CNI International News

ဝါဂါဒူဂူ၊ ဇွန်လ ၂၅

သူပုန်များအပေါ် စစ်ဆင်ရေးမစတင်မီ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် အရှေ့တောင်ပိုင်းဒေသခံအရပ်သားများ ဘေးလွတ်ရာ တိမ်းရှောင်နေကြရန် ဘာကီနာဖာဆိုစစ်တပ်က သီတင်းနှစ်ပတ်ကြာ အချိန်ပေးထားကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ယခု ဇွန်လ ၁၁ ရက်၌ သူပုန်များ၏ အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် အရပ်သား ၁၀၀ ထက်မနည်းသေဆုံးပြီး ထောင်နှင့်ချီ၍ နေအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ရသဖြင့် အထက်ပါအတိုင်း စစ်တပ်က ဘေး လွတ်ရာ ကြိုတင်တိမ်းရှောင်နေကြရန် အမိန့်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အနောက်အာဖရိကဒေသရှိ ဘာကီနာဖာဆိုနာနိုင်ငံ၏ စစ်တပ်သည် အရပ်သားများအပေါ် ကျရောက်မည့် အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ရန်အတွက် စစ်ရေးဇုန်နှစ်ခုမှ အဆောတလျင်ထွက်ခွာကြဖို့ ယခုသီတင်းပတ်၌ အမိန့် ထုတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် မည်မျှကြာအောင် တိမ်းရှောင်ရမည် (သို့မဟုတ်) မည်သည့်နေရာသို့ တိမ်းရှောင် ရမည်တို့ကိုမူ ယင်းအမိန့်၌ မဖော်ပြထားပေ။

စစ်ရေးဇုန်များထဲမှ တစ်ခုသည် မြောက်ပိုင်းခရိုင် ဆိုရန် (Soum) ဒေသဖြစ်သည်။ ယင်းဒေသသည် အိမ်နီးချင်း မာလီနိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေပြီး ခန့်မှန်းခြေ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၂,၀၀၀ (၇၇၂ စတုရန်းမိုင်) ကျယ်ဝန်း သော ကျေးလက်ဒေသဖြစ်သည်။

အခြားစစ်ရေးဇုန်သည် ဘီနင်နိုင်ငံနှင့် ထိစပ်နေသော တောင်ဘက်နယ်စပ်ဒေသဖြစ်ပြီး ၁၁,၀၀၀ စတုရန်း ကီလိုမီတာ (၄၂၄၇ စတုရန်းမိုင်) ခန့် ကျယ်ဝန်းလျက် နယ်မြေအစိတ်အပိုင်းအတော်များများမှာ အမျိုးသား ဥယျာဉ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။

ဘာကီနာဖာဆိုစစ်တပ် တင့်ကားများကိုတွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ- Getty)

“ဘေးကင်းတဲ့ဇုန်တွေထဲကို ရွှေ့ဖို့က ၁၄ ရက်လောက် ကြာလိမ့်မယ်” ဟု ဘာကီနာဖာဆိုစစ်တပ်၏ ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူ ယက်ဒီဒီးယားဘာမွာနီ (Yves Didier Bamouni) က ဇွန်လ ၂၄ ရက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြား ခဲ့သည်။

“မိတ်ဆွေနှင့် ရန်သူကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စေဖို့ အင်မတန်အရေးကြီးပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သော်လည်း အသေးစိတ်အချက်အလက်များ ထုတ်ဖော်ခြင်းမရှိပေ။
နိုင်ငံ၏ဧရိယာ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ ဘာကီနာဖာဆိုအာဏာပိုင်များက ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ကြောင်း၊ ကျန်ရှိ သည့်ဧရိယာအားလုံးမှာ အစိုးရထိန်းချုပ်မှု၏ပြင်ပသို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ လုံခြုံရေး၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာပြဿနာများ၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ဘေးရှောင်သူများကို အစိုးရက ပံ့ပိုးပေးမည်ဟု စစ်တပ်သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသော်လည်း ဘေးလွှတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းစေလိုသည့် လျာထားသောနေရာများ၌ လူဦးရေ မည်မျှ ခိုလှုံနိုင်မည်ဟု မသိရှိရကြောင်း ရိုက်တာ သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရိုက်တာက ဆက်သွယ်မေးမြန်းချက်ကိုလည်း ဘာကီနာဖာဆို အစိုးရက ချက်ချင်းတုံ့ပြန်ဖြေကြားခြင်း မရှိပေ။

ဘာကီနာဖာဆိုနိုင်ငံသည် အနောက်အာဖရိကဒေသတွင်း၌ သူပုန်များ ဆက်တိုက်နှိမ်နင်းနေရဆဲဖြစ်သည်။ သူပုန်အဖွဲ့အချို့သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက အယ်လ်ကိုင်းဒါးနှင့် အိုင်အက်စ်စစ်သွေးကြွများကို ချိတ်ဆက် ထားသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကွီတို၊ ဇွန်လ ၂၅

ပြည်လုံးကျွတ် သပိတ်ဆင်နွှဲရန် ဦးဆောင်နေသည့် ဌာနေတိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်သည် နိုင်ငံ့အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း အီကွေဒေါသမ္မတက ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် စွပ်စွဲလိုက်သည်။

သပိတ်မှောက် ဆန္ဒပြခြင်းများမှ ပေါ်ပေါက်လာမည့် အကြမ်းဖက်မှုများကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် တရားရေးဆိုင်ရာ ယန္တရား အားလုံးကို သုံးသွားမည်ဟုလည်း အီကွေဒေါသမ္မတ တစ်ဆက်တည်း သတိပေးခဲ့သည်။

ရုပ်သံလိုင်းမှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော မိန့်ခွန်းထဲတွင် သမ္မတ ဂွဲလာမိုလက်ဇိုက “ဌာနတိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုခေါင်းဆောင် လီယိုနီဒက်အီဇာ အနေဖြင့် လက်ရှိအစိုးရကို ဖြုတ်ချရန် ဦးတည် ကြိုးစားနေကြောင်း” အတိ အလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် တိုင်းရင်းသားများ၏ ၁၃ ရက်မြောက် ဆန္ဒပြပွဲများ အဆုံးသတ်ရေး ဆွေးနွေးမှုတွင် မိမိပါဝင်လိုသည့် ဆန္ဒရှိကြောင်း သမ္မတလက်ဇိုက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“အခု အကြမ်းဖက် ဆန္ဒပြနေတဲ့သူတွေရဲ့ ရည်ရွယ်ချက် အစစ်အမှန်က အာဏာသိမ်းဖို့ ဦးတည်နေတယ်ဆိုတာ သက်သေပြ နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အီကွေဒေါမှာ ဒီမိုကရေစီအရေး မတည်မငြိမ်ဖြစ်အောင် အခုလို ကြိုးစားနေတဲ့အပေါ် သတိပေးတဲ့ အကြောင်း နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကိုလည်း ပန်ကြားလိုပါတယ်” ဟု လက်ဇိုက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အီကွေဒေါ သမ္မတ ဂွဲလာမိုလက်ဇို (Reuters)

