CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇွန်လ ၁၈

ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ နီကိုလပ်စ်မာဒူရို(Nicolas Maduro)နှင့် ဆက်နွှယ်သူတစ်ဦးကို အမေရိကန်က ပိတ်ဆို့အရေးယူထား သည့် စာရင်းထဲမှ ဖယ်ရှားပေးလိုက်ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းအရ သိရသည်။

မာဒူရိုအစိုးရနှင့် အမေရိကန် ကျောထောက်နောက်ခံပြု ဗင်နီဇွဲလား အတိုက်အခံတို့အကြား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန် တွန်းအား ပေးနေကြောင်း ဝါရှင်တန်က ပြောကြားခဲ့ပြီး ရက်သတ္တပတ် အတန်ကြာပြီးနောက် ယင်းသို့ ပိတ်ဆို့မှု ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံမှ အစိုးရဘဏ္ဍာရေးမှူးဟောင်း ကားလို့စ်အီရစ်ခ်မယ်ပီကာဖရိုရက်စ်(Carlos Erik Malpica Flores)ကို ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဒီမိုကရေစီအရေး ပျက်ပြားစေသည်ဟု စွပ်စွဲချက်ဖြင့် အမည်ပျက်စာရင်း ထည့်သွင်းခဲ့ရာ ယခု ဇွန်လ ၁၇ ရက်တွင် အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဖယ်ရှားပေးလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

မယ်ပီကာဖရိုရက်စ်သည် ယခင်က အမျိုးသားရေနံကုမ္ပဏီ (PDVSA) တွင် ထိပ်တန်းရာထူး တာဝန်ယူခဲ့ဖူးပြီး ဗင်နီဇွဲလား သမ္မတကတော် စီလီယာဖရိုရက်စ် (Cilia Flores) နှင့် တူဝရီးတော်စပ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် မတ်လတွင် ဗင်နီဇွဲလား၏ မြို့တော် ကရက်ကက်၌ အမေရိကန်အစိုးရ ထိပ်တန်း တာဝန်ရှိသူများနှင့် မာဒူရိုတို့ ဆွေးနွေးမှုအပြီး အစိုးရနှင့်ဗင်နီဇွဲလား အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးသမားများအကြား စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှု စတင်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ပြော၍ ရသည်။

ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ နီကိုလပ်စ်မာဒူရို (Reuters)

ယခင်လက ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အထက်ပါ ဆွေးနွေးပွဲများကို အားပေးရန် ကြိုးပမ်းမှု၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ဗင်နီဇွဲလား အပေါ် စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတချို့ ဖြေလျှော့ပေးရေး လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က မယ်ပီကာဖရိုရက်စ်ကို ပိတ်ဆို့ ဒဏ်ခတ်မှု စာရင်းထဲမှ ဖယ်ရှားပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရ အကြီးတန်း အရာရှိနှစ်ဦးက အေပီသတင်းဌာနသို့ အသိပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံရေးသမား ဂျူယန်ဂွိုင်ဒို (Juan Guaido) ဦးဆောင်သော အတိုက်အခံအုပ်စုနှင့် အစိုးရတို့အကြား မက္ကစီကို စီးတီး၌ ဆွေးနွေးမှုများ မကြာမီ ပြန်လည် စတင်နိုင်မည်ဟု မိမိယုံကြည်ကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကင်က ယခင်သီတင်းပတ်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

မာဒူရို အနေဖြင့် အပေးအယူ လုပ်လာလျှင် ဗင်နီဇွဲလားအပေါ် ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုများ ထပ်မံ သက်သာရာရမည်ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ဝါရှင်တန်(အမေရိကန်) ဦးဆောင်၍ မကြာမီက ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သော အမေရိကတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ ဖိတ်ကြားသည့်ကိစ္စတွင် မာဒူရိုကို နီကာရာဂွါ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်၊ ကျူးဘားနိုင်ငံသမ္မတ တို့နှင့်အတူ ဖိတ်ကြားခြင်းမပြုဘဲ ဖယ်ချန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဒေသတွင်း၌ ဝေဖန်မှုများ ဖြစ်ခဲ့သည်။
အထူးသဖြင့် ဗင်နီဇွဲလားကို ထိုအစည်းအဝေးမှ ဖယ်ချန်ခဲ့ရာ အမေရိကတိုက်အတွင်း ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများအရေး ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသည့်အခါ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် အနေဖြင့် ရှုပ်ထွေးမှုရှိနိုင်ကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြခဲ့ကြသည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း အကြမ်းဖက်မှု၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် လူမှုစီးပွား အကျပ်အတည်းများ ရင်ဆိုင်ရခြင်းကြောင့် ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံထဲမှ လူပေါင်း ၆ သန်းကျော် ထွက်ပြေးခဲ့ကြကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

