CNI International News

တိုင်ပေ၊ စက်တင်ဘာ ၉

ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်နေသည့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို တရုတ်က ၎င်းပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အခိုင်အမာပြောဆိုနေ၍ တင်းမာ နေစဉ်အတွင်း တိုင်ပေမြို့တော်သို့ နောက်ထပ်အမေရိကန်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ ရောက်ရှိ လာကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက စက်တင်ဘာ ၈ ရက် ရက်စွဲဖြင့် သတင်းဖော်ပြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းက အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ နောက်ပိုင်း ထိုင်ဝမ်အစိုးရနှင့် တွေ့ဆုံရန် အမေရိကန်ဧည့်သည်တော်များ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ကျွန်းပေါ်ရောက်လာနေခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို စစ်ရေးအရ အနှောင့်အယှက်ပေးမှုကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး စစ်သင်္ဘောများ၊ စစ်လေယာဉ် များနှင့် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်(ဒရုန်း)များကို ကျွန်းတဝိုက် နေ့စဉ် စေလွှတ်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်မှ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင် လွှတ်တော်အမတ် စတီဖင်မာဖီး (Stephanie Murphy) ဦးဆောင်သော လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည်လည်း စက်တင်ဘာ ၈ ရက်တွင် ထိုင်ဝမ် သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တိုင်ပေအစိုးရသည် သံတမန်ရေးအရ အသိအမှတ်ပြုမှုနှင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုအနေအထားကို မဆုတ်မနစ် ကြိုးပမ်းနေခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ် သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ်ကို အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်မှ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီဝင် လွှတ်တော်အမတ် စတီဖင်မာဖီး အပါအဝင် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များနှင့်အတူ တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

အမေရိကန်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၏ ယခုခရီးစဉ်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းပေါ် အမေရိကန်ကွန်ဂရက်(လွှတ်တော်)၏ ခိုင်မာသောအထောက်အပံ့ဖြစ်စေကြောင်း တရုတ်၏စစ်ရေးခြိမ်းခြောက်မှုကို ရည်ညွှန်းလျက် သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ် က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သည် ဖိအားပေးမှု (သို့မဟုတ်) အကျပ်ကိုင်မှုကို ဦးညွှတ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သည်။

“ကျမတို့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့အစည်းအသွင်သဏ္ဌာန်နဲ့ လူနေမှုပုံစံတွေကို စွမ်းစွမ်းတမံ ကာကွယ်သွားမှာပါ။ ထိုင်ဝမ် ဟာ နောက်ပြန်ဆုတ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး” က ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ် မာဖီးက “မိမိတို့ကွန်ဂရက်(လွှတ်တော်)အနေဖြင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း အသီး သီးမှာ ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားများ ပိုမိုပါဝင်လာစေဖို့ ထောက်ခံအားပေးသင့်ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

“ထိုင်ဝမ်ဟာ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းထဲမှာ တာဝန်သိတဲ့အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သလို အထူးသဖြင့် ပြည်သူ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေအတွက်လည်း တာဝန်မကင်းတဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာဖိုရမ်တွေမှာ ပါဝင်တက် ရောက်ခွင့် ရသင့်ပါတယ်” ဟု မာဖီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်းတို့ခရီးစဉ်ကို တရုတ်နိုင်ငံက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရသူ မော်နင်း (Mao Ning) က စက်တင်ဘာ ၈ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်နှင့်တရားဝင် သံတမန်ဆက်ဆံရေးမရှိကြောင်းနှင့် တရုတ်တနိုင်ငံတည်းမူဝါဒကို လိုက်နာပါကြောင်း ပြောကြားထားသည့် အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ကတိကဝတ်ကို ချိုးဖောက်သည်ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ စက်တင်ဘာ ၉

ထိုင်ဝမ်ကို စစ်ရေးနည်းနှင့် သိမ်းပိုက်ရန် တရုတ်ကြိုးပမ်းလာနိုင်သည့် ထူးခြားသော ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ရှိနေ ကြောင်း အမေရိကန်ထိပ်တန်း အစိုးရအရာရှိတစ်ဦးက သတိပေးလိုက်သည်ဟု အာရ်တီသတင်းဌာနက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

အမေရိကန်အမျိုးသား လုံခြုံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဂျက်ဆူလီဗန် (Jake Sullivan) က “ထိုင်ဝမ်ကျွန်းတဝိုက် စစ်ရေးအရ အရေးတကြီး ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုလို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်” ဟု Bloomberg ရုပ်သံလိုင်း၏ ဒေးဗစ်ရက်ဘန်စတိန်း စကားဝိုင်းအစီအစဉ် (The David Rubenstein Show: Peer-to-Peer Conversations') တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘေဂျင်း(တရုတ်)ရှိ ခေါင်းဆောင်များကတော့ ထိုင်ဝမ်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်း မပြုကြောင်း စားပွဲဝိုင်းပေါ်မှ တရားဝင်မူဝါဒအဖြစ် အခိုင်အမာ ပြောကြားထားသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်(NYT)

ယင်းအတွက် ဥပဒေကြမ်းတစ်ရပ်ကို ထောက်ခံအားပေးရန်အတွက် စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် လွှတ်တော် ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံသွားရန် စီစဉ်ထားကြောင်း ဆူလီဗန်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