“မစ္စတာအီဇာ(တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်) က အခြေအနေကို မထိန်းနိုင်တော့ဘူးဗျ။ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်တဲ့သူတွေ လက်ထဲ ရောက်ပြီး အကြမ်းဖက်မှု ထိုးဖောက်လာပြီ” ဟု ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဓါတ်ဆီဈေးနှုန်းကို ၄၅ ဆင့်မှ ၂ ဒသမ ၁၀ ဒေါ်လာအထိသာ သတ်မှတ်ပေးရန်၊ စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်များ ဈေးနှုန်းထိန်းရန် နှင့် ပညာရေးဘတ်ဂျက် ပိုမိုထုတ်ပေးရန် စသည့် တောင်းဆိုချက်များဖြင့် ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် စတင်ခဲ့သော ဆန္ဒပြပွဲများကို တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ဖက်ဒရယ်ကောင်စီက ဦးဆောင်ခဲ့သည်။

တောင်အမေရိကတိုက်တွင် တည်ရှိသော အီကွေဒေါနိုင်ငံတွင် မြောက်ဘက်နှင့် အလယ်ပိုင်းရှိ ပြည်နယ် ၆ ခုတွင် ဆန္ဒပြပွဲ များ အထူးပြင်းထန်လာခဲ့သည်။

ကွီတိုမြို့တော်ရှိ အမျိုးသားလွှတ်တော်အနီး ဆန္ဒပြပွဲ၌ ပါဝင်ခဲ့သူတစ်ဦးမှာ ရင်ဘတ်နှင့်ဝမ်းဗိုက် ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း၊ အခြား ဒဏ်ရာရသူပေါင်း ၁၀၀ ခန့်ရှိကြောင်း ဖက်ဒရယ်ကောင်စီက ဇွန်လ ၂၃ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြသူများ၏ တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် အချို့လည်း ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း အီကွေဒေါရဲက တွစ်တာ လူမှုကွန် ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပါချက်တစ်ဟု ထင်ရှားသည့် ဖက်ဒရယ်ကောင်စီအဖွဲ့ချုပ်မှ နိုင်ငံရေးဝါဒရေးရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူး မာလွန်ဆန်တီ (Marlon Santi) က “ယခု ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုများသည် ကျနော်တို့၏ ရုန်းကန်မှု စိတ်ဓာတ်ဟု ယုံကြည်သဖြင့် အစိုးရက တိုင်းရင်းသား များ၏ တောင်းဆိုချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာပေါ်တွင် တောင်းဆိုသည်” ဟု ရေးသားလွှင့်တင်ခဲ့ သည်။

Source: AP

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဇွန်လ ၂၄

ဆတ်ဆတ်ထိမခံသည့် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီအကြောင်း စာအုပ်များ ရောင်းချမှုကြောင့် ၅ လကြာ အဖမ်းခံရဖူးသူ ဟောင်ကောင် စာအုပ်ပိုင်ရှင် လမ်ဝင်ကီးအတွက် ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်လာဖို့ အကြောင်းပြချက်က ခိုင်ခိုင်လုံလုံဖြစ်နေသည်။

ဟောင်ကောင်မှ မိုင် ၄၀၀ သာဝေးသည့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသည် ပထဝီဝင် အနေအထားသာမက ဘာဘာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှု အရပါ နီးစပ်လွန်းလှသည်။
ဟောင်ကောင် သားများအတွက် ၎င်းတို့မွေးရပ်မြေတွင် ပျောက်ဆုံးသွားသည်မှာ ကြာမြင့်ပြီဖြစ်သည့် လွတ်လပ်ခွင့် အရသာ ကို ထိုင်ဝမ်ကျွန်းရောက်မှ တွေ့ထိခံစားရလေသည်။

လမ်ဝင်ကီးသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး မြို့တော်တိုင်ပေတွင် သူ့စာအုပ်ဆိုင်ကို ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ ရာ ဟောင်ကောင်မှ ပြောင်းရွှေ့ အခြေစိုက်ခြင်းဟူသော လှိုင်းလုံးတစ်ခု၏ နိဒါန်းဟု ပြော၍ ရသည်။ ဗြိတိသျှကိုလိုနီဟောင်း ဖြစ်သော ဟောင်ကောင်ကျွန်းသည် တရုတ်ဗဟိုအစိုးရနှင့် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ချုပ်ချယ်မှုအောက်တွင် လုံးဝရောက်နေပြီ ဖြစ် သည်။

“ဟောင်ကောင်မှာ ဒီမိုကရေစီမရှိဘူး။ လွတ်လပ်ခွင့်တောင် ပျောက်နေပြီ။ အင်္ဂလိပ်တွေ ဟောင်ကောင်ကို အုပ်ချုပ်နေတုန်း က စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ (ဒါမှမဟုတ်) မဲပေးပိုင်ခွင့်တောင် မရှိဘူးဆိုတာ ဟုတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အင်္ဂလိပ်က ဟောင်ကောင် မှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် နေလို့ရအောင် ထားခဲ့တယ်” ဟု လမ်က အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောခဲ့သည်။

လာမည့် ရက်သတ္တပတ်ဆိုလျှင် ဟောင်ကောင်ကျွန်းကို တရုတ်လက်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခြင်း ၂၅ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည် အဖြစ် ဟောင်ကောင်နှင့် တရုတ်ခေါင်းဆောင်တို့ အထိမ်းအမှတ်တစ်ခုခု ပြုကြမည်ဖြစ်သည်။

ကျွန်းကို လွှဲပြောင်းစဉ်က အချို့က တရုတ်ကို အခွင့်အရေးတစ်ခုပေးဖို့ ဆန္ဒရှိခဲ့ကြသည်။ တရုတ်ကလည်း “တစ်နိုင်ငံ၊ စနစ် နှစ်မျိုး” မူဘောင်အောက်တွင် မြို့တော်ကို အနှစ် ၅၀ တိုင်အောင် အုပ်ချုပ်ပါမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ထိုကတိစကား၏ ဆိုလိုရင်းမှာ ဟောင်ကောင်သည် တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် မပေးနိုင်သည့် ကိုယ်ပိုင်တရားဥပဒေ၊ နိုင်ငံရေး စနစ်နှင့် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို ဆက်ထားပေးမည်ဟူသော သဘောရသည်။

သို့သော် နောက်ပိုင်း ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ဟောင်ကောင်၏ အနောက်တိုင်းပုံစံ လစ်ဘရယ် တန်ဖိုးများနှင့် ပြည်မကြီး၏ အာဏာရှင် နိုင်ငံရေးစနစ်တို့ကြားတွင် တင်းမာမှု တစတစ ကြီးထွားလာခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် အရောက်တွင်တော့ ဒီမိုကရေစီ လိုလားသည့် ဆန္ဒပြပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြင့် အဆုံးစွန်ဆုံး ကြီးထွားလာခဲ့လေသည်။
သည့်နောက်တွင် တရုတ်အစိုးရသည် ဟောင်ကောင်ရှိ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် အခြားသူများကို ဖမ်းဆီးနိုင်မည့် ခြိမ်းခြောက်စရာ တစ်ခုအဖြစ် အမျိုးသားလုံခြုံရေးဥပဒေသစ်ကို ရေးဆွဲချပြလာခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင်၏ မြို့ပြအသွင်အပြင်မှာ မပြောင်းလဲဘဲ ကောင်းဆဲဖြစ်သည်။ ကုန်တိုက်များ စည်စည်ကားကား ဖွင့်ထားပြီး မိုးမျှော်တိုက်များ ဖွေးဖွေးလှုပ်နေသည်။

သို့သော် ယမန်နှစ်က ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းသွားခဲ့သည့် နာမည်ကျော် အနုပညာရှင် ကေစီဝေါင် (Kacey Wong) က “ဟောင် ကောင် တွင် အဖမ်းအဆီး ကြမ်းနေခြင်းနှင့် သူ့ သူငယ်ချင်းများ ယခု ထောင်နန်းစံ နေရသဖြင့် ရတက်မအေးဖြစ်နေရ ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

“အပြင်မှာ ဆိပ်ကမ်း နေဝင်ချိန်က လှနေသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါလေးကိုပဲ ကြည့်ပြီး ခင်ဗျား လွတ်လပ်နေသေးတယ်လို့ ထင်ရင် မှားလိမ့်မယ်။ တကယ်တော့ ခင်ဗျားအတွက် လွတ်လပ်တာ မရှိဘူး။ အစိုးရက ခင်ဗျားကို စောင့်ကြည့်နေတယ်။ လျှို့ဝှက်လိုက်နေပါတယ်” ဟု ကေစီဝေါင်က ပြောသည်။

သူ့အဖို့ ထိုင်ဝမ်တွင် လုံခြုံသည်ဟု ခံစားရသော်လည်း ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသည့် ဘဝမှာတော့ အဆင်ပြေ ချောမွေ့လှသည်တော့ မဟုတ်ပါ။ ဟောင်ကောင်နှင့် ဆင်တူသော်လည်း ထိုင်ဝမ်ရှိ သူ့အိမ် အသစ်ကတော့ သူ့အတွက် သူစိမ်းပြင်ပြင် ဖြစ်နေသလို ခံစားရသည်။ သူသည် ထိုင်ဝမ်ဘာသာစကားဖြစ်သည့် ဖူဂျီယန်ဒေသိယစကားကို ကောင်းကောင်း မပြောတတ်ပေ။

ဟောင်ကောင်ကနေ ထိုင်ဝမ်ကို ရွှေ့ပြောင်းခဲ့တဲ့ ကေစီဝေါင် (AP)

ပြီးတော့ သူရောက်နေသည့် ကျွန်းသည် သူကျောခိုင်း ထွက်ခွာလာခဲ့သည့် ငွေကြေးမြို့တော် ဟောင်ကောင်နှင့် မတူညီသည် က အများကြီး ရှိလေသည်။
ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ပြီးခါစ ၆ လအတွင်း သူသည် ခရီးသွား ဧည့်သည် တစ်ယောက်လိုပင် ဖြစ်နေခဲ့ပြီး မိမိဘာသာ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်ခြင်း၏ အရသာ သတိပြုမိကြောင်း ကေစီဝေါင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“နေရာတွေ၊ လမ်းတွေ၊ လူတွေနဲ့ ဘာသာစကားက အစိမ်းသက်သက်ပဲ။ ကျနော့်တိုက်အောက်က ဆိုင်နဲ့တောင် သိပ်မရင်းနှီး သေးဘူး” ဟု သူက ပြောပြသည်။

လမ်ဝင်ကီး (သို့မဟုတ်) ကေစီဝေါင်တို့ထက် ထင်ရှားသည့် အခြားပြည်ပြေးများသည် နေထိုင်ပုံ စနစ်တစ်ခုကို လမ်းညွှန်စနစ် သစ်တစ်ခု အမှန်ပင် လိုအပ်သည်။ လက်ရှိ လမ်းညွှန်စနစ်ဟောင်းသည် ဒုက္ခသည်များနှင့် ခိုလှုံခွင့် ရှာသူများအတွက် ဥပဒေ (သို့မဟုတ်) အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား မပါသလို အမြဲတမ်းပျူငှာစွာ ကြိုဆိုခြင်း မပါဝင်ပေ။

ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ၎င်း၏ပြည်နယ် အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ကြောင်း အခိုင်အမာ ပြောကြားလာသော ဘေဂျင်းကြောင့် ထိုင်ဝမ်၏ လုံခြုံရေး အန္တရာယ် ပိုများလာခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ပြဿနာကို ပိုမိုရှုပ်ထွေးစေသည်က ဟောင်ကောင်တွင် ဘေဂျင်း၏ ဩဇာ လွှမ်းမိုးမှု ကြီးထွားလာသည့် အကြောင်းတရားလည်း ပါဝင်နေသည်။

ဥပမာအားဖြင့် အစိုးရကျောင်းဆရာများနှင့် ဆရာဝန်များ ကဲ့သို့သော လူပုဂ္ဂိုလ်အချို့သည် ဟောင်ကောင် အစိုးရအတွက် အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖူးသဖြင့် ထိုင်ဝမ်တွင် အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့် ငြင်းပယ်ခံခဲ့ရကြောင်း ဟောင်ကောင် ပြင်ပရောက်သူများအဖွဲ့ (Hong Kong Outlanders) မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး Sky Fung က ပြောပြသည်။
ထိုအဖွဲ့သည် ထိုင်ဝမ်ရောက် ဟောင်ကောင်သူ၊ ဟောင်ကောင်သားများအတွက် ထောက်ခံအားပေးနေသည့် အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

အခြားသူများအတွက်လည်း ပိုမိုတင်းကျပ်သော လိုအပ်ချက်များနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာများ လျှောက်ထား ရာ၌ နှေးကွေးနေသဖြင့် ရုန်းကန်ကြိုးစားနေရသည်။

ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအရ ဟောင်ကောင်သားများနှင့် ထိုင်ဝမ်တို့ ပိုမိုနီးကပ်သော်လည်း ဗြိတိန်နှင့် ကနေဒါတို့ သွား နေလိုလျှင် ပိုမိုရှင်းလင်းသော လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး လမ်းကြောင်းကလည်း အသင့်နေရှိသဖြင့် အချို့က လွန်ခဲ့သည့် တစ်နှစ် အတွင်း ထိုင်ဝမ်ကို ကျောခိုင်း ထွက်ခွာကြရန် ရွေးချယ်ခဲ့ကြပြန်သည်။

သို့ဖြစ်၍ ထိုင်ဝမ်သည် ဟောင်ကောင်မှ ထူးချွန်သူများကို ထိန်းသိမ်းရန် ရွှေရောင် အခွင့်အရေးကို လက်လွတ်သွားကြောင်း ကေစီဝေါင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်အမျိုးသား လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဌာန၏ အဆိုအရ ယမန်နှစ်တွင် ဟောင်ကောင်သား ၁၁,၀၀၀ ခန့် ထိုင်ဝမ်တွင် နေထိုင်ခွင့်ရခဲ့ရာ ထိုအထဲမှ ၁၆၀၀ သည် အမြဲတမ်း နေထိုင်ခွင့်ရခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

တရုတ်၏ ဖြိုခွင်းမှုကို လက်တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့် ယမန်နှစ်တွင် ဟောင်ကောင်နိုင်ငံကူး လက်မှတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများ နေထိုင်ခွင့် လျှောက်ထားသူ လူဦးရေ ၉၇,၀၀၀ ကို ဗြိတိန်နိုင်ငံက ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အတိတ်၏ အရိပ်များကြောင့် တိုက်ရိုက် မလုပ်ပေးနိုင်သည့်တိုင် နေထိုင်ခွင့်ကိစ္စ မပြည့်စုံသော ထိုင်ဝမ်သည် ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများအတွက် ၎င်းတို့အလုပ် ဆက်လုပ်နိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးတော့ ပေးနေသည်။

လမ်ဝင်ကီးသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်၌ တရုတ်လုံခြုံရေးအေးဂျင့်များ၏ ဖမ်းဆီးခံရသော ဟောင်ကောင် စာအုပ်ရောင်းသူ ၅ ဦးထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။

သူသည် ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဘေဂျင်းမြို့၊ တီအန်နန်မင် ရင်ပြင်၌ ဒီမိုကရေစီအရေး ဆန္ဒပြသူများကို သွေးထွက်သံယိုဖြိုခွင်းမှု နှစ်ပတ်လည်နေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ယခုလဆန်း ဇွန်လ ၄ ရက်၌ ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သော အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် တရုတ်ပြည်မကြီး ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများသို့လည်း မကြာခဏ သူ ရောက်လေ့ရှိသည်။

တီအန်နန်မင် အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုအကြောင်း အထိမ်းအမှတ်ပွဲကို မကြာသေးမီ ကာလအထိ ဟောင်ကောင်နှင့် မကာအို ကျွန်းတို့တွင် ပိတ်ပင်တားဆီးခဲ့သည်။

“ဟောင်ကောင်သား တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျနော်တို့ ခုခံတွန်းလှန်မှုကို မရပ်တန့်ခဲ့ဘူး။ ထိုင်ဝမ်မှာ လုပ်စရာရှိတာတွေ အမြဲ တမ်း ဆက်လုပ်နေပြီး အခမ်းအနားတွေတိုင်း ကျနော် ပါခဲ့တယ်။ ဒီတိုက်ပွဲကို အရှုံးမပေးခဲ့ဘူး” ဟု လမ်ဝင်ကီးက ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၂၄

နောက်ထပ် တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်စနစ်များ အပါအဝင် ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ စစ်ရေးအကူအညီ ဒေါ်လာ သန်း ၄၅၀ တန်ဖိုး ထပ်မံ ပေးအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက ဇွန်လ ၂၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာ သတင်းအရ သိရသည်။

လက်ရှိ အခြေအနေတွင် မော်စကို(ရုရှား) တပ်များသည် ဒွန်ဘတ်စ် စက်မှုဒေသကို သိမ်းပိုက်ရန် အပြင်းအထန် ကြိုးပမ်းနေ ပြီး ယူကရိန်းအရှေ့ဘက်ခြမ်း၌ ထိုးစစ်ဆင်လျက်ရှိသည်။ ထိုဒေသ၌ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင် အချို့မှာ ရုရှားသံချပ်ကာ ယာဉ်များ ၏ ဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ ခံရမည်ကို စိုးရိမ်နေကြသည်။

ယခုနောက်ဆုံး အမေရိကန် ပေးပို့သော လက်နက်ပံ့ပိုးမှုသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၄၅၀ ရှိပြီး နောက် ထပ် HIMARS (ဟီမားစ်) အဆင့်မြင့် ဒုံးကျည်စနစ်များ၊ ကမ်းရိုးတန်းနှင့်မြစ်ကြောင်း ကင်းလှည့်ရေယာဉ် ၁၈ စင်းနှင့် ကျည် ဆန် ထောင်နှင့်ချီ၍ ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

စစ်ရေး အကူအညီတိုင်း၌ လိုအပ်ချက်များကို အကောင်းဆုံး ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သည့် လက်နက် အမျိုးအစားသိရှိရန် ဝါရှင်တန်သည် ကိယက်ဗ်အစိုးရနှင့် အနီးကပ် လက်တွဲ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း မဟာဗျူဟာမြောက် ဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ ညှိနှိုင်းရေးမှူး ဂျွန်ကာဘီ (John Kirby) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ ညှိနှိုင်းရေးမှူး ဂျွန်ကာဘီ

“ဒီလို အနီးကပ် လုပ်ဆောင်ရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့ စစ်မြေပြင်မှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို ဆက်စပ် သိရှိနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါ တယ်” ဟု ဂျွန်ကာဘီက အိမ်ဖြူတော် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

လပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်ပြီဖြစ်သည့် စစ်ပွဲ၌ အင်အားကြီးမားသော တာဝေးပစ် လက်နက်ကြီး HIMARS ကို မကြာမီကပင် လက်ခံ ရရှိခဲ့ကြောင်း ဇွန်လ ၂၃ ရက် အစောပိုင်းက ယူကရိန်းဘက်မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သင်္ဘောဖျက် ဒုံးကျည်စနစ်၊ အမြောက်ဒုံးကျည်၊ ဟောင်ဝစ်ဇာများနှင့် ခဲယမ်းမီးကျောက် ပါဝင်မည့် ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ တန် ဖိုးရှိ စစ်ရေး အကူအညီကို ယူကရိန်းသို့ အမေရိကန် ပေးမည်ဟု ကြေညာပြီးနောက် ယင်းအကူအညီ၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ယခု ဒေါ်လာသန်း ၄၅၀ တန် ပံ့ပိုးမှု အစီအစဉ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

စစ်ပွဲသည် မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သည့် သရုပ်ပြမှုအဆင့်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ရာ ရုရှား တပ်ဖွဲ့များသည် ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသတွင် အမြောက်ကျည်ဆန်များ စုစည်း တိုက်ခိုက်နေခဲ့ကြသည်။ ထိုဒေသကို ယူကရိန်း ခွဲထွက်ရေး သမားများက လက်ဝယ်သိမ်းပိုက်နိုင်ဖို့ မော်စကို(ရုရှား)ထံသို့ တောင်းဆိုနေခဲ့ကြသည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ဇွန်လ ၂၄

နိုင်ငံရေးနှင့်စစ်ရေးအင်အား(power)ကို ဆက်ထိန်းထားရန် နိုင်ငံအချို့၏ တဖက်သတ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူခြင်းနှင့် ကြိုးပမ်းနေခြင်းတို့ကို ကမ္ဘာက ရှုတ်ချသင့်ကြောင်း တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က ပြောကြား ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းအရ သိရသည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်သောအားဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၏လုပ်ရပ်အပေါ် ရှီကျင့်ဖျင်က ယင်းကဲ့သို့ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဇွန်လ ၂၃ ရက်၌ BRICS (ဘရစ်ခ်စ်) ဟု အတိုကောက်ခေါ်သည့် ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိကခေါင်းဆောင်များ၏ အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့်ကျင်းပသည့်အစည်းအဝေးတွင် ရှီကျင့်ဖျင်က အထက်ပါ သဘောထားမှတ်ချက်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားအပေါ် တရုတ်က တိတ်တဆိတ်ကျောထောက်နောက်ခံပြုပေးခဲ့ပြီး အမေရိကန် ဦးဆောင်သော လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဆန့်ကျင်လျက် နိုင်ငံတကာမဟာမိတ်ဖွဲ့ရေးတို့သည် ရှီ၏ သဘောထားချက်ထဲတွင် ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနေဖြင့် စစ်အေးတိုက်ပွဲစိတ်ဓာတ်နှင့် အစုအဖွဲ့ဖြင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုကို ငြင်းပယ်ကြရန်၊ တဖက်သတ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများကို ဆန့်ကျင်သွားရန်နှင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူ၍ အလွဲသုံးစားလုပ်ခြင်းကို ရှုတ်ချကြရန် ရှီကျင့်ဖျင်က တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း ဆင်ဟွာသတင်းဌာနက ဖော်ပြသည်။

လူသားမျိုးနွယ်အတွက် တူညီသောအနာဂတ်ရှိသည့် အသိုက်အဝန်းတစ်ခုနှင့် ဆက်စပ်မိသားစုကြီးတစ်စု ထူထောင်ခြင်းဖြင့် တစ်ဦးတည်းသော မင်းဧကရာဇ်ဝါဒကို ဝန်းရံပေးသည့် ပုံစံများ ဖယ်ရှားကြရန် ၎င်းက တောင်းဆိုခဲ့သည်။

“အားယူခါစ ဈေးကွက်တွေနဲ့ အဓိကဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေရဲ့ကိုယ်စားလှယ်တွေအနေနဲ့ သမိုင်းဆိုင်ရာတိုးတက်ဖို့ အခုလို အရေးကြီးတဲ့အကူးအပြောင်းမှာ ကမ္ဘာအတွက် ကျနော်တို့တတွေဟာ မှန်ကန်တဲ့ရွေးချယ်မှုတွေနဲ့ တာဝန်ယူမှုရှိတဲ့လုပ်ရပ်တွေကို လုပ်ဆောင်သွားကြဖို့ အဓိကကျပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သည်။

အဆိုပါ BRICS(ဘရစ်ခ်စ်) အစည်းအဝေးသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစီးပွားရေးအမြင်၊ တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယအကြား နိုင်ငံရေးအရ ကွဲလွဲမှုများ ကြီးထွားလာခြင်းအပေါ် စိုးရိမ်မှုတိုးနေချိန်တွင် ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နှစ်ရက်ကြာ ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်များကို သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိသော်လည်း ယူကရိန်းအရေးမှာ ယင်း အစည်းအဝေး၏နောက်ခံအခင်းအကျင်းအဖြစ် ကြီးကြီးမားမား ပါဝင်နိုင်ဖွယ်ရှိနေသည်။

တချိန်တည်းမှာပင် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းအတွက် နိုင်ငံအချို့၏ တွေးခေါ်မြော်မြင်မှု ကင်းမဲ့ပြီး တကိုယ်ကောင်းဆန်သော လုပ်ရပ်ကို အပြစ်တင်ခဲ့သည်။ ရိုးသားပြီး အပြန်အလှန် အကျိုးရှိရှိ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှသာ ယခုအကျပ်အတည်းမှ လွတ်မြောက်ရန် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်း ဖြစ်ကြောင်း ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

BRICS အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် အချင်းချင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နက်ရှိုင်းစေပြီး တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး၏ အမှန်တကယ် ဗဟုဝင်ရိုးစီးပွားရေးစနစ် (multipolar system) ကို ဦးတည်လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြင့် မိမိတို့အဖွဲ့၏ ကမ္ဘာတဝန်း ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုမှာ တဖြည်းဖြည်း တိုးလာနေကြောင်း ပူတင်က ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

အင်ဖာ၊ ဇွန်လ ၂၃

မကြာသေးမီ ကာလများ၌ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရ၏ မူဝါဒများသည် နိုင်ငံသားများအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံစေခြင်းသို့ ဦးတည်စေ ကြောင်း၊ အချို့လူမှု အသိုင်းအဝိုင်းများကို ဆက်ဆံရာတွင် တရားမျှတမှုမရှိကြောင်း ကူကီးကျောင်းသားများအဖွဲ့ (Kuki Students' Organisation -KSO) မှ ချူရာချန်ပူရ်က ဇွန်လ ၂၁ ရက်၌ ဝေဖန်ခဲ့သည်ဟု The Frontier Manipur သတင်း ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

“မျှတမှုမရှိသော ကုစားမှုများသည် မဏိပူရ်ပြည်နယ်အတွင်း မတူညီသော အသိုင်းအဝိုင်းများအကြား စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သိမ်ငယ်စေပြီး သဘောထားကွဲလွဲမှုများ တိုးပွားလာစေကြောင်း ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုနှစ် အစောပိုင်း၌ ဒေသခံများ၏ ဒုတိယအကြိမ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသူ အင်န်ဘီရမ်ဆင်း (N Biren Singh) ဦးဆောင်သော မဏိပူရ်ပြည်နယ်အစိုးရသည် ပြည်နယ်အတွင်း ခွဲခြားဆက်ဆံနေကြောင်း ကူကီးကျောင်းသားများအဖွဲ့က ဝေဖန်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မဏိပူရ်ပြည်နယ်သည် နယ်မြေအတွင်း လူမျိုးပေါင်းစုံ အတူတကွ နေထိုင်ကြသော အိန္ဒိယနိုင်ငံ အသေးစားဖြစ်ပြီး ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီဘဝက နိုင့်ထက်စီးနင်း ပိုင်းခြား သတ်မှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရကြောင်း၊ အိန္ဒိယအစိုးရ အဆက်ဆက်၏ အလွန်မြတ်နိုး တန်ဖိုး ထားသော မတူကွဲပြားမှုအောက်၌ စည်းလုံးညီညွတ်သည့် အစဉ်အလာအတိုင်း ပြည်နယ်သူ၊ ပြည်နယ်သူများ အတူယှဉ်တွဲ နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း KSO အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံသာ လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မာယာအိန်ဂယ်လု၏ ပြောကြားချက်ဖြစ်သော “မတူကွဲပြားမှု၌ အလှတရားနှင့် ခွန်အားရှိသည်” ဟူသော အယူအဆကို KSO ကျောင်းသားအဖွဲ့က ကိုးကားထောက်ပြခဲ့ကြသည်။

မဏိပူရ်ပြည်နယ်၊ အင်ဖာမြို့က  တက္ကသိုလ်တစ်ခု

နိုင်ငံအတွင်း မတူကွဲပြားမှုကို ထိန်းသိမ်း လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းကြောင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် စီးပွားရေးကဏ္ဍ အသီးသီး ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်လာပြီး မိမိတို့၏ ခြားနားသော ဘဝအလွှာပေါင်းစုံကို ရှေ့သို့ တွန်းပို့ပေးခဲ့ကြောင်း KSO က ယုံကြည်ထားသည်။

“ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းက မတူကွဲပြားမှုတွေကို တရားမျှတစွာနဲ့ အားလုံး ပါဝင်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်း (the most inclusive way) သုံးပြီး ဂရုတစိုက် စီမံခန့်ခွဲရမယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ကို သင်ကြားပေးခဲ့ပါတယ်” ဟု KSO အဖွဲ့က ထပ် လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မဏိပူရ်ပြည်နယ် အာဏာပိုင်များသည် ရှုပ်ထွေးပွေလီလှသော ဌာနေတိုင်းရင်းသားများ ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရမည့် အစား ဗဟိုအစိုးရဘက်မှ ရပ်တည်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြည်နယ်အတွင်း အမုန်းစကားများနှင့် ပတ်သက်၍ ကိုင်တွယ်ပုံကို ကြည့်ပြီး အာဏာပိုင်များ၏ သဘောထားကို ထင်ရှားစွာ တွေ့နိုင်ကြောင်း ၎င်းအဖွဲ့က ဝေဖန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အချို့သော အသိုင်းအဝိုင်းများမှ ဒုစရိုက်မှုကျူးလွန်သူများကို ပြည်နယ်ရဲတပ်ဖွဲ့သို့ တိုင်ကြားမှု အများအပြား ရှိသော် လည်း အကြိမ်ကြိမ် ပြစ်ဒဏ်မှ လွတ်ငြိမ်းသာခွင့် ပေးလျက်ရှိသည်။

မဏိပူရ်ပြည်နယ်၊ အင်ဖာမြို့တွင်းတစ်နေရာ

အခြားတဖက်တွင်မူ တောင်ပေါ်သားများ အထူးသဖြင့် ကူကီးလူမျိုးများ ကျူးလွန်သည့် ပြစ်မှုမျိုးဆိုလျှင် ပါဝင် ပတ်သက် သူများက တောင်းဆိုခြင်း မရှိသော်လည်း အာဏာပိုင်များ လိုလားသည့်အတိုင်း တရားစွဲဆို အရေးယူနေကြသည်။

ထိုသို့ မမျှတသော စွဲချက်များဖြင့် ဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်းကို စိတ်ပျက်မိကြောင်း KSO ကျောင်းသားများအဖွဲ့က ကြေညာချက် တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ စိတ်ဓာတ်တွေကို တည်ငြိမ်အောင်လုပ်ဖို့ ခြေလှမ်းတွေ ပြည်နယ်အစိုးရက မလှမ်းဘူးဆိုရင် လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်ဦးမှာပဲ” ဟု အဆိုပါ ကြေညာချက်တွင် သတိပေးထားသည်။

Source: The Frontier Manipur

CNI International News

မနီလာ၊ ဇွန်လ ၂၃

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၊ ကွီဇွန်ပြည်နယ်၊ လိုပက်ဇ်ဒေသရှိ အမှတ် ၈၅ ခြေမြန်တပ်ရင်းထံသို့ ပြည်သူ့တပ်မတော်သစ် (NPA) အမည်ရှိ ကွန်မြူနစ်သူပုန်အဖွဲ့ဝင် ၃ ဦး လက်နက်ချခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်တပ်မတော် (AFP) က ဇွန်လ ၂၁ တွင် ကြေညာခဲ့သည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်သတင်းဌာန (PNA) က သတင်းဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ NPA သူပုန် ၃ ဦးသည် M-14 မောင်းပြန်ရိုင်ဖယ်တစ်လက်၊ ကာဘိုင်တစ်လက်နှင့် ခဲယမ်းမီးကျောက်များ ကို မိမိတို့ထံ အပ်နှံခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်တပ် (AFP) ပြည်သူ့ရေးရာရုံးအဖွဲ့မှူး ဗိုလ်မှူးကြီးဂျော်ရီဘက္ကလာက ကြေညာချက်တစ်စောင်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူတို့ကို အမှတ် ၈၅ ခြေမြန်တပ်ရင်းနဲ့ လိုပက်ဇ်စည်ပင်သာယာရဲစခန်းကို တရားဝင်လွှဲပေးခဲ့ပါတယ်။ စည်ပင် ကနေ မြို့တော်ဝန်ဆီကို ဆက်ပို့ရမှာပါ။ မြို့တော်ဝန်က လက်ရှိမှာ ပြည်တွင်းကွန်မြူနစ် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ ချုပ်ငြိမ်းရေး စည်ပင်အလုပ်အဖွဲ့ရဲ့ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်လည်းယူထားပါတယ်” ဟု ဂျော်ရီဘက္ကလာက ရှင်းပြခဲ့သည်။
စည်ပင်ရုံးသည် လက်နက်ချလာသူများကို ကနဦးငွေကြေးအထောက်အပံ့နှင့် လယ်ယာသုံးပစ္စည်းများ၊ စက် ကိရိယာများ ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ပြည်သူ့တပ်မတော်သစ် (CPP-NPA) တပ်ဖွဲ့ဝင်များအား တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-AFP)

စည်ပင်မြို့တော်ဝန်သည် ယခင်ကလည်း အလားတူလက်နက်ချလာသူများကို အခမဲ့ပညာရေး၊ အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်းနှင့် အိမ်ရာအကူအညီများ ပေးခဲ့သည်။

ယခုအခါ ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရဌာနများသည် ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဘက်စုံဒေသဆိုင်ရာပေါင်းစည်ရေးအစီအစဉ် (E-CLIP) အောက်တွင် အကျိုးခံစားခွင့်ရှိသူများစာရင်းထဲသို့ ယခင်လက်နက်ချသူပုန်များလည်း ပါဝင်နိုင်အောင် လိုအပ်သောစာရွက်စာတမ်းများ ပြုလုပ်ပေးနေသည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင်သူပုန်အဖွဲ့ဖြစ်သော ဖိလစ်ပိုင်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ပြည်သူ့တပ်မတော်သစ် (CPP-NPA) ကို အမေရိကန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU)၊ ဗြိတိန်၊ ဩစတြေးလျ၊ ကနေဒါ၊ နယူးဇီလန်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရတို့က အကြမ်းဖက်အဖွဲ့စာရင်းထဲသို့ သွင်းထားကြသည်။

အစိုးရ၏ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးကောင်စီသည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီတပ်ဦး (NDF) ကိုလည်း အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အဖြစ် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၃ ရက်တွင် တရားဝင်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ၁၉၇၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် စတင် တည်ထောင်ခဲ့သော CPP-NPA ၏စိုးမိုးနယ်မြေများကိုလည်း “ဖိလစ်ပိုင်၏လုံးဝခွဲထွက်၍ မရသောအစိတ်အပိုင်း များ”အဖြစ် အဆိုပါကောင်စီက ကြေညာခဲ့သည်။

Source: Philippine News Agency

CNI International News

အတ္တလန္တာ၊ ဇွန်လ ၂၂

အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်၊ ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီဝင်များသည် ပြည်နယ် လွှတ်တော်အမတ် ဘီးငုယင် (Bee Nguyen) ကို ၎င်းတို့ပြည်နယ်၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ရွေးချယ်လျာထားခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ဂျော်ဂျီယာ၏ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်အပေါ် လိမ်လည် လှည့်ဖြားမှုများ ရှိခဲ့သည်ဟု မဲဆန္ဒရှင်များ တိုင်ကြားကြ ကြောင်း သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဝေဖန်ခဲ့ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ဘီးငုယင်အတွက် အရေးပါသည့် ရာထူးရွေးချယ်မှု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ငုယင်သည် ပြည်နယ်လွှတ်တော် အမတ်ဟောင်း ဒီးဒေါ်ကင်စ်ဟိုဂလာ (Dee Dawkins Haigler) နှင့် ဇွန်လ ၂၁ ရက်က ယှဉ်ပြိုင် အရွေးချယ်ခံခဲ့ရာ အနည်းအငယ် အသာစီးဖြင့် အနိုင်ရသွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရီပတ်ဘလစ်ကန်မှ လက်ရှိ နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီး ဘရတ်ရာဖင်စပါဂါ (Brad Raffensperger) ကို လာမည့် နိုဝင်ဘာလ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ထပ်မံ စိန်ခေါ်ရန် ပြင်ဆင်ထားသည်။

“ကျမတို့ ပြည်နယ်ရဲ့သမိုင်းမှာ ပထမဆုံးအနေနဲ့ အာရှနွယ်ဖွား အမေရိကန် နိုင်ငံသူတစ်ဦးဟာ ပြည်နယ်တဝန်းအတွက် လျာထားခံရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဗီယက်နမ်မှ အမေရိကန်သို့ ပြောင်းရွှေ့ နေထိုင်သူတစ်ဦး၏ သမီးဖြစ်သူ ငုယင်က သူမအား ထောက်ခံသူများကို ဇွန်လ ၂၁ ရက်၊ ညပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အမတ်ဟောင်း ဒီးဒေါ်ကင်စ်ဟိုဂလာနဲ့ ငုယင်ကိုတွေ့ရစဉ်

“ဒီမဲဆွယ်တဲ့ လမ်းကြောင်းကို ၁၄ လကြာအောင် လျှောက်လှမ်းဖို့ မေးခွန်းကတော့ အာရှနွယ်ဖွား ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ဂျော်ဂျီယာသူ၊ ဂျော်ဂျီသားတွေ မဲပေးကြမှာလားဆိုတာပါ။ အဖြေကတော့ ဟုတ်ပါတယ်ပေါ့။ ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်သူ၊ ပြည်နယ်သားတွေ တကယ်ပဲ မဲပေးကြတော့မှာပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရီပတ်ဘလီကန် အမတ်များသည် ပြည်နယ်တစ်ခုလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း မရှိသော်လည်း ကွန်ဂရက်(ပြည်နယ်လွှတ်တော်) ၄ နေရာ၌ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြသည်။

ထရမ့်သည် ထိုသို့ ယှဉ်ပြိုင်မှု နှစ်ကြိမ်စလုံးအတွက် ၎င်း၏ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့ နှစ်ဦးမှာ ရှုံးနိမ့်သွားခဲ့သည်။