စိန့်ပီတာစဘတ်၊ ဇွန်လ ၁၈

ရုရှားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပလျက်ရှိသော အထင်ကရ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဆွေးနွေးပွဲတွင် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်က “ဆင်ခြင်တုံ တရား ကင်းမဲ့၍ ရူးသွပ်မိုက်မဲသော ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့မှုများကို မိမိနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးက ကျော်လွှားသွားနိုင်မည်”ဟု ဇွန်လ ၁၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာမြေသို့ ဘုရားသခင် စေလွှတ်သည့်ပမာ အမေရိကန် ပြုမူနေကြောင်းလည်း ပူတင်က အပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။

ပူတင်သည် စိန့်ပီတာစဘတ်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေးဖိုရမ် အဖွင့်မိန့်ခွန်းတွင် “အမေရိကန် အပါအဝင် ရုရှားကို အားပျော့စေလိုသော နိုင်ငံများကို နှစ်ရှည်လများ ရှုတ်ချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” စတင်ပြောကြားခဲ့သည်။

(၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက) စစ်အေးတိုက်ပွဲတွင် အောင်ပွဲခံကြောင်း အမေရိကန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့ ကိုယ်ကို ကမ္ဘာမြေပေါ်သို့ ဘုရားသခင် စေလွှတ်သည့် တမန်တော်များသဖွယ် ယူဆလာကြသည်ဟု ပူတင်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံထဲသို့ ၎င်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်ခဲ့ပြီး အနောက်အုပ်စု၏ အပြင်းအထန် ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုကို ခံခဲ့ရသည်။

ရာနှင့်ချီ‌သော နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီများလည်း ရုရှားနိုင်ငံအတွင်း လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု ရပ်ဆိုင်းခြင်း (သို့မဟုတ်) ကျောခိုင်း ထွက်ခွာခြင်းတို့ ရှိခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရုရှားစီးပွားပျက်အောင် လုပ်ဖို့ ကြိုးစားခြင်းသည် အလုပ်မဖြစ်ကြောင်း ယခုဖိုရမ်၌ ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားစီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ အစိုးရအာဏာပိုင်တွေဟာ အဖွဲ့အစည်းပုံစံ၊ ကျွမ်းကျင်မှု(ပရော်ဖက်နယ်ရှင်)ပုံစံနဲ့ လုပ် ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့ စီးပွားရေး အခြေအနေ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်အောင် လုပ်နေတယ်။ ငွေကြေးဈေးကွက်၊ ဘဏ်စနစ်၊ ကုန်သွယ်ရေး စနစ်တို့ကို တည်ငြိမ်‌အောင် ထိန်းထားပေးတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ ခန့်မှန်းခြေ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားသော်လည်း လက်ရှိ ခန့်မှန်းထားသည့် နှစ်စဉ် ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်းမှာ ၁၆ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် များပြားနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ပူတင်က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်း၏မိန့်ခွန်းထဲတွင် ပူတင်က ယူကရိန်းနိုင်ငံအပေါ် ရုရှားလုပ်ရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ အသည်းအသန် ကာကွယ် ပြောကြား သွားခဲ့သည်။ ယူကရိန်းသည် မြောက်အတ္တလန္တိတ် စစ်စာချုပ်(နေတိုး)ထဲသို့ ပါဝင်လိုသည့် ဆန္ဒကြောင့် မိမိတို့အပေါ် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဖြစ်လာသည်ဟု ၎င်းက အကြောင်းပြခဲ့သည်။

“တိုးပွားလာတဲ့ အန္တရာယ်တွေနဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု နောက်ခံ အခင်းအကျင်းတွေကြောင့် လက်ရှိအခြေအနေမှာ အထူးစစ်ဆင်ရေး တစ်ခု လုပ်ဆောင်ဖို့ ရုရှား ဆုံးဖြတ်ချတဲ့နေရာမှာ တွန်းအားတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့တယ်” ဟု ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဇွန်လ ၁၈

တင့်ကားအစီးရေ ၄၀၀ အပါအဝင် လက်နက်ကြီးသိုလှောင်ထားမှု ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်း ကြည်းတပ်ဖွဲ့ ကွပ်ကဲရေးမှူး ဗိုလိုဒီမီယာကာပန်ကို (Volodymyr Karpenko) က ယခု သီတင်းပတ် အစောပိုင်း တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အာရ်တီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။ ရုရှားထိုးစစ်ကို ခုခံရင်ဆိုင် နေရချိန်အတွင်း ယူကရိန်းဘက်မှ အထက်ပါအတိုင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးမဂ္ဂဇင်းနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့ရာ ကာပန်ကိုက “တက်ကြွစွာ တိုက်ပွဲဝင်ရင်း စစ်လက်နက်ကိရိယာများ ဆုံးရှုံးမှုမှာ ၃၀ မှ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိကြောင်း၊ တခါတရံ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိတတ်ကြောင်း” ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်း၏လိုအပ်ချက်များအတိုင်း အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများက ထောက်ပံ့နေခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ယူကရိန်း ကာကွယ်ရေးဒုတိယဝန်ကြီး ဒီညက်ရှာရာပေါ့ဗ် (Denys Sharapov) က အလားတူတွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခုတွင် ဝန်ခံသွားခဲ့သည်။

“လက်နက်ပစ်ခတ်တဲ့စနစ်တွေအများကြီး ကျနော် လက်ခံရရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကံမကောင်းချင်တော့ ဒီလို တန်ဖိုးကြီးအရင်းအမြစ်တွေ ရပေမယ့်လည်း ကျနော်တို့လိုအပ်ချက်ရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း လောက်ပဲ(အနောက်အုပ်စုက) ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ပါတယ်” ဟု ရှရာပေါ့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိယက်ဗ်အစိုးရ၏လိုအပ်သော လက်နက်ကြီးအရေအတွက်ကို အတိအကျ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်း မရှိ သော်လည်း အမြောက်စနစ်များ လိုအပ်ချက်မှာ ရာနှင့်ချီကြောင်း ၎င်းက အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်။

“အမြောက်တပ်တွေ လိုတယ်။ ခြေလျင်တပ် တိုက်ခိုက်ရေးယာဉ်တွေ၊ တင့်ကားတွေ လိုတယ်။ နောက်ပြီး လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်နဲ့ အမျိုးမျိုးပစ်လွှတ်နိုင်တဲ့ ဒုံးကျည်စနစ်တွေ တကယ့်ကို လိုနေတာပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ပစ်မှတ်ကို တိကျစွာထိမှန်နိုင်စွမ်းရှိပြီး နည်းပညာမြင့်မားသော လက်နက်စနစ်များ ထောက်ပံ့ရေးမှာ အရေးကြီးကြောင်း၊ ထိုစနစ်များသုံး၍ ရန်သူအပေါ် အသာစီးရစေမည်ဟု ယူကရိန်းက ယုံကြည်ကြောင်း ရှရာပေါ့ဗ်က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါစနစ်များကို ပိုင်ရှင်များထံမှ နည်းပညာလွှဲပြောင်းမှုခွင့်ပြုချက်အပါအဝင် ယူကရိန်းသို့ လက်နက်ပို့ပေးရေး အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ အနောက်နိုင်ငံများ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရသည့်ကိစ္စရပ်များကို မိမိတို့သိရှိနားလည်ကြောင်း ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဒုတိယဝန်ကြီးက အသိအမှတ်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

မော်စကို၊ ဇွန်လ ၁၇

မော်စကို(ရုရှား)သည် ကမ္ဘာ့အနောက်နှင့်အရှေ့ နှစ်ခုစလုံးကို အမြဲတမ်း ဆက်ဆံရေး ရှိခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ဥရောပနိုင်ငံ များနှင့် ဆက်ဆံရေးကို မိမိတို့ ဦးစားပေးတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေလာဗရော့က ရုပ်သံ လိုင်း တစ်ခုနှင့် အင်တာဗျူးတွင် အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ အနောက်၊ အရှေ့၊ မြောက်နဲ့တောင်နဲ့ အမြဲတမ်း လက်တွဲ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံတွေက အဆက် အသွယ် အားလုံး ဖြတ်တောက် လိုက်ကတည်းက ကျနော်တို့က အရင်လိုပဲ အရှေ့တိုင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဆက်ဆံ ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့က အရှေ့တိုင်းနဲ့ ဆက်ဆံရေးကို အမြဲတိုးချဲ့နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဆုံးစွန်ဆုံးပြောရရင် အရှေ့တိုင်းနဲ့ ဆက်ဆံရေးက ပိုကြီးထွားလာနေပါတယ်။ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရင်တော့ ဥရောပဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ ဦးစားပေး အစီအစဉ်ကနေ ပျောက်သွားခဲ့တာတော့ သေချာပါတယ်” ဟု လာဗရော့က NTV ရုပ်သံလိုင်းနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေလာဗရော့နဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင်

အဆိုပါ အင်တာဗျူးကို ရုရှားနိုင်ငံ၊ စိန့်ပီတာစဘတ်မြို့၌ ကျင်းပသည့် နိုင်ငံတကာစီးပွားဖိုရမ်၌ လာဗရော့က သီးသန့် ဖြေကြား ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရို့စ်ကွန်ဂရက် ဖောင်ဒေးရှင်းက စီစဉ်သည့် အဆိုပါ စီးပွားရေးဖိုရမ်ကို ဇွန်လ ၁၅ ရက်မှ ၁၈ ရက်အထိ ကျင်းပလျက်ရှိသည်။ ယခုနှစ်အတွက် ၎င်းဖိုရမ်ကို “ကမ္ဘာသစ်အတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များ” ဟု အမည်ပေးထားသည်။

ထိုဖိုရမ်၏ အစိတ်အပိုင်းများအဖြစ် SME ဖိုရမ်၊ ဖန်တီးမှု စီးပွားရေးဖိုရမ်၊ မူးယစ်လုံခြုံရေးဖိုရမ်၊ SPIEF လူငယ် စကားဝိုင်းနှင့် SPIEF အားကစား ရက်သတ္တပတ် စသည့် အစီအစဉ်များကိုလည်း ထည့်သွင်းထားသည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

ပါရီ၊ ဇွန်လ ၁၇

စစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေး အမြင်ဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ပိုင်နက်နယ်မြေ လိုက်လျောမှုမှန်သမျှ ယူကရိန်းတစ်နိုင်ငံတည်း လက်ခံ စဉ်းစားရန် ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နွယ် မက်ခရွန်က ကိယက်ဗ်သို့ သွားရောက်စဉ် TF1 ရုပ်သံလိုင်းနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ပြော ကြားခဲ့သည်။

နယ်မြေ အပါအဝင် မည်သည့် လိုက်လျောမှုမျိုးကို ယူကရိန်းက လက်ခံ စဉ်းစားသင့်ပါသလဲဟု မေးမြန်းရာ မက်ခရွန်က “ဒါကို ဆုံးဖြတ်ဖို့က ယူကရိန်းကိစ္စပါ။ နိုင်ငံတကာဥပဒေနဲ့ ယူကရိန်းက ဆုံးဖြတ်ဖို့ပေါ့။ ကျနော်တို့ တန်ဖိုးအတိုင်း ရပ်တည် သွားဖို့က ကျနော်တို့ တာဝန်ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

ဂျာမနီ၊ ပြင်သစ်နှင့် အီတလီ ခေါင်းဆောင်များသည် ဇွန်လ ၁၆ ရက်က ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့ကြသည်။

၎င်းတို့သည် ယခင်က ရုရှားနှင့်ပတ်သက်၍ ယူကရိန်းသည် သတိပိုလွန်းသည်ဟု အပြစ်တင် ဝေဖန်ခဲ့ ဖူးကြသူများ ဖြစ်ကြသည်။

ဇာလန်းစကီးနဲ့အတူ ဂျာမနီ၊ ပြင်သစ်နှင့် အီတလီ ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ယခုခရီးစဉ်တွင် အဆိုပါ ခေါင်းဆောင်များက ရုရှားကျူးကျော်မှုကို ကာကွယ်ရန် လက်နက်တောင်းဆိုနေသည့် ယူကရိန်းကို ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) အဖွဲ့ဝင် မျှော်လင့်ချက်တစ်ရပ် ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြသည်။

ရုရှားကျူးကျော်မှုကြောင့် မိမိတို့၏ ပိုင်နက်နယ်မြေကို လက်လွတ် ဆုံးရှုံးခံမည် မဟုတ်ကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးက အကြိမ်ကြိမ် ပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ရုရှားသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းက ခရိုင်းမီးယားကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်က သိမ်းပိုက်ထားပြီး ယခုအခါမှာတော့ ဒွန်နက်ဆက်နှင့် လူဟန်ဆက် ဒေသများကို သမ္မတ နိုင်ငံများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်း ကြေညာ၍ ကျူးကျော်စစ်ကို ဆင်နွှဲနေသည်။

Source: Reuters

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇွန်လ ၁၇

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် အစိုးရ၏ ကာလတိုစစ်မှုထမ်း စုဆောင်းရေးမူဝါဒကို ထောင်နှင့်ချီသော လူငယ်များ မကျေနပ်သဖြင့် ဆူပူ ဆန္ဒပြခဲ့ကြကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ထိုသို့ ဆန္ဒပြရာတွင် အဝေးပြေးလမ်းများကို ပိတ်ဆို့၍ ရဲများအား ကျောက်ခဲများဖြင့် ပစ်ပေါက်ခြင်း၊ ရထားတွဲများနှင့် ယာဉ်များကို မီးရှို့ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဘီဟာ၊ မစ်ဇပရာဒတ်နှင့် ရာဇဌာန်ပြည်နယ်တို့တွင် လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြသူများက အစိုးရ အဆောက်အဦများကို ပျက်စီးစေခဲ့သဖြင့် ရဲက နံပါတ်တုတ်များ၊ မျက်ရည်ယို ဗုံးများသုံး၍ လူစုခွဲခဲ့သည်။

အဆိုးရွားဆုံး ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဘီဟာပြည်နယ်တွင် ခရိုင် ၈ ခုရှိ မြို့ဆယ်ဂဏန်းအထိ ဆန္ဒပြမှုများ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သဖြင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ ဝင် ၂၅,၀၀၀ နီးပါး စေလွှတ်၍ ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြောင်း ရဲအရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သော အက်စ်ကေဆင်ဟဲက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆန္ဒပြသူများသည် အဝေးပြေးလမ်းများကို ပိတ်ဆို့ခဲ့ပြီး ရထားပြေးဆွဲမှုများအား နာရီပေါင်းများစွာ ကြာအောင် ရပ်တန့်စေခဲ့သည်။

အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ရက်ဂျ်နက်ဆင်းက ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း ကြေညာခဲ့သည့် အလုပ်အကိုင်သစ် အစီအစဉ်အရ စစ်တပ်ထဲတွင် ယခုနှစ်အတွက် အသက် ၁၇ နှစ်၊ ၅ လမှ ၂၁ နှစ်ကြားရှိ လူငယ် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး ၄၆,၀၀၀ ခန့်အပ်မည် ဆိုသော်လည်း ကာလတိုအားဖြင့် ၄ နှစ် သက်တမ်းသာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒာရာမိုဒီ (GETTY IMAGES)

အဆိုပါ အရေအတွက်ထဲမှ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် ပင်စင်ခံစားခွင့်မရှိဘဲ ၄ နှစ်ပြည့်သည်နှင့် တာဝန်မှ အနားယူရမည် ဖြစ်သည်။

အချိန်ပြည့် စစ်မှုထမ်း တစ်ဦးအတွက်ကတော့ လုပ်သက် ၃၅ နှစ် ကျော်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ခေါ်ယူနေသည်။ ထို၏ အစီအစဉ်မှာ နိုင်ငံ့လုံခြုံရေး အားကောင်းစေရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း ရက်ဂျ်နက်ဆင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်မှုထမ်းအင်အား ၁ ဒသမ ၄ သန်းကျော်ရှိသည့် အိန္ဒိယစစ်တပ်သည် တရုတ်နိုင်ငံပြီးလျှင် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဒုတိယ အင်အား အကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး စစ်အသုံးစရိတ် အများဆုံး သုံးစွဲမှုတွင် ကမ္ဘာ့တတိယနေရာ၌ ရှိသည်။

ကပ်ရောဂါဘေးမှ အိန္ဒိယစီးပွားရေး ပြန်လည် ဦးမော့လာပြီဖြစ်၍ ဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒာရာမိုဒီ အစိုးရသည် အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးပေးရေး ဖိအားပေးမှု ခံနေရသည်။ မိုဒီသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပမည့် ပြည်လုံးကျွတ် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ယခုကတည်း က ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းစရာ များပြားနေသည်။

ကာလတို စစ်မှုထမ်း စုဆောင်းခြင်း၏ နောက်ကွယ်မှ အယူအဆတစ်ခုမှာ စစ်တပ်ထဲတွင် လေ့ကျင့်သင်ကြားပြီးသူ အနေဖြင့် အနာဂတ်ကာလတွင် ရဲလုပ်ငန်း (သို့မဟုတ်) ပုဂ္ဂလိကဏ္ဍများတွင် အလုပ်အကိုင်သစ်များ ရရှိရေး ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ်၍ မိုဒီ အစိုးရကို အငြိမ်းစား စစ်မှုထမ်းများနှင့် အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင်အချို့က ဝေဖန်နေကြသည်။

ဆန္ဒပြမှုကြောင့် ရထားတွဲများ မီးလောင်(AP)

“အစတုန်းကတော့ ဒီကိစ္စကို စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်တယ်လို့ ကျနော် ထင်တာဗျ။ ဒါက အိန္ဒိယလက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေကို ကာလတို စစ်မှုထမ်း တစိတ်တပိုင်း တပ်ဖွဲ့တွေအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားစေနိုင်တယ်” ဟု အငြိမ်းစား စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျီဒီဘက်ရှီက ၎င်း၏ တွစ်တာလူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာတွင် ဝေဖန်ရေးသားခဲ့သည်။

“ပြည်တွင်းရှိ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်နေကြသော လူငယ်များ၏အသံကို နားစွင့်ရန်လိုကြောင်း” အဓိကအတိုက်အခံဖြစ်သည့် ကွန်ဂရက်ပါတီခေါင်းဆောင် ရာဟူးလ်ဂန္ဒီ (Rahul Gandhi) က မိုဒီအစိုးရကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ယခုဆန္ဒပြမှု ဂယက်ကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း ဂွါလီရော (Gawalior) ရှိ ရထားဘူတာရုံတစ်ရုံတွင် လုယက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ရထားတွဲဆိုင်းအချို့ ပျက်စီးခဲ့ကာ အမှိုက်ပုံးများ မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဇွန်လ ၁၆

ယူကရိန်းသို့ ရုရှား ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်သည့် ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု အကျပ်အတည်းနှင့်ရင်ဆိုင်ရ၍ ကမ္ဘာတဝန်း ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်သူဦးရေ သန်း ၁၀၀ ကျော်အထိ ပထမဆုံး စံချိန်တင်အောင် များပြားလာခဲ့ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ 

နောက်ထပ် လူအများအပြား မူလနေရပ်ကို စွန့်ခွာ၍ ထွက်ပြေး နိုင်ဖွယ်ရှိနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ(UN)က သတိပေးထား သည်ဟု ဇွန်လ ၁၆ ရက် ရက်စွဲဖြင့် အေအက်ဖ်ပီသတင်းက ဖော်ပြထားသည်။ 

ယူကရိန်းစစ်ကြောင့် သိသိသာသာ ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့သည့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှု အကျပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းရာ၌ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုအား တားဆီးရန်မှာ အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်ကြောင်း UN ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ (UNHCR) အကြီးအကဲဖြစ်သူ ဖီလစ်ပိုဂရန်ဒီက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ရွှေ့ပြောင်း မိသားစု တစ်စု(AP)

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အတော်များများသို့ စားနပ်ရိက္ခာ တင်ပို့ရောင်းနေကျဖြစ်၍ “ပေါင်မုန့်ခြင်းတောင်း” ဟု တင်စား ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသော ယူကရိန်းကို ရုရှားက ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ဂျုံ၊ စပါးနှင့် ဓာတ်မြေဩဇာ ဈေးနှုန်းများ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ထဲတွင် အဆမတန် တက်သွားခဲ့ပြီး လူပေါင်း သန်းနှင့်ချီ၍ အငတ်ဘေးဆိုက်စေခဲ့သည်။

Source: AFP 

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ဇွန်လ ၁၆

ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်း၌ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေချိန် ဝါရှင်တန်က ကိယက်ဗ်အစိုးရထံသို့ စစ်ရေးလုံခြုံရေး အကူ အညီသစ်အဖြစ် ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ ထပ်မံပေးအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇာလန်းစကီးကို ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဇွန်လ ၁၅ ရက်၌ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးတို့ တယ်လီဖုန်းခေါ်ဆိုမှုအပြီး ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ ဘိုင်ဒန်က “ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားက ကြမ်းကြုတ်ရက်စက်ပြီး ဆက်လက်တိုက်ခိုက်နေသော စစ်ပွဲ၌ ယူကရိန်းကို ကူညီဖို့ ကတိကဝတ်ကို မိမိ ထပ်လောင်းအတည်ပြုကြောင်း” ပြောကြားထားသည်။

ယခုပေးအပ်မည့်ပမာဏသည် အမေရိကန်၏ ဒေါ်လာဘီလီယံ ၄၀ အကူအညီပေးရေးအစီအစဉ်မှဖြစ်သော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များ ထိမှန်သည့် လက်နက်မျိုးပေးမည်မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားထားပြီးဖြစ်သည်။ ယခင်ကလည်း အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းထံသို့ ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်ရေးစနစ်များ ပေးပို့ခဲ့သည်။

ထိုသို့ အမေရိကန်၏လက်နက်ပံ့ပိုးမှုအသစ်အတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ဇွန်လ ၁၅ တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ရဲ့ ကာကွယ်ရေး အားကောင်းလာစေဖို့ ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ ပံ့ပိုးမှုအသစ်ပေးမယ့်အကြောင်း အမေရိကန်က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုပံ့ပိုးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့အရှေ့ပိုင်း ဒွန်ဘတ်စ် ဒေသမှာ ကျနော်တို့ကာကွယ်ရေးဟာ အင်မတန်အရေးကြီးနေပါတယ်” ဟု ဇာလန်းစကီးက ၎င်း၏ညစဉ် ဗီဒီယို မိန့်ခွန်းထဲတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး)၏ နယ်ပယ်ချဲ့ထွင်မှုကို ရပ်တန့် ရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် မော်စကိုတပ်များ ယူကရိန်းနယ်စပ်အနီး လအတန်ကြာ ချထားခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ အပြည့်အဝ ကျူးကျော်၍ ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့သည်။

မြို့တော်ကိယက်ဗ်ကို တိုက်ခိုက်နေခြင်းမှ မော်စကိုသည် ၎င်း၏စစ်ပွဲရည်မှန်းချက်ကို အာရုံပြောင်းခဲ့ရာ ယခုအခါ နိုင်ငံ၏အရှေ့ပိုင်း ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသနှင့် ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းဒေသတို့ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဆက်လက်တိုက်ခိုက် ခဲ့သည်။

မကြာသေးမီရက်သတ္တပတ်များအတွင်း အဆိုပါဒေသသို့ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် စစ်ရေးအရှိန် မြှင့်လာခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ပြီးခဲ့သည့်လ၌ ယူကရိန်း၏မဟာဗျူဟာအချက်အချာကျသော မာရီယူပေါလ်ဆိပ်ကမ်းမြို့ကို သိမ်းခဲ့ပြီး နောက် ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း စီဗီးရိုဒွန်နက်ဆက်မြို့ရှိ ယူကရိန်းခံစစ်သမားများ လက်နက်ချစေရန် ကြိုးစားနေ သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ဘာလင်၊ ဇွန်လ ၁၆

ယူကရိန်းစစ်ကြောင့် ဘော်လကန်ဒေသ အနောက်ခြမ်းအထိ မတည်မငြိမ် ဖြစ်လာမည်ကို စိုးရိမ်လာသဖြင့် ဂျာမနီအစိုးရ သည် ဘော့စနီးယားတွင် ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုမစ်ရှင် (စစ်ရေး စေလွှတ်မှု တာဝန်)နှင့်အတူ ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ချထားမည်ဖြစ်ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားက ရေးသားထားသည်။

၂၀၀၄ ခုနှစ် ကတည်းက စတင်လှုပ်ရှားခဲ့သည့် ယူရိုဖိုး-အယ်လ်သီယာ (EUFOR-Althea) တပ်ပေါင်းစုသို့ ယခုအခါ မိမိတို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ဇွန်လ ၁၅ တွင် ဘာလင်၌ ကျင်းပသည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ဂျာမနီ အစိုးရ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ စတက်ဖ်ဖန်စိုင်ဘတ် (Steffen Seibert) က ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ဂျာမနီတပ်များ ဘော့စနီးယားကို ကျောခိုင်း ထွက်ခွာပြီးနောက် ယခု ပြန်လည်ချထားမည့် အထိမ်းအမှတ် အဖြစ် တစ်နှစ်အတွင်း အများဆုံး တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အား ၅၀ စေလွှတ်သွားမည်ဟု စိုင်ဘတ်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

စေလွှတ်မည့် ဂျာမနီတပ်ဖွဲ့ဝင်အချို့ကို ဘော့စနီးယား ပြည်တွင်းရှိ ယူရိုဖိုး တပ်ပေါင်းစု အမိန့်အရ တာဝန်ထမ်းနေသော ဆက်ဆံရေးနှင့် စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ထဲသို့ စေလွှတ်မည်ဖြစ်ပြီး အချို့ကို ဆာရာဂျေဗိုမြို့တော်ရှိ တပ်ပေါင်းစုဌာနချုပ်သို့ ပို့မည်ဟု သိရသည်။

ဘော့စနီးယားရှိ ဥရောပသမဂ္ဂ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု(GETTY IMAGES)

ထိုသို့ ဂျာမနီတပ်များ ဘော့စနီးယားလွှတ်မည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဘွန်ဒက်စတက် လွှတ်တော်ထဲတွင် အတည်ပြုရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ လွှတ်တော်က အတည်ပြုပြီးလျှင် ဂျာမန်စစ်သားများ စတင်စေလွှတ်သွားရန် စီစဉ်နေကြောင်း စိုင်ဘတ်က သတင်း ထောက်များကို ရှင်းပြခဲ့သည်။

ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနားရှိ ယူရိုဖိုး-အယ်လ်သီယာ တပ်ပေါင်းစုသို့ ဂျာမနီတပ်များ စေလွှတ်ခြင်းဖြင့် မိမိတို့ ဂျာမနီ ဖက်ဒရယ်အစိုးရက EU ၏ စစ်ဆင်ရေးတွင် ပြန်လည်ပါဝင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ဂျာမနီကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

“တည်ငြိမ်သော ဘော်လကန်ဒေသ အနောက်ပိုင်းဖြစ်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့တွင် အလွန်အရေးကြီးသည်။ ဘွန်ဒက်စတက် လွှတ်တော်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ညှိနှိုင်းမှုကို ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် ပြုလုပ်နိုင်ရန် မျှော်လင့်ထားသည်” ဟု ၎င်းဝန်ကြီးဌာနက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: Aljazeera