အကယ်၍ အဆိုပါဥပဒေကြမ်း အတည်ဖြစ်လျှင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်နေသည့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအပေါ် အမေရိကန်၏ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်ကို နေတိုးအဖွဲ့ဝင် မဟုတ်သော မဟာမိတ်တစ်ဦးအဖြစ် အမေရိကန်က မှတ်ယူသွားရန်ကိုလည်း အဆိုပြုထားသည်။

တစ်ဆက်တည်းမှာပင် တိုင်ပေအစိုးရအတွက် လုံခြုံရေးအကူအညီ ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ၅ ဘီလီယံ ခွဲဝေပေးရန် အမေရိကန်လွှတ်တော်(ကွန်ဂရက်)သို့ တောင်းဆိုထားသည်။

ထိုကိစ္စနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဝါရှင်တန်၏ ရပ်တည်ချက်ကို ရှင်းလင်းပြောကြားရန် တောင်းဆိုသည့်အခါ ဆူလီဗန်က “ဘိုင်ဒန် အစိုးရသည် လက်ရှိအနေအထားကို အင်အားသုံး၍ ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းမှု မှန်သမျှကို နောက်ပြန် ဆုတ် သွားစေဖို့ ဆက်လက် တွန်းအားပေးသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း” ဖြေကြားခဲ့သည်။

တရုတ်စစ်တပ် (NYT)

အဆိုပါ သတင်းအပေါ် သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန် ဝါရှင်တန်ရှိ တရုတ်သံရုံးထံသို့ Bloomberg မီဒီယာက သဘောထား မှတ်ချက် တောင်းခံခဲ့ရာ ချက်ချင်းတုံ့ပြန်ခြင်း မရှိသော်လည်း ယခင်လ၌ ဘေဂျင်း၏ သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်သူ ချင်ကန်(Qin Gang)က အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်း၌ အမေရိကန် ဝေးကွာလွန်းသည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။

လတ်တလော အခြေအနေကို ပိုမိုဆိုးရွားအောင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရ လုပ်ဆောင်လာလျှင် တရုတ်က တန်ပြန် ဖိအား ပေးသွားမည်ဟု ဘေဂျင်းသံတမန် ချင်ကန်က အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာမီကာလ၌ ဘေဂျင်းအစိုးရက ထိုင်ဝမ်ကို စစ်ရေးအရ ထိုးစစ်ဆင်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း စွပ်စွဲချက်များမှာ လည်း အခြေအမြစ်မရှိဟု ၎င်းသံတမန်က အပြင်းအထန် ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်၌ အရှုံးနှင့်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသော အစိုးရဟောင်းအဖွဲ့က ကျွန်းပေါ်သို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင် ခဲ့ရပြီးနောက် ၁၉၄၉ ခုနှစ်မှစ၍ သီးခြားလွတ်လပ်စွာ ရပ်တည်လာခဲ့ကြောင်း အာရ်တီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ စက်တင်ဘာ ၉

အမေရိကန်ကို တန်ပြန်ဖို့ လိုအပ်သည့် နျူကလီးယားလက်နက်များကို မည်သည့်အခါမှ စွန့်လွှတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ၎င်း၏နိုင်ငံပိုင် မီဒီယာမှနေ၍ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် သတင်းထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် မြောက်ကိုရီးယား၏ ကာကွယ်ရေးကို အားနည်းစေပြီး နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းအစိုးရ ပြိုလဲသွား သည်အထိ တွန်းအားပေးနေကြောင်း ကင်မ်ဂျုံအန်းက စွပ်စွဲခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ (အမည်ခံ) လွှတ်တော်ထဲ၌ စက်တင်ဘာ ၈ ရက်တွင် ကင်မ်ဂျုံအန်း မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ ပြီးနောက် နျူကလီးယား လက်နက် အသုံးပြုမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

ထိုဥပဒေများ အတည်ပြုခြင်းသည် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယား အဆင့်အတန်းကို ခိုင်မာစေရန် ခြေလှမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ လက်နက်များကို အပေးအယူလုပ်၍ ညှိနှိုင်းသွားမည် မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ရှင်းလင်း ပြော ကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယား မဟာမိတ်ဖွဲ့မှု (GETTY IMAGES)

ထို့နောက် အဆိုပါဥပဒေတွင် မြောက်ကိုရီးယား စစ်တပ်အနေဖြင့် ရန်သူတပ်များကို နျူကလီးယား လက်နက်သုံး ၍ တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် အလိုအလျောက် လုပ်ဆောင်သွားနိုင်မည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်လည်း ပါဝင်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားကို တုံ့ပြန်ဖို့ အမေရိကန်နှင့်ပူးပေါင်း၍ စစ်ရေးလေ့ကျင့် အသက်သွင်းရန်၊ သမားရိုးကျ တိုက်ခိုက်မှု စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် တောင်ကိုရီးယား၏ အစီအစဉ်များကိုလည်း ကင်မ်ဂျုံအန်းက အပြစ် တင် ဝေဖန်ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား၏ လုပ်ရပ်သည် တင်းမာမှုများကို ပိုဆိုးစေပြီး အန္တရာယ်ကြီးလှသည့် စစ်ရေးဆောင်ရွက်မှုအဖြစ် ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် ယခုတလော အမေရိကန်နှင့် အာရှမဟာမိတ်နိုင်ငံများကို နျူကလီးယား ပဋိပက္ခနှင့်စပ်လျဉ်း ၍ ခြိမ်းခြောက်မှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် မိမိပိုင်ဆိုင်ထားသော နျူကလီးယားလက်နက်များကို လက်မတွန့်ဘဲ သုံးစွဲသွားမည်ဟု သတိပေးထားသည်။