အတ္တလန္တာမြို့၏ အရှေ့ဘက်ရှိ လွှတ်တော်ခရိုင် မဲဆန္ဒနယ်တွင် ၁၀ ကြိမ်မြောက် ယှဉ်ပြိုင်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ရာတွင်တော့ ကုန်တင် ယာဉ် ကုမ္ပဏီပိုင်ရှင် မိုက်ကော်လင်းက ဒီမိုကရက်တစ် အမတ်ဟောင်း ဗာနွန်ဂျုံးစ်ကို အနိုင်ခဲ့သည်။ မိုက်ကော်လင်းသည် ရီပတ်ဘလစ်ကန် အမတ်များထဲမှ ဆန်ခါတင် အရွေးချယ်ခံရရန် တကျော့ပြန် ယှဉ်ပြိုင်ရာ၌ ထရမ့်က ထောက်ခံ အားပေးခဲ့ သူ ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီး ဘရတ်ရာဖင်စပါဂါကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များက ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်တွင် မဲကိစ္စ လိမ်လည်မှုဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများအတွက် တွန်းအား ပေး နေခဲ့ကြသော်လည်း ငုယင်က လွှတ်တော်အမတ် စုံညီအစည်းအဝေး၌ မှားယွင်းသော ဇာတ်ကြောင်း ဖန်တီးမှုများကို ချေဖျက်ရန်နှင့် မဲပေးခွင့်အတွက် ရပ်တည်ရန် သူမ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။

“ဘရတ်ရာဖင်စပါဂါဟာ ကျမတို့ မိတ်ဆွေ မဟုတ်တဲ့ အကြောင်းနဲ့ ကျမကပဲ ဒီနေရာ ထိုက်တန်တဲ့အကြောင်း ဂျော်ဂျီယာသူ၊ ဂျော်ဂျီသားတွေကို ကျမတို့က သတိပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ငုယင်က ၎င်းအားထောက်ခံသူများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ငုယင်သည် အတ္တလန္တာမြို့၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သော ခရိုင်တစ်ခု၏ ၂၀၁၇ ခုနှစ် သီးခြား ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြိုင်ဘက်ဖြစ်သူ စတာဆေးအေဘရမ်စ် (Stacey Abrams) ကို အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီးနောက် ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ် အောက်လွှတ်တော်တွင် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပြည်နယ်၏ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီတွင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၂၂

အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် စံချိန်တင်ဓာတ်ငွေ့ဈေးတက်ခြင်းအတွက် အမေရိကန်လူမျိုး ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းကသာ ပူတင်ကို အပြစ်တင်ကြောင်း ရာစမုဆက်တက္ကသိုလ် (Rasmussen) က ကောက်ယူပြီး ဇွန်လ ၂၁ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သော စစ်တမ်းတစ်စောင်အရ သိရသည်။

ယခင်သီတင်းပတ်၌ ကောက်ယူခဲ့သော ရာစမုဆက်စစ်တမ်းတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသူ ထက်ဝက်ကျော်ဖြစ်သည့် ၅၂ ရာခိုင်နှုန်းက ဘိုင်ဒန်၏စွမ်းအင်မူဝါဒ ညံ့ဖျင်းမှုကို ထောက်ပြခဲ့ကြကြောင်း အာရ်တီသတင်းဌာနက ရေးသား ဖော်ပြသည်။ အမေရိကန်ပြည်တွင်း၌ ဓာတ်ငွေ့ဈေးတက်ခြင်းမှာ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကြောင့်ဟု ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ အကြောင်းပြချက်သည် လူထုကို ဖမ်းစားနိုင်ပုံ မရပေ။

ဘိုင်ဒန်ကိုရော ပူတင်ကိုပါ အပြစ်မတင်သူများကတော့ ရေနံကုမ္ပဏီများကို လက်ညိုးထိုးခဲ့ကြပြီး အဆိုပါ ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းရှင်များသည် လက်ရှိပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုကို ၎င်းတို့ဈေးကစားရန်အတွက် အသုံးချ နေကြကြောင်း စစ်တမ်းဖြေဆိုသူ ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းက ထောက်ပြခဲ့သည်။

ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီများ၏ မီးလောင်ရာလေပင့် ဈေးတက်ကြခြင်းအတွက် “လုပ်ငန်းရှင်များသည် နတ်ဘုရားထက် ငွေပိုဖန်တီးနိုင်ကြကြောင်း” အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်ကလည်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ရေနံကုမ္ပဏီများသည် တူးဖော်ရရှိနေလျက်နှင့်ပင် တမင်တကာ ဈေးကိုင်နေကြကြောင်း၊ အကြောင်းမှာ လောင်စာ ဆီ များများမထုတ်ဘဲ ပိုက်ဆံပိုလိုချင်နေကြ၍ဖြစ်ကြောင်း သမ္မတဘိုင်ဒန်က အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းမှုကို ပြီးခဲ့သည့် မတ်လမှစတင်၍ အမေရိကန်က တားမြစ်ခဲ့သော် လည်း မော်စကိုသည် ထိုကာလမတိုင်မီကပင် ၎င်း၏ရေနံ ၂ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ တင်သွင်းခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် သာ အသားတင်ဓာတ်ငွေ့တင်ပို့သူဖြစ်နေခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်၍ ယခုလောင်စာဆီစရိတ် ဈေးတက်ခြင်းအတွက် ရုရှားတွင် တာဝန်ရှိသည်ဟူသော အဆိုပြုချက်ကို ထောက်ခံသူမှာ အနည်းငယ်သာ မြင်တွေ့ရသည်။

ဓာတ်ငွေ့ဈေးနှုန်းသည် အရေးကြီးပြဿနာတစ်ရပ်ဆီသို့ ဦးတည်နေကြောင်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှုမြင်ကြပြီး ဇွန်လ ၂၁ ရက် ထုတ်ပြန်သော ယခုစစ်တမ်းအရ ပါဝင်ဖြေဆိုသူ ၉၂ ရာခိုင်နှုန်းက ဓာတ်ငွေ့နှင့်လောင်စာဆီ ဈေးတက်ခြင်းသည် သက်ရောက်မှုပြင်းထန်ကြောင်း ပြသခဲ့ကြသည်။ အခြား ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ အဆိုပါ ပြဿနာမှာ အလွန်ဆိုးရွားလာပြီဟု ကောက်ချက်ချခဲ့ကြသည်။

လာမည့်နိုဝင်ဘာတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲနှင့်အတူ စီးပွားရေး အလှည့်အပြောင်း မလုပ်ပြနိုင်လျှင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် မဲဆန္ဒရှင်များ၏ စီးပွားရေးမပြေလည်မှုအတွက် အပြစ်တင်ခံနိုင်ရပြီး ကွန်ဂရက် (လွှတ်တော်) နှစ်ရပ်စလုံးသည် ရီပတ်ဘလစ်ကန်တို့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ ကျရောက်သွားနိုင်စရာ များနေသည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန