CNI International News

ရီရယ်ဗန်၊ စက်တင်ဘာ ၁၇

အာမေးနီးယားနိုင်ငံသို့ ယခုသီတင်းပတ်အကုန်ပိုင်းတွင် သွားရောက်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီက စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အာမေးနီးယားနိုင်ငံသည် အိမ်နီးချင်း အဇာဘိုင်ဂျန်နှင့်တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် နှစ်ဘက်စလုံးမှ တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အား ၂၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရ၍ ဒုတိယအကြိမ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးပွဲများ စတင်ခဲ့ရသည်။

အာမေးနီးယားနွယ်ဖွား လွှတ်တော်အမတ် ဂျက်စီစပီးယားအပါအဝင် ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီဝင် အမတ်များနှင့်အတူ စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် အာမေးနီးယားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း နန်စီပလိုစီက ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ ဘာလင်မြို့တော်သို့ရောက်ရှိစဉ် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ခရီးစဉ်အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို ရှင်းပြရန် နန်စီပလိုစီက ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး မိမိတို့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ကို အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခု၏ပစ်မှတ်ဖြစ်သွားမည်ကို မလိုလားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် လူသားတို့ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ တန်ဖိုးကို လေးစားတယ်ဆိုသမျှဟာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပါ တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်၊ ည ၈ နာရီ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် စတင်အသက်ဝင်ချိန်ကတည်းက အဇာဘိုင်ဂျန်နှင့်အာမေးနီးယားနယ်စပ်တွင် အခြေအနေများ ငြိမ်သက်နေခဲ့ကြောင်း၊ နောက်တစ်ရက်တွင်လည်း သဘောတူညီချက် ချိုးဖောက်မှုမရှိကြောင်း အာမေးနီးယားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဇာဘိုင်ဂျန်-အာမေးနီးယားနယ်စပ်တွင် အသတ်ခံရပြီး သေဆုံးခဲ့သည့် အဇာဘိုင်ဂျန် စစ်မှုထမ်းတစ်ဦး ၏ ဈာပနအခမ်းအနားမြင်ကွင်း(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

နှစ်နှစ်နီးပါးကာလအတွင်း အကြီးမားဆုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများအဖြစ် နှစ်ရက်နီးပါးကြာ တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန် ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာနိုင်ခဲ့သည်။

အာမေးနီးယားနှင့် အဇာဘိုင်ဂျန်တို့သည် ထိတွေ့ပစ်ခတ်မှုများအတွက် အပြန်အလှန် စွပ်စွဲအပြစ်တင်ခဲ့ကြသည်။

အဇာဘိုင်ဂျန်က စတင်၍ ရန်လိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း အာမေးနီးယားအာဏာပိုင်များက စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။

အလားတူ အဇာဘိုင်ဂျန်ကလည်း မိမိတို့နိုင်ငံအပေါ် အာမေးနီးယား ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်နေခြင်းကို တုံ့ပြန်ခြင်း သာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်၌ လွှတ်တော်တွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားရာ၌ အာမေးနီးယားဝန်ကြီးချုပ် နီကိုးလ်ပါရှင်ယန်က တိုက်ပွဲကာလအတွင်း အာမေးနီးယားတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၃၅ ဦးထက်မနည်း ကျဆုံးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ အဇာဘိုင်ဂျန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း ၎င်းတို့ဘက်မှ ၇၇ ဦး ဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

အာမေးနီးယားနိုင်ငံတောင်ပိုင်းရှိ ရေပူစမ်းအပန်းဖြေစခန်းတည်ရှိရာ ဂျာမက်မြို့အနီး ၇ ဒသမ ၅ ကီလိုမီတာ (၄ ဒသမ ၇ မိုင်) အကွာအထိ အဇာဘိုင်ဂျန်တပ်ဖွဲ့များ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း အာမေးနီးယားလက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့ များ၏ စစ်ဦးစီးချုပ် အက်ဗာ့အက်စရန်က ရီရယ်ဗန်မြို့တော်တွင် နိုင်ငံခြားသံတမန်များကို အသိပေးပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ စက်တင်ဘာ ၁၇

ယခုသီတင်းပတ်တွင် ကာဇက်စတန်နိုင်ငံသို့ လာရောက်သည့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို ဂုဏ်ပြုတပ်ဖွဲ့ ကကြိုဆိုနေသည့်အချိန်တွင် ဘေဂျင်းအစိုးရကို တန်ပြန်စိန်ခေါ်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းရေးအတွက် လူအများကဝိုင်းဝန်းလက်မှတ်ထိုးကြရန် လက်ရှိကာဇက်စတန်တွင် နေထိုင်သူ ကုန်သည်တစ်ဦးက ကမကထပြု စီစဉ်နေကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါကုန်သည်မှာ ဘက်ဇက်မက်ဇက်ကန်နူလီ (Bekzat Maxutkanuly) ဟု သိရပြီး လွန်ခဲ့သော ၅ နှစ် ကတည်းက ကာဇက်စတန်နိုင်ငံတွင် အသေးစားအထည်လိပ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နေသည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံရေး စိတ်ဝင်စားသူမဟုတ်သော်လည်း ၎င်း၏ဇာတိမြေဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ရှင်ကျန်းဒေသမှ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်၍ မှုခင်းနှိမ်နင်းရေး အရှိန်အဟုန်မြင့်လာမည်ကို စိုးရိမ်နေသည်။

“နိုင်ငံရေးမှာပါဖို့ ဘယ်တုန်းကမှ အစီအစဉ်မရှိခဲ့ဘူး။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းကျတော့ ရှင်ကျန်းရဲ့အခြေအနေဟာ ကြီးမားတဲ့ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပြီးတော့ ဒီပြဿနာဟာ တစ်နှစ် (ဒါမှမဟုတ်) နှစ်နှစ်လောက်နဲ့ ပြေလည်သွားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကျနော်နားလည်လာတယ်ဗျ” ဟု အသက် ၄၆ နှစ်အရွယ်ရှိ တရုတ်နွယ်ဖွား ကာဇက်စတန် နိုင်ငံသားဖြစ်သူ မက်ဇက်ကန်နူလီက ပြောသည်။

ဘေဂျင်းဗဟိုအစိုးရသည် ၎င်း၏ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင် လှုပ်လှုပ်ခတ်ခတ် ရှိနေသည့်တိုင် မက်ဇက်ကန် နူလီ၏နိုင်ငံရေးနိုးကြားလာမှုမှာ ဝီဂါနှင့်ရှင်ကျန်းပြည်နယ်ရှိ မွတ်ဆလင်အုပ်စုများ တရုတ်ဖြိုခွင်းမှုကြောင့် အာရှ အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများသို့ လွင့်စဉ်သွားပုံကို ကောင်းစွာသဘောပေါက်စေခဲ့သည်။

ရှင်ကျန်းပြည်နယ်ထဲတွင် အဖမ်းအဆီးကြမ်းလာသည့်အခါ ထောင်နှင့်ချီသော ကာဇက်၊ ကာဂျစ်၊ ဉဇဘက်နှင့် အာရှအလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများမှ အခြားလူမျိုးများကိုလည်း ဝီဂါမွတ်ဆလင်များနှင့်အတူ တရုတ်အာဏာပိုင်များက ပုံစံသွင်းစခန်းများနှင့် အကျဉ်းထောင်များထဲသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် သည် ကာဇက်စတန်နိုင်ငံသို့ နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်အဖြစ် စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့က ရောက်ရှိလာစဉ်(ဓါတ်ပုံ-ဆင်ဟွာ)

ပိတ်ဆို့ဖြိုခွင်းမှုများ ပြင်းထန်လာသဖြင့် ကာဇက်စတန်လူမျိုးများကို ဖြိုခွင်းမှုအတွင်း ရှောင်ရှားပေးပါရန် ကာဇက် စတန်အစိုးရကပင် ဘေဂျင်းကို တိုးလျှိုးတောင်းပန်ခဲ့ရသည်။ သို့သော် အများမြင်ကွင်းတွင်တော့ အာရှ အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများ၏အစိုးရများသည် ရှင်ကျန်း၌ တရုတ်၏ မူဝါဒါကို ရှုတ်ချခြင်း (သို့မဟုတ်) ထောက်ခံခြင်း တစုံတရာရပ်တည်ချက်ကို ကုလသမဂ္ဂ (UN) မဲခွဲဆုံးဖြတ်ရာတွင် ရှောင်ရှားနေခဲ့ကြသည်။

တရုတ်သည် ကာဇက်စတန်နိုင်ငံ၏ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းများတွင် အဓိကရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားပြီး ရထား လမ်းပိုင်းများနှင့် အဝေးပြေးကားလမ်းများ ဖောက်လုပ်ရန် ဒေါ်လာဘီလီယံနှင့်ချီ၍ ချေးငွေ ထုတ်ပေးထားသည်။

ယခုသီတင်းပတ်၌ ကာဇက်စတန်သမ္မတ ကက်ဆင်ဂျိုမတ်တိုကာယက်ဗ် (Kassym-Jomart Tokayev) သည် ရှီကျင့်ဖျင်ကို လေဆိပ်တွင် ကောဇောနီခင်း၍ တခမ်းတနားကြိုဆိုပြီး နိုင်ငံတော်အဆင့် ဂုဏ်ပြုညစာစားပွဲဖြင့် တည်ခင်းဧည့်ခံခဲ့သည်။

ထိုသို့ ရှီကျင့်ဖျင်အား ဆက်ဆံမှုကြောင့် ၎င်း၏ခရီးစဉ်သည် ကာဇက်လူမျိုးများအတွက် အရှက်ရစေခဲ့ကြောင်း မက်ဇက်ကန်နူလီက ရှုတ်ချခဲ့သည်။

“အခုအချိန် သူ့အနေနဲ့ လာလည်ရမယ့်အချိန် မဟုတ်သေးဘူး” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

မက်ဇက်ကန်နူလီသည် တရုတ်နိုင်ငံ၊ အနောက်ပိုင်းရှိ ကာဇက်လူမျိုးများ စုဝေးနေထိုင်ရာ ကျေးရွာတစ်ရွာ၌ လယ်သမားမိသားစုမှ မွေးဖွားခဲ့သူဖြစ်ပြီး ရှင်ကျန်းပြည်နယ်၏မြို့တော်ရှိ ကောလိပ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ရသည်။

၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များ၏အကုန်ပိုင်းတွင် သူ့မိသားစုသည် ကာဇက်စတန်နိုင်ငံထဲသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြပြီး တရုတ် သည် ၎င်းတို့အပေါ် နွေးထွေးခြင်းမရှိသော နိုင်ငံအဖြစ် မက်ဇက်ကန်နူလီက မှတ်ယူခဲ့သည်။

သူသည် ကျောင်းဆရာဘဝ၊ ဘာသာပြန်သူဘဝတို့ကို ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီးနောက် ကုန်သည်အဖြစ် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ပြောင်းလဲလုပ်ကိုင်လာခဲ့သည်။ မကြာသေးမီက ရှင်ကျန်းပြည်နယ်ရှိ သူငယ်ချင်းများနှင့် ဆွေမျိုးများထံသို့ တယ်လီဖုန်းခေါ်ဆိုခြင်း၊ စာတိုမတ်ဆေ့ချ်ပေးပို့ခြင်းများ ပိတ်ပင်ခြင်းခံရာမှ သူ၏နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှု စတင် လာခဲ့တော့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ စက်တင်ဘာ ၁၆

လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် အစွန်းရောက်ဝါဒကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုကြရန် အမေရိကန်ပြည်သူများကို သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် က စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက် အိမ်ဖြူတော်တွင် ကျင်းပသည့်ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအတွင်း တိုက်တွန်းလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းအရ သိရသည်။

အမုန်းတရားပြန့်ပွားမှုအတွက် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာများကို တာဝန်ယူကိုင်တွယ်ကြရန် ကွန်ဂရက်(လွှတ်တော်)သို့ မိမိတောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဘိုင်ဒန်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“လူဖြူကြီးစိုးရေးဝါဒီတွေရဲ့စကားသံတွေ တိတ်သွားစေရမယ်” ဟု ဘိုင်ဒန်က United We Stand ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲသို့ တက်ရောက်လာကြသည့် ရီပတ်ဘလစ်ကန်နှင့် ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီနှစ်ခုမှ ခေါင်းဆောင် များ၊ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ၊ အခြေအနေဆိုးတစ်ရပ်မှ အသက်ကျန်ရစ်သူများရှေ့မှောက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း လူနည်းစုများအပေါ် နိုင်ငံရေးနှင့်မီဒီယာများက မီးလောင်ရာလေပင့်ခဲ့ကြသဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသည် အမုန်းတရားများ၏ဒဏ်ရာကို ကာလအတန်ကြာအောင် ခံစားခဲ့ရကြောင်း ဘိုင်ဒန်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ ဆက်ပြီးတော့ ဒါကို ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောနေဖို့ သိပ်အရေးကြီးပါတယ်။ ကျနော်တို့ဟာ ဘယ်လိုလူစားတွေဆိုတာ ပြည်သူတွေသိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ အော်လန်ဒိုမြို့ရှိ လိင်တူချစ်သူညကလပ်တစ်ခုဖြစ်စဉ်နှင့် ယခုနှစ် နယူးယောက်ပြည်နယ်၊ ဘက်ဖဲလိုးမြို့ရှိ စူပါမားကက်ဖြစ်စဉ်တို့တွင် အမုန်းတရားများ အခြေခံ၍ အများအပြား တိုက်ခိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသည့် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ရပ်ကိုလည်း ဘိုင်ဒန်က အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ စူပါမားကက်ဖြစ်စဉ်၌ လူမည်း ၁၀ ဦးကို လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဦးတည်၍ သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခဲ့ကြသည်။

လူမည်းအမျိုးသား ဂျော့ရှ်ဖလိုက် သေဆုံးခဲ့သည့် နေရာအနီး၌ ၎င်း၏ ပုံတူနှင့်အတူ ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ်ပြုလုပ်ထားစဉ်(ဓါတ်ပုံ- Associated Press)

အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် အမုန်းတရားအခြေခံသည့် ရာဇဝတ်မှုများ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ ၁၂ နှစ်ကြာ တိုးပွားလာခဲ့ရာ အဆိုပါတိုးပွားလာမှုနှုန်းသည် နောက်ဆုံးရရှိထားသော အချက်အလက်များပေါ်တွင် မူတည်၍တွက်ချက်ထားကြောင်း ရာဇဝတ်မှုနှိမ်နင်းရေး FBI က ယမန်နှစ်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယခုဆွေးနွေးပွဲ၌ ဘိုင်ဒန်ကို ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်၊ ချားလော့စ်ဗီလီမြို့တွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ လူဖြူအမျိုးသားရေးဝါဒီများ စုဝေးပွဲအတွင်း အသတ်ခံခဲ့ရသည့် ဟီသာဟေယာ (Heather Heyer) ၏မိခင် ဆူဇန်ဘရို (Susan Bro) နှင့် မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။

“အဲဒီတုန်းက အသတ်ခံရမှုဟာ ကမ္ဘာတခုလုံး ပဲ့တင်ထပ်ခဲ့ပေမယ့် အမုန်းတရားကတော့ အဲဒီနေရာမှ မရပ်တန့်ခဲ့ပါဘူး” ဟု ဆူဇန်ဘရိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

“အမုန်းတရားပြန့်ပွားမှုအတွက် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာကုမ္ပဏီများကို ကွန်ဂရက်(လွှတ်တော်)က တာဝန်ယူ စေလိုကြောင်း” ဘိုင်ဒန်က ပြောကြားခဲ့သည့်အခါ ဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်လာသူများက အားပေးကြိုဆို၍ ဩဘာပေးခဲ့ကြသည်။

“လူမှုမီဒီယာကုမ္ပဏီတွေကို အထူးအကာအကွယ်ပေးတာကို ဖယ်ရှားပြီးတော့ သူတို့အားလုံးအတွက် ပိုပြီး ခိုင်မာတဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တွေကို ချမှတ်ပေးဖို့ ကွန်ဂရက်ကို တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်” ဟု ဘိုင်ဒန်က ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ စက်တင်ဘာ ၁၆

ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ကမ္ဘာပေါ်တွင် မည်သည့်နိုင်ငံမျှ စီရင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် မရှိသလို တရုတ်နိုင်ငံ အနေ ဖြင့်လည်း ပြည်ပဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို သည်းခံနေမည် မဟုတ်ကြောင်း တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က ရှန်ဟိုင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပြင်ပ၌ ရုရှားခေါင်းဆောင် ဗလာဒီမာပူတင်နှင့် သီးခြား တွေ့ဆုံရာ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်၌ ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံ၊ ဆမာခန်မြို့တော်သို့ ရှီကျင့်ဖျင် ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီးနောက် ပူတင် နှင့် တွေ့ဆုံ၍ ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

“ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေးအတွက် ရပ်တည်တဲ့ ခွဲထွက်ရေး အင်အားစုတွေကို တရုတ်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဆန့်ကျင် ပါတယ်။ ပြည်ပ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်မှုကိုလည်း ဆန့်ကျင်ပါတယ်။ ထိုင်ဝမ်အရေးမှာ ဘယ်နိုင်ငံကမျှ တရား သူကြီးလုပ်ပြီး စီရင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် မရှိပါဘူး” ဟု ရှီကျင့်ဖျင်က အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်နဲ့ရှီကျင့်ဖျင် ဆွေးနွေးနေစဉ် (AP)

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နှင့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့သည် ၂၄ ကြိမ်မြောက် ဆောင်းရာသီ (ဘေဂျင်း) အိုလံပစ် အားကစားပြိုင်ပွဲ ဖွင့်ပွဲ အခမ်းအနား ကျင်းပခဲ့သည့် လွန်ခဲ့သော ဖေဖော်ဝါရီလ၌ တစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီး ဖြစ်သည်။

ချန်ကေရှိတ် (၁၈၈၇-၁၉၄၅) ဦးဆောင်သော လက်ကျန် ကူမင်တန်တပ်ဖွဲ့များ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်၌ အရေးနိမ့်ပြီး နောက် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းပေါ်သို့ ထွက်ပြေး အခြေစိုက်စဉ်မှစ၍ ထိုင်ဝမ်သည် သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေး စတင်ခဲ့သည်။

ထိုကာလမှ အစပြုပြီး ထိုင်ဝမ်ကို တရုတ်ကွန်မြူနစ်များ သိမ်းပိုက်နိုင်ခြင်း မရှိဘဲ ယခင်တရုတ်ပြည်မကြီးရှိ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ အစိုးရဟောင်း၏အလံနှင့် အခြားသင်္ကေတ သရုပ်လက္ခဏာများကို ကျွန်းပေါ်တွင် ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။

ဘေဂျင်းသည် အဆိုပါကျွန်းကို ၎င်း၏ပြည်နယ် အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားပြီး ရုရှား အပါအဝင် နိုင်ငံအများစုက ထောက်ခံထားကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင်ကို စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်က တွေ့ဆုံရာတွင် ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းသို့ ၎င်း၏ ဟန်ချက်ညီညီ ချဉ်းကပ်မှုအတွက်  ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည် ဟု အေပီက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ထို့နောက် စစ်မြေပြင်တွင် မော်စကိုအတွက် ကြီးမားသော အရှုံးနှင့်ရင်ဆိုင်ရပြီးနောက် ကျင်းပသည့် ယခု အစည်းအဝေး၌ ဝါရှင်တန်၏ မလိုလားအပ်သော မူဝါဒများကို ပူတင်က အပြစ်တင် ဝေဖန်ခဲ့သည်။

 ဥဇဘက်ကစ္စတန်တွင် ရှီနှင့် ဆွေးနွေးမှု အစပိုင်း၌ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က "ယူကရိန်းနှင့်ပတ်သက်၍ တရုတ် နိုင်ငံ၏ စိုးရိမ်‌နေမှုများကို လျော့ကျစေရန် ကြိုးပမ်းနေသည်"ဟု  ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်(AP)

"ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းနှင့် ဆက်စပ်ပြီးတော့ ကျွနှ်ပ်တို့ တရုတ်မိတ်ဆွေတွေရဲ့ မျှတတဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ကျွနှ်ပ် အင်မတန်ကျေးဇူးတင်ပါတယ်" ဟု ပူတင်က စားပွဲရှည်ကြီးတစ်ခုတွင် ရှီကို မျက်နှာချင်းဆိုင် ကြည့်ရင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"အဆွေတော်ရဲ့ မေးခွန်းတွေနဲ့ ဒီကိစ္စမှာ အဆွေတော်ရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို ကျွနှ်ပ်တို့ နားလည်ပါတယ်။ စောစောက ပြောထားပြီးသားဖြစ်ပေမဲ့ ဒီနေ့ အစည်းအဝေးမှာ ဒီပြဿနာအပေါ် ကျွနှ်ပ်တို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို အသေးစိတ် ရှင်းပြပေးမှာပါ" ဟု ပူတင်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်(AP)

၎င်းတို့နှစ်ဦးသည် အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်နှင့် အာရှအလယ်ပိုင်း‌ဒေသရှိ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံဟောင်း ၄ နိုင်ငံတို့ ပါဝင်သော ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့(SCO)၏ အစည်းအဝေးပြင်ပတွင် သီးခြား တွေ့ဆုံခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ 

အဆိုပါ ရှန်ဟိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့သည် အမေရိကန်၏ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရန် ဖွဲ့စည်းထားသည်။

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅

ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးသည် စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်၌ ၎င်းစီးနင်းလာသော မော်တော်ယာဉ် မတော်တဆမှု ဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ရာမရဘဲ အန္တရာယ်မရှိခဲ့ကြောင်း CNN သတင်းအရ သိရသည်။

“ယူကရိန်းသမ္မတ စီးလာတဲ့ကားနဲ့ သူ့သက်တော်စောင့်တွေ စီးလာတဲ့ကား ငြိကြတာပါ” ဟု သမ္မတရုံးမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

ဇာလန်းစကီးနှင့်အတူ လိုက်ပါစီးနင်းလာသည့် ဆရာဝန်က အခင်းဖြစ်ပွားစဉ် ယာဉ်မောင်းကို အရေးပေါ် ပြုစုခဲ့ ပြီးနောက် လူနာတင်ယာဉ်ပေါ် လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ကြောင်း သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထား သည်။

“သမ္မတကို ဆရာဝန်က စစ်ဆေးကြည့်တော့ ဒဏ်ရာပြင်းထန်တာ မတွေ့ရပါဘူး” ဟု ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ယဉ်မတော်တမှုမှာ ကိယက်ဗ်မြို့တော်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ယူကရိန်းအာဏာပိုင်များက အခင်းဖြစ်ပွားသည့် အခြေအနေများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။

စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက် အစောပိုင်းတွင် ဇာလန်းစကီးသည် ခါကိဗ်ဒေသ၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ အီဇီယွန်မြို့ငယ်ကို ရုရှားလက်မှ ယူကရိန်း ပြန်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး နောက် ၅ ရက်အကြာ သွားရောက်ကြည့်ရှုခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ကို နှုတ်ဆက်နေတဲ့ ဇာလန်းစကီး (ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဌာန)

အဆိုပါမြို့ရှိ မြို့ပြအုပ်ချုပ်ရေး အဆောက်အအုံတစ်ခုရှေ့ ပင်မရင်ပြင်တွင် ယူကရိန်းအလံ လွှင့်တင်သည့် အခမ်းအနားသို့ ဇာလန်းစကီး တက်ရောက်နေသည့် မှတ်တမ်းဓာတ်ပုံများကို ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့၏ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် စာမျက်နှာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ အခမ်းအနားသို့ ယူကရိန်း ကာကွယ်ရေး ဒုတိယဝန်ကြီး ဟန်နာမာလီယာလည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။

“အရင်က မျှော်ကြည့်စရာ ကောင်းကင်ပြာကို ကျနော် အမြဲရှာတတ်တယ်။ ဒီကနေ့တော့ ကျနော် မျှော်ကြည့် စရာဟာ ယူကရိန်းအလံပါ” ဟု ဇာလန်းစကီးက သမ္မတ၏တယ်လီဂရမ်ချန်နယ် ပို့စ်တစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ရဲ့ အပြာရောင်နဲ့အဝါရောင်အလံဟာ သိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရဖူးတဲ့ အီဇယွန်ရဲ့ ကောင်းကင်ယံမှာ လွင့်ပျံနေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူကရိန်းမြို့တိုင်းနဲ့ ရွာတိုင်းလည်း အဲဒီလိုပါပဲ။ ကျနော်တို့ဟာ ရှေ့ဆက်အောင်ပွဲခံဖို့ တစ်ခုတည်း သော ဦးတည်ရာကို ရွေ့လျားနေပါပြီ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလ ကျူးကျော်စစ် စတင်ပြီးနောက် ရုရှားတို့က ခါကိဗ်ဒေသ၊ ဒွန်နက်စ်မြစ်ကမ်းပေါ်ရှိ အီဇယွန်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော်လည်း ယခု စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်တွင် ယူကရိန်းတပ်က ပြန်လည် သိမ်းပိုက် နိုင်ခဲ့သည်။

Source: CNN

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ စက်တင်ဘာ ၁၅

ရုရှားနှင့်အိန္ဒိယကြား စစ်ရေးနည်းပညာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် လိုအပ်ချက် အသစ်များနှင့်အညီ တဖြည်းဖြည်း တိုးတက်လာနေပြီဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ ရုရှားသံအမတ် ဒီနစ်အလီပေါ့ဗ်က စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

“လိုအပ်ချက် အသစ်တွေနဲ့အညီ ဒီနယ်ပယ်မှာ ကျနော်တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ တဖြည်းဖြည်း တိုးတက်နေ ပါတယ်” ဟု ၎င်းက တာ့စ်သတင်းဌာနနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ပူးတွဲထုတ်လုပ်မှုနဲ့ အဆင့်မြင့် သုတေသန၊ ဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်တွေကို ချဲ့ထွင်သွားဖို့ အခွင့်အလမ်း တွေ အများကြီး ကျနော်တို့ မြင်တွေ့နေရပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်က ကျင်းပခဲ့သည့် ဗလာဒီဗော့စတော့မြို့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးက နည်းပညာ အပို ပစ္စည်းများနှင့် ပြည်တွင်းဖြစ် စစ်လက်နက် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ ကြသည့်အကြောင်းကို ပြန်ပြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု ရုရှားသံအမတ် ဒီနစ်အလီပေါ့ဗ်က ထပ်လောင်း ပြော ကြားခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက်သည် တတိယနိုင်ငံများ၏ ဈေးကွက်ဆီသို့ပါ ဦးတည်ထားသည်ဟု သိရသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ ရုရှားသံအမတ် ဒီနစ်အလီပေါ့ဗ် ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ရုရှား-အိန္ဒိယ စစ်ရေးနည်းပညာ ပူးပေါင်းမှု၏ ထူးခြားချက်များမှာ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အကျိုးစီးပွား ထည့်သွင်း စဉ်းစားဖို့ အပြန်အလှန် လက်ခံသည့်အပြင် ပြောင်းလဲနေသော အခြေအနေများနှင့် လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်စေ မည့် မြင့်မားသော အတိုင်းအတာတစ်ခုလည်း ပါဝင်ကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနက ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။

“ဒါဟာ တကယ့်ကို အချိန်နဲ့ တပြေးညီ စမ်းသပ်အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ မိတ်ဖက်ဖွဲ့နိုင်မှု အခြေအနေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရုရှား ဟာ နယူးဒေလီရဲ့ အဆင့်မြင့် နည်းပညာတွေကို မျှဝေဖို့ အသင့်ရှိနေတဲ့ တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဒီနစ်အလီပေါ့ဗ်က ရှင်းပြသည်။  

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ၎င်း၏စစ်ဘက်နှင့် စက်မှုနည်းပညာပိုင်းကို အခြားနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် ဖူလုံစေရေး မူဝါဒ မချမှတ်မီ နှစ်ပေါင်းများစွာကပင် မိမိတို့နှစ်နိုင်ငံ နည်းပညာဆိုင်ရာ ထုတ်လုပ်ရေးကဏ္ဍ သဘောတူညီမှုများ ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသံအမတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ T-90 တင့်ကားတွေ၊ SU-30 MK တိုက်လေယာဉ်နဲ့ တခြားကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် BrahMos အသံထက်မြန်တဲ့ ဒုံးကျည်တွေ ထုတ်လုပ်ဖို့ ကျနော်တို့ရဲ့ အအောင်မြင်ဆုံး ဖက်စပ် လုပ်ငန်း တစ်ခုဟာလည်း တတိယနိုင်ငံတွေရဲ့ ဈေးကွက်ထဲကို စိတ်ချလက်ချ ဝင်လာနိုင်ပြီ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက တာ့စ်သတင်းဌာနသို့ ဖြေကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ လက်နက်များကို ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရောင်းချသွားမည်ဖြစ်ပြီး အခြားနိုင်ငံများကလည်း စိတ်ဝင်စား လျက်ရှိသည်။

“ဆိုလိုချင်တာကတော့ ကျနော်တို့ဟာ အိန္ဒိယမိတ်ဆွေတွေ ကာကွယ်ရေးထုတ်ကုန် တင်ပို့မှု မြှင့်တင်ရေး လမ်းကြောင်းကို လိုက်ပါကူညီပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဒီနစ်အလီပေါ့ဗ်က မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

ပို့အော်ပရင့်စ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅

လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ တိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဟေတီအစိုးရ ကြေညာလိုက်ပြီးနောက် နိုင်ငံတဝန်းရှိ မြို့များတွင် လူအများ လမ်းပေါ်ထွက်၍ လူနေမှုစရိတ် ဖိစီးလာခြင်းအပေါ် ဒေါသတကြီးဖြင့် ဆန္ဒပြခဲ့ကြကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားက ရေးသားသည်။

ဒီဇယ်နှင့် လောင်စာဆီဈေးနှုန်း အနည်းငယ်တိုးလိုက်ပြီး ဓာတ်ငွေ့ဈေးနှုန်းလည်း နှစ်ဆကျော်တက်မည်ဟု ဟေတီအာဏာပိုင်များက ဇူလိုင် ၁၄ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

ဓာတ်ငွေ့ဈေးနှုန်းများကို ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီးနောက် ပြင်ဆင်သတ်မှတ်လိုက်သော ဈေးနှုန်းအသစ်များ မည်သည့် အချိန်တွင် စတင်မည်ကို အစိုးရက ပြောကြားခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် ဟေတီတွင် ပေါက်ဈေးမှာ နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်ထက် သိသာစွာ လျော့နည်းမည် ဟု တွစ်တာတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ရေနံထွက်ပစ္စည်းတင်သွင်းမှုကုန်ကျစရိတ်သည် တစ်လလျှင် ဟေတီသုံးငွေကြေး ၉ ဘီလီယံ (ဒေါ်လာ ၇၆ ဒသမ ၂ သန်း) ရှိပြီး လစဉ်နိုင်ငံတော်လုပ်ခလစာဘတ်ဂျက်ထက် နှစ်ဆပိုများနေကြောင်း ဟေတီအစိုးရ၊ ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏တွစ်တာစာမျက်နှာတွင် ရေးသားထားသည်။

မြို့တော် ပို့အော်ပရင့်စ်ရှိ လမ်းများကို ဆန္ဒပြသူများက ပိတ်ဆို့ခဲ့ကြပြီး ယင်းနေရာများသည် ပုံမှန်လူစည်ကားရာ နေရာများဖြစ်သည်။ လမ်းမပေါ် ကျောက်တုံးများဖြင့် ပိတ်ဆို့၍ မော်တော်ယာဉ်များ၊ ကားတာယာများကို မီးရှို့ ခဲ့ကြပြီး စာသင်ကျောင်းများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကုမ္ပဏီရုံးများ ပိတ်ထားခဲ့ကြသည်။

ဟေတီနိုင်ငံရှိ စက်သုံးဆီဆိုင်တစ်ခုတွင် စက်သုံးဆီရရှိရန် တန်းဆီစောင့်ဆိုင်းနေစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Imgaes)

ဆန္ဒပြပွဲများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု တိုးလာခြင်းနှင့် အုပ်စုဖွဲ့အကြမ်းဖက်မှု များပြားလာခြင်းတို့ကြောင့် လှုပ်ခတ်နေခဲ့သည့် ဟေတီနိုင်ငံကို တစ်ပူပေါ် နှစ်ပူဆင့်စေခဲ့သည်။

“အခုအချိန်ဟာ ဟေတီအတွက် အင်မတန်စိန်ခေါ်မှု ရေချိန်မြင့်နေပါတယ်” ဟု ဟေတီနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသော သတင်းထောက် ဟာရိုးအီးဇက် (Harold Isaac) က အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းဌာနသို့ စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်၊ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟေတီနိုင်ငံသားများသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် သမ္မတ ဂျိုဗီနယ်မော်စီ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရပြီးနောက် မလုံခြုံမှုများ တိုးပွား၍ ဆိုးရွားနေချိန်တွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဒဏ်ကိုလည်း ယခုနှစ် ဆက်လက်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရ ကြောင်း ၎င်းသတင်းထောက်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“အခုဒီမှာ ပေါင်းစပ်အကျပ်အတည်းတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ နောက်ဆုံးအကျပ်အတည်းကတော့ ပြည်သူတွေရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝကို တကယ်ခက်ခဲစေတဲ့ ဓာတ်ငွေ့ရှားပါးလာမှုဖြစ်ပါတယ်” ၎င်းက ရှင်းပြသည်။

ဟေတီနိုင်ငံသားအချို့သည် လောင်စာဆီရရှိရန်အတွက် မှောင်ခိုသမားများထံမှ မတန်တဆဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူသုံးစွဲနေရသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ စက်တင်ဘာ ၁၄

ထိုင်ဝမ်သို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်းမှ ဟန့်တားနိုင်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ချမှတ်ရန် အမေရိကန် စဉ်းစားနေကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အလားတူ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ကလည်း တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တိုင်ပေအစိုးရနှင့်ပတ်သက်၍ သံတမန်ရေးအရ ဖိအားပေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဆွေးနွေးနေကြောင်း ၎င်းတို့နှင့်နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်များထံမှ သိရသည်။

ကွန်ပျူတာ chip များနှင့် တယ်လီကွန်ပစ္စည်းများကဲ့သို့ အရေးကြီးသော နည်းပညာများအတွက် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအချို့ကို ကန့်သတ်တားဆီးရန် အနောက်နိုင်ငံများအနေဖြင့် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ဖို့ အမေရိကန်နှင့် EU တို့က စိတ်ကူးနေကြသည်။

ထိုသို့စိတ်ကူးများအကြောင်းအသေးစိတ်ကို သတင်းရင်းမြစ်များက ထုတ်ဖော်မပြောသော်လည်း ကမ္ဘာ့ဒုတိယ အကြီးဆုံးစီးပွားရေးနှင့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်တို့ တည်ရှိသည့် တရုတ်အပေါ် ပိတ်ဆို့ အရေးယူ ဖို့ စိတ်ကူးအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိ/မရှိ မေးခွန်းများလည်း ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပေလိုစီနှင့် ထိုင်ဝမ်သမ္မတ ဆိုင်အင်းဝမ်တို့ တိုင်ပေရှိ သမ္မတရုံးတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြစဉ်(ဓါတ်ပုံ-ထိုင်ဝမ်သမ္မတရုံး)

“တရုတ်ကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ဖို့က ရုရှားအပေါ် ပိတ်ဆို့တာထက် ပိုပြီး ရှုပ်ထွေးတဲ့ အစီအမံဖြစ်လိမ့်မယ်။ တရုတ် စီးပွားရေးကို အမေရိကန်နဲ့သူ့ရဲ့မဟာမိတ်တွေက ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆက်စပ်လုပ်ကိုင်နေရတာလေ” ဟု အမေရိကန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဌာန အကြီးတန်းအရာရှိဟောင်း နာဇက်နီကာခါတာ (Nazak Nikakhtar) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ပိုင်နက်နယ်မြေဟု ကြေညာခဲ့သော တရုတ်သည် ပြီးခဲ့သည့်လ၌ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းပေါ်ကို ဖြတ် ကျော်၍ ဒုံးကျည်များ ဆက်တိုက်ပစ်လွှတ်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်ကို တရုတ်က ရန်စမှုအဖြစ် မှတ်ယူ၍ ယင်းကဲ့သို့ တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ၎င်း၏ပိုင်နက်မဟုတ်သော ပင်လယ်ရေပြင်နယ်နိမိတ်ကို ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ပြီး တရုတ်စစ်သင်္ဘောများ ခုတ်မောင်းခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်နေသည့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ဘေဂျင်း၏ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်ရှိလာရန် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သော်လည်း အင်အားသုံးခြင်းရှိမည်မဟုတ်ဟု ငြင်းဆိုထား သည်။

ရှီသည် လာမည့်လတွင် ကျင်းပမည့် ကွန်မြူနစ်ပါတီကွန်ဂရက်အစည်းအဝေးတွင် ၅ နှစ်ကြာ ဦးဆောင်မှု တတိယ အကြိမ်မြောက် သက်တမ်းကို ဆက်လက်ရယူရန် စီစဉ်ထားသည်။

ထိုင်ဝမ်အစိုးရကတော့ တရုတ်၏အချုပ်အခြာအာဏာကို အတိအလင်း ပယ်ချထားသည်။

Source: Aljazeera