ကင်မ်ဂျုံအန်း နောက်ဆုံး ပြောကြားထားသော သဘောထား မှတ်ချက်များတွင် “နျူကလီးယား လက်နက်နှင့် ဒုံးကျည်များ အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်နေချိန်၌ ဒေသတွင်း တင်းမာမှုတိုးလာခြင်းကို အလေးပေး” ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ စက်တင်ဘာ ၈

ယူကရိန်းစစ်မျက်နှာတွင် ရုရှားတို့ နျူကလီးယား အသုံးပြုဖို့ ခြိမ်းခြောက်နေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်ဦးစီးချုပ်က စက်တင်ဘာ ၇ ရက်တွင် သတိပေးခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းအရ သိရသည်။

အဆိုပါ သတိပေးမှုသည် ၎င်း၏ရှားရှားပါးပါး အများသိစေသည့် သဘောထား မှတ်ချက်လည်း ဖြစ်သည်။

ရုရှား၏ ခြိမ်းခြောက်မှုသည် အင်အားကြီးနိုင်ငံများ အကန့်အသတ်ဖြင့် နျူကလီးယားပဋိပက္ခ ဖန်တီးနိုင်ဖွယ် ရှိနေကြောင်း ယူကရိန်းစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဗယ်လာရီးလီးဇလူဇညယ်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု လွှတ်တော် အမတ် တစ်ဦးဖြစ်သူ မီခေလိုဇာဘရိုစကီး၏ ဆောင်းပါးထဲတွင် ထည့်သွင်း ရေးသားထားသည်။

အဆိုပါ ဆောင်းပါးကို ယူကရိန်းပိုင် သတင်းအေဂျင်စီ တစ်ခုဖြစ်သည့် Ukrinform က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှား၏ နျူကလီးယား ထိပ်ဖူးကို သယ်ဆောင်လာစဉ် (EPA)

ထိုဆောင်းပါးထဲတွင် ယူကရိန်းစစ်ဦးစီးချုပ်ထံမှ ယနေ့ကာလအထိ စစ်နှင့်ပတ်သက်၍ အသေးစိတ် အကဲဖြတ်ချက်အများဆုံး ပါရှိပြီး ယူကရိန်းတပ်၏ ပြတ်သားသည့် သဘောထားများ ထင်ဟပ်နေခဲ့သည်။

“ရုရှားစစ်တပ်က နည်းဗျူဟာမြောက် နျူကလီးယား လက်နက်တွေကို တချို့အခြေအနေတွေမှာ ထုတ်သုံးမယ် ဆိုပြီး တိုက်ရိုက် ခြိမ်းခြောက်တာတွေ ရှိပါတယ်” ဟု ဇလူဇညယ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အကန့်အသတ်ဖြင့် ဖြစ်ပွားလာနိုင်သည့် နျူကလီးယား ပဋိပက္ခတွင် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံများ တိုက်ရိုက် ပါဝင် ပတ်သက်နိုင်ခြေမရှိဟု လုံးဝငြင်းဆိုရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။

ယခင်ကလည်း နျူကလီးယား (သို့မဟုတ်) ဓာတုလက်နက် သုံးစွဲနိုင်ခြေ ထင်ကြေးများကိုလည်း မော်စကိုက ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

စစ်ပွဲရေစီးကြောင်း အပြောင်းအလဲအတွက် မော်စကို၏ လက်နက်များနှင့် တိုက်ခိုက်မှု အကွာအဝေးတို့ကို ယူကရိန်းက ဟန်ချက်ညီညီ တုံ့ပြန်နိုင်ဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဇလူဇညယ်နှင့် ဆောင်းပါးရှင်း ဇာဘရိုစကီးတို့က သုံးသပ်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

“ဗျူဟာမြောက် အခြေအနေမှာ အခြေခံအကျဆုံး အပြောင်းအလဲဖြစ်ဖို တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်းကတော့ လာမယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် စစ်ဆင်ရေးတွေကျရင် ယူကရိန်းတပ်တွေ တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှု အဆက်မပြတ် လုပ်တာမျိုး (ဒါမှမဟုတ်) စံနမူနာပြ တိုက်ခိုက်တာမျိုး တပြိုင်တည်း လုပ်ပြနိုင်မှ ရမယ်” ဟု ၎င်းတို့က ဆက်လက် သုံးသပ်ပြသည်။

ရုရှားပိုင်နက်ထဲရှိ ပစ်မှတ်များကို ထိမှန်ရန် သုံးစွဲခွင့်မရှိသော တာဝေးပစ် လက်နက်များကို ကိယက်ဗ် အစိုးရထံသို့ ထောက်ပံ့ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်က ပြောခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့်လ၌ ခရိုင်းမီးယားကျွန်းဆွယ်ရှိ ရုရှားလေတပ် အခြေစိုက် စခန်းများကို ဒုံးကျည်ဖြင့် ထိမှန်ပျက်စီးစေခဲ့ ခြင်းအတွက် မိမိတို့တာဝန်ရှိကြောင်း ပထမဆုံး ယူကရိန်းဘက်မှ အသိအမှတ်ပြုသည့် အချက်လည်း ယခု ဆောင်းပါးထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

လက်ရှိ ကာလအထိ ခရိုင်းမီးယား ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်စဉ်များ၌ ယူကရိန်း ပါဝင်ပတ်သက်မှုကို ငြင်းဆိုနေဆဲဖြစ်ပြီး ရုရှား၏ လက်တုံ့ပြန်မှုကို စိုးရိမ်နေရကြောင်း အမည်မဖော်လိုသူ စစ်ဘက် အကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့က ရန်သူရဲ့ ခရိုင်းမီးယား လေတပ်စခန်းတွေကို ဒုံးကျည်နဲ့ အောင်အောင်မြင်မြင် ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့တယ်။ ပထမဆုံး ပစ်မှတ်ချက် ဆာကီ (Saky) လေယာဉ်ကွင်းပဲဖြစ်တယ်” ဟု ဆောင်းပါးထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မည်သည့် ဒုံးကျည် အမျိုးအစား ဖြစ်ကြောင်းကိုတော့ ဆောင်းပါး၌ မတွေ့ရပေ။

ဆာကီလေယာဉ်ကွင်း တိုက်ခိုက်ခံရမှုကြောင့် ဩဂုတ် ၉ ရက်တွင် ရုရှားစစ်လေယာဉ် ၁၀ စင်း ပျက်စီးခဲ့ရသည်ဟု ၎င်းဆောင်းပါးထဲတွင် ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်။

ယူကရိန်းပိုင်နက်ထဲမှ အနည်းဆုံး ကီလီုမီတာ ၂၀၀ ကွာဝေးသည့် လေယာဉ်ကွင်းသို့ တိကျစွာ ထိမှန်နိုင်သည့် လက်နက်မျိုး ယူကရိန်းထံတွင် ရှိ/မရှိ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပေ။

Source: Reuters

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ စက်တင်ဘာ ၈

တရုတ်နှင့်ပါကစ္စတန်တို့၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေရန်အတွက် အိန္ဒိယအနေဖြင့် ပြည်တွင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်များ ထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင်ရန် ဝန်ကြီးချုပ်နရိန္ဒာမိုဒီက ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း အဆိုပါ ကိစ္စနှင့်နီးစပ်သူများကို ကိုးကားလျက် South China Morning Post သတင်းစာက စက်တင်ဘာ ၈ ရက် (ယနေ့) ရက်စွဲဖြင့် ရေးသားထားသည်။

အိန္ဒိယ၏ ကြည်း၊ ရေ၊ လေတပ်များအနေဖြင့် သက်တမ်းကြာမြင့်၍ အိုဟောင်းသွားသည့် စစ်ရေးအသုံးအဆောင် များနေရာတွင် အစားထိုးရန် အရေးကြီးသည့် လက်နက်စနစ်တချို့ကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းတော့မည် မဟုတ် ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယသည် ၂၀၂၆ ခုနှစ်အရောက်တွင် ရဟတ်ယာဉ်များ ပြတ်တောက်သွားမည့်အပြင် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်အရောက်တွင် ရာနှင့်ချီသော တိုက်လေယာဉ်များ လက်ကျန်ကုန်သွားနိုင်သည့်အန္တရာယ်ရှိကြောင်း ၎င်းတို့က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

မိုဒီသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အာဏာလရလာပြီး မကြာမီမှာပင် အလုပ်အကိုင်များ ဖန်တီးရန်နှင့် နိုင်ငံခြားငွေကြေး စီးဆင်းမှုလျှော့ချရန်တို့အတွက် အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ပင် မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းများမှ ဂျက်တိုက်လေယာဉ်များအထိ ထုတ်လုပ်သွားနိုင်ရန် Make in India မူဝါဒကို ချမှတ်ခဲ့သည်။

သို့သော် ၈ နှစ်အကြာတွင် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစစ်လက်နက်ပစ္စည်းတင်သွင်းနေသူ အိန္ဒိယသည် ကာကွယ်ရေး လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းရန်အတွက် လက်နက်များ ပြည်တွင်း၌ အလုံအလောက် မထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ပေ။ ထို့ပြင် အစိုးရ၏မူဝါဒနှင့်စည်းမျဉ်းအရ ပြည်ပမှ တင်သွင်းမှုကိုလည်း ပိတ်ပင်ထားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံထုတ် စက်လက်နက်ပစ္စည်းများကိုတွေ့ရစဉ်

မိုဒီ၏အစီအစဉ်အရ စစ်တပ်အတွက် လက်နက်များ ဝယ်ယူဖြည့်တင်းရာတွင် ပြည်တွင်းဖြစ်အရေအတွက်၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကြား ဝယ်ယူပိုင်ခွင့်ပေးထားသည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဟိမဝန္တာနယ်စပ်တလျှောက် အိန္ဒိယတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ပါကစ္စတန်နှင့်တရုတ်တို့ကို အားပြိုင် လာရသည့်အခါ အိန္ဒိယစစ်ရေးပြင်ဆင်မှုများမှာ သတိပြုစရာဖြစ်လာခဲ့သည်။

အထူးသဖြင့် တရုတ်နှင့်ထိစပ်နေသော နယ်စပ်တလျှောက် ကျူးကျော်ရန်စမှုများကို ဟန့်တားရန် မြေပြင်တွင် လှုပ်ရှားရမည့် တပ်ဖွဲ့ဝင်ဦးရေး နှစ်ဆလိုအပ်ကြောင်း အိန္ဒိယအစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ အီးမေးလ်ဖြင့် သဘောထားမှတ်ချက် တောင်းခံခဲ့သော်လည်း တုံ့ပြန်ခြင်းမရှိပေ။

အိန္ဒိယစစ်တပ်သည် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းအချို့ကို ပြည်တွင်း၌ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နေသော်လည်း ဒီဇယ်-လျှပ်စစ် နှစ်မျိုးသုံး ရေငုပ်သင်္ဘောများနှင့် အင်ဂျင်နှစ်လုံးတပ် တိုက်လေယာဉ်ကဲ့သို့ ရှုပ်ထွေးသော နည်းပညာ ပလက်ဖောင်းများကိုတော့ မထုတ်လုပ်နိုင်သေးပေ။

ပြည်တွင်းထုတ် အင်ဂျင်တစ်လုံးတည်းတပ်ဆင်ထားသော တိုက်လေယာဉ်များ ရှားပါးလာသည့်အပြင် အင်ဂျင် နှစ်လုံးတပ် တိုက်လေယာဉ်များကိုလည်း ပြည်ပမှ ဝယ်ယူမည့်အစီအစဉ်ကိုလည်း မိုဒီအစိုးရက ခေတ္တဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယလေတပ်၏အခြေအနေမှာ အထူးဆိုးရွားလှပြီး ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်အရောက်တွင် တိုက်လေယာဉ် အစင်း ၃၀ အောက်သာ ကျန်တော့မည်ဖြစ်သော်လည်း တရုတ်နှင့်ပါကစ္စတန်နယ်စပ်များကို ထိရောက်စွာ ကာကွယ်ရန်မှာ အရေးကြီးကြောင်း၊ ဂျက်တိုက်လေယာဉ် ၁၆ စင်းမှ ၁၈ စင်းခန့် အခြေစိုက်စခန်းချနိုင်အောင် တွန်းအားပေးသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း စစ်ဘက်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ စက်တင်ဘာ ၈

လော့ဟီးမာတင်ကော်ပိုရေးရှင်း (Lockheed Martin Corp) သည် ၎င်း၏ကိုယ်ပျောက်တိုက်လေယာဉ် သတ္တုစပ် စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်း တရုတ်နိုင်ငံထဲတွင် ပြုလုပ်နေကြောင်း သိရှိရပြီးနောက် F-35 တိုက်လေယာဉ်များ ရောင်းချခြင်းကို ယာယီဆိုင်းငံ့လိုက်ကြောင်း အမေရိကန်၊ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က ကြေညာခဲ့သည်။

လော့ဟီးမာတင်သည် အဆိုပါ တိုက်လေယာဉ်များ ထုတ်လုပ်သူဖြစ်ပြီး ယခုဖြစ်စဉ်မှာ ဖက်ဒရယ်ကာကွယ်ရေး ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ချိုးဖောက်ရာရောက်ကြောင်း CNN က သတင်းဖော်ပြသည်။

ပေါင်းစပ်ပါဝါပက်ကေ့ချ်၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် သုံးသော သတ္တုစပ် (Alloy) ပါဝင်သည့် သံလိုက်ကိရိယာသည် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာတော့ မရှိကြောင်း ပင်တဂွန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်၊ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ် (GETTY IMAGES)

“သံလိုက်ကိရိယာဟာ သတင်းအချက်အလက်ပေးပို့တာ (ဒါမှမဟုတ်) လေယာဉ်ရဲ့ ကြံ့ခိုင်မှု မထိခိုက်စေဘူးဆို တာ ကျနော်တို့ အတည်ပြုထားပါတယ်။ ဒီကိစ္စနဲ့ ဆက်စပ်နေတာက စွမ်းဆောင်ရည်၊ အရည်အသွေး၊ လုံခြုံရေး အန္တရာယ် ရှိ/မရှိဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်ပြီး F-35 လေယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေးနဲ့ ပျံသန်းရေးတို့ကို ပုံမှန်လိုပဲ လုပ်ဆောင် သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဌာန၊ ပင်တဂွန်ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရက်စ်ဂိုးမား (Russ Goemaere) က ရှင်းပြသည်။

လော့ဟီးမာတင်ကုမ္ပဏီသည် လာမည့်ကာလများအတွက် အဆိုပါသတ္တုစပ်အတွက် အစားထိုးစရာ အရင်းအမြစ် ကို ရှာဖွေထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ပင်တဂွန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် လော့ဟီးမာတင်ကုမ္ပဏီ၏ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ပေါက်ကြားခဲ့ရခြင်းအတွက် မည်သို့ဖြစ်ပျက်ခဲ့ပုံကို ဆုံးဖြတ်ရန် ပြန်လည်သုံးသပ်နေသည်။

ယခုအခါ လေယာဉ် တင်ပို့ရောင်းချမှု မည်သည့်ကာလအထိ ဆိုင်းငံ့ထားမည် (သို့မဟုတ်) တရုတ်သတ္တုစပ်မည်မျှ ထုတ်လုပ်ထားကြောင်း တွေ့ရသည် စသည့် အချက်အလက်များကိုတော့ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က ထုတ်ဖော် ပြောကြားခြင်း မရှိပေ။

အဆိုပါ ကုမ္ပဏီသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် F-35 အစင်းရေ ၁၅၃ အထိ တင်ပို့ရောင်းချရန် အစောပိုင်းက စီစဉ်ခဲ့ရာ ယခုအချိန်အထိ ၈၈ စင်း တင်ပို့ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

လော့ဟီးမာတင်ကုမ္ပဏီကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

F-35 သည် ကမ္ဘာ့အဆင့်မြင့်ဆုံး တိုက်လေယာဉ် အမျိုးအစားများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။

အမေရိကန်လေတပ်သည် F-35A အမျိုးအစား ၃ မျိုး ထုတ်လုပ်ပြီး သမရိုးကျ အတက်အဆင်း လုပ်နိုင်သော ဂျက်လေယာဉ်ပေါင်း ရာနှင့်ချီ၍ လုပ်ငန်းလည်ပတ်စေခဲ့သည်။ လေယာဉ်ပြေးလမ်း လျှောဇောက်မလိုဘဲ ဒေါင် လိုက် ဆင်းသက်နိုင်၊ ပျံတက်နိုင်သည့် မရိန်းတပ်ဖွဲ့၏ F-35B များနှင့် F-35C တို့ကို လေယာဉ်တင်သင်္ဘော စစ်ဆင်ရေးအတွက် အသင့်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။

အဆိုပါလေယာဉ်များတွင် တပ်ဆင်ထားသည့် သံလိုက်စနစ်သည် ရေဒါဖြင့် အဝေးမှ ထိုးဖောက်မြင်နိုင်စွမ်း (သို့မဟုတ်) ထိရှလွယ်သည့် ကွန်ပျူတာစနစ် ပရိုဂရမ်များထဲသို့ ဝင်ရောက်နှောင့်ယှက်နိုင်စွမ်း မရှိအောင် ဖန်တီးထားသည်။

F-35 လေယာဉ် လုပ်ငန်းများ၊ ပို့ဆောင်ရေးများ ပြန်လည်စတင်နိုင်အောင် လက်ရှိ ပြဿနာများကို တတ်နိုင်သမျှ ဖြေရှင်းနေကြောင်း လော့ဟီးမာတင်က ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင်ထဲတွင် ပြောကြားထားသည်။

Source: CNN

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ စက်တင်ဘာ ၇

အိန္ဒိယအစိုးရနှင့်  နာဂလက်နက်ကိုင် NSCN/GPRN (Niki) တို့အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ယခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၇ ရက်မှ လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၇ ရက်အထိ ၁ နှစ် သက်တမ်းတိုးခဲ့‌ကြောင်း သိရသည်။

NSCN/GPRN CFSB အဖွဲ့မှ ကွပ်ကဲရေးမှူး Abel Zingrü Thuer ဦးဆောင်သော ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အိန္ဒိယ နိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီမြို့ရှိ The Hotel Ashoka တွင် ဗဟိုအစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သက်တမ်းတိုးစာချုပ်ကို ယနေ့ (စက်တင်ဘာ ၇ ရက်)တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

အဆိုပါအဖွဲ့သည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် သက်တမ်းတိုးခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယအစိုးရ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် စက်တင်ဘာ ၅ ရက်တွင် နယူး‌ဒေလီမြို့သို့ စတင်ထွက်ခွာခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

နီကီဆူမီကို တွေ့ရစဉ်

NSCN(Niki)အဖွဲ့သည် မြန်မာဘက်ခြမ်းတွင် နေထိုင်ကာ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရကို တော်လှန်တိုက်ခိုက်နေသော  နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ-ကပ္ပလန်(NSCN-K)မှ ခွဲထွက်သွားသည့် ဒုစစ်ဦးစီးချုပ် နီကီဆူမီ ဦးဆောင် သော အဖွဲ့ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နာဂလန်းပြည်နယ်၊ ဒီမာပူဒေသမှာ အခြေစိုက် နေထိုင်လျက်ရှိသည်။

NSCN ကို ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်တွင် မြန်မာနာဂ ကပ္ပလန်နှင့် အိန္ဒိယနာဂ မွီးဗာ၊ အိုက်ဇက်ချီရှီဆူတို့ ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းကာ နာဂနိုင်ငံ ထူထောင်ရေး ကြိုးပမ်းနေစဉ် သဘောထားကွဲလွဲ၍ ကပ္ပလန် ဦးဆောင်သည့် NSCN-K နှင့် မွီးဗာ-အိုက်ဇက်ချီရှီဆူတို့ ဦးဆောင်သော NSCN-IM ဆိုပြီး နှစ်ဖွဲ့ကွဲသွားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကပ္ပလန်ဦးဆောင်သော NSCN-K သည် မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းတွင် အခြေစိုက်၍ အိန္ဒိယအစိုးရကို တော်လှန် လျက်ရှိပြီး မွီးဗာနှင့် အိုက်ဇက်ချီရှီဆူ ဦးဆောင်သည့် NSCN-IM ကမူ အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းမှာ အခြေစိုက် ကာ အိန္ဒိယအစိုးရ အား တော်လှန်လျက်ရှိသည်။

အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးယူထားသည့် NSCN-IM ခေါင်းဆောင် မွီးဗာ

လက်ရှိမှာတော့ NSCN-IM သည် အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ၁၉၉၇ ခုနှစ်က ငြိမ်းချမ်းရေးယူခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံရေး သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးကာ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်အတွက် ညှိနှိုင်းလျက်ရှိနေသလို NSCN-K ကတော့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ မှာ မြန်မာအစိုးရနှင့် တိုင်းဒေသကြီးအဆင့် ပဏာမ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (Bilateral)ရေးထိုးထားသည်။

NSCN-K ကိုတည်ထောင်ခဲ့သူ  ကပ္ပလန်

သို့သော် NSCN-K ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကပ္ပလန်သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ၉ ရက်က လူကြီးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည့် အတွက် ဒုဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ ဦးခမ်းငေါ်ကို NSCN-K ၏ ယာယီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ပေးခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၇ ရက်တွင် ဖြုတ်ချခံလိုက်ရပြီး ဦးယုံးအောင်ကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တင်မြောက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဦးယုံးအောင် ဦးဆောင်သော အုပ်စုနှင့် ဒုစစ်ဦးစီးချုပ် နီကီဆူမီ ဦးဆောင်သည့် အုပ်စုကြား ငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးရန် သဘောထားကွဲလွဲကာ နှစ်ခြမ်းကွဲသွား၍ နီကီဆူမီက အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးယူကာ NSCN-(Niki) ဆိုသော အမည်ကိုသုံးပြီး ဦးယုံးအောင်က NSCN-YA ဟု အတိုကောက် ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။

CNI International News

အစ္စလာမ္မာဘတ်၊ စက်တင်ဘာ ၇

လွန်ခဲ့သော ၅ လခန့်က လွှတ်တော်၏ ဖြုတ်ချခြင်းခံခဲ့ရသော ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အီမရန်ခမ်းသည် ပါကစ္စတန် နိုင်ငံတဝန်း နိုင်ငံရေးအင်အားစု တစ်ရပ်အဖြစ် ရေပန်းစားနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ၎င်းအပေါ်ထောက်ခံသည့် ဆန္ဒပြ ပွဲများ၊ လူစုလူဝေးများက ပြသနေကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အီမရန်ခမ်းသည် စက်တင်ဘာ ၆ ရက်တွင် နိုင်ငံ၏ အနောက်မြောက်ပိုင်း ပက်ရှဝါ(Peshawar)မြို့၌ ၎င်းအပေါ် ထောက်ခံသူ ၂၅,၀၀၀ ခန့်ကို မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ပက်ရှဝါသည် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် ရှေးရိုးစွဲ ဒေသခံ အများစုနေထိုင်ရာ ခေဘာ ပက်ထန်ခဝါ(Khyber Pakhtunkhwa)ပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘတ်ရှရစ်ဖ်အစိုးရကို လျှပ်တစ်ပြက် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးရန် အတင်းအကြပ် တွန်း အား ပေးဖို့အတွက် မိမိ၏ စည်းရုံးရေး အထွတ်အထိပ်အဖြစ် မြို့တော်သို့ လူအင်အားသုံး၍ ချီတက်သွားမည်ဟု ခမ်းက ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

အီမရန်ခမ်းကို ထောက်ခံသူများ (AP)

နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ အချို့က “ခမ်းသည် ထောက်ခံသူ အင်အားကောင်းနေ၍ အနိုင်နှင့် ပိုင်းနိုင်သည်” ဟု ထင်ကြေးပေးကြသည်။

“မကြာခင် အစ္စလာမ္မာဘတ်ကို ချီတက်ဖို့ ကျနော် ကမ်းလှမ်းလိုက်မယ်။ အဲဒါအတွက် ခင်ဗျားတို့ အဆင်သင့် ဖြစ်ပြီလား” ဟု ခမ်းက မေးခဲ့ရာ ထောက်ခံသူများက “ဖြစ်ပြီ … ဖြစ်ပြီ” ဟု တုံ့ပြန်ခဲ့ကြသည်။

အစောပိုင်းက ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးရန် တောင်းဆိုမှုကို ခမ်းက ပြန်လည်ပယ်ချခဲ့ပြီး လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် စီစဉ်ထားသည့်အတိုင်း ကျင်းပသွားနိုင်ရေး ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခင်ကလည်း ၎င်းဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြပွဲများ ပြင်းထန်ခဲ့သဖြင့် အစိုးရက မီဒီယာစည်းမျဉ်း ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ စက်တင်ဘာ ၆ ရက် ခမ်း၏မိန်ခွန်းကို ပါကစ္စတန်ရုပ်သံ ထုတ်လွှင့်ရေးဌာနများက တိုက်ရိုက် မပြသခဲ့ကြပေ။

အီမရန်ခမ်းကို ထောက်ခံသူများ (AP)

စစ်တပ်၊ တရားစီရင်ရေး ကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍ ယခုတလော ခမ်း၏ ဝေဖန်ပြောဆိုနေမှုများကြောင့် ၎င်းမိန့်ခွန်း များ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်ခွင့်ကို ပိတ်ပင်ခံရသည်။

သို့ဖြစ်၍ ကြည့်ရှုသူများအနေဖြင့် YouTube နှင့် အခြားလူမှုကွန်ရက် မီဒီယာများမှတဆင့် ခမ်း၏မိန့်ခွန်းကို ဝင်ရောက် ကြည့်ရှုနားထောင်ရန် အခက်အခဲ တွေ့ခဲ့ရသည်။

“မိမိ၏ ပိုမိုလွတ်လပ်သော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို လက်မခံသော အမေရိကန်၏ ကြံစည်မှုကြောင့် လက်ရှိအစိုးရ အာဏာရလာခဲ့ကြောင်း” ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံရပြီးကတည်းက ခမ်းသည် အခိုင်အမာ ပြောကြားနေခဲ့သည်။

ထိုသို့ ခမ်း၏ ပြောကြားချက်ကိုတော့ ဝါရှင်တန်အစိုးရဘက်မှ ငြင်းဆိုထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် အီမရန်ခမ်းသည် လွှတ်တော်ထဲတွင် အယုံအကြည်မရှိ အဆိုတင်သွင်းခံရပြီး မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှု ဖြင့် ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းသည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ၃ နှစ်ခွဲကျော် အာဏာရခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ စက်တင်ဘာ ၇

လာမည့် နိုဝင်ဘာတွင် ကျင်းပမည့် ၂၀၂၂ APEC (အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု) ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် တက်ရောက်မည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း ထိုင်းဒုတိယဝန်ကြီး ချုပ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒွန်ပရာမူဒဝီနိုင်း (Don Pramudwinai) က စက်တင်ဘာ ၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

“ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွေကို အွန်လိုင်းကနေ စီစဉ်တဲ့အခါမှာ သမ္မတပူတင်ဟာ အရင် ၃ နှစ်လောက်က Covid-19 ကိစ္စနဲ့ APEC အစည်းအဝေးကလွဲရင် ကျန်တဲ့ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွေကို ပုံမှန်တက်ခဲ့ပါတယ်။ သမ္မတအနေ နဲ့ လာမယ့်နိုဝင်ဘာမှာ ကျင်းပမယ့် APEC ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို တက်မယ်လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေလာဗရော့လ်နှင့် ဆွေးနွေးပြီးနောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ဒွန်ပရာ မူဒဝီနိုင်း က ပြောကြားခဲ့သည်။

အကယ်၍ လာမည့် APEC ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၌ ရုရှားသည် အာရှအတွက် ၎င်း၏မူဝါဒရေးရာ အချက်အချာ ကျကြောင်း ကြေညာရန် ပြီးပြည့်စုံသော အခွင့်အရေးတစ်ခု ပေးစွမ်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု မိမိ ယုံကြည်ထားကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီထိပ်သီးအစည်းအဝေးဟာ အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသရဲ့ ကပ်ရောဂါအလွန်ကာလ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေဖို့ သူ့ရဲ့ စေတနာ ထားမှုကို ကြေညာဖို့အရေး ရုရှားအတွက် အထူးအခွင့်အရေးတစ်ခု ဖြစ်လာမှာပါ” ဟု ဒွန်ပရာမူဒဝီနိုင်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

“အာရှတိုက် အရှေ့တောင်ဘက်က နိုင်ငံတွေအတွက် ရုရှားနဲ့တခြားအာရှနိုင်ငံတွေရဲ့ ရှုထောင့်အသစ်တွေကို ကျနော်တို့(ထိုင်း) က ပံ့ပိုးပေးနိုင်မယ်လို့လည်း ယုံကြည်ထားပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

APEC တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၁ နိုင်ငံ ပါဝင်ထားကြသည်။

တည်ထောင်သည့်နိုင်ငံပေါင်း ၁၂ နိုင်ငံဖြစ်ကြရာ သြစ‌‌တြေးလျ၊ ဘရူနိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ကနေဒါ၊ မလေးရှား၊ နယူးဇီလန်၊ စင်္ကာပူ၊ အမေရိကန်၊ ထိုင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်တို့က အစပျိုးခဲ့ကြသည်။

ယင်းနောက် ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံလည်း APEC အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဆက်လက်ပြီး ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် မက္ကစီကိုနှင့် ပါပူဝါးနယူးဂီနိ၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ချီလီ၊ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် ရုရှား၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ပီရူးတို့လည်း အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာခဲ့ကြသည်။

အသင်းအဖွဲ့အနေဖြင့် APEC သည် စီးပွားရေးအစဉ်အလာကို ရည်ညွှန်းဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။

ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ် APEC ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ထိုင်းနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် လာမည့်နိုဝင်ဘာတွင် ကျင်းပရန် စိစဉ်ထားသည်။

ယခင် ၁၉၉၂ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၀၃ ခုနှစ်များတွင်လည်း ထိုင်းက အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပပေးခဲ့ဖူးသည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန