက်ပြေးသွားပြီဖြစ်ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

သမ္မတ ရာဂျာပက်ဆာ၊ ၎င်း၏ဇနီးနှင့် သက်တော်စောင့်နှစ်ဦးတို့သည် သီရိလင်္ကာလေတပ်မှ လေယာဉ်ဖြင့် မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံ၏မြို့တော် မေးလ် (Male) သို့ ဦးတည်ပျံသန်းသွားကြောင်း ၎င်းလေတပ်က ဇူလိုင် ၁၃ ရက် (ယနေ့) အတည်ပြုသတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေနဲ့ အစိုးရရဲ့တောင်းဆိုမှုအရ သမ္မတ၊ ဇနီးနဲ့ သူ့ရဲ့လုံခြုံရေးအရာရှိ နှစ်ဦးတို့ကို မော်လ်ဒိုက်နိုင်ငံထဲ ပျံသန်းပို့ဆောင်ပေးဖို့ သီရိလင်္ကာလေတပ်က ဒီကနေ့ အစောပိုင်းမှာ လေယာဉ် တစ်စင်း ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အမည်မဖော်လိုသူ အစိုးရဘက်မှ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအရာရှိများကို ကိုးကားလျက် သမ္မတ ထွက်ပြေးသွားသည့် သတင်းကို သတင်းဌာနများက ကနဦးတွင် ရေးသားခဲ့ကြသည်။

သောင်းနှင့်ချီသော ဆန္ဒပြသူများက ဇူလိုင် ၉ ရက်တွင် သမ္မတ၏အိမ်တော်ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ကြရာ စည်းလုံး ညီညွတ်သည့်အစိုးရသစ်တစ်ရပ်အတွက် လမ်းဖွင့်ပေးရန် သမ္မတက မိမိရာထူးမှ ဇူလိုင် ၁၃ ရက် (ယနေ့) နုတ်ထွက်ပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

 သီရိလင်္ကာနိုင်ငံမြို့တော် ကိုလံဘိုရှိ သမ္မတ ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာ၏နေအိမ်၌ ဆန္ဒပြသူများကို စနေနေ့က တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-ရိုက်တာ)

လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်က ၎င်းအစ်ကိုဖြစ်သူ မဟိန္ဒာ၏ အစိုးရအာဏာရှိနေစဉ်အတွင်း ထိုစဉ်က ပြည်တွင်းစစ်ကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် အထောက်အကူပြုခဲ့ဖူးသော ရာဂျာပက်ဆာသည် လုံခြုံရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးတို့အတွက် အလားအလာရှိသော သမ္မတအဖြစ် လူထုမျှော်လင့်လျက် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံခဲ့ရသည်။

သို့သော် ၎င်း၏လက်ထက်အတွင်း အစိုးရ၏ အခွန်ဘဏ္ဍငွေလျော့နည်းလာခဲ့ပြီး ပြည်တွင်း၌ လောင်စာဆီ၊ စားသောက်ကုန်နှင့် ဆေးဝါးများ မတင်သွင်းနိုင်တော့ခြင်းကြောင့် ဆိုးဝါးသော အကျပ်အတည်းများ ရင်ဆိုင် လာရသည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံရေးကို နှစ်ပေါင်း ၂၀ နီးပါး လွှမ်းမိုးထားခဲ့သော သမ္မတ ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာ၏မိသားစုကို စီးပွားရေးဖြစ်ထွန်းရန် အရည်အချင်းမရှိဟု စွပ်စွဲခဲ့ကြပြီး ၎င်းတို့သည် လူထု၏သဘောထားနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်နေကြောင်း ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့်မတ်လတွင် စတင်ခဲ့သော လူထုဆန္ဒပြပွဲများ ပြင်းထန်လာပြီးနောက် မေလတွင် အစ်ကိုဖြစ်သူ ဝန်ကြီးချုပ် မဟိန္ဒာရာဂျာပက်ဆာသည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးခဲ့ရသည်။

စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် အခြားလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများဖြင့် စွပ်စွဲခံထားရသည့် သမ္မတ ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာသည် ပုံမှန်ရုံးတက်စဉ် ဖမ်းဆီးခံရသည့်ဘေးမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရခဲ့ပြီးနောက် ၎င်းသည် ဇူလိုင် ၈ ရက် ကတည်းက အများပြည်သူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ဆုံးနေခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

မော်စကို၊ ဇူလိုင် ၁၂

နစကဥက္ကဋ္ဌ၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့သို့ သွားရောက် ၍ ရုရှားအာကာသအေဂျင်စီမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံရန် စီစဉ်ထားကြောင်း ရုရှားသတင်းဌာန တစ်ခုဖြစ်သော RIA Nosvosti က ယနေ့ (ဇူလိုင် ၁၂ ရက်)တွင် ရေးသားခဲ့သည်ဟု အေအက်ဖ်ပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် ဂျကာတာပို့စ်က ဖော်ပြ သည်။

ယခုအခါ ၎င်းသည် မော်စကိုမြို့သို့ ပုဂ္ဂလိက အလည်အပတ် (a private visit) အဖြစ် ရောက်ရှိနေပြီဟု မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရုရှား သံရုံးက အင်တာဖက်စ် သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

“မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုဌာနဖွင့်ပွဲ တက်ရောက်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းသံရုံးက ဆက်လက် ပြောကြားကြောင်း  အေအက်ဖ်ပီ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်သည် မော်စကိုမြို့ရှိ အာကာသနှင့် နျူကလီးယား အေဂျင်စီများမှ တာဝန်ရှိသူများ နှင့် တွေ့ဆုံရန်လည်း စီစဉ်ထားကြောင်း ရုရှားမီဒီယာများက ရေးသားကြသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ထီးတင်ပွဲ တင်ရောက်ခဲ့တဲ့ ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့ရှိ ရွှေစည်းခုံ စေတီတော် 

၎င်း၏ ခရီးစဉ်သတင်းသည် မြန်မာကို ဖိအားပေးရန် ပြောကြားခဲ့သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင် ၏ ထိုင်းခရီးစဉ်အပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှုအပေါ် အမေရိကန်က ဦးစားပေး ဆန့်ကျင်နေသော်လည်း မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှု မဟာဗျူဟာ လတ်တလော အကောင်အထည် မပေါ်သေးကြောင်း ဘလင်ကင်က ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ပြောကြားခဲ့ သည်။

“အပြုသဘောဆောင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ မတွေ့ရဘဲ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူကို ဆက်ဖိနှိပ်နေတာကိုပဲ တွေ့ရတဲ့ အတွက် ကံမကောင်း အကြောင်းမလှဘူးလို့ပဲ ပြောရမှာပါ” ဟု ဘလင်ကင်က မြန်မာနိုင်ငံ၏ ယခင်အမည်ဖြစ်သော Burma ဟု သုံးနှုန်းလျက် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ တတ်နိုင်သမျှ နည်းလမ်းတွေ ဆက်ပြီး ရှာဖွေသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တခြားနိုင်ငံတွေကလည်း သူတို့ကို ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်ရောက်ဖို့ ထိထိရောက်ရောက် ဖိအားပေးနိုင်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် နစကနှင့် သဘောတူညီမှု အချက် ၅ ချက် ရရှိခဲ့သော အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) အနေဖြင့် ၎င်း၏ ကတိကဝတ်များနှင့်ပတ်သက်၍ နစကကို တာဝန်ခံရန် ဘလင်ကင်က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

Source: The Jakarta Post

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၁

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်၏ အသက်အရွယ်သည် အိမ်ဖြူတော်အတွက် ပြဿနာတစ်ရပ် ဖြစ်လာနေကြောင်း အမည် မဖော်လိုသူ အမေရိကန်အရာရှိများကို ကိုးကားလျက် နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းစာက ဇူလိုင် ၉ ရက်တွင် ရေးသားခဲ့ကြောင်း အာရ်တီသတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြသည်။

သမ္မတသည် ယခင်ကဲ့သို့ မဟုတ်ကြောင်း အဆိုပါအရာရှိများက ပြောကြားခဲ့ပြီး အပြုအမူများကို ၎င်းတို့ တိတ်တဆိတ် စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြသည်ဟု နယူးယောက်တိုင်းမ်က ဆက်လက်ရေးသားသည်။

သမ္မတ၏ အသက်အရွယ်သည် ၎င်းတာဝန်ဝတ္တရားအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်း၏ နိုင်ငံခြားခရီးစဉ် အချိန် ဇယားကို အိမ်ဖြူတော်အား အပြောင်းအလဲလုပ်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း အဆိုပါအရာရှိများက ဖွင့်ချခဲ့ကြသည်။

ဘိုင်ဒန်သည် လာမည့်သီတင်းပတ်၌ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ၄ ရက်ကြာ ခရီးစဉ် စတင်တော့မည်ဟု သိရသည်။ အဆိုပါ ခရီးစဉ်သည် ယခင်လ၌ ဘိုင်ဒန်၏ ဥရောပခရီးစဉ် အပြီးတွင် ဆက်လက် သွားရောက်မည်ဟု ကနဦးတုန်းက အိမ်ဖြူတော် အရာရှိများ မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။

သမ္မတသည် လက်ရှိရာထူး တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ် တလျှောက် ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေး စေ့စပ်သေချာခဲ့ကြောင်း အမေရိကန် အကြီးတန်းအရာရှိဟောင်းများနှင့် လက်ရှိအရာရှိများကတော့ အခိုင်အမာ ပြောကြားလျက် ရှိနေသည်။

အစည်းအဝေးများ၌ သမ္မတက ပိရိသေသပ်သော မေးခွန်းများ မေးနေစဉ် ၎င်း၏လက်ထောက်များကို အချက်အလက် အမျိုးမျိုး ဆွေးနွေးစေပြီး မိန့်ခွန်းများကို နောက်ဆုံးမိနစ် ပြောကြားချက်အထိ ပြန်လည် ကူးရေးစေကြောင်း နယူးယောက်တိုင်းမ်၏ အိမ်ဖြူတော်သတင်းထောက် ပီတာဘေကာ (Peter Baker) က သတင်းရေးသားထားသည်။

ဘိုင်ဒန် ဆွေးနွေးနေစဉ်

ထိုသို့ဖြစ်သည့်တိုင်အောင် အမေရိကန်အရာရှိများက ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ခြေရှိသော ပြဿနာများအတွက် ၎င်းကို တိတ်တဆိတ် စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ကြသည်။

စိုးရိမ်စရာ ကောင်းသော အပြုအမူများထဲတွင် သမ္မတသည် ဝါယာကြိုးကို ခလုတ်တိုက်မိခြင်း (သို့မဟုတ်) အများအရှေ့ ပြောကြားသော မိန့်ခွန်းများ၌ စကားလုံး လွဲချော်ခြင်း တို့ကိုလည်း ပါဝင်သည်။

“မိန့်ခွန်းပြီးတဲ့အထိ အဆင်ပြေပါ့ မလားဆိုပြီး ရင်တမမ ဖြစ်နေရတယ်” ဟု အိမ်ဖြူတော် အရာရှိများ၏ ပြောကြားချက်ကို နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အစောပိုင်းက ဘိုင်ဒန်သည် နှစ်နှစ်အတွင်း ၎င်း၏သမ္မတရာထူး ဒုတိယသက်တမ်းအတွက် အရွေးခံရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း အကြိမ်ကြိမ် ပြောကြားခဲ့ဖူးသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လတွင်လည်း “မိမိသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် တာဝန်ဆက်လက် ထမ်းဆောင်ရန်” အစီအစဉ်ရှိခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

ထိုသို့ အလားအလာများသည် အမေရိကန် အစိုးရအရာရှိဟောင်းများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုဆိုင်ရာ အထူးကု ဆရာဝန်အချို့က စိုးရိမ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရန် စေ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။

ရစ်ချက်နစ်ကဆင်၊ ဂဲရက်ဖို့ဒ်၊ ရော်နယ်ရေဂင်နှင့် ဘီလ်ကလင်တန် စသည့် သမ္မတ ၄ ဦး လက်ထက်တို့တွင် တာဝန် ထမ်း ဆောင်ခဲ့ဖူးသူ အမေရိကန်အရာရှိဟောင်း ဒေးဗစ်ဂါဂျန်က ဘိုင်ဒန်၏ အစီအစဉ်မှာ မသင့်လျော်ဟု မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

Soure: အာရ်တီသတင်းဌာန