CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ ဇူလိုင် ၂၇

မြန်မာအတိုက်အခံ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို ကွပ်မျက်ခြင်းအပေါ် စိတ်ပျက်မိကြောင်း၊ များစွာ အပြစ်တင် ရှုတ်ချစရာ လုပ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း အာဆီယံက ထုတ်ဖော်ပြောကြားလိုက်သည်ဟု ဖနွမ်ပင်ပို့စ်သတင်းတွင် တွေ့ရသည်။

ယခုနှစ်အတွက် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က ထမ်းဆောင်နေသည်။

ထိုလုပ်ရပ်သည် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ပံ့ပိုးကူညီရန် ဆန္ဒမရှိခြင်းကို ကိုယ်စားပြုနေကြောင်း ဇူလိုင် ၂၅ ရက်က ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူထားသည် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သော်လည်း အတိုက်အခံ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို ကွပ်မျက်လိုက်ခြင်းအတွက် အာဆီယံအနေဖြင့် လွန်စွာစိတ်ပျက်မိကြောင်း၊ အာဆီယံ၏ အလေးအနက် ထားရမည့် ကိစ္စအဖြစ် အခြားအာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် ပြန်လည် စဉ်းစားကြရန်လိုကြောင်း” အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နစကသည် အကြမ်းဖက်မှုကို ကူညီသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသော အတိုက်အခံ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို ကွပ်မျက်လိုက်ကြောင်း ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

အဆိုပါ ၄ ဦးမှာ ဦးဂျင်မီ၊ ဦးဖြိုးဇေယျာသော်၊ ဦးလှမျိုးအောင်နှင့် ဦးအောင်သူရဇော်တို့ ဖြစ်ကြသည်။

ကွပ်မျက်ခံသူ လေးဦးကိုတွေ့ရစဉ်

အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏ ကြေညာချက်ထဲတွင် “အကျပ်အတည်း၏ ရှုပ်ထွေးမှုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအရပ်ရပ်မှ အလွန်အမင်း တုန်လှုပ် ခြောက်ခြားနေသည့် ခံစားချက်ကို အသိအမှတ်ပြုကြောင်း၊ အာဆီယံ အသိုက်အဝန်း တစ်ခုလုံးက အခြေအနေ ထိန်းသိမ်း၍ စိတ်ရှည်သည်းခံကာ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရန်ဖြစ်ကြောင်း” တိုက်တွန်းထားသည်။

ဇူလိုင် ၃၁ ရက်မှ ဩဂုတ် ၆ ရက်အထိ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ ဖနွမ်ပင်မြို့တွင် အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် ၅၅ ကြိမ် မြောက် အာဆီယံဝန်ကြီများ အစည်းအဝေးမတိုင်မီ တစ်ပတ်အလိုတွင် ယခုပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခြင်းကို အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

“ဒီလုပ်ရပ်ဟာ အလွန်ရှုတ်ချစရာ ဖြစ်ပြီးတော့ အထူးသဖြင့် သဘောတူထားတဲ့ အချက် ၅ ချက်အတွက် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌရဲ့ ကြိုးပမ်း အားထုတ်မှုတွေကို ပံ့ပိုးကူညီလိုတဲ့ စိတ်ဆန္ဒ ကင်းမဲ့နေတယ်ဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီအချက် ၅ ချက်ထဲမှာ ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ရန်၊ အကြမ်းဖက်မှုများ အဆုံးသတ်ရန်နှင့် အပြစ်မဲ့ပြည်သူများ သက်သာရာရစေဖို့ သက်ဆိုင်သူ အားလုံး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်တို့ ပါဝင်ပါတယ်” ဟု ကြေညာချက်ထဲတွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

“အာဆီယံပဋိညာဉ် စာတမ်းပါ အခြေခံမူတွေနဲ့ အများသဘော ဆန္ဒအရ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို အာဆီယံက ကတိကဝတ် ပြုထားပါတယ်။ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ အနေနဲ့ အဲဒီအချက် ၅ ချက်ကို ထိထိရောက်ရောက်နဲ့ အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ နေပြည်တော် အာဏာပိုင်တွေကို တိုက်တွန်းတဲ့အခါမှာ အာဆီယံနဲ့နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း ကျယ်လောင်တဲ့ အသံတွေကို ပဲ့တင်ထပ်စေချင်ပါတယ်” ဟု ကြေညာချက်ထဲတွင် ထပ်လောင်း ပြောကြားထားသည်။

Source: Phnompenh Post

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို နစက-က ကွပ်မျက်လိုက်ခြင်းအတွက် အာဆီယံမှ ယနေ့ (ဇူလိုင် ၂၆ ရက်)တွင် ပြင်းပြင်းထန်ထန် အပြစ်တင် ရှုတ်ချလိုက်ပြီး ဒေသတွင်း ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများအား အဖျက်သဘောဆောင်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Channel News Asia သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာ အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အာဆီယံက ယခုကဲ့သို့ ကွပ်မျက်ခြင်းအပေါ် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချပြီး စိတ်ပျက်မိကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဆီယံသည် နောက်ထပ် အစည်းအဝေးတစ်ရပ်ကို ကျင်းပရန် ရက်သတ္တတစ်ပတ်သာ လိုတော့သည်။

“မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားမှ ပြင်းထန်တဲ့ စိတ်ခံစားချက်၊ အကျပ်အတည်းရဲ့ ရှုပ်ထွေးမှုတွေကို ကောင်းစွာ အသိအမှတ်ပြုပါ တယ်။ အာဆီယံအသင်း တစ်ခုလုံး အနေနဲ့ အစွမ်းကုန် ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်ဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်” ဟု ယခုနှစ် အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် ကမ္ဘောဒီးယားက သာမန်အားဖြင့် မဟုတ်ဘဲ အထူး အလေးအနက်ထားသည့် ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

နစက ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို တွေ့ရစဉ်

၅၅ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးများမတိုင်မီ တစ်ပတ်အလိုတွင် ယခု သေဒဏ်ပေးမှု အကောင်အထည် ဖော်လိုက်ခြင်းသည် လွန်စွာ အပြစ်တင် ရှုတ်ချစရာ ဖြစ်ကြောင်း၊ နစကနှင့် အတိုက်အခံများအကြား ဆွေးနွေးမှု အဆင်ပြေ ချောမွေ့ဖို့ အာဆီယံ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများပေါ် ပံ့ပိုးပေးရန် နစကအနေဖြင့် ဆန္ဒလုံးဝမရှိဟု ပြသလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါ ကြေညာချက်ထဲတွင် ဆက်လက် ပြောကြားထားသည်။

ယမန်နှစ်က အာဏာရယူခဲ့သော မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အရပ်သား တော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုများကို ကူညီခဲ့သည့် တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများအား ကွပ်မျက်လိုက်ပြီဟု ဇူလိုင် ၂၅ ရက်၌ နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာတွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုသို့ ကွပ်မျက်လိုက်ခြင်းမှာ မြန်မာပြည်တွင်း၌ ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဖြစ်သည်။

ကိုကိုဂျင်မီနဲ့ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်ကိုတွေ့ရစဉ်

အထက်ပါ သတင်းကြောင့် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ ဩစတြေးလျ၊ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် ကုလသမဂ္ဂ ထိပ်တန်းအရာရှိများက နစက ကို ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သည်ဟု စွပ်စွဲ၍ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ မလိုလားမှုကို ထုတ်ဖော်ခဲ့ကြသည်။

ကွပ်မျက်မှုများကို မည်သည့်အချိန်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း (သို့မဟုတ်) မည်သည့်နည်းလမ်းအား သုံးခဲ့ကြောင်း ရှင်းရှင်း လင်းလင်း မသိရသေးပေ။

အဆိုပါ ကွပ်မျက်မှုကို ကြိုတင် အသိပေးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ အလောင်းများကို ပြန်လည် ရယူခွင့် မပြုကြောင်း ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် သေဒဏ်စီရင်ခံရသူများ၏ မိသားစုဝင်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

Source: Channel News Asia

CNI International News

တူနစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆

နိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီကို နင်းချေနိုင်ကြောင်း အတိုက်အခံများက သတိပေးထားသည့် တူနီရှား ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ် အတွက် ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် လူထုဆန္ဒခံယူပွဲ ပြီးဆုံးသွားခဲ့သော်လည်း မဲပေးသူ နည်းပါးခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာ သတင်း တစ်ပုဒ် တွင် တွေ့ရသည်။

ယခု ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ်တွင် သမ္မတ၏ အခွင့်အာဏာကို အလွန်အမင်း ချဲ့ထွင်ပေးထားပြီး မကြာမီ အသက်ဝင်တော့မည် ဖြစ်သည်။

သမ္မတ ကိုင်းစ်ဆာအိသည် ယမန်နှစ်က လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး ၎င်း၏အမိန့်ဖြင့် တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်ရန် အပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အာရပ်နွေဦး အုံကြွမှုအပြီး ယခုမိတ်ဆက်ခဲ့သော အခြေခံဥပဒေသည် တိုင်းပြည်ကို နှစ်ပေါင်း များစွာ ဆုတ်ယုတ်နေခြင်းမှ ကယ်တင်ရန် လိုအပ်သဖြင့် ထပ်မံရေးဆွဲ ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သမ္မတက ပြောကြားခဲ့သည်။

သမ္မတ၏ လုပ်ရပ်သည် အလုံးစုံ အာဏာသိမ်းခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း အတိုက်အခံပါတီများက စွပ်စွဲခဲ့ကြပြီး ယခုရက်ပိုင်း ကျင်းပ ပြီးစီးခဲ့သော လူထုဆန္ဒခံယူပွဲကိုလည်း သပိတ်မှောက်ခဲ့ကြသည်။ သမ္မတဆာအိ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ်သည် အကြွင်းမဲ့ အာဏာဆုတ်ကိုင်ထားသည့် သက်ဦးဆံပိုင် စနစ်ဆီသို့ နောက်ကြောင်းပြန် လှည့်သွားကြောင်း အတိုက်အခံများက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဉပဒေသစ်အတွက် မဲထည့်ခဲ့မှု အရေအတွက် (Reuters)

ယခုဖွဲ့စည်းပုံအသစ်အရ သမ္မတကို အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေး နှစ်ခုစလုံးအတွက် အခွင့်အာဏာပေးထားပြီး လွှတ်တော် ၏ ဩဇာကို လျှော့ချထားသည်။

တစ်ချိန်တည်းတွင် တူနီရှားသည် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) ထံမှ ဘဏ္ဍာရေး ကယ်ဆယ်ရေး အစီအစဉ် လိုလားနေသည်။ ယမန်နှစ်က နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းထက် သာမန် ပြည်သူ များကို အလွန်အမင်း ထိခိုက်စေသည့် ကိစ္စရပ်များတွင် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

ယခု လူထုခံယူပွဲမှာလည်း အနိမ့်ဆုံး ပါဝင်မှု အဆင့်မရှိသဖြင့် ပဏာမ မဲပေးသူ ၂၇ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိကြောင်း ပွဲကျင်းပရေး ကော်မရှင်က ပြောသည်။

“အချုပ်အခြာအာဏာသည် ပြည်သူ့အတွက် ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူက တိုင်းပြည်ကို သန့်ရှင်းစင်ကြယ်စေလိုကြောင်း” ကြွေးကြော်သံများဖြင့် ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုများလည်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

“ကျမတို့ ဘာကိုမှ မကြောက်ပါဘူး။ အကျင့်ပျက် ခြစားသူတွေနဲ့ နိုင်ငံတော်အာဏာကို မတရား ယူထားတဲ့ သူတွေကပဲ ကြောက်ကြလိမ့်မယ်” ဟု တူနီရှားအလံ ကိုင်ဆောင်ထားသည့် အသက် ၄၆ နှစ်အရွယ်ရှိ အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်သော နိုရာဘင်အာယဒ်က ရိုက်တာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

တူနီရှား ပြည်သူတစ်ဦး မဲထည့်ပြီးကြောင်းပြသနေစဉ် (Reuters)

ယမန်နှစ်က သမ္မတအနေဖြင့် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းစေခဲ့ခြင်းအပေါ် တူနီရှားပြည်သူများ မကျေမနပ် ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး ဆန္ဒပြ သူ ထောင်နှင့်ချီ၍ လမ်းမများပေါ် ပြည့်လျှံသွားခဲ့သည်။

“အခုတော့ နိုင်ငံရေးစည်းရုံးမှုတွေကို အံတုဖို့ သူ့ကို နိုင်ငံရေးအရ လုပ်ပိုင်ခွင့်အသစ် ပေးလိုက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေး အခြေအနေ၊ ကုန်ဈေးနှုန်းနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး ဂရုတစိုက် လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ ဆာအိကို တောင်းဆိုထားပါတယ်” ဟု သမ္မတကို ထောက်ခံသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် နာဆီယာ (Naceur) ဆိုသူက ရိုက်တာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရသည့် လွှတ်တော်ထဲတွင် အတိုက်အခံဖြစ်သော ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့စည်းထားသည့် အင်အားအကြီးဆုံး ပါတီ ဖြစ်သည့် အစ္စလာမ္မစ် အင်နာဒါပါတီကတော့ “ဆာအိသည် အလုံးစုံ အာဏာ ဆုတ်ကိုင်လိုက်ခြင်းအတွက် လူကြိုက်များမှု ကျောထောက်နောက်ခံ ပြုပေးခြင်းကို အရယူရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ကြောင်း” စွပ်စွဲခဲ့ပြီး သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ဖို့ တောင်းဆိုခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဘရပ်ဆဲလ် ဇူလိုင် ၂၆

ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) အုပ်စုဝင် နိုင်ငံများသည် ရုရှားသဘာဝ ဓာတ်ငွေ့အပေါ် မှီခိုအားထားနေရခြင်းမှ ဖြတ်တောက်နိုင်ရန် အတွက် ဘုံအခြေခံအချက်ကို ရေးဆွဲနိုင်ရေး ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် ကြိုးစား ရုန်းကန်နေကြရကြောင်း အေပီသတင်းမှာ ဖော်ပြ ထားသည်။

ထို့နောက် မော်စကို (ရုရှား)၏ လောင်စာ ရင်းမြစ် အထောက်အပံ့ကို ကျောခိုင်းတော့မည်ဖြစ်၍ စွမ်းအင်သုံးစွဲမှု အနေအထား သတိထားကြရန် နှိုးဆော်ခဲ့ကြောင်း အေပီက ဆက်လက်ရေးသားထားသည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်သည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ၎င်းအပေါ် ပိတ်ဆို့ ဒဏ်ခတ်မှုများကို လျှော့ချရန် (သို့မဟုတ်) အခြား နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်များကို အထမြောက်စေရန်အတွက် EU ကို ဓာတ်ငွေ့ဖြင့် ဖိအားပေးဖို့ ဦးတည်လာခဲ့သည်။

ရုရှားဘက်မှ ဓာတ်ငွေ့ဖြတ်တောက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်လာခြင်းသည် အကြမ်းဖက်မှုပုံစံ တစ်မျိုးဟု ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ခေါ်ဆိုလိုက်ပြီး မော်စကိုအပေါ် ပိုမိုတင်းကျပ်စွာ ပိတ်ဆို့သွားကြခြင်းဖြင့် တုံ့ပြန်ကြရန် ဥရောပနိုင်ငံများကို ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

လာမည့် လများအတွင်း EU ဓာတ်ငွေ့သုံးစွဲမှု ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ပြတ်တောက်မည့် အရေးအတွက် အစီအစဉ်များ ချမှတ် ဆွေးနွေး ရန် အရေးပေါ် အစည်းအဝေး အကြိုအဖြစ် ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် သံတမန်များ ခေါင်းချင်းဆိုင်ခဲ့ကြသည်။

EU ခေါင်းဆောင်များ ဓာတ်ငွေ့အရေး ခေါင်းချင်းဆိုင်(GETTY IMAGES)

ထို့နောက် ဇူလိုင် ၂၆ ရက် (ယနေ့) ညပိုင်းတွင် EU ၂၇ နိုင်ငံစလုံးမှ သံတမန်များ ညှိနှိုင်းတိုင်ပင်၍ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ကြားဝင် ဆောင်ရွက်ရမည့် အနေအထားဖြင့် အပေးအယူတစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်လာရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

“အခုလောလောဆယ်တော့ ဆွေးနွေးနေကြတုန်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု အမည်မဖော်လိုသူ EU အကြီးတန်း သံတမန်တစ်ဦးက အေပီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

EU သည် မကြာခင် ကျရောက်တော့မည့် ဆောင်းရာသီတွင် ပြင်းထန်သော ဥရောပ အအေးဒဏ်ကြားမှ ရုရှား၏ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့ကို အပြည့်အဝ ဖြတ်တောက်ထားရန် ကြိုးစားရုန်းကန်နေသည်။ အထူးသဖြင့် ဂျာမနီနိုင်ငံမှ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ကို ရုရှားဓာတ်ငွေ့ မှီခိုနေရခြင်းမှ ချန်လှပ်ထားနိုင်ရေး ဦးတည် ကြိုးစားနေသည်။

သို့သော် ရုရှားဓာတ်ငွေ့အား အနည်းငယ်သာ မှီခိုရသည့် စပိန်နှင့် ပေါ်တူဂီကဲ့သို့ EU နိုင်ငံအချို့ကတော့ ၎င်းတို့၏ ပြည်သူ များ ကြီးကြီးမားမား ဖြတ်တောက်ခံရခြင်းကြောင့် အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်စေမည်ကို မလိုလားကြပေ။

ရုရှားသည် ယခုအချိန်အထိ EU နိုင်ငံပေါင်း ဆယ်ဂဏန်းအထိ ဓာတ်ငွေ့ဖြတ်တောက်ခြင်း (သို့မဟုတ်) ပေးပို့မှုလျှော့ချခြင်း များ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ဂျာမနီသို့ ပေးပို့နေသော အဓိကဓာတ်ငွေ့ ပိုက်လိုင်းတစ်ခုမှ ယခု သီတင်းပတ်အတွင်း ပို့လွှတ်မှုပမာဏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချသွားမည်ဟု ရုရှားနိုင်ငံက ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ Nord Stream 1 ပိုက်လိုင်းသည် ဆောင်းရာသီ၌ ဥရောပဓာတ်ငွေ့ သိုလှောင်မှုပမာဏ ဖြည့်ဆည်းရမည့် အခက်အခဲ ကို ပြေစေမည့် နည်းလမ်းများကို EU သံတမန်များ ဆွေးနွေး ငြင်းခုံနေကြသည်။

Source: AP

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇူလိုင် ၂၅

ယူကရိန်းသို့ ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် အနောက်နိုင်ငံများက ရုရှားနိုင်ငံကို ပိတ်ဆို့ အရေးယူခဲ့နေပြီးနောက် ရုရှားရေနံတင်ပို့မှု ဈေးနှုန်း ကျဆင်းသွားခဲ့သော်လည်း နှစ်လအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရေနံစိမ်းအများဆုံး တင်ပို့သူမှာ မော်စကို(ရုရှား) ဖြစ်လာ ခဲ့ကြောင်း စင်ကာပူမီဒီယာ စထရိတ်မ်တိုင်းမ်က ဇူလိုင် ၂၅ ရက် (ယနေ့) ရက်စွဲဖြင့် ရေးသားဖော်ပြသည်။

ထို့နောက် ရုရှား၏ တင်ပို့မှု ပမာဏမှာ ဆော်ဒီအာရေဗျကိုပင် ကျော်လွန်သွားခဲ့ကြောင်း စထရိတ်မ်တိုင်းမ်က ဆက်လက် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။ ထိုသို့ ရေနံဈေးကွက် အခြေအနေမှာ အာရှဝယ်လက်များကြားတွင် စိတ်ဝင်စားမှု တိုးလာစေ ခဲ့သည်။

ယခင်လ၌ တရုတ်သည် ရုရှားထံမှ ရေနံစိမ်းတန်ချိန် ၇ ဒသမ ၃ သန်း တင်သွင်းခဲ့ရာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အလားတူ ကာလထက် ၉ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာခဲ့ကြောင်း ကိုင်ရှီ (Caixin) အထွေထွေ အကောက်ခွန်စီမံဌာနမှ အချက်အလက်များအရ သိရ သည်။

တရုတ်ပြည်တွင်းသို့ ရေနံစိမ်းတင်ပို့မှုမှာ ပြီးခဲ့သည့် မေလတွင် တန်ချိန် ၈ ဒသမ ၄ သန်းရှိခဲ့ရာ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၅၄ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ခုန်တက်ခဲ့သည်။ မေလနှင့်ဇွန်လအတွင်း ရုရှားရေနံတင်ပို့မှုသည် ယခင်ပုံမှန် ဆော်ဒီအာရေဗျထက် ၇ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၄၄ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး မြင့်သွားခဲ့ကြောင်း စာရင်းဇယားများက ပြသနေသည်။

ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ် (AFP)

မူလက ဆော်ဒီသည် တရုတ်သို့ ရေနံစိမ်း အများဆုံး တင်ပို့သူဖြစ်ပြီး ရုရှားက ဒုတိယနေရာသာ လိုက်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၏ ပထမနှစ်ဝက်အထိ ဆော်ဒီသည် တရုတ်သို့ ရေနံတင်ပို့မှု အများဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနှင့် စစ်ဖြစ်နေစဉ်အတွင်း အနောက်အုပ်စု ပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ရုရှားရေနံဈေး ထိုးကျသွားခဲ့ရာ တရုတ်က ရုရှားထံမှ လျင်မြန်စွာ အဝယ်မြှင့်တင်ခဲ့ကြောင်း ကုန်စည်ဈေးကွက် သတင်းအချက်အလက် စုဆောင်းတင်ပြသည့် JCL လုပ်ငန်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ရုရှားရေနံ၏ ပျမ်းမျှဈေးနှုန်းမှာ ဇွန်လတွင် တစ်စည်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉၄ ဒသမ ၆၀ ရှိခဲ့ပြီး ဆော်ဒီရောင်းပေးနိုင် သည့် ဈေးအောက် ၁၈ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ချိုသာသွားခဲ့သည်။ အဆိုပါ နှုန်းသည် ဒုတိယလအတွက် ဆက်တိုက် ကျဆင်း လာသည့် ပေါက်ဈေးဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) သည် ရုရှားရေနံစိမ်းနှင့် ရေနံ၊ ဓါတုထုတ်ကုန်များကို တစိတ်တပိုင်း ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်ခဲ့ရာ ရုရှားထံမှ ရေနံ သုံးပုံနှစ်ပုံခန့် ဆက်လက်ဖြတ်တောက်မည်ဟု ပြောကြားထားသည်။

သို့ဖြစ်၍ ရုရှားသည် ၎င်း၏ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကို ဥရောပမှ အာရှသို့ တင်ပို့ရာတွင် အဓိကအားဖြင့် အိန္ဒိယနှင့်တရုတ်တို့ကို ပြန်လည်ဦးတည်လျက် အားထားနေရပြီ ဖြစ်သည်။

CNI International News

ကိုလံဘို ဇူလိုင် ၂၅

သီရိလင်္ကာသမ္မတဟောင်းကို ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခဲ့သဖြင့် ဖမ်းဆီးပေးရန် စင်ကာပူရှေ့နေချုပ်ထံသို့ ပြစ်မှုကြောင်းဆိုင်ရာတိုင်ကြားချက်တစ်ရပ်ကို လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ဇူလိုင် ၂၄ ရက်တွင် ပေးပို့တိုင်ကြားခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ပုဒ်၌ တွေ့ရသည်။

သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာရာဂျာပက်ဆာသည် ၎င်းနိုင်ငံ၏စီးပွားရေးပြိုလဲမှုကြောင့် ရာထူးမှအဖယ်ရှားခံခဲ့ရပြီး ယခုလ အစောပိုင်းတွင် စင်ကာပူနိုင်ငံအတွင်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ပြီးဆုံးခဲ့သော သီရိလင်္ကာ ပြည်တွင်းစစ်၌ ကာကွယ်ရေးအတွင်းဝန်အဖြစ်လည်း တာဝန်ယူခဲ့ဖူးသည်။

တောင်အာဖရိက နိုင်ငံအခြေစိုက် အကျိုးအမြတ်မယူသော ဖောင်းဒေးရှင်း၏ စီမံခန့်ခွဲမှု အောက်ရှိ နိုင်ငံတကာ အမှန်တရား နှင့်မျှတမှုစီမံချက် (ITJP) အရ သီရိလင်္ကာ သမ္မတဟောင်းကို ချက်ချင်းဖမ်းဆီးပေးရန် တောင်းဆိုထားသည့် တိုင်ကြားချက် ကို ၎င်းဖောင်ဒေးရှင်းအဖွဲ့၏ ရှေ့နေများက တိုင်ကြားခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသား တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

သမ္မတဟောင်း ဂိုတာဘာယာ ရာဂျာပက်ဆာသည် ဂျနီဗာကွန်ဗန်းရှင်းပါ သဘောတူညီချက်များကို ပြင်းထန်စွာ ချိုးဖောက်ခဲ့ ကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ၎င်း၏ ချိုးဖောက်မှုများသည် စင်ကာပူသို့ ယခုလာရောက် စွဲချက်တင်သည့် စစ်ရာဇဝတ်မှု မြောက်သည့် လုပ်ရပ်များဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါ တိုင်ကြားချက်ထဲတွင် စွပ်စွဲထားသည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ဆိုးရွားစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့၍ ပြည်တွင်းရှိ ပြည်သူ ၂၂ သန်းတို့သည် ဆေးဝါး၊ လောင်စာဆီနှင့် အစားအစာများ အပါအဝင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အသုံးအဆောင်များ ပြတ်လပ်မှုကြားထဲတွင် ကြိုးစား ရုန်းကန်နေရသည်။

လပေါင်းများစွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော ဆန္ဒပြမှုများသည် ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ် ၂ ခုစလုံးတွင် နိုင်ငံကို အုပ်စိုးခဲ့သည့် ရာဂျာပက်ဆာ နိုင်ငံရေး မိသားစုအပေါ် ဒေါသများ ပုံကျခဲ့ကြသည်။

“စီးပွားရေး ချွတ်ခြုံမှုကနေ အစိုးရတစ်ရပ် ပြုတ်ကျတာ မြင်တွေ့ခဲ့ရပေမယ့် သီရိလင်္ကာ အကျပ်အတည်းကတော့ ဆယ်စုနှစ် ၃ ခု (ဒါမှမဟုတ်) အဲဒီထက်ပိုဆိုးမယ့် ဖွဲ့စည်းပုံဖြစ်တည်ပုံကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုတွေ၊ ပြစ်ဒဏ် တွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်” ဟု ITJP အဖွဲ့၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ယာစမင်ဆိုခါက ပြောကြားခဲ့သည်။

“အခု ကျမတို့ တိုင်ကြားချက်ဟာ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနဲ့ စီးပွားရေး စီမံခန့်ခွဲမှု အလွဲတွေသာမကဘဲ လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် ကို ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့အပေါ် တာဝန်ခံစေဖို့လည်း အသိအမှတ်ပြုပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဂျကာတာ၊ ဇူလိုင် ၂၅

လွန်ခဲ့သော ၅ နှစ်အတွင်း တရုတ်စစ်တပ်၏ ရန်လိုခြိမ်းခြောက်မှု ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး သိသိသာသာ အန္တရာယ် များလာကြောင်း အမေရိကန် ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များ၏ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မက်ခ်မိုင်လီ (Mark Milley) က အင်ဒိုနီရှားနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိစဉ် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မက်ခ်မိုင်လီသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ် ခရီးစဉ်အဖြစ် အင်ဒိုနီရှားနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့်အခြားသော မိတ်ဖက်တပ်ဖွဲ့များကို ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း တရုတ်လေယာဉ်နှင့် သင်္ဘောများက ကြားဖြတ် ဟန့်တားမှု အကြိမ်အရေအတွက်သည် ထင်ရှားပေါ်လွင်စွာ တိုးလာခဲ့ပြီး ဘေးကင်းလုံခြုံမှုဆိုင်ရာ အပြန်အလှန် တုံ့ပြန်အချက်ပြမှု အရေအတွက်လည်း အလားတူ အချိုးအစားအတိုင်း တိုးပွားလာသည်ဟု မက်ခ်မိုင်လီက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ပြောချင်တဲ့သတင်းစကား (မက်ဆေ့ချ်)ကတော့ ဒီဒေသမှာ တရုတ်စစ်တပ်ဟာ လေကြောင်းနဲ့ ပင်လယ် ရေကြောင်းမှာ သိသိသာသာ ပိုပြီး ပြင်းထန်လာတယ်ဆိုတာပါ” ဟု မိုင်လီက ပြောကြားခဲ့သည်။ တရုတ်နှင့် အမေရိကန်အပါအဝင် ဒေသတွင်းရှိ အခြားနိုင်ငံများအကြား အပြန်အလှန်ဆက်ဆံရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ကောက်ယူပြုစုထားကြရန် ၎င်း၏ဝန်ထမ်းများကို မကြာသေးမီကပင် မိုင်လီက တာဝန်ပေးခဲ့သည်။

 အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဂျကာတာမြို့ရှိ အင်ဒိုနီးရှားစစ်ဌာနချုပ်၌ အမေရိကန်ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မက်ခ်မိုင်လီ(ယာ)နှင့် အင်ဒိုနီးရှားတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ် အန်ဒိကာ ပါခါစ(ဝဲ) တို့နှစ်ဦးမှ ဂုဏ်ပြုတပ်ဖွဲ့ဝင်များအား အလေးပြုနေကြစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ပစိဖိတ်ဒေသ၌ တရုတ်ဩဇာကြီးထွားလာမှုကို တန်ပြန်သည့်အနေဖြင့် ဒေသတွင်းရှိ နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေး ခိုင်မာလာအောင် အမေရိကန်က နှစ်ဆတိုး၍ ကြိုးပမ်းနေချိန်၌ မိုင်လီ၏ ယခုကဲ့သို့သဘောထားမှတ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ အမေရိကန်သည် အဆိုပါဒေသတွင်း၌ ၎င်း၏ရပ်တည်မှုနှင့် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။

ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် တရုတ်၏ အရှိန်အဟုန်ဖြင့်ခြိမ်းခြောက်လာမှုနှင့် အမေရိကန်အပေါ် ဦးတည်၍ ရေရှည် လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်လာခြင်းတို့ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားထားသည်။

မိုင်လီ၏ယခုခရီးစဉ်သည် တရုတ်၏ခြိမ်းခြောက်မှုများအပေါ် သိသာထင်ရှားစွာ အာရုံစိုက်ထားပြီး လာမည့် သီတင်းပတ်၌လည်း ဩစတြေးလျနိုင်ငံတွင် အင်ဒို-ပစိတ်ဖိတ် ကာကွယ်ရေးအကြီးအကဲများ အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

ယင်းအစည်းအဝေးတွင် တရုတ်စစ်ရေးတိုးမြှင့်လာမှုနှင့် လွတ်လပ်ပွင့်လင်းပြီး ငြိမ်းချမ်းသော ပစိဖိတ်ဒေသ ဖြစ်ရေး ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်သည့်အကြောင်းအရာများကို အမေရိကန်ဘက်မှ ဆွေးနွေးသွားမည်ဟု အေပီ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၂၅

နှစ်ရှည်လများ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ကိုဂျင်မီနှင့် လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဖြိုးဇေယျာသော်၊ အခြားသူ နှစ်ဦးတို့ကို နစက-က သေဒဏ်စီရင်(ကွပ်မျက်)လိုက်ကြောင်း ယနေ့(ဇူလိုင် ၂၅ ရက်)တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့မှုအပေါ် ကုလသမဂ္ဂ (UN) ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် တွမ်အင်ဒရူး (Tom Andrews)က အပြစ်တင် ရှုတ်ချလိုက်သည်။

“မြန်မာ့မျိုးချစ်တွေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ဒီမိုကရေစီရေး စွမ်းစွမ်းတမံ ကြိုးပမ်းသူတွေကို စစ်အစိုးရက ကွပ်မျက်လိုက်တဲ့ သတင်းအတွက် ကျနော် နာကျင်ခံပြင်းစိတ်နဲ့အတူ ကြေကွဲဝမ်းနည်းမိပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်တွေရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်မှုတွေရဲ့ သားကောင်တွေဖြစ်ရတဲ့ သူတို့ရဲ့မိသားစုတွေ၊ မိတ်ဆွေတွေ၊ ချစ်ခင်သူတွေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေဆီကို ကျနော့်ရဲ့ စာနာထောက်ထားကြောင်း သတင်းစကား ပါးလိုက်ပါတယ်” ဟု UN အထူးကိုယ်စားလှယ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုဂျင်မီနှင့်ဖြိုးဇေယျာသော်တို့ကိုတွေ့ရစဉ်

“ဒီပုဂ္ဂိုလ်တွေကို နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေကို ချိုးဖောက်ပြီး အယူခံဝင်ခွင့် မရှိဘဲ၊ ဥပဒေအကြံပေး မပါဘဲ စစ်ခုံရုံးက စီရင်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ယုတ်မာတဲ့ လုပ်ရပ်တွေက နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းအတွက် အချိုးအကွေ့တစ်ခု ဖြစ်ရမယ်။ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူဖို့ ဆန္ဒသဘောထား မထုတ်ဖော်ခင်မှာ စစ်အစိုးရက ဘာတွေ လုပ်ရ မှာလဲလို့ မေးခွန်းထုတ်စရာ ရှိပါတယ်”ဟု ၎င်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဆန္ဒပြသူများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်နှင့် စနစ်တကျ ဖိနှိပ်ခြင်း၊ ကျေးရွာတစ်ခုလုံးကို ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ တိုက်ခိုက်မှုများ၊ အတိုက် အခံ ခေါင်းဆောင်များကို ကွပ်မျက်ခြင်းများသည် အာဆီယံ၏ အချက် ၅ ချက်ကို နစကမှ ပြက်ရယ်ပြုပြီး အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် တာဝန်ယူထားတဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ပန်ကြားချက်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပယ်ချလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတကာအနေဖြင့် နစကအပေါ် ပြင်းထန်သော တုံ့ပြန်မှုများကို ဆောင်ရွက်၍ အရေးယူသင့်ကြောင်း ၎င်းက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

“တကယ်စင်စစ်မှာတော့ ကုလသဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအားလုံးနှင့်အတူ အာဆီယံကလည်း ဒီလိုရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို အရေးယူမှုမျိုး လုပ်ရမယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI International News

ဘာမာကို၊ ဇူလိုင် ၂၃

အနောက်အာဖရိက၊ မာလီနိုင်ငံ၊ ဘာမာကိုမြို့တော် အပြင်ဘက်ရှိ ကီတီစစ်စခန်းကို ဂျီဟက်ဝါဒီ သူပုန်များက တိုက်ခိုက် ခဲ့ကြောင်း အာဏာရ စစ်အစိုးရမှ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။

ပြည်တွင်း၌ အကြီးဆုံး စစ်စခန်းဖြစ်သော ကီတီသည် ၁၀ စုနှစ် တစ်ခုကျော်ကြာ သူပုန်ထမှုအတွင်း ယခု ပထမဆုံးအကြိမ် အစွန်းရောက် သူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်ခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

နံနက် ၅ နာရီခန့်အတွင်း စခန်းအတွင်း ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ တင်ထားသည့် ယာဉ်နှစ်စီး ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း မာလီစစ်တပ်က သတင်းထုတ်ပြန်သည်။

“မာလီစစ်တပ်သည် ကီတီစခန်း အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို ထိရောက်စွာ တုံ့ပြန်နိုင်ခဲ့ရာ ဂျီဟက်သူပုန် ၇ ဦးသေဆုံး၍ ၈ ဦးကို ဖမ်းဆီးထားကြောင်း” အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မာလီ စစ်တပ်က ရဲဘော်များ (AP)

“အကြမ်းဖက်သူပုန်တွေက စစ်စခန်း အဝင်ဝမှာ ရပ်ထားတဲ့ ကားတွေကို အရင်ဖောက်ခွဲပြီးတော့ စခန်းထဲကို ပစ်ခတ်ခဲ့ပါ တယ်” ဟု အမည်မဖော်လိုသူ မာလီတပ် အရာရှိတစ်ဦးက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“နောက်ထပ် ဂျီဟက်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့လည်း စခန်းထဲကို ခြေလျင် ဝင်လာကြတယ်။ စခန်းထဲမှာ ရပ်ထဲက ကားတွေကို မီးရှို့တယ်။ စစ်တပ်ပိုင် ကားနှစ်စီးကိုလည်း ခိုးမောင်းသွားတယ်” ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇူလိုင် ၂၁ ရက်၌ ကီတီစခန်းကို သူပုန်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်အထိ ပစ်ခတ်မှုများ ရှိနေခဲ့သည်။

အခြား သီးခြား ဖြစ်စဉ်တစ်ခုမှာ ဂျီဟက် အစွန်းရောက် သူပုန်များက ဘာမာကိုမြို့တော်၏ မြောက်ဘက် ၃၇ မိုင်အကွာ ကိုလိုကာနီဒေသရှိ ရဲစခန်းတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုတိုက်ခိုက်ခံရခြင်းကြောင့် မာလီအစိုးရဘက်မှ နှစ်ဦးသေဆုံး ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မာလီ စစ်တပ်က ရဲဘော်များ (AP)

အဆိုပါ ကီတီစစ်စခန်းတွင် မာလီအာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး အက်စီမီဂိုတာ မကြာခဏ နေထိုင် လေ့ရှိသည်။ ၎င်းသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် အာဏာသိမ်းမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။

အယ်လ်ကိုင်းဒါးနှင့် အစ္စလမ္မစ်နိုင်ငံတော်(အိုင်အက်စ်)တို့နှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် အဆိုပါ ဂျီဟက် သူပုန်များသည် မာလီနိုင်ငံ တွင်လည်း ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုကြာအောင် ထကြွသောင်းကျန်း နေခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ဒေသများကို ၎င်းတို့က အများ ဆုံး တိုက်ခိုက်လေ့ ရှိခဲ့သော်လည်း မကြာသေးမီက ၎င်းတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများမှာ နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းသို့ ရွေ့လျားလာခဲ့သည်။ သို့ဖြင့် ၎င်းတို့လှုပ်ရှားမှုများမှာ မြို့တော်ဘာမာကိုနှင့် နီးကပ်လာခဲ့သည်။

ယခင် သီတင်းပတ်၌ ဘာမာကိုမြို့ အပြင်ဘက် ၃၇ မိုင်အကွာရှိ စစ်တပ် စစ်ဆေးဂိတ်တစ်ခုကို သေနတ်သမားများ ဝိုင်းဝန်း တိုက်ခိုက်ခဲကြရာ အနည်းဆုံး လူ ၆ ဦးသေဆုံးပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း မာလီအစိုးရတာဝန်ရှိသူများက ပြော ကြားခဲ့ကြသည်။
ထိုတိုက်ခိုက်မှုအတွက် မည်သည့်အဖွဲ့ကမှ ၎င်းတို့လက်ချက်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခြင်း မရှိသော်လည်း JNIM ဟု ထင်ရှားသည့် အယ်လ်ကိုင်းဒါးနှင့် ဆက်နွှယ်သော အဖွဲ့ဖြစ်ပုံရသည်။

မာလီနိုင်ငံသည် ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကတည်းက အစ္စလမ္မစ်အစွန်းရောက် ဂျီဟက်ဝါဒီ သူပုန်များ၏ ထကြွသောင်းကျန်းမှုကို ထိန်းချုပ် နိုင်ရန် ရုန်းကန်နေခဲ့ရသည်။ ၎င်းသူပုန်များသည် မာလီနိုင်ငံ၏မြောက်ပိုင်း မြို့များကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်း တွင် ပြင်သစ်ဦးဆောင်သော စစ်ဆင်ရေးအကူအညီကြောင့် ဆုတ်ခွာထွက်ပြေးသွားခဲ့ကြသည်။

Source: AP